SVET I MI - VREