SVET I MI - VREMEPLOV -dogodilo se na današnji dan

[Bisernica]

26. jun


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan rođen je Šarl Mesije, poznati francuski astronom. Preminuo pisac Janko Veselinović. Potpisana Povelja Organizacije Ujedinjenih nacija.
vremeplov_527.jpg

Godine 1730. na današnji dan rođen je Šarl Mesije, francuski astronom. Rođen je u istočnoj Francuskoj kao deseto od dvanaestoro dece u porodici. Od dečačkih dana počinje da se interesuje za astronomiju. Zabeleženo je da je u četrnaestoj godini posmatrao jednu kometu, a zatim i pomračenje Sunca od 25. jula 1748. Kad je napunio 21 godinu zaposlio se u Parizu kod tada poznatog astronoma Nikole Delila zbog svog lepog rukopisa, te je precrtavao mape. Delil ga je međutim uveo i u osnove astronomije i on je po je Delilovim proračunima 1757. počeo da traga za Halejevom kometom. Pojava ove komete se očekivala 1758. ali u to vreme to je bila samo naučna pretpostavka. Mesije je 21. januara 1759. zaista ugledao ovu kometu, ali ga je tom traganju za oko mesec dana pretekao nemački astronom amater Palic iz Drezdena. Palic je ovu kometu ugledao Božićne noći između 25. i 26. decembra 1758. Ispostavilo se da su Delilovi računi bili pogrešni i da je Mesije stoga kometu tražio na pogrešnom mestu. Svejedno, od tog doba Mesijeov život je bio neraskidivo vezan za komete. A nešto ranije, 28. avgusta 1758. Mesije otkriva u sazvežđu Bika svetlu kometoliku mrlju, koja se, kako je zatim utvrđeno, nije kretala. To je danas čuvena Krab maglina, nastala nakon eksplozije supernove iz 1054. a ovaj slučaj dovešće do Mesijeove odluke da sačini katalog "sumnjivih", kometolikih objekata.

(Badonvije, 26. 06. 1730 - Pariz, 12. 04. 1817)

1905. - Umro Janko Veselinović, književnik
Janko Veselinović je bio učitelj u Mačvi, a od 1893. godine je živeo i radio u Beogradu. Uređivao je "Zvezdu", "Srpske novine" i druge književne listove. Bio je dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu i korektor Državne štamparije. Proganjan je i hapšen kao protivnik režima. Bio je pod uticajem ideja Svetozara Markovića i ruskih realista. Sa Milovanom Glišićem i Lazom Lazarevićem tvorac je srpske seoske pripovetke, od kojih su najpoznatije: "Poljsko cveće", "Od srca srcu", "Rajske duše" i "Slike iz seoskog života". Napisao je romane "Seljanka", "Junak naših dana" i 1896. godine, svoje najpopularnije delo "Hajduk Stanko", sa temom iz Prvog srpskog ustanka. Poznat je i Veselinovićev pozorišni komad "Đido". Sa mnogo topline opisao je stari, patrijarhalni život seoskih zadruga svog zavičaja, Mačve.

(Crnobarski salaši, 13. 05. 1862 - Glogovac, 26. 06. 1905)

1824. - Rođen Vilijam Tomson (lord Kelvin), britanski fizičar
(Belfast, 26. 06. 1824 - Nederhol, 17. 12. 1907)

1836. - Umro Klod Žozef Ruže de Lil, književnik i kompozitor, autor "Marseljeze"

(Jura, 10. 05. 1760 - Šua le Rui, 26. 06. 1836)

1867. - Skinuta turska zastava sa Beogradske tvrđave

1869. - Rođen Martin Andersen Nekse, danski književnik
(Kopenhagen, 26. 06. 1869 - Drezden, 01. 06. 1954)

1871. - Umrla Draga Dejanović -Dimitrijević, književnica
(Stara Kanjiža, 1840 - Stari Bečej, 26. 06. 1871)

1892. - Rođena Perl Bak (Perl Sajdenstriken), američka književnica, nobelovac

(Hilsborou, 26. 06. 1892 - Denbi, 06. 03. 1973)

1899. - Rođen prof. dr Aleksandar Simić, specijalista-radiolog
(Osečina, 26. 06. 1899 - Beograd, 26. 07. 1966)

1926. - Rođen Karel Kosik, češki filozof, protagonista "praškog proleća"
(Prag, 26. 06. 1926 - Prag, 21. 02. 2003)

1933. - Rođen Radivoje - Raša Popov, književnik i novinar
(Mokrin, 26. 06. 1933)

1936. - Belvederske demonstracije na Cetinju

1942. - Rođen Ismet Rebronja, književnik
(Goduša, 26. 06. 1942 - Novi Pazar, 01. 05. 2006)

1945. - Potpisana Povelja Organizacije Ujedinjenih nacija

1963 - Rođen Džordž Majkl, britanski rok pevač (London, 26. 06. 1963)

1995. - Umro Žarko Broz, sin Josipa Broza Tita
(Veliko Trojstvo, 02. 02. 1924 - Beograd, 26. 06. 1995)

2001. - Umrla Đina Ćinja (Žinet Sans), francuska operska pevačica
(Pariz, 06. 03. 1900 - Milano, 26. 06. 2001)

2001. - Katastrofalni zemljotres u Indiji (20 000 mrtvih)

2003. - Umrla Aleksandra - Duda Ivanović, mecosopran, solista Hora RTB-a, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Beograd, 16. 01. 1937 - Beograd, 26. 06. 2003)

2004. - Umro Predrag - Peca Dobrohotov, novinar, reli - vozač
( 10. 04. 1948 - Beograd, 26. 06. 2004)

2007. - Umro Jup Derval, nemački fudbaler i selektor reprezentacije
( 26. 06. 2007)

2008. - Umro Andreja Miletić, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu

(Svetozarevo, 28. 09. 1937 - Beograd, 26. 06. 2008)

2008. - Umrla Irina Baronova, ruska balerina
(Petrograd, 13. 03. 1919 - Bajron Bej, 28. 06. 2008)

[Bisernica]

27. jun


http://razbibriga.net/imported/2011/06/ciga-1.jpg


Na današnji dan 1969. godine počelo emitovanje Programa Beograd 202. Srpski glumac Branislav Ciga Jerinić preminuo 2006. godine.


1969. - Počelo emitovanje Programa Beograd 202. Program Beograd 202 nastao je kao svojevrsna dopuna radijske ponude, koju su do 1969. godine činili Prvi, Drugi i Treći program Radio Beograda. Zamišljen je kao gradska stanica, koja emituje muziku, kratke informacije i ekonomsko - propagandni program. Slušaoci su tog 27. juna 1969. godine, u 6 sati ujutro, najpre imali prilike da čuju zvuke tada popularne pesme Olivere Katarine "Šu-šu-Šumadijo". Prvi voditelj programa bila je Hanija Gaković, a muziku je birala Darinka Ristović. Program je u početku trajao 18 časova, a od 01. maja 1987. emituje se celodnevni program, koji se čuje u celoj Srbiji. Za više od četiri decenije postojanja, Program Beograd 202 stekao je specifični zvučni lik. Neke od emisija postale su kultne: "Sav taj džez", "Indeksovo radio - pozorište", "Dragstor ozbiljne muzike", "Poetski teatar", "Krug 202".

Godine 2006. preminuo je srpski glumac Branislav Ciga Jerinić. Ostvario je bogat umetnički opus sa više od stotinu značajnih uloga samo u Narodnom pozorištu. Rođen je 1932. u Kragujevcu, gde je završio gimnaziju, a glumu je studirao na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u klasi profesora Raše Plaovića. Odigrao je i više upečatljivih uloga u televizijskim dramama i serijama kao i u filmovima: "Marš na Drinu", "Bokseri idu u raj", "Planina gneva", "Savamala", "Lazar". Među mnogim zapaženim ulogama Jerinića bili su Magbet, pukovnik Kotvic u "Princu od Homburga" Fon Klajsta, Sorina u Čehovljevom "Galebu", Luka Rađenović u "Pelinovu", Grigorije Melehov u "Tihom Donu". Dobitnik je brojnih priznanja među kojima su i nagrade "Raša Plaović", "Joakim Vujić", "Jovan Sterija Popović".

1574. - Umro Đorđo Vazari, italijanski slikar, graditelj i književnik, jedan od osnivača istorije umetnosti (Areco, 30. 07. 1511 - Firenca, 27. 06. 1574)

1858. - Mirom u Tjencinu završen rat između Kine i Francusko- britanske koalicije

1905. - Pobuna ruskih mornara na oklopnjači "Potemkin"

1926. - Češki predsednik Tomaš Masarik odlikovao Beograd Ordenom Ratnog krsta

1928. - Rođen Đorđe Lebović, književnik i scenarista
(Sombor, 27. 06. 1928 - Beograd, 22. 09. 2004)

1941. - Rođen Kšištof Kišlovski, poljski reditelj
(Beč, 27. 06. 1941 - Varšava, 13. 03. 1996)

1942. - Rođen Vidosav Stevanović, književnik (Cvetojevac, 27. 06. 1942)

1950. - Uvedeno radničko samoupravljanje u jugoslovenskim preduzećima

1953. - Rođena Tatjana Bošković, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 27. 06. 1953)

1954. - Počela sa radom prva nuklearna elektrana u svetu - "Obninsk" u Sovjetskom Savezu

1955. - Rođena Izabela Ađani (Izabel Jasmin), francuska pozorišna i filmska glumica (Pariz, 27. 06. 1955)

1956. - Međunarodna komisija donela odluku da se jedinici magnetne indukcije da ime "Tesla", kao priznanje našem genijalnom naučniku

1969. - Stounvolska pobuna u Njujorku,u spomen na ovaj prvi sukob gej populacije sa policijom, obeležava se Svetski dan ponosa LGBT osoba

1991 - Počeo rat u Sloveniji napadom jedinica Teritorijalne odbrane Slovenije na vojnike JNA

1996. - Umro Nikita Iljič Tolstoj, slavista, akademik, praunuk Lava Tolstoja
(Vršac,15. 04. 1923 - Moskva, 27. 06. 1996)

1999. - Umro Georgios Papadopulos, grčki političar i državnik - diktator
(Eleohori, 05. 05. 1919 - Atina, 27. 06. 1999)

2001. - Umro Čiko O Farili (Arturo O Farili), kubanski muzičar i kompozitor, "otac" latino - džeza (Havana, 28. 10. 1921 - Njujork, 27. 06. 2001)

2001. - Umro Džek Lemon (Džon Aler), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Boston, 08. 02. 1925 - Los Anđeles, 27. 06. 2001)

2007. - Umro Zoran Ševaljević, inženjer, rukovodilac Službe održavanja Tehnike TV Beograd (Kovin, 07. 04. 1944 - Beograd, 27. 06. 2007)

2007. - Umro Dragutin Tadijanović, hrvatski književnik, direktor Instituta za književnost JAZU, predsednik Društva književnika Hrvatske (Rastušje, 04. 11. 1905 - Zagreb, 27. 06. 2007)

2010. - Umro Edo Mulahalilović, kompozitor, tekstopisac i producent, osnivač grupe "Hari Mata Hari" (Sarajevo, 23. 03. 1964 - Beograd, 27. 06. 2010)

[Bisernica]

28. jun


http://razbibriga.net/imported/2011/06/Car20Lazar-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležili Kosovska bitka 1389. godine, sarajevski atentat na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda izveden 1914. godine. Versajskim mirovnim ugovorom 1919. godine završen Prvi svetski rat.


Praznovanjem Vidovdana, Srpska pravoslavna crkva obeležava 622. godišnjicu sećanja na stradanje srpske vojske 1389. godine na Kosovu. Vidovdan se tradicionalno obeležava u svim manastirima i parohijskim crkvama širom eparhije Raško-prizrenske i Kosovsko-metohijske.

Versajskim mirovnim ugovorom 1919. godine završen je Prvi svetski rat i stvorene nove države u Evropi: Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, Poljska, Čehoslovačka, Mađarska, Finska, Estonija, Letonija i Litvanija. Nemačka je u skladu sa ovim ugovorom morala priznati da je isključivi krivac za Prvi svetski rat, pristati da se Alzas i Loren vrate Francuskoj, da se u severnom Šlezvigu provede plebiscit, da se neki pogranični gradovi vrate Belgiji, da se u području Sara uspostavi 15-godišnja uprava Lige naroda i nakon toga provede plebiscit o njenoj konačnoj pripadnosti Nemačkoj ili Francuskoj. Nemačka je morala priznati novonastale države u Evropi i obvezati se da neće pripojiti Austriju. Od početka 1929. godine Nemačka je morala platiti ratne odštete u iznosu od 5 milijardi dolara, a ostalo, što je trebalo naknadno utvrditi, isplatiti u 30 godina.

Na današnji dan 1992. godine umro je sovjetski šahovski velemajstor, svetski šampion
Mihail Talj. On je naučio da igra šah sa 10 godina. Na Omladinskom šampionatu SSSR-a, 1953. godine, podelio je prvo i drugo mesto i uskoro postao majstor sporta. Na Seniorskom prvenstvu Sovjetskog Saveza debitovao je 1956. godine, da bi već sledeće godine postao prvak svoje zemlje u šahu. Prvak Sovjetskog Saveza bio je šest puta. Pobedivši Mihaila Botvinika, 1960. godine, postao je najmlađi svetski šampion u istoriji šaha. Igru ovog "Gusara iz Rige", kako su ga od milja zvali ljubitelji šaha, krasio je neobično agresivni stil, ofanzivna igra, zasnovana na intuiciji i spremnosti na rizik. Otuda njegova velika popularnost ne samo u Sovjetskom Savezu, već i širom sveta. Svoju poslednju šahovsku partiju odigrao je u Moskvi, na predolimpijskom brzopoteznom turniru. Bilo je to 28. maja 1992. godine, samo mesec dana pre njegove tragične smrti. Ime šahovskog genija, Mihaila Talja, postalo je simbol kreacije, fantazije i lepote kraljevske igre, kako neki nazivaju šah.

1389. - Kosovski boj

1577. - Rođen Peter Paul Rubens, flamanski slikar (Siegen, 28. 06. 1577 - Antverpen, 30. 05. 1640)

1712. - Rođen Žan Žak Ruso, francuski filozof i književnik (Ženeva, 28. 06. 1712 - Ermanonvil, 02. 07. 1778)

1841. - Prvi put izveden balet "Žizela" kompozitora Adolfa Adama, po libretu Teofila Gotjea na sceni pariske Opere

1860. - Rođen Lajoš Vermeš, univerzalni sportista, pionir subotičkog sporta, pokretač "Palićke olimpijade" (28. 06. 1860 - 22. 05. 1945)

1867. - Rođen Luiđi Pirandelo, italijanski književnik, nobelovac (Agriđento, 28. 06. 1867 - Rim, 10. 12. 1936)

1907. - U Banjaluci izašao prvi broj časopisa za književnost "Otadžbina"

1914. - Sarajevski atentat na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda

1918. - Zaslugom Mihajla Pupina, prvi i jedini put obeležen Vidovdan u Beloj kući

1919. - U Versaju osnovana Međunarodna organizacija rada (ILO)

1920. - Rođen Dragoslav - Draža Marković, političar i državnik, predsednik Predsedništva Srbije, Predsedništva SFRJ i Predsedništva CK SKJ (Popović, 28. 06. 1920 - Beograd, 20. 04. 2005)

1921. - Ustavotvorna skupština Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca izglasala Vidovdanski ustav

1921. - Rođen Dušan Kanazir, molekularni biolog, profesor Prirodno- matematičkog fakulteta u Beogradu, akademik, predsednik SANU (Mošorin, 28. 06. 1921 - Beograd, 19. 09. 2009)

1924. - Svečano otvoren stadion "Karađorđe" u Novom Sadu

1926. - Rođen Mel Bruks (Melvin Kaminski), američki filmski glumac i reditelj (Njujork, 28. 06. 1926)

1929. - Rođen Andrej Karađorđević, princ, najmlađi sin Aleksandra Karađorđevića (Bled, 28. 06. 1929 - Palm Springs, 07. 05. 1990)

1931. - Rođen Svetozar Petrović, teoretičar književnosti, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, glavni i odgovorni urednik Izdavačkog preduzeća Matice srpske, akademik (Karlovac, 28. 06. 1931- Novi Sad, 23. 10. 2005)

1935. - U Kragujevcu izašao prvi broj lista "Svetlost"

1938. - Otkriven spomenik Neznanom junaku na Avali

1940. - Rođena Stojanka Grozdanov - Davidović, književnica, novinar i urednik Radio Beograda (Zrenjanin, 28. 06. 1940 - Beograd, 02. 04. 2010)

1946. - Rođen Slobodan Inić, sociolog (Zrenjanin, 28. 06. 1946 - Beograd, 22. 06. 2000)

1948. - Objavljena "Rezolucija Informbiroa o stanju u KPJ"

1948. - Osnovan Stomatološki fakultet u Beogradu

1948. - Rođen Radoslav Bratić, književnik, urednik časopisa "Kniževna reč", "Književnost", "Relations" i "Nova Zora" (Brestice, 28. 06. 1948)

1960. - Osnovan Univerzitet u Novom Sadu

1971. - Rođen Fabijan Bartez, francuski fudbalski golman (Laveljanat, 28. 06. 1971)

1977. - Umro Ivan Tabaković, slikar, profesor Akademije primenjenih umetnosti u Beogradu, akademik (Arad, 10. 12. 1898 - Beograd, 28. 06. 1977)

1987. - Umro Rato Dugonjić, političar i državnik, narodni heroj(Trebinje, 10. 01. 1916 - Sarajevo, 28. 06. 1987)

1989. - Na Gazimestanu obeležena 600. godišnjica Kosovske bitke

1990. - Počelo emitovanje programa Televizije "Politika"

2001. - Bivši jugoslovenski predsednik Slobodan Milošević izručen Međunarodnom krivičnom tribunalu za bivšu Jugoslaviju u Hagu

2006. - Umro Slobodan-Boban Janković, košarkaš, reprezentativac (Lučani, 15. 12. 1963 - Rodos, 28. 06. 2006)

2006. - Umro Branislav-Ciga Jerinić, pozorišni, filmski i TV glumac (Kragujevac, 20. 03. 1932 - Beograd, 28. 06. 2006)

2008. - Umrla Irina Baronova, ruska balerina (Petrograd, 13. 03. 1919 - Bajron Bej, 28. 06. 2008)

2010. - Umro Vladimir Bilić, novinar, urednik i direktor TV BiH (Sarajevo, 27. 04. 1953 - Sarajevo, 28. 06. 2010)

[Bisernica]

29. jun


http://razbibriga.net/imported/2011/06/250pxPetar_Kocic-1.jpg


Na današnji rođeni književnici Petar Kočić i Vasko Popa. Danas se obeležava i Dan Dunava. Godine 1892. uveden vodovod u Beogradu.


Na današnji dan 1877. Rođen Petar Kočić, jedan od najistaknutijih predstavnika srpskog realizma i nacionalni borac protiv austrougarske okupacije Bosne i Hercegovine. Studije slavistike završio je u Beču, a zatim službovao kao nastavnik u Skoplju. Po povratku u Bosnu, bavio se političkim i javnim radom i žurnalistikom. U Banja Luci je pokrenuo list "Otadžbina", koji je često zabranjivan, a sam Kočić je više puta bio zatvaran. U književnosti se javio pesmama, ali je kasnije pisao uglavnom prozu. Jedrim i sažetim pripovedanjem i svežim poetskim jezikom snađno je prikazao svoj zavičaj, život u njemu i sudbinu seljaka, dok je u satirama britko kritikovao austrougarsku vlast u Bosni. Kočićevi najznačajniji radovi su satire: "Jazavac pred sudom" i "Sudanija" i zbirke pripovedaka "S planine i ispod planine" i "Jauci sa Zmijanja".

Godine 1922. rođen je književnik i akademik Vasko Popa. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu, a studirao je i u Beču i Bukureštu. Bavio se profesionalno novinarstvom i bio urednik izdavačkog preduzeća "Nolit". Srpska poezija u drugoj polovini 20. veka nema značajnijeg pesnika od Vaska Pope, niti je ijedan drugi srpski pesnik, koliko on, prevođen na druge jezike. Još za života, Popa je stekao ugled ne samo nacionalnog, već i evropskog pesnika, čije delo ulazi u probranu svetsku književnu riznicu. Od prve objavljene pesme "Branim" (1950) i prve štampane knjige, "Kora" (1953), preko zbirke pesama "Nepočin polje", Popa je intrigirao ne samo kritičare, već i ljubitelje poezije, izazivao polemike o smislu poezije u savremenom svetu. Njegov pesnički izraz je naklonjen aforizmu, eliptičan je i jezgrovit. Nema antologije moderne srpske poezije u kojoj nije zastupljen. Popina dela nastoje da u novom svetlu prikažu poetski svet narodnih umotvorina ("Od zlata jabuka"), pesničkog humora ("Urnebesnik") i pesničkih snoviđenja ("Ponoćno sunce"). Knjiga poezije "Nepočin polje" Vaska Pope proglašena je 1995. godine najboljim poetskim ostvarenjem na srpskom jeziku posle Drugog svetskog rata

1798. Rođen Đakomo Leopardi, italijanski književnik
(Rokanati, 29. 06. 1798 - Napulj, 14. 06. 1837)

1842. Rođen Gligorije - Giga Geršić, političar i pravnik - stručnjak za međunarodno javno pravo, akademik
(Bela Crkva, 29. 06. 1842 - Beograd, 08. 03. 1918)

1844. Rođen Ljubomir Klerić, matematičar, profesor mehanike na Velikoj školi, ministar prosvete i privrede Srbije, akademik
(Subotica, 29. 06. 1844 - Beograd, 21. 01. 1910)

1892. Uveden vodovod u Beogradu

1895. Umro Tomas Haksli, engleski biolog
(Iling, 04. 05. 1825 - Istburn, 29. 06. 1895)

1900. Rođen Antoan d Sent - Egziperi, francuski književnik
(Lion, 29. 06. 1900 - nad Mediteranom, 31. 07. 1944)

1933. Rođen Mirko Šouc, dirigent, kompozitor i aranžer, virtuoz na harmonici, dirigent
Velikog narodnog orkestra RTB-a
(Zemun, 29. 06. 1933)

1933. Rođen Aleksandar Joksimović, modni kreator
(Priština, 29. 06. 1933)

1940. Umro Pol Kle, švajcarski slikar i grafičar
(Bern, 18. 12. 1879 - Muralto, 29. 06. 1940)

1941. Umro Ignjaci Jan Paderevski, poljski kompozitor, pijanista i državnik
(Kirilovko, 06. 11. 1860 - Njujork, 29. 06. 1941)

1943. Nemci počinili masovni zločin nad stanovništvom Kruševca na Kasinskom polju podBagdalom

1948. Osnovano Slavističko društvo Srbije

1967. Izrael izvršio aneksiju starog grada Jerusalima

1984. Umro Dušan Nedeljković, filozof i etnopsiholog
(Isakovo, 18. 05. 1899 - Beograd, 29. 06. 1984)

1994. U Sofiji doneta Konvencija o zaštiti Dunava, ovaj datum obeležava se kao Dan Dunava

1995. Umrla Lana Tarner, američka filmska glumica
(Volis, 08. 02. 1921 - Senčri Siti, 29. 06. 1995)

1999. Umro Petar Mandić, profesor Univerziteta u Sarajevu, predsednik Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske
(Vlahovlje, 12. 07. 1928 - Beograd, 29. 06. 1999)

2000. Umro Vitorio Gasman, italijanski filmski i pozorišni glumac i reditelj
(Đenova, 01. 09. 1923 - Rim, 29. 06. 2000)

2003. Osnovan Savez srpskih horova (građanskih i crkvenih) u zemlji i rasejanju

2003. Umrla Ketrin Hepbern, američka filmska glumica, dobitnica" Oskar"- a
(Hartford, 12. 05. 1907 - Old Sejbruk, 29. 06. 2003)

2004. Umro Stipe Šuvar, profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu, političar i državnik, predsednik CK SKJ i član Predsedništva SFRJ
(Zagvozd, 17. 02. 1936 - Zagreb, 29. 06. 2004)

2004. Umro Dragan Marković, novinar i publicista, osnivač Radija Studio B, direktor Radio Jugoslavije, direktor Jugoslovenskog kulturnog centra u Njujorku
(Beograd, 01. 04. 1929 - Beograd, 29. 06. 2004)

[Bisernica]

30. jun


http://razbibriga.net/clear.gif


Veliki pesnik srpskog romantizma Branko Radičević umro na današnji dan 1853. godine. U "Noći dugih noževa" 1934. godine nemački nacistički režim krvavo se obračunao sa dotadašnjim bliskim saradnicima. Nakon 156 godina britanske uprave, Kina 1997. preuzela upravu nad Hong Kongom.


Godine 1853. umro književnik Branko Radičević, romantičarski lirski pesnik mladosti, ljubavi i patriotskog zanosa. Radičević je bio oduševljeni pristalica jezičke reforme Vuka Stefanovića Karadžića. Prvi je počeo da peva na narodnom jeziku i u duhu srpske narodne poezije i pesničkim slobodama označio prodor u novu epohu. Pesme su mu pune vedrine, vitalnosti, vragolanske žudnje i uživanja u prirodi, ali i predosećaja sopstvene smrti. Mladost je proveo u Karlovcima, čije su lepote, posebno Stražilovo, bile njegova lirska inspiracija. Pored više romansi, toliko melodičnih, da je, kako to kaže Skerlić, "on ne samo najčitaniji, no i najpevaniji srpski pesnik", ističu se još pesme "Đački rastanak", "Tuga i opomena" i "Kad mlidijah umreti". Radičevićev alegorijsko - satirični spev "Put" svojevrsni je pesnikov obračun sa pseudoklasicizmom, s protivnicima stare feudalno-crkvene kulture i konzervativnom građanskom inteligencijom. Branko Radičević je umro u Beču, gde je studirao pravo i medicinu. Njegovi posmrtni ostaci su 1883. godine preneti iz Beča u Sremske Karlovce i sahranjeni na Stražilovu.

Na današnji dan 1934. godine u krvavom obračunu sa bliskim saradnicima, koji je u istoriji ostao poznat kao "Noć dugih noževa", Adolf Hitler je 30. juna 1934. godine, pod optužbom za zaveru, likvidirao komandanta "jurišnih odreda" Ernsta Rema i jednog od, u to vreme, najviših nacističkih glavešina Gregora Štrasera. Te noći je ubijeno ili uhapšeno i stotine drugih političkih i vojnih zvaničnika. U takvoj atmosferi, nacisti su iskoristili priliku da ubiju i Hitlerovog suparnika, bivšeg nemačkog kancelara generala Kurta fon Šlajhera

1865. - Otvorena prva bolnica u Beogradu - Bolnica varoši i okruga Beograd

1876. - Srbija i Crna Gora objavile rat Turskoj

1882. - Umro Medo Pucić, književnik, vaspitač kneza Milana Obrenovića
(Dubrovnik, 12. 03. 1821 - Dubrovnik, 30. 06. 1882)

1889. - U Beču osnovana Interparlamentarna unija (IPU)

1894. - Rođen Jurij Zavadski, ruski pozorišni reditelj, glumac, scenograf i slikar
(Moskva, 30. 06. 1894 - Moskva, 07. 04. 1977)

1913. - Počeo Drugi balkanski rat napadom bugarske armije na srpske položaje na Bregalnici

1930. - Rođen dr Aleksa Piščević, profesor i dekan Stomatološkog fakulteta u Beogradu
(Čačak, 30. 06. 1930 - Beograd, 17. 12. 2007)

1938. - Rođen Petar Ljubojev, filmski reditelj, profesor Univerziteta u Novom Sadu, urednik TV Novi Sad
(Obrovac, 30. 06. 1938 - Novi Sad, 11. 06. 2000)

1938. - Umro Milan Rakić, književnik i diplomata, akademik
(Beograd, 30. 09. 1876 - Zagreb, 30. 06. 1938)

1966. - Rođen Majk Tajson, američki bokser, prvak sveta u teškoj kategoriji
(Njujork, 30. 06. 1966)

1968. - Umro prof. dr Miloš Moskovljević, lingvista, književnik i prevodilac, naučni savetnik Insituta za srpskohrvatski jezik SANU, autor prvog srpskog rečnika posle Vukovog
(Varna, Šabac, 22. 10. 1884 - Beograd, 30. 06. 1968)

1975. - Rođen Ralf Šumaher, nemački automobilista, vozač "Formule 1"
(Hirt, 30. 06. 1975)

1985. - Rođen Majkl Felps, američki plivač, osmostruki olimpijski šampion
(Baltimor, 30. 06. 1985)

1994. - Umro Dušan Stojanović, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu(Beograd, 29. 10. 1927 - Beograd, 30. 06. 1994)

1997. - Kina preuzela upravu nad Hong Kongom nakon 156 godina britanske kolonijalne vladavine

2001. - Umro Čet Etkins, američki gitarista
(Lutrel, 20. 06. 1924 - Nešvil, 30. 06. 2001)

2001. - Umro Boško Petrović, književnik, akademik
(Veliki Varadin, 20. 01. 1915 - Novi Sad, 30. 06. 2001)

2002. - Umro Stevan Šalajić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Borča, 23. 06. 1929 - Novi Sad, 30. 06. 2002)

2006. - Umro Milivoj S. Nešić, majstor problemskog šaha
(Senta, 12. 12. 1940 - Beograd, 30. 06. 2006)

2009. - Umrla Filipina Pina Bauš, nemačka balerina i koreograf
(Solingen, 27. 07. 1940 - Vupertal, 30. 06. 2009)

2009. - Umrla Ljubica Šuković, novinar TANjUG-a
(Cetinje, 02. 11.1946 - Beograd, 30. 06. 2009)

2010. - Umro Miodrag Đukić, dramski pisac, predsednik Udruženja dramskih pisaca Srbije, direktor Muzeja pozorišne umetnosti Srbije i izdavačke kuće "Prosveta", ministar kulture
(Prokuplje, 1938 -30. 06. 2010)

2010. - Umro dr Predrag Nikolić, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Neresnica, 09. 09. 1938 -30. 06. 2010)

[Bisernica]

1. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/1311_milos-1.jpg


Odlukom kneza Miloša Obrenovića, 1838. godine ustanovljen je Licej u Kragujevcu. Francuski pionir vazduhoplovstva inženjer Luj Blerio rođen 1. jula 1872. godine.


Odlukom kneza Miloša Obrenovića, 1. jula 1838. godine ustanovljen je Licej u Kragujevcu. Liceum Knjažestva serbskog je otvoren u oktobru iste godine. Knez je Ukazom produžio gimnazijsko školovanje sa četiri na šest godina, a Ministarstvo prosvete je odredilo da će se prve godine u novoosnovanom Liceju predavati sledeći predmeti: filozofija, opšta istorija, čista matematika, statistika, nemački jezik i crtanje. Škola je 1841. godine premeštena u Beograd i smeštena u Konak knjeginje Ljubice. Licej je 1863. preseljen u Kapetan Mišino zdanje i, nakon donošenja Zakona o ustrojstvu Velike škole (akademije), pretvoren u Veliku školu. Tako je dotadašnja funkcija Liceja, obrazovanje visokih činovnika, zamenjena novom - obrazovanjem naučnog kadra. Velika škola je 1905. godine prerasla u Beogradski univerzitet.

Pionir vazduhoplovstva, francuski inženjer i pilot Luj Blerio rođen je 1. jula 1872. godine. Blerio je prvi čovek koji je avionom preleteo Lamanš, 1909. godine. U početku je pokušavao da napravi avion mahokrilac (ornitopter), ali je brzo odustao od te ideje i 1903. je konstruisao svoj prvi avion. Godine 1906. napravio je avion sa, za to vreme, savremenim motorom od tri cilindra. Tokom Prvog svetskog rata proizvodio je avione za francusko ratno vazuhoplovstvo, koji su smatrani najuspešnijim u to vreme.

1804.- Rođena Žorž Sand (Oror Dipen), francuska književnica (Pariz, 01. 07. 1804 - Noan, 08. 06. 1876)

1835.- U Pešti štampan prvi broj Serbskog narodnog lista, ilustrovanog književnog nedeljnika Srba u Mađarskoj

1868.- U Vrnjačkoj Banji osnovana prva turistička organizacija u Srbiji

1883.- Osnovano Srpsko arheološko društvo

1887.- U Beogradu osnovana prva Astronomsko-meteorološka stanica u Srbiji

1896.- Umrla Harijet Bičer - Stou, američka književnica (Ličfild, 14. 06. 1811 - Hartford, 01. 07. 1896)

1903.- Organizovana prva biciklistička trka "Tur d' Frans"

1916.- Počela bitka na Somi u Prvom svetskom ratu, u kojoj su prvi put u ratu upotrebljeni tenkovi

1921.- Osnovana Komunistička partija Kine

1935.- Rođen Ivo Eterović, fotograf (Split, 01. 07. 1935)

1935.- Rođen Dalaj Lama (Tenzin Gjatso), tibetanski duhovni vođa, nobelovac (Tagtser, 01. 07. 1935)

1941.- Streljan Pavle Bihalji, književnik i izdavač (Zemun, 08. 08. 1898 - Beograd, 01. 07. 1941)

1941.- Emitovana prva televizijska reklama - na televiziji En-Bi-Si prikazan spot od 10 sekundi za "Bulova Voč Kompani" (Bulova Watch Company)

1942.- Posle osmomesečne opsade, nemačka vojska zauzela Sevastopolj u Drugom svetskom ratu

1945.- Rođena Debora Debi En Hari, pevačica američke grupe "Blondi" (Majami, Florida, 01.07.1945)

1953.- Osnovana Evropska organizacija za nuklearna istraživanja (CERN)

1955.- Rođen Vladimir Petrović Pižon, fudbaler, reprezentativac i trener FK Crvena zvezda (Beograd, 01. 07. 1955)

1959.- Rođena Ivana Vujić, pozorišni reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Beograd, 01. 07. 1959)

1961.- Rođena Dajana Spenser, britanska princeza (Sandringem, 01. 07. 1961 - Pariz, 31. 08. 1997)

1966.- Održan Brionski plenum CK SKJ

1967.- Rođena Pamela Anderson, američka filmska glumica (Vankuver, 01. 07. 1967)

1969.- Osnovan Radio Avala, prva nezavisna radio-stanica u Istočnoj Evropi

1974.- Umro Huan Domingo Peron, argentinski general, političar i državnik, predsednik Argentine (Buenos Aires, 08. 10. 1895 - Buenos Aires, 01. 07. 1974)

1977.- Umro Zoran Ristanović, pozorišni glumac (Skoplje, 1924 - Beograd, 01. 07. 1977)

1980.- Rođen Ilija Marinković, violinista (Zemun, 01. 07. 1980)

1989.- Počeo sa radom Treći kanal RTB-a, prestao sa emitovanjem programa 2006. godine

1990.- Stupila na snagu monetarna i ekonomska unija Savezne Republike Nemačke i Demokratske Republike Nemačke

1991.- Umro Đura Jakšić, dirigent (Karlovac, 30. 04. 1924 - Beograd, 01. 07. 1991)

1994.- Umro Slobodan Božović, novinar RTV Novi Sad i književnik (Beograd, 04. 11. 1938 - Novi Sad, 01. 07. 1994)

1996.- Umro Stojan Stiv Tešić, američki književnik i scenarista, dobitnik "Oskar"-a Užice, 29. 09. 1942 - Sidnej, Kanada, 01. 07. 1996)

1996.- Umrla Margo Hemingvej, američka filmska glumica, maneken i foto - model, unuka Ernesta Hemingveja (Portland, 16. 02. 1955 - Santa Monika, 01. 07. 1996)

2000.- Umro Pjer Peti, francuski kompozitor i muzički kritičar (Poatje, 21. 04. 1922 - Pariz, 01. 07. 2000)

2000.- Umro Volter Matau, američki filmski glumac (Njujork, 01. 10. 1920 - Santa Monika, 01. 07. 2000)

2004.- Umro Marlon Brando, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Omaha, 03. 04. 1924 - Los Anđeles, 01. 07. 2004)

2004.- Umro Ričard Mej, britanski sudija, predsedavajući suđenja Slobodanu Miloševiću pred Međunarodnim krivičnim tribunalom u Hagu (London - 01. 07. 2004)

2007.- Umro Milan Oklopdžić - Mika Oklop, književnik (Beograd, 09. 05. 1948 - San Francisko, 01. 07. 2007)

2008.- Umro Dejan Medaković, doktor istorijskih nauka, istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, književnik, akademik, predsednik SANU (Zagreb, 07. 07. 1922 - Beograd, 01. 07. 2008)

2008.- Umro Aleksandar Dragojlović, novinar i urednik Radio Beograda (Beograd, 07. 08. 1937 - Beograd, 01. 07. 2008)

2009.- Umro Karl Malden (Mladen Sekulović), američki filmski i pozorišni glumac, dobitnik "Oskara"-a (Čikago, 22. 03. 1912 - Brentvud, 01. 07. 2009)

[Bisernica]

2. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/herman15-1.jpg


Na današnji dan rođen Herman Hese, nemački književnik i nobelovac. Preminuli Borislav Pekić i Žan Žak Ruso.


Godine 1877. rođen je Herman Hese, nemački pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1946. godine. Pisao je lirske pesme, novele i romane. U početku svog stvaranja bio je romantičar, u proznim delima pod uticajem psihoanalize i orijentalne mudrosti. U Heseovim delima jasno je uočljivo njegovo zanimanje za egzistencijalne, duhovne i mistične teme i veliki uticaj budističke i hindu filozofije. Njegova najpoznatija dela su "Stepski vuk" "Sidarta" i "Igra staklenih perli".

Na današnji dan 1992. godine umro je Borislav Pekić, književnik, jedan od najvećih srpskih i jugoslovenskih pisaca. Pekić je ostavio delo koje po vrednosti i obimu čini temelj naše literature: dvadesetak proznih dela, knjige dnevničkih eseja, autobiografskih zapisa i više od trideset drama, koje su postavljane u pozorištima ili adaptirane za radio izvođenje. Studirao je na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Prvu knjigu "Vreme čuda", koja ga je odmah uvrstila u sam vrh naše literature, objavio je 1965. godine. Sledila su dela: "Hodočašće Arsenija Njegovana", "Uspenje i pad Ikara Gubelkijana", "Odbrana i poslednji dani", "Kako upokojiti vampira", "Zlatno runo", "Godine koje su pojeli skakavci" i druga. Ubrzo nakon Pekićeve smrti, februara 1993. godine, osnovana je Fondacija, s ciljem da čuva i publikuje piščevu zaostavštinu, koju čini preko 20 hiljada strana neobjavljenih zapisa, dnevnika i prepiske, kao i da neguje uspomenu na znamenitog književnika. Takođe je ustanovljena stipendija "Borislav Pekić", za podsticaj darovitim mladim piscima.
Fond Biblioteke RB: - Borislav Pekić: "Zlatno runo", "Besnilo" - Radomir Baturan: "Roman Borislava Pekića" Fond Programskog arhiva RB: - Borislav Pekić - kao učesnik: TG - 6701/ 4,7, TG - 6548/1 - O Borislavu Pekiću: TG - 8130/4

1566. - Umro Nostradamus, francuski fizičar i astrolog (Sent Remi, 14. 12. 1503 - Salon, 02. 07. 1566)

1714. - Rođen Kristof Vilibald Gluk, nemački kompozitor (Erasbah, 02. 07. 1714 - Beč, 15. 11. 1787)

1778. - Umro Žan Žak Ruso, francuski književnik i filozof (Ženeva, 28. 06. 1712 - Ermanonvil, 02. 07. 1778)

1844. - Počela sa radom Narodna banka Kraljevine Srbije

1884. - Odštampana prva srpska papirna novčanica

1914. - Umro Džozef Čemberlen, britanski državnik (London, 08. 07. 1836 - Birmingem, 02. 07. 1914)

1923. - Rođen Vislava Šimborska, poljska književnica, nobelovac (Kornik, 02. 07. 1923)

1927. - Rođen Brok Piters (Džordž Fišer), američki filmski glumac (Njujork, 02. 07. 1927- Los Anđeles, 24. 08. 2005)

1949. - Umro Georgi Dimitrov, bugarski revolucionar, političar i državnik (Kovačevci, 18. 06. 1882 - Moskva, 02. 07. 1949)

1958. - Rođen Nebojša Čović, privrednik i političar, gradonačelnik Beograda, potpredsednik Vlade Srbije, predsednik Socijaldemokratske partije (Beograd, 02. 07. 1958)

1961. - Umro Ernest Hemingvej, američki književnik, nobelovac (Čikago, 21. 07. 1898 - San Vali, 02. 07. 1961)

1977. - Umro Vladimir Nabokov, ruski književnik (Petrograd, 23. 04. 1899 - Montre, 02. 07. 1977)

1989. - Umro Andrej Gromiko, sovjetski političar i diplomata, ministar inostranih poslova SSSR-a (Minsk, 06. 07. 1909 - Moskva, 02. 07. 1989)

1990. - Albanski delegati Skupštine Kosova usvojili Ustavnu deklaraciju i proglasili odvajanje Kosova od Srbije

1997. - Umro Džejms Stjuart, američki filmski glumac, dobitnik "Oskara" (Indijana, 20. 05. 1908 - Los Anđeles, 02. 07. 1997)

1999. - Umro Mario Puzo, američki književnik, dobitnik "Oskara" (Njujork,15. 10. 1920 - Njujork, 02. 07. 1999)

1999. - Umro Slobodan Jakulić, neuropsihijatar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik (Beograd, 1937 - Beograd, 02. 07. 1999)

2001. - U Jevrejskoj bolnici u Luisvilu ugrađeno prvo veštačko mehaničko srce-abiokor

2002. - Otvoren prvi muzej automobila u Beogradu - Moderna garaža Bratislava Petkovića

2003. - Umro dr Dejan Kreculj, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Mramorak, 08. 08. 1927 - Pančevo, 02. 07. 2003)

2004. - Manastir Dečani uvršten u listu Svetske kulturne baštine

2007. - Umro Aleksandar Aca Šišić, violinista, solista Velikog narodnog orkestra Radio Beograda (Obrenovac, 17. 08. 1937 - Beograd, 02. 07. 2007)

2007. - Umrla Beverli Sils, američka operska pevačica (Bruklin, 25. 05. 1929 - Njujork, 02. 07. 2007)

2007. - Umro Haj Zaret, američki književnik (Njujork, 21. 08. 1907 - Vestport, 02. 07. 2007)

2007. - Umro Vojislav Nikčević, filolog, direktor Instituta za crnogorski jezik, profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću, osnivač Dukljanske akademije nauka i umjetnosti i Matice crnogorske (Stubica, 18. 01. 1935 - Beograd, 02. 07. 2007)

[Bisernica]

3. jul

Na današnji dan 2011. Novak Đoković postao prvi reket sveta i osvojio Vimldon.
Kolektiv foruma Razbibriga čestita Noletu ovaj veliki uspeh ,i lični i nacionalni ! Nole najbolji si ! :srbprv:


http://razbibriga.net/imported/2011/07/Novak20Djokovic20Wimbledon-1.jpg

Na današnji dan rođeni češki pisac Franc Kafka i srpski književnik Milovan Danojlić. Godine 1908. počela Mladoturska revolucija.


Na današnji dan 1883. godine rođen je češki pisac jevrejskog porekla Franc Kafka. Do 1945. bio je nepoznat, jer za života gotovo i nije objavljivao. Glavninu spisa, uključujući pisma i "Dnevnike", izdao je njegov prijatelj Maks Brod, uprkos Kafkine izričite instrukcije da budu spaljeni. Njegovo delo, najvećim delom, je prikaz apsolutne nezaštićenosti pojedinca u savremenom društvu, u kojem je čovek neretko suočen sa potpuno nevidljivim i neprepoznatljivim silama i motivima. Dela: romani "Proces", "Zamak", "Amerika", pripovetke "Presuda", "Preobražaj", "U kažnjeničkoj koloniji", "Seoski lekar", "Umetnik u gladovanju".

Godine 1937. rođen je književnik Milovan Danojlić. Nakon završenih studija francuskog jezika i književnosti na Beogradskom univerzitetu, Danojlić je živeo i radio u Londonu, Čikagu, Njujorku, Poatjeu i Parizu, gde se zaustavio 1984. godine. Iz "dobrovoljne emigracije" bar jednom godišnje dolazi u Srbiju, istovremeno ne prestajući da živi u njoj kroz svoje stvaralaštvo. Pesnik i esejista biranog i negovanog jezika i stila, Danojlić je jedan od rodonačelnika srpskog pesničkog modernizma. Kao književni hroničar vratio je u našu kulturu pomalo zaboravljeni žanr književnog feljtona - podlistka, obrađujući zbivanja i duhovne fenomene u srpskoj kulturi i društvu. Napisao je četrdesetak knjiga poezije i poetske proze, romana, eseja, knjiga za decu: "Urođenički psalmi", "Kako spavaju tramvaji", "Muka s rečima", "Kako je Dobroslav protrčao kroz Jugoslaviju", "Zmijin svlak", "Oslobodioci i izdajnici", " Dragi moj Petroviću"... Dobitnik je gotovo svih značajnih književnih nagrada kod nas: "Oktobarske", "Zmajeve", "NIN"-ove, "Vitalove", nagrade"Isidora Sekulić", "Miloš Đurić", "Brana Cvetković", kao i nagrade SANU iz fonda "Branko Ćopić". Izdavačka kuća "Filip Višnjić" objavila je njegov novi roman memoarskog karaktera "Pustolovina ili ispovest u dva glasa". Glavni junak je intelektualac u emigraciji, a pisana je u drugom licu ,čime je dočaran retrospektivni dijalog čoveka sa samim sobom.

321. - Rimski car Konstantin proglasio nedelju danom odmora i verskih obreda

1642. - Umrla Marija Mediči, francuska kraljica (Firenca, 26. 04. 1573 - Kolonj, 03. 07. 1642)

1841. - Rođen Mita Popović, književnik (Baja, 03. 07. 1841 - Budimpešta, 06. 06. 1888)

1854. - Rođen Leoš Janaček, češki kompozitor (Hukvaldi, 03. 07. 1854 - Moravska Ostrava, 12. 08. 1928)

1900. - Nad Bodenskim jezerom izveden prvi uspešan let cepelina

1908. - Počela Mladoturska revolucija

1928. - Rođen dr Slobodan Vitanović, književnik i prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, osnivač i predsednik Društva prijatelja Francuske
(Beograd, 03. 07. 1928 - Beograd, 10. 02. 2007)

1939. - Rođen Ljubivoje Ršumović, književnik (Ljubić, 03. 07. 1939)

1953. - Rođen Dragan Velikić, književnik i diplomata (Beograd, 03. 07. 1953)

1962. - Proglašena nezavisnost Alžira

1969. - Umro Brajan Džons, britanski muzičar, osnivač grupe "The Rolling Stones"
(Čeltenhem, 28. 02. 1942 - Saseks, 03. 07. 1969)

1971. - Umro Džim Morison (Džejms Daglas), američki muzičar, pevač grupe "Doors"
(Melburn, Florida, 08. 12. 1943 - Pariz, 03. 07. 1971)

1975. - Rođen Vuk Jeremić, ministar inostranih poslova Srbije (Beograd, 03. 07. 1975)

1995. - Na prvenstvu u Atini jugoslovenski košarkaši postali evropski šampioni

2000. - Umro Gojko Janjušević, književnik i prevodilac (Ozrinići, 15. 08. 1936 - Novi Sad, 03. 07. 2000)

2001. - Počelo suđenje bivšem predsedniku SRJ Slobodanu Miloševiću pred Međunarodnim krivičnim tribunalom za bivšu Jugoslaviju u Hagu

2003. - Umro Prvoslav Raković, prvi direktor "Zastave" iz Kragujevca (Sarajevo, 1914 - 03. 07. 2003)

2005. - Umro Alberto Latuada, italijanski filmski reditelj (Milano,13. 11. 2005 - Rim, 03. 07. 2005)

2007. - Umro Buts Randolf, američki saksofonista (Kadiz, 03. 06. 1927 - Nešvil, 03. 07. 2007)

2008. - Umro Milorad-Mida Stevanović, glumac, prvak Drame Narodnog pozorišta u Beogradu (Gornji Ribnik, 22. 10. 1939 - Beograd, 03. 07. 2008)

2010. - Umro dr Dejan Janča, diplomata, profesor Pravnog fakulteta u Novom Sadu, član Komiteta UN za ljudska prava, ombudsman Vojvodine (Subotica, 11. 07. 1928 - Novi Sad, 03. 07. 2010)

[Bisernica]

4. jul

Danas je nacija dočekala šampiona.Nole mi te volimo :srbprv:


http://razbibriga.net/clear.gif



U Filadelfiji 1776. godine objavljena Deklaracija nezavisnosti Sjedinjenih Američkih Država. Na današnji dan rođen Luis Daniel Armstrong.


Na današnji dan 1900. godine rođen Luis Daniel Armstrong, američki pevač i džez - trubač. Luis Danijel Armstrong, kasnije nazvan "Sačmo" i "Paps", počeo je da se bavi muzikom svirajući trubu na parobrodima, u barovima, a zatim u ansamblu Kida Orija. Na poziv Džoa Kinga Olivera stigao je 1922. godine iz rodnog Nju Orleansa u Čikago. Bio je to početak zlatne ere džeza. Istoričari džeza navode da je u Čikagu prosto "oduvao" svoje kolege, ali i publiku koja je dolazila da ga čuje. Godine 1925. prešao je u Njujork, u orkestar Flečera Hendersona, a zatim sledi ulazak u studio. Snima ploče sa orkestrom Hendersona, Klarensa Vilijemsa, sa pevačicama Besi Smit i Ma Rejni... Sačmo postaje svetski poznati muzičar. Od kreolskog džeza i diksilenda koji su se svirali na američkom jugu, Armstrong je stvorio autentični muzički izraz koji i danas važi za jedan od najznačajnijih doprinosa američke kulture svetskoj muzičkoj riznici. Pevao je i svirao sa Bingom Krozbijem, Frenkom Sinatrom, Elom Ficdžerald, Djukom Elingtonom, Leonardom Bernštajnom... Godine 1944. izabran je za najboljeg džez - muzičara na svetu i tada je priredio prvi džez koncert u Metropolitenu. Armstrong je nastupao i u Beogradu. Aprila 1959. godine održao je dva veličanstvena koncerta u Domu sindikata, koje je direktno prenosila Radio-televizija Beograd.

1776.- U Filadelfiji objavljena Deklaracija nezavisnosti Sjedinjenih Američkih Država

1804.- Rođen Natanijel Hotorn, američki književnik (Salem, 04. 07. 1804 - Plimut, 19. 05. 1864)

1807.- Rođen Đuzepe Garibaldi, italijanski revolucionar, vođa oslobodilačkog pokreta za ujedinjenje Italije (Nica, 04. 07. 1807 - Kaprera, 02. 06. 1882)

1826.- Umro Tomas Džeferson, američki pravnik, političar i državnik, predsednik SAD (Šedvel, 13. 04. 1743 - Montičelo, 04. 07. 1826)

1831.- Umro Džejms Monro, američki političar i državnik, predsednik SAD (Monro Krik, 28. 04. 1758 - Njujork, 04. 07. 1831)

1845.- Uveden javni gradski saobraćaj u Novom Sadu

1848.- Umro Fransoa Rene de Šatobrijan, francuski književnik i diplomata (Sen - Malo, 04. 09. 1768 - Pariz, 04. 07. 1848)

1853.- Rođen Petar Bojović, vojvoda (Mišićevo, 04. 07. 1853 - Beograd, 20. 01. 1945)

1855.- Rođen Vlaho Bukovac, slikar (Cavtat, 04. 07. 1855 - Prag, 23. 04. 1922)

1927.- Rođena Đina Lolobriđida, italijanska filmska glumica (Subjak, 04. 07. 1927)

1934.- Umrla Marija Sklodovska Kiri, francuski fizičar i hemičar, akademik, nobelovac (Varšava, 07. 11. 1867 - Savoja, 04. 07. 1934)

1940.- Rođen Filip David, književnik, urednik RTS-a, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Kragujevac, 04. 07. 1940)

1941.- Politbiro CK KPJ doneo odluku o dizanju ustanka protiv okupatora u Drugom svetskom ratu

1995.- Umro Arsen Diklić, književnik, filmski i TV scenarista (Staro Selo, 14. 11. 1922 - Beograd, 04. 07. 1995)

1997.- Umro Miguel Najdorf, argentinski šahista (Varšava, 15. 04. 1910 - Malaga, 04. 07. 1997)

2002.- Umro Aleksandar Karakušević - Klas, karikaturista, novinar i slikar - grafičar (Skoplje, 17. 11. 1928 - Beograd, 04. 07. 2002)

2004.- Umro Andrijan Nikolajev, ruski kosmonaut, heroj Sovjetskog Saveza (Šoršeli, 05. 09. 1929 - Čeboksara, 04. 07. 2004)

2006.- Umro Bogdan Dečermić, novinar "Borbe" i "Novosti" (Zagreb, 1928 - Beograd, 04. 07. 2006)

2007.- Umro Vladeta Vlatković, novinar RTB-a (Beograd , 28. 04. 1925 - Beograd, 04. 07. 2007)

2007.- Umro Bil Pinkni, američki muzičar, član grupe "Drifters" (Dalzel, 15. 08. 1925 - Dejtona Bič, 04. 07. 2007)

[Bisernica]

5. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/TinUjevic-1.jpg


Pisac, književni kritičar i prevodilac Tin Ujević rođen na današnji dan 1891. Bitka kod Kurska, najveća tenkovska bitka u istoriji ratovanja, počela je 5. jula 1943. godine.


Književnik, književni kritičar, publicista i prevodilac Augustin - Tin Ujević rođen je na današnji dan 1891. godine. Filozofski fakultet je završio u Zagrebu, a zatim je boravio u Parizu, Beogradu, Sarajevu i Splitu, da bi se 1940. konačno nastanio u Zagrebu. Njegova prva samostalna knjiga pesama "Lelek sebra" predstavlja novinu u jugoslovenskoj poeziji, donoseći čudesnu, potresnu dramu poraženog čoveka. Usledile su knjiga pesama "Kolajna" i dela iz oblasti poetske proze. Njegovi eseji su znalačka filozofska i estetička osvetljavanja poetskih struktura i sudbina velikih pesnika Getea, Bodlera i Remboa. Ostao je upamćen kao veliki boem, označavajući boemiju modernog vremena kao "njen defetizam prema životu, prema njegovim ograničenjima i sporom tempu ostvarenja, fenomen dekadence u epohi imperijalizma".

Najveća tenkovska bitka u istoriji ratovanja i jedna od najznačajnijih pobeda saveznika u Drugom svetkom ratu, Bitka kod Kurska, počela je 5. jula 1943. godine. Namera nemačkih snaga bila je razbijanje središnjeg dela Istočnog fronta, posle čega je palaniran napad na Moskvu. Cilj nemačke ofanzive, pod tajnim nazivom "Citadela", bio je obuhvatiti sovjetsku prestonicu i naneti odlučujući udarac Crvenoj armiji. U bici je učestvovalo 50 divizija Vermahta, ukupne jačine oko 900.000 vojnika, 2.700 tenkova i samohodnih i jurišnih topova, 10.000 artiljerijskih i minobacačkih cevi, uz podršku oko 2.000 aviona. Snage Crvene armije brojale su 12 armija. Sovjeti su imali izvesnu brojčanu prednost u ljudstvu i naoružanju - 20.000 topova i minobacača, 920 raketnih bacača "kaćuša", 3.600 tenkova, i podršku 2.400 aviona. Najžešće borbe vođene su oko sela Prohorovka. Uprkos većim gubicima, sovjetske snage su izvele uspešan protivnapad i do 23. avgusta Nemci su bili poraženi. Njihovi gubici iznosili su preko pola miliona poginulih, ranjenih i zarobljenih. Stvarni sovjetski gubici obelodanjeni su tek 1991. Tada je saopšteno da su sovjeti imali oko 800.000 poginulih, ranjenih i nestalih. Pobedom u Kurskoj bici, inicijativa na Istočnom frontu prešla je na stranu Crvene armije.

1811.- Venecuela postala prva južnoamerička država koja je proglasila nezavisnost od Španije

1832.- Pojavio se prvi plakat u Beogradu

1857.- Rođena Klara Cetkin, nemački revolucionar, pisac i publicista, osnivač međunarodnog ženskog radničkog pokreta (Viderau, 05. 07. 1857 - Arhangelsk, 20. 06. 1933)

1887.- Rođen Kosta Todorović, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, predsednik Srpskog lekarskog društva, akademik (Beograd, 05. 07. 1887 - Beograd, 19. 09. 1975)

1889.- Umro Jakov Ignjatović, književnik i advokat, akademik (Sentandreja, 08. 12. 1822 - Novi Sad, 05. 07. 1889)

1901.- Rođen Sergej Vladimirovič Obrascov, ruski pozorišni glumac i reditelj, osnivač pozorišta lutaka (Moskva, 05. 07. 1901 - Moskva, 10. 05. 1992)

1911.- Rođen Žorž Pompidu, francuski politčar i državnik, premijer i predsednik Francuske (Overnj, 05. 07. 1911 - Pariz, 02. 04. 1974)

1928.- Rođen Stevan Raičković, književnik, akademik (Neresnica, 05. 07. 1928 - Beograd, 06. 05. 2007)

1929.- Rođen dr Jovan Rašković, psihijatar, osnivač i prvi predsednik Srpske demokratske stranke u Hrvatskoj, akademik (Knin, 05. 07. 1929 - Beograd, 28. 07. 1992)

1941.- Osnovan koncentracioni logor na Banjici

1954.- Elvis Prisli snimio prvu pesmu

1983.- Umro Radosav Bošković, slavista, profesor Beogradskog univerziteta (Orja Luka, 1907 - Beograd, 05. 07. 1983)

1990.- Skupština SR Srbije usvojila Zakon o prestanku rada Skupštine i Izvršnog veća Kosova zbog njihovog secesionističkog delovanja

1999.- Umro Otac Mitrofan, epitron manastira Hilandar (Ratari, 1923 - Kakov, 05. 07. 1999)

2003.- Umro Milo Miranović, pozorišni, filmski i TV glumac (Kokoti, 23. 03. 1942 - Beograd, 05. 07. 2003)

2007.- Umro Režin Krespen, francuska operska pevačica, sopran i mecosopran (Marsej, 23. 02. 1927 - Pariz, 05. 07. 2007)

2007.- Umro Džordž Meli, britanski džez-pevač (Liverpul, 17. 08. 1926 - London, 05. 07. 2007)

[Bisernica]

6. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/imagesqtbnANd9GcRig7vrZUu0vsYHwJHW0TQudT-1.jpg


Srpski vojvoda Živojin Mišić, jedan od najbrilijantnijih vojskovođa Prvog svetskog rata, rođen je na današnji dan 1855. godine. Meksička slikarka Frida Kalo rođena na današnji dan 1907. godine.


Vojvoda srpske vojske Živojin Mišić, jedan od najbrilijantnijih vojskovođa Prvog svetskog rata, rođen je na danšnji dana 1855. godine. Obrazovao se u Artiljerijskoj školi u Beogradu i austrijskoj Streljačkoj školi. Na Vojnoj akademiji u Beogradu od 1898. do 1904. predavao je strategiju. U srpsko-turskim ratovima, od 1876. do 1878. i 1885, komandovao je bataljonom. Penzionisan je 1904, zbog sumnje da je neprijateljski raspoložen prema oficirima-zaverenicima, koji su 1903. ubili kralja Aleksandra Obrenovića. Posle austrougaske aneksije Bosne i Hercegovine aktiviran je 1909, na zahtev načelnika Glavnog generalštaba vojvode Radomira Putnika i postavljen za njegovog pomoćnika. U Prvom balkanskom ratu iskazao se kao sjajan strateg, jedan od najzaslužnijih za pobedu u Kumanovskoj bici 1912. U Balkanskim ratovima i na početku Prvog svetskog rata bio je pomoćnik načelnika štaba Vrhovne komande. Na sopstvenu molbu 15. novembra 1914, tokom Kolubarske bitke, postavljen je za komandanta Prve armije. Povrativši joj poljuljani moral, izuzetnim taktičkim potezima, uspeo je da zaposedne Suvoborski greben, a potom energičnim dejstvima potpuno razbije austrougarske trupe. Kolubarska bitka bila je sukob 300.000 austrougarskih vojnika sa 120.000 srpskih vojnika. Za briljantnu strategiju kojom je tada nadmudrio austrougarsku komandu unapređen je u čin vojvode.

Poznata meksička slikarka Frida Kalo Kalderon rođena je 6. jula 1907. godine. Rođena je kao Magdalena Karmen Frida Kalo i Kalderon u Kohoakanu, koji je u to vreme bio malo predgrađe grada Meksika. Bila je zapažena po svojoj nuobičajnoj pojavi, jako naglašenim obrvama i tankim brčićima koje nije uklanjala. Slikajući sopstvena iskustva, njeni radovi su često bili šokantni u prikazima bola i teškog života žena. Čak 55 od njene 143 slike su autoportreti, koji sadrže lični simbolizam. Bila je pod uticajem autohtone meksičke kulture, čije je viđenje slikala jakim bojama, mešavinom realizma i simbolizma. Njene slike su privukle pažnju slikara Dijega Rivere, za koga se kasnije i udala. Bila je aktivni pristalica komunizma. Smatra se da je bila u vezi sa Lavom Trockim, koga su sovjetski agenti ubili u Meksiku 1940. godine. Posle smrti Trockog, Frida ga se odriče i postaje staljinista-antirevolucionar.

1415.- Jan Hus, češki verski i prosvetni reformator i rektor Karlovog univerziteta u Pragu, spaljen na lomači
(Husinc, 1371 - Kostanc, 06. 07. 1415)

1533.- Umro Ludoviko Ariosto, italijanski književnik
(Ređo Emilija, 08. 09. 1474 - Ferara, 06. 07. 1533)

1838.- Rođen Vatroslav Jagić, istoričar književnosti i književni kritičar
(Varaždin, 06. 07. 1838 - Beč, 05. 08. 1923)

1859.- Rođen Verner fon Hajdenstam, švedski književnik, nobelovac
(Olshamer, 06. 07. 1859 - Evralid, 20. 05. 1940)

1885.- Francuski biolog i hemičar Luj Paster prvi put uspešno primenio vakcinu protiv besnila na ljudskom biću, pacijentu Jozefu Majsteru

1893.- Umro Gi de Mopasan, francuski književnik
(Turvil, 05. 08. 1850 - Otej, 06. 07. 1893)

1909.- Rođen Andrej Gromiko, sovjetski političar i diplomata, ministar inostranih poslova SSSR-a
(Minsk, 06. 07. 1909 - Moskva, 02. 07. 1989)

1927.- Rođena Dženet Li, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a
(Mersd, 06. 07. 1927 - Los Anđeles, 04. 10. 2004)

1937.- Poginuo Blagoje Parović, revolucionar, španski borac
(Beograd, 25. 03. 1903 - Bruneta, 06. 07. 1937)

1937.- Rođen Vladimir Aškenazi, ruski pijanista i dirigent
(Gorki, 06. 07. 1937)

1946.- Rođen Silvester Stalone, američki filmski glumac, režiser i scenarista, dobitnik "Oskar"-a
(Njujork, 06. 07. 1946)

1962.- Umro Viljem Fokner, američki književnik, nobelovac
(Nju Albani, 25. 09. 1897 - Oksford, 06. 07. 1962)

1971.- Umro Luis Armstrong, američki pevač i džez - trubač
(Nju Orleans, 04. 07. 1900 - Njujork, 06. 07. 1971)

2000.- Umro Lazar Koliševski, političar i državnik, predsednik Predsedništva SFRJ, narodni heroj
(Sveti Nikola, 12. 02. 1914 - Skoplje, 06. 07. 2000)

2004.- Umro Tomas Klestil, austrijski političar i državnik, predsednik Austrije
(Beč, 04. 11. 1932 - Beč, 06. 07. 2004)

2005.- Umro Klod Simon, francuski književnik, nobelovac
(Antananarivo/Tananariv, 10. 10. 1913 - Pariz, 06. 07. 2005)

2008.- Umrla Olga Bruči, operska pevačica, prvakinja Opere Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu
(Prelog, 1923 - Poreč, 06. 07. 2008)

[Bisernica]

7. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/50332_15352857659_1709_n-1.jpg


Rođenje pisca Miroslava Krleže i austrijskog kompozitora Gustava Malera obeležili današnji dan kroz istoriju. Godine 1854. umro nemački fizičar Georg Simon Om.


Godine 1893. u Zagrebu je rođen hrvatski pisac Miroslav Krleža, jedna od najznačajnijih ličnosti u kulturno-književnim zbivanjima 20. veka na jugoslovenskom prostoru. Od 1950. bio je na čelu Jugoslovenskog leksikografskog zavoda i glavni i odgovorni urednik Enciklopedije Jugoslavije. Njegov obimni književni opus obuhvata poeziju, romane, pripovetke, drame, eseje ("Hrvatski bog Mars", "Povratak Filipa Latinovića", "Gospoda Glembajevi", "U agoniji").

Na današnji dan 1854. umro je nemački fizičar Georg Simon Om. Po njemu je dobila ime jedinica za merenje eletričnog otpora u međunarodnom sistemu mera (om).

Godine 1860. rođen je austrijski kompozitor i dirigent Gustav Maler autor devet čuvenih simfonija i ciklusa pesama. Bio je direktor Bečke opere (1897-1907) koja je pod njegovom upravom doživela zlatno doba.

1535. - Pogubljen Tomas Mor, engleski književnik, humanista i državnik (London, 07. 02. 1478 - London, 07. 07. 1535)

1752.- Rođen Žozef Mari Žakar, francuski pronalazač, izumeo mehanički tkački razboj (Lion, 07. 07. 1752 - Ulin, 07. 08. 1834)

1807.- Sklopljen Tilzitski mir između Francuske i Rusije

1816. - Umro Ričard Brinsli Batler Šeridan, engleski književnik i političar (Dablin, 30. 10. 1751 - London, 07. 07. 1816)

1887.- Rođen Mark Šagal, francuski slikar (Vitebsk, 07. 07. 1887 - Sen Pol d' Vene, 29. 03. 1985)

1899.- Rođen Džordž Kjukor, američki filmski reditelj, dobitnik "Oskar"- a (Njujork, 07. 07. 1899 - Los Anđeles, 24. 11. 1983)

1901.- Rođen Vitorio de Sika, italijanski filmski glumac i reditelj (Napulj, 07. 07. 1901 - Pariz, 13. 11. 1974)

1911.- Rođen Đan Karlo Menoti, italijansko-američki kompozitor, libretista i osnivač festivala "Dva sveta" (Kadeljano, 07. 07. 1911- Monte Karlo, 01. 02. 2007)

1913.- Rođen Milentije Popović, političar, revolucionar i državnik, ministar trgovine i finansija FNRJ, član Saveznog izvršnog veća i CK SKJ (Crna Trava, 07. 07. 1913 - Beograd, 08. 05. 1971)

1921.- Rođen Dragomir Felba, pozorišni, filmski i TV glumac (Skoplje, 07. 07. 1921 - Beograd, 14. 07. 2006)

1922.- Rođen Dejan Medaković, dr istorijskih nauka, istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, književnik, akademik, predsednik SANU (Zagreb, 07. 07. 1922 - Beograd, 01. 07. 2008)

1922.- Rođen Pjer Karden, italijanski dizajner i modni creator (Venecija, 07. 07. 1922)

1930.- Umro Artur Konan Dojl, engleski književnik (Edinburg, 22. 05. 1859 - Krouborou, 07. 07. 1930)

1931.- Rođen Dejvid Edings, američki književnik epske fantastike (Spokejn, 07. 07. 1931 - Karson Siti, 02. 06. 2009)

1939.- Rođen Đorđe Bobić, arhitekta, glavni arhitekta grada Beograda (Beograd, 07. 07. 1939)

1940.- Rođen Ringo Star (Ričard Starkni), britanski pevač i bubnjar, član grupe "Bitlsi" (Liverpul, 07. 07. 1940)

1941.- Počeo oružani ustanak u Srbiji u Drugom svetskom ratu

1944. - Rođen Vojislav Opsenica, kamerman TV Beograd, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (07. 07. 1944 - Beograd, 29. 11. 2008)

1952.- Rođen Orhan Pamuk, turski književnik, nobelovac (Istanbul, 07. 07. 1952)

1958.- Inženjer Zoran Manojlović izradio prvu TV kameru kod nas i njome načinio prve TV zapise

1980.- Rođena Mišel Kvan, američka klizačica, petostruka svetska prvakinja u umetničkom klizanju (Torens, 07. 07. 1980)

1994.- Umro Stevan Pešić, književnik (Kovilj, 1939 - Sremska Kamenica, 07. 07. 1994)

1999.- Umro Mihail (Metodi Gogov), arhiepiskop, poglavar Makedonske pravoslavne crkve (Štip, 1912 - 07. 07. 1999)

2001.- Umrla Vesna Jurišević, muzički urednik Radio Beograda (Beograd, 18. 06. 1959 - Beograd, 07. 07. 2001)

2005.- Teroristički napad u Londonu, poginulo 56 ljudi

2006.- Umro Sid Baret (Rodžer Kit), britanski muzičar, jedan od osnivača grupe "Pink Floyd" (Kembridž, 06. 01. 1946 - Kembridž, 07. 07. 2006)

2006.- Umro Mario Rijavec, slovenački kompozitor i dirigent (Zagreb, 17. 05. 1921 - Ljubljana, 07. 07. 2006)

2008.- Umro mr Dragan Čakarević, profesor Pete beogradske gimnazije, sportista, trener kajakaških klubova i reprezentacije, sportski funkcioner (Čačak, 1937 - Beograd, 07. 07. 2008)

2008.- Umro Brus Koner, američki avangardni umetnik i filmski autor (Mek Ferson, 18. 11. 1933 - San Francisko, 07. 07. 2008)

2010. - Umro Šandor Pal, političar, prevodilac, lektor, književnik i predavač
(Bačko Petrovo Selo, 15. 02. 1954 - Novi Sad, 07. 07. 2010)

2010. - Umro dr Radovan Dimitrijević, kristalograf, profesor Fakulteta za Fizičku hemiju i Rudarsko-geološkog fakulteta, saradnik Instituta za nuklearne nauke Vinča
(07. 07. 2010)

[Bisernica]

8. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/220pxThomas_Paine-1.jpg


Na današnji dan preminuo Tomas Pejn, američki književnik i revolucionar, rođen filmski reditelj i scenarista Petar Lalović.


Na današnji dan 1809. godine preminuo Tomas Pejn, pisac i revolucionar rođen u Britaniji. Odrastao je u porodici kvekera. U Ameriku je otišao 1774. i u Ratu za nezavisnost borio se na strani kolonista. Vratio se u Englesku 1789. ali pošto je optužen za izdaju pobegao je u Francusku gde je bio pristalica republikanizma. Za vreme jakobinske diktature jedva je izbegao giljotinu. Pejnov radikalizam spojio je privrženost političkoj slobodi sa snažnom verom u suverenitet naroda što je inspirisalo i liberalni republikanizam i socijalistički egalitarizam. Njegova najznačajnija dela su: Zdrav razum, Prava čoveka, Doba razuma.

Godine 1932. rođen Petar Lalović, filmski reditelj i scenarista. Dokumentarista, svestrani filmski umetnik, Petar Lalović je za četiri decenije rada snimio preko 50 dokumentarnih i kratkometražnih filmova, TV serija i igranih filmova sa temama iz prirode. Iz bogatog opusa dokumentarnog stvaralaštva, izdvajaju se "Poslednja oaza" i "Svet koji nestaje", filmovi o kojima su izdate i fotomonografije. Lalovićeva najpoznatija TV serija je "Briga za potomstvo", a njegov prvi igrani film "Ptice koje ne polete". Nemoguće je nabrojati mnoštvo nagrada sa domaćih festivala, pre svega Festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma u Beogradu. Nagradu Saveta jugoslovenskog filma za životno delo dobio je 1986. godine. Autor čiji su filmovi obišli zemaljsku kuglu i pobrali najviša međunarodna priznanja. U svetu je izuzetno poznat i cenjen. Napravio je putopisni filmski materijal sa Kube i autentične snimke Če Gevare, projekte o prirodi Amazonije, Indonezije... Lalovićevi filmovi su vredna svedočanstva iz oblasti ekologije, biologije, medicine, antropologije, humanosti... Svedočenjem o prirodi, koja je ugrožena i nestaje, njegovo delo predstavlja i svojevrsnu opomenu. Film o posledicama NATO agresije na SRJ "Rekvijem za prirodu", uradio je bez honorara, izjavivši da je to njegov dug prirodi.

1822.- Umro Persi Biš Šeli, engleski književnik

(Fild Plejs, 04. 08. 1792 - Vijaređo, 08. 07. 1822)

1836.- Rođen Džozef Čemberlen, britanski državnik

(London, 08. 07. 1836 - Birmingem, 02. 07. 1914)

1838.- Rođen Ferdinand Cepelin, nemački konstruktor aviona

(Konstans, 08. 07. 1838 - Šarlotenburg, 08. 03. 1817)

1839.- Rođen Džon D. Rokfeler, američki industrijalac

(Ričford, 08. 07. 1839 - Kejzments, 23. 05. 1937)

1885.- Rođen Ernst Bloh, nemački filozof

(Ludvigshafen, 08. 07. 1885 - Tibingen, 04. 08. 1977)

1936.- Rođena Gabi Novak, pevačica

(Berlin, 08. 07. 1936)

1941.- Rođen Momčilo Baljak, novinar i urednik Radio Beograda, političar, jedan od osnivača DADOV-a

(Beograd, 08. 07. 1941- Beograd, 28. 02. 1999)

1942.- Umro Luj Feliks Fransoa Franše d Epere, francuski maršal, počasni vojvoda srpske vojske

(Oran, 25. 05. 1856 - Albi, 08. 07. 1942)

1951.- Rođena Anđelika Hjuston, američka filmska glumica

(Santa Monika, 08. 07. 1951)

1955.- Rođena Vladislava - Vladica Milosavljević, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 08. 07. 1955)

1967.- Umrla Vivijen Li, engleska filmska glumica

(Dardželing, 05. 09. 1913 - London, 08. 07. 1967)

1994.- Umro Kim Il Sung, korejski državnik, predsednik Severne Koreje

(Mangionde, 15. 04. 1912 - Pjongjang, 08. 07. 1994)

1996.- Umro Mitar Pešikan, lingvista, akademik

(Trešnjevo, 08. 11. 1927 - Beograd, 08. 07. 1996)

1998.- Umro Dušan Vukotić, reditelj, scenarista, animator i filmski pedagog, dobitnik "Oskar"-a

(Bileća, 07. 02. 1927 - Zagreb, 08. 07. 1998)

2000.- Umro Nikola Hercigonja, kompozitor i muzikolog

(Vinkovci, 19. 02. 1911 - Beograd, 08. 07. 2000)

2000.- Umro Konstantin Vinaver, pijanista, muzikolog, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu

(Kustrih, 21. 05. 1930 - Beograd, 08. 07. 2000)

2007.- Umrla Gordana Jevtović Minov, operska pevačica-sopran, prvakinja Beogradske opere, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu

(Beograd, 09. 06. 1947 - Beograd, 08. 07. 2007)

2010. - Umro Bogomil Karlavaris, slikar, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu, akademik (Perlez, 18. 09. 1924 - Novi Sad, 08. 07. 2010)

[Bisernica]

9. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/220pxKraljMilanObrenovic-1.jpg


Godine 1839. umro knez Milan Obrenović. Položen kamen-temeljac Karlovog mosta u Pragu. Legendarni američki glimac i Oskarovac Tom Henks rođen 1956. godine.


Na današnji dan 1357. godine položen kamen-temeljac Karlovog mosta u Pragu. Karlov most predstavlja najstariji očuvani praški most, koji je podigao kralj Karlo. Autor projekta je navodno bio majstor Oto. Vekovima je most bio najvažnija komunikacija koja je povezivala praške gradove na obe obale Vltave. Po redu je četvrti kameni most u Češkoj. Karlov most je izgrađen na mestu prethodnog, Juditinog mosta koji je srušen 1342. Izgradnja novog mosta je započeta 1357. godine pod pokroviteljstvom Karla, a završen je 1402. godine. Do izgradnje mosta Franje, 1841. godine, bio je jedini most preko Vltave. Zvanično je nazvan Karlov most 1870. godine, a do tada se nazivao Praški most ili Kameni most. Most je 516 metara dug i blizu 10 metara širok, obezbeđen sa tri tornja od kojih su dva na Maloj Strani, a treći u Starom Gradu. Ukrašen je sa 30 statua podignutih oko 1700. godine od kojih je većina u baroknom stilu.

Godine 1839. godine umro Milan Obrenović, knez Srbije, sin Miloša Obrenovića. Rođen je u kragujevcu 07. oktobra 1818. godine, a umro u Beogradu 09. jula 1839. godine.

1810.- Napoleon priključio Holandiju Francuskoj

1845.- Rođen Džordž Hauard Darvin, matematičar i astronom, sin Čarlsa Darvina (Daun, 09. 07. 1845 - Kembridž, 07. 12. 1912)

1890.- Rođen Danilo Ilić, publicista i učitelj, učesnik Sarajevskog atentata (Sarajevo, 09. 07. 1890 - Sarajevo, 03. 02. 1915)

1897.- Rođen Žan Kasu, francuski književnik i istoričar umetnosti, predsednik Društva prijateljstva Francuska - Jugoslavija, član SANU (Bilbao, 09. 07. 1897 - Pariz, 15. 01. 1986)

1913.- Završena Bregalnička bitka u Drugom balkanskom ratu

1922.- Rođen Dragutin Dobričanin, pozorišni, filmski i TV glumac (Prokuplje, 09. 07. 1922 - Beograd, 28. 11. 1988)

1925.- Rođen Borivoje Stanković, košarkaš, trener i sportski radnik, predsednik Svetske košarkaške federacije (Bihać, 09. 07. 1925)

1933.- Otvoren Muzej Matice srpske u Novom Sadu

1939.- Rođen Slobodan Stanišić, književnik i novinar (Velika Graduša, 09. 07. 1939)

1941. - Streljan Božidar Adžija, publicista i revolucionar, narodni heroj (Drniš, 24. 12. 1890 - Zagreb, 09. 07. 1941)

1941.- Streljan Otokar Keršovani, publicista, narodni heroj (Trst, 23. 02. 1902 - Zagreb, 09. 07. 1941)

1956.- Rođen Tom Henks, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Konkord, 09. 07. 1956)

1957.- Rođen Nebojša Krstić, muzičar, član grupe "Idoli", lekar, savetnik predsednika Srbije (Beograd, 09. 07. 1957)

1998.- Umro Dušan Vukotić, filmski režiser, začetnik našeg crtanog filma, dobitnik "Oskar"-a (Bileća, 07. 02. 1927 - Bileća, 09. 07. 1998)

2006.- Umro Zoran Jovanović Zrpa, novinar i voditelj programa Beograda 202 (Beograd, 24. 04. 1948 - Beograd, 09. 07. 2006)

2007.- Umro Dragoljub Ješa Ivkov, filmski scenograf, reditelj i scenarista (Beograd, 01. 04. 1931 - Beograd, 09. 07. 2007)

[Bisernica]

11. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/Mselimovic-1.jpg


Rođenje kralja Petra Prvog Karađorđevića i smrt književnika i akademika Mehmeda Meše Selimovića, obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 1844. rođen je kralj Petar Prvi Karađorđević (poznat i kao Kralj Petar Oslobodilac), kralj Srbije od 1903. do 1918. i potom Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca do smrti 1921. Njegova vladavina obeležena je razvojem parlamentarne demokratije, ubrzanim privrednim i kulturnim napretkom i slobodom štampe. Tokom njegove uprave ojačane su političke i kulturne veze sa južnoslovenskim narodima i pod njegovim žezlom Srbija je postala neka vrsta Pijemonta, ideal ustavnog uređenja i žarište slobode i napretka. Ipak, njegova vladavina obeležena je i samovoljom grupe oficira zaverenika iz 1903. pripadnika "Crne ruke". Posle zbacivanja sa prestola 1858. njegovog oca kneza Aleksandra Karađorđevića, živeo je u inostranstvu i završio je Vojnu akademiju u Sen Siru i višu Vojnu akademiju u Mecu. Učestovao je kao dobrovoljac u Legiji stranaca u Francusko-pruskom ratu 1870. i 1871, kad je zbog ispoljene hrabrosti odlikovan Ordenom Legije časti, postavši jedini evropski vladalac koji je to odličje zaslužio na bojnom polju. Pod imenom Petar Mrkonjić u Bosansko-hercegovačkom ustanku protiv Turaka komandovao je 1875. i 1876. jednim ustaničkim odredom. Posle ubistva kralja Aleksandra Obrenovića, Skupština Srbije ga je 15. juna 1903. izabrala za kralja. U narodu je zbog retkog poštenja i skromnosti nazivan "Čika Pera". U Balkanskim ratovima je kao vrhovni komandant predvodio do pobede srpsku vojsku, a s vlasti se povukao 1914. u korist sina Aleksandra koji je u njegovo ime vladao kao regent. U Prvom svetskom ratu 1915. prošao je zajedno sa srpskom vojskom preko planinskih bespuća do jadranske i jonske obale. Preveo je na srpski spis "O slobodi" engleskog filozofa Džona Stjuarta Mila.

Na današnji dan 1982. umro je Mehmed-Meša Selimović, književnik, akademik. Meša Selimović je Filozofski fakultet završio u Beogradu. Radio je kao profesor u Tuzli, bio docent Filozofskog fakulteta u Sarajevu, umetnički direktor "Bosna filma", direktor Drame Narodnog pozorišta u Sarajevu i glavni urednik "Svjetlosti". Književnost Meše Selimovića obeležena je psihološkom i moralnom karakterizacijom njegovih junaka, opisom ljudskih slabosti i vrlina, sukoba dobra i zla, istine i laži. Iako vezano za određeno istorijsko vreme, delo Meše Selimovića ostaje vanvremensko, univerzalno. Poznate su njegove zbirke pripovedaka Prva četa i Tuđa zemlja, romani: Tišine, Magla i mjesečina, Derviš i smrt, Tvrđava, Ostrvo i nedovršeni roman Krug. Roman Derviš i smrt je imao preko 30 izdanja i preveden je na mnoge strane jezike. Za svoj rad Selimović je primio mnoga priznanja: "NIN-ovu", "Njegoševu", "Goranovu" nagradu... Njemu u spomen, ustanovljena je 1988. godine književna nagrada, koja se dodeljuje za najbolje literarno ostvarenje u protekloj godini.

1732- Rođen Žozef Žerom de Laland, francuski astronom (Burg, 11.7.1732 - Pariz, 4.4.1807)

1807- Prvi parobrod na svetu "Klermon" zaplovio rekom Hadson

1857 - U pariskim knjižarama se pojavila knjiga "Cveće zla" Šarla Bodlera

1890 - Umro Novak Radonić, slikar (Mol, 31.3.1826 - Sremska Kamenica, 11.7.1890)

1915 - Rođen Jul Briner (Taiđe Kan), američki filmski glumac (Sahalin, 11.7.1915 - Njujork, 10.10.1985)

1921 - Održano prvo zvanično prvenstvo Jugoslavije u vaterpolu

1934 - Rođen Đorđo Armani, italijanski modni kreator (Pjaćenca, 11.7.1934)

1937 - Umro Džordž Geršvin, američki pijanista i kompozitor (Njujork, 26.9.1898 - Holivud, 11.7.1937)

1941 - Nemačka izdala uredbu o kaznama za sabotaže u Srbiji

1974 - Umro Per Fabijan Lagerkvist, švedski književnik, nobelovac (Vekaj, 23.5.1891 - Stokholm, 11.7.1974)

1989 - Umro Lorens Olivije, engleski pozorišni i filmski glumac i reditelj (Dorking, 27.5.1907 - London, 11.7.1989)

1995 - Masakr Bošnjaka u Srebrenici

2002 - Umro Branislav Jovanović, arhitekta, ilustrator, urednik Politike, filmski animator i scenograf (Beograd, 5.9.1933 - Beograd, 11.7.2002)

2003.- Umrla Radmila Uzelac, novinar, urednik Školskog programa Radio Beograda
(Željuša, 25.3.1924 - 11.7.2003)

2003 - Umro Miomir Grujić Fleka, slikar, jedan od osnivača kluba "Akademija" (Bogatić, 1954 - Beograd, 11.7.2003)

2008 - Umro Majkl Debejki, američki kardiovaskularni hirurg, inovator u svetskoj kardiohirurgiji, prvi izveo operaciju ugradnje baj-pasa (Lejk Čarls, 7.9.1908 - Hjuston, 11.7.2008)

2009 - Umro Arturo Gati, kanadski bokser, prvak sveta u superpero kategoriji (Kalabrija, 15.4.1972 - Porto de Galinjas, 11.7.2009)

[Bisernica]

12. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/JuliusCaesar2-1.jpg


Rođenje rimskog vojskovođe, pisca i državnika Gaja Julija Cezara i italijanskog slikara i vajara Amadea Modiljanija, obeležili današnji dan kroz istoriju.


Na današnji dan 100. godina p. n. e. rođen je rimski vojskovođa, pisac i državnik Gaj Julije Cezar, jedna od najmarkantnijih ličnosti antičke istorije. Republikanski zaverenici ubili su ga 44. godine p.n.e. na dan martovskih ida, ali time nisu uspeli da spasu republiku što je bio njihov cilj. U početku karijere bio je pristalica stranke populista, rimskih republikanskih demokrata, uz čiju je pomoć 68. počeo da se penje lestvicama moći, postavši kvestor, zatim edil, pretor i prokonzul u Španiji. Ambiciozan i bezobziran, okrenuo je leđa populistima i 60. sklopio je Prvi trijumvirat o podeli vlasti s Gnejem Pompejem i Markom Licinijem Krasom. Vojnički se proslavio osvajanjem Galije (današnja Francuska i Belgija). Posle Krasove smrti ušao je vojskom na teritoriju Rima - za prelazak granične rečice Rubikon vezuje se znamenita njegova izjava: "Kocka je bačena" (na teritoriji samog Rima nisu smele da se nalaze naoružane trupe, drugim rečima prelazak te reke značio je građanski rat). Potukao je Pompejeve snage 48. u bici kod Farsale u Tesaliji. Pripojio je Egipat, iz kog je doveo grčkog astronoma Sosigena koji mu je pomogao da reformiše računanje vremena i sačini Julijanski kalendar. Dosta je pisao i bio je dobar stilista, ali su izgubljene njegove pesme i gramatički spis "O analogiji". Ostala dela: "Komentari o građanskom ratu", "Komentari o galskom ratu".

Godine 1884. rođen je Amadeo Modiljani, italijanski slikar i vajar. Modiljani je studirao u Livornu i Firenci, a zatim odlazi u Pariz, gde se uklapa u savremene likovne tokove toga doba. U prvoj fazi svog stvaralaštva bio je pod uticajem Pikasa, kubizma i crnačke plastike. Ovi elementi stapaju se u njegovom delu u prečišćen, senzibilan i osoben izraz. Radeći portrete i ženske aktove, Modiljani je stilizovao likove u duguljaste forme, a u koloritu je primenjivao tonove toplih, pretežno crvenkasto - smeđih boja. Njegovi portreti i aktovi nisu samo znalačka likovna dostignuća, već zrače ljudskom notom i životnim vibracijama. Uz crteže, Modiljani je radio i plastiku, pokazujući izuzetnu sklonost ka suptilnoj i produhovljenoj formi

1536. - Umro Erazmo Roterdamski, holandski humanista, književnik i filozof (Roterdam, 28. 10. 1467 - Bazel, 12. 07. 1536)

1851. - Umro Luj Žak Mand Dager, francuski slikar, pionir fotografije (Kormej, 18. 11. 1787 - Pti Bri, 12. 07. 1851)

1904. - Rođen Pablo Neruda, čileanski književnik, nobelovac (Paralna, 12. 07. 1904 - Santjago, 23. 09. 1973)

1936. - Osnovan Zoološki vrt u Beogradu

1937. - Rođen Bil Kozbi, američki glumac - komičar (Filadelfija, 12. 07. 1937)

1938. - Rođen Mihailo Isailović, pozorišni glumac i reditelj (Kalafat, 15. 10. 1870 - Beograd, 12. 07. 1938)

1948. - Rođen Dušan Kovačević, književnik, scenarista i režiser (Mrđenovac, 12. 07. 1948)

1962. - Osnovana britanska rok - grupa " Roling Stons"

1964. - Umro Moris Torez, francuski političar (Nojel-Godo, 28. 04. 1900 - Jalta,12. 07. 1964)

1984. - Umro Marko Ristić, književnik i diplomata (Beograd, 20. 06. 1902 - Beograd, 12. 07. 1984)

2000. - Umro Tomislav Karađorđević, princ (Beograd, 19. 01. 1928 - Oplenac, 12. 07. 2000)

2001. - Umro Vladimir Dapčević, pukovnik, revolucionar i španski borac (Ljubotinj,14. 06. 1917 - Brisel, 12. 07. 2001)

2002. - Umrla Edita Vajs, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu, naučni savetnik Instituta za međunarodnu politiku i privredu

2003. - Umro Beni Karter, američki džez - saksofonista i kompozitor

[Bisernica]

13. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/400pxBerliner_kongress-1.jpg


Kneževine Srbija i Crna Gora međunarodno priznate kao nezavisne države 13. jula 1878. godine na Berlinskom kongresu. Na današnji dan 1930. u Urugvaju počelo je Prvo svetsko prvenstvo u fudbalu.


Odlukama Berlinskog kongresa Kneževine Srbija i Crna Gora međunarodno priznate kao nezavisne države, 13. jula 1878. godine. Odlukama Berlinskog kongresa Srbiji su priključeni Niški, Pirotski, Toplički i Vranjski okrug. Austrougarskoj je dato pravo da okupira Bosnu i Hercegovinu i da stacionira svoj garnizon u Raškoj oblasti (Novopazarski sandžak), a Velikoj Britaniji da okupira Kipar. Rumunija je postala nezavisna. Bugarska je formirana kao kneževina pod suverenitetom turskog sultana, dok je Istočna Rumelija ostala u sastavu Turske u autonomnom statusu. Rusija je dobila proširenja na Kavkazu. U Srbiji 13. jul 1879. godine prvi put obeležen kao Dan nezavisnosti.

Na današnji dan 1930. godine, u glavnom gradu Urugvaja Montevideu počelo je Prvo svetsko prvenstvo u fudbalu. Reprezentacija Kraljevine Jugoslavije bila je sastavljena samo od beogradskih igrača, pošto su klubovi iz Zagreba, Sarajeva i Subotice bojkotovali nacionalni tim. Jugoslovnski tim je osvojio treće mesto. Prvak sveta bila je reprezentacija domaćina, a srebro je osvojila reprezentacija Argentine.

1793 - Ubijen Žan Pol Mara, lekar, fizičar i revolucionar
(Boudri, 24.5.1743 - Pariz, 13.7.1793)

1817 - Umrla Madam de Stal, francuska književnica
(Pariz, 22.4.1766 - Pariz, 13.7.1817)

1837 - Kraljica Viktorija I se kao prvi britanski monarh preselila u Bakingemsku palatu u Londonu

1839 - U Beogradu su prvi put održani izbori za Opštinu Grada Beograda

1859 - Umro Toma Vučić Perišić, političar
(Barič, 1790 - Beograd, 13.7.1859)

1942 - Rođen Harison Ford, američki filmski glumac
(Čikago, 13.7.1942)

1953 - Rođen Oliver Mandić, muzičar
(Užice, 13.7.1953)

1954 - Umrla Frida Kalo Kalderon, meksička slikarka
(Kojoakan, 6.7.1907 - Kojoakan, 13.7.1954)

1965 - Prvi put zaplovio naš najstariji trajekt "Sveti Stefan", prestao da saobraća 1997. godine

1985 - Humanitarni koncert "Lajv eid" (Live Aid) za pomoć gladnima u Africi, u organizaciji britanskog muzičara Boba Geldofa

2003 - Umro Kompaj Segundo (Fransisko Repilado), kubanski pevač, kompozitor i gitarista
(Santjago de Kuba, 18.8.1907 - Havana, 13.7.2003)

2003 - Umro Branibor Debeljković, farmaceut, umetnički fotograf, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Priština, 1916 - Montreal, 13.7.2003)

2004 - Umro Božidar Pavićević Longa, pozorišni, filmski i TV glumac
(Sarajevo, 9.1.1932 - Beograd, 13.7.2004)

2005 - Umro Zdravko Vuković, generalni direktor Radio televizije Beograd, ministar prosvete Srbije i direktor Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva
(Vajska, 11.1.1924 - Beograd, 13.7.2005)

2006 - Umro Bora Roković, džez muzičar, pijanista, kompozitor, dirigent i aranžer
(Veliki Bečkerek, 19.7.1925 - Keln, 13.7.2006)

2008 - Osnovana Unija za Mediteran

2008 - Umro Bronislav Geremek, poljski istoričar, političar i diplomata, ministar inostranih poslova Poljske
(Varšava, 6.3.1932 - Novi Tomišl, 13.7.2008)

2009 - Umro Darko Glavan, hrvatski istoričar umetnosti i rok kritičar, kustos Muzeja "Mimara"

(Rijeka, 29.6.1951 - Varaždin, 13.7.2009)

[Bisernica]

14. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/singerisaacbashevis48f109a7b1805-1.jpg


Na današnji dan rođeni književnik i nobelovac Isak Baševis Singer i pozorišni, filmski i TV reditelj Ingmar Bergman.



Godine 1904. rođen je Isak Baševis Singer, književnik, nobelovac. Singer je dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1978, čija su dela inspirisana tradicijom i folklorom Jevreja u Istočnoj Evropi, preciznije Galiciji. Ova oblast je istorijski pripadala Poljskoj, sa čestim menama kroz istoriju. Danas je podeljena između Poljske i Ukrajine. Jevrejska zajednica u toj oblasti imala je brojne specifičnosti - i one su najčešća tema njegovih dela. Preselio se u SAD 1935. Dela: romani Satana u Goraju, Moskatovi, Mađioničar iz Lublina, Rob, Imanje, Posed, Neprijatelji: ljubavna priča, Šoša, zbirke priča Gimpel luda, Spinoza iz Pijačne ulice, Kratki petak, Seansa i druge priče, Strasti, Stara ljubav, memoarske knjige U sudnici mog oca, Dečak u traganju za Bogom, Mladić u traganju za ljubavlju, Izgubljen u Americi.

Na današnji dan 1918. godine rođen je Ingmar Bergman, švedski pozorišni, filmski, radio i TV reditelj, dobitnik Oskara. Bergman je posle studija na Univerzitetu u Stokholmu bio pomoćnik direktora Kraljevske opere u Stokholmu, a zatim direktor nekoliko pozorišta. Režirao je u Malmeu, Stokholmu, Geteborgu, Londonu, Kopenhagenu, Oslu. U svojoj dugoj stvaralačkoj karijeri ostvario je preko 50 dugometražnih igranih filmova, među kojima i nekoliko remek-dela sedme umetnosti: Osmesi letnje noći, Sedmi pečat, Divlje jagode, Devičanski izvor, Strast, Dodir, Čarobna frula, Zmijsko jaje, Fani i Aleksandar... U njima Bergman uspeva da spoji filozofska meditiranja o smislu egzistencije uopšte, sa do savršenstva iznijansiranim briljantnim filmskim jezikom. Za svoj umetnički rad nagrađen je sa tri Oskara.

1789 - Počela Francuska buržoaska revolucija - pad Bastilje

1808 - Usponom na Mon Blan Francuskinja Mari Paradi postala prva žena koja je osvojila najviši evropski vrh

1857 - Rođen Henrik Pontopidan, danski književnik, nobelovac
(Fredericija, 14.7.1857 - Kopenhagen, 21.8.1943)

1865 - Osvojen alpski vrh Materhorn

1887 - Umro Alfred Krup, nemački industrijalac
(Esen, 26.4.1812 - Esen, 14.7.1887)

1889 - Osnovana Druga internacionala

1902 - Osnovana "Prosvjeta", srpsko kulturno - prosvetno društvo u Sarajevu

1913 - Rođen Džerald Ford, političar i državnik, predsednik SAD
(Omaha, 14.7.1913 - Ranč Miraž, 26.12.2006)

1920 - Rođen Radenko Mišević, slikar, profesor i dekan Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Rogatica, 14.7.1920 - Beograd, 15.2.1995)

1923 - Rođen Božidar Prodanović, slikar,profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Pranjani, 14.7.1923 - Beograd, 24.1.2006)

1927 - Rođen Petar Otoranov, fotoreporter
(Kikinda, 14.7.1927 - Beograd, 15.1.1997)

1930 - Rođen Dragoljub Mićunović, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, političar i državnik, predsednik Skupštine SRJ, predsednik Skupštine Srbije i Crne Gore, predsednik Političkog saveta Demokratske stranke
(Skoplje, 14.7.1930)

1945 - Rođen Pavle Milić, rukovodilac PJ Programske službe TV Beograd
(Beograd, 14.7.1945 - Beograd, 16.5.2007)

1954 - Umro Hasinto Benavente, španski književnik, nobelovac
(Madrid, 12.8.1866 - Madrid, 14.7.1954)

1957 - Rođena Ljiljana Tica, manekenka i glumica
(Zemun, 14.7.1957)

1965 - Umro Pavle Beljanski, diplomata i kolekcionar
(Veliko Gradište, 19.6.1892 - Beograd, 14.7.1965)

2004 - Umro prof. dr Gavro Perazić, general, profesor Pravnog fakulteta u Podgorici, akademik
(Godinje, 27.2.1923 - Beograd, 14.7.2004)

2006 - Umro Dragomir Felba, filmski, pozorišni i TV glumac
(Skoplje, 7.7.1921 - Beograd, 14.7.2006)

2008 - Umro Svetislav Pavlović,filmski reditelj, osnivač beogradske škole dokumentarnog filma
(Rogljevo, 1926 - Beograd, 14.7.2008)

2009 - Umro Dagmar Stojanović Videnović, akademski slikar - scenograf
(Brno, 21.4.1943 - Beograd, 14.7.2009)

2010 - Umro Ivan Jagodić, pozorišni, filmski i televizijski glumac
(Zrenjanin, 7.5.1936 - Beograd, 14.7.2010)

[Bisernica]

15. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/rembrandt-1.jpg


Na današnji dan rođen holandski slikar Rembrant van Rajn. Preminuo Anton Pavlovič Čehov, ruski književnik. Prvi put upotrebljene sovjetske "kaćuše".


Godine 1606. na današnji dan rođen je Rembrant van Rajn u Lajdenu. Bio je najveći i najpoznatiji holandski slikar i jedan od najuticajnijih umetnika u tradiciji umetnosti zapadne Evrope 17. veka. Ovo doba je poznato kao Zlatno doba Holandije. Psihološka dubina njegovih portreta i produbljena interpretacija biblijskih događaja koje je rado slikao ostale su do danas jedinstvene i neponovljive. Rembrant je slikarstvo učio od čuvenog Jakoba van Svanenburga. Rembrant je bio uspešan portretista, uradivši i dosta autoportreta. Ipak, pretpostavlja se da je sebe smatrao pre svega istorijskim slikarom, što se vidi po kolekciji istorijskih slika i slika religiozne tematike. Poznata dela su Noćna straža, Čas anatomije doktora Nikolasa Tulpa, "evrejska nevesta, Bludni sin u krčmi. Umro je u Amsterdamu 1669. godine.

Na današnji dan 1904. umro je Anton Pavlovič Čehov, ruski književnik. Čehov je završio Medicinski fakultet u Moskvi i radio izvesno vreme kao lekar. Književnim radom počeo je da se bavi kao student, objavljujući pod pseudonimom kratke humoreske, feljtone i kozerije po humorističkim listovima. U dnevniku Novo vreme, prvi put se javlja pod pravim imenom. Godine 1886. izašla je prva Čehovljeva zbirka novela Šarene priče, a već sledeće godine dodeljena mu je "Puškinova nagrada". Majstor ruske novele, Čehov obrađuje teme malograđanskog ponašanja, karijerizma i primitivizma. Njegove drame ne počivaju na retorici, konvencionalnom zapletu i dramskim efektima, već se grade na unutrašnjoj dramatičnosti i lirskim elementima. To nisu drame zbivanja, već raspoloženja i po tome je Čehov jedan od začetnika moderne dramaturgije. Na njegovim dramama svoj stil je izgradio čuveni Moskovski hudožestveni teatar pod vođstvom Stanislavskog. Glavna Čehovljeva dela su novele: Činovnikova smrt, Dušica, Stepa, Čovek u futroli, Paviljon br. 6, U uvali, Kaštanka i drame: Ujka Vanja, Tri sestre, Višnjik, Galeb i druge, koje se nalaze na redovnom repertoaru naših i inostranih pozorišta, ne gubeći aktuelnost i životnost do današnjih dana.

1663 - Rođen Marko Martinović, pomorac, matematičar i pedagog
(Perast, 15.7.1663 - 28.10.1716)

1922 - Osnovana KP Japana

1924 - Rođen Petar Slovenski Stojanović, glumac, reditelj i novinar-voditelj RTB-a(Požarevac, 15.7.1924 -11.2002)

1930 - Rođen Žak Derida, francuski filozof i teoretičar književnosti
(El-Biar, 15.7.1930 - Pariz, 8.10.2004)

1940 - Rođen Ivan Rastegorac, književnik i dramaturg
(Priština, 15.7.1940)

1941 - Prvi put upotrebljene sovjetske "kaćuše"

1946 - Rođen Predrag Vitas, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog programa TV Beograd
(Split, 15.7.1946 - Beograd, 6.12.1998)

1949 - Rođen Karl Bilt, švedski političar, državnik i diplomata
(Halmštad, 15.7.1949)

1953 - Rođena Neda Arnerić, pozorišna, filmska i TV glumica i galerista i poslanik Skupštine Srbije
(Knjaževac, 15.7.1953)

1971 - Umro Ljubiša Jovanović, pozorišni glumac
(Šabac, 1.10.1908 - Beograd, 15.7.1971)

1993 - Umro Boža Ilić, slikar
(Žitni Potok, 17.4.1919 - Leskovac, 15.7.1993)

1997 - Slobodan Milošević izabran za predsednika SRJ

1997 - Ubijen Đani Versaće, italijanski modni kreator
(Ređo di Kalabrija, 2.12.1946 - Majami Bič, 15.7.1997)

2004 - Umro Čarls Svini, američki general, pilot aviona koji je bombardovao Nagasaki, 9.8.1945. godine.
( Masačusets, 15.7.2004)

2006 - Umro Mladen Bata Vranešević, muzičar, član grupe "Laboratorija zvuka"
(Novi Sad, 21.10.1947 - Novi Sad, 15.7.2006)

2009 - Umrla Natalija Estemirova, ruska novinarka, borac za ljudska prava
(Sverdlovsk, 28.2.1958 - Gazi-Jurt, 15.7.2009)

2009 - Umrla Marina Fjodorovna Šaljapin Fredi, kćerka ruskog operskog pevača Fjodora Šaljapina
(Rim, 15.7.2009)

2009 - Umro Ratomir Vićentić, košarkaš "Crvene zvezde", reprezentativac
(5.8.1939 - 15.7.2009)

[Bisernica]

16. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/250pxNeil_Armstrong_pose-1.jpg


Na današnji dan 1969. lansiran američki vasionski brod "Apolo 11" sa astronautima Nilom Armstrongom, Edvinom Oldrinom i Majklom Kolinsom koji su bili prva ljudska posada na Mesecu. Herbert fon Karajan, austrijski dirigent, direktor Berlinske filharmonije i Bečke državne opere.


Na današnji dan 1969. godine lansiran američki vasionski brod "Apolo 11" sa astronautima Nilom Armstrongom, Edvinom Oldrinom i Majklom Kolinsom. Prva ljudska posada spustila se na Mesec 20 jula. mesečevim modulom "Igl". Tri američka kosmonauta spustili su se u Tihi okean 24. jula. "Apolo 11" ispunio je želju američkog predsednika Džona F. Kenedija da Amerikanci stignu na Mesec pre Sovjeta.

1989. - Preminuo , Austrijski dirigent, direktor Berlinske filharmonije i Bečke državne opere Herbert fon Karajan preminuo je na današnji dan 1989. godine. Karajan, jedan od najčuvenijih dirigenata sveta, prvi put je pred publiku izašao u desetoj godini kao pijanista. Po savetu svojih učitelja postao je dirigent. Godine 1935. povereno mu je pozorište u Ahenu i fon Karajan je postao najmlađi muzički direktor u Nemačkoj. Četiri godine kasnije, našao se na čelu Državne opere u Berlinu. Za "čudo zvano Karajan" proglašen je nakon što je u berlinskoj Državnoj operi napamet dirigovao Vagnerovo delo "Tristan i Izolda". Posle II svetskog rata, zbog svog političkog angažmana, suspendovan je s posla, da bi se dirigentskoj palici vratio 1947. Pedesetih godina, Karajan je krenuo u osvajanje sveta, najpre kao dirigent u milanskoj Skali, umetnički direktor Festivala u Salcburgu, dirigent Berlinske filharmonije i umetnički direktor Bečke opere. Svoj šezdeseti rođendan obeležio je osnivanjem fondacije za izučavanje muzike koja nosi njegovo ime. Sa 800 snimljenih ploča, Karajan je dirigent koji je iza sebe ostavio najviše snimljenog muzičkog materijala. Bio je vlasnik diskografske kuće "Telemondial" sa sedištem u Monte Karlu. Posedovao je snažnu emotivnost, izraženu fantaziju, izuzetnu preciznost i harizmu, kojom je plenio.(Salcburg, 05. 04. 1908 - Anif, 16. 07. 1989)

1054. - Dan velike šizme - raskola između Istočne i Zapadne crkve

1723. - Rođen Džošua Rejnolds, engleski slikar, prvi predsednik britanske Kraljevske umetničke akademije
(Plimpton Erl, 16. 07. 1723 - London, 23. 02. 1792)

1796. - Rođen Žan Batist Kamij Koro, francuski slikar
(Pariz, 16. 07. 1796 - Pariz, 22. 02. 1875)

1805. - Počela sa radom Osnovna škola "Karađorđe" u Ostružnici

1858. - Rođen Petar Bojović, vojvoda
(Mišićevo, 16. 07. 1858 - Beograd, 20. 01. 1945)

1886. - Rođen Pjer Benoa, francuski književnik, akademik
(Albi, 16. 07. 1886 - Sibur, 03. 03. 1962)

1872. - Rođen Roal Amundsen, norveški polarni istraživač, osvajač Južnog pola
(Borg, 16. 07. 1872 - Bergen, 18. 06. 1928)

1896. - Umro Edmon Gonkur, francuski književnik
(Nansi, 26. 05. 1822 - Šamprosej, 16. 07. 1896)

1899. - Rođen Božidar Jakac, slovenački slikar i grafičar
(Novo Mesto, 16. 07. 1899 - Ljubljana, 20. 11. 1989)

1907. - Rođena Barbara Stenvik (Rubi Stivens), američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a
(Njujork, 16. 07. 1907 - Santa Monika, 20. 01. 1990)

1911. - Rođena Džindžer Rodžers (Virdžinija Ketrin Mek Mat), američka pozorišna i filmska glumica i plesačica
(Indipendens, 16. 07. 1911 - Los Anđeles, 25. 04. 1995)

1918. - U Jekaterineburgu pogubljen poslednji ruski car Nikolaj II Aleksandrovič Romanov sa porodicom

1921. - Rođen Krste Crvenkovski, publicista, političar i državnik, potpredsednik Predsedništva SFRJ
(Prilep, 16. 07. 1921 - Skoplje, 21. 07. 2001)

1932. - Rođen Tripo Simonuti, violinista, profesor Muzičke škole "Mokranjac" u Beogradu
(Kotor, 16. 07. 1932)

1934. - Rođen Tomas Eloj Martines, argentinski pisac i novinar
(San Migel de Tukuman, 16. 07. 1934 - Buenos Aires, 31. 01. 2010)

1939. - Umro dr Dragoslav Jovanović, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, rektor Beogradskog univerziteta
(Beograd, 04. 12. 1886 - Beograd, 16. 07. 1939)

1945 - U Alamogordu u Novom Meksiku SAD izvršile prvu atomsku probu

1953. - Umro Hiler Belok, engleski književnik
(Sen Klod, 27. 07. 1870 - Gulijford, 16. 07. 1953)

1981. - Umrla Neda Spasojević, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 16. 04. 1941 - Beograd, 16. 07. 1981)

1985. - Umro Hajnrih Teodor Bel, nemački književnik, nobelovac
(Keln, 21. 12. 1917 - Merten, 16. 07. 1985)

1995. - Umro Stiven Harold Spender, engleski književnik i književni kritičar
(London, 28. 02. 1909 - London, 16. 07. 1995)

1997. - Umrla Dora Mar (Teodora Marković), slikar i fotograf, muza i ljubavnica Pabla Pikasa
(Turena, 22. 11. 1907 - Pariz, 16. 07. 1997)

1998. - Umro Darko Kraljić, kompozitor
(Zagreb, 18. 02. 1920 - Beograd, 16. 07. 1998)

2003. - Umrla Selija Kruz, kubanska pevačica
(Havana, 21. 10. 1924 - Fort Li, 16. 07. 2003)

2007. - Umro Mihail Kononov, ruski glumac
(Moskva, 25. 04. 1940 - Moskva, 16. 07. 2007)

2007. - Umro Dmitrij Prigov, ruski književnik i likovni umetnik
(Moskva, 05. 11. 1940 - Moskva, 16. 07. 2007)

2008. - Umro Veselin Tomović, crnogorski novinar, urednik Radija Crne Gore, Televizije IN, Radija Antena M i Televizije Atlas
( - Podgorica, 16. 07. 2008)

[Bisernica]

17. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/250pxAdamSmith-1.jpg


Na današnji dan 1790. godine umro Adam Smit škotski ekonomista i etičar čije su ideja bile preteča ekonomija čije funkcionisanje reguliše tržište. Počeo Španski građanski rat.


Na današnji dan 1790. godine umro je Adam Smit, škotski ekonomista i etičar. Poznat po ideji da rad pojedinca u racionalnom ličnom interesu u slobodnoj ekonomiji vodi i povećanju blagostanja svih. Takva ideja bila je preteča tržišne privrede, koja pokazuje da takav sistem ima svoju unutrašnju logiku i mehanizme. Glavno delo Bogatstvo naroda (Istraživanje o prirodi i uzrocima bogatstva naroda), koje je objavljeno 1776. godine.(Kirkeldi, 05. 06. 1723 - Edinburg, 17. 07. 1790)

U noći između 17. i 18. jula 1936. godine u mnogim gradovima Španije, španskom Maroku, kao i na Kanarskim ostrvima, izbila je fašistička pobuna. Vojno - fašistički krugovi zemlje, pod rukovodstvom generala Franka, poveli su oružanu borbu protiv vlade Narodnog fronta, koji je, pet meseci ranije, na slobodnim izborima odneo veliku pobedu. Građanski rat u Španiji je počeo kao kontrarevolucionarna pobuna, a ubrzo se pretvorio u rat za nacionalnu nezavisnost Španije. Španskom narodu najveću pomoć pružili su dobrovoljci, koji su stizali iz svih krajeva sveta. Među njima se nalazilo i 1200 dobrovoljaca iz Jugoslavije. Međutim, sve to nije bilo dovoljno. Posle trogodišnjeg krvavog rata, teških razaranja i brojnih žrtava, republikanska vojska je pobđena i zavedena je diktatura na čelu sa generalom Fransiskom Frankom.

1859. - Dekretom Miloša Obrenovića varošica Vrbica preimenovana u Aranđelovac

1888. - Rođen Samuel Josif Agnon, izraelski književnik, nobelovac
(Bučak, 17. 07. 1888 - Izrael, 17. 02. 1970)

1899. - Rođen Džejms Kegni, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(Njujork, 17. 07. 1899 - Njujork, 30. 03. 1986)

1912. - Umro Žil Anri Poenkare, francuski filozof, matematičar i fizičar, autor teorije relativiteta
(Nansi, 29. 04. 1854 - Pariz, 17. 07. 1912)

1920. - Rođen Huan Antonio Samaran, španski atletičar i sportski radnik, predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta
(Barselona, 17. 07. 1920 - Barselona, 21. 04. 2010)

1927. - Obavljen prvi sportski radio prenos u Jugoslaviji - utakmicu Građanski - HAŠK Zagreb prenosio Vilim Brkić

1928. - Umro Svetolik Radovanović, geolog i paleontolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Prćilovica, 23. 03. 1863 - Beograd, 17. 07. 1928)

1928. - Rođen Dušan Trninić, baletski igrač i koreograf
(Dubica, 17. 07. 1928 - Beograd, 12. 02. 2004)

1931. - Rođen Nikola Popović, filmski reditelj i producent
(Podgorica, 17. 07. 1931 - Pariz, 06. 03. 2003)

1933. - Rođen Kosta Dimitrijević, književnik, publicista i novinar
(Beograd, 17. 07. 1933)

1935. - Rođen Donald Saterlend, kanadski filmski glumac
(Sent Džon, 17. 07. 1935)

1941. - Umro August Cesarec, književnik i revolucionar
(Zagreb, 04. 12. 1893 - Zagreb, 17. 07. 1941)

1945. - Počela Potsdamska konferencija velikih sila - pobednica u Drugom svetskom ratu

1945. - Rođen Aleksandar Karađorđević, princ, prestolonaslednik
(London, 17. 07. 1945)

1946. - Pogubljen Dragoljub Draža Mihailović, general Kraljevske jugoslovenske vojske
(Ivanjica, 27. 04. 1893 - Beograd, 17. 07. 1946)

1949. - Rođen Novica Tadić, književnik, urednik časopisa "Književna reč", "Vidici" i "Književna kritika"
(Smriječno,17. 07. 1949 - Beograd, 23. 01. 2011)

1954. - Rođena dr Angela Merkel, fizičar, kancelar Nemačke
(Hamburg, 17. 07. 1954)

1955. - Otvoren prvi Diznilend u Anahajmu, Kalifornija, SAD

1959. - Umrla Bili Holidej (Elenor Fejgn), američka džez i bluz - pevačica
(Filadelfija, 07. 04. 1915 - Njujork, 17. 07. 1959)

1984. - Lansiran sovjetski kosmički brod Sojuz T - 12, sa Svetlanom Jevgenjevnom Savickom, prvom ženom - pilotom, koja je prošetala slobodnim svemirskim prostorom i prvom ženom - inženjerom avijacije u Sovjetskom Savezu

1990. - Osnovana Socijalistička partija Srbije

1995. - Umro Huan Manuel Fanđo, argentinski automobilista, petostruki svetski šampion "Formule 1"
(Balkarka, 24. 06. 1911 - Buenos Aires, 17. 07. 1995)

1995. - Na sastanku hrvatskog predsednika Franje Tuđmana sa najužim vojnim i policijskim vrhom, na Brionima, doneta odluka o vojnoj akciji "Oluja"

1996. - Umrla Gordana Brajović, novinar i književnik
(Subotinac, 1937 - Beograd, 17. 07. 1996)

1996. - Umro Čes Čendler, britanski rok - muzičar, basista grupe "Animals"
(Njukastl, 18. 12.1938 - Hiton, 17. 07. 1996)

2001. - Umro Julijan Knežević, iguman manastira Studenica
( 1918 - Studenica, 17. 07. 2001)

2004. - Umrla Mirjana Kodžić, pozorišna, filmska i TV glumica i književnica
(Beograd, 30. 07. 1928 - Beograd, 17. 07. 2004)

2004. - Umro Stevan Zec, novinar i publicista
(Zagreb, 1951- Beograd, 17. 07. 2004)

2005. - Umro ser Edvard Hit, britanski političar i državnik, premijer Velike Britanije
(Brodster, 09. 07. 1916 - Selzberi,17. 07. 2005)

2005. - Umrla Ljiljana Kontić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Savinac, 07. 09. 1931- Beograd,17. 07. 2005)

2007. - Umrla Tereza Štih Randal, američka operska pevačica - sopran
(Nju Hartford, 24. 12. 1927 - Beč, 17. 07. 2007)

2008. - Umrla dr Nada Šerban, profesor Biološkog fakulteta u Beogradu, ćerka slikara Milenka Šerbana
( 1948 - Beograd, 17. 07. 2008)

2009. - Umro Lešek Kolakovski, poljski filozof
(Radom, 23.10. 1927 - Oksford,17. 07. 2009)

2009. - Umro Volter Kronkajt, američki radio i TV novinar
(Sen-Džozef, 04. 11. 1916 - Njujork, 17. 07. 2009)

[Bisernica]

18. jul


http://razbibriga.net/clear.gif


Smrt italijanskog književnika Frančeska Petrarke i engleske književnice Džejn Ostin obeležili današnji dan kroz istoriju. Godine 1918. rođen južnoafrički državnik Nelson Rolihlahija Mandela.


Na današnji dan 1374. umro je Frančesko Petrarka, italijanski književnik. Petrarka je još kao dečak čitao rimske klasike i pesme italijanskih i provansalskih trubadura. Na njegov književni rad uticao je i Dante. Pisao je na italijanskom i latinskom jeziku. Zbirka Kanconijer ili Rasute rime - 366 pesama od kojih su najbrojniji i najpoznatiji ljubavni soneti, inspirisana je Petrarkinom neostvarenom ljubavlju prema lepotici Lauri. Pored pesama, Petrarka je pisao istorijske, filozofske i polemičke spise, pisma i poslanice. Za ep Afrika dobio je najveće književno priznanje toga doba - 1341. godine krunisan je pesničkim lovorovim vencem na rimskom Kapitolu. U istoriji književnosti ostavio je trag kao veliki lirski pesnik, majstor forme i preteča renesanse. Uticao je na evropske i dubrovačke pesnike 15. i 16. veka. Preveden je na mnoge svetske jezike.

Godine 1817. umrla je engleska književnica Džejn Ostin, koja je u romanima realistički slikala svakodnevni život provincijske Engleske. Zapleti njenih romana protkani su humorom i blagom ironijom. Dijalog je neobično vešto vođen. Dela: romani Razum i osećajnost, Gordost i predrasuda, Mensfild park, Ema, Nortagentska opatija, Nagovaranje.

Na današnji dan 1918. godine rođen je južnoafrički pravnik i državnik Nelson Rolihlahija Mandela, predsednik Južne Afrike i vođa Afričkog nacionalnog kongresa i borbe protiv aparthejda. Rasistički režim Južne Afrike ga je 1962. osudio na pet godina zatvora, a 1964. na doživotnu robiju. Iz zatvora je, posle ogromnog pritiska svetskog javnog mnjenja kao i javnosti Južne Afrike, pušten 1990, a šef države postao je 1994. godine.

1610 - Umro Mikelanđelo Merizi da Karavađo, italijanski slikar
(Bergamo, 1573 - Porto d Erkole, 18.7.1610)

1635 - Rođen Robert Huk, engleski fizičar, usavršio mikroskop
(Frešvoter, 18.7.1635 - London, 3.3.1703)

1721 - Umro Žan Antoan Vato, francuski slikar
(Valensijen, 10.10.1684 - Nožan, 18.7.1721)

1811 - Rođen Vilijem Tekeri, engleski književnik
(Kalkuta, 18.7.1811 - London, 24.12.1863)

1859 - Položen kamen-temeljac Terazijske česme u Beogradu

1873 - Umro Luka Vukalović, hercegovački vojvoda
(Bogojević, 30.10.1823 - Saltakča, 18.7.1873)

1876 - Umro Janko Šafarik, istoričar i filolog
(Kiškereš, 14.11.1814 - Beograd, 18.7.1876)

1892 - Otkriven spomenik Hajduk-Veljku Petroviću u Negotinu. Spomenik je podignut prema projektu arhitekte Jovana Ilkića, na mestu pogibije velikog junaka, 1813. godine. Izrađen je od crvenog lepeničkog mermera, a Hajduk-Veljkov bronzani portret, u formi medaljona, delo je vajara Đorđa Jovanovića. Izliven je u poznatoj Moncovoj radionici u Parizu.

1892 - Prvi put izvedena Mokranjčeva Šesta rukovet. Na velikoj svetkovini upriličenoj povodom otkrivanja spomenika Hajduk-Veljku Petroviću hor Prvog beogradskog pevačkog društva, pod dirigentskom palicom samog autora, izveo je Šestu rukovet, kompoziciju koja je postala zaštitni znak Negotina i "Mokranjčevih dana".

1894 - Umro Šarl Mari Lekont de Lil, francuski književnik
(Sent Pol, 22 10.1818 - Luvesien, 18.7.1894)

1895 - U Sremskim Karlovcima objavljen prvi broj nedeljnog lista za zabavu, nauku i književnost Brankovo kolo. Pokretač i urednik Brankovog kola bio je profesor Karlovačke gimnazije, književnik Paja Marković Adamov. Posle njegove smrti, 1904. godine, uređivački posao je obavljalo više karlovačkih profesora. List Brankovo kolo je nastavio bogatu tradiciju vojvođanske periodike i stekao veliki ugled objavljivanjem prevoda poezije i proze francuskih, nemačkih i ruskih književnika. Poslednje dve godine pojavljivao se kao dvonedeljnik. Prestao je da izlazi 12. jula 1914. godine.

1898 - Francuski fizičari Marija i Pjer Kiri otkrili polonijum

1917 - Rođen Anri Salvador, francuski šansonjer
(Kajen, 18.7.1917 - Pariz, 13.2.2008)

1921 - Rođen Džon Glen, američki kosmonaut
(Kembridž, 18.7.1921)

1922 - Rođen Iso Voljevica, slikar, karikaturista i humorista
(Mostar, 18.7.1922 - Mostar, 26.1.1981)

1933 - Rođen Jevgenij Aleksandrovič Jevtušenko, ruski književnik
(Zima, 18.7.1933)

1941 - Rođena Natalija Besmertnova, ruska balerina
(Moskva, 19.7.1941 - Moskva, 19.2.2008)

1960 - Rođen Antonio Banderas, španski filmski glumac
(Malaga, 18.7.1960)

1989 - Umro Mihailo Živanović, klarinetista, kompozitor, dirigent RTS-a
( 18.7.1989)

1994 - Umro Predrag Golubović, filmski reditelj i scenarista
(Sarajevo, 25.6.1935 - Beograd, 18.7.1994)

1996 - Umrla Olga Milošević, lekar, generalni sekretar Crvenog krsta Jugoslavije
(Temišvar, 1907 - Beograd, 18.7.1996)

1998.- U Rimu osnovan prvi stalni Međunarodni krivični sud za ratne zločine

2005 - Umro Zoran Petrović, spiker Radio Beograda
(Beograd, 8.12.1934 - Beograd, 18.7.2005)

2009 - Umro Henri Alingam, najstariji muškarac na svetu - 114 godina, jedan od poslednjih učesnika Prvog svetskog rata
(London, 6.6.1896 - Ovingdin, 18.7.2009)

[Bisernica]

19. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/vladimir_majakovski-1.jpg


Na današnji dan rođen ruski književnik Vladimir Majakovski. Doajen jugoslovenskog novinarstva Radivoje-Raća Marković umro 19. jula 1979. godine.


Ruski književnik Vladimir Vladimirovič Majakovski rođen je na današnji dan 1893. godine. Pošao je u slikarsku školu, bio zatvoren zbog socijalističke agitacije, oduševljeno prihvatio Oktobarsku revoluciju i stavio u njenu službu svoj pesnički i slikarski talenat. Pesnički rad počeo je kao futurista, stojeći ujedno na čelu toga pokreta. Nastojao je da stvori novu poeziju koja bi odgovarala urbanom, a zatim i revolucionarnom razdoblju istorije Rusije i čovečanstva. Uveo je u poeziju vulgarizme, žargonske reči, namerno grube antiestetizme, stvarao vlastite kovanice, služio se vrlo često igrom reči, dotada nepoznatim metaforama, a posebno voleo hiperbole. Razbio je tradicionalnu ritmičku strukturu stiha i stvara novi, u grafičkom slogu stepenasti stih, koji posebno pogoduje stavu retoričkog pesnika koji se direktno obraća velikom auditorijumu. Smisao takve poezije odvodi ga direktno na revolucionarnu tribinu, miting.

Doajen jugoslovenskog radio-novinarstva, novinar, urednik Radio Beograda i sportski radnik Radivoje-Raća Marković umro je 19. jula 1979. godine. Marković je završio Pravni fakultet u Beogradu. Novinarstvom se bavio od 1932. godine. U Radio Beogradu je proveo više od četiri decenije, kao radio-reporter i urednik. Prvi sportski prenos imao je 1. decembra 1937, kada se javio sa fudbalske utakmice gradskih reprezentacija Beograda i Zagreba. Svoju univerzalnost dokazao je prenoseći parade u Beogradu, postavši svojevrsni rekorder. Najduži prenos u novinarskoj karijeri ostvario je 1946. godine, kada je sa parade izveštavao neprekidno 7 časova i 36 minuta. Njegov poklič "Gol, gol, gol!", izdvojen iz prenosa utakmice Svetskog prvenstva u Švedskoj između Jugoslavije i Paragvaja i postao je simbol emisije Vreme sporta i razonode. Marković je objavio 12 knjiga, među kojima su najzapaženije putopisne. Kao urednik i pedagog vaspitavao je generacije mladih novinara, učeći ih tajnama teškog i odgovornog posla, da vole sport i afirmišu ono što je u sportu najlepše.

1896 - Rođen Arčibald Džozef Kronin, škotski književnik (Kardros, 19.7.1896 - Montre, 6.1.1981)

1898 - Rođen Herbert Markuze, nemački filozof i sociolog (Berlin, 19.7.1898 - Starnberg, 29.7.1979)

1925 - Rođen Bora Roković, džez-muzičar, pijanista, kompozitor, dirigent i aranžer (Veliki Bečkerek, 19.7.1925 - Keln, 13.7.2006)

1936 - Umro Jovan Žujović, geolog, političar i profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Brusnica, 18.10.1856 - Beograd, 19.7.1936)

1945 - Umro Dragutin Gavrilović, major Kraljevske jugoslovenske vojske, junak odbrane Beograda 1915. godine (Čačak, 25.5.1882 - Beograd, 19.7.1945)

1947 - Rođen Brajan Mej, britanski pop muzičar, gitarista grupe "Kvin" (Hempton, 19.7.1947)

1956 - Posle trilateralnog sastanka Tito - Naser - Nehru objavljena Brionska deklaracija

1984 - Umro Marko Tajčević, kompozitor (Osijek, 29.1.1900 - Beograd, 19.7.1984)

2008 - Umro Dragiša Šarić, košarkaš i trener košarkaškog kluba "Partizan" (1961 - Pula, 19.7.2008)

2009 - Umro Frenk Makort, američki književnik, dobitnik Pulicerove nagrade za književnost (Njujork, 19.8.1930 - Njujork, 19.7.2009)

[Bisernica]

20. jul


http://razbibriga.net/clear.gif


Prvi čovek stupio na Mesečevo tlo u sklopu američkog programa "Apolo". Potpisana "Krfska deklaracija" o stvaranju zajedničke države Srba, Hrvata i Slovenaca.


Na današnji dan 1969. godine prvi čovekov leteo na Mesec, u sklopu američkog programa "Apolo". Kada je svemirski brod "Apolo 11" sa kosmonautima Nilom Armstrongom, Edvinom Oldrinom i Majklom Kolinsom ušao u stabilnu putanju oko Meseca, od njega se odvojio lunarni modul "Orao", koji se spustio na Mesec. Prvi čovek, koji je stao na Mesečevo tlo i boravio na njemu 2 sata i 21 minut, Nil Armstrong, propratio je ovaj istorijski događaj rečima: "Ovo je mali korak za čoveka, ali veliki za čovečanstvo!"

Godine 1917. potpisana Krfska deklaracija o stvaranju zajedničke države Srba, Hrvata i Slovenaca. Deklaraciju potpisali premijer Srbije Nikola Pašić i predsednik Jugoslovenskog odbora Ante Trumbić. Srpska vlada čiji je prvi ministar tada bio Nikola Pašić i takozvani Jugoslavenski odbor hrvatskog političara Ante Trumbića potpisali su na grčkom ostrvu Krf "Krfsku deklaraciju", kojom su južnoslovenski narodi u Austrougarskoj zatražili ujedinjenje sa Kraljevinom Srbijom u zajedničku državu pod nazivom Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, s dinastijom Karađorđević na čelu.

1304 - Rođen Frančesko Petrarka, italijanski književnik (Areco, 20.7.1304 - Arkva, 18.7.1374)

1785 - Rođen Josif Rajačić, mitropolit i patrijarh Srpske pravoslavne crkve (Lučani, 20.7.1785 - Sremski Karlovci, 1.12.1861)

1847 - Rođen Maks Liberman, nemački slikar i grafičar, akademik (Berlin, 20.7.1847 - Berlin, 8.2.1935)

1919 - Rođen ser Endmund Persival Hilari, novozelandski alpinista i istraživač, prvi osvajač Mont Everesta (Tuakau, 20.7.1919 - Oklend, 11.1.2008)

1924 - Osnovana Svetska šahovska federacija - FIDE

1932 - Rođen Vasilije Krestić, istoričar, akademik (Đala, 20.7.1932)

1933 - Rođen Predrag-Preža Milinković, filmski i TV glumac, najpoznatiji epizodista jugoslovenskog filma (Beograd, 20.7.1933 - Beograd, 4.4.1998)

1938 - Rođena Natali Vud (Nataša Gardin), američka filmska glumica (San Francisko, 20.7.1938 - Katalina, 29.11.1981)

1944 - Pokušaj atentata na Adolfa Hitlera u "Vučjoj jami" u Rastenburgu

1945 - Umro Pol Valeri, francuski književnik (Sete, 30.10.1871 - Pariz, 20.7.1945)

1947 - Rođen Karlos Santana, meksički gitarista (Autlan de Navaro, 20.7.1947)

1962 - Rođena Lidija Vukićević, pozorišna, filmska i TV glumica (Kraljevo, 20.7.1962)

1973 - Umro Brus Li, američki filmski glumac (San Francisko, 27.11.1940 - Hong Kong, 20.7.1973)

1977 - Umro Guljelmo Markoni, italijanski inženjer, pionir bežične telegrafije, nobelovac (Bolonja, 25.4.1874 - Rim, 20.7.1977)

1980 - Rođena Žizel Bundšen, brazilska manekenka (Horizontino, 20.7.1980)

1990 - Umro Sergej Paradžanov, ruski filmski reditelj (Tbilisi, 9.1.1924 - Jerevan, 20.7.1990)

2003 - Umro Vladeta Vuković, književnik,profesor Filozofskog fakulteta u Prištini, akademik (Vrnjačka Banja, 16.2.1928 - Vrnjačka Banja, 20.7.2003)

2004 - Umro Slavko Vukosavljević, književnik (Užice, 17.1.1927 - Beograd, 20.7.2004)

2006 - Umro Benjamin Filipović, bosanskohercegovački režiser i scenarista, profesor Akademije scenskih umetnosti u Sarajevu (Sarajevo, 1962 - Sarajevo, 20.7.2006)

2009 - Umro Petar Šobajić, filmski producent ( 1924 - Beograd, 20.7.2009)

2009 - Umro Jovan Milošević, mašinski inženjer, predsednik opštine Bor, generalni direktor RTB Bor (1931 - Bor, 20.7.2009)

[Bisernica]

21. jul


http://razbibriga.net/clear.gif


Rođenje osnivača britanske novinske agencije "Rojters" i američkog nobelovca Ernesta Hemingveja obeležilo današnji dan kroz istoriju.


Godine 1816. rođen je osnivač britanske novinske agencije Rojters - Paul Julijus fon Rojter. Rođen je u Nemačoj, pravo ime bilo mu je Izrael Bir Josafat. Izvesno vreme radio je u novinskoj agenciji Avas u Parizu, a zatim je osnovao novinsku agenciju Rojters, koja se i danas zove po njemu. Rojter je posle francuskog Avasa (danas Frans pres) druga najstarija novinska agencija na svetu.

Na današnji dan 1899. godine rođen je američki pisac Ernest Miler Hemingvej, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1954. U Prvom svetskom ratu učestvovao je na italijanskom frontu, što je opisao u romanu Zbogom oružje, iskustva iz Španskog građanskog rata u romanu Za kim zvona zvone, a posle putovanja po Africi nastali su Snegovi Kilimandžara i Zeleni bregovi Afrike. Reporterski je beležio činjenice, što je odlika "škole" pisaca koju je predvodio između dva svetska rata. Njegova dela preplavljena su nagonima i strastima na svim nivoima. Ubio se 1961. Ostala dela: romani Starac i more, Pokretni praznik, Prolećne bujice, Sunce se ponovo rađa, Smrt u popodnevu, Imati i nemati, Preko reke pa u šumu, drama Peta kolona.

1620 - Rođen Žan Pikar, francuski astronom
(La Fleš, 217.1620 - Pariz, 12.7.1682)

1718 - Sklopljen Požarevački mir između Turske i Austrije

1788 - Rođen Platon (Pavle) Atanacković, episkop budimski, predsednik Matice srpske, mecena
(Sombor, 21.7.1788 - Novi Sad, 3.5.1867)

1864 - Umro Jovan-Joles Andrejević, lekar, prvi srpski anatom, književnik, književni kritičar i prevodilac
(Novi Sad, 6.10.1833 - Novi Sad, 21.7.1864)

1884 - Rođen Ivan Đaja, biolog i fiziolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Avr, 21.7.1884 - Beograd, 1.10.1957)

1899 - Rođena Nina Kirsanova, balerina
(Moskva, 21.7.1899 - Beograd, 3.2.1989)

1911 - Rođen Maršal Makluan, kanadski teoretičar medija
(Edmonton, 21.7.1911 - Toronto, 31.12.1980)

1920 - Rođen Isak Štern, američki violinista
(Kreminec, 21.7.1920 - Njujork, 22.9.2001)

1921 - Ubijen Milorad Drašković, političar, ministar unutrašnjih dela Kraljevine SHS (Polom, 29.3.1873 - Delnice, 21.7.1921)

1924 - Rođen Slavko Simić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Novi Bečej, 21.7.1924 - Beograd, 20.11.2007)

1937.- Rođen Božidar-Bole Stošić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Skoplje, 21. 07. 1937)

1943 - Umro Veljko Ramadanović, pedagog, osnivač specijalnog školstva u Srbiji (Korbovo, 14.9.1874 - Beograd, 21.7.1943)

1953 - Rođen Radoslav Petković, književnik
(Beograd, 21.7.1953)

1957 - Rođen Tihomir Arsić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 21.7.1957)

1985 - Umro Zoran Radmilović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Zaječar, 11.5.1933 - Beograd, 21.7.1985)

1985 - Umro Aleksandar Vučo, književnik
(Beograd, 25.9.1897 - Beograd, 21.7.1985)

1995 - Umro Pavle Šovljanski, bokser
(Palić, 3.11.1926 - Beograd, 21.7.1995)

2000 - Umro Stanojlo Rajičić, kompozitor, akademik
(Beograd, 16.12. 1910 - Beograd, 21.7.2000)

2001 - Umro Krste Crvenkovski, publicista, političar i državnik, potpredsednik Predsedništva FRJ
(Prilep, 16.7.1921 - Skoplje, 21.7.2001)

2004 - Umro Džeri Goldsmit, američki kompozitor filmske i TV muzike, dobitnik Oskara
(Pasadena, 10.2.1929 - Los Anđeles, 21.7.2004)

2007 - Umro Dubravko Škilja, hrvatski filolog
(Zagreb, 1949 - Zagreb, 21.7.2007)

2007 - Umro dr Kosta M. Kostić, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Monpelje, 3.4.1935 - Beograd, 21.7.2007)

2007 - Umro Laslo Kovač, američki snimatelj, dobitnik Oskara
(Budimpešta, 14.5.1933 - Beverli Hils, 21.7.2007)

2008 - Umro Dinko Šakić, komandant ustaškog logora smrti "Jasenovac", ratni zločinac (Studenci, 8.9.1921 - Zagreb, 21.7.2008)

2009 - Umro dr Dušan Kvapil, viši lektor, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, potpredsednik Društva prijateljstva Jugoslovena, Čeha i Slovaka
(21.7.2009)

[Bisernica]

22. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/3-1.gif


Na danšnji dan 356. p.n.e. rođen Aleksandar Makedonski. Novinar, publicista i prevodilac Slobodan Glumac umro 22. jula 1990. godine.


Aleksandar III Veliki, Aleksandar Makedonski, rođen je u Peli, na danšnji dan, 356. p.n.e. Bio je makedonski kralj. Vladao je od 336. do 323. godine p.n.e. Kao makedonski kralj i hegemon Grka osvojio je veliko Persijsko carstvo i sa vojskom stigao do Indije. Aleksandar je imao nameru da udruži Makedonce i Persijance u jedan narod i time spreči buduće sukobe. Posle Aleksandrove smrti u 33. godini, njegovo veliko carstvo se raspalo u ratovima njegovih naslednika. Za 13 godina, koliko je vladao, Aleksandar je stvorio dotad najveće carstvo u istoriji, koje se prostiralo od Makedonije do Indije. Posledice njegovih osvajanja su bile dalekosežne. Veliko Persijsko carstvo je prestalo da postoji, osnivanjem gradova podstaknut je razvoj trgovine i ekonomije na velikom prostoru, od početka njegovih pohoda na Persiju od 334 p.n.e. računa se početak istorijskog razdoblja Helenizma. Aleksandar Makedonski se ubraja među najveće vojne stratege u istoriji, pa je mnogim vladarima i vojskovođama predsetavljao životni uzor.

Novinar, publicista i prevodilac Slobodan Glumac umro je u Beogradu 22. jula 1990. godine. Novinarsku karijeru započeo je 1939. godine, uređujući časopis Radio Beograd. Radio je u Slobodnoj Vojvodini od 1947. do 1951. godine, bio urednik Borbe, od 1953. glavni i odgovorni urednik Večernjih novosti, osnivač TV Novosti. Bio je dopisnik iz Bona i Pariza, direktor Kulturnog centra Beograda i Studija B. Osim u novinarstvu, ostavio je zapažen trag u kulturi, kao književni prevodilac. Dobitnik je mnogih priznanja, nagrade "Moša Pijade", nagrade za životno delo iz Fonda "Svetozar Marković" i drugih. Smatrao je da "novine moraju da informišu i mobilišu, da je sudbina dobrih novina da budu afirmativne, isključivo na osnovu činjenica, same stvarnosti; da budu kritičke - u ime demokratskog napretka društva".

966.- Osnovana Poljska

1452.- Braća Morišići na hridi u Risanskom zalivu pronašli sliku Gospe, a na tom mestu Peraštani su sagradili hram Gospa od Škrpjela posvećen Bogorodici

1812.- Bitka kod Salamanke: britanska vojska pod komandom feldmaršala Artura Velzlija Velingtona pobedila francuske snage kojima je komandovao maršal Ogist Marmon

1883.- Mošti pesnika Branka Radičevića prenete sa bečkog groblja na Stražilovo

1888.- Rođen Selman Abraham Vaksman, američki biohemičar, pronalazač streptomicina, nobelovac
(Kijev, 22. 07. 1888 - SAD, 16. 08. 1973)

1902.- U Kopenhagenu osnovan Međunarodni savet za istraživanje mora (ICES)

1932.- Rođen Oskar de la Renta, američki modni kreator
(Santo Domingo, 22. 07. 1932)

1933.- Američki pilot Vili Post okončao prvi samostalni let oko Zemlje

1949.- Rođen Lase Viren, finski atletičar, svetski i olimpijski šampion
(Mirskile, 22. 07. 1949)

1950.- Rođen Žarko Trebješanin, psiholog, profesor univerziteta
(Beograd, 22. 07. 1950)

1972.- Sovjetska kosmička sonda "Venera 2" se spustila na Veneru

1981.- Turski terorista Mehmet Ali Agdža osuđen na doživotnu robiju zbog pokušaja atentata na papu Jovana Pavla II

2003.- Umro Serž Silberman, francuski filmski producent
(Lođ, 01. 05. 1917 - Pariz, 22. 07. 2003)

2003.- U Mosulu ubijeni Udaj, Kusaj i Mustafa Husein, sinovi i unuk svrgnutog iračkog predsednika Sadama Huseina

2004.- Umro Saša Distel, francuski pevač
(Pariz, 29. 01. 1933 - Rajol Kanadel, 22. 07. 2004)

2005.- Umro Dragoš Kalajić, slikar, književnik i publicista
(Beograd, 22. 02. 1943 - Beograd, 22. 07. 2005)

2007.- Umro Gojko Stojičić, otorinolaringolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Crna Trava,12. 08. 1935 - Beograd, 22. 07. 2007)

2007.- Umro Laslo Kovač, američki snimatelj, dobitnik "Oskar"-a
(Budimpešta, 14. 05. 1933 - Beverli Hils, 22. 07. 2007)

[Bisernica]

23. jul


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan 1914. godine Austrougarska uputila ultimatum Srbiji da sprovede istragu povodom atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda i da u toj istrazi učestvuju austrougarski policajci.


Na današnji dan 1914. godine Austrougarska je uputila ultimatum Srbiji, zahtevajući odgovor u roku od 48 časova, okrivivši je za atentat u kojem je 28. juna 1914. u Sarajevu ubijen austrijski prestolonaslednik Franc Ferdinand. Uslovi ultimatuma bili su ponižavajući i unapred se računalo da ih Srbija kao suverena država neće prihvatiti. Uz podršku Nemačke, Beč je odlučio da Srbiju vojno kazni, najviše zbog jačanja njenog autoriteta u južnoslovenskim delovima Austrougarske. U noti je zatraženo objavljivanje izjave u kojoj se indirektno priznaje krivica za atentat, uklanjanje svih oficira protivnika Austrougarske i dozvola srpske vlade da austrougarska policija vodi istragu na teritoriji Srbije. Srpska vlada je formulisala odgovor koji je, čak i prema sudu nemačke diplomatije, bio remek-delo. Imajući u vidu krajnju iscrpljenost balkanskim ratovima, srpska vlada je prihvatila sve zahteve osim da austrougarski organi vode istragu u Srbiji. Austrougarska je to iskoristila da 28. jula 1914. Srbiji objavi rat, započevši tako Prvi svetski rat.

1456 - Hrišćanska vojska pod komandom erdeljskog vojvode Janoša Hunjadija (Sibinjanin Janka) porazila tursku vojsku sultana Mehmeda Drugog Osvajača kod Beograda

1757 - Umro Domeniko Skarlati, italijanski kompozitor i čembalista
(Napulj, 26.10.1685 - Madrid, 23.7.1757)

1824 - Prvo ispitivanje javnog mnenja u svetu obavljeno uoči američkih predsedničkih izbora, među građanima Vilmingtona u državi Delaver

1839 - Rođen Laza Telečki, pozorišni glumac i reditelj
(Kumane, 23.7.1839 - Novi Sad, 28.4.1873)

1885 - Umro Julisiz Simpson Grant, američki general i državnik, predsednik SAD
(Point Pleznt, 27.4.1822 - Saratoga, 23.7.1885)

1887 - Umro Đorđe Natošević, lekar, pedagog i književnik
(Slankamen, 31.7.1821 - Karlovac, 23.7.1887)

1888 - Rođen Rejmon Čendler, američki književnik
(Čikago, 23.7.1888 - La Džola, 26.3.1959)

1914 - Austrougarska uputila ultimatum Srbiji da sprovede istragu povodom atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda i da u toj istrazi učestvuju austrougarski policajci

1931 - Rođen Viktor Ljvovič Korčnoj, sovjetski šahovski velemajstor
(Lenjingrad, 23.7.1931)

1937 - Umro Varnava (Nastić), patrijarh Srpske pravoslavne crkve (1930-1937)
(Pljevlja, 29.7.1880 - Beograd, 23.7.1937)

1941 - Rođen Miroslav Jokić, reditelj, glavni i odgovorni urednik Dramskog programa Radio Beograda
(Beograd, 23.7.1941)

1942 - Počela Staljingradska bitka u Drugom svetskom ratu - završena 2.2.1943.

1943 - Umro Đorđe Jovanović, književnik, književni kritičar i revolucionar
(Beograd, 27.10.1909 - Slatine, 23.7.1943)

1948 - Umro Dejvid Vork Grifit, američki filmski reditelj, scenarista i producent, osnivač američke filmske umetnosti i industrije
(Kentaki, 22.1.1875 - Holivud, 23.7.1948)

1951 - Umro Anri Filip Peten, francuski maršal
(Koši a la Tur, 24.4.1856 - Port Žoinvil, 23.7.1951)

1957 - Umro Nikola Mirkov, inženjer, idejni tvorac Kanala Dunav-Tisa-Dunav
(Novi Sad, 9.5.1890 - Cirih, 23.7.1957)

1962 - Obavljen prvi međukontinentalni TV prenos - preko satelita "Telstar" SAD i Evropa razmenile TV programe

1963 - Rođen Slobodan Boba Živojinović, teniser, predsednik Teniskog saveza Srbije (Beograd, 23.7.1963)

1986 - Umro Marko Čelebonović, slikar
(Beograd, 21.11.1902 - Sen Trope, 23.7.1986)

1989 - Rođen Danijel Redklif, britanski filmski glumac
(Fulam, 23.7.1989)

1994 - Osnovana Jugoslovenska levica (JUL)

1997 - Slobodan Milošević preuzeo dužnost predsednika Savezne Republike Jugoslavije

1999 - Umro Hasan Drugi, marokanski kralj
(Rabat, 9.7.1929 - Rabat, 23.7.1999)

2002 - Umro Đorđe Lobačev (Jurij Pavlovič), strip crtač
(Skadar, 4.3.1909 - Sankt Petersburg, 23.7.2002)

2007 - Umro Zahir Šah, avganistanski kralj (1933-1973)
(Kabul, 15.10.1914 - Kabul, 23.7.2007)

2009 - Umro dr Pavle Todorović, direktor Gradskog zavoda za javno zdravlje u Beogradu, profesor Fakulteta bezbednosti u Beogradu
(Šabac, 13.6.1939 - Beograd, 23.7.2009)

2010 - Umro Zdenko Krnić, internacionalni šahovski majstor, direktor i urednik "Šahovskog - informatora"
(Maribor, 1947 - Beograd, 23.7.2010)

[Bisernica]

24. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/simon1-1.jpg


Simon Bolivar, južnoamerički vojskovođa i državnik, rođen 24. jula 1783. godine. Srpska slikarka i pesnikinja Vilhemina Mina Karadžić, ćerka Vuka Karadžića, rođena na današnji dan 1828. Prvi auto klub u Beogradu osnovan 1921. godine.

Južnoamerički revolucionar, vojskovođa i državnik Simon Bolivar rođen je 24. jula 1783. godine, u Karakasu. Školovao se u Evropi, gde je prihvatio ideje Francuske revolucije. Po povratku u Venecuelu stao je na čelo ustanika. Pobedio je u više od 15 bitaka protiv španskih kolonizatora i, marta 1813. godine, ušao u Karakas. Oslobodio je Venecuelu, Novu Granadu (Kolumbija), Ekvador i Panamu i ujedinio ih pod imenom Republika Kolumbija. Osvajanjem Lime i uspehom u bici kod Ajakuča, izvojevao je konačnu pobedu nad Španijom. Izabran je za prvog predsednika Kolumbije i Gornjeg Perua, po njemu kasnije nazvanog Bolivija. Bezuspešno pokušavajući da ujedini latinoameričke države, Bolivar je optužen da želi da se proglasi monarhom i 1830. primoran je na abdikaciju. Venecuela, Bolivija i Ekvador ubrzo su proglasili nezavisnost.

Srpska slikarka i pesnikinja Vilhemina Mina Karadžić, ćerka Vuka Karadžića, rođena je na današnji dan 1828. godine. Među pedesetak sačuvanih njenih slika, mahom portreta, ističu se "Autoportret", "Crnogorac sa kapom", "Mladi Crnogorac" i "Devojka sa vinovom lozom". Bavila se prevođenjem sa srpskog na nemački. Prevodila je srpske narodne pripovetke i poslovice i objavila ih je u Berlinu 1854. godine. Štampala je uspomene na Branka Radičevića i ostavila zabeleške sa putovanja po Srbiji.

1802.- Rođen Aleksandar Dima Otac, francuski književnik (Vile - Kotre, 24. 07. 1802 - Diep, 05. 12. 1870)

1828.- Rođen Nikolaj Gavrilovič Černiševski, ruski književnik, književni kritičar i estetičar (Saratov, 24. 07. 1828 - Saratov, 29. 10. 1889)

1854.- Rođen Konstantin Josif Jireček, češki istoričar i filolog (Beč, 24. 07. 1854 - Beč, 10. 01. 1918)

1898.- Rođena Amelija Erhart, prva žena koja je preletela Atlantik (Boston, 24. 07. 1898 - Tihi okean, 30. 06. 1937)

1921.- Rođen Đuzepe di Stefano, italijanski tenor (Katanija, 24. 07. 1921- Milano, 03. 03. 2008)

1930.- Rođen Predrag Ivanović, trubač, kompozitor i aranžer (Beograd, 24. 07. 1930)

1947.- Rođen Predrag Ejdus, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 24. 07. 1947)

1954.- Prvi dabldeker pojavio se na londonskim ulicama, otišao u istoriju 09. 12. 2005. godine

1957.- Umro Saša Gitri (Aleksandar Žorž Gitri), francuski književnik, glumac i reditelj (Sankt Petersburg, 21. 02. 1885 - 24. 07. 1957)

1970.- Rođena Dženifer Lopez, američka pevačica (Njujork, 24. 07. 1970)

1977.- Rođena Olivera Jevtić, atletičarka, evropska šampionka (Užice, 24. 07. 1977)

1980.- Umro Piter Selers, engleski filmski glumac (Sautsi, 08. 09.1925 - London, 24. 07. 1980)

1991.- Umro Isak Baševis Singer, američki književnik, nobelovac (Radzimin, 14. 07. 1904 - Majami, 24. 07. 1991)

1992.- Umrla Arleti (Arlet - Leoni Batia), francuska filmska glumica (Kurbvua, 15. 05. 1898 - Pariz, 24. 07. 1992)

[причалица]

25. jul

1261. Mihailo VIII Paleolog vratio Konstantinopolj i ponovo ga proglasio prestonicom Vizantije. Grad 1204. osvojili krstaši, spalili ga i opljačkali i s Mlečanima ga proglasili prestonicom Latinskog carstva, a prestonica Vizantije premeštena u Nikeju.

1593. Kralj Francuske Anri IV kralj Navare pre dolaska na francuski presto 1589. i vođa francuskih hugenota, prešao u katoličanstvo.

1712. Vojska švajcarskih protestanskih kantona u bici kod Vilmergena potukla snage katoličkih kantona, čime su u Švajcarskoj okončani verski ratovi.

1817. Po povratku u Srbiju ubijen vođa Prvog srpskog ustanka Đorđe Petrović Karađorđe. On je, posle sloma ustanka 1813., izbegao u Austriju, a zatim u Rusiju.

1834. Umro engleski pesnik Semjuel Tejlor Kolridž. Njegove poeme "Stari mornar" i "Kubla Kan" smatraju se vrhunskim delima romantične, intuitivne poezije, a na njegovim teorijskim pogledima zasnovana englesko-američka "nova kritika".

1843. Umro škotski hemičar Čarls Mekintoš, izumitelj nepromočive tkanine za kišne ogrtače.

1848. Rođen britanski državnik Artur Džejms Balfur, premijer i ministar inostranih poslova. 1917. predložio stvaranje nacionalne države Jevreja u Palestini.

1848. Austrijanci u bici kod Kustoce porazili snage Sardinske kraljevine, suzbivši prvi značajniji napor za ujedinjenje italijanskih teritorija u jedinstvenu državu.

1878. Prva kineska diplomatska misija u SAD stigla u Vašington.

1894. Rođen američki filmski glumac Volter Brenan, najčuveniji epizodista svetske kinematografije. Igrao u više od 100 filmova, dobitnik više "Oskara".

1898. Vojska SAD u špansko-američkom ratu okupirala Portoriko, koji je Pariskim mirovnim ugovorom iste godine ustupljen SAD. Istog dana 1953. dobio status pridružene države SAD.

1907. Japan proglasio protektorat nad Korejom s pravom da kontroliše vladu te zemlje.

1909. Francuski pilot Luj Blerio prvi avionom preleteo Lamanš. Razdaljinu od 40 kilometara od Lebaraka kod Kalea do Dovera preleteo za 37 minuta.

1917. Holanđanka Margareta Gertruda Cele, poznata kao Mata Hari, osuđena na smrt pod otužbom da je špijunirala u korist Nemačke tokom Prvog svetskog rata.

1934. Nacisti u Beču ubili austrijskog kancelara Engelberta Dolfusa.

1943. Italijanski diktator Benito Musolini primoran, posle sednice Velikog fašističkog veća, da podnese ostavku. Kralj Viktor Emanuele imenovao za premijera maršala Pjetra Badolja. Musolini uhapšen i interniran, a 1945. streljan.

1952. Stupio na snagu ugovor o Evropskoj zajednici za ugalj i čelik, što je bila prva faza stvaranja Evropske unije.

1956. U sudaru italijanskog i švedskog broda "Andrea Dorija" i "Štokholm" ispred obala SAD u Atlantskom okeanu poginulo 50 ljudi.

1957. Tunis postao republika, a za predsednika izabran Habib Burgiba.

1963. SSSR, SAD i Velika Britanija zaključile ugovor o zabrani nuklearnih proba u vazduhu, pod vodom i u kosmosu.

1968. Papa Pavle VI zabranio vernicima rimokatoličke crkve sve veštačke metode sprečavanja začeća.

1978. Rođena prva na svetu "beba iz epruvete" Luis Džoj Braun, u bolnici u Lankaširu, u Velikoj Britaniji.

1982. Vođa Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat potpisao u Bejrutu deklaraciju kojom je prihvatio rezolucije Ujedinjnih nacija o postojanju države Izrael.

1986. Umro američki filmski režiser italijanskog porekla Vinsent Mineli, 1958. dobitnik "Oskara za film "Žiži".

1991. Sovjetski predsednik Mihail Gorbačov predložio liderima Komunističke partije SSSR novu platformu u kojoj izgradnja komunizma više nije osnovni cilj i pozvao ih da odbace "zastarele ideološke dogme".

1992. Italijanska vlada poslala 7.000 vojnika na Siciliju, u nastojanju da razbije mafiju.

1994. Izrael i Jordan potpisali u Vašingtonu deklaraciju kojom je okončano ratno stanje dve države.

1995. Međunarodni sud za ratne zločine na prostoru bivše Jugoslavije u Hagu podigao optužnice protiv Radovana Karadžića, Ratka Mladića, Milana Martića i još 21 osobe, uglavnom komandanata i stražara zatvoreničkih logora u Bosni. Lider bosanskih Srba Radovan Karadžić i general Ratko Mladić optuženi za genocid, ratne zločine i zločine protiv čovečnosti.

2000. Supersonični avion kompanije "Er-Frans" srušio se blizu Pariza neposredno po poletanju. Poginulo 109 putnika i članova posade i još četvoro ljudi na zemlji. To je bila prva nesreća "konkorda" otkako je počeo da leti 1969.

2001. General Hrvatske vojske Rahim Ademi, optužen za zločine počinjene nad Srbima 1993. u Medačkom džepu, kod Gospića u Hrvatskoj, doborovoljno se predao Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.

[Bisernica]

26. jul


http://razbibriga.net/clear.gif


Rođenje engleskog književnika i nobelovca Džordža Bernarda Šoa i švajcarskog psihoanalitičara Karla Gustava Junga, obeležili današnji dan kroz istoriju.

Na današnji dan 1856. godine rođen je engleski književnik, nobelovac Džordž Bernard Šo u Dablinu. Jedan od najvećih engleskih dramskih pisaca, Šo je karijeru počeo pisanjem romana i pozorišnih kritika, a tek se kasnije ogledao u dramskom stvaralaštvu. Napisao je preko 50 pozorišnih komada, a na poslednjem je radio kad je imao čak 94 godine. Prvi njegov komad "Kuće udovačke" prikazan je 1892. godine. Osam godina kasnije, objavio je zbirku "Tri pozorišna komada za puritance". Sledili su komadi: "Čovek i natčovek", "Vraćanje Metuzalemu", "Pigmalion", "Kandida", "Zanat gospođe Vorn"... U njima je Šo dramski sukob, umesto emotivnog, preneo u oblast intelektualnog i idejnog. Smelim i racionalnim duhom on je u delima izložio svoja shvatanja rušeći idole savremenog društva - zastarele i nazadne konvencije i lažni moral u oblasti religije i etike. Šoova ljubavna prepiska, dramatizovana 1960. pod nazivom "Dragi moj lažljivče", bila je jedna od legendarnih predstava beogradskog "Ateljea 212". Ona predstavlja samo deo ogromnog opusa, koji čini preko 250 hiljada pisama. Šo je, 1929. godine posetio Dubrovnik i Cetinje, a napisao je komediju "Armija i čovek" sa temom iz srpsko-bugarskog rata, 1855. godine. Nobelovu nagradu za književnost dobio je 1925. godine.

Godine 1875. rođen je Karl Gustav Jung, švajcarski psihoanalitičar (Kešvil, 26. 07. 1875 - Kušnaht, 06. 06. 1961)

1809. - Umro Jovan Muškatirović, književnik, sakupljač narodnih poslovica, prvi Srbin - advokat (Senta, 1743 - Pešta, 26. 07. 1809)

1815. - Boj na Dublju u Drugom srpskom ustanku

1815. - Umro Sima Nenadović, vojvoda (Brankovina, 1793 - Dublje, 26. 07. 1815)

1847. - Liberija (zemlja slobodnih) proglašena prvom nezavisnom državom u Africi

1885. - Rođen Andre Moroa (Emil Ercog), francuski književnik i publicista, akademik
(Elbef, 26. 07. 1885 - Neji, 09. 10. 1967)

1887. - Poljski lekar Ludvig Zamenhof objavio prvu knjigu na esperantu

1894. - Rođen Oldouz Haksli, engleski književnik (Godalming, 26. 07. 1894 - Holivud, 22. 11. 1963)

1894. - Rođen Milenko Đurić, slikar i grafičar (Zemun, 26. 07. 1894 - Zagreb, 21. 01. 1945)

1928. - Rođen Stenli Kjubrik, američki filmski reditelj (Njujork, 26. 07. 1928 - Sent Albens, 07. 03. 1999)

1930. - U Voronježu izveden prvi grupni skok padobranaca

1943. - Rođen Mik Džeger (Majkl Filip), britanski rok-pevač, član grupe "Roling Stons"
(Dartford, 26. 07. 1943)

1945. - Rođen Staniša Stošić, pevač (Vrbovo, 26. 07. 1945 - Beograd, 08. 04. 2008)

1945. - Rođena Helen Miren, britanska pozorišna i filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a
(London, 26. 07. 1945)

1947. - Osnovana Centralna obaveštajna agencija Sjedinjenih Američkih Država (CIA)

1948. - Rođen Andrija Đukić, filmski i TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Beograd, 26. 07. 1948)

1952. - Umrla Eva Peron, argentinski narodni tribun, supruga Huana Perona (Buenos Ajres, 07. 05. 1919 - Buenos Ajres, 26. 07. 1952)

1953. - Počela Kubanska revolucija

1956. - Egipat nacionalizovao Suecki kanal

1963. - Katastrofalni zemljotres pogodio Skoplje , 1070 poginulih

1966. - Umro prof. dr Aleksandar Simić, specijalista-radiolog (Osečina, 26. 06. 1899 - Beograd, 26. 07. 1966)

1986. - Umro Averal Hariman, američki političar, diplomata i državnik (Njujork, 15. 11. 1891 - Njujork, 26. 07. 1986)

1992. - Osnovana Demokratska stranka Srbije (DSS)

2006. - Umro Ejub Štitkovac, novinar, književnik i publicista (Žepa, 27. 02. 1947 - Beograd, 26. 07. 2006)

2009.- Umro Mers Kaningam, američki plesač i koreograf (Sentralija, 16. 04. 1919 - Njujork, 26. 07. 2009)

[Bisernica]

27. jul


http://razbibriga.net/clear.gif


Engleski hemičar i fizičar Džon Dalton umro na današnji dan 1844. godine. Slikar i akademik Petar Lubarda rođen 27. jula 1907. Korejski rat završen potpisivanjem primirja u Panmunjonu 1953. godine.


Engleski hemičar i fizičar Džon Dalton, jedan od osnivača atomske teorije materije, umro je na današnji dan 1844. godine. Objasnio je Prustov zakon stalnih proporcija, postavio zakon umnoženih proporcija i prvi određivao relativne atomske mase hemijskih elemenata. Ispitivao je osobine gasova, postavio zakon parcijalnih pritisaka i bavio se meteorologijom. Patio je od slepila za boje, pa je proučavao i tu anomaliju, koja je po njemu nazvana - Daltonizam. Shvatanja je izložio u trotomnom delu "Novi sistem filozofije hemije".

Slikar i akademik Petar Lubarda rođen je 27. jula 1907. godine u Ljubotinju. Lubarda je bio jedan od naših najznačajnijih slikara 20. veka. Slikarstvo je studirao na Umetničkoj školi u Beogradu i Akademiji lepih umetnosti u Parizu. Izlagao je u Salonu nezavisnih, a po povratku u Beograd, učestvovao je na prolećnim i jesenjim izložbama Udruženja likovnih umetnika. Međunarodna javnost imala je prilike da vidi njegove najbolje radove na internacionalnim izložbama u Parizu i Briselu i bijenalima u Veneciji, Tokiju i Sao Paolu. Slikao je pejzaže Crne Gore i Pariza, mrtve prirode i figure, a obrađivao je i teme iz nacionalnog eposa. Najpoznatije njegove slike su: "Guslar", "Crnogorski pejzaž", "Kosovski boj" i "Crkva". U poslednjem stvaralačkom periodu se oprobao u apstraktnom slikarstvu, zadržavajući osobeni stil i prepoznatljiv snažan kolorit.

916. - Umro Kliment Ohridski, slovenski književnik i prosvetitelj (Ohrid,830 - Ohrid, 27.07.916)

1189. - Prilikom susreta srpskog velikog župana Stefana Nemanje i nemačkog cara Fridriha i Barbarose u Nišu potpisan prvi srpsko - nemački ugovor o saradnji

1824. - Rođen Aleksandar Dima Sin, francuski književnik (Pariz, 27. 07. 1824 - Marli l Rua, 27. 11. 1895)

1835. - Rođen Đozue Karduči, italijanski književnik, nobelovac (Valdikastelo, 27. 07. 1835 - Bolonja, 16. 02. 1907)

1841. - U dvoboju poginuo Mihail Jurjevič Ljermontov, ruski književnik (Moskva, 15. 10. 1814 - Pjatigorsk, 27. 07. 1841)

1853. - Rođen Vladimir Galaktionovič Koroljenko, ruski književnik i publicista (Žitomir, 27. 07. 1853 - Poltava, 25. 12. 1921)

1870. - Rođen Hiler Belok, engleski književnik (Sen Klod, 27. 07. 1870 - Gulijford, 16. 07. 1953)

1872. - Rođen Stanislav Binički, kompozitor i dirigent, osnivač Srpske muzičke škole i Beogradskog vojnog orkestra, dirigent i direktor Beogradske opere (Jasika, 27. 07. 1872 - Beograd, 15. 02. 1942)

1898. - Donet prvi zakon o ribolovu u Kraljevini Srbiji

1915.- Rođen Mario del Monako, italijanski operski pevač (Firenca, 27. 07. 1915 - Venecija, 16. 10. 1982)

1935. - Rođen Rajko Maksimović, kompozitor, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu

1937. - Rođen Mirko Marjanović, privrednik i političar, direktor "Progresa", premijer Srbije (Knin, 27. 07. 1937 - Beograd, 21. 02. 2006)

1939.- Umrla Milica Janković, književnica (Požarevac, 23. 11. 1881 - Beograd, 27. 07. 1939)

1946. - Rođen Rade Šerbedžija, pozorišni, filmski i TV glumac (Bunić, 27. 07. 1946)

1967.- Umro Veljko Petrović, književnik, predsednik Matice srpske, Srpske književne zadruge i upravnik Narodnog muzeja u Beogradu, akademik (Sombor, 05. 02. 1884 - Beograd, 27. 07. 1967)

1969. - Rođena Marija Gracija Kučinota, italijanska filmska glumica (Masina, 27. 07. 1969)

1976. - Katastrofalni zemljotres u Kini - poginulo 242.000 ljudi

1984.- Umro Džordž Horas Galup, američki statističar, osnivač i direktor Galupovog instituta za ispitivanje javnog mnenja (1902 - Tun, 27. 07. 1984)

1984. - Umro Džejms Mejson, britanski pozorišni i filmski glumac (Jorkšir, 15. 05. 1909 - Lozana, 27. 07. 1984)

1998.- Umro Zlatko Čik Čajkovski, fudbaler i trener, reprezentativac (Zagreb, 24. 11. 1923 - Minhen, 27. 07. 1998)

2003.- Umro Bob Houp (Lesli Tauns), američki pozorišni, filmski i TV glumac, pevač i zabavljač, dobitnik "Oskar"-a (Elthem , 29. 05. 1903 - Toluka Lejk, 27. 07. 2003)

2006.- Umro Vojislav Đurić, šef Katedre za opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta u Beogradu, akademik (Mali Krčmari, 17. 01. 1912 - Beograd, 27. 07. 2006)

2006. - Umro Zoran Pavlović, slikar i istoričar umetnosti, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Skoplje, 14. 03. 1932 - Beograd, 27. 07. 2006)

2008. - Umro Jusef Šahin, egipatski filmski reditelj (Aleksandija, 25. 01. 1926 - Kairo, 27. 07. 2008)

2008. - Umro lord Dejvid Rasel - Džonston, škotski političar, predsednik Parlamentarne
skupštine Saveta Evrope, izvestilac za Kosovo i Metohiju (28. 07. 1932 - Pariz, 27. 07. 2008)

[Bisernica]

28. jul


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan 1330. godine srpski kralj Stefan Dečanski potukao kod Velbužda vojsku bugarskog cara Mihajla Šišmana. Preminuo Johan Sebastijan Bah, slavni kompozitor.


Godine 1330. na današnji dan, srpski kralj Stefan Dečanski u bici kod Velbužda potukao je vojsku bugarskog cara Mihajla Šišmana. Povod za bitku bio je pokušaj kralja Stefana da predupredi spajanje bugarske vojske sa vizantijskom i njihov zajednički napad na Srbiju, a okončala se pogibijom Mihajla Šišmana i potpunim porazom bugarskih snaga, u kome se posebno istakao mladi kralj i prestolonaslednik Dušan. Direktne posledica bitke bila su manja teritorijalna proširenja Srbije , dobijanje Niša i postavljanje maloletnog Stefanovog sestrića Jovana Stefana (1330-1331) na bugarski presto, ali su njene dugoročne posledice bile daleko značajnije. Njome je u samom začetku uništen vizantijsko-bugarski savez uperen protiv Srbije, pošto je vizantijski car Andronik III svoju vojsku koju je trebalo da spoji sa bugarskom, nakon vesti o njenom porazu, okrenuo na drugu stranu i napao obezglavljenu Bugarsku. Srbija je nakon bitke postala najmoćnija sila na Balkanskom poluostrvu i bio joj je otvoren put ka osvajanju celokupne Makedonije.

1750.- Umro Johan Sebastijan Bah, nemački kompozitor. Bah je jedan od najznačajnijih stvaralaca u istoriji muzike. Za života je bio više cenjen kao orguljaš nego kao kompozitor. Tek je Feliks Mendelson izvođenjem "Pasije po Mateji" otkrio njegovu kompozitorsku vrednost. Bahov veliki opus, delom izgubljen, obuhvata više od 300 kantata, fuga, oratorijuma, preludijuma, fantazija, tokata, orkestarskih svita, dela za orgulje, klavir, čembalo, violinu, violončelo, klavikord i flautu.
(Ajzenah, 21. 03. 1685 - Lajpcig, 28. 07. 1750)

1402.- U bici kod Angore Mongoli pod Tamerlanom pobedili Turke i zarobili Bajazita I. Na strani Turaka učestvovala i srpska vojska pod zapovedništvom Stefana Lazarevića

1655.- Umro Sirano de Beržerak, francuski književnik i oficir
(Pariz, 06. 03. 1620 - Pariz, 28. 07. 1655)

1741.- Umro Antonio Vivaldi, italijanski kompozitor, violinista i sveštenik
(Venecija,04. 03. 1678 - Beč, 28. 07. 1741)

1794.- Pogubljen Maksimilijan Robespjer, francuski revolucionar
(Aras, 06. 05. 1758 - Pariz, 28. 07. 1794)

1794.- Pogubljen Luj Antoan Sen Žist, francuski revolucionar
(Desize, 25. 08. 1767 - Pariz, 28. 07. 1794)

1804.- Rođen Ludvig Fojerbah, nemački filozof
(Landšut, 28. 07. 1804 - Rehenberg, 13. 09. 1872)

1876.- Crnogorska vojska pobedila Turke na Vučjem Dolu

1899.- Rođen Velibor Gligorić, književnik, pozorišni kritičar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik
(Beograd, 28. 07. 1899 - Beograd, 03. 10. 1977)

1914.- Austrougarskom objavom rata Srbiji počeo Prvi svetski rat
(28. 07. 1914 - 11. 11. 1918)

1924- Rođen Aleksandar Đorđević, pozorišni, filmski i TV reditelj
(Subotica, 28. 07. 1924 - Beograd, 27. 04. 2005)

1926.- Rođen Vlastimir-Vlasta Velisavljević, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 28. 07. 1926)

1929.- Rođena Žaklina Kenedi Onazis, supruga američkog predsednika Džona Kenedija i grčkog brodovlasnika Aristotela Onazisa
(Sautempton, 28. 07. 1929 - Njujork, 19. 05. 1994)

1938.- Rođen Arsen Dedić, muzičar i književnik
(Šibenik, 28. 07. 1938)

1941.- Rođen Rikardo Muti, italijanski dirigent
(Napulj, 28. 07. 1941)

1954.- Rođen Ugo Čavez, venecuelanski političar i državnik, predsednik Venecuele (Sabaneta, 28. 07. 1954)

1957.- Rođen Milan St. Protić, istoričar, političar i diplomata
(Beograd, 28. 07. 1957)

1960.- Rođen Ljubivoje Tadić, pozorišni glumac, reditelj i dramaturg, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu
(Novi Sad, 28. 07. 1960)

1968.- Umro Oto Han, nemački hemičar i atomski fizičar, nobelovac
(Frankfurt, 08. 03. 1879 - Getingen, 28. 07. 1968)

1980.- Umro Vjekoslav Afrić, pozorišni i filmski glumac i reditelj, profesor Akademije za pozorište, film, radio i televiziju
(Hvar, 26. 08. 1906 - Split, 28. 07. 1980)

1992.- Umro dr Jovan Rašković, psihijatar, osnivač i prvi predsednik Srpske demokratske stranke u Hrvatskoj, akademik
(Knin, 05. 07. 1929 - Beograd, 28. 07. 1992)

1996.- Umro Ivan V. Lalić, književnik i prevodilac
(Beograd, 08. 06. 1931 - Beograd, 28. 07. 1996)

2004.- Umro Frensis Krik, britanski fizičar, otkrio ustrojstvo DNK, nobelovac (Northempton, 08. 06. 1916 - San Dijego, 28. 07. 2004)

2004.- Umro Predrag-Peca Dobrohotov, novinar i automobilista
(Beograd, 10. 04. 1948 - Beograd, 28. 07. 2004)

2007.- Umro Dušan Prelević Prele, muzičar, publicista, pisac i scenarista
(Beograd,11. 11. 1948 - Beograd, 28. 07. 2007)

2008.- Umro Milorad Bakić, profesor i prvi dekan Medicinskog fakulteta u Podgorici
(1946 - 28. 07. 2008)

2008.- Umro Vlajko Potežica, novinar i publicista, član Komisije Udruženja novinara Srbije za istoriju štampe, radija i televizije
(Beograd, 28. 07. 2008)

2009.- Umro Miroslav Hrnjak, pukovnik, profesor i načelnik Instituta za medicinu rada VMA
(28. 07. 2009)

[Bisernica]

29. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/imagesqtbnANd9GcSn3bonGJsEvTG_3Vg0mWU4ls-1.jpg


Srpsko učeno društvo osnovano na današnji dan 1864. godine. Španski reditelj Luis Bunjuel umro 29. jula 1983. Autoput Beograd -Zagreb pušten u saobraćaj 1950. godine.

Srpsko učeno društvo osnovano je 29. jula 1864. godine. Prema "Ustrojstvu", cilj Društva bio je "zanimati se naukama i veštinama, ukoliko se ona ponajviše tiču srbstva". Sa takvim ciljem osnovana su i četiri odbora: Odbor za moralne, jezikoslovne i literarne nauke, za prirodoslovne i matematičke, za istorijske i državne nauke i za veštine. Na samom početku imalo je 24 redovna, 64 dopisna i 44 počasna člana, koji nisu imali pravo glasa, ali su aktivno učestvovali u radu. Godine 1880, Društvo počinju da potresaju međusobni sukobi i sporovi, kao i sukobi sa tadašnjom vladom. Duge i burne diskusije naročito su se vodile o tome šta Društvo treba da predstavlja, samo naučnu ustanovu ili i društvenu organizaciju. Završene su 9. juna 1886. godine, gašenjem ove institucije, na čijim temeljima je kasnije osnovana Srpska akademija nauka i umetnosti.

Španski filmski reditelj Luis Bunjuel umro je na današnji dan 1983. godine. Tokom Španskog građanskog rata, od 1936. do 1939. godine, snimao je propagandne filmove za republikance. Od 1947. radio je u Meksiku, pošto je kao komunista bio nepomirljivi protivnik frankovog režima, zbog čega je živeo u emigraciji. Snimio je 32 filma. Andaluzijski pas iz 1928. i Zlatno doba iz 1930. predstavljaju obrazac nadrealističkog filma. Napisao je autobiografiju Moj poslednji uzdah. Poznatiji Bunjuelovi filmovi su: Zemlja bez hleba, Los olvidados, Uspon u nebo, Zločinački život Arčibalda Krusa, Robinson Kruso, To se zove zora, Nazaren, Viridijana, Taj mračni predmet želja, Anđeo smrti, Zvezdani put, Tristana, Lepotica dana, Diskretni šarm buržoazije.

1856. - Umro Robert Aleksandar Šuman, nemački kompozitor (Cvikau, 08. 06. 1810 - Endenih, 29. 07. 1856)

1877. - Umro Jovan Gavrilović, istoričar, akademik (Vukovar, 03. 11. 1796 - Beograd, 29. 07. 1877)

1880. - Rođen Varnava (Nastić), patrijarh Srpske pravoslavne crkve (1930-1937) (Pljevlja, 29. 07. 1880 - Beograd, 23. 07. 1937)

1883. - Rođen Benito Musolini, italijanski političar i državnik, fašistički diktator (Predapio, 29. 07. 1883 - Đulino di Mecegra, 28. 04. 1945)

1890. - Umro Vinsent van Gog, holandski slikar (Grot Zindert, 30. 03. 1853 - Over-sir-Oaz, 29. 07. 1890)

1899. - U Hagu održana prva međunarodna mirovna konferencija na kojoj je potpisana "Konvencija o zabrani proizvodnje i prometa dum-dum metaka"

1902. - Umro Ljubomir Nedić, književni kritičar (Beograd, 24. 04. 1858 - Beograd, 29. 07. 1902)

1905. - Rođen Dag Hamaršeld, švedski diplomata, generalni sekretar Organizacije ujedinjenih nacija, akademik, nobelovac (Jonkoping, 29. 07. 1905 - Kongo, 17. 09. 1961)

1925. - Rođen Mikis Teodorakis, grčki kompozitor i borac za mir (Hios, 29. 07. 1925)

1929. - Rođen Žan Bodrijar, francuski filozof i teoretičar (Rems, 29. 07. 1929 - Pariz, 06. 03. 2007)

1938. - Umrla Draga Spasić, operska pevačica i pozorišna glumica (Valjevo, 11. 02. 1876 - Beograd, 29. 07. 1938)

1946. - Počela Pariska mirovna konferencija posle Drugog svetskog rata (29. 07 - 15. 10. 1946)

1948. - U Londonu otvorene prve Olimpijske igre posle Drugog svetskog rata

1967. - U Vijetnamskom ratu u požaru oštećen američki nosač aviona Forestal, poginulo 130 ljudi

1981. - Rođen Fernando Alonso, španski automobilista, vozač Formule 1 (Ovijedo, 29. 07. 1981)

1983. - Umro Dejvid Niven, engleski pozorišni i filmski glumac i producent, dobitnik "Oskar"-a (London, 01. 03. 1910 - Švajcarska, 29. 07. 1983)

1991. - Umro Branislav Lovrenski, književnik, novinar i urednik Radio Beograda (Beograd, 04. 12. 1935 - Dobrota, 29. 07. 1991)

2005. - Irska republikanska armija proglasila prestanak oružane borbe protiv Britanskih vlasti posle stogodišnjeg sukoba

2005. - Umro Milan Mile Lojpur, muzičar, pionir rokenrola u Jugoslaviji (Zrenjanin, 04. 03. 1930 - Beograd, 29. 07. 2005)

2005. - Najstariji srpski rukopis Miroslavljevo jevanđelje upisano u listu UNESCO-ve baštine "Memorija sveta"

2008. - Umro Mate Parlov, bokser, svetski i olimpijski šampion (Imotski, 16. 11. 1948 - Pula, 29. 07. 2008)

[Bisernica]

30. jul


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan umro je jedan od najznačajnih državnika u nemačkoj istoriji Oto fon Bizmark. Današnji dan se obeležava i kao dan Sanitetske službe Vojske Srbije, pošto je ova služba prvi put dobila šefa, doktora Emeriha Lindenmajera.


1839.- Ukazom Kraljevskog namesništva postavljen prvi šef srpskog saniteta dr Emerih Lindenmajer, u spomen na ovaj događaj, 30. juli obeležava se kao Dan Sanitetske službe Vojske Srbije

1898.- Umro Oto fon Bizmark Šenhauzen, rođen je Šenhauzenu, 01. 04. 1815. godine. Nosio je titulu vojvode od Lauenburga. Jedan je od najvažnijih državnika u devetnaestom veku i nemačkoj istoriji uopšte. Kao premijer pruskog kraljevstva (1862-1890) ujedinio je Nemačku serijom pobedonosnih ratova posle koji postaje prvi kancelar (1871-1890) nemačkog carstva. Umro je u Fridrihsruh, 30. 07. 1898. godine.

1863.- Rođen Henri Ford, američki industrijalac, konstruktor i proizvođač automobila (Derborn, 30. 07. 1863 - Derborn, 07. 04. 1947)

1865.- Položen kamen - temeljac prve "Bolnice varoši i okruga Beograda", kasnije Očna klinika, danas Muzej medicine

1894.- Rođen Borivoje Jevtić, književnik i književni kritičar (Sarajevo, 30. 07. 1894 - 27. 11. 1959)

1898.- Rođen Henri Mur, britanski vajar (Kastlford, 30. 07. 1898 - London, 31. 08. 1986)
Henri Mur, vajar irskog porekla, jedan je od najvećih skulptora 20. veka. Pripadao je vajarskoj avangardi između dva svetska rata i među prvima radio čiste, apstraktne oblike.

1927.- Rođen Miodrag Zdravković, spiker RTB-a (Rgotina, 30. 07. 1927)

1930.- U finalu prvog Svetskog prvenstva u fudbalu Urugvaj je pobedom nad Argentinom rezultatom 4 : 2 postao prvi svetski šampion

1937.- Umro Stanoje Stojanović, istoričar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik (Novi Sad, 29. 08. 1874 - Beč, 30. 07. 1937)

1938.- Rođen Zoran Hristić, kompozitor (Beograd, 30. 07. 1938)

1939.- Rođen Piter Bogdanovič, američki filmski glumac, reditelj, scenarista i producent (Kingston, 30. 07. 1939)

1941.- Rođen Pol Enka, kanadski pop-pevač (Otava, 30. 07. 1941)

1945.- Autonomna Vojvodina priključena Srbiji

1975.- U Helsinkiju počela Konferencija o evropskoj bezbednosti i saradnji - KEBS (30. 07 - 01. 08. 1975)

1987.- Umro Antonije Marinković, književnik (Korman, 21. 05. 1917- Kruševac, 30. 07. 1987)

1988.- Umro Raško Dimitrijević, književnik, književni kritičar, prevodilac, profesor Univerziteta u Beogradu (Beograd, 15. 03. 1898 - Beograd, 30. 07. 1988)

1990.- Osnovan Srpski pokret obnove (SPO)

2003.- Prestala proizvodnja automobila "folksvagen buba"

2003.- Umro Albert Abinun, novinar i urednik Radio Beograda, profesor Novinarsko- diplomatske škole u Beogradu i prevodilac, španski borac (- Beograd, 30. 07. 2003)

2004.- Umrla Olga Horstig, filmski radnik (Beograd, 1912 - Pariz, 30. 07. 2004)

2007.- Umro Ingmar Bergman, švedski pozorišni, filmski, radio i TV reditelj, dobitnik "Oskar"- a (Upsala, 14. 07. 1918 - ostrvo Faro, 30. 07. 2007)

2007.- Umro patrijarh Teoktist (Toader Alipasu), poglavar Rumunske pravoslavne crkve (Točileni, 1915 - Bukurešt, 30. 07. 2007)

2008.- Umrla Zlata Bartl, "Teta Vegeta", tvorac začina "vegeta" (Sarajevo, 20. 02. 1920 - Koprivnica, 30. 07. 2008)

[Bisernica]

31. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/franzliszt2-1.gif



Smrt mađarskog kompozitora, pijaniste i dirigenta Franca Lista i rođenje američkog ekonomiste Miltona Fridmana obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 1886. je umro Franc List, mađarski kompozitor, pijanista i dirigent. Muzičar romantičarskog opredeljenja i predvodnik nove muzičke škole, pijanistički virtuoz koji je izgradio modernu klavirsku tehniku i znatno uticao na razvoj evropske muzike. Stvorio je simfonijsku poemu i novu koncepciju sonate i koncerta. Dela: klavirske kompozicije "Godine hodočašća", "Ljubavni snovi", "Sonata h-mol", simfonije "Faust", "Dante", simfonijske pesme "Prelidi", "Mazepa", "Taso", "20 mađarskih rapsodija", niz klavirskih koncerata, oratorijuma, misa, solo pesama. Napisao je mnoštvo studija i eseja i biografiju Frederika Šopena.

Na današnji dan 1912. godine rođen je američki ekonomista Milton Fridman, dobitnik Nobelove nagrade za ekonomiju 1976, začetnik "čikaške škole" u ekonomiji ("Pogon o novcu"). Stvorio je novu kvantitativnu teoriju novca i smatrao je da je čvrsta monetarna politika osnova stabilne ekonomske politike. Dela: "Studija o kvantitativnoj teoriji novca", "Program za monetarnu stabilnost", "Monetarna istorija SAD 1867-1960", "Inflacija: uzroci i posledice", "Dolari i deficiti", "Optimalna količina novca", "Kontrarevolucija u monetarnoj politici".

1556.- Umro Ignasio de Lojola, španski sveštenik, osnivač Jezuitskog reda (Baskija, 24. 12. 1491 - Rim, 31. 07. 1556)

1648.- Umro Vuk Mandušić, nacionalni junak (Kula Zečevo, 31. 07. 1648)

1784.- Umro Deni Didro, francuski književnik, filozof i enciklopedista (Langres, 05. 10. 1713 - Pariz, 31. 07. 1784)

1821.- Rođen Đorđe Natošević, lekar, pedagog i književnik (Slankamen, 31. 07. 1821 - Karlovac, 23. 07. 1887)

1830.- Prvi put upotrebljen prototip šprica za injekcije

1849.- Poginuo Šandor Petefi (Aleksandar Petrović), mađarski književnik i revolucionar (Kiškereš, 01. 01. 1823 - Segešvar, 31. 07. 1849)

1891.- Američki pronalazač Tomas Alva Edison patentirao kinematograf, uređaj za Snimanje i kenertoskop, uređaj za projektovanje i individualno gledanje filmova

1912.- Rođen Milton Fridman, američki ekonomista, nobelovac (Bruklin, 31. 07. 1912 - San Francisko, 17. 11. 2006)

1929.- Umro Paja Marganović, revolucionar (Deliblato, 17. 04. 1904 - Zagreb, 31. 07. 1929)

1944.- Poginuo Antoan d Sent Egziperi, francuski avijatičar i književnik
(Lion, 29. 06. 1900 - ostrvo Riju, 31. 07. 1944)

1944.- Rođena Džeraldina Čaplin, američka filmska glumica (Santa Monika, 31. 07. 1944)

1954.- Osvojen himalajski vrh Karakorum - K-2

1959.- Formirana baskijska separatistička organizacija ETA

1965.- Rođena Džoan Ketlin Rouling, britanska književnica (Bristol, 31. 07. 1965)

1979.- Umro Milenko Šerban, slikar i scenograf, profesor Akademije primenjenih umetnosti u Beogradu (Čerević, 04. 04. 1907 - Beograd, 31. 07. 1979)

1993.- Umro Boduen, belgijski kralj (Brisel, 07. 09. 1930 - Brisel, 31. 07. 1993)

1996- Umro Petar Džadžić, književnik i književni kritičar, akademik (Bitolj, 18. 09. 1929 - Beograd, 31. 07. 1996)

1996.- Umrla Klodet Kolber, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Pariz, 13. 09. 1903 - Bridžtaun, 31. 07. 1996)

2005.- Umro Eugen Gvozdanović, dirigent i kompozitor, direktor Opere Srpskog narodnog pozorišta i profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu (Petrovaradin, 10. 02. 1933 - Novi Sad, 31. 07. 2005)

2007.- Umro Mikelanđelo Antonioni, italijanski filmski reditelj i scenarista, dobitnik "Oskar"-a (Ferara, 29. 09. 1912 - Rim, 31. 07. 2007)

2007.- Umro Petar Arežina, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Klinike za rehabilitaciju "Dr Miroslav Zotović" (Beograd, 1928 - Beograd, 31. 07. 2007)

2008.- Umro Blagoje Blaža Bratić, fudbaler "Železničara" iz Sarajeva, reprezentativac SFRJ (Toronto, 31. 07. 2008)

2009.- Umro Robert Vilijam Robson (Bobi), britanski fudbaler i trener, selektor reprezentacije Velike Britanije (Sekriston, 18. 02. 1933 - Darem, 31. 07. 2009)

2009.- Umro Milivoj Radosavljević, hirurg Klinike za hirurgiju KBC "Dr Dragiša Mišović" u Beogradu (31. 07. 2009)

[Bisernica]

1. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/imagesqtbnANd9GcRlq8o3z4M3b5TH2vxmNz8N4Y-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležila smrt Stanislava Vinavera, književnika i prevodioca. Nacionalni praznik Švajcarske. Preminuo Stefan Lazarević.


Na današnji dan 1955. umro je Stanislav Vinaver, književnik i prevodilac. Vinaver je gimnaziju završio u Beogradu, a matematiku i muziku studirao u Parizu. Zatekao se u Rusiji u vreme Oktobarske revolucije, a zatim učestvovao kao dobrovoljac u Prvom svetskom ratu. Između dva rata radio je kao novinar, a Drugi svetski rat proveo je u nemačkom zarobljeništvu. Pripadao je prvoj generaciji srpskih modernista. U srpsku poeziju uneo je dinamični istraživački duh i bio kreator slobodnijeg pesničkog izraza. Najpoznatija njegova dela su: "Mjeća", "Varoš zlih volšebnika", "Priče koje su izgubile ravnotežu", "Misli, eseji i studije", "Jezik naš nasušni" i "Nadgramatika". Monografija "Zanosi i prkosi Laze Kostića" objavljena je posthumno, 1963. godine. U oblasti prevođenja, pokazao je vrsno poznavanje književnog jezika, smisao za ritam i zvučna jezička rešenja. Neprevaziđeni su njegovi prevodi Tvena, Rablea, Bloka, Getea...Vinaver je, u svojstvu referenta za književnost, uoči Drugog svetskog rata nabavljao knjige za Biblioteku Radio Beograda. (Šabac, 01. 03. 1891- Niška Banja, 01. 08. 1955)

1427. - Umro Stefan Lazarević, despot, sin kneza Lazara
(Kruševac, 1374 - Mladenovac, 01. 08. 1427)

1819. - Rođen Herman Melvil, američki književnik
(Njujork, 01. 08. 1819 - Njujork, 28. 09. 1891)

1849. - U Majdanpeku počela izgradnja prve topionice metala u Srbiji

1859. - Varošica Vrbica preimenovana u Aranđelovac

1863. - Rođen Milutin Jakšić, istoričar
(Srpska Klarija, 01. 08. 1863 - Srpska Crnja, 08. 01. 1937)

1899. - Rođen Josip Kulundžić, književnik i režiser, profesor Akademije za pozorište, film, radio i TV u Beogradu
(Zemun, 01. 08. 1899 - Beograd, 01. 12. 1970)

1909. - Rođen Jaroslav Černi, inženjer, hidrotehničar, projektant hidroelektrana
(Sarajevo, 01. 08. 1909 - Beograd, 29. 12. 1950)

1910. - Rođen Bojan Stupica, pozorišni i filmski glumac, reditelj, scenograf i arhitekta, upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu
(Ljubljana, 01. 08. 1910 - Beograd, 22. 05. 1970)

1924. - U Beogradu osnovan FK "Obilić"

1928. - Rođen Zvonimir Berković, hrvatski reditelj
(Beograd, 01. 08. 1928 - Zagreb, 09. 06. 2009)

1933. - Srpski aeroklub, osnovan 1921. godine, obnovljen pod imenom "Naša krila"

1936. - Počele olimpijske igre u Berlinu

1944. - Počeo Varšavski ustanak u Drugom svetskom ratu

1952. - Rođen dr Zoran Đinđić, filozof, političar i državnik, predsednik Demokratske stranke, premijer Srbije
(Bosanski Šamac, 01. 08. 1952 - Beograd, 12. 03. 2003)

1955. - Umro Stanislav Vinaver, književnik i prevodilac
(Šabac, 01. 03. 1891- Niška Banja, 01. 08. 1955)

Vinaver je gimnaziju završio u Beogradu, a matematiku i muziku studirao u Parizu. Zatekao se u Rusiji u vreme Oktobarske revolucije, a zatim učestvovao kao dobrovoljac u Prvom svetskom ratu. Između dva rata radio je kao novinar, a Drugi svetski rat proveo je u nemačkom zarobljeništvu. Pripadao je prvoj generaciji srpskih modernista. U srpsku poeziju uneo je dinamični istraživački duh i bio kreator slobodnijeg pesničkog izraza. Najpoznatija njegova dela su: "Mjeća", "Varoš zlih volšebnika", "Priče koje su izgubile ravnotežu", "Misli, eseji i studije", "Jezik naš nasušni" i "Nadgramatika". Monografija "Zanosi i prkosi Laze Kostića" objavljena je posthumno, 1963. godine. U oblasti prevođenja, pokazao je vrsno poznavanje književnog jezika, smisao za ritam i zvučna jezička rešenja. Neprevaziđeni su njegovi prevodi Tvena, Rablea, Bloka, Getea...

Vinaver je, u svojstvu referenta za književnost, uoči Drugog svetskog rata nabavljao knjige za Biblioteku Radio Beograda.

1981. - Počeo sa radom američki muzički kanal MTV

1997. - Umro Svjatoslav Rihter, ruski pijanista
(Žitomir, 20. 03. 1915 - Moskva, 01. 08. 1997)

2001. - Umrla Zuzana Halupova, slikarka - naivac
(Kovačica, 05. 02. 1925 - Beograd, 01. 08. 2001)

2003. - Umrla Mari Trentinjan, francuska filmska glumica
(Bulonj-Bilankur, 21. 01. 1962 - Pariz, 01. 08. 2003)

2006. - Umro Mate Relja, hrvatski filmski reditelj
(Šibenik, 29. 08. 1922 - Zagreb, 01. 08. 2006)

2007. - Umro Ratko Deletić, književnik, novinar i izdavač
(Gračanica, Berane, 1945 - Podgorica, 01. 08. 2007)

2008. - Umro Dren Mandić, alpinista
(Subotica, 13. 12. 1976 - Himalaji, 01. 08. 2008)

2009. - Umrla Borka Vučić, pravnik i bankar, direktor Beogradske banke, funkcioner SPS-a, poslanik i predsednik Skupštine Srbije, predsednik Fonda za doškolovanje mladih poljoprivrednika
(Komirić, 04. 06. 1926 - Lapovo, 01. 08. 2009)

2009. - Umrla Mirjana Blagojević, advokat, potpredsednik Gradskog odbora SPS Beograd, član Upravnog odbora Fonda za doškolovanje mladih poljoprivrednika
( 1945 - Lapovo, 01. 08. 2009)

2010. - Umro Zoran Karas, novinar i urednik TANjUG-a
(Zrenjanin, 1936 - Beograd, 01. 08. 2010)

[Bisernica]

2. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/250pxEnrico_Caruso-1.jpeg



Na današnji dan 1903. godine osnovana Srpska socijaldemokratska partija. Italijanski operski pevač Enriko Karuzo umro 2. avgusta 1921. godine. SPC obeležava Svetog proroka Iliju – Ilindan. Dan roda avijacije Vojske Srbije.

Na današnji dan 1903. godine osnovana je Srpska socijaldemokratska partija. Nastala je okupljanjem manjih socijalističkih i sindikalnih grupa, okupljenih oko lista "Radničke novine". Prvi predsednik bio je Dragiša Lapčević. Kasnije, pod vođstvom Dimitrija Tucovića, partija je prihvatila marksističku orijentaciju. Aktivnost joj je bila usmerena na borbu za opšte pravo glasa, zakonodavstvo koje bi štitilo radnike i organizovanje štrajkova, koji su uticali na povećanje nadnica, skraćenje radnog vremena i bolje uslove rada. SSDP je bila članica Druge internacionale, a njeni predstavnici su imali veliki ugled u evropskim socijaldemokratskih krugovima. U Skupštini Kraljevine Srbije SSDS je imala dva poslanika. Partija je vodila doslednu antiratnu politiku i glasala protiv svih ratnih kredita u vreme Aneksione krize, Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata. U predvečerje balkanskih ratova SSDS se oštro suprotstavljala planovima za širenje Srbije na Albaniju i Makedoniju. Tucović se, umesto toga, zalagao za stvaranje Balkanske federacije. Srpski socijaldemokrati su bili jedini, u celoj Evropi, koji su odbili da glasaju za ratne kredite na početku Prvog svetskog rata.

Slavni italijanski operski pevač Enriko Karuzo umro je 2. avgusta 1921. godine u Napulju. Jedan od najvećih tenora u istorije opere, Karuzo je kao dečak pevao alt u crkvenom horu. Debitovao je 1894. godine u Napulju, a 1901. postao je član Milanske skale. Nastupao je u Kovent gardenu, a 1904. godine postao prvi tenor Metropoliten opere u Njujorku. U svojoj karijeri Karuzo je ostvario mnoštvo uloga lirskog i dramskog žanra, u operama Donicetija, Verdija, Bizea, Pučinija, Maskanjija i Leonkavala. Bio je vrstan interpretator italijanske kancone. Izvanredan majstor klasičnog italijanskog vokalnog stila i tehnike, Karuzo je fascinirao svojim jedinstvenim, sonornim, baršunasto-mekim i izražajnim glasom.

1841. - Donet prvi zakon o penzijama u Kneževini Srbiji

1893. - Kralj Aleksandar Obrenović doneo Uredbu o reorganizaciji srpske vojske kojom je u svakoj diviziji uvedena vazduhoplovna jedinica - u spomen na ovaj događaj, 2. avgust se, počev od 1992. godine, obeležava kao Dan roda avijacije Vojske Srbije

1903. - Počeo Ilindenski ustanak u Makedoniji

1921. - Usvojen Zakon o zaštiti države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca

1922. - Umro pronalazač telefona Aleksander Grejem Bel, američki fizičar (Edinburg, 03. 03. 1847 - Bein Breg, 02. 08. 1922)

1925. - Rođen akademik Dragoljub - Dragan Nedeljković, književnik, slavista, profesor Univerziteta u Beogradu i Nansiju (Ravnje, 02. 08. 1925)

1932. - Rođen Piter O Tul, britanski pozorišni i filmski glumac, dobitnik"Oskar"-a (Konemara, 02. 08. 1932)

1945. - Umro Pjetro Maskanji, italijanski kompozitor (Leghorn, 07. 09. 1863 - Rim, 02. 08. 1945)

1945. - Završena Potsdamska mirovna konferencija posle Drugog svetskog rata, na kojoj je doneta odluka o demilitarizaciji i podeli Nemačke na dva dela

1976. - Umro Fric Lang, austrijski filmski režiser (Beč, 05. 12. 1890 - Los Anđeles, 02. 08. 1976)

1990. - Irak izvršio aneksiju Kuvajta

1996. - Umro Mišel Debre, francuski političar, diplomata i državnik, premijer Francuske (Pariz, 15. 01. 1912 - Mont Luis, 02. 08. 1996)

1997. - Umro Vilijam Barouz, američki književnik (Sent Luis, 05. 02. 1914 - Lorens, 02. 08. 1997)

2004. - Umro Anri Kartije-Breson, francuski fotograf (Šantelu, 22. 08. 1908 - Il-sur-Sorg, 02. 08. 2004)

2010. - Umro Dragomir-Dragan Petrović, atletičar i atletski trener, profesor Fakulteta sporta i fizičkog vaspitanja u Beogradu (Šabac, 19. 05. 1922 - 02. 08. 2010)

2010. - Umrla Darinka Đorđević-Kovačević, akademski slikar ( - 02. 08. 2010)

[Bisernica]

3. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/03888211_100-1.jpg



Na današnji dan 1778. svečano otvorena Milanska skala. Radio-talasi prvi put na Balkanskom poluostrvu emitovani 3. avgusta 1904. godine.


Kada je 1776. godine požar uništio najlepše milansko pozorište Teatro Ređio Dukale, austrijska carica Marija Terezija dodelila je gradski prostor na kome se nalazila crkva Santa Maria dela Skala, za potrebe novog pozorišta. Crkva je srušena i na tom mestu je dvorski arhitekta Đuzepe Pjermarini, za samo dve godine, sagradio najlepše pozorište u Italiji, nazvano Teatro ala Skala. Na svečanom otvaranju Milanske skale, 3. avgusta 1778. godine, izvedena je opera "Zahvalna Evropa" Antonija Salijerija. Narednih godina ovde su svoje prvo izvođenje doživele opere Rosinija, Belinija, Donicetija, Verdija, Pučinija i drugih italijanskih kompozitora. U Skali su nastupali slavni pevači: Karuzo, Melba, Gilji, Šaljapin i Marija Kalas. Pozorišna sala ima 3600 mesta, a veličanstvena pozornica prostrana je kao tri teniska terena, dok kulise, kostimi i rekviziti mogu opslužiti čak 200 predstava. Sezona traje 11 meseci, a uz opere, izvode se baleti i koncerti, tradicionalni i savremeni repertoar.

Na današnji dan 1904. godine, prvi put na Balkanskom poluostrvu emitovani su radio-talasi, sa brda Volujica, iznad Bara. To je označilo i prvo emitovanje radio-talasa u civilne svrhe. Puštanju u rad radio-telegrafske stanice prisustvovalo je više hiljada gostiju i zvanica iz cele Crne Gore, među kojima su bili i knez Nikola Petrović i Guljelmo Markoni, jedan od pronalazača bežične telegrafije.

216. p.n.e. - Kartaginski vojskovođa Hanibal, u Drugom punskom ratu, u bici kod Kane, naneo najteži poraz Rimljanima u istoriji Rimskog carstva. Ubijeno je oko 50 hiljada rimskih vojnika, a u Rimu se u panici govorilo "Hanibal ante portas".

1492. - Moreplovac Kristifor Kolumbo brodom "Santa Marija" isplovio iz španske luke Palos de la Frontera na put preko Atlantika

1862. - Američki profesor Džozef Lister, za vreme Građanskog rata u Americi, prvi put primenio antisepsa - sistem, primenom sterilnog zavoja i karbolne kiseline

1875. - Na Cetinju osnovan Crveni krst Crne Gore

1903. - Rođen Dušan Baranin, književnik (Žabljak, 03. 08. 1903 - Beograd, 01. 09. 1978)

1924. - Umro Džozef Konrad, engleski književnik (Berdičev, 03. 12. 1857. - Bišopsburn, 03. 08. 1924)

1928. - Umro Jovan Avakumović, pravnik, advokat i političar, upravnik grada Beograda, predsednik vlade i ministar inostranih dela, akademik (Beograd, 13. 01. 1841. - Rogaška Slatina, 03. 08. 1928)

1936. - Američki atletičar Džesi Ovens (Džems Klivlend) osvojio u skoku u dalj, prvu od četiri zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Berlinu

1939. - Rođen Ljubiša Petruševski, oboista, profesor i dekan Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, član Simfonijskog orkestra RTB-a (Kumanovo, 03. 08. 1939 - Beograd, 30. 08. 2002)

1954. - Umrla Gabrijel Sidon Kolet, francuska književnica, akademik (Jon, 28. 01. 1873 - Pariz, 03. 08. 1954)

1956. - Rođen Nebojša Bradić, pozorišni reditelj, direktor Narodnog pozorišta u Kruševcu, upravnik Ateljea 212 i Beogradskog dramskog pozorišta, ministar kulture Srbije (Trstenik, 03. 08. 1956)

1958. - Američka atomska podmornica "Nautilus" prvi put prošla ispod ledenog pokrivača Severnog pola

1977. - Umro Makarios III, kiparski arhiepiskop, prvi predsednik nezavisnog Kipra (Ano Panala, 13. 08. 1913 - Nikozija, 03. 08. 1977)

1994. - Savezna Republika Jugoslavija uvela sankcije Republici Srpskoj i uspostavila blokadu na Drini

2002. - Umrla Karmen Silvera, britanska pozorišna, filmska i TV glumica (Toronto, 02. 06. 1922 - London, 03. 08. 2002)

2006. - Umrla Elizabet Švarckof, operska pevačica (Jarocin, 09. 12. 1915 - Šruns, 03. 08. 2006)

2008. - Umro Aleksandar Solženjicin, ruski književnik, disident, nobelovac (Kislovodsk, 11. 12. 1918 - Trojice Likov, 03. 08. 2008)

[Bisernica]

4. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/HansKristijanAndersenbiografija-1.jpeg


Na današnji dan rođen Barak Obama, umro Hans Kristijan Andersen, Hrvatska započela vojnu akciju "Oluja".


1961 - Rođen Barak Obama, američki političar, predsednik SAD
(Honolulu, 4.8.1961)

Barak Obama je prvi Afroamerikanac koji je postao predsednik SAD. Godine 2009-te, samo nekoliko meseci nakon stupanja na dužnost predsednika, dobio je Nobelovu nagradu za mir. Barak Obama se rodio na Havajima, od majke Amerikanke i oca Kenijca koji su se venčali na studijama na Havajskom univerzitetu. Kada je Barak navršio dve godine, roditelji su mu se razveli, a njegov otac se vratio u Keniju.

Deo svog detinjstva Barak je proveo sa svojom majkom i očuhom u Indoneziji, ali se vratio na Havaje da završi srednju školu, posle čega je upisao politikologiju na Univerzitetu Kolumbija. Posle diplomiranja na Kolumbiji, upisuje pravo na Harvardu. Nakon studija zapošljava se kao advokat u Čikagu. Oženjen je suprugom Mišel, sa kojom ima dve kćeri, Maliu An i Sašu.

1875 - Umro Hans Kristijan Andersen, danski književnik
(Odense, 2.4.1805 - Kopenhagen, 4.8.1875)

Andersen se smatra najznačajnijim imenom kada se govori o bajkama. Savremenici su ga nazvali kraljem dečjih pisaca sledećim rečima: „Andersen je kralj, jer niko poput njega nije znao prodreti u dušu bića i stvari". On je proširio tematiku bajke, razvijao narodne motive (Divlji labudi), ali i stvarao originalne priče. Njegove priče su blistave, razumljive, bude maštu i lako mogu zaneti dete, jer on sam ume da mašta, uviđa razna čudesa i razmišlja kao deca.

Andersen: „Čitav je svet pun čudesa, ali mi smo na njih tako navikli da ih nazivamo svakodnevnim stvarima". Kvalitet njegovih bajki je i u tome što je uklopio poeziju u priču, unosio nove motive, pisao bogatim, lakim i lepršavim jezikom, s puno humora ispod kog se često mogu naći ozbiljni, tužni, ironični motivi iz kojih deca mogu učiti: Olovni vojnik, Carevo novo odelo, Mala sirena, Prodavačica šibica.

1792 - Rođen Persi Biš Šeli, engleski književnik
(Fild Plejs, 4.8.1792 - zaliv Specija, 8.7.1822)

1859 - Rođen Knut Hamsun (Pedersen), norveški književnik, nobelovac
(Lom, 4.8.1859 - Norholm, 19.2.1952)

1900 - Rođena Elizabeta, britanska kraljica - majka
(Sent Pols, 4.8.1900 - London, 30.3.2002)

1910 - Rođen Žorž Skrigin, filmski reditelj i snimatelj
(Odesa, 4.8.1910 - Beograd, 30.10.1997)

1929 - Rođen Jaser Arafat, (Mohamed Abdel Rauf Arafat), palestinski arhitekta, političar i državnik, predsednik Palestine, nobelovac (Kairo, 4.8.1929 - Pariz, 11.11.2004)

Napomena: postoji više različitih datuma rođenja Jasera Arafata

1930 - Rođena Florika Štefan, književnica i prevodilac
(Lokve, 3.8.1930)

1936 - Rođen Milenko Maticki, književnik, urednik Politike
(Margita, 4.8.1936 - Beograd, 20.2.2001)

1955 - Rođen Bili Bob Tornton, američki glumac, reditelj, scenarista i pevač, dobitnik Oskara (Hot Springs, 4.8.1955)

1958 - Prvi put objavljen "Bilbord"-ova muzička top-lista "Hot 100"

1960 - Rođen Hose Luis Sapatero, španski političar i državnik, premijer Španije (Kastilja, 4.8.1960)

1977 - Umro Ernst Bloh, nemački filozof (Ludvigshafn, 8.7.1885 - Tibingen, 4.8.1977)

1987 - Umro Dragiša Vitošević, književnik
(Bare, 14.6.1935 - Sisak, 4.8.1987)

Dragiša Vitošević je završio Filološki fakultet u Beogradu, a usavršavao se u Parizu. Doktorirao je 1974. sa tezom "Srpski književni glasnik 1901 - 1914". Vitošević je bio neobična i svestrana ličnost, književni istoričar i kritičar, antologičar naše usmene književnosti, pripovedač, oštar kritičar malograđanskog duha i morala.

Bio je naučni saradnik Instituta za književnost i umetnost u Beogradu. Sa Dobricom Erićem osnovao je i bio glavni urednik Raskovnika, jedinstvenog časopisa o narodnom stvaralaštvu i kulturi sela.

Vrsni poznavalac bogate tradicije srpske kulture, borac za očuvanje narodnih umotvorina i običaja, kao i čistote srpskog jezika, on je autor čuvenog pesničkog zbornika Orfej među šljivama, kao i dela Ja mislim drukčije, Darodavci iz prikrajka, Do Evrope i natrag, Volovi na plafonu... Iako je njegov životni put bio jako kratak, iza sebe je ostavio mnoge rukopise koje su posthumno za štampu priredile njegova supruga Vjera i ćerka Nevena, obe književnice.

1991 - U Prebilovcima, kod Čapljine, posle 50 godina od ustaškog zločina u Drugom svetskom ratu, sahranjeni posmrtni ostaci hercegovačkih Srba

1994 - Umro Velimir Mihajlović, lingvista, profesor Univerziteta u Beogradu (Staro Lanište, 18.5.1928 - Beograd, 4.8.1994)

1995 - Hrvatska započela vojnu akciju "Oluja" protiv Republike Srpske Krajine

2007 - Umro Li Hejzlvud, američki pevač i producent (Manford, 9.7. 1929 - Las Vegas, 4.8.2007)

2008 - Umro Mića Uzelac, slikar (Beograd, 1950 - Novi Sad, 4.8.2008)

[Bisernica]

5. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/220pxEngels-1.jpg


Nemački filozof, sociolog i revolucionar Fridrih Engels umro 5. avgusta 1895. godine. Na današnji dan 1926. osnovan Arhiv Vojvodine.


Nemački filozof, sociolog i revolucionar Fridrih Engels umro je na današnji dan 1895. godine. Bio je jedan od osnivača naučnog socijalizma i najbliži saradnik Karla Marksa. Osnovne postavke materijalističkog poimanja sveta izložio je u "Anti-Diringu". U saradnji sa Marksom napisao je Nemačku ideologiju i Manifest komunističke partije, i organizovao Prvu internacionalu - Međunarodno udruženje radnika, osnovano 1864. godine. Posle Marksove smrti 1883. nastavio je rad u Drugoj internacionali osnovanoj 1889. i napisao Poreklo porodice, privatne svojine i države i Ludvig Fojerbah i kraj nemačke klasične filozofije. Poslednje godine života posvetio je redigovanju drugog i trećeg toma Marksovog Kapitala. Ostala njegova dala su: Skica za kritiku nacionalne ekonomije, Položaj radničke klase u Engleskoj i Sveta porodica.

Ukazom pomoćnika ministra prosvete Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 5. avgusta 1926. godine osnovan je Arhiv Vojvodine. Prvobitni naziv te institucije bio je Državni arhiv u Novom Sadu. Inicijator osnivanja je bio tadašnji upravnik Državnog arhiva u Beogradu dr Rista Odavić, a prvi upravnik, tj. državni arhivar, pokrajinskog Arhiva bio je dr Dimitrije Kirilović, ugledni istoričar, publicista i nacionalni radnik. Zadatak Državnog arhiva u Novom Sadu je prikupljanje, čuvanje i obrada arhivske građe sa područja Srema, Banata, Bačke i Baranje.

1716- Austrijski feldmaršal vojvoda Eugen Savojski izvojevao pobedu u bici pod Petrovaradinskom tvrđavom nad turskim snagama pod komandom velikog vezira Damad Ali paše

1804 - Likvidirane beogradske dahije

1823 - Rođen srpski pisac Josif Veselić

1844 - Rođen Ilja Jefimovič Rjepin, ruski slikar (Čugujevo, 5.8.1844 - Kuokala, 29.9.1930)

1850 - Rođen Gi de Mopasan, francuski književnik (Turvil, 5.8.1850 - Otej, 6.7.1893)

1906 - Rođen Džon Hjuston, američki filmski reditelj (Nevada, 5.8.1906 - Njuport, 28.8.1987)

1930 - Rođen Nil Armstrong, američki kosmonaut, prvi čovek koji je kročio na Mesec (Vapakonete, 5.8.1930)

1949 - Predsednik Komiteta za kinematografiju FNRJ Vladislav Ribnikar potpisao Pravilnik o osnivanju Centralne Jugoslovenske kinoteke

1954 - Rođen Dragan Lakićević, književnik, urednik IK "Rad" i Srpske književne zadruge (Kolašin, 5.8.1954)

1962 - Umrla Merlin Monro (Norma Džin Mortenson), američka filmska glumica (Los Anđeles, 1.6.1926 - Los Anđeles, 5.8.1962)

1963 - Sovjetski savez, SAD i Velika Britanija potpisali, u Moskvi, sporazum o zabrani nuklearnih proba u atmosferi, vasioni i pod vodom

1974 - Predsednik SAD Ričard Nikson priznao, predajući magnetofonske trake istražnom sudiji, svoje učešće u prikrivanju "Afere Votergejt"

1984 - Umro Ričard Barton (Ričard Dženkins), britanski pozorišni i filmski glumac (Pontrihidifen, 10.11.1925 - Ženeva, 5.8.1984)

1991 - Umro Jovan Aćin, filmski reditelj (Beograd, 23.5.1941 - Batajnica, 5.8.1991)

1995 - Hrvatska vojska zauzela Knin, sa teritorije tzv. Republike Srpske Krajine, teritorije pod zaštitom mirovnih snaga UN, izbeglo najmanje 250.000 ljudi, u akciji "Oluja" stradalo oko 2.500 ljudi

1998 - Umro bugarski komunistički lider Todor Živkov, devet godina posle svrgavanja sa vlasti

2000 - Umro Alek Ginis, britanski filmski glumac, dobitnik Oskara (London, 4.4.1914 - Saseks, 5.8.2000)

2001 - Umro Miloš Bojović, košarkaš, advokat i novinar (Priština, 25.6.1938 - Beograd, 5.8.2001)

2001 - Umro Milutin Korać, slikar (Požega, 1923 - Užice, 5.8.2001)

2001 - Umro Pavle Popović, književnik (Berane, 18.8.1923 - Novi Sad, 5.8.2001)

2005 - Umro Đorđe Kangrga, muzičar, šef orkestra ansambla "Narakord" (Crna Bara, 16.3.1945 - Beograd, 5.8.2005)

[Bisernica]

6. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/rudari1-1.jpg


Nacionalni praznik Bolivije obeležava se na današnji dan jer je Gornji Peru 1829. godine proglašen nezavisnom državom. U znak sećanja na veliki štrajk koji je 1903. godine počeo u Senjskom rudniku, najstarijoj rudarskoj jami u Srbiji, rudari 6. avgust obeležavaju kao Dan rudara Srbije.


Dan rudara Srbije ustanovljen je u znak sećanja na 6. avgust 1903. godine, kada je u Senjskom rudniku, najstarijoj rudarskoj jami u državi, sada u sastavu RMU "Rembas" u Resavici, u kojoj se ugalj vadi od 1853. godine, počeo veliki štrajk rudara. Neposredan povod za štrajk bio je otpuštanje sa posla trojice radničkih aktivista. Za devet dana štrajka, rudari Senjskog rudnika izborili su se za povratak na posao dvojice otpuštnih radnika, skraćenje radnog vremena i besplatan olaj za osvetljenje.

1660. - Umro Dijego Rodriges de Silva Velaskez, španski slikar
(Sevilja, 06. 06. 1599 - Madrid, 06. 08. 1660)

1825. - Gornji Peru proglašen nezavisnom državom i po oslobodiocu Simonu Bolivaru nazvan Bolivija. Otpor bolivijskog stanovništva kolonijalnoj vlasti počinje u vreme Napoleonskih ratova zbog kojih je oslabio španski uticaj. Iako je nezavisnost proglašena 1809. godine, bilo je neophodno da prođe još 16 godina sukoba pre nego što je uspostavljena republika, 6. avgusta 1825.

1860. - Rođen Ljubomir Stojanović, filolog i političar, sekretar Srpske kraljevske akademije
(Užice, 06. 08. 1860 - Prag, 16. 06. 1930)

1868. - Rođen Pol Klodel, francuski književnik
(Vilnev, 06. 08. 1868 - Pariz, 23. 02. 1955)

1881. - Rođen Aleksandar Fleming, škotski mikrobiolog, izolovao antibiotik penicilin, nobelovac
(Lonfild, 06. 08. 1881 - London, 11. 03. 1955)

1897. - Rođen Milo Milunović, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik
(Cetinje, 06. 08. 1897 - Beograd, 11. 02. 1967)

1902. - Objavljena prva prognoza vremena u Srbiji - Milan Nedeljković, osnivač Astronomske i meteorološke opservatorije u Beogradu objavio u "Srpskim novinama" prognozu vremena za 6. avgust 1902. godine

1915. - Porinut "Jadar"- prvi srpski ratni rečni brod

1917. - Rođen Robert Mičam, američki filmski glumac
(Bridžport, 06. 08. 1917 - Santa Barbara, 01. 07. 1997)

1928. - Rođen Endi Vorhol, američki slikar, novinar, filmski reditelj i producent
(Pitsburg, 06. 08. 1928 - Njujork, 22. 02. 1987)

1930. - Umro Čiča Ilija Stanojević, pozorišni glumac i reditelj, autor prvog srpskog filma
(Beograd, 07. 08. 1859 - Beograd, 06. 08. 1930)

1932. - U Veneciji održan prvi filmski festival u svetu

1934. - Počela izgradnja Belog dvora na Dedinju po projektu arhitekte Aleksandra Đorđevića

1941. - Masovno stradanje žitelja sela Prebilovci kod Čapljine - ustaše više od 500 Srba bacili u jamu Golubinka

1945. - Eksplozija američke atomske bombe na Hirošimi u Drugom svetskom ratu

1955. - Rođen Bogoljub Šijaković, dr filozofije, profesor Pravoslavog bogoslovskog fakulteta u Beogradu, ministar vera SRJ i Srbije
(Nikšić, 06. 08. 1955)

1969. - Umro Teodor Adorno, nemački sociolog i filozof
(Franfurkt na Majni, 11. 09. 1903 - Visp, 06. 08. 1969)

1978. - Umro Pavle VI, rimski papa
(Končesi, 26. 09. 1897 -Vatikan, 06. 08. 1978)

2001. - Umro Žorže Amado, brazilski književnik
(Iljeus, 10. 08. 1912 - Salvador, 06. 08. 2001)

2005. - Umro Ibrahim Ferer, kubanski pevač
(Santjago, 20. 02.1927 - Havana, 06. 08. 2005)

2005. - Umro Robin Kuk, britanski političar i državnik, ministar spoljnjih poslova Velike Britanije
(1946 - Invernes, 06. 08. 2005)

2007. - Umro Žan-Mari Listiže (Aron Listiže), francuski kardinal
(Pariz, 17. 09. 1926 - Pariz, 06. 08. 2007)

2008. - Umrla Fransin Petrović Njegoš, crnogorska princeza, supruga princa Nikole Petrovića
(Kazablanka, 27. 01. 1950 - Pariz, 06. 08. 2008)

[Bisernica]

7. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/miratrailovic-1.jpg


Smrt indijskog književnika, filozofa i nobelovca Rabidranta Tagore i pozorišnog reditelja Mire Trailović, obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 1941. umro je Rabidranat Tagore (Takur), indijski književnik i filozof, nobelovac. Po opštoj oceni literata neprevazidjene vrednosti. Napisao je više od hiljadu poema, 24 drame, osam romana, najmanje osam tomova pripovedaka, više od 2.000 pesama i mnoštvo eseja. Pisao je na bengalskom jeziku, a poeziju je sam prevodio na engleski. Napustio je tradicionalni književni bengalski i pisao na govornom jeziku. Njegovo delo odlikuje se snagom i jasnoćom misli, dostojanstvenom emotivnošću, ali ga krasi i duboka društvena odgovornost. Glavni cilj bilo mu je povezivanje istočne i zapadne kulture. Dela: zbirke pesama "Gradinar", "Gitandžali", zbirke pripovedaka "Grupa priča", "Zlatan čamac", "Kasna žetva", "Snovi", "Nudjenja", roman "Gora", lirske drame "Čitra", Malini", publicistički rad "Nacionalizam".

Na današnji dan 1989. godine umrla Mira Trailović, pozorišni reditelj. Izuzetna ličnost jugoslovenskog i svetskog pozorišta, Mira Trailović je počela karijeru kao spiker, a zatim i urednik Dramskog programa Radio Beograda. Diplomirala je na Dramskom odseku Muzičke akademije u Beogradu i na Visokoj filmskoj školi. Asistirala je kao reditelj u Jugoslovenskom dramskom pozorištu. Njen veliki iskorak u svet teatra započeo je 1956. godine, kada je grupa pozorišnih entuzijasta, u potrazi za novim prostorom i repertoarom, u galeriji "Borbe", koja je imala 212 stolica, osnovala Atelje 212. Iako je Mira uvek isticala da je pravi život Ateljea 212 počeo premijerom Beketovog "Godoa", nova pozornica je promovisana njenom režijom koncertnog izvođenja Geteovog "Fausta". Na čelu ove kuće nalazila se od 1961. godine usmerivši je u pravcu avangarde. Režirala je dela Joneska, Kamija, Olbija, Vajsa, ali je pravu buru u pozorišnom životu izazvala njena postavka mjuzikla "Kosa". U nameri da pozorišnoj publici pruži uvid u tokove svetske avangarde pokrenula je 1967. godine jednu od najeminentnijih pozorišnih manifestacija u svetu - BITEF. Beogradu je 1989. godine podarila Bitef teatar, u staroj adaptiranoj crkvi na skveru, koji danas nosi njeno ime. Predavala je režiju na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu. Bila je selektor i umetnički direktor festivala u Nansiju i dobitnik francuske "Legije časti".

1834. - Umro Žozef Mari Žakar, francuski pronalazač, izumeo mehanički tkački razboj
(Lion, 07. 07. 1752 - Ulin, 07. 08. 1834)

1855. - Rođen Svetislav Dinulović, pozorišni glumac i reditelj (Beograd, 07. 08. 1855 - Zemun, 06. 05. 1923)

1859. - Rođen Čiča Ilija Stanojević, pozorišni glumac i reditelj, autor prvog srpskog filma (Beograd, 07. 08. 1859 - Beograd, 06. 08. 1930)

1876. - Rođena Mata Hari (Gertruda Zele), holandska igračica, navodno nemački špijun u Prvom svetskom ratu (Holandija, 07. 08. 1876 - Pariz, 15. 10. 1917)

1895. - Otvorena prva međunarodna izložba moderne umetnosti u Veneciji - Venecijanski bijenale

1920. - Rođen Sergije Lukač, novinar i urednik "NIN"-a , profesor Univerziteta u Beogradu, osnivač Katedre za novinarstvo Fakulteta političkih nauka, sportski radnik (Sarajevo, 07. 08. 1920 - Beograd, 05. 11. 2004)

1927. - Rođen Miroslav Belović, pozorišni reditelj i književnik (Ilidža, 07. 08. 1927 - Beograd, 30. 03. 2005)

1937. - Rođen Aleksandar Dragojlović, novinar i urednik Radio Beograda (Beograd, 07. 08. 1937 - Beograd, 01. 07. 2008)

1938. - Umro Konstantin Sergejevič Aleksejev Stanislavski, ruski pozorišni glumac, teatrolog i reditelj (Moskva, 17. 01. 1863 - Moskva, 07. 08. 1938)

1948. - Rođen Dragan Kapičić, košarkaš, reprezentativac, sportski radnik, predsednik Košarkaškog saveza Srbije (Beograd, 07. 08. 1948)

1957. - Umro Oliver Norvel Hardi, američki filmski glumac - komičar (Harlem, 18. 01. 1892 - Burbank, 07. 08. 1957)

1958. - Rođen Zlatko Krmpotić, fudbaler i trener (Beograd, 07. 08. 1958)

1975. - Rođena Šarliz Teron, američka filmske glumica, dobitnica "Oskar"-a (Benoni, 07. 08. 1975)

1994. - Umro Domeniko Modunjo, italijanski pevač (Polinjano a Mare, 03. 03. 1928 - Lampeduza, 07. 08. 1994)

1999. - Umro Tomislav Popović, ekonomista, direktor Instituta ekonomskih nauka u Beogradu (Đakovica, 27. 12. 1937 - Budva, 07. 08. 1999)

2003. - Umro Rajko Žižić, košarkaš, trener i sportski radnik (Miloševići, 22. 01. 1955 - Beograd, 07. 08. 2003)

2003. - Umro Ivan Spužić, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Beograd, 02. 09. 1928 - Beograd, 07. 08. 2003)

2004. - Umro Đurica Labović (Ljubo Popović), publicista, novinar i književnik
(Andrijevica, 20. 03. 1930 - Beograd, 07. 08. 2004)

2005. - Umro Piter Dženings, američki TV novinar (Toronto, 29. 07. 1938 - Njujork, 07. 08. 2005)

2008. - Umro Andrea Pininfarina, italijanski dizajner (Torino, 26. 06. 1957 - Torino, 07. 08. 2008)

2008. - Umro dr Novica Petković, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, član Akademije nauka Republike Srpske (Donja Gušterica, 18. 01. 1941 - Beograd, 07. 08. 2008)

2008. - Umro Predrag Knežević Kneža, novinar i urednik Radio Beograda, bard sportskog novinarstva (Kruševac, 19. 08. 1922 - Beograd, 07. 08. 2008)

2009. - Umro Danko Popović, književnik (Aranđelovac, 19. 08. 1928 - Beograd, 07. 08. 2009)

[Bisernica]

8. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/imagesqtbnANd9GcROZ3ZBnbo78zPMStkoyafHld-1.jpg


Na današnji dan 1832. godine rođen književnik i slikar Đura Jakšić. Godine 1930. umro je autor prvog srpskog filma Čiča Ilija Stanojević, a 1966. godine počela je Kulturna revolucija u Kini.


Poznati srpski književnik i slikar Đura Jakšić rođen je na današnji dan 1832. godine u Srpskoj Crnji. Jakšić je bio najveći liričar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih srpskih slikara 19. veka. Pored poezije, koja je najvrednija u njegovom književnom opusu, pisao je pripovetke i herojske poeme (Na Liparu, Ponoć, Padajte braćo, Otadžbina, Seoba Srbalja, Stanoje Glavaš). Umro je u Beogradu 1878. godine.

Američki pozorišni i filmski glumac i dobitnik Oskara Dastin Hofman rođen je na današnji dan 1937. godine u Los Anđelesu. Hofman se proslavio glumeći u filmovima sa kraja šezdesteh i sedamdesetih godina: Diplomac, Leptir, Maratonac i Kramer protiv Kramera, za koji je dobio Oskara 1979. godine kao najbolji glavni glumac. Drugog oskara, takođe, kao glavni glumac, dobio je za ulogu u filmu Kišni čovek koji je snimljen 1988. godine.

Spiker Radio Beograda i književnica Jelena Bilbija Lapčević umrla je u Beogradu 1964. godine. Jelena Bilbija je studirala na Filozofskom fakultetu u Zagrebu i istovremeno pohađala Državnu glumačku školu na kojoj je diplomirala 1928. godine. Sledeće godine primljena je za spikera Radio Beograda. Kada je 24. marta 1929. godine, iz zgrade Srpske akademije nauka i umetnosti počelo redovno emitovanje radio-programa, čast da najavi taj svečani početak pripala je Jeleni Bilbiji, kao što je to učinila i novembra 1944. godine, u oslobođenom Beogradu, kada je ponovo počeo sa radom redovni program Radio Beograda. Uživala je ugled i popularnost najboljeg jugoslovenskog spikera, doprinoseći afirmaciji profesije i obučavanju mladog spikerskog kadra. Iz Radio Beograda prešla je u Filmske novosti. Zatim je bila prvi urednik lista Poletarac i saradnik drugih dečjih časopisa. Objavila je više knjiga: Priče za decu, Deca u selu i gradu, Selo i grad, Jesenji putnici i druge.

1786 - Francuski alpinista Mišel Gabrijel Pakar i njegov nosač Žak Balma osvojili najviši vrh Evrope Mon Blan (4.808 metara)

1877 - Rođen Jovan Skerlić, književni kritičar (Beograd, 8.8.1877 - Beograd, 15.5.1914)

1884 - Umro Miroslav Tirš, češki filozof, osnivač sokolskog pokreta (Dečin, 17.9.1832 - Ec, 8.8.1884)

1898 - Rođen Pavle Bihalji, književnik (Zemun, 8.8.1898 - Beograd, 17.7.1941)

1905 - Umro Ilarion Ruvarac, istoričar, profesor Karlovačke bogoslovije, arhimandrit (Sremska Mitrovica, 1.9.1932 - manastir Grgeteg, 8.8.1905)

1915 - Rođen Ivan Supek, hrvatski fizičar, filozof, pisac i humanista, akademik (Zagreb, 8.8.1915 - Zagreb, 5.3.2007)

1919 - Rođen Agostino Dino de Laurentis, italijanski filmski reditelj i producent (Tore Anunciata, 8.8.1919 - Los Anđeles, 10.11.2010)

1929 - Umro Rudolf Arčibald Rajs, švajcarski kriminolog-forenzičar, profesor Univerziteta u Lozani, publicista (Hehtsberg, 8.7.1875 - Beograd, 8.8.1929)

1929 - Rođen Josef Suk, češki violinista, praunuk kompozitora Antonjina Dvoržaka (Prag, 8.8.1929 - Prag, 6.7.2011)

1930 - Umro Čiča Ilija Stanojević, pozorišni glumac i reditelj, autor prvog srpskog filma (Beograd, 07. 08. 1859 - Beograd, 08. 08. 1930)

1930 - Rođen dr Božidar Kovaček, istoričar književnosti, teatrolog, profesor i dekan Akademije umetnosti u Novom Sadu, predsednik Matice srpske (Bosanska Dubica, 8.8.1930 - Novi Sad, 29.3.2007)

1941 - Ubijen Branko Krsmanović, revolucionar, španski borac (Donja Mutnica, 3.10.1915 - Kosmaj, 8.8.1941)

1943 - Rođena Esma Redžepova - Teodosijevski, pevačica (Skoplje, 8.8.1943)

1947 - Počelo prokopavanje Kanala Dunav-Tisa-Dunav

1952 - Rođen Justejn Gorder, norveški književnik (Oslo 8.8.1952)

1953 - Rođena Gordana Kosanović, pozorišna, filmska i TV glumica (Valjevo, 8.8.1953 - Beograd, 8.8.1986)

1953 - Rođen Najdžel Mensel, britanski vozač Formule 1 (Apton-on-Severn, 8.8.1953)

1963 - Spektakularna pljačka poštanskog voza na liniji Glazgov - London

1966 - Počela Kulturna revolucija u Kini

1981 - Rođen Rodžer Federer, švajcarski teniser, svetski šampion (Bazel, 8.8.1981)

1986 - Umrla Gordana Kosanović, pozorišna, filmska i TV glumica (Valjevo, 8.8.1953 - Beograd, 8.8.1986)

2003 - Umro Ivan Mihaljev, profesor i dekan Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu, direktor Instituta za ratarstvo i povrtarstvo (Novi Sad, 5.5.1936 - Novi Sad, 8.8.2003)

2007 - Umro prim. dr Svetomir Filipović Fića, internista- kardiolog, direktor i načelnik KBC "Bežanijska kosa" (Kruševac, 3.3.1933 - Beograd, 8.8.2007)

2008 - Počela agresija Gruzije na Južnu Osetiju

2008 - Umro Dragan Kecman, slikar (Kučevo, 1956 - Kučevo, 8.8.2008)

2009 - Umro Danijel Harke, španski fudbaler, kapiten Espanjola (Barselona, 1.1.1983 - Koverćano, 8.8.2009)

2009 - Umro Ivan Dapčević, kamerman RTS-a (Beograd, 7.5.1949 - Beograd, 8.8.2009)

2010 - Umrla Patriša Nil, američka filmska glumica (Pakar, 20.1.1926 - Edgartaun, 8.8.2010)

[Bisernica]

9. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/UzicehidrocentralanaDjetinji3marty-1.jpg


Prva hidrocentrala u Srbiji, na reci Đetinji u Užicu, puštena u rad na današnji dan 1900. godine. Nobelovac Herman Hese preminuo 9. avgusta 1962. godine.


Na današnji dan 1900. godine puštena prva hidrocentrala u Srbiji, na Đetinji, u Užicu. To je druga je hidroelektrana u svetu, posle centrale na Nijagarinim vodopadima, napravljena po principima višefaznih struja Nikole Tesle. Kamen-temeljac je postavio kralj Aleksandar Obrenović 3. maja 1899. godine. Centrala je nastala zahvaljujući razvoju tkačke radionice, a viđeni Užičani pozvali su profesora beogradske Velike škole Đorđa Stanojevića, poznavaoca Teslinog rada, koji je predložio višefazne generatore. Građevinski projekat uradio je inženjer Aćim Stevović. Centrala je radila sve do sedamdesetih godina prošlog veka, kada je izgradnja pruge Beograd-Bar prekinula njen rad.

Nemački književnik, nobelovac Herman Hese umro je na današnji dan 1962. godine. Izraziti romantičar u svojim prvim književnim radovima, Hese je u proznim delima bio pod uticajem psihoanalize i orijentalne mudrosti. Pisao je lirske pesme, novele i romane od kojih su najpoznatiji: Stepski vuk, Demijan, Gertruda, Igra staklenih perli i Zaratustrin povratak. Autor je niza putopisa i eseja, kao i slikar i ilustrator svojih književnih radova. Antinacista i antimilitarista, doživljavao je zabrane svojih knjiga u nacističkoj Nemačkoj. Nobelovu nagradu za književnost dobio je 1946. godine.

1886 - Umro Đorđe Rajković, književnik
(Novi Sad, 5.5.1825 - Novi Sad, 9.8.1886)

1918 - Rođen Robert Oldrič, američki filmski reditelj i producent
(Rod Ajlend, 9.8.1918 - Los Anđeles, 6.12.1983)

1919 - Umro Ruđero Leonkavalo, italijanski kompozitor
(Napulj, 8.3.1858 - Montekantini, 9.8.1919)

1922 - Rođen Predrag Tasovac, pozorišni, filmski i TV glumac
(Bosanski Šamac, 9.8.1922 - Beograd, 22.9.2010)

1935 - Rođen Zoran Rankić, pozorišni, filmski i TV glumac i književnik
(Derventa, 9.8.1935)

1945 - Američki bombarder bacio atomsku bombu na Nagasaki u Drugom svetskom ratu

1969 - Umrla Šeron Tejt, američka filmska glumica
(Dalas, 24.1.1943 - Los Anđeles, 9.8.1969)

1973 - Rođen Filipo Inzagi, italijanski fudbaler, reprezentativac
(Pjaćenca, 9.8.1973)

1975 - Umro Dmitrij Dmitrijevič Šostakovič, ruski kompozitor, akademik
(Petrograd, 25.9.1906 - Moskva, 9.8.1975)

1978 - Rođena Odri Totu, francuska filmska glumica
(Bomon, 9.8.1978)

2002 - Umrla Miroslava Čohadžić, akademski slikar i kostimograf
(Beograd, 27.9.1930 - Beograd, 9.8.2002)

2003 - Umro Žak Dere, francuski filmski reditelj
(Lion, 19.2.1929 - Bulonj - Bilankur, 9.8.2003)

2006 - Umro Džejms van Alen, američki fizičar
(Maunt Pleznt, 7.9.1914 - Ajova, 9.8.2006)

2008 - Umro Berni Mek, američki filmski glumac
(Čikago, 5.10.1957 - Čikago, 9.8.2008)

2008 - Umro Mahmud Darviš, palestinski književnik
(Al Bireh, 13.3.1941 - Hjuston, 9.8.2008)

[Bisernica]

10. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/imagesqtbnANd9GcRrZY_yGOR6XsE2W3gv9iwaRs-1.jpg


Isidor Bajić, osnivač prve muzičke škole u Novom Sadu rođen na današnji dan 1878. godine. Počela izgradnja Svetosavskog doma u Beogradu 1889. godine. Potpisivanjem mira u Bukureštu, 1913. godine, okončan Drugi balkanski rat, a 2008. godine preminuo američki soul muzičar Ajzak Hejz.


Na današnji dan 1889. godine počela je izgradnja Svetosavskog doma u Beogradu. Na mestu izgradnje Svetosavskog doma, u Dušanovoj ulici 13 nalazile su se ruševine zgrade poznate kao Pirinčana. Bio je to karavan-saraj Mehmed-paše Sokolovića sa bezistanom. U 18. veku, adaptiran je i pretvoren u boravište austrijskog komandanta Beograda, princa Eugena Savojskog. Izrada projekta Svetosavskog doma poverena je arhitekti Jovanu Ilkiću. Kamen-temeljac položen je 10. avgusta 1889. godine. Bio je to prvorazredni društveni događaj, koji su svojim prisustvom uveličali predstavnici dvora, crkve, države i najviđeniji Beograđani. Gradnja je trajala nešto više od godinu dana. Dom je svečano otvoren 1. oktobra 1890. godine. Osim Društva svetog Save, ovu zgradu su tokom godina koristili Prva beogradska gimnazija, bolnica Srpskog crvenog krsta, Četvrta ženska gimnazija, Viša pegagoška škola, a danas u njoj radi Fizički fakultet Univerziteta u Beogradu.

Mirom u Bukureštu okončan Drugi balkanski rat 1913. godine. Grčka, Rumunija, Srbija i Crna Gora u Bukureštu su potpisale ugovor o miru sa poraženom Bugarskom, kojim su precizno određene granice Bugarske prema Rumuniji i Srbiji. Drugi balkanski rat počeo je krajem juna 1913. napadom Bugarske na Srbiju i Grčku, bez objave rata. Uzrok rata bilo je neslaganje saveznika o podeli teritorija oslobođenih u Prvom balkanskom ratu od Turaka, odnosno insistiranje Bugarske da dobije znatno šire teritorijalno proširenje od drugih članica Balkanskog saveza. Bukureštanskim mirom Srbiji je pripojena Makedonija, koju je srpska vojska prethodno oslobodila u Prvom balkanskom ratu.

1675 - Položen kamen-temeljac Kraljevske opservatorije u Griniču

1846 - U Vašingtonu osnovan centar za naučna istraživanja "Smitsonijan"

1854 - Rođen Milan Obrenović, srpski knez i kralj
(Manasija, 10.8.1854 - Beč, 29.1.1901)

1865 - Rođen Aleksandar Glazunov, ruski kompozitor
(Petrograd, 10.8.1865 - Pariz, 21.3.1936)

1878 - Rođen Isidor Bajić, kompozitor i muzički pisac, osnivač prve muzičke škole u Novom Sadu (Kula, 10.8.1878 - Novi Sad, 15.9.1915)

1896 - Poginuo Oto Lilijental, nemački aeronautičar i konstruktor aviona (Anklam, 23.5.1848 - Berlin, 10.8.1896)

1912 - Rođen Žorže Amado brazilski književnik
(Feradas, 10.8.1912 - Salvador, 6.8.2001)

1930 - Rođen dr Vladimir Bošnjaković, specijalista nuklearne medicine, direktor Instituta za nuklearnu medicinu KCS, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 10.8.1930 - Beograd, 4.3.2008)

1958 - Umro Dušan Šijački, novinar i književnik, predsednik Društva novinara Jugoslavije (Stari Futog, 11.3. 1882 - Beograd, 10.8.1958)

1960 - Rođen Antonio Banderas, španski filmski glumac
(Malaga, 10.8.1960)

1981 - Umro Vukašin-Vule Jevtić, kompozitor i vokalni solista Hora Radio Beograda (Rosica, 20.1.1913 - Ribarska Banja, 10.8.1981)

1983 - Umro Vojislav Nanović, filmski reditelj
(Skoplje, 12.8.1922 - Beograd, 10.8.1983)

2000 - Umro Vuk Lazarević Trnavski, novinar
(Donja Trnava, 1917 - Beograd, 10.8.2000)

2003 - Obavljeno prvo svemirsko venčanje

2007 - Umro Toni Vilson, osnivač izdavačke kuće "Fektori rekords"
(Salford, 20.2.1950 - Mančester, 10.8.2007)

2008 - Umro Veljko Makojević, reprezentativac Srbije u američkom fudbalu, trener "Divljih veprova" (Kragujevac, 23.7.1983 - Užice, 10.8.2008)

2008 - Umro Ajzak Hejz, američki soul muzičar, dobitnik Oskara
(Kovington, 20.8.1942 - Memfis, 10.8.2008)

2009 - Umro dr Aleks Dragnić, istoričar i politikolog, profesor političkih nauka, publicista, diplomata, ataše za kulturu ambasade SAD u Beogradu, akademik (Ripablik, 22.2.1912 - Mičelvil, 10.8.2009)

2010 - Umro Dušan Vukić, novinar Železničkih novina, filmski i sportski radnik (1942 - 10.8.2010)

[Bisernica]

11. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Slovenački lingvista i slavista Jernej Kopitar umro 11. avgusta 1844. godine. Slikar i akademik Vladimir Veličković rođen na današnji dan 1935. godine.


Slovenački lingvista i slavista Jernej Kopitar umro je u Beču 11. avgusta 1844. godine. Bio je član bečke dvorske knjižnice i cenzor slovenskih i novogrčkih knjiga. Radio je na stvaranju zajedničkog književnog jezika Slovenaca, a pomogao je i Vuku Karadžiću u oblikovanju srpskog književnog jezika zasnovanog na narodnom govoru. Kopitar je reči, koje je Vuk sakupio, preveo na nemački i latinski jezik. Kada je Karadžić došao u Beč 1813. godine, posle Prvog srpskog ustanka, napisao je knjigu o propasti tog ustanka. Zamolio je Jerneja, kao cenzora slovenskih knjiga u Beču da mu je objavi. Jernej to nije učinio ali se zainteresovao za rad Vuka Karadžića, pa mu je već naredne godine objavio Pismenicu serbskoga jezika po govoru prostoga naroda napisanu kao i Malu prosto-narodnju slavenoserbsku pjesnaricu. Do kraja Kopitarevog života, među njima je vladalo izuzetno prijateljstvo i borba za narodni srpski jezik kao zvaničan u Srbiji.

Slikar, akademik i nosilac francuskog Ordena viteza Legije časti Vladimir Veličković, rođen je na današnji dan 1935. godine. Veličković je završio arhitekturu u Beogradu. Bio je učenik Krste Hegedušića u Zagrebu. Od 1966. godine živi i radi u Francuskoj. Redovni je profesor Likovne akademije u Parizu. Imao je oko 250 samostalnih izložbi u galerijama i muzejima širom sveta. Pariski Bobur mu je otkupio šest crteža za svoju stalnu zbirku. Izlagao je u Galeriji SANU u Beogradu 1986, povodom prijema za člana Akademije i 2002. godine. Ušao je u svetsku antologiju "Najveći crteži svih vremena". Monografija o slikaru kod nas je objavljena 1987. godine. Dobitnik je nagrada"Oktobarskog salona", "Velikog pečata" Grafičkog kolektiva, "Politikine" i "Herderove" nagrade, kao i najvećeg francuskog priznanja za kulturu "Ars et Letres". Član je Francuske akademije lepih umetnosti. Njegovo slikarstvo odlikuje veliki format, preciznost crteža, preokupacija ljudskom figurom u pokretu, anatomija i kolorit koji ide od crne i bele do crvene boje. Predmet njegovog interesovanja je dramatičnost življenja, stradanje i uništavanje kao likovna filozofija i pogled na svet. Slika nasilje, surovo prikazuje obezglavljene, proganjane ljude u očajničkom, bezuspešnom bekstvu od neprijatelja.

1456 - Umro Janoš Hunjadi (Sibinjanin Janko), erdeljski vojvoda (Hunjad, 1387 - Zemun, 11.8.1456)

1858 - Rođen Kristijan Ajkman, holandski lekar i nobelovac, otkrio uzročnik bolesti beri - beri (Nikerk, 11.8.1858 - Utreht, 5.11.1930)

1891 - Umro Aleksandar Bugarski, arhitekta (Eperjes, 1835 - Beograd, 11.8.1891)

1919 - Umro Endrju Karnegi, američki industrijalac i filantrop (Danfermlajn, 25.11.1835 - Lenoks, 11.8.1919)

1927 - Rođen Stjuart Rozenberg, američki filmski i TV reditelj (Njujork, 11.8.1927 - Beverli Hils, 15.3.2007)

1933 - Rođen Ježi Grotovski, poljski pozorišni reditelj (Žešov, 11.8.1933 - Pontedera, 14.1.1999)

1934 - Rođen Danilo - Bata Stojković, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 11.8.1934 - Beograd, 16.3.2002)

1945 - Rođen Dušan Đoković, producent, filmski direktor, urednik i menadžer Radio Beograda, osnivač privatne Akademije umetnosti u Beogradu (Beograd, 11.8.1945)

1946 - Rođen Milan Lane Gutović, pozorišni, filmski i TV glumac (Umka, 11.8.1946)

1956 - Rođen Zoran Dašić, muzičar, osnivač grupe "Legende", muzički urednik TV Beograd (Beograd, 11.8.1956)

1975 - Umro Dušan Skovran, dirigent i muzički pisac (Ohrid, 6.9.1923 - Plužine, 11.8.1975)

1996 - Umrla Vangelija Dimitrova Vanga, bugarska proročica (Strumica, 31.1.1911- Sofija, 11.8.1996)

2001 - Umrla Ljubica Janićijević, filmska i TV glumica (Maskare, 16.2.1923 - Beograd, 11.8.2001)

2008 - Umro Vlastimir Gavrik, scenograf, osnivač i predsednik Jugoslovenske akademije filmske umetnosti i nauke, član Udruženja filmskih umetnika Srbije, dobitnik Oskara (Beograd, 13.1.1928 - Beograd, 11.8.2008)

2010 - Umro Radivoje Raša Vojinović, novinar i publicista (Petrovac, 1929 - 11.8.2010)

[Bisernica]

12. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/06/220pxGeorge_Stephenson__Project_Gutenber-1.jpg


Engleski konstruktor parne lokomotive Džordž Stivenson i nemački pisac Tomas Man umrli na današnji dan.


Godine 1848. umro je Džordž Stivenson, engleski inženjer i pronalazač-konstruktor parne lokomotive. Projektovao je 1825. prvu javnu železničku prugu Stokton - Darlington i uveo čelične šine umesto drvenih. Godine 1829. izgradio je prugu Liverpul - Mančester, na kojoj je njegova lokomotiva "Rokit" postigla tada rekordnu brzinu od 56 kilometara na čas. U Njukaslu je 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva.

Na današnji dan 1955, umro je nemački pisac Tomas Man, predstavnik psihološkog romana, najznačajniji nemački prozni stvaralac u 20. veku, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1929. Posle dolaska nacista na vlast u Nemačkoj 1933. emigrirao je u Švajcarsku, a 1939. u SAD. Stvarao je pod uticajem Getea, Šopenhauera, Ničea i velikih ruskih pisaca 19. veka. Dela: romani Budenbrokovi, Čarobni breg, Kraljevsko visočanstvo, Lota u Vajmaru, Doktor Faustus, Ispovesti varalice Feliksa Krula, Izabranik; tetralogija: Josif i njegova braća; pripovetke i novele: Smrt u Veneciji, Tonio Kreger, Mario i mađioničar, Zamenjene glave, Zakon, Prevarena, eseji: Duhovno plemstvo, Staro i novo; kulturno-filozofske i istorijske studije: Fridrih i velika koalicija, Razmatranja jednog nepolitičara.

490. p.n.e - Umro Filipides, prvi grčki maratonac
(530 - Atina, 12.8.490. p.n.e)

1790 - Rođen Gligorije - Gliša Vozarević, prvi srpski izdavač
(Ležimirci, 12.8.1790 - Beograd, 10.1.1848)

1866 - Rođen Hasinto Benavento, španski književnik, nobelovac
(Madrid, 12.8.1866 - Madrid, 14.7.1954)

1881 - Rođen Sesil de Mil, američki filmski reditelj, scenarista i producent
(Ešfild, 12.8.1881 - Holivud, 21.1.1959)

1897 - Rođen Aleksa Dundić, dobrovoljac u Prvom svetskom ratu i heroj Ruskog građanskog rata
(Grabovac, 12.8.1897 - Rovno, 8.6.1920)

1900 - Umro Vilhelm Štajnic, češki šahovski velemajstor, prvi zvanični šampion sveta
(Prag, 14.5.1836 -Vord, 12.8.1900)

1914 - Počela Cerska bitka u Prvom svetskom ratu

1915 - Rođen Majkl Kid, američki koreograf
(Njujork, 12.8.1915 - Los Anđeles, 23.12.2007)

1922 - Rođen Vojislav Nanović, filmski reditelj
(Skoplje, 12.8.1922 - Beograd, 10.8.1983)

1925 - Rođen Steva Markićević, muzički urednik Radio Beograda
(Novi Sad, 12.8.1925 - Beograd, 25.8.2005)

1928 - Umro Leoš Janaček, češki kompozitor
(Hukvaldi, 3.7.1854 - Ostrava, 12.8.1928)

1930 - Rođen Džordž Soroš (Đerđ Švarc), američki biznismen, osnivač Fonda za otvoreno društvo
(Budimpešta, 12.8.1930)

1935 - Rođen prof.dr Gojko Stojičić, otorinolaringolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Crna Trava, 12.8.1935 - Beograd, 22.7.2007)

1939 - Rođen Džordž Hamilton, američki filmski glumac
(Nebraska, 12.8.1939)

1964 - Umro Jan Fleming, britanski književnik
(London, 28.5.1908 - Kanterberi, 12.8.1964)

1971 - Rođen Pit Sampras, američki teniser
(Vašington, 12.8.1971)

1972 - Umrla Delfa Ivanić, humanista, osnivač "Kola srpskih sestara", prva žena u Kraljevini Jugoslaviji koja je dobila medalju "Florans Najtingejl" Međunarodnog Crvenog krsta (Podgorica - Beograd, 12.8.1972)

1982 - Umro Henri Fonda, američki pozorišni i filmski i glumac, dobitnik Oskara
(Nebraska, 16.5.1905 - Los Anđeles, 12.8.1982)

2000 - Udes ruske nuklearne podmornice "Kursk" u Barencovom moru, poginulo svih 118 članova posade

2001 - Umro Isidor - Bata Vrsajkov, slikar
(Despotovo, 1927 - Novi Sad, 12.8.2001)

2007 - Umro Merv Grifin, američki TV magnat, tvorac kvizova
(San Mateo, 6.7.1925 - Los Anđeles, 12.8.2007)

2009 - Umro Les Pol (Lester Polfus), američki gitarista, otac električne gitare
(Vokeša, 9.6.1915 - Vajt Plejns 12.8.2009)

[Bisernica]

13. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Boj na Mišaru počeo 13. avgusta 1806. godine. Izgradnja Narodnog pozorišta u Beogradu počela na danšnji dan 1868. godine. Kemal Ataturk postao prvi predsednik Turske na 13. avgusta 1923. godine.

Boj na Mišaru, poznata bitka iz Prvog srpskog ustanka, počeo je na današnji dan 1806. godine. Na brdu Mišar kod Šapca skoro desetostruko malobrojniji srpski ustanici do nogu su potukli tursku vojsku. Nastojeći da uguši ustanak Porta je uputila vojsku iz Bosne, pod komandom Sulejman-paše Skopljaka. Ustanički vožd Karađorđe dočekao je Turke na Mišaru, dobro ušančen. Prvi turski napad uspešno je odbijen, a zatim je u dejstvo stupila, do tada skrivena, srpska konjica. Turci su se, uz velike gubitke, povukli. U povlačenju, deo turske vojske se utopio u Savi.

Mustafa Kemal, poznat kao Kemal Ataturk (otac Turaka), postao je prvi predsednik Turske 13. avgusta 1923. godine. Tokom svoje vladavine, do smrti 1938. godine, radikalnim reformama iz korena je izmenio lik svoje zemlje. Zaveo je u Turskoj svetovni poredak i sekularnu državu, proklamovao je jednakost svih građana, sproveo je agrarnu reformu i ukinuo kalifat. Za vreme njegove vladavine doneti su savremeni zakoni, reformisan je jezik i pravopis, zabranjeno je nošenje fesa i orijentalne nošnje. Za manje od 20 godina vladavine Ataturk je uspeo da ustroji Tursku državu u skladu sa evropskim uzorima.

1813. - Izašao prvi broj "Novina serbskih iz carstvujuščeg grada Viene", ovaj datum - obeležava se kao Dan "Službenog glasnika"

1860. - Ubijen Danilo I, crnogorski knjaz
(Njeguši, 25. 05. 1826 - Kotor, 13. 08. 1860)

1863. - Umro Ežen Delakroa, francuski slikar
(Šaranton Sen-Moris, 26. 04. 1798 - Šamprosej, 13. 08. 1863)

1871. - Rođen Karl Libkneht, nemački političar
(Lajpcig, 13. 08. 1871 - Berlin, 15. 01. 1919)

1899. - Rođen Alfred Džozef Hičkok, američki filmski reditelj
(London, 13. 08. 1899 - Los Anđeles, 29. 04. 1980)

1906. - Umro Stevan Sremac, književnik
(Senta, 11. 11. 1855 - Soko Banja, 13. 08. 1906)

1909. - Rođen Milovan Krstić, vajar i likovni pedagog
(Gornji Matejevac, 13. 08. 1909)

1910. - Umrla Florens Najtingejl, engleska bolničarka, osnivač prve škole za medicinske sestre
(Firenca, 12. 05. 1820 - London, 13. 08. 1910)

1912. - Umro Žil Masne, francuski kompozitor
(Montan, 12. 05. 1842 - Pariz, 13. 08. 1912)

1913. - Rođen Makarios III, kiparski arhiepiskop, prvi predsednik nezavisnog Kipra
(Ano Panala, 13. 08. 1913 - Nikozija, 03. 08. 1977)

1913. - Rođena Anita Mezetova, operska pevačica
(Trst, 13. 08. 1913 - Beograd, 23. 03. 1980)

1926. - Rođen Fidel Kastro Rus, kubanski revolucionar i državnik, predsednik Kube (Orijente, 13. 08. 1926)

1949. - Rođena Goranka Matić, fotograf
(Maribor, 13. 08. 1949)

1952. - Rođena Gorica Popović, pozorišna, filmska i TV glumica
(Kragujevac, 13. 08. 1952)

1956. - Rođen Nenad Lj. Stefanović, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog programa TV Beograd
(Zemun, 13. 08. 1956)

1961. - Počela izgradnja Berlinskog zida

1981. - Umro Stevan Doronjski, političar i državnik, predsednik Skupštine AP Vojvodine
(Krčedin, 26. 11. 1919 - 13. 08. 1981)

1994. - Umro Manfred Verner, nemački političar i državnik, generalni sekretar NATO
(Štutgart, 24. 09. 1934 - Brisel, 13. 08. 1994)

2007. - Umrla Nela Eržišnik (Nevenka Maras), hrvatska pozorišna, filmska i TV glumica
(Banjaluka, 18. 06. 1924 - Volosko, 13. 08. 2007)

2009. - Umro Les Pol , američki gitarista, "otac" električne gitare
(Vokeša, 09. 06. 1915 - Vajt Plejns 13. 08. 2009)

2009. - Umro Kosta Kilibarda, crnogorski vajar
(Grahovo, 1942 - Podgorica, 13. 08. 2009)

[Bisernica]

14. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan 1920. godine u Beogradu potpisan ugovor o stvaranju "Male Antante", vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke, Kraljevine SHS i Rumunije. Vinston Čerčil i Frenklin Ruzvelt potpisali "Atlantsku povelju" 1941. godine.


Ugovor o stvaranju "Male Antante", vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca i Rumunije potpisan je na današnji dan 1920. godine. Cilj "Male Antante", koja se oslanjala na Francusku (tada vodeću kontinentalnu silu u Evropi), bilo je sprečavanje svakog pokušaja restauracije Habzburga u bilo kom obliku. Sve tri zemlje (Rumunija se savezu pridružila 1921) bile su životno zainteresovane za održanje novih granica uspostavljenih posle Prvog svetskog rata. Bojazan nije postojala toliko od obnove Austro-Ugarske koliko od mađarskog revizionizma i dolaska Habzburga na presto Mađarske. Poslednji austrijski car Karlo Habzburški bar dva puta je pokušao da se vrati na presto u Budimpešti, poslednji put 1921. nakon čega je konfiniran na portugalsko ostrvo Madera u Atlantiku.

Britanski premijer Vinston Čerčil i predsednik SAD Frenklin Ruzvelt potpisali su 1941. godine "Atlantsku povelju", koja je kasnije postala temelj na kom su ustrojene UN. "Atlantska povelja" je uključivala pravo naroda da izabere oblik vladavine u svojoj zemlji i da teritorijalne promene nisu zakonite bez slobodno izraženog pristanka zainteresovanog naroda. Hijerarhija vrednosti "Atlantske povelje" poslužila je kao osnov i prilikom formiranja NATO pakta. Sapotpisnik "Atlantske povelje" septembra 1941. u Londonu bila je i Kraljevina Jugoslavija.

1040. - Škotskog kralja Dankana ubio je Makbet, koji je potom vladao 17 godina. Makbetova vladavina, posebno način na koji je zaposeo škotski presto, inspirisala je engleskog pisca Vilijama Šekspira za jednu od njegovih najpoznatijih drama

1791. - Osnovana Gimnazija u Sremskim Karlovcima, počela sa radom 1. novembra 1792. godine

1893. - Francuska je postala prva država u kojoj je uvedena obaveza stavljanja registracionih tablica na motorna vozila

1867. - Rođen Džon Golsvorti, engleski književnik, nobelovac (Kingston Hil, 14. 08. 1867 - Hempstid, 31. 01. 1933)

1876. - Rođen Aleksandar Belić, lingvista, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Beograd, 14. 08. 1876 - Beograd, 26. 02. 1960)

1928.- Rođen Nikša Stipčević, filolog, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, upravnik Biblioteke SANU (Split, 14. 08. 1928)

1939. - Umro Dragiša Lapčević, političar i publicista (Užice, 27. 10. 1867- Beograd, 14. 08. 1939)

1941.- Rođena Vida Ognjenović, pozorišni reditelj, književnica i diplomata, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu (Dubočke, 14. 08. 1941)

1947. - Rođena Danijela Stil, američka književnica (Njujork, 14. 08. 1947)

1954.- Potpisana Konvencija o zaštiti kulturnih dobara u slučaju oružanih sukoba

1956. - Umro Bertold Breht, nemački književnik i pozorišni teoretičar (Augsburt, 10. 02. 1898 - Berlin, 14. 08. 1956)

1968. - Rođena Hali Beri, američka filmska glumica, dobitnica Oskara (Klivlend, 14. 08. 1968)

1970. - Jugoslavija i Vatikan obnovili su pune diplomatske odnose posle 18-godišnjeg prekida

1972. - Umro Žil Romen (Luj Farigul), francuski književnik (Sen Žilijen Šaptej, 26. 08. 1885 - Pariz, 14. 08. 1972)

1973. - Rođen Vladimir Vujasinović, vaterpolista, reprezentativac (Rijeka,14. 08. 1973)

1984. - Umro Tigran Vartanovič Petrosjan, jermenski šahista (Tbilisi, 17. 06. 1929 - Moskva, 14. 08. 1984.

1988. - Umro Enco Ferari, italijanski konstruktor sportskih automobila (Modena, 18. 02. 1898 - Maranel, 14. 08. 1988)

1990. - Vraćeno sovjetsko državljanstvo književniku Aleksandru Solženjicinu

2002. - Umrla Radojka Živković, harmonikašica i kompozitor (Globoder, 24. 08. 1923 - Beograd, 14. 08. 2002)

2004. - Umro Česlav Miloš, poljski književnik i prevodilac, nobelovac (Šećejn, 30. 06. 1911 - Krakov, 14. 08. 2004)

2009. - Umro dr Ilija Konev, bugarski slavista, profesor i rektor univerziteta, ministar nauke i višeg obrazovanja, akademik SANU (1928 -14. 08. 2009)

[Bisernica]

15. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/nap4-1.gif


Na današnji dan rođen Napoleon I Bonaparta, počeo najveći rok festival na svetu "Woodstock music and arts fair".


Na današnji dan, 1769. godine rođen je francuski car Napoleon I Bonaparta, jedan od najvećih vojskovođa u istoriji, čiji su osvajački pohodi razorili feudalno ustrojstvo tradicionalne Evrope. Istakao se 1793. u borbi protiv Engleza kod Tulona, tada je (u 24. godini) postao general. U Italiji je 1796. i 1797. tukao vojsku Austrije, a 1797. ukinuo je Mletačku repubiku. Posle pohoda na Egipat, državnim udarom 1799. zaveo je režim konzulstva, uzevši neograničenu vlast kao "prvi konzul", a od 1802. kao "doživotni konzul". Reformisao je administraciju, prosvetu, finansije i sudstvo, dao Francuskoj novi krivični i građanski zakonik (Napoleonov kodeks). Zaključio je konkordat s papom Pijem VII i normalizovao odnose Vatikana i Francuske. Proglasio je sebe za cara 1804. Pobedama 1805. kod Ulma i Austerlica primorao je Austriju na mir. Zaratio je s Pruskom 1806. tukao ih kod Jene i Auerštata i 1807. primorao na mir pod veoma teškim uslovima. Pokušao je da pokori Španiju i 1808. postavio je brata Žozefa za španskog kralja. Napoleonove pobede od 1805. do 1809. omogućile su prevlast Francuske nad većim delom Evrope.

Godine 1812. krenuo je u pohod na Rusiju predvodeći vojsku od 600.000 ljudi sastavljenu od skoro svih evropskih nacija. I pored činjenice da je uspeo da zauzme Moskvu u Rusiji je katastrofalno poražen. Nakon poraza kod Lajpciga 1813. saveznici (Rusi, Englezi, Prusi, Austrijanci) ušli su u Pariz krajem marta 1814, a Napoleon je prognan na sredozemno ostrvo Elba. Odatle je pobegao i vratio se u Pariz u martu 1815, ali je već u junu konačno putučen kod Vaterloa i prognan na ostrvo Sveta Jelena u Atlantskom okeanu na kojem je umro kao britanski zatočenik. Ima indicija da je otrovan.

Godine 1969. počeo "Woodstock music and arts fair", najveći rok festival na svetu. Tri dana muzike, mira i ljubavi, od 15 - 17. avgusta 1969. godine, veliki festival mladih poklonika rok muzike, po prvobitnom programu organizatora trebalo je da se održi u Vudstoku. Vlasti ovog gradića sa 7 hiljada stanovnika, međutim, odbile su da daj saglasnost, pa su organizatori potražili novo mesto okupljanja. Našli su ga na imanju zemljoposednika Maksa Jasgara iz Betela, 87 kilometara jugozapadno od Vudstoka. Ulaznice sa oznakom Vudstoka već su bile odštampane, a više od pola miliona mladih iz svih krajeva SAD već je krenulo u tom pravcu. Program je bio izvanredan. Nastupali su "The Grateful Dead", "The Who", Dženis Džoplin, Santana, a Džimi Hendriks se predstavio u jednom od svojih najboljih izdanja. Više od muzike, Vudstok je obeležila atmosfera bliskosti i zajedništva, ali i uživanja psihodeličnih droga, kao rezultat nezadovoljstva mladih ratom u Vijetnamu, konzervativnim vrednostima i osećajem besmislenosti života.

1771 - Rođen Valter Skot, škotski književnik i prevodilac
(Edinburg, 15.8.1771 - Ebotsford, 21.9.1832)

1830 - Turski sultan Mehmed II Hatišerifom priznao autonomiju Srbije

1875 - Počeo ustanak protiv Turaka u Bosni

1883 - Rođen Ivan Meštrović, vajar
(Vrpolje, 15.8.1883 - Sautbend, 16.1.1962)

1888 - Rođen Lorens od Arabije (Tomas Edvard Lorens), engleski arheolog, književnik i ratnik
(Vels, 15.8.1888 - Morton, 19.5.1935)

1925 - Rođen Oskar Piterson, kanadski džez pijanista i kompozitor
(Montreal, 15.8.1925 - Misisoga, 23.12.2007)

1931. - Rođen Jovan Oto Logo, vajar
(Beograd, 15.8.1931)

1945 - Rođen Đanfranko Fere, italijanski arhitekta i modni kreator, umetnički direktor modne kuće "Kristijan Dior"
(Lenjano, 15.8.1945 - Milano, 17.6.2007)

1947 - Indija stekla nezavisnost

1947 - Rođen Salman Rušdi, indijski književnik
(Bombaj, 15.8.1947)

1949 - Umro Rastko Petrović, književnik i diplomata
(Beograd, 16.5.1898 - Vašington, 15.8.1949)

1960 - Proglašena nezavisnost Kongo-Brazavila

2000 - Umrla Ena Begović, hrvatska filmska i TV glumica
(Split, 8.7.1960 - Brač, 15.8.2000)

2007 - Umro dr Srdan Bogosavljević, germanista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu
(1953 - Beograd, 15.8.2007)

2007 - Umro Maks Rouč, američki džez bubnjar
(Njulend, 10.1.1924 - Njujork, 15.8.2007)

2008 - Umro Tomislav Pinter, hrvatski filmski snimatelj i direktor fotografije
(Zagreb, 16.6.1926 - Zagreb, 15.8.2008)

2010 - Umrla dr Vera Arsenović Šobić, radiolog Instituta za onkologiju i radiologiju, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Beograd, 3.11.1929 - 15.8.2010)

[Bisernica]

16. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Današnji dan kroz istoriju obeležila je smrt književnika i novinara Duška Radovića. Preminuo Petar Prvi Karađorđević, kralj Srbije i Kraljevine SHS.


Na današnji dan 1984. godine, u Beogradu je umro književnik i novinar Duško Radović. Jedinstvena ličnost naše kulture, Duško Radović se prvi put oglasio na radiju pesmom Bio jednom jedan lav, a zatim radio-igrom Kapetan Džon Piplfoks. Sledile su knjige za decu: Poštovana deco, Pričam ti priču, Vukova azbuka, Smešne reči, a veliku popularnost stekle su njegove TV serije: Na slovo, na slovo i Hiljadu zašto. Svojim načinom mišljenja i pisanja Radović je postao rodonačelnik moderne srpske poezije za decu i tvorac novog verbalno-vizuelnog kontakta sa decom. Radio je u listovima Zmaj, Pionir, Kekec i Poletarac i bio urednik dečje redakcije RTB. Jedan od osnivača Radija Studio B, od 1976. godine, pa sledećih osam godina, Radović je u rubrici "Beograde, dobro jutro" pozdravljao Beograđane svojim opservacijama, zapisima, aforizmima, satiričnim doskočicama i komentarima. Objavljeno je više izdanja knjige Beograde dobro jutro, koje su trajna svedočanstva o Radoviću i Beogradu.

1717 - Austrijska vojska pobedom nad Turcima zauzela Beograd

1804 - Prvi put dodeljeno visoko francusko odlikovanje "Orden Legije časti"

1910 - Crna Gora proglašena Kraljevinom

1913 - Rođen Mehanem Begin, izraelski političar i državnik, nobelovac
(Brest Litovsk, 16.8.1913 - Tel Aviv, 9.3.1992)

1921 - Umro Petar Prvi Karađorđević, kralj Srbije i Kraljevine SHS
(Beograd, 12.7.1844 - Beograd, 16.8.1921)

1949 - Umrla Margaret Mičel, američka književnica
(Atlanta, 8.11.1900 - Atlanta, 16.8.1949)

1950 - Rođen dr Mirko Cvetković, ekonomista, ministar finansija i premijer Srbije
(Zaječar, 16.8.1950)

1955 - Rođen Džejms Kameron, američki reditelj i scenarista, dobitnik Oskara (Kapuskasing, 16.8.1955)

1956 - Umro Bela Lugoši (Bela Blaško), američki filmski glumac
(Lugoš, 20.10.1882 - Los Anđeles, 16.8.1956)

1958. - Rođena Madona (Lujza Veronika Čikone), američka pevačica i filmska glumica (Bej Siti, 16.8.1958)

1960 - Proglašena nezavisnost Kipra, a arhiepiskop Makarios postao prvi predsednik

1967 - Obnarodovano otkriće Lepenskog vira

1973 - Umro Selman Ejbraham Vaksman, američki biohemičar, pronalazač streptomicina, nobelovac
(Priluka, 22.7.1888 - Hijanis, 16.8.1973)

1975 - Umro Žak Konfino, književnik i prevodilac
(Leskovac, 23.6.1892 - Beograd, 16.8.1975)

1977 - Umro Elvis Aron Prisli, američki muzičar, kralj rokenrola
(Tupelo, 8.1.1935 - Memfis, 16.8.1977)

1987 - Francuski ronioci izvukli sef sa potonulog broda "Titanik"

1993 - Umro Stjuart Grendžer, američki filmski glumac
(London, 6.5.1913 - Santa Monika, 16.8.1993)

2003 - Umro Idi Amin Dada, predsednik Ugande
(Arua, 1.1.1923 - Džeda, 16.8.2003)

2005 - Umro Aleksandar Jakovljević Gomeljski, ruski košarkaš i trener
(Lenjingrad, 18.1.1928 - Moskva, 16.8.2005)

2005 - Umro Dragan Kovačević, kompozitor i dirigent
(8.1.1941 - Beograd, 16.8.2005)

2006 - Umro Alfredo Stresner, paragvajski političar i državnik, diktator
(Enkarnasion, 3.11.1912 - Brazilija, 16.8.2006)

2007 - Umro Maks Rouč, američki džez bubnjar
(Njulend, 10.1.1924 - Njujork, 16.8.2007)

2008 - Umro Dorival Kami, brazilski pevač i kompozitor, otac "Bosa nove"
(Salvador, 30.4.1914 - Rio de Žaneiro, 16.8.2008)

2008 - Umro Gmitar Obradović, akademski slikar
(1935 - Leskovac, 16.8.2008)

2010 - Umro Dimitris Joanidis, grčki oficir, jedan od predvodnika vojnog puča 1967. godine (Atina, 13.3.1923 - Atina, 16.8.2010)

[Bisernica]

17. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/50270_404164430647_8093710_n-1.jpg


Veliki srpski pisac i satiričar Radoje Domanović umro na današnji dan 1908. godine. Jedne od najcenjenijih srpskih glumica Mira Stupica rođena 17. avgusta 1923. Nemci obesili petoricu srpskih rodoljuba na Terazijama u Beogradu, 1941. godine.


Na današnji dan 1908. godine umro je srpski pisac, satiričar Radoje Domanović. Nakon završetka Velike škole u Beogradu radi kao nastavnik u Vranju, Pirotu, Leskovcu. Otpuštan je iz službe kao protivnik Obrenovića. Od 1905. godine do smrti, predvodi odeljenje korektora Državne štamparije u Beogradu. Uređivao je satirični list Stradija. Oštro je prikazivao vlastodršce koje je smatrao korumpiranim i brutalnim, ali i lažno rodoljublje i servilno građanstvo. Osim opore satire, pisao je i gotovo idilične pripovetke iz seoskog života. Najpoznatija Domanovićeva dela su: satirične pripovetke Stradija, Vođa, Danga, Mrtvo more, Kraljević Marko po drugi put među Srbima. (Ovsište, 17.2.1873 - Beograd, 17.8.1908)

Jedna je od najcenjenijih srpskih pozorišnih, filmskih i televizijskih glumica, koju često prate epiteti najveće srpske glumice Mira Stupica rođena je na današnji dan 1923. godine. Debitovala je 1941. godine u pozorištu. Godine 1955, zajedno sa Bojanom Stupicom otišla je u Zagreb, gde je glumila u Hrvatskom narodnom kazalištu do 1957. godine, posle čega se vraća u Beograd. Rad na filmu je započela 1951. godine, od kada je ostvarila oko 50 filmskih i televizijskih uloga. Mira Stupica je starija sestra renomiranog glumca Bore Todorovića.

1552 - Štampana prva ćirilična knjiga u Beogradu - Beogradsko četvorojevanđelje

1629 - Rođen Jan Sobjeski (Ivan III), poljski kralj
(Olesko, 17.8.1629 - Vilanov, 16.6.1696)

1761 - Rođen Sava Tekelija (Popović), književnik i dobrotvor, predsednik Matice srpske (Arad, 17.8.1761 - Arad, 21.9.1842)

1786 - Rođen Dejvi Kroket, američki političar i nacionalni junak
(Tenesi, 17.8.1786 - Alamo, 6.3.1836)

1835 - Knez Miloš Obrenović stigao u Carigrad, u prvu zvaničnu audijenciju kod turskog sultana Mahmuda Drugog

1868 - Umro Ivo Vizin, moreplovac, prvi Jugosloven koji je oplovio Zemlju
(Prčanj, 3.11.1806 - Prčanj, 17.8.1868)

1892 - Rođena Me Vest, američka filmska glumica
(Bruklin, 17.8.1892 - Holivud, 22.11.1980)

1908 - U Parizu prikazan prvi crtani film u istoriji Fantazmagorija, Emila Kurtea

1911 - Rođen Mihail Botvinik, sovjetski šahovski velemajstor, svetski šampion
(Kuokala, 17.8.1911 - Moskva, 5.5.1995)

1926 - Rođen Džordž Meli, britanski džez pevač
(Liverpul, 17.8.1926 - London, 5.7.2007)

1935 - Rođen Vladimir Popović, pozorišni, filmski i televizijski glumac, direktor Crnogorskog narodnog pozorišta
(Dragova Luka, 17.8.1935 - Podgorica, 12.5.1981)

1941 - Nemci obesili petoricu srpskih rodoljuba na Terazijama, u Beogradu, pod optužbom za navodne terorističke aktivnosti. Oni su streljani u dvorištu zgrade Gestapoa, a njihova beživotna tela ostavljena su danima, u znak pretnje, da vise na stubovima javne rasvete.

1943 - Rođen Robert de Niro, američki filmski glumac, dobitnik Oskara
(Njujork, 17.8.1943)

1945 - Japan kapitulirao u Drugom svetskom ratu

1953 - Rođen Dragan Kićanović, košarkaš, reprezentativac Jugoslavije i sportski funkcioner (Čačak, 17.8.1953)

1960 - Rođen Šon Pen, američki filmski glumac, dobitnik Oskara (Santa Monika, 17.8.1960)

1982 - Pojavio se prvi CD izrađen u fabrici "Filips" u Nemačkoj

1990 - Napadom hrvatskih paravojnih formacija na Benkovac počeli oružani sukobi u SFRJ

1999 - Katastrofalan zemljotres u Turskoj

2001 - Umro Živko Nikolić, filmski i televizijski reditelj i scenarista
(Ozrinići, 20.11.1941 - Beograd, 17.8.2001)

2003 - Umro Milisav Krsmanović, književnik (Borike, 1948 - Nova Pazova, 17.8.2003)

2010 - Umro dr Srboljub Stamenković, profesor i dekan Geografskog fakulteta u Beogradu

[Bisernica]

18. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan 1850. godine umro francuski pisac Onore de Balzak. Postavljen kamen-temeljac Narodnog pozorišta u Beogradu 1868. godine.


Pisac Onore de Balzak umro je na današnji dan 1850. godine. Francuski književnik, koji je rođen 14. maja 1799. godine u Turu, završio je prava u Parizu. Šest godina po završetku studija, mimo volje roditelja, pisao je romane koje je objavljivao pod tuđim imenom. Balzak je otkrio sav značaj i sve bogatstvo privatnog života sadašnjice, slikao svet svoga vremena i pisao istoriju savremene naravi. Balzak se sa pravom može smatrati tvorcem modernog romana. Pre njega, roman je smatran za niži književni rod. Pored mnogobrojnih dela, među kojima su najpoznatija Evgenija Grande i Čiča Gorio, Balzak je zamislio čitavo jedno zdanje od oko 100 dela, sa preko 1.500 likova koji bi bili međusobno povezani u zajednički svet kojem je dao ime Ljudska komedija. Po Balzakovoj koncepciji, taj ciklus Ljudske komedije ima tri osnovna dela: Studije naravi, Filozofske studije i Analitičke studije. Balzak spada u najveće francuske i svetske romansijere.

Kamen-temeljac Narodnog pozorišta u Beogradu postavljen je 1868. godine. Te godine, kada je osnovano Narodno pozorište u Beogradu, Srbija je jedva imala nešto preko milion dve stotine hiljada stanovnika. Posle više pokušaja, koji datiraju još od 1842. godine, da se u Beogradu osnuje stalno profesionalno pozorište, a koji su iz različitih razloga bili kratkog daha, ali su nedvosmisleno pokazali da ovoj zemlji i njenoj prestonici teatar treba - 1868. godine je osnovano Narodno pozorište u Beogradu. Prva predstava, Đurađ Branković Karolja Obernjaka, održana je 22. novembra 1868. u gostionici Kod engleske kraljice, koja je sledećih godinu dana bila privremeni dom Pozorišta.

1750 - Rođen Antonio Salijeri, italijanski kompozitor i dirigent
(Lenjago, 18.8.1750 - Beč, 7.5.1825)

1805 - Bitka na Ivankovcu u Prvom srpskom ustanku

1830 - Rođen Franc Jozef I, austrijski car i hrvatsko-ugarski kralj
(Šenbrun, 18.8.1830 - Šenbrun, 21.11.1916)

1831 - Rođen Kornelije Stanković, kompozitor, horovođa i pijanista
(Budim, 18.8.1831 - Budim, 5.4.1865)

1872 - Umro Petar Preradović, književnik
(Grabrovica, 19.3.1818 - Farafeld, 18.8.1872)

1876 - Rođen Dragutin Dimitrijević Apis, general
(Beograd, 18.8.1876 - Solun, 26.6.1917)

1908 - Rođen Milan Ristić, kompozitor, akademik
(Beograd, 18.8.1908 - Beograd, 20.12.1982)

1918 - Rođena Elza Morante, italijanska književnica
(Rim, 18.8.1918 - Rim, 26.11.1985)

1922 - Rođena Šeli Vinters, američka filmska glumica, dobitnica Oskara
(Sent Luis, 18.8.1922 - Beverli Hils, 14.1.2006)

1922 - Rođen Alan Rob Grije, francuski književnik, scenarista i filmski reditelj, akademik (Brest, 18.8.1922 - Pariz, 18.2.2008)

1923 - Rođen Pavle Popović, književnik
(Berane, 18.8.1923 - Novi Sad, 5.8.2001)

1926 - Rođen Ilija-Ika Gligorijević, arhitekta
(Beograd, 18.8.1926 - Beograd, 30.3.2007)

1932 - Rođen Raško Jovanović, književnik, pozorišni i književni istoričar i kritičar (Beograd, 18.8.1932)

1933 - Rođen Roman Polanski, poljski filmski reditelj, dobitnik Oskara
(Pariz, 18.8.1933)

1937 - Rođen Robert Redford, američki filmski glumac, dobitnik Oskara
(Santa Monika, 18.8.1937)

1948 - U Beogradu potpisana Dunavska konvencija

1952 - Rođen Patrik Svejzi, američki filmski glumac
(Hjuston, 18.8.1952 - Los Anđeles, 14.9.2009)

1994 - Umro Elijas Kaneti, književnik, nobelovac
(Ruščuk, 25.7.1905 - Cirih, 18.8.1994)

2003 - Umro Miroslav-Mirko Kamenjašević, atletičar, sportski novinar Radio Sarajeva (Tuzla, 2.8.1921 - Hirona, 18.8.2003)

2003 - Umrla Tatjana Lukjanova, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 6.11.1923 - Beograd, 18.8.2003)

2004 - Umro Elmer Bernštajn, američki kompozitor filmske muzike, dobitnik Oskara
(Njujork, 4.4.1922 - Kalifornija, 18.8.2004)

2008 - Umro Miodrag Draganić, izdavač, direktor izdavačke kuće "Draganić"
(Kusić, 1949 - 18.8.2008)

2008 - Umro Božidar Ćetković, šahista, majstor FIDA, prvak Crne Gore
(Podgorica - Beograd, 18.8.2008)

2009 - Umro Kim Dae Džung, predsednik Republike Koreje, nobelovac
(Kvangdžu, 3.12.1925 - Seul, 18.8.2009)

[Bisernica]

19. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/imagesqtbnANd9GcQb_mTczUsLLlltmS9OHBtSdy-1.jpg


Srpski književnik Danko Popović rođen na današnji dan 1928. godine. Jednog od najvećih liričara 20. veka Federika Garsiju Lorku, 19. avgusta 1936. godine streljali su frankisti.


Na današnji dan 1928. godine rođen je srpski književnik Danko Popović. Pravni fakultet završio je u Beogradu, gde je proveo najveći deo života. Autor je više pripovedaka, eseja i romana, filmskih scenarija, radijskih i televizijskih drama, a postao je poznat romanom Knjiga o Milutinu, verovatno najtiražnijim romanom srpske književnosti druge polovine 20. veka. Dela: romani - Gospodari, Oficiri, Svinjski ujed, Udovice, Čarapići, Kuća Lukića, Konak u Kragujevcu, pripovetke Svečanost i Kukurek i kost, knjige eseja Vreme laži, Događaji i priviđenja, Na krstu i raskršću, Nespokoji, Božur i trnje, Seobe stare i nove i Četiri vetra. Umro je u Beogradu 7. avgusta 2009. godine.

Španskog pisca, muzičara i slikara Federika Garsiju Lorku (Fuantevakeros, 15.6.1899 - Granada, 19.8.1936), jednog od najvećih liričara 20. veka, 1936. godine na današnji dan streljali su frankisti u Visnaru kraj Granade. Njegove pesme pisane su duboko samosvojnim jezikom po formi bliskom nadrealističkom maniru. Nazivali su ga "andaluzijski slavuj", pošto je njegovo delo prožeto duhom i bojama španskog juga. Višestruko obdaren, bio je omiljen za života, a posle tragične smrti postao je najčitaniji svetski pesnik. Dela: zbirke pesama Ciganski romansero, Pesnik u Njujorku, Knjiga pesama, Pesme, Tamaritski divan, poema Kante Hondo, tužbalica Plač za Ignasijom Sanćesom Mehijasom, drame Leptirove čarolije, Marijana Pineda, Čudesna obućarka, Don Kristobalovo malo pozorište, Ljubav don Perlimplina, Belise u njihovom vrtu, Donja Rosita neudata, Krvava svadba, Jerma, Dom Bernarda Albe.

14. - Umro Oktavijan Avgust, rimski car (23.9.63. p.n.e - Nola, 19.8.14. n.e.)

1662 - Umro Blez Paskal, francuski filozof, matematičar i fizičar
(Klermon Feran, 19.6.1623 - Pariz, 19.8.1662)

1741 - Danski moreplovac Vitus Jonas Bering otkrio Aljasku

1819 - Umro Džems Vat, škotski inženjer, konstruktor parne mašine
(Grinok, 19.1.1736 - Hitfild, 19.8.1819)

1871 - Rođen Orvil Rajt, američki pilot i konstruktor aviona, sa bratom Vilburom izveo prvi let u istoriji vazduhoplovstva
(Dejton, 19.8.1871 - podaci o smrti nepoznati)

1883 - Rođena Gabrijela-Koko Šanel, francuska modna kreatorka
(Somur, 19.8.1883 - Pariz, 10.1.1971)

1893 - Zlatibor postao turističko mesto

1899 - Rođen German (Hranislav Đorić), srpski patrijarh
(Jošanička banja, 19.8.1899 - Beograd, 27.8.1991)

1907 - Rođen Radovan Zogović, književnik i prevodilac
(Mašnica, 19.8.1907 - Beograd, 4.1.1986)

1922 - Rođen Predrag Knežević Kneža, novinar i urednik Radio Beograda, bard sportskog novinarstva
(Kruševac, 19.8.1922 - Beograd, 7.8.2008)

1929 - Umro Sergej Pavlovič Djagiljev, ruski baletski koreograf
(Gruzin, 19.3.1872 - Venecija, 19.8.1929)

1933 - Školski brod "Jadran" upisan u flotnu listu Kraljevske Ratne mornarice

1945 - Rođen Bil Klinton, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Houp, 19.8.1945)

1945 - Rođen Jan Gilan, engleski pevač, kompozitor i pesnik, član grupe "Dip Parpl"
(Hautslou, 19.8.1945)

1983 - Umro Aleksandar Ranković, političar, načelnik OZNA, ministar unutrašnjih poslova Srbije, narodni heroj
(Draževac, 28.11.1909 - Dubrovnik, 19.8.1983)

1990 - Pobedom nad Sovjetskim Savezom na 11. svetskom prvenstvu u Argentini Jugoslavija treći put postala svetski šampion u košarci

1996 -Udes ruskog transportnog aviona "iljušin" u blizini aerodroma "Beograd"

1997 - Umrla Maja Dimitrijević, pozorišna, filmska i TV glumica
(Zagreb, 10.1.1926 - Beograd, 19.8.1997)

2000 - Predstavljen Ugovor sa narodom Demokratske opozicije Srbije

2003 - Poginuo Seržo Vijeira de Melo, brazilski diplomata, specijalni predstavnik UN u Iraku
(Rio de Žaneiro, 15.3.1948 - Bagdad, 19.8.2003)

2007 - Umro Slobodan Kojić, akademski slikar
(18.5.1955 - 19.8.2007)

[Bisernica]

20. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/260pxFriedrich_Wilhelm_Joseph_von_Schell-1.png


Na današnji dan preminuo Fridrih Vilhelm Šeling, nemački filozof. Rođen Radživ Gandi, nekadašnji premijer Indije i sin Indire Gandi. Kraj Cerske bitke u Prvom svetskom ratu.



Godine 1854. na današnji dan preminuo Fridrih Vilhelm Šeling, nemački filozof. Sa 15 godina upisao se na Univerzitet u Tibingenu. Na Univerzitetu su Šelinga zanimale i filozofija i teologija. Rano nagoveštava istorijsko-kritički metod, koji je kasnije dobio detaljnu obradu u novotibingenskoj školi. Uticaji Francuske revolucije i entuzijazam nadolazećeg romantizma, naišli su na živi odziv kod Šelinga i u krugu njegovih prijatelja. Zahvaljujući Fihteovom trudu i Geteovoj podršci, postaje profesor u Jeni. U to vreme tesno sarađuje sa romantičarskim kružokom - braćom Šlegel, Gardenbergom i drugima. Duša toga kružoka bila je Karolina Šlegel, žena jednog od braće Šlegel, koja je u germanskim književnim krugovima igrala ulogu nemačke De Stal. Njen uticaj na predstavnike romantičarske i filozofske literature bio je jako veliki. U najvećem je stepenu na sebi ispitao taj uticaj sam Šeling, pridobivši Karolinu Šlegel za bliskog prijatelja, a potom i za predanu ženu. Kuno-Fišer sa punim pravom je Karolinu nazvao Šelingovom muzom. Njeno interesovanje za filozofska pitanja, a naročito bezgranična vera u Šelingovu filozofsku genijalnost, uslovilo je taj duhovni nivo, kojim se karakteriše najproduktivniji period njegovog života, donevši mu gromoglasnu popularnost i veliki ugled među savremenicima.

(Leonberg, 27. 01. 1775 - Ragac, 20. 08. 1854)

1944.- Rođen Radživ Gandi, indijski političar i državnik, premijer Indije i sin Indir Gandi Postao je najmlađi predsednik vlade u indijskoj istoriji. Bio je profesionalni pilot pre nego što je postao političar. Oženio se Sonjom Gandi, koju je sreo na koledžu. Distancirao se od politike sve do smrti njegova brata 1980. Posle atentata na njegovu majku Indiru Gandi 1984. vođe Kongresne partije su ga ubedili da postane predsednik vlade. Te godine 1984. ostvario je veliku pobedu na izborima. Kao političar krenuo je da razmontira kvote, dozvole i tarife, koje su bile najveći izvor korupcije. Modernizovao je ekonomiju, telekomunikacije, obrazovanje i poticao nauku. Poboljšao je odnose sa SAD. Indijske trupe je poslao u mirovnu misiju u Šri Lanku, ali to se loše završilo povlačenjem indijske vojske. Skandal sa Boforsima razbio je sliku o njemu kao nekorumpiranom političaru, pa je 1989. izgubio izbore. Ostao je vođa Kongresne stranke do 1991. Ubijen je tokom kampanje. Žena samoubica ga je ubila tbog njegova mešanja u sukob u Šri Lanki. Njegova žena Sonja Gandi postala je vođa Kongresne stranke 1998. i dovela je partiju do pobede 2004.
(Delhi, 20. 08. 1944 - Sriperumbuduri, 21. 05. 1991)

1860.- Rođen Rejmon Poenkare, francuski državnik, premijer i predsednik Francuske, akademik
(Bar l dik, 20. 08. 1860 - Pariz, 15. 10. 1934)

1872.- Izašao poslednji broj književnog časopisa "Danica"

1876.- Poginuo Nikolaj Nikolajevič Rajevski, pukovnik ruske armije, dobrovoljac u srpsko-turskom ratu
(Razumovka, 1840 - Gornji Adrovac, 20. 08. 1876)

1901.- Rođen Salvatore Kvazimodo, italijanski književnik, nobelovac
(Sirakuza, 20. 08. 1901 - Napulj, 14. 06. 1968)

1914.- Završena Cerska bitka u Prvom svetskom ratu

1929.- Rođen Miodrag Radovanović - Mrgud, pozorišni, filmski i TV glumac
(Čačak, 20. 08. 1929)

1941.- Rođen Slobodan Milošević, političar i državnik, predsednik SPS, predsednik Srbije i Savezne Republike Jugoslavije
(Požarevac, 20. 08. 1941 - Hag, 11. 03. 2006)

1941.- Rođen Peter Šider, austrijski političar, predsednik Parlamentarne skupštine Saveta Evrope
(Beč, 20. 08. 1941)

1942.- Rođen Ajzak Hejz, američki soul muzičar, dobitnik "Oskar"-a
(Kovington, 20. 08. 1942 - Memfis, 10. 08. 2008)

1943.- Rođen Dragan Nikolić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 20. 08. 1943)

1969.- Rođen Dragan Jaćimović, planinar, osvajač Mont Everesta
(Užička Požega, 20. 08. 1969)

1978.- Umro Miodrag Borisavljević, književnik
(Užice, 11. 09. 1893 - Beograd, 20. 08. 1978)

1994.- Umro Aleksandar - Saša Petrović, filmski reditelj i književnik
(Pariz, 14. 01. 1929 - Pariz, 20. 08. 1994)

1994.- Umro Robert Roždestvenski, ruski književnik
(Kosika, 20. 06. 1932 - Moskva, 20. 08. 1994)

1994.- Umro Lajnus Poling, hemičar i pacifista, nobelovac
(Portland, 28. 02. 1901- Big Sur, 20. 08. 1994)

1995.- Umro Hugo Prat, italijanski strip-crtač
(Venecija, 15. 06. 1927 - Lozana, 20. 08. 1995)

2001.- Umro Fred Hojl, britanski astronom i matematičar
(Bingli, 24. 06. 1915 - Burnmaut, 20. 08. 2001)

2006.- Umro Aleksandar Petrović, atletski trener
(Ćuprija, 14. 11. 1934 - Ćuprija, 20. 08. 2006)

2007.- Umro Branimir Živojinović, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, urednik Srpske književne zadruge
(Beograd, 10. 06. 1930 - Beograd, 20. 08. 2007)

2008.- Umro Hua Guofeng, kineski političar, generalni sekretar KP Kine
(Jaočeng, 16. 02. 1921- Peking, 20. 08. 2008)

[Bisernica]

21. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/stevan_hristic-1.jpg


Slovenački lingvista i slavista Jernej Kopitar rođen na današnji dan 1870. godine. Poznati kompozitor Stevan Hristić preminuo 21. avgusta 1958. Trupe Varšavskog pakta okupirale Čehoslovačku 1968. godine.


Slovenački lingvista i slavista Jernej Kopitar rođen je na današnji dan 1870. godine. Bio je član bečke dvorske biblioteke i cenzor slovenskih i novogrčkih knjiga. Radio je na stvaranju zajedničkog književnog jezika Slovenaca, a pomogao je i projektu Vuka Karadžića u oblikovanju srpskog književnog jezika temeljenog na narodnom govoru. Naime, Jernej Kopitar je preveo reči na nemački i latinski jezik. Kada je Vuk Karadžić došao u Beč 1813. nakon Prvog srpskog ustanka, napisao je knjigu o propasti ustanka. Zamolio je Jerneja, kao cenzora slovenskih knjiga u Beču da mu je objavi. Jernej to nije učinio ali se zainteresovao za rad Vuka Karadžića, pa mu je već naredne godine objavio „Pismenicu serbskoga jezika po govoru prostoga naroda napisanu" kao i „Malu prosto-narodnu slavenoserbsku pesnaricu". Do kraja Kopitarevog života, među njima je vladalo izuzetno prijateljstvo i borba za narodni srpski jezik kao zvaničan u Srbiji. Kao Vukov saradnik Jernej ga je savetovao da objavi prvu gramatiku srpskog jezika, da prikuplja a zatim objavi narodne umotvorine, da prikuplja reči narodnog govora kako bi izdao Prvi srpski rečnik.

Kompozitor i dirigent, akademik Stevan Hristić umro je 21. avgusta 1958. godine. Svojom sveukupnom delatnošću je bio najistaknutiji kompozitor u Srbiji u prvoj polovini 20. veka. Školovao se na čuvenom Lajpciškom konzervatorijumu, koji je njegovom radu dao solidne profesionalne temelje. Takođe je, u vreme pred Prvi svetski rat, boravio u Moskvi, Parizu i Rimu. Upoznat sa muzičko-stilskim tendencijama ondašnje Evrope, kao i sa osloncem u tradiciji srpskog muzičkog romantizma i nacionalne boje (posebno samoga Mokranjca), stvorio je osoben muzički jezik koji je bio mešavina folklornih uticaja i kasnoromantičarskih, impresionističkih i verističkih elemenata u melodiji, harmoniji i instrumentaciji. Ovo je učinilo da njegova muzika bude slušljiva i bliska širokom auditorijumu. Njegov najznačajniji doprinos razvoju kulturnog života Srbije je osnivanje i vođenje Beogradske filharmonije. Ipak, najviše zasluga nosi za svoje stvaralaštvo. Ono počinje pisanjem scenske muzike za komad s pevanjem „Čučuk Stana" (1907.), a do kraja svog života je napisao i solo pesme, nekoliko horskih dela, dve koncertantne kompozicije, „Simfonijsku fantaziju za violinu i orkestar" (diplomski rad u Lajpcigu) i „Rapsodija za klavir i orkestar". Njegova najznačajnija, i najpoznatija, dela su (prvi u srpskoj muzici) oratorijum „Vaskrsenje", izvanredno „Opelo u b-moll-u", jedina dovršena opera „Suton" i, kao njegovo najpoznatije, a moglo bi se reći i najkvalitetnije delo, balet Ohridska legenda.

1900. - Umro Ilija Ognjanović - Abukazem, književnik (Novi Sad, 12. 05. 1845 - Budimpešta, 21. 08. 1900)

1904. - Rođen Kaunt Bejzi, američki džez-pijanista (Red Benk, 21. 08. 1904 - Holivud, 26. 04. 1984)

1907. - Rođen Haj Zaret, američki književnik (Njujork, 21. 08. 1907 - Vestport, 02. 07. 2007)

1935. - Rođen Toma Mihajlović, novinar i foto-reporter listova "Arena" i "Novosti" (Paraćin, 21. 08. 1935 - Beograd, 26. 05. 2007)

1936. - Rođen Vilt Čemberlen, američki košarkaš (Filadelfija, 21. 08. 1936 - Los Anđeles, 12. 10. 1999)

1940. - Ubijen Lav Davidovič Bronštajn Trocki, ruski revolucionar (Ivanovka, 07. 11. 1879 - Meksiko Siti, 21. 08. 1940)

1944. - Počela međunarodna konferencija u Dambarton Oksu, posvećena osnivanju organizacije Ujedinjenih nacija

1951. - Umro Konstant Lambert, engleski kompozitor, dirigent i muzički kritičar (London, 23. 08. 1905 - London, 21. 08. 1951)

1964. - Umro Palmiro Toljati, italijanski političar, osnivač i generalni sekretar KP Italije (Đenova, 26. 03. 1893 - SSSR, 21. 08. 1964)

1968. - Trupe Varšavskog pakta okupirale Čehoslovačku

1979. - Umro Đuzepe Meaca, italijanski fudbaler, reprezentativac (Milano, 23. 08. 1910 - Rapalo, 21. 08. 1979)

1986. - Rođen Jusein Bolt, jamajčanski atletičar, svetski i olimpijski šampion (Triloni, 21. 08. 1986)

2005. - Umro Branislav-Ciga Milenković, pozorišni, filmski i TV glumac (Cerovac, 20. 04. 1931- Beograd, 21. 08. 2005)

2008. - Umro Mario Bertok, hrvatski šahista, internacionalni majstor, reprezentativac Jugoslavije (Zagreb, 02. 09. 1929 - Zagreb, 21. 08. 2008)

2010. - Umro Kristof Šlingenzif, nemački reditelj (Oberhauzen, 24.10.1960 - Berlin, 21.8.2010)

[Bisernica]

22. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/11408226844eab10b77be9450186937_big-1.jpg


Na današnji dan rođen je francuski kompozitor Klod Debisi i nemačka režiserka Leni fon Rifenštal. Rifenštalova je autorka kontroverznog dokumentarnog filma "Trijumf volje", koji se smatra ključnim filmom nacističke filmske propagande.


Na današnji dan 1862. godine u Sen Žermenu je rođen Klod Debisi, francuski kompozitor. Debisi je studirao kompoziciju na pariskom Konzervatorijumu. Kao dobitnik "Rimske nagrade" proveo je dve godine na usavršavanju u Italiji. Po povratku u Pariz, kretao se u krugu umetnika okupljenih oko Stefana Malarmea. Pored komponovanja, Debisi je povremeno nastupao kao pijanista i dirigent vlastitih dela u Londonu, Beču, Budimpešti, Rimu... Takođe, pisao je studije i muzičke kritike. Debisijeva umetnička estetika i muzičko delo zasnovano na neposrednosti izražavanja imali su dalekosežan uticaj na evropsku muziku. Potisnuta je dominacija Vagnerovog stila i postavljeni su temelji razvoja moderne muzike. Debisijeva najpoznatija dela su: opera Paleas i Melisanda, balet Igre, orkestarska dela: Preludijum za poslepodne jednog fauna, Nokturno i More, kao i niz klavirskih dela i solo - pesma na stihove Bodlera, Verlena i Malarmea.

Godine 1902. u Berlinu je rođena Leni fon Rifenštal, nemačka filmska glumica, igračica, režiser i fotoreporter. Leni je studirala slikarstvo i balet, a dvadesetih godina prošlog veka pojavila se u nekoliko "planinskih" filmova. Reč je o žanru, koji su izmislili Nemci uoči dolaska nacista na vlast. Godine 1932, režirala je film prepun vizuelne lepote i misticizma Plavo svetlo. To delo je bilo razlog velike Hitlerove želje da upozna autorku filma. Poznanstvo sa Hitlerom za Leni Rifenštal bilo je ključ njenog uspeha, ali i zla kob. Tri godine kasnije, po Hitlerovoj porudžbini, snimila je kontroverzni dokumentarni film Trijumf volje, u kome je prikazala nacistički kongres sa Paradom u Nirnbergu. To ostvarenje se smatra ključnim filmom nacističke filmske propagande. Tehnički savršeno izveden, uz upotrebu 30 kamera, što je bilo nezamislivo za doba u kome je nastao, film Trijumf volje decenijama je izazivao polemike među filmskim kritičarima i teoretičarima oko odnosa propagandnih ciljeva i njegovog fascinantnog vizuelnog jezika. Na Svetskoj izložbi u Parizu, Leni je za taj film dobila "Zlatnu medalju", a sledeći veliki dokumentarac Olimpija, posvećen Olimpijadi u Berlinu 1936, nagrađen je "Musolinijevim peharom" - nagradom Venecijanskog festivala, 1938. godine. Svoj bogati lični i profesionalni život, Leni fon Rifenštal je opisala u memoarima pod nazivom Oticanje vremena. Povodom obeležavanja stogodišnjice njenog rođenja prikazan je dokumentarni film Podvodne impresije, koji je Leni snimila tokom svojih ronilačkih izleta u egzotičnim morima.

1874 - Rođen Maks Šeler, nemački filozof
(Minhen, 22.8.1874 - Frankfurt na Majni, 19.5.1928)

1878 - Osnovan Vojni muzej u Beogradu

1908 - Rođen Anri Kartije Breson, francuski fotograf
(Šantel, 22.8.1908 - Il-sur-Sorg, 2.8.2004)

1911 - Iz pariskog Luvra ukradena Leonardova "Mona Liza", vraćena 1913. godine

1914 - Sagrađen prekookeanski brod "Dulos", 1978. godine pretvoren u najveću ploveću knjižaru na svetu

1919 - Rođena Darinka Vukotić Plaović, pozorišna glumica
(Kraljevo, 22.8.1919 - 21.5.2007)

1925 - Rođen Milivoj Jugin, vazduhoplovni inženjer, novinar i publicista (Kikinda, 22.8.1925)

1927 - Rođen Aleksandar Obradović, kompozitor
(Bled, 22.8.1927 - Beograd, 1.4.2001)

1936 - Rođen Dobrica Erić, pesnik (Donja Crnuća, 22.8.1936)

1942 - Umro Mihail Mihajlovič Fokin, ruski baletski igrač, koreograf i pedagog (Petrograd, 23.4.1880 - Njujork, 22.8.1942)

1948 - U Zabrežju kod Obrenovca odigrana prva noćna fudbalska utakmica u Jugoslaviji, između lokalnog kluba "Drvodeljac" i beogradskog "Partizana"

1971 - Rođen Vojin Ćetković, pozorišni, filmski i TV glumac
(Kruševac, 22.8.1971)

1997 - Umro Borislav-Bora Ilić, novinar i urednik RTS-a
(Prislonica, 1938 - Beograd, 22.8.1997)

2001 - Umro Petar Cvejić, reditelj RTB-a
(Beograd, 16.2.1935 - Beograd, 22.8.2001)

2007 - Umro Kemal Hrustanović, bosanski scenograf, profesor Akademije dramskih umetnosti u Sarajevu (Gacko, 4.10.1941 - Goražde, 22.8.2007)

2009 - Umro Ratko Nikić, novinar i urednik Radio Beograda
(Beograd, 1.12.1948 - Beograd, 22.2009)

2010 - Umro Stjepan Bobek Štef, fudbaler i trener, reprezentativac
(Zagreb, 3.12.1923 - Beograd, 22.8.2010)

[Bisernica]

23. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Grčki državnik Elefterios Venizelos, veliki prijatelj Srbije, rođen na današnji dan 1864. Televizija Beograd počela da emituje program 23. avgusta 1958. godine.


Na današnji dan 1864. godine rođen je grčki državnik Elefterios Venizelos, osnivač Liberalne stranke i pet puta predsednik vlade od 1910. do 1933. godine. Predvodio je borbu za oslobođenje Krita od Turaka i ujedinjenje tog grčkog ostrva u Mediteranu sa maticom. Sklopio je Balkanski savez i ušao u Prvi balkanski rat protiv Turske 1912. i uspeo je da ojača i proširi Grčku u dva balkanska i u Prvom svetskom ratu. Bio je veliki prijatelj Srbije. Kad su tokom Prvog svetskog rata Centralne sile ponudile Grčkoj teritorijalne ustupke, pod uslovom da prekrši sporazum o savezništvu sa Srbijom i stupi u rat protiv nje, ponudu je odbio rečima: "Grčka je suviše mala zemlja da bi učinila tako veliku podlost". Kao premijer reformisao je radničko i agrarno zakonodavstvo i reorganizovao kopnenu armiju i ratnu mornaricu. Umro je Francuskoj, u emigraciji, gde se našao zbog suštinskog dugogodišnjeg neslaganja sa grčkom kraljevskom dinastijom.

Televizija Beograd počela da emituje program 23. avgusta 1958. godine. Zvanični rad TV Beograd počeo je emisijama eksperimentalnog programa iz još nedovršenog studija na Sajmištu. Otvaranje TV Beograd najavila je Olivera Živković, spiker Radio Beograda. Olga Nađ je obavestila gledaoce o emisijama koje će biti emitovane, a zatim je najavila prenos otvaranja Međunarodnog sajma tehnike i naučnih dostignuća. Reditelj prvog prenosa bio je Miroslav Dedić. Bila je subota, 23. avgust. U 20 časova krenuo je prvi TV Dnevnik, koji je vodio Mića Orlović. Informativni program je prvog dana uživo emitovao emisiju Svetolika Mitića. Zabavni program režirala je Mirjana Samardžić, a voditelji su bili Mića Tomić i Predrag Laković. Slavko Simić je recitovao, nastupila je Lola Novaković, Petar Cvejić i drugi. To je trenutak rađanja naše televizije.

1754 - Rođen Luj XVI, francuski kralj
(Versaj, 23.8.1754 - Pariz, 21.1.1793)

1839 - Velika Britanija zauzela Hongkong, na početku Opijumskog rata protiv Kine

1863 - Umro Mihail Semjonovič Ščepkin, ruski pozorišni glumac
(Krasni, 17.11.1788 - Jalta, 23.8.1863)

1876 - U boju na Šumatovcu brojno slabija srpska vojska odbila je više snažnih napada turske vojske na Aleksinac

1905 - Rođen Konstant Lambert, engleski kompozitor, dirigent i muzički kritičar
(London, 23.8.1905 - London, 21.8.1951)

1910 - Rođen Đuzepe Meaca, italijanski fudbaler, reprezentativac
(Milano, 23.8.1910 - Rapalo, 21.8.1979)

1912 - Rođena Jara Ribnikar, književnica, publicista i prevodilac
(Hradec Kralove, 23.8.1912 - Beograd, 30.4.2007)

1912 - Rođen Džin Keli (Judžin Karen), američki filmski glumac, režiser i baletski igrač (Pitsburg, 23.8.1912 - Los Anđeles, 2.2.1996)

1924 - Rođen Efraim Kišon (Ferenc Hofman), izraelski književnik
(Budimpešta, 23.8.1924 - Majstersrute, 29.1.2005)

1926 - Umro Rudolf Valentino, američki filmski glumac
(Kastelaneta, 6.5.1895 - Holivud, 23.8.1926)

1933 - Diplomirala Danica Tomić, prva Jugoslovenka pilot aviona

1939 - Rođen Milan Vlajčić, novinar, književnik, filmski i književni kritičar
(Beograd, 23.8.1939)

1944 - Nakon ulaska sovjetskih trupa u Rumuniju, rumunska armija okrenula oružje protiv dotadašnje saveznice Nemačke

1947 - Rođen Goran Sultanović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 23.8.1947)

1957 - Otvoren Beogradski sajam

1958 - Umro Rože Marten di Gar, francuski književnik, nobelovac
(Nevil na Seni, 23.3.1881 - Belem, 23.8.1958)

1962 - Američki telekomunikacioni satelit "Telstar" emitovao prvi televizijski prenos između SAD i Evrope

1978 - Rođen Kobi Brajant, američki košarkaš
(Filadelfija, 23.8.1978)

1989 - Umro Nebojša Mitrić, vajar
(Beograd, 7.7.1931 - Beograd, 23.8.1989)

1990 - Istočna i Zapadna Nemačka najavile ujedinjenje 3. oktobra 1990. godine i okončanje podele zemlje

2000 - Umro Milivoje-Mića Tomić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 10.2.1920 - Beograd, 23.8.2000)

2001 - Umro Zoran Gerzić, hirurg, akademik
(Užice, 17.10.1927 - Beograd, 23.8.2001)

2007 - Umro Faruk Begoli, glumac, scenarista i reditelj, profesor Fakulteta umetnosti u Prištini, osnivač i direktor Pozorišta za mlade "Dodona" u Prištini
(Peć, 14.2.1944 - Priština, 23.8.2007)

2010 - Umro Džordž Dejvid Vajs, američki muzičar
(Njujork, 9.4.1921 - Oldvik, 23.8.2010)

2010 - Umro Pjer-Mari Galoa, francuski general i geopolitičar, akademik SANU
(Torino, 29.6. 1911 - Pariz, 23.8.2010)

2010 - Umro Vidoje Vujović, glumac, prvak Pozorišta "Boško Buha" u Beogradu
(Novi Sad, 8.2.1937 - 23.8.2010)

[Bisernica]

24. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/300pxFrancois_Dubois_001-1.jpg


Pokolj hugenota, poznat kao Vartolomejska noć, izvršen je između 23. i 24. avgusta 1572. godine. Slavni argentinski književnik Horhe Luis Borhes rođen na današnji dan 1899. Nacionalni praznik Ukrajine.


Pokolj nekoliko hiljada hugenota (francuskih kalvinističkih protestanata), izvršen u noći uoči praznika Svetog Vartolomeja, između 23. i 24. avgusta 1572. godine, poznat je kao Vartolomejska noć. Taj događaj označio je prekid sa dotadašnjom politikom laviranja između katoličke crkve i protestanske stranke, naročito s obzirom na politiku približavanja Holandiji, a protiv Španije, koju je zastupao hugenotski vođa admiral Kolinji. Progoni protestanata trajali su u Parizu do septembra, a u unutrašnjosti Francuske do oktobra. Pretpostavlja se da je pobijeno 25.000 hugenota, a prema nekim procenama čak 50.000. Vartolomejska noć naziva se i "krvavim pariskim pirom", jer se pokolj hugenota dogodio pet dana posle venčanja kraljeve sestre Margarite Valoa za Anrija Burbonskog.

Slavni argentinski književnik Horhe Luis Borhes rođen je u Buenos Ajresu 24. avgusta 1899. godine. Rođen u porodici špansko-britansko-portugalskog porekla, Borhes je pre maternjeg naučio engleski jezik, a već u šestoj godini napisao je svoju prvu priču. Ranu mladost proveo je u Evropi, a po povratku u Argentinu pokrenuo je nekoliko književnih časopisa, objavio prve knjige poezije i zbirku eseja Sedam traženja. Godine 1935, objavljena je njegova Opšta istorija beščašća, a pet godina kasnije Antologija fantastične literature. Bio je direktor Nacionalne biblioteke i profesor engleske književnosti na Univerzitetu u Buenos Ajresu. Poslednjih dvadeset godina života, Borhes je, iako potpuno slep, neumorno pisao: Peščanu knjigu, Nove priče Bustosa Domeka, Istoriju večnosti i druge eseje. Dobitnik je mnogih međunarodnih književnih priznanja, ali njegovo delo, uprkos brojnim nominacijama, nije ovenčano Nobelovom nagradom. Delo ovog poete, maštara i jednog od najvećih intelektualaca savremene kulture, presudno je obeležilo latinoameričku književnost i svrstalo ga među najveće svetske pisce.

79 - U erupciji vulkana Vezuv zatrpani Pompeja i Herkulanum

1813 - Izvedena prva pozorišna predstava na srpskom jeziku - dramski pisac Joakim Vujić postavio komad Kreštalice u Mađarskom pozorištu u Pešti

1874 - Rođen Stanoje Stanojević, istoričar, profesor Univerziteta u Beogradu
(Novi Sad, 24.8.1874 - Beč, 30.7.1937)

1914 - Završena Cerska bitka u Prvom svetskom ratu

1923 - Rođena Radojka Živković, solista na harmonici i kompozitor
(Globoder, 24.8.1923 - Beograd, 14.8.2002)

1946 - Rođen Goran Marković, pozorišni i filmski reditelj
(Beograd, 24.8.1946)

1947 - Rođen Paulo Koeljo, brazilski književnik
(Rio de Žaneiro, 24.8.1947)

1974 - Umro Velimir Živojinović Masuka, književnik
(Velika Plana, 4.12.1886 - Beograd, 24.8.1974)

1989 - Umro Boris Koljčicki, meteorolog-amater
(Ukrajina, 1900 - Split, 24.8.1989)

1991 - Ukrajina proglasila nezavisnost od SSSR-a

1998 - Otkriven Spomenik srpskom trubaču u Guči

2005 - Umro Brok Piters (Džordž Fišer), američki filmski glumac
(Njujork, 2.7.1927 - Los Anđeles, 24.8.2005)

2008 - Umro Branislav Dragojević, književnik
(Beograd, 1933 - Beograd, 24.8.2008)

[Bisernica]

25. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/ivan-1.jpg


Na današnji dan 1530. godine rođen je ruski car Ivan IV Grozni. Godine 1903, preminuo književnik Stevan Sremac. Savezničke divizije u Drugom svetskom ratu oslobodile su Pariz.


Ruski car Ivan IV Vasiljevič, nazvan Ivan Grozni, rođen je na današnji dan 1530. godine. Bio je prvi ruski vladar koji je uzeo titulu cara. Pošto su Turci zaposeli "drugi Rim", Carigrad, pojavljuje se teorija o Moskvi kao "trećem Rimu". Ojačao je centralizovanu državu i carsko samodržavlje. Reforme je sprovodio veoma odlučno, zbog čega je dobio poznati nadimak. Podigao je 1553. prvu štampariju u Rusiji, a 1584. izgradio je, radi jačanja trgovine sa zapadom Evrope, grad Arhangelsk na ušću Severne Dvine u Belo more. Potukao je Tatare i osvojio Kazan 1552. i Astrahan 1556, pa je tako Rusija ovladala celim vodenim tokom Volge. Potom je pripojio Sibir. Sproveo pravne reforme i prvi uveo regularnu vojsku.

Jedan od najistaknutijih realista u srpskoj književnosti Stevan Sremac umro je 25. avgusta 1906. godine. Gimnaziju i istorijsko-filološke studije završio je u Beogradu. Bio je dobrovoljac u oslobodilački ratovima Srbije od 1876. do 1878. godine. Veći deo života proveo je kao srednjoškolski profesor po provincijskim mestima Srbije. Pisao je duhovite pripovetke najčešće iz života provincije u kojima je opisivao naravi i specifične ljudske tipove, neretko utemeljene na realnim događajima. Pod naslovom Iz knjiga starostavnih objavio je poetizovane pripovetke iz prošlosti Srba. Ipak, najpoznatija Sremčeva dela su drame Ivkova slava i Zona Zamfirova, romani Pop Ćira i pop Spira i Vukadin, kao i olitička satira Limunacija na selu.

1744 - Rođen Johan Gotfrid Herder, nemački filozof i književnik
(Moringen, 25.8.1744 - Vajmar, 18.12.1803)

1776 - Umro Dejvid Hjum, engleski filozof
(Edinburg, 26.4.1711 - Edinburg, 25.8.1776)

1867 - Umro Majkl Faradej, engleski hemičar i fizičar
(Njuington, 22.9.1791 - Hempton Kort, 25.8.1867)

1882 - Umro Vuk Vrčević, sakupljač narodnih umotvorina
(Risan, 26.2.1811 - Dubrovnik, 25.8.1882)

1900 - Umro Fridrih Vilhelm Niče, nemački filozof
(Reken, 15.10.1844 - Vajmar, 25.8.1900)

1918 - Rođen Leonard Bernštajn, američki dirigent i kompozitor
(Lorens, 25.8.1918 - Njujork, 14.10.1990)

1919 - Rođen Mirko Vujačić, književnik
(Grahovo, 25.8.1919)

1930 - Rođen Tomas Šon Koneri, škotski filmski glumac, dobitnik Oskara
(Edinburg, 25.8.1930)

1942 - Rođena Đurđija Cvetić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 25.8.1942)

1946 - Rođen Branko Cvejić, pozorišni, filmski i TV glumac, upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu
(Beograd, 25.8.1946)

1955 - Rođen Branislav Lečić, pozorišni, filmski i TV glumac, ministar kulture i informisanja Srbije
(Šabac, 25.8.1955)

1984 - Umro Truman Kapot, američki književnik
(Nju Orleans, 30.9.1924 - Bel Er, 25.8.1984)

1992 - Umro Mario Rosi, dramaturg, novinar Radio Beograda
(Beograd, 26.10.1948 - Beograd, 25.8.1992)

2000 - Ubijen Ivan Stambolić, političar i državnik, predsednik Predsedništva Srbije, direktor Jugoslovenske banke za međunarodnu ekonomsku saradnju
(Brezovi, 5.11.1936 -Zmajevac, 25.8.2000)

2000 - Umro Karl Barks, američki strip crtač
(Meril, 27.3.1901 - Oregon, 25.8.2000)

2002 - Umro Branko Popović, profesor Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 24.2.1934 - Beograd, 25.8.2002)

2005 - Umro Steva Markićević, muzički urednik Radio Beograd
(Novi Sad, 12.8.1925 - Beograd, 25.8.2005)

2007 - Umro Rejmon Bar, francuski političar i državnik, premijer Francuske
(Sen-Deni, 12.4.1924 - 25.8.2007)

2009 - Umro Edvard Mur Kenedi, američki senator
(Boston, 22.2.1932 - Hianis Port, 25.8.2009)

[Bisernica]

26. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/AntoineLavoisier-1.jpg


Francuski hemičar Antoan Lavoazje rođen na današnji dan 1743. godine. U Beogradu održano Treće zasedanje AVNOJ-a 1945. godine. Američki pilot Čarls Lindberg, prvi čovek koji je preleteo Atlantski okean, umro 1974. godine.


Treće zasedanje Antifašističkog veća nacionalnog oslobođenja Jugoslavije održano je 26. avgusta 1945. godine u Beogradu. Na njemu su potvrđene odluke donete posle zasedanja AVNOJ-a u Jajcu 1943. i usvojilo preporuke savezničke konferencije na Jalti. Doneta je i rezolucija o teritorijalnim pravima Jugoslavije na krajeve koji su posle Prvog svetskog rata priključeni Italiji: Slovenačko primorje, Beneška Slovenija, Trst, Istra, Rijeka, Zadar i ostrva Lastovo i Palagruža. Na tom zasedanju, AVNOJ je promenio ime u - Privremena Narodna skupština.

Na današnji dan 1974. godine, umro je američki pilot Čarls Ogastas Lindberg, prvi čovek koji je preleteo Atlantski okean. Avionom "Duh Sent Luisa" u maju 1927. godine, za 33 časa i 32 minuta preleteo je 5.856 kilometara od Njujorka do Pariza. Budući da tada nije bilo ni radara ni sigurnih radio-veza, njegov let se sa pravom može smatrati istorijskim podvigom. Posle otmice i ubistva njegovog sina Čarlsa 1932. godine, u SAD je donesen tzv. Lindbergov zakon, kojim je za otmicu predviđena smrtna kazna. Po dolasku na vlast u Nemačkoj Adolfa Hitlera, javno je ispoljavao simpatije za nacizam i protivio se ulasku SAD u Drugi svetski rat protiv Sila osovine.

1743 – Rođen Antoan Lavoazje, francuski hemičar, osnivač moderne hemije
(Pariz, 26.8.1743 - Pariz, 6.5.1794)

1789 – U Francuskoj doneta Deklaracija o pravima čoveka i građanina

1839 – Osnovana Prva beogradska gimnazija

1842 – Prestao da radi Teatar na Đumruku

1880 – Održana Olimpijada na Paliću, 16 godina pre prvih Olimpijskih igara

1885 – Rođen Žil Romen, francuski književnik
(Sen Žilijen Šaptej, 26.8.1885 - Pariz, 14.8.1972)

1899 – Rođen Rade Drainac (Radojko Jovanović), književnik
(Trbunja, 26.8.1899 - Beograd, 1.5.1943)

1906 – Rođen Albert Brus Sejbin, američki mikrobiolog, pronalazač vakcine protiv dečije paralize, akademik
(Bjalistok, 26.8.1906 - Vašington, 3.3.1993)

1906 – Rođen Vjekoslav Afrić, pozorišni i filmski glumac i reditelj
(Hvar, 26.8.1906 - Split, 28.7.1980)

1914 – Rođen Hulio Kortasar, argentinski književnik
(Brisel, 26.8.1914 - Pariz, 12.2.1984)

1933 – Rođen Jovan Hristić, književnik i književni kritičar, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 26.8.1933 - Sremska Kamenica, 20.6.2002)

1939 – Sklopljen Sporazum Cvetković – Maček

1953 – Osnovano preduzeće "Zastava" u Kragujevcu

1967 – Rođen Aleksandar Saša Đorđević, košarkaš, reprezentativac
(Beograd, 26. 08. 1967)

1974 – Umro Čarls Lindberg, američki pilot, prvi preleteo Atlantik
(Detroit, 4.2.1902 - Havaji, 26.8.1974)

1990 – Eksplozija u jami Dobrnja, jug rudnika Kreka u Tuzli, 180 rudara poginulo – najveća rudarska nesreća u bivšoj Jugoslaviji

2000 – Umrla Zorica Milekić, spiker Radio Beograda
(Ćićevac, 1945 - Beograd, 26.8.2000)

2008 – Umro Edib Šećović, bokser, evropski i svetski prvak u profesionalnom boksu (Paljevo, 24.1.1958 - Beč, 26.8.2008)

2009 – Umro dr Aleksandar Jovanović, arheolog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu (1947 - Beograd, 29.8.2009)

[Bisernica]

27. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan umro je italijanski slikar Ticijan Večeli. Na ovaj dan se rodio američki filmski producent Semjuel Goldvin.


1576.- Na današnji dan umro je italijanski slikar Ticijan Večeli. Ticijan je učio slikarstvo u Veneciji kod Đovanija Belinija. U ranoj fazi svog stvaralaštva, bio je pod uticajem Đorđonea. Dovršio je njegovu drezdensku "Veneru", naslikao nekoliko slika Bogorodice i alegorijsku kompoziciju "Nebeska i zemaljska ljubav". Razdoblje njegovog zrelog stila, slave i dominacije u mletačkom slikarstvu "ćinkvećenta" počinje slikom "Uspenje Bogorodice". Radio je slike po narudžbini pape i evropskih vladara, a priman je na dvorovima s najvećim počastima. Portretisao je Karla V, Filipa II, papu Pavla III i druge. Njegova dela nisu samo visokih likovnih vrednosti, već i pronicljive psihološke produbljenosti. Pomenimo oltarne slike: "Madona Pezaro", "Poklonjenje kraljeva", "Oplakivanje Hrista" i ženske aktove: "Venera Urbinska", "Danaja", "Pastir i nimfa" i druge.

1884.- Rođen je američki filmski producent Semjuel Goldvin. Poljski Jevrejin, Goldvin je u Ameriku došao sa 11 godina. Nikada nije dobro savladao engleski jezik, ali to mu nije smetalo da se vine u sam vrh američke filmske industrije. Bio je član, a zatim i predsednik "United artist", da bi se 1940. godine osamostalio i postao nezavisni producent. Sa Lujom Majerom osnovao je kompaniju Metro Goldwin Mayer (MGM), čiji je simbol gordi lav koji riče. Iz ove producentske kuće izašli su filmovi: "Prohujalo sa vihorom", "Najbolje godine našeg života","Grad iluzija", "Na zapadu ništa novo"...U svet filmske umetnosti uveo je zvezde poput Dejvida Nivena, Gari Kupera, Denija..."Poslednji lav Holivuda", kako su ga često zvali, Goldvin je umro u godini kada je MGM slavio 5o godina postojanja. Sa njim je umrlo i ono što je još ostalo od zlatnog doba američke kinematografije. 1907.- Položen kamen - temeljac zgrade Narodne skupštine u Beogradu Konkurs za projekat Doma narodnog predstavništva raspisalo je Ministarstvo građevina Srbije, 1901. godine. Prema propozicijama zahtevana je izrada projekta zgrade za dvodomni parlament. Prvu nagradu dobio je beogradski arhitekta Jovan Ilkić, koji je u to vreme bio inspektor u Ministarstvu građevina. Kako je projekat zgrade izlazio iz okvira tadašnjih građevinskih mogućnosti Srbije, razrada planova potrajala je punih 5 godina. Kamen- temeljac položio je 27. avgusta 1907. godine kralj Petar Prvi Karađorđević. Do 1910. izgrađen je ceo suteren i sokla od zelenog granita. Prvi svetski rat prekinuo je gradnju, te je ona nastavljena posle 1918. godine. Gotovo 30 godina od početka radova, ostvarena je zamisao arhitekte Ilkića, koji je umro u internaciji za vreme Prvog svetskog rata. Prvo zasedanje u novom skupštinskom zdanju održano je 20. oktobra 1936. godine.

551. p.n.e.- Rođen Konfučije, kineski filozof i reformator
(Kufu, 27. 08. 551 p.n.e -479 p.n.e)

1635.- Umro Feliks Lope de Vega Karpio, španski književnik
(Madrid, 25. 11. 1562 - Madrid, 27. 08. 1635)

1770.- Rođen Georg Vilhelm Fridrih Hegel, nemački filozof
(Štutgart, 27. 08. 1770 - Berlin, 14. 11. 1831)

1805.- U Velikom Borku osnovan Praviteljstvujušči sovjet srpski - prva srpska vlada

1871.- Rođen Teodor Drajzer, američki književnik
(Ter Ot, 27. 08. 1871 - Holivud, 28. 12. 1945)

1908.- Rođen Lindon Džonson, američki političar i državnik, predsednik SAD (Stounvil, 27. 08. 1908 - Teksas, 22. 01. 1973)

1910.- Rođena Majka Tereza (Agnes Gondža Bojadžiju), misionarka, nobelovac (Skoplje, 27. 08. 1910 - Kalkuta, 05. 09. 1997)

1916.- Umro Petar Kočić, književnik
(Stričići, 29. 06. 1877 - Beograd, 27. 08. 1916)

1925.- Rođen Miloš Ćorović, novinar TANjUG-a
(Sokolac, 27. 08. 1925 - Subotica, 21. 02. 2010)

1939.- Rođen Nikola Pilić, teniser i trener, stručni savetnik Dejvis kup reprezentacije Srbije
(Split, 27. 08. 1939)

1941.- Rođena Sezarija Evora, pevačica sa Zelenortskih ostrva, nosilac Ordena Legije časti (Mindelo, 27. 08. 1941)

1950.- Umro Čezare Paveze, italijanski književnik
(Santo Stefano Belbo, 09. 09. 1908 - Torino, 27. 08. 1950)

1956.- Rođen Željko Vuković, novinar i književnik
(Zenica, 27. 08. 1956 - Beograd, 18. 06. 2009)

1960.- Umro Sima Pandurović, književnik
(Beograd, 14. 04. 1883 - Beograd, 27. 08. 1960)

1965.- Umro Le Korbizije (Šarl Eduar Ženre), švajcarski arhitekta
(La Šo d Fond, 06. 10. 1887 - Ka-Marten, 27. 08. 1965)

1978.- Grupa "Riblja čorba" u Elemiru održala svoj prvi koncert

1990. - Umro Stivi Rej Von, američki gitarista
(Dalas, 03. 10. 1954 - Ist Troj, 27. 08. 1990)

1991.- Umro German (Hranislav Đorić), patrijarh srpski
(Jošanička banja, 19. 08. 1899 - Beograd, 27. 08. 1991)

1991.- Moldavija proglasila nezavisnost od SSSR-a

1996.- Umro Mario Maskareli, slikar
(Cetinje, 20. 10. 1918 - Prčanj, 27. 08. 1996)

2008.- Umro prof. dr Vladimir Vojvodić, toksikolog, general-potpukovnik, načelnik VMA, načelnik sanitetske službe VJ, akademik
(Cetinje, 27. 02. 1930 - Beograd, 27. 08. 2008)

2009.- Umro Sergej Mihalkov, ruski književnik, autor teksta sovjetske i ruske himne
(Moskva, 13. 03. 1913 - Moskva, 27. 08. 2009)

[Bisernica]

28. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/03/Gete-1.jpg


Na današnji dan rođen je Johan Volfang Gete. Godine 1987. preminuo je reditelj Džon Hjuston.


1749.- Rođen je Johan Volfang Gete, u Frankfurtu na Majni u Nemačkoj. Njegov otac bio je važna i poštovana ličnost, i lično je nadgledao obrazovanje svog sina u početku. Gete je studirao pravo na univerzitetu u Lajpcigu 1765, zatim 1770. na univerzitetu u Strazburu, uz prava da pohađa botaniku, hemiju i anatomiju. U Štrasburgu upoznaje Hedera, koji se već proslavio kritičkim spisima. Pod njegovim uticajem, Gete počinje da se interesuje za poeziju narodnog predanja i za nemačku nacionalnu prošlost. . Godine 1771. radi u Frankfurtu kao advokat gde izdaje i književni časopis „Gec fon Berlihingen". Odlazi 1772. godine, jer oseća da remeti mir između svog prijatelja Kestnera i njegove verenice Šarlote Buf. Ta epizoda, vest o samoubistvu njegovog pozinanika Jerusalima, i događaj kada mu je rečeno da izbegava kuću trgovca Brentana sa čijom je ženom voleo da svira, dali su mu građu za prvi roman. Roman "Jadi mladog Valtera" mu donosi svetsku slavu. Završava „Geca". Iste godine se veri sa Elizabet Šeneman (Lili iz njegovih pesama) i odlazi zauvek iz rodnog grada, u Vajmar. Vajmar postaje značajno duhovno stecište Nemačke. Upoznaje Šarlotu fon Štajn kojoj posvećuje 1700 pisama.Putovao je Italijom i upravljao vojvodskim pozorištem Vajmara. U to vreme je završio „Egmonta", pretočio u stihove "Igifeniju" i započeo "Torkvata Tasa". Od 1794. posvetio se isključivo pisanju. Preminuo je u Vajmaru 1832.

1987.- Umro Džon Hjuston, američki filmski reditelj, dobitnik "Oskar"-a
(Misuri, 05. 08. 1906 - Njuport, 28. 08. 1987) Rođen u Nevadi, u porodici irskih doseljenika, Hjuston se u mladosti bavio boksom, slikarstvom, pisanjem i novinarstvom, dok nije otkrio svoju pravu vokaciju - film. U svojoj dugogodišnjoj karijeri snimio je 40 filmova. Prvi je bio "Malteški soko", snimljen 1941. godine, koji se i danas ubraja među najveće filmske trilere. Sledili su: "Oblaci nad Pacifikom", "Bitka za San Pijetro", "Blago Sijera Madre", za koji je dobio dva "Oskar"-a, jedan za režiju, a drugi za najbolji scenario. Godinu dana kasnije, snimio je "Ostrvo Largo", a zatim "Džunglu na asfaltu", "Afričku kraljicu", "Mobi Dik", "Odsjaj u zlatnom oku", "Eni", "Čast Pricijevih", sve do poslednjeg filma "Mrtvi", 1987. godine. Dobitnik je "Oskar"-a za životno delo. Igrao je u filmovima Vilijema Vajlera i Romana Polanskog. Umro je u vili u Njuportu, nedaleko od mesta snimanja svog poslednjeg filma "Mister Nort".

1813.- Umro Jovan Kursula, nacionalni junak, ustanički vojvoda
(Donja Gorevnica, 1768 - Cvetke, 28. 08. 1813)

1823.- Rođen Jovan Ilić, književnik i političar
(Resnik, 28. 08. 1823 - Beograd, 12. 03. 1901)

1868.- Francuski hemičar Luj Paster otkrio bakterije

1876.- Rođen Jakov - Žak Ovadija, šahista, propagator šaha, jugoslovenski delegat na osnivačkoj skupštini Svetske šahovske federacije(FIDE)
(Beograd, 28. 08. 1876 -1941)

1920. - Fudbalska reprezentacija Kraljevine SHS prvi put nastupila na međunarodnoj sceni na Olimpijskim igrama u Antverpenu

1922.- Emitovana prva radio- reklama - na njujorškoj stanici WEAF u desetominutnom prilogu predstavljena korporacija "Kvinsboro"

1930.- Rođen Njegova svetost gospodin Irinej (Miroslav Gavrilović), profesor i rektor Prizrenske bogoslovije, episkop niški, patrijarh srpski
(Vidovo, 28. 08. 1930)

1948.- Obnovljen rad Fudbalskog saveza Srbije posle Drugog svetskog rata

1949.- Rođen Svetislav Pešić, košarkaš i trener
(Novi Sad, 28. 08. 1949)

1988.- Nesreća na aero - mitingu u Ramštajnu u Nemačkoj (70 poginulih)

1995.- Eksplozija granate na pijaci Markale u Sarajevu (37 mrtvih i 85 ranjenih)

2007.- Umrla Draga Jonaš, spiker Radio Beograda
(Valjevo, 10. 09. 1922 - Beograd, 28. 08. 2007)

2007.- Umro Fransisko Umbral, španski književnik
(Madrid, 11. 05 1935 - Madrid, 28. 08. 2007)

[Bisernica]

29. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan 1632. godine rođen engleski filozof Džon Lok. Holandski pravnik i filozof Hugo Grocijus umro 1645. Uragan "Katrin" pogodio jugoistok Sjedinjenih Američkih Država 2005. godine.


Engleski filozof Džon Lok rođen je na današnji dan 1632. godine. Osporavao je učenje o "urođenim idejama" i zastupao senzualističku teoriju saznanja (duh je po rođenju „tabula rasa", "ničeg nema u intelektu što prethodno nije bilo u čulima"), kojom je utemeljena empiristička tradicija u engleskoj filozofiji (Ogled o ljudskom razumu). Njegova politička filozofija, zasnovana na prirodnopravnoj doktrini, sadrži klasične formulacije temeljnih načela liberalizma (Dve rasprave o vladi). Zalagao se za versku toleranciju, a bavio se i pedagoškim problemima.

Holandski pravnik, književnik i humanista Hugo Grocijus umro je 29. avgusta 1645. godine. Bio je novovekovni holandski filozof, a tematika kojom se bavio spada u domen prirodnog prava i filozofije prava. Filozofija prava postavlja fundamentalno pitanje biti prirode prava: kako je ono nastalo, šta znači, kakav je odnos prava spram kulture? On je postavio temelje međunarodnom pravu, koje je bazirano na prirodnom pravu. Hugo Grocijus ponovo reformiše teoriju prirodnog prava. Po njemu je prirodno pravo čoveka imanentno prirodi. Grocijus razlikuje dve vrste prava: božansko i ljudsko. Božansko je utemeljeno na objavi, a ljudsko na umu. Ovo nam govori da se novovekovna misao polako oslobađa religijskih dogmi, jer tu paraleleno postoje i dogme i kategorija uma, koja je temeljna u razmatranju ljudskog prirodnog prava. Ovde se vidi da je misao okrenuta prema realnosti a tu je potrebna valorizacija grčke filozofije. Država više nije emanacija božanstva, nego je utemeljena na kategoriji uma, kao i samo ljudsko pravo.

1915.- Rođena Ingrid Bergman, švedska filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Stokholm, 29. 08. 1915 - London, 29. 08. 1982)

1853.- Rođen Jovan Miodragović, profesor Učiteljske škole u Beogradu, pedagog (Stanišinci, 29. 08. 1853 - Beograd, 14. 05. 1926)

1862.- Rođen Moris Meterlink, belgijski književnik, nobelovac (Gent, 29. 08. 1862 - Orlamond, 06. 05. 1949)

1922.- Rođen Arsenije Stefanović, novinar, filmski kritičar, urednik Umetničkog programa RTS-a, idejni tvorac "Štafete mladosti" (Gornje Grbice, 29. 08. 1922 - Beograd, 09. 09. 2000)

1922.- Rođen Mate Relja, hrvatski filmski reditelj (Šibenik, 29. 08. 1922 - Zagreb, 01. 08. 2006)

1923.- Rođen Ričard Atenborou, britanski pozorišni i filmski glumac, reditelj i producent, dobitnik "Oskar"-a (Kembridž, 29. 08. 1923)

1924.- Rođena Konsuelo Velaskez, španska filmska glumica i kompozitor (Guzman, 29. 08. 1924 - Meksiko Siti, 22. 01. 2005)

1931.- Rođen Stelios Kazancidis, grčki pevač (Atina, 29. 08. 1931 - Atina, 14. 09. 2001)

1934.- Rođen Đorđe Bukilica, majstor fotografije (Valjevo, 29. 08. 1934 - Beograd, 01. 03. 2010)

1938.- Rođen Dragan Kolundžija, književnik (Gornje Vodičevo, 29. 08. 1938)

1939.- Rođen Džoel Šumaher, američki reditelj, scenarista i producent (Njujork, 29. 08. 1939)

1942.- Rođena Gordana Kuić, književnica (Beograd, 29. 08. 1942)

1958.- Rođen Majkl Džozef Džekson, američki pop - pevač (Geri, 29. 08. 1958 - Los Anđeles, 25. 06. 2009)

1987.- Umro Li Marvin, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Njujork, 19. 02. 1924 - Tuson, 29. 08. 1987)

1997.- Umro Velimir Lukić, književnik i dramaturg, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, direktor TV Beograd (Beograd, 10. 02. 1936 - Beograd, 29. 08. 1997)

2000.- Umro Marko Todorović, pozorišni, filmski i TV glumac (Prnjavor, 02. 06. 1929 - Beograd, 29. 08. 2000)

2004.- Umro Vladimir Velebit, revolucionar, političar i diplomata (Zadar, 19. 08. 1907 - Zagreb, 29. 08. 2004)

2005.- Umro Miloš Macura, direktor Saveznog zavoda za statistiku, predsednik Odbora za proučavanje stanovništva SANU, akademik (Beč, 20. 01. 1916 - Beograd, 29. 08. 2005)

[Bisernica]

30. avgust


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan rođen je jedan od najznačajnjih srpskih pozorišnih glumaca Dobrica Milutinović, a ubijen poznati slikar Sava Šumanović.

Na današnji dan 1880. godine rođen je pozorišni glumac Dobrica Milutinović. Milutinović se školovao u Kragujevcu i Nišu, gde je na đačkim predstavama zapažen njegov glumački dar. Iz putujuće pozorišne trupe "Sinđelić", po preporuci Milovana Glišića, dolazi u Narodno pozorište u Beogradu. Neko vreme studirao je glumu u Minhenu. Veliki romantičar srpskog pozorišta, svoje najuspešnije glumačke kreacije dao je u preko 100 uloga domaćeg i svetskog repertoara - bio je Maksim Crnojević, Mitke, Don Karlos, Romeo, Otelo, Lir, Vronski. Učestvovao je u nastajanju Opere Narodnog pozorišta u Beogradu. U prvoj srpskoj operi Na uranku, imao je jednu od glavnih uloga. Igrao je na filmu, snimao za radio... Bard srpskog pozorišta, Milutinović je plenio svojim bujnim temperamentom, senzibilitetom i emocijama, sonornim baritonom i izuzetno lepom figurom. Njemu u čast, 1980. godine, ustanovljena je glumačka nagrada "Dobričin prsten" za životno delo.

Godine 1942, ubijen je slikar Sava Šumanović. Šumanović je slikarstvo učio u Umetničkoj školi u Zagrebu, a usavršavao se u Parizu. U ateljeu Andrea Lota upoznao se sa teorijom i praksom kubizma, tako da je po povratku u zemlju, postao najznačajniji predstavnik tog slikarskog pravca. Na izložbama u Beogradu, 1922. i 1928. godine, postiže zavidan uspeh. Oslobodivši se geometrijskih i racionalnih konstrukcija, Šumanović prihvata neoklasicističko slikarstvo i koloristički ekspresionizam. Najznačajnija njegova dela su: "Pijani brod", "Doručak na travi", "Iločki drum zimi", "Posle kupanja", "Ženski akt", "Kipar u ateljeu", "Antičke varijacije", "Berba", "Žene u prirodi" i druga. Impresioniraju njegove slike sa pariskim motivima i čuvenim šidskim pejzažima. Poslednju izložbu Šumanović je imao u Beogradu 1939. godine. Stradao je u Drugom svetskom ratu. Memorijalna galerija "Sava Šumanović" otvorena je 1952. godine u Šidu, kao legat slikareve majke. Na današnji dan 1942, Savu Šumanovića su, zajedno sa još 150 Srba iz Šida, uhapsile ustaše i odvele u Sremsku Mitrovicu. Svi oni su streljani i sahranjeni u zajedničkoj masovnoj grobnici.

30. p.n.e. - Umrla Kleopatra, egipatska kraljica
(69. p.n.e - Aleksandrija, 30.8.30. p.n.e)

1489 – Rođen Koređo (Antonio Alegri), italijanski slikar
(Koređo, 30.8.1489 – Koređo, 5.3.1534)

1807 – U katastrofalnom požaru potpuno izgoreo Veliki Bečkerek

1859 – Rođen Marko Car, književnik
(Herceg Novi, 30.8.1859 – Beograd, 1.11.1953)

1871 – Rođen Ernest Raderford, novozelandski fizičar, utemeljivač atomske fizike, nobelovac (Spring Grov, 30.8.1871 – Kembridž, 19.10.1937)

1920 – Obnovljena Pećka patrijaršija (ukinuta odlukom Porte 1766. godine), za patrijarha izabran beogradski mitropolit Dimitrije

1929 - Umro Ivo Vojnović, književnik
(Dubrovnik, 9.10.1857 – Beograd, 30.8.1929)

1931 – Rođen Jovan Ćirilov, dramaturg, književnik i pozorišni kritičar
(Kikinda, 30. 08. 1931)

1934 – Rođena Grozdana Olujić, književnica, dobitnica Ninove nagrade
(Erdevik, 30.8.1934)

1935 – Umro Anri Barbis, francuski novinar i književnik
(Asnije, 17.5.1874 – Moskva, 30.8.1935)

1935 – Rođen Aleksandar-Saša Subota, pijanista i džez muzičar
(Sarajevo,30.8.1935 – Beograd, 16.3.2007)

1941 – Počela nemačka opsada Lenjingrada u Drugom svetskom ratu

1943 – Rođen Žan-Klod Kili, francuski smučar, olimpijski rekorder i sportski funkcioner
(Val Dizer, 30.8.1943)

1948 – Rođen Dragoslav Stepanović, fudbaler i trener, reprezentativac
(Sibnica, 30.8.1948)

1969 – Rođen Vladimir Jugović, fudbaler, reprezentativac
(Trstenik, 30.8.1969)

1972 – Rođena Kameron Dijaz, američka filmska glumica
(San Dijego, 30.8.1972)

1993 – Umro Miloš Žutić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 16.11.1939 – Beograd, 30.8.1993)

1995 – NATO avijacija bombardovala Republiku Srpsku

2000 – Umro Dušan Đorđević, novinar, urednik Radio Beograda i direktor Tanjuga
(Pirot, 14.2.1945 – Beograd, 30.8.2000)

2002 – Umro Ljubiša Petruševski, oboista, profesor i dekan Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, član Simfonijskog orkestra RTB-a
(Kumanovo, 3.8.1939 – Beograd, 30.8.2002)

2003 – Umro Čarls Bronson (Čarls Bušinski), američki filmski glumac
(Erenfeld, 3.11.1921 – Los Anđeles, 30.8.2003)

2003 – Umro Branko Vukojević, filmski i rok kritičar, urednik "Džuboksa"
(Beograd, 3.9.1956 – London, 30.8.2003)

2006 – Umro Vladimir Tretčikov, ruski slikar
(Petropavlovsk, 1914 – Južnoafrička Republika, 30.8.2006)

2006 – Umro Nagib Mahfuz, egipatski književnik, nobelovac
(Kairo, 11.12.1911 – Kairo, 30.8.2006)

2006 – Umro Glen Ford, američki filmski glumac
(Sent Kristin, 1.5.1916 – Beverli Hils, 30.8.2006)

2007 – Umro Dušan Tadić, filmski i TV glumac
(Tuzla, 30.10.1929 – Beograd, 30.8.2007)

2008 – Umro Vasilije-Vasa Pantelić, pozorišni, filmski i TV glumac, spiker i glumac Radio Beograda
(Ruma, 4.4.1922 – Beograd, 30.8.2008)

2010 – Umro Fransisko Varaljo, argentinski fudbaler, učesnik finala prvog Svetskog prvenstva 1930. godine u Montevideu
(La Plata, 5.2.1910 – La Plata, 30.8.2010)

[Bisernica]

31. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/09/bodler-1.jpg


Rođen rimski car Kaligula, umro francuski pesnik Šarl Bodler, poginuo bokserski šampion Roki Marćano, otvorena Velika škola u Beogradu, "Galenika" počela da proizvodi penicilin.


Rimski imperator Kaligula rođen je na današnji dan, 12. godine naša ere. Puno ime Kaligule je Gaj Cezar Germanik. Otac mu je bio Germanik čuveni general i posinak Okatvijana Avgusta, a majka Agripina Avgustova praunuka. Car je postao rano, u 25. toj godini, i u početku je imao briljantnu karijeru, jer je vladavinu počeo liberalnim merama. Međutim tada je nastupilo ludilo i Kaligula je počeo da se ponaša kao orijentalni despot, umislivši da je Bog i da nekontrolisano prazni rimsku blagajnu. Iz tog vremena je njegova navodna maksima - Neka me mrze samo neka me se plaše. Nastavio je još arogantnije pa je svog konja proglasio za senatora, a za suprugu je odbrao rođenu sestru. Posle njene smrti proglasio je za boginju. Međutim to ga nije stajalo života. Ubili su ga vojnici koje je poslao na pohod u Britaniju, "zaboravivši" da im obezebedi komoru. Tako se završio život čoveka koga su ti isti vojnici pre samo dve decenije od milošte prozvali Kaligula, što u prevodu znači vojnička čizmica i oblačili u paradnu vojničku odeću koju su sami šili za njega.

Francuski književnik Šarl Bodler umro je u Parizu 31. avgusta 1867. godine. Bodler, posle srednje škole putuje u Indiju odakle se brzo vraća i započinje život profesionalnog književnika u Parizu. Studirao je prava. Pored poezije pisao je kritike o likovnoj umetnosti, eseje i rasprave (Romantična umetnost). Slavu mu je donela zbirka pesama Cveće zla (1857). Ovo je najpoznatija i najuticajnija zbirka svetske poezije, koja je promenila ceo odnos prema poetskom delu i nagovestila poeziju 20. veka. No, upravo zbog tih pesma osuđen je na pariskom sudu za skarednost i blasfemiju, jer su njegove pesme vređala javni moral. Objavio je i Male pesme u prozi (Splin Pariza) (1868). Bio je zavisnik od opijuma i hašiša. Umro je u 46. godini od sifilisa.

1354 - Srpski državni sabor u Serezu proglasio "Dušanov zakonik"

1808 - Otvorena Velika škola u Beogradu

1811 - Rođen Teofil Gotje, francuski književnik (Tarb, 31.8.1811 - Neji, 22.10.1872)

1908 - Rođen Vilijam Sarojan, američki književnik (Fresno, 31.8.1908 - Fresno, 18.5.1981)

1921 - Rođen Vladimir Marenić, scenograf (Čaglin, 31.8.1921 - Beograd, 20.2.2010)

1930 - Umro Vladan Đorđević, političar, književnik i lekar (Beograd, 21.11.1844 - Beograd, 31.8.1930)

1941 - Umrla Marina Ivanovna Cvetajeva, ruska književnica (Moskva, 8.10.1892 - Jelabuga, 31.8.1941)

1945 - Rođen Van Morison (Džordž Ivan), irski rok muzičar (Belfast, 31.8.1945)

1947 - Proizveden prvi domaći penicilin u zemunskoj "Galenici"

1963 - Umro Žorž Brak, francuski slikar (Aržantej, 13.5.1882 - Pariz, 31.8.1963)

1969 - Poginuo Roki Marćano, američki bokser, svetski prvak u teškoj kategoriji (Bork, 1.9.1923 - Njutn, 31.8.1969)

1973 - Umro Džon Ford, američki filmski reditelj, dobitnik Oskara (Portland, 1.2.1895 - Palm Springs, 31.8.1973)

1986 - Umro Henri Mur, engleski vajar, član SANU (Kastlford, 30.7.1898 - Mač Hedem, 31.8.1986)

1997 - Poginula Ledi Dajana (Dajana Spenser), britanska princeza (Sandringem, 1.7.1961- Pariz, 31.8.1997)

1997 - Poginuo Dodi Al Fajed, egipatski milijarder (Aleksandrija, 15.4.1955 - Pariz, 31.8.1997)

2002 - Umro Lajonel Hempton, američki vibrafonista i džez kompozitor (Luisvil, 20.4.1908 - Njujork, 31.8.2002)

2005 - Umro Džozef Rotblat, fizičar, borac protiv nuklearnog naoružanja (Varšava, 411.1908 - London, 31.8.2005)

2007 - Umro Milenko Drašković, novinar, urednik Prvog programa Radio Beograda (Čačak, 25.2.1953 - Beograd, 31.8.2007)

[Bisernica]

1. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/250pxLouis_le_Grand3B_Harnas-1.jpg


Na današnji dan, umro je francuski kralj Luj XIV, poznatiji kao Kralj Sunce, a rođen Vladislav Ribnikar, osnivač lista "Politika". U Beogradu počela Prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja.


Na današnji dan 1715. godine umro je Luj XIV, francuski kralj, Kralj Sunce. Luj XIV je bio kralj Francuske iz dinastije Burbona, sin Luja XIII i Ane Austrijske. Postao je kralj 14. maja 1643, nekoliko meseci pre petog rođendana. U njegovo ime je vladala kao regent njegova majka Ana Austrijska, koja je glavninu vlasti predala kardinalu Mazarenu. Nakon smrti kardinala Mazarena 1661. godine, Luj XIV je preuzeo kontrolu nad vladom. Vladavina Luja XIV, poznatog kao Kralj Sunce, trajala je 72 godine. Bila je to najduža vladavina u evropskoj istoriji. Ojačao je moć i uticaj Francuske u Evropi. Francuska je u doba njegove vladavine ratovala u tri velika rata: Francusko-holandskom ratu, Ratu Velike alijanse i Ratu za špansko nasleđe. Učestvovala je i u dva manja rata: Devolucionom ratu i Ratu za reujedinjenja. Dok je vladao, Francuska je postigla ne samo političku i vojnu nadmoć, nego je dominirala i kulturom sa različitim ličnostima kao što su bili Molijer, Žan Rasin, Žan de Lafonten, Šarl Lebren ,Žan-Batist Lili, Jasent Rigo, Andre Lenotr, Klod Perol i Žil Arden-Mansar. Kulturna dostignuća tih ljudi doprinela su prestižu Francuske, njenog naroda, jezika i kralja.

Na današnji dan 1914. godine, umro je Vladislav Ribnikar, novinar, pokretač i urednik lista Politika. Vladislav Ribnikar je završio Višu gimnaziju i književnost sa filologijom na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Usavršavao se u Nemačkoj i Francuskoj, gde se bavio književno-prevodilačkim radom, a radio je i kao dopisnik jednog francuskog lista. Među prijateljima koji su bili na specijalizaciji u inostranstvu dobio je podršku za pokretanje novina u zemlji. Prvi broj Politike izašao je 25. januara 1904. godine na četiri strane i u tiražu od 1.300 primeraka. U njemu Ribnikar u uvodnom članku Zadatak nezavisne štampe daje buduću programsku orijentaciju lista, ali i suštinu bavljenja novinarskim pozivom uopšte. Osnivač i prvi direktor Vladislav Ribnikar je bio glavni i odgovorni urednik Politike samo u prvoj deceniji njenog izlaženja. Poginuo je u sudbonosnom jurišu na planini Rožaj kod Loznice, dan nakon smrti svog brata Darka, urednika Politike. Ostavio je neizbrisivi trag u jugoslovenskom novinarstvu.

- Nacionalni praznik Libijske Arapske Džamahirije

1832 – Rođen Ilarion Ruvarac, istoričar, akademik
(Sremska Mitrovica, 1.9.1832 - manastir Grgeteg, 8.8.1905)

1854 – Rođen Englbert Humperdink, nemački kompozitor
(Zigburg, 1.9.1854 – Nojsterlic, 27.9.1921)

1875 – Rođen Edgar Rajs Barouz, američki književnik, autor "Tarzana"
(Čikago, 1.9.1875 – Ensino, 19.3.1950)

1877 – Prvi put polagana matura u Srbiji

1909 – Osnovana Srednja muzička škola "Isidor Bajić" u Novom Sadu

1911 – Osnovan OFK Beograd

1922 – Rođen Mihajlo Mitrović, arhitekta
(Čačak, 1.9.1922)

1923 – Rođen Miodrag-Mile Bogdanović, estradni umetnik
(Beograd, 1.9.1923)

1923 – Rođen Roki Marćano, američki bokser, svetski prvak u teškoj kategoriji
(Bork, 1.9.1923 – Njutn, 31.8.1969)

1931 – U Moskvi izvršena prva transfuzija krvi u svetu

1939 – Nemačkim napadom na Poljsku počeo Drugi svetski rat

1961 – Počela Prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja u Beogradu

1963 – Otvoren stadion FK Crvena zvezda, popularna "Marakana"

1967 – Umro Ilja Grigorijevič Erenburg, ruski književnik i novinar
(Kijev, 15.1.1891 – Moskva, 1.9.1967)

1970 – Umro Fransoa Morijak, francuski književnik
(Bordo, 11.10.1885 – Pariz, 1.9.1970)

1973 – Umro Džon Ford, američki filmski reditelj, dobitnik Oskara
(Kejp Elizabet, 1.2.1895 – Palm Springs, 1.9.1973)

1973 – Rođen Savo Milošević, fudbaler, reprezentativac
(Bijeljina, 1.9.1973)

1978 – Umro Dušan Baranin, književnik i istoričar
(Žabljak, 3.8.1903 – Beograd, 1.9.1978)

1997 – U Podgorici objavljen prvi broj lista Vijesti

2004 – Teroristički napad na školu u Beslanu, u Severnoj Osetiji

2005 – Počela radi MTV Adria

2007 – Umrla Milica Jovanović, balerina, prvakinja Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu, baletski pedagog, koreograf, baletski kritičar i istoričar
(Beograd, 26.2.1932 – Beograd, 1.9.2007)

2008 – Umro Jon Janku, rumunski dirigent, gost-dirigent Opere Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu
(Veliki Tomloš, 21.9.1931 – Temišvar, 1.9.2008)

2008 – Umro Tomas-Bata Junior, češki industrijalac vlasnik fabrike "Bata"
(17.9.1914 – Toronto, 1.9.2008)

[Bisernica]

2. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan Japan kapitulirao, čime je označen kraj Drugog svetskog rata. Umro novinar i satiričar Vladimir Bulatović Vib.


Vladimir Bulatović Vib završio je Filozofski fakultet i Novinarsku diplomatsku školu je završio u Beogradu. Izuzetno talentovan, počeo je da piše već u mladim danima za listove Delo, Danas, Borba, Mladina, Jež... Nastavljajući tradiciju Domanovića i Nušića, Bulatović je u zbirci satiričnih tekstova Budilnik, objavljenoj 1963. godine, pokazao veliki smisao za sublimiranost forme, paradoks i aktuelne teme. Vibovi aforizmi bili su neizbežno štivo čitalaca Politike dugi niz godina. Zbog njih je često bio proganjan. Na osnovu Vibovih satiričnih tekstova igrani su pozorišni komadi. Najpoznatija njegova dela su: Menjačnica ideala, Veliko spremanje, Korak nazad, Šta je pisac hteo da kaže, Okretne i druge igre. Smatra se jednim od najvećih savremenih srpskih satiričara, koji nas je svojim delom uveo u sam vrh svetske literature. Dugogodišnji urednik Politike, Bulatović ja naučio novinarskom zanatu generacije mladih novinara, među kojima i danas poznata imena srpskog novinarstva.

Kapitulacijom Japana zvanično završen Drugi svetski rat. Japanski car Hirohito, prinuđen bacanjem atomskih bombi na Hirošimu 6. avgusta i Nagasaki dva dana kasnije, preko radija zvanično objavio kapitulaciju i naredio svim oružanim snagama da polože oružje.

1652 - Umro Hose Ribera, španski slikar
(Jativa, 12.1.1588 - Napulj, 2.9.1652)

1791 - Rođen Avram Petronijević, trgovac, političar, predsednik vlade i ministar inostranih dela Srbije (Oršava, 2.9.1791 - Carigrad, 10.4.1852)

1885 - Rođen Dragiša Vasić, književnik i publicista
(Gornji Milanovac, 2.9.1885 - Jasenovac, 21.4.1945)

1895 - Osnovan Međunarodni institut za bibliografiju u Briselu 1938. godine preimenovan u Međunarodnu federaciju za dokumentaciju

1901 - Rođen Zoltan Čuka, mađarski književnik i prevodilac
(Plandište, 2.9.1901 - Erd, 26.3.1984)

1909 - Rođena Milica Babić, kostimograf Narodnog pozorišta u Beogradu, supruga Ive Andrića (Bosanski Šamac, 2.9.1909 - Herceg Novi, 24.3.1968)

1910 - Rođen Skender Kulenović, književnik
(Bosanski Petrovac, 2.9.1910 - Beograd, 25.1.1978)

1914 - Rođen Veljko Vlahović, političar, publicista i diplomata, španski borac, pokretač radio stanice "Slobodna Jugoslavija", direktor "Borbe", član Izvršnog komiteta i sekretar CKSKJ (Rovci, 2.9.1914 - Ženeva, 7.3.1975)

1937 - Umro Pjer de Kuberten, francuski baron, osnivač modernog olimpijskog pokreta
(Pariz, 1.1.1862 - Lozana, 2.9.1937)

1943 - Rođen Đorđe Novković, kompozitor
(Sarajevo, 2.9.1943 - Zagreb, 6.5.2007)

1945 - Proglašena Demokratska Republika Vijetnam

1945 - Rođen Dragoljub Raša Todosijević, konceptualni umetnik
(Beograd, 2.9.1945)

1952 - Rođen Džimi Konors, američki teniser (Sent Luis, 2.9.1952)

1958 - TV Beograd emitovala prvu domaću TV dramu Slučaj u tramvaju

1962 - Katastrofalni zemljotres u Iranu

1965 - Rođen Lenoks Luis, britanski bokser, svetski šampion u teškoj kategoriji
(London, 2.9.1965)

1972 - Rođen Sergej Trifunović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Mostar, 2.9.1972)

1980 - Umro Borivoje Mirković, novinar
(Beograd, 2.1.1937 - Beograd, 2.9.1980)

2000 - Umro Vladimir Vitas, džez pijanista i vibrafonista, član Velikog džez orkestra RTB-a (Beograd, 26.8.1935 - Beograd, 2.9.2000)

2005 - Umro Ratomir Vico, političar i diplomata, glavni urednik Prvog programa Radio Beograda, direktor RTB, ministar informisanja Srbije
(Prokuplje, 22.3.1941 - Beograd, 2.9.2005)

2007 - Umro Safet Isović, pevač (Bileća, 1936 - Sarajevo, 2.9.2007)

[Bisernica]

3. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/cromwell_protector-1.jpg


Na današnji dan 1658. godine umro engleski državnik i vojskovođa Oliver Kromvel. Čuveni ruski pisac Ivan Turgenjev umro je 3. septembra 1883. Boj na Deligradu, u Prvom srpskom ustanku, odigrao se 1806. godine.


Engleski državnik i vojskovođa Oliver Kromvel, vođa parlamentarnih snaga u engleskom građanskom ratu umro je na današnji dan 1658. godine. Posle pobede nad rojalistima ukinuo monarhiju i 1653. postao lord-protektor Engleske, Škotske i Irske. Dve godine posle njegove smrti monarhija obnovljena. Kada je 1642 izbio između kralja i Parlamenta otvoren sukob i građanski rat došle su do izražaja njegove sposobnosti organizatora i vojskovođe. Njegovi konjanici odigrali su odlučnu ulogu u velikoj pobedi vojske Parlamenta nad rojalistima kod Marston Mura 1644. godine. Postao je zamenik vrhovnog zapovednika vojske Parlamenta. Kralj Čarls prvi osuđen je na smrt i smaknut 1649, ukinuta je monarhija, a Engleska je postala republika pod nazivom Komonvelt ili slobodna država. Kromvel je pokorio Irsku i Škotsku, postigao uspehe ratujući sa Holandijom i Španijom i proglašen je doživotnim lordom-protektorom.

Ruski pisac Ivan Sergejevič Turgenjev, jedan od najznačajnijih predstavnika ruskog realizma, umro je 3. septembra 1883. godine. Prvi je ruski pisac čija su dela prodrla na Zapad gde je bio veoma popularan i imao veći ugled u francuskim nego u ruskim književnim krugovima. Bio jedan od ključnih pisaca koji je u velikoj meri doprineo da ruska književnost dobije svetski status. Turgenjev je bio impresioniran modernim društvom u Zapadnoj Evropi, pa se u domovinu vratio kao "zapadnjak", što je bila sušta suprotnost tadašnjem "slavenizmu", i verovao je da Rusija može postati bolja zemlja imitirajući Zapad i ukidajući zastarele institucije kao što je kmetstvo. Najpoznatija dela "Očevi i deca", "Lovčevi zapisi", "Uoči novih dana".

1821. - Umro Marašli - Ali paša, rumelijski valija i beogradski vezir (Maraš, - Beograd, 03. 09. 1821)

1875. - Rođen Ferdinand Porše, nemački konstruktor automobila (Mefersdorf, 03. 09. 1875 - Štutgart, 30. 01. 1951)

1889. - Rođen Isak Samokovlija, književnik (Goražde, 03. 09. 1889 - Sarajevo, 15. 01. 1955)

1903. - Rođen Risto Ratković, književnik (Bijelo Polje, 03. 09. 1903 - Beograd, 18. 06. 1954)

1921. - Rođen Živorad - Žika Mitrović, filmski reditelj i scenarista (Beograd, 03. 09. 1921 - Beograd, 29. 01. 2005)

1931. - Kralj Aleksandar Drugi Karađorđević oktroisao Ustav kojim je ozakonjena "šestojanuarska diktatura"

1934. - Počelo emitovanje emisije "Nacionalni čas" na Radio Beogradu, Radio Zagrebu i Radio Ljubljani

1939. - Rođen Slobodan Mašić, arhitekta, grafički dizajner i izdavač (Beograd, 03. 09. 1939)

1948. - Umro Eduard Beneš, češki političar i državnik, predsednik Čehoslovačke (Kozlanij, 28. 05. 1884 - Sezimovo - Ustiju, 03. 09. 1948)

1969. - Umro Ho Ši Min, vijetnamski revolucionar i državnik, prvi predsednik DR Vijetnama (Kim Lijen, 19. 05. 1890 - Hanoj, 03. 09. 1969)

1978. - Umro Dušan Borić, lekar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, akademik (Mogorić, 01. 09. 1889 - Beograd, 03. 09. 1978)

1981. - Umrla Zorica Šumadinac, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 02. 11. 1946 - Beograd, 03. 09. 1981)

1985. - Poginuo Dragan Mance, fudbaler "Partizana" (Beograd, 26. 09. 1962 - Zemun, 03. 09. 1985)

1991. - Umro Frenk Kapra, američki filmski režiser, dobitnik "Oskar"-a (Palermo, 18. 04. 1897- La Kinta, 03. 09. 1991)

2002. - Umrla Irena Kolesar, pozorišna, filmska i TV glumica (Slavonski brod, 22. 12. 1925 - Zagreb, 03. 09. 2002)

2008. - Umro dr Pavle Jovanović, profesor Pravnog fakulteta u Novom Sadu (Beograd, 1947 - Beograd, 03. 09. 2008)

[Bisernica]

4. septembar



http://razbibriga.net/imported/2011/09/190648494046dd1fc3c4146212476171_orig-1.jpg

Na današnji dan rođen francuski pisac i diplomata Fransoa Rene Šatobrijan. Iz Beograda 1884. godine krenuo prvi svečani voz na pruzi Beograd-Niš.


Na današnji dan 1768. rođen je Fransoa Rene de Šatobrijan, francuski književnik i diplomata. Posle ranjavanja u jednoj borbi protiv pristalica Francuske revolucije 1792. emigrirao je u Englesku, gde je ostao do 1800. Po povratku na vlast dinastije Burbon 1814, bio je diplomata i šef francuske diplomatije. Povukao se iz politike 1830. posle Julske revolucije. Čitavog života ostao je dosledni reakcionar. Dela: "Duh hrišćanstva" (čiji su deo kratki romani "Atala" i "Rene"), poema u prozi "Mučenici", "Put iz Pariza u Jerusalim", "Uspomene s onu stranu groba", epopeja o američkim Indijancima, politički spisi "Istorijski, politički i etički eseji o prošlim i sadašnjim revolucijama razmatranim u odnosu na Francusku revoluciju", "O Bonaparti i Burbonima".

Na današnji dan 1884. godine iz Beograda je krenuo prvi svečani voz na pruzi Beograd-Niš, prvi u tadašnjoj Kraljevini Srbiji. Početak gradnje pruge u julu 1881. godine simbolično je srebrnim budakom obeležio kralj Milan Obrenović. Ispraćaju svečanog prvog voza, iskićenog cvećem i srpskim trobojkama, pored velikog broja građana, prisustvovali su ugledni gosti iz Beča, Budimpešte i Pariza. Voz je krenuo u 8.30 časova, a u Niš je stigao u 18.23. Najstarija pruga na teritoriji današnje Srbije puštena je u rad avgusta 1854. i povezivala je Belu Crkvu sa delom Banata koji se danas nalazi u Rumuniji.

1809.- Rođen Julius Slovacki, poljski književnik (Kšeminjec, 04. 09. 1809 - Pariz, 03. 04. 1849)

1824.- Rođen Antun Brukner, austrijski kompozitor (Ansfeld, 04. 09. 1824 - Beč, 11. 10. 1896)

1837.- Američki fizičar Semjuel Morze izumeo telegraf

1870.- Francuska proglašena Republikom

1884.- Svečano otvorena železnička pruga Beograd - Niš

1896.- Rođen Antonen Arto, francuski pozorišni glumac i reditelj (Marsej, 04. 09. 1896 - Ivri, 04. 03. 1948)

1904. - Onovano Društvo srpskih umetnika "Lada" u Beogradu

1907.- Umro Edvard Grig, norveški kompozitor, pijanista i dirigent (Bergen, 15. 06. 1845 - Bergen, 04. 09. 1907)

1910.- Umro Anri Ruso, francuski slikar (Laval, 20. 05. 1844 - Pariz, 04. 09. 1910)

1949.- Rođen Adolf - Dado Topić, rok - muzičar (Osijek, 04. 09. 1949)

1950.- Rođen Aleksandar Berček, pozorišni, filmski i TV glumac, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu (Vrdnik, 04. 09. 1950)

1955. - Počela Liga šampiona u fudbalu

1965.- Umro Albert Švajcer, lekar, teolog , filozof, književnik i orguljaš, nobelovac (Kajzersverg, 14. 01. 1875 - Lambarene, 04. 09. 1965)

1980.- Počeo Iransko - irački rat

1981.- Rođena Bijons Žizel Nouls, američka pevačica (Hjuston, 04. 09. 1981)

1989.- Umro Žorž Simenon, francuski književnik (Lijež, 12. 02. 1903 - Lozana, 04. 09. 1989)

2006.- Umro Đakinto Faketi, italijanski fudbaler, reprezentativac i trener fudbalskog kluba"Inter" (Treviljo, 18. 07. 1942 - Milano, 04. 09. 2006)

2006.- Umro Petar Banićević, pozorišni, filmski i TV glumac , profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu i Akademije umetnosti "Braća Karić" u Beogradu (Nikšić, 08. 02. 1930 - Beograd, 04. 09. 2006)

2008.- Umrla Dafina Milanović, vlasnica "Dafiment banke" (Skobalj, 1948 - Beograd, 04. 09. 2008)

[Bisernica]

5. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan rođeni takozvani francuski Kralj Sunce - Luj XIV i jedan od najvažniji državnika Srbije u 19. veku Jovan Ristić.


Francuski kralj Luj XIV iz dinastije Burbona rođen je na današnji dan 1638. godine. Ostao je kralj u maju 1643, svega nekoliko meseci pre petog rođendana. U njegovo ime je vladala kao regent njegova majka Ana Austrijska, koja je glavninu vlasti predala kardinalu Mazarenu. Nakon smrti predsednika vlade kardinala Mazarena 1661. godine, Luj XIV je preuzeo kontrolu nad vladom. Vladavina Luja XIV, poznatog kao Kralj Sunce trajala je 72 godine. Bila je to najduža vladavina u evropskoj istoriji. Ojačao je moć i uticaj Francuske u Evropi. Francuska je u doba njegove vladavine ratovala u tri velika rata: u Francusko-holandskom ratu, Ratu Velike alijanse i Ratu za špansko nasleđe. Učestvovala je i u dva manja rata: Devolucionom ratu i Ratu za reujedinjenja.

Na današnji dan rođen je i političar, državnik i istoričar Jovan Ristić. Uz Iliju Garašanina i Nikolu Pašića, spada u red najvećih državnika Srbije 19. veka. Bio je osnivač i vođa Narodnoliberalne stranke, dva puta namesnik u ime maloletnih vladara, prvo u ime kneza Milana Obrenovića, a kasnije i u ime njegovog sina kralja Aleksandra Obrenovića, a 1878. godine bio je predstavnik Kneževine Srbije na Berlinskom kongresu kojim je priznata nezavisnost Srbije.

1568. - Rođen Tomazo Kampanela, italijanski filozof
(Stil, 05. 09. 1568 - Pariz, 21. 05. 1639)

1767. - Rođen August Vilhem Šlegel, nemački estetičar, književni kritičar i istoričar
(Hanover, 05. 09. 1767 - Bon, 12. 05. 1845)

1857. - Umro Ogist Kont, francuski filozof i matematičar
(Monpelje, 19. 01. 1798 - Pariz, 05. 09. 1857)

1876. - Umro Mihailo Ilić, major, načelnik štaba Ibarske vojske, pisac i naučnik, član Srpskog učenog društva
(Jagodina, 14. 11. 1845 - Jankov vrh, 05. 09. 1876)

1895. - U Beogradu počela sa radom Srpska crtačka i slikarska škola

1895. - Umro Jevrem Grujić, političar, ministar pravde i unutrašnjih poslova Srbije
(Darosava, 1826 - Beograd, 05. 09. 1899)

1899. - Umro Jovan Ristić, političar, istoričar i književnik
(Kragujevac, 13. 02. 1831 - Beograd, 05. 09. 1899)

1904. - Održan prvi kongres srpskih lekara i prirodnjaka

1913. - Rođena Vivijen Li, britanska pozorišna i filmska glumica, dobitnica "Oskar"- a
(Dardželing, 05. 09. 1913 - London, 08. 07. 1967)

1914. - Bitka na Marni u Prvom svetskom ratu

1919. - Umro Vasilij Ivanovič Čapajev, komandant Crvene armije i heroj ruskog građanskog rata
(Budajka, 1887 - Ljubišćenska - Čapajevo, 05. 09. 1919)

1923. - Rođena Miroslava Lili Petrović, klavirski pedagog
(Beograd, 05. 09. 1923 - Beograd, 19. 06. 2009)

1932. - Rođen Vladan Radovanović, multimedijalni umetnik, osnivač i rukovodilac Elektronskog studija Radio Beograda
(Beograd, 05. 09. 1932)

1940. - Rođena Rakel Velč (Džoana Rakel Tehada), američka filmska i pozorišna glumica
(Čikago, 05. 09. 1940)

1946. - Rođen Fredi Merkjuri, britanski pevač, član grupe "Kvin"
(Stoun Taun, 05. 09. 1946 - London, 24. 11. 1991)

1947. - Rođen Badi Majls, američki muzičar, osnivač i član grupe "Band of Gypsies"
(Omaha, 05. 09. 1947 - Ostin, 26. 02. 2008)

1951. - Rođen Paul Brajtner, nemački fudbaler, reprezentativac
(Kolbermor, 05. 09. 1951)

1972. - Pripadnici palestinske terorističke organizacije "Crni septembar" izvršili napad na izraelske sportiste - učesnike Olimpijskih igara u Minhenu

1986. - Umro Nikola Teodorović, scenograf Narodnog pozorišta u Somboru i TV Beograd
(Sombor, 23. 06. 1933 - Beograd, 05. 09. 1986)

1996. - Umro Borivoje Tasovac, pedijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, akademik, nosilac Ordena Legije časti
(Beograd, 1901 - Beograd, 05. 09. 1996)

1997. - Umrla Majka Tereza (Agnes Gondža Bojadžiju), misionarka, nobelovac
(Skoplje, 27. 08. 1910 - Kalkuta, 05. 09. 1997)

2000. - Umro Slavko Leovac, književnik, književni kritičar i istoričar, predsednik Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske
(Mostar, 07. 03. 1929 - Beograd, 05. 09. 2000)

2003. - Umro Miloš Minić, političar i diplomata, savezni sekretar za inostrane poslove
(Preljina, 28. 08. 1914 - Beograd, 05. 09. 2003)

2008. - Umro dr Dušan Simić, profesor Mašinskog fakulteta u Kragujevcu, rektor Univerziteta u Kragujevcu
( 1928 - Kragujevac, 05. 09. 2008)

2008. - Umrla Zaida Krimšamhalov, pozorišna glumica, prvakinja Drame Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu
(Kragujevac, 1936 - Novi Sad, 05. 09. 2008)

2009. - Umro Vuk Pavlović, scenarista, dramaturg i filmski kritičar
(Beograd, 1970 - Beograd, 05. 09. 2009)

2010. - Umro Mario Kremzir, dirigent, vođa Akademskog hora "Jovan Bandur" u Pančevu, muzički urednik-producent Radio Beograda
(1936 - 05. 09. 2010)

[Bisernica]

6. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/imagesqtbnANd9GcRfE3yG36mzVnDNB7NWjrvlzu-1.jpg


Jedan od najčuvenijih svetskih reditelja svih vremena Akira Kurosava umro na današnji dan 1998. godine. Srpski odbojkaš Nikola Grbić rođen 1973. godine.


Godine 1998, umro je Akira Kurosava, japanski filmski reditelj, dobitnik Oskara. Jedan od najčuvenijih svetskih reditelja svih vremena, Kurosava je rođen u uglednoj samurajskoj porodici. Prve pouke o umetnosti dobio je od učitelja, koji je bio slikar i koji ga je podučavao, kako kaže Kurosava, na "način vaspitavanja genija". Od starijeg brata poprimio je izrazitu naklonost ka ruskoj književnosti. Kao reditelj debitovao je 1943. godine filmom Sanširo Sugata – Saga o Džudou". Japanska filmska umetnost bila je nepoznanica za mnoge u svetu sve do 1951. godine, kada je film Akira Kurosave Rašoman, dobio Zlatnog lava na Festivalu u Veneciji. Tokom 56 godina karijere snimio je 30 filmova. Filmovi Rašomon, Ran, Krvavi presto, Sedam samuraja i Kagemuša postali su svetska klasika. Tri puta je dobio Oskara, a 1990. godine, Američka filmska akademija nagradila ga je za životno delo. Kurosava je rođen 1910. godine u Tokiju.

1566 – Umro Sulejman II Veličanstveni, turski sultan
(6.11.1494 – Siget, 6.9.1566)

1688 – Beograd potpao pod austrijsku vlast

1757 – Rođen Mari-Žozef Lafajet, francuski general i političar
(Šato Kavanjak an Overnj, 6.9.1757 – Pariz, 20.5.1834)

1766 – Rođen Džon Dalton, engleski hemičar
(Kokermaut, 6.9.1766 – Mančester, 27.7.1844)

1877 – Rođen Petar Stojanović, kompozitor, profesor i direktor Muzičke škole "Stanković" u Beogradu
(Budim, 6.9.1877 – Beograd, 11.9.1957)

1905 – Osnovano Malo pozorište, prvo dečje pozorište u Beogradu

1914 – Počela bitka na Drini u Prvom svetskom ratu

1923 – Rođen Dušan Skovran, dirigent i muzički pisac
(Ohrid, 6.9.1923 – Plužine, 10.8.1975)

1923 – Rođen Petar Drugi Karađorđević, kralj
(Beograd, 6.9.1923 – Denver, 3.11.1970)

1925 – Osnovan Planinarski savez Jugoslavije

1925 – Rođen Anhel Gonzales, španski pesnik, borac protiv Frankove diktature, akademik
(Ovijedo, 6.9.1925 – Madrid, 12.1.2008)

1930 – Rođena Ebi Linkoln, američka džez pevačica, borac za ljudska prava
(Čikago, 6.8.1930 – Njujork, 14.8.2010)

1943 – Poginuo Miloš Savković, književnik
(Gračac, 28.4.1899 – Gajevi, 6.9.1943)

1944 – Saveznici bombardovali Leskovac u Drugom svetskom ratu

1953 – Rođena Ljiljana Habjanović- Đurović, književnica
(Kruševac, 6.9.1953)

1973 – Rođen Nikola Grbić, odbojkaš, reprezentativac
(Zrenjanin, 6.9.1973)

1983 – Umro Čedomir Brašanac, književnik
(Bingula, 2.2.1927 – Beograd, 6.9.1983)

1986 – Umro Dragan Jeremić, kritičar, filozof i estetičar
(Brđani, 24.5.1925 – Ljubljana, 6.9.1986)

1991 – Lenjingradu vraćeno ime Sankt Peterburg

1996 – Umro Mišel Oben, francuski slavista
(Ruan, 15.4.1923 – Grčka, 6.9.1996)

1997 – Umro Džordž (Đerđ) Šolti, mađarski dirigent
(Budimpešta, 21.10.1912 – Antib, 6.9.1997)

2007 – Umro Lučano Pavaroti, italijanski operski pevač, tenor
(Modena, 12.10.1935 – Modena, 6.9.2007)

2008 – Umrla Anita Pejdž, američka filmska glumica
(Flešing, 4.8.1910 – Los Anđeles, 6.9.2008)

2010 – Umro Klajv Doner, britanski filmski i TV reditelj
(London, 21.1.1926 – London, 6.9.2010)

[Bisernica]

7. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Izgradnja hidroelektrane "Đerdap" počela na današnji dan 1964. godine. Reditelj, književnik i novinar Radivoje-Lola Đukić umro 1995. godine.


Na današnji dan 1964. godine u mestu Sip na jugoslovenskoj i u Gura Vaji na rumunskoj obali Dunava predsednici Jugoslavije i Rumunije Josip Broz Tito i Georgi Georgiju Dež prisustvovali su postavljanju kamena-temeljca na gradilištu hidroelektrane "Đerdap".

Reditelj, književnik i novinar Radivoje-Lola Đukić umro je 7. septembra 1995. godine. Majstor TV igre, napisao je i režirao više od 200 humorističkih emisija i TV komedija od kojih su najpopularnije: Servisna stanica, Na tajnom kanalu, Muzej voštanih figura, Ogledalo građanina Pokornog, Ljudi i papagaji, Crni sneg, Licem u naličje, Spavajte mirno, Sačulatac, Deset zapovesti, Ću - ćeš - će... Serijom Ogledalo građanina Pokornog postavljeni su temelji novog žanra, a Lola Đukić je od bezazlenog zabavljača prerastao u satiričara. Posle ove serije, Mihiz je za Lolu rekao da je "sam po kapacitetu ravan velikoj fabrici zabave". Odgovorni urednik zabavnog programa Radio Beograda, jedan od utemeljivača Televizije Beograd, Lola je bio i osnivač Humorističkog pozorišta u Beogradu - kasnije Pozorište na Terazijama.

1533 - Rođena Elizabeta I, engleska kraljica
(Grinvič, 7.9.1533 - Ričmond, 24.3.1603)

1707 - Rođen Žorž-Žak Leklerk Bifon, francuski prirodnjak i književnik
(Burgonj, 7.9.1707 - Pariz, 16.4.1788)

1788 - Pogubljen Koča Anđelković, kapetan, vođa srpskih dobrovoljaca u austrijsko-turskom ratu (Panjevac, 1755 - Tekija, 7.9.1788)

1812 - Počela Borodinska bitka

1833 - Petar II Petrović Njegoš dobio ruski pasoš

1909 - Rođen Elija Kazan, američki filmski i pozorišni reditelj, dobitnik Oskara
(Istanbul, 7.9.1909 - Njujork, 28.9.2003)

1914 - Rođen Džejms van Alen, američki fizičar
(7.9.1914 - Ajova, 9.8.2006)

1924 - Rođen Leonard Rozenman, američki kompozitor, dobitnik Oskara
(Bruklin, 7.9.1924 - Los Anđeles, 4.3.2008)

1931 - Rođen Ljiljana Kontić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Savinac, 7.9.1931- Beograd, 17.7.2005)

1943 - Rođen Dario Arđento, italijanski reditelj i scenarista
(Rim, 7.9.1943)

1944 - Rođen Velibor-Bora Milutinović, fudbaler i trener
(Bajina Bašta, 7.9.1940)

1955 - Rođena Mira Furlan, pozorišna, filmska i TV glumica
(Zagreb, 7.9.1955)

1991 - Počela Haška mirovna konferencija o bivšoj Jugoslaviji

1994 - Umro Niki Hopkins, engleski pijanista
(London, 24.2.1944 - Nešvil, 7.9.1994)

1994 - Umro Terens Jang, britanski reditelj
(Šangaj, 20.6.1915 - Kan, 7.9.1994)

2007 - Umrla Mirjana Trajković, novinar, urednik Prvog programa Radio Beograda
(Zemun, 10.3.1951 - Beograd, 7.9.2007)

2008 - Umro Miljenko Dino Dvornik, hrvatski pevač
(Split, 20.8.1964 - Zagreb, 7.9.2008)

2008 - Umro Dragoslav Rančić, spoljnopolitički novinar i urednik Borbe, Politike i NIN-a (Kragujevac, 15.9.1935 - Beograd, 7.9.2008)

[Bisernica]

8. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/Dusan-1.jpg


Svetski dan pismenosti. Svetski dan fizioterapeuta. Nacionalni praznik Makedonije. Dan omladine Beograda.


1331 - Krunisan srpski kralj Dušan Stefan Nemanjić

1474 - Rođen Ludoviko Ariosto, italijanski književnik
(Ređo Emilija, 8.9.1474 - Ferara, 6.7.1533)

1504 - Italijanski vajar Mikelanđelo Buonaroti završio statuu Davida. Pet metara visoka obnažena statua, koja prikazuje biblijskog junaka koji je ubio Golijata, isklesana je u jednom bloku mermera u periodu od 1501. do 1504. godine. Teška je 5.572 kilograma i visoka 5,17 metara. Ona je simbol muške lepote i bogate italijanske baštine, a tridesetogodišnjeg Mikelanđela učinila je najvećim vajarem toga doba.

1799 - Rođen Jovan Hadžić (Miloš Svetić), književnik, prevodilac i političar, prvi predsednik Matice srpske
(Sombor, 8.9.1799 - Novi Sad, 22.4.1869)

1830 - Rođen Frederik Mistral, francuski književnik, nobelovac
(Medeneo, 8.9.1830 - Medeneo, 15.3.1914)

1841 - Rođen Antonjin Dvoržak, češki kompozitor i dirigent
(Nelahozeves, 8.9.1841 - Prag, 1.5.1904)

1870 - Dubrovčanin Nikola Primorac brodom "Grad Dubrovnik" preplovio Atlantik

1875 - Rođen Kosta Jovanović, političar i ekonomista
(Vranje, 8.9.1875 -Vranje, 30.4.1930)

1899 - Umro Dimitrije Stamenković, trgovac i dobrotvor, predsednik Srpskog trgovačkog udruženja
(Beograd, 28.1.1845 - Beograd, 8.9.1899)

1906 - Rođen Fric Šilgen, nemački atletičar, nosilac olimpijske baklje na Olimpijskim igrama u Berlinu, 1936.
(Kenigštajn, 8.9.1906 - Berlin, 19.9.2005)

1928 - Rođen Karolj Ač, književnik i prevodilac, lektor-prevodilac Radio Beograda (Subotica, 8.9.1928)

1932 - Rođen Miodrag Vujačić Mirski, slikar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Rača Kragujevačka, 8.9.1932 - Beograd, 27.3.1997)

1935 - Rođen Alen Delon, francuski filmski glumac
(Skeaksk, 8.9.1935)

1936 - Rođena Mirjana Anastasijević, novinar i urednik Radio Beograda
(Skoplje, 8.9.1936 - Beograd, 1.1.2005)

1942 - Rođen Želimir Žilnik, filmski reditelj i scenarista (Niš, 8.9.1942)

1943 - Objavljena kapitulacija Italije u Drugom svetskom ratu

1948 - Obnovljen rad Fudbalskog saveza Jugoslavije

1949 - Umro Rihard Štraus, nemački kompozitor i dirigent
(Minhen, 11.6.1864 - Garmiš, 8.9.1949)

1950 - Predstavom "Dundo Maroje", u režiji Bojana Stupice, Jugoslovensko dramsko pozorište otvorilo "Festival dela renesansne dalmatinske književnosti", iz koga su se razvile "Dubrovačke letnje igre"

1954 - Rođen Radoslav Pavlović, dramski pisac, urednik TV Beograd
(Aleksandrovac, 8.9.1954)

1954 - Osnovan časopis za književnost, kulturna i društvena pitanja "Braničevo"

1991 - Makedonija proglasila nezavisnost

1997 - Umro Mobutu Sese Seko, predsednik Zaira
(Lisala, 14.10.1931 - Rabat, 8.9.1997)

1997 - Umro Božidar Dželebdžić, neuropsihijatar
(1927 - Beograd, 8.9.1997)

2005 - Prestao s izlaženjem nedeljnik "Vojska"

2005 - Umro Dragoje Lukić, književnik i publicista
(Miloševo Brdo, 1927 - Beograd, 8.9.2005)

2009 - Umro dr Sava Dedijer, profesor Mašinskog fakulteta u Beogradu
(1922 - 8.9.2009)

2009 - Umro Miodrag Vartabedijan Varta, akademski slikar, profesor Beogradske politehnike (Mladenovac, 1933 - Beograd, 8.9.2009)

2009 - Umro Majk Bonđorno, italijansk TV voditelj
(Njujork, 26.5.1924 - Monte Karlo, 8.9.2009)

2010 - Umro Slobodan Lale Obradović, novinar i publicista, urednik Tnjuga, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu
(Kragujevac, 20.3.1921 - Beograd, 8.9.2010)

2010 - Umro Predrag Živančević, novinar "Borbe", "Ježa", "TV Novosti", saradnik RTB-a
(Beograd, 18.8.1934 - Beograd, 8.9.2010)

[Bisernica]

9. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Rođenje književnika i prevodioca Joakima Vujića i smrt kineskog revolucionara i državnika Mao Cedunga obeležili današnji dan kroz istoriju.

Godine 1772. rođen je Joakim Vujić, književnik i prevodilac. Joakim Vujić je bio učitelj, književnik, putopisac, ali pre svega, prvi organizator pozorišne umetnosti u Srbiji. Prevodio je, glumio, bio reditelj, scenograf, tehničar koji pomera zavesu, štampa plakate... U Mađarskom pozorištu u Pešti je 1813. godine prikazao prvu pozorišnu predstavu na srpskom jeziku "Kreštalice". Putovao je, i u svakom mestu gde su živeli Srbi, Temišvaru, Novom Sadu, Aradu, Segedinu i Pančevu osnivao pozorišne trupe. Na poziv kneza Miloša odlazi u Kragujevac, gde 1835. godine otvara "Prvi knjaževsko-serbski teatar" i postaje njegov direktor. U ovom dvorskom teatru predstave su igrane samo u prisustvu Miloša Obrenovića. Prvu srpsku profesionalnu teatarsku družinu "Leteće diletantsko pozorište" Vujić je osnovao u Novom Sadu 1838. godine. Narodno pozorište u Kragujevcu nosi njegovo ime, kao i susreti profesionalnih pozorišta Srbije.

Na današnji dan 1976. godine umro je kineski revolucionar i državnik Mao Cedung, jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu. Prve jedinice kineske Crvene armije stvorio je sa Ču Deom 1931. godine, a rukovođenje partijom je preuzeo 1935. U oktobru 1934. sa Čuom je poveo "Dugi marš" svojih jedinica, što se pokazalo odlučujućim u građanskom ratu protiv pristalica Čang Kaj Šeka (kineski nacionalisti) i u borbama protiv japanske okupacione armije. I u vreme kada je staljinizam bio odbačen u Sovjetskom Savezu ostao je dosledan njegovoj viziji komunističkog sistema.

1585 - Rođen Arman Žan d Plezi Rišelje, francuski kardinal i državnik
(Pariz, 9.9.1585 - Pariz, 4.12.1642)

1737 - Rođen Luiđi Galvani, italijanski lekar i fizičar
(Bolonja, 9.9.1737 - Bolonja, 4.12.1798)

1828 - Rođen Lav Nikolajevič Tolstoj, ruski književnik
(Jasna Poljana, 9.9.1828 - Astapovo, 20.11.1910)

1873 - Rođen Maks Rajnhart (Goldman), reditelj
(Baden, 9.9.1873 - Njujork, 31.10.1943)

1886 - Rođen Mirko Korolija, književnik
(Kistanje, 9.9.1886 - Šibenik, 10.7.1934)

1886 - U Bernu osnovana Međunarodna unija za zaštitu književnih i umetničkih dela

1898 - Umro Stefan Malarme, francuski književnik
(Pariz, 18.3.1842 - Valvens, 9.9.1898)

1901 - Umro Anri Tuluz Lotrek, francuski slikar i grafičar
(Albi, 24.11.1864 - dvorac Malrom, 9.9.1901)

1908 - Rođen Čezare Paveze, italijanski književnik i prevodilac
(Santo Stefano Belbo, 9.9.1908 - Torino, 27.8.1950)

1913. - Rođen Džesi Ovens, američki atletičar, svetski i olimpijski rekorder
(Danvil, 9.9.1913 - Takson, 31.3.1980)

1915 - Umro Mihailo Valtrović, arhitekta i istoričar umetnosti
(Beograd, 17.9.1839 - Beograd, 9.9.1915)

1923 - Obavljen prvi noćni let u istoriji svetskog vazduhoplovstva na liniji Pariz – Beograd – Bukurešt – Istambul

1925 - Rođen Veljko Guberina, advokat
(Vriginmost, 9.9.1925)

1928 - Rođen Sol Le Vit, američki skulptor, slikar, grafičar, osnivač minimalizma i konceptualizma u umetnosti
(Hartford, 9.9.1928 - Njujork, 8.4.2007)

1934 - Rođen Mladen Markov, književnik
(Samoš, 9.9.1934)

1944 - Bugarska kapitulirala u Drugom svetskom ratu

1952 - Kod Velikog ratnog ostrva potonuo brod "Niš" sa 102 putnika i 3 člana posade - najveća brodska tragedija kod nas

1966 - Rođena Bojana Lekić, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog programa RTS-a i BKTV
(Beograd, 9.9.1966)

1996 - SRJ i Hrvatska uspostavile diplomatske odnose

1997 - Umro Predrag Pepi Laković, pozorišni, filmski i TV glumac
(Skoplje, 28.3.1929 - Beograd, 9.9.1997)

2000 - Umro Arsenije Stefanović, novinar, filmski kritičar, urednik Umetničkog programa RTS-a, idejni tvorac "Štafete mladosti"
(Gornje Grbice, 29.8.1922 - Beograd, 9.9.2000)

2001 - Umro Radomir-Bajo Šaranović, pozorišni, filmski i TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Kosovi Lug, 4.12.1937 - Beograd, 9.9.2001)

2007 - Umro Zoran Tadić, hrvatski reditelj, scenarista i filmski kritičar
(Livno, 2.9.1941 - Zagreb, 9.9.2007)

2009 - Umro Miroslav Sukdolak, filmski i TV snimatelj
(Cetinje, 23.6.1930 - Beograd, 9.9.2009)

2010 - Umro Dušan Tešić Meca, doajen srpskog automobilističkog novinarstva
(Kraljevo, 18.2.1940 - Beograd, 9.9.2010)

2010 - Umro Jergen Bent Larsen, danski šahista
(Tilsted, 4.3.1935 - Buenos Ajres, 9.9.2010)

[Bisernica]

10. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Danas je Svetski dan prevencije samoubistava. Na današnji dan u Sen Žermenu potpisan mirovni ugovor kojim je formalno prestala da postoji Austro-Ugarska monarhija.

Obeležava se Svetski dan prevencije samoubistva, vodećeg uzroka prerane smrti. Na svetskom nivou, broj samoubistava se u proteklih 60 godina povećao za 60 odsto. U svetu se svakih 30 sekundi dogodi samoubistvo. Svake godine više od 900 hiljada ljudi sebi oduzme život, što je više nego što ih pogine u ratovima, upozorava Svetska zdravstvena organizacija. To je ujedno i vodeći uzrok prerane smrti koji je moguće sprečiti. Svake godine ubije se dvostruko više ljudi nego što strada u ratu. SZO navodi da dnevno 3.000 ljudi u svetu sebi oduzme život.

Na današnji dan 1919. godine u dvorcu Sen Žermen kod Pariza predstavnici Austrije, pobedničkih sila u Prvom svetskom ratu i država naslednica Austro-Ugarske potpisali su mirovni ugovor kojim je formalno prestala da postoji austrougarska monarhija. Priznate su novonastale države među kojima i Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca. Mirovnim ugovorom Austriji je zabranjeno da se ujedini sa Nemačkom, a na ime reparacija Saveznicima je predala svoju mornaricu.

1526. - Turska vojska osvojila Budim

1839. - Rođen Čarls Sanders Pirs, američki filozof
(Kembridž, 10. 09. 1839 - Milford, 14. 04. 1914)

1875. - Poginuo Petar - Pecija Popović, hajdučki harambaša, vođa ustanika bosanske Krajine
( Gaštica, 10. 09. 1875)

1906. - Štampan prvi broj humorističko-satiričnog lista "Šabačka čivija"

1919. - Sklopljen Sen Žermenski mirovni sporazum posle Prvog svetskog rata

1922. - Rođena Draga Ilić-Jonaš, spiker Radio Beograda
(Valjevo, 10. 09. 1922 - Beograd, 28. 08. 2007)

1934. - Rođen Dejan Čavić, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj
(Zenica, 10. 09. 1934)

1957. - Rođen Andrej Makin, ruski književnik
(Krasnojarsk, 10. 09. 1957)

1976. - Avionska nesreća iznad sela Gaj, u regionu Vrbovca, sudar aviona DC- 9 "Ineks Adrije" i "Britiš ervejza", poginulo 162 putnika i 14 članova posade

1995. - Avijacija NATO bombardovala srpske ciljeve kod Banjaluke

1996. - Generalna skupština Organizacije ujedinjenih nacija usvojila Sporazum o potpunoj zabrani nuklearnih proba

2001. - Savet bezbednosti Organizacije ujedinjenih nacija ukinuo embargo na uvoz oružja SRJ, uveden marta 1998. godine

2001. - Umro Dragoslav Antonijević, etnolog, akademik
(Aleksinac,17. 10. 1930 - Beograd, 10. 09. 2001)

2002. - Na Institutu za sudsku medicinu u Beogradu osnovana prva DNK laboratorija u SRJ

2010. - Umro Radomir Rade Marković, pozorišni, filmski, radio i TV glumac, profesor - Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Beograd, 14. 10. 1921 - Zabok, 10. 09. 2010)

2010. - Umro Dušan Maričić, sudija Vrhovnog suda Srbije, predsednik Rukometnog kluba - "Metaloplastika" iz Šapca
(Loznica, 1938 - Šabac, 10. 09. 2010)

2010. - Umro Marin Šuica, hrvatski teniser, juniorski prvak sveta u kategoriji do 16 godina
( - Sekešfehervar, 10. 09. 2010)

[Bisernica]

11. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan 1944. godine rođen je poznati srpski pisac, profesor i scenarista Milovan Vitezović. Godine 1971. umro je bivši lider Sovjetskog saveza Nikita Hruščov. Pre deset godina napadnut Svetski trgovinski centar u Njujorku.

Na današnji dan 1971. godine umro je Nikita Sergejevič Hruščov, vođa Sovjetskog Saveza nakon smrti Josifa Staljina. Bio je prvi sekretar Komunističke partije Sovjetskog Saveza (KPSS) od 1953. do 1964. i premijer Sovjetskog Saveza od 1958. do 1964. Nakon Staljinove smrti, marta 1953. došlo je do borbe oko vlasti između različitih frakcija u partiji. Hruščov je pobedio, a njegov glavni rival, šef NKVD-a Lavrentij Berija, likvidiran je u decembru. Hruščov je pratio reformski kurs, i šokirao delegate na 20. partijskom kongresu, 23. februara, 1956, svojim čuvenim Tajnim govorom u kome je odbacio "kult ličnosti", koji je okruživao Staljina, i optužio Staljina za zločine počinjene tokom Velikih čistki.Postao je Premijer Sovjetskog Saveza 27. marta 1958. godine. Hruščov se zalagao za reformu sovjetskog sistema. Tokom posete Ričarda Niksona Sovjetskom Savezu 1959. godine, Hruščov je učestvovao u onome šta je kasnije postalo poznato kao "Kuhinjska debata". Hruščovljev novi stav prema zapadu kao rivalu umesto kao zlom entitetu je otuđio SSSR od komunističke Kine. Hruščoveljevi partijski rivali su ga razrešili na sastanku Centralnog komiteta 14. oktobra, 1964. Razrešenje je bilo u mnogome zbog njegovog osobenjaštva i čudnih manira, koje je partija smatrala ogromnom brukom na međunarodnoj sceni.Nakon uklanjanja sa vlasti, Nikita Hruščov je proveo sedam godina u kućnom pritvoru. Umro je u svom domu u Moskvi, 11. septembra,

Godine 1944. rođen je Milovan Vitezović, srpski pisac, profesor i scenarista. Piše pesme, romane, eseje, kritike, aforizme, filmska i TV scenarija. Objavio je više od četrdeset knjiga u preko sto pedeset izdanja; zastupljen je u preko pedeset antologija srpske i svetske poezije, proze, književnosti za decu, aforizama, fantastike i televizijskih drama. Aforizmi su mu objavljivani u nizu evropskih novina, od hamburškog Sterna, do moskovske Nedelje, prevođeni i na grčki, rumunski, hebrejski, švedski, italijanski. Njegovi satirični tekstovi često su objavljivani u Ježu. Autor je brojnih televizijskih drama i serija, tekstova za pozorišna izvođenja i filmskih scenarija. Televizijski filmovi snimljeni po njegovim scenarijima prikazivani su na evropskim televizijama ORF i ZDF. Vitezović je književnik urednik Umetničkog programa RTS-a.

1524.- Rođen Pjer d Ronsar, francuski (Vandomua, 11. 09. 1524 - Sen Kozm- Le Tur, 27. 12. 1585)

1766.- Porta ukinula Pećku patrijaršiju (obnovljena 30. avgusta 1920. godine)

1823.- Umro Dejvid Rikardo, engleski ekonomista (London, 19. 04. 1772 - London, 11. 09. 1823)

1885.- Rođen Dejvid Herbert Lorens, engleski književnik (Istvud, 11. 09. 1885 - Vans, 02. 03. 1930)

1903.- Rođen Teodor Adorno, nemački sociolog i filozof (Franfurkt na Majni, 11. 09. 1903 - Visp, 06. 08. 1969)

1914.- Rođen Pavle (Gojko Stojčević), episkop pećki, mitropolit beogradsko- karlovački, 44. patrijarh srpski (Kućanci, 11. 09. 1914 - Beograd, 15. 11. 2009)

1919.- Rođen Milutin Čolić, novinar, filmski kritičar i publicista, upravnik Narodnog pozorišta u Užicu, osnivač FEST-a (Potočanji, 11. 09. 1919 - Beograd, 22. 02. 2009)

1920.- Rođen Milutin Garašanin, arheolog, akademik (Beograd, 11. 09. 1920 - Beograd, 04. 04. 2002)

1923.- Rođen Vasilije Mokranjac, kompozitor (Beograd, 11. 09. 1923 - Beograd, 27. 05. 1984)

1935.- Rođen German Stepanovič Titov, ruski kosmonaut (Verhneje Zilino, 11. 09. 1935 - Moskva, 20. 09. 2000)

1937.- Počela prva sajamska manifestacija na Beogradskom sajmu

1940.- Umro Milan Jovanović - Batut, lekar, profesor Velike škole i prvi dekan Medicinskog fakulteta u Beogradu (Sremska Mitrovica, 10. 10. 1847 - Beograd, 11. 09. 1940)

1940.- Rođen Brajan de Palma, američki filmski reditelj, scenarista i montažer (Njujork, 11. 09. 1940)

1944.- Formirana Jugoslovenska rečna ratna flotila

1945.- Rođen Franc Bekenbauer, najuspešniji nemački fudbaler svih vremena, trener, selektor reprezentacije (Minhen, 11. 09. 1945)

1957.- Umro Petar Stojanović, kompozitor, profesor i direktor Muzičke škole "Stanković" u Beogradu (Budim, 06. 09. 1877 - Beograd, 11. 09. 1957)

1973.- Vojni puč u Čileu

1973.- Ubijen Salvador Aljende, čileanski političar i državnik, predsednik Čilea (Valparaiso, 26. 07. 1908 - Santjago de Čile, 11. 09. 1973)

1978.- Rođen Dejan Stanković, fudbaler, reprezentativac (Beograd, 11. 09. 1978)

1978.- Umro Roni Petersen, švedski automobilista, vozač "Formule 1" (Orebro, 14. 02. 1944 - Milano, 11. 09. 1978)

1979.- Umro Agostinjo Neto, angolski književnik, političar i državnik, predsednik Angole (Ikolo e Bengo, 17. 09. 1922 - Moskva, 11. 09. 1979)

1995.- Umro Ratko Ilić, TV reditelj (Beograd, 1944 - Beograd, 11. 09. 1995)

1999. - Umro Momčilo Đujić, četnički vojvoda (Kovačić, 1907 - San Markos, 11. 09. 1999)

2001.- Teroristički napad na zgrade Svetskog trgovinskog centra u Njujorku i Pentagona u Vašingtonu

2003.- Umrla Ana Lind, švedski političar i diplomata, ministar inostranih poslova Švedske (Stokholm, 19. 06. 1957 - Stokholm, 11. 09. 2003)

2004.- Umro Petros VII, patrijarh aleksandrijski i cele Afrike (Sigkari, 03. 09. 1949 - ostrvo Alonisos, 11. 09. 2004)

2006.- Umro Džozef Hejz, američki književnik (Indijanopolis, 02. 08. 1918 - Sent Augustin, 11. 09. 2006)

2006.- Umro Joakim Fest, nemački književnik, Hitlerov biograf (Berlin, 08. 12. 1926 - Kronberg, 11. 09. 2006)

2007.- Umro Stevan Koički, fizičar, potpredsednik SANU, akademik (Bačka Palanka, 21. 08. 1929 - Beograd, 11. 09. 2007

2007.- Umro Džo Zavinul, austrijski džez-pijanista i kompozitor (Beč, 07. 07. 1932 - Beč, 11. 09. 2007)

2009.- Umro Huan Almeida Boske, kubanski političar, lider Kubanske revolucije, potpredsednik Kube (Havana, 17. 02. 1927 - Havana, 11. 09. 2009)

[Bisernica]

12. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan rođen književnik, političar i dramaturg Milan Grol, preminuo novinar Predrag Milojević. Izrael se, posle 38 godina okupacije, povukao iz pojasa Gaze.


Na današnji dan 1876. godine rođen je književnik, političar i dramaturg Milan Grol. Diplomirao je 1899. godine na Filološko-literarnom odseku Filozofskog fakulteta u Beogradu, a potom dve godine studirao književnost i pozorište u Parizu. Od 1903. do 1906. godine radi kao dramatrug u Narodnom pozorištu, potom predaje francuski jezik u Prvoj gimnaziji, a 1909. godine biva postavljen za upravnika Narodnog pozorišta u Beogradu. U toku Prvog svetskog rata obavlja dužnost šefa srpskog Pres biroa u Ženevi. Posle rata se vraća na mesto upravnika Narodnog pozorišta, gde ostaje sve do 1924. Tada je postavljen na mesto podsekretara u Ministarstvu inostranih dela, a zatim i na mesto ambasadora Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u Turskoj. Za poslanika u Narodnoj skupštini Kraljevine je izabran 1925. na listi Demokratske stranke. Tri godine kasnije postao je i ministar prosvete, a na toj dužnosti ostaje do januara 1929. godine. Po prestanku ministarskog mandata organizuje osnivanje Kolarčevog narodnog univerziteta, na čijem čelu je bio od osnivanja do početka Drugog svetskog rata. Do 1943. bio je član Jugoslovenske kraljevske vlade u emigraciji u Londonu, a posle sporazuma Tito-Šubašić u martu 1945. kao potpredsednik ušao je u Vladu Demokratske Federativne Jugoslavije u kojoj je bio do avgusta iste godine. Milan Grol počinje avgusta 1945. otvorenu borbu protiv komunista svojim nedeljnim listom "Demokratija", koji se ubrzo zatvara, jer su sindikati odbili da njihovi članovi štampaju taj list. Demokratskoj stranci je ubrzo zabranjen rad, a izvestan broj omladinaca nastavlja ilegalno da deluje. Međutim, ubrzo su skoro svi pohapšeni i poslati na dugogodišnje robije (među njima i Borislav Pekić). Milan Grol je bio predsednik Demokratske stranke od 1940. do 1946. godine, a umro je 1952. godine u Beogradu.

Godine 1999. umro je novinar Predrag Milojević. Milojević je završio Filozofski fakultet u Beogradu, na kome je kasnije asistirao profesoru Brani Petronijeviću. Tekstove u "Politici" počeo je da objavljuje 1921. godine, a nedugo zatim postaje i njen stalni saradnik. Između dva rata bio je dopisnik "Politike" iz Nemačke i Engleske. Posle Drugog svetskog rata radio je kao specijalni dopisnik iz inostranstva i komentator spoljnopolitičke rubrike "Politike", sve do penzionisanja 1967. godine. Saradnju sa matičnim listom nastavio je do pred smrt, objavljujući komentare i sećanja u redovnoj kolumni pod nazivom "Kažem ja sebi". Doajen srpskog i svetskog žurnalizma uvršten je u "Almanah" Američkog bibliografskog društva među pet stotina najuglednijih ljudi u svetu 1995. godine. Milojević je bio jedan od prvih novinara koji je razgovarao sa Adolfom Hitlerom. Intervjuisao je Musolinija, Čerčila, Čemberlena. Svoje čitaoce upoznao je sa delima Fojerbaha, Hemingveja, Kafke i mnogih drugih.

1764 - Umro Žan - Filip Ramo, francuski kompozitor (Dižon, 24.9.1683 - Pariz, 12.9.1764)

1852 - Rođen Simo Matavulj, književnik (Šibenik, 12.9.1852 - Beograd, 4.3.1908)

1874 - Umro Božidar Petranović, pravnik i istoričar književnosti, akademik (Šibenik, 18. 2. 1809 - Venecija, 12.9.1874)

1888 - Rođen Moris Ševalije, francuski pevač (Pariz, 12.9.1888 - Pariz, 1.1.1972)

1916 - Bitka na Kajmakčalanu u Prvom svetskom ratu

1934 - Rođen Muharem Pervić, književni i pozorišni kritičar, urednik Kulturno-umetničkog programa TV Beograd (Ključ, 12.9.1934)

1936 - Rođen Tahir Kulenović, flautista (Bihać, 12.9.1936)

1975 - Rođena Merion Džons, američka atletičarka, svetska i olimpijska rekorderka (Los Anđeles, 12.9.1975)

1980 - Umro Dušan Matić, književnik (Ćuprija, 13.9.1898 - Beograd, 12.9.1980)

1982 - Rođen Vanja Udovičić, vaterpolista, reprezentativac (Beograd, 12.9.1982)

1995 - Umro Džeremi Bret, britanski filmski i TV glumac (Berksvel Grendž, 3.11.1933 - London, 12.9.1995)

2005 - Izrael se, posle 38 godina okupacije, povukao iz pojasa Gaze

2006 - Umro Milorad Nikolić Popac, fudbaler BSK, reprezentativac (1920 - SAD, 12.9.2006)

2008 - Umro Vukašin Maraš, generalni sekretar Auto-moto saveza Jugoslavije, šef Službe Državne bezbednosti Crne Gore, ministar unutrašnjih poslova i zamenik ministra odbrane SRJ, savetnik crnogorskog predsednika za spoljnu bezbednost (Bijelo Polje, 5.2.1938 - Podgorica, 12.9.2008)

2008 - Umro Dejvid Foster Volis, američki književnik (Itaka, 21.2.1962 - Klermon, 12.9. 2008)

2008 - Umro Tomislav Ladan, hrvatski filolog, književnik, leksikograf, direktor Hrvatskog leksikografskog zavoda "Miroslav Krleža" (Ivanjica, 1932 - Zagreb, 12.9.2008)

2009 - Umro Živorad Lazić, novinar, književnik i scenarista (Lugavčina, 28.12.1933 - Beograd, 12.9.2009)

2009 - Umro Norman Borlag, američki agronom, izumitelj "Zelene revolucije" u ishrani ljudi, nobelovac (Soud, 25.3.1914 - Dalas, 12.9.2009)

[Bisernica]

13. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/LRuzickaJPG-1.jpg


Današnji dan obeležava se kao Dan Beogradskog univerziteta. Umro italijanski književnik Dante Aligijeri. Rođen Lavoslav Ružička, hemičar, nobelovac.

1808 - Univerzitet u Beogradu obeležava svoj Dan i 203 godine postojanja. Kao Dan beogradskog Univerziteta proslavlja se 13. septembar, kada je 1808. godine počela nastava na Visokoj školi koju je u Beogradu osnovao Dositej Obradović. Beogradski univerzitet svake godine upiše oko 15.000 brucoša, a ukupno ima oko 90.000 studenata na 31 fakultetu. Studentima predaje oko 5.000 nastavnika i saradnika. Univerzitet ima i 11 naučnih instituta na kojima je zaposleno još oko 1.500 stručnjaka.

1321 - Umro Dante Aligijeri, italijanski književnik
(Firenca, 21.5.1265 - Ravena, 13.9.1321)

Dante Aligijeri je poticao iz plemićke porodice, ali mu to nije smetalo da postane jedan od najreprezentativnijih pesnika ljudskog trpljenja i nadanja. Prvo Danteovo pesničko delo Mladenački život nadahnuto je ljubavlju prema Beatrisi, koju je upoznao u najranijoj mladosti i koja je odigrala presudnu ulogu u njegovom životu i stvaranju. Zbog sukoba sa papom Bonifacijem VIII, morao je da, posle hapšenja, zauvek napusti Firencu. Proteran, on je dvadeset poslednjih godina svog života proveo u političkoj emigraciji. Politička aktivnost nije ga učinila slavnim, kao što je to bio slučaj sa njegovim besmrtnim putovanjem kroz pakao, ovekovečenim u Božanstvenoj komediji.

1887 - Rođen Lavoslav Ružička, hemičar, nobelovac
(Vukovar, 13.9.1887 - Mamern, 26.9.1976)

Ružička je diplomirao i doktorirao na Visokoj tehničkoj školi u Karlsrueu. Bio je docent i profesor Tehničke škole u Cirihu i predavač organske hemije na Univerzitetu u Utrehtu. Niz godina je proveo na čelu Laboratorije za organsku hemiju u Cirihu, gde je dočekao i penziju. Zajedno sa svojim saradnicima Ružička je objavio preko pet stotina naučnih publikacija. Veliki je njegov doprinos povezivanju dostignuća organske hemije sa industrijskim istraživanjem, posebno u oblasti industrije parfema. Za istraživanja u oblasti sinteze polnih hormona, Lavoslov Ružička je 1939. godine dobio Nobelovu nagradu za hemiju.

1592 - Umro Mišel Montenj, francuski filozof
(Perigor, 28.2.1533 - Perigor, 13.9.1592)

1788 - Njujork proglašen prestonicom Sjedinjenih Američkih Država

1819 - Rođena Klara Šuman, nemačka pijanistkinja
(Lajpcig, 13.9.1819 - Frankfurt, 20.5.1896)

1872 - Umro Ludvig Fojerbah, nemački filozof
(Landšut, 28.7.1804 - Rehenberg, 13.9.1872)

1874 - Rođen Arnold Šenberg, austrijski kompozitor
(Beč, 13.9.1874 - Los Anđeles, 13.7.1951)

1896 - Osnovan Savez lovačkih udruženja Kraljevine Srbije - danas Lovački savez Srbije

1898 - Rođen Dušan Matić, književnik
(Ćuprija, 13.9.1898 - Beograd, 12.9.1980)

1903 - Rođen Branimir Ćosić, književnik i novinar, urednik lista "Pravda"
(Štitar, 13.9.1903 - Beograd, 29.1.1934)

1905 - Rođena Klodet Kolber, francuska filmska glumica, dobitnica Oskara (Pariz, 13.9.1905 - Bridžtaun, 31.7.1996)

1933 - Rođen Duško Trifunović, književnik i novinar, urednik RTS-a
(Sijekovac, 13.9.1933 - Novi Sad, 28.1.2006)

1936 - Rođen Nedeljko Dragić, animator, jedan od osnivača "zagrebačke škole" crtanog filma (Paklenica, 13.9.1936)

1939 - Rođen Radoslav Lazić, pozorišni reditelj, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu (Sanski Most, 13.9.1939)

1941 - Rođen Henri Edvard Roberts, američki inženjer, dizajner prvog komercijalnog personalnog računara (Majami, 13.9.1941 - Makon, 1.4.2010)

1956 - Predstavljen prvi hard disk - IBM 305 RAMAC

1973 - Rođen Fabio Kanavaro, italijanski fudbaler, reprezentativac
(Napulj, 13.9.1973)

1979 - Rođen Ivan Miljković, odbojkaš, reprezentativac
(Niš, 13.9.1979)

1992 - Umro Entoni Perkins, američki filmski glumac, dobitnik Oskaraa
(Njujork, 4.4.1932 - Los Anđeles, 13.9.1992)

1993 - Potpisan izraelsko-palestinski sporazum o palestinskoj autonomiji na okupiranim teritorijama

1999 - Umro Vladimir Pogačić, filmski reditelj, direktor Jugoslovenske kinoteke
(Karlovac, 23.9.1919 - Beograd, 13.9.1999)

2001 - Umro Petar Mijić, diplomata
(Prizren, 21.6.1938 - Lion, 13.9.2001)

2002 - Otvoren prvi golf teren u Jugoslaviji

2006 - Umro Zoran Dimitrijević Čava, fudbaler "Partizana" i "Dinama"
(Beograd, 28.8.1962 - Nant, 13.9.2006)

2008 - Umro Ivan Ćulum, urednik PGP RTS-a
(1939 - 13.9.2008)

2009 - Umro prof. dr Slobodan Lotina, načelnik Centra za vaskularnu hirurgiju Kliničkog centra Srbije
(1940 - Beograd, 13.9.2009)

2010. - Umro Tihomir Tepavčević, odbojkaš, reprezentativac
(Donji Očauš, 7.9.1929 - Beograd, 13.9.2010)

2011. - Rođen jedan mali Rastko,sunce bakino :bisa:

[Bisernica]

14. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/imagesqtbnANd9GcSYSkJvEJfl2aBxj2alAlcMKN-1.jpg

Na današnji dan 1219. godine proglašena je autokefalnost Srpske pravoslavne crkve. Godine 1927. poginula Isidora Dankan, američka balerina, začetnica modernog baleta.


Na današnji dan 1219. godine proglašena je autokefalnost Srpske pravoslavne crkve kod romejskog (vizantijskog) cara Teodora I Laskarisa i nikejskog patrijarha Manojla Haritopula. Autokefalnost je izdejstvovao Sava Nemanjić, koji je izabran za prvog srpskog arhiepiskopa sa sedištem u manastiru Žiča. Car Stefan Dušan Nemanjić je 1346. godine uzdigao srpsku crkvu u rang patrijaršije. Uspostavljanje srpske patrijaršije značilo je ostvarivanje duhovnog jedinstva srpskog naroda sa ostalim narodima koji su živeli u Dušanovom carstvu. Ono je, međutim, značilo i sukob sa obnovljenom Vizantijom i carigradskim patrijarhom. Posle pada srpske države pod tursku vlast, patrijaršija je prestala da postoji. Obnovljena je 1557. godine, na zauzimanje Mehmeda Sokolovića, koji je za patrijarha postavio svog brata Makarija.

Godine 1812. francuski car Napoleon I ušao je u Moskvu, koju su Rusi u povlačenju zapalili, sprečivši zimovanje i snabdevanje njegovih trupa. Francuske trupe će ubrzo početi povlačenje pošto im je bilo onemogućeno svako snabdevanje. Iz Rusije se na kraju povuklo svega nekoliko desetina hiljada vojnika iako je Napoleon u pohod na Rusiju krenuo s vojskom od oko 600.000 vojnika.

1769. - Rođen Aleksandar Humbolt, nemački prirodnjak, jedan od osnivača moderne geografije (Berlin, 14. 09. 1769 - Berlin, 06. 05. 1859)

1829. - Sklopljen mir u Jedrenu između Rusije i Turske

1836. - Otvoren Austrijski konzulat u Beogradu

1849. - Rođen Ivan Petrovič Pavlov, ruski fiziolog, nobelovac
(Rjazanj, 14. 09. 1849 - Lenjingrad, 27. 02. 1936)

1852. - Umro Artur Velzli Velington, engleski vojvoda, vojskovođa i feldmaršal (Dablin, 01. 05. 1769 - Sen Pol, 14. 09. 1852)

1860. - Umro Miloš Obrenović, knez (1815 - 1839. i 1858 - 1860)
(Dobrinja, 18. 03. 1783 - Beograd, 14. 09. 1860)

1860. - Knez Mihailo Obrenović po drugi put stupio na kneževski presto

1863. - Umro Pavle Stamatović, književnik, istoričar i političar
(Kupinovo, 11. 04. 1805 - Novi Sad, 14. 09. 1863)

1879. - Umro Teodor Valerio, francuski slikar
(Arseranž, 18. 02. 1819 - Viši, 14. 09. 1879)

1886. - Rođen Jan Masarik, češki političar i diplomata
(Prag, 14. 09. 1886 - Prag, 09. 03. 1948)

1914. - Rođen Tihomir Janić, sudija Vrhovnog suda Srbije i Jugoslavije
(Beloševac, 14. 09. 1914 - Beograd,17. 02. 2008)

1916. - Umro Hose Ečegeraja, španski književnik, nobelovac
(Madrid, 19. 04. 1839 - Madrid, 14. 09. 1916)

1917. - Rođen Etore Sotsas, italijanski arhitekta i dizajner, osnivač i direktor dizajnerske grupe - MEMFIS (Insbruk, 14. 09. 1917 - Milano, 31.12. 2007)

1918. - Rođen Izrael Lopez Čačao, kubanski basista i kompozitor, pionir mamba (Havana, 14. 09. 1918 - Majami, 22. 03. 2008)

1922. - Rođen Aleksandar Obradović, sportski lekar i fudbalski trener (Mionica, 14. 09. 1922 - Beograd, 23. 06. 2000)

1927. - Poginula Isidora (Izadora) Dankan, američka balerina, začetnica modernog baleta (San Francisko, 27. 05. 1878 - Nica, 14. 09. 1927)

1937. - Umro Tomaš Garig Masarik, češki filozof, političar i državnik, prvi predsednik Čehoslovačke (Hodonjin, 07. 05. 1850 - Lanim, 14. 09. 1937)

1941. - Rođen Bogdan Tirnanić, novinar
(Beograd, 14. 09. 1941 - Beograd, 16. 01. 2009)

1948. - Rođena Ivana Stefanović, kompozitor, državni sekretar Ministarstva kulture Srbije (Beograd, 14. 09. 1948)

1958. - Patrijarh German (Hranislav Đorić) ustoličen za 43. poglavara Srpske pravoslavne crkve

1960. - U Bagdadu osnovana Organizacija zemalja izvoznica nafte - OPEC

1974. - Umro Milo Bošković, književnik
(Trebaljevo, 03. 06. 1937 - Titograd, 14. 09. 1974)

1976. - Umro Pavle Karađorđević, knez
(Petrograd, 28. 04. 1893 - Neji, 14. 09. 1976)

1982. - Umrla Grejs Keli, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a, princeza od Monaka (Filadelfija, 12. 11. 1929 - Monte Karlo, 14. 09. 1982)

1983. - Rođena Ejmi Vajnhaus, britanska pevačica (London, 14. 09. 1983)

2001. - Umro Stelios Kazancidis, grčki pevač
(Atina, 29. 08. 1931 - Atina, 14. 09. 2001)

2001. - Umrla Olga Ivanović - Banjanin, pozorišna, filmska i TV glumica
(Horgoš, 20. 05. 1921 - Beograd, 14. 09. 2001)

2005. - Umro Vladimir Volkov, francuski književnik
(Pariz, 1923 - Perigor, 14. 09. 2005)

2008. - Umro Genadij Nikolajevič Trošev, ruski general, komandant trupa na Kavkazu, heroj - Rusije (Berlin, 14. 03. 1947 - Perm, 14. 09. 2008)

2009. - Umro Patrik Svejzi, američki filmski glumac
(Hjuston, 18. 08. 1952 - Los Anđeles, 14. 09. 2009)

[Bisernica]

15. septembar

http://razbibriga.net/clear.gif


Proboj Solunskog fronta u Prvom svetskom ratu počeo 1918. godine. Godine 1884. puštena u redovni saobraćaj železnička pruga Beograd–Niš. Obeležava se Međunarodni dan demokratije.


Interparlamentarna unija usvojila je na današnji dan 1997. godine Univerzalnu deklaraciju o demokratiji. Tim povodom, Generalna skupština Ujedinjenih nacija 2007. godine proglasila 15. septembar Međunarodnim danom demokratije.

53 - Rođen Trajan, rimski imperator
(Italika, 15.9.53 - Selinus, 8.8.117)

1874 - U Bernu počela osnivačka skupština Svetskog poštanskog saveza

1884 - Puštena u redovni saobraćaj železnička pruga Beograd–Niš

1890 - Rođena Agata Kristi, engleska književnica
(Devon, 15.9.1890 - Oksford, 12.1.1976)

1894 - Rođen Žan Renoar, francuski filmski reditelj
(Pariz, 15.9.1894 - Los Anđeles, 13.2.1979)

1911 - Umrla Adelina Polina Irbi, engleska misionarka i humanista
(Bojland Hol, 12.1833 - Sarajevo, 15.9.1911)

1915 - Umro Isidor Bajić, kompozitor i muzički pisac
(Kula, 10.8.1878 - Novi Sad, 15.9.1915)

1916 - U bici na reci Somi, u Prvom svetskom ratu, prvi put upotrebljeni tenkovi

1918 - Počeo proboj Solunskog fronta u Prvom svetskom ratu

1919 - Osnovano Udruženje glumaca Kraljevine SHS

1922 - Rođen Vojislav-Voja Čolanović, književnik i prevodilac, prvi urednik Naučnog programa TV Beograd (Bosanski Brod, 15.9.1922)

1924 - Rođen Bobi Šort, američki kabare pevač i pijanista
(Denvil, 15.9.1924 - Njujork, 21.3.2005)

1939 - Porinut brod "Kozara", najstarije plovilo rečne flotile Vojske Srbije

1942 - Rođena Bisera Veletanlić, pevačica
(Zagreb, 15.9.1942)

1946 - Proglašena Narodna Republika Bugarska

1947 - Rođen dr Jovo Toševski, profesor Medicinskog fakulteta u Kragujevcu
(Ljubljana, 15.9.1947)

1961 - Rođena Sonja Savić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Čačak, 15.9.1961 - Beograd, 23.9.2008)

1966 - Rođen Dejan Savićević, fudbaler, reprezentativac, selektor reprezentacije Srbije i Crne Gore, predsednik Fudbalskog saveza Crne Gore
(Titograd, 15.9.1966)

1978 - Umro Vilhelm-Vili Meseršmit, nemački avio-inženjer i industrijalac
(Frankfurt, 26.6.1898 - Minhen, 15.9.1978)

2001 - Umro Živojin Zdravković, dirigent
(Beograd, 24.11.1914 - Beograd, 15.9.2001)

2001 - Umro Dušan Popović, operski pevač
(Prilep, 28.10.1927 - Beograd, 15.9.2001)

2004.- Umro Džoni Ramon, američki gitarista, član grupe "Ramones"
(Njujork, 8.10.1948 - Los Anđeles, 15.9.2004)

2006 - Umrla Orijana Falači, italijanska novinarka i književnica
(Firenca, 29.6.1929 - Firenca, 15.9.2006)

2007 - Umro Aldemaro Romero, venecuelanski pijanista i kompozitor
(Valensija, 12.3.1928 - Karakas, 15.9.2007)

2008 - Umro Ričard Rajt, britanski klavijaturista, jedan od osnivača rok grupe "Pink Flojd" (Heč End, 28.7.1943 - London, 15.9.2008)

2008 - Umro dr Slavko Gavrilović, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu - akademik
(Sremske Laze 1.2.1924 - Novi Sad, 15.9.2008)

2008 - Umro Aleksandar Radovanović, šef Arhiva i Biblioteke Narodnog pozorišta u Beogradu
(Simićevo, 1931 - Simićevo, 15.9.2008)

[Bisernica]

16. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan rođen je jedan od najpoznatijih domaćih arhitekata Aleksandar Deroko. U Parizu 1977. godine umrla operska pevačica Marija Kalas. Obeležava se Međunarodni dan zaštite ozonskog omotača.


Na današnji dan 1894. godine rođen je Aleksandar Deroko, arhitekta, istoričar umetnosti, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, akademik. Učesnik Prvog svetskog rata, jedan od prvih srpskih pilota na Solunskom frontu i jedan od 1.300 kaplara, Deroko je studirao tehniku u Rimu i Pragu, a diplomirao na arhitektonskom odseku Tehničkog fakulteta u Beogradu. Kao stipendista francuske Vlade usavršavao se u Parizu, gde mu je drug iz detinjstva, Rastko Petrović, pomogao da se snađe u čudesnom svetu umetnika toga doba, poput Šumanovića, Korbizijea, Pikasa i drugih. Po povratku u Beograd, našao se u vrtlogu novih kulturnih strujanja, koja su se kretala od akademskog klasicizma preko srpsko-vizantijskog stila do modernizma. Kroz sva ta preplitanja pravaca i stilova, Deroko je prošao učvršćujući svoju orijentaciju ka srpsko-vizantijskoj arhitekturi i očuvanju tradicionalnog neimarstva. Projektovao je i gradio mnoge značajne objekte širom zemlje: Kosturnicu sarajevskim atentatorima, Spomenik kosovskim junacima na Gazimestanu, Bogoslovski fakultet, Konak u Žiči, Hram Svetog Save, česme u Beogradu... Napisao je više knjiga i udžbenika: Srednjovekovni gradovi na Dunavu, Narodno neimarstvo, Monumentalna dekorativna arhitektura u srednjovekovnoj Srbiji, Sveta gora, A ondak je litio jeroplan nad Beogradom...

Godine 1977. u Parizu je umrla operska pevačica Marija Kalas. Kalasova je pevanje učila na Konzervatorijumu u Atini, gde je kao petnaestogodišnjakinja debitovala u ulozi Santuce u Maskanjijevoj operi Kavalerija rustikana. Sa 18 godina pevala je Tosku, kao i Lenoru u Betovenovoj operi Fidelio. Njen uspon ka svetskom operskom Olimpu počeo je 1950. godine, kada je nastupila kao Aida u Milanskoj skali. Četiri godine kasnije, pevala je u Čikaškoj operi, a zatim u ulozi Norme u Kovent gardenu i njujorškom "Metropolitenu". Sa scene se povukla veoma rano, u 42. godini, ali je ostala zapamćena kao svojevrsni fenomen, velikog raspona glasa, izvanredne tehnike i prefinjenog osećaja za belkanto.

1736 - Umro Gabrijel Danijel Farenhajt, nemački fizičar, konstruisao prvi termometar sa živom
(Dancig, 24.5.1686 - Hag, 16.9.1736)

1823 - Rođen Mihailo Obrenović, knez
(Kragujevac, 16.9.1823 - Beograd, 10.6.1868)

1840 - Prvi javni bal u Beogradu povodom rođendana kneza Mihaila Obrenovića

1869 - Rođen Miloje Vasić, arheolog, profesor Univerziteta u Beogradu, upravnik Narodnog muzeja, akademik
(Veliko Gradište, 16.9.1869 - Beograd, 4.11.1956)

1888 - Rođen Frans Emil Silanpe, finski književnik, nobelovac
(Hamenkir, 16.9.1888 - Helsinki, 3.6.1964)

1908 - Industrijalac Vilijam Djurant osnovao kompaniju "Dženeral motors"

1918 - Rođena Branka Veselinović, pozorišna, filmska i TV glumica, humanista, ambasador UNICEF-a
(Stari Bečej, 16.9.1918)

1924 - Rođena Lorin Bekol, američka filmska glumica
(Njujork, 16.9.1924)

1925 - Rođen B. B. King, američki bluz pevač i gitarista
(Ita Bena, 16.9.1925)

1925 - Rođen Đokica Milaković, pozorišni, filmski i TV glumac
(Darda, 16.9.1925 - Zagreb, 12.11.2001)

1956 - Rođen Dejvid Koperfild (Set Kotkin), američki iluzionista
(Metučen, 16.9.1956)

1987 - U Montrealu usvojen Protokol Bečke konvencije o zaštiti ozonskog omotača, u spomen na ovaj događaj, Generalna skupština UN je 1994. godine proglasila 16. septembar za Međunarodni dan zaštite ozonskog omotača

1988 - Otkriven Spomenik braniocima Beograda u Prvom svetskom ratu

1994 - Počela sa radom RTV Pink

1996 - Izašao prvi broj dnevnog lista "Blic"

2006 - Umro Zoran Bogavac, novinar i publicista
(Beograd, 25.4.1947 - Beograd, 16.9.2006)

2007 - Umro Robert Džordan (Džejms Oliver Rigni), američki književnik
(Čarlston, 17.10.1948 - Čarlston, 16.9.2007)

2008 - Umro Momčilo Popović, novinar i urednik lista "Pobjeda", direktor Radio Bara
(Đurmani, 1943 - Bar, 16.9.2008)

2008 - Umro Miloš Grbić, odbojkaš, reprezentativac SFRJ
(Klek, 22.9.1943 - Beograd, 16.9.2008)

2009 - Umro Aleksandar Sekulić, književnik
(Sekulići, 26.4.1937 - Beograd, 16.9.2009)

[Bisernica]

17. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/199874079846ee1cfa42566053736507_big-1.jpg


Ustanovljen orden kneza Lazara. Rođen ruski violinista David Ojstrah. Utemeljen "Vukov sabor", najstarija srpska kulturna manifestacija.


Na današnji dan 1889. godine, povodom 500-godišnjice Kosovske bitke ustanovljen je "Orden kneza Lazara", koji su mogli da nose samo vladar i punoletni prestolonaslednik. Likovno rešenje, neobično raskošno, izradio je poznati srpski umetnik Mihajlo Valtrović.

Ruski violinista i dirigent David Fjodorovič Ojstrah, jedan od najvećih majstora violine u 20. veku. Rođen je 27. septembra 1908. godine. Rođen je u rodnoj Odesi završio je konzervatorijum, a proslavio se 1935. godine nagradom na međunarodnom violinskom takmičenju u Varšavi i 1937. nagradom "Isaj" u Briselu. Bio je profesor Moskovskog konzervatorijuma i s velikim uspehom nastupao je širom sveta.

1832. - Rođen Miroslav Tirš, češki filozof, osnivač sokolskog pokreta
(Dečin, 17. 09. 1832 - Ec, 08. 08. 1884)

1839. - Rođen Mihailo Valtrović, arhitekta i istoričar umetnosti
(Beograd, 17. 09. 1839 - Beograd, 09. 09. 1915)

1863. - Umro Alfred de Vinji, francuski knjiiževnik
(Loš, 27. 03. 1797 - Pariz, 17. 09. 1863)

1864. - Rođen Mihajlo Mihajlovič Kocjubinski, ukrajinski književnik
(Vinica, 17. 09. 1864 - Černigov, 25. 04. 1913)

1905. - Rođen Vladan Desnica, književnik
(Zadar, 17. 09. 1905 - Zagreb, 04. 03. 1967)

1914. - Rođen Tomas Bata Junior, češki industrijalac, vlasnik fabrike "Bata"
(17. 09. 1914 - Toronto, 01. 09. 2008)

1933. - Utemeljen "Vukov sabor", naša najstarija kulturna manifestacija

1939. - Počeo pokolj sovjetske vojske nad poljskim oficirima u Katinskoj šumi

1943. - Ficroj Maklin na čelu engleske vojne misije došao u Jugoslaviju

1944. - Počela bitka kod Arnhema u Drugom svetskom ratu

1975. - Umro Krešimir Baranović, kompozitor, dirigent i muzički pedagog, dirigent Beogradske opere, dirigent i direktor Beogradske filharmonije, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik
(Šibenik, 25. 07. 1894 - Beograd, 17. 09. 1975)

1994. - Umro Karl Rajmond Poper, britanski filozof
(Beč, 28. 07. 1902 - London, 17. 09. 1994)

2003. - Umrla Ljubica Marić, kompozitor i dirigent, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik
(Kragujevac, 18. 03. 1909 - Beograd, 17. 09. 2003)

2006. - Umro Zvonko Simonović, reditelj RTS-a
(Podujevo, 03. 11. 1930 - Beograd,17. 09. 2006)

2007. - Umrla Ljiljana Molnar Talajić, operska pevačica, profesor Muzičke akademije u Zagrebu
(Bosanski Brod, 30. 12. 1937 - Zagreb, 17. 09. 2007

[Bisernica]

18. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Današnji dan kroz itoriju obeležilo rođenja francuskog fizičara Žana Bernara Leona Fukoa i slavne glumice Grete Garbo. Republika Čile obeležava 200 godina državnosti.


Na današnji dan 1819. godine rođen je francuski fizičar Žan Bernar Leon Fuko, koji je s Armanom Ipolitom Lujem Fizoom izmerio brzinu svetlosti. Ogledom s klatnom (Fukoov eksperiment) je dokazao obrtanje Zemlje, pronašao je žiroskop, usavršio teleskop, otkrio vrtložno-vihorne struje u metalnim masama (Fukoove struje). (Pariz, 18. 09. 1819 - Pariz, 11. 02. 1868)

Švedska filmska glumica Greta Garbo (Greta Gustafson) rođena je na današnji dan 1905. godine. Legendarna heroina nemog i zvučnog filma između dva rata, Greta Gustafson je završila Kraljevsku dramsku akademiju u Stokholmu, gde je njen glumački dar i lepotu otkrio švedski reditelj svetskog glasa Moric Stiler. Sa njim je stigla do Holivuda, noseći umetničko ime Garbo, koje joj je on dao. Tamo je "Švedska Sfinga" snimila čuvene filmove: "Grand hotel", "Kraljica Kristina", "Ana Karenjina", "Mata Hari", "Dama sa kamelijama", "Ninočka", "Marija Valevska" i druge. Tri puta je nominovana za prestižnu nagradu "Oskar"", ali bez uspeha. Sa velikim zakašnjenjem, Američka filmska akademija joj je 1954. godine dodelila specijalnog "Oskar"-a , ali ga Greta, ostajući dosledna odluci da se potpuno povuče iz javnog života, nikada nije primila. (Stokholm, 18. 09. 1905 - Njujork, 15. 04. 1990)

1709. - Rođen Semjuel Džonson, engleski književnik, publicista i leksikograf
(Ličfild, 18. 09. 1709 - London, 13. 12. 1784)

1783. - Umro Leonard Ojler, švajcarski matematičar, fizičar i astronom
(Bazel, 15. 04. 1707 - Sankt Petersburg, 18. 09. 1783)

1810. - U Čileu je počeo ustanak protiv španske kolonijalne vlasti pod vođstvom Bernarda O'Iginsa, potonjeg čileanskog diktatora od 1817. do 1823.

1919. - Rođen Đorđe Mihajlović, slikar
(Tuzla, 04. 02. 1875 - Tuzla, 18. 09. 1919)

1929. - Rođen Petar Džadžić, književnik i književni kritičar
(Bitolj, 18. 09. 1929 - Beograd, 31. 07. 1996)

1934. - SSSR pristupio Društvu naroda

1950. - Rođen Miroslav Lazanski, novinar, vojno-politički komentator
(Karlovac, 18. 09. 1950)

1961. - Poginuo Dag Hamaršeld, švedski diplomata, generalni sekretar OUN (1953-1961), nobelovac.
(Jenkeping, 29. 07. 1905 - Katanga, 18. 09. 1961)

1970. - Umro Džimi Hendriks, američki gitarista
(Sietl, 27. 11. 1942 - London, 18. 09. 1970)

1971. - Rođen Lens Armstrong, američki biciklista, sedmostruki prvak "Tur d Frans"-a
(Plano, 18. 09. 1971)

1972. - Rođena Ana Sofrenović, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 18. 09. 1972)

1979. - Umro Jovan Gligorijevć, operski pevač
(Kruševac, 16. 10. 1914 - Beograd, 18. 09. 1979)

1985. - Umro Džerald Holtom, britanski dizajner, autor simbola "peace"
(20. 01. 1914 - 18. 09. 1985)

1988. - Potpisana "Bolonjska deklaracija" evropskih univerziteta

2002. - Umrla Margita Stefanović, arhitekta, pijanistkinja, članica rok-sastava "Ekaterina Velika"
(Beograd, 01. 04. 1959 - Beograd, 18. 09. 2002)

2003. - Srbija i Crna Gora potpisivanjem "Bolonjske deklaracije" postala 37. zemlja članica evropske univerzitetske zajednice

2006. - Štampan prvi broj prvih besplatnih dnevnih novina u Srbiji "24 sata"

2008. - Umrla Ana Andrić, novinar Radio Beograda
(Zemun, 29. 07. 1948 - 18. 09. 2007)

2008. - Umro Zvonko Milenković, pevač grupe "Rokeri s Moravu"
(Kruševac, 08. 05. 1956 - Beograd, 18. 09. 2008)

2009. - Umro dr Dragomir Drašković, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, predsednik partije Jugoslovenski komunisti
(Donji Svračak, 21. 09. 1932 - 18. 09. 2009)

[Bisernica]

19. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/svetic-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležilo rođenje Jovana Hadžića, emitovan prvi probni koncert Radio-telegrafske stanice u Rakovici. Roš Hašana 5770 (Jevrejska Nova godina).


Na današnji dana 1799. godine rođen Jovan Hadžić, književnik i prevodilac, predsednik Matice srpske. Hadžić, poznat po pseudonimu Miloš Svetić, učio je gimnaziju u Sremskim Karlovcima i Pešti, a studije prava u Pešti i Beču. Bavio se advokaturom, bio direktor Gimnazije u Novom Sadu, narodni poslanik, a sa grupom ondašnjih trgovaca osnovao je Maticu srpsku i bio njen prvi predsednik. Uređivao je "Letopis serbski", "Golubicu" i "Ogledalo serbsko". Pisao je poeziju u pseudoklasičarskom stilu i prevodio grčke i rimske pisce Homera, Horacija i Vergilija i nemačke književnike Herdera, Lesinga, Šilera i Getea. Hadžić se bavio i pitanjima jezika i pravopisa. I on je, kao i Vuk Karadžić, bio za uvođenje narodnog jezika u književnost, ali je smatrao da narodni govor nije dovoljan, nego ga treba obogatiti rečima iz slavenoserbskog jezika. Razlikovali su se i po pitanju pravopisa. Vuk je bio za fonetski, a Hadžić za etimološki pravopis.

Prvi probni koncert Radio-telegrafske stanice u Rakovici održan je 1924. godine, što je i početak radio-difuzije u Srbiji. Istog dana kada je francuska kompanija za radio-telegrafiju TSF dobila odobrenje od vlade za prenos koncerata i emitovanje vesti, berzanskih i meteoroloških izveštaja, inženjeri Mihailo Simić i Dobrivoje Petrović su iz studija u Knez Mihailovoj ulici br.42 (zgrada Prve hrvatske štedionice), preko odašiljača u Rakovici, emitovali prvi probni koncert. Program koncerta pripremio je tadašnji direktor Opere Stevan Hristić, a izveli su ga članovi Opere i Drame Narodnog pozorišta. Sopran Ksenija Rogovska pevala je ariju iz "Toske", tenor Žika Tomić Hristićevu kompoziciju "Behar", koncert-majstor Karel Holub izveo je Mendelsonov "Violinski koncert E-mol", a pijanista Velizar Gođevac odsvirao je dve Šopenove etide. Prvak Drame Vitomir Bogić recitovao je scenu "Pod balkonom" iz Rostanovog "Sirana" i sonete Jovana Dučića. Klavirsku pratnju činili su Stevan Hristić, kapelnik Ivan Brezovšek i Vlasta Holubova. Kako je probni koncert izazvao veliko interesovanje publike, ponovljen je nedelju dana kasnije, 26. septembra.

1643. - Italijanski fizičar i matematičar Evangelista Toričeli pronašao barometar sa živom

1783. - Prvi let balonom braće Žozefa i Etjena Mongolfjea nad Parizom

1802. - Rođen Lajoš Košut, mađarski revolucionar i državnik
(Monok, 19. 09. 1802 - Turin, 20. 03. 1894)

1812. - Umro Mejer Rotšild, nemački bankarski magnat
(Frankfurt, 23. 02. 1744 - Frankfurt, 19. 09. 1812)

1881. - Umro Džems Garfild, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Orindž, 19. 11. 1831 - Eberon, 19. 09. 1881)

1888. - U Belgiji održan prvi moderni izbor za "Mis sveta"

1904. - Otvorena prva izložba u Vojnom muzeju u Beogradu

1914. - Počeo boj na Mačkovom kamenu u Prvom svetskom ratu

1922. - Rođen Emil Zatopek, češki atletičar-dugoprugaš, olimpijski šampion
(Koprivnice, 19. 09. 1922 - Prag, 22. 11. 2000)

1938. - Rođen Gordan Mihić, književnik, filmski i pozorišni reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Mostar, 19. 09. 1938)

1948. - Rođen Džeremi Ajrons, britanski pozorišni i filmski glumac
(Vajt, 19. 09. 1948)

1949. - Rođena Tvigi (Lesli Hornbi), britanski foto-model
(Nisden, 19. 09. 1949)

1959. - Rođen Oliver Njego,operski pevač
(Niš, 19. 09. 1959)

1975. - Umro Kosta Todorović, lekar, predsednik Srpskog lekarskog društva, akademik(Beograd, 05. 07. 1887 - Beograd, 19. 09. 1975)

1982. - Stvoren kompjuterski simbol "smajli"

1999. - Umro Pavle Ivić, lingvista, akademik
(Beograd, 01. 12. 1924 - Beograd, 19. 09. 1999)

2004. - Rođena najmanja beba na svetu - Rumaisa Rahman, teška 244 grama

2005. - Umro Fric Šilgen, nemački atletičar, nosilac olimpijske baklje na Olimpijskim igrama u Berlinu, 1936.
(Kenigštajn, 08. 09. 1906 - Berlin, 19. 09. 2005)

2007. - Umro Vlatko Pavletić, hravatski književnik, političar i državnik, direktor Drame Hrvatskog narodnog kazališta, predsednik Sabora i v.d. predsednika Hrvatske, akademik(Zagreb, 02. 12. 1930 - Zagreb, 19. 09. 2007)

2007. - Umro Svetozar Mihailović Draža, džudista , trener i sportski funkcioner (Rajković, 29. 03. 1936 - Novi Sad, 19. 09. 2007)

2007. - Umro dr Kosta Mihailović, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu, akademik.(Šabac, 01.03. 1917 - Beograd, 19. 09. 2007)

2007. - Umro Srđan Zamolo, reditelj i scenarista
( 1953 - 19. 09. 2007)

2008. - Umro Petar Stajić, kompozitor i pijanista, profesor muzičke škole „Mokranjac",- jedan od osnivača Saveza kompozitora Jugoslavije
(Bitolj, 12. 07. 1915 - Beograd, 19. 09.2008)

2008. - Umro Erl Palmer, američki bubnjar
(Nju Orleans, 25. 10. 1924 - Los Anđeles, 19. 09. 2008)

[Bisernica]

20. septembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Dan današnji dan preminula je prva žena slikar u Srbiji Katarina Ivanović. Na ovaj dan rođena je filmska diva Sofija Loren.


Na današnji dan 1882 umrla je Katarina Ivanović, prva žena slikar i akademik u Srbiji. Ivanovićeva je rođena u Ugarskoj. Slikarstvo je slikarstvo učila u Pešti, a zatim u Beču, na Slikarskoj akademiji. Usavršavala se u Parizu. Za razliku od srpskih slikara toga vremena, koji su se uglavnom bavili crkvenim slikarstvom, ona je radila portrete, mrtvu prirodu, žanr i istorijske kompozicije. Neke njene slike su među najboljima u srpskom klasicizmu, poput "Portreta knjeginje Perside Karađorđević", "Autoportreta", "Korpe s grožđem" i druge.

1459 - Osnovan Bukurešt

1863 - Umro Jakob Grim, nemački filolog i književnik, akademik
(Hanau, 4.1.1785 - Berlin, 20.9.1863)

1878 - Rođen Apton Sinkler, američki književnik
(Baltimor, 20.9.1878 - Nju Džersi, 25.12.1968)

1904 - Održana prva izložba u Etnografskom muzeju u Beogradu

1928 - Rođen Neca Jovanov, sociolog
(Melenci, 20.9.1928 - Beograd, 8.1.1993)

1934 - Rođena Sofija Loren (Sćokolone), italijanska filmska glumica, dobitnica Oskara (Rim, 20.9.1934)

1949 - Rođena Vedrana Rudan, hrvatska književnica i novinarka
(Opatija, 20.9.1949)

1957 - Umro Jan Sibelijus, finski kompozitor
(Tevastehus, 8.12.1865 - Jevenpje, 20.9.1957)

1971 - Umro Jorgos Seferis, grčki književnik, nobelovac
(Smirna, 29.2.1900 - Atina, 20.9.1971)

1975 - Rođen Huan Pablo Montoja, kolumbijski automobilista, vozač Formule1
(Bogota, 20.9.1975)

1976 - Rođen Denis Šefik, vaterpolo golman, reprezentativac
(Beograd, 20.9.1976)

1984 - Počela sa radom frankofonska televizijska stanica TV 5 Mond

1991 - Crnogorski parlament na Žabljaku proglasio Crnu Goru ekološkom državom

1993 - Umro Sajrus Lio Sulcberger, američki novinar i publicista
(Njujork, 27.10.1912 - Pariz, 20.9.1993)

1994 - Umro Džula Stajn, američki kompozitor
(London, 31.12.1905 - Njujork, 20.9.1994)

1999 - Umrla Raisa Gorbačova, supruga ruskog predsednika Mihaila Gorbačova
(Rubckovsk, 5.1.1932 - Minster, 20.9.1999)

2000 - Umro German Stepanovič Titov, ruski kosmonaut
(Verhneje Zilino, 11.9.1935 - Moskva, 20.9.2000)

2005 - Umro Simon Vizental, austrijski arhitekta, "lovac" na naciste
(Bukač, 31.12.1908 - Beč, 20.9.2005)

2006 - Umro Sven Nikvist, švedski fotograf, dobitnik Oskara
(Moheda, 3.12.1922 - Stokholm, 20.9.2006)

2009 - Umro Dejan Krstović, pozorišni reditelj
(Niš, 1965 - Niš, 20.9.2009)

[Bisernica]

21. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/imagesqtbnANd9GcSiTApJYUAchVcZQc6BPjK822-1.jpg


Na današnji dan 1846. godine rođen osnivač socijalističkog pokreta u Srbiji Svetozar Marković. Engleski književnik Herbert Džordž Vels rođen je 21. septembra 1866. Kralj Petar Prvi Karađorđević krunisan 1904. godine.


Na današnji dan 1846. godine rođen je srpski političar, politički mislilac i pisac Svetozar Marković, osnivač socijalističkog pokreta u Srbiji i prvi teoretičar realizma u srpskoj literaturi. Po povratku sa studija u Švajcarskoj i Rusiji, gde je upoznao Karla Marksa, Nikolaja Černiševskog, Dmitrija Pisareva, pokrenuo je 1871. prvi socijalistički list na Balkanu "Radenik". Bio je pod uticajem ruskog "narodnjaštva". Ubrzo je proteran iz Srbije i godinu dana je živeo u Novom Sadu. Po povratku je 1873. i 1874. pokrenuo listove "Javnost" i "Glas Javnosti", a 1875. "Oslobođenje". Zbog navodne štamparske krivice odležao je devet meseci u požarevačkom zatvoru, odakle je izašao teško bolestan. Člancima "Realni pravac u nauci i životu", "Pevanje i mišljenje" i "Realnost" snažno je uticao na srpsku književnost krajem 19. veka. Političke ideje razradio je u delu "Srbija na istoku", najznačajnijem i najoriginalnijem spisu.

Engleski književnik Herbert Džordž Vels rođen je 21. septembra 1866. godine. Najpoznatiji je po svojim naučnofantastičnim delima: "Vremenska mašina", "Rat svetova" i "Nevidljivi čovek". Školovao se do 1879. godine. Pošto roditelji više nisu da finansiraju njegovo školovanje, postao je tapetarski pomoćnik. Kasnije je radio kao pomoćni učitelj u osnovnoj školi, pa je sa osamnaest godina dobio stipendiju, i počeo da studira biologiju. Na univerzitetu se ističe znanjem ali i interesovanjem za reformu društva kroz ideje socijalizm i platonizma. Relativno kasno je počeo da piše. Bio je politički aktivan u socijalističkim krugovima. Zanimljivo je da se smatra začetnikom stonih ratnih društvenih igara.

1726 - Rođen Jovan Rajić, književnik i istoričar
(Sremski Karlovci, 21.9.1726 - manastir Kovilj, 22.12.1801)

1793 - Rođen Georgije Magarašević, književnik i političar
(Adaševci, 21.9.1793 - Novi Sad, 18.1.1830)

1832 - Umro Volter Skot, škotski književnik
(Edinburg, 15.8.1771 - Abotsford, 21.9.1832)

1842 - Umro Sava Tekelija (Popović), književnik i dobrotvor, predsednik Matice srpske
(Arad, 17.8.1761 - Arad, 21.9.1842)

1846 - Rođen Svetozar Marković, političar i publicista, osnivač socijalističkog pokreta u Srbiji
(Zaječar, 21.9.1846 -Trst, 10.3.1875)

1860 - Umro Artur Šopenhauer, nemački filozof
(Dancig, 22.2.1788 - Frankfurt, 21.9.1860)

1904 - Krunisan kralj Petar I Karađorđević

1904 - Rođen Hans Hartung, nemački slikar
(Lajpcig, 21.9.1904 - Antib, 10.12.1989)

1928 - Engleski mikrobiolog Aleksandar Fleming otkrio pencilin

1931 - Rođen Vojislav-Voki Kostić, kompozitor
(Beograd, 21.9.1931- Beograd, 30.9.2010)

1931 - Rođen Jon Janku, rumunski dirigent, gost-dirigent Opere Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu
(Veliki Tomloš, 21.9.1931 - Temišvar, 1.9.2008)

1932 - Rođen Dragomir Drašković, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, predsednik partije Jugoslovenski komunisti
(Donji Svračak, 21.9.1932 - 18.9.2009)

1933 - Počeo Lajpciški proces komunistima u nacističkoj Nemačkoj, optuženim za navodno paljenje Rajhstaga

1934 - Rođen Leonard Koen, kanadski književnik i muzičar
(Montreal, 21.9.1934)

1936 - Rođen Jurij Luškov, ruski političar, gradonačelnik Moskve
(Moskva, 21.9.1936)

1947 - Rođen Stiven King, američki književnik
(Portland, 21.9.1947)

1957 - Osnovan Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Srbije

1957 - Rođen Itan Koen, američki filmski reditelj
(Sent Luis Park, 21.9.1957)

1958 - Rođen Milan Mladenović, kompozitor, gitarista i pevač grupe "Ekaterina Velika"
(Zagreb, 21.9.1958 - Beograd, 5.11.1994)

1998 - Umro Dragutin Gostuški, kompozitor i muzikolog
(Beograd, 3.1.1923 - Beograd, 21.9.1998)

2000 - Umro Ognjen Petrović, fudbalski golman
(Kruševac, 2.1.1948 - Beograd, 21.9.2000)

2007 - Umro Petar Stambolić, političar, predsednik Predsedništva SFRJ, predsednik Skupštine i premijer SFRJ, narodni heroj
(Brezova, 12.5.1912 - Beograd, 21.9.2007)

[Bisernica]

22. septembar



http://razbibriga.net/imported/2011/09/250pxOtto_von_BismarckJPG-1.jpg


Prva Francuska Republika proglašena 22. septembra 1792. godine. Na današnji dan 1862. Oto fon Bizmark postao pruski kancelar. Francuski glumac i pantomimičar Marsel Marso umro 2007. godine.


Oto fon Bizmark postao je pruski kancelar (predsednik vlade) 22. septembra 1862. godine. Vodio je izrazito aktivnu politiku sa ciljem da ujedini Nemačku pod pruskim vodstvom. Tokom svoje vladavine uspešno započeo i vodio nekoliko ratova - protiv Danske, Austrije i Francuske.

Na današnji dan 2007. godine umro je francuski glumac i pantomimičar Marsel Marso. Rođen je 1923. godine u Strazburu. Bio je pripadnik francuskog Pokreta otpora tokom Drugog svetskog rata. Pantomimičar koji je proslavio ovu umetnost u drugoj polovini 20. veka 1947. stvorio je lik Bipa, melanholičnog klovna u belom, koji je postao njegov alter ego. Taj lik je bio inspirisan Čarlijem Čaplinom i umetnošću nemih filmova. Nosilac Legije časti, dobitnik Ordena za zasluge, Marso je 2002. imenovan za ambasadora dobre volje Ujedinjenih nacija.

1773 - Umro Šćepan Mali, samozvani crnogorski car
(1668 - 22.9.1773)

1791 - Rođen Majkl Faradej, engleski hemičar i fizičar
(Nevington, 22.9.1791 - Hempton Kort, 25.8.1867)

1792 - Svrgnuta monarhija i proglašena Prva Francuska Republika

1796 - Bitka na Krusima između crnogorske i turske vojske

1915 - Umro Mihailo Valtrović, arhitekta i istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, upravnik Narodnog muzeja, osnivač Srpskog arheološkog društva, jedan od 16 prvih članova Srpske kraljevske akademije
(Beograd, 29.9.1839 - Beograd, 22.9.1915)

1918 - Rođen Henrik Šering, poljski violinista
(Varšava, 22.9.1918 - Kasel, 3.3.1988)

1945 - Rođen Ilija Petković, fudbaler, trener i sportski funkcioner
(Knin, 22.9.1945)

1951 - Rođena Ljiljana Dragutinović, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 22.9.1951)

1958 - Rođen Andrea Bočeli, italijanski operski pevač-tenor
(Lajatiko, 22.9.1958)

1976 - Rođen Ronaldo (Luis Nazario de Lima), brazilski fudbaler
(Rio de Žaneiro, 22.9.1976)

1978 - Umro Jovan Tucakov, profesor Farmaceutskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Čurug, 24.1.1905 - Beograd, 22.9.1978)

1983 - Umro Jovan Putnik, pozorišni reditelj i teatrolog
(Bela Crkva, 25.12.1914 - Bela Crkva, 22.9.1983)

1989 - Osnovan Ekološki pokret Beograda

1996 - Umrla Doroti Lamur, američka filmska glumica
(Nju Orleans, 10.12.1914 - Los Anđeles, 22.9.1996)

2000 - Umro Aleksandar Korać, kompozitor
(Subotica, 27.11.1934 - Beograd, 22.9.2000)

2001 - Umro Isak Štern, američki violinista
(Kreminec, 21.7.1920 - Njujork, 22.9.2001)

2004 - Umro Đorđe Lebović, dramski pisac i scenarista, osnivač i prvi predsednik Udruženja dramskih pisaca Srbije
(Sombor, 27.6.1928 - Beograd, 22.9.2004)

2005 - Umro Livander Džonson američki bokser, svetski prvak u lakoj kategoriji
(Atlantik Siti, 24.12.1969 - Las Vegas, 22.9.2005)

[Bisernica]

23. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/rejcarlsap_sg-1.jpg


Prvi rimski imperator Oktavijan Avgust rođen na današnji dan 63. godine p.n.e. Slavni američki pevač i kompozitor Rej Čarls rođen 23. septembra 1930. Danas, u 11 časova i 4 minuta, za stanovnike severne Zemljine polulopte počinje jesen.


Na današnji dan 63. godine pre nove ere rođen je rimski državnik i vojskovođa Oktavijan Avgust, prvi rimski imperator, usvojeni sin Gaja Julija Cezara. Godinu dana posle ubistva Cezara, 44. pre nove ere, kao komandant senatske vojske kod Mutine potukao je Marka Antonija, ali je ubrzo sa njim i Markom Emilijem Lepidom sklopio trijumvirat. Posle druge pobede nad Antonijem kod Akcija 31. godine p.n.e, koja mu je omogućila osvajanje Egipta, pod imenom Avgust preuzeo je svu vlast i ukinuo republiku. Zaveo je novi oblik vladavine - principat. Ulepšao je Rim mnogim građevinama, pomagao nauku i umetnost i njegova vladavina je najsjajniji period rimske istorije, nazvana "Avgustov" ili "Zlatni vek".

Slavni američki pevač i kompozitor Rej Čarls rođen je 23. septembra 1930. godine. Već u šestoj godini izgubio je vid, ali mu to nije smetalo da nauči da dobro svira klavir i orgulje. Izuzetno talentovan, svirao je i saksofon, klarinet i trubu. Pošto je naučio Brajevu azbuku, mogao je da čita note i da piše aranžmane. Profesionalno je počeo da se bavi muzikom već u 16. godini. U početku je na njega najviše uticao Net King Kol. Tokom svoje duge i bogate karijere sarađivao je sa najboljim svetskim džez muzičarima i aranžerima: Ralfom Bernijem, Ernijem Vilkinsom, Martinom Pejdžom i Kvinsijem Džonsom. Njegovi veliki hitovi su "Džordžija", "Šta sam rekao", "Kreni putem, Džek" i "Ne mogu da prestanem da te volim".

1666 - Umro Fransoa Mansar, francuski arhitekta
(Pariz, 23.1.1598 - Pariz, 23.9.1666)

1835 - Umro Vinćenco Belini, italijanski kompozitor
(Katanija, 3.11.1801 - Puto, 23.9.1835)

1836 - Umro Stefan Stratimirović, mitropolit karlovački
(Kulpin, 26.12.1757 - Sremski Karlovci, 23.9.1836)

1858 - Osnovana Zemunska gimnazija

1870 - Umro Prosper Merime, francuski književnik
(Pariz, 28.9.1803 - Kan, 23.9.1870)

1917 - Rođen Knut Magne Heglan, norveški pomorac, poslednji od šest članova posade splava "Kon Tiki" koji je prešao Tihi okean
(Rjukan, 23.9.1917 - Oslo, 25.12.2009)

1919 - Rođen Vladimir Pogačić, filmski reditelj, profesor Akademije za pozorište, film i TV, direktor Jugoslovenske kinoteke
(Karlovac, 23.9.1919 - Beograd, 13.9.1999)

1925 - Osnovan Tehnološko-metalurški fakultet u Beogradu

1939 - Umro Sigmund Frojd (Sigismund Šlomo Frojd), austrijski psihijatar, osnivač psihoanalize, profesor Univerziteta u Beču
(Frajberg, 6.5.1856 - London, 23.9.1939)

1944 - Rođen Hulio Iglesijas, španski pevač
(Madrid, 23.9.1944)

1948 - Rođena Vera Nikolić, atletičarka, svetska rekorderka
(Grabovica, 23.9.1948)

1949 - Rođen Brus Springstin, američki rok muzičar, dobitnik Oskara
(Long Brenč, 23.9.1949)

1970 - Rođena Snežana Pajkić, atletičarka, evropska šampionka
(Ćuprija, 23.9.1970)

1973 - Umro Pablo Neruda (Neftali Rejes Bazualto), čileanski književnik, nobelovac
(Paral, 12.7.1904 - Santjago, 23.9.1973)

1992 - SRJ suspendovana iz članstva Organizacije Ujedinjenih nacija

2002 - Umro Eduard Gufeljd, ukrajinski šahovski velemajstor
(Kijev, 19.3.1936 - Los Anđeles, 23.9.2002)

2007 - Umro Branko Čupković Čupko, novinar, urednik i jedan od osnivača Studija B
(1938 - Beograd, 23.9.2007)

2008 - Umrla Rada Selaković, slikarka
(Beograd, 17.11.1952 - Beograd, 23.9.2008)

2008 - Umrla Sonja Savić, filmska i TV glumica
(Čačak, 15.9.1961 - Beograd, 23.9.2008)

2009 - Umro Osman Ertugrul Osmanoglu, poslednji potomak Otomanske dinastije (Konstantinopolj, 18.8.1912 - Istanbul, 23.9.2009)

[Bisernica]

24. septembar



http://razbibriga.net/clear.gif


Srpski kralj Stefan Prvovenčani umro na današnji dan 1228. godine. Na konferenciji u Londonu 24. septembra 1941. potpisana Atlantska povelja. Na izborima za predsednika SR Jugoslavije 2000. godine, poražen Slobodan Milošević.


Na današnji dan 1228. godine umro je srpski kralj Stefan Prvovenčani, drugi sin velikog župana Stefana Nemanje, osnivača dinastije. Nemanja je, pre nego što se zamonašio 1196. godine, presto ustupio njemu a ne najstarijem sinu Vukanu, najverovatnije zbog toga što je Stefan bio zet vizantijskog cara Aleksija III Anđela. Tokom vladavine Stefana Prvovenčanog Srbija je dobila i državnu i crkvenu samostalnost. Braća su se potom oštro sukobila, ali ih je izmirio najmlađi Nemanjin sin monah Sava, pa je Vukan tada postao namesnik u Zeti. Stefan Prvovenčani je podigao manastir Žiču, a pred kraj života je napisao "Žitije svetog Simeona".

Na konferenciji, održanoj u Londonu 24. septembra 1941. godine, vlade Sovjetskog Saveza, Australije, Kanade, Velike Britanije, Novog Zelanda, Južnoafričke unije i izbegličke vlade Čehoslovačke, Grčke, Belgije, Luksemburga, Holandije, Norveške, Poljske, Francuske, Kraljevine Jugoslavije i predstavnici generala Šarla de Gola, lidera Slobodne Francuske potpisale su Atlantsku povelju. O sadržaju Povelje u osam tačaka, koja je predstavljala politički program o borbi protiv Sila osovine u Drugom svetskom ratu, prethodno su se dogovorili predsednik SAD Frenklin Delano Ruzevelt i britanski premijer Vinston Čerčil. Dokument je kasnije poslužio kao osnova Povelje Ujedinjenih nacija. Na osnovama Atlantske povelje i idejnog koncepta na kom je ona ustrojena kasnije je utemeljen NATO.

1541.- Umro Paracelzijus, švajcarski fizičar i hemičar
(Ajnzideln, 11. 11. 1493 - Salcburg, 24. 09. 1541)

1849.- Umro austrijski kompozitor Johan Štraus Stariji, najzaslužniji za popularizaciju bečkog valcera početkom 19. veka

1863.- Donet Zakon o osnivanju Velike škole u Beogradu

1896.- Rođen Fransis Skot Ficdžerald, američki književnik
(Sent Pol, 24. 09. 1896 - Holivud, 21. 12. 1940)

1899.- Rođen Jovan Bandur, kompozitor i dirigent, direktor Beogradske opere, profesor i direktor Muzičke akademije u Beogradu
(Javnica, 24. 09. 1899 - Beograd, 14. 05. 1956)

1915.- Francuska i Velika Britanija, u Prvom svetskom ratu, odlučile da otvore Solunski front, na koji su upućene snage sa fronta u Galipolju

1920.- Umro Peter Karl Faberže, juvelir
(Sankt Petersburg, 18. 05.1846 - Lozana, 24. 09. 1920)

1923.- Umro Ivo Ćipiko, književnik
(Kaštel Novi, 13. 01. 1869 - Kaštel Stari, 24. 09. 1923)

1941.- partizani, u Drugom svetskom ratu, oslobodili Užice, koje je potom više od dva meseca bilo sedište prve oslobođene teritorije u okupiranoj Evropi - "Užičke republike"

1951.- Rođen Pedro Almodovar, španski filmski glumac, reditelj i scenarista, dobitnik "Oskar"- a
(Kalsada de Kalatrava, 24. 09. 1951)

1953.- Rođen Radoš Bajić, pozorišni, filmski i TV glumac, scenarista i reditelj
(Medveđa, 24. 09. 1953)

1958.- Umrla lejdi Pedžet (Lejla Pedžet), britanska bolničarka u Prvom svetskom ratu
(1881 - 24. 09. 1958)

1980.- Iračke trupe opkolile iranski grad Abadan, zapalivši najveću svetsku rafineriju nafte, čime je počeo rat dve zemlje

1990.- Predsednik Zapadne Nemačke Rihard fon Vajceker potpisao je sporazum kojim će 3. oktobra 1990. dve nemačke države ponovo biti ujedinjene

1996.- SAD, Rusija, Kina, Velika Britanija i Francuska odbacile su prigovore Indije i potpisale dokument o zabrani nuklearnih proba

2001.- Umrla Ljubinka Kostović - Žarković, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Beograd, 18. 02. 1939 - Beograd, 24. 09. 2001)

2004.- Umrla Fransoaz Sagan (Kuarez), francuska književnica
(Kažark, 21. 06. 1935 - Anfler, 24. 09. 2004)

2008.- Umro Vice Vukov, hrvatski pevač, poslanik Hrvatskog sabora
(Šibenik, 03. 08. 1936 - Zagreb, 24. 09. 2008)

[Bisernica]

25. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/260pxFaulkner-1.jpg


Na današnji dan 1897. godine rođen američki pisac, nobelovac, Vilijam Fokner. Nemački književnik Erih Marija Remark umro 25. septembra 1970. Kanal Rajna - Majna otvoren 1992. godine.

Američki pisac Vilijam Fokner, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1949. godine, rođen je na današnji dan 1897. godine. U svojim delima prikazivao je društvenu istoriju američkog Juga, degeneraciju i propadanje starosedelačke gospodstvenosti i bezobzirnost skorojevića. Foknerova najpoznatija dela su romani: "Sartoris", "Buka i bes", "Svetlost u avgustu", "Komarci", "Medved", "Konjički gambit", "Uljez u prašini", "Divlje palme", "Vojnikova plata", "Starac", "Gospodska kuća" i "Rekvijem za iskušenicu".

Nemački književnik Erih Marija Remark (Kramer) umro je u Lokarnu na današnji dan 1970. godine. Svojim prvim romanom "Na zapadu ništa novo" Remark je realistički i sa potresnim humanizmom prikazao razdoblje Prvog svetskog rata. Sledili su: "Povratak", "Tri ratna druga", "Nebo ne zna za miljenike", "Iskra života", "Crni obelisk", "Trijumfalna kapija", "Vreme života i vreme smrti", "Lupeži", "Utočište" i pripovetke "Svetilište" i "Nepobeđeni". Zbog spretnosti u vođenju radnje, jednostavnog stila i obilja tema Remarkovi romani su imali izuzetan prijem kod čitalaca, ali su u nacističkoj Nemačkoj bili spaljivani zbog antifašističkog i antimilitarističkog stava autora u kojima je opisivao okrutnost nacista, rasizam i neljudske metode Trećeg rajha.

1683. - Rođen Žan Filip Ramo, francuski kompozitor (Dižon, 25. 09. 1683 - Pariz, 12. 09. 1764)

1733. - Jak zemljotres pogodio Beograd

1823. - Filozofski fakultet u Jeni dodelio počasni doktorat Vuku Karadžiću

1849. - Umro Johan Štraus Stariji, austrijski kompozitor (Beč, 14. 03. 1804 - Beč, 25. 09. 1849)

1866. - Rođen Tomas Hant Morgan, američki biolog, nobelovac (Leksington, 25. 09. 1866 - Pasadena, 04. 12. 1945)

1897. - Rođen Aleksandar Vučo, književnik, filmski scenarista i kritičar (Beograd, 25. 09. 1897 - Beograd, 21. 07. 1985)

1897. - Rođen Alfred Korto, francuski pijanista (Nion, 25. 09. 1877 - Lozana, 15. 06. 1962)

1906. - Rođen Dmitrij Šostakovič, sovjetski kompozitor, akademik - član SANU (Sankt Petersburg, 25. 09. 1906 - Moskva, 09. 08. 1975)

1909. - Rođen Luka Tomanović, vajar (Lepetane, 25. 09. 1909 - Herceg Novi 28. 08. 1992)

1920. - Rođen Sergej Fjodorovič Bondarčuk, ukrajinski glumac i reditelj (Belozersk, 25. 09. 1920 - Moskva, 20. 10. 1994)

1931. - Rođena Barbara Volters, američka TV novinarka (Boston, 25. 09. 1931)

1952. - Rođen Kristofer Riv, američki filmski glumac (Njujork, 25. 09. 1952 - Njujork, 10. 10. 2004)

1955. - Rođen Karl Hajnc Rumenige, nemački fudbaler, reprezentativac (Lipštat, 25. 09. 1955)

1991. - Umro Miodrag Todorović - Krnjevac, harmonikaš i kompozitor (Ratari, 10. 02. 1924 - Beograd, 25. 09. 1991)

1992. - Otvoren kanal Rajna - Majna

[Bisernica]

26. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/TSEliotpoet-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležila rođenja Tomasa Sternsa Eliota, angloameričkog književnika i nobelovca i Milosava-Mije Aleksića pozorišnog, filmskog i TV glumca.


Na današnji dan 1888. godine rođen je Tomas Sterns Eliot, angloamerički književnik, nobelovac. Tomas Stern Eliot je pesnik snažnog senzibiliteta i visoke intelektualnosti. Neretko mu je čak prebacivano da je suviše učen pesnik, tako da je običnom čitaocu teško, a ponekad i nemoguće, prodreti u njegove aluzije. Školovao se na Harvardu, Oksfordu, Sorboni i Marburgu. Bio je asistent filozofije, nastavnik, urednik časopisa i književni kritičar. Poznavao je klasične jezike, filozofiju, psihologiju, englesku tradiciju i svoje znanje pretočio u književna dela: liriku, dramu u stihovima i književnu kritiku. Svetsku slavu su mu donele poeme: Pusta zemlja i Četiri kvarteta i dramska ostvarenja Koktel partija i Ubistvo u katedrali. U svojim dramama on je uspeo da uskladi zahteve pozorišta i zakone pesničkog izraza, oživeo je renesansnu formu drame u stihovima uz savremene sadržaje i tehničke novitete.

Milosav-Mija Aleksić, pozorišni, filmski i TV glumac rođen je na današnji dan 1923. godine. Aleksić je završio Kragujevačku gimnaziju i bio član Narodnog pozorišta u Kragujevcu, a zatim član Narodnog i Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu. Od velikog broja uloga koje je ostvario u pozorištu, najupečatiljivije su njegove kreacije Pometa u Dundu Maroju, Zevakina u Ženidbi, Proke u Ožalošćenoj porodici, Ričarda Trećeg i druge. Igrao je u više od 40 filmova. Kao komičar, decenijama je bio prisutan na radiju u emisiji Veselo veče i u humorističkim TV serijama. Dobitnik je Oktobarske nagrade Beograda, Sedmojulske nagrade, Zlatne arene i Dobričinog prstena. (Gornja Crnuća, 26.9.1923 – Beograd, 12.3.1995)

1371 – Marička bitka između turske i srpske vojske

1371 – Poginuo Vukašin Mrnjavčević, srpski kralj
(Blagaj – Černomen, 26.9.1371)

1604 – Objavljeno prvo izdanje Servantesovog Don Kihota

1815 – Ruski car Aleksandar I, austrijski car Franjo I i pruski car Fridrih Treći potpisali ugovor o savezu poznat kao "Sveta Alijansa"

1826 – Rođen Ljubomir Nenadović, književnik, akademik
(Brankovina, 26.9.1826 – Valjevo, 2.2.1895)

1889 – Rođen Martin Hajdeger, nemački filozof
(Meskirh, 26.9.1889 – Meskirh, 26.5.1976)

1898 – Rođen Džordž (Jakob) Geršvin, američki kompozitor
(Njujork, 26.9.1898 – Holivud, 11.7.1937)

1921 – Rođen Vojin Stojić, vajar, prevodilac, profesor Fakulteta likovnih umetnosti, rektor Univerziteta umetnosti u Beogradu
(Vranje, 26.9.1921 – Beograd, 5.5.2001 )

1923 – Rođen Milosav-Mija Aleksić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Gornja Crnuća, 26.9.1923 – Beograd, 12.3.1995)

1927 – Rođen Romano Musolini, italijanski džez pijanista i slikar, sin Benita Musolinija
(Vila Karpena, 26.9.1927 – Rim, 3.2.2006)

1928 – Rođen dr Milan Bulajić, diplomata i publicista, osnivač i direktor Muzeja žrtava genocida, osnivač i predsednik Fonda za istraživanje genocida
(Vilusi, 26.9.1928 – Beograd, 28.11.2009)

1931 – Rođena Slavka Jerinić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 26.9.1931 – Beograd, 3.5.1997)

1934 – Rođen Mihajlo Mihajlov, profesor ruske književnosti, disident
(Pančevo, 26.9.1934 – Beograd, 7.3.2010)

1945 – Umro Bela Bartok, mađarski kompozitor
(Nađisentmikloš, 25.3.1881 – Njujork, 26.9.1945)

1945 – Osnovan Gradski arhiv Beograda, 9. aprila 1946. promenio ime u Istorijski arhiv Beograda

1948 – Rođen Bratislav-Braca Petković, pozorišni reditelj, osnivač i direktor Muzeja automobila i pozorišta Moderna garaža u Beogradu (Beograd, 26.9.1948)

1959 – Umro Solomon Bandaranaike, cejlonski političar i državnik, premijer Cejlona
(Kolombo, 9.1.1899 – Kolombo, 26.9.1959)

1962 – Rođen Dragan Mance, fudbaler Partizana
(Beograd, 26.9.1962 – Zemun, 3.9.1985)

1966 – Umro Milan Dedinac, književnik i pozorišni kritičar, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta
(Kragujevac, 27.9.1902 – Opatija, 26.9.1966)

1981 – Rođena Serena Vilijams, američka teniserka
(Seginou, 26.9.1981)

1990 – Umro Alberto Moravija (Pinkerle), italijanski književnik i novinar
(Rim, 28.11.1907 – Rim, 26.9.1990)

1998 – Umro Mihailo Viktorović, pozorišni, filmski i televizijski glumac
(Beograd, 14.2.1929 – Beograd, 26.9.1998)

2002 – Umro Branislav Petrović, književnik i novinar
(Bjeluša, 7.4.1937 – Beograd, 26.9.2002)

2003 – Umro Robert Palmer, britanski muzičar
(Betli, 19.1.1949 – Pariz, 26.9.2003)

2008 – Umro Pol Njumen, američki filmski glumac i režiser
(Klivlend, 26.1.1925 – Vestport, 26.9.2008)

2010 – Umrla Glorija Stjuart, američka filmska glumica
(Santa Monika, 4.7.1910 – Los Anđeles, 26.9.2010.)

[Bisernica]

27. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/09/D09CD0B8D0BBD0B0D0BD_D094D0B5D0B4D0B8D0B-1.jpg


Ovaj dan Pravni fakultet u Beogradu obeležava kao dan fakulteta. Na današnji dan rođen je Milan Dedinac. Pravoslavni vernici slave Krstovdan.

1902 - Rođen Milan Dedinac, književnik i pozorišni kritičar, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta
(Kragujevac, 27.9.1902 - Opatija, 26.9.1966)

Pesnik i pozorišni kritičar, Milan Dedinac je pripadao generaciji đaka školovanoj u Francuskoj u vreme Prvog svetskog rata. Filozofski fakultet je završio u Beogradu. Bio je sledbenik francuske avangardne lirike, modernog senzibiliteta i specifičnog izraza. Doprineo je oslobađanju srpske poezije od tradicionalne forme. Bio je novinar i urednik "Politike", jedan od osnivača "Književnih novina", ataše za kulturu u Parizu, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Pripadao je krugu beogradskih nadrealista i bio vrsni poznavalac pozorišne umetnosti. Njegova najpoznatija dela su: Javna ptica, Jedan čovek na prozoru, Pesme iz dnevnika zarobljenika broj 60211, Od nemila do nedraga, Poziv na putovanje, Studija o Branku Radičeviću i Pozorišne hronike.

1825 - U Engleskoj puštena u saobraćaj prva železnička pruga na svetu Stokton–Darlington.

1841 - Licej iz Kragujevca preseljen u Beograd, ovaj datum obeležava se kao Dan Pravnog fakulteta u Beogradu, nastalog na tradiciji Pravnog odeljenja Liceja

1885 - Osnovano prvo vatrogasno društvo u Beogradu

1888 - Osnovana prva meteorološka služba u Kneževini Srbiji Ukazom kralja Milana Obrenovića uvedeno je redovno meteorološko posmatranje i ispitivanje i osnovana prva u mreži meteoroloških i hidroloških stanica u Srbiji

1891 - Umro Ivan Aleksandrovič Gončarov, ruski književnik
(Simbirsk, 18.6.1812 - Sankt Petersburg, 27.9.1891)

1917 - Umro Edgar Dega, francuski slikar
(Pariz, 19.7.1834 - Pariz, 27.9.1917)

1919 - Umrla Adelina Pati, italijanska operska pevačica
(Madrid, 19.2.1843 - Vels, 27.9.1919)

1921 - Umro Engelbert Humperdink, nemački kompozitor
(Sieberg, 1.9.1854 - Nojesterlic, 27.9.1921)

1927 - Rođen Milo Đukanović, filmski reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Cetinje, 27.9.1927 - Beograd, 25.10.1989)

1928 - Rođen Krsta Petrović, pevač
(Beograd, 27.9.1928 - Beograd, 21.6.2001)

1930 - Rođena Miroslava Čohadžić, akademski slikar i kostimograf
(Beograd, 27.9.1930 - Beograd, 9.8.2002)

1940 - Potpisan Trojni pakt kojim je formirana Sila osovine Rim–Berlin–Tokio

1947 - Osnovan Informbiro

1967 - Rođena Isidora Žebeljan, kompozitor, akademik
(Beograd, 27. 09. 1967)

1993. - Umro Milan Gale Muškatirović, vaterpolista, profesor i dekan Tehnološko - metalurškog fakulteta u Beogradu (Bihać, 09. 03. 1934 - Beograd, 27. 09. 1993)

1998. - Umrla Nada Doroški, novinar i akademski slikar
(Skoplje, 1915 - Beograd, 27.9.1998)

1998 - Zvanično počeo sa radom internet pretraživač Gugl

2001 - Umro Dragiša Ivanović, profesor i dekan Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, rektor Beogradskog univerziteta, akademik
(Sjenica, 9.9.1914 - Beograd, 27.9.2001)

2007 - Umro Nenad Bogdanović, inženjer elektrotehnike, političar, potpredsednik Demokratske stranke, gradonačelnik Beograda (Beška, 12.5.1954 - Beograd, 27.9.2007)

2007 - Umro dr Dušan Jakovljević, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu i publicista (Jagodina, 1934 - Beograd, 27.9.2007)

2007 - Umro Miloš Bobić, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, publicista
(30.6.1946 - Amsterdam, 27.9.2007)

2007 - Umro Miloš Marinović, novinar i publicista, najstariji član UNS-a, urednik Tanjuga, Borbe, Oslobođenja, Rada, pilot Aprilskog rata, član Aero-kluba "Naša krila" (Bugojno, 3.10.1913 - Beograd, 27.9.2007)

[Bisernica]

28. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/41608_34082833894_6428780_n-1.jpg


Na današnji dan 1914. godine umro kompozitor Stevan Stojanović Mokranjac. Prva internacionala osnovana 28. septembra 1864. u Londonu. Slavni italijanski glumac Marčelo Mastrojani rođen 1924. godine.

Kompozitor, muzički pedagog i horovođa Stevan Stojanović Mokranjac preminuo je na današnji dan 1914. godine. Mokranjac je svojim stvaralaštvom obeležio srpsku muziku 19. veka. Muzičko obrazovanje stekao je u Minhenu, Rimu i Lajpcigu. Po povratku u Beograd, razvio je mnogostranu muzičku delatnost. Bio je horovođa Beogradskog pevačkog društva, koje je pod njegovim vođstvom steklo međunarodni ugled. Osnivač je Gudačkog kvarteta, profesor i direktor Srpske muzičke škole, danas Muzička škola "Mokranjac", kao i pokretač Saveza pevačkih društava. U svom glavnom delu "Rukoveti", Mokranjac je stvorio specifičan oblik rapsodije, uobličavajući narodne pesme iz naših krajeva, sa istančanim osećajem za harmonska, melodijska i tekstualna obeležja. Njegove duhovne kompozicije, inspirisane tradicionalnim pravoslavnim crkvenim napevima, predstavljaju remek-dela srpske crkvene muzike.

1803 - Rođen Prosper Merime, francuski književnik
(Pariz, 28.9.1803 - Kan, 23.9.1870)

1841 - Rođen Žorž Klemanso, francuski političar
(Mujeron an Pare, 28.9.1841 - Pariz, 24.11.1929)

1864 - Umro Jovan Popović, slikar (Opovo, 1810 - Pančevo, 28.9.1864)

1895 - Umro Luj Paster, francuski hemičar i mikrobiolog, pronalazač vakcine protiv besnila, antraksa i crvenog vetra
(Dol, 27.12.1822 - Sen Klod, 28.9.1895)

1905 - Rođen Maks Šmeling, nemački bokser, svetski šampion
(Klajn Lukov, 28.9.1905 - 2.2.2005)

1924 - Rođen Marčelo Mastrojani, italijanski filmski i TV glumac
(Fontana Liri, 28.9.1924 - Pariz, 19.12.1996)

1930 - Rođen Dejan Kosanović, filmski i TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 28.9.1930)

1934 - Rođena Brižit Bardo, francuska filmska glumica
(Pariz, 28.9.1934)

1966 - Umro Andre Breton, francuski književnik, osnivač nadrealizma
(Tenšebrej, 18.2.1896 - Pariz, 28.9.1966)

1968 - Rođen Mika Hakinen, finski automobilista, vozač Formule 1
(Helsinki, 28.9.1968)

1970 - Umro Gamal Abdel Naser, egipatski političar i državnik, predsednik Egipta (Aleksandrija, 15.1.1918 - Kairo, 28.9.1970)

1981 - Umrla Ksenija Atanasijević, filozof i književnik, prva žena-doktor nauka Beogradskog univerziteta
(Beograd, 5.2.1894 - Beograd, 28.9.1981)

1990 - Donet Ustav SR Srbije

1991 - Umro Majls Dejvis, američki džez trubač
(Alton, 26.5.1926 - Santa Monika, 28.9.1991)

1994 - Potonuo feribot "Estonija" u Baltičkom moru (900 poginulih)

2000 - Umro Pjer Eliot Trido, kanadski političar i državnik, premijer Kanade
(Montreal, 18.10.1919 - Montreal, 28.9.2000)

2001 - Umro Ernest Ačkun, klarinetista, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Hrastnik, 27.3.1930 - Beograd, 28.9.2001)

2003 - Umro Elija Kazan (Kazandžoglu), američki filmski glumac i reditelj, dobitnik Oskara (Konstantinopolj, 7.9.1909 - Njujork, 28.9.2003)

2008 - Umro Ljubiša Buba Opačić, gitarista grupe "Bajaga i instruktori" (Vranje, 3.1.1968 - Maribor, 28.9.2008)

[Bisernica]

29. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/imagesqtbnANd9GcTAn_qMVzQgOPkO655KmDAnis-1.jpg


Na današnji dan 1547. godine rođen španski pisac Migel de Servantes, a 1839. Mihailo Valtrović, arheolog i istoričar umetnosti, upravnik Narodnog muzeja. Specijalna brigada Vojske Srbije osnovana 2006. godine.

Španski pisac Migel de Servantes, autor "Don Kihota", prvog realističkog romana španske književnosti rođen je na današnji dan 1547. godine. Bio je komornik i sekretar rimskog kardinala Đulija Akvavivija, zatim vojnik i učestvovao je u pomorskoj bici kod Lepanta 1571. Pri povratku u Španiju 1575. uhvatili su ga pirati i odveli u Alžir, gde je pet godina proveo u ropstvu dok njegovi rođaci nisu sakupili novac za otkup. Živeći u bedi morao je da prihvati posao koji donosi malo novca a dosta omraze: postao je agent za nabavku žita i ulja za Špansku armadu. Poslodavci nisu bili zadovoljni pa je zatvoren i čak isključen iz crkve. Potom se ponovo prihvatio sličnih poslova, ali ga je siromaštvo pratilo do smrti. Njegov književni rad veoma je raznovrstan - pisao je romane, drame, komedije, pripovetke i pesme. U "Don Kihotu", u formi kritike preživelih srednjovekovnih vrednosti Španije prikazao je svevremene i opšte ljudske probleme na neprevaziđen način. Ostala dela: romani "Galateja", "Persiles i Sigismunda" (preteča modernog avanturističkog romana), zbirka 12 pripovedaka "Uzorne pripovetke", istorijska drama "Numansija", psihološka komedija "Blaženi raspusnik", komedija karaktera "Pedro de Urdemalas", poema "Putovanje na Parnas". Umro je u Madridu 1616. godine.

Srpski arheolog i istoričar umetnosti Mihailo Valtrović rođen 1839. godine. Bio je prvi profesor arheologije na Velikoj školi u Beogradu, upravnik Narodnog muzeja, osnivač Srpskog arheološkog društva, član Srpske kraljevske akademije. Pokrenuo je časopis "Starinar" i među prvima istraživao srpsku srednjovekovnu arhitekturu i umetničko-zanatske predmete iz srednjeg veka. Tvorac je idejnog i likovnog rešenja ordena Kneza Lazara - najraskošnijeg ordena Kraljevine Srbije i Jugoslavije. Dela: "Građa za istoriju umetnosti u Srbiji", "Pogled na staru srpsku crkvenu arhitekturu". Umro je 1915. godine u Beogradu.

1518. - Rođen Jakopo Robusti Tintoreto, italijanski slikar
(Venecija, 29. 09. 1518 - Venecija, 31. 05. 1594)

1888. - Rođen Živko Jovanović, političar i publicista
(Šabac, 29. 09. 1888 - Beograd, 27. 03. 1923)

1902. - Umro Emil Zola, francuski književnik
(Pariz, 02. 04. 1840 - Pariz, 29. 09. 1902)

1912. - Rođen Mikelanđelo Antonioni, italijanski filmski reditelj i scenarista, dobitnik "Oskar"-a (Ferara, 29. 09. 1912 - Rim, 30. 07. 2007)

1913. - Umro Rudolf Dizel, nemački inženjer i pronalazač, konstruktor motora sa unutrašnjim sagorevanjem (Pariz, 18. 03. 1858 - Antverpen, 29. 09. 1913)

1922. - Rođena Olga Jevrić, vajar, akademik (Beograd, 29. 09. 1922)

1930 - Umro Ilja Jefimovič Rjepin, ruski slikar
(Čugujev, 05. 08. 1844 - Kuokala, 29. 09. 1930)

1936. - Rođen Silvio Berluskoni, italijanski političar i državnik, premijer Italije (Milano, 29. 09. 1936)

1943. - Rođen Leh Valensa, poljski sindikalni lider i državnik, predsednik Poljske (Popovo, 29. 09. 1943)

1949. - Rođena dr Jelena Guskova, ruska istoričarka, direktor Centra za izučavanje balkanske krize Instituta za slavistiku Ruske akademije nauka, akademik (Moskva, 29. 09. 1949)

1954. - Osnovana Evropska agencija za nuklearna istraživanja - CERN

1956. - Rođen lord Sebastijan Kou, britanski atletičar, svetski i olimpijski šampion (London, 29. 09. 1956)

1996. - Umro Endo Sjusaku, japanski književnik
(Tokio, 27. 03. 1923 - Tokio, 29. 09. 1996)

1997. - Umro Roj Lihtenštajn, američki pop - art slikar
(Njujork, 27. 10. 1923 - Njujork, 29. 09. 1997)

2006. - Osnovana Specijalna brigada Vojske Srbije

2007. - Umrla Lois Maksvel, kanadska filmska glumica, "Mis Manipeni" iz filmova o Džemsu Bondu (Kičner, 14. 02. 1927 - Frimentl, 29. 09. 2007)

2008. - Predstavnici Vlade Srbije i italijanske Fijat grupe potpisali su u Beogradu Ugovor o zajedničkom ulaganju u kragujevačku fabriku "Zastava".

[Bisernica]

30. septembar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/250pxOskar_Davico-1.jpg


Arheolog Vladimir Petković rođen na današnji dan 1874. godine. Književnik Oskar Davičo 30. septembra 1989. godine. Moskovska bitka, u Drugom svetskom ratu, počela 1941. godine.

Srpski arheolog Vladimir Petković, profesor Beogradskog univerziteta i stručnjak za srpsku srednjovekovnu umetnost, rođen je na današnji dan 1874. godine. Bio je član Srpske kraljevske akademije i upravnik Narodnog muzeja u Beogradu. Uređivao je specijalizovani časopis Starinar i prvi direktor Arheološkog instituta SANU. Rukovodio je otkopavanjima Stobija i Caričinog Grada. Dela: Pregled crkvenih spomenika kroz povesnicu srpskog naroda, "La peinture serbe en Moyen age" (Srpsko slikarstvo u srednjem veku), monografije o manastirima Žiča, Ravanica, Studenica, Kalenić i Dečani.

Književnik Oskar Davičo umro je u Beogradu 30. septembra 1989. godine. Još kao dečak Davičo je pisao pesme, a 1928. godine objavio je svoj prvi poetski tekst Tragovi. Dve godine kasnije pojavila se njegova antologija pesama, koja je nagovestila tok jedne moderne poetske misli. Napisao je neke od najpotresnijih i najlepših pesama o Srbiji, ljubavi, tamnovanju, ratovanju... Paralelno sa poezijom, pisao je romane: Pesma, Šutnje, Gladi, Tajne... Objavio je veliki broj eseja, kritika, studija i polemika. Ostao je dosledan svom književnom i političkom temperamentu, nikada nije pristajao na kompromise. Dobitnik je mnogih književnih i državnih priznanja i nagrada. Za života su objavljena Davičova sabrana dela u 20 tomova.

1876 - Rođen Milan Rakić, književnik i diplomata, akademik
(Beograd, 30.9.1876 - Zagreb, 30.6.1938)

1894 - Rođen Hugo Klajn, doktor medicine, književnik, pozorišni reditelj, profesor Akademije - za pozorište, film, radio i TV u Beogradu
(Vukovar, 30.9.1894 - Beograd, 2.12.1981)

1908 - Rođen David Fjodorovič Ojstrah, ruski violinista
(Odesa, 30.9.1908 - Amsterdam, 24.10.1974)

1920 - Umro Ban Mitrofan, bogoslovski pisac, arhiepiskop cetinjski, mitropolit Crne Gore i Brda
(Grbalj, 15.3.1841 - Cetinje, 30.9.1920)

1921 - Rođena Debora Ker, britanska filmska glumica
(Helensburg, 30.9.1921 - Botsdejl, 16.10.2007)

1924 - Rođen Truman Kapot, američki književnik
(Nju Orleans, 30.9.1924 - Los Anđeles, 25.8.1984)

1932 - Rođen Arsenije Jovanović, reditelj, dramaturg i kompozitor, naš najuspešniji stvaralac u oblasti radiofonije
(Beograd, 30.9.1932)

1936 - Rođen Miloš Jevtić, književnik, novinar i urednik Radio Beograda
(Gornja Bukovica, 30.9.1936)

1938 - Sklopljen Minhenski sporazum o podeli Čehoslovačke

1938 - Rođen Ljubomir Madžar, ekonomista, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu (Bukovička Rijeka, 30.9.1938)

1940 - Rođen Slobodan Rakitić, književnik i političar, urednik časopisa Raška i Savremenik, predsednik Udruženja književnika Srbije i Saborne narodne stranke
(Vlasovo, 30.9.1940)

1941 - Počela Moskovska bitka u Drugom svetskom ratu

1941 - Završen "Krvavi marš" stanovnika Šapca u Drugom svetskom ratu

1955 - Poginuo Džejms Din, američki filmski glumac
(Merion, 8.2.1931 - Paso Robles, 30.9.1955)

1960 - Emitovana prva epizoda američke crtane serije "Kremenko"

1956 - Rođen Sebastijan Kou, britanski atletičar, svetski i olimpijski šampion
(London, 29.9.1956)

1964 - Rođena Monika Beluči, italijanska filmska glumica
(Čita di Kastelo, 30.9.1964)

1970 - Rođen Dragan Mićanović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Loznica, 30.9.1970)

1972 - Rođena Aleksandra Kovač, kompozitor, pevačica, aranžer i producent
(Beograd, 30.9.1972)

1985 - Umrla Simon Sinjore, francuska filmska glumica
(Visbaden, 25.3.1921 - Er, 30.9.1985)

1990 - Umro Patrik Vajt, australijski književnik, nobelovac (London, 28.5.1912 - Sidnej, 30.9.1990)

1991 - Umro Toma Zdravković, pevač
(Pečenjevce, 20.11.1938 - Beograd, 30.9.1991)

1992 - Osnovan Radio "Indeks"

2002 - Umrla Leposava Šelmić, istoričar umetnosti, upravnik Galerije Matice srpske u Novom Sadu
(Kulpin, 3.10.1944 - Sasari, 30.9.2002)

2003 - Umrla Zagorka Ilić, prva žena diplomata u bivšoj SFRJ, šef jugoslovenske delegacije u Komisiji OUN za ljudska prava
(Herceg Novi, 1932 - Beograd, 30.9.2003)

[Bisernica]

1. oktobar


http://razbibriga.net/clear.gif


Radio Beograd počeo sa radom na današnji dan 1924. godine. Kineski vođa Mao Cedung proglasio Narodnu Republiku Kinu 1. oktobra 1949. SB UN ukinuo ekonomske sankcije Saveznoj Republici Jugoslaviji 1996. godine.


Na današnji dan 1924. godine prvi put se oglasio Radio Beograd. Sa radom je počeo istog dana kada i Radio Beč. Ovaj prvi redovni radio program na Balkanu prenošen je preko postrojenja radio-telegrafske stanice u Rakovici. Svakog utorka, četvrtka i subote od 18.45 do 19.45. prenošeni su koncerti, čitane vesti, servisne informacije, reklame, vodostanje, berzanski izveštaji. Vesti su pripremali novinari "Politike" i "Dnevnih novosti", a Beogradska berza je obezbeđivala aktuelne berzanske izveštaje.Muzički deo programa pripremala je direkcija Beogradske opere. Program su na talasu 1650 metara emitovali inženjeri Mihailo Simić i Dobrivoje Petrović iz studija u zgradi Prve hrvatske štedionice, u Knez Mihajlovoj ulici broj 42. Ministarstvo PTT koje je iz pretplate delom finansiralo rad stanice u Rakovici ukinulo joj je subvencije 1926. godine sa obrazloženjem da stanica nije uspunila očekivane rezultate.

1684. - Umro Pjer Kornej, francuski književnik (Ruan, 06. 06. 1606 - Pariz, 01. 10. 1684)

1773. - Rođen Atanasije Stojković, fizičar, doktor filozofije, književnik i prevodilac, autor prvog srpskog umetničkog romana, profesor i rektor Univerziteta u Harkovu, akademik
(Ruma, 01. 10. 1773 - Harkov, 02. 06. 1832)

1844. - Rođen Simo Popović, novinar i književnik, urednik prvog crnogorskog lista -"Crnogorac", ministar prosvete i crkvenih poslova Crne Gore (Tovarnik, 01. 10. 1844 - Ulcinj, 19. 08. 1921)

1902. - Osnovana prva zanatska škola u Srbiji - Građevinska škola u Beogradu

1904. - Rođen Vladimir Horovic, američki pijanista (Berdičev, 01. 10. 1903 - Njujork, 05. 11. 1989)

1911. - Braća Rudolf i Aleksandar Lifka otvorili stalni bioskop u dvorištu hotela "Hungarija" u Subotici

1908. - Rođen Ljubiša Jovanović, pozorišni, filmski i TV glumac (Šabac, 01. 10. 1908 - Beograd, 15. 07. 1971)

1918. - Rođena Marija Crnobori, pozorišna, filmska i TV glumica (Banjole, 01. 10. 1918)

1919. - Osnovana gimnazija "Jan Kolar" u Bačkom Petrovcu, decenijama jedina slovačka gimnazija van matične države

1922. - Rođen Branko Pešić, političar i državnik, predsednik Skupštine grada Beograda, potpredsednik Predsedništva Srbije (Zemun, 01. 10. 1922 - Beograd, 04. 02. 1986)

1924. - Rođen Džimi Karter, američki političar i državnik, predsednik SAD, nobelovac (Plejns, 01. 10. 1924)

1925. - Osnovan Kinološki savez Srbije

1926. - Otvorena pijaca Zeleni venac u Beogradu

1930. - Rođen Ričard Haris, irski filmski glumac i pop-pevač (Limerik, 01. 10. 1930 - London, 25. 10. 2002)

1931. - Otvoren hotel "Valdorf Astorija" u Njujorku, tada najveći na svetu

1946. - Završen Nirnberški proces ratnim zločincima u Drugom svetskom ratu

1949. - Mao Cedung proglasio Narodnu Republiku Kinu

1951. - Dnevnik Radio Beograda u 19 časova počeo da se emituje kao redovna informativna emisija

1954. - Rođen Ljubomir Travica, odbojkaš, reprezentativac, trener i selektor reprezentacije (Ervenik, 01. 10. 1954)

1955. - Francuski "Sitroen" lansirao automobil DS, popularnu "ajkulu"

1957. - Umro Ivan Đaja, biolog i fiziolog, profesor i rektor Univerziteta u Beogradu, akademik (Avr, 21. 07. 1884 - Beograd, 01. 10. 1957)

1963. - Izašao prvi broj lista "Politika ekspres", prestao sa izlaženjem 22. 12. 2004. godine

1970. - Umro Petar Konjović, kompozitor i muzikolog, direktor Zagrebačke opere, profesor Muzičke akademije u Beogradu, upravnik Muzikološkog instituta SANU (Čurug, 05. 05. 1883 - Beograd, 01. 10. 1970)

1971. - Počelo emitovanje studentskog radio programa "Indeks 202" na Programu Beograd 202 Radio Beograda

1971. - Otvoren Diznilend na Floridi

1988. - Umro Pavle Paja Vuisić, filmski i TV glumac (Beograd, 10. 07. 1926 - Beograd, 01. 10. 1988)

1991. - Osnovano Javno preduzeće "Srbijašume"

1996. - Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija ukinuo ekonomske sankcije Saveznoj Republici Jugoslaviji

1999. - Umro Miroslav Čangalović, operski pevač (Glamoč, 03. 03. 1921 - Beograd, 01. 10. 1999)

2000. - Odbojkaška reprezentacija Jugoslavije osvojila zlatnu medalju na Olimpijskim igrama u Sidneju

2004. - Umro dr Vlajko Brajić, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, akademik (Lipovo, 10. 05. 1939 - Beograd, 01. 10. 2004)

2007. - Umro Alfred Erter, američki slikar i atletičar, četvorostruki olimpijski šampion u bacanju diska (Astorija,19. 09. 1936 - Fort Majers, 01. 10. 2007)

2009. - Umro dr Božidar Perović, profesor Šumarskog fakulteta u Beogradu, direktor Instituta za preradu drveta (Knjaževac, 07. 01. 1923 - Beograd, 01. 10. 2009)

[Bisernica]

2. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/Mahatma_Gandhi_portrait-1.jpg


Otac moderne Indije Mahatma Gandi rođen na današnji dan 1869. godine. Društvo naroda 1924. usvojilo Ženevski protokol za mirno rešavanje međunarodnih sporova. Prvi rektor Muzičke akademije u Beogradu, kompozitor Kosta Manojlović umro na današnji dan 1949. godine.


Indijski nacionalni vođa Mohandas Karamčand Gandi, nazvan Mahatma (velika duša), predvodnik borbe za oslobođenje Indije od britanske kolonijalne vlasti, otac moderne Indije rođen je na današnji dan 1869. godine. Završio je prava u Engleskoj 1891. godine. Od 1893. do 1914. predvodio je zajednicu Indusa u Južnoj Africi. Od 1919. vodio je pokret za nezavisnost Indije. Gandijeva taktika, koju je usvojio Indijski Nacionalni Kongres, partija koja je predvodila borbu za nezavisnost, većinom je podrazumevala pasivan otpor. Sam Gandi živeo je izrazito asketski. Njegovi štrajkovi glađu pokazali su se kao metod pred kojim je britanska uprava bila nemoćna. Stekao je ogroman ugled ne samo u Indiji. Pola godine posle sticanja nezavisnosti Indije, u januaru 1948, Gandija je u Nju Delhiju ubio jedan hindu fanatik iz sekte "Hindu Mahasabha".

Kompozitor, etnomuzikolog, profesor i prvi rektor Muzičke akademije u Beogradu Kosta Manojlović umro je na današnji dan 1949. godine. Manojlović je muzičke studije započeo u Srpskoj muzičkoj školi u Beogradu, nastavio u Moskvi i Minhenu. Diplomirao je kompoziciju na Oksfordu. Bio je profesor Muzičke škole u Beogradu, redovni profesor i prvi rektor Muzičke akademije i naučni saradnik Muzikološkog instituta SANU. U njegovom kompozitorskom opusu dominiraju vokalne kompozicije. Romantik, koji je koristio i elemente impresionizma, težio je izgrađivanju originalnog horskog stava. Sakupio je oko 2000 narodnih melodija u fonogramskim snimcima i melografskim zapisima. Posebno je proučavao srpsku duhovnu muziku. Njegovi najpoznatiji radovi su spisi "Spomenica Stevana Mokranjca" i studija "Narodne melodije u istočnoj Srbiji".

1187. Arapski vojskovođa i egipatski sultan Saladin preoteo je Jerusalim od hrišćana, što je 1189. izazvalo Treći krstaški rat

1831. crnogorski vladika Petar Drugi Petrović Njegoš ustanovio perjanike i gvardiju, prve jedinice za održavanje reda i mira u Crnoj Gori, ovaj datum obeležava se kao Dan crnogorske policije

1851. Rođen Ferdinand Foš, francuski maršal, vojskovođa i vojni teoretičar (Tarb, 02. 10. 1851 - Pariz, 20. 03. 1929)

1869. Rođen Mahatma Gandi (Mohandas Karamčand), indijski nacionalni vođa (Porbahdar, 02. 10. 1869 - Delhi, 30. 01. 1948)

1870. Rim proglašen za prestonicu ujedinjene Italije

1904. Rođen Grejem Grin, engleski književnik (Berkhemsted, 02. 10. 1904 - Vevej, 03. 04. 1991)

1917. Rođen Borivoje Rašajski, matematičar, docent Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu (Krušica, 02. 10. 1917 -1995)

1944. Nemci ugušili Varšavski ustanak u Drugom svetskom ratu

1945. Štampan prvi broj lista "Narodna Armija"

1947. Osnovana Baletska škola "Lujo Davičo" u Beogradu

1973. Umro Pavo Johanes Nurmi, finski atletičar-dugoprugaš, svetski i olimpijski rekorder (Turku,13. 06. 1897 - Helsinki, 02. 10. 1973)

1974. Umro Marko Vujačić, književnik i političar, potpredsednik Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ (Grahovo, 14. 01. 1889 - Rastoci, 02. 10. 1974)

1985. Umro Rok Hadson (Roj Harold Šerer), američki filmski glumac (Vinetka, 17. 11. 1925 - Los Anđeles, 02. 10. 1985)

1991. Umro Dimitrije Prvi (Papadopulos), patrijarh Grčke pravoslavne crkve i vaseljenski patrijarh (Carigrad, 08. 09. 1914 - Istanbul, 02. 10. 1991)

1996. Bivši bugarski predsednik vlade Andrej Lukanov usmrćen je vatrenim oružjem ispred svoje kuće u Sofiji.

2000. Vozači kamiona i taksija širom Srbije počeli su blokadu puteva i mostova, zahtevajući da predsednik SRJ Slobodan Milošević prizna izborni poraz i odstupi sa vlasti

2000. Umro Dobrosav Veizović, diplomata, pomoćnik saveznog ministra inostranih poslova

2003. Umro Milan Bjegojević, vajar, košarkaš i trener KK "Crvena zvezda" (Prnjavor, 09. 08. 1928 - Beograd, 02. 10. 2003)

2006. - Umro Milorad Miško Kalezić, novinar, saradnik "Večernjih novosti", "Borbe", "Duge", NIN-a
(Danilovgrad,12. 09. 1954 - Beograd, 02. 10. 2006)

[Bisernica]

3. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/pesic-1.gif


Ruski pesnik Sergej Jesenjin rođen na današnji dan 1895. godine. Savezna i Demokratska Republika Nemačka zvanično se ujedinile 3. oktobra 1990. Srpski arhitekta Branko Pešić umro 2006. godine.


Ruski pesnik i književnik Sergej Aleksandrovič Jesenjin rođen je u Konstantinovu na današnji dan 1895. godine. Književne krugove u Petrogradu Jesenjin je zainteresovao seoskim motivima u poeziji, koja je obilovala metaforama i poređenjima. Drugi ciklus njegovog poetskog stvaralaštva nastao je posle Oktobarske revolucije, koju je sa oduševljenjem prihvatio. Sovjetska i svetska omladina Jesenjina je obožavala i oponašala. Za sovjetsku politiku Jesenjin nije bio prihvatljiv zbog svog boemskog načina života i ponašanja. Prema zvaničnoj verziji, život je okončao samoubistvom 1925. godine. Tek sredinom osamdesetih godina, u domovini je dobio izuzetan publicitet. Jesenjin spada u red najprevođenijih i najpopularnijih stranih pesnika u Jugoslaviji i Srbiji. Najpoznatija Jesenjinova dela su: Ana Snjegina, Crni čovek, Ispovest mangupa, Molitva za umrle i Sovjetska Rusija.

Srpski arhitekta Branko Pešić, autor velikog broja arhitektonskih projekata, crkava, javnih i administrativnih zgrada, nekoliko knjiga o arhitekturi, profesor Univerziteta u Beogradu, umro je 3. oktobra 2006. godine. Patrijarh German mu je 1984. poverio mesto protoneimara Hrama svetog Save u Beogradu. Tokom gradnje izveo je redak građevinski poduhvat. Glavnu kupolu tešku više od 4.000 tona (sa pozlaćenim glavnim krstom visokim 12 metara) napravljenu na zemlji, u unutrašnjosti Hrama, podigao je na visinu od 40 metara. Ostavio je iza sebe više od 130 projekata, poput Palate Beograd ("Beograđanka"), poslovne zgrade "Agroopreme" u Novom Beogradu, zgrade Građevinskog fakulteta u Subotici i brojnih crkvenih objekata.

1791 – Rođen Sima Milutinović Sarajlija, književnik
(Sarajevo, 3.10.1791 – Beograd, 30.12.1847)

1897 – Rođen Luj Aragon, francuski književnik (Pariz, 3.10.1897 – Pariz, 24.12.1982)

1929 – Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca promenila ime u Kraljevina Jugoslavija

1940 – Rođena Nada Knežević, džez pevačica (Beograd, 3.10.1940)

1944 – Raspušten Banjički logor u Drugom svetskom ratu

1954 – Rođen Stivi Rej Von, američki gitarista
(Dalas, 3.10.1954 – Ist Troj, 27.8.1990)

1955 – Rođen Željko Samardžić, pevač (Mostar, 3.10.1955)

1977 – Umro Velibor Gligorić, književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, direktor Drame Narodnog pozorišta i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta, akademik (Ripanj, 28.7.1899 – Beograd, 3.10.1977)

1991 – Predsedništvo SFRJ prešlo na rad u uslovima neposredne ratne opasnosti, ocenivši da su se za takav rad stekli uslovi predviđeni Ustavom i da je građanski rat na pomolu

1990 – Osnovano Udruženje za jugoslovensku demokratsku inicijativu, UJDI

1995 – Predsednik Makedonije Kiro Gligorov ranjen u atentatu u Skoplju

1999 – Na Ibarskoj magistrali kod Lazarevca poginuli članovi Srpskog pokreta obnove Veselin Bošković, Zvonko Osmajnlić, Vučko Rakočević i Dragan Vušurević

1999 – Umro Akio Morita, japanski fizičar, osnivač i vlasnik kompanije "Soni"
(Nagoja, 26.1.1921 – Tokio, 3.10.1999)

2001 – Umro Marko Seferović, prvi doktor Veterinarskog fakulteta u Beogradu
(Morinje, 1956 – Beograd, 3.10.2001)

2004 – Umrla Dženet Li, američka filmska glumica, dobitnica Oskara
(Mersd, 6.7.1927 – Beverli Hils, 3.10.2004)

2008 – Umro Golub Dobrašinović, istoričar književnosti, kustos Vukovog i Dositejevog muzeja u Beogradu (Bijelo Polje, 28.1.1925 – Beograd, 3.10.2008)

[Bisernica]

4. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/rembrandtvanrijnselfportraitthumb-1.jpg


Smrt holandskog slikara Rembranta Harmensa van Rajna, jednog od najvećih u istoriji slikarstva, obeležila današnji dan kroz istoriju.


Godine 1669. umro je holandski slikar Rembrant Harmens van Rajn, jedan od najvećih u istoriji slikarstva, čije su slike prepoznatljive po dramatičnoj igri svetlosti i senki, dubini kolorita kao i psiholoskoj pronicljivosti. Omiljeni su mu bili biblijski motivi, portreti i autoportreti. Uradio je oko 650 uljanih slika, oko 300 gravira i oko 2.000 crteža, uključujući remek-dela kao što su "Noćna straža", "Izgubljeni sin", "Čas anatomije doktora Tulpa", "Hristos kao baštovan", "Dobri Samarićanin", "Hodočasnici u Emausu", "Suknari", "Vitsavej", "Jakov blagosilja unuke", "Venera i Kupidon", "Verenici", "Flora", "Danaja", "Starica", "Jevrejska nevesta", "Porodični portret", "Predeo s vetrenjačom", više od 60 autoportreta, portrete njegove žene Saskije van Ojlenburh, sina Tita, prijatelja Jana Siksa.

1582 – Poslednji dan Julijanskog kalendara u papskoj državi, Španiji i Portugalu, narednog dana stupio na snagu Gregorijanski kalendar sa datumom 15. oktobar

1853 – Počeo Krimski rat između Rusije i Turske (1853 – 1856)

1865 – Rođen Milorad Pavlović Krpa, novinar, književnik i prevodilac, profesor Druge muške gimnazije u Beogradu
(Beograd, 4.10.1865 – Beograd, 29.1.1957)

1883 – Voz "Orijent ekspres" krenuo na prvo putovanje od Pariza do Konstantinopolja, poslednje je bilo 12. decembra 2009. godine

1896 – Rođen Baster Kiton, američki filmski glumac-komičar
(Pika, 4.10.1895 – Vudlend Hils, 1.2.1966)

1903 – Rođen Džon Vinsent Atanasof, bugarski naučnik, izumeo prvi elektronski digitalni kompjuter
(Hamilton, SAD, 4.10.1903 – Frederik, 15.6.1995)

1924 – Rođen Čarlton Heston (Čarls Karter), američki filmski glumac, dobitnik Oskara (Evanston, 4.10.1924 – Beverli Hils, 5.4.2008)

1928.- Rođen Milorad Ekmečić, istoričar i književnik, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Prebilovci, 04. 10. 1928)

1930 – Rođen prof. dr Dinko Davidov, istoričar umetnosti, naučni savetnik Balkanološkog instituta SANU, kustos Galerije Matice srpske i direktor Galerije SANU, akademik
(Sivac, 4.10.1930)

1931 – Rođen Ričard Rorti, američki filozof
(Njujork, 4.10.1931 – Palo Alto, 8.6.2007)

1933.- Rođena Latinka Perović, politikolog, političar i publicista, naučni savetnik Instituta za noviju istoriju Srbij, glavni urednik časopisa "Tokovi istorije" (Kragujevac, 04. 10. 1933)

1935 – Rođen Nikola-Kolja Milunović, vajar i slikar (Beograd, 4.10.1935)

1935 – Rođen dr Dragutin Furunović, književnik, profesor i direktor Grafičke tehničke škole i Više škole likovnih i primenjenih umetnosti u Beogradu, enciklopedista, akademik (Niš, 4.10.1935 – 8.2009)

1945 – Osnovan FK "Partizan"

1948 – Rođen Jovan Kolundžija, violinista, osnivač Centra lepih umetnosti "Gvarnerius" u Beogradu
(Beograd, 4.10.1948)

1957 – Sovjetski Savez lansirao prvi veštački satelit "Sputnjik", početak kosmičke ere

1965 – Rođen Dragan Jovanović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 4.10.1965)

1970 – Umrla Dženis Džoplin, američka bluz-pevačica
(Port Artur, 19.1.1943 – Los Anđeles, 4.10.1970)

1972 – Osnovana Bečka agencija za proučavanje ekoloških problema

1976 – Rođen Danilo Ikodinović, vaterpolista, reprezentativac
(Beograd, 4.10.1976)

1977 – Ujedinjene nacije proklamovale Opštu deklaraciju o zaštiti životinja, a 4. oktobar proglašen Svetskim danom zaštite životinja

2006 – Umro Branko Pešić, arhitekta, profesor Građevinskog fakulteta u Beogradu, protomajstor Hrama svetog Save na Vračaru, član Krunskog saveta
(Zemun, 1.11.1921 – Linjano, 4.10.2006)

2009 – Umrla Mersedes Sosa (La Negra), argentinska pevačica
(San Migel de Tukuman, 9.7.1935 – Buenos Ajres, 4.10.2009)

[Bisernica]

5. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/didrodeni-1.jpg


Na današnji dan 1713. godine rođen inspirator i glavni urednik velike francuske "Enciklopedije" Deni Didro. Pionir svetske kinematografije Luj Limijer rođen 1864. godine. Masovan protest u Beogradu 2000. godine, zbog nepriznavanja rezultata predsedničkih izbora, doveo do pada režima Slobodana Miloševića.

Francuski filozof i pisac Deni Didro rođen je na današnji dan 1713. godine. Bio je veoma kritičan prema svakoj vrsti religioznosti. Nosilac je prosvetiteljske ideje u predrevolucionarnoj Francuskoj, inspirator i glavni urednik velike francuske "Enciklopedije", objavljene između 1751. i 1772. u 28 tomova. Kao protivnik klasičnih autoriteta i tradicionalizma, znatno je uticao na raspoloženje građanstva u borbi protiv starog režima. U filozofskim raspravama razvijao je materijalističko-naturalističke ideje, a u esejima i književnim delima zalagao se za novu kulturu zasnovanu na strogom racionalizmu. Dela: Pismo o slepima na pouku onima koji vide, Razgovor Dalambera i Didroa, Misli o tumačenju prirode, Dalamberov san, Žak fatalista, Ramoov sinovac, Saloni. Umro je 1784. godine.

Hemičar i industrijalac Luj Limijer, pionir svetske kinematografije, koji je sa bratom Ogistom napravio prvu filmsku kameru i osnovao u Lionu fabriku za izradu fotografskog materijala rođen je 1864. godine. Braća su izumela postupak snimanja u prirodnim bojama i u pariskoj kafani "Gran kafe" priredila 28. decembra 1895. prvu filmsku predstavu u svetu (Ulazak voza u stanicu, Radnici izlaze iz fabrike). Umro je 1948. godine.

1840 - Ubijen Smail-aga Čengić, turski muselim
(Jelašci, 1788 - Mljetičak, 5.10.1840)

1870 - Usvojen Zakon o ustrojstvu prve učiteljske škole u Kragujevcu

1880 - Umro Žak Ofenbah, francuski kompozitor, tvorac operete
(Keln, 20.6.1819 - Pariz, 5.10.1880)

1889 - Otvoren Kabare "Mulen Ruž" u Parizu

1908 - Austrougarska proglasila aneksiju Bosne i Hercegovine

1915 - Počela Mojkovačka operacija u Prvom svetskom ratu
(5.10.1915 - 6.1.1916)

1918 - Poginuo Rolan Garos, francuski pilot, prvi preleteo Mediteran (Sen-Deni, 6.10.1888 - Vuzije, 5.10.1918)

1929 - Rođen Borivoje Stojanović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 5.10.1929 - Beograd, 1.3.2008)

1936 - Rođen Vaclav Havel, češki književnik, političar i državnik, predsednik Češke republike
(Prag, 5.10.1936)

1940 - Rođena Milena Dravić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 5.10.1940)

1947 - U Varšavi osnovan Informacioni biro komunističkih partija "Informbiro" ili "Kominform", sa sedištem u Beogradu

1952 - Rođen Zoran Božinović, gitarista i pevač
(Beograd, 5.10.1952 - Beograd, 12.7.2004)

1954 - Velika Britanija, SAD, Jugoslavija i Italija potpisale Londonski memorandum o tršćanskoj krizi

1960 - Rođena Sandra Belić, violončelistkinja
(Beograd, 5.10.1960)

1962 - Objavljena prva singl ploča britanske grupe "Bitlsi", Love me do

1990 - Osnovana Liga socijaldemokrata Vojvodine

1997 - Umro Milivoj-Milo Dimitrijević, slikar
(Beograd, 1929 - Beograd, 5.10.1997)

2000 - Protesti u Srbiji zbog nepriznavanja izbornih rezultata na predsedničkim izborima 24.9.2000. godine

2006 - Umro Miroslav Meho Brozović, fudbaler i trener, prvi kapiten FK "Partizan", učesnik Olimpijskih igara 1948. godine u Londonu
(Mostar, 26.8.1917 - Mostar, 5.10.2006)

2008 - Umro Mijuško Tomić, novinar i urednik Prvog programa Radio Beograda
(Timar, 28.3.1938 - Beograd, 5.10.2008)

2010 - Umro Luka Hajduković, književnik, lektor, prevodilac i teatrolog, direktor Pozorišnog muzeja Vojvodine
(Vojvoda Stepa, 1937 - Novi Sad, 5.10.2010)

2010 - Umro Stivi Li, švajcarski pevač, član benda "Gotar"
(Cirih, 5.8.1963 - Meskit, 5.10.2010)

[Man]

Na današnji dan 1915. godine komandant Drugog bataljona Desetog puka, major srpske vojske Dragutin Gavrilović je izdao zapovest braniocima Beograda - Drugom bataljonu, delovima Trećeg bataljona Desetog puka i delovima Sremskog dobrovoljačkog odreda, poslednjoj odbrani srpske prestonice u Prvom svetskom ratu pred agresijom Nemaca, Austrijanaca i Mađara: "Tačno u 15 časova neprijatelj se ima razneti vašim silnim jurišem, razneti vašim bombama i bajonetima. Obraz Beograda, naše prestonice, ima da bude svetao. Vojnici, junaci, Vrhovna komanda izbrisala je naš puk iz svog brojnog stanja... Naš puk je žrtvovan za čast Otadžbine i Beograda. Vi nemate više da se brinete za vaše živote, koji više ne postoje. Zato napred u slavu..."! U jurišu su izginuli gotovo svi branioci, a major Gavrilović je teško ranjen.



http://razbibriga.net/imported/2011/10/majordragutingavrilovic_520x384-1.jpg
Major pred početak rata i po izlasku iz logora 1945.



Danas je subota, 8. oktobar, 281. dan 2011. Do kraja godine ima 84 dana.
1354. - Ubijen je italijanski humanista Nikolo Gabrini, poznat kao Kola di Rijenci, vođa rimskih republikanaca. Svoj ideal, obnovu antičke republike u Rimu i ujedinjenje Italije, pokušao je da ostvari ustankom i 1347. uz pomoć rimskih građana proglasio je Rimsku republiku, koju je predvodio u zvanju "narodnog tribuna". Iz Rima je proterao feudalno plemstvo i smanjio je poreze, ali je aristokratija ubrzo porazila njegove pristalice i od 1348. do 1353. morao je da živi u izgnanstvu. Za ostvarenje svojih ideala bez uspeha je pokušavao da pridobije nemačkog cara Karla IV, a potom avinjonskog papu Inoćentija VI. U avgustu 1354. uspeo je da obnovi Rimsku republiku, ali ga je aristokratija ubrzo oborila i nakon dva meseca je ubijen.
1469. - Umro je italijanski slikar fra Filipo Lipi, pripadnik firentinske rane renesanse. U prvim radovima posebno ga je zanimao problem pokreta i dramatski efekti, a u poznijim preovladavalo je lirsko raspoloženje.
1803. - Umro je italijanski pisac Vitorio Alfijeri, rodoljubivi pesnik i dramski pisac iz čijeg dela je zračila strasna slobodoljubivost. Dela: tragedije "Saul", "Orest", "Marija Stjuart", "Filip", "Kleopatra", "Antigona", "Mira", komedije, soneti, ode, satire, epigrami, rasprava "O tiraniji", autobiografski spis "Život Vitorija Alfijerija".
1856. - Velika Britanija povela je drugi "Opijumski rat" protiv Kine, u kojem joj se pridružila Francuska. Kad su 1857. Britanci i Francuzi zauzeli Kanton, Kina je kapitulirala.
1864. - Rođen je srpski pisac Branislav Nušić, veliki komediograf, član Srpske kraljevske akademije. Studirao je pravo u Gracu i Beogradu, a kao diplomata radio je u konzulatima Srbije u Solunu, Bitolju, Skoplju i Prištini. Bio je dramaturg i upravnik pozorišta u Beogradu, Novom Sadu, Skoplju i Sarajevu. Osuđen je 1887. na dve godine zatvora zbog satirične pesme "Dva raba". Učestvovao je kao dobrovoljac u Srpsko-bugarskom ratu 1885. a u Prvom svetskom ratu prošao je čitavu golgotu srpske vojske, preko planinskih vrleti do Jadrana. Darovit portretista i pisac veoma razvijenog smisla za pozorišnu scenu i njene zakone, oštro je zapažao negativne pojave i s mnogo duha slikao svet u kojem se kretao - od opštinskog pisara do poslanika i ministra. Dela: komedije "Sumnjivo lice", "Gospođa ministarka", "Narodni poslanik", "Protekcija", "Ožalošćena porodica", "Pokojnik", "Put oko sveta", "Dr", "Svet", "Ujež", "Mister dolar", pripovetke i romani "Pripovetke jednog kaplara", "Ramazanske večeri", "Opštinsko dete", "Ben-Akiba", "Autobiografija", tragedije "Knez Ivo od Semberije", "Hadži-Loja", "Nahod", drame "Tako je moralo biti", "Jesenja kiša", "Pučina", "Iza Božjih leđa". Golgotu Srbije 1915. godine opisao je vrlo realistično u obimnom, potresnom delu "1915."
1871. - U Čikagu je buknuo veliki požar koji je besneo tri dana, usmrtivši najmanje 300 ljudi, a oko 90.000 ostalo je bez krova nad glavom.
1895. - Rođen je argentinski državnik Huan Domingo Peron, predsednik od 1946. do 1955. i od 1973. do smrti 1974. Posle vojnog udara 1943. postao je ministar rata, 1944. potpredsednik, a 1946. šef države. Sprovodio je autoritarnu politiku ali sa izrazitom socijalnom notom, oslanjajući se pri tom na radništvo. Odvojio je 1955. crkvu od države i prvi put uveo svetovnost škole, zbog čega ga je rimokatolička crkva ekskomunicirala. U septembru 1955. oboren je u vojnoj pobuni. Po povratku iz emigracije, u septembru 1973. ponovo je izabran za predsednika Argentine.
1895. - Ubijena je korejska kraljica Min, koja je pokušavala da zaustavi talas japanske dominacije u Koreji. Grupu ubica koja je upala u njen dvor predvodio je japanski konzul general Goro Miura.
1912. - Započeo je Prvi balkanski rat. Potpisnice Balkanskog saveza Srbija, Grčka, Bugarska i Crna Gora, započele su tada rat kojim je Turska osim jednog manjeg dela proterana iz Evrope. Srbija je tada oslobodila Staru Srbiju (danas Kosovo i Metohija) i Južnu Srbiju (danas Makedonija).
1939. - Nemačka je u Drugom svetskom ratu pripojila Trećem rajhu veliki deo teritorije Poljske.
1952. - U železničkoj nesreći u severozapadnom Londonu poginulo je 112 i povređeno više od 200 ljudi.
1953. - Velika Britanija i SAD su bez konsultovanja Jugoslavije povukle snage, predale civilnu upravu u zoni "A" slobodne teritorije Trst u celini Italiji i tako izazvale jednogodišnju krizu. Italija je koncentrisala trupe na granici, na šta je Jugoslavija odgovorila istom merom.
1954. - Oslobodilačke snage Severnog Vijetnama ušle su u glavni grad Hanoj.
1967. - Umro je britanski državnik Klement Ričard Atli, laburistički premijer od 1945. do 1951. tokom čije je vladavine London priznao nezavisnost Indije 1947. i Burme 1948. Dela: "Laburistička partija u perspektivi", "Dvanaest godina kasnije", autobiografija "Kako se to zbilo".
1970. - Nobelovu nagradu za književnost dobio je ruski pisac Aleksandar Solženjicin.
1991. - Po isteku tromesečnog brionskog moratorijuma, Slovenija i Hrvatska su se protivno važećem ustavu tadašnje SFRJ, proglasile otcepljenje od Jugoslavije, izazvavši tako građanski rat, uz očiglednu, nezvaničnu,saglasnost niza zapadnih zemalja i tadašnje Evropske Zajednice.
1992. - Umro je nemački državnik Vili Brant, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1971. kancelar Zapadne Nemačke od 1969. do 1974. kad je podneo ostavku pošto je otkriveno da je njegov blizak saradnik agent istočnonemačke tajne službe. Vodio je politiku saradnje i popuštanja - čiji je vrhunac bilo poklonjenje u prestonici Poljske Varšavi 1970. pred spomenikom žrtvama nacizma. Posle 1974. kad se povukao s položaja, predvodio je Socijalističku internacionalu.
1995. - U zemljotresu na indonežanskom ostrvu Sumatra poginulo je najmanje 100 ljudi.
1996. - U prvoj javnoj poseti Izraelu palestinski lider Jaser Arafat razgovarao je s izraelskim predsednikom Ezerom Vajcmanom u njegovoj privatnoj rezidenciji.
1997. - Savet bezbednosti UN zaveo je sankcije protiv Sijera Leonea, uperene protiv vojne hunte u toj afričkoj zemlji.
1998. - Predstavnički dom američkog Kongresa odobrio je formalno pokretanje postupka impičmenta protiv predsednika SAD Bila Klintona, što je treća istraga u američkoj istoriji pokrenuta radi smenjivanja šefa države.
1998. - Japan je formalno izrazio žaljenje Južnoj Koreji zbog dugogodišnje kolonijalne vladavine nad Korejom.
2000. - Sirijski avion s funkcionerima, lekarima i medicinskim potrepštinama sleteo je u Bagdad, što je bio prvi let iz Damaska u glavni grad susednog Iraka nakon dve decenije.
2001. - Avion skandinavske kompanije SAS udario je u hangar na milanskom aerodromu "Linate" posle sudara u gustoj magli s malim privatnim avionom, što nije preživeo niko od 110 ljudi u letilici. Poginulo je i četvoro ljudi u privatnom avionu i četvorica aerodromskih radnika.
2005. - U razornom zemljotresu jačine 7,6 stepeni Rihtera koji je pogodio Pakistan i Indiju, život je izgubilo preko 75.000 ljudi, a više desetina hiljada je povređeno.
2008. - Generalna skupština Ujedinjenih Nacija prihvatila je većinom glasova nacrt Rezolucije kojom Srbija od Međunarodnog suda pravde traži savetodavno mišljenje o legalnosti jednostrano proglašene nezavisnosti Kosova i Metohije. Za Rezoluciju koju je predložila Srbija glasalo je 77 prisutnih država, protiv je bilo šest, dok su 74 bile uzdržane.

[Bisernica]

9. oktobar


http://razbibriga.net/clear.gif http://razbibriga.net/clear.gif


Rođenje srpskog fizičara i pronalazača Mihaila Pupina i književnika, akademika i nobelovca Iva Andrića obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 1854. godine rođen je srpski fizičar i pronalazač Mihailo Pupin. Njegovo najveće otkriće, samoindukcioni kalemovi ("Pupinovi kalemovi") omogućilo je prenos telefonskih razgovora na veliku daljinu. Iz rodnog Idvora u Banatu otišao je u SAD 1874. posle školovanja u Pančevu i Pragu. Završio je Kolumbija univerzitet u Njujorku, na kojem je kasnije bio profesor teorijske fizike i 40 godina predsednik Instituta radio-inženjera. Prvi od njegovih mnogobrojnih pronalazaka bio je električni rezonator pomoću kojeg provodnik omogućava istovremeni prenos vesti na različitim talasnim dužinama. Otkrio je i sekundarne radijacije rendgenskih zraka, elektromagnetske detektore i napisao univerziteski udžbenik termodinamike. Pupin je bio izraziti srpski patriota, okupljao je Srbe u SAD i bitno je pomogo srpsku vladu tokom Prvog svetskog rata. Za naučni rad dobio je 1920. Edisonovu medalju, a za autobiografsku knjigu "Imigrant to Inventor", kod nas prevedenu pod naslovom "Od pašnjaka do naučenjaka", 1924. Pulicerovu nagradu. Njegovo ime nose fizičke laboratorije Kolumbija univerziteta. Pupin je bio čovek izrazitog srpskog patriotskog naboja, pomagao je razne patriotske akcije, humana društva, i u zemlji i u emigraciji.

Na današnji dan 1892. godine rođen je književnik, akademik i nobelovac Ivo Andrić. Studirao je književnost i istoriju u Zagrebu, Beču, Krakovu i Gracu i doktorirao istoriju u Gracu 1924. delom "Razvoj duhovnog života u Bosni pod uticajem turske vladavine". U Prvom svetskom ratu hapšen je i interniran zbog izrazite prosrpske orjentacije, a između dva svetska rata bio je ambasador Kraljevine Jugoslavije u Berlinu. U mladosti je pisao pesme ("Ex ponto", "Nemiri", "Lirika"). Pripovedač snažne imaginacije, izuzetan poznavalac Bosne, odlikovao se vanrednom čistotom jezika i stilom, prefinjenim psihološkim analizama. Dela: romani "Na Drini ćuprija", "Travnička hronika", "Gospođica", "Prokleta avlija", "Omer-paša Latas" (nedovršen), zbirke pripovedaka "Nemirna godina", "Žeđ", "Jelena, žena koje nema", "Znakovi", "Deca", "Kuća na osami", putopisi i skice "Staze, lica, predeli", meditativna proza "Znakovi pored puta", "Eseji, kritike, članci I i II", "Sveske".

1547.- Rođen Miguel de Servantes Savedra, španski književnik
(Alkale de Enares, 09. 10. 1547 - Madrid, 23. 04. 1616)

1802.- Rođen Nikolo Tomazeo, italijanski književnik i filolog
(Šibenik, 09. 10. 1802 - Firenca, 01. 05. 1874)

1835.- Rođen Šarl Kamij Sen - Sans, francuski kompozitor, pijanista, orguljaš i dirigent
(Pariz, 09. 10. 1835 - Alžir, 16. 12. 1921)

1843.- Uspostavljen javni poštanski saobraćaj u Srbiji

1857.- Rođen Ivo Vojnović, književnik
(Dubrovnik, 09. 10. 1857 - Beograd, 30. 08. 1929)

1874.- Osnovan Svetski poštanski savez

1895.- Rođen Vlastimir Pavlović - Carevac, violinista, rukovodilac Narodnog orkestra Radio Beograda
(Carevac, 09. 10. 1895 - Beograd, 10. 01. 1965)

1908.- Rođen Žak Tati (Tatiščev), francuski filmski glumac i reditelj, dobitnik "Oskar"-a
(L Pek, 09. 10. 1908 - Pariz, 05. 11. 1982)

1915.- Umro Velimir Rajić, književnik
(Aleksinac, 20. 01. 1879 - Beograd, 09. 10. 1915)

1934.- Ubijen Aleksandar Prvi Karađorđević, kralj
(Cetinje, 17. 12. 1888 - Marsej, 09. 10. 1934)

1940.- Rođen Džon Lenon, britanski pevač, gitarista i kompozitor, osnivač grupe "The Beatles"
(Liverpul, 09. 10. 1940 - Njujork, 08. 12. 1980)

1944.- Moskovska konferencija Velikih sila o posleratnom uređenju Evrope

1947. - Rođen Jovan Zivlak, književnik i izdavač, predsednik Društva književnika Vojvodine, urednik časopisa "Polja" i "Zlatna greda"
(Nakovo, 09. 10. 1947)

1949.- Fudbalskom utakmicom reprezentacija Jugoslavije i Francuske otvoren
Stadion JNA u Beogradu

1955.- Rođen Stiv Ovet, britanski atletičar, svetski i olimpijski šampion
(Brajton, 09. 10. 1955)

1958.- Rođen Srđan Šaper, reditelj, kompozitor i marketinški stručnjak
(Beograd, 09. 10. 1958)

1963.- Rođena Dragana Jugović del Monako, operska pevačica
(Smederevo, 09. 10. 1963)

1964.- Rođen Giljermo del Toro, meksički filmski reditelj
(Gvadalahara, 09. 10. 1964)

1967.- Umro Andre Moroa (Emil Ercog) francuski književnik i publicista, akademik
(Elbef, 26. 07. 1885 - Neji, 09. 10. 1967)

1978.- Umro Žak Brel, francuski šansonjer i kompozitor
(Brisel, 08. 04. 1929 - Bobinji, 09. 10. 1978)

1991.- U mestu Gornja Mokrica, na putu Glina- Petrinja, poginula ekipa dopisništva RTB-a iz Šapca: urednik Zoran Amidžić, snimatelj Borivoje Petrović, tonski snimatelj Dejan Milićević i muzički urednik Sreten Ilić

1994.- Umro Fred Libou (Fišl Libovic), američki sportski radnik, tvorac maratonskog pokreta
(Arad, 06. 06. 1932 - Njujork, 09. 10. 1994)

1996.- Umro Aleksandar Popović, književnik (Ub, 20. 11. 1929 - Beograd, 09. 10. 1996)
Aleksandar Popović, naš najveći savremeni dramski pisac, bio je istovremno i naš Beket i Jonesko, ali i Sterija i Nušić druge polovine 20. veka. Na pragu šezdesetih godina on je načinio joneskovski prevrat u našoj dramaturgiji.Uveo je apsurd u dramsku književnost, ali sa ljudima našeg podneblja i jedrim jezikom periferije, u koji je ugrađen paradoksalni način mišljenja. Popović je autor pedesetak pozorišnih, radio i TV drama, kao i više knjiga za decu. Njegovi komadi: "Mrešćenje šarana", "Ljubinko i Desanka", "Komunistički raj", "Pazarni dan", "Tamna je noć" i "Baš bunar" izvođeni su na mnogim jugoslovenskim scenama , kao i u nizu svetskih metropola. Poslednja drama "Baš bunar", koju je Popović sam režirao, premijerno je izvedena samo 9 dana pre autorove smrti. Aleksandar Popović je za svoj bogat književni rad dobio više priznanja, među kojima specijalnu nagradu na "Sterijinom pozorju" i nagradu"Branko Ćopić". Žiri pozorišnih kritičara proglasio je njegovo delo "Razvojni put Bore Šnajdera" za najbolju dramu napisanu na srpskom jeziku posle Drugog svetskog rata.

2000.- Evropska unija ukinula embargo na naftu i aviosaobraćaj SRJ

2001.- Umro Herbert Ros, američki reditelj
(Njujork, 13. 05. 1927 - Njujork, 09. 10. 2001)

2002.- Umro Sava Mrmak, TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti i Fakulteta umetnosti "Braća Karić" u Beogradu
(Zemun, 04. 03. 1929 - Beograd, 09. 10. 2002)

[Bisernica]

10. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/klasicna20verdi-1.jpg



Svetski dan drveća, Svetski dan mentalnog zdravlja, Svetski i evropski dan borbe protiv smrtne kazne, Dan Instituta ratnih veština Vojske Srbije

1684. - Rođen Žan Antoan Vato, francuski slikar
(Valensijen, 10. 10. 1684 - Nožan na Marni, 18. 07. 1721)

1813. - Rođen Đuzepe Verdi, italijanski kompozitor
(Ronkol, 10. 10. 1813 - Milano, 27. 01. 1901)

1837. - Umro Šarl Furije, francuski filozof i ekonomista, socijal - utopista
(Bezanson, 07. 04. 1772 - Pariz, 10. 10. 1837)

1847. - Rođen Milan Jovanović - Batut, lekar, profesor Velike škole i prvi dekan Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Sremska Mitrovica, 10. 10. 1847 - Beograd, 11. 09. 1940)

1861. - Rođen Fridjof Nansen, norveški polarni istraživač, Visoki komesar Lige naroda, nobelovac
(Fren, 10. 10. 1861 - Oslo, 13. 05. 1930)

1913. - Završena izgradnja Panamskog kanala

1913. - Rođen Klod Simon, francuski književnik, nobelovac
(Antananarivo, 10. 10. 1913 - Pariz, 06. 07. 2005)

1930. - Rođen Harold Pinter, britanski književnik, nobelovac
(London, 10. 10. 1930- London, 24. 12. 2008)

1931. - Rođena Milena Jovović, književnica
(Kotraža, 10. 10. 1931)

1940. - Rođen Milan Komnenić, književnik i prevodilac, urednik časopisa Vidici, Delo, Relation, ministar kulture i informisanja Srbije
(Pilatovci, 10. 10. 1940)

1941. - Rođen Slobodan Vučetić, sudija Ustavnog suda Srbije
(Vilusi, 10. 10. 1941)

1947. - Rođen Radovan Beli Marković, književnik
(Ćelije, 10. 10. 1947)

1955. - Umro Dušan Pantelić, istoričar, profesor Više pedagoške škole, akademik
(Zvezdan, 02. 11. 1879 - Beograd, 10. 10. 1955)

1963. - Rođen Dragan Bjelogrlić, pozorišni, filmski i TV glumac, scenarista i producent, vlasnik producentske kuće "Kobra"
(Opovo, 10. 10. 1963)

1982. - Umro Boško Petrović, slikar, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Novi Sad, 16. 01. 1922 - Novi Sad, 10. 10. 1982)

1985. - Umro Jul Briner (Taiđe Kan), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(Sahalin, 11. 07. 1915 - Njujork, 10. 10. 1985)

1985. - Umro Orson Vels, američki filmski glumac i režiser, dobitnik "Oskar"-a
(Kenoša, 06. 05. 1915 - Los Anđeles, 10. 10. 1985)

1992. - Podignut spomenik književniku Ivi Andriću u Beogradu

2000. - Umrla Sirimavo Bandaranaike, političar i državnik, premijer Šri Lanke, prva žena - premijer u svetu
(Ratnapura, 17. 04. 1916 - Kolombo, 10. 10. 2000)

2005. - Počeli pregovori o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju Srbije i Crne Gore Evropskoj uniji

2005. - Umro Milton Obote, ugandski političar i državnik, predsednikUgande
(Akoroko, 28. 12. 1924 - Johanesburg,10. 10. 2005)

2006. - Umro Milenko Šušić, fizikohemičar, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, akademik
(Guča, 05. 04. 1925 - Beograd , 10. 10. 2006)

2006. - Umro dr Milan Matić, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu
(Kraljevo, 19. 11. 1930 - Beograd, 10. 10. 2006)

2008. - Umro Aleksej Prokurorov, ruski skijaš, olimpijski šampion u nordijskom skijanju
(Vladimir, 25. 03. 1964 - Vladimir,10. 10. 2008)

2009. - Umrla Jadranka Grubić, novinar Radio Beograda
(26. 12. 1947 - 10. 10. 2009)

2009. - Umro Miodrag Krdžic, diplomata, jedan od osnivača Ministarstva inostranih poslova
(1924 - 10. 10. 2009)

2010. - Umro Soloman Bark, američki soul pevač
(Filadelfija, 21. 03. 1940 - Amsterdam, 10. 10. 2010)

[Bisernica]

11. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/Edit1-1.jpg


Srpski kompozitor Josif Marinković rođen na današnji dan 1851. godine. Burski rat, između Velike Britanije i južnoafričkih Bura, izbio 1899. godine. Francuska pevačica Edit Pjafu umrla je 11. oktobra 1963. godine.


Srpski kompozitor i horovođa Josif Marinković, član Srpske kraljevske akademije, rođen je na današnji dan 1851. godine. Marinković je najveći deo stvaralaštva posvetio romantičarskoj muzici, koju je znatno obogatio u tehničkom i izražajnom pogledu. Njegove solo pesme i horske kompozicije uz pratnju klavira, poseban su doprinos srpskoj muzici. Završio je Orguljašku školu u Pragu i bio je dirigent pevačkog društva "Obilić" u Beogradu. Poznata Marinkovićeva dela su horovi "Narodni zbor", "Junački poklič", "Kola", "Potočara", "Zadovoljna reka", zatim solo pesme "Čežnja", "Kaži mi, kaži, Stojanke", kao i crkvena muzika "Liturgija", "Pomen", "Carju nebesni" i "Opelo".

Slavna francuska pevačica Edit Pjaf (Edit Đovana Gasion) umrla je 11. oktobra 1963. godine. Đovana Gasion je rođena u porodici cirkuskog akrobate, koji ju je nazvao Edit u spomen na englesku špijunku, koja je upravo tih dana (decembra 1915.) streljana. Njen izuzetan glas otkrio je vlasnik jednog pariskog kabarea, Luj Leple, koji joj je dao ime "Vrabac" i umetničko prezime Pjaf. Počeli su da se nižu uspesi. Na turneji po Americi na klaviru ju je pratio Šarl Aznavur, a njena ploča "Život u ružičastom" prodata je u 700 hiljada primeraka za nepunih 5 dana. Nenadmašna šansonjerka, nežnog i krhkog izgleda, ali snažnog i prodornog glasa, učinila je da se popularnost šansone prenese i izvan granica Francuske. Nezaboravne su njene kompozicije: "Čemu služi ljubav", "Ništa ne želim ja", "Mrzim te nedeljo", "Nema proleća za devojku kao što sam ja","Plava pesma", "Himna ljubavi"... Edit Pjaf je napisala i 2 autobiografska dela: "Moj život'' i "Na balu uspeha".

1579. - Ubijen Mehmed-paša Sokolović (Baja Sokolović), turski vezir (Sokolovići, 1505 - Carigrad, 11. 10. 1579)

1806. - Rođen Aleksandar Karađorđević, knez Srbije (Topola, 11. 10. 1806 -Temišvar, 04. 05. 1885)

1825. - Rođen Konrad Ferdinand Majer, švajcarski književnik (Cirih, 11. 10. 1825 - Kilhberg, 28. 11. 1898)

1851. - Rođen Josif Marinković, kompozitor i horovođa, akademik (Vranjevo, 11. 10. 1851 - Beograd, 13. 05. 1931)

1885. - Rođen Fransoa Morijak, francuski književnik (Bordo, 11. 10. 1885 - Pariz, 01. 09. 1970)

1895. - Rođen Jakov Gotovac, hrvatski kompozitor i dirigent (Split, 11. 10. 1895 - Zagreb, 16. 10. 1982)

1896. - Umro Antun Brukner, austrijski kompozitor i orguljaš (Ansfelden, 04. 09. 1824 - Beč, 11. 10. 1896)

1919. - Umro Karl Gjelerup, danski književnik, nobelovac (Roholt, 02. 07. 1857 - Kloče, 11. 10. 1919)

1930. - Rođen Zdravko Velimirović, filmski reditelj i scenarista, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu, akademik (Cetinje, 11. 10. 1930 - Beograd, 07. 02. 2005)

1930. - Rođen Dimitrije Bogdanović, istoričar, akademik (Beograd, 11. 10. 1930 - Beograd, 14. 06. 1986)

1941. - Rođen Dragan Dragojlović, ekonomista, književnik, ministar vera Srbije, diplomata (Pilica, 11. 10. 1941)

1955. - Rođen dr Boško Đukanović, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Instituta za kardiovaskularne bolesti "Dedinje" (Valjevo, 11. 10. 1955)

1963. - Umro Žak Kokto, francuski književnik, slikar i reditelj, akademik (Mezon Lafit, 05. 07. 1889 - Mili-la-fore, 11. 10. 1963)

1980. - Sovjetska svemirska letilica "Saljut 6" okončala do tada najdužu kosmičku misiju - 185 neprekidnih dana u svemiru

1988. - U SAD održana prva "Parada ponosa" seksualno različitih ljudi

1999. - Umro Momir Stojković, profesor i dekan Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Trešnjevo, 13. 07. 1933 - Beograd, 11. 10. 1999)

2000. - Umro Matija Ljubek, kanuista (Belišće, 22. 11. 1953 - Belišće, 11. 10. 2000)

2004. - Umro Kristofer Riv, američki filmski glumac (Njujork, 25. 09. 1952 - Njujork, 11. 10. 2004)

2007. - Umro Šri Činmoj, indijski književnik, kompozitor i slikar, zagovornik svetske harmonije (Šakpura, 27. 08. 1931 - Njujork, 11. 10. 2007)

2008. - Umro Jerg Hajder, austrijski političar, guverner Koruške (Bad Gojzern, 26. 01. 1950 - Klagenfurt, 11. 10. 2008)

2009. - Umro dr Vladislav Milošević, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu (Kragujevac, 23. 11. 1934 - Beograd, 11. 10. 2009)

[Man]

12. oktobar

1492 - Španski moreplovac Kristofor Kolumbo prvi put je stupio na tlo Novog sveta. Nakon 33 dana plovidbe od Kanarskih ostrva, njegova posada iskrcala se na Bahamska ostrva, sa uverenjem da su stigli u Aziju.

1518 - Nemački verski reformator Martin Luter, optužen za jeres, odbio je da se odrekne svojih teza pred papskim izaslanikom kardinalom Tomazom Kajetano. Duboko pogođen trgovinom indulgencijama (papski oprost) Luter je 1517. na vrata crkve u Vitenbergu okačio svojih 95 teza o preuređenju katoličke crkve i pozvao na javnu raspravu. Taj događaj smatra se početkom reformacije.

1810 - Dan kada su se venčali bavarski princ Ludvig i saksonska princeza Tereza postao je događaj godine i vremenom se pretvorio u bavarske Oktobarske svečanosti piva i kobasica (Oktoberfest).

1811 - Paragvaj je proglasio nezavisnost od Španije i Argentine.

1822 - Brazil je stekao nezavisnost od Portugalije.

1865 - Rođen je srpski naučnik, geograf Jovan Cvijić, osnivač antropogeografije i geomorfologije u Srbiji i Geografskog društva u Beogradu (1910). Predsednik Srpske kraljevske akademije od 1921. do smrti i počasni doktor više inostranih univerziteta i akademija, predsednik teritorijalne komisije na Mirovnim pregovorima u Versaju (1919-20) ("Balkansko poluostrvo i južnoslovenske zemlje", "Balkanska pitanja", "Etnogeografske karte jugoslovenskih zemalja").

1873 - U Čačku je rođena srpska slikarka Nadežda Petrović,čije je delo snažno uticalo na razvoj modernog srpskog slikarstva. Od oko 200 njenih sačuvanih slika, neke se svrstavaju među najbolja dela u srpskoj likovnoj umetnosti - "Resnik", "Autoportret", "Notr Dam", "Bulonjska šuma". Bila je profesor na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu i organizator prvih umetničkih izložbi.

1897 - U Beograd su iz Beča preneti posmrtni ostaci Vuka Stefanovića Karadžića, reformatora srpskog jezika, i sahranjeni u porti Saborne crkve.

1918 - Uz zvuke kompozicije "Marš na Drinu" u oslobođeni Niš u Prvom svetskom ratu umarširala je Drinska divizija srpske vojske.

1924 - Umro je francuski pisac Anatol Frans,jedan od velikana francuske književnosti s kraja 19. i početka 20. veka, koji je za života dobio sve počasti kojima se jedan pisac može nadati. Bio je član Francuske akademije i dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1921. ("Zločin Silvestra Bonara", "Pobuna anđela",
"Taida", "Epikurov vrt", "Ostrvo pingvina").

1928 - U dečjoj bolnici u Masačusetsu prvi put su na pacijentu obolelom od poliomielitisa primenjena "gvozdena pluća".

1934 - Jedanaestogodišnji Petar II Karađorđević proglašen je kraljem Jugoslavije, nakon što je 9. oktobra u atentatu u Marseju ubijen njegov otac kralj Aleksandar I. Vršenje kraljevske vlasti je u ime maloletnog kralja vršilo tročlano namesništvo - princ Pavle, dr Radenko Stanković i dr Ivo Perović. Prvi namesnik bio je Pavle
Karađorđević.

1935 - Rođen je italijanski operski pevač Lučano Pavaroti. Karijeru svetske operske zvezde počeo je 1961. ulogom Roberta u operi "Boemi" Đakoma Pučinija.

1942 - U bici na pacifičkom ostrvu Gvadalkanal Amerikanci su u Drugom svetskom ratu porazili Japance i zaustavili njihovo nadiranje ka Australiji.

1960 - Tokom debate o kolonijalizmu u Generalnoj skupštini UN,ljutiti sovjetski lider Nikita Hruščov skinuo je cipelu i tresnuo njome o sto nekoliko puta.

1964 - U orbitu oko Zemlje lansiran je sovjetski vasionski brod "Vashod 1", prva svemirska letilica sa višečlanom posadom.

1968 - Afrička država Ekvatorijalna Gvineja stekla je nezavisnost posle 190 godina španske kolonijalne uprave.

1968 - Predvođena pukovnikom Omarom Torihosom Ererom, Nacionalna garda Paname oborila je proameričkog predsednika Arnulfa Arijasa Madrida.

1984 - Tokom godišnje konferencije Konzervativne partije uhotelu "Grand" u Brajtonu, u kojem je boravila Margaret Tačer, britanski premijer, eksplodirala je bomba koju su podmetnuli pripadnici IRE. Pet ljudi je poginulo, a 30 je ranjeno.

1990 - Ubice na motociklima u Kairu su ubili predsednika egipatskog parlamenta Rifata Mahdžuba i trojicu njegovih telohranitelja.

1992 - U Kairu je poginulo više od 550 ljudi u zemljotresu čiji je epicentar bio blizu velikih piramida u Gizi.

1996 - Umro je francuski teniser Rene Lakost, poslednji od "četiri musketira" koji su dominirali svetskim tenisom dvadesetih godina 20. veka. Osnivač je čuvene kompanije za proizvodnju sportske opreme.

1999 - UN su simbolično proglasile za šestomilijarditog stanovnika Zemlje bebu rođenu u Sarajevu. Majci novorođenog dečaka uručena je srebrna medalja mira UN.

1999 - Vojnim udarom vlast u Pakistanu preuzeo je general Pervez Mušaraf.

2001 - U požaru je izgorela Saborna crkva u Nišu, jedna od najvrednijih u Srbiji. Građena je od 1856. do 1872, a projekat je izradio najpoznatiji srpski arhitekta 19. veka Andrej Damjanović.

2001 - Nobelova nagrada za mir dodeljena je Ujedinjenim nacijama i generalnom sekretaru Kofi Ananu.

2002 - U bombaškom napadu na restoran i diskoteku na indonežanskom ostrvu Bali, poginule su 202 osobe, uglavnom strani turisti. Sud u Indoneziji osudio je na smrt glavne organizatore napada, članove ekstremne islamske grupe Džema islamija, za koju se osnovano sumnja da je povezana sa Al-Kaidom.

2003 - Umro je Patrik Dalzel-Džob bivši poručnik Britanske kraljevske mornarice, za koga se veruje da je bio inspiracija za lik tajnog agenta Džemsa Bonda.

[Bisernica]

13. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/sjff_02_img0759-1.jpg



Na dananjši dan rođen je filmski reditelj i scenarista Dušan Makavejev, a Džordž Vašington položio kamen-temeljac Bele kuće. Godine 1950. osnovano pozorište "Boško Buha".


Godine 1932. rođen je filmski reditelj i scenarista Dušan Makavejev. Jedan od osnivača filmskog crnog talasa. Svojim delima kritikuje trulo društvo, kako komunističko, tako i kapitalističko. Njegovi filmovi obiluju asocijacijama i metaforama, koje ostvaruju naizgled površno dejstvo, ali donose istinitost i slobodan duh. Kao pristalica i veliki poznavalac dela psihologa Vilhelma Rajha, često njegova učenja komponuje u svoje filmove. Njegov film Misterije organizma u stvari je posveta ovom nikad dovoljno priznatom revolucionaru - psihologu. Bio je urednik mnogih listova i imao zapaženu ulogu u studentskim demonstracijama 1968. godine.

Predsednik SAD Džordž Vašington, 1792. godine položio je kamen-temeljac Bele kuće, zvanične predsedničke rezidencije u Vašingtonu. Bela kuća je službena rezidencija i glavno radno mesto predsednika SAD. Rezidencija je belo obojena neoklasicistička vila. Nalazi se u Pensilvanijskoj aveniji na broju 1600 u Vašingtonu. Arhitekta je bio Džejms Hoben iz Irske. Prva rezidencija završena je 1800. godine, ali su je spalile britanske trupe u britansko-američkom ratu. Obnova rezidencije, ponovo pod rukovodstvom Džejmsa Hobena, započeta je 1819. godine. Svoj današnji izgled bela kuća dobila je konačno 1934., kada je Frenklin Ruzvelt preneo takozvanu "ovalnu kancelariju", radnu sobu predsednika SAD, na zapadnu stranu. Svoj naziv "bela kuća" rezidencija je dobila 1901. godine, po ideji Teodora Ruzvelta, zbog njene bele fasade. Bela kuća ima 132 sobe, 35 kupatila, 412 vrata, 147 prozora, 8 stepenica, 3 lifta, 1 bazen za plivanje, igralište za tenis i bioskop.

322. p.n.e - Umro Demosten, grčki govornik i državnik (384. p.n.e - Kalurija, 13. 10. 322. p.n.e)

54 - Otrovan Klaudije Prvi Tiberije Druz, rimski car i istoričar (Lion, 01. 08. 10. p.n.e - 13. 10. 54)

1492 - Otkriven duvan

1869 - Umro Šarl Ogisten Sen - Bev, francuski književnik i književni kritičar (Bulonj sir mer, 23. 12. 1804 - Pariz, 13. 10. 1869)

1884 - Grinički meridijan usvojen za univerzalni (nulti) meridijan od koga se računaju - geografske dužine i vremenske zone na Zemlji

1896 - Osnovan Savez lovačkih udruženja Srbije

1921 - Rođen Iv Montan (Ivo Livi), francuski glumac i šansonjer (Monsumano, 13. 10. 1921 - Pariz, 08. 11. 1991)

1923 - Rođen Vasilije - Vasa Kazimirović, istoričar i publicista (Beograd, 13. 10. 1921 - Beograd, 31. 12. 1998)

1923 - Ankara proglašena glavnim gradom Turske

1925 - Rođena Margaret Hilda Tačer, "Gvozdena ledi", britanski hemičar, političar i državnik, prva žena-premijer Velike Britanije (Grantam, 13. 10. 1925)

1941 - Rođen Pol Sajmon, američki muzičar (Njuark, 13. 10. 1941)

1943 - Italija objavila rat Nemačkoj i pridružila se antihitlerovskoj koaliciji

1950 - Osnovano pozorište "Boško Buha" u Beogradu

1967 - Rođen Havijer Sotomajor, kubanski atletičar, najbolji skakač u vis svih vremena (Limonar, 13. 10. 1967)

1971. - Rođen Saša Baron Koen, britanski filmski glumac i producent
(London, 13. 10. 1971)

1972. - Nesreća sovjetskog putničkog aviona "Iljušin 62" blizu moskovskog aerodroma

1982. - Rođen Jan Torp, australijski plivač, svetski šampion
(Sidnej, 13. 10. 1982)

1996. - Umro Rene Lakost, francuski teniser, svetski šampion, vlasnik kompanije "Lakost" (Pariz, 02. 07. 1904 - Sen Žen de Luk, 13. 10. 1996)

1997. - Umro Harold Robins, američki književnik
(Njujork, 21. 05. 1917 - Palm Springs, 13. 10. 1997)

2005. - Umro Ištvan Erši, mađarski književnik i prevodilac
(Budimpešta, 16. 06. 1931- Budimpešta, 13. 10. 2005)

2006. - Umrla Gorjanka Supić, muzički urednik Radio Beograda
(Beograd, 12. 07. 1941 - Beograd,13. 10. 2006)

2008. - Umro Gijom Depardje, francuski glumac, sin Žerara Depardjea (Pariz, 07. 04. 1971 - Pariz, 13. 10. 2008)

2009. - Umro Konstantin Babić. kompozitor, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 10. 02. 1927 - Beograd, 13. 10. 2009)

2009. - Umro Al Martino, američki pevač i glumac
(Filadelfija, 07. 10. 1927 - Springfild, 13.10. 2009)

[Bisernica]

14. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/200pxDragoslav_Avramovic-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležilo rođenje srpskog ekonomskog stručnjaka Dragoslava Avramovića. Rođen glumac Rade Marković koga publika pamti po ulogama u 100 filmova.


Na današnji dan 1919. godine rođen je Dragoslav Avramović, srpski ekonomski stručnjak, dopisni član SANU. Doktorat ekonomskih nauka stekao je 1956. godine. Bio je savetnik NBJ od 1951. Potom radi u Svetskoj banci, gde je od šefa Odeljenja za opšte studije dospeo do mesta direktora. Bio je savetnik generalnog sekretara Konferencije UN za trgovinu i razvoj (UNCTAD) za pitanja ekonomske saradnje zemalja u razvoju i za opšta pitanja (Ženeva 1980-1984), kao i ekonomski savetnik Banke za trgovinu i razvoj (Vašington 1984-1988). Njegovim ekonomskim programom je januara 1994. zaustavljena hiperinflacija u SRJ, od marta 1994. do maja 1996. nalazio se na mestu guvernera Narodne banke. Bio je centralna ličnost Saveza za promene iz kojeg je docnije izrasla Demokratska opozicija Srbije (DOS). (Skoplje, 14. 10. 1919 - Rokvil, 26. 02. 2001)

Glumac Rade Marković, rođen je 1921. godine na današnji dan u Beogradu, studirao je Tehnički a potom Filozofski fakultet u Beogradu, ali se posvetio glumi, igrajući najpre u amaterskoj grupi na Kolarcu. U Beogradskom dramskom pozorištu igrao je više od deceniju i po, često u predstavama sa svojom suprugom Oliverom Marković. Glumio je u blizu 100 filmova. Posleratne generacije sećaju ga se i kao spikera prvih izdanja "Filmskih novosti", koje su u to vreme bile poseban vid javnog informisanja. Bio je spiker i u mnogim kratkometražnim filmovima. Marković je režirao dva dokumentarna filma. Na pozorišnim daskama, gde je ostvario blizu 200 uloga, igrao i posle odlaska u penziju. Rade Marković je bio i profesor glume na Akademiji pozorišne umetnosti u Novom Sadu. (Beograd, 14. 10. 1921 - Zabok, 10. 09. 2010)

1831. - Umro Žan Luj Pons, francuski astronom
(Pejr, 24. 12. 1761 - Florans, 14. 10. 1831)

1852. - U Parizu otvoren prvi supermarket u svetu

1847. - Osnovan Muzej Matice srpske

1867. - Zbačen poslednji šogun u Japanu

1890. - Rođen Dvajt Dejvid Ajzenhauer, američki general i državnik, predsednik SAD, komandant NATO (Denison, 14. 10. 1890 - Vašington, 28. 03. 1969)

1892. - Beograd dobio prvi tramvaj na konjsku vuču na liniji Slavija - Kalemegdan

1927. - Rođen Rodžer Mur, britanski filmski glumac, ambasador UNICEF -a (London, 14. 10. 1927)

1931. - Rođen Duško Gojković, trubač (Jajce, 14. 10. 1931)

1934. - Rođen Ljuba Popović, slikar, akademik (Tuzla, 14. 10. 1934)

1939. - Rođen Ralf Loren, američki modni kreator (Njujork, 14. 10. 1939)

1940. - Rođen Klif Ričard (Hari Veb), pop- pevač, član grupe "Šedouz" (Laknou, 14. 10. 1940)

1941. - Masovno streljanje civila u Kruševcu i Dragincu u Drugom svetskom ratu

1944. - Počela borbe za oslobođenje Beograda u Drugom svetskom ratu

1944. - Umro Marko Murat, slikar
(Luka Šipanska, 30. 12. 1864 - Dubrovnik, 14. 10. 1944)

1944. - Izvršio samoubistvo Ervin Romel, "Pustinjska lisica", nemački feldmaršal (Švabija, 1891 - Herlingen, 14. 10. 1944)

1946. - Osnovana Međunarodna organizacija za standardizaciju - ISO

1947. - Američki kapetan Čak Jeger avionom "bel xs-1" prvi put u istoriji vazduhoplovstva probio zvučni zid

1959. - Umro Erol Flin, američki filmski glumac
(Hobart, 20. 06. 1909 - Vankuver, 14. 10. 1959)

1959. - Umro Rodoljub Malenčić-Rodac, pravnik, umetnički fotograf, fudbalski golman, prvi naš zvanično akreditovani olimpijski izveštač (Novi Sad, 03. 03. 1903 - Beograd, 14. 10. 1959)

1961. - Počeo 1. "Dragačevski sabor trubača"

1967. - Umro Marsel Eme, francuski književnik
(Žoinji, 29. 03. 1902 - Pariz, 14. 10. 1967)

1977. - Umro Bing Krozbi (Hari Lilis), američki filmski glumac i pevač, dobitnik "Oskar"- a (Vašington, 02. 05. 1902 - Madrid, 14. 10. 1977)

1986. - Umro Stanoje Janković, operski pevač - bariton
(Sremski Karlovci, 07. 05. 1905 - Beograd, 14. 10. 1986)

1990. - Umro Leonard Bernštajn, američki dirigent, kompozitor, pedagog i muzički pisac, rukovodilac Njujorške filharmonije (Lorens, 25. 08. 1918 - Njujork, 14. 10. 1990)

1996. - Umro Isidor Papo, hirurg, profesor VMA, general- pukovnik, akademik (Ljubuško, 13. 12. 1913 - Beograd, 14. 10. 1996)

1999. - Umro Džulijus Njerere, tanzanijski političar i državnik, predsednik Tanzanije (Butijama, 1922 - London, 14. 10. 1999)

2002. - Umro Norbert Šulce, nemački kompozitor, autor pesme "Lili Marlen"
(Braunšvajg, 26. 11. 1911- Bad Tolc, 14. 10. 2002)

[Bisernica]

15. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/imagesqtbnANd9GcTyRFcWjIWudps6981aWCqzFx-1.jpg


Književnici obeležili 15. oktobar. Milorad Pavić, Oskar Vajld, Mihail Ljermontov i Fridrih Niče rođeni na današnji dan. Godine 1989. umro je Danilo Kiš.


Na današnji dan 1989. godine umro je Danilo Kiš, književnik i prevodilac. Kiš je diplomirao književnost na Beogradskom univerzitetu. Radio je kao dramaturg "Ateljea 212" i kao lektor za srpski jezik i književnost u Strazburu, Bordou i Lilu. Svoje prve knjige "Mansarda" i "Psalm 44" objavio je 1963. godine. Zatim su sledile "Bašta, pepeo", "Rani jadi", "Peščanik", "Grobnica za Borisa Davidoviča", "Čas anatomije'' i ''Enciklopedija mrtvih''. Kiš je dobitnik mnogih društvenih priznanja i književnih nagrada. Nosilac je francuskog odlikovanja "Vitez umetnosti iknjiževnosti". Na stranicama njegovih knjiga, ostala je umetnički oblikovana, istorija jedne usamljene ličnosti, ali i kolektivne ljudske patnje.

Godine 1929. godine rođen je Milorad Pavić, srpski prozni pisac, istoričar srpske književnosti 17. do 19. veka, stručnjak za barok i simbolizam, prevodilac Puškina i Bajrona, profesor univerziteta. Bio je član Srpske akademije nauka i umetnosti od 1991. godine do smrti. Pavić je bio romansijer, pripovedač, pesnik i dramski pisac. Do danas Pavićeva dela imaju preko 80 prevoda u zasebnim knjigama na različite jezike širom sveta. Od strane stručnjaka iz Evrope, SAD i Brazila, Milorad Pavić je nominovan za Nobelovu nagradu za književnost. Pavić je domaću i svetsku slavu stekao romanom "Hazarski rečnik" koji je objavio 1984. godine.

70. p. n. e.- Rođen Publije Vergilije Maron, rimski književnik (Andes, 70. p.n.e. - Brindizi, 19. p.n.e.)

1581. - Izvedena prva baletska predstava - pod pokroviteljstvom Katarine Mediči u Parizu je postavljen "Kraljičin komični balet"

1582. - Gregorijanski kalendar počeo da se primenjuje u papskoj državi, Španiji i Portugaliji, a zatim i u drugim evropskim zemljama

1608. - Rođen Evangelista Toričeli, italijanski fizičar i matematičar, pronalazač živinog barometra (Faenca, 15. 10. 1608 - Firenca, 25. 10. 1647)

1814.- Rođen Mihail Jurjevič Ljermontov, ruski književnik (Moskva, 15. 10. 1814 - Pjatigorsk, 27. 07. 1841)

1844.- Rođen Fridrih Vilhelm Niče, nemački filozof (Roken, 15. 10. 1844 - Vajmar, 25. 08. 1900)

1853.- Osnovana Topolivnica u Kragujevcu

1855.- Rođen Ivan Vladimirovič Mičurin, sovjetski biolog, genetičar (Dolgoe, 15. 10. 1855 - Mičurinsk, 07. 06. 1935)

1856.- Rođen Oskar Vajld, irski književnik (Dablin, 15. 10. 1856 - Pariz, 30. 11. 1900)

1858.- Osnovana Zemunska gimnazija

1903.- Osnovan Muzej grada Beograda

1914.- Rođen Zahir Šah, avganistanski kralj (Kabul, 15. 10. 1914 - Kabul, 23. 07. 2007)

1917.Pogubljena Mata Hari (Margareta Gertruda Cel), nemačka plesačica i kurtizana, osuđena na smrt zbog navodne špijunaže u korist Nemačke (Linvarden, 07. 08. 1876 - Vensen, 15. 10. 1917)

1917.- Rođen Artur Šlezinger, američki istoričar (Kolumbus, 15. 10. 1917 - Njujork, 28. 02. 2007)

1929.- Rođen Milorad Pavić, književnik i prevodilac, akademik (Beograd, 15. 10. 1929 - Beograd, 30. 11. 2009)

1930.- Rođen Časlav Veljić - Čajka, predsednik Kajakaškog saveza Jugoslavije, član Predsedništva Olimpijskog komiteta (15. 10. 1930 - Beograd, 07. 02. 2008)

1933.- Rođena Dušanka Sifnios, balerina (Skoplje, 15. 10. 1933)

1936.- Otkrivena planeta 1564 Srbija

1946.- Osnovano Narodno pozorište "Toša Jovanović" u Zrenjaninu

1949.- Umro Laslo Rajk, mađarski revolucionar, političar i državnik (Budimpešta, 08. 03. 1909 - Budimpešta, 15. 10. 1949)

1958.- Ozračeni stručnjaci Instituta "Boris Kidrič" u Vinči

1960.- Rođen Slavko Štimac, pozorišni, filmski i TV glumac (Konjsko Brdo, 15. 10. 1960)

1964.- Umro Kol Porter, američki kompozitor (Per, 09. 06. 1893 - Santa Monika, 15. 10. 1964)

1968.- Rođen Mateo Garone, italijanski filmski reditelj (Rim, 15. 10. 1968)

1983.- Umro Mihajlo Petrov, slikar (Beograd, 26. 09. 1902 - Beograd, 15. 10. 1983)

1989.- Otvoreno obnovljeno Narodno pozorište u Beogradu

2003.- U Rimu otvoren Glob teatar, kopija istoimenog Šekspirovog pozorišta

2003.- Kina lansirala prvi svemirski brod sa ljudskom posadom

2006.- Umro Vladislav Kaćanski, pozorišni, filmski i TV glumac (Novi Sad, 1950 - Novi Sad, 15. 10. 2006)

2006.- Umrla Mirjana Stojanović, novinar, šef Međunarodnog odeljenja JRT, savetnik za međunarodne odnose agencije BETA, jedan od osnivača frankofonskih udruženja u Srbiji ( 1934 - Beograd, 15. 10. 2006)

2009. - Umro Josias Kumpf, čuvar koncentracionih logora, ratni zločinac (Nova Pazova, 07. 04. 1925 - Beč, 15. 10. 2009)

[Bisernica]

16. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/dobricin_prsten-1.jpg



Na današnji dan 1937. Dobrici Milutinoviću dodeljen Zlatni prsten Udruženja glumaca Kraljevine Jugoslavije. Slavni italijanski tenor Mario del Monako umro 16. oktobra 1982. godine.


Zlatni prsten Udruženja glumaca Kraljevine Jugoslavije dodeljen je 16. oktobra 1937. Dobrici Milutinoviću, kao znak izuzetnog priznanja povodom 40. godišnjice umetničkog rada. Udruženje glumaca dodelilo je "Zlatni prsten" Milutinoviću na proslavi u Narodnom pozorištu u Beogradu, nakon predstave "Mletački trgovac" u kojoj je Dobrica tumačio lik Šajloka. Posle pozdravnog govora upravnika Brane Vojinovića, koji mu je tom prilikom predao i Orden Svetog Save, trebalo je da predsednik Udruženja glumaca Boža Nikolić, prvak Drame uruči Prsten. Međutim, izrada Prstena je kasnila, jer reljefi iz Italije nisu stigli na vreme, pa je uručenje obavljeno nešto kasnije. Prsten je izradio beogradski kraljevski juvelir Milan T. Stefanović. Težine 44 grama, od osamnaestokaratnog zlata, na prednjoj strani imao je reljef Dobrice Milutinovića, a sa bočnih su bili reljefi glumca u ulogama koje su ga proslavile: Šajloka u Šekspirovom "Mletačkom trgovcu" i Orlića u istoimenom Rostanovom delu. Izgubljen, a zatim pod misterioznim okolnostima pronađen, original Dobričinog prstena čuva se u trezoru Muzeja pozorišne umetnosti u Beogradu. Od 1980. godine "Dobričin prsten" se kao najveće priznanje dodeljuje glumcu za životno delo.

Slavni italijanski operski pevač tenor Mario del Monako umro je na danšnji dan 1982. godine. Muzički kritičar lista Koriere Adriatiko iz Ankone napisao je jula 1929. godine: "Na svom muzičkom krštenju četrnaestogodišnji Mario del Monako otkrio je sinoć, u teatru "Đilji" u Mondolfiju, pevajući nekoliko romansi, snažan, melodičan, muzikalan tenor. Pevač velike nade! Fenomen, koji će jednog dana, verovatno, postati velikan!" Upravo to se i ostvarilo: nanadmašni Otelo, Radames, Manriko, Don Hoze, Andrea Šenije, Eneja. Tokom svoje karijere postao je kralj tenora. Osvojio je svet bronzanim mediteranskim glasom, interpretacijom, glumom, scenskim nastupom, ličnim šarmom. Nastupao je u najčuvenijim operskim kućama sveta od Milanske skale, preko Rima, Napulja, Stokholma, do njujorškog Metropolitena. Više puta gostovao je u Beogradu, gde ga je publika dočekivala ovacijama. Vrhunac Del Monakove kreacije nesumnjivo je Verdijev "Otelo". Tu tešku tenorsku rolu tumačio je 427 puta. Po sopstvenoj želji, sahranjen je u odori komandanta venecijanske flote, Otela.

1793.- Pogubljena Marija Antoaneta, francuska kraljica
(Beč, 02. 11. 1755 - Pariz, 16. 10. 1793)

1813.- Počela "Bitka naroda" kod Lajpciga u kojoj su Napoleonove trupe doživele poraz od udruženih saveznika Rusije, Pruske i Austrije

1837.- Ukinut kuluk u Srbiji

1864.- Prvi put u istoriji medicine primenjena anestezija

1868.- Počela sa radom Muzička škola u Subotici, najstarija na prostorima bivše Jugoslavije

1888.- Rođen Judžin O' Nil, američki književnik, nobelovac
(Njujork, 16. 10. 1888 - Boston, 27. 11. 1953)

1910.- konstruktor aviona Ivan Sarić poleteo na avionu monoplanu sopstvene konstrukcije

1914.- Rođen Jovan Gligorijević, operski pevač
(Kruševac, 16. 10. 1914 - Beograd, 18. 09. 1979)

1920.- Rođen Miodrag Popović, književnik i istoričar književnosti, profesor Univerziteta u Beogradu
(Crna Trava, 16. 10. 1920 - Beograd, 09. 11. 2005)

1923.- Održana osnivačka skupština Društva za saobraćaj putnika i turista Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca - preteča "Putnika"

1927.- Rođen Ginter Gras, nemački književnik, nobelovac
(Gdanjsk, 16. 10. 1927)

1939.- Rođena Eva Hristić, spiker RTB-a
(Kneževi Vinogradi, 16. 10. 1939)

1945.- Osnovana Organizacija Ujedinjenih nacija za ishranu i poljoprivredu - FAO

1946.- Izvršena smrtna kazna nad nacističkim zločincima koje je sud u Nirnbergu osudio za ratne zločine u Drugom svetskom ratu

1953.- Štampan prvi broj "Večernjih novosti"

1959.- Umro Džordž Maršal, američki general i diplomata, nobelovac
(Juniontaun, 31. 12. 1880 - Vašington, 16. 10. 1959)

1964.- Kina izvršila prvu nuklearnu probu

1978.- Poljski kardinal Karolj Vojtila izabran za poglavara Rimokatoličke crkve i uzeo ime Jovan Pavle II

1980.- Umro Luiđi Longo, italijanski političar, predsednik KP Italije
(Fubine Monferato, 15. 03. 1900 - Rim, 16. 10. 1980)

1982.- Umro Jakov Gotovac, hrvatski kompozitor i dirigent
(Split, 11. 10. 1895 - Zagreb, 16. 10. 1982)

1997.- Umrla Olga Karađorđević, knjeginja, udovica kneza Pavla
(Dvorac Tatoj kod Atine, 11. 06. 1903 - Pariz, 16. 10. 1997)

2000.- Umro Milan Kurepa, fizikohemičar, profesor Fizičkog fakulteta u Beogradu, akademik
(Bačka Palanka, 11. 05. 1933 - Beograd, 16. 10. 2000)

2001.- Umro Zoran Perišić, novinar, urednik "Beogradskih novina" i Radio Beograda
(Beli Kamen, 19. 05. 1942 - Beograd, 16. 10. 2001)

2003.- Umro dr Jan Kmeć, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, jedini Slovak član SANU
(Aradac, 18. 10. 1927 - Novi Sad, 16. 10. 2003)

2003.- Umro Laslo Pap, mađarski bokser, evropski i olimpijski šampion
(Budimpešta, 25. 03. 1926 - Budimpešta, 16. 10. 2003)

2007.- Umro Todor Toše Proeski, makedonski pevač
(Kruševo, 25. 01. 1981 - Nova Gradiška, 16. 10. 2007)

2007.- Umro Bahrudin Bato Čengić, filmski reditelj i scenarista
(Maglaj, 07. 01. 1931 - Sarajevo, 16. 10. 2007)

2007.- Umro Milan Mitrović, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu
(11. 07. 1927 - Beograd, 16. 10. 2007)

2007.- Umro Jovan Džon Đurić, dramaturg, pozorišni i radio reditelj, urednik Dramskog programa Radio Beograda
(Donji Javoranj, 10. 10. 1932 - Beograd,16. 10. 2007)

[Bisernica]

17. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/sopen-1.jpg



Na današnji dan umrli Đuzepe Gvarneri i Frederik Šopen. Na ovaj dan rođen je Borislav Mihajlović - Mihiz i počeo je Prvi balkanski rat.


1744. - Umro Đuzepe Gvarneri, italijanski graditelj violina
(Kremona, 21. 08. 1698 - Kremona, 17. 10. 1744).Rođen je u porodici čuvenih graditelja gudačkih istrumenata iz Kremone, Đuzepe Gvarneri je zanat učio u radionici svog oca i kod čuvenog Stradivarija. Prvu poznatu violinu izradio je 1726. godine, nakon dugog perioda eksperimentisanja i menjanja proporcija i oblika. Ukupno je izradio oko 200 violina, ali je postao poznat tek kada je Paganini svirao na jednoj od njih. Otada se Gvarneri smatra, uz Stradivarija, najistaknutijim majstorom italijanske gradnje violina.

1849. - Umro Frederik Šopen, poljski kompozitor i pijanista
(Želazova Vola, 01. 03. 1810 - Pariz, 17. 10. 1849)Šopen je najistaknutiji predstavnik poljske muzičke kulture i jedan od najznačajnijih pijanista i kompozitora svih vremena. U svojoj dvadesetoj godini Frederik Šopen se seli u Pariz sa ciljem da se usavrši. Do tada je već komponovao svoja dva klavirska koncerta. Bio je prvi zapadni kompozitor koji je u klasičnu muziku uneo elemente slovenske muzike. Njegove mazurke i poloneze još danas predstavljaju temelj poljske klasične muzike.

Šopen je često imao problema sa zdravljem i umro je sa 39 godina posle dužeg bolovanja od tuberkuloze.

1922. - Rođen Borislav Mihajlović - Mihiz, književnik i scenarisata.
(Irig, 17. 10. 1922 - Beograd, 15. 12. 1997) Poznatija dela su mu: „Autobiografija o drugima", drame „Banović Strahinja" (1963.) i „Komandant Sajler" itd. Napisao je scenarije za nekoliko filmova. Ostaće zapamćen i kao aktivan učesnik u opozicionom delovanju protiv Slobodana Miloševića, tokom devedesetih godina prošlog veka.

1912. - Počeo Prvi balkanski rat. Taj rat je trajao od 17. oktobra 1912. do 30. maja 1913. godine.Vodile su ga Srbija, Crna Gora i Bugarska protiv Turske. Armije balkanskih država su uspele da savladaju brojčano slabije i strateški loše organizovane armije Osmanskog carstva što im je omogućilo da postignu brzu pobedu.

Rat je okončan mirom po kome je Osmansko carstvo bilo prinuđeno da se odrekne skoro svih svojih teritorija u Evropi. Uprkos njihovoj apsolutnoj pobedi u Prvom balkanskom ratu, članice Balkanskog saveza su bile nezadovoljne postignutim mirovnim ugovorom jer je mirovni ugovor, koji su skrojile velike sile, bio protivan ranijim dogovorima i planovima koje su članice saveza međusobno zaključile i dogovorile. Otklanjanjem pretnje koju je predstavljalo Osmanlijsko carstvo i nezadovoljstvo mirovnim ugovorom podigle su se tenzije među doskorašnjim saveznicama što će uskoro rezultirati Drugim balkanskim ratom.

1760. - Rođen Klod Anri Sen - Simon, francuski filozof, socijal-utopista
(Pariz, 17. 10. 1760 - Pariz, 19. 05. 1825)

1797. - Mirom u Kampoformiju između Austrije i Francuske ukinuta Mletačka Republika

1813. - Rođen Georg Bihner, nemački književnik
(Godelau, 17. 10. 1813 - Cirih, 19. 02. 1837)

1899. - Skupština Kraljevine Srbije donela zakon o formiranju prve tajne službe u Srbiji - u spomen na ovaj događaj obeležava se Dan Bezbedonosno- Informativne agencije (BIA)

1909. - Prvi naš pilot - lekar Vladimir Aleksić poleteo jedrilicom sopstvene konstrukcije nad Pančevom

1915. - Rođen Artur Miler, američki književnik, akademik
(Njujork, 17. 10. 1915 - Roksberi, 10. 02. 2005)

1917. - Rođen Mak Dizdar, književnik
(Stolac, 17. 10. 1917 - Sarajevo, 14. 07. 1971)

1918. - Rođena Rita Hejvort (Margarita Karmen Kansino), američka filmska glumica
(Njujork, 17. 10. 1918 - Njujork, 14. 05. 1987)

1920. - Umro Džon Sajlas Rid, američki književnik i novinar
(Portland, 22. 10. 1887 - Moskva, 17. 10. 1920)

1920. - Rođen Montgomeri Klift, američki filmski glumac
(Omaha, 17. 10. 1920 - Njujork, 23. 07. 1966)

1930. - Rođen Dragoslav Antonijević, etnolog, akademik
(Aleksinac, 17. 10. 1930 - Beograd, 10. 09. 2001)

1936. - Srušena kafana "Albanija" u Beogradu, na čijem se mestu danas nalazi istoimena palata

1937. - Nastali Diznijevi crtani junaci: Raja, Gaja i Vlaja

1948. - Rođen Robert Džordan (Džejms Oliver Rigni), američki književnik
(Čarlston, 17. 10. 1948 - Čarlston, 16. 09. 2007)

1972. - Umro Đorđe Karađorđević, princ, najstariji sin kralja Petra Prvog
(Cetinje, 26. 08. 1887 - Beograd, 17. 10. 1972)

1979. - Rođen Kimi Raikonen, finski automobilista, vozač Formule 1
(Espo, 17. 10. 1979)

1997. - Izgorela zgrada Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu

1998. - Umrla Nada Marinković, književnica, prevodilac, novinar i urednik Radio Beograda
(Karlovac, 27. 11. 1921 - Beograd, 17. 10. 1998)

2000. - Završen hram Hercegovačka Gračanica u Trebinju

2004. - Umro Novica Savić, dramski pisac
(Beograd,10. 11. 1943 - Beograd, 17. 10. 2004)

2005. - Umro Pavle V. Anagnosti, novinar "Borbe"
(Beograd, 1944 - Beograd, 17. 10. 2005)

2006. - Umro Dragoslav Nikitović, direktor Radio Beograda
(Miokovci, 10. 01. 1934 - Beograd, 17. 10. 2006)

[Bisernica]

18. oktobar



http://razbibriga.net/imported/2011/10/Tvrdjava_clip_image004-1.jpg


Na današnji dan počela izgradnja Petrovaradinske tvrđave. Obeležava se kao Svetski dan posvećen menopauzi, ali i Evropski dan borbe protiv trgovine ljudima.


1692. - Počela gradnja Petrovaradinske tvrđave u Novom Sadu. Kamen-temeljac Petrovaradinske tvrđave položio je austrijski princ Kroj. Izgradnja je trajala punih 88 godina, do 1780, po projektu francuskog vojnog arhitekte Sebastijana Vobana, a gradili su je austrijski vojni arhitekti. Izgrađena na 112 hektara, na uzvišenju koje dominira okolinom, bila je neosvojiva za tadašnju ratnu tehniku i već tada je dobila naziv Gibraltar na Dunavu. Kao isključivo vojni objekat, Petrovaradinska tvrđava služila je sve do 1948. godine, da bi 1951. stavljena pod zaštitu države i dobila karakter kulturnog i turističkog objekta. Pored muzeja, arhiva i niza umetničkih ateljea, poslednjih godina se na tvrđavi održava "Exit", međunarodni festival muzike.

1842. Rođen Čedomilj Mijatović, političar, ekonomista i istoričar, akademik.
(Beograd, 18. 10. 1842 - London, 14. 05. 1932) Posle završenog Liceja u Beogradu, Mijatović je studirao političko - ekonomske nauke u Minhenu, Lajpcigu i Cirihu. Predavao je ekonomiju na Velikoj školi u Beogradu. Bio je ministar inostranih poslova i više puta ministar finansija Srbije. Kao šef srpske diplomatije potpisao je 1881. godine "Tajnu konvenciju" s Austro-Ugarskom, a kao ministar finansija uveo dinar kao novčanu jedinicu u Srbiji, kao i moderni sistem mera. Jedan je od utemeljivača Narodne banke Srbije. Posle pada dinastije Obrenović, 1903. godine, napustio je Srbiju i otišao u London, gde je živeo do smrti.

1997. - Umro Mata Milošević, pozorišni glumac, reditelj i pedagog
(Beograd, 25. 12. 1901 - Beograd, 18. 10. 1997) Mata Milošević je Glumačko-baletsku školu završio kod Mihaila Isailovića. Kao student statirao je u Narodnom pozorištu i prvi put se pojavio na plakatu našeg nacionalnog teatra 1922. godine kao Treći glasnik u "Ričardu Trećem". Bio je jedan od najomiljenijih glumaca međuratne publike. Osim salonskog repertoara, karakterističnog za to vreme, uspešno je tumačio likove iz ruske klasike, a kasnije i iz savremenog repertoara. Prva njegova režija na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu bila je predstava "Maksim Crnojević" Laze Kostića, 1935. godine. Milošević je osnivač Akademskog pozorišta, 1921. godine, u kome je glumio i režirao. Takođe je jedan od osnivača Jugoslovenskog dramskog pozorišta, u kome je postigao svoje rediteljske vrhunce predstavama: "Jegor Buličov", "Rodoljupci", "Ožalošćena porodica", "Kralj Lir", "Na rubu pameti". Objavio je knjige "Moja gluma","Moja režija" i "Moje pozorište". Bio je profesor Akademije za pozorište, radio, televiziju i film u Beogradu i vrstan pedagog. Dobitnik je nagrada "Sterijinog pozorja" i "Dobričinog prstena". Umro je samo dan nakon što je u požaru izgorelo njegovo Jugoslovensko dramsko pozorište.

1856. - Rođen Jovan Žujović, geolog i političar, profesor Beogradskog univerziteta i predsednik Srpske kraljevske akademije
(Brusnica, 18. 10. 1856 - Beograd, 19. 07. 1936)

1859. - Rođen Anri Bergson, francuski filozof i estetičar, nobelovac
(Pariz, 18. 10. 1859 - Pariz, 04. 01. 1941)

1878. -Umro Ilija Milosavljević Kolarac, trgovac, zadužbinar
(Kolari, 1800 - Beograd, 18. 10. 1878)

1893. - Umro Šarl Guno, francuski kompozitor
(Pariz, 17. 06. 1818 - Sen- Klod, 18. 10. 1893)

1907. - Umro Đorđe Krstić, slikar.
(Stara Kanjiža, 19. 04. 1851 - Beograd, 18. 10. 1907)

1910. - Rođen Vojislav Vučković, kompozitor, muzikolog i dirigent, jedan od osnivača i prvih dirigenata Simfonijskog orkestra Radio Beograda
(Pirot, 18. 10. 1910 - Beograd, 25. 12. 1942)

1922. - Osnovan BBC - British broadcasting corporation

1925. - Rođena Melina Merkuri (Marija Amalija) grčka glumica, ministar kulture, političar i nacionalni simbol Grčke
(Atina, 18. 10. 1925 - Njujork, 06. 03. 1994)

1926. - Rođen Klaus Kinski, američki filmski glumac
(Sopot, 18. 10. 1926 - Lagunitas, 23. 11. 1991)

1930. - Rođen Toma Kuruzović, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj
(Sarajevo, 18. 10. 1930)

1931. - Rođen Sveta Lukić, književnik i književni kritičar, urednik RTB
(Beograd, 18. 10. 1931 - Beograd, 31. 01. 1997)

1931. - Umro Tomas Alva Edison, američki fizičar i pronalazač
(Milano, SAD, 11. 02. 1847 - Vest Orindž, 18. 10. 1931)

1931.- Rođen Čak Beri, američki muzičar, utemeljivač rokenrola
(Sent Luis, 18. 10. 1931)

1934. - Rođena Dušanka Kalanj, spiker i voditelj TV Beograd
(Šibenik, 18. 10. 1934 - Beograd, 12. 03. 2010)

1935. - Rođena Nadežda- Nada Vitorović, slikarka
(Priboj na Limu, 18. 10. 1935 - Njujork, 02. 11. 1999)

1944. - Štampan prvi broj lista "Glas slobodnog Niša" - preteča "Narodnih novina"

1944. - Rođen Goran Babić, književnik i publicista
(Vis, 18. 10. 1944)

1955. - Počela proizvodnja automobila "zastava 750", popularnog "fiće" u kragujevačkoj "Zastavi", prestao da se proizvodi 18. novembra 1985. godine

1956. - Rođena Martina Navratilova, češka teniserka, svetska šampionka
(Prag, 18. 10. 1956)

1966. - Umrla Elizabet Arden (Florens Grejem Najtingejl), američki kozmetički magnat
(Vudbridž, 31. 12. 1878 - Njujork, 18. 10. 1966)

2002. - Umro dr Aleksandar Prlja, novinar, glavni i odgovorni urednik "Politike", diplomata(Sarajevo, 08. 07. 1935 - Beograd, 18. 10. 2002)

2005. - Umro Aleksandar Jakovljev, sovjetski novinar i diplomata, jedan od ideologa perestrojke. (Koroljevo, 1923 - Moskva, 18. 10. 2005)

2005. - Umro Svetislav Saša Stojanović-"Pankerton", novinar, dopisnik "Džuboksa" - ( - London, 18. 10. 2005)

2006. - Umro Zvonko Marić, fizičar, naučni savetnik Instituta za fiziku u Beogradu, akademik.(Bujanovac, 11. 02. 1931 - Beograd, 18. 10. 2006)

2008. - Umro Sije Đin, kineski filmski reditelj.
(Džeđang, 21. 11. 1923 - Šangaj, 18. 10. 2008)

2010. - Umro Dragiša Ognjanović, operski pevač, prvak Ljubljanske opere.
(Bočar, 18. 07. 1925 - Ljubljana, 18. 10. 2010)

[Bisernica]

19. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/napoleon-1.jpg


Napoleon Prvi Bonaparta 19. oktobra 1812. godine naredio trupama povlačenje iz Rusije. Na današnji dan 1932. osnovan Kolarčev narodni univerzitet u Beogradu. Diplomatski odnosi između SR Nemačke i Jugoslavije prekinuti 1957. godine.


Francuski car Napoleon Prvi Bonaparta 19. oktobra 1812. godine naredio je svojim trupama da napuste Moskvu i počnu povlačenje iz Rusije. Neuspela invazija na Rusiju i poraz u sudaru sa ruskom vojskom pod komandom feldmaršala Mihaila Kutuzova označili su početak kraja Napoleonove imperije. U pohod na Rusiju Napoleon je krenuo sa oko 600.000 vojnika, gotovo svih evropskih nacija. U tom pohodu pretrpeo je strahovit poraz iz koga se vratio sa svega nekoliko desetina hiljada vojnika.

Na današnji dan 1932. godine osnovan je Kolarčev narodni univerzitet u Beogradu. Nastao je iz Zadužbine narodnog dobrotvora Ilije Milosavljevića Kolarca, koji je srpskom narodu testamentom zaveštao svotu od 50.000 dukata za oživljavanje kulturno - prosvetne delatnosti. Projektant zdanja na Studentskom trgu bio je arhitekta Petar Bajalović. Na čelu popularnog Kolarca, prve dve decenije njegovog rada nalazio se profesor Aleksandar Belić, a posle njegove smrti tu dužnost preuzeo je profesor Vojislav Đurić. Posebno živu delatnost KNU je razvio u periodu kada je njegovim radom rukovodio književnik Milan Đoković. Danas program KNU obuhvata popularizaciju nauke i umetnosti kroz predavanja, izložbe, koncerte, izdavačku delatnost i program učenja stranih jezika, a sve u duhu oporuke svog osnivača Ilije Milosavljevića.

1745. - Umro Džonatan Svift, engleski književnik i publicista (Dablin, 30. 11. 1667 - Dablin, 19. 10. 1745)

1862. - Rođen Ogist Limijer, francuski hemičar, sa bratom Lujem tvorac prve filmske kamere (Bezanson, 19. 10. 1862 - Lion, 10. 04. 1954)

1867. - Donet prvi urbanistički plan Beograda

1899. - Rođen Mihel Anhel Asturias, gvatemalski književnik, nobelovac (Gvatemala Siti, 19. 10. 1899 - Madrid, 09. 06. 1974)

1918. - Narodno veće Srba, Hrvata i Slovenaca donelo Deklaraciju o ujedinjenju Južnih Slovena u jednu državu

1931. - Rođen Džon Le Kare (Dejvid Kornvel), britanski književnik (Pul, 19. 10. 1931)

1937. - Umro Ernest Raderford, novozelandski fizičar, utemeljivač atomske fizike, nobelovac (Spring Grov, 30. 08. 1871 - Kembridž, 19. 10. 1937)

1943. - Počela Moskovska konferencija ministara inostranih poslova savezničkih zemalja, Sjedinjenih Američkih Država, Velike Britanije i Sovjetskog Saveza

1957. - Prekinuti diplomatski odnosi između SR Nemačke i Jugoslavije zbog jugoslovenskog priznanja DR Nemačke

1960. - Umro Svetomir Đukić, divizijski general, direktor Srpskog olimpijskog kluba (Ražana, 29. 05. 1882 - Duizburg, 19. 10. 1960)

1964. - U avionskoj nesreći na Avali poginula sovjetska vojna delegacija na čelu sa maršalom Sergejom Semjonovičem Birjuzovim

1966. - Rođen Gorčin Stojanović, pozorišni i filmski reditelj (Sarajevo, 19. 10. 1966)

1991. - Kod Gamzigrada otkrivena grobnica rimskog cara Gaja Galerija Valerija Maksimijana i njegove majke Romule

1992. - Umrla Petra Keli, nemačka političarka, osnivač Stranke zelenih, aktivista nemačkog ekološkog i antinuklearnog pokreta (Nirnberg, 1948 - Bon, 19. 10. 1992)

1997. - Umro Dušan Kostić, književnik i novinar, akademik (Peć, 23. 01. 1917 - Meljine, 19. 10. 1997)

2001. - Osnovana Direkcija FEST-a

2003. - Umro Alija Izetbegović, političar, predsednik Stranke demokratske akcije i Predsedništva BiH (Bosanski Šamac, 08. 08. 1925 - Sarajevo, 19. 10. 2003)

2004. - Umro dr Ivan Dimić, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, predsednik Društva za kulturnu saradnju Srbija - Francuska, član Srpskog PEN - centra (Ženeva, 1921 - Beograd, 19. 10. 2004)

2006. - Eksplozija u skladištu Vojske Srbije u Paraćinu

2008. - Umrla Di Di Vorvik (Delia Me Vorvik), američka soul-pevačica (Njuark, 25. 09. 1945 - Nju Džersi, 19. 10. 2008)

2008. - Umro Đani Rajmonsi, italijanski operski pevač-tenor (Bolonja, 13. 04. 1923 - Pjanoro, 19. 10. 2008)

2009. - Umro Milun Marović, profesor Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu, košarkaški reprezentativac, predsednik KK "Radnički" (Čačak, 15. 09. 1947 - Libija,19.10. 2009)

[Bisernica]

20. oktobar


http://razbibriga.net/clear.gif



Dan oslobođenja Beograda u Drugom svetskom ratu. Na današnji dan umrli slikar i akademik Milan Konjović i Miodrag Petrović - Čkalja, majstor komedije.

Slikar, akademik Milan Konjović umro 1993. godine u Somboru. Konjović je završio gimnaziju u Somboru. Posle Prvog svetskog rata studirao je slikarstvo na Akademiji u Pragu, u klasi Vlaha Bukovca, a potom u privatnoj školi u Beču. U Pariz je došao 1924. godine. Neko vreme proveo je u ateljeu Andrea Lota. Izlagao je dela iz svoje "plave faze" u pariskim galerijama, a učestvovao je i na izložbama pariskog Salona. U Sombor se vratio 1932. godine i posvetio slikanju rodnog kraja. Bio je slikar snažnog temperamenta, čiste boje i ekspresivnog crteža. Prebogat opus Milana Konjovića sačinjava oko 6.000 ulja, pastela, akvarela, tempera, crteža, tapiserija, vitraža, mozaika, grafika i pozorišnih scenografija. Pripadao je grupama "Oblik" i "Dvanaestorica".

Na današnji dan 2003. godine umro je Miodrag Petrović - Čkalja, majstor komedije, jedan od najpopularnijih jugoslovenskih glumaca. Ostvario je oko 200 uloga u pozorištu, na radiju, televiziji i filmu, ali je posebno ostao upamćen po likovima iz humorističko-satiričnih TV serija "Servisna stanica", "Muzej voštanih figura", a nezaboravne uloge ostvario je i u serijama "Ljubav na seoski način", "Kamiondžije", "Vruć vetar". Snimio je i 20 filmova uključujući "Put oko sveta" i "Silom otac". Čkalja je rođen 1. aprila 1924. godine u Kruševcu.

1757. - Srbija dobila prvog doktora medicinskih nauka - Jovana Apostolovića

1843. - Rođen Kosta Trifković, književnik (Novi Sad, 20. 10. 1843 - Novi Sad, 19. 02. 1875)

1847. - Rođen Oskar Svan, švedski strelac, olimpijski šampion, najstariji olimpijac (Tanum, 20. 10. 1847 - 01. 05. 1927)

1854. - Rođen Artur Rembo, francuski književnik
(Šarlvil, 20. 10. 1854 - Marsej, 10. 11. 1891)

1882. - Rođen Bela Lugoši (Bela Blaško), američki filmski glumac
(Lugoš, 20. 10. 1882 - Los Anđeles, 16. 08. 1956)

1894. - Rođen Risto Stijović, vajar, akademik
(Podgorica, 20. 10. 1894 - Titograd, 20. 12. 1974)

1918. - Rođen Mario Maskareli, slikar (Cetinje, 20. 10. 1918 - Risan, 27. 08. 1996)

1919. - Rođen Slobodan Berberski, književnik, predsednik Svetskog kongresa Roma (Bečkerek, 20. 10. 1919 - Beograd, 1989)

1925. - Rođen Artur-Art Bačvold, američki književnik i novinar
(Maunt Vernon, 20. 10. 1925 - Vašington, 17. 01. 2007)

1944. - Beograd oslobođen u Drugom svetskom ratu

1945. - Rođen Zoran Antonijević - Žota, fudbaler "Crvene zvezde",reprezentativac i sportski radnik (Beograd, 20. 10. 1945 - Beograd, 05. 02. 2008)

1946. - Rođen Marko Nikolić, pozorišni, filmski i TV glumac (Kraljevo, 20. 10. 1946)

1946. - Rođena Elfride Jelinek, austrijska književnica, prevodilac i filmski scenarista, nobelovac (Mircušlag, 20. 10. 1946)

1949. - Rođen Jovan Arežina, novinar i urednik Drugog programa Radio Beograda, v.d. direktora Radio Beograda, direktor RTV Studio B, pomoćnik direktora Radio Beograda za program (Sarajevo, 20. 10. 1949 - Beograd, 18. 06. 2007)

1952. - Umro Petar - Pecija Petrović, književnik i pozorišni glumac
(Lađevci, 09. 06. 1899 - Beograd, 20. 10. 1952)

1955. - Otvoren Muzej Nikole Tesle u Beogradu

1958. - Rođen Ivo Pogorelić, pijanista (Beograd, 20. 10. 1958)

1960. - Rođena Lepa Brena (Fahreta Jahić-Živojinović), pevačica (Tuzla, 20. 10. 1960)

1971. - Rođen Aleksandar Popović, hemičar, atletičar, ministar nauke i zaštite životne sredine i ministar rudarstva i energetike Vlade Srbije (Beograd, 20. 10. 1971)

1974. - Beograd odlikovan Ordenom narodnog heroja

1976. - Umro Slavko Vorkapić, filmski reditelj, montažer i pedagog
(Dobrinjci, 17. 03. 1894 - Mihas, 20. 10. 1976)

1992. - Umro Koča Popović, književnik, publicista, političar i državnik
(Beograd, 14. 03. 1908 - Beograd, 20. 10. 1992)

1994. - Umro Sergej Bondarčuk, sovjetski reditelj i glumac
(Belozersk, 25. 09. 1920 - Moskva, 20. 10. 1994)

1994. - Umro Bert Lankaster (Barton Stiven Lankaster), američki filmski glumac i producent (Njujork, 02. 11. 1913 - Senčri Siti, 20. 10. 1994)

1996. - Umro prof. dr Ivan Stojanović, ekonomista, predsednik Društva ekonomista Jugoslavije, glavni urednik časopisa "Gledišta" ( 30. 11. 1940 - 20. 10. 1996)

1997. - Umro Dragoljub - Dragan Nikitović, sportski novinar, urednik RTS-a
(Sesalac, 09. 01. 1930 - Beograd, 20. 10. 1997)

2001. - Umro Nebojša Popović, košarkaš i novinar, jedan od osnivača TV Beograd
(Irig, 08. 02. 1923 - Beograd, 20. 10. 2001)

2004. - Umro Miodrag Miško Vukmanović, crnogorski novinar, jedan od osnivača Liberalnog saveza Crne Gore (Podgorica, 1941 - Beograd, 20. 10. 2004)

2005. - Umro Branko Andrić Andrla, književnik, slikar, muzičar i filmski umetnik
(Novi Sad, 09. 04. 1942 - Mađarska, 20. 10. 2005)

2005. - Umrla Širli Horn, američka džez - pevačica i pijanistkinja
(Vašington, 01. 05. 1934 - Vašington, 20. 10. 2005)

2005. - Umro Rudolf Gaberc, akademski slikar, profesor i dekan Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Begunje, 14. 04. 1923 - Begunje, 20. 10. 2005)

2010. - Umro Bob Gučone, osnivač, urednik i direktor američkog magazina "Penthaus" (Bruklin, 17. 12. 1930 - Dalas, 20. 10. 2010)

[Bisernica]

21. oktobar



http://razbibriga.net/imported/2011/10/DizzyGillespie-1.jpg



Na današnji dan rođeni su američki džez trubač Dizi Gilespi, švedski hemičar, industrijalac, pronalazač dinamita Alfred Nobel. Nemci streljali više hiljada srpskih civila u Kragujevcu.


Godine 1917. rođen je Dizi Gilespi, američki džez - trubač i kompozitor. Gilespi je rođen u porodici muzičara. U dvanaestoj godini počeo je da svira trombon, da bi već u šesnaestoj, nastupao u malim sastavima. Sa nepunih 20 godina nasledio je svog idola među trubačima - Roja Eldridža, u sastavu Tedija Hila. Smatra se da Dizi, uz Armstronga i Majlsa Dejvisa, spada u najsnažnije ličnosti celokupne istorije džeza. Snažno je uticao na muzičare i stvorio novi stil sviranja na trubi. Nastupao je punih šezdeset godina, pa je teško naći istaknutijeg muzičara koji nije svirao sa njim.

Nemačka "kaznena ekspedicija" streljala je 21. oktobra 1941. godine u Kragujevcu, u znak odmazde, više hiljada srpskih civila. Povod su bili nemački gubici u borbama partizanskim i četničkim jedinicama 16. oktobra na putu Kragujevac - Gornji Milanovac. Nemci su imali 10 mrtvih i 26 ranjenih vojnika. Prilikom streljanja dosledno je primenjena naredba generala Franca Bemea od 10. oktobra, kojom se propisuje streljanje 100 Srba za jednog ubijenog Nemca i 50 za ranjenog. Akcija odmazde izvedena je 19. oktobra u okolnim selima a 21. oktobra u Kragujevcu. Među žrtvama tog zločina bili su i đaci viših razreda gimnazije (od petog do osmog). Prema poznatim podacima, ubijene su 2794 osobe, od toga 415 u selima a 2379 u Kragujevcu. U znak sećanja na užasan zločin, nedaleko od spomenika poginulima u Šumaricama, u Kragujevcu, svake godine se održava Veliki školski čas.

1790 - Rođen Alfons de Lamartin, francuski književnik i političar, akademik (Makon, 21. 10. 1790 - Pariz, 28. 02. 1869)

1805 - Pomorska bitka kod Trafalgara

1805 - Poginuo Horacije Nelson, engleski admiral (Norfolk, 29. 09. 1758 - Trafalgar, 21. 10. 1805)

1833 - Rođen Alfred Nobel, švedski hemičar, industrijalac, pronalazač dinamita, inicijator dodele - "Nobelovih nagrada" zaslužnim naučnicima i umetnicima (Stokholm, 21. 10. 1833 - San Remo, 10. 12. 1896)

1879 - Američki fizičar Tomas Alva Edison konstruisao sijalicu sa ugljenim vlaknom

1912 - Rođen Džordž (Đerđ) Šolti, mađarski kompozitor (Budimpešta, 21. 10. 1912 - Antib, 06. 09. 1997)

1920 - Rođena Danica Obrenić, pevačica (Mladenovac, 21. 10. 1920 - 30. 10. 2004)

1922 - Umro Jaša Tomić, novinar, političar i književnik (Vršac, 23. 10. 1856 - Novi Sad, 21. 10. 1922)

1944 - Kragujevac oslobođen u Drugom svetskom ratu

1947 - Rođena Darinka Jevrić, književnica (Glođane, 21. 10. 1947 - Beograd,16. 02. 2007)

1969 - Umro Džek Keruak (Žan Luj), američki književnik (Lovel, 12. 03. 1922 - Sent Petersburg, Florida, 21. 10. 1969)

1975 - Otvoren rekreativni centar "Zvezdani gaj" u Beogradu

1979 - Umro Dušan Milačić, istoričar književnosti (Merdari, 07. 11. 1892 - Beograd, 21. 10. 1979)

1979 - Počelo emitovanje emisije "Ozon" (Omladinsko zabavište obično nedeljom) Programa 202 Radio Beograda, autor i prvi voditelj Vladimir Jevtović

1981 - Rođen Nemanja Vidić, fudbaler, reprezentativac (Titovo Užice, 21. 10. 1981)

1984 - Umro Fransoa Trifo, francuski filmski reditelj (Pariz, 06. 02. 1932 - Pariz, 21. 10. 1984)

2000 - Posmrtni ostaci pesnika Jovana Dučića iz Libertvila preneti u Trebinje i sahranjeni u kripti - Hercegovačke Gračanice

2004 - Umro Velimir Milošević, književnik (Verići, 15. 02. 1937 - Sarajevo, 21. 10. 2004)

2009 - Umro Bogdan Kršić, slikar i grafičar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Sarajevo, 24. 05. 1932 - Beograd, 21. 10. 2009)

2009 - Umrla Ženi (Jovanka) Lebl, novinar, književnik i istoričar (Aleksinac, 20. 06. 1927 - Tel Aviv, 21. 10. 2009)

2009 - Umro Ivan Radojičić, urednik i voditelj Programa 202 Radio Beograda (Beograd, 01. 12. 1970 - Beograd, 21. 10. 2009)

[Bisernica]

22. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/5629391b6b1dec8560-1.jpg



Čuvena francuska glumica Sara Bernar rođena na današnji dan 1844. godine. Srpski istoričar Radovan Samardžić rođen u Sarajevu 22. oktobra 1922. Na današnji dan 1944. godine, dva dana posle Beograda, Zemun oslobođen od okupatora.


Čuvena francuska glumica Sara Bernar (Anrijeta-Rozin Bernar) rođena je u Parizu na današnji dan 1844. godine. Prvi put je nastupila u teatru "Komedi fransez" 1862. Nakon pohvala slavnog pisca Viktora Igoa postala je "besmrtna i božanska". Glumila je u različitim pariskim pozorištima, kao i u svom vlastitom. Slavljena je kao najveća dramska umetnica svog vremena. Nastupala je sve do starosti, čak i kada joj je bolest oduzela čarobni glas i lepotu. Nekoliko puta je obišla Evropu i Ameriku. Glumila je i u nekoliko filmova, koji su bili ekranizacije njenih pozorišnih predstava. Najuspešniju ulogu na velikom platnu ostvarila je u filmu "Kraljica Elizabeta", snimljenom 1912. godine u Engleskoj. Karijeru nije prekinula ni nakon amputacije noge 1914. godine.

Istoričar Radovan Samardžić rođen je u Sarajevu 22. oktobra 1922. godine. Radovan Samardžić jedan je od najvećih savremenih srpskih istoričara i jedan od najtalentovanijih pisaca srpske istoriografije druge polovine 20. veka. Studirao je u Beogradu, gde je kasnije radio kao profesor opšte istorije novog veka. Rukovodio je radom Balkanološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti, a zatim i Istorijskim odeljenjem SANU. Njegova dela "Mehmet Sokolović", "Sulejman i Rokselana", "Veliki vek Dubrovnika", "Pisci srpske istorije" i druga, spadaju u vrh srpske književnosti i nauke. U modernoj srpskoj istoriografiji Radovan Samardžić ostaće zabeležen kao prvi i pravi posleratni nastavljač istorijske škole iz koje su, pre njega, izašli Stojan Novaković i Vladimir Ćorović.

1725. - Umro Alesandro Skarlati, italijanski kompozitor (Palermo, 02. 05. 1660 - Napulj, 22. 10. 1725)

1797. - Francuski letač Andre Žak Garnerin prvi skočio padobranom iz balona

1811. - Rođen Franc List, mađarski kompozitor i pijanista (Rajding, 22. 10. 1811 - Bajrot, 31. 07. 1886)

1818. - Rođen Šarl Mari Rene Lekont de Lil, francuski književnik (Sent Pol, 22. 10. 1818 - Luvesien, 18. 07. 1894)

1870. - Rođen Ivan Aleksejevič Bunjin, književnik, prvi ruski nobelovac (Voronjež, 22. 10. 1870 - Pariz, 08. 11. 1953)

1880. - Osnovan Bostonski simfonijski orkestar

1882. - Umro Janoš Aranj, mađarski književnik i prevodilac (Nađi-Salonta, 02. 03. 1817 - Budimpešta, 22. 10. 1882)

1884. - Rođen prof. dr Miloš Moskovljević, lingvista, književnik i prevodilac, naučni savetnik Insituta za srpskohrvatski jezik SANU, autor prvog srpskog rečnika posle Vukovog (Varna, Šabac, 22. 10. 1884 - Beograd, 30. 06.1968)

1887. - Rođen Džon Sajlas Rid, američki književnik i novinar (Portland, 22. 10. 1887 - Moskva, 17. 10. 1920)

1899. - Rođen Andrija Hebrang, političar, sekretar CK KP Hrvatske i član Politbiroa CK KPJ (Bačevac, 22. 10. 1899 - Glavnjača, 11. 06. 1949)

1906. - Umro Pol Sezan, francuski slikar (Eks-an-Provans, 19. 01. 1839 - Eks-an-Provans, 22. 10. 1906)

1919. - Rođena Doris Lesing, engleska književnica, nobelovac (Kermanšah, 22. 10. 1919)

1927. - Umro Borisav Stanković, književnik (Vranje, 31. 03. 1876 - Beograd, 22. 10. 1927)

1929. - Osnovan odsek za parkove u Beogradu, preteča "Zelenila Beograd"

1936. - Počelo formiranje Internacionalnih brigada u Španiji

1943. - Rođena Katrin Denev, francuska filmska glumica, ambasador dobre volje UNESCO-a (Pariz, 22. 10. 1943)

1944. - U Beogradu osnovane "Filmske novosti"

1947. - Ustanovljena zastava Ujedinjenih nacija

1952. - Otkrivena planeta "2244 Tesla"

1973. - Umro Pablo Kazals, španski violončelista (Vendrel, 29. 12. 1876 - Rio Piedras, 22. 10. 1973)

1979. - Umro Momčilo Milankov, književnik (Srpska Crnja, 06. 11. 1924 - Beograd, 22. 10. 1979)

1996. - Umro Nebojša Đukelić, filmski kritičar, reditelj, novinar i urednik Televizija Beograd (Beograd, 06. 01. 1947 - Beograd, 22. 10. 1996)

1997. - Umro Vuk Babić, filmski i pozorišni reditelj (Beograd, 20. 03. 1938 - Trst, 22. 10. 1997)

2000. - U Siudad de Meksiku održana najveća šahovska simultanka na svetu uz učešće 10.045 šahista

2002. - Umro Ilija Đukić, diplomata, ministar inostranih poslova SFRJ (Novo Rujce, 04. 01. 1930 - Beograd, 22. 10. 2002)

2007. - Umrla Ev Kiri Labius, francuska novinarka i pijanistkinja, ćerka Marije Kiri (Pariz, 06. 12. 1904 - Njujork, 22. 10. 2007)

2009. - Otvoren Muzej romske kulture u Beogradu

[Bisernica]

23. oktobar


http://razbibriga.net/clear.gif



Današnji dan kroz istoriju obeležila je smrt rimskog zvaničnika, koji je ubio Cezara, Marka Junija Bruta. Rođeni otac srpskog novinarstva Dimitrije Davidović i francuski leksikograf i enciklopedista Pjer Atanas Larus.


Na današnji dan 42. godine p.n.e. samoubistvo je izvršio rimski zvaničnik Marko Junije Brut, jedan od vođa zavere u kojoj je 44. pre nove ere ubijen Gaj Julije Cezar. Brut se ubio posle poraza koji su republikanskoj vojsci u bici kod Filipa nanele snage predvođene članovima Drugog trijumvirata Markom Antonijem i Cezarovim posinkom Oktavijanom Avgustom.

Novinar i publicista, otac srpskog novinarstva Dimitrije Davidović rođen je na današnji dan 1789. godine. Napustio je studije medicine započete u Pešti i Beču i posvetio se novinarstvu. U Beču je 1813. godine pokrenuo "Novine serbske" u kojima je bio glavni autor. U Kneževinu Srbiju preselio se 1821. do 1829. bio je sekretar knjaza Miloša Obrenovića. Pokrenuo je prve dnevne novine u tadašnjoj Kneževini Srbiji "Novine srbske" 1834. u Kragujevcu. Bio je na kratko i ministar unutrašnjih poslova i prosvete i diplomata. Po uzoru na francuski i belgijski ustav izradio je ustav za Srbiju, nazvan kasnije "Sretenjski" (neobično liberalan za tadašnje prilike u Evropi), usvojen u februaru 1835. Pod pritiskom velikih sila, Austrije, Turske i Rusije, ustav je suspendovan. Knjaz ga je povukao već u martu 1835. godine, a Davidović je pao u nemilost. Osim novinarstva bavio se i publicistikom i prevođenjem. Sahranjen je u Smederevu gde je i umro 1838. godine. Dela: "Istorija naroda srbskog", "Đejanija k istoriji srbskoga naroda", "Opisanije Žiče".

Na današnji dan 1817. godine rođen je francuski leksikograf i enciklopedista
Pjer Atanas Larus, autor "Rečnika francuskog jezika" i više drugih dela iz oblasti lingvistike, Larus je svetskoj javnosti poznat po kapitalnom delu "Veliki svetski rečnik 20. veka" - Larusova enciklopedija, objavljenoj 1866. godine. Osnivač je izdavačke kuće "Larus", koja postoji od 1852. godine i bavi se izdavanjem enciklopedija, leksikona i rečnika, ali i naučnih i literarnih dela (Tonsi, 23. 10. 1817 - Pariz, 03. 01. 1875)

1848.- Prvi put pomenuto ime Jugoslavija

1856.- Rođen Jaša Tomić, novinar, političar i književnik
(Vršac, 23. 10. 1856 - Novi Sad, 21. 10. 1922)

1872.- Umro Teofil Gotje, francuski književnik (Tarb, 31. 08. 1811 - Neji, 23. 10. 1872)

1879.- Rođen Dušan Pantelić, istoričar (Zvezdan, 23. 10. 1879 - Beograd, 10. 10. 1955)

1906.- Rođena Gertruda Ederli, prva žena koja je preplivala Lamanš
(Njujork, 23. 10. 1906 - Vajkof, 30. 11. 2003)

1910.- Žarko Ognjanović objavio prvu filmsku kritiku kod nas u listu "Branik"

1911.- Premijerno prikazan prvi srpski igrani film "Karađorđe" ili "Život i delo besmrtnog vožda Karađorđa"

1912.- Počela Kumanovska bitka u Prvom balkanskom ratu

1912.- Žan Klod Ferman - prva žena u svetu poletela avionom

1918.- Izvedena poslednja predstava Srpskog vojničkog pozorišta u Lazuazu u Tunisu

1925.- Rođen Manos Hadžidakis, grčki kompozitor, dobitnik "Oskar"-a
(Ksanti, 23. 10. 1925 - Atina, 15. 06. 1994)

1936.- Prvi vazdušni napad na Madrid u Španskom građanskom ratu

1940.- Rođen Edson Arantes de Nasimjento Pele, brazilski fudbaler, reprezentativac, najbolji fudbaler svih vremena (Tres Kores, 23. 10. 1940)

1940.- U Beogradu otvoren bioskop "Beograd"

1942.- Počela bitka kod El Alamejna u Drugom svetskom ratu

1944.- Novi Sad oslobođen u Drugom svetskom ratu

1944.- Bitka kod filipinskog zaliva Lejte, jedna od najvećih pomorsko- vazdušnih bitaka u Drugom svetskom ratu

1945.- Rođen Aleksandar Mandić, reditelj i scenarista (Beograd, 23. 10. 1945)

1949.- U hotelu "Palas" u Beogradu, na sceni Pozorišta lutaka izvedena prva predstava "Pepeljuga"- ovaj datum obeležava se kao dan Malog pozorišta "Duško Radović"

1958.- Prvi put su se pojavili crtani junaci "Štrumfovi" u belgijskom magazinu "Spiru", autor Pjer Pejo Kilifor

1962.- Rođen Đorđe Vukadinović, filozof, publicista i politički komentator
(Sombor, 23. 10. 1962)

1999.- Umro Tomislav Pervan, novinar i šahista, urednik RTS-a
(Zemun, 1938 - Beograd, 23. 10. 1999)

2001.- Umro Slobodan Miletić, književnik, prevodilac, pozorišni i muzički kritičar (Beograd, 23. 03. 1938 - Klagenfurt, 23. 10. 2001)

2002.- Čečenski teroristi upali u moskovsko pozorište "Dubravka"

2005.- Umro Svetozar Petrović, teoretičar književnosti, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, glavni i odgovorni urednik Izdavačkog preduzeća Matice srpske, akademik (Karlovac, 28. 06. 1931- Novi Sad, 23. 10. 2005)

2008.- Ubijen Ivo Pukanić, hrvatski novinar, glavni i odgovorni urednik nedeljnika "Nacional" (Zagreb, 21. 01. 1961 - Zagreb, 23. 10. 2008)

2008.Umro Bojan Dimitrijević, novinar i urednik RTB-a
(Zrenjanin, 30. 01. 1923 - Beograd, 23. 10. 2008)

[Bisernica]

24. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/92_F1JPEG-1.jpeg



Na današnji dan umrli srpski novinar, pisac i političar Pera Todorović i sovjetski violinista David Ojstrah.


Godine 1907. umro je srpski novinar, pisac i političar Pera Todorović, jedan od osnivača i prvaka Narodne radikalne stranke. Todorović takođe spada i među najistaknutije pojave srpskog novinarstva uopšte. Bio je blizak vođi srpskih socijalista Svetozaru Markoviću i uređivao je niz listova i časopisa, pa i socijalistički list "Rad". Pokretač je listova "Samouprava" i "Radikal", a od 1889. do 1903. godine, izdavao je "Male novine", prvi informativno-senzacionalistički list u Srbiji. Bio je dobrovoljac u Srpsko-turskom ratu 1876. godine, a po njegovom završetku 1878. godine emigrirao je u Ugarsku i u Novom Sadu je 1878. i 1879. godine sa Lazom Pačuom izdavao socijalistički list "Straža". Potom odlazi u Francusku, a po povratku u Srbiju osuđen je na smrt zbog Timočke bune koju su 1883. godine u zaječarskom kraju podigli radikali, ali je pomilovan. Nakon izmirenja sa Kraljem Milanom zalagao se za sporazum Radikala i Naprednjaka, zbog čega je isključen iz stranke. U književnosti se najviše bavio istorijskim temama i prevodio je Černiševskog. Dela: "Dnevnik jednog dobrovoljca", "Silazak s prestola", "Karađorđe".

Na današnji dan 1974. umro je David Ojstrah, jedan od najvećih virtuoza na violini. Bio je među prvim sovjetskim umetnicima koji su dobili značajna međunarodna priznanja: nagradu na Međunarodnom takmičenju u Poljskoj 1935, a nešto kasnije u Briselu i poznatu nagrada "Izaj". Njegovu interpretaciju odlikovali su briljantna tehnika, lepi, kultivisani ton i izgrađen pogled na stilsko tumačenje dela. U bogatom repertoaru sa podjednakim afinitetom izvodio je dela violinske literature baroka, klasike, romantizma, kao i dela savremenih sovjetskih kompozitora. David Ojstrah se bavio i pedagogijom i odgajio je čitavu plejadu sovjetskih violinista.


1632.- Rođen Antonije van Levenhuk, nemački prirodnjak i mikrobiolog (Delft, 24. 10. 1632 - Delft, 26. 08. 1723)

1882.- Umro Janoš Aranj, mađarski književnik i prevodilac (Nađi-Salonta, 02. 03. 1817 - Budimpešta, 24. 10. 1882)

1907.- Umro Pera Todorović, publicista, novinar i političar (Vodica, 02. 05. 1852 - Beograd, 24. 10. 1907)

1915.- Rođen Tito Gobi, italijanski operski pevač-bariton (Basano del Grope, 24. 10. 1915 - Rim, 05. 03. 1984)

1936.- Rođen Bil Vajmen (Vilijam Perks), britanski muzičar, bas-gitarista grupe "Roling Stons" (London, 24. 10. 1936)

1939.- Rođena Mirjana Stefanović, književnica (Niš, 24. 10. 1939)

1944.- U Nikšiću štampan prvi broj lista "Pobjeda"

1945.- Stupila na snagu Povelja Organizacije ujedinjenih nacija i Statut Međunarodnog suda pravde

1948.- Umro Franc Lehar, austrijski kompozitor (Komarno, 30. 04. 1870 - Bad Išl, 24. 10. 1948)

1966.- Rođen Roman Abramovič, ruski biznismen (Saratov, 24. 10. 1966)

1997.- Ubijen Zoran Todorović, političar (Šabac, 29. 02. 1959 - Beograd, 24. 10. 1997)

2003.- Umro Milan - Mića Đorđević, muzičar, član Narodnog ansambla RTB-a i Seksteta Duška Radetića (1930 - Beograd, 24. 10. 2003)

2007.- Umro Pavle-Paja Stanković, karikaturista i novinar, saradnik "Večernjih novosti", "Politike ekspres" i TV Beograd (Beograd, 14. 04. 1935 - Bor, 24. 10. 2007)

2008.- Umro Merl Sanders, američki muzičar, član grupe "Grejtful Ded" (San Mateo, 14. 02. 1934 - San Francisko, 24. 10. 2008)

[Bisernica]

25. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/pablopicasso-1.jpg



Na današnji dan 1815. godine završen Drugi srpski ustanak. Čuveni španski slikar Pablo Pikaso rođen 1881. godine. Prvi broj časopisa "Nacionalna geografija" na srpskom jeziku izašao 2006. godine.


Na današnji dan 1815. godine, srpski knjaz Miloš Obrenović postigao je sporazum sa vezirom Beogradskog pašaluka Marašli Ali-pašom o mešovitoj srpsko-turskoj upravi. Tim činom završen je Drugi srpski ustanak. Osmansko carstvo je fermanom utvrdilo povlastice Srba: da sami skupljaju porez, da imaju narodnu kancelariju, da u suđenju Srbima učestvuju i srpski knezovi, da u svojstvu glavnog knjaza Miloš posreduje između naroda i beogradskog vezira. Turcima je uskraćeno da žive u selima i u njima drže čitluke (posede). Taj događaj je bio početak kraja osmanske vlasti u Srbiji, i početak preuzimanja unutrašnje uprave od strane knjaza Miloša.

Španski slikar, vajar i keramičar Pablo Ruis Pikaso, osnivač kubizma, jedan od najznačajnijih slikara 20. veka, rođen je 25. oktobra 1881. godine. Slikarstvo je učio u rodnoj Španiji, a od 1904. je živeo u Parizu. Naslikao je više od 18.000 slika koje su likovni kritičari podelili na nekoliko faza: plavu, ružičastu, crnu, kubističku i nadrealističku. Revolucionarne kubističke slike, počev od "Gospođica iz Avinjona" iz 1907. su mu donele svetsku slavu. Najpoznatija Pikasova slika je "Gerniku", na kojoj je potresno prikazao tragičnu sudbinu svoje otadžbine u ratu.

1400. - Umro Džefri Čoser, engleski književnik
(London, 1340 - London, 25. 10. 1400)

1647. - Umro Evangelista Toričeli, italijanski fizičar i matematičar, pronalazač živinog barometra (Faenca, 15. 10. 1608 - Firenca, 25. 10. 1647)

1825. - Rođen Johan Štraus - Mlađi, austrijski kompozitor
(Beč, 25. 10. 1825 - Beč, 03. 06. 1899)

1838. - Rođen Žorž Bize, francuski kompozitor
(Pariz, 25. 10. 1838 - Bužival, 03. 06. 1875)

1842. - Rođen Dimitrije Ruvarac, sveštenik i istoričar
(Stari Banovci, 25. 10. 1842 - Sremski Karlovci, 16. 12. 1931)

1881. - Rođen Pablo Pikaso, španski slikar
(Malaga, 25. 10. 1881 - Mužen, 08. 04. 1973)

1924. - Rođen Erl Palmer, američki bubnjar
(Nju Orleans, 25. 10. 1924 - Los Anđeles, 19. 09. 2008)

1930. - Rođen Milivoje-Mića Milošević, filmski i TV reditelj
(Požarevac, 25. 10. 1930)

1931. - Rođena Ani Žirardo, francuska filmska i pozorišna glumica (Pariz, 25. 10. 1931)

1936. - Formirana Osovina Rim - Berlin

1942. - Rođena Katalin Ladik, književnica, glumica i multimedijalna umetnica (Novi Sad, 25. 10. 1942)

1992. - Umro Luis Rosales, španski književnik i književni kritičar
(Granada, 31. 05. 1910 - Madrid, 25. 10. 1992)

1995. - Umro Miljenko Smoje, novinar i scenarista
(Split,14. 02. 1923 - Split, 25. 10. 1995)

1995. - Umro Osman Đikić, novinar i diplomata
(Mostar, 07. 09. 1921 - Sarajevo, 25. 10. 1995)

1997. - Umro Marko Jarić, fizičar
(Beograd, 17. 03. 1952 - SAD, 25. 10. 1997)

Marko Jarić je studirao fiziku na Prirodno-matematičkom fakultetu u Beogradu i bio student generacije. Nakon odlaska u SAD, doktorirao je u klasi profesora Džona Birmana, naučnika svetskog glasa. Za naučno-istraživački rad dobio je veliku internacionalnu nagradu iz Milerove zaostavštine u Berkliju. Kao Humboltov stipendista, boravio je na Univerzitetu u Zapadnom Berlinu, a zatim dve godine na Harvard univerzitetu i bio prvi Jugosloven, naučni saradnik Harvarda. Bio je profesor Centra za teorijsku fiziku u Teksasu. Jedan je od pionira i svetskih eksperata u oblasti fizike i kvazikristala.

2002. - Umro Ričard Haris, irski filmski glumac i pop-pevač
(Limerik, 01. 10. 1930 - London, 25. 10. 2002)

2006. - Izašao prvi broj časopisa "Nacionalna geografija" na srpskom jeziku

2010. - Umrla Vesna Parun, hrvatska književnica
(Zlarin, 10. 04. 1922 - Stubičke Toplice, 25. 10. 2010.)

[Bisernica]

26. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/skarlati1-1.jpg


Fudbalska asocijacija Engleske osnovana 1863. godine. Kina 26. oktobra 1912. godine proglašena za republiku. Na današnji dan 1961. godine Ivo Andrić dobio Nobelovu nagradu za književnost.


Na današnji dan 1961. godine Ivo Andrić je dobio Nobelovu nagradu za književnost. Andrić je time postao prvi Jugosloven dobitnik najprestižnije svetske nagrade za književno stvaralaštvo. Bilo je to veliko priznanje piscu, koji je romanima "Na Drini ćuprija", "Travnička hronika", "Prokleta avlija" i nizom drugih dela prikazao svetu dotad manje poznate ljude i sudbine sa nemirnog balkanskog područja. Na vest o dodeli nagrade Ivo Andrić je izjavio: "Nobelovu nagradu smatram kao izuzetno priznanje za celokupnu književnost moje zemlje".

Republika Kina formirana je 26. oktobra 1912. godine. Obuhvatala je Kinu i Mongoliju. U toku Drugog svetskog rata veliki deo Kine okupirao je Japan. Posle japanskog poraza, u Kini je izbio građanski rat u kome je Kina izgubila suverenitet nad kontinetalnom Kinom u korist novoosnovane NR Kine.

1685. - Rođen Domeniko Skarlati, italijanski kompozitor (Napulj, 26. 10. 1685 - Madrid, 23. 07. 1757)

1759. - Rođen Žorž Žak Danton, francuski revolucionar (Arsi, 26. 10. 1759 - Pariz, 05. 04. 1794)

1764. - Umro Viljem Hogart, engleski slikar (London, 10. 11. 1697 - London, 26. 10. 1764)

1842. - Rođen Vasilije Vasiljevič Vereščagin, ruski slikar (Čerepovec, 26. 10. 1842 - Port Artur, 13. 04. 1904)

1847. - Pri Matici srpskoj u Pešti osnovana Srpska narodna zbirka Museum, danas Muzej Vojvodine

1863. - Osnivanjem Fudbalske asocijacije Engleske i donošenjem akta o fudbalskim pravilima - počela era modernog fudbala

1893. - Rođen Miloš Crnjanski, književnik (Čongrad, 26. 10. 1893 - Beograd, 30. 11. 1977)

1916. - Rođen francuski političar i državnik Fransoa Miteran, jedan od vođa Pokreta otpora u Drugom svetskom ratu i prvi socijalista izabran za predsednika Francuske

1930. - Rođen prof. dr Dragoljub Manojlović, šef Katedre za internu medicinu Medicinskog fakulteta u Beogradu, član Akademije medicinskih nauka Srpskog lekarskog društva (Ljubljana, 26. 10. 1930 - Beograd, 23. 03. 2008)

1934. - Rođen slikar i književnik Milić od Mačve (Milić Stanković) (Belotić Mačvanski, 26. 10. 1934 - Beograd, 08. 12. 2000)

1942. - Rođena Jelena Popović, slikar tekstila, modni kreator, član ULUPUDS-a (Beograd, 26. 10. 1942 - Beograd, 20. 01. 2010)

1946. - Rođena Tanja Kragujević, književnica (Senta, 26. 10. 1946)

1947. - Rođena Hilari Rodam Klinton, američki političar, senator, državni sekretar SAD
(Čikago, 26. 10. 1947)

1948. - Rođen Mario Rosi, dramaturg, novinar Radio Beograda (Beograd, 26. 10. 1948 - Beograd, 25. 08. 1992)

1949. - Rođen Zoran Slavnić-Moka, košarkaš i trener, selektor košarkaške reprezentacije Srbije (Beograd, 26. 10. 1949)

1949. - Rođena Branislava Džunov, novinar, urednik "TV Revije", TV kritičar "Politike" (Kragujevac, 26. 10. 1949)

1952. - Rođen Lazar Ristovski, pozorišni, filmski i TV glumac, režiser i producent (Ravno Selo, 26. 10. 1952)

1956. - U Njujorku osnovana Međunarodna agencija za atomsku energiju (IAEA), dobitnik Nobelove - nagrade za mir

1958. - Rođena Ksenija Janković, violončelistkinja (Niš, 26. 10. 1958)

2000 - SR Jugoslavija postala član Pakta za stabilnost Jugoistočne Evrope

2002. - Umro Nikola Čobeljić, ekonomista, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu, urednik časopisa "Ekonomist", akademik (Leskovac, 22. 04. 1912 - Beograd, 26. 10. 2002)

[Bisernica]

27. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/220pxHolbeinerasmus-1.jpg


Na današnji dan rođeni Erazmo Roterdamski i Džems Kuk. UNESKO usvojio preporuke o čuvanju i zaštiti pokretnih - slika.


1469. - Rođen Erazmo Roterdamski, holandski humanista, filozof i filolog
(Roterdam, 27. 10. 1469 - Bazel, 12. 07. 1536). Prebacivali su mu nezakoniti dolazak na svet. Da li zato što su roditelji prstom pokazivali na njega i savetovali svojoj deci da ga se klone, detinjstvo maloga Erazma nije bilo nimalo nasmejano. On nije imao učešća u veselim igrama svojih vršnjaka. Kad mu je bilo deset godina, šalju ga u tada vrlo poznat koledž u Deventar , gde su se surevnjivo čuvale tradicije katoličke crkve. On je rastao i sve više sanjao o drugim vidicima, širim od onih koje su mu otkrivali njegovi učitelji. Nejasno je predosećao da se u starim tekstovima krije nešto drugo, sasvim različito od onoga što su mu tumačili: neiscrpna lepota koju će mu ubrzo otkriti Vergilojevi i Ovidijevi stihovi. Erazmo je sačuvao najlepšu uspomenu na ove vesnike zore novog doba, izvanrednog i jedinstvenog u istoriji evropske misli, doba enesanse , vraćanja Starom veku i vaspitanja na grčkim i latinskim uzorima.

1728. - Rođen Džems Kuk, britanski kapetan, moreplovac i istraživač
(Morton-in-Klivlend, 27. 10. 1728 - Havaji, 14. 02. 1779).Džems Kuk je rođen u skromnoj porodici u Martonu blizu današnjeg grada Mildsboroa. Kuk je bio jedno od petoro dece majke Grejs i Džemsa starijeg, škotskog imigranta, radnika na farmi. Kao dete Džems se s porodicom preselio na farmu Ejri Holm , gde se školovao u lokalnoj školi (koja je danas muzej), a njegovo obrazovanje finansirao je očev poslodavac. U 13 godina počeo je da radi s ocem, koji je upravljao farmom. Kada je imao 16 godina, Kuk je napustio kuću da bi radio kao kalfa u jednom dućanu u ribarskom selu Stejt. Prema legendi Kuk je osetio žudnju za morem gledajući ga kroz izlog dućana. Istinita ili ne kasnije je svoju potporu dobila u njegovim prekomorskim geografskim otkrićima od kojih je najzanačajnije otkriće Australije.

1980.- Generalna konferencija UNESKO-a usvojila je "Preporuke o čuvanju i zaštiti pokretnih - slika", čime je prvi put zvanično skrenuta pažnja na kulturnu i istorijsku važnost televizijskih i filmskih snimaka. Upućen je apel da se odlučnom akcijom osigura zaštita audio-vizuelnog nasleđa. Na predlog Češke Republike, 2006. godine UNESCO je proglasio 27. oktobar za Svetski dan audio-vizuelne kulturne baštine.

2002. - Umrla Jansana Petrović, novinar i urednik TV Beograd

1782. - Rođen Nikolo Paganini, italijanski violinista i kompozitor
(Đenova, 27. 10. 1782 - Nica, 27. 05. 1840)

1858. - Rođen Teodor Ruzvelt, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Njujork, 27. 10. 1858 - Njujork, 06. 01. 1919)

1867. - Rođen Dragiša Lapčević, političar i publicista
(Užice, 27. 10. 1867 - Beograd, 14. 08. 1939)

1885. - Rođen Vladimir Ćorović, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, rektor - Beogradskog univerziteta
(Mostar, 27. 10. 1885 - Grčka, 12. 04. 1941)

1909. - Rođen Đorđe Jovanović, književnik
(Beograd, 27. 10. 1909 - Slatina, 23. 07. 1943)

1912. - Rođen Sajrus Lio Sulcberger, američki novinar i publicista
(Njujork, 27. 10. 1912 - Pariz, 20. 09. 1993)

1914. - Rođen Dilan Tomas, velški književnik
(Svonsi, 27. 10. 1914 - Njujork, 09. 11. 1953)

1918. - Rođena Tereza Rajt, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a
(Njujork, 27. 10. 1918 - Nju Hevn, 06. 03. 2005)

1928. - Rođen Slavoljub Đukić, novinar i publicista
(Slovac, 27. 10. 1928)

1932. - Rođen Žan Pjer Kasel, francuski filmski i TV glumac
(Pariz, 27. 10. 1932 - Pariz, 20. 04. 2007)

1952. - Rođen Roberto Beninji, italijanski filmski glumac, dobitnik "Oskar"- a (Mizerikordia, 27. 10. 1952)

1964. - Rođen Žarko Petrović, odbojkaš, reprezentativac
(Novi Sad, 27. 10. 1964 - Novi Sad, 02. 04. 2007)

1969. - Snažan zemljotres pogodio Banja Luku

1990. - Štampan prvi broj nedeljnika "Vreme"

1990. - Umro Ugo Tonjaci, italijanski filmski glumac
(Kremona, 23. 03. 1922 - Rim, 27. 10. 1990)

2002. - Umrla Jansana Petrović, novinar i urednik TV Beograd
(Beograd, 24. 04. 1952 - Beograd, 27. 10. 2002)

2006. - Umro Slavoljub Vava Stanković, akademski vajar
(Beograd, 09. 01. 1928 - Beograd, 27. 10. 2006)

2007. - Umro Franci Slak, slovenački filmski i televizijski reditelj, scenarista i producent, profesor - Akademije za pozorište, film, radio i televiziju u Ljubljani
(Krško, 01. 02. 1953 - Ljubljana, 27. 10. 2007)

2008. - Umrla Jasmina Puljo, prevodilac, balerina, solista Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu,učitelj joge, prva jogina u Jugoslaviji
(Skoplje, 16. 09. 1915 - Beograd, 27. 10. 2008)

2010. - Umro Nestor Fernandez Kiršner, argentinski političar i državnik, generalni sekretar Unije južnoameričkih država, predsednik Argentine
(Rio Galjegos, 25. 02. 1950 - El Kalafat, 27. 10. 2010)

[Bisernica]

28. oktobar



http://razbibriga.net/imported/2011/10/_44366791_garrincha270-1.jpg


Prvi srpski doktor muzičkih nauka, kompozitor, Miloje Milojević rođen na današnji dan 1884. godine. Slavni brazilski fudbaler Garinča rođen 28. oktobra 1933. Italija, na danšnji dan 1940. godine, napala Grčku - što je u istoriji poznato kao Dan "OHI".


Kompozitor i muzikolog Miloje Milojević rođen je u Beogradu 28. oktobra 1884. godine. Milojević je muziku učio u Beogradu, studirao u Minhenu, a doktorirao u Pragu, postavši prvi srpski doktor muzičkih nauka. Bio je učitelj pevanja na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Osnovao je univerzitetsko kamerno udruženje "Colegumum musicum", bio dirigent Prvog beogradskog pevačkog društva i "Obilića", muzički kritičar "Politike" i "Srpskog književnog glasnika" i pokretač časopisa "Muzika". Kao kompozitor, sledbenik Mokranjca, u narodnoj muzici je tražio inspiraciju za originalno stvaranje.

Slavni brazilski fudbaler Manoel Fransisko don Santos Garinča rođen je na današnji dan 1933. godine. Poznat i kao "ptičica", Garinča je bio važan igrač u pohodima Brazilaca na titule 1958. i 1962. godine. Igrao je na pozicija krila i bio poznat po driblingu koji je odbrambene igrače ostavljao na "pogrešnoj nozi". Pele je jednom izjavio da Brazil nikada ne bi osvojio tri kupa da nije bilo Garinče u timu. Garinča je imao jednu kraću nogu i od svog hendikepa napravio je dve prednosti - neuhvatljiv dribling i centrašut "pogrešnom nogom".

Italija je, na danšnji dan 1940. godine, napala Grčku, što je u istoriji poznato i kao Dan "OHI" (Dan "Ne fašizmu"). Italijani su Grčku napali iz Albanije. Rat je trajao do 6. aprila 1941.godine i označio je početak balkanske kampanje Drugog svetskog rata. Nakon katastrofalnog poraza italijanske vojske, Grčko-italijanski je završen nemačkim napadom koji je usledio u drugoj polovini aprila.

1492. - Španski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio Kubu

1704. - Umro engleski filozof Džon Lok (Rington, 29. 08. 1632 - Haj Lejver, 28. 10. 1704)

1716. - Umro pomorac, matematičar i pedagog Marko Martinović (Perast, 15. 07. 1663 - 28. 10. 1716)

1857. - Uspostavljen međunarodni telegrafski saobraćaj na relaciji Beograd - Carigrad preko Niša i Sofije

1858. - U Srbiji donet prvi Zakon o Narodnoj skupštini

1886. - Postavljen "Kip slobode" u Njujorku, poklon Francuske američkom narodu

1892. - Prva javna projekcija crtanog filma u svetu - pionir kinematografije Emil Rejno predstavio u muzeju Greven u Parizu svoje "iluminirane pantomime", u spomen na taj događaj, 28. oktobar obeležava se, od 2002. godine, kao Svetski dan animiranog filma

1914. - Rođen američki mikrobiolog Džonas Edvard Salk (Njujork, 28. 10. 1914 - La Džola, 23. 06. 1995)

1915. - Umro književnik Milutin Uskoković (Užice, 04. 06. 1884 - Toplica, 28. 10. 1915)

1922. - Iz Napulja krenuo "Marš na Rim", fašistički udar u Italiji

1923. - Umro političar i publicista Stojan Protić, ideolog Radikalne stranke i prvi predsednik vlade Kraljevine SHS (Kruševac, 16. 01. 1857 - Beograd 28. 10. 1923)

1938. - Rođen Ljubiša Jeremić, književnik, književni kritičar i teoretičar, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Knjaževac, 28. 10. 1938)

1939. - Rođen advokat i gimnastičar, reprezentativac Jugoslavije, Miroslav Cerar, svetski i olimpijski šampion (Ljubljana, 28. 10. 1939)

1944. - Štampan prvi broj lista "Politika" posle Drugog svetskog rata

1945. - Rođen ruski filmski glumac i režiser Nikita Sergejevič Mihalkov (Moskva, 28. 10. 1945)

1947. - Osnovan Gradski zavod za zdravstvenu zaštitu u Beogradu

1955. - Rođen kompjuterski magnat Bil Gejts (Vilijem Henri), osnivač kompanije "Majkrosoft" (Sietl, 28. 10. 1955)

1967. - Rođena Džulija Roberts, američka filmska i TV glumica, dobitnica "Oskar"-a (Smirna, 28. 10. 1967)

1999. - Umro španski književnik Rafael Alberti (Puerto de Santa Marija, 06. 12. 1902 - Puerto de Santa Marija, 28. 10. 1999)

2000. - Umro filmski reditelj Aleksandar Petrović (Beograd, 02. 04. 1929 - Beograd, 28. 10. 2000)

2005. - Umro pozorišni, filmski i TV glumac Ljubomir Ljuba Tadić, bard jugoslovenskog i srpskog glumišta (Uroševac, 31. 05. 1929 - Beograd, 28. 10. 2005)

2007. - Umro Slobodan Kalezić, književnik i istoričar književnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću, akademik (Klikovače, 13. 12. 1944 - Beograd, 28. 10. 2007)

2008. - Umro Radivoje Đurović, akademski slikar (Beograd, 15. 10.1950 - Beograd, 28.10. 2008)

[Bisernica]

29. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/170pxJosephPulitzerPinceNeznpsgov-1.jpg



Na današnji dan 1990. godine izašao prvi broj nedeljnika "Vreme". Godine 1911. preminuo američki novinski magnat Džozef Pulicer.


Godine 1911. preminuo Džozef Pulicer, američki novinski magnat. Pulicer je emigrirao iz Mađarske 1964. godine. U toku građanskog rata borio se na strani Severa. Radio je kao reporter, da bi zatim kupio listove "Sent Luis Dispeč" i "Njujork Vorld". Ovaj poslednji je svojim senzacionalističkim člancima i uzbudljivim reportažama, crtežima i slikama o kriminalu, korupciji i društvenim skandalima ubrzo postigao visoki tiraž. Tako je Pulicer postao začetnik masovne bulevarske štampe, tzv. "žute štampe". Godine 1903. osnovao je novinarsku školu na Kolumbija univerzitetu, a od 1917. iz njegove fondacije, dodeljuje se prestižna "Pulcerova nagrada" za žurnalizam, karikaturu i književnost, a od 1943., i za muzičko stvaralaštvo.

Na današnji dan 1990. godine izašao prvi broj nedeljnika "Vreme" koji su osnovali grupa novinara koja je napustila nedeljnik NIN, grupa beogradskih disidenata, kao i novinara lista "Borba". Pripreme za štampanje prvog broja trajale su punih sedam meseci.

1321. - Umro Milutin Nemanjić, kralj (1282 - Nerodimlje, 29. 10. 1321)

1783. - Umro Žan D Alamber, francuski filozof, fizičar i matematičar, enciklopedista, akademik (Pariz, 17. 11. 1717 - Pariz, 29. 10. 1783)

1876. - Đuniska bitka u Srpsko-turskom ratu

1882. - Rođen Žan Žirodu, francuski književnik (Belak, 29. 10. 1882 - Pariz, 31. 01. 1944)

1888. - Potpisana Konvencija o Sueckom kanalu

1889. - Umro Nikolaj Gavrilovič Černiševski, ruski novinar i književnik
(Saratov, 24. 07. 1828 - Saratov, 29. 10. 1889)

1897. - Rođen Jozef Gebels, nemački političar, ministar prosvete i propagande, teoretičar nacizma, ratni zločinac (Rajt, 29. 10. 1897 - Berlin, 01. 05. 1945)

1923. - Turska je proglašena republikom, a Mustafa Kemal Ataturk izabran za njenog prvog predsednika

1927. - Rođen Žilber Beko (Fransoa Žilber Sili), francuski pevač
(Tulon, 29. 10. 1927 - Pariz, 18. 12. 2001)

1929. - Počela svetska ekonomska kriza

1938. - Rođen Momčilo Antonović, slikar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Kruševac, 29. 10. 1938)

1943. - Rođen Dušan Ivković, košarkaš i trener, predsednik Svetske trenerske košarkaške organizacije(Beograd, 29. 10. 1943)

1945. - Osnovan Savez novinara Jugoslavije

1956. - Izraelski napad na Sinaj

1971. - Rođena Vinona Rajder (Laura Horovic), amerčka filmska glumica
(Vinona, 29. 10. 1971)

1977. - Umro Radomir - Raša Plaović, pozorišni glumac
(Ub, 07. 02. 1899 - Beograd, 29. 10. 1977)

1985. - Umro Pavle Stefanović, muzički kritičar i pisac
(Kruševac, 22. 03. 1901 - Beograd, 29. 10. 1985)

2000. - Umro Milika Šundić, novinar Radio Beograda
(Župa Nikšićka, 29. 05. 1928 - Beograd, 29. 10. 2000)

2002. - Umro Dragan Malešević - Tapi, slikar (Beograd, 22. 01. 1949 - Beograd, 29. 10. 2002)

2004. - Umro Zoran Jovanović, pijanista i kompozitor, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Skoplje, 06. 04. 1936 - Beograd, 29. 10. 2004)

2008. - Umro Ismet Ico Voljevica, hrvatski karikaturista
(Mostar, 18. 07. 1922 - Zagreb, 29. 10. 2008)

2009. - Umrla Darinka Mihailović - Pavlović, pijanistkinja, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Beograd, 11. 07. 1936 - 29. 10. 2009)

2010. - Umro Marselino Kamačo, španski sindikalni lider, prvi generalni sekretar federacije španskih radnika
(Soria, 21. 01. 1918 - Madrid, 29.10. 2010)

2010. - Umro Vojislav Korać, istoričar arhitekture, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, direktor Instituta za istoriju umetnosti, akademik
(Debelo brdo, 06. 06. 1924 - Beograd, 29.10. 2010)

[Bisernica]

30. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/10/200pxSkrigin_Autoportret-1.jpg


Kapitulacijom Turske 30. oktobra 1918. prestala da postoji Otomanska imperija. Majstor fotografije i filmski reditelj Žorž Skrigin umro na današnji dan 1997. Most na Bosforu, koji povezuje Evropu i Aziju, pušten u saobraćaj 1973. godine.

Na današnji dan 1918. godine kapitulirala je Turska, čime je Otomanska imperija prestala da postoji. U Prvi svetski rat Turska je ušla 1914. godine na strani Centralnih sila. Na osnovu akta o kapitulaciji, Turska je morala da raspusti vojsku, otvori pobednicima prolaz kroz Crno more i pristane na okupaciju Carigrada i Bosforskog moreuza. Saveznici su dotadašnjoj moćnoj Osmanskoj imperiji nametnuli obavezu da se povuče iz Arabije, Mesopotamije, Sirije, Jermenije i dela Kilikije. Kemal Paša Ataturk je, međutim, odbio da se povinuje svim zahtevima pobednika. Rušenjem monarhije i kalifata Ataturk je uspešno ustanovio novu tursku državu.

Majstor umetničke fotografije, filmski reditelj i snimatelj Žorž Skrigin umro je u Beogradu 30. oktobra. 1997. godine. Potomak ruskih emigranata, Georgije Žorž Skrigin živeo je u Zagrebu. Radio je u Hrvatskom narodnom kazalištu i istovremeno se bavio umetničkom fotografijom. Pre Drugog svetskog rata izlagao je fotografije širom sveta. Tokom NOB-a učestvovao je u formiranju Narodnog pozorišta pri Vrhovnom štabu. Svojom kamerom, na preko 500 ratnih fotografija, ovekovečio je niz likova i događaja stvorivši kako dokumentarna tako i umetnička dela. U Beograd je došao 1944. godine i postao direktor i koreograf Baleta Narodnog pozorišta. Bio je snimatelj prvog jugoslovenskog posleratnog filma "Slavica", a zatim direktor fotografije, reditelj i scenarista više od 20 igranih i dokumentarnih filmova: "Njih dvojica", "Krvava košulja", "Gospođa ministarka", "Mačak pod šlemom", "Koraci kroz magle" i drugih. Za svoje fotografije i filmove dobio je mnogobrojne domaće i strane nagrade i priznanja.

1735.- Rođen Džon Adams, američki političar i državnik, predsednik SAD (Kvinsi, 30. 10. 1735 - Kvinsi, 04. 07. 1826)

1751.- Rođen Ričard Brinsli Šeridan, engleski komediograf (Dablin, 30. 10. 1751 - London, 07. 07. 1816)

1762.- Rođen Andre d Šenije, francuski književnik (Carigrad, 30. 10. 1762 - Pariz, 25. 07. 1794)

1823.- Rođen Luka Vukalović, hercegovački vojvoda (Bogojević, 30. 10. 1823 - Odesa, 18. 07. 1873)

1839.- Rođen Alfred Sislej, francuski slikar i grafičar (Pariz, 30. 10. 1839 - Fontenblo, 29. 01. 1899)

1869.- Održana prva predstava u novoj zgradi Narodnog pozorišta u Beogradu

1871.- Rođen Pol Valeri, francuski književnik (Set, 30. 10. 1871 - Pariz, 20. 07. 1945)

1885.- Rođen Ezra Paund, američki književnik (Hejli, 30. 10. 1885 - Venecija, 01. 11. 1972)

1902.- Umro Jovan Paču, kompozitor i pijanista (Aleksandrovo, 17. 03. 1847 - Zagreb, 30. 10. 1902)

1911.- Rođen Dimitrije Vučenov, književnik, književni kritičar i prevodilac (Vukovar, 30. 10. 1911 - Beograd, 13. 11. 1986)

1931.- Rođen Đorđe Marjanović, pevač i kompozitor (Kučevo, 30. 10. 1931)

1932.- Rođen Luj Mal, francuski filmski režiser (Timeri, 30. 10. 1932 - Beverli Hils, 23. 11. 1995)

1932.- Rođen Radomir Stanić, konzervator i istoričar umetnosti (Trnava, 30. 10. 1932 - Beograd, 19. 10. 1996)

1938.- Emitovana senzacionalna radio-drama Orsona Velsa "Rat svetova" o napadu Marsovaca na Zemlju

1943.- Umro Maks Rajnhart (Goldman), pozorišni reditelj (Baden, 09. 11. 1873 - Njujork, 30. 10. 1943)

1943.- Rođen Mirko Klarin, publicista i novinar Borbe, Naše Borbe i FoNet-a (Trogir, 30. 10. 1943)

1945.- Rođen Aleksandar Vujić, dirigent, kompozitor i pijanista (Senta, 30. 10. 1945)

1959.- PGP RTB objavio prvu ploču "Zvižduk u osam" Đorđa Marjanovića

1960.- Rođen Dijego Armando Maradona, argentinski fudbaler, uz Pelea najbolji fudbaler svih vremena (Buenos Aires, 30. 10. 1960)

1967.- Rođen Ilije Lupulesku, stonoteniser (Uzdin, 30. 10. 1967)

1973.- Pušten u saobraćaj most na Bosforu kojim su povezane Evropa i Azija

1989.- Umro Radivoje Kašanin, matematičar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik (Beli Manastir, 21. 05. 1892 - Beograd, 30. 10. 1989)

2002.- Umro Rudolf Bruči, kompozitor, osnivač i dekan Akademije umetnosti u Novom Sadu, akademik (Zagreb, 30. 03. 1917 - Novi Sad, 30. 10. 2002)

2004.- Umrla Danica Obrenić, pevačica (Mladenovac, 21. 10. 1920 - 30. 10. 2004)

2008.- Umro Zlatko Krasni, književnik i prevodilac, profesor Šumarskog fakulteta u Beogradu (Sarajevo, 24. 05. 1951 - 30. 10. 2008)

2009.- Umro Klod Levi-Stros, francuski etnolog i antropolog, utemeljivač strukturalizma (Brisel, 28. 11. 1908 - Pariz, 30. 10. 2009)

2010.- Umro Vujadin Vojinović, sportski novinar i urednik "Politike Ekspres" i "Sportskog žurnala" ( 1960 - Beograd, 30. 10. 2010)

2010.- Umrla Dojna Galić-Bar, psihijatar i književnik
(Bukurešt, - Ilinois, 30. 10. 2010)

[Bisernica]

31. oktobar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/imagesqtbnANd9GcQTOfsbfe3C39_gx4IQ6mK9hm-1.jpg


Današnji dan kroz vekove obeležile smrti književnika Petra II Petrovića Njegoša i slikarke Bete Vukanović. Ubijena indijska predsednica Vlade Indira Gandi.


Na današnji dan 1851. godinen umro je Petar II Petrović Njegoš, vladika, vladar i književnik. Školovao se neformalno u Cetinjskom manastiru i u Topli kod Herceg Novog, a učitelj mu je bio i Sima Milutinović Sarajlija koji ga je uputio u istoriju, filozofiju i književnost. Reformisao je u određenoj meri njegovu zemlju, ustanovio je neku vrstu izvršne vlasti i senat, sudove, poreze, ipak većim delom, Crna Gora je i tada i kasnije živela od pomoći Rusije. Podigao je prvu osnovnu školu, a 1834. godine osnovao je štampariju. Podržavao je oslobođenje i ujedinjenje srpskog naroda. Najpoznatije njegovo delo "Gorski vijenac", dramski spev, sa epskom pozadinom, posvećeno je Karađorđu "ocu Srbije". Ostala dela: filozofski ep "Luča mikrokozma", spev "Lažni car Šćepan Mali", misaone i lirske pesme.

Slikarka Beta Vukanović umrla je 1972. godine. Studirala je slikarstvo u Minhenu i Parizu, a kada se udala za slikara Ristu Vukanovića došla je u Beograd. Supružnici Vukanović su 1900. godine otvorili slikarsku školu iz koje kasnije nastaje prva srpske privatna Umetnička škola. Prvu izložbu u Beogradu Beta Vukanović je imala sa Ristom Vukanovićem i vajarom Simom Roksandićem, 1898. godine. Učestvovala je u osnivanju umetničkog društva "Lada", čiji će biti doživotni počasni predsednik, a bila je i član udruženja "Cvijeta Zuzorić". U Prvom svetskom ratu učestvovala je kao bolničarka. Retrospektivnu izložbu je imala u Beogradu 1958. godine, a veliku samostalu izložbu 1966. godine. U prvim radovima Beta Vukanović je iskazivala sklonost ka impresionizmu, kasnije se orijentisala na čvršću formu u realističkoj koncepciji. Slikala je portrete, pejzaže, cveće, mrtvu prirodu, figuralne kompozicije... Iz ogromnog stvaralačkog opusa umetnice izdvajaju se slike iz zbirke Narodnog muzeja u Beogradu: "Branje šljiva", "Cigančica","Devojka pod voćkom", "Staro dvorište"... Začetnik je umetničke karikature u Srbiji - preko 500 humorističkih portreta svedoče o političkom, kulturnom i javnom životu našeg društva.

Na današnji dan 1984. godine ubijena je indijska predsednica Vlade Indira Gandi. Indiru Gandi su ispred rezidencije u Nju Delhiju ubili Siki-ekstremisti, pripadnici lične garde. Rođena je 1917. godine. Studirala je u Švajcarskoj i na Oksfordu, ali je glavna politička i životna iskustva stekla uz oca, prvog predsednika vlade Indije i jednog od osnivača Pokreta nesvrstanih, Džavaharlala Nehrua. Postala je 1955. član Izvršnog komiteta vladajuće Kongresne stranke, za predsednika stranke je izabrana 1959. godine, a u Vladu je ušla posle očeve smrti 1964. godine kao ministar informacija. Na funkciji predsednika vlade bila je, uz trogodišnji prekid, od 1966. godine do kraja života.

1851.- Upraviteljstvo varoši Beograda donelo Pravila za gašenje požara

1871.- U Srbiji objavljen prvi zakon o poroti

1887.- Rođen Čang Kaj Šek, kineski general, političar i državnik, predsednik Formoze (Tajvan) (Čekiang, 31. 10. 1887 - Tajpeh, 05. 04. 1975)

1892.- Rođen Aleksandar Aleksandrovič Aljehin, ruski šahovski velemajstor, svetski prvak, novinar i publicista (Moskva, 31. 10. 1892 - Estoril, 24. 03. 1946)

1912.- Rođen Čedomir Minderović, književnik (Beograd, 31. 10. 1912 - Nju Delhi, 16. 01. 1966)

1919.- Rođena Ljiljana Krstić, pozorišna, filmska i TV glumica (Kragujevac, 31. 10. 1919 - Beograd, 12. 04. 2001)

1922.- Rođen Norodom Sihanuk, kambodžanski kralj (Pnom Pen, 31. 10. 1922)

1924.- U Milanu održan prvi međunarodni kongres predstavnika svetskih štednih ustanova, u spomen na ovaj kongres, 31. oktobar se, počev od 1989. godine obeležava kao Svetski dan štednje

1925.- Umro Mihail Vasiljevič Frundze, ruski vojskovođa (Pišpek, 02. 02. 1885 - Moskva, 31. 10. 1925)

1925.- Rođen Robin Mur, američki književnik (Konkord, 31. 10. 1925 - Kentaki, 24. 02. 2008)

1926. - Umro Hari Hudini, američki iluzionista i mađioničar (Budimpešta, 06. 01. 1874 - Njujork, 31. 10. 1926)

1956.- Francusko - britanski napad na Egipat

1971.- U Beogradu održan prvi džez festival

1993.- Umro Federiko Felini, italijanski filmski reditelj, dobitnik Oskara (Rimini, 20. 01. 1920 - Rim, 31. 10. 1993)

1996.- Umro Marsel Karne, francuski filmski reditelj (Pariz, 18. 08. 1909 - Pariz, 31. 10. 1996)

1999.- Poginuo Nebojša Saveljić, muzičar, član grupe "Montenigersi" (Podgorica, 09. 06. 1971 - Podgorica, 31. 10. 1999)

2002.- Umro Jovan Šćekić, novinar i urednik TV Beograd (Sarajevo, 11. 11. 1921 - Beograd, 31. 10. 2002)

2002.- Umro Raf Valone, italijanski filmski glumac (Tropea, 17. 02. 1916 - Rim, 31. 10. 2002)

2006.- Umro Piter Vilijem Bota, političar i državnik, predsednik Južne Afrike (Pol Ru, 12. 01. 1916 - Kejp Taun, 31. 10. 2006)

[Bisernica]

1. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/230pxCelliniBust-1.jpg


Sveti Prohor Pčinjski. Svi sveti - Dan mrtvih.

- Dan vegana (pokret koji propagira ideju korišćenja proizvoda životinjskg porekla bez krvi)

- Nacionalni praznik Alžira

- Dan Crnogorskog narodnog pozorišta

- Sveti Prohor Pčinjski

- Svi sveti - Dan mrtvih

1500. - Rođen Benvenuto Čelini, italijanski književnik i vajar
(Firenca, 01. 11. 1500 - Firenca, 13. 02. 1571)

1755. - Katastrofalni zemljotres u Lisabonu, poginulo 60 hiljada ljudi

1791. - Počela sa radom Gimnazija u Sremskim Karlovcima

1842. - Rođen Stojan Novaković, istoričar, filolog, političar i državnik, akademik(Šabac, 01. 11. 1842 - Niš, 18. 02. 1915)

1886. - Stupio na snagu Zakon o osnivanju Kraljevsko-srpske akademije nauka - preteče SANU

1895. - U Berlinu održana prva bioskopska projekcija na svetu

1911. - Rođen Anri Truaja (Lav Tarasov), francuski književnik
(Moskva,01. 11. 1911 - Pariz, 02. 03. 2007)

1918. - Beograd oslobođen u Prvom svetskom ratu

1920. - Rođen Borivoje Simić, kompozitor, dirigent i rukovodilac Hora RTB-a (Beograd, 01. 11. 1920 - Beograd, 28. 01. 2001)

1921. - Rođen Branko Pešić, arhitekta, profesor Građevinskog fakulteta u Beogradu, protomajstor hrama Svetog Save na Vračaru (Zemun, 01. 11. 1921 - Linjano, 04. 10. 2006)

1923. - Rođena Viktorija de los Anheles, španska operska pevačica-sopran (Barselona, 01. 11. 1923 - Barselona, 15. 01. 2005)

1934. - Rođen Umberto Anjeli, italijanski automobilski magnat, predsednik kompanije "FIAT", predsednik fudbalskog kluba "Juventus" (Lozana, 01. 11. 1934 - Torino, 27. 05. 2004)

1939. - Rođen Bernar Kušner, francuski lekar, političar i državnik, osnivač i predsednik "Lekara sveta" i "Lekara bez granica", ministar inostranih poslova Francuske(Avinjon, 01. 11. 1939)

1940. - Rođen Gojko Đogo, književnik (Vlahovići, 01. 11. 1940)

1944. - Umro Šarl Dil, francuski istoričar , osnivač i šef Katedre za vizantijsku istoriju Univerziteta Sorbona, dopisni član Srpske kraljevske akademije (Strazbur, 04. 07.1859 - Pariz, 01. 11. 1944)

1944. - U Beogradu sklopljen sporazum Tito - Šubašić

1952. - Rođen Borisav-Bora Đorđević, književnik i rok- muzičar , vođa grupe "Riblja čorba" (Čačak, 01. 11. 1952)

1953. - Umro Marko Car, književnik (Herceg Novi, 30. 08. 1859 - Beograd, 01. 11. 1953)

1953. - Osnovano Crnogorsko narodno pozorište

1954. - Počeo ustanak u Alžiru protiv francuske vlasti

1963. - Rođen Srđan Dragojević, filmski režiser (Beograd, 01. 01. 1963)

1972. - Umro Ezra Paund, američki književnik
(Hejli, 30. 10. 1885 - Venecija, 01. 11. 1972)

2000. - SRJ je posle 8 godina odsustvovanja ponovo postala punopravni član Organizacije ujedinjenih nacija

2001. - Umro Miodrag Kolarić (Arsen Lozanin), književnik i istoričar umetnosti, kustos i upravnik Narodnog muzeja u Beogradu (Beograd, 30. 05. 1912 - Beograd, 01. 11. 2001)

2005. - Umro Prvoljub Pejatović, književnik, novinar i urednik "Borbe" i TV Beograd (Skoplje, 24. 06. 1932 - Beograd, 01. 11. 2005)

2006. - Umro Vilijam Stajron, američki književnik, dobitnik "Pulicerove nagrade" (Njuport Njuz, 11. 06. 1925 - Masačusets, 01. 11. 2006)

2007. - Umro Zoran Katalina, hokejaš "Crvene zvezde"
(Botkirka, 07. 03. 1984 - Pećinci, 01. 11. 2007)

2008. - Umrla Ima Sumak, peruanska pevačica
(Kahamarka, 13. 09. 1922 - Los Anđeles, 01. 11. 2008)

2010. - Umro Milun Mitrović, akademski slikar, profesor Više pedagoške škole i Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Rujevica, 15. 12. 1922 - Niš, 01. 11. 2010)

[Bisernica]

2. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/180pxMarie_Antoinette_Young2-1.jpg


Na današnji dan 1721. goine Petar Veliki proglašen za cara Rusije. Francuska kraljica Marija Antoaneta rođena 1755. godine. Engleski književnik Džordž Bernard Šo umro na današnji dan 1950. godine.


Petar Prvi Aleksejevič proglašen za cara cele Rusije na današnji dan 1721. godine. Petar Veliki je bio ruski car i imperator, koji je vladao Rusijom od 1682. do 1725 godine. Na presto je došao nakon mnogih dvorskih intriga i zavera. U početku je vladao zajedno sa svojim slabim i bolesnim polubratom, Ivanom Petim, koji je umro 1696. godine. Nakon Ivanove smrti, kad je postao car Rusije i nemilosrdno je ugušio bilo kakav tip otpora, pa čak i u sopstvenoj porodici. Petar je vladao sam do 1724. godine, a potom zajedno sa svojom ženom, Katerinom Prvom. Modernizovao je u to vreme prilično zaostalu Rusiju na društvenom, političkom, vojnom i ekonomskom planu, a u isto vreme vodio je ekspanzionističku politiku, uglavnom ka zemljama koje su izlazile na more. U toku svoje vladavine, pretvorio je Rusiju u vodeću silu tog vremena.

Francuska kraljica Marija Antoaneta, supruga Luja Šesnaestog, rođena je 2. novembra 1755. godine. Kao ćerka Marije Terezije i Fransoa de Lorena, Mariju Antoanetu su od samog rođenja okruživale raskoš, priroda i guvernante. Međutim, od njih je naučila da se lepo oblači, igra i peva, dok su joj istorija, strani jezici i književnost bili manje poznati. Kao što je njena majka oduvek planirala, Marija Antoaneta sa 15 godina odlazi u Versaj kako bi se udala za unuka Luja XVI, francuskog prestolonaslednika. Ovime su odnosi između Francuske i Habsburške monarhije bili ojačani a Marija postala kraljica Francuske. Po izbijanju Francuske buržoaske revolucije 1789. godine kraljica ne pristaje ni na kakav kompromis. Marija Antoaneta biva osuđena za izdaju. Ali i u ovakvim trenucima, polako koračajući do gubilišta, ona je ostala dostojna. Govori se da su njene poslednje reči bile: "Izvinite". Najzanimljivije je to što su one bile upućene dželatu, kojeg je slučajno nagazila.

Slavni engleski književnik i nobelovac Džordž Bernard Šo umro je na današnji dan 1950. godine. Engleski pisac irskog porekla, Šo je bio izraziti satiričar i jedan od od najduhovitijih ljudi 20. veka. U oštrom, ali šaljivom tonu prikazivao je protivurečnosti građanskog društva u Engleskoj. Kroz političke i ekonomske članke, u govorima, kao i veoma značajnim predgovorima za pojedine komade, žestoko se podsmevao lažnom moralu srednje klase u religiji, etici, politici i ekonomiji. Verni sledbenik Ibzenove dramaturgije, Šo je napisao sedamdesetak pozorišnih komada, od kojih su većina "komadi s tezom". Njegove komedije su klasični primer realističke drame, a u dramama retorika preovlađuje nad dramatikom. Najpoznatija dela su mu : "Udovičke kuće", "Zanat gospođe Vorn", "Kandida", "Sveta Ivana", "Đavolov učenik", "Pigmalion", "Čovek i nadčovek", "Oružje i čovek", "Major Barbara", "Fabijanski eseji", "Srž ibzenizma".

1891. - Rođen Milan Budimir, filolog, istoričar književnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, jedan od osnivača Balkanološkog instituta u Beogradu, akademik (Mrkonjić Grad, 02. 11. 1891 - Beograd, 17. 10. 1975)

1910. - Rođen Bogdan Čiplić, književnik, dramaturg i direktor Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Novi Bečej, 02. 11. 1910 - Beograd, 23. 06. 1989)

1911. - Rođen Odiseus Elitis, grčki književnik, nobelovac (Iraklion, 02. 11. 1911- Atina, 18. 03. 1996)

1913. - Rođen Bert Lankaster (Barton Stiven Lankaster), američki filmski glumac i producent (Njujork, 02. 11. 1913 - Senčri Siti, 20. 10. 1994)

1918. - Kapitulacija Austrougarske u Prvom svetskom ratu označila kraj Habsburške monarhije

1923. - Umro Stevan Aleksić, slikar (Arad, 23. 12. 1876 - Modoš, 02. 11. 1923)

1945. - Rođen Leon Kojen, estetičar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, politički savetnik predsednika Srbije (Beograd, 02. 11. 1945)

1945. - Umro Petar Drapšin, general (Turija, 15. 11. 1914 - Beograd, 02. 11. 1945)

1950. - Rođen Ljubomir Ljubojević, šahovski velemajstor (Beograd, 02. 11. 1950)

1953. - Rođena Dubravka Zubović, operska pevačica (Zagreb, 02. 11. 1953)

1962. - Umro Stevan Jakovljević, književnik i biolog, profesor Beogradskog univerziteta (Knjaževac, 07. 12. 1890 - Beograd, 02. 11. 1962)

1999. - Umrla Nadežda - Nada Vitorović, slikarka (Priboj na Limu, 18. 10. 1935 - Njujork, 02. 11. 1999)

2004. - Umro Miroslav Dereta, izdavač (Beograd, 30. 03. 1948 - Beograd, 02. 11. 2004)

2004. - Umro Teo van Gog, holandski reditelj i književnik (Vasenar, 23. 07. 1957 - Amsterdam, 02. 11. 2004)

2006. - Umro dr Nikola Mitrović, direktor Instituta za onkologiju i radiologiju u Beogradu (Šabac, 17. 03. 1932 - Beograd, 02. 11. 2006)

2007. - Umro Pol Vorfild Tibets Džunior, američki pilot aviona "B-29" koji je bacio prvu atomsku bombu na Hirošimu (Kvins, 23. 02. 1915 - Kolumbo, 02. 11. 2007)

2007. - Umro Igor Aleksandrovič Mojsejev, ruski koreograf, balet-majstor Boljšoj teatra, rukovodilac Državnog akademskog ansambla narodnih igara (Kijev, 21. 01. 1906 - Moskva, 02. 11. 2007)

2008. - Umro Borivoje - Bora Ivković, sportski radnik, predsednik Biciklističkog saveza Srbije, predsednik "Trke kroz Srbiju" (Prokuplje, 13. 07.1928 - Beograd, 02. 11. 2008)

2009. - Umro dr Dušan Beleslin, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Instituta za farmakologiju, član Akademije medicinskih nauka Srpskog lekarskog društva (Beograd, 02. 11. 2009)

[Bisernica]

3. novembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan 1801. godine rođen italijanski kompozitor Vinčenco Belini. Američki glumac Čarls Bronson rođen 1921. godine. Francuski slikar Anri Emil Beno Matis umro na današnji dan 1954. godine.

U Kataniji na Siciliji u Italiji, 1801. godine rođen je Vinčenco Belini jedan je od najpoznatijih i najboljih kompozitora klasičnog bel kanta u operskoj muzici, pored velikana ranog XIX veka Đoakina Rosinija i Gaetana Donicetija. Prvenstveno je učio kod svog dede, a kasnije kao stipendista učio je muziku u Napulju. Proučavao je majstore napolitanske škole i orkestarska dela Hajdna i Mocarta. Običaj je bio da se talentovani učenici predstave javnosti nekim dramskim delom - tako je nastala Belinijeva prva opera "Adelson i Salvini". Samo od pisanja opera mogao je da živi u luksuzu. Sledećih pet godina postaje sve popularniji, a njegove opere sve kvalitetnije. Belinijev uzlazni put prekinut je preranom smrću 1835. godine. Belini je i pored vrlo kratkog života uspeo da napiše čak deset opera od kojih je veliki broj i dalje na repertoaru operskih kuća širom sveta. Unevši mnogo novina u opersku kompoziciju otpočeo je novu eru u kojoj su neprevaziđeni vrhunci Đuzepe Verdi i Đakomo Pučini.

Rođen je 1921. godine Čarls Bjučinski (Bronson), američki filmski glumac, u malom gradu u Pensilvaniji. Bio je jedanaesto od ukupno petnaestoro dece litvanskih emigranata. Kao mladić radio je u rudniku. Po završetku Drugog svetskog rata, mladi Čarls nalazi posao u jednoj pozorišnoj kompaniji kao scenograf. Igra sudbine ga je postavila na binu umesto iza nje. Pedesetih godina Čarls postaje glumac i svom imenu dodaje prezime Bronson. Prvi film koji je snimio bio je vestern pod nazivom "Drum bit" iz 1954. godine. Uskoro će odigrati jednu od najznačajnijih uloga svoje karijere - neustrašivog Bernarda O'Rajlija u filmu "Sedmorica veličanstvenih" iz 1963. godine.

Anri Emil Beno Matis umro je u Nici 1954. godine. Matis je pripadao fovistima, reagujući spontano protiv impresionizma, s ciljem da se slikarstvo vrati prvobitnim oblicima i čistim tonovima. Boja i linija bile su njihov jedini cilj. Boja je morala da bude čista, linija nije služila za određivanje oblika, svetlost je izgubila funkciju definisanja volumena u prostoru. Od čitave grupe, možda je jedino Matis, striktno ostao u vodama ovako zamišljenog fovizma,što je učinilo da se fovizam i u istoriji moderne umetnosti identifikuje sa njegovim imenom. Mada je u svetu umetnosti odavno priznat i izuzetno cenjen, kritičari su se, prvih decenija ovog veka, užasavali nad njegovim slikama, odbijajući da se suoče sa umetnošću koja je izmicala svim pravilima.

1766 - Rođen Đorđe Petrović Karađorđe, ustanički vođa u Prvom srpskom ustanku
(Viševac, 03. 11. 1766 - Radovanjski lug, 25. 07. 1817)

1796 - Rođen Jovan Gavrilović, istoričar, predsednik Srpskog učenog društva
(Vukovar, 03. 11. 1796 - Beograd, 29. 07. 1877)

1806 - Rođen Ivo Visin, pomorski kapetan, prvi naš moreplovac koji je oplovio svet
(Prčanj, 03. 11. 1806 - 17. 08. 1869)

1839 - Počeo "Opijumski rat" između Velike Britanije i Kine

1870 - Ukazom kneza Mihaila Obrenovića Petar Karić postavljen za upravnika prve učiteljske škole u Srbiji , koja je počela s radom na Svetog Savu 1871. godine

1886 - Donet Zakon o javnim berzama Kraljevine Srbije

1901 - Rođen Andre Malro, francuski književnik i političar, ministar kulture, akademik
(Pariz, 03. 11. 1901 - Pariz, 23. 11. 1976)

1920 - Rođen Čarls Bronson (Denis Buhinski), američki filmski glumac (Erenfeld, 03. 11. 1920 - Los Anđeles, 30. 08. 2003)

1924 - Rođen Milan Kotlić, trombonista i kontrabasista, kompozitor i dirigent, član Zabavnog orkestra Radio Beograda (Dobrljin, 03. 11. 1924 - Beograd, 18. 01. 1993)

1926 - Uveden autobuski saobraćaj u Beogradu

1927 - Rođen Zbignjev Cibulski, poljski filmski glumac (Knjaze, 03. 11. 1927 - Vroclav, 08. 01. 1967)

1930 - Rođen Zvonko Simonović, reditelj RTS-a (Podujevo, 03. 11. 1930 - Beograd,17. 09. 2006)

1933 - Rođena Jelena Jovanović-Žigon, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 03. 11. 1933)

1933 - Rođena Monika Viti, italijanska filmska glumica (Rim, 03. 11. 1933)

1933 - Rođen Džeremi Bret, britanski filmski i TV glumac (Berksvel Grendž, 03. 11. 1933 ili 35 - London, 12. 09. 1995)

1945 - Rođen Gerd Miler, nemački fudbaler, reprezentativac (Nerdlingen, 03. 11. 1945)

1948 - Rođen Saša Hadži-Tančić, književnik (Leskovac, 03. 11. 1948)

1950 - Potpisana Evropska konvencija o ljudskim pravima

1956 - U Zagrebu otvoren Prvi jugoslovenski sajam knjiga

1957 - Lansiran sovjetski svemirski brod "Sputnjik 2" sa kerušom Lajkom, prvim živim bićem u kosmosu

1962 - Rođen Zdravko Ponoš, general, načelnik Generalštaba Vojske Srbije, zamenik ministra inostranih poslova Srbije (Knin, 03. 11. 1962)

1963 - Umro Bora Kostić, šahovski velemajstor (Vršac, 24. 02. 1887 - Beograd, 03. 11. 1963)

1970 - Umro Petar II Karađorđević, kralj (Beograd, 06. 09. 1923 - Denver, 03. 11. 1970)

1973 - Kosmički brod "Mariner 10" lansiran ka planeti Merkur

1982 - Rođen Boris Pašanski, teniser (Beograd, 03. 11. 1982)

2000 - Umro Leonardo Benvenuti, italijanski filmski scenarista (Firenca, 08. 09. 1923 - Rim, 03. 11. 2000)

2006 - Umro Miloš - Mića Petković, novinar "Privrednog pregleda" i TANUG-a (Vrdnik, 10. 03. 1930 - Beograd, 03. 11. 2006)

2007 - Umro Gavrilo - Gavra Azinović, filmski i TV producent RTS-a, osnivač i direktor ekološkog festivala MEFEST (Leskovac, 13. 06. 1938 - Beograd, 03. 11. 2007)

2010. - Umro Viktor Černomirdin, ruski političar i državnik, premijer Rusije, izaslanik ruskog predsednika Borisa Jeljcina za Kosovo (Černi Otrog, 09. 04. 1938 - Moskva, 03. 11. 2010)

[Bisernica]

5. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/imagesqtbnANd9GcRu2yFlDlqgffcNEajhlWtoqI-1.jpg



Prva linija podzemne železnice u svetu otvorena na današnji dan 1890. godine u Londonu. Sovjetska armija 4. novembra 1956. ugušila Mađarski ustanak, na čijem čelu je bio predsednik Imre Nađ.

Prva linija podzemne železnice u svetu, Padington - Farington u Londonu, otvorena je na današnji dan 1890. godine. Liniju je skoro četiri decenije ranije osmislio inženjer Džon Fauler i izradio projekat za nju. Prvih decenija 19. veka sa industrijskim razvitkom i porastom broja stanovnika, u Londonu se javlja ozbiljan problem sa prevozom. Za taj problem javilo se jasno rešenje - razvitak podzemne železnice. Metoda koji je u početku korišćena bila je, sa današnje tačke gledišta, krajnje neefikasna iako naizgled jednostavna. Nakon trasiranja linije pristupalo se izgradnji. Odgovarajuća ulica, ispod koje je podzemna železnica trebala da prođe, bila bi iskopana do određene dubine. Nakona toga postavljane su šine i građen tunel od cigli. Po završetku izgradnje tunel se ponovo zakopavao. Prva trasa bila je između Pedingtona i ulice Feringdon i bila je dugačka oko 4 kilometara, a već prvog dana njome se prevezlo oko 40. 000 ljudi.

Sovjetska armija ugušila je pobunu u Mađarskoj 4. novembra 1956. godine, posle čega je formirana vlada na čelu sa Janošem Kadarom. Mađarski ustanak 1956, na čelu sa predsednikom Imre Nađom, bio je pokušaj demokratske i socijalističke rekonstrukcije zemlje posle Hruščovnjevog tajnog izveštaja na 20. kongresu KP Sovjetskog Saveza, koji je razgolitio kult ličnosti Staljina. Mađarski zahtevi izrasli su iz nezadovoljstvaa, a podržao ih je značajan deo vladajuće Mađarske radničke partije, preimenovane posle ustanka u Komunističku partiju Mađarske.

1847. - Umro Feliks Mendelson, nemački kompozitor i dirigent (Hamburg, 03. 02. 1809 - Lajpcig, 04. 11. 1847)

1908. - Rođen Džozef Rotblat, fizičar, borac protiv nuklearnog naoružanja (Varšava, 04. 11. 1908 - London, 31. 08. 2005)

1909. - Rođen Jan Sokol, slikar-naivac (Kovačica, 04. 11. 1909 - 1983)

1911. - Rođen Faustino Oramas (el Gajabero), kubanski muzičar, član "Buena Vista social club" (Holgin, 04. 11. 1911 - Holgin, 27. 03. 2007)

1916. - Rođen Vitomir-Voja Trifunović, kompozitor, osnivač i direktor Muzičke škole "Dr Vojislav Vučković", muzički savetnik Radio Beograda, predsednik Udruženja kompozitora Srbije i Saveza kompozitora Jugoslavije (Bukovica, 04. 11. 1916 - Beograd, 20. 01. 2007)

1929. - Rođena Mirjana Mira Banjac, pozorišna, filmska i TV glumica (Erdevik, 04. 11. 1929)

1932. - Rođen Žarko Petrović, kompozitor (Užice, 04. 11. 1932)

1939. - Usvojen američki Zakon o prodaji ratnog materijala na osnovu principa "plati pa nosi"

1944. - Osnovano Udruženje likovnih umetnika Srbije - ULUS

1946. - Stupila na snagu Konvencija Organizacije UN za obrazovanje, nauku i kulturu - Unesko, osnovane 16. 11. 1945. godine

1956. - Umro Miloje Vasić, arheolog, upravnik Narodnog muzeja i profesor Beogradskog univerziteta, akademik (Veliko Gradište, 16. 09. 1869 - Beograd, 04. 11. 1956)

1959. - Rođen Dejan Cukić, muzičar (Beograd, 04. 11. 1959)

1972. - Rođen Luis Figo, portugalski fudbaler, reprezentativac (Lisabon, 04. 11. 1972)

1995. - Ubijen Jicak Rabin, izraelski političar i državnik, premijer Izraela (Jerusalim,01. 03. 1922 - Tel Aviv, 04. 11. 1995)

1996.- Umro Žan Badel Bokasa, centralnoafrički car (Bobangui, 22. 02. 1921 - Bangui, 04. 11. 1996)

1999. - Umro Dragomir Đorđević, književnik (Zemun, 11. 03. 1953 - Beograd, 04. 11. 1999)

2007. - Umro Husein Bašić, književnik (Plav, 1938 - Podgorica, 04. 11. 2007)

2008. - Umro Ratko-Rale Ćajić, kompozitor i pevač (Ljig, 15. 04.1944 - Beograd, 04. 11. 2008)

2010. - Umro Zlatan Vauda, kompozitor, dirigent i pedagaog, umetnički rukovodilac, producent i dirigent hora RTB-a (Pernica, 14.01.1923 - Beograd 04.11.2010)

[Bisernica]

5. novembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Rođenja Milene Pavlović Barili i Radivoja Koraća, kao i smrt Milana Mladenovića obeležili današnji dan kroz istoriju.


Rođenja Milene Pavlović Barili i Radivoja Koraća, kao i smrt Milana Mladenovića obeležili današnji dan kroz istoriju. Godine 1909. rođena je slikarka i književnica Milena Pavlović - Barili. Završila je Umetničku školu u Beogradu u klasi Bete Vukanović, a zatim studirala u Minhenu, Parizu, Firenci i Oslu. Prvu izložbu priredila je u Beogradu, kada je imala samo 18 godina. Zatim su sledili Pariz, Rim, Firenca, London... Pri povremenim dolascima u zemlju, sa uspehom je izlagala na prolećnim izložbama u Paviljonu "Cvijeta Zuzorić" i redovno, kao član grupe "Lada". Milena Pavlović je bila umetnik rafinirane kulture, koja je slikala u nadrealističkom maniru, s posebnim osećanjem za prostor i poetičnu atmosferu. Život je provela između dva sveta - majke Danice i oca Bruna Barilija, italijanskog kompozitora, odnosno između patrijahalne Srbije i velikih kulturnih centara Evrope.Vođena radoznalošću, 1939. godine otišla je u Ameriku. U Njujorku je sa strašću slikala, ilustrovala priloge u modnom časopisu "Vog" i radila kao scenograf i kostimograf u pozorištu. Umrla je u 36. godini života, u trenutku kada je bila na vrhuncu svojih stvaralačkih mogućnosti.

Godine 1994. umro je Milan Mladenović, srpski muzičar, kompozitor i pesnik. Najpoznatiji je kao pevač i gitarista beogradske rok grupe Ekaterina Velika, ali i autor zapaženih tekstova. Jedan je od nosilaca beogradskog "Novog talasa" 80-ih godina 20. veka. Bio je osnivač i član kultnih rok sastava "Šarlo akrobata" i kasnije "Katarina II" ("Ekaterina velika"). Dela: albumi "S vetrom u lice", "Ljubav", "Samo par godina za nas", "Dum dum", "Neko nas posmatra", zbirka poezije: "Dečak iz vode" (posthumno).

1854. - Rođen Pol Sabatje, francuski hemičar, nobelovac
(Karkazon, 05. 11. 1854 - Tuluz, 14. 08. 1941)

1879. - Umro Džejms Klark Maksvel, britanski fizičar
(Edinburg, 13. 09. 1831- Kembridž, 05. 11. 1879)

1882. - Umro Đura Daničić (Popović), filolog, prevodilac i leksikograf, profesor Liceja i Velike škole u Beogradu
(Novi Sad, 04. 04. 1825 - Zagreb, 05. 11. 1882)

1891. - Umro Danilo Medaković, istoričar i publicista
(Zrmanja, 17. 12. 1819 - Zagreb, 05. 11. 1891)

1923. - Rođena Biserka Cvejić, operska pevačica- mecosopran, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu i Novom Sadu
(Jesenice, 05. 11. 1923)

1929. - Umro Veljko Milićević, književnik
(Čaglić, 14. 01. 1886 - Beograd, 05. 11. 1929)

1931. - Rođen Ajk Tarner, američki muzičar, pionir roka
(Klarksdejl, 05. 11. 1931 - San Marko , 13. 12. 2007)

1938. - Rođen Radivoje Korać - Žućko, košarkaš, reprezentativac
(Sombor, 05. 11. 1938 - Gora, 02. 06. 1969)

1943. - Osnovan TANJUG - Telegrafska agencija nove Jugoslavije

1955. - Umro Moris Utrilo, francuski slikar
(Pariz, 26. 12. 1883 - Daks, 05. 11. 1955)

1955. - Počela sa radom hidrocentrala "Vlasina"

1975. - Otvoreno Dečje selo "Dr Milorad Pavlović" u Sremskoj Kamenici

1977. - Umro Rene Gosini, francuski književnik, strip-crtač i scenarista
(Pariz, 14. 08. 1926 - Pariz, 05. 11. 1977)

1982. - Umro Žak Tati (Tatiščev), francuski filmski glumac i reditelj, dobitnik "Oskar"-a (Pariz, 09. 10. 1908 - Pariz, 05. 11. 1982)

1989. - Umro Vladimir Horovic, američki pijanista
(Kijev, 01. 10. 1904 - Njujork, 05. 11. 1989)

1991. - Umro Robert Maksvel (Ludvik Hoh), britanski izdavač i novinski magnat (Slatina, 10. 06. 1923 - Tenerife, 05. 11. 1991)

1992. - Objavljen prvi broj pozorišnog lista "Ludus"

2001. - Umro Radomir Milivojević-Nafta, džez-muzičar, član Džez orkestra RTB-a (Beograd, 1926 - Beograd, 05. 11. 2001)

2001. - Ukinuta smrtna kazna u SRJ

2004. - Umro prof. dr Sergije Lukač, novinar i publicista, osnivač katedre za novinarstvo Fakulteta političkih nauka u Beogradu, atletičar i sportski radnik
(Sarajevo, 07. 08. 1920 - Beograd, 05. 11. 2004)

2004. - Umrla prof. dr Vera Pavlović-Kentera, naučni radnik, generalni sekretar Akademije medicinskih nauka Srpskog lekarskog društva
(Kuršumlija, 22. 04. 1927 - Beograd, 05. 11. 2004)

2006. - Umro Bulent Edževit, turski književnik, novinar i političar, premijer Turske (Konstantinopolj, 28. 05. 1925 - Ankara, 05. 11. 2006)

[Bisernica]

6. novembar


http://razbibriga.net/clear.gif


Na današnji dan 1787. godine rođen srpski jezički i pravopisni reformator Vuk Stefanović Karadžić. Godine 1881. osnovano Srpsko novinarsko društvo.


Na današnji dan 1787. godine rođen je srpski jezički i pravopisni reformator Vuk Stefanović Karadžić, tvorac novog pravopisa i književnog jezika, daroviti samouk. Opismenio se u rodnom selu kod jednog rođaka trgovca, potom u školi u Loznici i zatim u manastiru Tronoša. Tokom Prvog srpskog ustanka bio je pisar kod ustaničkog vojvode Ćurčije, zatim učitelj u Beogradu i carinik na Dunavu kod Kladova. Posle propasti ustanka 1813. i odlaska u Beč počeo je da sakuplja narodne pesme i umotvorine i da radi na srpskom pravopisu i jeziku uopšte. Ubrzo je objavio prvu zbirku narodnih pesama i "Pismenicu" (gramatika), a 1818. "Srpski rječnik". Pisao je i istoriografska svedočanstva (sećanja), bavio se nekom vrstom etnografije, organizovao istraživanja širom srpskih zemalja i vodio je ogromnu prepisku. Vremenom je stekao ugled među intelektualcima Evrope, čak i kod takvih umova kakvi su bili Gete ili Ranke, univerzitet u Jeni proglasio ga je počasnim doktorom. Njegove ideje odnele su odlučujuću prevagu 1847. kada su izašle "Pesme" Branka Radičevića, pisane "Vukovim jezikom", a Đura Daničić je tekstom "Rat za srpski jezik i pravopis" dokazivao opravdanost Vukove reforme. Cela epoha srpskog romantizma - bila je pod njegovim uticajem.

Godine 1881. osnovano Srpsko novinarsko društvo. Prvi zbor beogradskih novinara na kome je odlučeno da se osnuje novinarsko društvo održan je u prostorijama tadašnje "Građanske kasine" u ulici Kralja Petra. Bila je prisutna većina beogradskih urednika. Sazivač je bio Milan St. Marković, urednik zabavno- stručnog glasila "Porota". Na zboru je preovladalo mišljenje da se osnuje formalni novinarski klub po ugledu na slična udruženja u drugim evropskim državama. Na sledećem sastanku, usvojena su Pravila društva i formiran Upravni odbor. Za predsednika je izabran dr Laza Kostić, urednik "Srpske nezavisnosti".

1814. - Rođen Adolf Saks, belgijski klarinetista, graditelj duvačkih instrumenata i konstruktor prvog saksofona
(Dinan, 06. 11. 1814 - Pariz, 07. 02. 1894)

1880. - Francuski mikrobiolog, nobelovac Alfons Laveran otkrio uzročnika malarije

1893. - Umro Petar Iljič Čajkovski, ruski kompozitor
(Kamsko Votkins, 07. 05. 1840 - Petrograd, 06. 11. 1893)

1914. - Rođen Tor Hejerdal, norveški moreplovac i istraživač
(Larvik, 06. 11. 1914 - Kola Mišeri, 18. 04. 2002)

1923. - Rođen Antonije Isaković, književnik, akademik
(Beograd, 06. 11. 1923 - Beograd, 13. 01. 2002)

1923. - Rođena Tatjana Lukjanova, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 06. 11. 1923 - Beograd, 18. 08. 2003)

1924. - Rođen Momčilo Milankov, književnik
(Srpska Crnja, 06. 11. 1924 - Beograd, 22. 10. 1979)

1925. - Rođen Đorđe Jelisić, pozorišni i TV glumac
(Šabac, 06. 11. 1925)

1932. - Rođen Predrag Gojković-Cune, pevač
(Kragujevac, 06. 11. 1932)

1950. - Osnovan Muzej primenjenih umetnosti u Beogradu

1961. - Rođen Nikita Milivojević, pozorišni i filmski reditelj, profesor Akademije umetnosti u Novom

1964. - Poginuo Slobodan Penezić-Krcun, političar i državnik, premijer, načelnik OZNA i ministar unutrašnjih poslova Srbije, narodni heroj
(Užice, 02. 07. 1918 - Šopić, 06. 11. 1964)

1968. - Rođen Igor Miklja, novinar, glavni urednik Trećeg kanala TV Beograd, sekretar za sport i omladinu grada Beograda
(Beograd, 06. 11. 1968)

1987. - Rođena Ana Ivanović, teniserka
(Beograd, 06. 11. 1987)

1996. - Umro Dragan Kresoja, filmski reditelj i snimatelj
(Beograd, 23. 03. 1946 - Beograd, 06. 11. 1996)

2003. - Umro prof. dr Rastislav Petrović, istoričar, akademik
(Podgorica, 09. 06. 1928 - Beograd, 06. 11. 2003)

2006. - Umro Radomir Reljić, slikar, akademik
(Skoplje,18. 07.1938 - Beograd, 06. 11. 2006)

2007. - Umro Enco Bjađi, italijanski novinar i književnik, urednik informativnog programa RAI
(Licano in Belvedere, 09. 08. 1920 - Milano, 06. 11. 2007)

2007. - Umro Raša Livada, književnik, glavni i odgovorni urednik časopisa "Pismo" istoimenog književnog društva, jedan od osnivača Srpskog književnog društva
(Subotica,13. 04. 1948 - Beograd, 06. 11. 2007)

2009. Umro Otomar Krejča, češki pozorišni reditelj
(Skrišov, 23. 11. 1921 - Prag, 06. 11. 2009)

2010. Umrla Širli Verit, američka operska pevačica
(Nju Orleans, 31. 05. 1931 - En Arbor, 06. 11. 2010)

[Bisernica]

7. novembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na danapnji dan rođen pisac Alber Kami, otkriven spomenik Vuku Karadžiću, osnovana bilioteka SANU i počela Oktobarska revolucija.


Na današnji dan 1913. godine rođen je Alber Kami, francuski književnik, nobelovac. Kami je rođen u Alžiru, od oca Francuza i majke Španjolke. Studirao je estetiku i filozofiju, a po završetku školovanja posvetio se pozorištu i novinarstvu. Godine 1940. dolazi u Pariz, gde se, u toku Drugog svetskog rata, priključuje francuskom Pokretu otpora. Autor je romana "Stranac", "Kuga" i "Pad" i pozorišnih komada: Kaligula", "Pravednici", "Opsadno stanje", "Mit o Sizifu", "Svadba", "Pobunjeni čovek". Njegov književni rad temelji se na ideji o apsurdu-simbolika mita o Sizifu i revoltu-simbolika mita o Prometeju. Apsurdnosti sveta suprostavio je stvaralaštvo, jer, kako je napisao "Stvarati znači dva puta živeti". Kami je 1957. dobio Nobelovu nagradu za književnost. Tri godine kasnije poginuo je u saobraćajnoj nesreći

Spomenik Vuku Karadžiću u Beogradu otkriven je na današnji dan 1937. godine. Spomenik velikom reformatoru srpskog jezika postavljen je na uglu ulica Grobljanske, danas Ruzveltova i kralja Aleksandra, povodom 150. godišnjice rođenja. Inicijator je bila Srpska književna zadruga, a spomenik je izradio vajar Đorđe Jovanović. Izliven je u bronzi i na njemu su uklesane reči "Vuku - srpski narod".

1841. - Osnovana Biblioteka Društva srpske slovesnosti, danas Biblioteka SANU

1867. - Rođena Marija Sklodovska Kiri, francuski fizičar i hemičar, akademik, nobelovac
(Versaj, 07. 11. 1867 - Savoja, 04. 07. 1934)

1879. - Rođen Lav Davidovič Bronštajn Trocki, sovjetski revolucionar i političar (Ivanovka, 07. 11. 1879 - Meksiko, 21. 08. 1940)

1883. - Umro Ljuba Didić, političar
(Sokobanja, 19. 03. 1849 - Kraljevica, 07. 11. 1883)

1892. - Rođen Dušan Milačić, istoričar književnosti
(Merdari, 07. 11. 1892 - Beograd, 21. 10. 1979)

1917. - Počela Oktobarska revolucija u Rusiji (25. oktobra po starom kalendaru)

1919. - Rođena Kapitalina Erić, pozorišna glumica
(Ačinsk, 07. 11. 1919 - Beograd, 19. 09. 2009)

1940. - Rođen Zoran Milić, književnik
(Vražogrnac, 07. 11. 1940 - Beograd, 07. 02. 2007)

1944. - Umro Bogdan Popović, književni kritičar i estetičar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik
(Beograd, 01. 01. 1864 - Beograd, 07. 11. 1944)

1944. - Štampan prvi broj lista "Glas" u oslobođenom Beogradu

1957. - Proizveden prvi automobil "trabant"

1960. - Rođen Dragan Jovanović - Danilov, književnik
(Požega, 07. 11. 1960)

1962. - Umrla Eleonora Ruzvelt, američka književnica, supruga predsednika Franklina Delano Ruzvelta
(Njujork, 11. 10. 1884 - Njujork, 07. 11. 1962)

1967. - Usvojena Deklaracija Ujedinjenih nacija o ravnopravnosti žena

1975. - Osnovan Univerzitet u Banja Luci

1980. - Umro Stiv Mek Kvin, američki filmski glumac
(Slejter, 24. 03. 1930 - Huarez, 07. 11. 1980)

1992. - Umro Aleksandar Dubček, čehoslovački političar, sekretar KP Čehoslovačke, protagonista "Praškog proleća"
(Uhrovec, 27. 11. 1921 - Prag, 07. 11. 1992)

1999. - Umro Primo Nebiolo, italijanski atletičar i sportski funkcioner, predsednik Svetske atletske federacije
(Torino, 14. 07. 1923 - Rim, 07. 11. 1999)

2005. - Umro Srđan Barić, kompozitor, muzički urednik RTB-a
(Beograd, 22. 06. 1927 - Beograd, 07. 11. 2005)

2008. - Umro Milan-Minja Obradović, pozorišni producent, osnivač i direktor teatra "Kult"
(Aleksandrovac, 01. 12.1952 - 07. 11. 2008)

2009. - Umrla Zorislava M. Vasiljević, muzikolog, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Skoplje, 21. 03. 1932 - Beograd, 07. 11. 2009)

2010. - Umro dr Ilija Obradović, inženjer elektrotehnike, direktor Instituta "Nikola Tesla", akademik
(Beograd, 29. 12. 1911 - Beograd, 07. 11. 2010)

[Bisernica]

8. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/13-1.jpg


Na današnji dan rođeni Vuk Karadžić, Sima Marković, Alen Delon. Evropska zajednica uvela sankcije bivšoj Jugoslaviji. Godine 2006. svečano proglašen Ustav Srbije, usvojen u Narodnoj skupštini 30. septembra iste godine.


Reformator književnog jezika i pravopisa, autor prve srpske gramatike i rečnika i sakupljač narodnih pesama Vuk Stefanović Karadžić rođen je na nanašnji dan 1787. godine u Tršiću. Učestvovao je u Prvom srpskom ustansku kao pisar i činovnik u Negotinskoj krajini, a nakon sloma ustanka preselio se u Beč, 1813. godine. Tu je upoznao Jerneja Kopitara, cenzora slovenskih knjiga, na čiji je podsticaj krenuo u prikupljanje srpskih narodnih pesama, reformu ćirilice i borbu za uvođenje narodnog jezika u srpsku književnost. Vukovim reformama u srpski jezik je uveden fonetski pravopis, a srpski jezik je potisnuo slavenosrpski jezik koji je u to vreme bio jezik obrazovanih ljudi.

Na današnji dan 1888. godine rođen je srpski političar, matematičar i filozof Sima Marković, profesor Beogradskog univerziteta i vođa tzv. desne frakcije u Komunističkoj partiji Jugoslavije. Doktorirao je matematiku 1913. kod Mihaila Petrovića (Mika Alas). Od 1926. do 1928. bio je generalni sekretar KPJ, iz koje je isključen 1929, a ponovo primljen 1935. Stradao je u Sovjetskom Savezu, u Moskvi, 1939. kao žrtva staljinističkih čistki. Dela: "Nacionalno pitanje u svetlosti marksizma", "Iz nauke i filozofije", "Teorija relativnosti", "Tragizam malih naroda".

1674. - Umro Džon Milton, engleski književnik
(London, 09. 12. 1608 - London, 08. 11. 1674)

1888. - Rođen Sima Marković, matematičar, filozof i političar
(Kragujevac, 08. 11. 1888 - Sovjetski Savez, 1939)

1895. - Nemački fizičar i nobelovac Vilhelm Konrad Rendgen otkrio X-zrake, njemu u čast, kasnije nazvane rendgenskim zracima

1900. - Rođen Mihailo Vukdragović, kompozitor i dirigent, profesor i rektor Muzičke akademije u Beogradu, akademik (Okučani, 08. 11. 1900 - Beograd, 14. 03. 1986)

1900. - Rođena Margaret Mičel, američka književnica
(Atlanta, 08. 11. 1900 - Atlanta, 16. 08. 1949)

1917. - Umro Milutin Bojić, književnik
(Beograd, 07. 05. 1892 - Solun, 08. 11. 1917)

1918. - Umro Dušan Popović, novinar, publicista i političar
(Volujak, 25. 12. 1884 - London, 08. 11. 1918)

1922. - Rođen Kristijan Barnar, južnoafrički kardiolog, izvršio prvu transplataciju srca na svetu (Bofor Vest, 08. 11. 1922 - Papos, 03. 09. 2001)

1927. - Rođen Mitar Pešikan, lingvista, akademik
(Trešnjevo, 08. 11. 1927 - Beograd, 08. 07. 1996)

1935. - Rođen Alen Delon, francuski filmski glumac
(Skeaksk, 08. 11. 1935)

1937. - Rođen Dragoslav Šekularac, fudbaler i trener
(Štip, 08. 11. 1937)

1938. - Rođen Milan-Minja Subota, kompozitor, pevač i TV voditelj
(Sarajevo, 08. 11. 1938)

1953. - Umro Ivan Aleksejevič Bunjin, ruski književnik, nobelovac
(Voronjež, 22. 10. 1870 - Pariz, 08. 11. 1953)

1983. - Rođena Blanka Vlašić, hrvatska atletičarka, skakačica uvis, svetska šampionka (Split, 08. 11. 1983)

1986.- Umro Vjačeslav Mihajlovič Molotov, sovjetski političar i državnik, ministar inostranih poslova i potpredsednik vlade SSSR-a (Nolinsk, 09. 03. 1890 - Moskva, 08. 11. 1986)

1990. - Umro Lorens Darel, britanski književnik
(Džulundur, 27. 02. 1912 - Somijer, 08. 11. 1990)

1990. - U Strazburu potpisana Konvencija Saveta Evrope o borbi protiv kriminala

1991. - Evropska zajednica uvela sankcije prema bivšoj Jugoslaviji

1999. - Umro Leon Štukelj, gimnastičar, svetski i olimpijski šampion
(Novo Mesto, 12. 11. 1898 - Maribor, 08. 11. 1999)

2000. - Umro Erik Morli, inicijator izbora za "Mis sveta"
(Holborn, 26. 09. 1918 - London, 08. 11. 2000)

2001. - Umrla Radmila Savićević, pozorišna, filmska i TV glumica
(Kruševac, 08. 02. 1926 - Beograd, 08. 11. 2001)

2001. - Osnovano Muzejsko društvo Srbije

2005. - Umro Milivoj Stojin, protojerej stavrofor, učenik Nikolaja Velimirovića i Justina Popovića (Stančevo, 1912 - Temišvar, 08. 11. 2005)

2006. - Svečano proglašen Ustav Srbije, usvojen u Narodnoj skupštini 30. septembra, a potvrđen na referendumu 28. i 29. oktobra 2006. godine.

2009. - Umro dr Aleksandar Stanković, ginekolog - akušer, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Beograd, 08. 11. 2009)

[Bisernica]

9. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/djfoto-1.jpg


Kompozitor Davorin Jenko rođen 9. novembra 1835. godine. Francuski državnik Šarl de Gol umro na današnji dan 1970. godine. Međunarodni dan borbe protiv fašizma i antisemitizma obeležava se 9. novembra.


Kompozitor, horovođa i akademik Davorin Jenko rođen je u Dvorju, kod Kranja, 9. novembra 1835. godine. Kao horovođa Slovenskog pevačkog društva komponovao niz popularnih horskih melodija od kojih je najznačajnija slovenačka himna "Naprej zastavo slave". Iz Ljubljane je otišao u Beograd, gde je dugo godina bio kapelnik Narodnog pozorišta i dirigent Beogradskog pevačkog društva. Odigrao je značajnu ulogu u izgradnji srpske muzičke kulture. Stvarao je u duhu rodoljubivog romantizma i najveći broj kompozicija posvetio sredini u kojoj je živeo i narodu sa kojim se srodio. Najpoznatija njegova dela su: komadi sa pevanjem "Đido", "Potera", "Markova sablja", "Seoska lola", prva srpska opereta "Vračara ili baba Hrka", horovi "Dvori Davorovi", "Što ćutiš, ćutiš, Srbine tužni", "Sabljo moja dimiskijo" i koncertne uvertire "Kosovo", "Aleksandar" i "Srpkinje". Autor je muzike za himnu "Bože pravde", za koju je stihove napisao Jovan Đorđević, osnivač Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu.

Francuski državnik Šarl de Gol, osnivač i prvi predsednik Pete republike umro je na današnji dan 1970. godine. Kao vođa pokreta "Slobodna Francuska" u Drugom svetskom ratu predvodio je francuski otpor nacistima. Kad je maršal Filip Peten formirao marionetsku vladu otišao je u London, odakle je 18. juna 1940. pozvao Francuze na borbu protiv okupatora. Posle rata rukovodio je privremenom vladom, a od 1947. do 1953. bio je predsednik Francuske. Posle "alžirskog puča" 1958. postao je predsednik vlade, a 1959. predsednik Pete republike. Ograničio je vlast skupštine, ojačao izvršnu vlast i prerogative šefa države. Okončao je rat u Alžiru napuštanjem te teritoroje i uopšte raspuštanjem francuskog kolonijalnog carstva. Politički se često razilazio sa saveznicima u NATO, posebno sa SAD, u težnji da povrati uticaj Francuske u Evropi. Pošto nije dobio većinu na referendumu o regionalizaciji zemlje i ukidanju senata, 1969. se povukao sa položaja.

1799. - Napoleon Bonaparta izvršio prevrat zbacivši Direktorijum i proglasivši se prvim konzulom

1815. - Završen Drugi srpski ustanak

1841. - Umro Milovan Vidaković, književnik (Nemenikuće, 05. 1770 - Pešta, 09. 11. 1841)

1883. - Umro Ivan Sergejevič Turgenjev, ruski književnik (Oriol, 09. 11. 1818 - Bužival, 03. 09. 1883)

1887 - Osnovano prvo zanatlijsko društvo u Srbiji

1913. - Rođena Hedi Lamar (Hedvig Eva Marija Kisler), američka filmska glumica (Beč, 09. 11. 1913 - Altamont Spring,19. 01. 2000)

1914. - Zemun oslobođen od Austrougarske u Prvom svetskom ratu

1918. - Novi Sad oslobođen u Prvom svetskom ratu

1918. - Umro Gijom Apoliner, francuski književnik (Rim, 26. 08. 1880 - Pariz, 09. 11. 1918)

1929. - Rođen Imre Kertes, mađarski književnik, nobelovac (Budimpešta, 09. 11. 1929)

1931. - Rođen Petar Volk, pozorišni i filmski kritičar, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Bosanski Petrovac, 09. 11. 1931)

1938. - Počeo progon Jevreja u Nemačkoj - "Kristalna noć"

1940. - Umro Artur Nevil Čemberlen, britanski političar i državnik, vođa Konzervativne stranke i premijer Velike Britanije (Birmingem, 18. 03. 1869 - Hekfild, 09. 11. 1940)

1943. - U Vašingtonu osnovana Uprava Ujedinjenih nacija za pomoć i obnovu (UNRRA)

1952. - Umro Haim Vajcman, izraelski hemičar-pronalazač sintetičkog acetona, političar i državnik, prvi premijer i predsednik Izraela (Motol, 27. 11. 1874 - Rehovot, 09. 11. 1952)

1953. - Umro Dilan Tomas, britanski književnik (Svonsi, 27. 10. 1914 - Njujork, 09. 11. 1953)

1955. - Rođena Biljana Bilja Krstić, pevačica, vođa ansambla "Bistrik", muzički urednik Radio Beograda (Niš, 09. 11. 1955)

1964. - Potpisan sporazum vlada SAD i SFRJ o obrazovnoj i naučnoj saradnji - "Fulbrajtov program"

1978. - Umro dr Živorad Pavlović, lekar-pedijatar, tvorac "Pavlovićeve masti" (Ljig, 07. 02. 1905 - Beograd, 09. 11. 1978)

1989. - Počelo rušenje Berlinskog zida

1991. - Umro Iv Montan (Ivo Livi), francuski pevač i filmski glumac (Monsumano, 13. 10. 1921 - Pariz, 09. 11. 1991)

1993. - Srušen Stari most u Mostaru, izgrađen 1566. godine

2001. - Umrla Angelina Gatalica, akademski vajar (Beograd, 22. 03. 1924 - Beograd, 09. 11. 2001)

2005. - Umro Miodrag Popović, književnik i istoričar književnosti, profesor Univerziteta u Beogradu (Crna Trava, 16. 10. 1920 - Beograd, 09. 11. 2005)

2006. - Umro Markus Miša Volf, nemački obaveštajac, šef Obaveštajne službe DR Nemačke poznate kao "Štazi" (Hehingen, 19. 01. 1923 - Berlin, 09. 11. 2006)

2008. - Umro Mječislav Rakovski, poljski političar, lider Ujedinjene partije Poljske (Kovalenko, 01. 12. 1926 - Varšava, 09. 11. 2008)

[Bisernica]

10. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/imagesqtbnANd9GcTYts3Mubp_ef9R7NvY0gPUhU-1.jpg


Nemački verski reformator, osnivač protestantizma, Martin Luter rođen 10. novembra 1483. godine. Na današnji dan 1965. Treći program Radio Beograda počeo sa radom. Prvi kompjuterski virus javno mprikazan 1983. godine.


Nemački verski reformator, osnivač protestantizma, Martin Luter rođen je 10. novembra 1483. godine. Posle hodočašća u Rim razočarao se u mnoge postupke Katoličke crkve, posebno prodaju oproštajnica. Svoje neslaganje izneo je u čuvenih 95 teza prikucanih na vrata jedne crkve u Vintenbergu 31. oktobra 1517. godine. Taj datum smatra se početkom Reformacije, a Luterove ideje su se, zahvaljujući pronalasku štamparske mašine, brzo proširile širom Nemačke. Posle ekskomunikacije osnovana je crkva koja će se po njemu nazvati luteranskom, a Luterove ideje su kasnije ispirisale brojne crkave koje će nazvati protestantskim.

Na današnji dan 1965. godine počeo je sa radom Treći program Radio Beograda. Nastao je po ugledu na slične programe osnovane u evropskim zemljama posle Drugog svetskog rata. Njegov utemeljivač i prvi glavni i odgovorni urednik bio je Aleksandar Acković. Osnivanjem ovog specifičnog programa izašlo se u susret rastućoj potrebi za kulturom, umetnošću i teorijom, koje se posredstvom radio talasa ne popularišu, već se predstavljaju u svom izvornom obliku. Program je u početku emitovan tri puta nedeljno po tri sata, a od 1. januara 1966. godine svake večeri. Za još jedan sat emitovanje programa produženo je 10. novembra 1969, a od 1. aprila 2002. godine program se emituje od 20 do 5 sati ujutro. Treći program se sastoji iz dve celine: muzičkog i govornog dela. U prvom se emituje isključivo umetnička muzika svih perioda i stilova, sa posebnim akcentom na srpsku muzičku baštinu. U govornom delu velika pažnja se poklanja dijaloškim formama: tribinama, konfrotacijama i sučeljavanjima vezanim za aktuelane društvene probleme. Počev od jula 1969. godine redakcija izdaje tromesečni časopis "Treći program".

1483. - Rođen Martin Luter, nemački verski reformator, osnivač protestantizma (Ajsleben, 10. 11. 1483 - Ajsleben, 18. 02. 1546)

1493. - Rođen Paracelzus (Teofrast Bombast fon Hohenhajm), švajcarski lekar, alhemičar i filozof (Ajnzideln, 10. 11. 1493 - Salcburg, 25. 09. 1541)

1668. - Rođen Fransoa Kupren, francuski kompozitor i orguljaš (Pariz, 10. 11. 1668 - Pariz, 12. 09. 1733)

1697. - Rođen Vilijam Hogart, engleski slikar i grafičar (London, 10. 11. 1697 - London, 26. 10. 1764)

1759. - Rođen Johan Fridrih Šiler, nemački književnik, istoričar i teoretičar umetnosti (Marbah, 10. 11. 1759 - Vajmar, 09. 05. 1805)

1796. - Umrla Katarina II Aleksejevna (Velika), ruska carica (Štetin, 02. 05. 1729 - Sankt Petersburg, 10. 11. 1796)

1891. - Umro Žan Artur Rembo, francuski književnik (Šarlvil, 20. 10. 1854 - Marsej, 10. 11. 1891)

1901. - Rođen Milan Bartoš, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, ekspert za međunarodno pravo, akademik (Beograd, 10. 11. 1901 - Beograd, 12. 03. 1974)

1910. - Osnovano Društvo za srpski jezik i književnost

1919. - Rođen Mihail Timofejevič Kalašnjikov, ruski general, inženjer, konstruktor oružja (Kurija, 10. 11. 1919)

1923. - Rođen Dragoslav Andrić, književnik, prevodilac, dramaturg, leksikograf i publicista (Čačak, 10. 11. 1923 - Beograd, 27. 05. 2005)

1925. - Rođen Ričard Barton (Ričard Dženkins), britanski pozorišni i filmski glumac (Pontrihidifen, 10. 11. 1925 - Ženeva, 05. 08. 1984)

1932. - Rođen Roj Šajder, američki filmski glumac (Orindž, 10. 11. 1932 - Litl Rok, 10. 02. 2008)

1937. - Rođen Dimitrije Kalezić, teolog, profesor Bogoslovskog fakulteta u Beogradu (Klikovače, 10. 11. 1937)

1938. - Umro Mustafa Kemal Ataturk, turski general i državnik, prvi predsednik moderne Turske (Solun, 12. 03. 1881 - Carigrad, 10. 11. 1938)

1943. - Rođen Novica Savić, dramski pisac (Blace, 10. 11. 1943 - Beograd, 17. 10. 2004)

1974. - Rođena Kristina Kovač, pevačica i kompozitor (Beograd, 10. 11. 1974)

1975. - Italija i Jugoslavija potpisala "Osimske sporazume"

1977. - Rođena Britani Marfi, američka filmska glumica (Atlanta, 10. 11. 1977 - Los Anđeles, 20. 12. 2009)

1982. - Umro Leonid Iljič Brežnjev, sovjetski političar i državnik, generalni sekretar CK KPSS i predsednik Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR (Kamensko, 19. 12. 1906 - Moskva, 10. 11. 1982)

1983. - Američki student Fred Koen javno prikazao prvi kompjuterski virus

1988. - Umro Janika Balaž, tamburaš, koncert-majstor Velikog tamburaškog orkestra RTV Novi Sad (Bačko Gradište, 1925 - Novi Sad, 10. 11. 1988)

2000. - SRJ posle osam godina odsustvovanja ponovo postala članica Organizacije za evropsku bezbednost i saradnju (OEBS)

2000. - Umro Žak Šaban-Delmas, francuski političar i državnik, dugogodišnji gradonačelnik Bordoa, premijer Francuske (Pariz, 07. 03. 1915 - Pariz, 10. 11. 2000)

2006. - Umro Džek Palans (Vladimir Palahnjuk), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Latimer Majns, 18. 02. 1919 - Montesito, 10. 11. 2006)

2007. - Umro Čedomir Lakić, novinar lista Politika (Bilišani - Obrovac, 1935 - Beograd, 10. 11. 2007)

2007. - Umro Norman Majler, američki književnik i novinar (Long Brenč, 31. 01. 1923 - Njujork, 10. 11. 2007)

2008. - Umrla Mirijam Makeba, južnoafrička pevačica, "Mama Afrika" (Johanesburg, 04. 03. 1932 - Kastel Volturno,10. 11. 2008)

2008. - Umro Nikola Kavaja, disident (Peć, 03. 10. 1932 - Beograd, 10. 11. 2008)

2009. - Umro dr Ratko Nešković, filozof, profesor i dekan Filološkog fakulteta u Beogradu, glavni i odgovorni urednik časopisa "Gledišta" i "Marksistička misao" (Donji Statovac, 03. 03. 1941 - Beograd,10. 11. 2009)

2009. - Umro Dušan Dančuo, pevač starogradske muzike (Karlovac, 1922 - Beograd, 10.11. 2009)

2009. - Umro Slobodan Moča Momčilović, novinar i urednik Borbe, Politike Ekspres, Tempa i Sportskog žurnala, doajen sportskog novinarstva (Beograd, 1944 - Beograd, 10. 11. 2009)

2009. - Umro Robert Enke, nemački fudbalski golman, reprezentativac (Jena, 24. 08. 1977 - Nojštat, 10. 11. 2009)

[Bisernica]

11. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/240pxDostoevskij_1872-1.jpg


Ruski pisac Fjodor Mihajlovič Dostojevski rođen na današnji dan 1821. godine. Prvi svetski rat okončan 11. novembra 1918. Glumac Dragomir Bojanić-Gidra preminuo 1993. godine.


Na današnji dan 1821. godine rođen je ruski pisac Fjodor Mihajlovič Dostojevski. Kao učesnik utopijsko-socijalističkog kružooka Mihaila Petraševskog-Butaševiča, bio je hapšen zbog revolucionarnih planova i osuđen na smrt 1849. ali je kazna zamenjena progonstvom u Sibir, gde je proveo 10 godina. Njegova rana dela ("Bedni ljudi", "Poniženi i uvređeni") inspirisana su socijalnim tragedijama malih ljudi. Osnovne odlike njegove književnosti su psihološke analize, traganje za korenima ljudske tragike, fenomen religioznosti. Veoma je uticao na svetsku literaturu. Ostala dela: "Zločin i kazna", "Braća Karamazovi", "Zli dusi", "Mladić", "Kockar", "Idiot", "Dvojnik", "Bele noći", "Netočka Nezvanova", "Zapisi iz mrtvog doma" i publicistička dela "Piščev dnevnik", "Politički zapisi".

Pozorišni, filmski i televizijski glumac Dragomir Bojanić-Gidra umro je na današnji dan 1993. godine. Glumačku karijeru je počeo u Narodnom pozorištu u Beogradu, u koje ga je uveo Raša Plaović zapazivši mladog studenta prve godine Pozorišne akademije. Na sceni nacionalnog teatra, a zatim i Jugoslovenskog dramskog pozorišta igrao je Šekspira, Nušića, Gogolja, Dikensa, Brehta. Bio je najmlađi Mitke u istoriji jugoslovenskog pozorišta, ali svog Hamleta, što mu je bila najveća želja, nije dočekao. Snimio je više od 50 igranih filmova i veliki broj televizijskih serija. Pomenimo: "Kroz granje nebo", "Marš na Drinu", "Valter brani Sarajevo", "Biće skoro propast sveta", "Lude godine", "Žikina dinastija", "Majstori". Dobitnik je niza glumačkih nagrada, među kojima se izdvajaju "Velika povelja" na festivalu u Nišu 1968. godine za glavnu ulogu u filmu "U raskoraku" i "Zlatna arena" u Puli, 1974. godine za film "Svadba".

1405. - Umrla kneginja Milica, žena kneza Lazara Hrebeljanovića (1335 - Ljubostinja, 11. 11. 1405)

1855. - Umro Seren Kjerkegor, danski filozof i književnik (Kopenhagen, 05. 05. 1813 - Kopenhagen, 11. 11. 1855)

1855. - Rođen Stevan Sremac, književnik (Senta, 11. 11. 1855 - Sokobanja, 13. 08. 1906)

1855. - Katastrofalni zemljotres pogodio Tokio - poginulo 106 hiljada ljudi

1878. - Umro Stjepan Mitrov Ljubiša, književnik i političar (Budva, 29. 02. 1824 - Beč, 11. 11. 1878)

1885. - Rođen Džordž Smit Paton, američki general (San Gabrijel,11. 11. 1885 - Hajdelberg, 21. 12. 1945)

1888. - Rođen Andrej Nikolajevič Tupoljev, sovjetski konstruktor aviona (Pustamazovo, 11. 11. 1888 - Moskva, 23. 12. 1972)

1898. - Rođen Rene Kler (Rene Lusijen Šomet), francuski scenarista, reditelj i teoretičar (Pariz, 11. 11. 1898 - Pariz, 15. 03. 1981)

1918. - Prvi svetski rat okončan 11. novembra 1918. godine, potpisivanjem primirja u Kompjenjskoj šumi kod Pariza. Primirje je bilo na snazi sve do zaključivanja konačnog mirovnog sporazuma u Versaju, 28. juna 1919. godine.

1921. - Rođen Jovan Šćekić, novinar i urednik TV Beograd (Sarajevo, 11. 11. 1921 - Beograd, 31. 10. 2002)

1922. - Rođen Kurt Vonegat, američki književnik (Indijanopolis, 11. 11. 1922 - Njujork 11. 04. 2007)

1930. - U Beogradu otkriven Spomenik zahvalnosti Francuskoj

1940. - Rođena Božidarka Frajt, filmska i TV glumica (Velika Žuljevica, 11. 11. 1940)

1941. - U Ufi, SSSR, počela sa radom radio-stanica "Slobodna Jugoslavija"

1946. - Rođen Dimitrije Boarov, novinar Ekonomske politike, TV Novi Sad i nedeljnika Vreme (Bečej, 13. 11. 1946)

1948. - Rođen Dušan Prelević Prele, muzičar, književnik i scenarista (Beograd,11. 11. 1948 - Beograd, 28. 07. 2007)

1952. - Pronalazači video-rekordera Džon Mulin i Vejn Džonson prvi put javno demonstrirali rad tog uređaja u Los Anđelesu

1958. - Izašao prvi broj Ilustrovane politike

1962. - Rođena Demi Mur, američka filmska glumica (Ruzvel, 11. 11. 1962)

1974. - Rođen Leonardo Dikaprio, američki filmski glumac (Los Anđeles, 11. 11. 1974)

1975. - Proglašena nezavisnost Angole posle pet vekova portugalske kolonijalne vlasti, a za prvog predsednika izabran Agostino Neto

1989. - U Budimpešti osnovana Centralno-evropska inicijativa, u cilju promovisanja regionalne saradnje zemalja Centralne i Istočne Evrope, čiji je Jugoslavija jedan od osnivača

2004. - Umro Nikola A. Kosić, major vojske Kraljevine Jugoslavije, novinar Srpskog radio programa u Milvokiju (Kraljevo, 1907 - Čačak, 11. 11. 2004)

2008. - Poslednji automobil Jugo, pod rednim brojem 794.428, sišao sa trake Fabrike automobila "Zastava" u Kragujevcu i završio u Muzeju; prvi Jugo ručno napravljen 2.oktobra 1978, a serijska proizvodnja počela 28. novembra 1980. godine

2004. - Umro Jaser Arafat, palestinski političar i državnik, predsednik Palestine, nobelovac (Kairo, 24. 08. 1929 - Pariz, 11. 11. 2004)

2008. - Umrla Nikica Marinović, prva mis SFRJ (Rijeka Dubrovačka, 1947 - Beograd, 11. 11. 2008)

2009. - Umro Novica Urošević, kompozitor, aranžer i producent (Drmno, 05. 07. 1945 - Beograd, 11. 11. 2009)

2010. - Umro Dino de Laurentis, italijanski filmski producent (Tore Anuncijata, 08. 08. 1919 - Beverli Hils, 11. 11. 2010)

[Bisernica]

12. novembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Francuski vajar Ogist Roden rođen u Parizu 12. novembra 1840. godine. Na današnji dan 1920. Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca i Italija potpisale Rapalski sporazum. Fakulteta političkih nauka u Beogradu osnovan 1968. godine.


Čuveni francuski vajar Ogist Roden rođen je u Parizu 12. novembra 1840. godine. Roden je studirao na pariskoj Akademiji za primenjenu umetnost i uzaludno pokušavao da bude primljen na Umetničku akademiju. Odbijen je prilikom prvih pokušaja da izlaže na pariskom Salonu. I kasnije kao priznat umetnik, proglašavan je najvećim vajarem nakon Mikelanđela i istovremeno napadan. Njegov akt "Bronzano doba" na pariskom Salonu doživljava kritike, radovi "Viktor Igo" iz Pale Rojala, "Mislilac" sa Panteona bivaju uklonjeni, dok njegovog "Balzaka" ne prihvataju stručne komisije. Roden je najviše radio aktove u mermeru: "Adam i Eva", "Poljubac", "Orfej i Euridika", "Zemlja", "Amor i psiha", kao i portrete-poprsja svojih savremenika: Žorža Klemansoa, Gustava Malera, Anatola Fransa, Bernara Šoa. Čuvena je njegova kompozicija "Vrata pakla" inspirisana Danteom, kao i spomenik "Građani Kalea". Za njim su ostale brojne skice aktova i crteža plesačica. Kada je 1900. godine, u okviru Svetske izložbe u Parizu, Rodenu dodeljen poseban pavljon, umetnička veličina njegovog dela je opšte priznata. Bio je revolucionarni začetnik savremene skulpture. Oscilirao je između realizma i anticipacije skulpture između dva rata. Njegova skulptura proglašavana je i impresionističkom. Humanim stavom i naturalističkim izražavanjem Roden je izvršio presudan uticaj na francusko i evropsko vajarstvo.

Na današnji dan 1920. godine, pod pritiskom Britanije i Francuske, Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca potpisala je sa Italijom Rapalski sporazum. Tim dokumentom određeno da Istra, Julijska krajina, Zadar i ostrva Cres, Lošinj, Lastovo i Palagruža predstavljaju italijansku teritoriju. Italija je 1924. godine anektirala i Rijeku, koja je do tada bila slobodan grad.

1833.- Rođen Aleksandar Porfirjevič Borodin, ruski kompozitor i hemičar
(Petrograd, 12. 11. 1833 - Petrograd, 28. 02. 1887)

1839.- U Srbiji donet prvi vojni zakon u kome su razrađeni oblici ugrožavanja bezbednosti vojske, u spomen na taj događaj, 12. novembar se obeležava kao Dan Vojno-bezbednosne agencije

1916.- Umro Persival Lovel, američki industrijalac, popularizator ideje o životu na Marsu
(Boston, 13. 03. 1855 - Mars Hil, 12. 11. 1916)

1920.- Rapalskim ugovorom između Kraljevine SHS i Italije rešeno je pitanje granica između dve zemlje posle Prvog svetskog rata

1929.- Rođena Grejs Keli, američka filmska glumica, princeza od Monaka, dobitnica "Oskar"-a
(Filadelfija, 12. 11. 1929 - Monte Karlo, 14. 09. 1982)

1933.- Nacionalsocijalistička radnička partija Nemačke Adolfa Hitlera pobedila na izborima i došla na vlast u Nemačkoj

1933.- Rođen Borisav Ivkov, šahovski velemajstor
(Beograd, 12. 11. 1933)

1941.- Sovjetska Crvena armija, u Drugom svetskom ratu, zaustavila nadiranje nemačkih snaga prema Moskvi

1942.- Britanska Osma armija, generala Bernarda Montgomerija, u Drugom svetskom ratu, ponovo zauzela Tobruk u Libiji

1955.- Umro Augustin-Tin Ujević, književnik
(Vrgorac, 05. 07. 1891 - Zagreb, 12. 11. 1955)

1956.- Pozorište Atelje 212 počelo sa radom

1961.- Rođena Nađa Komaneči, rumunska gimnastičarka, svetska i olimpijska šampionka (Georgije Dež, 12. 11. 1961)

1965.- Rođen Bojan Suđić, dirigent, šef-dirigent Simfonijskog orkestra RTB-a
(Beograd, 12. 11. 1965)

1968.- Osnovan Fakultet političkih nauka u Beogradu

1974.- Južna Afrika suspendovana iz Generalne skupštine UN, zbog politike aparthejda

1982.- Jurij Andropov izabran za generalnog sekretara Centralnog komiteta Komunističke partije Sovjetskog Saveza, dan posle smrti Leonida Brežnjeva

1989.- Umrla Dolores Ibaruri - La Pasionarija, španska revolucionarka, predsednica KP Španije
(Aljarta, 09. 12. 1895 - Madrid, 12. 11. 1989)

1990.- Umro Jani Rico, grčki književnik
(Monevmasi, 01. 05. 1909 - Atina 12. 11. 1990)

2001.- Umro Radovan Vlajković, političar i državnik, predsednik Predsedništva i Skupštine Vojvodine i Predsedništva SFRJ
(Buđanovci, 18. 11. 1922 - Novi Sad, 12. 11. 2001)

2001.- Umro Đokica Milaković, pozorišni, filmski i TV glumac
(Darda,16. 09. 1925 - Zagreb, 12. 11. 2001)

2004.- Umro Ljubomir Rajnvajn, novinar, urednik TANJUG-a
(Cetinje, 1923 - Beograd, 12. 11. 2004)

2007.- Umro Ajra Levin, američki književnik
(Njujork, 27. 09. 1929 - Njujork, 12. 11. 2007)

2008. - Umro Živojin Bumbaširević, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Klinike za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, akademik
(Kruševac, 26. 07.1920 - Beograd, 12. 11. 2008)

2010. - Umro Henrik Mikolaj Gorecki, poljski kompozitor
(Černica Ribnik, 06. 12. 1933 - Katovice, 12. 11. 2010)

[Bisernica]

13. novembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg



Na današnji dan rođen Petar Petrović Njegoš, a umro Anastas Jovanović. Dinar prestao da postoji kao platežno sredstvo u Crnoj Gori.



Godine 1813. rođen je Petar Drugi Petrović Njegoš, crnogorski vladika, vladar i književnik (Njeguši, 13. 11. 1813 - Cetinje, 31. 10. 1851). Rođen je 1. novembra (po julijanskom kalendaru ili 13. po gregorijanskom ) u selu Njegušima, glavnom selu Katunske nahije, pod Lovćenom i nadomak Jadranskog mora, kao Rade (Radivoje), sin Toma Markova Petrovića i Ivane (rođene Proroković) iz istog sela. Imao je dva brata (Pera i Jovana) i dve sestre. Po zavladičenju on se potpisivao samo svojim kaluđerskim imenom - Petar i prezimenom - Petrović: vladika Petar Petrović. Međutim, u narodu nije bio poznat kao vladika Petar nego upravo kao vladika Rade. Vladika se u proleće 1850. razboleo od grudne bolesti kojoj je uzalud tražio izlečenje u Italiji, i od koje je i preminuo 10. oktobra na 1851. na Cetinju. Osim što je bio duhovni i svetovni vladar Crne Gore, Njegoš se bavio književnim radom. Najpoznatiji Njegoševi spevovi su : Gorski vijenac, Luča mikrokzma i Lažni Car Šćepan Mali.

Na današnji dan 1899. godine umro je Anastas Jovanović, grafičar, slikar i prvi srpski fotograf (Vraca, 1817 - Beograd, 13. 11. 1899). Anastas Jovanović je štamparski zanat učio u Beogradu, a bakrorez i crtanje na Akademiji Svete Ane u Beču. U svet umetnosti zakoračio je radeći slova azbuke za srpski bukvar, štampan u Kragujevcu 1838. godine. Njegov radoznali i preduzimljivi duh ogledao se i na ilustracijama knjiga, nacrtima diploma i odlikovanja. Bavio se dagerotipijom - najstarijom fotografskom tehnikom, ali najznačajniji radovi u toj oblasti nisu sačuvani. Jovanovićev opus fotografije i litografije predstavlja nezaobilaznu umetničku i dokumentarnu tekovinu za proučavanje srpske istorije 19. veka. Projekat "Srpski spomenici" čine 4 mape originalnih litografija sa serijom portreta istorijskih ličnosti i događaja. Izradio je prve stereofotografije o Beogradu i Beču. U Srbiju je iz Beča doneo prvu modernu kameru. Već 1846. godine imao je treću foto-kameru u svetu, kojom je snimao talbotipije - foto-negative na papiru. Napisao je "Autobiografiju", izuzetno značajnu za proučavanje Beograda u vreme vladavine Obrenovića, na čijem je dvoru bio upravitelj, ali i lični prijatelj kneza Mihaila.

1831 - Rođen Džejms Klerk Maksvel, britanski fizičar
(Edinburg, 13. 11. 1831 - Kembridž, 05. 11. 1879)

1868 - Umro Đoakino Rosini, italijanski kompozitor
(Pesaro, 29. 02. 1792 - Pariz, 13. 11. 1868)

1871 - Rođen Vladislav Ribnikar, novinar, pokretač i urednik lista "Politika" (Trstenik, 13. 11. 1871 - Rožaj planina 01. 09. 1914)

1903 - Umro Kamij Pisaro, francuski slikar i grafičar
(Sen Tomas, 10. 07. 1830 - Pariz, 13. 11. 1903)

1943 - Rođena Katarina Karađorđević, princeza
(Atina, 13. 11. 1943)

1965 - Umro Vladimir Petković, arheolog i istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta, upravnik Narodnog muzeja u Beogradu, akademik
(Veliko Orašje, 30. 09. 1874 - Beograd, 13. 11. 1965)

1974 - Umro Vitorio de Sika, italijanski filmski glumac i reditelj
(Napulj, 07. 07. 1901 - Pariz, 13. 11. 1974)

1980 - Rođen Miloš Vujanić, košarkaš, reprezentativac
(Loznica, 13. 11. 1980)

1986 - Umro Dimitrije Vučenov, književnik, književni istoričar, kritičar i prevodilac
(Vukovar, 30. 10. 1911 - Beograd, 13. 11. 1986)

1998 - Umro Slobodan Džunić, književnik, urednik Radio Beograda
(Temska, 28. 11. 1921 - Beograd, 13. 11. 1998)

2000 - Dinar prestao da bude zvanično platežno sredstvo u Crnoj Gori

2004 - Umro Boško Đukić, novinar, dopisnik "Glasa Amerike" iz Crne Gore
(Mojkovac - Beograd, 13. 11. 2004)

2004 - Umro Emir Smajić, novinar TANjUG-a
(Travnik, 1943 - Beograd, 13. 11. 2004)

2007- Umro Branko Milinović, advokat, humanista i dobrotvor
(Brčko, 07. 04. 1910 - Los Anđeles, 13. 11. 2007)

2009 - Umrla Ljubica Vrsajkov-Sivčev, operska pevačica, primadona Beogradske opere, muzički pedagog, plivački sudija
(Beograd,13. 11. 2009)

2010 - Umro Miloš Petrović, čembalista, pijanista, kompozitor, džez i rok muzičar, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Zemun, 18. 10. 1952 - Beograd, 13. 11. 2010)

2010 - Umro Luis Garsija Berlanga, španski književnik, režiser i scenarista
(Valensija, 12. 07. 1921 - Madrid, 13. 11. 2010)

[Bisernica]

14. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/imagesqtbnANd9GcStrOzMvMWOL_PsY4wj8X8tnA-1.jpg


Na današnji dan 1862. godine rođena glumica Narodnog pozorišta Augusta Vela Nigrinova. Godine 1921. izolovan insulin. Sporazum o vojnoj pomoći SAD Jugoslaviji potpisan 14. novrmbra 1951. godine.


Pozorišna glumica Augusta Vela Nigrinova rođena je na današnji dan 1862. godine u Ljubljani. Vela Nigrinova pojavila se na pozorišnoj sceni 1876. godine u ljubljanskom "Dramatičnom društvu". Član ansambla Narodnog pozorišta u Beogradu postala je 1882. godine. Njena pojava u predstavi "Debora" bila je pravi umetnički događaj. Od tada se umetnički brzo razvijala i uspešno ulazila u teški dramski repertoar tumačeći likove romantičnih ili tragičnih heroina. U dvadesetpetogodišnjoj karijeri, Nigrinova je odigrala oko 400 uloga. U istoriji srpske glume, ostala su zapamćena njena izvođenja Julije ("Romeo i Julija"), Ofelije ("Kralj Lir"), Margaret Gotje ("Dama s kamelijama"), Eboli ("Don Karlos"), Esmeralde ("Zvonar Bogorodičine crkve"), Safo, Marije Stjuart. Izraziti glumački dar, uzdržana mimika, scenska lepota,njen duboki alt i, za ono vreme, izuzetno studiozna obrada uloga, omogućili su joj veliki uspeh kod kritičara i publike, koja ju je nazivala našom Eleonorom Duze. Često je gostovala u pozorištima Novog Sada, Zagreba, Ljubljane, Praga, Sofije. Kada joj je ponuđen angažman u češkom Narodnom pozorištu, Nigrinova ga je odbila izjavivši da joj je Srbija "najdraža otadžbina". Zavolela je srpsku sredinu i saživela se sa duhom i mentalitetom Beograda.

1716. - Umro Gotfrid Vilhelm Lajbnic, nemački filozof i matematičar (Lajpcig, 01. 07. 1646 - Hanover, 14. 11. 1716)

1765. - Rođen Robert Fulton, američki inženjer, konstruktor prvog parobroda u svetu "Klermon" (Mala Britanija, 14. 11. 1765 - Njujork, 24. 02. 1815)

1814. - Rođen Janko Šafarik, istoričar i filolog (Kiškereš, 14. 11. 1814 - Beograd, 18. 07. 1876)

1831. - Umro Georg Vilhelm Hegel, nemački filozof (Štutgart, 27. 08. 1770 - Berlin, 14. 11. 1831)

1840. - Rođen Klod Mone, francuski slikar (Pariz, 14. 11. 1840 - Živerni, 05. 12. 1926)

1884. - Umro Alfred Edmund Brem, nemački zoolog (Retendorf, 02. 02. 1829 - Vajmar, 14. 11. 1884)

1889. - Rođen Džavaharlal Nehru, indijski političar i državnik, prvi predsednik nezavisne Indije (Alahabad, 14. 11. 1889 - Nju Delhi, 27. 05. 1964)

1921. - Kanadski istraživači Frederik Benting i Čarls Best izolovali insulin, u spomen na ovo otkriće 14. novembar se obeležava kao Svetski dan borbe protiv dijabetesa

1926. - Štampan prvi broj lista "Filmske novine"

1935. - Rođen Husein, jordanski kralj (Aman, 14. 11. 1935 - Aman, 07. 02. 1999)

1946. - Umro Manuel de Falja, španski kompozitor i pijanista (Kadiz, 23. 11. 1876 - Alta Grasia, 14. 11. 1946)

1948. - Rođen Čarls, princ od Velsa, britanski prestolonaslednik (London, 14. 11. 1948)

1950. - Isidora Sekulić postala redovan član Srpske akademije nauka i umetnosti

1951. - Potpisan sporazum o vojnoj pomoći SAD Jugoslaviji

1966. - Otvoren prvi butik u Beogradu -"Eva"

1994. - Uspostavljen kopneni saobraćaj ispod kanala Lamanš

1994. - Umro Rastko Tadić, pozorišni glumac i reditelj (Nova Varoš, 11. 03. 1933 - Beograd, 14. 11. 1994)

1999. - Umro Vane Marinović, književnik (Kosovska Mitrovica, 17. 05. 1926 - Beograd, 14. 11. 1999)

2009. - Umro dr Sima Ćirković, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Osijek, 21. 01. 1929 - Beograd,14. 11. 2009)

2010. - Umro Lari Evans, američki šahista i šahovski pisac (Njujork, 22. 03. 1932 - Reno, 14. 11. 2010)

[Bisernica]

15. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/200pxJohannes_Kepler_1610-1.jpg


Na današnji dan umrli nemački astronom, matematičar i fizičar Johan Kepler i Milivoje Živanović, pozorišni, filmski i TV glumac.


1630. - Umro Johan Kepler, nemački astronom, matematičar i fizičar. Podržavao je Kopernikov heliocentrični sistem. Kepler je otkrio tri zakona kretanja planeta. Prvi zakon, koji je otkrio 1605. govori da se planete okreću oko sunca po eliptičnoj putanji u jednoj žižnoj tački. Drugi zakon radijus vektori opisuju jednake površine u istim vremenskim intervalima. Treći zakon kaže - Kvadrati perioda obilaska planeta oko sunca (T) su srazmerni kubovima velikih poluosa (a) njihovih putanja.

1976. - Umro Milivoje Živanović, pozorišni, filmski i TV glumac. Milivoje Živanović je jedan od najvećih glumaca našeg pozorišta. Karijeru je počeo u putujućoj pozorišnoj družini, da bi 1923. godine, po preporuci Branislava Nušića, postao član Narodnog pozorišta u Novom Sadu. Igrao je u Skoplju, a 1923. prelazi u Beograd, u Narodno pozorište. Nastupio je u prvoj predstavi Jugoslovenskog dramskog pozorišta "Kralj Betajnove" 1947. godine i na sceni ovog teatra ostvario uloge koje su mu donele najveća priznanja. Za više od pedeset godina umetničkog rada Živanović je tumačio karakterne, romantične, tragične i komične likove klasičnog i modernog domaćeg i stranog repertoara: Peru Segedinca Laze Kostića, Agatona u "Ožalošćenoj porodici", Šekspirovog Otela, uloge u komadima Ibzena, Strindberga, Tolstoja... Posle predstave "Zatočenici iz Altone", Sartr mu je rekao: "Vi ste moju filozofiju razumeli dublje od mene samog". Svoju životnu ulogu, Jegora Buličova M. Gorkog, Živanović je prvi put odigrao 1951. godine. Tu je ostvario svoj umetnički san o maksimalnoj prirodnosti i neposrednosti glumačkog izraza. Prilikom gostovanja u Moskvi, 1966. godine, za svoga Jegora je dobio "Medalju Stanislavskog", koju mu je dodelio Moskovski hudožestveni teatar, na čijim je daskama često gostovao. Živanović je bio "pionir" našeg filma. Počev od "Sofke" do "Lelejske gore", igrao je u preko 20 filmova i više TV drama. Od 1999. godine u Požarevcu se, u znak sećanja na velikog majstora scene, održavaju Glumačke svečanosti "Milivoje Živanović".

1787. - Umro Kristof Vilibald Gluk, nemački kompozitor i dirigent
(Erazbah, 02. 07. 1714 - Beč, 15. 11. 1787)

1862. - Rođen Gerhart Hauptman, nemački književnik, nobelovac
(Obersalcbrun, 15. 11. 1862 - Agnetendorf, 06. 06. 1946)

1891. - Rođen Averal Hariman, američki političar i diplomata
(Njujork, 15. 11. 1891 - Njujork, 26. 07. 1986)

1891. - Rođen Ervin Romel, namački feld- maršal, poznat kao "Pustinjska lisica"
(Švabia, 15. 11. 1891 - Herlingen, 14. 10. 1944)

1896. - Puštena u rad hidrocentrala na Nijagari uz primenu Teslinog polifaznog sistema

1914. - Rođen Petar Drapšin, general, narodni heroj
(Turija, 15. 11. 1914 - Beograd, 02. 11. 1945)

1916. - Umro Henrik Sjenkijevič, poljski književnik, nobelovac
(Vola Orkzejska, 05. 05. 1846 - Vevej, 15. 11. 1916)

1920. - U Ženevi počelo prvo redovno zasedanje Lige naroda

1941. - Rođen Ilija Jorga, lekar, karatista, reprezentativac, evropski i svetski šampion
(Beograd, 15. 11. 1941)

1942. - Štampan prvi broj lista "Slobodna Vojvodina" - 01. 01. 1952. preimenovan u "Dnevnik"

1944. - Štampan prvi broj lista "Borba" u oslobođenom Beogradu

1976. - Umro Žan Gaben, francuski filmski i pozorišni glumac
(Pariz,17. 05. 1904 - Neji, 15. 11. 1976)

1983. - Rođen Fernando Verdasko, španski teniser
(Madrid, 15. 11. 1983)

2007. - Umro Milun Vidić, akademski vajar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu
(Roge, Požega, 12. 12. 1940 - Beograd, 15. 11. 2007)

2008. - Umro Petar Damjanov, novinar i publicista, urednik listova "Front", "Narodna armija" i "Vojska"
(Zrenjanin, 1943 - 15. 11. 2008)

2008. - Umrla Jadranka Nikolić, modni kreator
(1948 - 15. 11. 2008)

2009. - Umro Pavle (Gojko Stojčević), episkop pećki i mitropolit beogradsko- karlovački, 44. patrijarh Srpske pravoslavne crkve
(Kućanci, 11. 09. 1914 - Beograd, 15. 11. 2009)

[Bisernica]

16. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/250pxBlok-1.jpg


Na današnji dan rođeni Aleksandar Blok i Slobodan Šijan, a umrli Klerk Gebl i Petre Prličko. Osnovan UNESKO.


1880. u Petrogradu rođen Aleksandar Aleksandrovič Blok, ruski književnik. Odgojen u izrazito intelektualnoj sredini svoje porodice, upoznao se rano s najboljim dostignućima ruskog i evropskog pesništva kao i modernog lirskog izraza. U književnost ulazi simbolističkim Pesmama o divnoj dami u kojima obrađuje mistično-religioznu tematiku i u melodioznim stihovima punim nedorečenosti uspeva da izrazi nedefinisane težnje svoje generacije za nedostižnim idealom. Postepeno u njegovu poeziju počinje da se uvlači oštar smisao za životnu realnost i tematika se proširuje motivima iz gradskog života. Pod uticajem revolucionarnih previranja u Rusiji, pesnik napušta konačno i svoju društvenu izolaciju, priključuje se naprednim strujama i u svojoj najpoznatijoj poemi Dvanaestorica (1918.) daje grandioznu simboličnu viziju revolucije.

1946.- Rođen Slobodan Šijan, filmski i TV reditelj, scenarista, publicista i slikar. Šijan je završio slikarstvo na Akademiji likovnih umetnosti i filmsku režiju na Fakultetu dramskih umetnosti. U periodu od 1965-85. godine aktivno se bavi likovnom umetnošću. U početku, blizak je grupi Medijala, da bi kasnije svojim radom nastupao u okviru Nove umetničke prakse 70-tih. Kao reditelj, bavio se eksperimentalnim filmom, radio je televizijske emisije i filmove, da bi se početkom 80-tih uključio i u profesionalnu kinematografiju. Objavio je tekstove o filmu u domaćim i starnim filmskim časopisima, a priredio je i nekoliko knjiga i publikacija o domaćim i stranim filmskim rediteljima. Tokom 1990 i 1991. bio je direktor Jugoslovenske kinoteke u Beogradu. Godine 1996. u anketi Akademije za filmsku umetnost i nauku, organizovanoj povodom 100-godišnjice filma kod nas, njegov film Ko to tamo peva, proglašen je za najbolji jugoslovenski film snimljen tokom poslednjih 50 godina. Profesor je filmske režije na Fakultetu dramskih umetnosti.

42. p.n.e. - Rođen Tiberije Klaudije Neron, rimski imperator
(16. 11. 42. p.n.e - Kapri,16. 03. 37)

1848. - Uspostavljena Rimska republika - početak revolucionarnog vrenja u Evropi

1831. - Umro Karl fon Klauzevic, pruski general i vojni pisac
(Burg, 01. 06. 1780 - Breslav, 16. 11. 1831)

1895. - Rođen Paul Hindemit, nemački kompozitor
(Hanau, 16. 11. 1895 - Frankfurt, 28. 12. 1963)

1912.- Počela Bitoljska bitka u Prvom balkanskom ratu

1914.- Počela Kolubarska bitka u Prvom svetskom ratu

1933. - Sovjetski Savez i Sjedinjene Američke Države uspostavili diplomatske odnose

1941.- Počela druga velika nemačka ofanziva na Moskvu

1945.- Potpisan Statut UNESCO (Organizacija UN za prosvetu, nauku i kulturu), stupio na snagu 04. 11. 1946.godine

1960.- Umro Klerk Gebl (Vilijem Gebl), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Kadis, 01. 02. 1901 - Holivud, 16. 11. 1960)

1964. - Rođena Dajana Krol, kanadska džez-pevačica (Nanaimo, 16. 11. 1964)

1965. - Lansiran svemirski brod "Venera 3", aterirao 01. 03. 1966. godine

1972. - Organizacija Ujedinjenih nacija za prosvetu, nauku i kulturu (UNESCO) usvojila Konvenciju o očuvanju svetske kulturne i prirodne baštine, stupila na snagu decembra 1975. godine

1977. - Osnovan Institut za kardiovaskularne bolesti u Sremskoj Kamenici

1981. - Umro Vilijam Holden (Vilijam Frenklin Bidl), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (O Felon, 17. 04. 1918 - Santa Monika, 16. 11. 1981)

1995. - Umro Petre Prličko, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj
(Veles, 13. 03. 1907 - Skoplje, 16. 11. 1995)

1995. - Potpisana Deklaracija o principima tolerancije, u spomen na ovaj događaj Generalna skupština Ujedinjenih nacija je 1996. godine ustanovila 16. novembar kao Međunarodni dan tolerancije

1997.- Umro Žorž Marše, francuski političar i publicista, generalni sekretar KP Francuske (La Hoget, 07. 06. 1920 - Pariz, 16. 11. 1997)

2000. - Umro Milan Milivojević-Mintoš, novinar i urednik "Borbe"
(Knin, 1946 - Beograd, 16. 11. 2000)

2000.- Narodni pokret "Otpor" dobio nagradu MTV za slobodu mišljenja "Free your mind"

2000.- Obnovljeni diplomatski odnosi SRJ sa Francuskom, Nemačkom, Velikom Britanijom i SAD, prekinuti za vreme agresije NATO na SRJ

2005. - Umro Milorad R. Blečić, književnik, književni kritičar i publicista
(Pogledina, 08. 05. 1941 - Beograd, 16. 11. 2005)

2006. - Umro Milton Fridman, američki ekonomista, nobelovac
(Njujork, 31. 07. 1912 - San Francisko, 16. 11. 2006)

2008. - Umro Vladimir Sekulić, lingvista i književnik, profesor emeritus Univerziteta Crne Gore, osnivač i dekan Instituta za strane jezike u Podgorici (Pariz, 14. 11. 1923 - Podgorica, 16. 11. 2008)

[Bisernica]

17. novembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan otvoren Suecki kanal, premijerno prikazan prvi srpski igrani film Karađorđe, rođeni Srđan Karanović, Dragoslav Mihajlović i Rok Hadson. Umro Robert Oven. Počela praška "Plišana revolucija".


Suecki kanal je veštački kanal dužine 163 kilometara između Mediterana i Crvenog mora, koji razdvaja Afriku od Azije i najbliža je pomorska veza između zapadne i istočne hemisfere. Velika strateška važnost Sueckog kanala za Zapad postaje još jasnija u svetlu činjenice da je najvažniji tankerski plovni put za snabdevanje Evrope naftom.Suecki kanal je otvoren 1989. Projektovao ga je francuski inženjer Ferdinad de Leseps.

1989. - U Pragu počela "Plišana revolucija", studentske demonstracije protiv komunističkih režima Istočne Evrope. Plišanom ili nežnom revolucijom se naziva period promena u bivšoj ČSSR, između 17. 11 i 29. 12. 1989. koji je doveo do pada tadašnjeg komunističkog režima u toj državi. Te promene doprinele su i raspadu bivšeg sovjetskog bloka.

1494. - Umro Đovani Piko dela Mirandola, italijanski filozof i humanista (Mirandola, 24. 02. 1463 - Firenca, 17. 11. 1494)

1717. - Rođen Žan L Ron D Alamber, francuski filozof, fizičar i matematičar, enciklopedista, akademik
(Pariz, 17. 11. 1717 - Pariz, 29. 10. 1783)

1747. - Umro Alen Rene Lesaž, francuski književnik
(Sarzo, 06. 05. 1668 - Bulonj, 17. 11. 1747)

1788. - Rođen Mihail Semjonovič Ščepkin, ruski pozorišni glumac
(Belgorod, 17. 11. 1788 - Jalta, 23. 08. 1863)

1858. - Umro Robert Oven, engleski industrijalac, filantrop i socijal- utopista (Njutaun, 14. 05. 1771 - Njutaun, 17. 11. 1858)

1864. - Rođen Mihailo Avramović, osnivač prve zemljoradničke zadruge u Srbiji (Smederevo, 17. 11. 1864 - Beograd, 16. 04. 1945)

1887. - Rođen Bernard Lo Montgomeri, britanski feldmaršal, vojskovođa u Drugom svetskom ratu
(London, 17. 11. 1887 - Alton, 24. 03. 1976)

1908. - Umro Milan Milićević, književnik, etnograf i političar, bibliotekar Narodne biblioteke u Beogradu i državni savetnik, akademik, predsednik Srpske kraljevske akademije
(Ripanj, 04. 06. 1831 - Beograd, 17. 11. 1908)

1911. - Premijera prvog srpskog igranog filma "Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa" u "Grand" bioskopu hotela "Pariz" u Beogradu

1913. - Prvi brodovi prošli kroz Panamski kanal

1917. - Umro Ogist Roden, francuski vajar
(Pariz, 12. 11. 1840 - Meudon, 17. 11. 1917)

1924. - Rođen Rok Hadson (Roj Harold Šerer), američki filmski glumac (Vinetka, 17. 11. 1925 - Beverli Hils, 02. 10. 1985)

1928. - Rođen Aleksandar Karakušević-Klas, karikaturista i novinar
(Skoplje, 17. 11. 1928 - Beograd, 04. 07. 2002)

1928. - Rođen Don Lorens (Donald Sautem Lorens), britanski strip-crtač (London, 17. 11. 1928 - Jevington, 29. 12. 2003)

1930. - Rođen Dragoslav Mihailović, književnik, akademik
(Ćuprija, 17. 11. 1930)

1939. - Demonstracije čeških studenata i srednjoškolaca protiv nemačke okupacije u Drugom svetskom ratu - u znak sećanja na ovaj događaj ustanovljen je Međunarodni dan studenata i srednjoškolaca

1945. - Rođen Srđan Karanović, filmski reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 17. 11. 1945)

1946. - U Beogradu počeo Prvi kongres književnika Jugoslavije, za predsednika izabran Ivo Andrić

1950. - Rođen Ljubomir Ninković, muzičar, urednik Radio Beograda
(Smederevo, 17. 11. 1950)

1952. - Rođena Rada Selaković, slikarka
(Beograd, 17. 11. 1952 - Beograd, 23. 09. 2008)

1960. - Rođen Tihomir Stanić, pozorišni, filmski i TV glumac, predsednik Saveza dramskih umetnika Srbije, umetnički direktor Narodnog pozorišta u Banja Luci
(Šeškovci, 17. 11. 1960)

1989. - Nesreća u jami "Morava" Aleksinačkih rudnika, poginulo 90 rudara

2006. - Umrla Rut Braun (Rut Alston Veston), američka pevačica i TV glumica (Portsmaut, 30. 01. 1928 - Las Vegas, 17. 11. 2006)

2006. - Umro Ferenc Puškaš, mađarski fudbaler, reprezentativac
(Kišpešt, 02. 04. 1927 - Budimpešta,17. 11. 2006)

2006. - Umrla Emira Karabeg, novinar i književnik
(Mostar, 1934 - Beograd, 17. 11. 2006)

2008. - Umro Đoko Vještica, novinar, jedan od osnivača radija "Studio B" (Otrič, 09. 05. 1939 - Beograd, 17. 11. 2008)

[Bisernica]

18. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/imagesqtbnANd9GcRLqFf1v78QpFX7UkdILo1vgr-1.jpg


Nemački kompozitor Karl Marija fon Veber rođen na današnji dan 1786. godine. Francuski književnik Marsel Prust umro u Parizu 18. novembra 1922. Kragujevačka "Zastava" prestala da proizvodi "fiću" 1985. godine.


Nemački kompozitor Karl Marija fon Veber rođen je u Holštajnu 18. novembra 1786. godine. Bio je kompozitor, dirigent i pijanistički virtuoz, ujedno i otac nemačke nacionalne opere. Jedan je od kreatora nemačkog romantičarskog izraza. Karijeru je počeo kao operski dirigent u Vroclavu zatim je vodio Operu u Pragu i novoosnovanu Nemačku operu u Drezdenu. Njegovo remek deelo "Strelac vilenjak" postalo je prototip nemačke romantičarske opere.

Francuski književnik Marsel Prust umro je u Parizu, na današnji dan 1922. godine. Prust je bio francuski intelektualac, romanopisac, esejista i kritičar. Najpoznatiji je po delu "U traganju za izgubljenim vremenom", napisanim u sedam tomova. Delo je izdavano u periodu od 14 godina (poslednja tri toma posthumno). Delo je ostavilo dubok trag ne samo u Francuskoj, već i u evropskoj književnosti 20. veka i izvršilo veliki uticaj na mnoge književnike. Prust je bio jedan od značajnijih predstavnika impresionizma u svetskoj književnosti.

1793. - Pariski muzej Luvr otvoren za javnost

1881. - Otvoren prvi kabare na svetu, "Crna mačka" u Parizu

1905. - Rođen Jovan Popović, književnik, pokretač i urednik "Književnih novina" (Kikinda, 18. 11. 1905 - Beograd, 13. 02. 1952)

1907. - Rođen Kompaj Segundo (Fransisko Repilado), kubanski pevač, gitarista i kompozitor (Santjago de Kuba, 18. 11. 1907 - Havana, 13. 07. 2003)

1921. - Rođen Vojislav-Vojkan Đonović, džez- gitarista, solista, član i aranžer Džez orkestra Radio Beograda (Beograd, 18. 11. 1921 - Beograd, 05. 01. 2008)

1939. - Potonuo brod "Carica Milica", nastradali se smatraju prvim žrtvama u Drugom svetskom ratu

1941. - Počela druga saveznička ofanziva u severnoj Africi

1942. - Rođena Linda Evans, američka filmska glumica (Hartford, 18. 11. 1942)

1944. - U Glini osnovano Srpsko kulturno društvo "Prosvjeta"

1956. - Umro Dobrica Milutinović, pozorišni glumac (Niš, 30. 08. 1880 - Beograd, 18. 11. 1956)

1962. - Umro Nils Henrik Bor, danski fizičar, nobelovac (Kopenhagen, 07. 10. 1885 - Kopenhagen,18. 11. 1962)

1969. - Osnovan Univerzitet u Prištini

1969. - Umro Džozef Patrik Kenedi, američki privrednik, političar i diplomata (Boston, 06. 09. 1888 - Hajanis-Port, 18. 11. 1969)

1985. - Prestala proizvodnja automobila "fića" u kragujevačkoj "Zastavi"

1986. - Umro Kosta Nađ, general, španski borac, narodni heroj (Petrovaradin, 13. 05. 1911 - Beograd, 18. 11. 1986)

1991. - Umro Gustav Husak, češki političar i državnik, predsednik Čehoslovačke (Bratislava, 10. 01. 1913 - Bratislava, 18. 11. 1991)

1993. - Poginuo Ante Lambaša, utemeljivač jugoslovenskog vaterpola (Šibenik, 17. 06. 1918 - Beograd, 18. 11. 1993)

2002. - Umro Džejms Koburn, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"- a (Lorel, 31. 08. 1928 - Beverli Hils, 18. 11. 2002)

2003. - Umro Majk Kejmen, američki kompozitor (Njujork, 1948 - London, 18. 11. 2003)

2005. - Umro Vojislav Jovanović, arheolog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu (Beograd, 08. 11. 1930 - Beograd, 18. 11. 2005)

2008. - Umro Miroslav Zarić - Zare, novinar "Večernjih novosti" (Negotin, 05. 12.1938 - Beograd, 18. 11. 2008)

2010. - Umrla dr Marina Todorović, profesor Geografskog fakulteta u Beogradu, član Geografskog instituta Jovan Cvijić SANU, predsednik Srpskog geografskog društva
( - Beograd,18. 11. 2010)

[Bisernica]

19. novembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Šahovski velemajstor Hoze Raul Kapablanka rođen 19. novembra 1888. godine. Prva "Zvezdina zvezda" rođen na današnji dan 1922. Modul američkog vasionskog broda "Apolo 12" spustio se na Mesec 1969. godine.

Kubanski šahovski velemajstor Hoze Raul Kapablanka rođen je u Havani 19. novembra 1888. godine. Kapablanka je rođen u bogatoj kreolskoj porodici. Od oca je već u četvrtoj godini naučio da igra šah, da bi u osmoj bio jedan od najboljih kubanskih igrača. Prvak Kube postao je sa 11 godina. Školovao se u Americi, ali je studije hemije na Kolumbija univerzitetu napustio zbog svoje najveće ljubavi - šaha. Turnir koji ga je lansirao u šahovske visine bio je onaj u San Sebastijanu, 1911. godine, kada je osvojio prvo mesto i nagradu za lepotu igre ostvarenu u meču protiv Rubinštajna. Kapablanka se na svetskom šahovskom tronu nalazio od 1921. do 1927. godine, kada je krunu predao Aljehinu. Posedovao je neobičnu južnjačku lepotu, eleganciju, samouverenost, tako da je u šahovskom svetu poznat kao "Valentino sa 64 polja".

Legenda jugoslovenskog i srpskog fudbala Rajko Mitić rođen je na današnji dan 1922. godine, u Dolcu kod Bele Palanke. Sportsku karijeru započeo je 1938. u BSK-u, a nastavio je da igra fudbal i tokom rata. Kada je osnovana Crvena Zvezda, 1945. godine, postao je njen prvi kapiten. Kao kapiten, Mitić je sa Zvezdom osvojio pet titula prvaka Jugoslavije i četiri Kupa Jugoslavije. Poznat je i kao prva "Zvezdina zvezda". Za državni tim je nastupio 59 puta. Od 1967. do 1970. bio je selektor reprezentacije tadašnje Jugoslavije. Radio je i kao novinar, a bio je i profesor Fakulteta za fizičku kulturu u Beogradu.

1493.- Španski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio Portoriko

1600.- Rođen Čarls Prvi Stjuart, engleski kralj (Fajf, 19. 11. 1600 - London, 30. 01. 1649)

1665.- Umro Nikola Pusen, francuski slikar (Vijer, 06. 1594 - Rim, 19. 11. 1665)

1690.- Srbima izbeglim u Mađarsku u toku velike seobe pod Arsenijem Čarnojevićem izdata dozvola da mogu da se nasele u Sentandreji

1711.- Rođen Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski književnik i naučnik, tvorac fizičke hemije, akademik (Denisovka, 19. 11. 1711 - Petrograd, 15. 04. 1765)

1770.- Rođen Bertel Torvaldsen, danski vajar (Kopenhagen, 19. 11. 1770 - Kopenhagen, 24. 03. 1844)

1805.- Rođen Ferdinand de Leseps, francuski diplomata i inženjer, projektant Sueckog kanala, akademik (Versaj, 19. 11. 1805 - La Šene, 07. 12. 1894)

1810.- Umro Žan Žorž Nover, francuski baletski igrač, tvorac modernog baleta, datum njegovog rođenja obeležava se kao Svetski dan igre (Pariz, 29. 04. 1727 - Sen Žermen, 19. 11. 1810)

1828.- Umro Franc Šubert, austrijski kompozitor (Lihtental, 31. 01. 1797 - Beč, 19. 11. 1828)

1831.- Rođen Džems Garfild, američki političar i državnik, predsednik SAD (Orindž, 19. 11. 1831 - Eberon, 19. 09. 1881)

1883.- Umro Vilijam Simens, nemački inženjer, jedan od konstruktora Simens-Martinove peći (Hanover, 04. 04. 1823 - London, 19. 11. 1883)

1911.- Rođen Bora Baruh, slikar (Beograd, 19. 11. 1911 - Jajinci, 07. 06. 1942)

1917.- Rođena Indira Gandi, indijski političar i državnik, premijer Indije (Alahabad, 19. 11. 1917 - Nju Delhi, 31. 10. 1984)

1922.- Rođen Branislav Šoškić, ekonomista, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu, predsednik Društva ekonomista Jugoslavije, predsedniki Predsedništva Crne Gore, akademik (Gusinje, 22. 11. 1922)

1929.- Rođen Franc Perko, nadbiskup i mitropolit beogradski (Krka, 19. 11. 1929 - Ljubljana, 20. 02. 2008)

1933.- Rođen Lari King (Lorens Harvi Ciger), američki radio i TV voditelj (Bruklin, 19. 11. 1933)

1936.- Rođen Ljubiša Samardžić, filmski i TV glumac, režiser i producent (Skoplje, 19. 11. 1936)

1944.- Priština oslobođena u Drugom svetskom ratu

1961.- Rođena Meg Rajan (Margaret Meri Emili En Hajra), američka filmska glumica (Fejrfind, 19. 11. 1961)

1962.- Rođena Džodi Foster, američka filmska glumica, reditelj i producent, dobitnica "Oskar"-a (Los Anđeles, 19. 11. 1962)

1969.- Modul američkog vasionskog broda "Apolo 12" spustio se na Mesec

1977.- Egipatski predsednik Anvar el Sadat, kao prvi arapski lider, doputovao je u Jerusalim na pregovore o bliskoistočnoj krizi

1988.- Umrla Kristina Onazis, kći Aristotela Onazisa (Njujork, 11. 12. 1950 - Buenos Aires, 19. 11. 1988)

1999.- Brazilski fudbaler Pele proglašen za najboljeg fudbalera, Mohamed Ali za najboljeg boksera, a Karl Luis za najboljeg atletičara 20. veka

2004.- Umro Boško Trifunović, književnik, autor "Bajke o caru i pastiru", posle "Mišolovke" i "Plave ptice" najduže izvođene predstave u svetu ( 1920 - 19. 11. 2004)

2007.- Umrla Azra Ćemalović, glumica i reditelj, novinar Radio Beograda (Mostar, 09. 08. 1929 - Beograd, 19. 11. 2007)

2007.- Umro prof. dr Đorđe Bašić, potpredsednik Skupštine Vojvodine, predsednik Saveta Fakulteta tehničkih nauka u Novom Sadu (Novi Sad, 1946 - Novi Sad,19. 11. 2007)

[Bisernica]

20. novembar



http://razbibriga.net/imported/2011/11/imagesqtbnANd9GcSdlmTlEnUWw16VLOdvdYQwQg-1.jpg


Na današnji dan rođeni književnica Selma Lagerlef, belerina Maja Pliseckaja i pevač Toma Zdravković. Budim i Pešta postali jedan grad, umrli glumica Stanislava Pešić i reditelj Robert Altaman. Počeo Nirnberški proces.


Godine 1858. rođena je Selma Lagerlef, švedska književnica, nobelovac. Njena porodica je dala nekoliko generala, duhovnika i visokih švedskih državnih funkcionera. Želeći da upozna stvarni život naroda, nakon završenih studija posvetila se pedagoškom radu. Kao učiteljica je radila desetak godina i iz tog perioda potiče njen prvi roman "Gesta Berling", koji je izazvao veliku pažnju kritike. Švedski kralj, oduševljen njenim delom, dodelio joj je stipendiju koju je Selma iskoristila za putovanje po Evropi i Bliskom istoku. Materijal prikupljen na ovom putovanju pretočila je u romane: "Legenda o Hristu", "Jerusalim", "U Dalarneu", "U Svetoj zemlji"... Napisala je i jedan od najlepših romana dečije književnosti "Saga o Nilsu Holgersonu". Nobelovu nagradu dobila je 1909. godine, kao priznanje njenom izvornom pripovedačkom radu, koji je ubraja u red najeminentnijih stvaralaca novije evropske književnosti. Umrla je 1940. godine.

Ruska balerina Maja Mihajlovna Pliseckaja rođena je 1925. godine u umetničkoj porodici, u kojoj je majka bila filmska glumica, a bliski rođak Asaf Meserer, dugogodišnji prvi solista Baleta Boljšoj teatra, Pliseckaja je odrasla uz pozorište naučivši od vrsnih pedagoga i balet-majstora osnove klasičnog baleta i razvivši svoj svestrani igrački talenat. Prva solistička uloga Maše u baletu "Ščelkunčik" P. I. Čajkovskog donela joj je priznanje kritike i naklonost publike. U matičnoj kući, Boljšoj teatru ostvarila je uloge za pamćenje: Gospodarica bakarne planine u "Kamenom cvetu", Julija u baletu Prokofjeva, Rajmonda u istoimenom baletu Glazunova, bravurozna Kitri u "Don Kihotu" i niz drugih. U Beogradu je gostovala dva puta- 1964. u "Labudovom jezeru", a 1965. sa ansamblom Boljšoj teatra i baletom "Legenda o ljubavi".

1847. - Umro Joakim Vujić, književnik, prevodilac i pozorišni glumac
(Baja, 09. 09. 1772 - Beograd, 20. 11. 1847)

1872. - Budim i Pešta objedinjeni u jedan grad

1874. - Rođen Branislav Brana Cvetković, pozorišni glumac, reditelj i književnik, osnivač humorističkog pozorišta "Orfeum", pokretač "Politike za decu"
(Kraljevo, 20. 11. 1874 - Beograd, 20. 11. 1942)

1894. - Umro Anton Grigorijevič Rubinštajn, ruski pijanista, dirigent i kompozitor (Vihvatinec, 28. 11. 1829 - Petrodvorec, 20. 11. 1894)

1910. - Umro Lav Nikolajevič Tolstoj, ruski književnik
(Jasna Poljana, 09. 09. 1828 - Astapovo, 20. 11. 1910)

1914. - Umro Dimitrije Tucović, političar i publicista
(Gostilje, 13. 05. 1881- Vrapčevo brdo, Lazarevac, 20. 11. 1914)

1915. - Rođen Kon Ićikava, japanski filmski reditelj
(Mie, 20. 11. 1915 - Tokio, 13. 02. 2008)

1923. - Rođena Nadin Gordimer, južnoafrička književnica, nobelovac
(Springs, 20. 11. 1923)

1925. - Rođen Robert Kenedi, američki političar i državnik
(Boston, 20. 11. 1925 - Los Anđeles, 06. 06. 1968)

1929. - Rođen Aleksandar Popović, dramski pisac i reditelj
(Beograd, 20. 11. 1929 - Beograd, 09. 10. 1996)

1936. - Rođen Stevan Gardinovački, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 20. 11. 1936)

1938. - Rođen Toma Zdravković, pevač
(Pečenjevce, 20. 11. 1938 - Beograd, 30. 09. 1991)

1939. - Rođen Igor Mandić, književnik i književni kritičar
(Šibenik, 20. 11. 1939)

1941. - Rođen Živko Nikolić, filmski reditelj i scenarista
(Ozrinići, 20. 11. 1941 - Beograd, 17. 08. 2001)

1942. - Umro Branislav Brana Cvetković, pozorišni glumac, reditelj i književnik, osnivač humorističkog pozorišta "Orfeum", pokretač "Politike za decu"
(Kraljevo, 20. 11. 1874 - Beograd, 20. 11. 1942)

1942. - Rođena Meredit Monk, američka rediteljka
(Lima, 20. 11. 1942)

1942. - Rođen Džozef Bajden, američki političar, senator, potpredsednik SAD
(Delaver, 20. 11. 1942)

1945. - Počeo Nirnberški proces ratnim zločincima u Drugom svetskom ratu
(20. 11. 1945 - 01. 10. 1946)

1946. - Rođen Kiril (Vladimir Mihailovič Gundjajev), ruski patrijarh
(Lenjingrad, 20. 11. 1946)

1959. - Generalna skupština Ujedinjenih nacija usvojila Deklaraciju o pravima deteta

1975. - Umro Fransisko Franko, španski političar i državnik, diktator
(Ferol, 04. 12. 1892 - Madrid, 20. 11. 1975)

1997. - Umrla Stanislava Pešić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Grocka, 07. 06. 1941 - Beograd, 20. 11. 1997)

1998. - Umro Risto Bajalski, novinar
(Stojakovo, 07. 04. 1926 - Moskva, 20. 11. 1998)

2003. - Umro Vladimir Vlada Marjanović, atletičar, skakač u vis i sportski radnik (Tarčin, 14. 05. 1931 - Beograd, 20. 11. 2003)

2006. - Umro Robert Altman, američki filmski reditelj
(Kanzas Siti, 20. 02. 1925 - Los Anđeles, 20. 11. 2006)

2006. - Umrla Zoja Čaušesku, rumunski matematičar, ćerka bivšeg rumunskog predsednika Nikolae Čaušeskua
(1950 - Bukurešt, 20. 11. 2006)

2007. - Umro Slavko Simić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Vranjevo, 21. 07. 1924 - Beograd, 20. 11. 2007)

[причалица]

22. novembar

1868. - Održana je prva pozorišna predstava u Beogradu u zgradi na Varoš-kapiji. Bio je to komad "Đurađ Branković" Karla Obernjika.

1890. - Rođen je Šarl de Gol, francuski general i državnik. U Drugom svetskom ratu je organizovao pokret "Slobodna Francuska" (1940-1944) i vojsku za borbu protiv Italijana i Nemaca. Godine 1958. izabran je za predsednika vlade, a 1959. za predsednika Republike.

1906. - S.O.S je usvojen kao novi signal za pomoć.


1928. - U Parizu je premijerno izvedena orkestarska kompozicija "Bolero" Morisa Ravela.


1950 - Zabeležen je najmanji rezultat u NBA ligi. Utakmica između Ft Wayne Pistons-a i Minneapolis Lakers-a završena je rezultatom 19:18.


1956. - U Melburnu su počele 16. moderne Olimpijske igre.


1963. - Hari Li Osvald izvršio je atentat na američkog predsednika Džona Ficdžeralda Kenedija u Dalasu.


1989. - Jugoslavija je priznala Republiku Koreju (Južna Koreja) i odlučila da s njom uspostavi diplomatske odnose.


1990. - Margaret Tačer podnela je ostavku na mesto premijera Velike Britanije posle 11 godina.


1995. - Posle 1.253 dana blokade, Savet bezbednosti UN jednoglasno je trajno suspendovao sankcije protiv Savezne Republike Jugoslavije.

[причалица]

24. novembar

Na današnji dan, 1331. godine umro je srpski kralj Stefan Dečanski Nemanjić, sin kralja Milutina, pod čijom je vladavinom Srbija osigurala premoć na Balkanskom poluostrvu. Posle očeve smrti u borbi za presto nadvladao je brata Konstantina i rođaka Vladislava, sina kralja Dragutina, i krunisan je 1322. u manastiru Žiča. Prethodno je, posle pokušaja da zbaci oca, delimično oslepljen i proteran u Carigrad. Pobedio je 1329. vojsku bosanskih feudalaca, a kad su Bugarska i Vizantija sklopile vojni savez protiv Srbije, ne čekajući napad potukao je Bugare kod Velbužda (danas Ćustendil) 1330. i osigurao prevlast nad Makedonijom, što je učvrstilo Srbiju kao najmoćniju zemlju u ovom delu Evrope. Kao uspomenu na tu bitku podigao je u Metohiji manastir Dečani po kojem je i nazvan Dečanski.1632. - Rođen je holandski filozof jevrejskog porekla Baruh de Spinoza, tvorac monističkog determinizma. Izdržavao se brušenjem optičkih sočiva i odbio je katedru u Hajdelbergu, jer je želeo da očuva potpunu intelektualnu nezavisnost. U mladosti je isključen iz jevrejske zajednice i anatemisan pod optužbom da je govorio o telesnoj prirodi Boga. Dokazivao je da filozofija "nema druge svrhe osim istine", dok religija "teži jedino pokoravanju i pobožnosti". Jedan je od osnivača liberalističke političke filozofije i znatno je uticao na francusku prosvetiteljsku i nemačku filozofiju. Za života je objavio "Teološko-politički traktat" i "Principe filozofije Renea Dekarta", a posthumno je objavljeno kapitalno delo "Etika" podeljeno u pet delova - o Bogu, o prirodi i poreklu duha, o poreklu i prirodi afekata, o ljudskom ropstvu, ili o snazi afekata, o moći razuma, ili ljudskoj slobodi.

1642. - Holandski moreplovac Abel Janson Tasman otkrio je južno od Australije ostrvo i nazvao ga Van Dimenova Zemlja. To ostrvo kasnije je u njegovu čast nazvano Tasmanija.

1729. - Rođen je ruski generalisimus Aleksandar Vasiljevič Suvorov, jedan od najistaknutijih vojskovođa 18. veka, pod čijom su komandom ruske trupe izvojevale čak 57 pobeda. U Rusko-turskom ratu od 1787. do 1791. odneo je više blistavih pobeda nad Turcima. Predvodio je ruske trupe protiv Francuza u vreme pohoda generala Bonaparte u severnoj Italiji. Na povratku u Rusiju njegova vojska prešla je preko Alpa i vrha Sveti Gothard, što je zaprepastilo vojne krugove u Evropi. Mnogo je radio na boljem obrazovanju ruske vojske, a uz vojne nauke proučavao je matematiku, geografiju i istoriju. U Sovjetskom savezu je 1942. uveden "Orden Suvorova" za visoke vojničke vrline.

1859. - Objavljena je knjiga "Poreklo vrsta" engleskog prirodnjaka Čarlsa Darvina, u kojoj su razrađena i obrazložena njegova uverenja i istraživačka dostignuća do kojih je većim delom došao tokom putovanja oko Latinske Amerike na brodu Bigl. "Poreklo vrsta" je delo koje objašnjava ideju evolutivnog razvoja živih bića.

1859. - Rođen je srpski arhitekta Andra Stevanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor Velike škole i Beogradskog univerziteta. Projektovao je više monumentalnih građevina, uključujući zgrade Uprave fondova (danas Narodni muzej), Beogradske zadruge u Karađorđevoj, Srpske kraljevske akademije (danas SANU). Proučavao je staru srpsku crkvenu arhitekturu i sakupio je značajnu građu za monografije o manastirima Gračanica, Kalenić, Dečani.

1861. - Rođen je nemački lekar August Karl Gustav Bir, pionir moderne hirurgije. Primenjivao je nove metode prilikom operacija na krvnim sudovima i usavršio je tehniku amputacije udova. Njegovo otkriće ubrizgavanja sintetičkih anestetičkih sredstava olakšalo je tegobe pacijenata prilikom operacija kičmene moždine. Taj postupak nazvan "lumbalna anestezija" ispitao je prvo na sebi.

1864. - Rođen je francuski slikar i grafičar Anri Tuluz Lotrek, majstor litografije, jedan od velikana francuskog impresionizma. U krugu boema na Monmartru bio je stalni posetilac kabarea, plesnih lokala, cirkusa i javnih kuća, što su najčešći motivi njegovih dela. Crteži koje je on radio su izrazito jakog kolorita, često sa odmerenim erotskim detaljima.

1916. - Umro je britanski konstruktor oružja američkog porekla Hajrem Stivens Maksim, čiji je mitraljez konstruisan 1884. nazvan "maksim".

1918. - Skupština Srema u Rumi donela je odluku da se Srem prisajedinjuje Kraljevini Srbiji. Narednog dana Velika narodna skupština u Novom Sadu odlučila je da se Srbiji prisajedini cela Vojvodina.

1929. - Umro je francuski državnik Žorž Benžamen Klemanso, istaknuti francuski političar, predsednik vlade od 1906. do 1909. i od 1917. do 1920. Bio je ministar rata u kritičnim danima Prvog svetskog rata. Po obrazovanju lekar, u politici je bio levo i naglašeno antiklerikalno opredeljen. Imao je važnu ulogu na Vesajskoj konferenciji posle Prvog svetskog rata.

1941. - U Drugom svetskom ratu počela je nemačka ofanziva na slobodnu teritoriju u Zapadnoj Srbiji poznatu kao - Užička republika. Odstupnicu glavnine partizanskih snaga branio je Radnički bataljon, koji je pet dana kasnije, u borbi na brdu Kadinjača, 14 kilometara zapadno od Užica, unisten, pri čemu je poginulo 180 pripadnika bataljona.

1961. - Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija pozvao je zemlje članice da Afriku pretvore u bezatomsku zonu.

1963. - Dva dana nakon atentata na predsednika SAD Džona Kenedija, u teksaškom gradu Dalas, Džek Rubi osoba poznata u krugovima kriminala, usmrtio je osumnjičenog atentatora Lija Harvija Osvalda, i to u policiskoj stanici. Pozadina atentata ostala je nejasna i neretko je predmet špekulacija.

1974. - Predsednik SAD Džerald Ford i sovjetski vođa Leonid Brežnjev postigli su u Vladivostoku privremeni sporazum o ograničenju ofanzivnog strateškog nuklearnog oružja.

1976. - U zemljotresu koji je razorio grad Muradije na istoku Turske poginulo je oko 5.300 ljudi.

[Bisernica]

25. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/343j4tv-1.jpg


Na današnji dan 1915. godine, Vrhovna komanda Srpske vojske donela Odluku o povlačenju preko Albanije. Čuvena drama "Mišolovka" Agate Kristi premijerno izvedena 25. novembra 1952. Nemačka ofanziva na Užičku Republiku, u Drugom svetskom ratu, počela 1941. godine.


Vrhovna komanda Srpske vojske, na današnji dan 1915. godine, donela je Odluku o povlačenju iz Beograda, u pozadinu fronta preko Crne Gore i Albanije, u Grčku. U naredbi je, između ostalog, stajalo: "Kapitulacija bi bila najgore rešenje, jer se njome gubi država, a naši saveznici bi nas sasvim napustili". Prilikom povlačenja srpske vojske i naroda, jedinstvenom u istoriji ratovanja, život je izgubilo više od 240.000 ljudi. Na ostrvo Krf stiglo je 135.000 vojnika, a u Bizertu oko 12.000. Posle oporavka, ponovo oformljena srpska vojska, 1918. godine, probila je Solunski front, oslobodila Srbiju i druge teritorije od kojih je, potom, formirana Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca.

Čuveno dramsko delo "Mišolovka" Agate Kristi premijerno je izvedeno 25. novembra 1952. godine u Londonu. Taj klasični pozorišni krimić imao je premijeru u pozorištu "Ambasador", a kasnije je prebačen u susedno pozoršte "Sent Martin". U prvoj postavci, glavnu ulogu igrao je Ričard Atenborou, kasnije dobitnik Oskara i titule "ser", koju mu je kraljica dodelila za umetničke zasluge. Tokom višedecenijskog izvođenja, u predstavi se pojavilo više od 400 glumaca. Ne gubeći na aktuelnosti, ona se i danas igra na mnogim svetskim pozornicama.

1826. - Rođen Jovan Đorđević, književnik (Senta, 25. 11. 1826 - Beograd, 21. 04. 1900)

1835. - Rođen Endrju Karnegi, američki industrijalac i filantrop (Škotska, 25. 11. 1835 - Lenoks, 11. 08. 1919)

1877. - Izbila Topolska buna

1882. - Odigrana prva predstava na sceni Narodnog pozorišta u Somboru

1883. - Rođen Branko Lazarević, književnik, književni i pozorišni kritičar (Vidin, 25. 11. 1883 - Herceg Novi, 06. 10. 1968)

1884. - Počeo prvi tečaj engleskog jezika na Velikoj školi u Beogradu

1914. - Umro Davorin Jenko, kompozitor i dirigent, autor prve srpske operete i autor muzike za himnu "Bože pravde" (Dvorje, 09. 11. 1835 - Ljubljana, 25. 11. 1914)

1915. - Rođen Augusto Pinoče, čileanski general i državnik, predsednik Čilea (Valparaiso, 25. 11. 1915 - Santjago de Čile, 10. 12. 2006)

1918. - Vojvodina donela odluku o prisajedinjenju Srbiji

1936. - Nemačka i Japan sklopili Antikominterna pakt

1941. - Počela nemačka ofanziva na Užičku Republiku, u Drugom svetskom ratu

1948. - Rođena Ivanka Lukateli, balerina, koreograf i pedagog (Beograd, 25. 11. 1948)

1950. - Umro Johanes Jensen, danski književnik, nobelovac (Farso, 20. 01. 1873 - Kopenhagen, 25. 11. 1950)

1951. - Rođen Danilo Lazović, pozorišni, filmski i TV glumac (Brodarevo, 25. 11. 1951 - Beograd, 25. 03. 2006)

1959. - Umro Žerar Filip, francuski filmski glumac (Romatigl, 04. 12. 1922 - Pariz, 25. 11. 1959)

1970. - Umro Jukio Mišima, japanski književnik (Tokio, 14. 01. 1925 - Tokio, 25. 11. 1970)

1993. - Umro Entoni Bardžis, engleski književnik (Mančester, 25. 02. 1917- London, 25. 11. 1993)

2002. - Poginuo Hašim Hučuk-Hoki, pevač (Fojnica, 31. 03. 1946 - Kovilj, 25. 11. 2002)

2005. - Umro Džordž Best, fudbaler, reprezentativac Severne Irske (Belfast, 22. 05. 1946 - London, 25. 11. 2005)

2008. - Umro Vilijam Gibson, američki književnik (Bronks, 13. 11. 1914 - Stokbridž, 25. 11. 2008)

[Bisernica]

26. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/adammickiewicz-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležila smrt poljskog romantičara Adama Mickijeviča. RTS započeo eru digitalne televizije.


Na današnji dan 1855. godine umro poljski pisac Adam Mickijevič, najveći poljski romantičar, čija dela odlikuje izuzetno bogat i slikovit jezik. Umro je u Turskoj gde je došao u vreme Krimskog rata u nameri da formira poljske jedinice za borbu protiv Rusije. U idiličnom epu posvećenom rodnom kraju "Pan Tadeuš", najvećem delu poljskog romantizma, opisao je staru Poljsku koja nestaje. Ostala dela: zbirke pesama "Balade i romanse", "Krimski soneti", epovi "Gražina", "Konrad Valenrod", drama "Zdušnice", politička brošura "Knjige poljskog naroda i hodočasništva poljskog", ciklus predavanja "Slovenske književnosti".

1783. - Rođen Dimitrije Isailović, novinar, urednik "Srpskih novina", profesor Liceja, načelnik Ministarstva prosvete Srbije, član Srpskog učenog društva
(Dalj, 26. 11. 1783 - Beograd, 29. 05. 1853)

1810. - Rođen Vilijam Džordž Armstrong, engleski inženjer, pronalazač topa
(Njukastl, 26. 11. 1810 - Rotberi, 27. 12. 1900)

1844. - Rođen Karl Benc, nemački inženjer, konstruktor četvorotaktnog benzinskog motora i prvog automobila
(Karlsrue, 26. 11. 1844 - Manhajm, 03. 04. 1929)

1845. - Rođen Mihailo Ilić, major srpske vojske
(Jagodina, 26. 11. 1845 - Javor, 05. 09. 1876)

1855. - Umro Adam Mickijevič, poljski književnik
(Zaosje, 24. 12. 1798 - Carigrad, 26. 11. 1855)

1893. - Umro Milan Kujundžić-Aberdar, filozof, književnik, političar i državnik, profesor Velike škole, ministar prosvete Srbije, akademik
(Beograd, 28. 02. 1842 - Beograd, 26. 11. 1893)

1894. - Osnovano Beogradsko lovačko društvo

1901. - Rođen Krsto Hegedušić, slikar, akademik
(Petrinja, 26. 11. 1901 - Zagreb, 07. 04. 1975)

1909. - Rođen Ežen Jonesko, francuski književnik
(Slatina, 26. 11. 1909 - Pariz, 28. 03. 1994)

1911. - Rođen Norbert Šulce, nemački kompozitor, autor pesme "Lili Marlen" (Braunšvajg, 26. 11. 1911- Bad Tolc, 14. 10. 2002)

1918. - Crna Gora donela odluku o prisajedinjenju Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca

1920. - Rođen Jovan Soldatović, akademski vajar, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Čerević, 26. 11. 1920 - Novi Sad, 07. 10. 2005)

1940. - Osnovan "Varšavski geto"

1954. - Rođen Tomislav Andrić Džigi, košarkaš i kapiten KK "Sloga"
(Kraljevo, 26. 11. 1954 - Kraljevo, 07. 02. 2011)

1957. - Beogradski sportski klub - BSK promenio ime u OFK Beograd

1975. - Počelo redovno emitovanje programa TV Novi Sad

2005. - Umro Ivan M. Antić, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, član Krunskog saveta, akademik
(Beograd, 03. 12. 1923 - Beograd, 26. 11. 2005)

2007. - Umro Džon Daglas Skenlan, američki diplomata, ambasador SAD u SFRJ, predsednik Američko-jugoslovenskog poslovnog saveta
(Tif River Fols, 1928 - 26. 11. 2007)

2007. - Umro Božidar Vujošević, zamenik direktora Marketinga RTS-a
(Beograd, 02. 07. 1945 - Beograd, 26. 11. 2007)

2008. - RTS započeo eru digitalne televizije emitovanjem celodnevnog kulturno-umetničkog programa

2008. - Umro Vinko Filač, slovenački snimatelj i direktor fotografije
(Ptuj, 14. 02. 1950 - Ljubljana, 26. 11. 2008)

[Bisernica]

27. novembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Švedski fizičar Anders Celzijus rođen 1701. godine, a švedski hemičar Alfred Nobel 1895. godine napisao testament kojim veliko bogaststvo ostavlja za nauku, literaturu, borcima za mir i ekonomiju. Američki gitarista Džimi Hendriks rođen 1942. godine.



Na današnji dan 1701. godine, rođen je švedski fizičar i astronom Anders Celzijus, tvorac skale za merenje toplote, koja je po njemu dobila ime. Osmatrao je severnu svetlost i efekte njenih magnetnih smetnji, obavljao svetlosna merenja i ispitivao meteorološke pojave i Jupiterove satelite, ali je pažnju naučne javnosti pobudio tek izumom skale za merenje toplote. Na njoj je tačka ključanja vode označena sa 100, a tačka otapanja leda s nula stepeni. Sopstvenim sredstvima podigao je opservatoriju u rodnoj Upsali. Osim Celzijusove postoji i Farenhajtova skala za merenje toplote podeljena na 180 i Reomirova podeljena na 80 stepeni. Umro je 1744. godine.

Švedski fabrikant i pronalazač dinamita Alfred Nobel napisao je 1895. godine, u Parizu, testament kojim je veliko bogatstvo zaveštao za razvoj nauke i literature kao i borcima za mir. Predvideo je pet jednakih delova za nagrade za fiziku, hemiju, medicinu, književnost i mir. Umro je 1896, a nagrade su prvi put dodeljene 1901. Od 1969. dodeljuje se i Nobelova nagrada za ekonomiju.

1874. - Rođen Haim Vajcman, izraelski hemičar, političar i državnik, prvi premijer i predsednik Izraela (Poljska, 27. 11. 1874 - Rehovot, 09. 11. 1952)

1882. - Kralj Milan dao koncesije Panti Mihajloviću za podizanje telefonskih štacija u Beogradu

1889. - Osnovana Duvanska industrija Niš

1895. - Umro Aleksandar Dima sin, francuski književnik (Pariz, 27. 07. 1824)

1897. - Osnovano Srpsko hemijsko društvo

1916. - Umro Svetozar Botorić, prvi srpski filmski producent (Opaljenik, 1857 - Nežider, 27. 11. 1916)

1919. - Sklopljen mirovni ugovor u Neiju posle Prvog svetskog rata

1921. - Rođena Nada Marinković, književnik, novinar i urednik Radio Beograda (Karlovac, 27. 11. 1921- Beograd, 17. 10. 1998)

1934. - Rođen Aleksandar Korać, kompozitor, muzički urednik Radio Beograda, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Subotica, 27. 11. 1934 - Beograd, 22. 09. 2000)

1940. - Rođen Brus Li, američki filmski glumac (San Francisko, 27. 11. 1940 - Hong Kong, 20. 07. 1973)

1941. - Rođena Dunja Lango Figenvlad Puletić, spiker, novinar i urednik RTS-a (Zagreb, 27. 11. 1941)

1942. - Rođen Džimi Hendriks (Džon Alen), američki rok gitarista i pevač (Sijetl, 27. 11. 1942 - London, 18. 09. 1970)

1944. - Umro Branko Popović, slikar, likovni kritičar, profesor Univerziteta u Beogradu (Užice, 27. 01. 1882 - Beograd, 27. 11. 1944)

1951. - Rođen Dražen Dalipagić, košarkaš, državni reprezentativac (Mostar, 27. 11. 1951)

1951. - Rođena Ketrin Bigelou, američka rediteljka, dobitnica Oskar-a (San Karlos, 27. 11. 1951)

1953. - Umro Judžin O Nil, američki književnik (Njujork, 16. 10. 1888 - Šelton Hol, 27. 11. 1953)

1955. - Umro Artur Honeger, švajcarski kompozitor (Avr, 10. 03. 1892 - Pariz, 27. 11. 1955)

1959. - Umro Borivoje Jevtić, književnik, učesnik Sarajevskog atentata (Sarajevo, 30. 07. 1894 - Sarajevo, 27. 11. 1959)

1974. - Emitovana prva emisija Kocka, kocka, kockica TV Beograd

1989. - Umro Zuko Džumhur, karikaturista i književnik (Konjic, 24. 11. 1920 - Herceg Novi, 27. 11. 1989)

2000. - Potpisivanjem osnovnih dokumenata Organizacije za evropsku bezbednost i saradnju SRJ se, posle osam godina odsustva, vratila u ovu organizaciju

2001. - Umro Vasilije-Vanja Kraljević, novinar i publicista (Rijeka Crnojevića, 21. 04. 1924 - Beograd, 27. 11. 2001)

2006. - Umro mr Nemanja Pavlović, novinar Dnevnika, RTS-a, vlasnik i glavni i odgovorni urednik TV Kanala 9 iz Novog Sada (Novi Sad, 25. 08. 1945 - Novi Sad, 27. 11. 2006)

2007. - Umro dr Stevica Krsmanović, golman FK "Željezničar", osnivač, profesor i rektor Univerziteta "Braća Karić" (Sarajevo, 1946 - Beograd, 27. 11. 2007)

2008. - Umro Dragoslav S. Petrović, pravnik i novinar (Zemun, 1934 -27. 11. 2008)

2008. - Umro dr Miroljub Simić, profesor i dekan Pravnog fakulteta u Nišu (Niš, 27. 07. 1947 - 27. 12. 2008)

2008. - Umro dr Milijan Popović, profesor i dekan Pravnog fakulteta u Novom Sadu (Požega, 12. 07. 1938 - Novi Sad, 27. 11. 2008)

2010. - Umro Miodrag Dado Đurić, slikar (Cetinje, 04. 10. 1933 - Pariz, 27. 11. 2010)

2010. - -Umro Irvin Keršner, američki filmski reditelj
(Filadelfija, 29. 04. 1923 - Los Anđeles, 27. 11. 2010)

[Bisernica]

28. novembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan rođeni Fridrih Engels i Milan Vujaklija, umro Đura Jakšić, u Budimpešti krenuo prvi tramvaj u Evropi a u Egiptu pronađena Tutankamonova grobnica.

Nemački filozof i revolucionar, teoretičar marksizma Fridrih Engels rođen je na današnji dan 1820. godine u Barmenu. Poreklom je bio iz izrazito religiozne i bogate trgovačke porodice. Gimnaziju je završio u rodnom mestu, nakon čega je otišao u Keln , gde se posvetio trgovini. Engels je tada štampao prve pesme, feljtone i kritičke prikaze o raznim nemačkim piscima u časopisu Telegraf koje objavljuje pod pseudonimom Fridrih Osvald. Krajem 1842. upozaje se idejom komunizma. Nakon boravka u Engleskoj, Engels je 1844. odlučio da se vrati u Nemačku. Dok je putovao za Nemačku, zaustavio se u Parizu da bi sreo Karla Marksa, sa kim se ranije dopisivao.

Posle izbijanja revolucije u Nemačkoj (1848) Engels se vraća u domovinu, gde zajedno sa Karl Marksom stoji na krajnje levom krilu revolucionarnih snaga i učestvuje u osnivanju lista Nove rajnske novine. Engels se pridružuje ustanku. Posle prpasti revolucije dolazi do sukoba u nemačkom komunističkom pokretu u kojem Engels i Marks izvlače deblji kraj.

Nakon Marksove smrti 1883. godine Engels je intenzivno radio na izdanju druge i treće knjige Kapitala. Drugu knjigu je završio 1884, a treću 1894. godine. Preminuo je 5. avgusta 1895. godine u Londonu.

Na današnji dan 1891. godine rođen je Milan Vujaklija, leksikograf i prevodilac školovao se u Zagrebu, Sremskim Karlovcima i Beogradu, gde je studirao nemački jezik, književnost i filozofiju. Kao dobrovoljac, učestvovao je u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu. Vujaklija je bio vrstan prevodilac Šopenhauera, Hofmana, Šilera, Kupera i drugih, ali je najveći deo svog rada posvetio leksikografiji. Bio je saradnik Instituta za srpski jezik SANU i jedan je od autora "Rečnika srpskohrvatskog književnog i narodnog jezika" SANU. Prikupljanje građe za svoje životno delo "Leksikon stranih reči i izraza", Vujaklija je započeo dvadesetih godina prošlog veka. Pred kraj 1936. godine ga je predao Geci Konu, da bi se "Leksikon" pojavio u knjižari ovog izdavača februara 1937. godine. Ovaj dragoceni enciklopedijski rečnik je više puta preštampavan, a tri puta je temeqno prerađivan i dopunjavan 1954, 1980. i 1991. godine, prilagođavajući se potrebama vremena, promenama i obogaćenju jezika, a 1997. godine "Prosveta" je objavila njegovo jubilarno izdanje. Leksikon je bio i ostao jedno od najznačajnijih dela srpske kulture, knjiga bez koje je teško zamisliti ozbiljniju javnu ili privatnu biblioteku, da bi vremenom postao oznaka i kriterijum za leksikografsku literaturu uopšte, a autorovo ime je počelo da se poistovećuje sa naslovom-neobičan i lep spomenik Milanu Vujakliji. Umro je 16. decembra 1955. godine.

1829.- Rođen Anton Grigorijevič Rubinštajn, ruski pijanista, kompozitor i dirigent (Vihvatinec, 28. 11. 1829 - Petrovdvorec, 20. 11. 1894)

1852.- Rođen Nikola Mašić, slikar (Otočac, 28. 11. 1852 - Zagreb, 04. 06. 1902)

1859.- Umro Irving Vašington, američki književnik (Njujork, 03. 04. 1783 - Taritaun, 28. 11. 1859)

1878.- Umro Đura Jakšić, književnik i slikar (Srpska Crnja, 08. 08. 1832 - Beograd, 28. 11. 1878)

1881.- Rođen Stefan Cvajg, austrijski književnik (Beč, 28. 11. 1881- Petropolis, 23. 02. 1942)

1887.- Ulicama Budimpešte krenuo prvi tramvaj u Evropi

1898.- Umro Konrad Ferdinand Majer, švajcarski književnik (Cirih, 11. 10. 1825 - Kilhberg, 28. 11. 1898)

1902.- Rođena Jelena Lapčević-Bilbija, spiker Radio Beograda i dečiji pisac (Crni Lug, 28. 11. 1902 - Beograd, 08. 08. 1964)

1907.- Rođen Alberto Moravija (Alberto Pinkerle), italijanski književnik (Rim, 28. 11. 1907 - Rim, 26. 09. 1990)

1908.- Rođen Klod Levi Stros, francuski etnolog i antropolog, utemeljivač strukturalizma (Brisel, 28. 11. 1908 - Pariz, 30. 10. 2009)

1909.- Rođen Aleksandar Ranković, političar i državnik, načelnik OZNA, ministar unutrašnjih poslova Srbije (Draževac, 28. 11. 1909 - Dubrovnik, 19. 08. 1983)

1916.- Rođen Mika Špiljak , hrvatski političar i državnik, predsednik SIV-a i Predsedništva SFRJ, narodni heroj (Odra, 28. 11. 1916 - Zagreb, 18. 05. 2007)

1920.- Prvi parlamentarni izbori u Kraljevini SHS

1921.- Rođen Slobodan Džunić, književnik, urednik Radio Beograda (Temska, 28. 11. 1921 - Beograd, 13. 11. 1998)

1922.- Pronađena Tutankamonova grobnica u Egiptu

1928.- Rođen Miodrag Pavlović, književnik i prevodilac, akademik (Novi Sad, 28. 11. 1928)

1929.- Ričard Berd izveo prvi let avionom iznad Južnog pola

1941.- Rođena Laura Antoneli (Antonac), italijanska filmska glumica (Pula, 28. 11. 1941)

1943.- Počela saveznička konferencija u Teheranu

1947.- U Narodnom pozorištu u Beogradu prvi put je izvedena Hristićeva "Ohridska legenda"

1950.- Rođen Boris Bizetić, muzičar (Beograd, 28. 11. 1950)

1950.- Rođen Aleksandar Godunov, ruski baletski igrač i filmski glumac (Južno Sahalinsk, 28. 11. 1949 - Los Anđeles, 18. 05. 1995)

- 1950.Osnovan Muzej pozorišne umetnosti u Beogradu

1958.- Prvo emitovanje zajedničkog TV programa JRT - svečanu akademiju povodom Dana Republike prenosile TV Beograd, Zagreb i Ljubljana

1967.- Rođena En Nikol Smit (Viki Lin Hogan), američka glumica (Hjuston, 28. 11. 1967 - Florida, 08. 02. 2007)

1988.- Umro Dragutin-Guta Dobričanin, pozorišni, filmski i TV glumac (Prokuplje, 1922 - Beograd, 28. 11. 1988)

2007.- Umro Branislav Bane Bastać, filmski reditelj (Cetinje, 05. 06. 1925 - Beograd, 28. 11. 2007)

2009. - Umro Vujica Rešin Tucić, književnik, urednih književnih časopisa, dramaturg Radio Novog Sada (Melenci, 17. 07. 1941 - Novi Sad, 28. 11. 2009)

2009.- - Umro dr Milan Bulajić, diplomata i publicista, osnivač i direktor Muzeja žrtava genocida, osnivač i predsednik Fonda za istraživanje genocida (Vilusi, 26. 09. 1928 - Beograd, 28. 11. 2009)

2009.- Umro Dragomir Brajković, književnik, novinar i urednik Radio Beograda (Pisana Jela, 10. 12. 1947 - Beograd, 28. 11. 2009)

2010. - Umro Boško Ivkov, književnik (Stapar, 1942 - Čačak, 28. 11. 2010)

2010. - Umro Lesli Nilsen, američki filmski glumac-komičar
(Regina, 11. 02. 1926 - Fort Loderdejl, 28. 11. 2010)

[Bisernica]

29. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/imagesqtbnANd9GcQ6LFMbjt3KJWfvhqElcG0CNY-1.jpg


Drugo zasedanje AVNOJ-a u Jajcu održano 29. novembra 1943. godine, datum u SFRJ slavljen kao Dan Republike. Filmski reditelj i književnik, Živojin Pavlović preminuo na današnji dan 1998. Čuveni jugoslovenski i srpski rok bend "YU grupa" osnovan 1970. godine.


Drugo zasedanje Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) održano je 29. novembra 1943. godine u Jajcu, u Bosni i Hercegovini. AVNOJ je, na zasedanju, konstituisan u zakonodavno i izvršno predstavničko telo Jugoslavije. Kao najviši izvršni i naredbodavni organ narodne vlasti konstituisan je Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije, koji je imao sva obeležja narodne revolucionarne Vlade. Izbegličkoj Vladi i kralju Petru II Karađorđeviću zabranjen je povratak. Posle rata, narodi Jugoslavije slavili su 29. novembar kao državni praznik, Dan Republike. Obeležavanje Dana Republike prestalo je sa raspadom SFR Jugoslavije u svim njenim republikama, osim u Srbiji. Dan Republike ostao je zvanični praznik u SR Jugoslaviji sve do 14. novembra 2002. godine, kada je ukinut odlukom Savezne skupštine.

Filmski reditelj i književnik, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu, Živojin Pavlović preminuo je u Beogradu na današnji dan 1998. godine. Pavlović je diplomirao na Akademiji primenjenih umetnosti u Beogradu. Slike i akvareli obeležili su mladalački period njegovog stvaralaštva. Životno opredeljenje, ipak, su mu bili književnost i film. Već sa 19 godina bio je saradnik filmskih časopisa. Amaterski se bavio filmom od 1959. godine, a tri godine kasnije počela je njegova profesionalna karijera. Prvi film koji je režirao bio je omnibus Kapi, vode, ratnici, a zatim su sledili: Povratak, Buđenje pacova, Kad budem mrtav i beo, Zadah tela i Doviđenja u sledećem ratu. Nagrađivan je Zlatnom arenom u Puli, na brojnim domaćim i međunarodnim festivalima u Berlinu, Veneciji i Karlovim Varima. Pavlović je bio autor koji je obeležio "crni talas" jugoslovenskog filma. Uporedo sa filmskim, nastajala su i njegova literarna ostvarenja. Proznim ciklusom Divlji vetar, koji čini desetak romana i nekoliko pripovedaka, ostavio je svojevrsnu književnu sagu o srpskoj istorijskoj sudbini, naročito o istočnoj Srbiji. Romane Zadah tela, Zid smrti, Oni više ne postoje, Lov na tigrove, Trag divljači, Dolap, Lapot, Otkucaji i zbirke pripovedaka pratile su nagrade za književnost "Ivo Andrić", "Isidora Sekulić", "Feliks Romulijana" i dve NIN-ove nagrade. Pavlović je nesumnjivo bio jedan od najsvestranijih i najkreativnijih umetnika naše kulture.

1516. - Umro Đovani Belini, italijanski slikar (Venecija, 1430 - Venecija, 29. 11. 1516)

1643. - Umro Klaudio Monteverdi, italijanski kompozitor (Kremona, 15. 05. 1567 - Venecija, 29. 11. 1643)

1763. - Umro Anton Fransoa Prevo, francuski književnik (Hesdin, 01. 04. 1697 - Sen Fermin, 29. 11. 1763)

1780. - Umrla Marija Terezija, austrijska carica (Beč 13. 05. 1717 - Beč, 29. 11. 1780)

1797. - Rođen Gaetano Doniceti, italijanski kompozitor (Bergamo, 29. 11. 1797 - Bergamo, 08. 04. 1848)

1803. - Rođen Kristijan Johan Dopler, austrijski fizičar (Salcburg, 29. 11. 1803 - Venecija, 17. 03. 1855)

1838. - Otvoren francuski konzulat u Beogradu

1854. - Umro prota Mateja Nenadović, književnik, diplomata, vojvoda, predsednik prve srpske Vlade (Brankovina, 1777 - Valjevo, 29. 11. 1854)

1861. - Umro Nikolaj Aleksandrovič Dobroljubov, ruski publicista i književni kritičar (Nižnji Novgorod, 05. 02. 1836 - Sankt Petersburg, 29. 11. 1861)

1899. - Osnovan fudbalski klub "Barselona"

1916. - Poginuo Vojin Popović (vojvoda Vuk), srpski komitski vojskovođa u Balkanskim i Prvom svetskom ratu, komandant Dobrovoljačkog odreda na Solunskom frontu (Sjenica, 09. 12. 1881 - Kajmakčalan, 29. 11. 1916)

1922. - Rođen Dušan-Duško Radović, književnik, scenarista, novinar, urednik TV Beograd i Studija B (Niš, 29. 11. 1922 - Beograd, 16. 08. 1984)

1924. - Umro Đakomo Pučini, italijanski kompozitor (Luka, 22. 12. 1858 - Brisel, 29. 11. 1924)

1929. - Rođena Renata Ulmanski, pozorišna, filmska i TV glumica (Zagreb, 29. 11. 1929)

1932. - Rođen Žak Širak, francuski političar i državnik, predsednik Francuske republike (Pariz, 29. 11. 1932)

1939. - Rođen Matija Bećković, književnik, akademik (Senta, 29. 11. 1939)

1945. - Doneta Deklaracija o proglašenju FNRJ

1946. - Rođen Vuk Drašković, književnik, novinar i političar, predsednik Srpskog pokreta obnove (Međa, 29. 11. 1946)

1946. - Počeo drumski saobraćaj obnovljenim Pančevačkim mostom, prvi voz krenuo 7. novembra

1947. - Ujedinjene nacije donele odluku o podeli Palestine na arapsku i jevrejsku državu

1949. - Radio Novi Sad počeo sa radom; u spomen na taj događaj 29. novembar obeležava kao Dan Radio-televizije Vojvodine

1954. - Rođen Džoel Koen, američki filmski reditelj (Mineapolis, 29. 11. 1954)

1959. - Rođen Stevan Koprivica, dramski pisac, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Kotor, 29. 11. 1959)

1981. - Poginula Natali Vud, američka filmska glumica (San Francisko, 20. 07. 1938 - Santa Katalina, 29. 11. 1981)

1996. - Umro Dragoslav Srejović, arheolog, akademik (Kragujevac, 08. 10. 1931 - Beograd, 29. 11. 1996)

2001. - Umro Džordž Harison, britanski muzičar, član grupe "Bitls" (Liverpul, 25. 02. 1943 - Los Anđeles, 29. 11. 2001)

2001. - Poslednji put proslavljen praznik Dan Republike

2003. - Umro Slobodan Boda Nikolić, urednik redakcije Narodnih ansambala RTB-a (Zemun, 17. 03. 1941 - Beograd, 29. 11. 2003)

2008. - Umro Jern Utzon, danski arhitekta, projektant Sidnejske opere (Kopenhagen, 09. 04. 1918 - Elsinor, 29. 11. 2008)

[Bisernica]

30. novembar


http://razbibriga.net/imported/2011/11/imagesqtbnANd9GcTC_tDBFCK5nYNGavIuR4eyP1-1.jpg


Engleski književnik Oskar Vajld umro je 30. novembra 1900. godine. Na današnji dan 1977. godine umro je Miloš Crnjanski. Milorad Pavić, naš poznati književnik i akademik preminuo 2009. godine.

Oskar Vajld , engleski književnik umro je 30. novembra 1900. godine u Dablinu, u Irskoj. Pohađao je „Triniti koledž" u Dablinu od 1871. do 1874.godine. Dobio je stipendiju za „Magdalena koledž" u Oksfordu, koji je počeo da pohađa 1875. godine. Najveći uticaj na Oskara Vajlda kao umetnika u to vreme imali su Svinbern, Volter Piter i Džon Raskin. Godine 1878. je dobio Nagradu za englesku književnost. Ubrzo je napustio Oksford i otišao u London, gde je polako stekao popularnost među književnicima. Stekavši popularnost, kao književnik i esteta, 1882. godine otišao je da predaje u Americi. Godine 1890. objavio je svoje najčuvenije delo, roman Slika Dorijana Greja. Ali u leto 1891. godine upoznao je lorda Alfreda Daglasa, s kojim započinje ljubavnu aferu i spoznaje svoju homoseksualnost. U to vreme postaje alkoholičar, a njegova slava počinje polako da se gasi. Godine 1895. osuđen je na dve godine prinudnog rada zbog nakaznog ponašanja. Posle povratka iz zatvora, seli se u Pariz, gde je umro napušten od svih.

Na današnji dan 1977. godine umro je Miloš Crnjanski, naš poznati književnik, koji se školovao u Temišvaru, Rijeci, Beču, Beogradu, Berlinu, Parizu i Londonu. Na Beogradskom univerzitetu diplomirao je istoriju, a u Londonu spoljnu politiku. Bio je profesor Četvrte gimnazije u Beogradu i saradnik Politike, a potom je prešao u diplomatsku službu, kao ataše za kulturu i savetnik za štampu u Berlinu, Rimu, Lisabonu i Londonu. Kao jedan od najznačajnijih i najplodnijih ličnosti jugoslovenske književnosti 20. veka, Crnjanski je pisao pesme, romane, priče, drame, putopise, kritike, eseje. Svoje prvo delo, komediju Maska, objavio je u Zagrebu 1918. godine. Tvorac stihova Sumatre, Stražilova, Lamenta nad Beogradom, pisac Dnevnika o Čarnojeviću, romana Kap španske krvi i Seoba, 1971. godine nagrađen je "NIN"- ovom nagradom za Roman o Londonu, u kome je Crnjanski, velikim delom autobiografski, izneo tragičnu sudbinu emigracije. Dela Miloša Crnjanskog doživela su mnogobrojna izdanja, objavljuju se i posthumno, rađene su adaptacije za pozorište i televiziju, prevođena su na više stranih jezika, a o njegovoj literaturi napisane su brojne, obimne studije i analize.

1667. - Rođen Džonatan Svift, engleski književnik
(Dablin, 30. 11. 1667 - Dablin, 19. 10. 1745)

1835. - Rođen Mark Tven (Semjuel Lenghorn Klemens), američki književnik
(Florida, 30. 11. 1835 - Hanibal, 21. 04. 1910)

1858. - Počela Svetoandrejska skupština, trajala do 31. januara 1859.

1874. - Rođen Vinston Čerčil, engleski političar i državnik, premijer Velike Britanije, književnik, nobelovac (Oksfordšajr, 30. 11. 1874 - London, 24. 01. 1965)

1927. - Rođen Nikola Majdak, filmski reditelj i scenarista, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Valjevo, 30. 11. 1927)

1928. - Rođen Dragan Lukić, književnik i novinar
(Beograd, 30. 11. 1928 - Beograd, 01. 01. 2005)

1940. - Rođen prof. dr Ivan Stojanović, ekonomista, predsednik Društva ekonomista Jugoslavije, glavni urednik časopisa Gledišta (30. 11. 1940 - 20. 10. 1996)

1941. - Rođen Jovan-Jova Radovanović, muzičar, član ansambla "Sedmorica mladih" (Beograd, 30. 11. 1941)

1943. - Rođena Snežana Nikšić, pozorišna, filmska i TV glumica (Niš, 30. 11. 1943)

1946. - Rođena Marina Abramović, slikarka, multimedijalna i konceptualna umetnica (Beograd, 30. 11. 1946)

1947. - Rođen Dejvid Mamet, američki dramski pisac, filmski reditelj i scenarista (Čikago, 30. 11. 1947)

1955. - Umro Josip Slavenski (Štolcer), kompozitor, profesor Muzičke akademije u Beogradu (Čakovec, 11. 05. 1896 - Beograd, 30. 11. 1955)

1957. - Umro Pavle Paja Jovanović, slikar, akademik
(Vršac, 04. 06. 1859 - Beč, 30. 11. 1957)

1977. - Umro Hadži-Todor Dimitrijević, publicista
(Vranje, 01. 03. 1889 - Beograd, 30. 11. 1977)

1986. - Umro Keri Grant, američki filmski glumac
(Horfild, 18. 01. 1904 - Devenport, 30. 11. 1986)

1988. - Umro Aleksandar Deroko, arhitekta i istoričar umetnosti, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 16. 09. 1894 - Beograd, 30. 11. 1988)

1995. - Umro Aleksandar I. Spasić, prevodilac, novinar i urednik RTS-a
(Beograd, 28. 09. 1937 - Beograd, 30. 11. 1995)

1997. - Umro Rajko Medenica, lekar
(Ravni, 1939 - Njujork, 30. 11. 1997)

2001. - Umro Milutin Pršić, direktor Medija centra JAT-a, osnivač i urednik Revije JAT ( - Beograd, 30. 11. 2001)

2003. - Umrla Gertruda Ederli, prva žena koja je preplivala Lamanš
(Njujork, 23. 10. 1906 - Vajkof, 30. 11. 2003)

2008. - Umrla Desanka Tomić-Đurović, akademski slikar, grafičar i dizajner tekstila (Baroševac, 1925 - Beograd, 30. 11. 2008)

2008. - Umro Milivoje Petrović, solista i prvak Opere Narodnog pozorišta u Beogradu (Beograd, 07. 07. 1938 - Beograd, 30. 11. 2008)

2008. - Umro dr Branislav Lazarević, profesor Fakulteta organizacionih nauka, doajen srpske informatike (Laćarak, 18. 03. 1940 - 30. 11. 2008)

2008. - Umro Dragan Ve Ignjatović Mec, multimedijalni umetnik, osnivač Balkanske asiocijacije umetnosti, urednik Likovne galerije "Studentski grad" i pokreta "Ext" ( 1968 - Borča, 30. 11. 2008)

2009. - Umro Milorad Pavić, književnik, akademik
(Beograd,15. 10. 1929 - Beograd, 30. 11. 2009)

2009. - Umro Milan Babić, pevač
(Gorićani, 10. 10. 1943 - Beograd, 30. 11. 2009

2010. - Umrla prof. dr Dobrila Živanov-Stakić, profesor i dekan Farmaceutskog fakulteta u Beogradu, upravnik Instituta za farmaceutsku hemiju
(Gaj, 15. 05. 1932 - 30. 11. 2010)

[Bisernica]

1. decembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Svetski dan borbe protiv side obeležava se na današnji dan. Lingvinista i akademik Pavle Ilić rođen je na današnji dan 1924. godine. Madam Tiso poznata vajarka voštanih figura, rođena je 1. decembra 1760. godine.


Na današnji dan 1924. godine rođen je Pavle Ivić lingvinista, akademik i profesor Univerziteta u Beogradu. Studije srpskog jezika i književnosti Ivić je završio na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Još kao student počeo je da se bavi naučno-istraživačkim radom. Iako je njegova specijalnost bila dijalektologija i istorija jezika, bavio se i drugim lingvističkim disciplinama, poput uporedne analize slovenskih i drugih jezika i savremenog srpskog jezika. Dve godine posle doktoriranja, 1956. godine, objavio je prvu sistematizovanu dijalektologiju srpsko-hrvatskog jezika, koja je objavljena i na nemačkom jeziku. Njegova studija o govoru Galipoljskih Srba jedan je od najsjajnijih radova u srpskoj dijalektologiji, gde su do punog izražaja došli Ivićev raskošni talenat i izuzetna naučna akribija. Objavio je više od 600 rasprava, članaka i studija, među kojima se izdvajaju: O Vukovom srpskom rečniku, Srpski narod i njegov jezik, Srpsko - hrvatski dijalekti, O slovenskim jezicima i dijalektima, Dečanske hrisovulje. Izuzetnog obrazovanja i kulture, Ivić je bio redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti i osam stranih akademija. U Institutu za srpski jezik SANU, gde je započeo radni vek, vodio je projekte dijalektoloških i etimoloških istraživanja i bio stalni recenzent Rečnika SANU. Počev od 2000. godine, Slavističko društvo Srbije dodeljuje godišnju nagradu "Pavle Ivić" za najbolji rad iz srpske lingvističke slavistike.

Rođena Madam Tiso 1760. godine na današnji dan. Madam Tiso rođena kao Mari Tiso (engleski izgovor: Meri Tuso), bila je vajarka voštanih figura. Osnovala je Muzej voštanih figura madam Tiso u Londonu. Muzej ima mnogobrojne ogranke u velikim svetskim gradovima. Prva voštana figura koju je kreirala Mari Tiso bila je figura Voltera, godine 1777. Druge važne ličnosti, tog vremena, koje su dobile svoju voštanu figuru su Žan-Žak Ruso i Bendžamin Frenklin . Godine 1802. odlazi u London. Prva stalna postavka njenih voštanih figura locirana je u Ulici Bejker u Londonu 1835. godine. Jedna od najvećih atrakcija njenog muzeja je Dvorana strave. Neke od figura, koje je ona napravila još uvek postoje uključujući i njen autoportret koji je sada postavljen na ulazu u njen muzej. Napravila ga je 1842. godine. Na sadašnju lokaciju u Ulici Marilebon, muzej je premešten 1884. godine, a 1925. godine požar je uništio neke figure, ali većina ih je ostala neoštećena.

1820. - Knez Miloš Obrenović odobrio organizovanu seču šuma u Srbiji

1869. - Rođen Vladimir Đorđević, folklorista, muzički pedagog i kompozitor
(Brestovac, 01. 12. 1869 - Beograd, 22. 06. 1938)

1890. - Rođena Anka Gođevac-Subotić, prva žena - dr prava Beogradskog univerziteta
(Knjaževac, 01. 12. 1890 - Njujork, 11. 06. 1983)

1893. - Umro Lazar Dokić, zoolog i lekar, profesor Velike škole u Beogradu, državnik
(Beograd, 27. 09. 1845 - Opatija, 01. 12. 1893)

1918. - Stvorena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca

1924. - Rođena Dara Janeković, novinar i publicista
(Stepaničevo, 01. 12. 1924)

1930. - Rođen Milutin Butković, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 01. 12. 1930 - Beograd, 11. 01. 1997)

1931. - Izdata prva višebojna novčanica u Kraljevini Jugoslaviji sa likom kralja Aleksandra I Karađorđevića, kao i prva novčanica sa likom žene-kraljice Marije Karađorđević

1932. - Rođen Antun Šoljan, književnik
(Beograd, 01. 12. 1932 - Zagreb, 09. 07. 1993)

1934. - Poginuo Sergej Kirov (Kostrikov), sovjetski revolucionar
(Uržum, 15. 03. 1886 - Lenjingrad, 01. 12. 1934)

1935. - Rođen Vudi Alen (Alen Stjuart Konigsberg), američki filmski glumac, režiser i scenarista
(Njujork, 01. 12. 1935)

1935. - Otvorena Gradska bolnica u Beogradu - danas KBC "Zvezdara"

1935. - Rođen Ivica Šerfezi, pop pevač
(Zagreb, 01. 12. 1935 - Zagreb, 28. 05. 2004)

1953. - Umro Kosta Novaković, filmski producent, snimatelj i reditelj, vlasnik bioskopa "Kasina" u Beogradu
(Čačak, 1895 - Beograd, 01. 12. 1953)

1955. - Umro Vladislav Ribnikar, novinar, direktor "Politike", osnivač i prvi direktor TANJUG-a
(Beograd, 15. 06. 1900 - Beograd, 01. 12. 1955)

1971. - Održana 21. sednica Predsedništva SKJ u Karađorđevu

1973. - Umro David Ben Gurion, izraelski političar i državnik, jedan od tvoraca izraelske države i njen prvi premijer
(Plonsk,16. 10. 1886 - Tel Aviv, 01. 12. 1973)

1974. - Umro Lajoš Zilahi, mađarski književnik
(Nađasalonti, 28. 03. 1891 - Sremska Kamenica, 01. 12. 1974)

1981. - Udes aviona Inex-Adria u Ajačiu na Korzici
(poginulo 180 putnika)

1988. - Benazir Buto postala prva žena premijer u islamskom svetu

1990. - Umro Vladimir Dedijer, istoričar i publicista, akademik
(Beograd, 04. 02. 1914 - Boston, 01. 12. 1990)

1997. - Umro Stefan Grapeli, francuski violinista i džez muzičar
(Pariz, 26. 01. 1908 - Pariz, 01. 12. 1997)

2006. - Umro Radislav Majo Đurović, književnik, osnivač i prvi upravnik Malog pozorišta "Duško Radović", sekretar KPZ Beograd
(Danilovgrad, 28. 01. 1931- Beograd, 01. 12. 2006)

2007. - Umro Aleksa Brajović, novinar TANjUG-a , publicista i književnik
(Jelenak, 1923 - Beograd, 01. 12. 2007)

2007. - Umro Ivo Rojnica, ustaški komandant, ratni zločinac
(Cista, 1915 - Buenos Ajres, 01. 12. 2007)

2008. - Umro Radenko Broćić, predsednik Saveza omladine Srbije, potpredsednik grada Beograda, ministar u Vladi Srbije
(Guča, 09. 12. 1922 - 01. 12. 2008)

2008. - Umro ing Ibrahim Latifić, generalni direktor Saveznog zavoda za statistiku, osnivač Društva za istinu o NOB-u
(Livno, 1917 - 01. 12. 2008)

[причалица]

4. decembar

Danas je Vavedenje Presvete Bogorodice, dan kada je, prema hrišćanskom verovanju, mala Marija, kasnije Sveta Bogorodica, prvi put uvedena u hram. Kada je Marija napunila tri godine, njeni roditelji Joakim i Ana doveli su je iz Nazareta u Jerusalim da je predaju Bogu u hram, u kojem je potom boravila devet godina. Smatra se pretežno ženskim praznikom.


1644. - U Minsteru je sazvan prvi evropski mirovni kongres.


1841. - U Beogradu je u "Pozorištu na Đumruku" održana prva predstava s diletantima - drama Jovana Sterije Popovića "Smrt Stefana Dečanskog". Pozorište je organizovao srpski reditelj, scenograf, glumac, pisac i prosvetni radnik Atanasije Nikolić. Tada je štampan prvi pozorišni plakat kod nas i raspisan prvi književno-dramski konkurs za dela "po narodnom karakteru i običajima ustrojenim". Pozorište se održalo samo godinu dana.


1888. - Na Cetinju je rođen jugoslovenski kralj Aleksandar I Karađorđević, kralj Ujedinitelj. Školovao se u Švajcarskoj, Rusiji i na francuskoj vojnoj akademiji Sen-Sir, govorio je tečno francuski i ruski. Postao je prestolonaslednik 1909. umesto starijeg brata Đorđa, a od 1914. Srbijom je kao regent vladao u ime bolesnog oca kralja Petra. Bio je na čelu Vrhovne komande srpske vojske u pobedonosnim ratovima od 1912. do 1918. u kojima je ispoljio izuzetnu hrabrost. Postao je kralj Srba, Hrvata i Slovenaca 6. novembra 1921. Ubijen je prilikom atentata u Marseju, u kojem je ubijen i šef francuske diplomatije Žan Luj Bartu; atentat su organizovali hrvatske ustaše i italijanski fašisti 9. oktobra 1934. godine.


1890. - Rođen je srpski kompozitor i etnomuzikolog Kosta Manojlović, profesor i prvi rektor Muzičke akademije u Beogradu. Muzičke studije završio je u Oksfordu. Zapisao je veliki broj narodnih melodija, kojima se inspirisao u komponovanju. Napisao je "Spomenicu Stevanu Mokranjcu" i etnomuzikološke studije "Muzičke karakteristike našeg juga", "Muzičko delo našeg sela", "Narodne melodije u istočnoj Srbiji". Dela: ciklusi horova "Žalne pesme", "Pesme zemlje Skenderbegove", "Pesme zemlje Raške", solo pesme, obrade narodnih pesama.


1912. - Posle pobeda u Prvom balkanskom ratu, balkanski saveznici, Srbija, Crna Gora, Grčka i Bugarska, potpisali su primirje s Turskom.


1924. - Umro je srpski lekar dr Vojislav Subotić, vodeći hirurg u Srbiji tog doba, šef hirurškog odeljenja Opštedržavne bolnice u Beogradu, osnivač Medicinskog fakulteta u Beogradu. Objavio je niz radova iz abdominalne hirurgije, urologije, ortopedije.


1961. - Muzej moderne umetnosti izložio je greškom naopačke Matisovu sliku "Le Bateau", koja je tako stajala 47 dana.


1980. - Dva meseca nakon smrti bubnjara Džona Bonama (John Bonham), raspala se kultna grupa Led Zeppelin.


1995. - Ministri inostranih poslova Evropske unije su na sastanku u Briselu suspendovali sankcije Saveznoj Republici Jugoslaviji.

[Bisernica]

5. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/volt_dizni_tekst-1.jpg


Slavni animator Volt Dizni rođen na današnji dan 1901. godine. Muzej Nikole Tesle u Beogradu osnovan 1952. Jedan od vodećih helenista 20. veka Miloš Đurić 5. decembra 1967. godine.

Čuveni američki autor animiranih filmova Volt Dizni rođen je na današnji dan 1901. godine. Dizni je u Holivud stigao iz Kanzas Sitija i uz pomoć nekoliko kolega realizovao seriju crtanih bajki i filmova. Prvi studio otvorio je u jednoj garaži i radio uz nesebičnu pomoć i podršku brata Roja. Septembra 1928. godine, u Njujorku je prikazan film "Parobrod Vili" sa Miki Mausom u glavnoj ulozi. Bio je to Diznijev ulazak u svet besmrtnih. Sledili su zatim dobro poznati likovi: Pluton, tri praseta, a 1934. i legendarni Paja Patak. Nizali su se i dugometražni filmovi: "Snežana i sedam patuljaka", "Pinokio", "Bambi", "Dambo", "Alisa u zemlji čuda"... Dizni je dobio 28 Oskara, a tvrdio je da je samo jedan zaista njegov, i to onaj prvi, dodeljen za kreaciju Mikija Mausa. "Svi ostali pripadaju podjednako svim mojim saradnicima", govorio je. Neumoran, pun novih ideja, Dizni je ostavio crtačku tablu i započeo stvaranje kompanije. Godine 1955. osnovao je u Kaliforniji "Diznilend", ogromni zabavni park inspirisan likovima iz Diznijevog sveta.

Jedan od vodećih helenista 20. veka Miloš Đurić, klasični filolog, član Srpske akademije nauka i umetnosti i predsednik Srpske književne zadruge umro je 5. decembra 1967. godine. Objavio je više od 200 radova iz klasične književnosti i filozofije. Umnogome je izgradio srpsku terminologiju za odgovarajuće grčke mitološke i filozofske pojmove. Objavio je dela "Vidovdanska etika", "Filosofija panhumanizma", "Racionalizam u savremenoj nemačkoj filosofiji", "Problemi filosofije kulture", "Istorija helenske etike", "Ogledi iz grčke filosofije umetnosti", "Aristotelovo etičko učenje", "Iz helenskih riznica", "Platonova akademija i njen politički rad", "Sofisti i njihov istorijski značaj" i "Istorija helenske književnosti".

1360. - Francuski franak ustanovljen kao zvanično sredstvo plaćanja

1791. - Umro Volfgang Amadeus Mocart, austrijski kompozitor (Salcburg, 27. 01. 1756 - Beč, 5. 12. 1791)

1848. - Počela "zlatna groznica" u Kaliforniji

1853. - Umro Jovan Stejić, lekar i književnik (Arad, 06. 12. 1803 - Beograd, 05. 12. 1853)

1870. - Umro Aleksandar Dima - otac, francuski književnik (Vije-Kotre, 24. 07. 1802 - Diep, 05. 12. 1870)

1872. - Rođen Hari Nelson Pilsberi, američki šahovski velemajstor (Somervil, 05. 12. 1872 - Frenkford, 17. 06. 1906)

1890. - Rođen Fric Lang, austrijski filmski reditelj (Beč, 05. 12. 1890 - Los Anđeles, 03. 08. 1976)

1920. - Počela nastava na Šumarskom odseku Poljoprivrednog fakulteta u Beogradu, datum se obeležava kao dan Šumarskog fakulteta

1925. - Umro Vladislav Rejmont, poljski književnik (Kobilje Vilki, 06. 05. 1868 - Varšava, 05. 12. 1925)

1929. - Stvorena "Viteška organizacija Soko Kraljevine Jugoslavije"

1940. - Umro Jan Kubelik, češki violinista i kompozitor (Prag, 05. 07. 1880 - Prag, 05. 12. 1940)

1946. - Rođen Hoze (Žozep) Kareras, španski operski pevač (Barselona, 05. 12. 1946)

1952. - Osnovan Muzej Nikole Tesle u Beogradu

1970. - Ustanovljen Program Ujedinjenih nacija za volontere

1993. - Umro Milan Đoković, književnik, prevodilac i istoričar književnosti (Beograd, 26. 05. 1908 - Beograd, 05. 12. 1993)

1994. - Počeo sa radom RTV BK Telekom

2005. - Umro Milo Dor (Milutin Doroslavac), austrijski književnik i prevodilac (Budimpešta, 07. 03. 1923 - Beč, 05. 12. 2005)

2006. - Umro David Bronštajn, ukrajinski šahovski velemajstor (Bela crkva, Kijev, 09. 02.1924 - Minsk, 05. 12. 2006)

2007. - Umro Dan Josif, rumunski političar, simbol revolucije protiv komunističkog režima Nikolaja Čaušeskua, 1989. godine, poslanik (1950 - Novosibirsk, 05. 12. 2007)

2007. - Umro Karlhajnc Štokhauzen, nemački kompozitor, pionir elektronske muzike (Burg Modrat, 22. 08. 1928 - Kirten, 05. 12. 2007)

2008. - Umro Aleksej Drugi (Aleksej Mihailovič Ridiger), 15. patrijarh Ruske pravoslavne crkve (Talin, 23. 02. 1929 - Peredelkino, 05. 12. 2008)

[Bisernica]

6. decembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Nacionalni praznik Finske. Dan "Zmajevih dečijih igara".


1492.- Španski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio Haiti

1771.- Umro Đovani Batista Morganji, utemeljivač patološke anatomije (Forli, 25. 02. 1682 - Padova, 06. 12. 1771)

1803.- Rođen Jovan Stejić, lekar i književnik (Arad, 06. 12. 1803 - Beograd, 05. 12. 1853)

1833.- Rođen Jovan Jovanović-Zmaj, književnik (Novi Sad, 06. 12. 1833 - Sremska Kamenica, 14. 06. 1904)

Jovan Jovanović, poznat u dečjem svetu kao čika Jova Zmaj, nesumnjivo je jedan od najomiljenijih i najpopularnijih dečijih pesnika kod nas. Studirao je pravne nauke i medicinu, a kao lekar radio je u Novom Sadu i širom Vojvodine.U Beogradu je jedno vreme bio dramaturg Narodnog pozorišta, podpredsednik Srpske književne zadruge i počasni član Srpske akademije nauka. Bio je urednik više književnih i dečijih časopisa i listova, a po jednom od njih dobio je pesnički nadimak Zmaj. Pisao je rodoljubive,

satirične, humorističke, ali pre svega lirske pesme. Njegova je lirika puna nežnosti kao u "Đulićima" ili dubokog bola u "Đulićima uveocima". Datum rođenja Jovana Jovanovića obeležava se kao Dan "Zmajevih dečijih igara".

1864.- Rođen Nikola Krasnov, arhitekta, akademik (Moskva, 06. 12. 1864 - Beograd, 08. 12. 1939)

1877.- Tomas Edison javno demonstrirao prvi zvučni snimak sa gramofona

1878.- Rođen Radovan Dragović, novinar i političar, jedan od vođa sindikalnog i radničkog pokreta, urednik "Radničkih novina" (Užice, 06. 12. 1878 - Beograd, 07. 01. 1906)

1881.- Rođen Milan Predić, književnik i pozorišni kritičar (Pančevo, 06. 12. 1881 - Beograd, 09. 12. 1972)

1892.- Umro Ernest Verner fon Simens, nemački industrijalac, pionir elektrotehnike (Hanover, 13. 12. 1816 - Berlin, 06. 12. 1892)

1894.- Frenklinov institut iz Filadelfije dodelio Nikoli Tesli Medalju Eliota Kresona kao priznanje za rad na polju struja visokih frekvencija

1921.- Ugovorom između Velike Britanije i Irske, Irska postala članica britanskog Komonvelta

1926.- Umro Klod Mone, francuski slikar (Pariz, 14. 11. 1840 - Živerni, 06. 12. 1926)

1933.- Rođena Donka Špiček, novinar, urednik Programa za decu i mlade TV Beograd (Beograd, 06. 12. 1933)

1933.- Rođen Henrik Mikolaj Gorecki, poljski kompozitor (Černica Ribnik, 06. 12. 1933 - Katovice, 12. 11. 2010)

1942.- Rođen Peter Handke, austrijski književnik (Grifen, 06. 12. 1942)

1959.- Umro Jovan Palavestra, književnik i publicista (Mostar, 25. 04. 1893 - Sarajevo, 06. 12. 1959)

1972.- Umro Aleksandar Gavrić, filmski glumac (Beograd, 28. 05. 1932 - Inđija, 06. 12. 1972)

1983.- Umro Robert Oldrič, američki filmski reditelj i producent (Rod Ajlend, 09. 08. 1918 - Los Anđeles, 06. 12. 1983)

1988.- Umro Roj Orbison, američki rok-muzičar (Vernon, 23. 04. 1936 - Medison, 06. 12. 1988)

1993.- Umro Jevgenij Gavrilovič, pionir ruske kinematografije (29. 09. 1899 - Moskva, 06. 12. 1993)

1993.- Umro Frenk Zapa (Frensis Vinsent Zapa), američki kompozitor (Baltimor, 21. 12. 1940 - Los Anđeles, 06. 12. 1993)

1998.- Umro Radomir Šaper, košarkaš i sportski radnik (Beograd, 09. 12. 1925 - Beograd, 06. 12. 1998)

1998.- Umro Predrag Vitas, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog programa TV Beograd (Split, 15. 07. 1946 - Beograd, 06. 12. 1998)

1999.- Umro Bogdan Šekler, novinar, književnik i lekar (Podbrđe, 17. 05. 1936 - Beograd, 06. 12. 1999)

2000.- Umro Svetozar Vukmanović - Tempo, političar i publicista (Podgor, 03. 08. 1912 - Reževići, 06. 12. 2000)

2002.- Umro Miloje Šarić, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Novom Sadu, akademik (Nemenikuće, 12. 09. 1925 - Beograd, 06. 12. 2002)

2005.- Umro Gorjan Korunoski, dirigent, pijanista i kompozitor, umetnički direktor i šef dirigent Opere Madlenianum (Prilep, 29. 01. 1961 - Beograd, 06. 12. 2005)

[Bisernica]

7. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/UrosPredic-1.jpg


Na današnji dan rođen slikar Uroš Predić. Sklopljen nemačko-poljski sporazum o granici na Odri i Nisi. Japan bez objave rata napao Perl Harbur na Havajima, a nešto kasnije predsednik SAD Frenklin Ruzvelt objavio je da je njegova zemlja ušla u Drugi svetski rat.

Godine 1857. na današnji dan rođen je Uroš Predić, slikar i akademik. Svojim stvaralaštvom je obeležio više epoha naše umetnosti i bio savremenik glavnih tokova srpskog slikarstva. Najpoznatiji je po pejzažima i portretima koji su mu obezbedili visoko mesto u srpskom slikarstvu. Za života je naslikao preko hiljadu portreta, među kojima su gotovo sve istaknute ličnosti Srbije krajem 19. i prve polovine 20. veka. Izradio je i veliki broj ikona, zatim istorijske žanr- kompozicije, dela sa biblijskom tematikom, ikonostase. Slavljen je i hvaljen kao jedan od najvećih majstora srpskog slikarstva, ali zatim i osporavan kao tradicionalista i primer okorelog akademizma koji se suprostavlja novom i modernom. (Orlovat, 07. 12. 1857 - Beograd, 11. 02. 1953)

Godine 1941. Japan je bez objave rata napao američku pomorsku bazu u Perl Harburu na Havajima, a nekoliko časova kasnije predsednik SAD Frenklin Ruzvelt objavio je da je njegova zemlja ušla u Drugi svetski rat. Mučkim napadom naneti su ogromni gubici mornarici SAD i Japan je stekao veliku prednost u prvoj fazi rata na Pacifiku. Potopljeni su gotovo svi ratni brodovi SAD u tom delu sveta, osim nosača aviona koji su tog dana bili na pučini. Na zemlji je uništeno 178 aviona, 3.303 vojnika su poginula, a 1.272 ranjena.

43.p.n.e. - Ubijen Marko Tulije Ciceron, rimski političar, filozof i književnik (Arpinum, 03. 01. 106. p.n.e - Formije, 07. 12. 43. p.n.e)

1732. - Prikazana prva predstava na sceni Kraljevske opere Kovent garden

1834. - Rođen Valtazar Bogišić, pravnik i političar (Cavtat, 07. 12. 1834 - Rijeka, 24. 04. 1908)

1863. - Rođen Pjetro Maskanji, italijanski kompozitor (Livorno, 07. 12. 1863 - Rim, 02. 08. 1945)

1890. - Rođen Stevan Jakovljević, književnik i biolog, profesor Univerziteta u Beogradu(Kruševac, 07. 12. 1890 - Beograd, 02. 11. 1962)

1894. - Umro Ferdinand Leseps, francuski inženjer (Versaj, 19. 11. 1805 - La Šne, 07. 12. 1894)

1897. - Rođen Lazar Pontičeli, legionar, poslednji veteran francuske armije iz Prvog svetskog rata (Betola, 07. 12. 1897 - Pariz, 12. 03. 2008)

1914. - Skupština Srbije usvojila "Nišku deklaraciju" o ujedinjenju južnoslovenskih naroda u zajedničku državu

1924. - Rođena Jovanka Budisavljević Broz, supruga Josipa Broza Tita (Pećani, 07. 12. 1924)

1927. - Rođen Vlastimir Peričić, kompozitor i muzikolog, profesor Fakulteta muzičke umetnosti - u Beogradu, akademik (Vršac, 07. 12. 1927 - Beograd, 01. 03. 2000)

1928. - Rođen Avram Noam Čomski, američki lingvista i publicista, profesor Univerziteta u Masačusetsu, proglašen za najvećeg intelektualca sveta (Filadelfija, 07. 12. 1928)

1930. - Rođena Breda Kalef, operska pevačica (Beograd, 07. 12. 1930)

1946. - Usvojen Zakon o nacionalizaciji privatnih preduzeća u FNRJ

1955. - Rođen Predrag Marković, izdavač, političar i državnik, predsednik Narodne skupštine Srbije (Čepur, 07. 12. 1955)

1970. - Sklopljen nemačko-poljski sporazum o granici na Odri i Nisi

1988. - Katastrofalni zemljotres u Jermeniji

1993. - Umro Blaže Koneski, makedonski književnik (Nebregov, 19. 12. 1921 - Skoplje, 07. 12. 1993)

1995. - Umro Džejms Reston, američki novinar (Klajdbenk,03. 11. 1909 - Vašington, 07. 12. 1995)

1996. - Umro Desimir Žižović-Buin, samouki strip-crtač i ilustrator (Gornji Branetići, 12. 05. 1920 - Gornji Milanovac, 07. 12. 1996)

2001. - Umro Dušan Nonin, akademski slikar i konzervator (Bačko Petrovo Selo, 18. 08. 1924 - Novi Sad, 07. 12. 2001)

2001. - Umro Milorad Gončin, književnik, novinar i urednik časopisa (Gačani, 13. 02. 1931 - 07. 12. 2001)

2001. - Umro Vojin Partonić, novinar i urednik "Politike" i "Politike ekspres" (Beograd, 14. 05. 1948 - Beograd, 07. 12. 2001)

2007. - Umro Dušan Pekić, general- pukovnik, narodni heroj (Međeđak, 23. 06. 1921 - Beograd, 07. 12. 2007)

2010. - Umrla Dubravka Vojvodić, filmski kritičar, novinar i urednik Programa 202 Radio Beograda (Beograd, 30. 01. 1949 - Beograd, 07. 12. 2010)

[Bisernica]

8. decembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Engleski filozof Herbert Spenser umro na današnji dan 1903. godine. Crvena zvezda u Tokiju 1991. godine osvojila titulu svetskog šampiona u fudbalu. Slikar Milić od Mačve umro 8. decembra 2000. godine.

Engleski filozof i sociolog Herbert Spenser preminuo je na današnji dan 1903. godine. Nastojao da sistematizuje sfere humanističkih nauka na osnovu pojmova razvitka, prilagođavanja i progresa i smatrao je da je osnovni zadatak filozofije da otkriva zakonitosti važeće za oblasti socijalnih odnosa. Pre Čarlsa Darvina počeo je da razvija evolucionistička shvatanja, i iz njih je izvodio i neke društvene teorije. Poznat je po organskoj teoriji društva i biologizovanju društvenih pojava. Spenser je začetnik teorije organicizma. Njegova najpoznatija dela su "Sistem sintetičke filozofije", "Uvod u studije sociologije", "Faktori organske evolucije", "Klasifikacija nauka" i "Autobiografija".

Slikar i književnik Milić Stanković - Milić od Mačve umro je 8. decembra 2000. godine. Studirao je slikarstvo na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu. Živeo je i stvarao u Belotiću Mačvanskom, Beogradu, na Zlatiboru, u Parizu, Ženevi i na grčkom ostrvu Paros. Bio je član grupe "Medijala", sa kojom je izlagao od 1955. godine. Prvu samostalnu izložbu je imao u Beogradu 1959, a prvu inostranu u Ženevi, 1964. godine. Od tada je bez prekida izlagao u zemlji i inostranstvu. "Mačvansku slikarsku i pesničku školu" osnovao je u Belotiću 1967. godine. U umetnikovom zdanju na Zvezdari osnovana je 1966. godine Zadužbina koja nosi njegovo ime. Značajan deo svog života i rada slikar je posvetio i literarnom stvaralaštvu. "Čarobnjak srpskog slikarstva" dosledno je bio opredeljen za figurativnu fantastiku. Milićevo rano slikarstvo inspirisala je zavičajna Mačva, narodni običaji i legende. Kasnije svoju umetnost nadgrađuje simbolikom pravoslavlja, kosovskim mitom, kao i inostranim uticajima. I sam nadrealista, bio je verni poštovalac Salvadora Dalija. Najznačajniji likovni ciklusi Milića od Mačve posvećeni su istorijskom Beogradu, Hilandaru, Karađorđu. Uradio je i životopis Voždovačke crkve u Beogradu.

65. p.n.e. - Rođen Horacije, rimski književnik (Venuzija, 08. 12. 65. p.n.e - Rim, 27. 11. 8. p.n.e)

1638. - Umro Ivan (Dživo) Gundulić, književnik (Dubrovnik, 08. 01. 1589 - Dubrovnik, 08. 12. 1638)

1822. - Rođen Jakov Ignjatović, književnik (Sentandreja, 08. 12. 1822 - Novi Sad, 05. 07. 1889)

1832. - Rođen Bjernsorn Bjernsterne, norveški književnik, nobelovac (Kvikne, 08. 12. 1832 - Pariz, 26. 04. 1910)

1865. - Rođen Jan Sibelijus, finski kompozitor (Tevastehus, 08. 12. 1865 - Jevenpje, 20. 09. 1957)

1891. - Rođen Milivoje Pavlović, lingvista i književni istoričar (Niš, 08. 12. 1891 - Beograd, 19. 01. 1974)

1903. - Umro Herbert Spenser, engleski filozof, sociolog i književnik (Derbi, 27. 04. 1820 - Brajton, 08. 12. 1903)

1925. - Rođen Semi Dejvis, američki glumac, pevač i igrač (Harlem, 08. 12. 1925 - Los Anđeles, 16. 05. 1990)

1925. - Objavljena knjiga Adolfa Hitlera "Majn Kampf" (Mein Kampf)

1926. - Rođen Stevo Žigon, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj (Ljubljana, 08. 12. 1926 - Beograd, 28. 12. 2005)

1934. - Rođen Zoran Petrović, spiker Radio Beograda (Beograd, 08. 12. 1934 - Beograd, 18. 07. 2005)

1935. - Rođen Slobodan-Boda Marković, književnik, reditelj, urednik Dramskog programa Radio Beograda (Beograd, 08. 12. 1935 - Beograd, 30. 01. 2006)

1939. - Umro Nikola Krasnov, arhitekta, akademik (Moska, 06. 12. 1864 - Beograd, 08. 12. 1939)

1941. - SAD objavila rat Japanu u Drugom svetskom ratu

1943. - Rođen Džim Morison, američki kompozitor, pesnik i pevač grupe "Dors" (Melburn, Florida, 08. 12. 1943 - Pariz, 03. 07. 1971)

1954. - Potpisan "Novosadski dogovor" o srpsko-hrvatskom književnom jeziku

1955. - Rođen Milenko Zablaćanski, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj (Bogatić, 08. 12. 1955 - Beograd, 22. 01. 2008)

1966. - Potpisan međunarodni sporazum o razoružanju u kosmosu

1978. - Umrla Golda Meir (Golda Mabovič Mejrson), izraelski političar i državnik, prva žena premijer Izraela (Kijev, 03. 05. 1898 - Jerusalim, 08. 12. 1978)

1980. - Ubijen Džon Lenon, rok muzičar, član grupe "Bitlsi" (Liverpul, 09. 10. 1940 - Njujork, 08. 12. 1980)

1980. - Umro Petar Trifunović, šahovski velemajstor (Dubrovnik, 31. 08. 1910 - 08. 12. 1980)

1991. - Crvena zvezda u Tokiju osvojila titulu svetskog šampiona u fudbalu

1994. - Objavljen prvi broj novina "Vranjske"

1995. - Umro Robert Periš, američki filmski glumac i režiser (Kolumbus, 04. 01. 1916 - Njujork, 08. 12. 1995)

1996. - Umro Marin Soresku, rumunski književnik (Bulzesti, 19. 02. 1936 - Bukurešt, 08. 12. 1996)

2001. - Umro Vančo Čavdarski, dirigent, umetnički rukovodilac Simfonijskog orkestra RTB-a (Vladimirovo, 03. 03. 1930 - Brizbejn, 08. 12. 2001)

2001. - Umro Mirza Delibašić, košarkaš, reprezentativac Jugoslavije (Tuzla, 09. 01. 1954 - Sarajevo, 08. 12. 2001)

[Bisernica]

9. decembar

http://razbibriga.net/imported/2011/12/LjubicaCucaSokicjpg__SQUARESPACE_CACHEVE-1.jpg?__squarespace_cacheversion=1249428108466



Književnik Džon Milton rođen na današnji dan 1608. godine, slikarka Ljubica-Cuca Sokić 1914. godine, glumac Kirk Daglas 1916. godine. Medicinski fakultet u Beogradu slavi svoj dan.


Engleski pisac Džon Milton rođen je na današnji dan 1608. godine u Londonu. Jedan je od najvećih pesnika u svetskoj literaturi, izuzetno obrazovan, snažna ličnost visokog morala i značajan mislilac. Posle pogubljenja kralja Čarlsa Prvog 1649. godine sasvim se posvetio politici i sem nekoliko soneta pisao je samo prozu, raspravljajući o različitim političkim i verskim pitanjima. Do obnove monarhije 1660. bio je latinski sekretar Državnog saveta. Oslepeo je 1652, a kad je monarhija obnovljena dopao je zatvora i izgubio veći deo imanja i od tada do smrti vratio se poeziji. Slep, siromašan i razočaran spevao je najveća dela: Izgubljeni raj, religiozni ep u 12 pevanja o pobuni Satane i njegovih anđela protiv nebeskog Samodršca, o padu Čoveka i obećanju spasenja, Vraćeni raj, ep u četiri pevanja o spasenju i Hristovoj pobedi nad Satanom i Samson Agonistes, tragediju inspirisanu biblijskom pričom o Samsonu koju je napisao po ugledu na grčke tragedije. Umro je 1674. godine u Londonu.

Na današnji dan 1914. godine u Bitolju, rođena je Ljubica-Cuca Sokić, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik. Ona je Umetničku školu sa Akademskim tečajem završila u Beogradu, kao đak Bete Vukanović, Ljube Ivanovića, Vase Pomorišca i Ivana Radovića. Za vreme studijskog boravka u Parizu, 1937. godine, izlagala je sa grupom jugoslovenskih umetnika. Prvu samostalnu izložbu u Beogradu imala je u "Cvijeti Zuzorić" 1939. godine. Sledile su mnogobrojne grupne i samostalne izložbe u zemlji i inostranstvu. Jedan je od osnivača grupe "Desetorica". Od 1948. godine bila je profesor Akademije za likovnu umetnost u Beogradu. Kao mlad umetnik, Sokićeva je bila tipičan predstavnik beogradske realističke slikarske škole. U posleratnoj fazi, pedesetih godina, okreće se modernizmu i likovnoj apstrakciji. Držeći se svojih omiljenih tema - pejzaži, portreti, mrtva priroda, prihvatila je analitički odnos prema slikarskoj temi, ali na način da nikad nije izgubila karakter poetskog, lirskog doživljaja. Dugi umetnički put Ljubice Sokić, jednog od naših najznačajnijih savremenih likovnih stvaralaca, predstavljen je na velikoj retrospektivnoj izložbi u Galeriji SANU, 1995. godine. Umrla je u Beogradu 2009. godine.

1641 - Umro Anton Van Dajk, flamanski slikar (Antverpen, 22. 03. 1599 - London, 09. 12. 1641)

1877 - Osnovano Prvo trezvenjačko društvo u Srbiji

1905 - Francuska usvojila zakon o odvajanju crkve od države

1909 - U Beču počeo "Fridjungov proces" (trajao do 22. 12. 1909)

1910 - Umro dr Laza Kostić, advokat, književnik i novinar, akademik (Kovilj, 12. 02. 1841 - Beč, 09. 12. 1910)

1916 - Rođen Kirk Daglas (Isur Danijelovič), američki filmski glumac i producent (Njujork, 09. 12. 1916)

1919 - Rođen Slobodan Glumac, novinar, osnivač Večernjih novosti (Prijedor, 09. 12. 1919 - Beograd, 23. 07. 1990)

1920 - Osnovan Medicinski fakultet u Beogradu

1921 - Umro Živojin Jurišić, botaničar (Cara Bara, 11. 07. 1863 - Beograd, 09. 12. 1921)

1925 - Rođen Radomir Šaper, košarkaš i sportski radnik (Beograd, 09. 12. 1925 - Beograd, 06. 12. 1998)

1925 - Rođena Irma Flis, novinar i filmski kritičar Radio Beograda (Gorica, 09. 12. 1925 - Ljubljana, 08. 01. 2005)

1929 - Rođen Džon Kasavetis, američki glumac, reditelj, scenarista i producent (Njujork, 09. 12. 1929 - Los Anđeles, 03. 02. 1989)

1932 - U Madridu osnovana Međunarodna unija za telekomunikacije (ITU)

1934 - Rođena Džudi Denč, engleska pozorišna i filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Jorkšir, 09. 12. 1934)

1940 - Otvoren front u Severnoj Africi u Drugom svetskom ratu

1942 - Rođen Dragan Mojović, slikar (Beograd, 09. 12. 1942)

1948 - Generalna skupština OUN usvojila Konvenciju o sprečavanju i kažnjavanju genocida

1972 - Umro Milan Predić, književnik i pozorišni kritičar (Pančevo, 06. 12. 1881 - Beograd, 09. 12. 1972)

1975 - Rođen Aleksandar Karakašević, stonoteniser, reprezentativac (Zemun, 09. 12. 1975)

1989 - Umro Jovan Đorđević, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 12. 03. 1908 - Beograd, 09. 12. 1989)

1994 - Umro Dušan Vukajlović, književnik (Pančevo, 20. 01. 1948 - Beograd, 09. 12. 1994)

1997 - Umro Lazar Udovički, general i diplomata, španski borac (Budimpešta, 22. 03. 1915 - Beograd, 09. 12. 1997)

2008 - Civilna misija Euleks raspoređena na Kosovu i Metohiji

2008 - Umro Bela Buranj, etnograf i publicista, profesor Medicinskog fakulteta u Novom Sadu (Senta, 12. 02. 1931 - 09. 12. 2008)

2008 - Umro Dražen Jerković, fudbaler, reprezentativac Jugoslavije (Šibenik, 06. 08.1936 - Zagreb, 09. 12. 2008)

[Bisernica]

10. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/06/220pxAlfredNobel_adjusted-1.jpg


Na današnji dan umro je Alfred Nobel švedski industrijalac, Nikola Pašić političar i državnik, predsednik srpske Vlade. Ivi Andriću uručena Nobelova nagrada za književnost.


Švedski industrijalac i filantrop, Alfred Nobel, umro je na današnji dan 1896. godine. Od rane mladosti, pokazivao je sklonost ka istraživanjima. Postao je slavan po otkriću dinamita, a manje je poznato da je registrovao više od 150 pronalazaka, među kojima su tablete nitroglicerina za srčane bolesnike, bicikl sa menjačem brzina i drugo. Od kada je, eksperimentišući sa nitroglicerinom stvorio dinamit, 1866. godine, i njegovom fabričkom proizvodnjom stekao ogromno bogatstvo, Nobel je bio u stalnom sukobu sa svojom savešću - podstičući rat, maštao je o miru: "Onoga dana kada vojske i vlade shvate da se za kratko vreme mogu međusobno uništiti, okrenuće leđa ratovanjima". Testamentom napisanim 1895. godine, Nobel je svoju imovinu zaveštao za dodelu nagrada najuspešnijim svetskim naučnicima i stvaraocima u oblasti hemije, fizike, medicine, književnosti, a kasnije su ustanovljene nagrade za ekonomiju i doprinos svetskom miru. Tako je švedski naučnik stekao svoje mesto među besmrtnicima, kao što slavni i besmrtni postaju i svi oni koji od 1901. godine do danas dobijaju najuglednije svetsko priznanje, Nobelovu nagradu.

1926 - Umro Nikola Pašić, političar i državnik, predsednik srpske Vlade. Gimnaziju je završio u 21. godini, a kasnije ga je srpska Vlada, kao odličnog studenta 1868, uputila na školovanje u Cirih. Studije u Cirihu završio je 1872. godine i posle jednogodišnje prakse vratio se u Srbiju. Političku karijeru otpočeo je 1878. godine kao narodni poslanik, a 1881. godine, kada je zvanično oformljena Radikalna stranka, Pašić je bio prvi predsednik glavnog odbora. Bio je predsednik srpske Vlade u dva navrata od 1891. do1892. godine i od 1904. do 1918. godine. Posle toga predsednik Vlade SHS do 1926. godine. Vodio zemlju za vreme carinskog rata sa Austrougarskom, dva balkanska i Prvog svetskog rata. U ideološkom smislu, prošao je kroz nekoliko faza: u mladosti bio je socijalista i revolucionar, u zrelim godinama borac za parlamentarnu demokratiju, dok je u kasnim godinama postao konzervativac.

1603 - Umro Viljem Gilbert, fizičar, istraživač elektriciteta i magnetizma
(Kolčester, 24. 05. 1544 - Kolčester, 10. 12. 1603)

1821 - Rođen Nikolaj Aleksejevič Njekrasov, ruski književnik
(Nemirov, 10. 12. 1821 - Petrograd, 08. 01. 1878)

1845 - Engleski inženjer Robert Tompson patentirao prve pneumatske gume

1851 - Rođen Melvil Djui, američki knjižar, autor prve decimalne klasifikacije knjiga u bibliotekarstvu
(Njujork, 10. 12. 1851 - Lejk Plesid, 26. 12. 1931)

1871 - Počeo sa radom prvi bordel u Beogradu

1891 - Rođena Neli Zaks, književnica, nobelovac
(Berlin, 10. 12. 1891- Stokholm, 12. 05. 1970)

1895 - Osnovano društvo za unapređenje i ulepšavanje Sokobanje, smatra se začetkom turizma u Srbiji

1898 - Rođen Ivan Tabaković, slikar
(Arad, 10. 12. 1898 - Beograd, 28. 06. 1977)

1901 - Prvi put dodeljene "Nobelove nagrade"

1909 - Izašao poslednji broj Šabačke čivije, lista za šalu, zabavu i satiru
(10. 09. 1906 - 10. 12. 1909)

1919 - Rođen Vukašin Mićunović, političar, književnik i publicista, direktor Borbe i TANJUG-a
(Velestovo, 10.12. 1919 - Beograd, 15.12. 2005)

1924 - Rođen Mladen Jagušt, dirigent, direktor Opere i Baleta Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, šef Simfonijskog orkestra i Hora RTB-a, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu i Fakultteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Sunja, 10. 12. 1924)

1936 - Umro Luiđi Pirandelo, italijanski književnik, nobelovac
(Agriđento, 28. 06. 1867- Rim, 10. 12. 1936)

1936 - Rođen Radomir Damnjanović-Damnjan, slikar
(Mostar, 10. 12. 1936)

1947 - Rođen Dragomir Brajković, književnik, novinar i urednik Radio Beograda
(Pisana Jela, 10. 12. 1947 - Beograd, 28. 11. 2009)

1948 - Generalna skupština Organizacije Ujedinjenih nacija usvojila Univerzalnu deklaraciju o pravima čoveka, ovaj datum se u svetu obeležava kao Dan ljudskih prava

1948 - Rođen Dušan Bajević, fudbaler i trener
(Mostar, 10. 12. 1948)

1950 - Rođen Miroslav Ilić, pevač narodne muzike
(Mrčajevci, 10. 12. 1950)

1960 - Rođen Kenet Brana, britanski filmski glumac i reditelj
(Belfast, 10. 12. 1960)

1961 - Ivi Andriću uručena Nobelova nagrada za književnost

1980 - Umro Milan Bajšanski, kompozitor i dirigent
(Beograd, 05. 01. 1903 - Beograd, 10. 12. 1980)

1982 - Potpisana međunarodna Konvencija o pravu mora

1989 - Umro Hans Hartung, nemački slikar
(Lajpcig, 21. 09. 1904 - Antib, 10. 12. 1989)

1999 - Umro Franjo Tuđman, političar i državnik, predsednik Hrvatske
(Veliko Trgovište, 14. 05. 1922 - Zagreb, 10. 12. 1999)

2002 - Umro Augustin Papić, političar, diplomata, generalni direktor Narodne banke FNRJ
(Livno, 16. 11. 1917 - 10. 12. 2002)

2003 - Iranski advokat Širin Ebadi postala prva Muslimanka- dobitnica "Nobelove nagrade"

2006 - Umro Augusto Pinoče, čileanski general i državnik, diktator
(Valparaiso, 25. 11. 1915 - Santjago, 10. 12. 2006)

2007 - Umro Milan Dunđerski, književnik, direktor Radio Srbobrana, poslanik Skupštine Vojvodine
(Srbobran, 26. 02. 1952 - Srbobran, 10. 12. 2007)

2008 - Umro dr Dimitrije P. Milovanović, neuropsihijatar i sudski psihijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Donje Crnatovo, 08. 09. 1928 - 10. 12. 2008)

[Bisernica]

11. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/A_solzhenitsin1-1.jpg


Na današei dan rođen Aleksandar Solženjicin ruski književnik i nobelovac 1918. godine. U Srbiji uveden parlamentarizam 1888. godine. Na ovaj dan je osnovana Akademija dramskih umetnosti u Beogradu 1948. godine.


Na današnji dan 1918. godine rođen je Aleksandar Solženjicin ruski književnik i nobelovac. Diplomirao je matematiku i fiziku. Kao oficir sovjetske vojske uhapšen je 1945. godine. Osmogodišnju kaznu izdržavao je u sibirskim konclogorima, a sledeće tri godine proveo je u progonstvu u Kazahstanu. U tom periodu nastao je njegov prvi roman "Odeljenje za rak". Sledio je "Jedan dan u životu Ivana Denisoviča", koji je odmah nakon štampanja, 1962. godine zabranjen u SSSR-u. Iz Udruženja sovjetskih književnika isključen je 1969. godine. U međuvremenu, Solženjicinovi romani objavljivani su u inostranstvu. Za roman "U prvom krugu" dobio je "Nobelovu nagradu" 1970. godine. Odbio je da otputuje u Stokholm, bojeći se da neće moći da se vrati u domovinu. Nagradu je primio četiri godine kasnije. Njegov roman "Arhipelag Gulag" objavljen je u Parizu 1973. godine. Novi napadi i pritisci na Solženjicina rezultiraju hapšenjem, oduzimanjem državljanstva i proterivanjem iz Sovjetskog Saveza, 1974. godine. Najpoznatiji svetski disident nastanio se u SAD, gde je završio rad na "Crvenom točku", pisao drame, članke... Pošto mu je vraćeno državljanstvo, 1994. godine vratio se u Rusiju, gde je nastavio da piše i objavljuje. Dve godine kasnije osnovao je fond iz koga se dodeljuje književna nagrada koja nosi njegovo ime.

Fakultet dramskih umetnosti je osnovan, kao Akademija za pozorišnu umetnost, uredbom vlade Federativne Narodne Republike Jugoslavije decembra 1948. godine, a 1950. godine pripojena joj je Visoka filmska škola. Nastava na akademiji za pozorišnu umetnost počela je 12. februara 1949. godine. Početkom šezdesetih godina dolazi do proširenja obrazovne delatnosti i promene naziva u Akademija za pozorište, film, radio i televiziju, 1962. godine, da bi krajem 1973. ponela današnji naziv - Fakultet dramskih umetnosti (pozorišta, filma, radija i televizije). Fakultet 1974. godine dobija svoju novu zgradu na Novom Beogradu koja svojom funkcionalnošću i mogućnostima obezbeđuje najkvalitetnije uslove studiranja. Fakultet Dramskih Umetnosti je povodom svoje pedesetogodišnjice, 1998. godine, nagrađen Vukovom nagradom, najvišom jugoslovenskom nagradom u oblasti kulture.

1803. - Rođen Hektor Berlioz, francuski kompozitor
(La Kot Sent Andre, 11. 12. 1803 - Pariz, 08. 03. 1869)

1810. - Rođen Alfred de Mise, francuski književnik
(Pariz, 11. 12. 1810 - Pariz, 02. 05. 1857)

1843. - Rođen Robert Koh, nemački bakteriolog, otkrio bacil tuberkuloze, nobelovac
(Klausthal, 11. 12. 1843 - Baden-Baden, 28. 05. 1910)

1856. - Rođen Georgij Valentinovič Plehanov, ruski filozof, estetičar i revolucionar
(Gudalovka, 11. 12. 1856 - Pitkejarvi, 30. 05. 1918)

1858. - Svetoandrejska skupština zbacila Aleksandra Karađorđevića, a vratila na srpski presto Miloša Obrenovića

1888. - Uveden parlamentarizam u Srbiji

1908. - Rođen Manuel de Oliveira, portugalski filmski reditelj
(Porto, 11. 12. 1908)

1911. - Rođen Nagib Mahfuz, egipatski književnik, nobelovac
(Kairo, 11. 12. 1911- Kairo, 30. 08. 2006)

1912. - Rođen Karlo Ponti, italijanski filmski reditelj
(Mađenta,11. 12. 1912 - Ženeva, 10. 01. 2007)

1923. - Rođena Milka Ivić, lingvista, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Beograd, 11. 12. 1923)

1941. - SAD objavile rat Nemačkoj i Italiji u Drugom svetskom ratu

1941. - Umro Frenk Konrad, američki elektro-inženjer, pionir radiofonije, autor prve javne radiofonske emisije
(Pitsburg, 04. 05. 1874 - Majami, 11. 12. 1941)

1943. - Rođen Džon Keri, američki advokat, političar i državnik
(Aurora, 11. 12. 1943)

1946. - Osnovan Međunarodni fond Ujedinjenih nacija za pomoć deci (UNICEF)

1950. - Rođena Kristina Onazis, kći Aristotela Onazisa
(Njujork, 11. 12. 1950 - Buenos Aires, 19. 11. 1988)

1962. - Rođen Nenad Janković (dr Nele Karajlić), muzičar, glumac i scenarista
(Sarajevo, 11. 12. 1962)

1988. - Nastradala posada Jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva tokom dopremanja pomoći za zemljotresom pogođenu Jermeniju.

1989. - Obnovljena Demokratska stranka

1990. - Umro Armand Hamer, američki lekar, industrijalac, političar, humanista i kolekcionar
(Njujork, 21. 05. 1898 - Los Anđeles, 11. 12. 1990)

1991. - U Mastrihtu potpisan Sporazum o monetarnoj i političkoj uniji zemalja članica Evropske zajednice

1997. - U Kjotu potpisan Protokol o zaštiti životne sredine

1999. - Umro Petr Lebl, češki reditelj, scenograf, glumac i pedagog
(Prag, 16. 05. 1965 - Prag 11. 12. 1999)

2006. - Umro Dragan Nikolić, novinar, književnik i publicista
(Ozrinići , 1933 - Skoplje, 11. 12. 2006)

2008. - Umro dr Bogdan Đuričić, profesor i dekan Medicinskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Ljubljana, 1950 - Beograd, 11. 12. 2008)

2008. - Umro prof. Dušan Maksimović-Dumaks, kompozitor, dirigent i muzički pedagog, član akademskog hora "Branko Krsmanović"
(1932 - Beograd, 11. 12. 2008)

[Bisernica]

12. decembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan 1873. godine Narodna skupština Kraljevine Srbije donela zakon kojim je dinar uveden kao novčana jedinica. Godine 1958 umrli Milutin Milanković i Slobodan Jovanović.


Na današnji dan 1958. godine umro je Milutin Milanković, matematičar, astronom i geofizičar, akademik. Milanković je bio jedan od naših najvećih naučnika svetskog ugleda. Gimnaziju je učio u Osijeku, građevinsku tehniku je završio u Beču, gde je i doktorirao. Bio je prvi Srbin - doktor tehničkih nauka. Kratko vreme bavio se u Beču inženjerskom praksom. Po povratku u Beograd, preuzeo je katedre nebeske i racionalne mehanike i teorijske fizike na Velikoj školi. Član SANU postao je 1924. godine, a bio je i redovan član Nemačke i dopisni član mnogih evropskih akademija. Napisao je više od sto naučnih radova i veoma popularnu knjigu "Kroz vasionu i vekove". Tvorac je teorije solarnih klima planeta, matematičke teorije o klimi na Zemlji i teorije o pomeranju Zemljinih polova. Jedan krater na Mesecu i jedan objekat na Marsu nazvani su, odlukom Međunarodne astronomske unije, Milankovićevim imenom. Autor je nacrta za reformu Julijanskog kalendara, koji je prihvaćen na Svepravoslavnom kongresu crkava u Carigradu 1923. godine, ali na žalost nije ušao u zvaničnu upotrebu, iako je bio tako savršen da bi ga trebalo korigovati tek nakon 28 800 godina.

Godine 1958. godine preminuo je istoričar, pravnik, profesor Univerziteta u Beogradu, predsednik vlade Kraljevine Jugoslavije, akademik Slobodan Jovanović. Jovanović je najznačajniji srpski pravni pisac i teoretičar države u 20. veku. Njegovi istoriografski radovi takođe su neprevaziđeni. Posle Drugog svetskog rata osuđen je u odsustvu na 20 godina robije, kao "ratni zločinac" na procesu Draži Mihailoviću i do kraja života ostao je u emigraciji u Britaniji. Smatran je jednim od najvećih svetskih autoriteta u oblasti teorije ustavnog prava. Bio je veoma plodan autor. Glavna dela: "Vođi Francuske revolucije", "O suverenosti", "O državi" (Osnovi jedne pravne teorije), "Ustavobranitelji i njihova vlada", "Svetozar Marković", "Makijaveli", "Druga vlada Miloša i Mihaila", "Vlada Milana Obrenovića", "Ustavno pravo Kraljevine Srbije", "Ustavno pravo Kraljevine SHS".

1635 - Osnovana Francuska akademija nauka

1642 - Holandski moreplovac Abel Tasman otkrio Novi Zeland

1806 - Poginuo Vasa Čarapić, ustanički vojvoda (Beli Potok, 1788 - Beograd, 12. 12. 1806)

1830 - U Beogradu objavljen sultanov Hatišerif o povlasticama Srbiji (izdat 15. 08. 1830)

1873 - Narodna skupština Kraljevine Srbije donela Zakon o merama - dinar uveden kao novčana jedinica

1893 - Rođen Edvard Robinson, američki filmski glumac (Bukurešt, 12. 12. 1893 - Los Anđeles, 26. 01. 1973)

1901 - Obavljeno prvo prenošenje poruke bežičnim putem-radio signalom preko Atlantika

1915 - Rođen Frenk Sinatra (Frensis Albert), američki pevač i filmski glumac, dobitnik "Oskara" (Hoboken, 12. 12. 1915 - Los Anđeles, 14. 05. 1998)

1924 - Rođen Nandor Glid, akademski vajar, rektor Univerziteta umetnosti u Beogradu(Subotica, 12. 12. 1924 - Beograd, 31. 03. 1997)

1943 - Rođen Vasil Hadžimanov, makedonski muzičar, filmski glumac i pesnik (Kavadarci, 12. 12. 1943)

1979 - Otkriven spomenik Đorđu Petroviću Karađorđu na vračarskom platou u Beogradu

1988 - Otvoren Muzej zvuka u Beogradu

2001 - Umro Žan Rišar, francuski filmski glumac (Besen,18. 04. 1921 - Pariz, 12. 12. 2001)

2003 - Umro Vladimir Rebezov, pozorišni scenograf (Smederevo, 23. 08. 1921 - Zrenjanin, 12. 12. 2003)

2005 - Umro Vladimir Amidžić, pozorišni glumac (Vinkovci, 15. 09. 1932 - Sombor, 12. 12. 2005)

2006 - Umro Jovan Surutka, profesor Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, akademik (Banja Luka, 21. 03. 1921 - Beograd,12. 12. 2006)

2006 - Umro Piter Bojl, američki filmski glumac (Filadelfija, 18. 10. 1935 - Njujork, 12. 12. 2006)

2006 - Umro Oskar Klajn, austrijski kompozitor (Grac, 05. 01. 1930 - Baden-Virtenberg, 12. 12. 2006)

2008 - Umro Tasos Papadopulos, kiparski političar i državnik, predsednik Kipra (Nikozija, 07. 01. 1934 - Nikozija, 12. 12. 2008)

2010 - Umro Ivan Rastegorac, književnik i filmski kritičar, saradnik Radio Beograda(Priština 15. 07. 1940 - Beograd, 12. 12. 2010)

[Bisernica]

13. decembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan ustanici u Prvom srpskom ustanku oslobodili Beograd. Na ovaj dan rođen Dijego Rivera, meksički slikar i umro Vasilij Kandinski, prvi apstraktni slikar.


Beograd je oslobođen od Turaka u Prvom srpskom ustanku na današnji dan 1806. godine. Karađorđe Petrović beogradsku varoš osvojio je 1806, a Beogradsku tvrđavu 1807. godine. Ustanici su grad zatekli u ruševinama. On postaje prestonica tek oslobođenog dela Srbije. U njemu je 1807. godine zasedao Praviteljstvujušći sovjet (srpska vlada), a od 1811. godine tu se nalaze i prva ministarstva. Iz Vojvodine i drugih krajeva dolaze viđeniji ljudi i intelektualci, među kojima Sima Milutinović i Dositej Obradović, koji je 1808. godine osnovao Veliku školu.

Na današnji dan 1886. godine rođen je Dijego Rivera, meksički slikar. Bio je veoma značajan meksički slikar muralista. Njegovi murali sa socijalnim temama se mogu videti u istorijskom centru grada Meksiko. Od 1916. naizmenično boravi u Meksiku i Španiji. Postaje član Komunističke partije Meksika od 1922. i od tada počinje da slika murale sa socijalnim temama u javnim zgradama grada Meksika, koji će izvršiti veliki uticaj na muralistički pokret u Meksiku i Latinskoj Americi. Godine 1929. ulazi u treći brak, ovog puta sa isto tako poznatom meksičkom slikarkom Fridom Kalo. U toku sledeća četiri godine biće vrlo aktivan u SAD, gde će njegove teme izazvati velike polemike, naročito Čovek na raskršću odnosno mural sa Lenjinovim portretom na Rokfelerovom centru, koji će na kraju biti uklonjen. Godine 1934. ponovo će oslikati isti mural na Palati lepih umetnosti u Njujorku. Umro je 1957. godine.

Ruski slikar i grafičar Vasilij Kandinski umro je 1944. godine. Kandinski je rođen u Moskvi, ali je najveći deo života proveo u Nemačkoj i Francuskoj. Slikarstvom je počeo da se bavi kasno. Već je bio na putu uspešne karijere univerzitetskog nastavnika nakon završenog pravnog i ekonomskog fakulteta, kada je, sa 29 godina, odlučio da studira slikarstvo u Minhenu. Svoju ličnu estetiku definisao je već na samom početku karijere, kroz delovanje grupe "Plavi jahač", čiji je bio vođa. Kandinskom se pripisuje prva potpuno apstraktna slika, zapravo jedan akvarel urađen 1910. godine, koji je slikar nazvao "Improvizacija". On je verovao da je apstrakcija likovni jezik budućnosti, da ona ima moć da saopšti istine o ljudskom duhu koje tradicionalna figurativna umetnost nikada nije mogla. Pored slikanja, Kandinski se bavio i pisanjem pesama, drama, čak i muzike. U Rusiji je organizovao i osnovao preko dvadeset muzeja, a 1921. godine i Akademiju nauka i umetnosti.

1466 - Umro Donatelo (Donato di Nikolo di Beto Bardi), italijanski vajar
(Firenca, 1386 - Firenca, 13. 12. 1466)

1577 - Engleski moreplovac admiral Frensis Drejk krenuo na put oko sveta postavši tako prvi Englez koji je oplovio svet

1784 - Umro Semjuel Džonson, engleski književnik, publicista i leksikograf
(Ličfild, 18. 09. 1709 - London, 13. 12. 1784)

1797 - Rođen Hajnrih Hajne, nemački književnik
(Diseldorf, 13. 12. 1797 - Pariz, 17. 02. 1856)

1806 - Beograd oslobođen od Turaka u Prvom srpskom ustanku

1816 - Rođen Ernest Verner fon Simens, nemački industrijalac, pionir elektrotehnike
(Hanover, 13. 12. 1816 - Berlin, 06. 12. 1892)

1863 - Umro Fridrih Hebel, nemački književnik
(Veselburn, 18. 03. 1813 - Beč, 13. 12. 1863)

1915 - Rođen Kurt Jirgens, nemački filmski glumac
(Minhen, 13. 12. 1915 - Beč,18. 06. 1982)

1946 - Rođen Jovica Aćin, književnik i prevodilac
(Zrenjanin, 13. 12. 1946)

1949 - Rođen Aleksandar Tijanić, novinar, direktor BKTV, TV Politika, generalni direktor RTS-a
(Đakovica, 13. 12. 1949)

1973 - Osnovano Društvo za nauku i umetnost Crne Gore

1992 - Umro Aleksandar Tirnanić, fudbaler i selektor jugoslovenske reprezentacije (Krnjevo, 15. 07. 1910 - Beograd, 13. 12. 1992)

1999 - Umro Stane Dolanc, političar i državnik, član Predsedništva CK SKJ, savezni sekretar za unutrašnje poslove i član Predsedništva SFRJ
(Hrastnik, 16. 11. 1925 - Ljubljana, 13. 12. 1999)

1999. - Umro Džozef Heler, američki književnik
(Bruklin,01. 05. 1923 - Ist Hempton, 13. 12. 1999)

2001 - Umro dr Lazar Milin, protojerej-stavrofor, profesor Bogoslovskog fakulteta u Beogradu
(Pavlovci, 19. 12. 1914 - Beograd, 13. 12. 2001)

2002 - Umro Jan Zalovski, američki gitarista, član grupe "Loving Spoonful"
(Toronto, 19. 12. 1944 - Kingston, 13. 12. 2002)

2007 - Potpisan Lisabonski ugovor zemalja članica Evropske unije

2007 - Umro Ajk Tarner, američki muzičar, pionir roka
(Klarksdejl, 05. 11. 1931 - San Marko, 13. 12. 2007)

2007 - Umrla Tanja Stanković, novinar lista Danas
(Smederevo, 1950 - Beograd, 13. 12. 2007)

[Bisernica]

14. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/230pxPortrait_of_George_Washington-1.jpeg


Prvi predsednik SAD Džordž Vašington umro 14. decembra 1799. godine. Na današnji dan 1919. osnovan Jugoslovenski olimpijski odbor. Udruženje bibliotekara Srbije osnovano 1947. godine, Dan bibliotekara Srbije.


Američki državnik i prvi predsednik Sjedninjenih Američkih Država Džordž Vašington, umro je u Maunt Vernonu, 14. decembra 1799. godine. Komandovao je vojskom kolonista u pobedonosnom ratu za nezavisnost od Ujedinjenog Kraljevstva, od 1775. do 1783. godine. Za predsednika SAD izabran je 1789. i na tom položaju ostao je osam godina, odnosno dva mandata. Proglasio je neutralnost SAD u ratu Britanije i drugih država protiv revolucionarne Francuske. Stav prema starom savezniku Francuskoj i unutrašnja politika stvorili su mu jaku opoziciju u zemlji. Iz političkog života povukao se razočaran 1797. godine i odbio da se treći put kandiduje za predsednika, uputivši narodu "oproštajnu besedu".

Jugoslovenski olimpijski odbor osnovan je na današnji dan 1919. godine u Zagrebu. Za predsednika je izabran dr Franjo Bučar, a Svetomir Đukić za potpredsednika. Jugoslovenski olimpijski odbor je u Međunarodnom olimpijskom komitetu pravno i faktički nasledio Srpski olimpijski odbor. Godine 1927. promenio je ime u Jugoslovenski olimpijski komitet, kada je sedište iz Zagreba premešteno u Beograd. JOK je delovao kao samostalna organizacija i njegov zadatak bio je da prati razvitak vrhunskog sporta i donosi preporuke za njegovo poboljšanje, kao i da propagira, razvija i unapređuje ideje olimpizma i štiti olimpijske oznake i donosi odluke o nastupu jugoslovenskih sportista na Olimpijskim igrama. Prestao je sa postojanjem 2006. godine, kada su formirani nacionalni olimpijski komiteti Srbije i Crne Gore.

1503 - Rođen Nostradamus, francuski fizičar i astrolog
(Provansa, 14. 12. 1503 - Salon, 02. 07. 1566)

1898 - Donet Zakon o državnoj arhivi, čime je uspostavljena arhivistička služba u Srbiji

1909 - Rođen Borivoje Stojković, književnik i pozorišni kritičar
(Valjevo, 14. 12. 1909 - Dubrovnik, 22. 01. 1984)

1911 - Prva ekspedicija na čelu sa norveškim istraživačem Raulom Amunsenom stigla na Južni pol

1921 - Rođen Miroslav Babović, slavista, akademik
(Budimlje, 14. 12. 1921 - Beograd, 05. 11. 1997)

1934 - Rođena Ružica Sokić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 14. 12. 1934)

1941 - Nezavisna Država Hrvatska, u Drugom svetskom ratu, objavila rat SAD i Velikoj Britaniji

1944 - Osnovano Izdavačko preduzeće "Prosveta"

1947ž - Rođena Svetlana-Ceca Bojković, pozorišna, filmska i TV glumica, predsednik Udruženja dramskih umetnika Srbije
(Zemun, 14. 12. 1947)

1947 - Osnovano Udruženje bibliotekara Srbije

1960 - Generalna skupština UN usvojila Deklaraciju o davanju nezavisnosti zemljama pod kolonijalnom upravom, Dan dekolonizacije

1970 - Rođen Vladimir-Vanja Grbić, odbojkaš, reprezentativac
(Zrenjanin, 14. 12. 1970)

1974 - Umro Volter Lipman, američki novinar i publicista, dobitnik "Pulicerove nagrade"
(Njujork, 23. 09. 1889 - Njujork, 14. 12. 1974)

1979 - Osnovana Vojvođanska akademija nauka i umetnosti

1984 - Umro Visente Aleisandro, španski književnik, nobelovac
(Sevilja, 26. 04. 1898 - Madrid, 14. 12. 1984)

1987 - Formiran HAMAS (Harakat al Mukavama al islam), militantna palestinska organizacija, osnivač Ahmed Jasin

1989 - Umro Andrej Dimitrijevič Saharov, ruski fizičar, nobelovac
(Moskva,21. 05.1921 - Moskva, 14. 12. 1989)

1995 - U Parizu potpisan Mirovni sporazum o Bosni i Hercegovini, postignut u Dejtonu

2004 - U Francuskoj pušten u saobraćaj Mijo, najviši most na svetu

2009 - Umro Miodrag-Minda Jovanović, fudbaler i trener FK Partizan, reprezentativac Jugoslavije
(Beograd, 17. 01. 1922 - Beograd,14. 12. 2009)

2009 - Umrla Milka Lukić, pozorišna, filmska i TV glumica, prvakinja Drame Narodnog pozorišta u Beogradu
(Beograd, 02. 04. 1936 - Beograd, 14. 12. 2009)

[Bisernica]

15. decembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Književnik Borisav Mihajlović Mihiz umro na današnji dan 1997. godine. Rođen Aleksandar Gustav Ajfel, graditelj čuvene kule u Parizu 1832. godine. Objavljen prvi broj lista "Bazar".

Na današnji dan umro književnik Borisav Mihajlović Mihiz 1997. godine. Gimnaziju je završio u Sremskim Karlovcima, a Filozofski fakultet u Beogradu. Bio je asistent u Vukovom i Dositejevom muzeju, književni kritičar NIN-a, upravnik biblioteke Matice srpske u Novom Sadu, saradnik Politike, umetnički direktor "Avala filma" i umetnički savetnik Ateljea 212, sve do odlaska u penziju. Mihiz je jedan od najistaknutijih srpskih kritičara i esejista, pisac izuzetnog nadahnuća i rečitosti. U književnosti se javio knjigom poezije Pesme, 1947, a zatim su sledili: Ogledi, Od istog čitaoca, Književni razgovori, Portreti, Autobiografija o drugima 1- 2 i Kazivanja i ukazivanja. Bavio se i dramatizacijom Domanovićeve Stradije, Nušićeve Autobiografije, Lopova Leonida Leonova i romana Derviš i smrt Meše Selimovića. Na izuzetan prijem kod publike i kritike naišle su njegove drame Banović Strahinja i Komandant Sajler.

Francuski inženjer, graditelj čuvene kule u Parizu Aleksandar Gustav Ajfel rođen je na današnji dan 1832. godine. Kao inženjer posvetio se radu na metalnim konstrukcijama i to pretežno izgradnji mostova. Ajfelova kula u Parizu, po kojoj se najviše pročuo, ipak zaostaje za sjajnim rešenjima njegovih mostovnih konstrukcija. Za svetsku izložbu u Parizu 1889. godine, Ajfel je konstruisao kulu koja je postala zaštitni znak Pariza. Ajfelova kula je do 1931. godine bila najveća građevina na svetu (300,5 m; sa antenom 320,8 m).

1675 - Umro Jan van Delft Vermer, holandski slikar (Delft, 31. 10. 1632 - Delft,15. 12. 1675)

1832-1859 - Rođen Lazar Ludvig Zamenhof, poljski lekar i filolog, tvorac esperanta (Bjalistok, 15. 12. 1859 - Varšava, 14. 04. 1917)

1890 - Umro "Bik koji sedi" (Tatanka Ljotake), indijanski poglavica plemena Sijuksa (Velika Reka, 1831 - Velika Reka, 15. 12. 1890)

1895 - Rođen Vasa Pomorišac, slikar (Jaša Tomić, 15. 12. 1895 - Beograd, 09. 09. 1961)

1897 - Umro Alfons Dode, francuski književnik (Nim, 13. 05. 1840 - Pariz, 15. 12. 1897)

1904 - U Srbiji počela da radi Služba hitne pomoći

1907 - Rođen Oskar Nimajer, brazilski arhitekta (Rio de Žaneiro, 15. 12. 1907)

1908 - Umro Đorđe Stratimirović, političar i vojskovođa (Novi Sad, 07. 02. 1822 - Beč, 15. 12. 1908)

1914 - Završena Kolubarska bitka, a Beograd privremeno oslobođen u Prvom svetskom ratu

1931 - Beograd zvanično dobio grb

1944 - Rođen Ibrica Jusić, pevač (Dubrovnik, 15. 12. 1944)

1946 - Rođen Miroslav Josić-Višnjić, književnik (Stapar, 15. 12. 1946)

1947 - Rođen Mihailo-Miša Blam, džez-muzičar i kompozitor, direktor Muzičke produkcije RTS-a (Beograd, 15. 12. 1947)

1963 - Rođen Slobodan-Boban Janković, košarkaš, reprezentativac (Lučani, 15. 12. 1963 - Rodos, 28. 06. 2006)

1964 - Objavljen prvi broj lista Bazar

1966 - Umro Volt Dizni, američki filmski animator (Čikago, 05. 12. 1901 - Berbank, 15. 12. 1966)

1970 - Umro Leonid Šejka, slikar (Beograd, 27. 04. 1932 - Beograd, 15. 12. 1970)

1992 - Umro Stojan-Cole Dečermić, pozorišni, filmski i TV glumac (Dubnica, 10. 06. 1931 - Beograd, 15. 12. 1992)

1992 - Objavljen prvi broj nezavisnog dnevnog lista Vesti

1995 - Umro Miloš I. Bandić, književni kritičar (Priština, 06. 06. 1930 - Beograd, 15. 12. 1995)

2000 - Zatvorena nuklearna elektrana u Černobilju

2001 - Umro Đorđe Milojević, producent , generalni direktor "Centar filma" (Beograd, 18. 06. 1939 - Beograd, 15. 12. 2001)

2002 - Nevladina organizacija G 17 plus prerasla u političku stranku

2002 - Umro Milojko Ranković, dr poljoprivrednih nauka, direktor Centra za voćarstvo i vinogradarstvo u Čačku (Beomužević, 20. 10. 1937 - 15. 12. 2002)

2003 - Umro Ruben Gonzales, kubanski pijanista (Santa Klara, 26. 05. 1919 - Havana, 15. 12. 2003)

2005 - Umro Vukašin Mićunović, političar, književnik i publicista, direktor Borbe i TANJUG- a (Velestovo, 10. 12. 1919 - Beograd, 15. 12. 2005)

2006 - Umro Radoje Prica, advokat (Zemun, 18. 07. 1933 - Beograd, 15. 12. 2006)

2007 - Umro Matjaž Klopčić, slovenački režiser, scenarista, scenograf i publicista (Ljubljana, 04. 12. 1934 - Ljubljana, 15. 12. 2007)

2008 - Umro Dušan Marunić, organizator i producent Radio Beograda (Beograd, 22. 10. 1940 - Beograd, 15. 12. 2008)

2008 - Umro Simo Mraović, hrvatski književnik (Kutina, 1966 - Zagreb, 15. 12. 2008)

2009 - Umro Novčić M. Milovan, pozorišni reditelj (1935 - Beograd,15. 12. 2009)

2009 - Umro dr Vladimir M. Rašković, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu (Pocesje, 27. 04. 1925 - 15. 12. 2009)

2010 - Umro Blejk Edvards (Vilijam Blejk Kramp), američki filmski reditelj, scenarista i producent (Talsa, 26. 07. 1922 - Santa Monika, 15. 12. 2010)

[Bisernica]

16. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/151_4079-1.jpg


Na današnji dan rođeni Betoven i Liv Ulman, umro Somerset Mom, poginuo Glen Miler i počela Bitka u Ardenima y II svetskom ratu. Današnji dan se obeležava kao Dan holokausta Roma.


Na današnji dan 1770. godine rođen je nemački kompozitor Ludvig van Betoven, najuniverzalniji stvaralac u istoriji muzike. Betoven je prva muzička saznanja dobio od oca Johana, dvorskog tenora. Učio je da svira klavir i orgulje, proučavao je istoriju muzike i savremenu svetsku muziku, književnost i filozofiju. Nastupao je kao orguljaš, čembalista i violinista u bonskoj dvorskoj kapeli. U tom periodu nastale su prve njegove kompozicije, klavirske, vokalne i kamerne. Godine 1792. odlazi u Beč na studije kod Hajdna i Salijerija i tu se stalno nastanjuje radeći kao slobodan umetnik. Kao pijanistički virtouz i kompozitor u aristokratskim muzičkim salonima stekao je moćne pokrovitelje i poklonike. Betovenovo stvaralaštvo ujedinjuje poslednje etape klasičnog stila i prve klice romantizma, što se naročito ogleda u sinfonijama i klavirskim sonatama. Svojim delom Betoven je proširio i usavršio muziku novim izražajnim stredstvima i obogatio i produbio postojeće muzičke oblike. Za sobom je ostavio grandiozno umetničko nasleđe: devet simfonija, klavirske sonate, gudačke kvartete, uvertire, solo-pesme i kamerne kompozicije, koje govore o genijalnoj muzičkoj nadarenosti i izvanrednom bogatstvu njegovih zvučnih imaginacija.

1687 - Umro Viljem Peti, engleski ekonomista i statističar, tvorac teorije radne vrednosti
(Romsi, 26. 05. 1623 - London, 16. 12. 1687)

1773 - "Bostonska čajanka" - uvod u američki rat za nazavisnost

1775 - Rođena Džejn Ostin, engleska književnica
(Stiventon, 16. 12. 1775 - Vinčester,18. 07. 1817)

1818 - Rođen Matija Ban, književnik i političar, profesor Liceja u Beogradu, akademik (Petrovo selo, 16. 12. 1818 - Beograd, 14. 03. 1903)

1859 - Umro Vilhelm Grim, nemački književnik, filolog, izdavač i sakupljač narodnih umotvorina
(Hanau, 24. 02. 1786 - Berlin,16. 12. 1859)

1882 - Rođen Zoltan Kodaj, mađarski kompozitor i muzikolog
(Kečkemet, 16. 12. 1882 - Budimpešta, 06. 03. 1967)

1902 - Rođen Rafael Alberti, španski književnik
(Puerto de Santa Marija, 16. 12. 1902 - Puerto de Santa Marija, 28. 10. 1999)

1905 - Umro Miloš Cvetić, pozorišni glumac i dramski pisac
(Čurug, 26. 06. 1845 - Beograd, 16. 12. 1905)

1910 - Rođen Stanojlo Rajičić, kompozitor, profesor Muzičke akademije u Beogradu, direktor Muzikološkog institutra SANU, akademik
(Beograd, 16. 12. 1910 - Beograd, 21. 07. 2000)

1914 - Umro Ivan Zajc, kompozitor i dirigent
(Rijeka, 03. 08. 1832 - Zagreb, 16. 12. 1914)

1917 - Rođen Artur Čarls Klark, britanski književnik, pisac naučne fantastike, magistar matematike i fizike, scenarista
(Majnhed, 16. 12. 1917 - Kolombo, 18. 03. 2008)

1921 - Umro Šarl Kamij Sen-Sans, francuski kompozitor, pijanista i dirigent
(Pariz, 09. 10. 1835 - Alžir, 16. 12. 1921)

1931 - Umro Dimitrije Ruvarac, istoričar i sveštenik
(Stari Banovci, 25. 10. 1842 - Sremski Karlovci, 16. 12. 1931)

1934 - Svečano pušten u saobraćaj Most kralja Aleksandra u Beogradu, srušen aprila 1941. godine, na njegovim stubovima izgrađen je Brankov most.

1936 - Rođen Nikola Kovač, romanista, profesor Filozofskog fakulteta u Sarajevu, predsednik Srpskog kulturnog društva "Prosvjeta", akademik
(Dubrovnik, 16. 12. 1936 - Sarajevo, 23. 09. 2007)

1938 - Rođena Liv Ulman, norveška filmska glumica i reditelj, ambasador dobre volje UNICEF-a
(Tokio, 16. 12. 1938)

1939 - Rođena Vera Čukić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 16. 12. 1939)

1942 - Nemački general Hajnrih Himler izdao naredbu o deportaciji Roma u koncentracioni logor Aušvic-Birkenau, u spomen na ovaj događaj 16. decembar se od 1995. godine obeležava kao Dan holokausta Roma

1944 - Počela Ardenska bitka u Drugom svetskom ratu

1944 - Poginuo Glen Miler, američki kompozitor i džez-trombonista
(Klarinda, 01. 03. 1904 - Lamanš, 16. 12. 1944)

1946 - Rođen Ola Brunkert, švedski muzičar, bubnjar grupe "ABBA"
(Stokholm, 16. 12. 1946 - Majorka, 16. 03. 2008)

1949 - Rođen Bili Gibons, američki gitarista, član grupe "ZZ Top"
(Hjuston,16. 12. 1949)

1955 - Umro Milan Vujaklija, leksikograf i prevodilac
(Buhača, 28. 11. 1891 - Beograd, 16. 12. 1955)

1965 - Umro Viljem Somerset Mom, britanski književnik
(Pariz, 25. 01. 1874 - Nica, 16. 12. 1965)

2001 - Umro Vili Sorensen, danski književnik i filozof
(Frederiksberg, 13. 01. 1929 - Kopenhagen, 16. 12. 2001)

2004 - Umro Đorđe Đurđević, operski pevač, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu
(Šimanovci, 15. 03. 1926 - Beograd, 16. 12. 2004)

2007 - Umro Ivan Nemet, šahovski velemajstor, reprezentativac Jugoslavije
(Sombor, 14. 04. 1943 - Bazel, 16. 12. 2007)

2008 - Umro Nikola Karaklajić, novinar, publicista, šahovski internacionalni majstor, urednik Radio Beograda, prvi jugoslovenski disk-džokej
(Beograd, 26. 02. 1926 - Beograd,16. 12. 2008)

2008 - Umro dr Vojislav Mićović, publicista i novinar, glavni i odgovorni urednik lista Komunist, v.d. direktora Radio Beograda
(Berkovići, 1930 - Beograd, 16. 12. 2008)

2009 - Umro Jegor Gajdar, ruski ekonomista i političar, premijer Rusije
(Moskva, 19. 03. 1956 - Odincovo, 16. 12. 2009)

[Bisernica]

17. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/voatv_11nov03_wrightbrother_150-1.jpg


Braća Rajt, na današnji dan 1903, izveli prvi uspešan let avionom. Kralj Aleksandar Prvi Karađorđević rođen 1888. godine. Skupština SRJ ratifikovala Dejtonski sporazum o Bosni i Hercegovini.


Na današnji dan 1903. godine braća Orvil i Vilbur Rajt obavili su prvi uspešan let u istoriji vazduhoplovstva. U decembru 1903, braća Rajt su odneli delove svoje letelice u Kiti Hok, plažu u Severnoj Karolini i tamo sklopili letelicu. Bio je to dvokrilac, sa dva prednja elevatora, dva zadnja kormila i dve elise lančanicima povezane sa motorom, pri čemu je pilot ležao na donjem krilu i konopcima kontrolisao komande. Avion nije imao točkove, kao stajni trap koristio je jednu vrstu skija postavljenih na šine koje su se mogle okrenuti u pravcu vetra prilikom poletanja. Posle jednog neuspešnog pokušaja od 14. decembra, koji je završen sa manjim oštećenjima letelice, istorijski let obavljen je 17. decembra u 10.35, po jakom vetru. Prvi uspešan let je bio dugačak 37 metara i trajao je 12 sekundi. Tog dana su izveli još tri leta. Najduži let je iznosio 260 metara i trajao je 59 sekundi.

Kralj Aleksandar Prvi Karađorđević (Cetinje 16. decembar 1888. - Marselj 9. oktobar 1934.), nazivan i kralj Aleksandar Ujedinitelj, je bio prvi kralj Kraljevine Jugoslavije (1929-1934), a pre toga je bio kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Kralj Aleksandar je bio drugi sin kralja Petra I i kneginje Zorke. U Prvom balkanskom ratu 1912, prestolonaslednik je kao zapovednik Prve armije vodio pobedonosne bitke na Kumanovu i Bitolju, a potom 1913. u Drugom balkanskom ratu bitku na Bregalnici. U Prvom svetskom ratu bio je vrhovni zapovednik srpske vojske u bitkama na Ceru i Kolubari 1914, kad je srpska vojska potpuno razbila vojsku Austrougarske monarhije. Prilikom posete Francuskoj, u koju je otputovao da bi učvrstio odbrambeni savez protiv nacističke Nemačke, Kralj Aleksandar I ubijen je u Marseju, 9. oktobra 1934 od strane hrvatskih ustaša i makedonske VMRO, a pod zaštitom Italije, Nemačke i Mađarske.

1778. - Rođen Hemfri Dejvi, engleski hemičar i fizičar, osnivač elektrohemije (Pinzens, 17. 12. 1778 - Ženeva, 29. 05. 1829)

1819. - Rođen Danilo Medaković, istoričar i publicista (Zrmanja, 17. 12. 1819 - Zagreb, 05. 11. 1891)

1830. - Rođen Žil Gonkur, francuski književnik (Pariz, 17. 12. 1830 - Otej, 20. 06. 1870)

1830. - Umro Simon Bolivar, južnoamerički revolucionar, vojskovođa i državnik (Karakas, 24. 07. 1783 - San Pedro Alehandrino, 17. 12. 1830)

1894. - Doneta prva lovačka pravila u Srbiji

1903. - Rođen Erskin Koldvel, američki književnik (Merilend, 17. 12. 1903 - Perdajz veli, 11. 04. 1987)

1903. - Braća Vilbur i Orvil Rajt obavili prvi uspešan let u istoriji vazduhoplovstva

1907. - Rođen Nikola Drenovac, sveštenik, književnik i prevodilac, urednik "Slobodne reči", "Prosvete" i Literarne redakcije Radio Beograda (Ruma, 17. 12. 1907 - Beograd, 12. 06. 1996)

1916. - Rođen Esad Mekuli, književnik (Plav, 17. 12. 1916 - Priština, 06. 08. 1993)

1919. - Umro Pjer Ogist Renoar, francuski slikar, grafičar i vajar (Limož, 25. 02. 1841 - Kanje, 17. 12. 1919)

1922. - Rođen Aleksandar Acković, novinar, glavni i odgovorni urednik Trećeg programa Radio Beograda (Zaječar, 17. 12. 1922 - Beograd, 18. 06. 1974)

1946. - Rođen Aljoša Vučković, pozorišni, filmski i TV glumac (Buzet, 17. 12. 1946)

1954. - Osnovano Akademsko kulturno-umetničko društvo "Španac"

1965. Rođena Jasna Šekarić, sportski strelac, reprezentativac, evropski i svetski šampion (Beograd, 17. 12. 1965)

1974. - Rođen Lajko Feliks, violinista (Bačka Topola, 17. 12. 1974)

1975. - Rođena Mila Nataša Jovović, foto- model, filmska glumica i pevačica (Kijev, 17. 12. 1975)

1988. - Počelo prikazivanje američke TV serije "Simpsonovi"

2002. - Skupština SRJ ratifikovala Dejtonski sporazum o Bosni i Hercegovini

2007. - Umro dr Aleksa Piščević, profesor i dekan Stomatološkog fakulteta u Beogradu (Čačak, 30. 06. 1930 - Beograd, 17. 12. 2007)

2007. - Umro dr Stanoje Stanojević, profesor Fakulteta za sport i fizičko vaspitanje u Beogradu, lekar Atletske reprezentacije i Atletskog kluba "Crvena zvezda" (Beograd, 23. 02. 1936 - Beograd, 17. 12. 2007)

2007. - Umro Ivan Nemet, hrvatski šahovski velemajstor, reprezentativac Jugoslavije (Sombor, 14. 04. 1943 - Bazel, 17. 12. 2007)

2009. - Umro Ronald Ron Holovej, američki filmski istoričar i kritičar (1933 - Berlin,17. 12. 2009)

2009. - Umro Miljenko Mihić, trener fudbalskog kluba "Crvena zvezda" (1934 - Beograd,17. 12. 2009)

2009. - Umro Jovan Sekulić, istoričar, osnivač i direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda,direktor Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, osnivač Udruženja za zaštitu graditeljske i prirodne baštine "Naša Srbija" (Beograd, 05. 02. 1921 - Beograd,17. 12. 2009)

2010. - Umrla Mira Sanjina Šiljegović, primabalerina, koreograf i pedagog
(Zagreb, 16. 01.1924 - Beograd, 17. 12. 2010)

[Bisernica]

18. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/250pxAntonio_stradivari-1.jpg


Najpoznatiji svetski graditelj gudačkih instrumenata Antonio Stradivari umro na današnji dan 1737. godine. Glumac i pevač Dušan Jakšić preminuo 18. decembra 2009. Prva pešačka zona u Beogradu otvorena 1975. godine.


Italijanski majstor Antonio Stradivari, najpoznatiji svetski graditelj violina i drugih gudačkih instrumenata, preminuo je na današnji dan 1737. godine. Stradivari je napravio oko 1.100 violina, viola i gitara. Sa njegovim potpisom sačuvano je oko 500 violina, 12 viola i 50 violončela. Stručnjaci nisu pronikli u tajnu savršenstva rezonance njegovih violina. Zna se da je drvo kupovao u Dalmaciji, uglavnom jelovo i vrbovo, ali se ne zna hemijski sastav laka - od svetlo crvene do tamno crvene - kojim je premazivao instrumente.

Pozorišni, filmski, televizijski glumac i pevač Dušan Jakšić umro je 18. decembra 2009. godine. Odrastao je u Beogradu, gde je prvo studirao pevanje na Muzičkoj akademiji, a zatim je prešao na Pozorišnu akademiju, današnji FDU, gde je i diplomirao u klasi profesora Bojana Stupice. Umetnički život Dušana Jakšića, koji je nedavno slavio 60 godina umetničkog rada, imao je više pravaca delovanja. Tokom šest decenija u svojoj karijeri posvetio se dvema osnovnim oblastima: pozorištu i muzici. Delovao je kao dramski umetnik, recitator, scensko-muzički izvođač, pevač i kompozitor. Kao glumac, učestvovao je u zabavnim emisijama Radio Beograda „Veselo veče". Prof. Higins, Bob, Ejlif, Pop Spira, Štolc, Dr Miler, Vodonoša Vang, Absalom su izvanredna glumačka ostvarenja ovog umetnika. U kulturnoj baštini ostaće i njegov Bokan iz kultne domaće serije „Pozorište u kući" Radivoja-Lole Đukića.

1803. - Umro Johan Gotfrid Herder, nemački književnik i filozof (Moringen, 25. 08. 1744 - Vajmar, 18. 12. 1803)

1865. - Ukinuto ropstvo u SAD stupanjem na snagu 13. amandmana na američki Ustav

1879. - Rođen Pol Kle, švajcarski slikar i grafičar (Bern, 18. 12. 1879 - Muralto, 29. 06. 1940)

1899. - Osnovan Fudbalski klub "Milan"

1901. - Narodna skupština Srbije donela Zakon o štampi

1913. - Rođen Vili Brant (Herbert Karl Fram), nemački političar i državnik, kancelar SRN, nobelovac (Libek, 18. 12. 1913 - Berlin, 08. 10. 1992)

1921. - Objavljen prvi broj lista "Vreme"

1940. - Izdata Hitlerova direktiva o napadu na SSSR - "Operacija Barbarosa"

1944. - Objavljen prvi broj francuskog lista Mond

1947. - Rođen Stiven Spilberg, američki filmski režiser, producent i pisac, dobitnik "Oskara"-a (Sinsinati, 18. 12. 1947)

1975. - Otvorena prva pešačka zona u Beogradu

1978. - Osnovana Jedinica milicije za specijalna dejstva MUP-a Srbije, 1994. godine dobila današnji naziv Specijalna atiteroristička jedinica - SAJ

1980. - Umro Dobriša Cesarić, književnik (Slavonska Požega, 10. 01. 1902 - Zagreb, 18. 12. 1980)

1987. - Umrla Margerit Jursenar (Margaret de Krajenkur), francuska književnica, akademik (Brisel, 08. 06. 1903 - Maunt Dezert, 18. 12. 1987)

1997. - Umro Vladan Stojaković, sportski novinar TV Beograd (Beograd, 08. 02. 1927 - Beograd, 18. 12. 1997)

2001. - Umro Žilber Beko (Fransoa Žilber Sili), francuski šansonjer (Tulon, 29. 10. 1927 - Pariz, 18. 12. 2001)

2006. - Umro Džozef Barbera, američki animator (Njujork, 24. 03. 1911 - Los Anđeles, 18. 12. 2006)

2006. - Umro Srđan Knežević, sportski novinar TV Beograd (Novi Sad, 18. 11. 1955 - Beograd, 18. 12. 2006)

2008. - Umro Vilijam Mark Felt, obaveštajac FBI, poznat kao "Duboko grlo", izvor informacija novinarima u aferi "Votergejt" (Tvin Fols, 17. 08. 1913 - Santa Roza,18. 12. 2008)

2009. - Umro Oskar Danon, dirigent i kompozitor, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik (Sarajevo,07. 02. 1913 - Beograd, 18. 12. 2009)

2010. - Umro Tomazo Padoa Skjopa, italijanski bankar i ekonomista, ministar ekonomije, idejni kreator evra (Beluno, 23. 07. 1940 - Rim,18. 12. 2010)

[Bisernica]

19. decembar


Srpska pravoslavna crkva i vernici slave Svetog Nikolu.
Svima koji slave neka je SRETNA SLAVA !



http://razbibriga.net/imported/2011/12/42143_197466287a578263cef1a8651b957cf7-1.gif




Na ovaj dan umro je slavni italijanski glumac Marčelo Mastrojani.

Na Sv. Nikolu 1882. godine, na tadašnjem Pozorišnom trgu u Beogradu okupilo se mnoštvo sveta. Na svečanoj tribini bili su: kralj Milan Obrenović i kraljica Natalija, predsednik vlade Milan Piroćanac, ministar prosvete Stojan Novaković, ministri, poslanici, članovi Srpskog učenog društva...Okupljene je pozdravio ministar Novaković govoreći o delu pok. Kralja, a spomenik je otkrio Milan Kujundžić-Aberdar, političar i književnik.Autor spomenika je skulptor Enriko Paci, "dušom Italijan, a srcem i oduševljenjem Srbin". Izgradnja je koštala ondašnjih 300 hiljada dinara. Bronzani deo spomenika izliven je u poznatoj fabrici "Miler" u Minhenu. Za ovaj umetnički rad kralj Milan je arhitektu Pacija odlikovao Ordenom Takovskog krsta drugog reda.

1996. -Umro Marčelo Mastrojani, italijanski filmski glumac
(Fontana Liri, 28. 09. 1924 - Pariz, 19. 12. 1996)

Prve glumačke korake Mastrojani je napravio za vreme studija arhitekture, kada se pridružio jednoj amaterskoj pozorišnoj trupi sa kojom je povremeno nastupala čuvena glumica Đulijeta Masina. Jedan impresario, koji je došao da vidi slavnu glumicu u komediji "Anđelika", zapazio je mladog Marčela. Ubrzo se Mastrojani pridružio pozorišnom ansamblu kojim je rukovodio Lukino Viskonti. Nastupao je u komadima Šekspira, Čehova, Tenesi Vilijamsa, Artura Milera, a kasnije, kada je postao zvezda filmskog platna, svake tri-četiri godine se vraćao pozorištu. Filmsku slavu doneo mu je film Federika Felinija "Sladak život", a zatim su sledili: "Grad žena", "Osam i po", "Noć", "Juče, danas , sutra", "Miris žene", "Razvod na italijanski način". Tokom bogate karijere snimio je preko 150 filmova sa najpoznatijim svetskim rediteljima: Antonionijem, Malom, Altmanom, Skolom, Vendersom... Epitet latinskog ljubavnika dobio je i pre no što je snimio film "Kazanova". Igrao je sa mnogim filmskim lepoticama, kao što su Sofija Loren, Fej Danavej i Katrin Denev. Njegov poslednji nastup u javnosti bio je na Kanskom festivalu, maja 1996. godine, povodom projekcije filma "Tri života i samo jedna smrt", u kome je igrao čak tri uloge.

1741. - Umro Jonasen Vitus Bering, danski moreplovac i istraživač
(Horsens, 1681- Beringovo ostrvo, 19. 12. 1741)

343. - Umro Nikola Čudotvorac, arhiepiskop mir-likijski, zaštitnik putnika, svetac (Patara, - Mir,19. 12. 343)

1815. - Usvojen prvi srpski državni budžet

1843. - Umro Vlaho Stulić (Stulli), dramski pisac
(Dubrovnik, 08. 10. 1768 - Dubrovnik, 19. 12. 1843)

1845. - Rođen Nikola Pašić, državnik i političar, predsednik srpske vlade (Zaječar, 19. 12. 1845 - Beograd, 10. 12. 1926)

1848. - Umrla Emili Bronte, engleska književnica
(Tornton,30. 07. 1818 - Hejvort, 19. 12. 1848)

1863. - Rođen Svetolik Ranković, književnik i teolog, profesor Bogoslovije u Beogradu (Moštanica, 19. 12. 1863 - Beograd, 30. 03. 1899)

1863. - Rođena Milka Trnina, operska pevačica
(Vežišće, 19. 12. 1863 - Zagreb, 18. 05. 1941)

1875. - Rođena Mileva Marić, matematičar i fizičar, supruga Alberta Ajnštajna (Titel, 19. 12. 1875 - Cirih, 04. 08. 1948)

1882. - Otkriven spomenik knezu Mihailu ispred zgrade Narodnog muzeja u Beogradu

1895. - Osnovan Prirodnjački (Jestastvenički) muzej u Beogradu

1905. - Usvojen "Nikoljdanski ustav" - prvi ustav Crne Gore

1906. - Rođen Leonid Brežnjev, sovjetski političar i državnik, generalni sekretar KPSS i predsednik Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR (Dnjeprođeržinski-Kamensko, 19. 12. 1906 - Moskva, 10. 11.1982)

1907. - Rođen Vasja Pirc, šahovski velemajstor
(Idrija, 19. 12. 1907 - Ljubljana, 03. 06. 1980)

1914. - Rođen dr Lazar Milin, protojerej-stavrofor, profesor Bogoslovskog fakulteta u Beogradu (Pavlovci, 19. 12. 1914 - Beograd, 13. 12. 2001)

1915. - Rođena Edit Pjaf (Edit Đovana Gasion), francuska pevačica
(Pariz, 19. 12. 1915 - Pariz, 11. 10. 1963)

1921. - Rođen Blaže Koneski, književnik
(Nebregovo, 19. 12. 1921 - Skoplje, 07. 12. 1993)

1926. - Rođen prof. dr Nikola Dekleva, hirurg, direktor Zavoda za hiperbaričnu medicinu u Beogradu (Leskovac, 19. 12. 1926 - Dobrota, 31. 12. 2003)

1938. - Rođen Vasilije Tapušković, publicista, novinar i urednik TV Beograd, pomoćnik ministra za kulturu Srbije, predsednik AKUD "Krsmanović" (Prilep,19. 12. 1938 - Beograd, 21. 03. 2007)

1944. - Podgorica oslobođena u Drugom svetskom ratu, tim povodom,19. decembar proglašen je za Dan Podgorice

1946. - Počeo ustanak vijetnamskog naroda protiv francuskih kolonijalnih trupa

1966. - Rođen Alberto Tomba, italijanski skijaš, olimpijski šampion (San Lazaro di Savena, 19. 12. 1966)

2000. - Umrla Vera Dedović-Miljković, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 1969 - Beograd, 19. 12. 2000)

2000. - Umro Diodor, patrijarh jerusalimski
(Grčka, 1923 - Tel Aviv, 19. 12. 2000)

2001. - Umro Slobodan Vučinić, karatista, reprezentativac Jugoslavije, internacionalni sudija i direktor Karate saveza Srbije
( - Beograd, 19. 12. 2001)

2001. - Umrla Kira Ivanova, sovjetska reprezentativka u umetničkom klizanju
(10. 01. 1963 - Moskva, 19. 12. 2001)

2002. - Umro Aleksandar Sarijevski, makedonski pevač
(Galičnik, 20. 06. 1922 - Skoplje, 19. 12. 2002)

2004. - Umrla Renata Tebaldi, italijanska operska pevačica-sopran
(Pezaro, 01. 02. 1922 - San Marino, 19. 12. 2004)

2007. - Umro dr Vladimir R. Paunović, neuropsihijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, načelnik Centra za psihoze Instituta za psihijatriju KC Srbije, predsednik Srpskog lekarskog društva
(Valjevo, 24. 05. 1942 - Beograd, 19. 12. 2007)

2009. - Umro Husein ali Montazeri , iranski teolog, advokat, književnik i borac za ljudska prava (Najafabad, 1922 - Kom, 19. 12. 2009)

2010. - Umro Božidar Jovović, akademski vajar ( - 19. 12. 2010)

2010. - Umrla Danica Čubrilović, kustos Prirodnjačkog muzeja, supruga akademika Vase Čubrilovića ( - 19. 12. 2010)

[Bisernica]

20. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/200pxArthur_Rubinstein_1906-1.jpg


Prva Vlada Kraljevine SHS formirana 18. decembra 1918. godine. NIN-ova nagrada za roman godine ustanovljena na današnji dan 1953. Američki pijanista Artur Rubinštajn umro 1982. godine.


Prva Vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca formirana je 18. decembra 1918. godine. Na njenom čelu bio je radikal Stojan Protić, za potpredsednika je izabran Slovenac Anton Korošec, dok je ministar unutrašnjih poslova bio Srbin iz Hrvatske Svetozar Pribićević, a ministar spoljnih poslova Ante Trumbić.

Slavni američki pijanista Artur Rubinštajn umro je na današnji dan 1982. godine u Ženeva. Tvorac modernog pijanizma, Rubinštajn je debitovao u Berlinu sa tada slavnim violinistom i dirigentom Jozefom Joakimom. Svirajući na koncertnim podijumima širom sveta dela Baha, Mocarta, Betovena, Lista, a naročito Šopena, Rubinštajn je demistifikovao pijanističku umetnost, odbacujući tvrdnje da biti pijanista znači voditi asketski život. Mekan ton, bogata interpretativna imaginacija, poštovanje notnog teksta i objektivan pristup autoru i delu, karakteristike su njegovog odnosa prema muzici koju je izvodio. Pri kraju života, iako slep, svirao je po sećanju, gotovo do poslednjeg dana, sačuvavši tako njemu svojstvenu neverovatnu životnu energiju i optimizam.

1355. - Umro Stefan Dušan Nemanjić, srpski kralj i car (oko 1308 - 20. 12. 1355)

1582. - Uveden Gregorijanski kalendar u Francuskoj

1795. - Rođen Leopold Ranke, nemački istoričar (Tiringija, 20. 12. 1795 - Berlin, 23. 05. 1886)

1851. - Na Topčideru osnovana prva kazneno - popravna ustanova u Srbiji

1904. - U Beogradu održana Osnivačka skupština Društva krematista "Oganj"

1921. - Rođen Hil Džordž Roj, američki filmski reditelj, dobitnik"Oskar"-a (Mineapolis, 20. 12. 1921 - Njujork, 27. 12. 2002)

1929. - Rođen Milan Panić, hemičar, industrijalac, političar i državnik, prvi premijer Savezne Republike Jugoslavije (Beograd, 20. 12. 1929)

1950. - Rođen Joan Flora, rumunski književnik (Banatsko Novo Selo, 20. 12. 1950 - Bukurešt, 04. 02. 2005)

1955. - Rođena Dara Džokić, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 20. 12. 1955)

1968. - Umro Džon Štajnbek, američki književnik, nobelovac (Pacifik Grouv, 27. 02. 1902 - Njujork, 20. 12. 1968)

1974. - Umro Risto Stijović, vajar (Podgorica, 20. 10. 1894 - Titograd, 20. 12. 1974)

1982. -Umro Milan Ristić, kompozitor (Beograd, 18. 08. 1908 - Beograd, 20. 12. 1982)

1997. - Umro Mirza Idrizović, filmski i TV reditelj (Sarajevo, 07. 08. 1939 - Sarajevo, 20. 12. 1997)

1997. - Umrla Bosiljka Boci, pozorišna i filmska glumica (Sremska Mitrovica, 02. 02. 1932 - Beograd, 20. 12. 1997)

2000. - Savezna Republika Jugoslavija, posle osmogodišnjih sankcija, obnovila punopravno članstvo u Unesku.

2001. - Umro Leopold Sedar Sengor, senegalski filozof, književnik i državnik, predsednik Senegala, akademik (Žoal La Portugez, 09. 10. 1906 - Dakar, 20. 12. 2001)

2005. - Umro Jovan Mišković, pozorišni glumac (Sefkerin, 1945 - Kragujevac 20. 12. 2005)

2006. - Umro Dušan Simić Kira, novinar i urednik lista Politika, glavni urednik NIN-a, direktor lista Danas (Svodna, 27. 10. 1932 - Beograd, 20. 12. 2006)

2008. - Umro Robert Maligan, američki reditelj (Njujork, 23. 08. 1925 - Lim, 20.12. 2008)

2009. - Umrla Britani Marfi, američka filmska glumica (Atlanta, 10. 11. 1977 - Los Anđeles, 20. 12. 2009)

2010. - Umrla Zlata Sesardić, primadona Beogradske i Novosadske opere (Sinj, 07. 01. 1918 - Beograd, 20. 12. 2010)

[Bisernica]

21. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/Boccaccio-1.jpg


Na današnji dan umro je jedan od najznačajnijih pisaca humanizma Đovani Bokačo. Na ovaj dan rođen je nemački nobelovac Hajnrih Teodor Bel.


1375 - Godine 1375. preminuo je Đovani Bokačo, jedan od najznačajnijih pisaca humanizma. Rođen je kao vanbračno dete imućnog trgovca Bokačina di Kelina. Mladost je proveo u Napulju, gde se školovao i započeo svoj književni razvoj. Kada se pojavila crna kuga 1348. godine, Bokačo se nalazio u Firenci. Od kuge su umrli njegov otac i maćeha i tada je Bokačo ostao na čelu roditeljskog doma. Posle 1348. godine, književna slava i društveni položaj počeli su da mu donose različita priznanja od firentinske Komune. Pisac se tokom sledeće decenije bavio raznim zvaničnim, diplomatskim poslovima. Veoma veliki uticaj na Bokačov duhovni razvoj i književni rad imao je Petrarka, sa kojim se Bokačo upoznao 1350. godine u Firenci, i sa kojim je ostao prijatelj do kraja života. Propast zavere u decembru 1360. godine, u koju su bile umešane ličnosti veoma bliske Bokaču izmenila je političke odnose unutar firentinske Komune. U tom periodu Bokačo je udaljen od javnih obaveza. Razočaran prevarama i intrigama u gradskom političkom životu pisac se povukao u Čertaldo, gde je učio i meditirao. U novoj fazi političke napetosti, Bokačo je dobio nova javna zaduženja. Od velike važnosti bila je njegova poslanička misija, od avgusta do novembra 1365. godine, koja je papi Urbanu V donela podršku Firence za povratak papskog dvora u Rim. U proleće 1371. godine vratio se u Čertaldo sa svog poslednjeg putovanja u Napulj, i tu je živeo u oskudici, bolestan, među svojim knjigama. Godine 1373. firentinska Komuna ga je pozvala da u crkvi San Stefano di Badija javno čita i tumači Danteovu Komediju. Umro je u Čertalu 21. decembra 1375. godine. Njegova najpoznatija dela su Dijanin lov, Filostrato, Filokolo, Teseida, Ametova priča o nimfama, Ljubavna vizija, Elegija gospođe Fijamete, Fijezolanska priča o nimfama, Dekameron, Korbačo, Rime...

1917 - Rođen Hajnrih Teodor Bel, nemački književnik, nobelovac (Keln, 21. 12. 1917 - Merten, 16. 07. 1985)

Najpoznatiji i najprevođeniji nemački pisac, Bel je bio gorki hroničar ratnog vremena i svedok - kritičar svih ratnih previranja u Nemačkoj. Kao vojnik Vermahta od 1939. godine, bio je na mnogim frontovima, ali je istovremeno i žestoko kritikovao nacističko bezumlje. Ortodoksni katolik, Bel je 1979. godine istupio iz crkve, odbijajući svako crkveno dušebrižje iza koga se krije ili samo nazire sputavanje slobodne ljudske misli. Pored mnogih satiričnih dela napisao je još: Voz je stigao na vreme, Gde si bio, Adame, Bilijar u pola deset, Mišljenje jednog klovna, Grupni portret s damom, Izgubljena čast Katarine Blum... Međunarodni renome Hajnriha Bela potvrđen je njegovim izborom za predsednika međunarodnog udruženja PEN-klubova. Bio je prvi nemački pisac posle Tomasa Mana koji je dobio Nobelovu nagradu. U saopštenju Švedske akademije kaže se da je Belu nagrada dodeljena za "stvaralaštvo u kojem daje široku perspektivu svog vremena i ujedno pokazuje majstorstvo u karakterizaciji, čime je dao doprinos preporodu nemačke književnosti". Belovo delo znači "ponovo rađanje iz ništavila jedne kulture, koja je, gotovo opustela i ugašena, doživela nov prevrat i novu zrelost".

1639 - Rođen Žan Rasin, francuski književnik (La Ferte-Milon, 21. 12. 1639 - Pariz, 21. 04. 1699)

1821 - Rođen Gustav Flober, francuski književnik (Ruan, 21. 12. 1821 - Kroazet, 08. 05. 1880)

1879 - Rođen Josif Visarionovič Džugašvili Staljin, sovjetski političar i državnik, generalni sekretar KPSS i predsednik SSSR (Gori, 21. 12. 1879 - Moskva, 05. 03. 1953)

1881 - Usvojena pravila Srpskog novinarskog društva

1892 - Rođena Rebeka Vest (Sesili Izabel Ferfild), engleska književnica i novinar (London, 21. 12. 1892 - London, 15. 03. 1983)

1913 - Pojavila se prva ukrštenica - novinar Artur Vin objavio ukrštenicu u božićnom broju lista "New York World"

1918 - Rođen Kurt Valdhajm, austrijski političar i državnik, predsednik Austrije, generalni sekretar Organizacije Ujedinjenih nacija (Sent Andra-Vordern, 21. 12. 1918 - Beč, 14. 06. 2007)

1933 - Umro Knud Johan Viktor Rasmusen, danski polarni istraživač (Jakobshavn, 07. 06. 1879 - Danska, 21. 12. 1933)

1937 - Rođena Džejn Fonda, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"- a (Njujork, 21. 12. 1937)

1937 - Premijera prvog dugometražnog crtanog filma -"Snežana i sedam patuljaka" Volta Diznija

1940 - Umro Frensis Ficdžerald, američki književnik (Sen Pol, 24. 09. 1896 - Holivud, 21. 12. 1940)

1940 - Rođen Frenk Zapa (Frensis Vinsent Zapa), američki kompozitor (Baltimor, 21. 12. 1940 - Los Anđeles, 06. 12. 1993)

1945 - Umro Džordž Smit Paton, američki general, komandant savezničkih trupa u Drugom svetskom ratu (San Gabrijel,11. 11. 1885 - Hajdelberg, 21. 12. 1945)

1953 - Rođen Svetislav Basara, književnik i diplomata (Bajina Bašta, 21. 12. 1953)

1967 - Rođen Mihail Sakašvili, gruzijski predsednik (Tbilisi, 21. 12. 1967)

1988 - Avionska nesreća "boing-a 747" američke aviokompanije "Pan Am" iznad škotskog mesta Lokerbi (poginulo svih 259 putnika i članova posade kao i 11 osoba na zemlji)

1992 - Umro Natan Milštajn, ruski violinista (Odesa, 31. 12. 1904 - Njujork, 21. 12. 1992)

1996 - Umro Karl Sagan, američki književnik, astronom i osnivač egzobiologije (Njujork, 09. 11. 1934 - Sijetl, 21. 12. 1996)

2000 - Umro Aron Novik, američki hemičar, jedan od tvoraca atomske bombe ( -21.12.2000)

2004 - Umro Joža Vlahović, hrvatski novinar, pokretač i prvi glavni urednik zagrebačkog nedeljnika Danas (Zagreb, 04. 01. 1930 - Zagreb, 21. 12. 2004)

2006 - Umro Slobodan Jovančević Coka, organizator Drugog programa Radio Beograda (Bijelo Polje, 07. 02. 1944 - Beograd, 21. 12. 2006)

2007 - Umro Miloš Počuča, komandant 6. Ličke proleterske divizije, nosilac Spomenice 1941. (Gospić, 21. 12. 2007)

2009 - Umro Hristos Lambrakis, grčki novinar i publicista, medijski magnat (Atina, 24. 02. 1934 - Atina, 21. 12. 2009)

2009 - Umro dr Borivoje Pejkić, profesor Poljoprivrednog fakulteta u Zemunu (1922 - Beograd, 21. 12. 2009)

[Bisernica]

22. decembar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Umro poznati književnik i istoričar Jovan Rajić 1801. godine. Danas, 38 minuta posle ponoći, počinje zima za stanovnike severne Zemljine polulopte. Semjuel Beket, irski književnik i nobelovac, umro je 22. decembra 1989. godine.


Na današnji dan 1801. godine umro je istoričar i književnik Jovan Rajić, autor dela Istorija raznih slavenskih narodov, najpače Bolgar, Horvatov i Serbov, koje je objavljeno u četiri toma u toku 1794. i 1795. godine u Beču. Svrha tog dela je vaspitna i prosvetiteljska, a jedini način da se izbegnu greške iz prošlosti, po mišljenju Rajića, jeste uvođenje nauke - prosvećivanje. Po kompoziciji i načinu prikazivanja događaja Istorija je nepregledno delo, pisana slavenoserbskim jezikom, a svojom idejom uklapa se u prosvetiteljske težnje epohe u kojoj je nastala. Rajić je pesme pisao na crkvenoslovenskom i narodnom jeziku. Zamonašio se 1772. godine u manastiru Kovilju, gde je ostao do kraja života.

Semjuel Beket, irski književnik i nobelovac, umro je 22. decembra 1989. godine. Od 1938. godine živi u Parizu, a posle rata počinje i da piše na francuskom. Zaokupljen problemom ljudske egzistencije i otuđenosti modernog života, Beket u svim svojim delima daje krajnje pesimističku viziju sveta i prikazuje život kao igru viših sila u kojoj je čovek sveden na fiziološko i duhovno vegetiranje. Da bi prikazao apsurdnost takva života i čovekovu bespomoćnost, Beket napušta tradicionalnu romanesknu fabulu i uobičajeni dramski zaplet i zamenjuje ih nizom scena koje se ponavljaju sa malim varijantama. Bio je prijatelj sa Džejms Džojsom, kome je bio i lični sekretar. Dobio je Nobelovu nagradu za književnost, 1969. godine. Najznačajniji je kao pisac pozorišnih komada i jedan od glavnih predstavnika tzv. pozorišnih apsurda. Napisao je i nekoliko romana, ali svetski uspeh postigao je tek dramama.

1858 - Rođen Đakomo Pučini, italijanski kompozitor
(Luča, 22.12.1858 - Brisel, 19.11.1924)

1880 - Umrla Džordž Eliot (Meri En Evans), engleska književnica
(Vorvik, 22.11.1819 - London, 22.12.1880)

1885 - U Somboru osnovano prvo srpsko zabavište

1894 - Izrečena presuda francuskom kapetanu Alfredu Drajfusu, optuženom za navodnu špijunažu u korist Nemačke

1923 - Umro Petar Dobrinović, pozorišni glumac i reditelj
(Beograd, 10.7.1853 - Novi Sad, 22.12.1923)

1925 - Rođena Irena Kolesar, pozorišna, filmska i TV glumica
(Slavonski Brod, 22.12.1925 - Zagreb, 5.9.2002)

1935 - Rođena Semka Sokolović-Bertok, pozorišna, filmska i TV glumica i šahistkinja (Sarajevo, 22.12.1935 - Zagreb, 4.3.2008)

1960 - Rođen Zoran Živković, političar i državnik, predsednik Vlade Srbije (Niš, 22.12.1960)

1962 - Rođen Ralf Netenijal Fajns, britanski filmski glumac (Safolk, 22.12.1962)

1970 - Svečano otvoren Sportski centar "Olimp" na Zvezdari

1976 - Umro Slobodan Đurić, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj
(Bajina Bašta, 7.7.1944 - Beograd, 22.12.1976)

1980 - Umro Bogdan Babić, dirigent, rukovodilac Hora KUD "Branko Krsmanović" (Zagreb, 27.9.1921 - Beograd, 22.12.1980)

1989 - Svrgnut rumunski diktator Nikolae Čaušesku

1993 - Umro Oto Bihalji Merin, književnik, likovni kritičar i teoretičar umetnosti (Zemun, 3.1.1904 - Beograd, 22.12.1993)

1996 - Umro Miodrag-Mića Popović, slikar, akademik
(Loznica, 12.6.1923 - Beograd, 22.12.1996)

2001 - Umro Jan Kot, poljski književnik, književni kritičar i teatrolog
(Varšava, 1914 - Santa Monika, 22.12.2001)

2002 - Umro Džo Stramer (Džon Grejem Malor), britanski muzičar, pevač grupe "Kleš" i filmski glumac (Ankara, 21.8. 1952 - Brumfild, 22.12.2002)

2003 - Umro Maksimilijan Erenrajh (Karlo Ostojić), novinar i književnik
(Travnik, 15.3.1921 - Beograd, 22.12.2003)

2004 - Prestao da izlazi list Ekspres

2004 - Umro Rudi Kolak, slovenački političar i privrednik
(Gornji Ribnik, 4.11.1918 - 22.12.2004)

2008 - Umro Lansana Konte, predsednik Gvineje
(Dubreka, 1934 - Konakri, 22.12.2008)

[Bisernica]

23. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/200pxAlexander_I_of_RussiaPNG-1.png


Ruski car Aleksandar Prvi Romanov rođen 23. decembra 1777. godine. Operski pevač Nikola Cvejić rođen 1896. Beogradsko Pozorište na Terazijama osnovano 1949. godine.


Ruski car Aleksandar Prvi Pavlovič Romanov rođen je 23. decembra 1777. godine. Po stupanju na presto 1801. počeo je da sprovodi proliberalne reformi. Za vreme njegove vladavine, do smrti 1825, teritorija Rusije je proširena. Zaključio je, 1807. godine, savez sa francuskim carem Napoleonom Prvim, protiv koga je prethodno ratovao u savezu sa Austrijom, Pruskom i Engleskom. Od Švedske je preuzeo Finsku, koja je 1809. priključena Rusiji kao velika kneževina pod ruskom krunom. Pripojio je i Poljsku (osim dela koji su držale Pruska i Austrija), a posle pobede u ratu sa Osmanskim carstvom i Besarabiju. Savezništvo je raskinuto Napoleonovim pohodom na Rusiju 1812. godine, tokom kojeg je francuska armija pretrpela presudni poraz, a Aleksandar trijumfalno ušao u Pariz.

Operski pevač Nikola Cvejić rođen je u Ašanji, 23. decembra 1896. godine. Cvejić je učio violinu kod vojnog muzičara Karela Prohaske. Bio je član gimnazijskog hora i hora Saborne crkve u Zemunu, a kasnije je pevanje učio u Zagrebu i Ljubljani. U Milanu je uz pomoć italijanskog baritona i pedagoga Marija Samarka, usvojio principe savremenog belkanta. Cvijićev umetnički razvoj je dugačak i bogat: preko soliste-početnika u Operi Slovenskog narodnog gledališča u Ljubljani, tridesetih godina prošlog veka, do zrelog umetnika u beogradskoj Operi, 1940-1962. godine. Ostvario je 92 baritonske, bas-baritonske i basovske role, koje je prezentovao 1509 puta, na 27 naših i inostranih scena, u delima Pučinija, Maskanjija, Verdija, Mocarta, Musorgskog, Gunoa, Gotovca, Konjovića, Hercigonje.

1580. - Počelo osvajanje Sibira

1790. - Rođen Žan Fransoa Šampolion, francuski orijentalista, egiptolog (Figeak, 23. 12. 1790 - Pariz, 04. 03. 1832)

1804. - Rođen Šarl-Ogist Sent-Bev, francuski književnik (Bulonj sir mer, 23. 12. 1804 - Pariz, 13. 10. 1869)

1834. - Umro Tomas Robert Maltus, engleski ekonomista (Rukeri, 1766 - Hejliburi, 23. 12. 1834)

1876. - Rođen Stevan Aleksić, slikar i ikonopisac (Arad, 23. 12. 1876 - Modoš, 02. 11. 1923)

1881. - Rođen Aleksa Ivić, istoričar (Buđanovci, 23. 12. 1881 - Beograd, 23. 11. 1948)

1913. - Nikola Tesla patentirao svoj izum "fontanu"

1928. - Svečano otvoren "Paviljon Cvijeta Zuzorić" na Malom Kalemegdanu u Beogradu vidi skenirani dokument iz "Politike", 15. 12.1928.

1931. - Rođen Srba Mitrović, književnik i prevodilac (Lalinac, 23. 12. 1931 - Beograd, 01. 02. 2007)

1933. - Završen Lajpciški proces optuženima za navodno paljenje Rajhstaga

1933. - Rođen Akihito, japanski car (Tokio, 23. 12. 1933)

1936. - Donošenjem Uredbe o unapređenju turizma i pravilnika o proglašenju turističkih mesta, Beograd proglašen turističkim mestom

1949. - Osnovano humorističko pozorište u Beogradu, danas Pozorište na Terazijama

1967. - Umro Dušan Timotijević, novinar (Beograd, 11. 02. 1903 - Beograd, 23. 12. 1967)

1972. - Umro Andrej Nikolajevič Tupoljev, ruski konstruktor aviona (Pustamazovo, 11. 11. 1888 - Moskva, 23. 12. 1972)

1995. - Umrla Zlatica Baltić, spiker, rukovodilac Programskih službi Radio Beograda (Novi Bečej, 22. 04. 1911 - Beograd, 23. 12. 1995)

1996. - Umro Bratislav Stojanović, arhitekta i slikar (Beograd, 26. 06. 1912 - Beograd, 23. 12. 1996)

2000. - Umro Viktor Borge, američki pijanista (Kopenhagen, 03. 01. 1909 - Grinvič, 23. 12. 2000)

2001. - Umro Gradimir Petrović, slikar, profesor i dekan Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Borin Do, 1935 - Beograd, 23. 12. 2001)

2004. - Umro Narasima Rao, indijski političar i državnik, premijer Indije (Karimnagar, 28. 06. 1921- Nju Delhi, 23. 12. 2004)

2007. - Umro Majkl Kid, američki koreograf (Njujork, 12. 08. 1915 - Los Anđeles, 23. 12. 2007)

2007. - Umro Oskar Piterson, kanadski džez-pijanista i kompozitor (Montreal, 15. 08. 1925 - Misisoga, 23. 12. 2007)

[Bisernica]

24. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/avagardner-1.jpg


Na današnji dan rođena Ava Gardner, a osnovana Vazduhoplovna komanda srpske vojske. Sa stanice u američkoj državi Masačusets 1906. godine emitovan prvi radio program na svetu.


Na današnji dan 1912. godine naredbom Radomira Putnika, vojnog ministra , 24. decembra 1912, u Nišu, osnovana je Vazduhoplovna komanda srpske vojske. Nekoliko meseci ranije, po objavljivanju opšte mobilizacije u osvit balkanskih ratova, 6 pilota na školovanju u Francuskoj dobilo je naredbu da se odmah vrate kući. Bili su to poručnici Jovan Jugović i Miloš Ilić, potporučnik Živojin Stanković, narednik Mihajlo Petrović i podnarednici Miodrag Tomić i Vojislav Novčić. Prvu eskadrilu činilo je 12 aviona. Zajedno sa montažnim hangarima, u Francuskoj ih je kupljeno 8, a u Rusiji 2. Još 2 su zaplenjena od Turaka. Baza je bio aerodrom na Trupalskom polju kod Niša. Vatreno krštenje dogodilo se marta 1913. godine, prilikom borbi za oslobođenje Skadra od Turaka, kada je poginuo i prvi naš pilot, Mihajlo Petrović. Datum osnivanja Vazduhoplovne komande srpske vojske obeležava se kao Dan vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane Vojske Srbije.

Godine 1922. rođena je Ava Gardner, američka filmska glumica. Legenda Holivuda, Ava Gardner, svoj prvi ugovor potpisala je sa "Metro Goldvin Majerom" 1941. godine i debitovala u filmu Mi plešemo. Snimila je oko 60 filmova. Umetnički vrhunac i popularnost doživela je pedesetih godina 20. veka. Njen raskošni glumački talenat došao je do izražaja u filmovima Snegovi Kilimandžara, Sunce se ponovo rađa, Mogambo, Bosonoga kontesa, Noć iguane, Majerling... Poslednju veću ulogu imala je u filmu Kidnapovanje predsednika, a 1985. godine igrala je u TV seriji Anno Domini. Pred kraj života napisala je knjigu "Moja priča". Mnoge stranice posvetila je Džonu Hjustonu, reditelju sa kojim je najviše sarađivala i Ernestu Hemingveju, čiji su ekranizovani romani, zahvaljujući Avi Gardner, ušli u istoriju svetske kinematografije. U spomen na jednu od najlepših žena sveta, holivudsku boginju ljubavi, u Smitfildu, u Severnoj Karolini, 2000. godine otvoren je muzej koji nosi njeno ime.

Godine 1906. emitovan je prvi radio program u svetu. Sa svoje eksperimentalne radio-stanice u Brent Roku, u američkoj državi Masačusets, američki fizičar, inženjer i pronalazač u oblasti radio-tehnike Redžinald Obri Fesenden emitovao je program koji su pratili brodski radio- operateri u prečniku od oko 25 kilometara.

1491 - Rođen Ignjacio Lojola, španski sveštenik, osnivač Jezuitskog reda
(Baskija, 24. 12. 1491 - Rim, 31. 07. 1556)

1524 - Umro Vasko da Gama, portugalski moreplovac
(Sines, oko 1460 - Kočin, 24. 12. 1524)

1761 - Rođen Žan Luj Pons, francuski astronom
(Pejr, 24. 12. 1761 - Firenca, 14. 10. 1831)

1798 - Rođen Adam Mickijevič, poljski književnik
(Zaosje, 24. 12. 1798 - Carigrad, 26. 11. 1855)

1863 - Umro Vilijam Tekeri, engleski književnik
(Kalkuta, 18. 07. 1811 - London, 24. 12. 1863)

1863 - Rođen Ljubomir Davidović, političar i državnik, osnivač Samostalne radikalne stranke (Vlaško polje, 24. 12. 1863 - Beograd, 19. 02. 1940)

1871 - Verdijeva "Aida" prvi put izvedena u Kairu, povodom puštanja u saobraćaj Sueckog kanala

1881 - Rođen Huan Ramon Himenes, španski književnik, nobelovac
(Moger, 24. 12. 1881 - San Huan, 29. 05. 1958)

1883 - Rođen Stojan Aralica, slikar
(Skare, 24. 12. 1883 - Beograd, 05. 02. 1980)

1888 - Rođen Majkl Kertis (Mihalj Kertes), američki filmski reditelj
(Budimpešta, 24. 12. 1888 - Holivud, 10. 04. 1962)

1904 - U Londonu, na sceni Teatra Vojvode od Jorka prvi put izveden komad u kome se pojavio lik Petra Pana

1905 - Rođen Hauard Hjuz, američki filmski producent, avijatičar i konstruktor letilica (Hambl, 24. 12. 1905 - Hjuston, 05. 04. 1976)

1909 - Rođen dr Marko Anaf, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Požarevac, 24. 12. 1909 - Beograd, 01. 2010)

1922 - Rođen Ljubiša Baja Bačić, pozorišni glumac i pesnik
(Sokobanja, 24. 12. 1922 - Beograd, 24. 03. 1999)

1927 - Rođena Tereza Štih-Randal, američka operska pevačica-sopran
(Nju Hartford, 24. 12. 1927 - Beč, 17. 07. 2007)

1944 - U Prištini štampan prvi broj lista "Jedinstvo"

1944 - Štampan prvi broj lista na mađarskom jeziku "Mađar So" ("Sabad Vajdašag")

1944 - Održana prva posleratna izložba u Umetničkom paviljonu "Cvijeta Zuzorić", prihod namenjen ranjenim borcima-oslobodiocima Beograda

1947 - Uredbom o zabrani privatnih akcionarskih društava u Srbiji ugašeno preduzeće "Aeroput", prva srpska aviokompanija

1951 - Libija stekla nezavisnost

1971 - Rođen Riki Martin (Enrike Hose Martin Morales), portorikanski pevač
(Hato Rej, 24. 12. 1971)

1981 - Rođen Dima Bilan (Viktor Belan), ruski pevač, pobednik takmičenja za "Pesmu Evrovizije" (Ust-Džeguta, 24. 12. 1981)

1982 - Umro Luj Aragon, francuski književnik (Pariz, 03. 10. 1897 - Pariz, 24. 12. 1982)

1992 - Umro Pejo, belgijski crtač stripova, tvorac "Štrumfova"
(Brisel, 25. 06.1928 - Brisel, 24. 12. 1982)

1994 - Umro Džon Osborn, engleski dramski pisac
(London, 12. 12. 1929 - Šropšajr, 24. 12. 1994)

1994 - Umro Milan Milićević Lango, novinar (Niš, 1939 - Beograd, 24. 12. 1994)

1996 - Umro prof. Milan-Ciga Vasojević, košarkaški trener, direktor ženske košarkaške reprezentacije Jugoslavije, sportski direktor KK "Hemofarm" ( - Beograd, 24.12.1996)

2003 - Umro Mileta Magarašević, internista, radiolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Kovilj, 02. 12. 1905 - Beograd, 24. 12. 2003)

2003 - Umro Prvoslav Ralić, filozof, književnik i publicista
(Niš,17. 04. 1937 - Beograd, 24. 12. 2003)

2006 - Umro Mirko Sandić, vaterpolista, reprezentativac, trener, predsednik Skupštine Vaterpolo saveza Srbije (Beograd, 09. 05. 1942 - Beograd, 24. 12. 2006)

2007 - Umro Dušan Draginčić, novinar, glavni i odgovorni urednik i direktor lista "Dnevnik" (1925 - Novi Sad, 24. 12. 2007)

2007 - Skupština grada Beograda stavila pod zaštitu prirodno dobro Avala kao predeo izuzetnih odlika i poverila ga na staranje Javnom preduzeću za gazdovanje šumama "Srbijašume"

2008 - Umro Harold Pinter, britanski dramski pisac, nobelovac
(London, 10. 10.1930 - London, 24. 12. 2008)

2008 - Umro Semjuel Hantington, američki politikog
(Njujork, 18. 04. 1927 - Masačusets, 24. 12. 2008)

2008 - Umrla Bogosava Nikšić Bjelić, glumica Narodnog pozorišta u Beogradu (Zagreb, 09. 01. 1929 - 24. 12. 2008)

2009 - Umro Rafael Kaldera , venecuelanski političar i državnik, predsednik Venecuele (San Felipe, 24. 01. 1916 - Karakas, 24. 12. 2009)

2009 - Umrla Mirjana Markovinović, teatrolog, upravnik Narodnog pozorišta u Somboru, upravnik i direktor Drame Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, urednik Dokumentaciono- istraživačkog centra Sterijinog pozorja (Sombor, 1954 - Novi Sad, 24. 12. 2009).

[Bisernica]

25. decembar

Hrišćani zapadnog obreda slave rođenje Bogomladenca Isusa Hrista.
Svima koji danas slave Sretan Božić !


http://razbibriga.net/imported/2011/12/boC5BEiC487201-1.gif



Engleski fizičar Isak Njutn rođen 1642. godine, a Predrag Milojević, novinar, prevodilac i književnik 1901. godine.


Na današei dan 1642. godine rođen je Isak Njutn engleski fizičar, matematičar, astronom, alhemičar i filozof prirode. Za većinu ljudi jedna je od najvećih ličnosti u istoriji nauke. Njegova studija Matematički principi filozofije prirode, objavljena 1687. godine, koja opisuje univerzalnu gravitaciju i tri zakona kretanja, postavila je temelje klasične mehanike i poslužila kao primer za nastanak i razvoj drugih modernih fizičkih teorija. Izvodeći iz ovog svog sistema Keplerove zakone kretanja planeta, Njutn je bio prvi koji je pokazao da se kretanja tela na Zemlji i kretanja nebeskih tela potčinjavaju istim fizičkim zakonima. Umro je 1727. godine

Novinar, prevodilac i književnik Predrag Milojević rođen je na današnji dan 1901. godine. Prve tekstove u Politici objavio je 1921. godine kao student Filozofskog fakulteta u Beogradu. Između dva rata i posle Drugog svetskog rata bio je dopisnik iz inostranstva, potom komentator u spoljnopolitičkoj rubrici, sve do penzije 1967. godine. Saradnju sa Politikom nastavio je do pred samu smrt, pišući kolumnu "Kažem ja sebi". Doajen srpske i svetske žurnalistike bio je osam decenija u novinarstvu. Razgovarao je sa Hitlerom, intervjuisao Musolinija, Čerčila, Čemberlena, a napisao je i nekoliko zbirki reportaža i komentara. Za svoj rad Milojević je dobio mnoga novinarska i državna priznanja. Za životno delo nagradio ga je Savez novinara Jugoslavije, kao i Udruženje novinara Srbije za 75 godina novinarskog staža. Veliki učitelj generacija novinara, svojim testamentom izrazio je želju i zaveštao sredstva za osnivanje fonda "Predrag Milojević", za dodelu nagrada i stipendija mladim novinarima. Umro je 1999. godine.

1884. - Rođen Dušan Popović, novinar, publicista, prevodilac i političar (Volujak, 25. 12. 1884 - London, 08. 11. 1918)

1899. - Rođen Hemfri Bogart, američki filmski glumac
(Njujork, 25. 12. 1899 - Holivud, 14. 01. 1957)

1901. - Rođen Mata Milošević, pozorišni glumac, reditelj i pedagog (Beograd, 25. 12. 1901 - Beograd, 19. 10. 1997)

1904. - Štampan prvi broj časopisa "Stradija", urednik Radoje Domanović
(izlazio do 29. 05. 1905)

1918. - Rođen Anvar El Sadat, egipatski političar i državnik, predsednik Egipta (Mit Abu Kum, 25. 12. 1918 - Kairo, 06. 10. 1981)

1934. - Rođen Ivan Štajnberger, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, šef Katedre za psihologiju rada (Beograd, 25. 12. 1934)

1938. - Umro Karel Čapek, češki književnik
(Male Svjatonjovice, 09. 01. 1890 - Strža, 25. 12. 1938)

1941. - Japan okupirao Hong Kong u Drugom svetskom ratu

1942. - Ubijen Vojislav Vučković, kompozitor, dirigent muzikolog i revolucionar, jedan od osnivača i prvih dirigenata Simfonijskog orkestra Radio Beograda (Pirot, 18. 10. 1910 - Beograd, 25. 12. 1942)

1963. - Umro Tristan Cara, francuski književnik, teoretičar "dadaizma"
(Moinesti, 04. 04. 1896 - Pariz, 25. 12. 1963)

1967. - Rođen Boris Novković, pevač (Sarajevo, 25. 12. 1967)

1968. - Umro Apton Sinkler, američki književnik
(Baltimor, 20. 09. 1878 - Nju Džersi, 25. 12. 1968)

1977. - Umro Čarli Čaplin (Čarls Spenser), engleski filmski glumac (London, 16. 04. 1889 - Vevej, 25. 12. 1977)

1983. - Umro Huan Miro, španski slikar i vajar
(Barselona, 20. 04. 1893 - Palma de Majorka, 25. 12. 1983)

1989. - Pogubljeni rumunski diktator Nikolaj Čaušesku i njegova supruga Elena Petresku(Skorničesti, 26. 01. 1918 - Trgovište, 25. 12. 1989) (Petrešti, 07. 01. 1916 - Trgovište, 25. 12. 1989)

1990. - Umro Mladen Leskovac, književnik, akademik
(Stari Sivac, 01. 01. 1904 - Novi Sad, 25. 12. 1990)

1995. - Umro Din Martin (Dino Pol Kročeti), američki filmski glumac i pevač (Stejbenvil, 17. 06. 1917 - Los Anđeles, 25. 12. 1995)

1997. - Osnovana Opera-teatar "Madlenianum" u Zemunu

2001. - Umro Zoran Mamula, novinar i urednik RTV "B 92"
(Beograd, 1964 - Beograd, 25. 12. 2001)

2005. - Umrla Birgit Nilson, švedska operska pevačica
(Vastra Karup, 17. 05. 1918 - Vastra Karup, 25. 12. 2005)

2005. - Umrla Gordana Katerinić, istoričar umetnosti, stručni saradnik Tonskog arhiva Radio Beograda (Petrovac na Mlavi, 07. 03. 1932 - Beograd, 25. 12. 2005)

2005. - Umrla Argentina Bruneti, američka glumica
(Buenos Aires, 31. 08.1907 - Rim, 25. 12. 2005)

2005. - Umro Lajoš Baroti, mađarski fudbalski trener
(Segedin, 19. 08. 1914 - Budimpešta, 25. 12. 2005)

2006. - Umro Predrag Vuković-Vukas ,urednik narodne muzike PGP RTS-a
(Jezdine, 18. 02. 1941- Beograd, 25. 12. 2006)

2006. - Umro Aleksandar Mišić, novinar lista "Politika"
(Aranđelovac, 31. 10. 1921 - Beograd, 25. 12. 2006)

2006. - Umro Džejms Braun, američki soul- pevač
(Barnvel, 03. 05. 1933 - Atlanta,25. 12. 2006)

2009. - Umro Knut Magne Heglan, norveški pomorac, poslednji od šest članova posade splava "Kon Tiki" koji je prešao Tihi okean
(Rjukan, 23. 09. 1917 - Oslo, 25. 12. 2009)

2010. - Umro Miloš Milovanović, fudbaler, novinar i šahovski radnik, predsednik i generalni sekretar Šahovskog saveza Jugoslavije, predsednik Šahovskog kluba BAS, direktor GSP Beograd i Luke Beograd (Aranđelovac, 23. 06. 1931 - Beograd, 25. 12. 2010)

[Bisernica]

26. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/marija_i_pjer_kiri-1.jpg


Na današnji dan 1890. godine umro nemački arheolog Hajnrih Šliman. Marija i Pjer Kiri objavili otkriće radijuma 12. decembra 1898. Glumicamrla Silva Koščina umrla 1994. godine.

Nemački arheolog Hajnrih Šliman umro je Napulju 26. decembra 1890. godine. Šliman je bio jedan od najobrazovanijih i najbogatijih ljudi svoga vremena. Počao ja kao mali kalfa da bi preko finasijskih transakcija i uvoza indiga u Rusiju postao najbogatiji čovek svog doba. Celokupno svoje bogatstvo stečeno u mladosti potrošio na arheološka istraživanja. Otkrio je samo prema navodima Ilijade i Odiseje Priajamovu Troju, Mikenu u Argolidi, susedni Tirint i većinu prenatičkih lokaliteta u Grčkoj. U nauci do kraja života nije bio prizanat i tek su reviziona iskopavanja pred Drugi svetski rat u Troji i Mikeni pokazala koloko je veliki naučnik bio Šliman.

Francuski hemičari Marija i Pjer Kiri objavili otkriće radijuma, na danšnji dan 1898. godine. Tehnikama razdvajanja radioaktivnih izotopa kao i otkrićem dva nova elemanta radona i polonijuma počelo je doba radiokativnosti. Pjer i Marija Sklodovska Kiri su bili bračni par i radili su u labotarorijama Bekerala u Parizu. Za otkriće radiokativnosti Marija Kiri je dobila Nobelovu nagradu. Prvi put 1903. za fiziku a drugi put 1911. iz fizike zajedno sa mužem Pjerom i Bekerelom.

Italijanska filmska glumica Silva Koščina umrla je u Rimu 26. decembra 1994. godine. Rođena u Jugoslaviji, Koščina se kao devojčica sa porodicom preselila u Napulj. Studirala je matematiku. Izbor za najlepšu devojku univerziteta odvodi je u Rim i otvara joj vrata filmskog sveta. Debitovala je u filmu Pjetra Đermija "Železničar". Snimila je preko 100 filmova. Najbolje uloge ostvarila je u filmovima "Đulijeta i duhovi", 1965. i "Divan način da se umre", 1968. godine. Sarađivala je sa najboljim i najpoznatijim rediteljima kakvi su Felini, Latuada, Viskonti, De Sika i glumcima poput Gasmana, Mastrojanija i Tonjacija. U svojoj karijeri i životu Koščina nije zaboravila rodnu zemlju. Igrala je u našim filmovima "Mihajlo Strogov" i "Bitka na Neretvi". Godinama je popularisala jugoslovensku kuhinju i izdala je knjigu "Jugoslovenska kuvarica".

1716.- Rođen Tomas Grej, engleski književnik (London, 26. 12. 1716 - Kembridž, 30. 07. 1771)

1805.- Sklopljen Požunski mir između Francuske i Austrije

1871.- U Novom Sadu objavljen prvi broj lista "Pozorište", urednik Antonije Hadžić

1873.- Rođen Dimitrije Ginić, pozorišni glumac (Kladovo, 26. 12. 1873 - Beograd, 18. 07. 1934)

1883.- Rođen Moris Utrilo, francuski slikar (Pariz, 26. 12. 1883 - Daks, 05. 11. 1955)

1891.- Rođen Henri Miler, američki književnik (Njujork, 26. 12. 1891 - Kalifornija, 07. 07. 1980)

1893.- Rođen Mao Cedung, kineski revolucionar, teoretičar i državnik (Šao Šan, 26. 12. 1893 - Peking, 09. 09. 1976)

1914.- Rođen Ričard Vidmark, američki filmski glumac (Sanrajz, 26. 12. 1914 - Roksberi, 24. 03. 2008)

1927.Rođena Ognjenka Milićević, pozorišni, radio i TV reditelj, teatrolog i pedagog, prevodilac, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Banja Luka, 26. 12. 1927 - Beograd, 23. 01. 2008)

1933.- Umro Anatolij Vasiljevič Lunačarski, ruski revolucionar, državnik i književnik (Poltava,24. 11. 1875 - Manton, 26. 12. 1933)

1938.- Rođen Mirko Kovač, književnik (Petrovići, 26. 12. 1938)

1950.- Rođena Tijana Mandić, psiholog, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Zemun, 26. 12. 1950)

1960.- Osnovano Udruženje ekonomskih propagandista Srbije, tim povodom se 26. decembar obeležava kao Dan propagandista

1972.- Umro Hari Truman, američki političar i državnik, predsednik SAD (Lamar, 08. 05. 1884 - Kanzans Siti, 26. 12. 1972)

1977.- Umro Hauard Hoks, američki režiser (Gošin, 30. 06. 1896 - Palm Springs, 26. 12. 1977)

1992.- Umro Nikita Magalov, ruski pijanista (Sankt Peterburg, 08. 02. 1912 - Švajcarska, 26. 12. 1992)

2001.- Umro Najdžel Hotorn, engleski pozorišni, filmski i TV glumac (Koventri, 05. 04. 1929 - Hertfordšajr, 26. 12. 2001)

2004.- Katastrofalni zemljotres izazvao snažan talas cunami u Južnoj i Jugoistočnoj Aziji, poginulo oko 230.000 hiljada ljudi

2004.- Umrla Gordana Ekmedžić, pravnik, sekretar Programskih službi Radio Beograda (Beograd, 12. 07. 1936 - Beograd, 26. 12. 2004)

2006.- Umro Džerald Ford, političar i državnik, predsednik SAD (Omaha, 14. 07. 1913 - Ranč Miraž, 26. 12. 2006)

2006.- Umro Milisav Milić, novinar, dopisnik RTB-a iz Prištine, osnivač RTV "Most" u Kosovskoj Mitrovici, predsednik Saveza novinara Jugoslavije (Bukoš, 25. 03. 1939 - Beograd, 26. 12. 2006)

[Bisernica]

27. decembar



http://razbibriga.net/imported/2011/12/Slika15-1.jpg


Prvi vojvoda Srpske Vojvodine Stevan Šupljikac umro na današnji dan 1848. godine. Slavna nemačka glumica Marlen Ditrih rođena 27. decembra 1901. U Vašingtonu 1945. godine osnovani Međunarodni monetarni fond i Svetska banka.

Austrijski general i prvi vojvoda Srpske Vojvodine Stevan Šupljikac umro je na današnji dan 1848. godine, u Pančevu. U austrijsku vojsku stupio je 1805, a posle stvaranja Ilirskih provincija 1809. prešao je u francusku vojsku. Godine 1812. učestvovao je sa 1. i 3. hrvatskim pukom, u sastavu Francuske armije u pohodu na Rusiju. Tokom rata protiv 1812, francuski car Napoleon Prvi odlikovao ga je za hrabrost ordenom legije časti. Ponovo je primljen u austrijsku vojsku 1814. godine. Učestvovao je u borbama protiv italijanskih revolucionarnih snaga 1848, za vreme prvog italijanskog rata za ujedinjenje. Na Majskoj skupštini Srba u Sremskim Karlovcima, 1. maja 1848, Šupljikac je proglašen za prvog vojvodu Srpske Vojvodine, u kom svojstvu je pristupio reorganizaciji jedinica za borbu protiv Mađara. Šestog oktobra postao je vrhovni vojni zapovednik srpskih narodnih odreda, ali je ubrzo umro. Sahranjen je u Krušedolu.

Slavna nemačka glumica Marlen Ditrih (Marija Magdalena fon Los) rođena je u Fridrihštatpalacu 27. decembra 1901. godine. Glumačku školu Maksa Rajnharta upisala je 1923. Kao student igrala je u nemim filmovima. Svoju slavnu filmsku karijeru započela je 1930. godine, kada je sa rediteljem fon Šternbergom snimila film Plavi anđeo. Zajedno odlaze u Holivud, gde nastaju filmovi Maroko, Ekspres za Šangaj, Plava venera, Grimizna carica. Marlen snima i sa najpoznatijim američkim rediteljima. Najbolja ostvarenja dala je u filmovima Spoljna politika, Ranč prokletih, Svedok optužbe, Suđenje u Nirnbergu. Poslednji film Žigolo snimila je 1958. godine. Ulogama u pedesetak filmova zapamćena kao fatalna zavodnica i vamp žena. Marlen Ditrih imala je i uspešnu pevačku karijeru. Njeni kabaretski nastupi bili su svetska atrakcija. "Najlepša baka na svetu" nastupala je na pozornicama Las Vegasa, Njujorka, Pariza, Rija, Sidneja. Posebno poglavlje u životu filmske dive bila je njena antinacistička aktivnost. Odbila je poziv Hitlera i Gebelsa da se 1937. godine vrati u Nemačku i postane "muza Trećeg rajha". Američko državljanstvo primila je 1939. godine i za vreme rata nastupala je za savezničke vojnike. Odlikovana je "Medaljom slobode" i francuskom "Legijom časti". Poslednje godine života Marlen je provela u Parizu. Napisala je memoare "Uzmite moj život". U toku 2002. godine u Berlinu je sa više manifestacija obeležen vek od rođenja Marlen Ditrih. Prikazana je i tehnički usavršena verzija Plavog anđela.

1571.- Rođen Johan Kepler, nemački astronom (Virtenberg, 27. 12. 1571 - Regensburg, 15. 11. 1630)

1757.- Rođen Stefan Stratimirović, mitropolit (Kulpin, 27. 12. 1757- Sremski Karlovci, 23. 09. 1836)

1801.- Dahije osvojile Beograd

1806.- Turci predali Beogradsku tvrđavu srpskim ustanicima u Prvom srpskom ustanku

1822.- Rođen Luj Paster, francuski hemičar i biolog (Dolo, 27. 12. 1822 - Sen Klod, 28. 09. 1895)

1882.- Stupili na snagu Trgovinski ugovor i Konzularna konvencija između Kraljevine Srbije i SAD

1929.- Rođen Vladimir Stejin, profesor Muzičke škole "Mokranjac" i direktor škole "Dr Vojislav Vučković" u Beogradu (Gardinovci, 27. 12. 1929 - Beograd, 29. 12. 2001)

1948.- Rođen Žerar Depardje, francuski filmski glumac (Šator, 27. 12. 1948)

1949.- Rođen Ivan Vejvoda, politikolog, izvršni direktor Balkanskog fonda za demokratiju (Beograd, 27. 12. 1949)

1957.- Štampan prvi broj lista Kekec

1958.- Održana prva predstava pozorišta Dadov - "Gradinar"

1972.- Umro Lester Pirson, kanadski političar i diplomata, nobelovac, predsednik Generalne skupštine UN (Toronto, 23. 04. 1897 - Otava, 27. 12. 1972)

1978.- Umro Huari Bumedijen, alžirski oficir, političar i državnik, predsednik Alžira (Gelma,23. 08. 1932 - Alžir, 27. 12. 1978)

1979.- Državni udar u Avganistanu, svrgnut i ubijen predsednik Hafizulah Amin

2002.- Umro Hil Džordž Roj, američki filmski reditelj, dobitnik "Oskara" (Mineapolis, 20. 12. 1921 - Njujork, 27. 12. 2002)

2003.- Umro Alan Bejts, britanski pozorišni glumac (Alistri,17. 02. 1934 - London, 27. 12. 2003)

2004.- Snažna eksplozija na Mlečnom putu izazvala pomeranje Meseca i poremetila Zemljinu atmosferu

2004.- Umrla Suzan Zontag (Rozenblat), američka književnica (Njujork,16. 01. 1933 - Njujork, 27. 12. 2004)

[Bisernica]

28. decembar



http://razbibriga.net/imported/2011/12/220pxGustave_Eiffel_1888_Nadar-1.jpg


Aleksandar Gustav Ajfel, tvorac poznatog tornja u Parizu rođen je na današnji dan 1923. godine. Danas se obeležava dan grada Pirota. Pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj Stevo Žigon umro je 2005. godine.

Francuski inženjer Aleksandar Gustav Ajfel umro je na današnji dan 1923. godine.
Ajfel je bio specijalista za čelične konstrukcije. Diplomirao je na Centralnoj školi za inženjere u Parizu i zaposlio se u preduzeću specijalizovanom za gradnju železnice. Jedan je od prvih inženjera koji su primenjivali pneumatički način temeljenja velikih mostova. Njegovi mostovi širom Evrope i danas su predmet proučavanja konstrukcijskog umeća, a čelični kostur Kipa slobode u njujorškoj luci već stotinu godina odoleva svim nasrtajima prirode. Ajfel je postao slavan i stekao trajno ime 300 metara visokim tornjem koji je izgradio za Svetsku izložbu u Parizu 1889. godine. Zbog tog slavnog dela međutim, bio je najviše napadan i osporavan. Govorili su da će ta monstruozna građevina uništiti lepotu slikovitog Pariza.

Stevo Žigon, srpski poznati glumac i reditelj, umro je 28. decembra 2005. godine. Dve godine je proveo u zloglasnom koncentracionom logoru Dahau, gde je i naučio nemački jezik. Zbog znanja jezika i poznavanja mentaliteta vrlo često je kasnije igrao uloge, ciničnih i hladnih, nemačkih oficira. Studirao je glumu u Ljubljani i Lenjingradu. Diplomirao je 1952. godine na Akademiji za pozorišnu umetnost u Beogradu. Na Fakultetu dramskih umetnosti je bio jedan od prvih asistenata, prilikom njegovog osnivanja 1949. godine. Prelomni trenuci njegove umetničke karijere u vezi su sa Bojanom Stupicom, koji je doprineo njegovom angažmanu na filmu i režiji. Na filmu debituje 1950. godine dvema malim ulogama. Kao svoje najbolje dve uloge izdvaja ulogu novinara u filmu Oksigen za koju je na festivalu u Puli nagrađen "Zlatnom arenom", kao i onu u filmu Rondo. Za vreme studentskih demonstracija u Beogradu, 1968. godine njegova pojava u dvorištu filozofskog fakulteta i glumom surovog Robespjera iz komada „Dantonova smrt" izazvala je oduševljenje studenata.

1777 - Rođen Aleksandar I Pavlovič Romanov, ruski car
(Sankt Petersburg, 28. 12. 1777 - Taganrog, 01. 12. 1825)

1856 - Rođen Vudro Vilson, američki političar i državnik, predsednik SAD, nobelovac (Staunton, 28. 12. 1856 - Vašington, 03. 02. 1924)

1877 - Pirot oslobođen od Turaka, tim povodom 28. decembar se obeležava kao Dan Pirota

1885 - Objavljen prvi broj književnog časopisa "Bosanska vila"

1895 - Prva filmska projekcija u svetu braće Limijer

1920 - Rođen dr Rudi Debijađi, pukovnik, profesor VMA u Beogradu, akademik (Mostar, 28. 12. 1920 - Beograd, 03. 03. 2006)

1925 - Umro Sergej Jesenjin, ruski književnik
(Jesenjino, 03. 10. 1895 - Lenjingrad, 28. 12. 1925)

1928 - Osnovana izdavačka kuća "Nolit"

1932 - Rođen Živorad - Žika Lazić, književnik (Lugavčina, 28. 12. 1932)

1933 - Rođen Bogdan Trifunović, političar i diplomata, predsednik SSRNj i CKSK Srbije, osnivač i predsednik SPS-a, ambasador SRJ u Francuskoj (Turija, 28. 12. 1933 - Beograd, 25. 07. 2007)

1937 - Umro Moris Ravel, francuski kompozitor
(Sibur, 07. 03. 1875 - Pariz, 28. 12. 1937)

1937 - Rođen dr Oskar Kovač, profesor Ekonomskog fakulteta i Megatrend univerziteta u Beogradu (Zrenjanin, 28. 12. 1937)

1945 - Umro Teodor Drajzer, američki književnik
(Ter Ot, 27. 08. 1871 - Holivud, 28. 12. 1945)

1958 - Rođen Zoran Gajić, odbojkaški trener (Pančevo, 28. 12. 1958)

1959 - Umro dr Ante Pavelić, hrvatski političar, ustaški poglavnik, prvi predsednik Vlade Nezavisne Države Hrvatske, ratni zločinac (Bradina, 14. 07. 1889 - Madrid, 28. 12. 1959)

1959 - Pušten u rad prvi nuklearni reaktor u Vinči

1963 - Umro Paul Hindemit, nemački kompozitor
(Hanau, 16. 11. 1895 - Frankfurt, 28. 12. 1963)

1972 - Rođen Patrik Rafter, američki teniser (Maunt Ajs, 28. 12. 1972)

1976 - Umro Zoran Mišić, književnik i književni kritičar
(Beograd, 10. 10. 1921 - Igalo, 28. 12. 1976)

1984 - Umro Sem Pekinpo, američki filmski reditelj
(Fresn, 21. 02. 1925 - Los Anđeles, 28. 12. 1984)

2000 - Umro Radivoje-Raša Milovanović, najstariji srpski olimpijac
(Gornji Milanovac, 1903 - Beograd, 28. 12. 2000)

2006 - Umrla Olivera Đurđević, pijanistkinja i čembalistkinja, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 07. 01. 1928 - Beograd, 28. 12. 2006)

2009 - Umro Dragoslav Milovanović Valjak, pomoćnik reditelja RTS-a, estradni umetnik (28.12. 2009)

[Bisernica]

29. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/04/220pxFilip_Visnjic_guslar-1.jpg


Na današnji dan 1809. godine rođen engleski državnik Vilijam Gledston. Srpski guslar i pesnik Filip Višnjić umro 29. decembra 1835. "Obznana" Vlade Kraljevine SHS o zabrani legalnog delovanja KPJ objavljena 1920. godine.


Engleski državnik Vilijam Gledston rođen je na današnji dan 1809. godine. Kao vođa liberala, Gledston je, između 1868. i 1894. godine, četiri puta bio premijer Velike Britanije. Legalizovao je 1871. radničke sindikate i 1884. izvršio tzv. treću parlamentarnu reformu. Pokušao je da reši pitanje Irske dajući joj samouprave, ali su ga u tome omeli liberali-unionisti i konzervativci. Protivio se nadiranju Austro-Ugarske na Balkan i zalagao se za nacionalna prava Srba pod Osmanskim carstvom. Nastavljajući osvajačku politiku konzervativaca, proširio je britansku imperiju zauzevši, 1882. godine, Egipat.

Srpski guslar i narodni pesnik Filip Višnjić umro je 29. decembra 1835. godine. Rodom Srbin iz Bosne, slep od osme godine, krstario je srpskim zemljama od Temišvara do Skadra, od Banja Luke do Smedereva, i pevao o borbama protiv Turaka. Priključio se Prvom srpskom ustanku 1089. i postao "pesnik bune". Posle sloma ustanka 1813. prešao je u Srem i nastanio se u selu Grk (danas Višnjićevo). U Sremu je 1815. upoznao Vuka Karadžića, koji je zapisao mnoge njegove pesme, među kojima su "Početak bune na dahije", "Boj na Mišaru", i "Smrt Marka Kraljevića".

1876. - Rođen Pablo Kazals, španski violončelista (Barselona, 29. 12. 1876 - San Huan, 22. 10. 1973)

1894. - Umrla Kristina Georgina Roseti, engleska književnica (London, 05. 12. 1830 - London, 29. 12. 1894)

1920. - Objavljena "Obznana" Vlade Kraljevine SHS o zabrani legalnog delovanja KPJ

1921. - Rođen Dobrica Ćosić, književnik, političar, prvi predsednik SRJ, akademik (Velika Drenova, 29. 12. 1921)

1924. - Umro Karl Špiteler, švajcarski književnik, nobelovac (Lieštal, 24. 04. 1845 - Lucern, 29. 12. 1924)

1926. - Umro Rajner Marija Rilke, austrijski književnik (Prag, 04. 12. 1875 - Val Mon, 29. 12. 1926)

1928. - Rođena Danica Aćimac, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 29. 12. 1928 - Beograd, 11. 06. 2009)

1974. - Rođena Lena Bogdanović, filmska i TV glumica (Novi Sad, 29. 12. 1974)

1981. - Umro Miroslav Krleža, književnik, akademik (Zagreb, 07. 07. 1893 - Zagreb, 29. 12. 1981)

1984. - Umro Gvido Tartalja, književnik (Zagreb, 25. 01. 1899 - Beograd, 29. 12. 1984)

2001. - Umro Vladimir Stejin, profesor Muzičke škole "Mokranjac" i direktor škole "Dr Vojislav Vučković" u Beogradu (Gardinovci, 27. 12. 1929 - Beograd, 29. 12. 2001)

2006. - Umro Blagoje Vidinić, fudbalski golman, reprezentativac (Skoplje, 11. 06. 1934 - Strazbur, 29. 12. 2006)

2007. - Umro Jerži Kavalerovič, poljski filmski reditelj, osnivač poljske filmske škole (Gvozdec, 19. 01. 1922 - Varšava, 29. 12. 2007)

2008. - Umro Vladislav Lalicki, scenograf, kostimograf i slikar (Šabac, 01. 06. 1935 - Beograd, 29 .12. 2008)

2008. - Umro Frederik Habard, američki džez-trubač (Indijanapolis, 07. 04. 1938 - Šerman Oks, 29. 12. 2008)

2010. - Umro Vladan Batić, advokat i političar, predsednik Demohrišćanske stranke Srbije, poslanik Narodne skupštine Srbije (Obrenovac, 27. 07. 1949 - Beograd, 9.12.2010)

2010. - Umrla Atina Bojadži, "Ohridski delfin" makedonska plivačica i trener, svetski šampion u plivačkom maratonu, prva žena sa Balkana koja je preplivala Lamanš (Ohrid, 13. 03. 1944 - Skoplje, 29. 12. 2010)

[Bisernica]

30. decembar


http://razbibriga.net/imported/2011/12/b_sima-1.jpg


Na današnji dan 1847. godine umro srpski pisac Sima Milutinović Sarajlija. Engleski književnik i nobelovac Radjard Kipling rođen na današnji dan 1865. Bivši predsednik Iraka Sadam Husein pogubljen 2006. godine.


Srpski pisac Sima Milutinović Sarajlija, preteča srpskih romantičara, umro je 30. decembra 1847. godine. Nadimak je dobio po mestu rođenja. Školovao se u Beogradu, Zemunu, Segedinu, Sremskim Karlovcima. Borio se u ustancima Srbije za nezavisnost, a u Cetinju je od 1827. bio sekretar vladike Petra Prvog Petrovića Njegoša i vaspitač i pesnički učitelj njegovog sinovca Petra Drugog Petrovića Njegoša. Na poziv kneza Miloša Obrenovića vratio se 1831. u Srbiju i bio sekretar Ministarstva prosvete i istoriograf kneza Miloša. Dela: spevovi "Srbijanka", "Trojebratstvo", "Trojesestarstvo", tragedija "Obilić", istorijski spisi "Istorija Srbije", "Istorija Crne Gore", zbirka narodnih pesama "Pjevanija crnogorska i hercegovačka".

Na današnji dan 1865. godine rođen je engleski književnik i nobelovac Radjard Kipling. Kipling se školovao u Engleskoj, a po povratku u rodnu Indiju bavio se novinarstvom. Proputovao je Japan, Ameriku i Južnu Afriku. Njegove strasti bile su egzotične zemlje i boravak u divljini. Bogate utiske iz prirode, susrete s ljudima i druženje sa divljinom opisao je u nekim od svojih knjiga, među kojima se naročito izdvaja "Knjiga o džungli", jedno od najlepših dela dečje književnosti. Od ostalih dela pomenimo: "Ugašena svetlost", "Kim", novele "Fantom Rikša", "Riki-Tiki-Taiju", "U cvetu mladosti". Za književni rad Kipling je dobio Nobelovu nagradu 1907. godine. Nosilac je "Zlatne medalje" Kraljevskog društva za književnost i počasni doktor desetak univerziteta, kao i aktivni učesnik književnog i političkog života Britanije svoga doba.

1899.- Umro Džejms Pedžit, engleski hirurg, jedan od osnivača moderne patologije (Jarmot, 11.1.1814 - London, 30.12.1899)

1916.- Umro Grigorije Jefimovič Raspućin, sibirski pustolov, monah i mistik (Prokovsko,10.1.1869 - Petrograd, 30.12.1916)

1935.- Rođen Omar Bongo Ondimba, predsednik Gabona, lider sa najdužim predsedničkim stažom u Africi (1967-2009) (Levai, 30.12.1935 - Barselona, 8.6.2009)

1937.- Rođena Ljiljana Molnar Talajić, operska pevačica, profesor Muzičke akademije u Zagrebu (Bosanski Brod, 30.12.1937 - Zagreb, 17.9.2007)

1944.- Umro Romen Rolan, francuski književnik, nobelovac (Klamsi, 29.1.1866 - Vezelaj, 30.12.1944)

1951.- Rođen Dušan Radulović, novinar, glavni i odgovorni urednik Prvog programa i direktor Radio Beograda (Beograd, 30.12.1951)

1964.- Izašao prvi broj TV Novosti

1968.- Umro Trigve Li, norveški političar i diplomata, generalni sekretar UN (Kristijanija, 16.7.1896 - Geilo, 30.12.1968)

1975.- Rođen Eldrik Tajger Vuds, američki golf igrač (Sajpres, 30.12.1975)

1984.- Rođen Lebron Džejms, američki košarkaš (Akron, 30.12.1984)

1992.- Umro Mihailo Lalić, književnik, akademik (Trepča, 07.10.1914 - Beograd, 30.12.1992)

2005.- Umro prof. dr Vladeta Urošević, fizičar, osnivač Instituta za fiziku u Beogradu, član Srpskog naučnog društva (Stopanje, 20.6.1925 - Beograd, 30.12.2005)

2006.- Pogubljen Sadam Husein, irački političar i državnik, predsednik Iraka (Tikrit, 28.4.1937 - Bagdad, 30.12.2006)

2007.- Umro Veselin Drašković, akademski slikar (Beograd, 1949 - Beograd, 30.12.2007)

2007 - Umro Dušan Miladinović, kompozitor i dirigent, profesor Muzičke akademije u Beogradu, direktor Opere Narodnog pozorišta i hora "Beogradski madrigalisti" (Subotica, 20.2.1924 - Linc, 30.12.2007)

2010.- Umro Roberto Bobi Farel, pevač grupe "Boni M" (Aruba, 06. 10. 1949 - Sankt Petersburg, 30.12. 2010)

[Bisernica]

31. decembar


Godina stara odlazi,Nova polako stiže i kako je bliže tako rastu
sve želje i nadanja da će doneti sve ono što je stara uskratila.

Svim članovima foruma Razbibriga,onima koji su to bili i onima koji će tek biti,želim

Sreću - pronađite je u sebi i u sitnicama koje život znače.
Zdravlje - pored vremena koje nam je dato ,ono je najvrednije,zato ga čuvajte.
Ljubav - ako je još niste pronašli ,neka pronađe ona vas.

Sretna vam Nova 2012. godina !


http://razbibriga.net/imported/2011/12/2hrmhia-1.jpg



...a svake Stare godine ,u svetu i kod nas ,dešavalo se....

Slavni francuski slikar i vajar Anri Matis rođen na današnji dan 1869. godine. Emitovanje Drugog programa TV Beograd počelo 1971. Istoričar i publicista Vasilije Kazimirović preminuo 31. decembra 1997. godine.


Francuski slikar i vajar Anri Matis rođen je 31. decembra 1869. godine. Napustio je pravnu karijeru i sa 22 godine došao u Pariz da bi učio slikarstvo u ateljeu Gustava Moroa u čijoj se radionici okupila gotovo većina tadašnjih mladih slikara koji su posle činili pokret fovizma. Uz Matisa, bili su tu Deren, Vlamenk, Brak, Difi i mnogi drugi. Taj naraštaj sledio je pre svega instinkt, a najvažnija Matisova slika iz tog perioda je kompozicija „Ples". Već u tom delu dolaze do izraza bitna svojstva Matisova opusa, plošni tretman, zatvorene obojene površine bez tonskih prelaza, te izrazit smisao za pokret i krivulju što se postepeno preobražava u arabesku. Svetski ugled Matis stiče u Nemačkoj i Americi, a naročito u Rusiji. U kasnijim delima sve se više usredsređuje na mrtve prirode, aranžirano cveće i voće. Majstora su povremeno privlačili radovi u plastici, litografiji i keramici.

Istoričar i publicista Vasilije-Vasa Kazimirović preminuo je u Beograd 31. decembra 1997. godine. Kazimirović je završio gimnaziju i studije istorijskih nauka u Beogradu. Radio je u Radio Beogradu kao urednik programa na nemačkom jeziku, a zatim kao direktor Izdavačkog centra "Beograd pres" i pokretač i glavni urednik listova i edicija: "Tribina", "Nova knjiga" i "Danas". Šezdesetih godina živeo je u Austriji, Nemačkoj i Švajcarskoj, gde se bavio istraživanjem i prikupljanjem građe iz novije srpske i jugoslovenske istorije. Bio je neumoran radnik, veliki istraživač. Njegovo dugotrajno i temeljno proučavanje Bečkog arhiva bacilo je novo svetlo na neke ključne ličnosti i događaje novije srpske istorije: Nikolu Pašića, Obrenoviće, kralja Petra I i Aleksandra Karađorđevića, kao i na srpsku oficirsku elitu. U poslednjih deset godina svoga života objavio je četiri velika dela: "NDH u svetlu nemačkih dokumenata i dnevnika generala Glejza fon Horstenaua", "Nikola Pašić i njegovo doba 1845 - 1926", za koje mu je dodeljena NIN-ova nagrada za publicistiku, "Srbija i Jugoslavija od 1914. do 1945. godine" u četiri toma, izdavački poduhvat 1995. godine i monografiju "Crna ruka".

1828. - Rođen Stevan Vladislav Kaćanski, književnik (Srbobran, 31. 12. 1828 - Beograd, 16. 05. 1890)

1877. - Umro Gustav Kurbe, francuski slikar (Ornan, 10. 06. 1819 - La Tur de Peils, 31. 12. 1877)

1884. - Rođena Elizabet Arden (Florens Grejem Najtingejl), američki kozmetički magnat (Vudbridž, 31. 12. 1884 - Njujork, 18. 10. 1966)

1904. - Rođen Natan Milštajn, ruski violinista (Odesa, 31. 12. 1904 - Njujork, 21. 12. 1992)

1905. - Rođen Džula Stajn, američki kompozitor (London, 31. 12. 1905 - Njujork, 20. 09. 1994)

1908. - Rođen Bora Glišić, književnik (Kragujevac, 31. 12. 1908 - Beograd, 11. 12. 1988)

1908. - Rođen Simon Vizental, austrijski arhitekta, lovac na naciste (Bukač, 31. 12. 1908 - Beč, 20. 09. 2005)

1908. - Umrla Augusta Vela Nigrinova, pozorišna glumica (Ljubljana, 14. 11. 1862 - Beograd, 31. 12. 1908)

1919. - Rođena Ljudmila Frajt, kompozitor, prva žena kompozitor s diplomom Muzičke akademije u Beogradu, šef muzičkog odseka "Avala filma", zamenik glavnog muzičkog urednika Radio Beograda (Beograd, 31. 12. 1919 - 14. 03. 1999)

1931. - Rođen Božidar-Boki Milošević, klarinetista (Prokuplje, 31. 12. 1931)

1937. - Rođen Entoni Hopkins, velški filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Port Talbot, 31. 12. 1937)

1939. - Održan prvi koncert Bečke filharmonije povodom Nove godine

1940. - Rođen ser Aleks Ferguson, britanski fudbaler i trener "Mančester Junajteda" (Govan, 31. 12. 1940)

1944. - Osnovano Udruženje književnika Srbije

1948. - Rođena Dona Samer, američka pevačica (Boston, 31. 12. 1948)

1961. - Otvoren bioskop "Zvezda" u Beogradu

1971. - Počelo emitovanje Drugog programa TV Beograd

2003. - Umro prof. dr Nikola Dekleva, hirurg, direktor Zavoda za hiperbaričnu medicinu u Beogradu (Leskovac, 19. 12. 1926 - Dobrota, 31. 12. 2003)

2006. - Umro Lazar Latinović, diplomata, španski borac ( 1915 - Beograd, 31. 12. 2006)

2007. - Umro Etore Sotsas, dizajner, osnivač i direktor dizajnerske grupe "MEMFIS" (Insbruk, 14. 09. 1917 - Milano, 31.12. 2007)

2009. - Umro Radomir Vučić, koreograf, prvak i direktor Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu, direktor Baleta Pozorišta na Terazijama (Bačko Gradište,31. 05. 1948 - Beograd, 31. 12. 2009)

[Bisernica]

1. januar



Forumašioma i forumašicama
i putnicima namernicima,
onima koji su bili i onima koji će biti


SRETNA NOVA 2012. !! Sva dobra vam donela

Svim očevima koji praznuju Oce - sretna slava !
Odvežite se ljubavlju i osmehom onima koji život
čine vrednim življenja.


http://razbibriga.net/imported/2012/01/621_srecnipraynicimb_1-1.jpg






Španski slikar Bartolomeo Esteban Muriljo rođen na današnji dan 1618. godine. Počelo emitovanje programa Stereorama Radio Beograda 1983. godine.


Španski slikar Bartolomeo Esteban Muriljo, rođen je 1618. godine. Muriljo, jedan od najznačajnijih predstavnika španskog i evropskog baroknog slikarstva, živeo je i radio u Sevilji. Bio je prvi predsednik Akademije u svome gradu. Tokom kratkotrajnog boravka u Madridu, upoznao se sa radovima Ticijana, Rubensa i Van Dajka. Ostavio je oko 500 slika koje je radio po narudžbama crkava, samostana i bogataša. Muriljovo delo tematski obuhvata dve celine. Na slikama sa religioznim sadržajem najčešće je lik Madone. Ove Muriljove slike dugo su smatrane uzorom katoličkog likovnog izraza. Uradio je oko 30 "Bezgrešnih začeća", kao i prizore iz života svetaca. Najpoznatija je serija "Dečaci", urađena u poslednjim godinama umetnikovog kreativnog rada. Veći deo ovih slika danas se nalazi u minhenskoj "Pinakoteci" u kojem dominira dijagonalna kompozicija sa jakim kontrastima svetla i senke, što potvrđuje da je Muriljo ostao dosledan baroku. Umro je 1682. godine.

Počelo emitovanje programa Stereorama Radio Beograda 1. januara 1983. godine. Kada je 1971. godine Radio Beograd počeo sa emitovanjem umetničke muzike u stereo-tehnici na zasebnoj frekvenciji, najpre samo tri sata nedeljno, niko nije ni slutio da će taj pionirski poduhvat prerasti u najznačajniji program klasične muzike kod nas - Stereoramu. Stereorama se premijerno oglasila 1. januara 1983. godine zvucima valcera kroz istoriju čiji izbor je napravila muzička urednica Donata Premeru. Program je emitovan subotom i nedeljom od 8 do 20 časova, a glavni i odgovorni urednik bila je Darinka Simić-Mitrović. Svih ovih godina ovaj program oplemenjivao je kulturni prostor Srbije svojim visokim kvalitetom i probranim sadržajima. Na veliku žalost poklonika kvalitetne umetničke muzike, Stereorama se ne čuje u Beogradu od oktobra 2006. godine

1823. - Rođen Šandor Petefi, mađarski književnik
(Kiškereš, 01. 01. 1823 - Šegešvar, 31. 07. 1849)

1842. - Izašao prvi broj "Rajnskih novina"

1848. - Profesor Liceja u Beogradu, Vladimir Jakšić počeo sa redovnim meteorološkim merenjima

1864. - Rođen Bogdan Popović, književni kritičar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik
(Beograd, 01. 01. 1864 - Beograd, 07. 11. 1944)

1873. - Umro Nikola Aleksić, slikar - ikonopisac
(Stari Bečej, 1808 - Arad, 01. 01. 1873)

1805. - Umro Luj Ogist Blanki, francuski socijalista i revolucionar
(Puže Tenie, 01. 02. 1805 - Pariz, 01. 01. 1881)

1882. - Osnovana Dobrovoljačka požarna četa u Beogradu

1885. - U Novom Sadu izašao prvi broj nedeljne književne revije "Stražilovo"

1890. - Izašao prvi broj dnevnog lista pod imenom "Večernje novosti", izlazio do 15. aprila iste godine

1894. - Rođen Svetislav Ivan Petrović, filmski glumac, prvi naš glumac koji je ostvario međunarodnu karijeru
(Novi Sad, 01. 01. 1894 - Minhen, 18. 10. 1962)

1895. - Rođen Edgar Huver, američki političar, šef Federalnog istražnog biroa (FBI)
(Vašington, 01. 01. 1895 - Vašington, 02. 05. 1972)

1900. - Počela sa radom Državna arhiva Kraljevine Srbije

1901. - Počeo sa radom Pasterov zavod u Nišu

1904. - Rođen Mladen Leskovac, književnik, akademik
(Stari Sivac, 01. 01. 1904 - Novi Sad, 25. 12. 1990)

1912. - Kina proglašena Republikom, a za prvog predsednika izabran Sun Jat Sen

1915. - Rođen Branko Ćopić, književnik, akademik
(Hašani, 01. 01. 1915 - Beograd, 26. 03. 1984)

1919. - Rođen Džerom Dejvid Selindžer, američki književnik
(Njujork, 01. 01. 1919 - Korniš, 27. 01. 2010)

1920. - Rođen Osvaldo Kavandoli, italijanski animator i ilustrator, kreator "La Linee"
(Maderno, 01. 01. 1920 - Milano, 03. 03. 2007)

1925. - Rođena Kosara Kosa Bokšan-Omčikus, slikarka
(Berlin, 01. 01. 1925 - Beograd, 21. 11. 2009)

1926. - Rođen Klaudio Vila (Klaudio Pica), italijanski operski pevač
(Rim, 01. 01. 1926 - Padova, 07. 02. 1987)

1928. - Izašao prvi broj prvog srpskog enigmatskog lista "Zagonetka"

1932. - Rođen Ivan Lacković Kroata, hrvatski slikar
(Batinska, 01. 01. 1932 - Zagreb, 29. 08. 2004)

1934. - Rođena Tatjana Beljakova, pozorišna, filmska i TV glumica
(Babino polje, 01. 01. 1934)

1935. - Rođen Vlatko Gilić, slikar, arhitekta, scenograf, filmski reditelj i scenarista
(Podgorica, 01. 01. 1935)

1939. - U Nišu otvorena zgrada namenjena pozorištu, u kojoj i danas radi Narodno pozorište

1941. - Rođena Eva Ras, filmska i TV glumica, književnica i slikarka
(Subotica, 01. 01. 1941)

1942. - Potpisana Deklaracija Organizacije ujedinjenih nacija (OUN) - prvi put upotrebljeno ime Ujedinjene nacije

1942. - Rođen Kornelije Kovač, kompozitor, producent i aranžer, osnivač "Korni grupe"
(Niš, 01. 01. 1942)

1945. - Rođen Ivan Ivica Percl, hrvatski šansonjer i kompozitor
(Zagreb, 01. 01. 1945 - Zagreb, 17. 03. 2007)

1945. - Umro Grigorije Božović, književnik, reporter lista "Politika", profesor Prizrenske bogoslovije
(Pridvorica, 15. 02. 1880 - Beograd, 01. 01. 1945)

1948. - Rođen Petar Lukić, paroh, starešina Saborne crkve u Beogradu
(Bratunac, 01. 01. 1948)

1951. - U Ženevi počeo sa radom Ured Visokog komesara Ujedinjenih nacija za izbeglice - UNHCR

1952. - Osnovan Državni arhiv Crne Gore

1952. - Rođen Božidar Mandić, književnik i publicista, saradnik Radio Beograda
(Novi Sad, 01. 01. 1952)

1953. - List "Slobodna Vojvodina" počeo da izlazi pod imenom "Dnevnik"

1954. - Objavljen prvi broj časopisa "Zmaj"

1958. - Stupio na snagu Rimski ugovor o osnivanju Evropske ekonomske zajednice - EEC

1959. - Počela Kubanska revolucija

1959. - Austrijska državna televizija ORF prvi put direktno prenosila novogodišnji koncert Bečke filharmonije

1963. - Rođen Srđan Dragojević, filmski reditelj i scenarista
(Beograd, 01. 01. 1963)

1966. - Rođen Ivica Dačić, političar, predsednik Socijalističke partije Srbije, ministar policije Srbije, potpredsednik Vlade
(Prizren, 01. 01. 1966)

1967. - U Beču osnovana Organizacija Ujedinjenih nacija za industrijski razvoj - UNIDO

1972. - Zvanično počelo emitovanje Drugog programa TV Beograd

1972. - Emitovana prva emisija sa špicom TV Novi Sad (u okviru novogodišnjeg programa TV Sarajevo)

1972. - Umro Moris Ševalije, francuski filmski glumac i pevač, dobitnik "Oskar"-a
(Pariz, 12. 09. 1888 - Pariz, 01. 01. 1972)

1980. - Umro Pjetro Neni, italijanski političar i državnik
(Firenca, 09. 02. 1891 - Rim, 01. 01. 1980)

1983. - Počeo da funkcioniše Internet World Wide Web

1992. - Počelo sa radom Javno preduzeće "Službeni glasnik"

1992. - Počelo sa radom Javno preduzeće Radio Televizija Srbije

1993. - Češka i Slovačka postale samostalne države

1995. - Osnovana Svetska trgovinska organizacija

1995. - Počeo sa radom Centar za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu

2003. - Umro Milan Janić, kajakaš, svetski i olimpijski šampion
(Bačka Palanka, 14. 06. 1957 - Beograd, 01. 01. 2003)

2005. - Umrla Mirjana Anastasijević, novinar i urednik Radio Beograda, pokretač akcije Radio Beograda "Najdraži učitelj"
(Skoplje, 08. 09. 1936 - Beograd, 01. 01. 2005)

2006. - Umro Dragan Lukić, književnik,urednik Programa za decu Radio Beograda
(Beograd, 30. 11. 1928 - Beograd, 01. 01. 2006)

2008. - Umro Božidar Sandić - Sovra, fudbaler i trener, državni reprezentativac
(Kikinda, 1922 - Kikinda, 01. 01. 2008)

2009. - Umro Johanes Mario Simel, austrijski književnik
(Beč, 07. 04. 1924 - Lucern, 01. 01. 2009)

2011. - Umro Miloš Katić, inovator, osnivač i potpredsednik Srpske akademije izumitelja i naučnika, predsednik Asocijacije pronalazača i inovatora Srbije
(Novi Sad, 1936 - 01. 01. 2011)

[Bisernica]

2. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/tumblr_lwnhjhtwmF1qh81keo1_500_large-1.jpg



Osnovana je prva srpska glumačka škola, a Treći program Radio Beograda počeo sa emitovanjem redovnog programa.

1870 - Osnovana prva srpska glumačka škola. Odluka da se u Beogradu osnuje glumačka škola doneta je decembra 1869. godine, jer se osećala potreba za školovanim glumačkim kadrom. Zvanično je otvorena 2. januara 1870. godine. U njoj su predavali: Aleksa Bačvanski - teoriju glume, Jovan Bošković - srpsku književnost, Jovan Đorđević - francuski i nemački jezik i istoriju, kapelnik Dragutin Reš - pevanje (skaliranje), Mioković - mačevanje, Ducman, bivši štalmajstor kneza Mihajla - jahanje. Prvi učenici glumačke škole bili su: Petar Dobrinović, Toša Anastasijević, Mara Grgurova-Đorđević, Sofija Đorđević-Peleš, Dimitrije-Papa Dukić, Kosta Đorđević-Karagalija, Nikola Živković Mirabo i dve sestre Rudić... Škola je prestala sa radom novembra iste godine, pošto je ocenjeno da nije dala veće umetničke razultate. Od svih učenika najviše je postigao Pera Dobrinović. Glumom su nastavili da se bave i Marija Grgurova-Đorđević, Sofija Peleš i Toša Anastasijević. Dimitrije Dukić napustio je pozorište, ali je kao profesor gimnazije napisao istorijsku dramu "Carica Milica", koja je 1898. godine izvedena u Narodnom pozorištu u Beogradu.

1795 - U Beču izašao poslednji broj lista "Slavenoserpskije vjedomosti"

1837 - Rođen Milij Aleksijevič Balakirjev, ruski kompozitor, pijanista i dirigent
(Nižnij Novgorod, 2.1.1837 - Petrograd, 29.5.1910)

1884 - Na Cetinju izveden prvi pozorišni komad u Crnoj Gori - "Balkanska carica", knjaza Nikole Petrovića

1889 - Rođen Tito Skipa, italijanski operski pevač
(Leće, 2.1.1889 - Njujork, 16.12.1965)

1897 - Rođena Ljubinka Bobić, pozorišna glumica i dramski pisac
(Kruševac, 2.1.1897 - Beograd, 3.12.1978)

1922 - Rođen Predrag Vranicki, filozof, profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu, akademik
(Benkovac, 2.1.1922 - Zagreb, 31.1.2002)

1925 - Rođen Vojislav M. Petrović, biolog, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu
(Mala Kamenica, 2.1.1925 - Beograd, 7.5.2007)

1926 - Rođen Zaharije Trnavčević, novinar, urednik TV Beograd i TV B 92
(Šabac, 2.1.1926)

1937 - Rođen Borivoje Mirković, novinar
(Beograd, 2.1.1937 - Beograd, 2.9.1980)

1945 - Doneta odluka o osnivanju Narodnog pozorišta "Sterija" u Vršcu

1948 - Rođen Ognjen Petrović, fudbalski golman
(Kruševac, 2.1.1948 - Beograd, 21.9.2000)

1959 - Rusija lansirala satelit "Luna 1" koji je prvi prošao blizu Meseca

1966 - Treći program Radio Beograda počeo sa emitovanjem redovnog programa

1971 - Na fudbalskoj utakmici Seltik - Rendžers, u Glazgovu, stradalo 66 navijača

1977 - Umro Viktor Novak, istoričar i publicista
(Donja Stubica, 4.2.1889 - Beograd, 2.1.1977)

1987 - Rođena Nađa Higl, plivačica, svetska šampionka
(Pančevo, 2.1.1987)

2005 - Umro Edo Murtić, slikar i grafičar
(Velika Pisanica, 4.5.1921 - Zagreb, 2.1.2005)

2006 - Umrla Đurđevka Čakarević, operska pevačica
(Gaj, 8.4.1923 - Beograd, 2.1.2006)

2010 - Umro dr Miodrag Jakovljević, profesor Poljoprivrednog fakulteta u Zemunu
(Lozovik, 11.4.1940 - Beograd, 2.1.2010)

[Bisernica]

3. januar

http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Rođenja čuvenog rimskog govornika, filozofa i političara Marka Tulija Cicerona i kompozitora Dragutina Gostuškog obeležila su današnji dan kroz istoriju.
vremeplov_527.jpg

Na današnji dan 106. p. n. e. rođen je rimski govornik, pisac, filozof i političar Marko Tulije Ciceron, najveći stilista rimske literature. Bio je republikanac, protivnik Julija Cezara i Marka Antonija. Za konzula je izabran 63. pre n.e. Otkrio je i razobličio Katilininu zaveru. Bio je to pokušaj da se republika zameni ličnom vladom, nekom vrstom diktature (prema antičkoj terminologiji - tiranide). Posle ubistva Cezara 44. pre n.e. uhapšen je zbog serije napada na Antonija (14 beseda - "Filipika") i ubijen je 43. pre n.e. Njegova misao izrečena u delu "O dužnostima" - "Najviše pravo najviša nepravda" - previše revnosna primena zakona može biti izrazita nepravda, tipičan je izraz njegovog intelektualnog sklopa. Ostala dela: "Besede", "O besedniku", "Rasprave u Tuskulu", "O starosti", "O prijateljstvu", "O krajnostima dobra i zla", "O prirodi bogova", besede "Protiv Katiline".

Godine 1923. rođen je Dragutin Gostuški, kompozitor, muzikolog, istoričar umetnosti, estetičar i publicista. Gostuški je diplomirao istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu, a kompoziciju i dirigovanje na Muzičkoj akademiji u Beogradu. Sa Temom "Umetnosti u evoluciji stilova" na Filozofskom fakultetu stekao je zvanje doktora estetike. Od 1953. godine do penzionisanja radio je na Muzikološkom institutu SANU. U svojim muzičkim delima Gostuški nije usvajao izražajna sredstva ekstremno modernih pravaca, već je nastojao da savremeni izraz svojih kompozicija spoji sa elementima tradicije nacionalne muzike. Poznata je njegova simfonijska poema "Beograd","Končerto ačelerato" za violinu i orkestar i balet "Remi". Komponovao je i čitav niz klavirskih dela, horskih i solo - pesama. U svojim pisanim radovima Gostuški se pretežno služio komparativnim metodom analize estetičkih problema, svestrano i originalno osvetljavajući umetničke fenomene. Pisac komparativne istorije umetnosti "Vreme umetnosti", zbirke eseja "Umetnost u nedostatku dokaza",Gostuški je bio i dugogodišnji kritičar "NIN-a" i "Politike", poznat po oštrom peru.

1875 - Umro Pjer Atanas Larus, francuski leksikograf i enciklopedist
(Tonsi, 23. 10. 1817 - Pariz, 03. 01. 1875)

1883 - Rođen Klement Ričard Atli, engleski političar i državnik, premijer Velike Britanije
(London, 03. 01. 1883 - London, 08. 10. 1967)

1892 - Rođen Džon Ronald Ruel Tolkin, engleski književnik i filozof (Blumfontejn, 03. 01. 1892 - Burnmaut, 02. 09. 1973)

1895 - Počela sa radom Beogradska berza, osnovana 21. 11. 1894.

1904 - Rođen Oto Bihalji - Merin, književnik i likovni kritičar (Beograd, 03. 01. 1904 - Beograd, 22. 12. 1993)

1905 - Rođen Dante Đakozo, italijanski projektant automobila, "otac topolina" (Rim, 03. 01. 1905 - Torino, 31. 03. 1996)

1912 - Rođen Ljubomir Vukadinović, sportski novinar (Trstenik, 03. 01. 1912 - Beograd, 01. 03. 1973)

1923 - Umro Jaroslav Hašek, češki književnik (Prag, 30. 04. 1883 - Lipnjice, 03. 01. 1923)

1929 - Rođen Serđo Leone, italijanski filmski reditelj (Rim, 03. 01. 1929 - Rim, 30. 04. 1989)

1931 - Rođen Tode Čolak, književnik, kritičar i prevodilac, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu (Knin, 03. 01. 1931 - Beograd, 28. 01. 1990)

1932 - Rođen Radoslav Graić, istoričar umetnosti, pevač i kompozitor, muzički urednik TV Beograd (Mrkonjić Grad, 03. 01. 1932)

1956 - Rođen Mel Gibson, australijski filmski glumac i producent, dobitnik "Oskar"-a (Piksil, 03. 01. 1956)

1959 - Aljaska postala 49. država SAD

1961 - SAD prekinule diplomatske odnose sa Kubom

1969 - Rođen Mihael Šumaher, nemački automobilista, vozač "Formule 1"
(Hirt - Hermilhajm, 03. 01. 1969)

1979 - Emitovana prva "Beogradska hronika", na Drugom programu TV Beograd

1993 - Američki predsednik Džordž Buš i ruski predsednik Boris Jeljcin potpisali "Start 2", sporazum o smanjenju nuklearnog naoružanja

2002 - Umro Fredi Hajneken, holandski pivski magnat (Amsterdam, 04. 11. 1923 - Nordvijk, 03. 01. 2002)

2003 - Umro prof. dr Mihajlo Elaković, general - major, načelnik Klinike za gastroenterologiju VMA, akademik (Uskoplje, 29. 09. 1925 - Beograd, 03. 01. 2003)

2006 - Umro Jovan Marjanović, politikolog, profesor i dekan Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Banatski Aranđelovac, 15. 10. 1933 - 03. 01. 2006)

2007 - Umro Slavuj Hadžić, filmski i TV reditelj (Vukovar, 22. 11. 1934 - Novi Sad, 03. 01. 2007)

2008 - Umro Aleksandar Abdulov, ruski filmski i TV glumac (Tobolsk, 29. 05. 1953 - Moskva, 03. 01. 2008)

2011 - Umro Fadil Hadžić, hrvatski komediograf, osnivač satiričnog pozorišta "Jazavac", pozorišni i filmski režiser i scenarista, novinar i slikar (Bileća, 23. 04. 1922 - Zagreb, 03. 01 2011)

[Bisernica]

4. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/imagesqtbnANd9GcRnQx98xbSk4z0Lh8KPsmmUDU-1.jpg



Jakob Grim, nemački književnik i filolog rođen je na današnji dan 1785. godine. Prva knjiga na srpskom jeziku "Oktoih prvoglasnik", štampana je na Cetinju 1494. godine. Političar, novinar, prevodilac i slikar Moša Pijade rođen 1890. godine.
vremeplov_527.jpg

Jakob Grim, nemački filolog, književnik i akademik rođen je na današnji dan 1785. godine. Bio je bibliotekar u Kaselu, a potom profesor u Berlinu. Smatra se osnivačem savremene germanistike. Izučavao je istoriju jezika i književnosti, mitove, bajke i predanja i folklor. Zajedno sa bratom Vilhelmom, izdao je nemačke narodne bajke i time skrenuo pažnju naučne javnosti ne samo na narodne umotvorine, već i na narodni govor i dijalekte. Uveo je istorijsko-uporedni metod u proučavanju jezika. Njegovo najznačajnije delo jeste Nemačka gramatika, u kome je dao svoje objašnjenje zakona o promeni glasova, tzv. "Grimov zakon". Poznati su i njegovi radovi: Istorija nemačkog jezika, Nemačka mitologija i Nemačke pravne starine. Sa bratom je, 1852. godine, počeo da izdaje veliki Rečnik nemačkog jezika, čije je izlaženje nastavljeno i posle njegove smrti. Grim je bio prijatelj Vuka Karadžića. Prevodio je na nemački jezik srpske narodne pesme. Predstavio je nemačkoj čitalačkoj publici Vukove zbirke i preveo Vukovu Srpsku gramatiku.

Godine 1890. rođen je Moša Pijade revolucionar, slikar i novinar, jevrejskog porekla. Bio je član Komunističke partije Jugoslavije. Posle završene osnovne škole i niže gimnazije, 1905. godine, pohađao je zanatsko-umetničku Školu u Beogradu, a od 1906. do 1910. godine studirao je slikarstvo u Minhenu i Parizu. Pored ovoga, bavio se aktivno i novinarstvom. Svoje novinarske korake započeo je 1910. godine. Od 1911. do 1912. godine bio je sekretar udruženja novinarskih saradnika. Zbog komunističke aktivnosti osuđivan na višegodišnju robiju. Posle Drugog svetskog rata bio visoki državni i partijski funkcioner FNRJ. Učestvovao je u stvaranju odluka Drugog zasedanja AVNOJ-a i prvog Ustava FNRJ. Junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije.

1710 - Rođen Đovani Pergolezi, italijanski kompozitor
(Jesi, 4. 1. 1710 - Pocuoli, 16. 3. 1736)

1795 - Rođen Aleksandar Sergejevič Gribojedov, ruski književnik
(Moskva, 4. 1. 1795 - Teheran, 11. 2. 1829)

1809 - Rođen Luj Braj, francuski učitelj, tvorac pisma za slepe i slabovide osobe (Kupvre, 4. 1. 1809 - Pariz, 6. 1. 1852)

1842 - U Teatru na Đumruku vojni kapel - majstor Josif Šlezinger, kapelnik kneza Miloša, priredio prvi javni muzički koncert u Beogradu

1874 - Rođen Jozef Suk, češki kompozitor
(Krešovice, 4. 1. 1874 - Benešov, 29. 5. 1935)

1892 - Rođen Milan Bogdanović, književnik, književni i pozorišni kritičar, upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu i Narodnog pozorišta u Beogradu, akademik (Beograd, 4. 1. 1892 - Beograd, 2. 2. 1964)

1912 - Rođen Vojislav Đurić, teoretičar i istoričar književnosti, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, akademik
(Malo Krčmare, 4. 1. 1912 - Beograd, 28. 7. 2006)

1926 - Rođen prof. dr Vladeta Košutić, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu
(Beograd, 4. 1. 1926 - Beograd, 21. 1. 2005)

1928 - Rođen Aleksandar Obrenović, književnik, dramaturg, filmski reditelj, novinar i urednik Dramskog programa Radio Beograda
(Beograd, 4. 1. 1928 - Beograd, 24. 5. 2005)

1930 - Rođen Joža Vlahović, hrvatski novinar, pokretač i prvi glavni urednik zagrebačkog nedeljnika "Danas"
(Zagreb, 4. 1. 1930 - Zagreb, 21. 12. 2004)

1935 - Rođen Flojd Paterson, američki bokser, svetski i olimpijski šampion u srednjoj kategoriji
(Vako, 4. 1. 1935 - Nju Palc, 11. 5. 2006)

1947 - Izašao prvi broj nemačkog nedeljnika "Špigl"

1960 - Umro Alber Kami, francuski književnik, nobelovac
(Mondova, 7. 11. 1913 - Vilbleven, 4. 1. 1960)

1960 - Rođen Branimir Brstina, pozorišni, filmski i TV glumac
(Banatsko Veliko Selo, 4. 1. 1960)

1960 - Osnovano Evropsko udruženje slobodne trgovine (EFTA)

1965 - Umro Tomas Sterns Eliot, engleski književnik, nobelovac
(Sent Luis, 26. 09. 1888 - London, 04. 01. 1965)

1967 - Poginuo Boris Krajger, slovenački revolucionar i političar, potpredsednik Saveznog izvršnog veća, narodni heroj
(Gradišće, 14. 2. 1914 - Sremska Mitrovica, 4. 1. 1967)

1985 - Umro Lovro Matačić, dirigent, direktor Beogradske opere i umetnički rukovodilac Beogradske filharmonije, prvi šef muzičkog programa Radio Beograda (Sušak, 14. 2. 1899 - Zagreb, 4. 1. 1985)

1986 - Umro Radovan Zogović, književnik, književni kritičar i prevodilac
(Mašnica, 19. 8. 1907 - Beograd, 4. 1. 1986)

2000 - Umro Slobodan Stojanović, književnik, dramaturg i scenarista, urednik TV Beograd, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Đakovica, 13. 2. 1937 - Požarevac, 4. 1. 2000)

2005 - Umro Radenko Marjanović, privrednik, generalni direktor DP "Knjaz Miloš" (Ovčinje, 21. 1. 1946 - Bajina Bašta, 4. 1. 2005)

2009 - Umro Ivan Gubijan, atletičar-bacač kladiva, prvi jugoslovenski osvajač olimpijske medalje
(Bjelovar, 1923 - Beograd, 4. 1. 2009)

[Bisernica]

5. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/svetivladikanikolajvelimirovicsastapom19-1.jpg


Vladika, episkop žički i ohridski, Nikolaj Velimirović rođen je na današnji dan 1881. godine. U Kragujevcu 1834. godine štampan prvi broj obnovljenih "Novina serbskih". Katarina Mediči, francuska kraljica, umrla na današnji dan 1589. godine.



Nikolaj Velimirović, vladika, episkop žički i ohridski rođen je na današnji dan 1881. godine. Nikolaj Velimirović, episkop žički i ohridski od 1919. do 1944. godine, po mnogima je najumniji srpski monah posle Svetog Save. Studije teologije završio je u Švajcarskoj, doktorirao na univerzitetu u Bernu, a potom diplomirao filozofiju u Oksfordu i doktorirao u Ženevi. Po povratku u Srbiju, predavao je na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu, a 1909. godine se zamonašio. U Drugom svetskom ratu, Nemci su ga konfinirali u manastir Ljubostinja, a potom u Vojlovicu. S patrijarhom Gavrilom Dožićem, Nikolaj je, 1944. godine zatočen u logor Dahau. Bili su jedina dva crkvena velikodostojnika u Evropi poslata tokom rata u koncentracioni logor. Kao nepomirljivi protivnik komunizma, posle oslobođenja Jugoslavije, nije se vratio u otadžbinu, već se nastanio u SAD. Umro je u ruskom manastiru Sveti Tihon u Pensilvaniji, a sahranjen je na srpskom groblju pored manastira Svetog Save u Libertvilu. Mošti su mu prenete u zavičaj 1991. godine. Sva dela vladike Nikolaja štampao je "Glas crkve" 1996. godine u deset reprezentativno opremljenih knjiga. Širok je spektar tema kojima se bavio: pitanja vere i života, hrišćana i hrišćanstva, crkve, molitve i posta, hrišćanske vrline, pitanje nacionalizma i patriotizma, prosvete i prosvetiteljstva, Kosova, kosovskih ideja i Vidovdana, Svetog Save i svetosavlja. Obnovio je srpsko crkveno besedništvo i bio najveći besednik u istoriji Srpske crkve.

Francuska kraljica Katarina Mediči umrla je na današnji dan 1589. godine. Kćerka je urbinskog vojvode Lorenza II. Godine 1533. udala se za francuskog kralja Henrika II. Prvi se put politički jače angažovala kao regentica za svoga mlađeg sina Karla IX. Kako bi sinu sačuvala krunu, nastojala je, u jeku verskih borbi, u Francuskoj, da uspostavi političku ravnotežu katolika i hugenota, održavajući dobre odnose sa Španijom. Kad je uticaj španskog protivnika, hugenota admirala De Colignyja, na njenog sina pretio da će poremetiti njene planove u pitanjima spoljne i unutrašnje politike, organizovala je 1572. godine pokolj hugenota, poznatiji kao Bartolomejska noć.

1834 - U Kragujevcu štampan prvi broj obnovljenih Novina serbskih

1846 - Rođen Rudolf Ojken, nemački filozof i filolog, nobelovac (Aurih, 5. 1. 1846 - 15. 9. 1926)

1876 - Rođen Konrad Adenauer, nemački političar i državnik, kancelar SRN (Keln, 5. 1. 1876 - Rendorf, 19. 4. 1967)

1896 - Nemački fizičar Vilhelm Konrad Rentgen otkrio iks zrake, koji njemu u čast nose ime Rentgenovi zraci

1896 - Rođen prvi strip junak - "Žuti dečak" Ričarda Autkolta

1898 - Održana prva zvanična bob - trka u svetu na stazi Sent Moris

1903 - Rođen Milan Bajšanski, dirigent i kompozitor (Beograd, 5. 1. 1903 - Beograd, 10. 12. 1980)

1904 - Umro Feliks Kanic, mađarski arheolog, istoričar i putopisac (Budimpešta, 2. 8. 1829 - Beč, 5. 1. 1904)

1920 - Rođen Arturo Benedeti Mikelanđeli, italijanski pijanista (Breša, 5. 1. 1920 - Lugano, 12. 6. 1995)

1932 - Rođena Raisa Gorbačova, supruga ruskog predsednika Mihaila Gorbačova (Rubckovsk, 5. 1. 1932 - Minster, 20. 9. 1999)

1933 - Rođena Radmila Bakočević, operska pevačica, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Guča, 5. 1. 1933)

1933 - Počela izgradnja mosta "Goldn Gejt", završen 1937. godine

1935 - Objavljen prvi broj lista "Ošišani jež"

1938 - Rođen Huan Karlos, španski kralj (Rim, 05. 01. 1938)

1938 - Rođen Svetozar Vlajković, književnik, novinar i urednik Radio Beograda (Beograd, 5. 1. 1938)

1946 - Rođena Dajana Kiton (Hol) američka filmska glumica (Los Anđeles, 5. 1. 1946)

1947 - Održan prvi zvanični fudbalski derbi Crvena zvezda-Partizan

1987 - Počelo emitovanje emisije "Argument više" Prvog programa Radio Beograda

1991 - Umro Vasko Popa, književnik, akademik (Grabenac, 29. 6. 1922 - Beograd, 5. 1. 1991)

2004 - Umro Refik Memišević, rvač, svetski i olimpijski šampion (Bačko Novo Selo, 14. 5. 1956 - Subotica, 5. 1. 2004)

2008 - Umro Vojislav Vojkan Đonović, džez gitarista, solista, član i aranžer Džez orkestra Radio Beograda (Beograd, 18. 11. 1921 - Beograd, 5. 1. 2008)

[Bisernica]

6. januar


Danas obeležavamo Badnji dan uoči Božića, rođenja Hristovog.

Dragi moji razbibriganci ,putnici namernici i svi koji slavite
Nazdravlje vam veseljaci !


http://razbibriga.net/imported/2012/01/badnjevece3-1.jpg





Danas se proslavlja Badnji dan, dan pred Božić, rođenja Hristovog, najradosniji hrišćanskoi praznik. Naziv je dobio po badnjaku koji se na taj dan seče i pali. Za badnjak se seče grana hrasta, koji je kod Slovena oduvek bio sveto drvo, i vezuje za slovensko božanstvo Svetovida. Po tradiciji se proslavlja u krugu porodice uz trpezu koja treba da bude posna, pošto je Badnji dan i poslednji dan velikog Božićnog posta.

1993 - Na današnji dan umro Rudolf Nurejev, ruski baletan. Rudolf Nurejev započeo je baletsku karijeru u sibirskom gradu Ufi. Sredinom pedesetih godina odlazi u Lenjingrad na studije baleta. Bio je član baleta "Kirov". Posle velikog uspeha ovog baleta u Parizu i izvanrednih nastupa Nurejeva u "Labudovom jezeru" i "Bajaderi" 1961. godine, zatražio je azil i ostao u gradu na Seni. Već naredne godine angažovan je u "Rojal baletu" u Londonu, kao prvi igrač. Krasile su ga skladna i mišićava figura, oblikovana dugim i napornim vežbama, scenski šarm i blistavi osmeh čak i pri najtežim skokovima. Igrao je uz muziku Čajkovskog, Prokofjeva, Bartoka... Nastupao je sa balerinom Margot Fontejn i njih dvoje su bili veliki igrački par. Bavio se i koreografijom, a karijeru je završio na čelu "Baleta Pariske opere".

1322 - Stefan Dečanski krunisan za srpskog kralja

1852 - Umro Luj Braj, francuski učitelj, tvorac pisma za slepe i slabovide osobe (Kupvre, 4. 1. 1809 - Pariz, 6. 1. 1852)

1853 - Ukazom kneza Aleksandra Karađorđevića osnovan Gornji Milanovac

1859 - Rođen Vojislav Subotić, hirurg, osnivač Medicinskog fakulteta u Beogradu (Novi Sad, 6. 1. 1859 - Beograd, 4. 12. 1924)

1861 - Rođen Božidar Karađorđević, princ, Karađorđev praunuk, unuk Miše Anastasijevića, novinar lista "Figaro" (Beč, 6. 1. 1861 - Versaj, 2. 4. 1908)

1872 - Rođen Aleksandar Nikolajevič Skrjabin, ruski kompozitor (Moskva, 6. 1. 1872 - Moskva, 27. 6. 1915)

1916 - U Medovskom zalivu u Albaniji potonuo italijanski brod "Brindizi" sa našim iseljenicima - dobrovoljcima iz Kanade i SAD, koji su krenuli u Srbiju i Crnu Goru da pomognu u ratu protiv Centralnih sila

1916 - Počela Mojkovačka bitka u Prvom svetskom ratu

1919 - Umro Teodor Ruzvelt, američki političar i državnik, predsednik SAD (Njujork, 27. 10. 1858 - Njujork, 6. 1. 1919)

1921 - Rođen Akio Morita, japanski fizičar, osnivač i vlasnik kompanije "Soni" (Nagoja, 6. 1. 1921 - Tokio, 3. 10. 1999)

1927 - Rođen Aleksandar Despić, fizikohemičar, profesor Univerziteta u Beogradu, direktor Muzeja nauke i tehnike, akademik (Beograd, 6. 1. 1927- Beograd, 7. 4. 2005)

1929 - Izdata proklamacija kralja Aleksandra "Mome dragom narodu" čime je zavedena "šestojanuarska diktatura"

1934 - Rođen Stjepan Mesić, političar i državnik, poslednji predsednik Predsedništva SFRJ, predsednik Hrvatske (Orahovica, 6. 1. 1934)

1947 - Rođen Nebojša Đukelić, filmski kritičar i reditelj, novinar i urednik RTS-a (Beograd, 6. 1. 1947 - Beograd, 22. 10. 1996)

1954 - Rođen Entoni Mingela, britanski pozorišni, filmski i TV reditelj, dramski pisac i scenarista, dobitnik "Oskara", predsednik Britanskog filmskog instituta (Rajd, 6. 1. 1954 - London, 18. 3. 2008)

1991 - Umro Marko Nikezić, političar i diplomata, ministar inostranih poslova SFRJ, predsednik CK SK Srbije (Beograd, 13. 6.1921 - Beograd, 6. 1.1991)

1993 - Umro Dizi Gilespi, američki džez-trubač (Čerou, 21. 10. 1917 - Nju Džersi, 6. 1. 1993)

2004 - Umro dr Tihomir Aleksić, profesor Univerziteta u Beogradu, projektant prvog domaćeg računara "CER 10" ( Beograd, 6. 1. 2004)

2005 - Umro Ali Šukrija, revolucionar, političar i državnik (Kosovska Mitrovica, 12. 9. 1919 - Beograd, 6. 1. 2005)

2009 - Umro Ron Ešton, gitarista američke grupe "Studžiz" (Vašington, 14. 7.1948 - En Arbor, 6. 1. 2009)

[Bisernica]

7. januar



MIR BOŽIJI NA NEBU I NA ZEMLJI,
DOBRRA VOLJA MEĐU LJUDIMA

Malo je dana kada osetimo radost,ljubav,
toplinu i potrebu za bližnjim.
Dragi moji razbibriganci i putnici namernici:

Neka vas toplina današnjeg dana grije
svih narednih ,sve do kraja vremena !


HRISTOS SE RODI !


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg




Znameniti srpski naučnik i pronalazač Nikola Tesla umro je na današnji dan 1943. godine. Nedeljnik NIN obnovljen 1951. Japanski car Hirohito umro je 7. januara 1989. godine.


Na današnji dan 1943. godine u Njujorku umro je Nikola Tesla, srpski naučnik i pronalazač u oblasti fizike, elektrotehnike i radio-tehnike. Od 1884. godine do smrti živeo je u Sjedinjenim Američkim Državama, gde je patentirao oko 700 pronalazaka. Nekoliko desetina njegovih izuma i danas imaju široku primenu. Među njima je i serija izuma, patentiranih između 1896. i 1914. godine, koji čine temelj savremene radio-tehnike.

Filmski i televizijski glumac Milan Srdoč umro je 7. januara 1988. godine u Beogradu. Prvom ulogom, u filmu "Subotom uveče", afirmisao se kao talentovan filmski glumac. Igrao je većinom epizodne uloge u kojima se bavio "malim ljudima", noseći i sam prirodu svojih junaka i njihovu setu. Pamte se njegove uloge iz "Muzikanata", "Salaša u Malom ritu", "Doktorke na selu", "Nikoletine Bursaća" i "Nevena". Najveću popularnost stekao je ulogom Rajka u "Muzikantima".

Japanski car Hirohito umro je 7. januara 1989. godine. Njegova vladavina, koja je počela 1926. godine, obeležena je agresivnom militarističkom politikom Japana (napad na Kinu, Mandžuriju 1931. i 1937, pakt sa Hitlerom 1940). Napadom na Sjedinjene Američke Države, u Perl Harboru 1941. godine, ušao je u Drugi svetski rat. U avgustu 1945. objavio je bezuslovnu kapitulaciju Japana, a 1946. se odrekao "božanskog porekla". Međunarodni sud oslobodio ga je, 1948. godine, optužbe za ratne zločine.

1872. - U Novom Sadu štampan prvi broj srpskog pozorišnog lista "Pozorište"

1906. - Umro Radovan Dragović, političar i publicista (Užice, 06. 12. 1878 - Beograd, 07. 01. 1906)

1910. - U Beogradu održana prva konferencija socijaldemokratskih partija Balkana

1915. - Rođen Jovan Putnik, književnik i pozorišni reditelj (Bela Crkva, 07. 01. 1915 - Bela Crkva, 25. 09. 1983)

1918. - Rođena Zlata Sesardić, primadona Beogradske i Novosadske opere (Sinj, 07. 01. 1918 - Beograd, 20. 12. 2010)

1919. - Otvoren prvi vrtić u Beogradu

1922. - Rođen Žan Pjer Rampal, francuski flautista (Marsej, 07. 01. 1922 - Pariz, 20. 05. 2000)

1928. - Rođena Olivera Đurđević, pijanistkinja i čembalistkinja, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 07. 01. 1928 - Beograd, 28. 12. 2006)

1929. - Rođen profesor doktor Miroslav Pečujlić, profesor Pravnog fakulteta i rektor Beogradskog univerziteta (Sisak, 07. 01.1929 - Beograd, 06. 04. 2006)

1931. - Rođen Bahrudin Bato Čengić, filmski reditelj (Maglaj, 07. 01. 1931 - Sarajevo, 16. 10. 2007)

1938. - Rođen Amfilohije (Risto) Radović, mitropolit Crnogorsko - primorski (Bare Radovića, 07. 01. 1938)

1941. - Umro Robert Baden Pauel, britanski oficir, osnivač izviđačkog pokreta u svetu (London, 22. 02. 1857 - Nijeri, 07. 01. 1941)

1951. - Nakon zabrane 1935. godine, ponovo počeo da izlaze Nedeljne informativne novine - NIN

1964. - Rođen Nikolas Kejdž (Nikolas Kopola), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Long Bič, 07. 01. 1964)

1985. - Rođen Luis Hamilton, britanski automobilista, šampion "Formule 1" (Stivenejdž, 07. 01. 1985)

2004. - Umrla Ingrid Tulin, švedska pozorišna i filmska glumica (Soleftea, 27. 01. 1926 - Stokholm, 07. 01. 2004)

2007. - Umrla Nevenka Urbanova, pozorišna glumica (Stari Bečej, 28. 03. 1909 - Beograd, 07. 01. 2007)

2008. - Umro Zvone Mornar, hrvatski sportski novinar, direktor "Sportskih novosti", predsednik Udruženja sportskih novinara Jugoslavije (Kaštel Novi, 1920 - Zagreb, 07. 01. 2008)

[Bisernica]

8. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/250pxMarco_Polo_portrait-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležile su smrti najpoznatijeg evropskog srednjovekovnog putnika Marka Pola i astronoma, fizičara i matematičara Galilea Galileja. Rođen "kralj roka" Elvis Prisli. Počeo prvi FEST.


Italijanski istraživač, najpoznatiji evropski srednjovekovni putnik Marko Polo umro je na današnji dan 1324. godine. Ka Dalekom istoku krenuo je u 17. godini iz Venecije 1271. Proputovao je Mesopotamiju, Kurdistan, Persiju, Turan, Pamir, Kineski Turkestan i Mongoliju i stigao u Peking 1275. Kao prvi Evropljanin prešao je preko Pamira, Turkestana i Mongolije. Od 1275. do 1292. proputovao je gotovo celu Kinu, a na povratku je od 1292. do 1295. putovao preko Indokine, današnje Indonezije, Singapura, Indijskog okeana, Persije i Crnog mora. Opisao je svoja putovanja u Knjizi o čudima sveta, objavljenoj 1298, kasnije nazvanoj Milion.(Korčula, 09. 01. 1254 - Venecija, 08. 01. 1324)

Na današnji dan 1642. godine umro je italijanski astronom, fizičar i matematičar Galileo Galilej, osnivač mehanike kao nauke. Hidrostatsku vagu pronašao je 1585. godine, a 1589. formulisao je zakone slobodnog pada tela pod dejstvom sile teže i kretanja po kosoj ravni. Uveo je pojmove ubrzanja i inercije. Konstruisao je astronomski durbin, otkrio Orionovu maglinu, neravnine na Mesecu, četiri Jupiterova satelita (Io, Evropa, Ganimed i Kalisto), Venerine faze, pege na Suncu i konstatovao da je Mlečni Put ogroman skup zvezda. Zalažući se za heliocentrični sistem Nikole Kopernika i dokazujući da je geocentrični ptolomejski sistem zabluda, 1616. sukobio se s rimokatoličkom crkvom. Sud inkvizicije prisilio ga je da se odrekne teze da se Zemlja okreće oko Sunca (Piza, 15. 02. 1564 - Arcetra, 08. 01. 1642)

Američki rok pevač Elvis Aron Prisli rođen je na današnji dan 1935. godine. Prisli, nekrunisani "kralj roka", bio je izuzetno popularan pedesetih godina 20. veka. Njegov prvi snimak Heartbreak hotel, objavljen 1956. godine, izbio je na prvo mesto američke i drugo mesto britanske top liste, a u narednih godinu dana već je imao šest zlatnih ploča. Niko do tada nije pevao tako "sirovo i neukrotivo". Bio je to sjajni spoj roka i bluza. Publika je ludela za hitovima Grubosti, Veliki dečko, Sve je u redu mama, Bledi mesec Kentakija. U toku karijere prodao je više od 150 miliona ploča i igrao u 33 filma, uglavnom muzičkih, koje su mladi sa oduševljenjem gledali, a za koje filmski kritičari nisu imali mnogo hvale. Ovaj veličanstveni umetnik, za sobom je ostavio neizbrisiv trag najsjajnije zvezde, koja je u prošlom veku sijala na muzičkom nebu. I pre i posle smrti, imitiran i kopiran, Elvis je bio i ostao neprevaziđeni "kralj rokenrola".(Tapelo, 08. 01. 1935 - Memfis, 16. 08. 1977)

Na današnji dan 1971. godine počeo je prvi beogradski filmski festival - FEST. Prvo izdanje FESTA održano je od 8. do 16. januara sa glavnim programom u Domu sindikata i u bioskopu "Kozara", uz prateće programe u Domu omladine, a sadržaj je u potpunosti opravdao upečatljivi slogan - "Hrabri novi svet". Počelo je sa kultnim filmom Roberta Altmana "M E Š Š", nastavilo se projekcijama ostvarenja koja predstavljaju klasiku kao što su "Odiseja u svemiru" Stenlija Kjubrika, "Konje ubijaju, zar ne?" Sidnija Polaka, "Sumrak bogova" Lukina Viskontija, "Goli u sedlu" Denisa Hopera, uz filmove i drugih slavnih autora Luisa Bunjuela, Erika Romera, Federika Felinija...

1589 - Rođen Ivan Dživo Gundulić, književnik
(Dubrovnik, 08. 01. 1589 - Dubrovnik, 08. 12. 1638)

1678 - Francuski istraživač Rober Kavalije de la Sal otkrio Nijagarine vodopade

1792 - U Beču objavljen prvi broj lista "Slavenoserpskije vjedomosti"

1807 - Beogradski Gornji grad oslobođen od Turaka u Prvom srpskom ustanku

1859 - Rođen Kostis Palamas, grčki književnik
(Patras, 08. 01. 1859 - Atina, 28. 02. 1943)

1873 - Rođena Jelena Petrović-Savoja, ćerka crnogorskog kralja Nikole, italijanska kraljica (Cetinje, 08. 01. 1873 - Monpelje, 28.11.1952)

1887 - Štampan prvi sportski list u Srbiji "Velosipedski list"

1896 - Umro Pol Verlen, francuski književnik
(Mec, 30. 03. 1844 - Pariz, 08. 01. 1896)

1910 - Rođena Galina Ulanova, ruska balerina
(Petrograd, 08. 01. 1910 - Moskva, 21. 03. 1998)

1918 - Američki predsednik Vudro Vilson pred Kongresom predstavio 14 tačaka programa svetskog mira posle Prvog svetskog rata

1941 - Umro Robert Baden-Pauel, britanski general-major, osnivač pokreta skauta, unuk Roberta Stivensona, pionira železnice (London, 22. 02. 1857 - Nijeri, 08. 01. 1941)

1942 - Rođen Stiven Hoking, britanski fizičar i matematičar
(Oksford, 08. 01. 1942)

1947 - Rođen Dejvid Bouvi (Dejvid Robert Džons), engleski rok pevač
(Brikston, 08. 01. 1947)

1949 - Rođen Milan-Caci Mihailović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 08. 01. 1949)

1951 - Umro Vojdan Černodrinski, dramski pisac, glumac i režiser, osnivač makedonskog teatra (Selce-Župa, 15. 01. 1875 - Sofija, 08. 01. 1951)

1956 - Rođena Sanda Rašković-Ivić, psihijatar, potpredsednik Demokratske stranke Srbije, predsednik Koordinacionog centra za Kosovo i Metohiju, diplomata (Zagreb, 08. 01. 1956)

1967 - Umro Zbignjev Cibulski, poljski pozorišni, filmski i TV glumac
(Knjaze, 03. 11. 1927 - Vroclav, 08. 01. 1967)

1971 - Počeo prvi beogradski filmski festival - FEST

1976 - Umro Ču En Laj, kineski političar, diplomata i državnik
(Šoal - sing, 1898 - Peking, 08. 01. 1976)

1993 - Umro Neca Jovanov, sociolog
(Melenci, 20. 09. 1928 - Beograd, 08. 01. 1993)

1996 - Umro Fransoa Miteran, francuski političar i državnik, predsednik Francuske republike (Žarnak, 26. 10. 1916 - Pariz, 08. 01. 1996)

2002 - Umro Aleksandar Mihajlovič Prohorov, ruski fizičar, izumitelj lasera, nobelovac (Australija, 11. 07. 1916 - Moskva, 08. 01. 2002)

2005 - Umrla Irma Flis, novinar i filmski kritičar Radio Beograda
(Gorica, 09. 12. 1925 - Ljubljana, 08. 01. 2005)

2006 - Umro Bogdan Brukner, arheolog, akademik
(Zagreb, 13. 05. 1931 - Novi Sad, 08. 01. 2006)

2007 - Umro Ivan Maksimović, pravnik, profesor Univerziteta u Beogradu, predsednik Saveza ekonomista Srbije, akademik (Beograd, 21. 04. 1924 - Beograd, 08. 01. 2007)

2009 - Umrla Ljubica-Cuca Sokić, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Bitolj, 09. 12. 1914 - Beograd, 08. 01. 2009)

[Bisernica]

9. januar

Danas je prvomučenik arhiđakon Stefan - Stevanjdan ,slava u Srba.
Svima koji slave Stevanjdan ,neka je Sretna slava i prekada.
Hristos se rodi.



http://razbibriga.net/imported/2012/01/220pxSaint_Stephen_11cent-1.jpg


Pre 20 godina osnovana Republika Srpska. Vajar, ikonopisac i pesnik Janko Brašić rođen na današnji dan.


Vajar, ikonopisac i pesnik, Janko Brašić je rodonačelnik srpske naive i tvorac "Oparićke škole" naivnih slikara. Svoje prve radove "Autoportret" i "Ikonu svetog Save" naslikao je 1933. godine. Na njegovim platnima dominiraju događaji iz seoske sredine i portreti njegovih ukućana i seljaka. U svom remek - delu "Kolo-sabor" dao je zajednički portret Oparićanaca. Prvi put je izlagao 1937. godine u seoskoj školi. Posle rata je imao bogatu izložbenu aktivnost. Učestvovao je na velikim svetskim izložbama u Baden - Badenu, Parizu, Roterdamu, Bratislavi, Minhenu, Cirihu... Uporedo sa likovnim radom, zalagao se za vrednovanje i negovanje naive kod nas. Tako je osnovana Galerija samoukih likovnih umetnika, danas Muzej naivne umetnosti u Jagodini, u kome se nalazi veliki broj Brašićevih slika.

1254. - Rođen Marko Polo, italijanski moreplovac i putopisac
Korčula, 09. 01. 1254 - Venecija, 08. 01. 1324)

1856. - Rođen Stevan Stojanović - Mokranjac, kompozitor, muzikolog i dirigent, profesor i direktor Srpske muzičke škole u Beogradu, akademik
(Negotin, 09. 01. 1856 - Skoplje, 28. 09. 1914)

1890. - Rođen Karel Čapek, češki književnik
(Male Svjatonjovice, 09. 01. 1890 - Strža, 25. 12. 1938)

1900. - Rođena Marija Karađorđević, rumunska princeza, jugoslovenska kraljica
(Goti, 09. 01. 1900 - London, 22. 06. 1961)

1906. - Rođen Janko Brašić, slikar - naivac
(Oparić, 09. 01. 1906 - Oparić, 15. 06. 1944)

1908. - Rođena Simon de Bovoar, francuska književnica
(Pariz, 09. 01. 1908 - Pariz, 14. 04. 1986)

1911. - Poginuo Edvard Rusijan, pilot i konstruktor aviona, pionir naše avijacije
(Gorica, 18. 06. 1886 - Beograd, 09. 01. 1911)

1913. - Rođen Ričard Nikson, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Jorbalind, 09. 01. 1913 - Njujork, 22. 04. 1994)

1921. - Umro Todor Stefanović - Vilovski, naučnik i književni kritičar
(Zemun, 25. 12. 1854 - Žombolj, 09. 01. 1921)

1929. - Rođen Slobodan Kića Stanković, novinar i urednik Radio Beograda
(Beograd, 09. 01. 1929 - Beograd, 11. 05. 2007)

1933. - Rođena Milica Manojlović, osnivač i dirigent Hora "Kolibri" RTS-a
(Žabalj, 09. 01. 1933 - Beograd, 18. 01. 2008)

1933. - Rođen Borislav-Reba Ćorković, košarkaški trener
(Dvor na Uni, 09. 01. 1933 - Beograd, 25. 01. 2006)

1939. - Rođena Suzana Jork, britanska filmska i TV glumica
(London, 09. 01. 1939 - London,15. 01. 2011)

1941. - Rođena Džoan Baez, američka pevačica
(Njujork, 09. 01. 1941)

1954. - Rođen Mirza Delibašić, košarkaš, reprezentativac
(Tuzla, 09. 01. 1954 - Sarajevo, 08. 12. 2001)

1979. - Osnovan Fond "Nikola Tesla" za podsticanje naučnog stvaralaštva

1982. - Rođena Kejt Midlton, britanska princeza
(Reding, 09. 01. 1982)

1990. - U Novom Sadu osnovana izdavačka kuća "Prometej"

1992. - Stvorena Republika Srpska

2005. - Umro Pavle Zorić, književni kritičar, saradnik Radio Beograda
(Kotor, 09. 11. 1934 - Beograd, 09. 01. 2005)

2008. - Umro Dragan Inić, direktor Tehnike Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu
(Kula, 01. 02. 1949 - Novi Sad, 09. 01. 2008)

2008. - Umro Dejan Zlatanovski, tehničar PGP RTS-a
(Lipar, 07. 12. 1957 - Beograd, 09. 01. 2008)

2010. - Umro Slobodan Bukvić, novinar i urednik Televizije Beograd
(Niš, 04. 06. 1938 - Beograd, 09. 01. 2010)

2011. - Umro Piter Jejts, britanski reditelj i producent
(Alderšot, 24. 07. 1929 - London, 09. 01. 2011)

2011. - Umro Mile Pešaljević, dr tehničkih nauka, profesor Fakulteta organizacionih nauka u Beogradu, direktor Saveznog zavoda za mere i dragocene metale
( 21. 06. 1946 - Beograd, 09. 01. 2011)

[Bisernica]

10. januar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležila smrt arhitekte i sportiste Momčila Tapavice i violiniste Vlastimira Pavlovića-Carevca.


1949 - Umro Momčilo Tapavica, arhitekta i sportista, prvi Srbin učesnik Olimpijskih igara. Stipendista Matice srpske, Tapavica je završio studije arhitekture na Visokoj tehničkoj školi u Budimpešti. Projektovao je zgradu Matice srpske u Novom Sadu, hotel "Boka" u Herceg Novom, zgradu nemačkog poslanstva i crnogorske Državne banke na Cetinju. Vrhunski sportista, Tapavica je u olimpijskom timu Ugarske učestvovao na Olimpijskim igrama 1896. godine u Atini, osvojivši bronzanu medalju u tenisu. U rvanju grčko-rimskim stilom u teškoj kategoriji osvojio je četvrto, a u dizanju tegova peto mesto. Tako je postao ne samo prvi Srbin učesnik Olimpijade, već i prvi osvajač olimpijskih odličja. Olimpijskim igrama u Atini prisustvovao i 20-godišnji kralj Aleksandar Obrenović, kao gost grčkog kralja Đorđa. U pratnji kralja Aleksandra bio je Živojin Mišić, kasnije vojvoda srpske vojske u Prvom svetskom ratu.

1965 - Umro Vlastimir Pavlović-Carevac, violinista, rukovodilac Narodnog orkestra Radio Beograda. Završio je Pravni fakultet u Beogradu i bavio se advokaturom, ali je muzika bila njegova prva i prava ljubav. Bio je dirigent Hora društva "Abrašević" i jedan od prvih izvođača narodne muzike na programima Radio Beograda. Violinu je svirao punih pet decenija. Plenio je svojom muzikom. Zahvaljujući njegovom predanom radu na očuvanju srpske muzičke baštine, sačuvane su mnoge narodne melodije, čiji je on bio najverniji tumač. Osnovao je i rukovodio Narodnim orkestrom Radio Beograda sve do svoje smrti. Bio je vrsni pedagog, učitelj mnogih pevača i svirača. Postavio je standarde u vrednovanju narodne muzike i bio simbol izvorne interpretacije narodnog melosa. U Velikom Gradištu se, njemu u spomen, počev od 1995. godine, održava muzička manifestacija "Carevčevi dani".

1778 - Umro Karl fon Line, švedski botaničar, akademik
(Rašult, 23. 05. 1707 - Upsala, 10. 01. 1778)

1862 - Umro Semjuel Kolt, američki pronalazač, konstruktor revolvera
(Hartford, 19. 07. 1814 - Hartford, 10. 01. 1862)

1863 - U Londonu otvorena prva podzemna železnica-metro na svetu

1883 - Osnovano prvo pčelarsko društvo u Srbiji i objavljen prvi broj časopisa "Pčelar"

1883 - Rođen Aleksej Nikolajevič Tolstoj, ruski književnik
(Samara, 10. 01. 1883 - Moskva, 23. 02. 1945)

1891 - Umro Laza K. Lazarević, književnik i lekar, akademik
(Šabac, 13. 05. 1851 - Beograd, 10. 01. 1891)

1909 - Rođen Pavle Savić, fizičar i hemičar, profesor Beogradskog univerziteta, direktor Instituta za nuklearne nauke u Vinči, akademik
(Solun, 10. 01. 1909 - Beograd, 30. 05. 1994)

1918 - Umro Josif Konstantin Jiriček, češki istoričar
(Beč, 24. 07. 1854 - 10. 01. 1918)

1926 - Rođena Maja Dimitrijević, pozorišna, filmska i TV glumica
(Zagreb, 10. 01. 1926 - Beograd, 19. 08. 1997)

1934 - Rođen Dragoslav Nikitović, direktor Radio Beograda
(Miokovci, 10. 01.1934 - Beograd, 17. 10. 2006)

1945 - Rođen Rod Stjuart, britanski muzičar
(London, 10. 01. 1945)

1946 - U Londonu održano prvo zasedanje Generalne skupštine Ujedinjenih nacija

1947 - Rođena Slobodanka Šobota, akademski slikar
(Pančevo, 10. 01. 1947 - Pančevo, 06. 02. 2004)

1948 - Rođen Nikola Plećaš, košarkaš, reprezentativac
(Bruvno, 10. 01. 1948)

1951 - Umro Sinkler Luis, američki književnik, nobelovac
(Minesota, 07. 02. 1885 - Rim, 10. 01. 1951)

1957 - Umrla Gabriela Mistral, čileanska književnica, nobelovac
(Vikuni, 07. 04. 1889 - Hampštat, 10. 01. 1957)

1970 - Rođene Alisa i Mirjana Marić, šahistkinje
(Njujork, 10. 01. 1970)

1971 - Umrla Gabrijel "Koko" Šanel, francuska modna kreatorka
(Somur, 19. 08. 1883 - Pariz, 10. 01. 1971)

1994 - Umro Mladen Oljača, književnik, akademik
(Devetaci, 10. 10. 1926 - Beograd, 10. 01. 1994)

1994 - Na samitu Severnoatlantske alijanse u Briselu doneta odluka o uspostavljanju programa Partnerstva za mir

2002 - Umrla Vida Jocić, akademski vajar
(Skoplje, 1921 - Beograd, 10. 01. 2002)

2005 - Umro Bratislav Grbić, solista folklornog ansambla "Kolo", glumac, snimatelj RTB-a
(Prizren, - Beograd, 10. 01. 2005)

2007 - Umro Karlo Ponti, italijanski filmski reditelj
(Mađenta, 11. 12. 1912 - Ženeva, 10. 01. 2007)

2008 - Umro Dejan Petrović Nota, urednik Kulturno-zabavnog programa RTS-a (Beograd, 05. 1940 - Beograd, 10. 01. 2008)

[Bisernica]

11. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/steinitz-1.jpg


U Njujorku, 1886. godine održan prvi meč za prvenstvo sveta u šahu Štajnic-Cukertort. Današnji dan kroz istoriju obeležila smrt glumca Milutina Butkovića.



Na današnji dan 1886. godine u Njujorku je počeo prvi šahovski meč za prvaka sveta između Vilhelma Štajnica i Johana Cukertorta, koji je dobio Štajnic rezultatom 10:5, uz pet remija. Titulu je odbranio 1889. i 1892. u mečevima protiv Mihaila Čigorina, ali je 1894. poražen od Emanuela Laskera rezultatom 10:5, uz četiri remija. Napisao je "Udžbenik modernog šaha", koji se smatra osnovom moderne šahovske strategije.

Pozorišni, filmski i TV glumac Milutin Butković umro je 11. janura 1997. godine. Milutin Butković je završio Pozorišnu akademiju u Beogradu. U Atelje 212 je došao 1961. godine iz Pozorišta "Boško Buha" na poziv Bojana Stupice. Pripadao je glumcima za koje se može reći da u svom životu nisu odigrali skoro ni jednu glavnu ulogu, ali je iza njih ostao veliki broj predstava koje se pamte upravo po njihovim "malim" kreacijama. Za 36 pozorišnih sezona na sceni Ateljea 212, ovaj glumački velemajstor, ostvario je više od 90 uloga u predstavama: "Jaje", "Policajac", "Nastojnik", "Maratonci trče počasni krug", "Radovan Treći", "Sveti Georgije ubiva aždahu", "Očevi i oci", "Aveti"... Ni jednog trenutka ne posežući za površnim komičarskim rešenjima, Butković je, bilo da je reč o maloj ili velikoj ulozi, studiozno gradio njen lik, dočaravajući tako bogatu galeriju neobičnih čudaka, zanovetala, škrtica i prznica. Upravo zato su njegove kreacije bile poseban dragulj u kruni najviših dostignuća Ateljea 212.

1569. - U katedrali svetog Pavla u Londonu, pod patronatom kraljice Elizabete Prve, organizovana prva lutrija u svetu

1672. - Isak Njutn izabran za člana Britanske kraljevske akademije

1829. - Umro Fridrih fon Šlegel, nemački književnik i književni teoretičar
(Hanover, 10. 03. 1772 - Drezden, 11. 01. 1829)

1878. - Niš oslobođen turskog ropstva

1897. - Umro David Švarc, samouki konstruktor dirižabla
(Zagreb, 03. 10. 1852 - Berlin, 11. 01. 1897)

1924. - Rođen Zdravko Vuković, generalni direktor RTB-a, ministar prosvete Srbije, direktor Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva
(Vajska, 11. 01. 1924 - Beograd, 13. 07. 2005)

1928. - Umro Tomas Hardi, engleski književnik
(Aper Bekhampton, 02. 06. 1840 - Dorčester, 11. 01. 1928)

1931. - Osnovana Biblioteka grada Beograda

1965. - Umro Paun Meždinović, pronalazač bakarne rude u Boru
( Bor, 11. 01. 1965)

1991.- Umro Ratko Sarić, pozorišni, filmski i TV glumac
( Valjevo, 01. 03. 1916 - Beograd, 11. 01. 1991)

1993. - Umro Kiril Taranovski, ruski književnik i filolog
(Tart, 1911 - Arlington, 11. 01. 1993)

1997. - Umro Aleksandar Ognjanović, glumac i pozorišni reditelj
(Beograd, 20. 08. 1921 - Beograd, 11. 01. 1997)

2005. - Umro Justin(Tasić), arhimandrit, iguman manastira Savina
(Mačute, 1936 - Herceg Novi, 11. 01. 2005)

2005. -Umro Fabricio Meoni, italijanski motociklista, svetski šampion u reli vožnji (Firenca, 31. 12. 1957- Zerat-Ticit, 11. 01. 2005)

2008. - Umro ser Endmund Persival Hilari, novozelandski alpinista i istraživač, prvi osvajač Mont Everesta
(Tuakau, 20. 07. 1919 - Oklend, 11. 01. 2008)

2008. - Umro dr Ilija Rosić, profesor i dekan Ekonomskog fakulteta u Kragujevcu, rektor Univerziteta u Kragujevcu
(Raška, 1946 - Raška , 11. 01. 2008)

[Bisernica]

12. januar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Branko V. Radičević, poznati književnik i novinar, umro je na današnji dan 2001. godine. Osnovana Komunistička partija Nemačke 1918. godine. Američki književnik Džek London rođen je na današnji dan, 1876. godine.

Književnik i novinar Branko V. Radičević umro je na današnji dan 2001. godine. Završio je Gimnaziju u Čačku. Posle Drugog svetskog rata, živeo je više godina u Sarajevu i već tada postao poznati pesnik. Kasnije prelazi u Beograd i tu završava Pravni fakultet. Uporedo sa studiranjem, radio je kao novinar u časopisu Duga i kao saradnik u drugim listovima i književnim časopisima. Više godina je proveo u Borbi, kao urednik poznate edicije Žar-ptica. Nekoliko godina je bio predsednik poznate izdavačke kuće "Srpska književna zadruga" u Beogradu. Pisao je pesme, pripovetke, romane, knjige za decu. Istraživao je spomenike - krajputaše (reč "krajputaš" je njegova kovanica), a bio je i istraživač i poznavalac srpskog jezika. Za književno stvaralaštvo i veliki doprinos srpskoj kulturi bio je nagrađivan, a najznačajnije nagrade su "Sedmojulska nagrada" i "Vukova nagrada". Najpoznatija dela su: Bela žena, Beli čovek, Plava linija života, Budućnost, Kadionik, Smrt i ljubav, Grubići i nežnići, Seljaci, Pesme o majci, Sa Ovčara i Kablara, Učeni mačak, Bajke o guslama, Priče o životinjama, i druga.

Godine 1876, rođen Džek London, američki književnik. Džon Grifit je bio američki pisac poznat kao Džek London, jedan od najčitanijih u prvoj polovini 20. veka. Rođen je kao vanbračni sin samozvanog "profesora", pisca i astrologa V. H. Čenija, koji ga nikada nije priznao. Napisao oko 50 pripovedaka i romana, najpoznatiji Zov divljine i Beli očnjak i autobiografski roman Martin Idn iz 1909. godine. Govorio je o životu radničke klase, sa izrazito socijalističkom tendencijom. Često je opisivao ljude sa dna, potlačene i ponižene i zato je nazvan "američki Gorki".

812 - Sklopljen Ahenski mir između franačkog cara Karla Velikog i vizantijskog cara Mihajla Rangabe

1628 - Rođen Šarl Pero, francuski književnik
(Pariz, 12.1.1628 - Pariz, 16.5.1703)

1848 - Rođen Sava Rajković, pozorišni glumac, pisac i prevodilac
(Beograd, 12.1.1848 - Sombor, 5.12.1880)

1873 - Rođen Spiridon Luis, atletičar, prvi olimpijski šampion u maratonu
(Marusi, 12.1.1873 - 26. 3.1940)

1893 - Rođen Herman Gering, nemački političar, nacistički vođa, ratni zločinac u Drugom svetskom ratu (Rozenhajm, 12.1.1893 - Nirnberg, 16.10.1946)

1903 - Rođen Igor Vasiljevič Kurčatov, sovjetski fizičar, tvorac atomske bombe
(Čeljabinsk, 12.1.1903 - Moskva, 7.2.1960)

1918 - Osnovana Komunistička partija Nemačke

1936 - Rođena Lilijana Kavani, italijanska rediteljka (Kapri, 12.1.1936)

1938 - Rođen Aleksandar-Saša Gruden, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj
(Užice, 12.1.1938)

1943 - Umro Simeon Roksandić, vajar (Majske Poljane, 14.5.1874 - Beograd, 12.1.1943)

1960 - Rođen Božidar Đurović, pozorišni reditelj, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu (Danilovgrad, 12.1.1960)

1977 - Umro Anri Žorž Kluzo, francuski režiser i scenarista
(Nior, 20.11.1907 - Pariz 12.1.1977)

2000 - Umro Nikola Milić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Jagodina, 21.10.1924 - Beograd, 12.1.2000)

2002 - Umro Sajrus Vens, američki političar, državnik i diplomata
(Klaksberg, 27.3.1917 - Njujork, 12.1.2002)

2003 - Umro Moris Gib, australijski pevač i basista grupe "Bi džiz"
(Mančester, 22.12.1949 - Majami, 12.1.2003)

2008 - Umro Anhel Gonzales, španski pesnik, borac protiv Frankove diktature, akademik (Ovijedo, 6.9.1925 - Madrid, 12.1.2008)

2009 - Umro dr Ranko Trbojević, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu (Beograd, 19.6.1927 - 12.1.2009)

2009 - Umro Klod Beri, francuski glumac, reditelj, producent i scenarista
(Pariz, 1.7.1934 - Pariz, 12.1.2009)

2009 - Umro Branko Savić, prvi fotoreporter Tanjuga
(Bjelovar, 15.9.1915 - Beograd, 12.1.2009)

[Bisernica]

13. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/220pxRevolutionary_Joyce_Better_Contrast-1.jpg


Stara godina po Julijanskom kalendaru. Srbija noćas dočekuje Novu 2012. godinu.
Irski književnik Džems Džojs umro je na današnji dan 1941. godine. Žene u Engleskoj dobile pravo glasa 1917. Prvi radio-aparat u svetu prodat 13. januara 1906. godine.


Irski književnik Džems Džojs umro je 13. januara 1941. godine. Džojs je odrastao u sredini u kojoj je preovladavala jaka irska nacionalistička struja. Obrazovanje je stekao u jezuitskim školama, što ga je učinilo izrazitim antikatolikom. Stoga se Džojs rano sukobio i sa svojom domovinom i sa crkvom, te je izabrao dobrovoljno izgnanstvo. Živeo je u Trstu, Puli, Parizu i Cirihu, izdržavajući se novinarskim i nastavničkim radom. Godine 1914. objavio je zbirku pripovedaka Dablinci, a ubrzo zatim autobiografski roman Portret umetnika u mladosti, u znaku autoanalize i sa primenom tehnike praćenja "toka svesti". Džojsova najbolja dela zabranjivana su u njegovoj domovini za njegova života. Tako je Uliks, hronika jednog dana iz života Dablinaca Leopolda Bluma, Stivena Dedalusa i Blumove žene Moli, štampan tek 1922. godine u Parizu. Šema likova i događaja u "Uliksu" preuzeta je iz Homerove "Odiseje", tako da svakom pevanju u epu odgovara jedno poglavlje romana. Drugi Džojsov roman Fineganovo bdenje, koji je pisao 17 godina, ujedno je i njegovo poslednje delo, završeno dve godine pred smrt nenadmašnog majstora prozne tehnike i savršenog engleskog jezika.

Prvi radio-aparat u svetu prodat je na današnji dan 1906. godine. Aparat marke "Tel-miko" proizveden u istoimenom preduzeću u Sjedinjenim Američkim Državama, sastojao se od jedne radio-stanice i jednog radio-prijemnika. Emisija je vršena pomoću električne varnice, a emitovani su i primani znaci Morzeove azbuke. Cena uređaja bila je sedam i po dolara.

809. - Formirana Bokeljska mornarica

1698. - Rođen Pjetro Metastazio, italijanski književnik
(Rim, 13. 01. 1698 - Rim, 12. 04. 1782)

1703. - Štampane prve novine u Rusiji- ovaj datum obeležava se kao Dan ruske štampe

1804. - Ubijen Hadži - Đera (Georgije Đorđević), arhimandrit
( - manastir Moravica, 13. 01. 1804)

1806. - Rođen Jovan Sterija Popović, književnik, prvi srpski komediograf, profesor Liceja u Kragujevcu i Beogradu, osnivač Društva srpske slovesnosti, ministar kulture Srbije
(Vršac, 13. 01. 1806 - Vršac, 10. 03. 1856)

1841. - Rođen Jovan Avakumović, pravnik, advokat i političar, upravnik grada Beograda, predsednik vlade i ministar inostranih dela, akademik
(Beograd, 13. 01. 1841 - Rogaška Slatina, 03. 08. 1928)

1869. - Rođen Ivo Ćipiko, književnik
(Kaštel Novi, 13. 01. 1869 - Kaštel Stari, 24. 09. 1923)

1888. - Umro Đorđe Maletić, književnik, pozorišni i književni kritičar, profesor Liceja u Beogradu, akademik
(Jasenovo, 13. 03. 1816 - Beograd, 13. 01. 1888)

1891. - Na Bari Veneciji održano 1. takmičenje u brzom klizanju, u organizaciji Beogradskog klizačkog društva

1897. - Rođen Vasa Čubrilović, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Bosanska Gradiška, 13. 01. 1897 - Beograd, 11. 06. 1990)

1898. - Francuski književnik Emil Zola povodom "Afere Drajfus" objavio pismo predsedniku Republike pod nazivom "Optužujem"

1904. - Rođen Sava Jeremić, frulaš
(Poslon, 13. 01. 1904 - Beograd, 21. 04. 1989)

1906. - Umro Aleksandar Stepanovič Popov, ruski fizičar i elektroinženjer, pionir radio tehnike
(Perm, 16. 03. 1859 - Sankt Petersburg, 13. 01. 1906)

1910. - Emitovan prvi radio prenos opere - Enriko Karuzo u njujorškom Metropolitenu pevao "Kavalerijevu rustikanu"

1917. - Žene u Engleskoj dobile pravo glasa

1919. - Počela Versajska mirovna konferencija posle Prvog svetskog rata

1935. - Sarska oblast plebiscitom prisajedinjena Nemačkoj

1943. - Rođena Milka Stojanović, operska pevačica
(Beograd, 13. 01. 1943)

1946. - Rođena Sonja Jauković, pozorišna, filmska i TV glumica, predsednik Saveza dramskih umetnika Srbije
(Beograd, 13. 01. 1946)

1948. - Rođen Radivoje Vican Vicanović, fotoreporter
(Valjevo, 13. 01. 1948 - Beograd, 18. 11. 2003)

1966. - Rođen Patrik Dempsi, američki filmski i TV glumac
(Luiston, 13. 01. 1966)

1977. - Umro Entoni Idn, engleski političar i državnik
(Vindelston, 12. 06. 1897 - Solzberi, 13. 01. 1977)

1987. - Umro Anatolij Efros, sovjetski pozorišni glumac i reditelj, umetnički direktor Teatra na Taganjki
(Harkov, 03. 06. 1925 - Moskva, 13. 01. 1987)

1991. - Jugoslovenska vaterpolo reprezentacija osvojila zlatnu medalju na Svetskom prvenstvu u Pertu

1994. - Umro Goran Ipe Ivandić, bubnjar "Bijelog dugmeta"
(Vareš, 10. 12. 1955 - Beograd, 13. 01. 1994)

1998. - Umro Mihovil Logar, kompozitor
(Ilirska Bistrica, 06. 10. 1902 - Beograd, 13. 01. 1998)

2002. - Umro Antonije Isaković, književnik, akademik
(Beograd, 06. 11. 1923 - Beograd, 13. 01. 2002)

2002. - Umro Gregorio Fuentes, junak romana "Starac i more" Ernesta Hemingveja
(Kanarska ostrva, 11. 09. 1897 - Kohimar, 13. 01. 2002)

2003. - Umro Tanasije Mladenović, književnik
(Saraorci, 15. 04. 1913 - Beograd, 13. 01. 2003)

2007. - Umro Aleksandar Bakočević, političar i državnik, direktor TANJUG-a i NIP "Politika", podpredsednik Izvršnog veća Srbije, predsednik Skupštine grada Beograda
(Beograd, 08. 11. 1930 - Beograd, 13. 01. 2007)

2007. - Umro Majkl Breker, američki tenor-saksofonista
(Filadelfija, 29. 03. 1949 - Njujork, 13. 01. 2007)

2009. - Umro Patrik Makguan, britanski filmski i TV glumac
(Njujork, 19. 03. 1928 - Santa Monika, 13. 01. 2009)

2011. - Umrla Elen Stjuart, američka pozorišna umetnica, osnivač trupe "La Mama"
(Čikago, 07. 11. 1919 - Njujork, 13. 01. 2011)

[Bisernica]

14. januar

Danas se obeležava Nova godina po julijanskom kalendaru.

Dragi razbibriganci i putnici namernici

Sve ono ružno da vam se ne ponovi,

neka vam se ostvare najlepši snovi.

Puno zdravlja i sreće ,radosti i smeha

ljubavi bezgranično vam želim

kroz poruku ovu čestitam svima

Pravoslavnu 2012. godinu Novu.

Sretna vam bila i sva dobra donela !



http://razbibriga.net/imported/2012/01/9s4hux-1.png




Naš poznati filozof, filolog i prevodilac Miloš Đurić rođen je na današnji dan 1892. godine. Prva izložba karikatura lista "Ošišani jež" priređena je 14. januara 1936.godine.

Miloš Đurić, filozof, filolog, estetičar, prevodilac i akademik rođen je na današnji dan 1892. godine. Posle završenih studija filozofije i klasične filologije, Đurić je radio kao gimnazijski profesor u Sremskoj Mitrovici, Zemunu i Beogradu, a zatim kao predavač na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Bio je predsednik Srpske književne zadruge, urednik časopisa Živa antika i član Srpske akademije nauka i umetnosti. Plodnom delatnošću koja obuhvata više od 200 radova iz klasične književnosti i filozofije, Đurić je doprineo razvoju srpske filozofske misli. Negovao je oblik moralističkog eseja, proučavajući uticaj etike ljudske misli na razvoj ljudskog duha i umetnosti. Neprevaziđeni su njegovi prevodi Eshila, Sofokla, Platona, Aristotela, Homera, kao i mnogih savremenika. Od ostalih dela značajna su još: Vidovdanska etika, Racionalizam u savremenoj nemačkoj filozofiji i Istorija helenske etike.

Prva izložba karikatura lista Ošišani jež predstavljena je na današnji dan 1936. godine. U paviljonu "Cvijeta Zuzorić", na Kalemegdanu, priređena je 1936. godine prva izložba karikatura poznatog humorističkog lista Ošišani jež - preteče Ježa. Bio je to zapaženi kulturni i društveni događaj u jugoslovenskoj prestonici, jer je ovaj nedeljnik uživao veliku popularnost kod čitalačke publike zbog svog britkog humora kojim je pratio aktuelna zbivanja u društvu. Izložbu je otvorio naš najveći komediograf Branislav Nušić, a među prisutnima su bili i osnivači Ošišanog ježa, poznati karikaturista Pjer Križanić i urednik predratne Politike Dobrica Kuzmić. List je počeo da izlazi 5. januara 1935. godine, a osnivači su bili članovi Beogradske sekcije Jugoslovenskog novinarskog udruženja. Prema sećanju Pjera Križanića, grupa istaknutih srpskih novinara okupila se krajem 1934. godine, u poznatoj beogradskoj kafani "Ginić", koja se nalazila na mestu današnjeg Doma omladine i dogovorila se da pokrene ovaj nedeljnik, koji će ubrzo postati jedan od najčitanijih i najtraženijih beogradskih listova.

1742 - Umro Edmund Halej, engleski astronom i geofizičar
(London, 29.10.1656 - Grinvič, 14.1.1742)

1825 - Osnovana Slavenoserbska biblioteka u Zemunu

1842 - Osnovana prva srpska čitaonica sa bibliotekom u Irigu

1865 - Rođena Persida Pavlović, pozorišna glumica
(Novi Sad, 14.1.1865 - Beograd, 25.11.1944)

1875 - Rođen Albert Švajcer, nemački lekar, filozof i teolog, orguljaš i pisac, nobelovac (Kajzerberg, 14.1.1875 - Lambarene, 4.9.1965)

1889 - Rođen Marko Vujačić, književnik
(Grahovo, 14.1.1889 - Rastoci, 2.10.1974)

1890 - Rođen Petar Dobrović, slikar
(Pečuj, 14.1.1890 - Beograd, 27.1.1942)

1901 - Objavljen prvi broj Pozorišnog lista, prvih pozorišnih novina u Srbiji, čiji je prvi urednik bio Branislav Nušić

1904 - Rođen Sesil Biton, britanski fotograf, dobitnik "Oskara"

(London, 14.1.1904 - Broudšalke, 18.1.1980)

1912 - Rođen Milorad Panić - Surep, književnik
(Glogovac, 14.1.1912 - Beograd, 22.4.1968)

1922 - Umro Pavle Jurišić - Šturm, general srpske vojske
(Gerlic, 22.8.1848 - Beograd, 14.1.1922)

1923 - Rođen Mihajlo-Bata Paskaljević, pozorišni, filmski i TV glumac
(Požarevac, 14.1.1923 - Beograd, 26.1.2003)

1929 - Rođen Aleksandar-Saša Petrović, pozorišni i filmski reditelj i scenarista, profesor Akademije za pozorište, film, radio i TV u Beogradu
(Pariz, 14.1.1929 - Pariz, 21.8.1994)

1941 - Rođena Fej Danavej, američka filmska glumica, dobitnica "Oskara"
(Baskom, 14.1.1941)

1943 - Saveznička konferencija u Kazablanki u Drugom svetskom ratu

1957 - Umro Hemfri Bogart, američki filmski glumac, dobitnik "Oskara"

(Njujork, 25.12.1899 - Los Anđeles, 14.1.1957)

1973 - Rođen Đankarlo Fizikela, italijanski automobilista, vozač "Formule 1"
(Rim, 14.1.1973)

1977 - Umrla Anais Nin, francuska književnica
(Pariz, 21.2.1903 - Los Anćeles, 14.1.1977)

1991 - Umro Mihailo Stevanović, lingvista, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Stijena Piperska, 3.4.1903 - Beograd, 14.1.1991)

2000 - Umro Miroslav Radojčić, novinar i šahovski majstor
(Sarajevo, 24.8.1920 - Beograd, 14.1.2000)

2005 - Umrla Divna Đoković, pozorišna glumica, pedagog i operska pevačica
(Livno, 6.6.1915 - Beograd, 14.1.2005)

2006 - Umrla Šeli Vinters (Širli Šrift), američka filmska glumica, dobitnica "Oskara" (Sent Luis, 18.8.1923 - Holivud, 14.1.2006)

2009 - Umro Dušan Džamonja, hrvatski vajar
(Strumica, 31.1.1928 - Zagreb, 14.1.2009)

2010 - Umro Ante Babaja, hrvatski filmski režiser i scenarista
(Imotski, 6.10.1927 - Zagreb, 14.1.2010)

2010 - Umro Bobi Čarls (Robert Čarls Gudrija), američki pevač i kompozitor
(Abvil, 21.2.1938 - Abvil, 14.1.2010)

[Bisernica]

15. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/200pxBoris_Tadic_President_of_Serbia-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležila rođenja egipatskog državnika i jednog od osnivača nesvrstanih Gamala Abdela Nasera i vođe pokreta protiv rasizma Martina Lutera Kinga.
Rođen Boris Tadić - Predsednik Srbije.



Egipatski državnik Gamal Abdel Naser rođen je na današnji dan 1918. godine. Bio je predsednik od 1956. do smrti 1970, tvorac je modernog Egipta i jedan od osnivača Pokreta nesvrstanih. Naser je bio je jedan od vođa zavereničke vojne organizacije "slobodni oficiri" i inicijator državnog udara u julu 1952. kojim je svrgnut kralj Faruk. Nacionalizovao je 1956. Suecku kompaniju, a 1958. postao je predsednik Ujedinjene Arapske Republike (unija Egipta i Sirije), koja se raspala 1961. Posle vojne katastrofe Arapa u ratu s Izraelom 1967. dao je ostavku, ali su ga Egipćani referendumom vratili na položaj šefa države.(Aleksandrija, 15. 01. 1918 - Kairo, 28. 09. 1970)

Na današnji dan 1929. godine rođen je afroamerički baptistički sveštenik Martin Luter King, vođa pokreta protiv rasizma. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1964. Postoji ocena FBI prema kojoj je on "opasnost za američko društvo" što možda jeste nagoveštaj odakle potiče njegov ubica. Nezavisna istraga je ustanovila da čovek optužen za atentat na Kinga i osuđen na 99 godina robije, nikako nije mogao da počini ubistvo. (Atlanta, 15. 01. 1929 - Memfis, 04. 04. 1968)

1622. - Rođen Žan Batist Poklen Molijer, francuski komediograf i glumac
(Pariz, 15. 01. 1622 - Pariz, 17. 02. 1673)

1882. - Umro Ilarion Roganović, mitropolit crnogorski, upravitelj manastira Ostrog (Podgorica, 12. 07. 1828 -15. 01. 1882)

1875. - Rođen Vojdan Černodrinski, dramski pisac, glumac i režiser, osnivač makedonskog teatra
(Selce-Župa, 15. 01. 1875 - Sofija, 08. 01. 1951)

1876. - Rođen Konrad Adenauer, nemački političar i državnik, kancelar SRN
(Keln, 15. 01. 1876 - Rendorg, 19. 04. 1967)

1891. - Rođen Ilja Grigorijevič Erenburg, ruski književnik i ratni reporter
(Kijev, 15. 01. 1891 - Moskva, 01. 09. 1967)

1906. - Rođen Aristotel Onazis, grčki brodovlasnik
(Smirna, 15. 01. 1906 - Pariz, 15. 03. 1975)

1919. - Ubijeni Roza Luksemburg i Karl Libkneht, vođe nemačkog radničkog pokreta (Zamošće, 05. 03. 1871 - Berlin, 15. 01. 1919)
(Lajpcig, 13. 08. 1871 - Berlin, 15. 01. 1919)

1919. - Rođen Mladen Delić, sportski novinar i komentator RTV Zagreb
(Sinj, 15. 01. 1919 - Zagreb, 22. 02. 2005)

1926. - Rođena Marija Šel, austrijska filmska, pozorišna i TV glumica
(Beč, 15. 01. 1926 - Prajtneg, 26. 04. 2005)

1946. - Rođen Dragomir Zupanc, TV reditelj
(Ljubljana, 15. 01. 1946)

1949. - Rođen Vaso Antunović, neurohirurg, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Instituta za neurohirurgiju Kliničkog centra Srbije
(Srnetica, 15. 01. 1949)

1955. - Umro Isak Samokovlija, književnik
(Goražde, 03. 09. 1889 - Sarajevo, 15. 01. 1955)


1958. - Rođen Boris Tadić, psiholog, političar i državnik, ministar telekomunikacija SRJ, ministar odbrane Srbije i Crne Gore, predsednik Demokratske stranke, predsednik Srbije .Rođen je 1958. godine u Sarajevu. Osnovnu i srednju školu završio je u Beogradu. Diplomirao je socijalnu psihologiju na Beogradskom univerzitetu. Bio je profesor psihologije u I. beogradskoj gimnaziji.
Osnovao je i bio prvi direktor „Centra za razvoj demokratije i političke veštine.“
Tadić je član Demokratske stranke od 1990. Biran je za poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srbije. Za potpredsednika stranke izabran je 2000. godine, a 28.decebra 2003. godine (na vanrednim izborima za Skupštinu Srbije) predvodio je izbornu listu DS. Za predsednika stranke izabran je 23.februara 2004., godinu dana nakon ubistva Zorana Đinđića.
Novembra 2000. godine, izabran je za ministra telekomunikacija u Vladi Savezne Republike Jugoslavije,a nakon toga, bio je na dužnosti ministra obrane u Veću ministara Srbije i Crne Gore, u periodu mart 2003 - april 2004. godine.
Pobedio je u drugom krugu izbora, 27.juna 2004. godine, s 53% glasova ispred Tomislava Nikolića. Tako je postao treći izabrani predsednik Srbije. Na dužnost je svečano stupio 11.jula.
U drugom krugu predsedničkih izbora, 3.februara 2008. godine, tesno je pobedio ponovo Tomislava Nikolića, te dobio još jedan mandat.
Govori engleski i francuski jezik. Oženjen je drugi put i otac je dvoje dece. Prva žena povukla se u manastir na Kosovu. Poreklom je iz Raduča u Lici.


1979. - Rođen Ivan Bosiljčić, pozorišni, filmski i TV glumac i pevač
(Užice,15. 01. 1979)

1983. - Umro Branko Pivnički, operski pevač, direktor Beogradske opere
(Srbobran, 11. 10. 1917- Beograd, 15. 01. 1983)

1986. - Umro Žan Kasu, francuski književnik i istoričar umetnosti, predsednik Društva prijateljstva Francuska - Jugoslavija, član SANU
(Bilbao, 09. 07. 1897- Pariz, 15. 01. 1986)

1988. - Umro Šon Mekbrajd, irski državnik, nobelovac
(Pariz, 26. 01. 1904 - Dablin, 15. 01. 1988)

1992. - Evropska unija priznala Sloveniju i Hrvatsku kao samostalne države

1997. - Umro Petar Otoranov, fotoreporter
(Kikinda, 14. 07. 1927 - Beograd, 15. 01. 1997)

2000. - Ubijen Željko Ražnatović - Arkan, predsednik Stranke srpskog jedinstva, vlasnik FK "Obilić"
(Brežice, 17. 04. 1952 - Beograd, 15. 01. 2000)

2001. - Nastala Vikipedija - Internet enciklopedija

2002. - Umro Tomislav Kaloperović, fudbaler, trener i sportski radnik
(Obrenovac, 31. 01. 1932- Beograd, 15. 01. 2002)

2004. - Umrla Olivija Goldsmit, američka književnica
(Njujork, 1949 - Njujork, 15. 01. 2004)

2005. - Umrla Viktorija de los Anheles, španska operska pevačica - sopran
(Barselona, 01. 11. 1923 - Barselona,15. 01. 2005)

2005. - Umrla Rut Vorvik, američka filmska glumica
(Sent Džozef, 29. 06. 1915 - Njujork, 15. 01. 2005)

2006. - Umro šeik Džaber al Ahmed al Sabah, kuvajtski emir
(Kuvajt, 29. 06. 1926 - Kuvajt, 15. 01. 2006)

2008. - Umro Slobodan Ribnikar, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, jedan od osnivača Nuklearnog centara "Vinča", akademik
(Beograd, 24. 05. 1929 - Beograd, 15. 01. 2008)

[Bisernica]

16. januar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan 1908. godine otvoren hotel "Moskva" u Beogradu. Štampan prvi broj časopisa "Slaveno-serbski magazin".


Hotel "Moskva" u Beogradu otvoren je na današnji dan 1908. godine. Hotel prvog reda otvorio je lično kralj Petar I Karađorđević, posle pravoslavne Nove godine, uz muziku dvorskog orkestra i prisustvo viđenih gostiju. Bio je najveći i najviši arhitektonski spomenik Beograda, za čiji se izgled potrudio arhitekta Jovan Ilkić, kome je uprava osiguravajućeg društva "Rosija", za koje je hotel i podignut, poverila projektovanje palate. Po smelosti arhitektonskog izraza i modernom oblikovanju, on je svojom arhitekturom doprineo likovnom formiranju Terazija kao gradskog centra, a arhitekturu Beograda obogatio izuzetnom siluetom. "Moskva" je oduvek bila sastajalište Beograđana i njihovih gostiju. Ovaj hotel na Terazijama svoju istorijsku privlačnost duguje i jednom neuobičajenom ugođaju - animir orkestru, koji je decenijama svirao isključivo klasičnu muziku.

395. - Propalo Rimsko carstvo

1547. - Ivan Grozni (Ivan Vasiljevič) krunisan za prvog ruskog cara

1605. - Objavljen roman "Don Kihot" Migela de Servantesa

1708. - U manastiru Krušedol, duhovnom središtu Srba u Ugarskoj, održan prvi narodno-crkveni sabor, za mitropolita izabran Isaija Đaković

1749. - Rođen Vitorio Alfijeri, italijanski književnik
(Asti, 16. 01. 1749 - Firenca, 08. 10. 1803)

1768. - Štampan prvi broj časopisa "Slaveno-serbski magazin"

1794. - Umro Edvard Gibon, engleski istoričar
(Patni, 08. 05. 1737 - London, 16. 01. 1794)

1842. - Održan prvi koncert vojne muzike "Bande" u Beogradu

1891. - Umro Leo Delib, francuski kompozitor
(Sen Žermen di Val, 21. 02. 1836 - Pariz, 16. 01. 1891)

1910. - Otvoren "Apolo"- prvi bioskop u Novom Sadu

1918. - Umro Rista Vukanović, slikar
(Busovina, 16. 04. 1873 - Pariz, 16. 01. 1918)

1924. - Rođen Aleksandar Tišma, književnik, akademik
(Horgoš, 16. 01. 1924 - Novi Sad, 15. 02. 2003)

1924. - Rođena Mira Sanjina Šiljegović, primabalerina, koreograf i pedagog
(Zagreb, 16. 01. 1924 - Beograd, 17. 12. 2010)

1927. - Umro Jovan Cvijić, geograf, profesor i rektor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Loznica, 12. 10. 1865 - Beograd, 16. 01. 1927)

1931. - Rođen Johanes Rau, nemački političar i državnik, predsednik Nemačke
(Vupertal, 16. 01.1931 - Berlin, 27. 01. 2006)

1933. - Rođena Suzan Zontag (Rozenblat), američka književnica
(Njujork,16. 01. 1933 - Njujork, 28. 12. 2004)

1940. - Rođena Lepava Lepa Lukić, pevačica
(Miločaj, 16. 01. 1940)

1942. - Umrla Kerol Lombard (Džejn Alis Piters), američka filmska glumica
(Fort Vejn, 06. 10. 1908 - Tejbl Rok Mauntin,16. 01. 1942)

1948. - Rođen Džon Karpenter, američki filmski reditelj, producent i scenarista
(Kartagina, 16. 01. 1948)

1949. - Rođena Vera Ivković, pevačica
(Lazarevac, 16. 01. 1949)

1957. - Umro Arturo Toskanini, italijanski dirigent
(Parma, 25. 03. 1867 - Njujork, 16. 01. 1957)

1969. - Češki student Jan Palah spalio se u znak protesta zbog okupacije ČSSR od strane Varšavskog pakta

1974. - Rođena Kejt Mos, britanska manekenka
(Krojdon, 16. 01. 1974)

1993. - Umro Đoko Slijepčević, istoričar i teolog
(Samobor, 23. 03. 1908 - Keln, 16. 01. 1993)

2000. - Umro Nikola Graovac, slikar
(Vrebac, 29. 05. 1907 - Oplenac, 16. 01. 2000)

2001. - Umro Sergej Krajger, slovenački političar i državnik, predsednik Skupštine i Predsedništva Slovenije, predsednik Predsedništva SFRJ
(Postojna, 30. 05. 1914 - Ljubljana, 16. 01. 2001)

2002. - Umro Branislav Ikonić, elektroinženjer, privrednik i političar, predsednik Izvršnog veća Srbije
(Gornje Crniljevo, 21. 06. 1928 - Beograd, 16. 01. 2002)

2004. - Umro Uroš Martinović, arhitekta, profesor i dekan Arhitektonskog fakulteta u Beogradu
(Bajica, 24. 03. 1918 - Beograd, 16. 01. 2004)

2005. - Umro Rade Glušica, novinar
(Bušević, 05. 07. 1938 - Stari Slankamen, 16. 01. 2005)

2008. - Umro Nikola Kljusev, makedonski političar i državnik, premijer Makedonije, akademik
(Štip, 1927 - Skoplje, 16. 01. 2008)

2009. - Umro Bogdan Tirnanić, novinar, publicista i filmski kritičar|
(Beograd,14. 09. 1941 - Beograd, 16. 01. 2009)

2011. - Umro Milenko Prodanović, muzičar, kompozitor i aranžer, muzički urednik Beograda 202 i Drugog programa Radio Beograda
(Zagreb, 16. 07. 1940 - Beograd,16. 01. 2011)

2011. - Umro Branko Milanović, književnik, profesor univerziteta u Sarajevu, Novom Sadu i Banjaluci, član Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske
(Banjaluka, 25. 04. 1930 - Banjaluka, 16. 01. 2011)

[Bisernica]

17. januar


http://razbibriga.net/


Današnji dan kroz istoriju obeležilo je prvo izdanje "Novina serbskih" i rođenje ruskog pozorišnog glumca, reditelja i teatrologa Konstantina Sergejeviča Stanislavskog Aleksejeva.


Na današnji dan 1834. godine u Kragujevcu su izašle Novine serbske, prvi srpski informativni list štampan u zemlji. List je postao službeno glasilo tadašnje Kneževine Srbije. Prvi urednik Novina srbskih bio je Dimitrije Davidović, jedan od najučenijih Srba toga vremena. Davidović se smatra ocem srpskog novinarstva.

Ruski pozorišni glumac, reditelj i teatrolog Konstantin Sergejevič Stanislavski (Aleksejev) rođen je 17. januara 1863. godine u Moskvi. U ranoj fazi svog rada Stanislavski je izgradio stav o pozorišnoj umetnosti, zasnovan na realističkim tradicijama ruskog teatra. Godine 1898. osniva Moskovski hudožestveni teatar čiji je umetnički rukovodilac i ideolog bio do kraja života. U režiji i glumi je do savršenstva razvio pozorišni realizam. Osnovni princip njegove teorije jeste da glumac uvek mora istinski da proživljava uloge. Njegova teorija, poznata kao "sistem Stanislavskog", još ima ogroman uticaj na pozorišne umetnike. Objavio je dela: Moj život u umetnosti, Glumački rad nad sobom, Etika, Sistem i druge.

1600 - Rođen Pedro Kalderon de la Barka, španski književnik (Madrid, 17.1.1600 - Madrid, 25.5.1681)

1706 - Rođen Bendžamin Franklin, američki političar, državnik i geofizičar (Boston, 17.1.1706 - Filadelfija, 17.4.1790)

1773 - Engleski moreplovac Džems Kuk oplovio Antarktik

1850 - Objavljen prvi broj književno-zabavnog lista Šumadinka, pokretač Ljubomir Nenadović

1876 - Umro Pavle Simić, slikar (Novi Sad, 1818 - Novi Sad, 17.1.1876)

1899 - Rođen Alfons Al Kapone, američki gangster (Njujork, 17.1.1899 - Majami, 25.1.1947)

1909 - Umro Miša Dimitrijević, pozorišni glumac i reditelj (Šabac, 26.1.1854 - Zagreb, 17.1.1909)

1912 - Rođen prof. Vojislav Đurić, šef Katedre za opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta u Beogradu, akademik (Malo Krčmare, 17.1.1912 - Beograd, 27.7.2006)

1920 - U Americi uvedena prohibicija

1922 - Rođen Miodrag-Minda Jovanović, fudbaler i trener FK "Partizan", reprezentativac Jugoslavije (Beograd, 17.1.1922 - Beograd, 14.12.2009)

1927 - Rođen Slavko Vukosavljević, književnik i novinar, urednik časopisa Polet (Užice, 17.1.1927 - Beograd, 20.7.2004)

1929 - Lik mornara Popaja, autora Elzi Segara pojavio se u komičnom stripu "Timbl Teatar"

1942. - Rođen Mohamed Ali (Kasijus Klej), američki bokser, svetski prvak u teškoj kategoriji
(Luisvil, 17.1.1942)

1945 - Crvena armija, u Drugom svetskom ratu, oslobodila Varšavu

1961 - Ubijen Patris Lumumba, političar i državnik, premijer Konga (Sankura, 2.7.1925 - Katanga, 17.1.1961)

1964 - Umro Đorđe Andrejević Kun, slikar i grafičar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Vroclav, 31.3.1904 - Beograd, 17.1.1964)

1991 - Američkim napadom na Irak počeo Zalivski rat

1995 - Razorni zemljotres pogodio japanski grad Kobe

1996 - Umrla Božidarka-Kika Damnjanović-Marković, političar i publicista, narodni heroj
(Mladenovac, 21.9.1920 - Mladenovac, 17.1.1996)

1997 - Umro Klajd Tombo, američki astronom, otkrio Pluton (Stritor, 4.2.1906 - Las Kruses, 17.1.1997)

2005 - Umro Branislav Milošević, novinar i publicista (Beograd, 1.8.1946 - Beograd, 17.1.2005)

2005 - Umro Džao Cijang, kineski političar i državnik, premijer i generalni sekretar KP Kine (Hua, 17.10.1919 - Peking, 17.01.2005)

2005 - Umrla Virdžinija Mejo, američka filmska glumica (Sent Luis, 30.11.1920 - Tauzend Ouks, 17.1.2005)

2007 - Umro Artur Art Bačvold, američki novinar, kolumnista lista "Vašington post", akademik (Maunt Vernon, 20.10.1925 - Vašington, 17.1.2007)

2008 - Umro Robert Bobi Fišer, šahovski velemajstor, bivši prvak sveta i jedan od najboljih šahista u istoriji

2008. - Umro Dragomir -Dragi Petrović-Bojadžora, novinar "Borbe" i "Večernjih novosti"
(Vitkovac, 1928 - Kraljevo, 17. 01. 2008)

2011. - Umro Donald Kiršner, američki producent
(Njujork, 17. 04. 1934 - Boka Rejton, 17. 01. 2011)

[Bisernica]

18. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/montesquieu-1.jpg


Na današnji dan rođen je slavni francuski filizof i naučnik Šarl Monteskje, tvorac teorije o podeli vlasti. U Šapcu je 1909. godine rođen poznati srpski pesnik Oskar Davičo. Danas je Krstovdan.

Srpska pravoslavna crkva danas slavi Krstovdan, kao uspomenu na prve Hrišćane, krštenje oglašenih-katihumena uoči Hristovog krštavanja tj. kada su se u staro vreme krštavali, uoči Bogojavljenja, i u čast Sv. Jovana Preteče i Krstitelja.

1689 - Rođen Šarl Monteskje, francuski političar i književnik
(Bordo, 18.1.1689 - Pariz, 10.2.1755).

Monteskje je napisao mnoge rasprave iz oblasti fizike, političke ekonomije, filozofije koje su značajne za formiranje njegovog racionalističkog pogleda na svet. U svom kapitalnom delu "O duhu zakona" Monteskje je predložio politički sistem u kojem je vlast podeljena na zakonodavnu, izvršnu i sudsku čime je postao tvorac tzv. Teorije o podeli vlasti.

Takođe, poznat je i po svom konceptu federalizma. Pisao je i o tome kako razni geografski uslovi mogu uticati na karakter vladavine. Mnoge njegove ideje mogu se naći u francuskoj Deklaraciji o pravima čoveka i građanina. Sarađivao je na pisanju čuvene Enciklopedije. Njegova najpoznatija dela su satirični roman „Pisma iz Persije" iz 1721. godine.

1778 - Engleski moreplovac Džems Kuk otkrio Havaje

1788 - Prvi engleski doseljenici stigli u Australiju

1830 - Umro Georgije Magarašević, književnik i istoričar
(Adaševci, 21.9.1793 - Novi Sad, 18.1.1830)

1871 - U Versaju kod Pariza proglašeno Nemačko carstvo na čelu sa Vilhelmom I

1892 - Rođen Oliver Hardi Olio, američki filmski glumac-komičar
(Harlem, 18.1.1892 - Burbank, 7.8.1957)

1896 - Rođen Vile Ritola, finski atletičar, olimpijski i svetski šampion
(Peraseinaioki, 18.1.1896 - Helsinki, 24.4.1982)

1903 - Prvi bežični telegrafski razgovor preko Atlantika vodili američki predsednik Teodor Ruzvelt i engleski kralj Edvard VII

1906 - U Pitsburgu izašao prvi broj lista "Amerikanski Srbobran"

1909 - Rođen Oskar Davičo, književnik
(Šabac, 18.1.1909 - Beograd, 30.9.1989)

Oskar Davičo je gimnaziju i Filozofski fakultet završio u Beogradu. Književnim radom počeo je da se bavi vrlo rano, pišući prozne tekstove u Oknu. Sa Đorđem Jovanovićem i Đorđem Kostićem pokreće časopis "Tragovi". Pripadao je levom krilu nadrealističkog pokreta. Svojom prvom knjigom pesama afirmiše se kao talentovani pisac izuzetnih jezičko-lirskih sposobnosti. Putopisi Među Marksovim partizanima nastaju 1947. godine. Piše filmska scenarija, eseje i osvrte, kao i izuzetno sugestivan roman Pesme 1952. godine. Posle toga, objavljuje dve zbirke predratne i ratne poezije Višnja za zidom i Hana, kao i liriku Nastanjene oči i Flora.

1912 - Britanski pomorac i polarni istraživač Robert Falkon Skot stigao na Južni pol

1913 - Rođen Deni Kej (Dejvid Denijel Kaminski), američki pozorišni i filmski glumac-komičar
(Njujork, 18.1.1913 - Los Anđeles, 3.3.1987)

1928 - Rođen Aleksandar Jakovljević Gomeljski, ruski košarkaš i trener
(Lenjingrad, 18.1.1928 - Moskva, 16.8.2005)

1935 - Rođen Vojislav Nikčević, filolog, direktor Instituta za crnogorski jezik i profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću, osnivač Dukljanske akademije nauka i umjetnosti i Matice crnogorske
(Stubica, 18.1.1935 - Beograd, 2.7.2007)

1936 - Otvoren za javnost Muzej kneza Pavla u Beogradu

1936 - Umro Radjard Kipling, engleski književnik, nobelovac
(Bombaj, 30.12 1865 - London, 18.1.1936)

1939 - Umro Dragiša Mišović, lekar i političar
(Kulinovci, 4.3.1898 - Beograd, 18.1.1939)

1944 - Rođen Čedomir Mirković, književnik i književni kritičar, direktor Televizije Beograd i Izdavačkog preduzeća "Prosveta"
(Gornji Milanovac, 18.1.1944 - Beograd, 25.4.2005)

1950 - Rođen Žil Vilnev, kanadski automobilista, vozač "Formule 1"
(Kvebek, 18.1.1950 - Zolden, 8.5.1982)

1955 - Rođen Kevin Kostner, američki filmski glumac i reditelj, dobitnik "Oskara"
(Linvud, 18.1.1955)

1980 - Umro Sesil Biton, britanski fotograf, dobitnik "Oskara"
(London, 14.1.1904 - Broudšalke, 18.1.1980)

1997 - Umro Dušan Karuović, kompozitor
(Vlasotince, 18.11.1945 - Beograd, 18.1.1997)

2000 - Umro dr Ivko Pustišek, pravnik, publicista, novinar i urednik RTB-a
(Ljubljana, 19.6.1912 - Beograd, 18.1.2000)

2004 - Umro Saša Kovačić, operski pevač-bariton, solista Opere Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu
(Novi Sad, 1965 - Beograd, 18.1.2004)

2008 - Umro Robert-Bobi Džejms Fišer, američki šahovski velemajstor, svetski šampion
(Čikago, 9.3.1943 - Rejkjavik, 18.1.2008)

2008 - Umro Ugo Piro, italijanski scenarista, dobitnik "Oskara"
(Salerno, 24.4.1920 - Rim, 18.1.2008)

2008 - Umrla Milica Manojlović, osnivač i dirigent Hora "Kolibri"
(Žabalj, 9.1.1933 - Beograd, 18.1.2008)

[Bisernica]

19. januar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Jedan od najprosvećenijih Srba 18. veka, Zaharije Orfelin, umro 1785. godine. Francuski ekonomista i politički filozof Pjer Žozef Prudon umro na današnji dan 1865. godine. Posle povlačenja preko Albanije, u Prvom svetskom ratu, prve jedinice srpske vojske stigle na Krf 1916. godine.


Srpski književnik, istoričar i prevodilac Zaharije Stefanović Orfelin umro je u Novom Sadu, 19. januara 1785. godine. Orfelin je bio jedan od najprosvećenijih Srba 18. veka i najistaknutiji srpski književnik, prethodnik Dositeja Obradovića i Vuka Karadžića. Školovao se u Budimu, Beču i Veneciji. Bio je pesnik i istoričar, izdavač, kartograf i kaligraf, naučnik i bogoslov, radio je bakroreze i slikao ikonostase. Pripremio je za štampu prvi književni časopis Južnih Slovena, pisao je pouke iz prirodnih nauka, bio prevodilac, leksikograf i botaničar. Izrađivao je geografske karte i grbovnike. Godine 1768, Orfelin je pokrenuo časopis Slaveno-serbski magazin, sastavio Večni kalendar i napisao dela Plač Serbije i Život Petra Velikog. Godine 1778, objavio je stručne radove iz krasnopisa Kaligrafija, što ga je preporučilo za člana Umetničke akademije u Beču.

Francuski ekonomista i politički filozof Pjer Žozef Prudon umro je na današnji dan 1865. godine. Njegova doktrina postala je osnova kasnijih radikalnih i anarhističkih teorija. Rukovođen geslom "Svojina, to je krađa", u svom delu Šta je svojina, zalagao se za njeno ukidanje, ali je smatrao da komunizam guši nezavisnost ljudi. Sintezu jednakosti i nezavisnosti video je u slobodi kao "trećoj formi društva", što je teorijski razradio u delu Sistem ekonomskih protivrečnosti ili filozofija bede. Njegova dela služila su kao osnova za različite radikalne političke ideje i koncepcije, kako na levici, tako i na desnici.

1736 - Rođen Džejms Vat, škotski inženjer i fizičar, pronalazač parne mašine
(Grinok, 19.1.1736 - Hitfild, 19.8.1819)

1798 - Rođen Ogist Kont, francuski filozof i matematičar
(Monpelje, 19.1.1798 - Pariz, 5.9.1857)

1809 - Rođen Edgar Alan Po, američki književnik
(Boston, 19.1.1809 - Baltimor, 7.10.1849)

1811 - Počela Skupština ustaničkih starešina Srbije (trajala do 25.1.1811. godine), na kojoj je doneta odluka o podeli Praviteljstvujuščeg sovjeta na 6 popečiteljstava (ministarstava)

1839 - Rođen Pol Sezan, francuski slikar
(Eks-an-Provans, 19.1.1839 - Eks-an-Provans, 22.10.1906)

1847 - Rođen Milovan Glišić, književnik
(Gradac, 19.1.1847 - Dubrovnik, 2.2.1908)

1865 - Umro Pjer Žozef Prudon, francuski novinar i političar
(Bezanson, 15.1.1809 - Pasi, 19.1.1865)

1876 - Rođen Milan Begović, književnik i dramaturg
(Vrlika, 19.1.1876 - Zagreb, 13.5.1948)

1902 - Rođen Georgije Ostrogorski, dr filozofije, istoričar-vizantolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Petrograd, 19.1.1902 - Beograd, 24.10.1976)

1916 - Prve jedinice srpske vojske posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu stigle na Krf

1919 - U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, julijanski kalendar zamenjen gregorijanskim, dok je Srpska pravoslavna crkva zadržala julijanski kalendar

1920 - Rođen Havijer Peres de Kueljar, peruanski diplomata, generalni sekretar Organizacije ujedinjenih nacija
(Lima, 19.1.1920)

1921 - Rođena Patriša Hajsmit, američka književnica
(Fort Vort, 19.1.1921 - Lokarno, 4.2. 1995)

1928 - Rođen Tomislav Karađorđević, princ
(Beograd, 19.1.1928 - Topola, 12.7.2000)

1938 - Umro Branislav Nušić (Alkibijad Nuša), književnik i diplomata, dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu, upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, akademik
(Beograd, 20.10.1864 - Beograd, 19.1.1938)

1952 - Rođen Irfan Mensur, pozorišni, filmski i TV glumac
(Sarajevo, 19.1.1952)

1960 - Rođen Žarko Laušević, pozorišni, filmski i TV glumac
(Cetinje, 19.1.1960)

1966 - Rođen Stefan Edberg, švedski teniser
(Vastorvik, 19.1.1966)

1974 - Umro Milivoje Pavlović, filolog
(Niš, 8.12.1891 - Beograd, 19.1.1974)

1979 - Rođena Svetlana Korkina, ruska gimnastičarka, evropska i svetska šampionka
(Belgorod, 19.1.1979)

1980 - Rođen Dženson Baton, britanski automobilista, šampion Formule 1
(From, 19.1.1980)

1983 - Umro Aleksandar Kostić, književnik i lekar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Beograd, 1892 - Beograd, 19.1.1983)

2000 - Umrla Hedi Lamar (Hedviga Eva Marija Kisler), američka filmska glumica
(Beč, 9.11.1913 - Altamont Springs, 19.1.2000)

2002 - Umro Dušan Ristić, političar i diplomata
(Kraljevo, 14.10.1907 - Beograd, 19.1.2002)

2004 - Umro Miroslav Pavlović-Pavika, fudbaler Crvene zvezde, reprezentativac
(Bakionica, 15.10.1942 - Beograd, 19.1.2004)

2006 - Umro Vilson Piket, američki soul-muzičar
(Alabama, 18.3.1941 - Los Anđeles, 19.1.2006)

2007 - Umro Deni Doerti, kanadski pevač i kompozitor, član grupe "Mamas and Papas"
(Halifaks, 29.11.1940 - Misisauga, 19.1.2007)

2008 - Umro Tomislav Bekić, germanista, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, prevodilac, član Upravnog odbora Matice srpske
(Novi Sad, 1934 - Novi Sad, 19.1.2008)

2009 - Umro Endrju Vajet, američki slikar
(Čeds Ford, 12.7.1917- Filadelfija, 19.1.2009)

[Bisernica]

20. januar

Srpska pravoslavna crkva i vernici slave Jovanjdan.

Svim članovima i gostima foruma Razbibriga koji slave Jovanjdan
Sretna slava i prekada,slavili u zdravlju i veselju.


http://razbibriga.net/imported/2011/01/Sv20Jovan20Krstitelj20Jovandan-1.jpg



Vojvoda Živojin Mišić preminuo je na današnji dan 1921. godine. Legendarni vojskovođa Živojin Mišić bio je učesnik svih ratova Srbije od 1876. do 1918. godine. Vojno obrazovanje stekao je u Artiljerijskoj školi u Beogradu. Na Vojnoj akademiji u Beogradu predavao je strategiju od 1898-1904. godine. U balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu bio je pomoćnik načelnika štaba Vrhovne komande. Komandovao je Prvom srpskom armijom u čuvenoj Kolubarskoj bici, krajem 1914. godine. Bio je to jedinstven primer u istoriji ratovanja da se vojska kojoj je predviđan brzi slom, za kratko vreme reorganizuje, pređe u kontraofanzivu i neprijatelju nanese poraz, zbog čega se i danas izučava na vojnim akademijama širom sveta. Za briljantnu strategiju kojom je tada nadmudrio austrougarsku komandu, Mišić je unapređen u čin vojvode. Kao načelnik Generalštaba rukovodio je pripremama za proboj Solunskog fronta 1918. godine. Napisao je više dela u oblasti vojnih nauka, uključujući i "Strategiju" objavljenu 1907. godine.

Engleska filmska glumica, Odri Hepbern (Eda van Hemstra Hepbern), dobitnica "Oskara" i ambasador Unicefa , preminula je 20. januara 1993. godine. Rođena je kao Odri Katlin Raston u Briselu . Pohađala je privatne škole u Engleskoj i Holandiji. Kada je započela Nemačka invazija na Holandiju, u Drugom svetskom ratu, ona odlučuje da koristi ime Eda fan Hemstra, jer je njeno staro ime zvučalo suviše engleski. Posle Drugogo svetskog rata seli se sa majkom u London, gde je bila balerina, radila kao model i 1951. godine počinje da radi kao glumica. Njena prva veća uloga bila je u filmu The Seacrt People, 1951. godine u kome je igrala balerinu. Kasnije igra u muzičkoj komediji na Brodveju koja se zvala Gigi. Za tu ulogu nagrađena je nagradom Theatre World Award. Posle toga 1953. godine igra sa Gregorijem Pekom u filmu Praznik u Rimu, za kog osvaja "Oskara" za najbolju glavnu glumicu. Nešto kasnije igra u predstavi Ondine, za koju je nagrađena nagradom Toni za najbolju glumicu. Nagradu je dobila posle nekoliko sedmica nakon Oskara, čime je potvrdila svoju glumu i kao filmska i kao pozorišna glumica.

1744 - Umro Đovani Batista Viko, italijanski filozof, istoričar i pravni teoretičar
(Napulj, 23.6.1668 - Đerolnimi, 20.1.1744)

1811 - Na Skupštini ustaničkih starešina u Beogradu doneta odluka o osnivanju Ministarstva unutrašnjih dela za prvog ministra izabran Jakov Nenadović - ovaj datum se obeležava kao Dan MUP-a Srbije

1898 - Umro Kosta Abrašević, književnik
(Ohrid, 10.6.1879 - Šabac, 20.1.1898)

1899 - Umro dr Sava Petrović, botaničar, sanitetski pukovnik, vojni i dvorski lekar, akademik
(Šabac, 14.1.1839 - Beograd, 20.1.1899)

1900 - Umro Džon Raskin, engleski književnik i književni kritičar
(London, 08.2.1819 - Brentvud, 20.1.1900)

1906 - Rođen Jovan Veselinov Žarko, predsednik Izvršnog veća Srbije, predsednik Narodne skupštine Srbije, član Predsedništva CK SKJ
(Kumane, 20.1.1906 - Beograd, 8.2.1849)

1913 - Rođen Vukašin-Vule Jevtić, kompozitor i vokalni solista Hora Radio Beograda
(Rosica, 20.1.1913 - Ribarska Banja, 10.8.1981)

1914 - Rođen Džerald Holtom, britanski dizajner, autor simbola "peace"
(20.1.1914 - 18.9.1985)

1915 - Rođen Boško Petrović, književnik, urednik "Letopisa Matice srpske"
(Oradea Mare, 20.1.1915 - Novi Sad, 2.7.2001)

1916 - Umro Nedeljko Čabrinović, tipografski radnik, učesnik Sarajevskog atentata
(Sarajevo, 2.2.1895 - Terezijenštat, 20.1.1916)

1916 - Rođen Miloš Macura, direktor Saveznog zavoda za statistiku, predsednik Odbora za proučavanje stanovništva SANU, akademik
(Beč, 20.1.1916 - Beograd, 29.8.2005)

1920 - Rođen Federiko Felini, italijanski filmski reditelj i scenarista
(Rimini, 20.1.1920 - Rim, 31.10.1993)

1945 - Umro Petar Bojović, načelnik Generalštaba i vojvoda srpske vojske
(Mišićevo, 4.7.1853 - Beograd, 20.1.1945)

1946 - Rođen Dejvid Linč, američki filmski reditelj i slikar
(Montana, 20.1.1946)

1948 - Rođen Kosta Bunuševac, slikar i multimedijalni umetnik
(Split, 20.1.1948)

1965 - Umro Alan Frid, tvorac kovanice "rokenrol"
(Pensilvanija, 1922 - Palm Springs, 20.1.1965)

1970 - Rođena Branka Katić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 20.1.1970)

1983 - Umro Manoel Fransisko don Santos Garinča, brazilski fudbaler
(Pau Grande, 28.10.1933 - Rio de Žaneiro, 20.1.1983)

1990 - Umrla Barbara Stenvik (Rubi Stivens), američka filmska glumica, dobitnica "Oskara"
(Njujork, 16.7.1907 - Santa Monika, 20.1.1990)

2004 - Umro Dušan Bandić, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu
(Novi Sad, 5.8.1939 - Beograd, 20.1.2004)

2007 - Umro Vitomir-Voja Trifunović, kompozitor, osnivač i direktor Muzičke škole "Dr Vojislav Vučković", muzički savetnik Radio Beograda, predsednik Udruženja kompozitora Srbije i Saveza kompozitora Jugoslavije
(Bukovica, 4.11.1916 - Beograd, 20.1.2007)

2008 - Umro Hadži Dušan Mišić, akademski slikar, pedagog i art-terapeut
(Sombor, 1935 - Sombor, 20.1.2008)

2009 - Umro Zvonimir Petričević, arhitekta i košarkaš, reprezentativac
(Prizren, 26.7.1940 - Samobor, 20.1.2009)

[Bisernica]

21. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/240pxLouis161775-1.jpg


Na današnji 1793. godine giljotiniran je francuski kralj Luj XVI. Književnik Vojislav Ilić umro 1894. godine. Kreator Kristijan Dior rođen 1905. godine
vremeplov_527.jpg

Godine 1793. giljotiniran je Luj XVI, francuski kralj. Luj XVI, francuski kralj iz kuće Burbona, unuk Luja XV, vladao je od 1774. do 1792. godine. Kada je 1789. godine izbila revolucija, doveden je s porodicom iz Versaja u Pariz. Posle neuspelog bekstva u inostranstvo, vraćen je u Pariz, gde polaže zakletvu na novi Ustav. U septembru 1792. svrgnut je sa vlasti od strane Žirondinskog konventa, a Francuska je proglašena Republikom. Održavao je veze s kontrarevolucijom, te je osuđen na smrt zbog veleizdaje. Za smrtnu kaznu glasalo je 707, a protiv je bilo samo 16 poslanika revolucionarne skupštine.

Književnik Vojislav Ilić umro je na današnji dan 1894. godine. Ilić je školu napustio posle trećeg razreda gimnazije zbog slabog uspeha. Kasnije je na svoju ruku pohađao predavanja u Velikoj školi, gde je upoznao Đuru Jakšića, a kasnije se oženio jednom od Jakšićevih kćeri. Iako je pisao kratko vreme, svega petnaestak godina, ostavio je obimno i raznovrsno delo. Za života je objavio tri zbirke pesama (1887, 1889, 1892) kojima treba dodati veliki broj pesama rasutih po časopisima i zaostalih u rukopisu.

Poznati kreator Kristijan Dior rođen je 21. januara 1905. godine. Dior je rođen u Normanidiji, u gradu Grandvil u porodici trgovca đubrivom. Studirao je međunarodne odnose i diplomatiju. Pošto je završio studije, otvorio je malu umetničku galeriju. Posle 1946. godine uz pomoć tekstilnog magnata Marsela Bosaka osnovao je u Parizu modnu kuću. Za 12 godina uspelo mu je da proširi svoje poslove u 15 zemalja i da zaposli više od 2.000 ljudi. Diorov život bio je pun svađa sa porodicom zbog njegove homoseksualnosti. Posle smrti Kristijana Diora, njegov dotadašnji asistent, Francuz Iv Sen Loran, spasao je modnu kuću od propasti. Dior je umro 1957. godine.

1861. - Rođen Đorđe Jovanović,vajar, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu, akademik (Novi Sad, 21. 01. 1861 - Beograd, 23. 03. 1953)

1895. - Rođen Kristobal Balensijaga, španski modni kreator
(Getarija, 21. 01. 1895 - Valensija, 23. 03. 1972)

1906. - Rođen Igor Aleksandrovič Mojsejev, ruski koreograf, balet-majstor Boljšoj teatra, rukovodilac Državnog akademskog ansambla narodnih igara (Kijev, 21. 01. 1906 - Moskva, 02. 11. 2007)

1909. - Rođen Kosta Milutinović, istoričar
(Pančevo, 21. 01. 1909)

1922. - Rođen Pol Skofild, britanski pozorišni i filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Vest Saseks, 21. 01. 1922 - Vest Saseks, 19. 03. 2008)

1924. - Umro Vladimir Iljič Lenjin (Uljanov), sovjetski političar i revolucionar, vođa Oktobarske revolucije (Sibirsk, 22. 04. 1870 - Gorki kod Moskve, 21. 01. 1924)

1925. - Rođen Beni Hil (Alfred Houtorn Hil), engleski glumac-komičar
(Sautempton, 21. 01. 1925 - London, 18. 04. 1992)

1938. - Umro Žorž Melijes, francuski filmski reditelj, pionir svetskog filma (Pariz, 08. 12. 1861 - Pariz, 21. 01. 1938)

1941. - Rođen Plasido Domingo, španski operski pevač
(Madrid, 21. 01. 1941)

1942. - U Novosadskoj raciji mađarski fašisti ubili oko 4 hiljade ljudi

1950. - Umro Džordž Orvel (Erik Artur Bler), engleski književnik
(Bengal, 25. 06. 1903 - London, 21. 01. 1950)

1956. - Rođena Đina Dejvis, američka filmska i TV glumica
(Vorhem, 21. 01. 1956)

1957. - Umro Petar Krstić, kompozitor, dirigent i muzički pedagog
(Beograd, 18. 02. 1877 - Beograd, 21. 01. 1957)

1959. - Umro Sesil Blaunt de Mil, američki filmski reditelj, scenarista i producent (Ešfild, 12. 08. 1881 - Los Anđeles, 21. 01. 1959)

1964. - Rođen Aleksandar Šoštar, vaterpolo golman, predsednik Vaterpolo saveza Srbije i Crne Gore, Vaterpolo kluba Partizan i Sportskog saveza Srbije (Niš, 21. 01. 1964)

1975. - Rođen Oliver Dulić, lekar i političar, predsednik Skupštine Srbije, ministar životne sredine i prostornog planiranja Srbije (Beograd, 21. 01. 1975)

1984. - Umro Džoni Vajsmiler, američki filmski glumac i plivač, olimpijski šampion (Vindbar, 02. 06. 1904 - Akapulko, 21. 01. 1984)

1994. - Umro Miodrag Đorđević, fotograf
(Valjevo, 1919 - Beograd, 21. 01. 1994)

2002. - Umrla Pegi Li (Norma Deloris Egstrom), američka pevačica
(Džejmstaun, 26. 05. 1922 - Bel Er, 21. 01. 2002)

2005. - Umro prof. dr Vladeta Košutić, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Beograd, 04. 01. 1926 - 21. 01. 2005)

2006. - Umro Ibrahim Rugova, političar i državnik, lider Demokratskog saveza Kosova, predsednik Kosova (Crnce, 02. 12. 1944 - Priština, 21.01. 2006)

[Bisernica]

22. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/savasumanovic_500x300-1.jpg


Jedan od najznačajnijih srpskih slikara 20. veka, Sava Šumanović rođen je na danšnji dan 1896. godine. Engleski filozof Fransis Bejkon rođen u Londonu 1561. Vršačko pozorište "Sterija" počelo sa radom 1921. godine.


Sava Šumanović, jedan od najznačajnijih slikara srpske umetnosti 20. veka, rođen je u Vinkovcima, na današnji dan 1896. godine. Posle detinjstva provedenog u Šidu i gimnazije u Zemunu, 1918. godine završio je Umetničku školu u Zagrebu i odmah počeo da izlaže svoja dela. Pored slikarstva, bavio se ilustracijom, grafikom i scenografijom. Njegovo slikarstvo u ovom periodu pokazuje uticaje secesija i simbolizma. Uticaji kubizma vidljivi su u kasnijim fazama slikarevog rada. Šumanovićeva dela iz poznijeg perioda odlikuju se svetlim bojama, i lirskom atmosferom. Njegove najpoznatije slike "Doručak na travi" i "Pijana lađa" spadaju među najznačajnija dela modernog srpskog slikarstva.

Engleski filozof, državnik i esejista Fransis Bejkon rođen je u Londonu 22. januara 1561. godine. Bejkon se smatra pretečom empirizma. Postao je poznat kao zagovornik naučne revolucije u oblasti filozofije. Njegovi radovi definišu i popularizuju induktivnu metodologiju naučnih istraživanja, kasnije poznatu pod imenom "Bejkonov metod". Njegovim najvećim delom smatra se prva knjiga dela "Novi organon".

1729. - Rođen Gothold Efraim Lesing, nemački književnik, teoretičar umetnosti i kritičar (Kamjenc, 22. 01. 1729 - Braunšvajg, 15. 02. 1781)

1775. - Rođen Andre Mari Amper, francuski matematičar i fizičar, osnivač elektrodinamikei teorije magnetizma (Lion, 22. 01. 1775 - Marsej, 10. 06. 1836)

1788. - Rođen Lord Džordž Gordon Bajron, engleski književnik (London, 22. 01. 1788 - Misolongi, 19. 04. 1824)

1849. - Rođen Johan August Strindberg, švedski književnik (Stokholm, 22. 01. 1849 - Stokholm, 14. 05. 1912)

1871. - Velike demonstracije radnika u Parizu protiv predaje grada nemačkim trupama

1875. - Rođen Dejvid Grifit, američki filmski režiser (Kentaki, 22. 01. 1875 - Holivud, 23. 07. 1948)

1878. - Rođen Toma Rosandić, vajar, profesor i prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Split, 22. 01. 1878 - Split, 01. 03. 1958)

1882. - Rođen Milan Vukasović, književnik (Beograd, 22. 01. 1882 - Pariz, 20. 09. 1970)

1901. - Umrla Viktorija I Aleksandrina, britanska kraljica (London, 24. 05. 1819 - Ozborn, 22. 01. 1901)

1908. - Rođen Lev Davidovič Landau, ruski fizičar, nobelovac (Baku, 22. 01. 1908 - Moskva, 01. 04. 1968)

1917. - Umro Jovan Ilkić, arhitekta (Zemun, 25. 03. 1857 - Nežider, 22. 01. 1917)

1921. - Počelo sa radom Pozorište "Sterija" u Vršcu

1922. - Ksenija Atanasijević, filozof, postala prva žena - doktor nauka na Beogradskom univerzitetu

1924. - Rođena Mira Trailović, spiker i urednik Dramskog programa Radio Beograda, pozorišni reditelj, osnivač Ateljea 212 i BITEF-a (Kraljevo, 22. 01. 1924 - Beograd, 07. 08. 1989)

1933. - Rođen Siniša Pavić, književnik i filmski scenarista (Sinj, 22. 01. 1933)

1934. - Rođen Jovan Deretić, književnik, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu(Orahovica, 22. 01. 1934 - Beograd, 16. 03. 2002)

1941. - Rođen Ljubomir Ramač-Kime, novinar, glavni urednik lista "Ruske slovo" (Đurđevo, 22. 01. 1941 - Novi Sad, 28. 04. 2005)

1949. - Rođen Dragan Malešević-Tapi, slikar (Beograd, 22. 01. 1949 - Beograd, 29. 10. 2002)

1953. - Rođen Džim Džarmuš, američki filmski reditelj (Ejkron, 22. 01. 1953)

1955. - Rođen Rajko Žižić, košarkaš i sportski radnik (Nikšić, 22. 01. 1955 - Beograd, 07. 08. 2003)

1963. - Potpisan "Jelisejski sporazum" o međusobnim odnosima Francuske i Nemačke

1973. - Umro Lindon Džonson, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Stounvil, 27. 08. 1908 - San Antonio, 22. 01. 1973)

1989. - Umro Miodrag Andrić - Ljuba Moljac, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 28. 01. 1943 - Zagreb, 22. 01. 1989)

1994. - Umro Žan Luj Baro, francuski filmski glumac i reditelj (L'Vezine, 08. 09. 1910 - Pariz, 22. 01. 1994)

2004. - Umro Anton Marti, pozorišni i TV reditelj (Labin, 10. 04. 1925 - Zagreb, 22. 01. 2004)

2004. -Umro Rudi Šeligo, slovenački književnik (Sušak, 14. 05. 1935 - Ljubljana, 22. 01. 2004)

2004. -Umro Janez Menart, slovenački književnik i prevodilac, urednik RTV Ljubljana(Maribor, 29. 09. 1929 - Ljubljana, 22. 01. 2004)

2005. - Umrla Konsuelo Velaskez, španska filmska glumica i kompozitor
(Guzman, 29. 08. 1924 - Meksiko Siti, 22. 01. 2005)

2008. - Umro Hit Ledžer (Hitklif Endrju Ledžer), australijski filmski glumac (Pert, 04. 04. 1979 - Njujork, 22. 01. 2008)

2008. - Umro Milenko Zablaćanski, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj (Bogatić, 08. 12. 1955 - Beograd, 22. 01. 2008)

2009. - Umro Zvonimir Skerl, dirigent, pijanista, trombonista, kompozitor i aranžer, dirigent Big Benda RTS-a (Zagreb, 21. 05. 1934 - Beograd, 22. 01. 2009)

[Bisernica]

23. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/7007640-1.jpg


Ruski filmski reditelj Sergej Ejzenštajn rođen 23. januara 1898. godine. Na današnji dan 1916. u Krfskom kanalu počelo sahranjivanje srpskih vojnika u "Plavu grobnicu".


Čuveni ruski filmski reditelj Sergej Mihajlovič Ejzenštajn rođen je u Rigi 23. januara 1898. godine. Po profesiji arhitekta, Ejzenštajn je studirao pozorišnu režiju kod čuvenog Mejerholda. Crtao je plakete, radio kao pozorišni scenograf i reditelj, a filmom je počeo da se bavi 1923. godine kao montažer. Svoj prvi film "Štrajk" Ejzenštajn je snimio 1924. Godinu dana kasnije, nastaje "Oklopnjača Potemkin", sa kojom Ejzenštajn stiče svetsku slavu, a film postaje sinonim za sedmu umetnost. Slede dela: "Oktobar", "Generalna linija", "Sentimentalna romansa", "Aleksandar Nevski", "Ivan Grozni", "Da živi Meksiko". Poslednji film nije završio. Sa samo nekoliko snimljenih filmova i svojim teorijskim radom u domenu filmske estetike i filozofije, dramaturgije i montaže, Ejzenštajn je doprineo oblikovanju filmskog izražajnog jezika i uticao na tokove svetskog filma i istoriju kinematografije. Osvetlio je problematiku filmske dinamike u vremensko - prostornim korelacijama. Montažu je smatrao bazom filmskog dela: vertikalana i horizontalna montaža, ritmička montaža, montaža atrakcije, asocijacije. U "Oklopnjači Potemkin" je najpotpunije izrazio svoj montažerski postupak. Svoje ideje i iskustva Ejzenštajn je pretopio u više knjiga, a veliki značaj imao je i njegov pedagoški rad na Filmskoj akademiji u Moskvi.

Na današnji dan 1916. godine, posle okupacije Srbije u Prvom svetskom ratu i povlačenja preko Albanije, u Krfskom kanalu je počelo sahranjivanje srpskih vojnika u "Plavu grobnicu". Posle velikih napora, kojima su bili izloženi u albanskim gudurama tokom pešačenja močvarnim primorjem od Skadra do Valone, zbog toga što se nisu pojavili obećani saveznički brodovi, srpski vojnici su masovno umirali od tifusa, gladi i iscrpljenosti. Kako nije bilo dovoljno mesta na Krfu i ostrvcu Vido, na koje su prebačeni tifusari, a i zbog opasnosti širenja epidemije, odlučeno je da ih sahranjuju u moru. Prema zvaničnim ali nepotpunim podacima, do 23. marta 1916. u Krfskom kanalu sahranjeno je 4.847 srpskih vojnika i oficira.

1783. - Rođen Stendal (Mari Anri Bejl), francuski književnik
(Grenobl, 23. 01. 1783 - Pariz, 23. 03. 1842)

1832. - Rođen Eduard Mane, francuski slikar
(Pariz, 23. 01. 1832 - Pariz, 30. 04. 1883)

1871. - Na Cetinju izašao prvi broj nedeljnog lista za politiku i književnost "Crnogorac"

1891. - Rođen Antonio Gramši, italijanski revolucionar i teoretičar, osnivač KP Italije
(Ales, 23. 01. 1891 - Rim, 27. 04. 1937)

1905. - Štampan prvi broj lista "Sport i svet"

1910. - Rođen Đango Rajnhart, francuski džez-gitarista
(Liberši, 23. 01. 1910 - Samua, 16. 05. 1953)

1917. - Rođen Dušan Kostić, književnik
(Peć, 23. 01. 1917 - Meljine, 19. 10. 1997)

1920. - Rođen Volter Frederik Morison, američki pronalazač, tvorac frizbija
(Ričfild, 23. 01. 1920 - Monro, 09. 02. 2010)

1928. - Rođena Žana Moro, francuska filmska glumica, scenarista i režiser, akademik
(Pariz, 23. 01. 1928)

1931. - Umrla Ana Pavlovna Pavlova, ruska balerina
(Sankt Petersburg, 12. 02. 1881 - Hag, 23. 01. 1931)

1937. - Prva grupa jugoslovenskih dobrovoljaca pristupila Internacionalnim brigadama u
Španskom građanskom ratu

1938. - Rođen Miroslav Rankov, istoričar književnosti, urednik i direktor Izdavačkog
preduzeća Matice Srpske i sekretar Matice srpske
(Vrbas, 23. 01. 1938 - Novi Sad, 03. 02. 2007)

1944. - Umro Edvard Munk, norveški slikar i grafičar
(Loiten, 12. 12. 1863 - Ekeli, 23. 01. 1944)

1956. - Rođen Laza Ristovski, klavijaturista i kompozitor
(Novi Pazar, 23. 01. 1956 - Beograd, 06. 10. 2007)

1960. - Rođen Majkl Hačins, australijski pevač
(Sidnej, 23. 01. 1960 - Sidnej, 22. 11. 1997)

1989. - Umro Salvador Dali, španski slikar, vajar, scenograf i kostimograf
(Figeras, 11. 05. 1904 - Figeras, 23. 01. 1989)

2004. - Umro Helmut Njutn, nemački fotograf
(Berlin, 31. 10. 1920 - Los Anđeles, 23. 01. 2004)

2006. - Železnička nesreća na pruzi Beograd - Bar kod Bioča, poginulo 47 putnika, a više od 200 povređeno

2008. - Umrla Ognjenka Milićević-Lukač, pozorišni, radio i TV reditelj, teatrolog i pedagog, prevodilac, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Banja Luka, 26. 12. 1927 - Beograd, 23. 01. 2008)

2008. - Umro Zoran Predić, novinar i TV kritičar, urednik "Radio TV revije", direktor TV
YU INFO, TV Politika, TV Studio B i TV Elmag
( Zaječar, 18. 02. 1945 - Beograd, 23. 01. 2008)

2011. - Umro Novica Tadić, književnik, urednik časopisa "Književna reč", "Vidici" i "Književna kritika"
(Smriječno,17. 07. 1949 - Beograd, 23. 01. 2011)

[Bisernica]

24. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/200pxRadomir_Putnik-1.jpg


Srpski vojvoda Radomir Putnik rođen u Kragujevcu 24. januara 1847. godine. Nekadašnji britanski premijer Vinston Čerčil umro na današnji dan 1965. godine.


Vojvoda Srpske vojske Radomir Putnik rođen je na današnji dan 1847. godine, u Kragujevcu. U dva srpsko-turska rata, od 1876. do 1878, komandovao je Rudničkom brigadom i Veterničkim odredom. U Srpsko-bugarskom ratu 1885. bio je načelnik Štaba Dunavske divizije, a 1890. postavljen je za pomoćnika načelnika Generalštaba. Posle penzionisanja 1896, reaktiviran je 1903. i od tada se nalazio na mestu načelnika Glavnog generalštaba kao i ministra vojnog 1904, od 1906. do 1908. i 1912. U Prvom balkanskom ratu, kao načelnik Štaba Vrhovne komande, znatno je doprineo pobedi srpskih armija u Kumanovskoj, a zatim u i Bitoljskoj bici, oktobra i novembra 1912. U Drugom balkanskom ratu, 1913, predvideo je bugarski napad, što je bilo odlučujuće za trijumf u Bregalničkoj bici. U Prvom svetskom ratu, 1914, veštim manevrisanjem i grupisanjem glavnine srpskih snaga doprineo je slamanju nadmoćnih austrougarskih trupa u Cerskoj i Kolubarskoj bici. Rukovodio je povlačenjem srpske vojske 1915. osujetivši nameru nemačke Vrhovne komande da je u sadejstvu sa bugarskim i austrougarskim trupama opkoli i uništi. Tokom povlačenja srpske vojske, teško je oboleo. Upućen je u Francusku na lečenje, gde je umro 1917. godine.

Bivši premijer Velike Britanije Vinston (Leonard Spenser) Čerčil umro je 24. januara 1965. godine. Član parlamenta postao je 1900. godine. Do 1921, bio je državni podsekretar za kolonije, ministar trgovine, unutrašnjih poslova, prvi lord Admiraliteta, ministar za municiju i ministar rata i vazduhoplovstva, ministar kolonija, a od 1924. do 1929. ministar finansija. Posle sloma saveznika u Norveškoj i pada Francuske maja 1940. postao je premijer i vođa Konzervativne stranke. U maju 1943, uspostavio je vezu sa Vrhovnim štabom NOVJ-a, posle čega je priznao Partizanski pokret kao jedinu snagu koja se u Jugoslaviji bori protiv okupatora. Poražen je na izborima 1945, ali je posle pobede konzervativaca 1951. ponovo postao premijer. Autor je više knjiga. Dobio je Nobelovu nagradu za književnost 1953. godine, za delo Memoari iz Drugog svetskog rata, iako je poznato da ih nije on pisao nego tim stručnjaka.

41. - Ubijen Kaligula (Gaius Caesar Germanicus), rimski imperator
(Ancium, 31. 08. 12 - Rim, 24. 01. 41)

76. Rođen Hadrijan (Publius Aelius), rimski imperator
(Italika, 24. 01. 76 - Baia, 10. 07. 138)

1712. - Rođen Fridrih II Veliki, pruski kralj
(Berlin, 24. 01. 1712 - Potsdam, 17. 08. 1786)

1732. - Rođen Pjer Ogisten Karon de Bomarše, francuski književnik
(Pariz, 24. 01. 1732 - Pariz, 18. 05. 1799)

1846. - Osnovana prva čitaonica u Srbiji - Čitalište beogradsko

1858. - Rođen Kosta Glavinić, inženjer, profesor Velike škole u Beogradu, predsednik beogradske opštine
(Beograd, 24. 01. 1858 - Beograd, 25. 09. 1939)

1862. - Američki fizičar Tomas Alva Edison izvršio prvu uspešnu probu električne železnice

1879. - Počeo da izlazi list za vojne nauke "Ratnik"

1887. - Rođena Živana-Žanka Stokić, pozorišna glumica
(Rabrovo, 24. 01. 1887 - Beograd, 21. 07. 1947)

1895. - Umro lord Randolf Henri Spenser Čerčil, britanski političar i državnik
(Blenem, 13. 02. 1849 - London, 24. 01. 1895)

1905. - Rođen Jovan Tucakov, profesor Farmaceutskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Čurug, 24. 01. 1905 - Beograd, 22. 09. 1978)

1920. - Umro Amedeo Modiljani, italijanski slikar
(Livorno, 12. 07. 1884 - Pariz, 24. 01. 1920)

1941. - Rođena Slobodanka Caca Aleksić, reditelj, upravnik i umetnički direktor Pozorišta " Puž"
(Beograd, 24. 01. 1941)

1943. - Rođena Šeron Tejt, američka filmska glumica
(Dalas, 24. 01. 1943 - Los Anđeles, 09. 08. 1969)

1954. - Otvoren sportski kompleks Tašmajdan u Beogradu

1960. Rođena Nastasja Kinski, nemačka filmska glumica
(Berlin, 24. 01. 1960)

1977. - Osnovana plesna grupa "Lokice"

2000. - Umro Aleksandar - Saša Petrović, književnik i prevodilac
(Varaždin, 17. 10. 1921 - Beograd, 24. 01. 2000)

2003. - Umro Đovani- Đani Anjeli, italijanski automobilski magnat, direktor kompanije "Fiat"
(Torino, 12. 03. 1921 - Torino, 24. 01. 2003)

2004. Umrla Slobodanka - Boba Nedović, profesor Pravnog fakulteta, osnivač i prvi direktor Centra za slobodne izbore i demokratiju
(Beograd, 1955 - Beograd, 24. 01. 2004)

2006. - Umrla Slavica Milenković, novinar i urednik TV Beograd
(Vlasina, 18. 05. 1955 - Beograd, 24. 01. 2006)

2006. - Umro Božidar Prodanović, slikar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Pranjani, 14. 07. 1923 - Beograd, 24. 01. 2006)

2010. - Umro prof. dr Ljubiša Janković, direktor Ortopedsko-hirurške bolnice "Banjica" u Beogradu
(12. 04. 1926 - 24. 01. 2010)

[Bisernica]

25. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/3788195640-1.jpg


Na današnji dan 1899. godine Umro je srpski socijalista Vasa Pelagić. Ideju socijalizma u njenoj utopijskoj verziji prihvatio je u Rusiji, gde je boravio od 1864. do 1866. Na Moskovskom univerzitetu studirao je medicinu, istoriju i političku ekonomiju. U Brčkom, gde je bio učitelj, osnovao je srpsku čitaonicu, jednu od prvih u Bosni. Bio je arhimandrit i upravnik Srpske pravoslavne bogoslovije u Banja Luci, odakle ga je 1869. turska vlast prognala u Malu Aziju. Odatle se uz rusku pomoću spasao 1871. i tada dolazi u Srbiju. Učestvovao je u Hercegovačkom ustanku 1875. Raščinjen je, a zbog širenja socijalističkih ideja proterivan je i iz Srbije. Izvesno vreme proveo je i u psihijatrijskoj ustanovi a umro je u Požarevačkom zatvoru. Njegove knjige, popularne u svim srpskim krajevima, štampane su još za njegovog života u neverovatnih 250.000 primeraka. Dela: "Istorija bosansko-hercegovačke bune", "Odgovor na četiri društvena pitanja", "Spas Srbije i srpstva", "Socijalizam i osnovni preporođaj društva", "Nauka i radni narod", "Blagodatnik", "Preobražaj škole i nastave", "Nova nauka o javnoj nastavi", "Umovanje zdravog razuma", "Poslanica Bogu", "Koliko nas košta Bog i gospodar", "Narodni učitelj", "Rukovođa za srpsko-bosanske, hercegovačke, starosrbijanske i makedonske učitelje".

Danas je sreda, 25. januar, 25. dan 2012. Do kraja godine ima 341 dan.

1533. - Engleski kralj Henri VIII oženio se Anom Bolen, uprkos stavu pape - koji mu nije dozvolio razvod od prve supruge Katarine Aragonske. Henri III se ženio više puta pošto nije imao muških potomaka.

1627. - Rođen je irski hemičar i fizičar Robert Bojl, koji je otkrio zakon o odnosu pritiska i zapremine kod gasova i prvi je utvrdio razliku između smeše i hemijskog jedinjenja.

1736. - Rođen je francuski matematičar, mehaničar i astronom Luj Lagranž, koji je s 19 godina postao profesor matematike na Artiljerijskoj školi u Torinu, a potom je radio u Akademiji nauka u Berlinu i na Politehničkoj školi u Parizu. Objavio je niz radova iz oblasti teorije brojeva, varijacionog računa, teorije parcijalnih jednačina, nebeske mehanike, sferne astronomije. Mnoga Lagranžova otkrića nose njegovo ime. Dela:

"Analitička mehanika", "Teorija analitičkih funkcija I-II", "O libraciji Meseca", "O teoriji Jupiterovih satelita".

1874. - Rođen je engleski pisac Vilijam Somerset Mom, oštar kritičar britanskog društva. Dela: romani "Ljudski okovi", "Mesec i stoparac", "Kolači i pivo", "Pozorište", "Šareni veo", zbirke pripovedaka "Treptaj lista", "Na kineskom platnu", "Istok i Zapad", drame "Lejdi Frederika", "Hlebovi i ribe", "Sveti plamen".

1882. - Rođena je engleska književnica Virdžinija Vulf. Primenjivala je tehniku unutrašnjeg monologa i pisala je veoma istančanim intelektualnim stilom. Ostvarila je majstorske portrete, posebno žena iz viših slojeva engleskog društva. Osetljiva, zgrožena ratom 1941. je izvršila samoubistvo. Dela: romani "Izlet na svetionik", "Gospođa Delovej", "Godine", "Talasi", "Orlando", eseji "Sopstvena soba", "Između činova", "Smrt moljca", "Običan čitalac".

1904. - Izašao je prvi broj lista "Politika". Zahvaljujući specifičnom pristupu, razuđenosti tema, odmerenosti, nepristrasnom pristupu i visokoj informativnosti, ubrzo je postao najčitaniji srpski dnevni list. Geslo - koje su te novine sve vreme gajile - poštovati činjenice i držati distancu prema svima, uz nastojanje da se ne bude predaleko od vlasti, ali ni preblizu - uvek je donosilo proizvod vrhunskog kvaliteta. List je osnovao Vladislav Ribnikar, koji je bio i prvi urednik. Ta porodica sve do naših dana ostala je, na razne načine, privržena "Politici".

1921. - Reč "robot" prvi put se javno čula u Narodnom pozorištu u Pragu, na premijeri izvođenja komada "RUR" Karela Čapeka, gde je označila likove radnika koji se pojavljuju u predstavi, a potekla je od stare češke reči "robota", koja je nekad označavala ropski rad, a sada samo rad ili posao.

1924. - U francuskom gradu Šamoni počele su prve zimske Olimpijske igre.

1935. - Rođen je portugalski državnik Antonio Ramaljo Janeš, predsednik Portugala od 1976. do 1986.

1942. - Tajland je u Drugom svetskom ratu objavio rat Velikoj Britaniji i SAD.

1955. - Sovjetski Savez je formalno okončao ratno stanje s Nemačkom.

1971. - General Idi Amin oborio je vojnim udarom predsednika Ugande Miltona Obotea, ubrzo proglasio sebe predsednikom i zaveo strahovladu u toj afričkoj zemlji.

1978. - Umro je srpski pisac Skender Kulenović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, autor potresne poeme "Stojanka majka Knežopoljka". Posle Drugog svetskog rata bio je direktor drame u sarajevskom pozorištu i urednik beogradske izdavačke kuće "Prosveta". Dela: roman "Ponornica", poeme "Ševa", "Zbor derviša", drama "Svjetlo na drugom spratu", komedije "Đelidba", "Večera", soneti "Ocvale primule".

1983. - Kineske vlasti preinačile su u doživotnu robiju smrtnu kaznu izrečenu istog dana 1981. Mao Cedungovoj udovici Đang Ćin.

1987. - Umro je srpski slikar Predrag-Peđa Milosavljević, član Srpske akademije nauka i umetnosti, istaknuti predstavnik intimizma u srpskom slikarstvu. Studirao je prava u Subotici, a zatim je bio u diplomatskoj službi u Parizu, Madridu, Londonu. Međunarodnu reputaciju stekao je 1937. na izložbi u Parizu na kojoj je dobio "Gran pri". Napisao je eseje "Između trube i tišine" i dramu "Zopir".

1990. - Pakistanski premijer Benazir Buto rodila je devojčicu, postavši prva predsednica vlade neke zemlje koja je postala majka dok je obavljala premijersku dužnost.

1990. - Umrla je američka filmska glumica Lusi Džonson, poznata kao Ava Gardner, koja je nesvakidašnjom pojavom izmenila tip filmske lepotice i ostvarila niz uloga tajanstvenih i inteligentnih žena. Filmovi: "Ploveće pozorište", "Snegovi Kilimandžara", "Sunce se ponovo rađa", "Usamljena zvezda", "Naga Maja", "Noć iguane", "Pedeset pet dana u Pekingu", "Sudija za vešanje".

1991. - TV Beograd prikazala je tajno snimljen dokumentarni film o ilegalnom uvozu oružja u Hrvatsku, kao i monstruoznim namerama vezanim za likvidacije Srba i pripadnika JNA U Hrvatskoj. Duboko podeljeno Predsedništvo SFRJ nije donelo nikakvu konkretnu odluku ni nakon obelodanjivanja ovog snimka.

1991. - Skupština Makedonije (Sobranje) usvojila je Deklaraciju o nezavisnosti.

1996. - Parlamentarna Skupština Saveta Evrope odlučila je da u članstvo primi Rusiju.

1998. - Papa Jovan Pavle II okončao je petodnevnu posetu Kubi oštrom osudom američke ekonomske blokade tog karipskog ostrva.

1999. - U centralnom delu Kolumbije u zemljotresu je poginulo najmanje 1.200 ljudi.

2004. - Umro je srpski pozorišni režiser Ljubomir Draškić, dugogodišnji upravnik beogradskog pozorišta "Atelje 212". Tokom karijere režirao je više od 100 predstava, uključujući predstave "Kralj Ibi", "Maratonci trče počasni krug", "Kafanica, sudnica, ludnica", "Rado ide Srbin u vojnike" i "Radovan III".

2005. - Više od 300 hinduističkih hodočasnika poginulo je u stampedu u jednom hramu u zapadnoj indijskoj državi Maharaštra.

2006. - Na parlamentarnim izborima u Palestini pobedio je radikalni pokret Hamas.

2007. - Umro je ruski narodni umetnik Georgij Seleznjov, vodeći ruski bas. Diplomac Lenjingradskog konzervatorijuma, Seleznjov je od 1977. do 1993. godine bio jedan od vodećih solista Boljšoj teatra. Veliki deo njegovog repertoara sastojao se od komada ruske klasike. Najzapaženija partija Seleznjova bila je Boris Godunov iz istoimene opere Modesta Musorgskog, bio je i prvi izvođač partije basa u operi Musorgskog "Salambo". Rukovodio je katedrom solo pevanja peterburškog Konzervatorijuma.

[Bisernica]

27. januar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Prvi put 1840. proslavljen Sveti Sava kao školska slava.
Poznati trgovac i veliki dobrotvor Miša Anastasijević umro na danšnji dan 1885. Đuzepe Verdi najistaknutiji operski stvaralac 19. veka umro je 1901. godine.


Miša Anastasijević, poznati srpski trgovac i veliki dobrotvor, umro je na današnji dan 1885. godine u Bukureštu. Bavio se trgovinom solju. Imao je monopol na izvoz soli iz Vlaške i Moldavija, a kasnije i na uvoz soli iz Austro-Ugarske. Bio je jedan od najvećih trgovaca solju na Balkanu, što mu je donelo veliko bogatstvo. Pomagao je mnoge pisce prilikom štampanja njihovih knjiga, finansirao beogradsko čitalište i balove na dvoru kneza Aleksandra Karađorđevića, osnovao školu u Vlaškoj koju su đaci besplatno pohađali, opraštao trgovcima dugovae i davao pozajmice. Njegova najpoznatija zostavština je Kapetan-Mišino zdanje, velelepna građevina u kojoj se danas nalazi Rektorat Univerziteta u Beogradu.

Godine 1901. umro je Đuzepe Verdi, italijanski kompozitor. Verdi je, uz Vagnera, najistaknutiji operski stvaralac 19. veka. Još u ranim godinama pokazivao je smisao za muziku, a uz pomoć bogatog trgovca Barecija završio je studije na Milanskom konzervatorijumu. Prvu operu, "Oberto grof od Bonifacija", komponovao je 1839. godine. Sledile su: "Nabuko", "Lombardi", "Jovanka Orleanka", "Rigoleto", "Trubadur", "Travijata", "Moć sudbine", "Don Karlos", "Bal pod maskama", "Aida". Verdijevo delo izuzetno je popularno kod publike. Danas, više od sto godina posle kompozitorove smrti, ne postoji operska kuća kod nas i u svetu koja na repertoaru nema neku od njegovih popularnih opera.

1756 - Rođen Volfgang Amadeus Mocart, austrijski kompozitor (Salcburg, 27. 01. 1756 - Beč, 05. 12. 1791)

1777 - Rođen Lukijan Mušicki, episkop i književnik (Temerin, 27. 01. 1777 - Karlovac, 15. 03. 1837)

1814 - Umro Johan Gotlib Fihte, nemački filozof (Ramenau, 19. 05. 1762 - Berlin, 27. 01. 1814)

1826 - Rođen Mihail Saltikov-Ščedrin, ruski književnik (Spas-Ugol, 27. 01. 1826 - Petrograd, 10. 05. 1889)

1838 - Održan prvi diplomatski bal u Beogradu, domaćin bio izaslanik britanske krune, Džon Lojd

1840 - Prvi put proslavljen Sveti Sava kao školska slava u Srbiji

1871 - U Kragujevcu osnovana prva učiteljska škola u Kneževini Srbiji

1882 - Rođen Branko Popović, slikar, likovni kritičar, profesor Univerziteta u Beogradu
(Užice, 27. 01. 1882 - Beograd, 27. 11. 1944)

1922 - Umro Đovani Verga, italijanski književnik (Katanija, 31. 08. 1840 - Katanija, 27. 01. 1922)

1926 - Rođena Ingrid Tulin, švedska filmska glumica (Soleftea, 27. 01. 1926 - Stokholm, 07. 01. 2004)

1942 - Umro Petar Dobrović, slikar (Pečuj, 14. 01. 1890 - Beograd, 27. 01. 1942)

1943 - Rođen Jovan Maljoković, džez - muzičar, kompozitor i aranžer, osnivač i umetnički
direktor Valjevskog džez festivala, vođa "Balkan Salsa Benda" (Valjevo, 27. 01. 1943)

1944 - Prva grupa jugoslovenskih izbeglica stigla u egipatski logor El šat u Drugom svetskom ratu

1945 - Oslobođen koncentracioni logor Aušvic u Drugom svetskom ratu

1953 - Rođena Slobodanka Rakić - Šefer, slikarka (Duvanište, 27. 01. 1953)

1972 - Umrla Mahalija Džekson, američka džez-pevačica (Nju Orleans, 26. 10. 1911 - Čikago, 27. 01. 1972)

1973 - Mirovnim ugovorom u Parizu završen rat u Vijetnamu

1980 - Rođen Marat Safin, ruski teniser (Moskva, 27. 01. 1980)

2006 - Umro Johanes Rau, nemački političar i državnik, predsednik Nemačke (Vupertal, 16. 01. 1931 - Berlin, 27. 01. 2006)

2006 - Umro Nikica Kalođera, kompozitor i dirigent (Beograd, 19. 05. 1930 - Zagreb, 27. 01. 2006)

2007 - Umro Darko Goršek, novinar i urednik "Borbe" i "Naše borbe", jedan od osnivača Nezavisnog udruženja novinara Srbije (Ivanjica, 1941 - Beograd, 270102007)

2008 - Umro Suharto, indonežanski general, političar i državnik, predsednik Indonezije
(Solo, 08. 06. 1921 - Džakarta, 27. 01.2008)

2009 - Umro Džon Apdajk, američki književnik (Reding, 18. 03. 1932 - Danver, 27. 01. 2009)

2010. - Umro Džerom Dejvid Selindžer, američki književnik (Njujork, 01. 01.1919 - Korniš, 27. 01. 2010)

2010 - Umro Branko Ranitović, reditelj i scenarista (Bečej, 1926 - Rovinj, 27. 01. 2010)

[Bisernica]

28. januar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/23232_100000837542767_3301_n-1.jpg


Smrt franačkog kralja i rimsko - nemačkog cara Karla Velikog i rođenje Artura Rubinštajna, američkog pijaniste, obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 814. umro je franački car Karlo Veliki. Došao je na presto 768. i vladao je do smrti 814. Prekrojio je kartu čitave zapadne Evrope i proširio je Franačku državu od Severnog mora do Italije i od Atlantika do Češke. Papa Lav III krunisao ga je 800. za rimskog cara, što je bio čin s trajnim posledicama po istoriju Evrope.

Na današnji dan 1887. godine rođen Artur Rubinštajn, američki pijanista. Rubinštajn je bio čudo od deteta i svoj prvi javni nastup imao je već sa pet godina. Studirao je u Varšavi i Berlinu. Debitovao je sa tada čuvenim violinistom i dirigentom Jozefom Joakimom. Svirajući na koncertnim podijumima širom sveta dela Baha, Mocarta, Lista, Betovena i Šopena, Rubinštajn je demistifikovao pijanističku umetnost, odbacujući tvrdnje da biti pijanista znači voditi asketski život. Mekan ton, bogata interpretativna imaginacija, poštovanje notnog teksta i objektivan pristup autorui delu, karakteristike su njegovog odnosa prema muzici koju je izvodio. Pri kraju života, iako slep, svirao je po sećanju gotovo do poslednjeg dana, sačuvavši njemu svojstvenu neverovatnu životnu energiju.

1596. - Umro ser Frensis Drejk, engleski moreplovac i istraživač
(Devonšajr, oko 1541 - Puerto Belo, 28. 01. 1596)

1754. - Umro Ludvig Holberg, danski književnik
(Bergen, 03. 12. 1684 - Kopenhagen, 28. 01. 1754)

1812. - Rođen Ilija Garašanin (Savić), političar i državnik, ministar unutrašnjih i spoljnih poslova Srbije i predsednik Ministarskog saveta
(Garaši, 28. 01. 1812 - Beograd, 06. 1874)

1857. - Rođen Stojan Protić, novinar, političar i državnik, prvi predsednik Vlade Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca
(Kruševac, 28. 01. 1857 - Beograd, 28. 10. 1923)

1873. - Rođen Jovan Radonić, istoričar, akademik
(Mol, 28. 01. 1873 - Beograd, 25. 11. 1956)

1873. - Rođen Sidoni Gabrijel Kolet, francuska književnica, akademik , nosilac Ordena Legije časti
(Sen-Sover-an Pizaj, 28. 01. 1873 - Pariz, 08. 1954)

1878. - U Nju Hevnu puštena u rad prva telefonska centrala u svetu

1884. - Rođen Ogist Pikar, švajcarski fizičar i istraživač mora, prvi balonom dospeo u stratosferu
(Bazel, 28. 01. 1884 - Lozana, 25. 03. 1962)

1886. - Umro Jovan Subotić, političar i književnik, urednik "Letopisa Matice srpske"
(Dobrinci, 11. 02. 1817 - Zemun, 28. 01. 1886)

1886. - Nemački konstruktori Dajmler i Benc izložili prvi automobil sa motorom sa unutrašnjim sagorevanjem

1895. - Prvi telefonski koncert u Beogradu priređen u čast Nikole Tesle u organizaciji
Poštansko - telegrafske zadruge

1898. - Rođen Milan Konjović, slikar
(Sombor, 28. 01. 1898 - Sombor, 20. 10. 1993)

1912. - Rođen Milan Vasić, slikar i scenograf
(Lazarevac, 28. 01. 1912)

1914. - Rođen Dušan Busančić, hornista, član Simfonijskog orkestra Radio Beograda,
profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, osnivač studija horne u Srbiji
(Sarajevo, 28. 01. 1914 - Beograd, 19. 11. 2007)

1928. - Rođen Rože Vadim (Plemjenikov), francuski filmski reditelj
(Pariz, 28. 01. 1928 - Pariz, 11. 02. 2000)

1931. - Rođen Radislav Majo Đurović, književnik, osnivač i prvi upravnik Malog pozorišta "Duško Radović", sekretar Kulturno-prosvetne zajednice Beograda
(Danilovgrad, 28. 01. 1931- Beograd, 01. 12. 2006)

1943. - Rođen Miodrag Andrić - Ljuba Moljac, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 28. 01. 1943 - Zagreb, 22. 01. 1989)

1948. - Rođen Mihail Barišnjikov, sovjetski baletski igrač, umetnički direktor Američkog baletskog teatra
(Riga, 28. 01. 1948)

1949. - Umro Vilijem Batler Jejts, irski književnik, nobelovac
(Sadmonton, 13. 06. 1865 - Menton, 28. 01. 1949)

1955. - Rođen Nikola Sarkozi, francuski političar i državnik, predsednik Francuske
(Pariz, 28. 01. 1955)

1957. - Rođena Mirjana Karanović, pozorišna, filmska i TV glumica, profesor i rektor
Univerziteta umetnosti "Braća Karić"
(Beograd, 28. 01. 1957)

1958. - Premijera predstave "Bajka o caru i pastiru", autora Boška Trifunovića, u režiji Miroslava Belovića, na sceni pozorišta "Boška Buha"- posle" Mišolovke" i "Plave ptice" najduže izvođena predstava u svetu

1964. - Rođen Rasim Ljajić, lekar, novinar i političar, predsednik Socijaldemokratske partije - Srbije, ministar za nacionalne i etničke zajednice i ministar rada i socijalne politike Srbije
(Novi Pazar, 28. 01. 1964)

1967. - Premijera predstave "Živeo život Tola Manojlović" na sceni Ateljea 212

1981. - Usvojena Konvencija Saveta Evrope o zaštiti lica u odnosu na automatsku obradu ličnih - podataka, tim povodom se 28. januar obeležava kao Dan zaštite podataka o ličnosti

1990. - Umro Tode Čolak, književnik, profesor Univerziteta u Beogradu
(Knin, 03. 01. 1940 - Beograd, 28. 01. 1990)

1996. - Umro Josif Brodski, ruski književnik, nobelovac
(Lenjingrad, 24. 05. 1940 - Njujork, 28. 01. 1996)

2001. - Umro Borivoje Simić, dirigent i kompozitor, dirigent i rukovodilac Hora RTB-a
(Beograd, 01. 11. 1920 - Beograd, 28. 01. 2001)

2001. - Umro Ranko Marinković, književnik, profesor Akademije za pozorišnu umetnost u
Zagrebu
(Vis, 22. 02. 1913 - Zagreb, 28. 01. 2001)

2002. - Umrla Astrid Lindgren, švedska književnica
(Smaland, 14. 11. 1907 - Stokholm, 28. 01. 2002)

2003. - Umro Miloš Milutinović, fudbaler i trener
( Bajina Bašta, 05. 02. 1933 - Beograd, 28. 01. 2003)

2004. - Nestao Artur Takač, atletičar, sportski radnik član Olimpijskog komiteta Srbije i Crne Gore
(Višnji Kubin, 1918 - Kopaonik, 28. 01. 2004)

2006. - Umro Duško Trifunović, književnik i novinar, urednik TV Beograd
(Sijekovac,13. 09. 1933 - Novi Sad, 28. 01. 2006)

2008. - Umro Hristodulos (Hristos Paraskevidis), dr teologije, arhiepiskop atinski i cele Grčke
(Ksanti, 1939 - Atina, 28. 01. 2008)

[Bisernica]

29. januar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan rođeni ruski književnik Anton Pavlovič Čehov i jedan od najznačajnijih srpskih pesnika 20. veka Branko Miljković.


Godine 1860. rođen je ruski pisac Anton Pavlovič Čehov, čiji stil se odlikuje jednostavnošću, izvanrednim darom zapažanja i specifičnom atmosferom, bliskom impresionističkom postupku. Pozorištu je otvorio nove puteve i sam je stvorio novi dramski oblik "lirsku dramu". Izvršio je ogroman uticaj na svetsku literaturu, posebno dramu. Dela: drame "Galeb", "Tri sestre", "Ujka Vanja", "Višnjik", novele i pripovetke "Čovek u futroli", "Arhijerej", "Kuća na sprat", "Dušica", "Tri godine", "Ogrozd","Paviljon broj 6", "Stepa", "Seljaci", "Činovnikova smrt", "U uvali", zbirke humoreski "Melpomenine bajke", "Šarene priče".

Na današnji dan 1934. godine rođen je Branko Miljković, jedan od najznačajnijih srpskih pesnika 20. veka. Počeo je da piše kao srednjoškolac, a 1957. godine objavio je prvu zbirku pesama "Uzalud je budim". Bio je liričar snažnog intlektualnog pogleda na svet. Izuzetne verbalne invencije, nošena žarom unutrašnje vatre Miljkovićeva poezija je zaokupljena fenomenom smrti i nestajanja. Napisao je zbirke pesama: "Poreklo nade", "Vatra i ništa", "Krv koja svetli", "Pesme" i "Smrću protiv smrti" (sa Blažom Šćepanovićem). Nadahnuto je prevodio moderne ruske i francuske pesnike.

1412.- Despot Stefan Lazarević potpisao Zakon o rudnicima i Statut grada Novo Brdo

1825.- Izbila Đakova buna protiv režima knjaza Miloša Obrenovića

1866.- Rođen Romen Rolan, francuski književnik, nobelovac (Klamsi, 29. 01. 1866 - Vezele, 30. 12. 1944)

1889.- Samoubistvom okončali život Franc Rudolf Habsburški, austrijski prestolonaslednik i njegova ljubavnica baronesa Marija Večera u lovačkom dvorcu Majerling kraj Beča

1899.- Umro Alfred Sislej, francuski slikar (Pariz, 30. 10. 1839 - Fontenblo, 29. 01. 1899)

1905.- Umro Miloš Cvetić, pozorišni glumac, reditelj i književnik (Čurug, 26. 06. 1845 - Beograd, 29. 01. 1905)

1909. - Rođen Radivoje-Raća Marković, novinar i urednik Radio Beograda, publicista i sportski radnik (Majur, 29. 01. 1909 - Beograd, 19. 07. 1979)

1924. - Rođen dr Gašo Mijanović, profesor Pravnog fakulteta u Sarajevu, prvi predsednik Ustavnog suda Republike Srpske(Mosko, 29. 01. 1924 - 04. 05. 2007)

1929.- Rođen Sima Ćirković, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Osijek, 29. 01. 1929 - Beograd,14. 11. 2009)

1931.- Rođen Đorđe Đurđević, pozorišni i radio reditelj, kritičar i publicista (Veliko Vukovje, 29. 01. 1931)

1934.- Umro Branimir Ćosić, književnik (Štitar, 13. 09. 1903 - Beograd, 29. 01. 1934)

1945.- Rođen Ratomir - Rale Damjanović, književnik, recitator, novinar i urednik Drugog programa Radio Beograda (Donji Tovarnik, 29. 01. 1945)

1954.- Rođena Opra Gejl Vinfri, američka TV voditeljka i filmski producent (Košjusk, 29. 01. 1954)

1957. - Umro Milorad Pavlović Krpa, novinar, književnik i prevodilac, profesor Vojne akademije u Beogradu (Beograd, 04. 10. 1865 - Beograd, 29. 01. 1957)

1961.- Rođen Gorjan Korunoski, dirigent, pijanista i kompozitor, umetnički direktor i šef - dirigent Opere Madlenianum (Prilep, 29. 01. 1961 - Beograd, 06. 12. 2005)

1963.- Umro Robert Frost, američki književnik (San Francisko, 26. 03. 1874 - Boston, 29. 01. 1963)

1994.- Umrla Urlike Majer, austrijska skijašica, svetska šampionka u alpskom skijanju (Rauris, 22. 10. 1967 - Murau, 29. 01. 1994)

2003.- Umrla Natalija Dudinska, ruska balerina, profesor Akademije ruskog baleta (Harkov, 21. 08. 1912 - Sankt Petersburg, 29. 01. 2003)

2005.- Umro Živorad- Žika Mitrović, filmski reditelj i scenarista (Beograd, 03. 09. 1921 - Beograd, 29. 01. 2005)

2005.- Umro Efraim Kišon, izraelski književnik (Budimpešta, 23. 08. 1924 - Majstersrute, 29. 01. 2005)

- 2006.Umro Nam Džun Pajk, korejski glumac i video - umetnik (Seul, 20. 07. 1932 - Majami, 29. 01. 2006)

2008. - Umrla Margaret Truman Danijel, književnica i novinar, ćerka američkog predsednika Harija Trumana (Independens, 17. 02. 1924 - Čikago, 29. 01. 2008)

2009. - Umro prim.dr Miroslav Radovanović, epidemiolog, načelnik Epidemiološkog odeljenja VMA (1926 - Beograd, 29. 01. 2009)
2009.- Umro Aleksandar Veselinović, operski pevač, solista Beogradske opere (1931 - Beograd, 29. 01. 2009)

[Bisernica]

30. januar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan Hitler došao na vlast, rođen Franklin Delano Ruzvelt, ubijen Mahatma Gandi i umro Slobodan Marković-Libero Markoni.


1933.- Adolf Hitler postao nemački kancelar. To je bio praktično uvod u proglašenje Nacional socijalizma za zvaničnu nemačku ideologiju, političku i vojnu doktrinu, što će svet uvesti u skoro šestogodišnji rat sa najmanje 60. 000. 000 žrtava i velikim materijalnim razaranjima i ljudskim patnjama.

1882.- Rođen Franklin Delano Ruzvelt, američki političar i državnik, predsednik SAD (Njujork, 30. 01. 1882 - Vorm Springs, 12. 04. 1945) Frenklin Delano Ruzvelt je 32. američki predsednik. Zemlju je vodio u veoma teškom periodu ekonomske krize i Drugog svetskog rata. Pokretanjem ekonomskog programa pozanatog kao Nju dil ili Novi sporazum izveo je privredu SAD iz krize, a sa početkom rata učunio je i prvom ekomonijom sveta, što je i danas. Iako jedan od tvoraca pobede u Drugom velikom,svetskom ratu, Ruzvelt nije doživeo njegov kraj, jer je umro aprila 1945. Frenklin Ruzvelt je jedini predsednik koji je SAD vodio u tri manadata. Taj izuzetak omogućio je mu je rat.

1948.- Ubijen Mahatma Gandi (Mohandas Karamhand Gandi), indijski nacionalni vođa (Porbandar, 02. 10. 1869 - Delhi, 30. 01. 1948)

Mohandas Karamhand Gandi, isto tako poznat kao Mahatma Gandi je indijski političar i mislilac poznat po tome što je uspešno vodio pokret za oslobođenje Indije od vlasti Britanije i popularizovao nenasilne metode u ostvarivanju političkih ciljeva.

Rođen u Indiji, u mladosti se školovao za advokata u Londonu, a posle živeo JAR gde je počeo pokret za građanska prava indijskih doseljenika. Godine 1914.vratio se u Indiju gde se nakon prvog svetskog rata pridružio Indijskom nacionalnom kongresu i postao jedan od njegovih vođa. Koristeći svoju harizmu, tu je organizaciju transformisao u masovni pokret i započeo seriju nenasilnih akcija s ciljem da Indija dobije nezavisnost.Zbog toga je više puta hapšen, ali su njegovi napori konačno urodili plodom godine 1947. kada je Britanija odlučila da Indiji da nezavisnost.

Gandi je pao kao žrtva atentata od ruke radikalnog hindusa Nathurama Vinajaka Godsea.

1990.- Umro Slobodan Marković-Libero Markoni, novinar i književnik (Skoplje, 26. 10. 1928 - Beograd, 30. 01. 1990) Prvu zbirku pesama Slobodan Marković objavio je 1949, a poslednju, 1990. godine. Napisao je više od 60 knjiga u kojima su zastupljene različite književne forme: poezija, proza, drame, putopisi, filmska i TV scenarija, prepevi, predgovori, eseji... Baveći se više od 4 decenije novinarstvom, sarađivao je u preko 160 listova i časopisa širom nekadašnje Jugoslavije. Najduže je radio u listu "Borba". Čubura, deo Beograda u kome je proveo najveći deo života, ovekovečena je u njegovim pesmama, reportažama, slikama i crtežima.

1804.- Rođen Sima Andrejević - Igumanov, trgovac i dobrotvor (Prizren, 30. 01. 1804 - Prizren, 23. 02. 1882)

1923.- Rođen Branko Ilić, spiker RTB-a (Skoplje, 30. 01. 1923)

1927.- Rođen Ulof Palme, švedski političar i državnik, premijer Švedske (Stokholm, 30. 01. 1927 - Stokholm, 28. 02. 1986)

1930.- Rođen Džin Hekman, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (San Bernardino, 30. 01. 1930)

1933.- Adolf Hitler postao nemački kancelar

1937.- Rođena Vanesa Redgrejv, britanska pozorišna, filmska i TV glumica (London, 30. 01. 1937)

1937.- Rođen Boris Vasiljevič Spaski, ruski šahovski velemajstor, svetski prvak (Lenjingrad, 30. 01. 1937)

1945.- Ruska podmornica torpedovala brod "Vilhelm Gustlof " sa nemačkim izbeglicama, pri čemu je život izgubilo oko 9.000 putnika

1951.- Rođen Fil Kolins, britanski rok- muzičar, član grupe "Dženezis" (London, 30. 01. 1951)

1951.- Umro Ferdinand Porše, nemački konstruktor automobila (Mefersdorf, 03. 09. 1875 - Štutgart, 30. 01. 1951)

2000.- Umro Slavko Janevski, književnik, akademik (Skoplje, 11. 01. 1920 - Skoplje, 30. 01. 2000)

2006.- Umrla Koreta Skot King, američka filmska glumica, supruga Martina Lutera Kinga (Merion, 27. 04. 1927- Meksiko Siti, 30. 01. 2006)

2006.- Umro Slobodan Boda Marković, reditelj, urednik Dramskog programa Radio Beograda (Beograd, 08. 12. 1935 - Beograd, 30. 01. 2006)

2007.- - Umro Sidni Šeldon (Šehtel), američki književnik, dobitnik "Oskar"-a (Čikago, 11. 02. 1917 - Rančo Miraž, 30. 01. 2007)

2009.- Umro dr Branimir Ristić, specijalista ftiziolog- radiolog, direktor Zavoda za onkologiju i radiologiju Kladovo, doajen srpske onkologije (1933 - Kladovo, 30. 01. 2009)

[Bisernica]

31. januar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Slavni pesnik Laza Kostić rođen na današnji dan 1841. godine. Nemački feldmaršal Fridrih fon Paulus potpisao kapitulaciju svojih jedinica 31. januara 1943, čime je okončana Staljingradska bitka.

Slavni srpski pesnik i pisac Laza Kostić rođen je na današnji dan 1841. godine, u Kovilju. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, ginmnaziju u Novom Sadu, Pančevu i Budimu, a Prava na univerzitetu u Pešti. Kostić je snažno uticao na srpsko društvo svoga vremena. Bio je pokretač i urednik književnih i političkih listova i blizak saradnik Svetozara Miletića. Svoje književno stvaralaštvo počeo u jeku romantizma, u vreme Zmaja i Đure Jakšića. Za deset godina bavljenja književnošću, ušao je u red najvećih pesnika i postao najpoznatiji predstavnik srpskog romantizma. Napisao je oko 150 lirskih i dvadestak epskih pesama, balada i romansi. Bio je začetnik srpske avangardne lirike. Kao poliglota i čovek velike erudicije istakao se i prevođenjem dela Vilijama Šekspira. Kostić je bio i prvi predsednik 1882/83. Srpskog novinarskog društva. Najpoznatija dela Laze Kostića su: poetične tragedije Maksim Crnojević, Pera Segedinac, rasprave Kritički uvod u opštu filozofiju, O Jovanu Jovanoviću Zmaju, njegovu pevanju, mišljenju i pisanju, Osnova lepote u svetu, lirske pesme Među javom i međ' snom i Santa Marija della Salute.

Feldmaršal Vermahta Fridrih fon Paulus potpisao je kapitulaciju svojih jedinica 31. januara 1943. godine. Bio je to kraj Staljingradske bitke. Poslednje nemačke trupe predale su se Crvenoj armiji 2. februara. Slom nemačkih trupa i njihovih saveznika, kod Staljingrada, označio je početak kraja Trećeg rajha. Sredinom novembra 1942, sovjetska armija prešla je u ofanzivu i okružila nemačke snage, zarobivši 91.000 vojnika, uglavnom iz sastava Četvrte i Šeste nemačke oklopne armije, uključujući komandanta Paulusa, 24 generala i 2.500 oficira. U bici kod Staljingrada poginulo je oko 740.000 nemačkih, italijanskih, mađarskih, rumunskih i hrvatskih vojnika.

1797. - Rođen Franc Peter Šubert, austrijski kompozitor
(Himelpfortgrund, 31. 01. 1797 - Beč, 19. 11. 1828)

1878. - Vranje oslobođeno od Turaka

1919. - Rođena Džin Simons, britanska pozorišna, filmska i TV glumica
(London, 31. 01. 1919 - Santa Monika, 22. 01. 2010)

1921. - Rođen Mario Lanca, italijanski operski opevač
(Filadelfija, 31. 01. 1921- Rim, 07. 10. 1959)

1924. - Rođen Tengiz Abuladze, gruzijski filmski reditelj
(Kutaisi, 31. 01. 1924 - Tbilisi, 06. 03. 1994)

1928. - Rođen Dušan Džamonja, hrvatski vajar
(Strumica, 31. 01. 1928 - Zagreb, 14. 01. 2009)

1932. - Rođen Tomislav Kaloperović, fudbaler, trener i sportski radnik
(Obrenovac, 31. 01. 1932- Beograd, 15. 01. 2002)

1933. - Umro Džon Golsvorti, engleski književnik, nobelovac
(Kingston Hil, 14. 08. 1867 - Hemsted, 31. 01. 1933)

1937. - Rođen Ivan Klajn, lingvista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Beograd, 31. 01. 1937)

1944. - Rođena Vesna Nestorović, spiker TV Beograd (Beograd, 31. 01. 1944)

1944. - Umro Žan Žirodu, francuski književnik
(Belak, 29. 10. 1882 - Pariz, 31. 01. 1944)

1962. - Umro Petar - Pjer Križanić, karikaturista i književnik, jedan od osnivača "Ošišanog ježa" (Glina, 19. 05. 1890 - Beograd, 31. 01. 1962)

1974. - Umro Semjuel Goldvin, američki filmski producent
(Varšava, 27. 08. 1884 - Holivud, 31. 01. 1974)

1988. - Umro Nedeljko Gvozdenović, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Mostar, 24. 02. 1902 - Beograd, 31. 01. 1988)

1996. - Umro Martin Jonaš, slikar-naivac, osnivač prve seoske galerije slika u Kovačici(Kovačica, 09. 05. 1924 - Pančevo, 31. 01. 1996)

1996. - Umro Dragan-Bata Ognjenović, karatista, reprezentativac, profesionalni prvak Evrope u ful-kontaktu i prvak sveta u kik-boksu (Nikšić, 1958 - Nikšić, 31. 01. 1996)

1997. - Umro Sveta Lukić, književnik i književni kritičar, urednik TV Beograd (Beograd, 18. 10. 1931 - Beograd, 31. 01. 1997)

2002. - Umro Predrag Vranicki, filozof, profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu, akademik (Benkovac, 02. 01. 1922 - Zagreb, 31. 01. 2002)

2002. - Umro Miladin Korać, ekonomista, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu(Valjevo, 02. 04. 1924 - Beograd, 31. 01. 2002)

2003. - Umro Miloš Mišović, novinar NIN-a i "Danas"-a i publicista
(Čajetina, 1917 - Beograd, 31. 01. 2003)

2007. - Umro Kosta Carina, književnik, publicista, filmski radnik i prevodilac (06. 02. 1927 - Beograd, 31. 01. 2007)

2008. - Umro Aleksandar Saša Nikašinović, novinar, jedan od osnivača i urednik lista "Danas", glavni i odgovorni urednik studentskog lista "Indeks" (Bavanište, 14. 12. 1941 - Beograd, 31. 01. 2008)

2010. - Umro Tomas Eloj Martines, argentinski pisac i novinar
(Tukuman, 16. 07. 1934 - Buenos Aires, 31. 01. 2010)

[Bisernica]

1. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Danas se obeležava Dan Novog Sada. Na današnji dan 1870. godine Gogoljev "Revizor" je prvi put izveden na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu. Ruski političar i državnik Boris Jeljcin rođen je na današnji dan 1931. godine.

Na današnji dan, 1748. godine ustanovljeno je ime grada Novi Sad. Ukazom austrijske carice Marije Terezije Racka, varoš (Srpski grad) dobila je 1748. godine naziv Neoplanta i status slobodnog kraljevskog grada. Srbi su ga zvali Novi Sad, a grad je zahvaljujući privilegijama i ekonomskim povlasticama ubrzo prednjačio u odnosu na ostala mesta u Vojvodini. Osnovane su mnoge škole, pokrenuti časopisi, osnovana Matica srpska... Grad je postao snažan srpski kulturni centar, poznat pod imenom "srpska Atina", ali i industrijski, naučni i trgovinski centar Vojvodine i Srbije.

Boris Jeljcin, ruski političar i državnik, prvi predsednik Ruske Federacije rođen je na današnji dan 1931. godine. Po obrazovanju je inženjer, a član KPSS-a postao je 1961. godine. Od sredine sedamdesetih godina 20. veka počeo je sa uspinjanjem u stranačkoj hijerarhiji, ali u prvi plan je došao pošto ga je Gorbačov, kao čoveka od poverenja, doveo u Moskvu i imenovao šefom gradske organizacije KPSS-a. Na toj dužnosti Jeljcin se iskazao izuzetnim organizatorskim sposobnostima, ali je uskoro došao u sukob s Gorbačovom, jer je zagovarao radikalnije provođenje perestrojke. Pod veću pažnju javnosti dolazi u maju 1990. godine kada je izabran za predsednika ruskog parlamenta u kojem je otvoreno promovisao ideju ruske nezavisnosti. U junu 1991. godine izbaran je za prvog predsednika Ruske Federacije.

1805 - Rođen Luj Ogist Blanki, francuski socijalista i revolucionar
(Puže Tenie, 1.2.1805 - Pariz, 1.1.1881)

1860 - Rođen Milan Rešetar, filolog, profesor Univerziteta u Beogradu
(Dubrovnik, 1.2.1860 - Firenca, 14.1.1942)

1870 - Gogoljev Revizor prvi put izveden na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1874 - Rođen Hugo fon Hofmanštal, austrijski književnik
(Beč, 1.2.1874 - Beč, 15.7.1929)

1874 - Rođen Svetislav Stefanović, lekar, književnik i prevodilac
(Novi Sad, 1.2.1874 - Beograd, 11.1944)

1893 - Američki fizičar i pronalazač Tomas Edison otvorio u Vest Orindžu prvi filmski studio u svetu

1895 - Rođen Džon Ford, američki filmski reditelj
(Portland, 1.2.1895 - Palm Springs, 1.9.1973)

1901 - Štampan prvi broj časopisa Srpski književni glasnik

1901 - Rođen Klerk Vilijem Gebl, američki filmski glumac, dobitnik "Oskara"
(Kadis, 1.2.1901 - Holivud, 16.11.1960)

1918 - Pobuna bokeljskih mornara u Prvom svetskom ratu

1922 - Rođena Renata Tebaldi, italijanska operska pevačica
(Pezaro, 1.2.1922 - San Marino, 19.12.2004)

1922 - Rođena Sofija-Soja Jovanović, filmski, pozorišni i TV reditelj
(Beograd, 1.2.1922 - Beograd, 22.4.2002)

1923 - Rođen Danilo Purić, političar, diplomata, novinar, glavni urednik i direktor Politike (Mileševo, 1.2.1923 - Beograd, 26.4.2005)

1924 - Rođena Milosava-Mila Caričić-Stojnić, slavista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu
(Berane, 1.2.1924 - Beograd, 22.5.2003)

1928 - Rođen Živojin Kovačević, slikar, dizajner i ilustrator
(Beograd, 1.2.1928 - 22 .4.2009)

1928 - Rođen Tom Lantoš, američki političar, predsedavajući Komiteta za spoljne odnose Predstavničkog doma američkog Kongresa
(Budimpešta, 1.2.1928 - Betesda, 11.2.2008)

1932 - Rođen Ivan Vanja Drah, hrvatski pozorišni, filmski i TV glumac
(Bošnjaci, 1.2.1932 - Zagreb, 6.9.2009)

1933 - Rođena Svetlana Velmar-Janković, književnica, akademik
(Beograd, 1.2.1933)

1944 - Umro Pit Mondrian, holandski slikar
(Amersfort, 7.3.1872 - Njujork, 1.2.1944)

1945 - Štampan prvi broj Službenog lista Jugoslavije

1946 - Proglašena Mađarska Republika

1950 - Osnovan Železnički muzej u Beogradu

1950 - Rođen Zoran Kalezić, pevač
(Danilovgrad, 1.2.1950)

1953 - Otvorena Galerija fresaka u Beogradu

1966 - Umro Baster Kiton (Džozef Frensis), američki filmski glumac i režiser
(Kanzas, 4.10.1896 - Holivud, 1.2.1966)

1994 - Umro Radovan Samardžić, istoričar i književnik, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, direktor Balkanološkog instituta SANU, akademik
(Sarajevo, 22.10.1922 - Beograd, 1.2.1994)

1997- Umro Nikola Božić, vojni istoričar i publicista
(Grabovac, 1925 - Novi Sad, 1.2.1997)

1998 - Umrla Branka Milošević, novinar i urednik Programa 202 Radio Beograda
(Beograd, 24.1.1955 - Beograd, 1.2.1998)

2002 - Umro Zvonimir Penđer, elektroinženjer, ton-majstor Radio Beograda
(Beograd, 4.7.1940 - Beograd, 1.2.2002)

2003 - Američki spejs-šatl Kolumbija srušio se nad Teksasom, poginulo 7 astronauta

2007 - Umro Srba Mitrović, književnik i prevodilac
(Lalinac, 23.12.1931 - Beograd, 1.2.2007)

2007 - Umro Đan Karlo Menoti, italijanski kompozitor, osnivač festivala "Dva sveta"
(Kadeljano, 7.7.1911 - Monte Karlo, 1.2.2007)

2008 - Umro Pavle Martinović, fudbaler OFK Beograda i sportski radnik
(Bajice, 1929 - Beograd, 1.2.2008)

2010 - Stupio na snagu Prelazni trgovinski sporazum Evropske unije i Srbije

2010 - Umro Džastin Mentel, američki filmski glumac
(Ostin, 16.12.1982 - Blenčardvil, 1.2.2010)

[Bisernica]

2. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan 1727. godine osnovana prva srpska škola u Beogradu. Književnik i akademik Ljubomir Nenadović umro 2. februara 1895. Staljingradska bitka, prekretnica Drugog svetskog rata, završena je na današnji dan 1943. godine.


Na današnji dan 1727. godine u Beogradu osnovana prva srpska škola. Do početka 18. veka Beograd je nekoliko vekova živeo bez srpskih prosvetnih ustanova. Svoju prvu javnu školu Beograd je dobio 1613. godine. Bila je to isusovačka gimnazija koju je osnovao Bartol Kašić. Imala je 32 učenika i bila je otvorena za sve, bez obzira na veru i naciju. Radila je do 1623. godine, a kasnije je njen rad obnovljen u 18. veku. Godine 1717. Beograd su zauzeli Austijanci i doveli misionare, što je izazvalo negodovanje pravoslavnog stanovništva, za koje je pokatoličenje značilo isto što i denacionalizacija. Tadašnji mitropolit beogradski Mojsije Petrović stoga se 1721. godine obratio ruskom caru Petru Velikom da mu iz Rusije pošalje učitelje. Ubrzo je iz Rusije stigao učitelj Maksim Suvorov donoseći sa sobom sedamdeset gramatika, deset rečnika i četiri stotine bukvara. Predavanja su počela 1727. godine. Suvorov je okupio oko 50 učenika, koje je učio "desjatosloviji", bukvaru i računici. Nažalost prva beogradska škola nije bila dugog veka. Već 8. septembra iste godine, Suvorov je morao da je raspusti, jer su mu se đaci razišli zbog jesenje berbe. Novi početak prosvetne delatnosti Beograd je doživeo tek posle oslobođenja od Turaka, kada je pored 2 male osnovana i Velika škola.

Književnik i akademik Ljubomir Nenadović umro je na današnji dan 1895. godine. Ljubomir Nenadović se školovao u Beogradu, Pragu, Berlinu i Hajdelbergu. Bio je profesor Liceja u Beogradu i načelnik Ministarstva prosvete Srbije. U Carigradu je boravio kao diplomatski službenik. Svoje mesto u srpskoj književnosti Nenadović je stekao putopisima iz Švajcarske, Francuske, Italije, Nemačke i Crne Gore. Zanimljiva, prijatna za čitanje i veoma popularna, njegova pisma se odlikuju liberalnim pogledima, ljubavlju prema slobodi i pravdi, vedrinom, duhovitošću i lepotom stila. Pisao je pesme od kojih su najpoznatije: "Popara", "Kuzman", "Stolar", "Berber Trajko". Za sobom je ostavio i više poučnih priča. Uređivao je list "Šumadinka", a bavio se i prevođenjem sa francuskog jezika.

1536. - Osnovan Buenos Aires

1556. - U najjačem zemljotresu u istoriji čovečanstva, koji je pogodio Kinu, poginulo 900 hiljada ljudi

1594. - Rođen Đovani Pjerluiđi da Palestrina, italijanski kompozitor (Palestrina,1525 - Rim, 02. 02. 1594)

1882. - Rođen Džems Džojs, irski književnik (Dablin, 02. 02. 1882 - Cirih, 13. 01. 1941)

1895. - Rođen Nedeljko Čabrinović, tipografski radnik, revolucionar, učesnik Sarajevskog atentata (Sarajevo, 02. 02. 1895 - Terezin, 20. 01. 1916)

1901. - Rođen Jaša Hajfec, litvanski violinista (Vilna, 02. 02. 1901 - Los Anđeles, 12. 12. 1987)

1904. - Rođen Valerij Čkalov, ruski pilot, preleteo Severni pol, svetski rekorder u letu na daljinu, heroj Sovjetskog Saveza (Vasiljevo, 02. 02. 1904 - Moskva, 15. 12. 1938)

1907. - Umro Dmitrij Ivanovič Mendeljejev, ruski hemičar, autor prirodnog sistema hemijskih elemenata (Tobolsk, 08. 02. 1834 - Petrograd, 02. 02. 1907)

1908. - Umro Milovan Glišić, književnik (Gradac, 19. 01. 1847 - Dubrovnik, 02. 02. 1908)

1923. - Rođen Svetozar Gligorić, šahovski velemajstor, novinar i publicista (Beograd, 02. 02. 1923)

1924. - Rođena Mira Alečković, književnica, urednik dečjih i omladinskih listova i časopisa, predsednik Društva Jugoslavija-Francuska, predsednik Udruženja književnika Srbije, nosilac dva Ordena Legije časti (Novi Sad, 02. 02. 1924 - Beograd, 27. 02. 2008)

1924. - Umro Aleksa Šantić, književnik (Mostar, 27. 05. 1868 - Mostar, 02. 02. 1924)

1925. - Proradila železnička trasa uskog koloseka od Beograda preko Užica i šarganskih prevoja, prema Višegradu i Dubrovniku

1926. - Rođen Danilo Nikolić, književnik (Split, 02. 02. 1926)

1932. - Rođena Bosiljka Boci, pozorišna i filmska glumica (Sremska Mitrovica, 02. 02. 1932 - Beograd, 20. 12. 1997)

1932. - U Ženevi počela prva svetska konferencija o razoružanju

1938. - Rođen Žan-Luj Dima, francuski dizajner, kreator "birkin" tašne (Pariz, 02. 02. 1938 - Pariz, 01. 05. 2010)

1939. - Rođen Emir Dragulj, akademski slikar, grafičar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Mravinjac, 02. 02. 1939 - Beograd, 23. 05. 2002)

1940. - Umro Vsevold Majerhold, sovjetski pozorišni glumac, reditelj i teatrolog
(Penza, 28. 01. 1874 - Moskva, 02. 02. 1940)

1947. - Rođena Fara Fosit, američka filmska glumica (Korpus Kristi, 02. 02.1947 - Santa Monika, 25. 06. 2009)

1947. - Osnovano Oblasno narodno pozorište u Zaječaru, danas Pozorište "Zoran Radmilović"

1968. - Umro Ivan Ribar, dr prava, predsednik Skupštine Kraljevine SHS i Prezidijuma FNRJ
(Vukmanić, 21. 01. 1881 - Zagreb, 02. 02. 1968)

1970. - Umro Bertran Rasel, književnik i filozof, nobelovac (Trilek, 18. 05. 1872 - Penridentri, 02. 02. 1970)

1971. - Potpisana Ramsarska konvencija o vlažnim staništima od međunarodnog značaja, u spomen na ovaj događaj 2. februar se obeležava kao Svetski dan močvara

1996. - Umro Slavoljub Stefanović - Ravasi, TV reditelj (Čačak, 29. 06. 1927 - Beograd, 02. 02. 1996)

1996. - Umro Džin Keli, američki pevač, filmski glumac i baletski igrač (Pitsburg, 23. 08. 1912 - Los Anđeles, 02. 02. 1996)

2000. - Umro Dragan Zarić, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 15. 11. 1942 - Beograd, 02. 02. 2000)

2003. - Umro Dejan Đurković, filmski i pozorišni reditelj (Beograd,01. 04. 1939 - Beograd, 02. 02. 2003)

2005. - Umro Maks Šmeling, nemački bokser, svetski šampion u teškoj kategoriji (Klajn Lukov, 28. 09. 1905 - Holenšted, 02. 02. 2005)

2007. - Umro Džoe Hanter, američki muzičar (Džekson, 19. 11. 1927 - Detroit, 02. 02. 2007)

2008. - Umro dr Nikola Đorđević, odbojkaš, reprezentativac Jugoslavije (19. 11. 1931- Beograd, 02. 02. 2008)

2010. - Umro Svetozar Kurepa, matematičar, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Zagrebu (Majske Poljane, 25. 05. 1929 - Zagreb, 02. 02. 2010)

[Bisernica]

3. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Lav Nikolajevič Tolstoj je na današnji dan 1910. godine izabran za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije. Godine 1924. umro je američki predsednik i nobelovac Tomas Vudro Vilson.

Danas je u Kini, prema lunarnom kalendaru, prvi dan prvog meseca godine. Kineski kalendar je lunisolarni kalendar, a osim u Kini, sa određenim izmenama koristi se u još nekim zemljama Dalekog istoka. U današnjoj Kini se za većinu svakodnevnih aktivnosti koristi gregorijanski kalendar, ali se kineski još koristi za obeležavanje tradicionalnih praznika poput Kineske Nove godine (tj. Prolećnog festivala), kao i u astrologiji, za biranje povoljnog datuma za venčanje ili otvaranje neke zgrade. Ova godina je prema kineskom horoskopu Godina Zmaja.

Na današnji dan 1924. godine umro je Tomas Vudro Vilson. On je bio 28. predsednik Sjedinjenih Američkih Država od 4. marta 1913. do 3. marta 1921. godine, za vreme trajanja Prvog svetskog rata. Bio je dobitnik Nobelove nagrade za mir ali i vatreni rasista. Vudro Vilson je imao poteškoća u čitanju, što je možda bilo uzrokovano disleksijom, ali je uspeo da stekne akademsko obrazovanje zahvaljujući odlučnosti i samodisciplini.

1809 - Rođen Feliks Mendelson, nemački kompozitor, pijanista i dirigent
(Hamburg, 3.2.1809 - Lajpcig, 4.11.1847)

1850 - Umro Jovan Obrenović, knez Čačanske nahije, brat kneza Miloša
(Dobrinja,1787 - Sremski Karlovci, 3.2.1850)

1868 - Osnovana Tehničarska družina Srbije, danas Savez inženjera i tehničara Srbije

1882 - Narodna Skupština Srbije usvojila trgovinski ugovor i konzularnu konvenciju sa SAD

1910 - Lav Tolstoj izabran za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije

1915 - Pogubljen Veljko Čubrilović, učitelj i revolucionar, učesnik Sarajevskog atentata
(Bosanska Gradiška, 6.7.1886 - Sarajevo, 3.2.1915)

1938 - Rođen Dušan Mitević, novinar, direktor RTS-a
(Pljevlja, 3.2.1938 - Beograd, 31.5.2003)

1947 - Osnovano Narodno pozorište u Zaječaru

1947 - Rođen Pol Oster, američki književnik
(Njuark, 3.2.1947)

1951 - Rođen Luka Mijatović, novinar i urednik Programa 202 Radio Beograda
(Ljubljana, 3.2.1951)

1953 - Rođen Vasa Pavković, književnik, urednik i leksikograf
(Pančevo, 3.2.1953)

1954 - Rođena Milena Dragićević-Šešić, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Trogir, 3.2.1954)

1958 - Potpisan sporazum o ekonomskoj uniji Belgije, Holandije i Luksemburga (Beneluks)

1966 - "Meko" spuštanje sovjetske automatske vasionske stanice "Luna 9" na Mesec

1968 - Rođen Vlade Divac, košarkaš, reprezentativac i sportski radnik
(Prijepolje, 3.2.1968)

1971 - Rođena Sara Kejn, britanska književnica
(Kelvedon Hač, 3.2.1971 - London, 20.2.2000)

1989 - Umrla Nina Kirsanova, balerina, koreograf i pedagog
(Moskva, 21.7.1899 - Beograd, 3.2.1989)

1990 - Osnovana Demokratska stranka

1997 - Umro Bohumil Hrabal, češki književnik
(Brno, 28.3.1914 - Prag, 3.2.1997)

2004 - Umro Voren Cimerman, američki diplomata, poslednji ambasador SAD u SFRJ
(Filadelfija, 16.11.1934 - Vašington, 3.2.2004)

2005 - Umrla Dragoslava Prka, stručni saradnik Dokumentacije Radio Beograda
(Smederevska Palanka, 25.7.1949 - Beograd, 3.2.2005)

2006 - Umro Romano Musolini, italijanski džez-pijanista i slikar, sin Benita Musolinija
(Vila Karpena, 26.9.1927 - Rim, 3.2.2006)

2007 - Umro Miroslav Rankov, istoričar književnosti, urednik i direktor Izdavačkog preduzeća Matice Srpske i sekretar Matice srpske
(Vrbas, 23.1.1938 - Novi Sad, 3.2.2007)

2009 - Umro Amfilohije Živković, pravoslavni sveštenik, arhimandrit manastira Jasenovac
(1971 - Zagreb, 3.2.2009)

2010 - Umro Jovan Bulj, saobraćajni milicioner
(Bruvno, 23.5.1939 - Beograd, 3.2.2010)

[Bisernica]

4. februar


http://razbibriga.net/imported/2011/01/t2301-1.jpg


Na današnji dan, 1900. godine, rođen francuski pesnik Žak Prever, a 1930. godine srpski pisac Borislav Pekić. Državna zajednica Srbije i Crne Gore proglašena 2003. godine. Fejsbuk osnovan 2004. godine.

Francuski pisac Žak-Anri Mari Prever, nazvan "pesnik Pariza" rođen je na današnji dan 1900. godine. Počeo je pod uticajem nadrealista, ali je vremenom izgradio originalan izraz jednostavne i sažete forme. Njegovu poeziju karakteriše revolt, mladalački cinizam, ismevanje autoriteta. Napisao je više poetskih scenarija, možda najlepših u francuskoj kinematografiji, za filmove režisera Marsela Karnea Obala u magli, Hotel Seve, Dan se rađa, Ljubavnici iz Verone, Deca raja, Vrata noći. Dela: zbirke pesama Reči, Veliki prolećni bal, Kiša i lepo vreme. Umro je 11. aprila 1977. godine.

Srpski pisac Borislav Pekić rođen na današnji dan, 1930. godine, u Podgorici. Pekić je romansijer sa izrazitim smislom za suptilno nijansiranje, psihološku i društvenu analizu, prožetu ironičnim odnosom prema svetu. Zbog pripadnosti ilegalnoj organizaciji "Savez demokratske omladine Jugoslavije" posle Drugog svetskog rata, proveo je nekoliko godina na robiji. Jedan je od osnivača obnovljene Demokratske stranke 1989. godine. Dela: romani Vreme čuda, Hodočašće Arsenija Njegovana, Uspenje i sunovrat Ikara Gulbekijana, Kako upokojiti vampira, Zlatno runo, Atlantida, Novi Jerusalim, Argonauti, Pisma iz tuđine, Godine koje su pojeli skakavci, Besnilo, drame Kako zabaviti gospodina Martina, Na ludom belom kamenu, scenario za film Dan četrnaesti. Umro je u Londonu, 2. jula 1992. godine.

1494 - Rođen Fransoa Rable, francuski književnik
(La Devinije, 4.2.1494 - Pariz, 9.4.1553)

1790 - Rođen Dimitrije Frušić, lekar i novinar
(Divoš, 4.2.1790 - Trst, 25.10.1838)

1804 - Seča srpskih knezova u Beogradskom pašaluku

1875 - Rođen Đorđe Mihajlović, slikar
(Tuzla, 4.2.1875 - Tuzla, 18.9.1919)

1881 - Rođen Kliment Jefremovič Vorošilov, sovjetski maršal, političar i državnik (Jekaterinoslav, 4.2.1881 - Moskva, 2.12.1969)

1889 - Rođen Viktor Novak, istoričar i publicista, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Donja Stubica, 4.2.1889 - Beograd, 2.1.1977)

1901 - Umro Svetozar Miletić, advokat, političar i novinar
(Mošorin, 22.2.1826 - Vršac, 4.2.901)

1902 - Rođen Čarls Lindberg, američki pilot, prvi preleteo Atlantski okean
(Detroit, 4.2.1902 - Havaji, 27.8.1974)

1904 - Rođen Predrag Milošević, kompozitor i dirigent, profesor Muzičke akademije u Beogradu
(Knjaževac, 4.2.1904 - Beograd, januar 1988)

1906 - Rođen Klajd Tombo, američki astronom, otkrio Pluton
(Stritor, 4.2.1906 - Las Kruses, 17.1.1997)

1908 - Rođen Predrag-Peđa Milosavljević, slikar i diplomata, akademik
(Lužnice, 4.2.1908 - Beograd, 25.1.1987)

1914 - Rođen Vladimir Dedijer, istoričar i publicista, akademik
(Beograd, 4.2.1914 - Boston, 1.12.1990)

1915 - Rođen Rej Evans, američki muzički pisac, dobitnik Oskara

(Salamanka, 04. 02. 1915 - Los Anđeles, 15. 02. 2007)

1927 - Umro Janko Vukotić, vojskovođa, divizijar crnogorske i general jugoslovenske vojske(Čevo, 18.2.1866 - Beograd, 4.2.1927)

1928 - Francuski pilot Etjen Mermoz prvi preleteo Ande

1931 - Rođena Izabela Peron (Marija Estela Martines de Peron), argentinska plesačica, političar i državnik, predsednik Argentine
(La Rioha, 4.2.1931)

1932 - Otvorena Kolarčeva zadužbina u Beogradu

1937 - Održana prva skupština Srpskog kulturnog kluba u Beogradu

1945 - Počela Saveznička konferencija na Jalti

1946 - Umro Milan Nedić, general i političar, predsednik srpske vlade u otadžbini za vreme Drugog svetskog rata
(Grocka, 20.8.1887 - Beograd, 4.2.1946)

1946 - Rođena Usnija Redžepova, pevačica
(Skoplje, 4.2.1946)

1950 - Počeo da radi Radio Niš

1959 - U kompaniji "Matel" proizvedena prva Barbi lutka

1971 - Doneta odluka o osnivanju Televizije Novi Sad

1986 - Umro Branko Pešić, političar i državnik, predsednik Skupštine grada Beograda, potpredsednik Predsedništva Srbije
(Zemun, 1.10.1922 - Beograd, 4.2.1986)

1987 - Umro Valentin Liberače, američki pijanista i zabavljač
(Vest Elis, 16. 05. 1919 - Palm Springs, 04. 02. 1987)

1989 - Umro Džon Kasavetes, američki filmski glumac, reditelj, scenarista i producent (Njujork, 9.12.1929 - Los Anđeles, 4.2.1989)

1995 - Umrla Patriša Hajsmit, američka književnica
(Fort Vort, 19.1.1921 - Lokarno, 4.2.1995)

2001 - Umro Dragan Maksimović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Podujevo, 7.2.1949 - Beograd, 4.2.2001)

2003 - Proglašena Državna zajednica Srbije i Crne Gore

2004 - Osnovan Fejsbuk, najpopularnija svetska socijalna mreža

2005 - Umro Pavle Jakšić, general-pukovnik, narodni heroj
(Blanuša, 2.12.1913 - Beograd, 4.2.2005)

2005 - Umro Joan Flora, rumunski književnik
(Banatsko Novo Selo, 20.12.1950 - Bukurešt, 4.2.2005)

2007 - Umrla Barbara Mek Nair, američka glumica i pevačica
(Čikago, 4.3.1934 - Los Anđeles, 4.2.2007)

2009 - Umro Novak Roganović, fudbaler "Vojvodine", reprezentativac Jugoslavije, osvajač zlatne olimpijske medalje 1960. godine
(Senta, 14.6.1932 - Novi Sad, 4.2.2009)

2011. - Umrla Lena Niman, švedska glumica
(Stokholm, 23. 05. 1944 - Stokholm, 04. 02. 2011)

[Bisernica]

5. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Dan Vojnoistorijskog i Vojnogeografskog instituta Vojske Srbije. Pisac Veljko Petrović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, rođen 1884. godine.


Godine 1876. osnovan je Vojnogeografski institut u Beogradu, tada kao kao Drugo (od 1878. godine Geografsko) odeljenje Glavnog generalštaba Srpske vojske. Danas on je naučno-tehnička ustanova Geodetske službe Vojske Srbije. Vojnogeografski institut je ustanova Ministarstva Odbrane i Vojske Srbije, koja se bavi istraživačko-razvojnim i proizvodnim radom u oblastima geodezije, fotogrametrije, kartografije, geografskih informacionih sistema, kartografske reprodukcije, metrologije i drugih geodisciplina radi izrade geotopografskih materijala. Deluje u sastavu Uprave za sistem logistike Ministarstva odbrane. Vojnogeografski institut je dao ogroman doprinos svim nacionalnim geodetskim radovima. Sarađuje sa drugim organizacionim jedinicama i ustanovama Vojske Srbije i civilnim institucijama.

Na današnji dan 1884. godine rođen je srpski pisac Veljko Petrović, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Najčešći motiv njegove književnosti je srpska Vojvodina sa njenim specifičnim ambijentom i ljudskim karakterima. Studije Prava je završio u Pešti. U Prvom balkanskom ratu bio je ratni dopisnik, a u Prvom svetskom ratu dobrovoljac u srpskoj vojsci, potom načelnik u Ministarstvu prosvete, predsednik Matice srpske u Novom Sadu i Srpske književne zadruge u Beogradu i upravnik beogradskog Narodnog muzeja.

1876.- Knez Milan Obrenović potpisao "Ustrojstvo đeneralštaba" kojim je postavljen temelj nacionalne vojnogeodetske službe

1884.- Rođen Veljko Petrović, književnik, predsednik Matice srpske i Srpske književne zadruge, akademik (Sombor, 05. 02. 1884 - Beograd, 27. 07. 1967)

1894.- Rođena Ksenija Atanasijević, filozof i književnik, prva žena- doktor nauka na Beogradskom univerzitetu (Beograd, 05. 02. 1894 - Beograd, 28. 09. 1981)

1919.- Rođen Andreas Papandreu, grčki ekonomista, političar i državnik, premijer Grčke (Hios, 05. 02. 1919 - Atina, 23. 06. 1996)

1921.- Rođen Jovan Sekulić,istoričar ,osnivač i direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda i Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Beograd, 05. 02. 1921 - Beograd,17. 12. 2009)

1925.- Rođena Zuzana Halupova, slikarka - naivac (Kovačica, 05. 02. 1925 - Beograd, 01. 08. 2001)

1933.- Rođen Miloš Milutinović, fudbaler i trener (Bajina Bašta, 05. 02. 1933 - Beograd, 28. 01. 2003)

1980.- Umro Stojan Aralica, slikar (Škare, 24. 12. 1883 - Beograd, 05. 02. 1980)

1985.- Rođen Kristijano Ronaldo dos Santos Aveiro, portugalski fudbaler (Funšal, 05. 02. 1985)

1993.- Osnovana "Fondacija Borislav Pekić" u Beogradu

1993.- Umro Džozef Leo Mankijevič, američki režiser, scenarista i producent, dobitnik "Oskar"-a (Vilkis Ber, 11. 02. 1909 - Bedford, 05. 02. 1993)

1994.- Masakr na sarajevskoj pijaci Markale

1997.- Umrla Olga Skrigin, filmski montažer (Džepnica, 14. 11. 1927 - Beograd, 05. 02. 1997)

2001.- Umro Lazar Stanojević, prevodilac i autor stripova (Sombor, 17. 05. 1931 - Beograd, 05. 02. 2001)

2004.- Umro Džon Henč, američki dizajner, dobitnik "Oskar"- a (Sedar Repids, 29. 06. 1908 - Los Anđeles, 05. 02. 2004)

2008.- Umro Zoran Antonijević - Žota, fudbaler "Crvene zvezde", reprezentativac Jugoslavije i sportski radnik (Beograd, 20. 10. 1945 - Beograd, 05. 02. 2008)

2008.- Umro Mahariši Maheš Jogi, indijski mistik, propagator transcedentalne meditacije (Rajpur, 12. 01.1917 - Vlodrop, 05. 02. 2008)

2009.- Umro Radisav Bata Gvozdenović, novinar, urednik "Sportskog žurnala" i "Politike ekspres" (Kraljevo, 06. 04.1939 - Budva, 05. 02. 2009)

2009.- Umrla Gordana Tomić, filolog, šef Biblioteke Radio Beograda (- Beograd, 05. 02. 2009).

[Bisernica]

6. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan umrli italijanski pisac Karlo Goldoni i učitelj i narodni lekar Vasa Pelagić.

Na današnji dan 1793. godine umro je Karlo Goldoni, italijanski dramski pisac. Goldoni je aktivno radio na reformi italijanskog pozorišta. Posle afirmacije svojih ideja, ali i zbog žestoke reakcije protivnika napušta Veneciju i odlazi u Pariz. Svojom reformom reagovao je na površnost "komedije del arte" i stvorio komediju karaktera i običaja, u kojoj su protagonisti ljudi njegovog vremena. U više od stotinu komedija prikazao je gotovo sve društvene slojeve Venecije pokazujući posebne simpatije prema srednjem građanskom staležu i puku. Njegovi likovi-trgovci, domaćice, krčmarice i ribari, govore živim i sočnim venecijanskim dijalektom. Među najbolja njegova dela ubrajaju se: "Kafana", "Krčmarica", "Mirandolina", "Mali trg", "Lepeza" i "Ribarske svađe". Goldonijevo delo je svojim "reformskim kursom" i umetničkim kvalitetima, prešlo granice Italije i postalo baština svetskog pozorišta.

Godine 1899. umro je Vasa Pelagić, učitelj, publicista, revolucionar i narodni lekar. Pelagić je jedan od najznačajnijih srpskih narodnih prosvetitelja 19. veka. Bio je prvi pobornik ideje socijalizma u Srbiji i na Balkanu, kojom se inspirisao za vreme boravka u Rusiji od 1864. do 1866. godine. Učio je bogosloviju u Beogradu, bio učitelj Srpske osnovne škole u Brčkom, a zatim upravitelj Srpskopravoslavne bogoslovije u Banjaluci. Učesnik je Bosansko- hercegovačkog ustanka. Zbog dela "Borba za oslobođenje" i "Put unakrst oko sveta" u kojima je propagirao svojevrsni vid utopijskog socijalizma, proteran je u Rumuniju. Tamo je napisao, a u Švajcarskoj štampao knjigu "Šta nas košta Bog i gospodar". Ova je knjiga bila veoma čitana, ali i zabranjivana. Hapšen i osuđivan, Pelagić je umro u požarevačkom zatvoru. Za sobom je ostavio dela: "Istorija Bosansko-hercegovačke bune", "Odgovor na četiri društvena pitanja", "Spas Srbije i srpstva", "Socijalizam i osnovni preporođaj društva" i "Nauka i radni narod".

1515 - Umro Aldo Manucio (Teobaldo Manuči), venecijanski štampar i izdavač, prvi upotrebio kurziv (Basiano, 1449 - Venecija, 06. 02. 1515)

1876 - Osnovano Srpsko društvo Crvenog krsta

1911 - Rođen Ronald Regan, američki filmski glumac, političar i državnik, predsednik SAD (Tampiko, 06. 02. 1911- Los Anđeles, 05. 06. 2004)

1912 - U Tronhajmu održan prvi sabor Laponaca

1918 - Rođen Lotar-Ginter Bukhajm, nemački književnik (Vajmar, 06. 02. 1918 - Starnberg, 22. 02. 2007)

1925 - Rođen Žika Živulović-Serafim, književnik, novinar i urednik Radio Beograda (Mirovo, 06. 02. 1925 - Beograd, 22. 04. 2001)

1927 - Rođen Kosta Carina, književnik, publicista, filmski radnik i prevodilac (06. 02. 1927 - Beograd, 31. 01. 2007)

1932 - Rođen Fransoa Trifo, francuski filmski reditelj, dobitnik "Oskar"-a (Pariz, 06. 02. 1932 - Pariz, 21. 10. 1984)

1937 - Bitka na reci Harami u Španskom građanskom ratu

1937 - U izdanju knjižare i izdavačke kuće Gece Kona izašao "Leksikon stranih reči i izraza" Milana Vujaklije

1937 - Rođena Darinka Matić-Marović, dirigent, profesor Fakulteta muzičke umetnosti, prva žena rektor Univerziteta u Beogradu (Herceg Novi, 06. 02. 1937)

1945 - Rođen Bob Marli (Robert Nesta Marli), američki muzičar, "kralj" rege-muzike (Kingston, 06. 02. 1945 - Majami, 11. 05. 1981)

1952 - Umro engleski kralj Džordž VI, a na presto stupila Elizabeta II

1954 - Rođen Nenad-Neša Milosavljević, pevač grupe "Galija" (Niš, 06. 02. 1954)

1958 - U avionskoj nesreći na minhenskom aerodromu poginuo 21 putnik, među kojima i fudbaleri "Mančester Junajteda", koji su se vraćali iz Beograda posle utakmice sa Crvenom zvezdom

1987 - Umro Nikola Cvejić, operski pevač (Ašanja, 23. 12. 1896 - Novi Sad, 06. 02. 1987)

1993 - Umro Artur Eš, američki teniser (Ričmond, 10. 07. 1943 - Njujork, 06. 02. 1993)

1996 - Umro Pavle Mijović, istoričar umetnosti (Brčeli, 21. 06. 1914 - Podgorica, 06. 02. 1996)

1999 - Počela Mirovna konferencija o Kosovu i Metohiji u dvorcu Rambuje kod Pariza

2001 - Umro Zoran Sokolović, političar, ministar unutrašnjih poslova Srbije i SRJ (Lepena, 1938 - Lepena, 06. 02. 2001)

2003 - Umro Manfred fon Brauhič, nemački automobilista, učesnik trke za "Veliku nagradu Beograda" 1939.godine (Hamburg, 1905 - Grefenvart, 06. 02. 2003)

2004 - Umrla Slobodanka Šobota, akademski slikar (Pančevo, 10. 01. 1947 - Pančevo, 06. 02. 2004)

2004 - Umro Jovan Cokić, fudbaler "Crvene zvezde", reprezentativac (Valjevo, 19. 08. 1927 - Elizabet, 06. 02. 2004)

2004 - Umro Milan Zec, slikar i karikaturista (Beograd, 06. 02. 2004)

2007 - Umro Frenki Lejn (Fransis Lo Vekio), američki pevač, kompozitor i glumac(Čikago, 1913 - San Dijego, 06. 02. 2007)

2008 - Umro Borislav Šolaja, sportski novinar, urednik lista "Sport" (Sarajevo, 28. 01. 1926 - Beograd, 06. 02. 2008)

2008 - Umro Dragutin Dražić, inženjer tehnologije i fizikohemičar, akademik, član Predsedništva SANU (Beograd, 05. 05. 1930 - Beograd, 06. 02. 2008)

2009 - Umro Borislav Popović, reditelj, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu (Podgradci, 01. 1931 - Beograd, 06. 02. 2009)

2011 - Umro dr Davor P. Savin, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu i Mariboru, naučni savetnik Ekonomskog instituta u Beogradu

2011 - Umro Geri Mur, irski rok gitarista i pevač, član grupe "Tin Lizi" (Belfast, 04. 04. 1952 - Estepona, 06. 02. 2011)

[Bisernica]

7. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan rođen je poznati engleski nopisac Čarls Dikens, a umro reformator srpskog jezika Vuk Stefanović Karadžić.

1812 - Rođen književnik Čarls Dikens, najznačajniji engleski romanopisac XIX veka. Njegova dela pripadaju ranoj fazi realizma. Dok je bio dete, njegova porodica je često menjala mesto boravka u potrazi za poslom. Nakon što mu je otac uhapšen zbog nevraćanja dugova, Čarls je 10 sati dnevno radio u fabrici. Kad je odrastao, počeo je da radi kao novinar. Napisao je više obimnih romana. Sva njegova dela se, od prvog objavljivanja, stalno ponovo štampaju. Najpoznatije Dikensovo delo je novela Oliver Tvist, iako je on svojim najboljim delom smatrao Dejvida Koperfilda, roman koji sadrži dosta autobiografskih elemenata. Osim Olivera Tvista i Dejvida Koperfilda, neka od najznačajnijih Dikensovih dela su Nikolas Niklbi, Božićna pesma, Martin Čazlvit, Mala Dorit, Priča o dva grada, Velika očekivanja. Umro je u junu 1870. godine.

1864 - Umro Vuk Stefanović Karadžić, reformator srpskog književnog jezika i pravopisa, sakupljač narodnih pesama i pisac prvog rečnika srpskog jezika. Vuk Karadžić je rođen u Tršiću kod Loznice 6. novembra 1787. godine. Učestvovao je u Prvom srpskom ustanku kao pisar i činovnik u Negotinskoj krajini, a nakon sloma ustanka preselio se u Beč, 1813. godine. Tu je upoznao Jerneja Kopitara, cenzora slovenskih knjiga, na čiji je podsticaj krenuo u prikupljanje srpskih narodnih pesama, reformu ćirilice i borbu za uvođenje narodnog jezika u srpsku književnost. Vukovim reformama u srpski jezik uveden je fonetski pravopis, a srpski jezik je potisnuo slavenosrpski jezik koji je u to vreme bio jezik obrazovanih ljudi. Tako se kao najvažnije godine Vukove reforme ističu 1818, kada je Vuk Karadžić izdao svoje prvo izdanje Srpskog rječnika, 1836, 1839, 1847, godina Vukove pobede i godina u kojoj je konačno dokazao da je srpski narodni jezik jedini pravi jezik Srba, kao i 1850. godina.

1478 - Rođen Tomas Mor, engleski humanista, državnik i književnik, rodonačelnik utopijskog socijalizma (London, 7.2.1478 - London, 7.7.1535)

1885 - Rođen Sinkler Luis, američki književnik, nobelovac (Minesota, 7.2.1885 - Rim, 10.1.1951)

1894 - Umro Adolf Saks, belgijski klarinetista i graditelj duvačkih istrumenata, konstruktor saksofona (Dinan, 6.11.1814 - Pariz, 7.2.1894)

1899 - Rođen Radomir-Raša Plaović, pozorišni glumac, reditelj i pedagog (Ub, 7.2.1899 - Beograd, 29.10.1977)

1901 - Rođen Vitorio de Sika, italijanski filmski glumac i reditelj (Sora, 7.2.1901 - Pariz, 13.11.1974)

1913 - Rođen Oskar Danon, kompozitor i dirigent, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik (Sarajevo, 7.2.1913 - Beograd, 18.12.2009)

1927 - Rođen Dušan Vukotić, reditelj, scenarista, animator i filmski pedagog, dobitnik Oskara (Bileća, 7.2.1927 - Zagreb, 8.7.1998)

1934 - Umro Živojin Lukić, vajar (Beograd, 10.2.1890 - 7.2.1934)

1949 - Rođen Dragan Maksimović, pozorišni, filmski i TV glumac (Podujevo, 7.2.1949 - Beograd, 4.2.2001)

1959 - Rođen Predrag Antonijević, filmski reditelj (Niš, 7.2.1959)

1987 - Umro Jovan Kašić, lingvista (Veliki Grđevac, 13.6.1933 - Novi Sad, 7.2.1987)

1987 - Umro Klaudio Vila, italijanski pevač (Rim, 1.1.1926 - Padova, 7.2.1987)

1994 - Osnovana Novinska agencija Fonet

1999 - Umro Husein ibn Talal, jordanski kralj (Aman, 14.11.1935 - Aman, 7.2.1999)

2000 - Umro Pavle Bulatović, političar i državnik, ministar unutrašnjih poslova Crne Gore i ministar odbrane Savezne Republike Jugoslavije (Gornji Rovci, 13.12.1948 - Beograd, 7.2.2000)

2001 - Umro Velizar Zečević, novinar i urednik NIN-a i Politike (Futog, 1932 - Beograd, 7.2.2001)

2005 - Umro Zdravko Velimirović, filmski reditelj i scenarista, profesor i dekan Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu, akademik (Cetinje, 11.10.1930 - Beograd, 7.2.2005)

2007 - Umro Zoran Milić, književnik (Vražogrnac, 7.11.1940 - Beograd, 7.2.2007)

2008 - Umro Časlav Veljić Čajka, predsednik Kajakaškog saveza Jugoslavije, član Predsedništva Olimpijskog komiteta Jugoslavije (15.10.1930 - Beograd, 7.2.2008)

2008 - Umro Desimir Tošić, publicista i političar, jedan od osnivača Demokratske stranke, član Političkog saveta Demokratske stranke (Bela Palanka, 19.2.1920 - Oksford, 7.2.2008)

2009 - Umro Zlatibor Petrović, profesor Fakulteta veterinarske medicine u Beogradu, akademik (Uljma, 19.4.1921 - Beograd, 7.2.2009)

2009 - Umrla Blosom Deri, američka pijanistkinja i džez pevačica (Ist Durem, 19.4.1926 - Njujork, 7.2.2009)

2010 - Umro Mihajlo Marković, filozof, profesor i dekan Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 24. 02. 1923 - Beograd, 07. 02. 2010)

2011 - Umro Nikola Jocković, fudbaler i sportski radnik, generalni sekretar Fudbalskog saveza Srbije i Fudbalskog saveza Beograda
(1936 - Melenci, 07. 02. 2011)

2011 - Umro Petar Z. Ilić, protojerej stavrofor, osnivač hrama Sveti Vasilije Ostroški na Bežanijskoj kosi (Pričević, 02. 03.1939 - Beograd, 07. 02. 2011)

2011 - Umro prof. dr Radmilo Tomin, hirurg, onkolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Sivac, 17. 03. 1925 - Beograd, 07. 02. 2011)

[Bisernica]

8. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Francuski književnik Žil Vern rođen je na današnji dan 1828. godine. Danas se obeležava Dan policijskog školstva Srbije. Na današnji dan 1314. godine umrla je srpska kraljica Jelena Anžujska.

Na današnji dan 1828. godine rođen je Žil Vern, francuski književnik. Žil Vern je mesto na književnom Olimpu stekao avanturističkim i naučno-fantastičnim romanima štampanim pod zajedničkim naslovom Neobična putovanja. Još kao dečak maštao je o putovanjima i egzotičnim pustolovinama. Uspehu njegove literature doprineo je i duh vremena, budući da se polovinom 18. veka, s jačanjem kulta nauke, pisci sve više okreću naučnom romanu. Napisao je 57 romana od kojih su najpoznatiji Put oko sveta za 80 dana, Dvadeset hiljada milja pod morem, Put na Mesec, Put u središte Zemlje, Carev glasnik, Pet nedelja u balonu, Pariz u 20. veku i druge. Mnoga od njegovih predviđanja u književnim delima su se ostvarila u praksi.

Jelena Anžujska, srpska kraljica, žena kralja Uroša Prvog i ktitor manastira Gradac umrla je na današnji dan 1314. godine. Bila je supruga srpskog kralja Stefana Uroša I i majka kraljeva Dragutina i Milutina. Jedno vreme vladala je oblastima: Zeta, Trebinje, Plav i Poibarje. Zamonašila u crkvi Svetog Nikole u Skadru i tu je kao monahinja i umrla 8. februara 1314. Osnovala je prvu žensku školu u tadašnjoj Srbiji. Organizovala je prepisivanje knjiga na dvoru i tako proizvedene knjige je kasnije poklanjala. Takođe, u svom dvoru je imala i čuveno knjigohranilište, to jest biblioteku. Najpoznatija njena zadužbina je manastir Gradac gde je i sahranjena, kao i crkva Svetog Nikole u Skadru gde je zamonašena. Obnavljala je veliki broj svetinja, među njima i manastir Svetih Sergija i Vakha na obalama reke Bojane kod Skadra. Legenda kaže da se posle tri godine od svoje smrti javila u snu jednom monahu, te kada su otvorili njen grob telo je nađeno celo i očuvano „kao u rosi". Od te 1317. godine ona se slavi kao svetiteljka 30. oktobra po crkvenom kalendaru, odnosno, 12. novembra po novom kalendaru. Njeno prvo žitije napisao je srpski arhiepiskop Danilo II kao žitije prve srpske kraljice koja je postala svetiteljka.

1725 - Umro Petar Veliki (Petar Prvi Aleksejevič Romanov), ruski car
(Moskva, 9.6.1672 - Sankt Peterburg, 8.2.1725)

1819 - Rođen Džon Raskin, engleski književnik i književni kritičar
(London, 8.2.1819 - London, 20.1.1900)

1834 - Rođen Dimitrij Ivanovič Mendeljejev, ruski hemičar, autor periodnog sistema hemijskih elemenata
(Tobolsk, 8.2.1834 - Petrograd, 2.2.1907)

1849 - Umro France Prešern, slovenački književnik
(Vrba, 3.12.1800 - Kranj, 8.2.1849)

1920 - Rođena Lana Tarner (Đulija Džin Frensis), američka filmska glumica
(Volis, 8.2.1920 - Senčeri Siti, 29.6.1995)

1921 - U Beogradu osnovana prva policijska škola u Srbiji, ovaj datum obeležava se kao Dan policijskog školstva

1923 - Rođen Milorad-Bata Mihailović, slikar
(Pančevo, 8.2.1923 - Pariz, 23.4.2011)

1924 - Prvi put izvršena smrtna kazna u gasnoj komori

1925 - Rođen Džek Lemon (Džon Aler), američki filmski glumac, dobitnik "Oskara"
(Boston, 8.2.1925 - Los Anđeles, 27.6.2001)

1926 - Rođen Stevo Žigon, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj
(Ljubljana, 8.2.1926 - Beograd, 28.12.2005)

1930 - Rođen Petar Banićević, pozorišni, filmski i TV glumac, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Nikšić, 8.2.1930 - Beograd, 4.9.2006)

1931 - Rođen Džems Bajron Din, američki filmski glumac
(Fermon, 8.2.1931 - Los Anđeles, 30.9.1955)

1933 - Rođen Brana Crnčević, književnik i publicista
(Ruma, 8.2.1933)

1938 - Rođena Lidija Pilipenko, balerina i koreograf
(Lapovo, 8.2.1938)

1947 - Rođen Ljubiša Ristić, pozorišni reditelj i političar
(Priština, 8.2.1947)

1966 - Rođen Hristo Stoičkov, bugarski fudbaler
(Plovdiv, 8.2.1966)

1968 - Umrla Magdalena-Maga Magazinović, baletski pedagog, koreograf, književnik, prevodilac, prva žena-novinar i bibliotekar u Srbiji, osnivač škole modernog baleta u Beogradu
(Užice, 14.10.1882 - Beograd, 8.2.1968)

1980 - Umro Ivan Gošnjak, general armije, španski borac, državni sekretar za narodnu odbranu, član SIV-a i Predsedništva CK SKJ
(Ogulin, 10.6.1909 - Beograd, 8.2.1980)

1982 - Umro Jovan Veselinov Žarko, predsednik Izvršnog veća Srbije, predsednik Narodne skupštine Srbije, član Predsedništva CK SKJ
(Kumane, 20.1.1906 - Beograd, 8.2.1982)

1984 - Otvorene 14. Zimske olimpijske igre u Sarajevu

1994 - Umro Džozef Koten, američki filmski glumac
(Petersburg, 15.5.1905 - Los Anđeles, 8.2.1994)

2005 - Umro Milo Vlahović, ugostitelj, upravnik "Srpske kafane", idejni tvorac manifestacije "Ulica otvorenog srca"
(Beograd, 8.2.2005)

2006 - Umro Akira Ifukube, japanski kompozitor
(Kuširo, 31.5.1914 - Tokio, 8.2.2006)

2007 - Umrla En Nikol Smit (Viki Lin Hogan), američka glumica
(Hjuston, 28.11.1967 - Florida, 8.2.2007)

[Bisernica]

9. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/200pxMia_Farrow-1.jpg


Na današnji dan rođena Mia Farou, umro Fjodor Mihajlovič Dostojevski, a Radio Beograd počeo da emituje Drugi program.

Na današnji dan 1881. umro je Fjodor Mihajlovič Dostojevski, ruski književnik. Rođen je u Moskvi, gde je završio vojnu školu. U dvadeset osmoj godini zbog učešća u revolucionarnoj organizaciji bio je osuđen na smrt. Nakon pomilovanja proveo je četiri godine na prisilnom radu u Sibiru. Jedan je od najuticajnijih pisaca ruske književnosti. Prema širini i značaju uticaja, posebno u modernizmu, u rangu je Šekspira i Servantesa. Najpoznatija dela su mu romani "Zločin i kazna" i "Braća Karamazovi".

Godine 1945. rođena je Mia Farou, američka filmska glumica. Glumila je u više od 40 filmova i osvojila je mnoge nagrade uključujući Zlatni globus. Poznata je i po svom neumornom humanitarnom radu kao Unicefova ambasadorka dobre volje. Magazin Tajm ju je 2008. godine stavio na listu najuticajnijih ljudi na svetu. Najpozanatiji filmovi su joj "Rozmarina beba" i "Veliki Getzbi", a televizijskoj publici poznata je iz serije "Gradić Pejton".

Drugi program Radio Beograda počeo je 1958. godine da emituje redovan program. Oglasio se najpre kao eksperimentalni program i radio je samo nedeljom, da bi od 1963. godine počelo svakodnevno emitovanje. Na njegovoj talasnoj dužini začet je jedan novi radijski zvuk. Bilo je to mesto za isprobavanje novih medijskih formula, a pre svega živo vođenih i kontakt - programa. Drugi program je usmeren pre svega na popularizaciju kulturno-umetničkih vrednosti. Duh inovacije, odvažni dokumentarizam i kvalitetan zvučni dizajn stalne su karakteristike Drugog programa tokom cele njegove istorije, bez obzira na povremene promene usmerenja. Takav kanal, konstantno otvoren za nove medijske tekovine i drugačija, nekonvencionalna novinarska iskustva, odigrao je veliku ulogu u razvoju Radio Beograda i radio-difuznog sistema Srbije u celini.

1849 - Rođen Pavle Jovanović, novinar, pokretač "Srbobrana", prvog srpskog političkog lista u Hrvatskoj (Zemun, 09. 02. 1849 - Zagreb, 1897)

1883 - Nikola Tesla skicirao svoj prvi patent - asinhroni motor (motor sa naizmeničnom strujom)

1926 - Rođen Josip Vrhovac, političar i diplomata, predsednik Predsedništva CK Hrvatske, član Predsedništva i ministar inostranih poslova SFRJ (Zagreb, 09. 02. 1926 - Zagreb, 15. 02. 2006)

1934 - U Atini potpisan Balkanski sporazum Jugoslavije, Rumunije, Grčke i Turske

1940 - Rođen Džon Maksvel Kuci, južnoafrički književnik, nobelovac (Kejptaun, 09. 02. 1940)

1943 - Obešen Svetozar-Toza Marković, političar, pokretač i urednik lista "Slobodna Vojvodina" (Taroš, 13. 07. 1913 - Novi Sad, 09. 02. 1943)

1943 - Rođen Milivoje Glišić, novinar i urednik "NIN"-a, diplomata (Dobri Do, 10. 02. 1943)

1945 - Ruski naučnik Selman Vaksman i njegov učenik Albert Šac otkrili streptomicin

1945 - Odigrana prva predstava Vršačkog narodnog pozorišta "Sterija"

1977 - Umro Sergej Vladimirovič Iljušin, sovjetski konstruktor aviona
(Dilajev, 31. 03. 1894 - Moskva, 09. 02. 1977)

1984 - Umro Jurij Andropov, sovjetski političar i državnik, šef KGB, generalni sekretar KP SSSR (Stavropolj, 15. 06. 1914 - Moskva, 09. 02. 1984)

1995 - Umro Džejms Vilijam Fulbrajt, američki političar i humanista, osnivač Fondacije za međunarodnu razmenu studenata i kulturno - naučnih radnika (Samner, 09. 04. 1905 - Vašington, 09. 02. 1995)

1995 - Umrla Olga Skovran, koreograf, pedagog, osnivač i direktor ansambla "Kolo" (Pančevo, 1908 - Beograd, 09. 02. 1995)

1997 - Umro Vojin Komadina, kompozitor (Karlovac, 08. 11. 1933 - Beograd, 09. 02. 1997)

2008 - Umro Tomislav Čolović, pevač (Kraljevo - Kraljevo, 09. 02. 2008)

2009 - Umro Orlando "Kačaito" Lopes, kubanski muzičar, član Nacionalnog simfonijskog orkestra, basista grupe " Buena vista social club"
(Havana, 02. 02. 1933 - Havana, 09. 02. 2009)

2009 - Umro Milan Antić, profesor i dekan Mašinskog fakulteta u Beogradu (17. 03. 1924 - 09. 02. 2009)

2010 - Umro Volter Frederik Morison, američki pronalazač, tvorac frizbija (Ričfild, 23. 01. 1920 - Monro, 09. 02. 2010)

2010 - Umro dr Svetislav Kostić, profesor i dekan Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Dečije klinike, doajen srpske pedijatrije (Moklište, 10. 08. 1928 - 09. 02. 2010)

[Bisernica]

10. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/01/montesquieu-1.jpg


Na današnji dan preminuli Šarl Luj Monteskje, francuski književnik i ruski pisac Aleksandar Puškin. Godine 1890. rođen ruski književnik Boris Pasternak.


Godine 1755. umro je francuski politički mislilac Šarl Monteskje, sa Volterom, Rusoom i Denijem Didroom vesnik Francuske revolucije. U alegoriji "Persijska pisma" naslikao je francusko društvo 18. veka kao istočnjačku despotiju, a u najznačajnijem delu "Duh zakona" razvio je teoriju o podeli vlasti na zakonodavnu, izvršnu i sudsku - koja je postala temelj modernih političkih koncepata.

Na današnji dan 1837. godine poginuo je u dvoboju ruski pisac Aleksandar Sergejevič Puškin, začetnik ruskog realizma i jedan od najvećih liričara svetske književnosti. Poreklom iz stare, ali osiromašene plemićke porodice, pesnik buntovnog duha, često na udaru cenzora, zbog čega je bio prognan iz prestonice na jug Rusije. Nasilnoj smrti pesnika u 38. godini života prethodile su spletke najviših krugova ruskog društva. Dela: romani u stihovima "Evgenije Onjegin", "Grof Nulin", "Kućica u Kolomni", drame "Boris Godunov", "Rusalka", prozna dela "Pikova dama", "Kapetanova kći", "Egipatske noći", "Pripovetke pokojnog Ivana Petroviča Belkina", male tragedije u stihovima "Gozba za vreme kuge", "Vitez-tvrdica", "Kameni gost", "Mocart i Salijeri", poeme "Cigani", "Poltava", "Bronzani konjanik", "Gavrilijada", "Ruslan i Ljudmila", "Kavkaski zarobljenik", bajke u stihovima "Bajka o caru Saltanu", "Bajka o ribaru i ribici", "Bajka o popu i sluzi njegovom Baldi".

Godine 1890. rođen je Boris Leonidovič Pasternak, ruski književnik, nobelovac i prevodilac. Pasternak je studirao prava i filozofiju u Moskvi i Marburgu. U mladosti je pripadao futuristima. Njegova duboko intimna i intelektualna lirika označila je prekretnicu u ruskoj, ali i svetskoj poeziji. Zbirka pesama simboličnog naziva "Iznad barijera" odredila je budući karakter njegove poezije. Svetsku slavu stekao je romanom "Doktor Živago", koji je objavljen 1957. godine u Italiji, jer je u Sovjetskom Savezu okarakterisan kao "antisovjetski". Roman je širom sveta dobio priznanja kao izuzetno umetničko delo, a 1958. godine Pasternak je dobio "Nobelovu nagradu". Istovremeno se na suptilnog pesnika, prozaika i prevodioca u njegovoj zemlji sručila čitava lavina optužbi, kleveta i uvreda. Izbačen je iz ruskog Saveza pisaca, a zaprećeno mu je da će mu biti oduzeto sovjetsko državljanstvo ako se ne odrekne Nobelovog priznanja. Sačuvao je domovinu, ali je ostao bez nagrade, sa teškim ožiljcima, koji su ga odveli u smrt. Za sobom je ostavio poeme "Poručnik Šmit" i "Spektorski", zbirku pesama "Drugo rođenje" i autobiogafiju "Zaštitna povelja".

1843.- Rođen Milutin Garašanin, političar i publicista, ministar unutrašnjih i spoljnih poslova, potpredsednik Vlade i predsednik Narodne skupštine Srbije (Beograd, 10. 02. 1843 - Pariz, 21. 02. 1898)

1843.- Rođena Adelina Pati (Adela Huana Marija), italijanska operska pevačica (Madrid, 10. 02. 1843 - Vels, 27. 09. 1919)

1878.- Rođen Vasa Stajić, političar i književnik, predsednik Matice srpske (Mokrin, 10. 02. 1878 - Novi Sad, 10. 02. 1947)

1881.- Osnovana prva škola igranja u Beogradu

1891.- Na Velikoj školi u Beogradu osnovano Srpsko geološko društvo

1892.- Srpsko učeno društvo ujedinilo se sa Kraljevskom srpskom akademijom

1898.- Rođen Bertold Breht, nemački književnik i pozorišni teoretičar (Augsburg, 10. 02. 1898 - Berlin, 14. 08. 1956)

1912.- Umro Džozef Lister, engleski hirurg (Apton Eseks, 05. 04. 1824 - Valmer, 10. 02. 1912)

1920.- Umro Kosta Miličević, slikar (Vrace, 1877 - Beograd, 10. 02. 1920)

1920.- Rođen Milivoje-Mića Tomić, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 10. 02. 1920 - Beograd, 23. 08. 2000)

1923.- Umro Vilhelm Konrad Rentgen, nemački fizičar, pronalazač iks-zraka, nobelovac (Lenep, 27. 03. 1845 - Minhen, 10. 02. 1923)

1924.- Rođen Miodrag Todorović - Krnjevac, harmonikaš i kompozitor (Ratari, 10. 02. 1924 - Beograd, 25. 09. 1991)

1927.- - Rođen Konstantin Babić, kompozitor, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 10. 02. 1927 - Beograd, 13. 10. 2009)

1928.- Umro Ljubomir Jovanović, istoričar i političar (Kotor, 02. 02. 1865 - Beograd, 10. 02. 1928)

1929.- Rođen Džeri Goldsmit, američki kompozitor filmske i TV muzike, dobitnik "Oskar" -a (Pasadena, 10. 02. 1929 - Los Anđeles, 21. 07. 2004)

1933.- Rođen Eugen Gvozdanović, dirigent i kompozitor, direktor Opere Srpskog narodnog pozorišta, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu (Petrovaradin, 10. 02. 1933 - Novi Sad, 31. 07. 2005)

1936.- Rođen Velimir Lukić, književnik, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, direktor TV Beograd (Beograd, 10. 02. 1936 - Beograd, 29. 08. 1997)

1964.- Rođena Radoslava-Dada Vujasinović, novinar "Duge" (Čapljina,10. 02. 1964 - Beograd, 08. 04. 1994)

1986.- Rođen Viktor Troicki, teniser, reprezentativac (Beograd, 10. 02. 1986)

1995.- Umro Miloš Bajić, slikar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Resanovci, 15. 01. 1915 - Beograd, 10. 02. 1995)

1999.- Umro Peko Dapčević, političar i diplomata, narodni heroj (Ljubotinje, 25. 06. 1913 - Beograd, 10. 02. 1999)

2005.- Umro Milovan Ilić Minimaks, novinar i književnik, urednik RTB, TV Politika i TV Pink (Lipnica, 05. 11. 1938 - Padova, 10. 02. 2005)

2005.- Umro Artur Miler, američki književnik (Njujork, 17. 10. 1915 - Roksberi, 10. 02. 2005)

2007.- Umro dr Slobodan Vitanović, književnik i prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, osnivač i predsednik Društva prijatelja Francuske (Beograd, 03. 07. 1928 - Beograd, 10. 02. 2007)

2008.- Umro Roj Šajder, američki filmski glumac (Orindž, 10. 11. 1932 - Litl Rok, 10. 02. 2008)

2009.- Umro Gavra Mačejin, sportski radnik, prvi generalni sekretar Šahovskog saveza Jugoslavije (Vršac, 17. 01. 1918 - Beč, 10. 02. 2009)

[Bisernica]

11. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/200pxFrans_Hals__Portret_van_RenC3A9_Des-1.jpg


Danas je Evropski dan jedinstvenog broja za hitne intervencije - 112. Iran slavi nacionalni praznik.

1650. - Umro Rene Dekart, francuski filozof, matematičar i fizičar
(La Aj, 31. 03. 1596 - Stokholm, 11. 02. 1650)

1817. - Rođen Jovan Subotić, književnik i političar, urednik "Letopisa Matice srpske"
(Dobrinci, 11. 02. 1817 - Zemun, 28. 01. 1886)

1847. - Rođen Tomas Alva Edison, američki fizičar i pronalazač
(Milan, 11. 02. 1847 - Njujork, 18. 10. 1931)

1852. - Pomorac Ivo Visin krenuo na put oko sveta

1868. - Umro Žan Bernar Leon Fuko, francuski fizičar
(Pariz, 18. 09. 1819 - Pariz, 11. 02. 1868)

1876. - Rođena Draga Spasić, pozorišna glumica i operska pevačica
(Valjevo, 11. 02. 1876 - Beograd, 29. 07. 1938)

Draga Spasić je učiteljsku školu završila u Beogradu. Član Narodnog pozorišta u Beogradu postala je 1896, a već sledeće godine prešla je u Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu. Solo pevanje je usavršavala kod profesora Filipa Forstena. U Srpskom narodnom pozorištu nosila je najvažniji pevački repertoar i stekla umetničku slavu, kao jedna od najomiljenijih pevačica i glumica u Vojvodini. Na sceni Opere Narodnog pozorišta u Beogradu tumačila je glavne sopranske partije u "Kavaleriji rustikani", "Prodanoj nevesti", "Verteru", "Toski" i "Boemima", a među njenim najuspelijim ulogama je "Koštana" iz istoimenog Stankovićevog dela, za čije izvođenje je prilikom proslave 25-godišnjice rada, od autora u znak priznanja dobila lovorov venac.

1879. - Umro Onore Domije, francuski slikar, grafičar i vajar, najveći karikaturista 19. veka
(Marsej, 26. 02. 1808 - Valmondiaz, 11. 02. 1879)

1901. - Umro Milan Obrenović, knez i kralj
(Manasija, Vlaška, 22. 08. 1854 - Beč, 11. 02. 1901)

1903. - Rođen Dušan Timotijević, novinar i filmski kritičar
(Beograd, 11. 02. 1903 - Beograd, 23. 12. 1967)

1906. - Ustanovljena seizmološka služba u Beogradu

1907. - Rođen Blagoje Nešković, lekar i političar
(Kragujevac, 11. 02. 1907 - Beograd, 11. 11. 1984)

1909. - Rođen Džozef Leo Mankijevič, američki režiser, scenarista i producent, dobitnik "Oskar"-a
(Vilkis Ber, 11. 02. 1909 - Bedford, 05. 02. 1993)

1917. - Rođen Đuzepe de Santis, italijanski reditelj i scenarista
(Fondi, 11. 02. 1917 - Rim, 16. 05. 1997)

1917. - Rođen Sidni Šeldon (Šehtel), američki književnik , dobitnik "Oskar"-a
(Čikago, 11. 02. 1917 - Rančo Miraž, 30. 01. 2007)

1920. - Operom "Madam Baterflaj" otvorena Opera Narodnog pozorišta u Beogradu

1929. - "Lateranskim sporazumom" Italije i Svete stolice osnovana država Vatikan

1931. - Umro Čarls Parsons, engleski inženjer, pronalazač turbine
(London, 13. 06. 1854 - Kingston, 11. 02. 1931)

1935. - Rođen Džin Vinsent (Vinsent Eugen Kradok), američki muzičar, pionir rokenrola
(Norfolk, 11. 02. 1935 - Njuhol, 12. 10. 1971)

1935. - Rođen Dragan Rumenčić, arhitekta i karikaturista
(Zemun, 11. 02. 1935)

1947. - Rođen Irinej Bulović, episkop bački
(Stanišić, 11. 02. 1947)

1948. - Umro Sergej Mihajlovič Ejzenštajn, ruski filmski reditelj, profesor Filmske akademije u Moskvi
(Riga, 23. 01. 1898 - Moskva, 11. 02. 1948)

1953. - Umro Uroš Predić, slikar, akademik
(Orlovat, 07. 12. 1857 - Beograd, 11. 02. 1953)

1954. - Rođena Zlata Petković, pozorišna, filmska i TV glumica
(Svrljig, 11. 02. 1954)

1967. - Umro Milo Mulunović, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik
(Cetinje, 06. 08. 1897 - Beograd, 11. 02. 1967)

1990. - Nelson Mandela oslobođen posle 27 godina robije u južnoafričkim zatvorima

1993. - Umrla Desanka Maksimović, književnica, akademik
(Rabrovica, 16. 05. 1898 - Beograd, 11. 02. 1993)

1996. - Umrla Neda Depolo, dramaturg, urednik Dramskog programa Radio Beograda
(Brčko, 01. 04. 1922 - Beograd, 11. 02. 1996)

1997. - Umrla Ksenija Cicvarić, pevačica
(Podgorica, 1926 - 11. 02. 1997)

2000. - Umro Rože Vadim (Rože Plemjanikov), francuski filmski glumac i reditelj
(Pariz, 28. 01. 1928 - Pariz, 11. 02. 2000)

2002. - Umro Stojan D. Vujičić, književnik, istoričar književnosti i prevodilac
(Pomaz, 15. 05. 1933 - Rim, 11. 02. 2002)

2004. - Počeo sa radom španski kulturni centar - Institut "Servantes" u Beogradu

2004. - Umro Jozef Lenart, predsednik vlade Čehoslovačke, prvi sekretar KP Slovačke
(Liptovska Porubka, 03. 04. 1923 - Prag, 11. 02. 2004)

2006. - Umro Piter Benčli, američki književnik
(Njujork, 08. 05. 1940 - Prinston, 11. 02. 2006)

2008. - Umro Tom Lantoš, američki političar, predsedavajući Komiteta za spoljne odnose Predstavničkog doma američkog Kongresa
(Budimpešta, 01. 02. 1928 - Betesda, 11. 02. 2008)

2010. - Umro Li Aleksandar Mekvin, britanski modni dizajner
(London, 17. 03. 1969 - London, 11. 02. 2010)

2010. - Umrla Irina Arhipova, ruska operska pevačica, solista "Boljšoj teatra"
(Moskva, 02. 12. 1925 - Moskva, 11. 02. 2010)

2010. - Umro Nikola Bugarčić, sportski radnik, predsednik fudbalskog kluba "Crvena zvezda"
(25. 02. 1921 - Beograd, 11. 02. 2010)

[Bisernica]

12. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/71097_14286823979_5867380_n-1.jpg


Pozorišna, filmska i TV glumica Rahela Ferari umrla je na današnji dan 1994. godine. Danas se obeležavaju Sveta tri jerarha. Na današnji dan 1809. godine rođen je Abraham Linkoln, američki političar, državnik i predsednik SAD.

Na današnji dan 1994. godine umrla je Rahela Ferari (Frajnd Bela Rahel-Marija Stojković), pozorišna, filmska i TV glumica. Rahela Ferari je glumu studirala u Budimpešti. Glumila je u Narodnom pozorištu Dunavske banovine u Novom Sadu od 1936 - 1940, u Umetničkom pozorištu u Beogradu, 1940. godine, a posle rata u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu. Stalni član Jugoslovenskog dramskog pozorišta postala je 1947. godine. Odigrala je preko 160 pozorišnih, kao i više filmskih i televizijskih uloga različitog žanra. Najznačajnije glumačke kreacije ostvarila je u pozorišnim predstavama: "Jegor Buličov", "Arsenik i stare čipke, "Gospođa ministarka", "Ujka Vanja", "Romeo i Julija"... Za ulogu Sarke u "Ožalošćenoj porodici", 1964. godine, dobila je "Sterijinu nagradu". Poslednji put je na sceni svog matičnog teatra igrala Fredu u "Diboku" a poslednju rolu odigrala je na sceni Ateljea 212 u predstavi "Iz života kišnih glista". Za briljantne kreacije uverljivo i sočno iterpretiranih likova u delima jugoslovenskih i stranih pisaca nagrađena je 1986. godine,"Dobričinim prstenom". Televizijska publika pamtiće je po rolama u drami "Čaj u pet" i seriji "Grlom u jagode".

Američki političar, državnik i predsednik SAD, Abraham Linkoln rođen je na današnji dan 1809. godine. Abraham Linkoln je bio šesnaesti predsednik SAD-a i jedan od velikih američkih vođa. Politikom se bavio od 1832. godine, a 1856. godine priključio se republikanskoj stranci, osnovanoj da bi se suprotstavila širenju ropstva među novopriključenim državama SAD. Godine 1860. njegov izbor za predsednika SAD je potaknuo južne robovlasničke države SAD da započnu proces otcepljenja i stvore Konfederativne Američke Države. Linkolnova vlada u Vašingtonu nije priznala novostvorenu konfederaciju tako da je u proleće 1861. godine došlo do izbijanja Američkog građanskog rata. Godine 1862. je doneo Proglas o ukidanju ropstva. Njegov mandat je značajan po celom nizu reformi koje su ojačale pozicije federalne vlasti na račun federalnih država. Nekoliko meseci nakon što je Linkoln pobedio na izborima 1864. godine, Konfederacija je prisiljena na kapitulaciju i rat je završen pobedom Unije. Nekoliko dana kasnije, 15. aprila 1865. Linkoln je ubijen u pozorištu kao žrtva fanatičnog južnjačkog glumca Džona Vilksa Buta.

1746. - Rođen Tadeuš Košćuško, poljski revolucionar i vojskovođa
(Merešovcino, 12. 02. 1764 - Soloturn, 02. 04. 1817)

1763. - Umro Pjer d Marivo, francuski književnik
(Pariz, 04. 02. 1688 - Pariz, 12. 02. 1763)

1804. - Umro Imanuel Kant, nemački filozof, rodonačelnik klasične filozofije
(Kenigsbeg, 22. 04. 1724 - Kenigsberg, 12. 02. 1804)

1809. - Rođen Čarls Darvin, engleski biolog i prirodnjak, autor teorije o evoluciji živih bića
(Šruzberi, 12. 02. 1809 - Daun, 19. 04. 1882)

1828. - Rođen Džordž Meredit, engleski književnik
(Portstmaut, 12. 02. 1828 - Bokshil, 18. 05. 1909)

1841. - Rođen dr Laza Kostić, advokat, književnik i novinar, akademik
(Kovilj, 12. 02. 1841 - Beč, 09. 12. 1910)

1863. - Miša Anastasijević poklonio srpskoj vladi zdanje za sveučilište u Beogradu - danas Kapetan- Mišino zdanje

1870. - Umro Nikola Čupić, prosvetni dobrotvor
(Šabac, 1836 - Oran, 12. 02. 1870)

1882. - Rođena Ana Pavlovna Pavlova, ruska balerina
(Sankt Petersburg, 12. 02. 1882 - Hag, 23. 01. 1931)

1912. - Abdicirao Pu Ji, poslednji kineski car iz dinastije Mandžu

1914. - Plesačica Meri Felps Džekob osmislila prvi brushalter

1922. - Osnovan Novosadski šahovski klub-najstariji u Jugoslaviji i na Balkanu

1923. - Rođen Franko Zefireli (Đanfranko Korsi), italijanski pozorišni i filmski režiser
(Firenca, 12. 02. 1923)

1933. - Rođen Konstantin Kosta Gavras, grčki filmski reditelj, dobitnik "Oskar"-a
(Atina, 12. 02. 1933)

1936. - Rođen Đoko Stojičić, književnik, publicista i diplomata
(Medna, 12. 02. 1936)

1942. - Bekstvo zatvorenika iz koncentracionog logora na Crvenom krstu u Nišu

1961. - Prva sovjetska sonda lansirana u pravcu Venere

1961. - Umro Branko Miljković, književnik
(Niš, 29. 01. 1934 - Zagreb, 12. 02. 1961)

1974. - Uhapšen ruski književnik i nobelovac Aleksandar Solženjicin

1984. - Umro Hulio Kortasar, argentinski književnik
(Brisel, 26. 08. 1914 - Pariz, 12. 02. 1984)

1996. - Jaser Arafat izabran za prvog palestinskog predsednika

2000. - Umro Čarls Šulc, američki karikaturista i strip- crtač
(Sen Pol, 26. 11. 1922 - San Francisko, 12. 02. 2000)

2002. - Počelo suđenje Slobodanu Miloševiću pred Međunarodnim krivičnim tribunalom za bivšu Jugoslaviju u Hagu

2004. - Umro Dušan Trninić, prvak baleta Narodnog pozorišta u Beogradu i koreograf (Dubica, 17. 07. 1928 - Beograd, 12. 02. 2004)

2009. - Umro Miloš Kovačević, istraživač Centra za istraživanje RTS-a
(Beograd, 23. 05. 1947 - Beograd, 12. 02. 2009)

2009. - Umro Mirko Bulović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Bitelić, 21. 09. 1930 - Beograd,12. 02. 2009)

2010. - Umro Petar Borota, fudbalski golman
(Beograd, 05. 03. 1952 - Đenova, 12. 02. 2010)

[Bisernica]

13. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/saljapin_fjodor_ivanovic-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležilo je rođenje Fjodora Ivanoviča Šaljapina, ruskog operskog pevača i smrt slikara Petra Lubarde.

Na današnji dan 1873. godine rođen je ruski operski pevač Fjodor Ivanovič Šaljapin. Umetničku karijeru Šaljapin je započeo u putujućoj pozorišnoj družini u kojoj je bio član hora, statista, glumac epizodnih uloga. Pevačku školu učio je kod Usatova, tenora Velikog teatra u Moskvi. Prvi javni nastupi bili su mu u operama: "Rusalka", "Faust" i "Pajaci". Godine 1899. postao je član Velikog teatra u Moskvi, gde sjajnom kreacijom Borisa Godunova počinje njegova svetska karijera. Na poziv Toskaninija nastupao je u Milanskoj skali. Sledili su nastupi u Monte Karlu, Berlinu, Metropolitenu... Na nagovor Čarli Čaplina igrao je glavnu ulogu u filmu "Don Kihot". Šaljapin je jedan od retkih pevača kod kojih je pevački dar organski povezan s glumačkim talentom i smislom za scenu. Glasom izuzetnim po rasponu, mekoći i gipkosti, mogao je da izrazi široku skalu osećanja, ponirući intuicijom i maštom u karakter lika i donoseći ga živo i sugestivno, uz korišćenje gesta, grimase i kostima. Prijatelj Gorkog i Stanislavskog, Šaljapin je preneo na opernu scenu realistički stil ruske dramske umetnosti. (Kazan, 13. 02. 1873 - Pariz, 12. 04. 1938)

Slikar, akademik Petar Lubarda umro je na današnji dan 1974. godine. Jedan od najvećih srpskih slikara 20. veka, Petar Lubarda studije slikarstva počeo je u Beogradu, a nastavio u Parizu. U srpskom modernom slikarstvu pripada mu izuzetno mesto. U ranim radovima, u kojima se oseća uticaj klasičnih majstora, njegove koloristički razvijene i poetski doživljene vizije neba i zemlje nose izraziti dramski karakter. U posleratnom slikarstvu svom delu dao je apstraktan oblik i asocijativnu sadržinu. Predmet u slici se deformisao i dobio vanvremensku širinu. Glavna dela su mu: Zaklano jagnje (1940), Konji (1953), Guslar (1952), Kosovski boj (1953). Član je Srpske akademije nauka i umetnosti(Ljubotinj, 27. 08. 1907 - Beograd, 13. 02. 1974)

1675. - Rođen Ignjat Đurđević - Đorđić, književnik i istoričar
(Dubrovnik, 13. 02. 1675 - Dubrovnik, 21. 01. 1737)

1754. - Rođen Šarl Moris Taljeran Perigor, francuski državnik
(Pariz, 13. 02. 1754 - Pariz, 17. 05. 1838)

1769. - Rođen Ivan Andrejevič Krilov, ruski književnik
(Moskva, 13. 02. 1769 - Petrograd, 21. 11. 1844)

1787. - Umro Josip Ruđer Bošković, matematičar, fizičar, astronom i filozof (Dubrovnik, 18. 05. 1711 - Milano, 13. 02. 1787)

1831. - Rođen Jovan Ristić, istoričar, državnik, diplomata i književnik
(Kragujevac, 13. 02. 1831 - Beograd, 05. 11. 1899)

1883. - Umro Rihard Vilhelm Vagner, nemački kompozitor
(Lajpcig, 22. 05. 1813 - Venecija, 13. 02. 1883)

1903. - Rođen Žorž Simenon, belgijski književnik
(Lijež, 13. 02. 1903 - Lozana, 04. 09. 1989)

1916. - Rođen Kiril Svinarski, prevodilac, lektor Filološkog fakulteta u Beogradu, nosilac Ordena Legije časti
(Moskva, 13. 02. 1916 - Beograd, 30. 03. 2004)

1933. - Rođen Zdravko Šotra, TV i filmski reditelj
(Stolac, 13. 02. 1933)

1933. - Rođena Kim Novak (Merilin Paulin Novak), američka filmska glumica
(Čikago, 13. 02. 1933)

1937. - Rođen Slobodan Stojanović, književnik, dramaturg i scenarista, urednik TV Beograd, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Đakovica, 13. 02. 1937 - Požarevac, 04. 01. 2000)

1938. - Umro Momčilo Nastasijević, književnik
(Gornji Milanovac, 06. 10. 1894 - Beograd, 13. 02. 1938)

1945. - Jedinice Crvene armije oslobodile Budimpeštu u Drugom svetskom ratu

1945. - Savezničko bombardovanje Drezdena u Drugom svetskom ratu

1947. - Rođen Bogdan Tanjević, košarkaš i trener
(Pljevlja, 13. 02. 1947)

1949. - Osnovan Odbojkaški savez Jugoslavije

1950. - Rođen Piter Gebrijel, engleski muzičar, član grupe "Dženezis"
(Voking, 13. 02. 1950)

1955. - Prvi put dodeljena "NIN"-ova nagrada za roman godine

1960. - Rođen Pjerluiđi Kolina, italijanski fudbalski sudija
(Bolonja, 13. 02. 1960)

1974. - Rođen Robi Vilijams, britanski pop-pevač
(Stouk-on-Trent, 13. 02. 1974)

1974. - Ruski književnik Aleksandar Solženjcin proteran iz Sovjetskog Saveza i oduzeto mu državljanstvo SSSR-a

1979. - Umro Žan Renoar, francuski filmski režiser
(Pariz, 15. 09. 1894 - Los Anđeles, 13. 02. 1979)

2008. - Umro Vuk Obradović, najmlađi doktor vojnopolitičkih nauka i najmlađi general JNA, osnivač i predsednik stranke Socijaldemokratija, potpredsednik vlade Srbije
(Kondželj, 11. 04. 1947 - Beograd, 13. 02. 2008)

2008. - Umro Anri Salvador, francuski šansonjer
(Kajen, 18. 07. 1917 - Pariz, 13. 02. 2008)

2008. - Umro Dragan Jurišić Gaga, pevač "Vojvođanskog bluz benda"
( 1953 - Novi Sad, 13. 02. 2008)

2008. - Umro Kon Ićikava, japanski filmski reditelj
(Mie, 20. 11. 1915 - Tokio, 13. 02. 2008)

[Bisernica]

14. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/250pxGutenberg-1.jpg


Slovenski prosvetitelj Ćirilo umro na današnji dan 869. godine. Nemački štampar Johan Gutenberg umro 14. februara 1468.


269. - Spaljen na lomači Valentin, rimski sveštenik i lekar, njemu u spomen obeležava se Dan zaljubljenih


http://razbibriga.net/imported/2012/02/valentinovosms-1.jpg



Slovenski prosvetitelj Ćirilo (Konstantin) Solunski umro je na današnji dan 869. godine. Sa starijim bratom Metodijem sastavio je slovensku azbuku, glagoljicu. Konstantin je bio učitelj filozofije i bibliotekar u carigradskoj crkvi Svete Sofije, a Metodije visoki državni činovnik. Na molbu moravskog kneza Rastislava, vizantijski car Mihailo Treći je poslao dvojicu učenih Grka u Rastislavljevu Moravsku, da propovedaju hrišćanstvo među tamošnjim Slovenima. Oni su prethodno na slovenski jezik (najverovatnije Slovena iz okoline Soluna), preveli bogoslužbene knjige. Tako je nastao prvi slovenski književni jezik. Tokom boravka u Rimu, gde su morali da odu kako bi se opravdali pred papom, zbog optužbi od strane bavarskog sveštenstva, Ćirilo umire, a papa je Metodija postavio za arhiepiskopa moravskog i panonskog. Posle Metodijeve smrti, njegovi učenici su prognani iz Moravske i većina je otišla na jug, među Srbe i Bugare.

Godine 1468. umro Johan Genzeflajš Gutenberg, nemački štampar, pronalazač tipografije. Gutenberg se na početku svoje karijere bavio brušenjem dragog kamenja i proizvodnjom ogledala, da bi 1448. godine u rodnom Majncu osnovao štamparsku radionicu. Tu je 1455. godine završio štampanje Biblije, prve štampane knjige u svetskoj istoriji. Tiraž je bio oko 200 primeraka, od kojih je sačuvano 48. U štampanju Biblije Gutenberg je primenio svoj pronalazak -tipografiju, metalna livena slova uz korišćenje 290 različitih znakova. Svaki primerak razlikuje se po dekoraciji koju je majstor Johan lično dodao. Gotska slova i ukrasi ručno su rađeni u zlatu, u crvenoj, plavoj, zelenoj, ljubičastoj i žutoj boji. Danas se ova remek-dela čuvaju u trezorima najpoznatijih svetskih bilioteka, i po rečima onih koji su imali prilike da ih vide, reč je o najlepšim knjigama u istoriji štamparstva. Poslednje Gutenbergovo delo jeste zbornik latinske gramatike i rečnika, objavljeno pod nazivom "Katolikon", na čijem poslednjem listu stoji sledeći natpis: "Pod zaštitom Svevišnjeg ovo delo nije pisano trskom, drvetom niti četkicom, već je ono čudnovatim pronalaskom jednakih formi štampano i dovršeno". Gutemberg je podario čovečanstvu novi kvalitet komunikacije.

1574. - Umro Benvenuto Čelini, italijanski zlatar, vajar i književnik
(Firenca, 03. 09. 1500 - Firenca, 14. 02. 1574)

1602. - Rođen Frančesko Kavali, italijanski kompozitor
(Krema, 14. 02. 1602 - Venecija, 14. 01. 1676)

1779. - Umro Džems Kuk, engleski pomorac i istraživač
(Jorkšir, 28. 10. 1728 - Havaji, 14. 02. 1779)

1840. - Rođena Milka Grgurova, pozorišna glumica
(Sombor, 14. 02. 1840 - Beograd, 25. 03. 1924)

1858. - Rođen Dragutin Ilić, književnik, sin Jove Ilića
(Beograd, 14. 02. 1858 - Beograd, 01. 03. 1926)

1879. - Rođen Triša Kaclerović, političar, novinar i književnik
(Boka, Banat, 14. 02. 1879 - Beograd, 31. 03. 1964)

1895. - Umro Milorad Popović - Šapčanin, književnik
(Šabac, 16. 06. 1842 - Beograd, 14. 02. 1895)

1899. - Rođen Lovro Matačić, dirigent, direktor Beogradske opere i umetnički rukovodilac Beogradske filharmonije, prvi šef muzičkog programa Radio Beograda (Sušak, 14. 02. 1899 - Zagreb, 04. 01. 1985)

1901. - Štampan prvi broj časopisa "Srpski književni glasnik"

1905. - Umro Božidar Knežević, književnik i filozof
(Ub, 07. 03. 1862 - Beograd, 14. 02. 1905)

1912. - Rođen Tibor Sekelj, književnik
(Spiška Subota, 14. 02. 1912 - Subotica, 21. 09. 1988)

1914. - Rođen Boris Krajger, slovenački revolucionar i političar, potpredsednik Saveznog izvršnog veća, narodni heroj (Gradišće, 14. 02. 1914 - Sremska Mitrovica, 04. 01. 1967)

1915. - Umrla Elizabeta Ros, britanski lekar-dobrovoljac u Srbiji za vreme Prvog svetskog rata (Tejn, - Kragujevac, 14. 02. 1915)

1929. - Rođen Mihailo Viktorović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 14. 02. 1929 - Beograd, 26. 09. 1998)

1946. - Počela kompjuterska era u svetu

1950. - Rođena Josipa Lisac, hrvatska pevačica (Zagreb, 14. 02. 1950)

1956. - U Moskvi počeo 20. kongres Komunističke partije Sovjetskog Saveza

1964. - Pokrenut časopis "Teorija i praksa"

1976. - Rođena Ria Rasmunsen, danska filmska glumica, reditelj, maneken i fotograf (Kopenhagen, 14. 02. 1976)

1997. - Umrla Marija-Maja Čučković, pozorišna i filmska glumica
(Dubrovnik, 1935 - Dubrovnik, 14. 02. 1997)

2007. - Umro Emet Vilijams, američki književnik
(Južna Karolina, 1925 - Berlin, 14. 02. 2007)

2010. - Umro Nikola M. Simić, sportski novinar
(Bjelovar, 1944 - Beograd,14. 02. 2010)

2010. - Umro Daglas Dag Figer, američki muzičar, frontmen benda "The Knack" (Ouk park, 20. 08. 1952 - Vudlend hils, 14. 02. 2010)

2011. - Umro Džon Leonard Štraus, američki kompozitor, dobitnik "Oskar"-a (Njujork, 28. 04. 1920 - Los Anđeles, 14. 02. 2011)

[Bisernica]

15. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/zastava-1.jpg


Na današnji dan osnovana Matica srpska, rođena Isidora Sekulić, osnovano prvo sveslovensko, gimnastičko društvo Sokol i održano prvo jugoslovensko takmičenje za pesmu Evrovovizije.
Sretenje gospodnje - Dan državnosti Republike Srbije.

Srpska pravoslavna crkva i država Srbija slave praznik Sretenje, koji je i Dan državnosti i Dan Vojske Srbije. U Srbiji se 15. februar slavi kao sećanje na 1804. godinu kada je u Orašcu počela borba za oslobođenje od Turaka, i kada je na isti dan 1835. godine Skupština u Kragujevcu proglasila prvi Ustav Srbije. Stoga je Skupština Srbije 10. jula 2001. godine odlučila da Sretenje bude Dan državnosti. Sretenje se kao Dan Vojske Srbije obeležava od 2007. godine, po odluci koju je krajem 2006. potpisao predsednik Republike Boris Tadić. U narodu se verovalo da na Sretenje počinje prelazak iz zime u proleće. Obično se kaže da ako je na Sretenje oblačno - onda će kraj zime biti lep, a ako je vedro, biće hladan i vetrovit. Po crkvenoj doktrini, na Sretenje je Bogorodica, četrdesetog dana od rođenja Isusa Hrista, otišla u hram da prinese žrtvu i tamo srela starca Simeona koji je u malom Isusu prepoznao spasitelja. Taj susret malog Isusa i pravednog starca je hrišćanski praznik - Sretenje Gospodnje.


Galileo Galilej, italijanski fizičar, astronom i matematičar, osnivač mehanike rođen je na današnji dan 1564. godine. Galilejeva istraživanja postavila su temelje modernoj mehanici i fizici. Bio je filozof i matematičar kod velikog toskanskog vojvode od 1610. godine pa do kraja svog života. Godine 1616, teološki savetnici inkvizicije osudili su ga zbog toga što je zastupao novu astronomiju (zalagao se za Kopernikov heliocentrični sistem), i tada mu je zabranjeno da zastupa, predaje i brani osuđeno učenje. Papa nikad nije potvrdio tu osudu, ali je 1632. godine, nakon objavljivanja njegovog dijaloga o alternativnim svetskim sistemima, Galileju Inkvizicija naredila da dođe u Rim. Juna 1633. godine Galilej je bio osuđen na utamničenje. Dopušteno mu je da se vrati u svoju vilu u Firenci i tamo ostane pod uslovom da živi u strogoj izolaciji. Poslednjih osam godina svog života proveo je u stalnom naučnom radu i eksperimentisanju.

Na današnji dan 1835. godine osnovano je prvo pozorište u Srbiji, "Knjažesko-serbski teatar", a danas pozorište "Joakim Vujić" u Kragujevcu. Prvo stalno pozorište, kao državna ustanova, osnovano je u Kragujevcu, u specijalno preuređenoj zgradi štamparije (tipografije), na obali Lepenice, nedaleko od Konaka kneza Miloša Obrenovića. Direktor teatra bio je Joakim Vujić, pisac, prevodilac i veliki ljubitelj scenske umetnosti, koga je knez Miloš lično pozvao i postavio na tu dužnost. Njegova melodrama "Fernando i Jarika" premijerno je izvedena na dan otvaranja pozorišta. Tako je mali Kragujevac, sa nešto više od 300 domova, bio ne samo prestonica Srbije, već je postao i pozorišna prestonica cele zemlje. Pošto je tog dana održana i Sretenjska skupština, svečanosti su prisustvovali pored kneza, članovi dvora i viđeniji ljudi toga vremena.

1781. - Umro Gothold Efraim Lesing, nemački književnik, kritičar i teoretičar umetnosti
(Kamenc, 22. 01. 1729 - Braunšvajg, 15. 02. 1781)

1835. - Donet Sretenjski ustav, prvi ustav u srpskoj istoriji

1857. - Umro Mihail Ivanovič Glinka, ruski kompozitor
(Novospasko, 01. 06. 1804 - Berlin, 15. 02. 1857)

1880. - Rođen Grigorije Božović, književnik, reporter lista "Politika", profesor Prizrenske bogoslovije
(Pridvorica, 15. 02. 1880 - Beograd, 01. 01. 1945)

1893. - Rođen Mihail Tuhačevski, sovjetski maršal
(Smolensk, 15. 02. 1893 -11. 06. 1937)

1898. - Rođen Sreten Stojanović, vajar, akademik
(Prijedor, 15. 02. 1898 - Beograd, 29. 09. 1960)

1901. - Umro Marko Miljanov, književnik i vojvoda
(Medun, 24. 04. 1833 - Herceg Novi, 15. 02. 1901)

1911. - Rođen Grigor Vitez, književnik i prevodilac, urednik Izdavačkog preduzeća "Mladost"
(Kosovac, 15. 02. 1911 - Zagreb, 23. 11. 1966)

1913. - Rođen Nikola Jančić, operski pevač
(Srpska Crnja, 15. 02. 1913 - Beograd, 26. 05. 1985)

1918. - Rođena Smilja Avramov, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, ekspert za međunarodno pravo
(Pakrac, 15. 02. 1918)

1928. - Prvi civilni let kompanije "Aeroput", preteče JAT-a na liniji Beograd-Zagreb

1941. - Rođen Božidar Kalezić, književnik i reditelj, urednik TV Beograd
(Josifovo, 15. 02. 1941)

1942. - Umro Stanislav Binički, kompozitor i dirigent, direktor Beogradske opere, osnivač Srpske muzičke škole i autor prve srpske opere
(Jasika, 27. 07. 1872 - Beograd, 15. 02. 1942)

1951. - Rođena Džejn Sejmur (Džojs Frankenberg), britanska filmska glumica
(Hejs, 15. 02. 1951)

1952. - Rođen Tomislav Nikolić, političar, potpredsednik vlade Srbije i SRJ, potpredsednik Srpske radikalne stranke, predsednik Srpske napredne stranke
(Kragujevac, 15. 02. 1952)

1962. - Rođen Milo Đukanović, crnogorski političar i državnik, predsednik Demokratske partije socijalista, predsednik i premijer Crne Gore
(Nikšić, 15. 02. 1962)

1991. - Čehoslovačka, Mađarska i Poljska osnovale Višegradsku grupu u cilju regionalne saradnje i unapređenja procesa evropskih integracija

1992. - Svečano obeležen kraj dugogodišnjeg raskola u Srpskoj pravoslavnoj crkvi

1995. - Umro Radenko Mišević, slikar, profesor i dekan Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Rogatica, 14. 07. 1920 - Beograd, 15. 02. 1995)

1999. - Umro Dušan Slavković, novinar i urednik Radio Beograda
(Beograd, 30. 03. 1924 - Beograd, 15. 02. 1999)

2000. - Umro Vojin Draškoci, kompozitor i kontrabasista, profesor Muzičke škole "Mokranjac" u Beogradu
(Beograd, 28. 05. 1945 - Beograd, 15. 02. 2000)

2001. - U Novom Sadu osnovano Društvo za zaštitu srpskog jezika "Ćirilica"

2003. - Umro Aleksandar Tišma, književnik, akademik
(Horgoš, 16. 01. 1924 - Novi Sad, 15. 02. 2003)

2004. - Umro Marko Pantani, italijanski biciklista
(Ćezena, 13. 01. 1970 - Rimini, 15. 02. 2004)

2006. - Umro Josip Vrhovac, političar i diplomata, predsednik Predsedništva CK Hrvatske, član Predsedništva i ministar inostranih poslova SFRJ
(Zagreb, 09. 02. 1926 - Zagreb, 15. 02. 2006)

2009. - Umro Đorđe Milovanović, fudbaler "Crvene zvezde"
(Sremska Rača,13. 09. 1956 - Sremska Mitrovica,15. 02. 2009)

[Bisernica]

16. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/radoje_domanovic-1.jpg http://razbibriga.net/imported/2011/04/721981_isidora-1.jpg


Na današnji dan rođeni Radoje Domanović i Isidora Sekulić, promovisana Vikipedija na srpskom jeziku.


1873. - Rođen Radoje Domanović, književnik i publicista, profesor gimnazije u Leskovcu, Vranju i Pirotu, pokretač satiričnog lista "Stradija" (Ovsište, 16. 02. 1873 - Beograd, 17. 08. 1908). Radoje Domanović je prvi pravi satiričar među srpskim realistima, satira je glavno obeležje njegovog talenta. On je tvorac srpske satirične pripovetke.

1877. - Rođena Isidora Sekulić, književnica i prevodilac, akademik (Mošorin, 16. 02. 1877 - Beograd, 05. 04. 1958) Radila je kao nastavnica u Pančevu, Sapcu i Beogradu. Do kraja, i bez ostatka, posvećena lepoti smislene reči, književnica Isidora Sekulić je za života stekla uvaženje kao najobrazovanija i najumnija Srpkinja svoga vremena. Penzionisana je 1931. godine. Izabrana je za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije 16. februara 1939. godine, a za redovnog člana Srpske akademije nauka 14. novembra 1950. kao prva žena akademik. Najpoznatija dela su joj Saputnici, Hronika palanačkog groblja i Pisma iz Norveške.

1826. - Osnovana Matica srpska Naučno, književno i kulturno društvo Matica srpska osnovano je u Pešti, a njeni pokretači su bili: Jovan Hadžić (Miloš Svetić), književnik i pravnik, kao i peštanski trgovci Josif Milovuk, Gavrilo Bozitovac, Georgije Stanković, Petar Rajić, Jovan Demetrović i Andreja Rozmirović. Ambicije osnivača, a naročito Jovana Hadžića i kasnije pokrovitelja Save Tekelije, bili su da od Matice načine naučno društvo po ugledu na godinu dana ranije osnovano Mađarsko naučno društvo.

2003. - Promovisana Vikipedija na srpskom jeziku.

1823. - Umro Pjer Pol Pridon, francuski slikar (Klani, 04. 04. 1758 - Pariz, 16. 02. 1823)

1834. - Rođen Ernst Hekel, nemački biolog i filozof, jedan od tvoraca teorije evolucije.
(Potsdam, 16. 02. 1834 - Jena, 08. 08. 1919)

1862. - Češki filozof Miroslav Tirš osnovao u Pragu prvo sokolsko društvo.

1904. - Rođen Džordž Kenan, američki diplomata, istoričar i pisac. (Milvoki, 16. 02. 1904 - Prinston, 16. 03. 2005)

1907. - Umro Đozue Karduči, italijanski književnik, nobelovac. (Val di Kastelo, 27. 07. 1835 - Bolonja, 16. 02. 1907)

1909. - Rođen Mirko Milisavljević, pozorišni i filmski glumac. (Požarevac, 16. 02. 1909 - Beograd, 26. 12. 1988)

1918. - Umro Karolj Kuen - Hedervari, hrvatski ban. (Grafenberg, 23. 05. 1849 - Budimpešta, 16. 02. 1918)

1936. - Na parlamentarnim izborima u Španiji pobedu izvojevao ujedinjeni Narodni front.

1956. - Rođena Ksenija Zečević, pijanistkinja i kompozitor, umetnički direktor Pozorišta na Terazijama. (Zadar, 16. 02. 1956 - Beograd, 21. 11. 2006)

1958. - Umro Tomo Maksimović, privrednik i humanista, direktor fabrike "Bata" u Borovu, prvi predsednik srpskog društva "Privrednik", komesar za izbeglice u vladi Milana Nedića.
(Brčko, 03. 1895 - 16. 02. 1958)

1961. - U Ljubljani održan prvi jugoslovenski izbor za Pesmu Evrovizije, pobedila Ljiljana Petrović s pesmom "Neke davne zvezde".

1979. - Rođen Valentino Rosi, italijanski motociklista, sedmostruki prvak sveta.
(Urbino, 16. 02. 1979)

1989. - Umro Radomir Raša Radančić, tonski snimatelj Radio Beograda. (Ljig, 1924 - 16. 02. 1989)

1996. - Umro Živojin Stekić, novinar, glavni urednik Drugog programa Radio Beograda.
(Noćaj, 1923 - Beograd, 16. 02. 1996)

2003. - Umro Slobodan M. Nešović, novinar i publicista. (Raška, 1908 - Beograd, 16. 02. 2003)

2006. - Umro Vasa Dobrosavljević, novinar "Dnevnika", sekretar za informisanje AP Vojvodine. (Mokrin, 19. 05. 1925 - Novi Sad, 16. 02. 2006)

2006. - Umro Nikola Uzelac, baletski igrač, solista Baleta Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu. (1945 - Novi Sad, 16. 02. 2006)

2007. - Umrla Darinka Jevrić, književnica. (Glođane, 21. 10. 1947 - Beograd,16. 02. 2007)

2010. - Umrla Radmila Mila Kodemo, novinar i urednik "Večernjih novosti". (Beograd, 1938 - Beograd, 16. 02. 2010)

2011. - Umro Nikola Dutina, građevinski inženjer, direktor Republičkog hidrometeorološkog zavoda Srbije. (1942 - 16. 02. 2011)

2011. - Umro Batrić Jovanović, istoričar i publicista, narodni poslanik, urednik NIP "Borba", generalni direktor Uprave civilnog vazduhoplovstva SFRJ, ambasador Jugoslavije u
UNESKO-u. (Donja Morača, 03. 06. 1922 - 16. 02. 2011)

[Bisernica]

17. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/moliere2-1.gif


Slavni francuski komediograf Žan Batist Poklen Molijer umro 1673. godine. Tvorac srpske satirične pripovetke Radoje Domanović rođen 17. februara 1873. Sombor proglašen slobodnim kraljevskim gradom 1749. godine.

Francuski književnik i glumac Žan Batist Poklen Molijer umro je u Parizu na današnji dan 1673. godine. Molijer je završio pravo u Parizu, ali se odrekao pravničke karijere i postao glumac. Pisao je farse i komedije u stihu u kojima je najčešće sam igrao glavne uloge. Slikajući društvo svoga doba tretirao je aktuelne probleme braka i porodice. Molijer se smatra jednim od najvećih komediografa svetske književnosti. Za sobom je ostavio remek-dela: Tartif, Don Žuan, Mizantrop, Učene žene, Građanin - plemić, koja se i danas nalaze na repertoarima svetskih pozorišta.

Najznačajniji satiričar srpskog književnog realizma Radoje Domanović rođen je u Ovsištu kod Kragujevca, 17. februara 1873. godine. Bio je tvorac srpske satirične pripovetke. Završio je Kragujevačku gimnaziju i Filozofski fakultet u Beogradu. Radio je kao profesor srpskog jezika u gimnazijama u Vranju, Pirotu i Leskovcu. Zbog političkih uverenja je proganjan, premeštan i otpuštan sa posla. Najznačajnije Domanovićeve pripovetke su: Vođa, Danga, Stradija, Mrtvo more, Kraljević Marko po drugi put među Srbima i Ukidanje strasti.

1600 - Spaljen na lomači Đordano Bruno, italijanski filozof, astronom i matematičar (Nola, 1548 - Rim, 17.2.1600)

1749 - Austrijska carica i ugarska kraljica Marija Terezija proglasila Sombor slobodnim kraljevskim gradom, datum se obeležava kao Dan opštine Sombor

1766 - Rođen Tomas Robert Maltus, engleski ekonomista i demograf (Rukeri, 17.2.1766 - Sent Ketrin, 23.12.1834)

1843 - Umrla Eustahija Arsić, prva srpska književnica (Irig, 14.3.1776 - Arad, 17.2.1843)

1856 - Umro Hajnrih Hajne, nemački književnik (Diseldorf, 13.12.1797 - Pariz, 17.2.1856)

1865 - Rođen Silvije Strahimir Kranjčević, književnik (Senj, 17.2.1865 - Sarajevo, 29.10.1908)

1871 - Rođen Jovan Dučić, književnik i diplomata, akademik (Hrupjela, 17.2.1871 - Geri, 7.4.1943)

1883 - Rođen Todor Manojlović, književnik (Veliki Bečkerek, 17.2.1883 - Zrenjanin, 27.5.1968)

1893 - Umro Toša Jovanović, pozorišni glumac i reditelj (Veliki Bečkerek, 2.6.1845 - Beograd, 17.2.1893)

1909 - Umro Džeronimo (Gojatlaj - Onaj koji zeva), poglavica indijanskog plemena Apači (Meksiko, 6.1829 - Fort Sil, 17.2.1909)

1924 - Rođena Margaret Truman Danijel, književnica i novinar, ćerka američkog predsednika Harija Trumana (Independens, 17.2.1924 - Čikago, 29.1.2008)

1932 - Umro Mihajlo Rašić, general i ministar vojni (Aleksinac, 25.7.1858 - Beograd, 17.2.1932)

1934 - Rođen Alan Bejts, britanski pozorišni i filmski glumac (London, 17.2.1934 - London, 27.12.2003)

1942 - Bugarska vojska pobila u Drugom svetskom ratu žitelje Bojnika, kod Leskovca. Ubijeno 473 civila, uključujući 89 dece, a varošica spaljena do temelja.

1948 - U Beogradu počeo da izlazi list za književnost i društvena pitanja Književne novine

1963 - Rođen Majkl Džordan, američki košarkaš (Bruklin, 17.2.1963)

1970 - Umro Josif Samuel Agnon, izraelski književnik, nobelovac (Bučak, 17.7.1888 - Tel Aviv, 17.2.1970)

1989 - Umro Gi Laroš, francuski modni kreator (La Rošel, 16.7.1922 - Pariz, 17.2.1989)

1999 - Umro Vladimir Bunjac, književnik, novinar i urednik Radio Beograda (Zagreb, 10.6.1928 - Beograd, 17.2.1999)

2002 - Umro Dragoljub Glintić, urednik Doma omladine Beograda i "Nolita" (Beograd, 17.2.2002)

2005 - Umro Omar Sivori, argentinski fudbaler, jedan od najboljih fudbalera svih vremena (Sen Nikolas, 2.10.1935 - San Nikolas, 17.2.2005)

2006 - Umro dr Miodrag Trajković, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, diplomata (Gornji Vrtogoš, 27.2.1937 - Beograd, 17.2.2006)

2008 - Privremena Skupština Kosova i Metohije usvojila Deklaraciju o nezavisnosti

2009 - Umro Majk Vajtmarš, olimpijski vicešampion u odbojci na pesku (San Dijego, 18.5.1962 - Solana Bič, 17.2.2009)

2011 - Umro Predrag Vušović, filmski i TV glumac
(Kotor, 29. 08. 1960 - Zagreb 17. 02. 2011)

2011 - Umrla Mileva Žikić, pozorišna glumica, prvakinja Knjaževsko-srpskog teatra u Kragujevcu (Kragujevac, 1922 - Kragujevac, 17. 02. 2011)

[Bisernica]

18. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/646909_14stojan20novakovic-1.jpg


Diplomata, istoričar i filolog Stojan Novaković umro na današnji dan 1915. godine. Poznati filmski reditelj i glumac Miloš Forman rođen 1932. Dve godine ranije, otkrivena planeta Pluton.

Političar, diplomata, istoričar i filolog Stojan Novaković umro je na današnji dan 1915. godine. Novaković je 1872. postao profesor Velike škole, a već 1873. ministar prosvete u Vladi Jovana Ristića. Kao ministar sproveo je reformu srednjeg obrazovanja i podelio gimnaziju na društveni i prirodni smer. Diplomatsku karijeru počeo je 1885. misijom u Carigradu, koja je trajala sedam godina. Po povratku u zemlju, postao je predsednik Državnog saveta, a nakon tri godine predsednik Vlade. Poslanik u Carigradu ponovo postaje 1900, a zatim odlazi u Pariz i Petrograd. U vreme Aneksione krize, Novaković je ponovo izabran za predsednika Vlade. Bio je i predsednik Srpske kraljevske akademije. Stojan Novaković se smatra jednim od najplodnijih srpskih istoričara.

Filmski reditelj, glumac, pisac i producent Miloš Forman (Jan Tomaš Forman) rođen je 18. februara 1932. godine, u Časlavu, u današnjoj Češkoj. Studirao je scenografiju na Akademiji muzičkih umetnosti u Pragu. Režirao je nekoliko filmova u Čehoslovačkoj. Kada su trupe Sovjetskog Saveza ušle u Prag, 1968. godine, i prekinule Praško proleće, Forman je bio u Parizu na pregovorima o snimanju svog prvog američkog filma. Ubrzo se odselio u Njujork. Uprkos početnim teškoćama, Forman je u SAD postigao zavidan uspeh 1975. godine filmom Let iznad kukavičijeg gnezda, nagrađenim sa pet Oskara. U njegove kasnije uspehe spadaju filmovi Kosa, Amadeus i Narod protiv larija Flinta. Na festivalu u Karlovim Varima 1997. godine Formanu je dodeljen Kristalni globus za izuzetan doprinos svetskoj kinematografiji.

1516 - Rođena Meri I (Krvava Meri), engleska kraljica, ćerka Henrija Osmog (London, 18.2.1516 - London, 17.11.1558)

1546 - Umro Martin Luter, verski reformator, osnivač protestantizma (Ajsleben, 10.11.1483 - Ajsleben, 18.2.1546)

1564 - Umro Mikelanđelo Buonaroti, italijanski vajar, slikar, arhitekta, grafičar i pesnik. (Kapreze, 6.3.1475 - Rim, 18.2.1564)

1655 - Rođen Pjetro Đovani Gvarneri, italijanski graditelj violina (Kremona, 18.2.1655 - Mantova, 26.3.1720)

1745 - Rođen Alesandro Volta, italijanski fizičar i pronalazač, tvorac elektrodinamike (Komo, 18.2.1745 - Komo, 5.3.1827)

1809 - Rođen Božidar Petranović, pravnik i istoričar književnosti, akademik (Šibenik, 18.2.1809 - Venecija, 12.9.1874)

1819 - Rođen Teodor Valerio, francuski slikar (Arseranž, 18.2.1819 - Viši, 14.9.1879)

1877 - Rođen Petar Krstić, kompozitor, dirigent i muzički pedagog (Beograd, 18.2.1877 - Beograd, 21.1.1957)

1896 - Rođen Andre Breton, francuski književnik, teoretičar nadrealizma (Tenšebrej, 18. 02. 1896 - Pariz, 28. 09. 1966)

1898 - Rođen Enco Ferari, italijanski konstruktor sportskih automobila (Modena, 18.2.1898 - Maranel, 14.8.1988)

1904 - Rođen Keri Grant (Arčibald Aleksandar Lič), britanski filmski glumac (Bristol, 18.2.1904 - Devenport, 30.11.1986)

1920 - Rođen Darko Kraljić, kompozitor (Zagreb, 18.2.1920 - Beograd, 16.7.1998)

1921 - Rođen Branko Bauer, filmski i TV reditelj i scenarista (Dubrovnik, 18.2.1921- Zagreb, 11.4.2002)

1930 - Američki astronom Klajd Tombo otkrio planetu Pluton

1931 - Rođen Džoni Hart, američki karikaturista, autor stripa "Bi-Si" (Pećinari) (Njujork, 18.2.1931 - Njujork, 7.4.2007)

1967 - Umro Robert Openhajmer, američki atomski fizičar, tvorac prve atomske bombe (Njujork, 22.4.1904 - Prinston, 18.2.1967)

1967 - Rođen Kolin Džekson, britanski atletičar, evropski i svetski šampion (Kardif, 18.2.1967)

1986 - Umrla Stana Đurić-Klajn, muzikolog (Beograd, 5.5.1908 - Beograd, 18.2.1986)

2008 - Umro Alen Rob Grije, francuski književnik, scenarista, reditelj i agronom, akademik (Brest, 18.8.1922 - Pariz, 18.2.2008)

2008 - Umro Vladimir-Minja Vujović, istoričar i sportski radnik, predsednik KK Radnički Beograd, generalni sekretar SOFK-a Srbije (Cetinje, 1933 - Beograd, 18.2.2008)

2009 - Umrla Kamila Skolimovska, poljska atletičarka, olimpijska šampionka u bacanju kladiva (4.11.1982 - Faru, 18.2.2009)

2009 - Umro Salih Tajib, sudanski književnik (Maravi, 1929 - London, 18.2.2009)

2009 - Umro Dragutin Kostić, novinar i urednik Sportskog žurnala (1.2.1956 - Beograd, 18.2.2009)

[Bisernica]

19. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/250pxCopernicus-1.jpg


Na današnji dan 1913. godine doneta je "Uredba o vazdušnom saobraćaju" u Srbiji. Danas se obeležava dan lista "Borba". Poljski astronom Nikola Kopernik rođen je na današnji dan 1473. godine.


Na današnji dan 1913. godine doneta je "Uredba o vazdušnom saobraćaju" u Srbiji. Istorija vazduhoplovnog prava nije duga, jer se vazduhoplov sa motorom, u današnjem smislu te reči, pojavio 1903. godine. Zato prvi pravni dokumenti, koji se tiču ove oblasti potiču iz prve decenije prošlog veka. Srbija je "Uredbu o vazdušnom saobraćaju" donela 19. februara 1913. godine. Njome je bilo predviđeno da Ministarstvo unutrašnjih dela vrši nadzor nad ispravnošću vazduhoplova, a Ministarstvo vojske nad sposobnošću pilota. Vazduhoplovi nisu smeli imati oružje i municiju, kao ni fotografski aparat i golubove - pismonoše. Bio im je zabranjen let prilikom nepogoda i noću, kao i oko utvrđenih mesta. Strani vazduhoplovi su mogli prelaziti na našu teritoriju samo na mestu i u vreme koje odredi carinska služba u dogovoru sa ministrom unutrašnjih dela. Za prekršioce ove uredbe bile su predviđene vrlo stroge kazne. Osnovi međunarodnog vazduhoplovnog prava postavljeni su 1919. godine, kada je u Parizu doneta Međunarodna konvencija o vazduhoplovnom saobraćaju.

Rođen Nikola Kopernik, poljski astronom rođen je na današnji dan 1473. godine. Nikola Kopernik bio je poljsko-nemački astronom, prvi naučnik koji je formulisao heliocentričnu teoriju svemirskih tela. Od 1491. do 1494. godine studirao je teologiju, matematiku, medicinu i astronomiju u Krakovu, a od 1496. do 1504. godine studirao je crkveno pravo, astronomiju i medicinu u Italiji. Uredio je opservatoriju "Kopernikov toranj" sa koje je posmatrao nebeska kretanja. Na temelju tih posmatranja, a i rezultata do kojih je došao, napisao je delo „O kruženju nebeskih tela" u 6 knjiga, objavljeno u Nirnbergu 1543. godine, neposredno pred smrt. Ovo delo predstavlja revolucionarnu prekretnicu u astronomiji. Kopernikov ili heliocentrični sistem sveta zasniva se na tvrdnjama da se Zemlja okreće oko svoje ose i da kruži oko Sunca. Ove tvrdnje su uskoro bile prihvaćene u naučnim krugovima, ali su ujedno uzrokovale uzbunu u krugovima rimokatoličke crkve, pa je papa 1616. godine ovo Kopernikovo delo zabranio, tj. stavio na indeks, sve do 1822. godine.

1743. - Rođen Luiđi Bokerini, italijanski kompozitor i violončelista
(Luka, 19. 02. 1743 - Madrid, 28. 05. 1805)

1822. - Rođen Đorđe Stratimirović, general, diplomata i novinar
(Novi Sad, 19. 02. 1822 - Beč, 28. 12. 1908)

1837. - Umro Georg Bihner, nemački književnik
(Godelau, 17. 10. 1813 - Cirih, 19. 02. 1837)

1861. - Ukinuto kmetstvo u Rusiji

1868. - Rođen Tihomir Đorđević, etnolog, akademik
(Knjaževac, 19. 02. 1868 - Beograd, 28. 05. 1944)

1875. - Umro Kosta Trifković, književnik i advokat
(Novi Sad, 20. 10. 1843 - Novi Sad, 19. 02. 1875)

1911. - Rođen Nikola Hercigonja, kompozitor i muzikolog, profesor Muzičke akademije u Beogradu
(Vinkovci, 19. 02. 1911 - Beograd, 08. 07. 2000)

1915. - Britansko - francuskim vazdušnim desantom na turske snage počela "Dardanelska operacija" u Prvom svetskom ratu

1920. - Rođen Desimir Tošić, publicista i političar, jedan od osnivača i član Političkog saveta Demokratske stranke
(Bela Palanka, 19. 02. 1920 - Oksford, 07. 02. 2008)

1922. - U Zagrebu izašao prvi broj lista "Borba", nezavisnog i političkog lista, organa KPJ

1924. - Rođen Li Marvin, američki filmski glumac, dobitnik "Oskara"-a
(Njujork, 19. 02. 1924 - Tuson, 29. 08. 1987)

1937. - Rođena Darinka Simić Mitrović, kompozitor, urednik programa Stereorama Radio Beograda
(Beograd, 19. 02. 1937)

1940. - Umro Ljubomir Davidović, političar i državnik, predsednik srpske Vlade i prvak Radikalne i Demokratske stranke
(Vlaško Polje, 24. 12. 1863 - Beograd, 19. 02. 1940)

1945. - Američke vojne snage se iskrcale na pacifičko ostrvo Ivo Džima u Drugom svetskom ratu

1951. - Umro Andre Žid, francuski književnik, nobelovac
(Pariz, 22. 11. 1869 - Pariz, 19. 02. 1951)

1952. - Umro Knut Hamsun, norveški književnik, nobelovac
(Lom, 04. 08. 1859 - Norholm, 19. 02. 1952)

1959. - U Londonu postignut Britansko- grčko- turski sporazum o nezavisnosti Kipra

1960. - Rođen Momčilo Bajagić Bajaga, rok - muzičar
(Bjelovar, 19. 02. 1960)

1968. - Rođen Radovan Jelašić, ekonomista, viceguverner Narodne banke Jugoslavije i guverner Narodne banke Srbije
(Baja, 19. 02. 1968)

1982. - Umro Sabahudin Hodžić, slikar i karikaturista
(Istambul, 09. 03. 1909 - Beograd, 19. 02. 1982)

1997. - Umro Deng Sjaoping, kineski političar i državnik, predsednik Kine
(Gunagan, 22. 08. 1904 - Peking, 19. 02. 1997)

2001. - Umro Stenli Kramer, američki filmski reditelj i producent
(Njujork, 29. 09. 1913 - Los Anđeles, 19. 02. 2001)

2005. - Umro Anton Eberst, klarinetista, profesor muzike, glavni muzički urednik Radio Novog Sada
(Vršac, 27. 04. 1920 - Novi Sad, 19. 02. 2005)

2008. - Umrla Natalija Besmertnova, ruska balerina
(Moskva, 19. 07. 1941 - Moskva, 19. 02. 2008)

2009. - Umro Miodrag Mile Pešić, novinar, dopisnik "Politike" iz Vranja
(Niš, 24. 12. 1931 - Vranje, 19. 02. 2009)

2009. - Umrla Ana Milić, balerina Narodnog pozorišta u Beogradu
(Beograd, 01. 06. 1975 - Beograd, 19. 02. 2009)

[Bisernica]

20. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/RadomirRasaPlaovic-1.jpg


Slavni glumac Radomir Raša Plaović rođen na današnji dan 1899. godine. Američki filmski reditelj, scenarista i producent Robert Altman rođen 20. februara 1925. Istorijski muzej Srbije osnovan 1963. godine.

Čuveni srpski glumac Radomir Raša Plaović rođen je na Ubu, na današnji dan 1899. godine. Bio je jedan od najznačajnijih karakternih glumaca srpskog teatra 20. veka, koji je, u periodu između dva svetska rata, uticao na razvitak pozorišta u pravcu modernijeg izraza. Bio prvak drame Narodnog pozorišta u Beogradu, u kome je i režirao pozorošne komade. Prvi je adaptirao i na scenu postavio "Gorski vijenac" Petra Drugog Petrovića Njegoša. Bavio se i pedagoškim radom i napisao nekoliko udžbenika za glumu i režiju. Autor je pozorišnih komada "Car David", a sa Milanom Đokovićem "Voda sa planine" i "Rastanak na mostu".

Godine 1925. rođen je Robert Altman, američki filmski režiser, scenarista i producent. Altman je diplomirao novinarstvo, a po dolasku u Holivud počeo je da piše scenarija i režira reklamne TV filmove. Svetsku slavu stekao je krajem šezdesetih godina filmovima "Odbrojavanje", "Meš" i "Nešvil". "Meš" je bio ovenčan nagradom u Kanu, 1970. godine, a filmski kritičari proglasili su Altmana za najeminentnijeg predstavnika novog američkog filma. Ubrzo je stekao reputaciju kultnog reditelja, stvorivši osobenu sintezu mitova i dramaturških klišea tradicionalnih američkih filmskih žanrova i principa modernog filmskog izraza. Sledili su njegovi filmovi: "Bufalo Bil i Indijanci", "Kratki rezovi", "Igrač", "Lud za ljubavlju", "Visoka moda", koji su izazivali veliku medijsku pažnju i od kojih su neki ušli u sam vrh svetske kinematografije.

1790 - Umro Josif II, austrijski car (Beč, 13. 03. 1741 - Beč, 20. 02. 1790)

1860 - U Novom Sadu štampan prvi broj književnog časopisa "Danica" (izlazio do 20.08. 1872)

1867 - Rođen Milorad Mitrović, književnik (Beograd, 20. 02. 1867 - Beograd, 15. 05. 1907)

1871. - Organizovan prvi štrajk glumaca Narodnog pozorišta u Beogradu

1877 - Prvi put izveden balet "Labudovo jezero" Petra Iljiča Čajkovskog, na sceni Boljšoj teatra

1886 - Rođen Bela Kun, mađarski revolucionar, osnivač KP Mađarske (Silagičeh, 20. 02. 1886 - SSSR, 30. 11. 1939)

1920 - Umro Robert Edvin Piri, američki admiral i istraživač, osvajač Severnog pola (Kreson, 06. 05. 1856 - Vašington, 20. 02. 1920)

1927 - Rođen Ibrahim Ferer, kubanski pevač (Santjago, 20. 02. 1927 - Havana, 06. 08. 2005)

1927 - Premijera opere "Bal pod maskama" Đuzepe Verdija na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1930 - Rođen Miodrag Bulatović, književnik (Okladi, 20. 02. 1930 - Herceg Novi, 15. 03. 1991)

1947 - Rođen Piter Ozgud, engleski fudbaler, reprezentativac (Vindzor, 20. 02. 1947 - Slout, 01. 03. 2006)

1948 - Održana prva predstava u Beogradskom dramskom pozorištu - "Mladost otaca" Borisa Gorbatova, u režiji Petra Petrovića, tim povodom 20 februar se obeležava kao Dan Beogradskog dramskog pozorišta

1951 - Rođen Džejms Gordon Braun, britanski političar i državnik, predsednik Laburističke partije, premijer Velike Britanije (Glazgov, 20. 02. 1951)

1962 - Lansiran prvi američki vasionski brod sa ljudskom posadom - Džon Glen u okviru projekta "Merkjuri" u kapsuli "Prijateljstvo 7" tri puta obleteo Zemlju

1963 - Osnovan Istorijski muzej Srbije

1966 - Umro Čester Vilijam Nimic, američki admiral, komandant Pacifičke flote SAD u Drugom svetskom ratu (Frederiksberg, 24. 02. 1885 - San Francisko, 20. 02. 1966)

1969 - Rođen Siniša Mihailović, fudbaler i trener, reprezentativac (Vukovar, 20. 02. 1969)

1984 - Umro Mihail Aleksandrovič Šolohov, ruski književnik, nobelovac (Vešenska stanica, 24. 05. 1905 - Moskva, 20. 02. 1984)

1987 - Roman Miloša Crnjanskog "Seobe" proglašen za najbolji strani roman objavljen u Francuskoj 1986. godine

2000 - Umrla Sara Kejn, britanska književnica (Kelvedon Hač, 03. 02. 1971 - London, 20. 02. 2000)

2001 - Umro Milenko Maticki, književnik, novinar i urednik "Politike" (Margita, 04. 08. 1936 - Beograd, 20. 02. 2001)

2002 - Umro Branko Stanković, fudbaler i trener (Sarajevo, 21. 10. 1921 - Beograd, 20. 02. 2002)

2006 - U Beču počeli pregovori o budućnosti Kosova i Metohije

2008 - Umro Franc Perko, beogradski nadbiskup i mitropolit beogradski
(Krka, 19. 11. 1929 - Ljubljana, 20. 02. 2008)

2008 - Umrla Dragana Vlahović, novinar i urednik lista "Nada" (1936 - Beograd, 20. 02. 2008)

2010 - Umro Aleksandar Hejg, američki general, državni sekretar SAD, komandant NATO u Evropi (Bala Sinvid, 02. 12. 1924 - Baltimor, 20. 02. 2010)

2010 - Umro Vladimir Marenić, scenograf (Čaglin, 31. 08. 1921 - Beograd, 20. 02. 2010)

[Bisernica]

21. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/11890-1.jpg


Na današnji dan preminuo Nikolaj Gogolj, ruski književnik, a rođen Andres Segovija, španski gitarista. Počela Verdenska bitka.

Godine 1825. na današnji dan preminuo je Nikolaj Vasiljevič Gogolj, ruski književnik, utemeljitelj modernog ruskog realizma. Bio je niži činovnik i predavač na Petrogradskom univerzitetu. Zbirkom "Arabeske" počinje svoje petrogradske pripovetke u kojima, na za njega tipičan način pripovedanja, ismeva ispraznost života nižeg činovnika. Na istu temu piše i veoma uspešnu komediju "Revizor" u kojoj uviđa tragikomičnost života nižeg činovnika pa tako i svog života. Stvorio je likove koji su u ruskom društvu postali obrasci za lenjost, glupost, sebičnost, lakoumnost i korupciju. Približavanje slavenofilima, neverica u vlastitu darovitost, osećanje krivice i religiozno-mistično raspoloženje obeležili su njegov život.

Andres Segovija, španski gitarista, rođen je 1893. na današnji dan. Segovija se posvetio gitari od najranije mladosti. Posle svog prvog nastupa u Granadi, 1909. godine, koncertirao je po celom svetu sa ogromnim uspehom. Tumačeći dela klasičnih majstora, uvrstio je gitaru u koncertne instrumente ozbiljne muzike. Transkribovao je veliki broj kompozicija pisanih za druge instrumente, među kojima najviše dela Johana Sebastijana Baha. U oblasti muzike postavio je nekoliko pravila: jasno odvojiti koncertnu gitaru od flamenka, pripremiti pravi muzički repertoar za gitaru, na koncertnim podijumima širom sveta demonstrirati posebne lepote ovog instrumenta i insistirati da se na konzervatorijumima predaje gitara na istom nivou kao klavir, violina i violončelo. Ljubomorno je čuvao izvorni, čisti glas gitare. Nikad nije upotrebio električno pojačalo, smatrajući da ono toliko menja njen topli, setni ton, da gitara prestaje da bude ono što jeste.

1613 - Stupio na ruski presto Mihail Fjodorovič Romanov, rodonačelnik dinastije Romanov

1677 - Umro Baruh de Spinoza, holandski filozof (Amsterdam, 24.11.1632 - Hag, 21.2.1677)

1836 - Rođen Leo Delib, francuski kompozitor (Sen Žermen de Val, 21.2.1836 - Pariz, 16.1.1891)

1866 - Rođen August fon Vaserman, nemački bakteriolog (Bamberg, 21.2.1866 - Berlin, 15.3.1925)

1885 - Rođen Saša Gitri (Aleksandar Žorž Gitri), francuski književnik, reditelj i glumac (Sankt Peterburg, 21.2.1885 - Pariz, 24.7.1957)

1888 - Umro Dimitrije-Mita Cenić, novinar i publicista (Beograd, 29.9.1851 - Beograd, 21.2.1888)

1895 - Rođen Milan Kašanin, književnik i istoričar umetnosti (Beli Manastir, 21.2.1895 - Beograd, 21.11.1981)

1903 - Rođena Anais Nin, francuska književnica (Neji na Seni, 21.2.1903 - Los Anđeles, 14.1.1977)

1904 - Rođen Aleksej Nikolajevič Kosigin, sovjetski političar i državnik, premijer SSSR(Lenjingrad, 21.2.1904 - Moskva, 18.12.1980)

1916 - Počela Verdenska bitka u Prvom svetskom ratu (trajala do 9.9.1916)

1924 - Rođen Robert Gabrijel Mugabe, revolucionar i političar, predsednik Zimbabvea (Kutama, 21.2.1924)

1938 - Rođen Bobi Čarls (Robert Čarls Gudrija), američki pevač i kompozitor (Abvil, 21.2.1938 - Abvil, 14.1.2010)

1941 - Poginuo Frederik Grant Banting, kanadski fiziolog, izolovao insulin, nobelovac (Aliston, 14.11.1891 - Njufaundlend, 21.2.1941)

1952 - Rođen Vitalij Čurkin, ruski političar i diplomata, ambasador Rusije u UN (Moskva, 21.2.1952)

1959 - Rođena Božica Bokun, sekretar Drugog programa Radio Beograda (Beograd, 21.2.1959 - Beograd, 17.2.2008)

1965 - Ubijen Malkolm Iks, američki borac za građanska prava (Omaha, 19.5.1925 - Njujork, 21.2.1965)

1974 - Proglašen Ustav SFRJ

1991 - Umrla Margot Fontejn, britanska balerina (Rejgejt, 18.5.1919 - Panama Siti, 21.2.1991)

1997 - Umro Vladan Cvejić, operski pevač (Ruma, 24.9.1935 - Novi Sad, 21.2.1997)

2001 - Umro Nikola Bibić, fotograf (Zagreb, 20.4.1923 - Beograd, 21.2.2001)

2003 - Umro Karel Kosik, češki filozof (Prag, 26.6.1926 - Prag, 21.2.2003)

2006 - Umro Mirko Marjanović, privrednik, političar i državnik, direktor "Progresa", premijer Srbije (Knin, 27.7.1937 - Beograd, 21.2.2006)

2010 - Umro Slobodan Bočarski, fotoreporter lista "Politika" (Beograd, 1944 - Beograd, 21.2.2010)

2010 - Umro Miloš Ćorović, novinar Tanjuga (Sokolac, 27.8.1925 - Subotica, 21.2.2010)

2010 - Umro Vladimir Jakovljevič Motil, ruski filmski reditelj (Lepel, 26.6.1927 - Moskva 21.2.2010)

[Bisernica]

22. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/kis_danilo198910262_gif_300x403_q85-1.png


Na današnji dan rođeni srpski književnik Danilo Kiš i inicijator i utemeljivač pop-umetnosti Endi Vorhol. Pokrenuta Buržoaska revolucija u Francuskoj.

Danilo Kiš je rođen u Subotici 22. februara 1935. godine, od oca Eduarda Kiša, mađarskog Jevrejina i majke Milice Dragićević. Posle odvođenja njegovog oca u Aušvic, seli se na Cetinje. Filozofski fakultet upisuje 1954. godine koji završava četiri godine kasnije kao prvi student koji je diplomirao na katedri za opštu književnost. Prvi roman Psalm 44 napisao je 1955. godine, a zatim slede Mansarda i Bašta, pepeo. Za roman Peščanik dobija NIN-ovu nagradu 1978. godine koju je kasnije vratio. Za zbirku pripovedaka Enciklopedija mrtvih dobija brojne nagrade, među kojima najznačajniju Andrićevu nagradu. Za dopisnog člana SANU izabran 1988. godine, kada dobija i dve značajne međunarodne književne nagrade: u Italiji Premio deTrevere i u Nemačkoj Preis des Literaturmagazins. Kiš je umro 15. oktobra 1989. godine u Parizu.

Multimedijalni umetnik i jedan od najuticajnijih stvaralaca posle Drugog svetskog rata Endi Vorhol, smatra se inicijatorom i utemeljivačem pop-umetnosti. Počeo je da slika krajem pedesetih godina i tada već stekao slavu, ali i nepoverenje mnogih kritičara. Svojom umetnošću ismejao je, drsko i duhovito, banalnost masovne komercijalne američke kulture i rušio američke mitove. Sakupljao je predmete masovne industrijske upotrebe i predstavljao ih je u njihovoj napadnoj mnogostrukosti i serijskoj uniformnosti. Vorholove omiljene teme su: kutije konzervisanih proizvoda, bočice koka-kole u nizu, serigrafije Elvisa Prislija, usana Merlin Monro, žrtava automobilskih i avionskih nesreća i serije na temu "Električna stolica", koje su ga učinile vodećim ilustratorom procesa dehumanizacije na američkom tlu. Vorhol je danas priznat kao jedan od najznačajnijih umetnika 20. veka, a njegovi radovi na tržištu umetničkih dela zauzimaju visoke pozicije.

1512 - Umro Amerigo Vespuči, italijanski moreplovac
(Firenca, 9.3.1451 - Sevilja, 22.2.1512)

1732 - Rođen Džordž Vašington, američki političar i državnik, prvi predsednik SAD (Bridž Erik, 22.2.1732 - Maunt Vernon, 14.12.1799)

1788 - Rođen Artur Šopenhauer, nemački filozof
(Dancig, 22.2.1788 - Frankfurt, 21.9.1860)

1826 - Rođen Svetozar Miletić, advokat, političar i novinar
(Mošorin, 22.2.1826 - Vršac, 4.2.1901)

1844 - Doneta Uredba o zaštiti spomenika drevnosti u Srbiji

1848 - Pokrenuta Buržoaska revolucija u Francuskoj

1857 - Rođen Robert Baden Pauel, britanski oficir, osnivač izviđačkog pokreta u svetu (London, 22.2.1857 - Nijeri, 7.1.1941)

1875 - Umro Žan Batist Kamij Koro, francuski slikar
(Pariz, 16.7.1796 - Pariz, 22.2.1875)

1882 - Srbija proglašena Kraljevinom

1900 - Rođen Luis Bunjuel, španski filmski reditelj, dobitnik "Oskara"
(Kalanda, 22.2.1900 - Siudad de Meksiko, 29.7.1983)

1908 - Rođen ser Džon Mils, britanski filmski i TV glumac, dobitnik "Oskara" (Felikstou, 22.2.1908 - Denem, 23.4.2005)

1927 - Izvedena premijera Verdijevog "Bala pod maskama", na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1935 - Rođen Danilo Kiš, književnik, dramaturg, prevodilac i lektor
(Subotica, 22.2.1935 - Pariz, 15.10.1989)

1940 - Tenzin Gjatso proglašen za 14. dalaj lamu

1943 - Rođen Dragoš Kalajić, slikar, književnik i publicista
(Beograd, 22.2.1943 - Beograd, 22.7.2005)

1943 - Rođen Horst Keler, nemački ekonomista i politikolog, predsednik Međunarodnog monetarnog fonda i Međunarodne banke za obnovu i razvoj, predsednik Nemačke (Skrejbješov, 22.2.1943)

1949 - Rođen Andreas Nikolaus Lauda, austrijski automobilista, vozač Formule 1, vlasnik avio-kompanije "Er Niki" (Beč, 22.2.1949)

1967 - Rođen Dragan Đilas, novinar, urednik Radija B 92, političar, predsednik Glavnog odbora Demokratske stranke Beograda, gradonačelnik Beograda (Beograd, 22.2.1967)

1980 - Umro Oskar Kokoška, austrijski slikar i književnik
(Pehlarn, 1.3.1886 - Vilnev, 22.2.1980)

1992 - Umro Vafijadis Markos, grčki partizan, komandant Demokratske armije Grčke u građanskom ratu (Erzerum, 28.1.1906 - Atina, 22.2.1992)

1995 - Umro Robert Bolt, britanski književnik i scenarista
(Sejl, 15.8.1924 - London, 22.2.1995)

1998 - Umro Jovan Kratohvil, vajar, profesor i rektor Univerziteta umetnosti u Beogradu (Beograd, 17.4.1924 - Beograd, 22.2.1998)

2005 - Umro Mladen Delić, sportski novinar i komentator RTV Zagreb
(Sinj, 15.1.1919 - Zagreb, 22.2.2005)

2007 - Umro Lotar-Ginter Bukhajm, nemački književnik, umetnik i kolekcionar (Vajmar, 6.2.1918 - Starnberg, 22.2.2007)

2008 - Umro dr Vojin Šulović, ginekolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Ginekološko-akušerske klinike "Narodni front" u Beogradu, akademik (Kuršumlija, 18.5.1923 - Guncati, 22.2.2008)

2009 - Umro Milutin Čolić, novinar, filmski kritičar i publicista, upravnik Narodnog pozorišta u Užicu, osnivač FEST-a (Potočanji, 11.9.1919 - Beograd, 22.2.2009)

2009 - Umro Milan Brujić, književnik, novinar i scenarista, urednik RTB-a
(Vrhovine, 3.10.1937 - Beograd, 22.2.2009)

[Bisernica]

23. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/250pxHaendel-1.jpg


Nemački kompozitor Georg Fridrih Hendl rođen 23. februara 1685. godine. Srpski olimpijski klub osnovan na današnji dan 1910.godine.
Veliki nemački kompozitor Georg Fridrih Hendl, rođen je 23. februara 1685. godine. Uz Johana Sebastijana Baha, bio je najistaknutiji predstavnik baroka u muzici. Veći deo života proveo je u Londonu kao direktor Kraljevske muzičke akademije (od 1719. godine). Stvarao je opere izrazite bogate dramatike i melodike, u žanru italijanskih opera-serija. Među Hendlova najpoznatija dela spadaju opere "Rinaldo", "Julije Cezar", "Aleksandar", "Kserks", oratorijumi "Mesija", "Izrael u Egiptu", "Juda Makabejac", "Samson", "Saul", orkestarske svite "Muzika na vodi", "Muzika za vatromet".

Na današnji dan 1910. godine osnovan je Srpski olimpijski klub. Nekoliko oficira 18. pešadijskog puka Vojske Kraljevine Srbije sastalo se 23. februara 1910. godine, u prostorijama lista Vreme, u beogradskom hotelu "Moskva" i odlučilo da osnuje Srpski olimpijski klub. Zadatak tog društva bio je da priređuje zemaljske i svetske olimpijske utrke, odnosno, sportske i viteške utakmice i budi interes za sport i viteški duh u narodu. Za direktora je izabran kapetan Svetomir Đukić.

1744 - Rođen Mejer Rotšild, nemački bankarski magnat (Frankfurt, 23.2.1744 - Frankfurt, 19.9.1812)

1792 - Umro Džošua Rejnolds, britanski slikar, osnivač i prvi predsednik Britanske kraljevske umetničke akademije (Plimpton Erl, 16.7.1723 - London, 23.2.1792)

1855 - Umro Karl Fridrih Gaus, nemački matematičar, fizičar i astronom (Brunsvik, 30.4.1777 - Getingen, 23.2.1855)

1878 - Rođen Kazimir Maljevič, ruski slikar (Kijev, 23.2.1878 - Lenjingrad, 15.5.1935)

1883 - Rođen Karl Teodor Jaspers, nemački filozof, tvorac filozofije egzistencije (Oldenburg, 23.2.1883 - Bazel, 26.2.1969)

1902 - Rođen Otokar Keršovani, publicista, narodni heroj (Trst, 23.2.1902 - Zagreb, 9.7.1941)

1905 - U Čikagu osnovan prvi Rotari klub

1927 - Rođena Režin Krespen, francuska operska pevačica (Marsej, 23.2.1927 - Pariz, 5.7.2007)

1929 - Rođen Aleksij II (Mihailovič Ridiger), doktor istorije i bogoslovije, 15. patrijarh moskovski i sve Rusije (Talin, 23.2.1929 - Peredelkino, 5.12.2008)

1931 - Umrla Neli Melba (Neli Porter Armstrong), australijska operska pevačica (Bernli, 19.5.1861- Sidnej, 23.2.1931)

1939 - Rođen Piter Fonda, američki filmski glumac (Njujork, 23.2.1939)

1942 - Umro Štefan Cvajg, austrijski književnik (Beč, 28.11.1881 - Petropolis, 23.2.1942)

1942 - Japanska podmornica bombardovala je američku rafineriju nafte kod Santa Barbare u Kaliforniji, u Drugom svetskom ratu

1944 - Rođen Džoni Vinter, američki bluz pevač (Bomont, 23.2.1944)

1945 - Umro Aleksej Nikolajevič Tolstoj, ruski književnik (Samara, 10.1.1883 - Moskva, 23.2.1945)

1948 - Rođen Zvonimir Kostić - Palanski, književnik i prevodilac (Bela Palanka, 23.2.1948)

1965 - Umro Stanlio (Sten Laurel), američki filmski glumac - komičar (Ulverston, 16.6.1890 - Santa Monika, 23.2.1965)

2000 - Umro ser Stenli Metjus, engleski fudbaler, osvajač prve "Zlatne lopte" (Stouk, 1.2.1915 - London, 23.2.2000)

2002 - Umro Čak Džons, američki filmski režiser, dobitnik "Oskara" (Vašington, 1.11.1912 - Korona del Mar, 23.2.2002)

2007 - Umro Stevan Vračar, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu (Krunoslavlje, 2.3.1926 - Beograd, 23.2.2007)

2007 - Umro Milan Vukotić, pozorišni glumac, reditelj i pisac, tvorac "Teatra levo" (Zrenjanin, 1946 - Austrija, 23.2.2007)

2008 - Umro Janez Drnovšek, slovenački političar, član Predsedništva SFRJ, premijer i predsednik Slovenije (Celje, 17.5.1950 - Ljubljana, 23.2.2008)

[Bisernica]

24. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Srpski hemičar Sima Lozanić, prvi rektor Beogrdskog univerziteta, rođen je na današnji dan 1847. godine. Vilhem Grim, nemački književnik i filolog rođen 1786. Prva čitaonica u Beogradu otvorena je 1846.

Sima Lozanić srpski hemičar, predsednik Srpske kreljevske akademije i prvi rektor Beogradskog univerziteta rođen je na današnji dan 1847. godine. Završio pravne nauke u Beogradu, a studirao hemiju kod Visliceniusa u Cirihu i Hofmana u Berlinu. Bio je profesor Velike škole od 1872. a zatim Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu do 1924. Kada je osnovan Beogradski univerzitet 1905. godine bio je među prvih osam redovnih profesora koji su birali ceo ostali nastavni kadar. Sima Lozanić je tada izabran za prvog dekana Univerziteta. Predavao je hemiju u većini evropskih univerziteta, napisao je više udžbenika iz raznih oblasti hemije. Bio je ministar privrede, ministar inostranih dela, diplomata i učesnik svih tadašnjih ratova.

Godine 1786. rođen je Vilhem Grim, nemački književnik i filolog. Sa bratom Jakobom sarađivao je na istraživanju nemačkog jezika, folklora i kulture. Bavio se studijama spomenika starog nemačkog jezika. Ima bitan udeo pri izradi zbirke priča Dečje i domaće bajke. Njegov naučno-istraživački rad karakteriše uzorna preciznost, jasnost definicija i krajnja kritičnost. Braća Grim su znali srpski jezik i sarađivali sa Vukom Stefanovićem Karadžićem. Deo bajki su preuzeli iz srpske kulture.

1786 - Rođen Vilhelm Grim, nemački filolog i književnik (Hanau, 24.2.1786 - Berlin, 16.12.1859)

1803 - Rođen Miša Anastasijević, trgovac, brodovlasnik i dobrotvor (Poreč, 24.2.1803 - Bukurešt, 27.1.1885)

1815 - Umro Robert Fulton, američki inženjer i pronalazač, graditelj prvog parobroda (Litl Britn, 14.11.1765 - Njujork, 24.2.1815)

1821 - Izdata naredba kneza Miloša Obrenovića o obaveznom sejanju krompira u Srbiji

1846 - Otvorena prva čitaonica u Beogradu

1885 - Rođen Čester Vilijam Nimic, američki admiral, komandant Pacifičke flote SAD u Drugom svetskom ratu (Frederiksberg, 24.2.1885 - San Francisko, 20.2.1966)

1902 - Rođen Nedeljko Gvozdenović, slikar, akademik (Mostar, 24.2.1902 - Beograd, 31.1.1988)

1910 - Rođen Henrik Fingerhut, spiker AD Radio Beograd (Lučenac, 24.2.1910 - Debar, 9.4.1941)

1926 - Umrla Anđelija Lazarević, slikarka i književnica (Beograd, 3.10.1885 - Beograd, 24.2.1926)

1926 - Rođen Nikola Karaklajić, novinar i urednik Radio Beograda, publicista, šahista, prvi jugoslovenski disk-džokej (Beograd, 24.2.1926 - Beograd, 16.12.2008)

1934 - Rođen Hristos Lambrakis, grčki novinar i publicista, medijski magnat (Atina, 24.2.1934 - Atina, 21.12.2009)

1944n - Rođen Ivica Račan, političar i državnik, predsednik Socijaldemokratske partije, premijer Hrvatske (Ebersbah, 24.2.1944 - Zagreb, 29.4.2007)

1945 - Štampan prvi broj lista "Službeni glasnik Srbije"

1946 - Rođen Slobodan Petrović - Petar Slaj, baletski koreograf (Beograd, 24.2.1946)

1946 - Rođen Ratomir Dujković, golman i fudbalski trener (Borovo, 24.2.1946)

1954 - Zvanično počeo sa radom Klub studenata tehnike u Beogradu

1955 - Rođen Alen Prost, francuski automobilista, vozač "Formule 1" (Sen Šamon, 24.2.1955)

1974 - Umro Siniša Stanković, biolog, profesor Beogradskog univerziteta, akademik (Zaječar, 26.3.1892 - Beograd, 24.2.1974)

1975 - Umro Nikolaj Aleksandrovič Bulganjin, ruski političar i državnik, premijer SSSR (Gorki, 11.6.1895 - Moskva, 24.2.1975)

1981 - Rođen Lejton Hjuit, australijski teniser (Adelaida, 24.2.1981)

1990 - Umro Alesandro - Sandro Pertini, italijanski političar i državnik, predsednik Italije (Stela, 25.10.1896 - Rim, 24.2.1990)

1993 - Umro Bobi Mur, engleski fudbaler (London, 12.4.1941 - London, 24.2.1993)

2000 - Umro Aleksandar Bajt, slovenački ekonomista, akademik (Ljubljana, 27.2.1921 - Ljubljana, 24.2.2000)

2000 - Umrla Ofra Haza, izraelska pevačica (Tel Aviv, 19.11.1957 - Tel Aviv, 24.2.2000)

2003 - Umro Alberto Sordi, italijanski filmski glumac (Rim, 15.6.1919 - Rim, 24.2.2003)

2006 - Umro Denis Viver, američki filmski i TV glumac (Džoplin, 4.6.1924 - Ridžvej, 24.2.2006)

2008 - Umro Robin Mur, američki književnik (Konkord, 31.10.1925 - Kentaki, 24.2.2008)

[Bisernica]

25. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Smrt vojvode Prvog srpskog ustanka Stanoja Glavaša i rođenje francuskog slikara Pjera Ogista Renoara, obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 1815. po nalogu Sulejman paše ubijen je Stanoje Stamatović, poznat kao Stanoje Glavaš, srpski vojvoda iz Prvog srpskog ustanka, hajduk i borac protiv Turaka. Bio je predviđen za vođu Prvog srpskog ustanka (1804), ali je na njegov predlog izabran Karađorđe Petrović. Njegovo junaštvo opevano je u narodnim pesmama, a Đura Jakšić je o njemu napisao istoimenu dramu.

Na današnji dan 1841. rođen je Pjer Ogist Renoar, francuski slikar. Renoar je već od svoje 13. godine slikanjem zarađivao za život, iako mu je profesor muzike Šarl Guno proricao blistavu muzičku karijeru. Razvio je vlastiti izraz, krakterističan po svetloružičastim, oker i modrim tonovima, koji od tada postaju dominantni na njegovim platnima i pastelima. Kasnije se priključio impresionistima i slikao figure i motive iz pariske sredine, scene i portrete. U toj fazi nastala su dela: "Loža", "Kišobrani", "Pijaca Pigal" i niz ženskih portreta. Česti motivi kupačica, rubensovski punog i robusnog akta, materinstva kao simbola plodnosti, ženskih i dečijih glava, odraz su njegovih vizuelnih doživljaja, a to isto važi i za pejzaže i mrtve prirode sa cvećem i voćem.

1707. - Rođen Karlo Goldoni, italijanski književnik
(Venecija, 25. 02. 1707 - Pariz, 06. 02. 1793)

1815. - Ubijen Stanoje (Stamatović) Glavaš , vojvoda Prvog srpskog ustanka
(Salevac - Glibovac), 1763 - Baničina, 25. 02. 1815)

1841. - Rođen Pjer Ogist Renoar, francuski slikar
(Limož, 25. 02. 1841 - Kanje, 17. 12. 1919)

Ogist Renoar je već od svoje 13. godine slikanjem zarađivao za život, iako mu je professor muzike Šarl Guno proricao blistavu muzičku karijeru. Razvio je vlastiti izraz, karakterističan po svetloružičastim, oker i modrim tonovima, koji otada postaju dominantni na njegovim platnima i pastelima. Kasnije se priključio impresionistima i slikao figure i motive iz pariske sredine, scene i portrete. U toj fazi nastala su dela: "Loža", "Kišobrani", "Pijaca Pigal" i niz ženskih portreta. Česti motivi kupačica, rubensovski punog i robusnog akta, materinstva kao simbola plodnosti,ženskih i dečijih glava, odraz su njegovih vizuelnih doživljaja, a to isto važi i za pejzaže i mrtve prirode sa cvećem i voćem.

1834. - Knez Miloš Obrenović doneo naredbu o izmeštanju svih radnji za promet eksplozivnim materijama izvan gradskog jezgra - ovaj datum označava početak organizovane zaštite od požara u Srbiji

1899. - Umro Paul Julius Rojter (Izrael Ben Josafat), britanski preduzetnik, osnivač novinske agencije "Rojter" (Kasel, 21. 07. 1816 - Nica, 25. 02. 1899)

1915. - Rođen Živan Milisavac, književnik i književni kritičar
(Batrovci, 25. 02. 1915 - Novi Sad, 21. 11. 1997)

1929. - Osnovana likovna grupa Zemlja

1943. - Rođen Džordž Harison, engleski muzičar, član grupe "Bitlsi"
(Liverpul, 25. 02. 1943 - Los Anđeles, 29. 11. 2001)

1960. - Rođena Ružica Pavlović-Đinđić, pravnik, član Glavnog odbora Demokratske stranke, supruga ubijenog premijera Srbije Zorana Đinđića (Valjevo, 25. 02. 1960)

1983. - Umro Tenesi Vilijams (Tomas Lenije Vilijams), američki književnik (Kolumbus, 26. 03. 1911 - Njujork, 25. 02. 1983)

1991. - Umro Stanoje Stefanović, hematolog, akademik
(Sremski Karlovci, 23. 05. 1911 - Beograd, 25. 02. 1991)

1992. - Umro Momčilo Tešić, književnik
(Glumač, 29. 12. 1911 - Glumač, 25. 02. 1992)

1997. - Umro Andrej Sinjavski, ruski književnik
(Moskva, 08. 10. 1925 - Pariz, 25. 02. 1997)

2008. - Umro Milorad Dimitrijević, arhitekta, konzervator, profesor i dekan Arhitektonskog fakulteta u Beogradu (Dobro Polje - 25. 02. 2008)

2009. - Umro Filip Hoze Farmer, američki SF književnik
(Ter Ot, 26. 01.1918 - Peorija, 25. 02. 2009)

[Bisernica]

26. februar


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Veliki župan Stefan Nemanja umro 26. febrara 1199. godine. Francuski pisac Viktor Igo rođen 26. februara 1802. Na današnji dan 1896. poslata prva razglednica Beograda. Pre 94 godine, u Nju Orleansu snimljena prva džez ploča, pa se 26. februar smatra rođendanom džeza.


Osnivač dinastije Nemanjića, veliki župan Stefan Nemanja umro je u Hilandaru 26. februara 1199. godine. Bio je veliki župan Raške, rodonačelnik dinastije Nemanjića i tvorac moćne srpske države u srednjem veku. Vlast je preuzeo 1166. kad je zbacio brata Tihomira. U savezu sa Ugarskom napao je i Srbiji priključio zetsko primorje (staru srpsku Kraljevinu Duklju), Trebinje, Zahumlje, oblast oko Južne i Velike Morave kao i prostor Kosova i Metohije. Nemački car Fridrih Prvi Barbarosa, koji je s vojskom na osnovu sporazuma s Nemanjom prošao kroz Srbiju, 1189. nije prihvatio njegovu ponudu za zajedničku borbu protiv Vizantije. Kada je presto ustupio srednjem sinu Stefanu (Prvovenčanom), zamonašio se u svojoj zadužbini u manastiru Studenica. Sa najmlađim sinom Rastkom, čije je monaško ime bilo Sava, podigao je na Svetoj Gori manastir Hilandar, koji je ubrzo postao najznačajniji srpski duhovni i književni centar. Podigao je i crkve i manastire Đurđeve Stupove, Bogorodičin manastir i Svetog Nikolu kod Kuršumlije. Smatra se jednim od najznačajnijih srpskih vladara i, zajedno sa sinom Savom, jednim od utemeljivača Srpske pravoslavne crkve, koja ga slavi kao svetog Simeona Mirotočivog.

Francuski pisac i pesnik Viktor Igo rođen je 26. februara 1802. godine. Bio je najveći pesnik Francuske 19. veka i rodonačelnik francuskog realizma. Veoma je bio angažovan u političkom životu. Posle državnog udara Napoleona III 1851. je proteran i živeo je u izgnanstvu u Belgiji i Engleskoj. Kad je 1870. palo Drugo carstvo trijumfalno je dočekan u Parizu, gde je do smrti 1885. neumorno stvarao. Napisao je 1876. vatreni članak "Za Srbiju". Pisao je pesme, drame, romane, eseje, pamflete. Dela: romani "Jadnici", "Bogorodičina crkva u Parizu", "Rabotnici na moru", drame "Ernani", "Lukrecija Bordžija", "Rij Blaz", političko-satirična zbirka pesama protiv Napoleona III "Kazne", pamflet "Napoleon Mali".

1723. - Umro Kristofer Ren, engleski arhitekta, osnivač i prvi predsednik Kraljevskog društva u Londonu
(Viltšajer, 20. 10. 1632 - Sent Pauli, 26. 02. 1723)

1770. - Umro Đuzepe Tartini, italijanski violinista i kompozitor
(Piran, 08. 04. 1692 - Padova, 26. 02. 1770)

1777. - Rođen Matija Nenadović, prota, vojvoda, književnik, državnik, prvi predsednik Praviteljstvujuščeg sovjeta - prve srpske vlade
(Brankovina, 26. 02. 1777 - Valjevo, 29. 11. 1854)

1802. - Rođen Viktor Igo, francuski književnik
(Bezanson, 26. 02. 1802 - Pariz, 22. 05. 1885)

1804. - Rođen Teodor Pavlović, književnik i publicista
(Karlovo-Miloševo, 26. 02. 1804 - Karlovo, 24. 08. 1854)

1809. - Rođen Onore Domije, francuski slikar, grafičar i vajar
(Marsej, 26. 02. 1809 - Valmondua, 11. 02. 1879)

1811. - Rođen Vuk Vrčević, sakupljač narodnih umotvorina
(Risan, 26. 02. 1811 - Dubrovnik, 25. 08. 1882)

1846. - Rođen "Bufalo Bil" (Vilijam Kodi), američki kauboj i zabavljač
(Skot Kantri, 26. 02. 1846 - Denver, 10. 01. 1917)

1858. - Rođen Dragutin Ilić, književnik
(Beograd, 26. 02. 1858 - Beograd, 01. 03. 1926)

1917. - Snimljena prva džez-ploča u svetu

1917. - Izbio Toplički ustanak u Prvom svetskom ratu

1928. - Rođen Antoan Fets Domino, američki muzičar
(Nju Orleans, 26. 02. 1928)

1928. - Rođen Arijel Šaron, izraelski general, političar i državnik, premijer Izraela
(Kfar Malal, 26. 02. 1928)

1932. - Rođen Džoni Keš, američki kantri pevač
(Kingslend, 26. 02. 1932 - Nešvil, 12. 09. 2003)

1935. - Prvi put javno demonstriran radar

1960. - Umro Aleksandar Belić, lingvista, akademik
(Beograd, 14. 08. 1876 - Beograd, 26. 02. 1960)

1969. - Umro Karl Teodor Jaspers, nemački filozof, tvorac filozofije egzistencije (Oldenburg, 23. 02. 1883 - Bazel, 26. 02. 1969)

1971. - Umro Fernandel (Fernan) Kontanden, francuski filmski glumac - komičar
(Marsej, 08. 05. 1903 - Pariz, 26. 02. 1971)

1992. - Umro Jovan Janićijević - Janaćko, pozorišni, filmski i TV glumac
(Ćićevac, 18. 05. 1932 - Beograd, 26. 02. 1992)

1997. - Umro Miladin Životić, filozof, profesor Univerziteta u Beogradu
(Ripanj, 14. 08. 1930 - Beograd, 26. 02. 1997)

2001. - Umro Dragoslav Avramović, ekonomista, guverner Narodne banke Jugoslavije
(Skoplje, 14. 10. 1919 - Rokvil, 26. 02. 2001)

2002. - Umro Novo Vuković, književnik i univerzitetski profesor, akademik
(Merulji, 1937 - Beograd, 26. 02. 2002)

2004. - Umro Boris Trajkovski, političar i predsednik Makedonije
(Strumica, 25. 06. 1956 - Mostar, 26. 02. 2004)

2004. - Umro Žak Žorž, francuski sportski radnik, funkcioner Francuske fudbalske federacije, UEFA i FIFA
( - 26. 02. 2004)

[Bisernica]

27. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/LIZTEJLOR_310x186-1.jpg


Dominikanska Republika danas proslavlja svoj nacionalni praznik. Na današnji dan spaljena zgrada nemačkog Rajhstaga. Američka filmska glumica i dobitnica "Oskar"-a, Elizabet Tejlor, rođena je na današnji dan 1932. godine.


Na današnji dan 1933. godine spaljena zgrada nemačkog Rajhstaga. Paljenje Rajhstaga poslužilo je nacistima da započnu teror protiv demokratskih snaga. Od 300 hiljada članova Komunističke partije150 hiljada je uhapšeno i odvedeno u logor.Nemačka policija je uhapsila 3. marta 1933. godine generalnog sekretara KP Nemačke Ernesta Telmana i odvela ga u logor gde će ostati sve do 18. avgusta 1944. godine kada je ubijen. U Lajpcigu je od 21. septembra do 23, decembra 1933. godine vođen sudski proces povodom paljenja Rajhstaga. Glavni optuženi je bio Georgi Dimitrov. Suđenje je izazvalo ogromno interesovanje u Nemačkoj i u svetu. Dimitrov je uspeo da dokaže nevinost i da pod pritiskom demokratske javnosti bude oslobođen iz zatvora.

Elizabet Tejlor, američka filmska glumica i dobitnica "Oskar"-a, rođena je na današnji dan 1932. godine. Elizabet Tejlor je rođena u Londonu kao drugo dete Frensisa Tejlora i Sare Varmbrot. Njeni roditelji poreklom su bili iz Kanzasa, SAD. Sa tri godine Elizabet je počela da pohađa časove baleta. Ubrzo nakon početka Drugog svetskog rata roditelji su odlučili da se vrate u Sjedinjene Američke Države, u Los Anđeles. Prvi film je snimila 1942. godine za studio „Univerzal". Nakon toga je potpisala ugovor sa studijom „Em-dži-em", i snimila film „Lesi se vraća kući" 1943. godine koji je privukao ogromnu pažnju.

1807. - Rođen Henri Vodsvort Longfelou, američki književnik
(Portland, 27. 02. 1807- Kembridž, 24. 03. 1882)

1822. - U Beču štampan poslednji broj "Novina serbskih"

1873. - Rođen Enriko Karuzo, italijanski operski pevač
(Napulj, 27. 02. 1873 - Napulj, 02. 08. 1921)

1892. - Umro Teodosije Mraović, srpski mitropolit i dobrotvor
(Baja, 30. 01. 1815 - Beograd, 27. 02. 1892)

1900. - Osnovana Laburistička stranka Velike Britanije

1902. - Rođen Borivoje Tasovac, pedijatar, upravnik Univerzitetske dečije klinike u Beogradu, pedagog, akademik, nosilac Ordena Legije časti
(Beograd, 27. 02. 1902 - Beograd, 05. 09. 1996)

1902. - Rođen Džon Ernst Stajnbek, američki književnik, nobelovac
(Pasifik Grouv, 27. 02. 1902 - Njujork, 20. 12. 1968)

1913. - Rođen Irvin Šo, američki književnik
(Njujork, 27. 02. 1913 - Davos, 17. 05. 1984)

1924. - Rođen Jovan Šajnović, dirigent, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, direktor Beogradske opere i Beogradske filharmonije
(Beograd, 27. 02. 1924 - Beograd, 23. 11. 2004)

1936. - Umro Ivan Petrovič Pavlov, ruski fiziolog, nobelovac
(Rjazanj, 14. 09. 1849 - Lenjingrad, 27. 02. 1936)

1937. - Rođen Ognjen Lakićević, književnik i izdavač, direktor Udruženjaizdavača i knjižara Jugoslavije
(Trpeze, 27. 02. 1937 - Beograd, 18. 03. 2005)

1937. - Rođen dr Miodrag Trajković, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, diplomata(Gornji Vrtogoš, 27. 02. 1937 - Beograd,17. 02. 2006)

1941. - Rođen Pedi Ešdaun (Džeremi Džon), irski marinac, političar i diplomata, Visoki predstavnik UN za BiH, lord
(Indijana, 27. 02. 1941)

1947. - Rođen Ejub Štitkovac, novinar, književnik i publicista
(Žepa, 27. 02. 1947 - Beograd, 26. 07. 2006)

1973. - Rođen Goran Vujević, odbojkaš, reprezentativac
(Cetinje, 27. 02. 1973)

1993. - Otmica putnika bošnjačke nacionalnosti iz voza u Štrpcima

1995. - Umro Ratomir Ivković, filmski reditelj
(Moravci, 25. 10. 1917 - Beograd, 27. 02. 1995)

1996. - Suspendovane sankcije Ujedinjenih nacija protiv Republike Srpske

2002. - Romi priznati kao nacionalna manjina u Saveznoj Republici Jugoslaviji

2008. - Umrla Mira Alečkovic, književnica, urednik dečjih i omladinskih listova i časopisa, predsednik Društva Jugoslavija-Francuska, predsednik Udruženja književnika Srbije, nosilac 2 Ordena Legije časti.
(Novi Sad, 02. 02. 1924 - Beograd, 27. 02. 2008)

2009. - Umro Slobodan Habić, kompozitor i muzički pisac, urednik Redakcije ozbiljne muzike RTV Beograd
(Bela Crkva, 21. 04. 1922 - Beograd, 27. 02. 2009)

2010. - Umro Miodrag Milovanović, protojerej-stavrofor, paroh i arhijerejski namesnik beogradski, direktor Srpske Patrijašije, duhovnik i ispovednik pok. Patrijarha Pavla
(Donja Trepča, 09. 08. 1913 - Beograd, 27. 02. 2010)

2011. - Umro mr Gordan Ranitović, novinar TANJUG-a, urednik Informativnog i Programa za dijasporu TV Beograd, osnivač i predsednik Kluba privrednih novinara Srbije
(Donji Goračići, 22. 02. 1959 - Beograd, 27. 02. 2011)

[Bisernica]

28. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/milankujundzicaberdar_325x300-1.jpg


Na današnji dan rođen je Milan Kujundžić - Aberdar, književnik i političar, akademik, a štampan prvi broj "Politikinog zabavnika".


Na današnji dan 1842. godine rođen je Milan Kujundžić - Aberdar, književnik i političar, akademik (Beograd, 28. 02. 1842 - Beograd, 26. 11. 1893) Kujundžić je filozofiju studirao u Beogradu, Beču, Minhenu i Parizu, a diplomirao na Oksfordu. Bio je profesor Velike škole u Beogradu, predsednik Narodne skupštine i ministar prosvete Srbije. Pripadao je Ujedinjenoj omladini srpskoj i bio urednik "Mlade srbadije". Pisao je članke iz oblasti filozofije, a njegova poezija, sa svim obeležjima romantizma, bila je poziv na borbu protiv ugnjetača i za oslobođenje i ujedinjenje porobljene braće. Poznat je njegov spev "Srpski patrijarh", balada "Nevesta hajdukova" i zbirke pesama: "Prvi jek" i "Drugi jek". Neke od njegovih pesama su komponovane i dugo se zadržale u narodu. Kao recenzent, Kujundžić je objavio više prikaza knjiga u kojima su došla do izražaja njegova filozofska, književna i politička shvatanja.

Godine 1939. štampan je prvi broj "Politikinog zabavnika". Ideja o pokretanju lista začeta je četrdesetih godina prošlog veka u krugu novinara, pesnika, prevodilaca i kritičara, okupljenih oko lista "Politika", koji su činili duhovnu elitu tadašnjeg Beograda i Srbije. "Zabavnik" je zamišljen kao pravi građanski list, a njegovi tvorci bili su ljudi školovani u inostranstvu i vrsni poznavaoci svetske baštine. Pred list su postavljena 2 zahteva - da zabavi i pouči. Ovaj princip "Zabavnik" i danas poštuje. U formi zabave, čitaoci stiču mnoga naučna saznanja, data na vrlo popularan način. Zato "Zabavnik", sa podjednakom pažnjom čitaju i oni od 7 i oni od 107 godina.

1533 - Rođen Mišel de Montenj, francuski književnik i filozof (Sen Mišel, 28. 02. 1533 - Sen Mišel, 13. 09. 1592)

1832 - U čitalištu Grigorija Vozarevića u Beogradu osnovana prva nacionalna srpska biblioteka - ovaj datum obeležava se kao Dan Narodne biblioteke Srbije

1855 - Rođena Draga Ljočić, prva žena - lekar u Srbiji (Šabac, 28. 02. 1855 - Beograd, 05. 11. 1926)

1862 - Ukazom kneza Mihaila proglašen prvi srpski zakon o javnim pravozastupnicima - ovaj datum obeležava se kao Dan advokata Srbije

1869 - Umro Alfons de Lamartin, francuski književnik i političar (Makon, 21. 10. 1790 - Pariz, 28. 02. 1869)

1887 - Umro Aleksandar Porfirjevič Borodin, ruski kompozitor i hemičar (Petrograd, 12. 11. 1833 - Petrograd, 28. 02. 1887)

1898 - Rođen Sergej Mihailovič Ejzenštajn, ruski filmski reditelj, profesor Filmske akademije u Moskvi (Riga, 28. 02. 1898 - Moskva, 11. 02. 1948)

1901 - Rođen Lajnus Pauling, američki fizičar i hemičar, dvostruki nobelovac (Portland, 28. 02. 1901- Big sur, 19. 08. 1994)

1911 - Rođen Otakar Vavra, češki filmski reditelj i pedagog, osnivač Filmske akademije u Pragu (Hradec Kralove, 28. 02. 1911 - Prag, 15. 09. 2011)

1913 - Rođen Vinsent Mineli, američki filmski reditelj, dobitnik "Oskar"-a (Čikago, 28. 02. 1913 - Los Anđeles, 25. 07. 1986)

1916 - Glavnina srpske vojske prebačena na Krf i u Bizertu u Prvom svetskom ratu

1921 - "Kronštatska pobuna" mornara ruske flote protiv boljševičke vlasti

1924 - Rođen Tihomir Vrebalov, genetičar, profesor Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu, direktor Instituta za ratarstvo i povrtarstvo u Novom Sadu, savezni ministar poljoprivrede, akademik (Melenci, 28. 02. 1924 - 07. 2007)

1934 - Rođen Radivoje Konstantinović, književnik i prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Smederevo, 28. 02. 1934)

1942 - Rođen Luis Brajan Džons, britanski muzičar, osnivač grupe " Roling Stons" (Čeltenhem, 28. 02. 1942 - Hartfild, 03. 07. 1969)

1944 - Rođen Momčilo - Moma Dimić, književnik i prevodilac (Beograd, 28. 02. 1944 - Beograd, 08. 06. 2008)

1947 - Rođen Miroljub Labus, ekonomista, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, političar i državnik, potpredsednik vlade Srbije (Mala Krsna, 28. 02. 1947)

1949 - Osnovan Muzej Vuka i Dositeja u Beogradu

1954 - Rođen Enver Petrovci, pozorišni, filmski i TV glumac (Priština, 28. 02. 1954)

1964 - Umro Milan Bogdanović, istoričar književnosti, književni i pozorišni kritičar, prevodilac, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, akademik (Beograd, 04. 01. 1892 - Beograd, 28. 02. 1964)

1985 - Rođena Jelena Janković, teniserka, reprezentativka Srbije (Beograd, 28. 02. 1985)

1986 - Ubijen Ulof Palme, švedski političar i državnik, premijer Švedske
(Stokholm, 30. 01. 1927 - Stokholm, 28. 02. 1986)

1994 - Umro Žarko Cvejić, operski pevač (Banoštar, 05. 03. 1907 - Beograd, 28. 02. 1994)

1995 - Umrla Ksenija Divjak, slikarka (Ivanić Grad, 24. 04. 1924 - Beograd, 28. 02. 1995)

1997 - Zaključen Sporazum o specijalnim paralelnim odnosima između SRJ i Republike Srpske

1999 - Umro Momčilo Baljak, novinar i urednik Drugog programa Radio Beograda (Beograd, 08. 07. 1941 - Beograd, 28. 02. 1999)

2004 - Umro Miloš Komadina, književnik (Beograd, 10. 08. 1955 - Beograd, 28. 02. 2004)

2007 - Umro Artur Šlezinger, američki istoričar (Kolumbus, 15. 10. 1917 - Njujork, 28. 02. 2007)

2007 - Umro Želimir Marković, novinar i urednik "Kruga", "Duge" i Radija Dojče Vele (1955 - Beograd, 28. 02. 2007)

2010 - Umro Dragomir Đokić, diplomata, izaslanik SFRJ u Ujedinjenim nacijama ( - 28. 02. 2010)

2011 - Umro Ani Žirardo ,francuska filmska glumica (Pariz, 25.10.1931 - Pariz, 28. 02. 2011)

2011 - Umro Mihajlo Konjević, diplomata, prvi sekretar jugoslovenske delegacije na Mirovnoj konferenciji u Versaju 1919. godine, stručnjak za međunarodno pravo (1907 - 28. 02. 2011)

[Bisernica]

29. februar


http://razbibriga.net/imported/2012/02/250pxRossiniportrait0-1.jpg


Na današnji dan 1824. godine rođen književnik i političar Stjepan (Stefan) Mitrov Ljubiša. Godine 1792. rođen italijanski kompozitor Đoakino Antonio Rosini.


Na današnji dan 1824. godine rođen je Stjepan (Stefan) Mitrov Ljubiša, književnik i političar. Brojne nedoumice i rasprave o tačnom datumu rođenja Stjepana Mitrova Ljubiše, koje i danas postoje, razrešio je sam pisac svojim kazivanjem: "Rodio sam se u Budvi, poslednjeg dana meseca februara 1824. godine" (1824. godina je bila prestupna, te se dolazi do datuma 29. februar). Poput svojih savremenika Njegoša i Vuka, Ljubiša je naučio da piše dosta kasno - u 14. godini. U literaturi je bio samouk. Inspirisala su ga narodna predanja i narodne pesme, Njegoševo i Vukovo delo. Pod vidnim uticajem Vukovog saradnika iz Boke, Vuka Vrčevića, počeo je i sam da skuplja narodne umotvorine, čiji su mu motivi poslužili za stvaranje autentičnog i umetnički snažnog dela. Kasnije se zainteresovao za stranu literaturu, naročito za italijansku i francusku, prevevši Dantea, Horacija i Ariosta. Prva objavljena Ljubišina knjiga bila je "Boj na Visu", štampana u Zagrebu, 1866. godine. Dve godine kasnije priredio je latinično izdanje "Gorskog vijenca" sa objašnjenjima uz tekst.
Iste godine, u Dubrovniku je objavljena njegova pripovetka "Šćepan Mali ", a ubrzo zatim i etnografsko - literarni rad "Boka Kotorska". Sledile su pripovetke: "Kanjoš Macedonović", "Skoči - đevojka", "Pop Andrović, "Novi Obilić", "Krađa i prekrađa zvona", "Prokleti kam", objavljene u knjizi "Pripovijesti crnogorske i primorske". Pred kraj života, 1877. godine, u Novom Sadu je objavljena njegova pripovetka "Gorde ili kako Crnogorka ljubi", a iste godine u bečkoj "Srpskoj zori" zbirka "Pričanja Vuka Dojčevića", neka vrsta srpskog "Dekamerona", koja je ostala nedovršena zbog piščeve prerane smrti. Sabrana dela tvorca naše moderne pripovetke izdala je 1928-29. godine "Narodna prosveta" iz Beograda, a 1976, na godišnjicu Ljubišinog rođenja, "Obod" iz Cetinja. Stjepan Mitrov Ljubiša, osim pisanjem, bavio se i političkim radom. Biran je za narodnog poslanika u Dalmatinskom saboru u Zadru, a zatim delegiran za poslanika Carevinskog veća u Beču.

Grčki književnik, nobelovac Jorgos Seferis rođen je na današnji dan 1900. godine. Sin profesora međunarodnog prava i akademika liberalnih pogleda, Jorgos Seferis je po porodičnoj tradiciji studirao pravo u Parizu, gde je počeo da se interesuje za književnost. Posebno su ga privlačili Malarme i Valeri. Uporedo sa diplomatskom službom objavio je nekoliko zbirki pesama, od kojih je prva "Vrtlog", skrenula pažnju tadašnjeg doajena grčke književnosti Kostisa Palamasa. Sledile su zbirke "Kladenac" i "Mitologija" i niz eseja i prevoda. Pred okupaciju Grčke, 1941. godine, napušta zemlju i sa vladom odlazi na Krit, zatim u Kairo, da bi 1945. godine postao šef kabineta arhiepiskopa - regenta Damaskinosa. Službovao je kao ambasador u Londonu, proglašen za počasnog doktora Univerziteta u Kembridžu, a nakon objavljivanja svog dnevnika i zbirke pesama "Drozd", dobio je 1963. godine, Nobelovu nagradu za književnost. U govoru prilikom prijema nagrade rekao je: "Kad je na putu za Tebu Edip sreo Sfingu, koja mu je postavila zagonetku, njegov odgovor je bio "čovek". Ova jednostavna reč uništila je čudovište. Imamo još mnogo čudovišta da uništimo i zato mislimo na Edipov odgovor". Nakon pukovničkog puča u Grčkoj, Seferis se povukao u unutrašnju emigraciju, a 1969. godine je i javno obznanio svoj opozicioni stav prema režimu. Od tada, pa sve do smrti, 1971. godine, objavio je samo jednu pesmu "Mačke svetog Nikole" u kolektivnoj protestnoj zbirci pesama osamnaestorice pesnika. Njegovoj sahrani, koja je bila svojevrsna demonstracija otpora vojnoj hunti, prisustvovale su hiljade Grka, koji su pevali Teodorakisove pesme na stihove preminulog Jorgosa Seferisa.

1792. - Rođen Đoakino Antonio Rosini, italijanski kompozitor (Pesaro, 29. 02. 1792 - Pariz, 13. 11. 1868)

1853. - Knez Aleksandar Karađorević doneo Ukaz o prikupljanju knjiga i starina i njihovom čuvanju u Javnoj biblioteci

1920. - Rođena Mišel Morgan (Simon Rusel), francuska filmska i pozorišna glumica (Neji, 29. 02. 1920)

1940. - Rođen Vartolomej, patrijarh vaseljenski, poglavar Carigradske patrijaršije (Imvros, 29. 02. 1940)

1960. - U snažnom zemljotresu koji je pogodio Maroko, sravnjen grad Agadir.

[Bisernica]

1. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/15960_frederiksopen_f-1.jpg?ver=1267031040


Kompozitor Frederik Šopen rođen 1810. godine, a književnik Stanislav Vinaver 1891. godine. Vajar Toma Rosandić umro 1958. godine.


Poljski kompozitor i pijanista Frederik Šopen rođen je na današnji dan 1810. godine. Najznačajniji poljski kompozitor, nacionalni romantičar, Šopen je nastupao i kao pijanista. Godine 1830. napustio je domovinu i nastanio se u Parizu, gde je ostao do smrti. Pripadao je krugu pariske društvene i kulturne elite i poljskih političkih emigranata, što je uticalo na njegovo umetničko i idejno formiranje. Komponovao je, u narodnom duhu, klavirsku muziku koju je obogatio novim izražajnim sredstvima, naročito u pogledu harmonije i pijanističke tehnike. Šopenovo umetničko nasleđe obuhvata 74 štampana dela, među kojima su najpoznatija dva koncerta za klavir i orkestar, etide, mazurke, preludijumi, valceri, poloneze i balade. Umro je 1849. godine u Prizu.

Na današnji dan 1891. godine rođen je Stanislav Vinaver, književnik i prevodilac. Vinaver je studirao matematiku i muziku u Parizu. Bio je dobrovoljac u Prvom svetskom ratu. Radio je kao novinar i publicista u listu "Vreme", Radio Beogradu i Pres - birou. Kao oficir, zarobljen je 1941. godine i rat je, sve do 1945. godine, proveo u nemačkim logorima. Posle rata profesionalno se bavio književnošću i prevođenjem. Pesnik i esejista, Stanislav Vinaver je bio jedan od najznačajnijih i najraznovrsnijih stvaralaca u novijoj srpskoj književnosti. Njegove prve zbirke pesama "Mjeća" i prozno delo "Priče koje su izgubile ravnotežu" objavljene su pre Prvog svetskog rata. Pripadao je prvoj generaciji srpskih modernista. Njegova poezija, posebno ona sadržana u knjizi "Evropska noć", nosi autentičan pečat ratnog vremena. Radoznao, dinamičnog duha, muzički nadaren, bio je kreator slobodnijeg pesničkog izraza i kniževnog jezika. Za sobom je ostavio dela "Varoš zlih volšebnika", "Čuvari sveta", "Gromobran svemira", "Nova pantologija pelengirike", kao i briljantne prevode Tvena, Rablea, Bloka, Getea. Umro je 1955. godine.

Toma Rosandić, vajar, profesor i prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, umro je 1958. godine. Rano Rosandićevo stvaralaštvo pod snažnim je uticajem Meštrovića, u čijem je ateljeu u Beču stekao visoku tehničku veštinu oblikovanja. Njegovo najzapaženije delo"Autoportret" iz 1930. godine, izrađeno u bronzi, predstavljalo je jugoslovensku umetnost na 21. "Bijenalu" u Veneciji, a zatim je otkupljeno za galeriju "Ufici" u Firenci. Slede zatim monumentalne kompozicije: "Mladost","Borac", "Borba", koje se sintetizuju u delu "Igrali se konji vrani", rađenom 1937. godine za ulaz u zgradu Narodne skupštine u Beogradu. Poznati su i njegovi radovi : "Ecce homo", "Majčina briga", "Siročad", kao i portreti Nikole Pašića, Milana Rakića, Momčila Živanovića. U kući na Senjaku, u kojoj je živeo i radio, danas postoji "Legat Tome Rosandića"

293. - Sirmium (Sremska Mitrovica) proglašen za jednu od četiri prestonice Rimskog Carstva

1565. - Zvanično osnovan Rio de Žaneiro

1643. - Umro Đirolamo Freskobaldi, italijanski kompozitor i orguljaš
(Ferara, 12. 09. 1583 - Rim, 01. 03. 1643)

1800. - Rođen Adam Dragosavljević, književnik i prosvetni radnik
(Beremend, 01. 03. 1800 - Opatovac, 28. 06. 1862)

1809. - U Švedskoj ustanovljena institucija ombudsmana, lica koje vrši nadzor nad radom organa uprave i javnih službi - prvi ombudsman bio je Lars Avgust Manerhajm

1853. - Rođen Lazar Paču, lekar i političar, ministar finansija Srbije
(Čurug, 01. 03. 1853 - Vrnjci, 12. 10. 1915)

1886. - Rođen Oskar Kokoška, austrijski slikar i književnik
(Pehlarn, 01. 03. 1886 - Vilnev, 22. 02. 1980)

1897. - Donet Građevinski pravilnik za varoš Beograd

1910. - Rođen Dejvid Niven, britanski pozorišni i filmski glumac i producent, dobitnik Oskara
(London, 01. 03. 1910 - Šato d' Eks, 29. 07. 1983

1917. - Rođen dr Kosta Mihailović, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Šabac, 01. 03. 1917 - Beograd, 19. 09. 2007)

1921. - Umro Nikola I Petrović, crnogorski knjaz i kralj
(Njeguši, 07. 10. 1841 - Francuska, 01. 03. 1921)

1926. - Umro Dragutin Ilić, književnik, sin Jove Ilića
(Beograd, 14. 02. 1858 - Beograd, 01. 03. 1926)

1927. - Rođen Hari Belafonte, američki pevač, filmski i pozorišni glumac
(Njujork, 01. 03. 1927)

1938. - Umro Gabrijele Danuncio, italijanski književnik i političar
(Peskara, 12. 03. 1863 - Gardone Rivijera, 01. 03. 1938)

1941. - Bugarska pristupila Trojnom paktu

1944. - Rođen Lazar Stojanović, filmski i pozorišni reditelj, književnik i novinar
(Beograd, 01. 03. 1944)

1946. - Rođen Ljubiša Veličković, general - pukovnik, komandant Ratnog vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane Vojske Jugoslavije
(Crljenac, 01. 03. 1946 - Banat, 01. 06. 1999)

1954. - SAD izvele prvu probu hidrogenske bombe na ostrvu Bikini u Pacifiku

1966. - Sovjetski kosmički brod "Venera 3" spustio se na Veneru

1969. - Rođen Havijer Bardem, španski filmski glumac
(Las Palmas, 01. 03. 1969)

1988. - Počelo emitovanje emisije "Gradinar" Prvog programa Radio Beograda, urednik Mirjana Anastasijević

1992. - Referendum o nezavisnosti i samostalnosti Bosne i Hercegovine

1992. - Muslimanski napad na srpske svatove u Sarajevu - uvod u rat u Bosni i Hercegovini

1992. - Referendum u Crnoj Gori o zajedničkoj državi sa Srbijom

2000. - Umro Vlastimir Peričić, kompozitor i muzikolog, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Vršac, 07. 12. 1927 - Beograd, 01. 03. 2000)

2002. - Umrla Milica Ribnikar-Bogunović, vajar
(Beograd,18. 04. 1931 - Beograd, 01. 03. 2002)

2006. - Umro Piter Ozgud, engleski fudbaler, reprezentativac
(Vindzor, 20. 02. 1947 - Slout, 01. 03. 2006)

2008. - Umro Borivoje Stojanović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 05. 10. 1929 - Beograd, 01. 03. 2008)

2010. - Umrla Marija Kranjc, modni kreator,urednik časopisa "Bazar"
( 1950 - Beograd, 01. 03. 2010)

2010. - Umro Đorđe Bukilica, majstor fotografije
(Valjevo, 29. 08. 1934 - Beograd, 01. 03. 2010)

2010. - Umro Slobodan Boban Anđelković, novinar Radio Jugoslavije, Radio Beograda, "Dnevnog telegrafa", urednik Novinske agencije Beta
(Beograd, 1952 - Beograd, 01. 03. 2010)

[Bisernica]

2. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/0506gorbachev-1.jpg


Na današnji dan 1354. godine Turci su krenuli u pohod na Evropu. Godine 1931. rođen je sovjetski političar i državnik, poslednji predsednik SSSR- a, nobelovac Mihail Gorbačov.


Starešina Vojne pošte u Baru Ivan Stojanović je na današnji dan 1915. godine izveo podvig nezabeležen u njegovoj profesiji - kada je srpska vojska u Prvom svetskom ratu počela povlačenje, priključio joj se, ponevši sa sobom pakete zatečene u njegovoj pošti. Posle tegobnog pešačenja do grčkog ostrva Krf, predao je pakete koji su potom uručeni adresantima. Za podvig je javno pohvaljen i postavljen za upravnika Vojne pošte Timočke divizije na Solunskom frontu.

Godine 1978. umro je književnik, režiser, glumac i slikar Ljubiša Jocić. Svoju prvu knjigu "San ili biljka" Jocić je objavio 1930. godine. Kasnije zbirke pesama, njih 20, nose pečat Jocićevih traganja za novim lirskim izrazom. Pripadao je nadrealističkom književnom pokretu. Osim stihova, pisao je romane, drame i eseje. Njegova najznačajnija dela su: "Polomljena kola", "Ogledalo", "Skriveni svetovi", "Draga Mašin". Poslednje dve knjige pesama "Mesečina u tetrapaku" i "Koliko je sati" skrenule su pažnju kritike na signalizam - još jednu fazu u stvaralaštvu Ljubiše Jocića. Ovaj večito mlad pesnik, bavio se još i filmom i slikarstvom. Imao je 8 samostalnih izložbi i snimio je 20 dokumentarnih filmova, od kojih su neki dobili značajna priznanja na domaćim i međunarodnim festivalima.

1354. - Turci krenuli u pohod na Evropu

1817. - Rođen Janoš Aranj, mađarski književnik i prevodilac (Nađi Solonta, 02. 03. 1817 - Budimpešta, 22. 10. 1882)

1824. - Rođen Bedžih Smetana, češki kompozitor, dirigent i pijanista, osnivač češke nacionalne škole muzike (Litomisl, 02. 03. 1824 - Prag, 12. 05. 1884)

1844. - Ukazom kneza Alaksaandra Karađorđevića osnovana prva centralna vojna bolnica u Srbiji, tim povodom, 2. mart se obeležava kao dan Vojno-medicinske akademije u Beogradu

1915. - Austrijanci potopili parobrod "Rumija" u luci Bar u Prvom svetskom ratu

1919. - U Moskvi počeo osnivački kongres Treće internacionale (Komiterne)

1926. - Rođen Stevan Vračar, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu (Krunoslavlje, 02. 03. 1926 - Beograd, 23. 02. 2007)

1930. - Umro Dejvid Herbert Lorens, engleski književnik (Istvud, 11. 09. 1885 - Antibi, 02. 03. 1930)

1931. - Rođen Mihail Gorbačov, sovjetski političar i državnik, poslednji predsednik SSSR- a, nobelovac (Privoljno, 02. 03. 1931)

1933. - U listu "Politika" pojavila se prva ukrštenica u našim dnevnim novinama

1939. - Umro Hauard Karter, engleski egiptolog, otkrio grobnicu faraona Tutankamona (Svofem, 09. 05. 1873 - London, 02. 03. 1939)

1951. - U Bostonu održan prvi američki košarkaški susret "All stars"

1952. - Počela sa radom bioskopska dvorana Muzeja Jugoslovenske kinoteke

1966. - Štampan prvi broj sportskog lista "Tempo", najstarijeg sportskog magazina na Balkanu

1968. - Rođen Danijel Krejg, britanski filmski glumac (Čester, 02. 03. 1968)

1972. - Lansiran američki svemirski brod "Pionir 10" ka Jupiteru

1973. - Rođen Dejan Bodiroga, košarkaš, reprezentativac
(Klek, 02. 03. 1973)

1973. - U Parizu potpisan završni dokument o miru u Vijetnamu

1988. - Umro Henrik Šering, meksički violinista, ambasador dobre volje UNESCO -a (Varšava, 22. 09. 1918 - Kasel, 02. 03. 1988)

1995. - Umrla Leposava Lulik, model Predićeve "Kosovke devojke"

2003. - Umro Henk Balard, američki pevač , tvorac "tvista"
(Detroit, 18. 11. 1927 - Los Anđeles, 02. 03. 2003)

2005. - Umro Cadik Danon, Vrhovni rabin Jugoslavije
(Sarajevo, 20. 04. 1918 - Beograd, 02. 03. 2005)

2007. - Umro Miroljub Rajić, generalni sekretar Fudbalskog saveza Srbije
(Užice, 03. 04. 1950 - Kopaonik, 02. 03. 2007)

2007. - Umro Anri Truaja (Lev Tarasov), francuski književnik
(Moskva,01. 11. 1911 - Pariz, 02. 03. 2007) ili 04!

2008. - Umro Džef Hili, kanadski rok i džez-gitarista, vođa grupe "Džef Hili bend" (Toronto, 25. 03. 1966 - Toronto, 02. 03. 2008)

[Cruz]

11. mart

http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


11. mart (11.03) je 70. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (71. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 295 dana.

Događaji
1851. — Prvi put izvedena Verdijeva opera “Rigoleto”, u Veneciji.
1913. — Velika Britanija i Nemačka postigle sporazum o granicama afričkih kolonija Nigerije i Kameruna.
1917. — Britanske trupe u Prvom svetskom ratu zauzele Bagdad.
1920. — Emir Fejsal proglašen za kralja nezavisne Sirije.
1938. — Artur Zajs-Inkvart postao kancelar Austrije umesto Kurta fon Šušniga. Narednog dana Hitlerove trupe ušle u Austriju.
1941. — Kongres SAD izglasao Zakon o zajmu i najmu, kojim je Velika Britanija dobila neophodnu vojnu pomoć u Drugom svetskom ratu, sedam milijardi dolara.
1943. — U Makedoniji su bugarski fašisti uhapsili sve Jevreje iz Štipa, Bitolja i Skoplja i prebacili ih u sabirni logor u Skoplju. Odatle je 7215 lica, posle nekoliko dana depotovano u logor uništenja Treblinku.
1973. — Hektor Kampora pobedio na prvim predsedničkim izborima u Argentini od 1965.
1975. — U Lisabonu ugušena pobuna padobranskih jedinica protiv levičarske vojne vlade, a bivši predsednik, general Antonio Ribeiro de Spinola, s grupom oficira pobegao u Španiju.
1981. — Pod parolom “Kosovo republika” u Prištini izbile studentske demonstracije kosmetskih Albanaca, koje su u narednim nedeljama zahvatile ceo Kosmet. To je bilo prvi put da su kosmetskih Albanci masovno podržali ideju o nezavisnoj kosmetskoj republici.
1985. — Mihail Gorbačov izabran za generalnog sekretara Centralnog komiteta Komunističke partije Sovjetskog Saveza. Na toj funkciji nasledio preminulog Konstantina Černjenka.
Egipćani, braća Al Fajed, postali većinski vlasnici čuvene londonske robne kuće “Harods”.
1990. — Parlament Litvanije proglasio nezavisnost te zemlje od Sovjetskog Saveza. To je bila prva sovjetska republika koja se izdvojila iz SSSR-a.
Čileanski diktator, general Augusto Pinoče, posle više od 16 godina prepustio predsednički položaj Patrisiju Elvinu, ali zadržao komandu nad oružanim snagama.
1991. — Jugoslovenska teniserka Monika Seleš prvi put se penje na prvo mesto na WTA listi najboljih teniserki sveta.
1998. — I pored snažnih protesta studenata, koji su tražili političke i privredne reforme, general Suharto počeo svoj sedmi mandat predsednika Indonezije.
1999. — Pošto je jedan beogradski sud osudio tri novinara lista “Dnevni telegraf” na po pet meseci zatvora, međunarodna organizacija za zaštitu ljudskih prava “Hjuman rajts voč” ocenila da su napadi jugoslovenskih vlasti na slobodu medija poprimili alarmantne razmere.
2000. — U eksploziji metana u rudniku uglja “Barakovi” u Ukrajini poginuo 81 radnik ugljenokopa.
Akademik i advokat Rikardo Lagos inaugurisan za predsednika Čilea, kao drugi socijalista na čelu te države, posle Salvadora Aljendea, ubijenog u državnom udaru 1973.
2002. — U napadu izraelskih tenkova na izbeglički logor u Gazi poginulo najmanje 17 Palestinaca.
2003. — Kanadski sudija Filip Kirš izabran za predsednika prvog stalnog Međunarodnog krivičnog suda u Hagu, koji će biti nadležan za zločine počinjene bilo gde u svetu. Osnivanje suda podržalo blizu 90 zemalja, ali ne i SAD, Rusija i Kina.
Vrhovni sud Japana odbio zahtev 42 Kineza za obeštećenje za vreme koje su proveli na prisilnom radu u Japanu, tokom Drugog svetskog rata, uz obrazloženje da je to bilo davno.
2004. — U terorističkim napadima na tri železničke stanice u Madridu 192 ljudi poginulo, a više od 1.400 povređeno. Na najmasovnijim demonstracijama u istoriji te zemlje okupilo se preko osam miliona ljudi širom Španije, koji su protestovali protiv terorizma. Tri meseca kasnije u Italiji uhapšen Egipćanin Rabei Osman Sajed Ahmed, osumnjičen za organizovanje tih napada, a zbog pripremanja terorističkih napada u Belgiji pritvoreno 15 osoba.
Tribunal u Hagu osudio bosanskog Srbina Ranka Češića na 18 godina zatvora zbog ratnih zločina nad muslimanskim zarobljenicima u gradu Brčko, u proleće 1992.
2006. — U Sheveningenu, u svojoj 64. godini, preminuo bivši predsednik Jugoslavije Slobodan Milošević.

Rođenja
1544. — Torkvato Taso, italijanski pesnik. († 1595.)
1856. — Stepa Stepanović, srpski general u Prvom svetskom ratu († 1929.)
1885. — Malkom Kembel, engleski vozač brzih automobila i čamaca. († 1948.)
1927. — Himzo Polovina, bošnjački muzičar. († 1986.)
1952. — Daglas Adams, britanski radio dramaturg i pisac. († 2001.)
1959. — Dejan Stojanović, srpsko-američki pesnik, esejista i publicista

Smrti
222.- Elagabal, rimski car (218-222).
1955. — Aleksandar Fleming, škotski barkteriolog. (* 1881).
1974. — Milan Bartoš, srpski pravnik
2006. — Slobodan Milošević, bivši predsednik SR Jugoslavije i Srbije (* 1941.)

Praznici i dani sećanja
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Porfirija – episkopa gaskog
Svetog mučenika Jovana Kalfu

[Bisernica]

12. mart


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Danas se obeležava Dan Univerziteta u Beogradu. Mihajilo Pupin, poznati fizičar umro je na današnji dan 1935. godine.

Velika škola u Beogradu je na današnji dan 1905. godine prerasla u Univerzitet. Prvi pokušaji stvaranja škole za više obrazovanje kod Srba datiraju iz perioda Prvog srpskog ustanka. Karađorđeva Velika škola, osnovana 1808. godine, radila je pet godina. Nju je završilo sedam polaznika, među kojima i Vuk Karadžić. Njen rad obnovljen je 1830. godine. Osam godina kasnije, Velika škola prerasta u Licej sa sedištem u Kragujevcu. Od 1841. godine Licej je ponovo u Beogradu. Knez Mihailo Obrenović, 1863. godine, donosi Zakon o Velikoj školi sa 3 fakulteta: Pravnim, Filozofskim i Tehničkim. Svoje sadašnje ime Univerzitet je dobio donošenjem zakona, 12. marta 1905. godine, koji je potpisao kralj Petar I. U prvom članu ovog zakona, kaže se: "Velika škola se proglašuje za Univerzitet sa Filozofskim, Pravnim, Medicinskim, Tehničkim i Bogoslovskim fakultetom".

Fizičar i elektrotehničar Mihajlo Pupin umro je na današnji dan 1935. godine. Matematiku i teorijsku fiziku Pupin je studirao u Kembridžu, a nakon odbranjene doktorske disertacije o osmotskom pritisku postao je profesor matematičke fizike na Kolumbija univerzitetu. Profesurom se bavio punih 40 godina, radeći istovremeno i kao upravnik Elektrotehničkog instituta, na kome je došao do svojih najvažnijih naučnih otkrića: Pupinovi kalemovi za prenos telefonskih razgovora na velike daljine, elektromagnetni detektori, sekundarna radijacija rendgenskih zraka... Svoj životni put Pupin je opisao u delu koje je kod nas objavljeno pod naslovom "Sa pašnjaka do naučenjaka" i 1924. godine nagrađeno "Pulicerovom nagradom". Njegovo ime nose fizičke laboratorije Kolumbija univerziteta.

1365. - Osnovan Bečki univerzitet

1821. - Rođen Medo Pucić, književnik, vaspitač kneza Milana Obrenovića
(Dubrovnik, 12. 03. 1821 - Dubrovnik, 30. 06. 1882)

1856. - Rođen Stepa Stepanović, vojvoda, komandant srpske vojske u Balkanskim i Prvom svetskom ratu (Kumodraž, 12. 03. 1856 - Čačak, 27. 04. 1929)

1863. - Rođen Gabrijele Danuncio, italijanski književnik i političar
(Peskara, 12. 03. 1863 - Gardone Rivijera , 01. 03. 1938)

1868. - U Srbiji zvanično uveden Vukov pravopis

1881. - Rođen Mustafa Kemal Ataturk, turski general i državnik, osnivač moderne Turske i njen prvi predsednik (Solun, 12. 03. 1881 - Carigrad, 10. 11. 1938)

1889. - Rođen Vaclav Fomič Nižinski, ruski baletski igrač i koreograf (Kijev, 12. 03. 1889 - London, 08. 04. 1950)

1901. - Umro Jovan Ilić, književnik
(Resnik, 28. 08. 1823 - Beograd, 12. 03. 1901)

1908. - Rođen Jovan Đorđević, pravnik, profesor Univerziteta u Beogradu i sudija Ustavnog suda Jugoslavije, akademik (Beograd, 12. 03. 1908 - Beograd, 09. 12. 1989)

1912. - Američki kapetan Albert Beri izveo prvi skok padobranom iz aviona

1913. - Rođen Sergej Mihalkov, ruski književnik (Moskva, 12. 03. 1913)

1914. - Umro Džordž Vestinghaus, američki inženjer i pronalazač
(Njujork, 06. 10. 1846 - Njujork, 12. 03. 1914)

1920. - Osnovan Fudbalski savez Beograda

1922. - Rođen Džon (Džek) Keruak (Žan Luj Keruak), američki književnik
(Lovel, 12. 03. 1922 - Sent Petersburg, Florida, 21. 10. 1969)

1925. - Umro Sun Jat Sen, kineski revolucionar i državnik, osnivač moderne Kine i njen prvi predsednik (Hsijang-šan, 12. 11. 1866 - Peking, 12. 03. 1925)

1928. - Rođen Edvard Olbi, američki dramski pisac (Vašington, 12. 03. 1928)

1935. - Borac za nezavisnost Indije Mahatma Gandi pozvao na kampanju građanske neposlušnosti prema britanskoj kolonijalnoj upravi

1938. - Anšlus - nasilno priključenje Austije Nemačkoj

1946. - Rođena Lajza Mineli, američka filmska glumica i pevačica, dobitnica "Oskar"-a (Los Anđeles, 12. 03. 1946)

1950. - Umro Hajrnih Man, nemački književnik, akademik
(Libek, 27. 03. 1871 - Santa Monika, 12. 03. 1950)

1964. - Umro Jovan Bijelić, slikar, akademik
(Kolunić, 19. 06. 1886 - Beograd, 12. 03. 1964)

1971. - Rođen Dragutin Topić, atletičar, reprezentativac, evropski i svetski rekorder u skoku u vis (Beograd, 12. 03. 1971)

1974. - Umro Milan Bartoš, pravnik, ekspert za međunarodno pravo, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 10. 11. 1901 - Beograd, 12. 03. 1974)

1995. - Umro Milosav - Mija Aleksić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Gornja Crnuća, 26. 09. 1923 - Beograd, 12. 03. 1995)

1996. - Umro Dragan Marković, novinar i urednik "NIN"- a
(Valjevo, 03. 11. 1927 - Beograd, 12. 03. 1996)

1999. - Umro Jehudi Menjuhin, amerčki violinista i dirigent
(Njujork, 22. 04. 1916 - Berlin, 12. 03. 1999)

2000. - Umro Aleksandar Nikolić, košarkaški stručnjak, profesor Fakulteta za fizičku kulturu u Beogradu (Sarajevo, 28. 10. 1924 - Beograd, 12. 03. 2000)

2000. - Umrla Vera Jocić, slikar, lutkarski animator i reditelj
(Šabac, 02. 01. 1912 - Šabac, 12. 03. 2000)

2001. - Umro Robert Ladlam, američki književnik
(Njujork, 25. 05. 1927 - Nejpl, 12. 03. 2001)

2003. - Ubijen dr Zoran Đinđić, političar i državnik, predsednik Demokratske stranke, predsednik vlade Srbije (Bosanski Šamac, 01. 08. 1952 - Beograd, 12. 03. 2003)

2003. - Umro Branko Pribićević, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Dvor na Uni, 12. 11. 1928 - Beograd, 12. 03. 2003)

2005. - Umro dr Milorad Vasović, profesor Geografskog fakulteta u Beogradu, predsednik Srpskog geografskog društva (Gajtan, 28. 11. 1926 - 12. 03. 2005)

2005. - Umro Kosta Čuperlović, dr veterinarske medicine, predsednik Društva imunologa Srbije (Krupanj, 07. 05. 1931 - Beograd, 12. 03. 2005)

2008. - Umro Lazar Pontičeli, legionar, poslednji veteran francuske armije iz Prvog svetskog rata (Betola, 07. 12. 1897 - Pariz, 12. 03. 2008)

2010. - Umrla Dušanka Kalanj, spiker i voditelj TV Beograd
(Šibenik,18. 10. 1934 - Beograd, 12. 03. 2010)

[Bisernica]

13. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/220pxIvo_Andric1922-1.jpg


Počelo emitovanje emisije "Vreme sporta i razonode" Prvog programa Radio Beograda. Nobelovac Ivo Andrić umro 1975. godine.


Na današnji dan 1960. godine počelo je emitovanje emisije "Vreme sporta i razonode" Prvog programa Radio Beograda. Kada je 1960. godine u etar krenula emisija "Vreme sporta i razonode" sa efektnom špicom "Gol, gol, gol" i glasom doajena sportskog novinarstva Radivoja - Raće Markovića, slušaoci su prepoznali novi zvuk i pristup informisanju o sportu i razonodi. Kroz ovaj popularni sportsko - zabavni magazin prošlo je na hiljade umetnika, zabavljača i sportista. Njihovi domaćini bili su Aleksandar-Saša Marković, Predrag Knežević, Đurađ Mrđenović, Šilja Mihajlović, plejada sjajnih sportskih reportera, koji su kasnije predali palicu mlađim kolegama Miodragu Stojiljkoviću, Slobodanu Kovačeviću, Svetislavu Vukoviću, Marku Markoviću, Jordanu Ivanoviću... Emisija "Vreme sporta i razonode" svojim kvalitetnim sadržajem i aktuelnošću predstavljala nas je na mnogim domaćim i inostranim festivalima i ovenčana je nizom nagrada.

Godine 1975. umro je Ivo Andrić, književnik i diplomata, akademik, nobelovac. Izrazit i dosledan realist, Andrić je u svojim pripovetkama i romanima dao čitavu galeriju likova iz života stare Bosne. Pripovedač snažne imaginacije, Andrić se odlikovao vandrednom čistotom jezika, prefinjenim psihološkim analizama i dubokim poniranjem u suštinske probleme egzistencije. Najpoznatija njegova dela su: "Ex Ponto", pesme u prozi, zbirka pesama "Nemiri", pripovetke "Anikina vremena" i "Put Alije Đerzeleza" i romani "Na Drini ćuprija", "Travnička hronika" i "Gospođica". Andrićeva "Prokleta avlija", predstavlja remek-delo pripovedačke proze. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1961. godine. Jedan je od naših najprevođenijih pisaca.

1572. - Umro Petar Hektorović, književnik
(Hvar, 10. 1487 - Hvar, 13. 03. 1572)

1781. - Engleski astronom Vilijam Heršel otkrio sedmu planetu Sunčevog sistema - Uran

1830. - Rođen Paul Hajze, nemački književnik, nobelovac
(Berlin, 13. 03. 1830 - Minhen, 02. 04. 1914)

1855. - Umro Dimitrije Avramović, slikar i književnik
(Sv.Ivan Šajkaški, 27. 03. 1815 - Novi Sad, 13. 03. 1855)

1855. - Izgrađen železnički most na Nijagari između SAD i Kanade

1855. - Rođen Persival Lovel, američki industrijalac, popularizator ideje o životu na Marsu (Boston, 13. 03. 1855 - Mars Hil, 12. 11. 1916)

1857. - Knjaz Aleksandar Karađorđević doneo "Ustroenije" o udruživanju zanatlija i trgovaca u Srbiji - ovaj datum obeležava se kao Dan Privredne komore Srbije

1871. - Rođen Živko Pavlović, general i vojni pisac, akademik
(Bašin, 13. 03. 1871 - Beograd, 25. 04. 1938)

1888. - Umro Anton Semjonovč Makarenko, sovjetski pedagog i književnik
(Belopolje, 13. 03. 1888 - Moskva, 01. 04. 1939)

1894. - U jednom kafeu na pariskom trgu Pigal Francuskinja Ivet, slikarski model, izvela prvi javni striptiz

1894. - Umro Franjo Rački, istoričar i političar, prvi predsednik Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti (Fužine, 25. 11. 1828 - Zagreb, 13. 03. 1894)

1895. - U požaru izgorela Teslina laboratorija u Njujorku

1903. - Rođen Kosta Petković, geolog, profesor Beogradskog univerziteta, akademik
(Solun, 13. 03. 1903 - Beograd, 28. 05. 1987)

1926. - Rođen Miloš Gvozdenović, akademski slikar
(Kastrat, 13. 03. 1926 - Beograd, 28. 05. 2006)

1929. - Rođen Boris Buzančić, pozorišni, filmski i TV glumac, gradonačelnik Zagreba (Bjelovar, 13. 03. 1929)

1930. - Objavljena vest o otkriću Plutona, koji je 18. februara iste godine prvi ugledao američki astronom Klajd Tombo

1939. - Umro Lisjen Levi-Bril, francuski filozof, sociolog i antropolog
(Pariz, 19. 04. 1857 - Pariz, 13. 03. 1939)

1942. - Ubijen Žikica Jovanović - Španac, španski borac, narodni heroj
(Valjevo, 1914 - Radanovac, 13. 03. 1942)

1944. - Rođena Atina Bojadži, "Ohridski delfin" makedonska plivačica i trener, svetski šampion u plivačkom maratonu, prva žena sa Balkana koja je preplivala Lamanš
(Ohrid, 13. 03. 1944 - Skoplje, 29. 12. 2010)

1945. - Ubijen Miladin Popović, političar (Lopate, 1910 - Priština, 13. 03. 1945)

1965. - Rođena Vesna Trivalić, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 13. 03. 1965)

1974. - Umro Mato Lovrak, književnik (Veliki Grđevac, 08. 03. 1899 - Zagreb, 13. 03. 1974)

1978. - Umro Karolj Baranji, vajar i keramičar
(Novi Sad, 03. 11. 1894 - Novi Sad, 13. 03. 1978)

1993. - Umro Pavle Vasić, slikar, istoričar umetnosti i likovni kritičar, profesor Filozofskog fakulteta i Univerziteta umetnosti u Beogradu
(Niš, 30. 08. 1907 - Beograd, 13. 03. 1993)

1996. - Umro Kšištof Kišlovski (Kješlovski), poljski filmski i TV reditelj
(Varšava, 27. 06. 1941 - Varšava, 13. 03. 1996)

2002. - Umro Spiros Kiprijanu, kiparski političar i državnik, predsednik Kipra (Limasol, 28. 10. 1932 - Nikozija, 13. 03. 2002)

2003. - Umro Živorad Igić, novinar, publicista i političar
(Babin most, 13. 10. 1942 - Beograd, 13. 03. 2003)

2003. - Umro Enriko Josif, kompozitor, pedagog i publicista, akademik
(Beograd, 01. 05. 1924 - Beograd, 13. 03. 2003)

2004. - Umrla Marina Koljubajeva, filmska i TV glumica
(Beograd, 02. 11. 1950 - Beograd, 13. 03. 2004)

2005. - Umro Aleksandar Atanacković, fudbaler, reprezentativac
(Beograd, 29. 04. 1920 - Beograd 13. 03. 2005)

2008. - Umro Živko Šoklovački, pravnik, političar, šef poslaničke grupe Jugoslovenske levice u Skupštini SFRJ, predsednik Upravnog Odbora NIS-a (Kikinda, 1946 - Novi Sad, 13. 03. 2008)

[Bisernica]

14. mart


http://razbibriga.net/imported/2010/10/mika_antic-1.jpg


Na današnji dan 1879. godine rođen Albert Ajnštajn. U Beogradu 1883 proradio prvi telefon. Rođen književnik, novinar i scenarista Miroslav-Mika Antić. RTS 2005. godine prvi put emitovao vesti za osobe sa oštećenim sluhom.


1681. - Rođen Georg Filip Teleman, nemački kompozitor
(Magdeburg, 14. 03. 1681 - Hamburg, 25. 06. 1767)

1776. - Rođena Eustahija Arsić, prva srpska književnica
(Irig, 14. 03. 1776 - Arad, 17. 02. 1843)

1804. - Rođen Johan Štraus stariji, austrijski kompozitor
(Beč, 14. 03. 1804 - Beč, 25. 09. 1849)

1811. - Rođen Konstantin Bogdanović, političar, književni kritičar i publicista
(Ruma, 14. 03. 1811 - Novi Sad, 10. 05. 1854)

1855. - Proradio prvi telegraf u Srbiji

1879. - Rođen Albert Ajnštajn, američki fizičar, tvorac teorije relativiteta, nobelovac
(Ulm, 14. 03. 1879 - Prinston, 18. 04. 1955)

1883. - Umro Karl Marks, nemački filozof, ekonomista, sociolog, vođa međunarodnog radničkog pokreta
(Trir, 05. 05. 1818 - London, 14. 03. 1883)

1883. - Proradio prvi telefon u Beogradu
Samo sedam godina posle čuvene filadelfijske izložbe na kojoj je prikazan telefon - izum američkog pronalazača Aleksandra Grejema Bela, Beograd je dobio prvu "telefonsku štaciju". Koncesije za uvođenje telefona u Srbiji dobio je 1882. godine Panta Mihajlović, prijatelj i savremenik Nikole Tesle. Ovo "čudo od tehnike" dugo 300 metara bilo je postavljeno između kafane "Tri lista duvana" i inžinjerske kasarne na Paliluli. Prvi telefonski razgovor vodili su ministar vojni Taša Nikolić i inžinjerski kapetan Kosta Radosavljević. Nažalost, zgrade u kojoj je instaliran prvi telefon danas nema, iako je reč o kulturno - istorijskom spomeniku izuzetne važnosti.

1897. - Umro Milorad Medaković, istoričar, novinar i diplomata
(Zvonigrad, 11. 1823 - Beograd, 14. 03. 1897)

1903. - Umro Matija Ban, književnik, političar i publicista, profesor Liceja u Beogradu, akademik
(Dubrovnik, 16. 12. 1818 - Beograd, 14. 03. 1903)

1908. - Rođen Koča Popović, književnik, publicista, političar i državnik, narodni heroj
(Beograd, 14. 03. 1908 - Beograd, 20. 10. 1992)

1912. - Umro Petar Nikolajevič Lebedjev, ruski fizičar
(Moskva, 08. 03. 1866 - Moskva, 14. 03. 1912)

1922. - Rođen Voja Carić, književnik, novinar i urednik Radio Beograda
(Mašići, 14. 03. 1922 - Beograd, 19. 04. 1992)

1930. - Rođena Jagoda Buić, slikar, tapiserista, scenograf i kostimograf
(Split, 14. 03. 1930)

1932. - Umro Džordž Istman, američki industrijalac, pionir fotografije i filma, osnivač kompanije Kodak", filantrop
(Votervil, 12. 07. 1854 - Ročester, 14. 03. 1932)

1932. - Rođen Zoran Pavlović, slikar i istoričar umetnosti, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Skoplje, 14. 03. 1932 - Beograd, 27. 07. 2006)

1932. - Rođen Miroslav - Mika Antić, književnik, novinar i scenarista
(Mokrin, 14. 03. 1932 - Novi Sad, 24. 06. 1986)
Rano zapažen kao liričar eruptivne snage, ali i mekog štimunga, Antić je razvijao svoj dar u pravcu negovanog estradnog kazivanja. Njegove pesme za decu predstavljaju osobenu deonicu savremenog srpskog stvaralaštva za decu, a knjiga "Plavi čuperak" jedinstven je primer ljubavne dečije poezije. Za 35 godina bogatog i raznovrsnog stvaralaštva objavio je više od 30 knjiga. Najpoznatije su: "Garavi sokak", "Olovka ne piše srcem", "Krov sveta", "Plavo nebo"... Osim pera drugovao je i sa slikarskom paletom. Snimio je i 14 kratkometražnih i dva celovečernja filma. Dobitnik je "Zlatne arene" na Pulskom festivalu za filmski scenario. Tri decenije proveo je u novosadskom "Dnevniku" kao novinar i urednik.

1933. - Rođen Kvinsi Džons, američki džez - trubač i kompozitor
(Čikago, 14. 03. 1933)

1933. - Rođen ser Majkl Kejn, britanski glumac, dobitnik "Oskar"- a
(London, 14. 03. 1933)

1943. - Rođen Nikola Kole Angelovski, makedonski filmski glumac i reditelj
(Skoplje, 14. 03. 1943)

1945. - Američki marinci zauzeli ostrvo Ivo Džima u Pacifiku, izvojevavši jednu od najvažnijih pobeda nad Japancima u Drugom svetskom ratu

1986. - Umro Mihailo Vukdragović, kompozitor i dirigent, profesor i rektor Muzičke akademije u Beogradu
(Okučani, 08. 11. 1900 - Beograd, 14. 03. 1986)

1997. - U Kuritibi, u Brazilu, održan međunarodni skup ljudi ugroženih branama, doneta je Deklaracija kojom se 14. mart proglašava Međunarodnim danom borbe protiv brana

2002. - Potpisan "Beogradski sporazum" o preuređenju odnosa Srbije i Crne Gore- stvorena nova državna zajednica pod imenom Srbija i Crna Gora

2002. - Umro Mijailo Kostić, novinar i urednik Sportske redakcije Radio Beograda
(Rti, 13. 12. 1959 - Beograd, 14. 03. 2002)

2005. - Na TV Beograd prvi put emitovane vesti za osobe sa oštećenim sluhom

2006. - Umro Lenart Meri, estonski književnik, reditelj, političar i državnik, predsednik Estonije
(Talin, 29. 03. 1929 - Talin,14. 03. 2006)

2011. - Umro Goran Gvardiol, akademski slikar
( 24. 05. 1948 - Beograd, 14. 03. 2011)

[Bisernica]

15. mart


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Književnik Raško Dimitrijević rođen je na današnji dan 1898. godine. Izgradnja prvog ženskog zatvora u Srbiji počela je na današnji dan 1836. godine.

Raško Dimitrijević, književnik, prevodilac i književni kritičar, profesor Beogradskog univerziteta rođen je na današnji dan 1898. godine. Dimitrijević je u mladosti koncertirao, da bi se kasnije posvetio besedama o književnosti. Studirao je književnost u Parizu i Strazburu, koju je kasnije predavao studentima Beogradskog univerziteta. Ostaće zapamćen kao predavač retkog govorničkog dara. Najčešće je govorio o francuskim temama, ali i o nemačkim, ruskim i domaćim kompozitorima i piscima. Ovaj veliki epistolar napisao je oko 50 hiljada pisama. Preveo je sa francuskog i nemačkog preko 50 dela klasika i savremenih pisaca. Neprestano se iskazivao kao veliki humanista i erudita.

Književnik Miodrag Bulatović umro je na današnji dan 1991. godine. Samosvojna ličnost srpske literature, kontroverzan pisac koji je jednako plenio i pisanom i izgvorenom rečju, briljantan stilista, Bulatović je knjigom novela "Đavoli dolaze" ušao u sam vrh posleratne jugoslovenske proze. Sledili su romani Crveni petao leti prema nebu, Heroj na magarcu, Rat je bio bolji, Ljudi s četiri prsta, Peti prst, Gullo, gullo i drama Godo je došao koji su prevedeni na mnoge svetske jezike. Bez državnih nagrada, Bulatović je nosilac, za pisca najvrednijeg priznanja, "NIN-ove" nagrade za roman 1975. godine.

Pevač Živan Milić umro je na današnji dan 1993. godine. Živan Milić je pevačku karijeru započeo na gimnazijskoj priredbi u Kragujevcu, gde je otpevao pesmu Ublaži nemir moj. Kao dvadesetogodišnjak dolazi u Beograd. Diplomirao je na Fakultetu dramskih umetnosti. Prvu ploču snimio je 1961. godine sa Lolom Novaković. Njegov repertoar činile su starogradske pesme, romanse i zabavne melodije. Snimio je oko 20 singlova i LP ploča. Učestvovao je na skoro svim domaćim festivalima zabavne muzike i osvajao nagrade za interpretaciju. Nezaboravno je njegovo izvođenje melodije Mali cvet koje zadugo niko neće nadmašiti.

- Nacionalni praznik Mađarske.

44. p.n.e. - Ubijen Gaj Julije Cezar, rimski imperator, vojskovođa i književnik (Rim, 12.7.100. god. p.n.e - Rim, 15.3.44. god. p.n.e)

1748 - Formiran prvi Magistrat i usvojen Statut Novog Sada

1836 - Počela izgradnja prvog ženskog zatvora u Srbiji

1837 - Umro Lukijan Mušicki, književnik, profesor bogoslovije, arhimandrit manastira Šišatovac (Temerin, 27.1.1777 - Plaško, 15.3.1837)

1842 - Umro Luiđi Kerubini, italijanski kompozitor
(Firenca, 14.9.1760 - Pariz, 15.3.1842)

1848 - Izbila revolucija u Mađarskoj

1892 - Osnovan fudbalski klub "Liverpul"

1926 - Rođen Đorđe Đurđević, operski pevač, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu (Šimanovci, 15.3.1926 - Beograd, 16.12.2004)

1937 - U Beogradu štampan prvi broj lista "Student", osnivač i prvi urednik bio Ivo Lola Ribar

1938 - Umro Nikolaj Ivanovič Buharin, sovjetski političar i publicista
(Moskva, 27.9.1888 - Moskva, 15.3.1938)

1939 - Nemačka okupirala Čehoslovačku

1941 - Rođen Dušan Golumbovski, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 15.3.1941)

1944 - Rođen Ivan Ćurković, fudbalski golman, reprezentativac, sportski radnik, predsednik Olimpijskog komiteta Srbije i Crne Gore i OK Srbije, vitez Legije časti (Mostar, 15.3.1944)

1945 - "Prosveta" objavila knjigu Ive Andrića "Na Drini ćuprija"

1948 - Rođen David Albahari, književnik (Peć, 15.3.1948)

1957 - Umro Moša Pijade, političar, državnik, novinar i slikar
(Beograd, 4.1.1890 - Pariz, 15.3.1957)

1962 - Rođen Terens Trent D Arbi, američki muzičar
(Njujork, 15.3.1962)

1975 - Umro Aristotel Onazis, grčki brodovlasnik
(Smirna, 15.1.1906 - Pariz, 15.3.1975)

1981 - Umro Rene Kler (Lusijen Šomet), francuski scenarista i reditelj
(Pariz, 11.11.1898 - Pariz, 15.3.1981)

1983 - Umrla Rebeka Vest (Sesili Izabel Ferfild), britanska književnica, književni kritičar i novinar (London, 21.12.1892 - London, 15.3.1983)

1991 - Umro Veljko Korać, filozof, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu (Debelo Brdo, 4.10.1914 - Beograd, 15.3.1991)

1997 - Umro Fred Cineman, američki filmski režiser, dobitnik Oskara
(Beč, 29.4.1907 - London, 15.3.1997)

2007 - Umro Jovan Zebić, političar, potpredsednik Vlade SRJ, ministar finansija Srbije i SRJ i viceguverner Narodne banke (Runjani, 5.5.1939 - Beograd, 15.3.2007)

2007 - Umro Stjuart Rozenberg, američki filmski i TV reditelj
(Njujork, 11.8.1927 - Beverli Hils, 15.3.2007)

2009 - Umro prof. dr Egon Fekete, lingvista, leksikograf, naučni savetnik Instituta za srpski jezik SANU, urednik Rečnika SANU (Beograd, 11.6.1931 - Beograd, 15.3.2009)

[Bisernica]

16. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/n_ana_frank-1.jpg


Na današnji dan 1945. godine, preminula jevrejska devojčica i simbol holokausta Ana Frank. Godine 1923, rođen književnik Vasa Popović.

Ana Mari Frank rođena je 1929. godine u Frankfurtu na Majni, a umrla na današnji dan 1945. godine u koncentracionom logoru Bergen-Belsen. Bila je jedan od najpoznatijih jevrejskih žrtava holokausta. Za vreme skrivanja od nacista u Amsterdamu napisala je poznati Dnevnik Ane Frank. Po nacionalnosti je bila Nemica, sve do 1941. godine, kada joj je oduzeto državljanstvo po antisemitskim zakonima nacističke Nemačke. Postala je poznata posle smrti u koncentracionom logoru, zahvaljujući objavljivanju svog dnevnika. U njemu je opisala život u skrovištu u kući u Amsterdamu za vreme nacističke okupacije u Drugom svetskom ratu. Otac porodice, Oto Frank, jedini je preživeo rat. Vratio se u Amsterdam, gde je pronašao dnevnik svoje ćerke. Njegovim zalaganjem dnevnik je objavljen 1947. godine u originalnoj i delimično skraćenoj verziji na holandskom jeziku.

Na današnji dan 1923. godine, rođen je Vasa Popović, književnik, publicista i novinar. Popović se u književnosti predstavio zbirkom pesama Sremski zagrljaji, koja je štampana 1952. godine, da bi se dve godine kasnije predstavio i zbirkom pripovedaka Volite se ljudi. Usledilo je još desetak zbirki priča i jedan roman. Sve njih karakteriše osoben tip humorističkog, šeretskog pripovedanja, natopljenog beskrajnim čovekoljubljem i toplinom. Popović je bio dugogodušnji novinar i urednik Ježa, Politike i NIN-a i veliki prijatelj Branka Ćopića i Miloša Crnjanskog. Autor je više humorističkih TV serija i antologije humora pod nazivom Antologija leve strane.

1521 - Portugalski moreplovac Fernando de Magelan doplovio do Filipinskih ostrva

1736 - Umro Đovani Batista Pergolezi, italijanski kompozitor
(Jesi, 4.1.1710 - Pocuoli, 16.3.1736)

1751 - Rođen Džejms Medison, američki političar i državnik, predsednik SAD, tvorac američkog Ustava
(Port Konvej, 16.3.1751 - Monpelje, 28.6.1836)

1787 - Rođen Georg Simon Om, nemački fizičar, autor zakona o električnom otporu
(Erlangen, 16.3.1787 - Minhen, 7.7.1854)

1839 - Rođen Rene Fransoa Arman Sili Pridom, francuski književnik, prvi dobitnik Nobelove nagrade za književnost
(Pariz, 16.3.1839 - Šanteno, 7.9.1907)

1881 - Osnovana Knjaževsko-serpska železničko-saobraćajna škola u Beogradu

1891 - Rođen prof. Vilijem Vajlend, američki misionar, izaslanik Međunarodnog crvenog krsta, doneo prvu košarkašku loptu u Kraljevinu SHS
( 16.3.1891 - Alameda, 27.11.1944)

1908 - U Kragujevcu osnovan Savez srpskih sokolova

1917 - Abdicirao ruski car Nikolaj II Romanov - kraj dinastije Romanov

1918 - Moskva proglašena za glavni grad SSSR-a

1925 - Rođen Paolo Montarsolo, italijanski operski pevač
(Portiči, 16.3.1925)

1940 - Umrla Selma Lagerlef, švedska književnica, nobelovac
(Merbak, 20.11.1858 - Merbak, 16.3.1940)

1941 - Rođen Bernardo Bertoluči, italijanski filmski reditelj i scenarista, dobitnik Oskara
(Parma, 16.3.1941)

1957 - Umro Konstantin Brankuši, rumunski vajar
(Hobita, 21.2.1876 - Pariz, 16.3.1957)

1962 - Lansiran prvi sovjetski satelit iz serije Kosmos

1978 - Otet Aldo Moro, italijanski političar i državnik

1985 - Umro Milutin-Tine Živković, harmonikaš
(Globoder, 26.10.1918 - Ajn Zidelan, 16.3.1985)

1997 - Umro Ljubomir Durković Jakšić, istoričar, profesor Bogoslovskog fakulteta i upravnik Patrijaršijske biblioteke Srpske pravoslavne crkve u Beogradu
(Vrela pod Durmitorom, 12.12.1907 - Beograd, 16.3.1997)

1998 - Umro Bendžamin Spok, američki pedijatar, psihijatar, humorista, idejni tvorac hipi-pokreta
(Nju Hevn, 2.5.1903 - San Dijego, 16.3.1998)

2002 - Umro Jovan Deretić, istoričar književnosti, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu
(Orahovac, 22.1.1934 - Beograd, 16.3.2002)

2002 - Umro Danilo-Bata Stojković, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 11.8.1934 - Beograd, 16.3.2002)

2005 - Umro Džordž Kenan, američki diplomata, istoričar i pisac
(Milvoki, 16.2.1904 - Prinston, 16.3.2005)

2007 - Umro Aleksandar-Saša Subota, pijanista i džez muzičar
(Sarajevo, 30.8.1935 - Beograd, 16.3.2007)

2007 - Umro Nebojša Đokić, rukovodilac službe Opšti poslovi - PJ Odbrana i zaštita RTS-a
(Beograd, 5.7.1954 - Beograd, 16.3.2007)

2008 - Umro Ola Brunkert, švedski muzičar, bubnjar grupe "Aba"
(Stokholm, 16.12.1946 - Majorka, 16.3.2008)

2008 - Umro Majki Dred, američki rege muzičar i producent
(1954 - Konektikat, 16.3.2008)

2009 - Umro Boris Mutić, hrvatski sportski novinar, košarkaš i atletičar
(Karlovac, 31.10.1939 - Zagreb, 16.3.2009)

2010 - Umro Miodrag Stamenković, sportski novinar, dopisnik Politike
(Vranje, 1921 - Kragujevac, 16.3.2010)

2010 - Umrla Ksenija Pajčin, pevačica
(Beograd, 3.12.1977 - Beograd, 16.3.2010)

2010 - Umro Filip Kapisoda, crnogorski maneken
(Cetinje, 3.4.1987 - Beograd, 16.3.2010)

[Bisernica]

17. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/kosovo17mart_500x300-1.jpg


Svetski dan mora. Nacionalni praznik Irske. Dan Svetog Patrika. Dan pogroma Srba na Kosovu i Metohiji. Dan Muzičke škole "Dr Vojislav Vučković".


Na današnji dan 1894. godine rođen je reditelj, montažer, pedagog i teoretičar filma Slavko Vorkapić. Rođen u godini u kojoj je izmišljen kinematograf, Vorkapić je prvi dodir sa filmom imao kao šestogodišnjak, kada je na jednoj cirkuskoj predstavi video filmove Žorža Melijesa. To je presudno uticalo na njegovo buduće opredeljenje. Slikarstvo je studirao u Beogradu, Budimpešti i Parizu. Uveren da su "žive slike" filma umetnost budućnosti 1920. godine odlazi u Holivud. Stručnjak za stvaralačku montažu i upotrebu specijalnih efekata na filmu, režirao je montažne sekvence u oko stotinu holivudskih filmova. Dva puta je nominovan za "Oskar"-a u kategoriji dokumentarnih filmova. Autor je eksperimentalnih filmova "Fingalova pećina" i "Šuma šumori". Bio je član "Kalifornijske grupe" u Holivudu, koja se zalagala za razvoj umetničkog, autorskog i eksperimentalnog pristupa filmu. U filmsku teoriju i praksu prvi put je uveo princip vizuelne percepcije, tako da savremeni domaći i svetski film mnogo duguje genijalnim idejama koje je zastupao i u svojim radovima afirmisao ovaj autor. Naši filmofili pamte ga po briljantnoj režiji filma "Hanka".

180. - Umro Marko Aurelije, rimski imperator i filozof (Rim, 26. 04. 121 - Beč, 17. 03. 180)

1817. - Dunavom zaplovio prvi parobrod - "Karolina"

1847. - Rođen Jovan Paču, kompozitor i pijanista (Aleksandrovo, 17. 03. 1847 - Zagreb, 30. 10. 1902)

1853. - Umro Kristijan Dopler, austrijski fizičar i matematičar (Salcburg, 29. 11. 1803 - Venecija, 17. 03. 1853)

1891. - Uspostavljena prva telefonska veza između Londona i Pariza

1897. - Rođen Milan Ajvaz, pozorišni, filmski i TV glumac (Srpski Krstur, 17. 03. 1897 - Beograd, 28. 03. 1980)

1914. - Umro Antun Gustav Matoš, književnik i književni kritičar (Tovarnik, 13. 06. 1873 - Zagreb, 17. 03. 1914)

1919. - Rođen Net King Kol (Natanijel Kols), američki džez-muzičar, pevač i kompozitor filmske muzike (Montgomeri, 17. 03. 1919 - Santa Monika, 15. 02. 1965)

1929. - Objavljen prvi broj časopisa "Radio Beograd"

1938. - Rođen Rudolf Nurejev, ruski baletski igrač (Sibir, 17. 03. 1938 - Pariz, 06. 01. 1993)

1941. - Umro Isak Emanuelovič Babelj, ruski književnik (Odesa,13. 07. 1894 - Sibir, 17. 03. 1941)

1949. - Rođen Jugoslav Vlahović, karikaturista, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Beograd, 17. 03. 1949)

1952. - Rođen Marko V. Jarić, fizičar, ekspert u oblasti kvazikristala (Beograd, 17. 03. 1952 - SAD, 25. 10. 1997)

1956. - Umrla Irena Žolio -Kiri, francuski nuklearni fizičar i hemičar, nobelovac (Pariz, 18. 09. 1897- Pariz , 17. 03. 1956)

2001. - Umrla Zvijezdana Franić-Krajinčanić, muzički urednik Radio Beograda (Vrbanja, 21. 07. 1957 - Beograd, 17. 03. 2001)

2004. - Pogrom srpskog stanovništva na Kosovu i Metohiji

2007. - Umro Ivan Ivica Percl, hrvatski šansonjer i kompozitor (Zagreb, 01. 01. 1945 - Zagreb,17. 03. 2007)

2010. - Umro Slobodan Boda Ivković, izvršni direktor u Produkciji RTS-a (Beograd, 22. 12. 1944 - Beograd, 17. 03. 2010)

2011. - Umrla Nataša Vučković Lesendrić, pomoćnica ministra kulture Srbije za medije (Kosovska Mitrovica, 1966 - Beograd,17. 03. 2011)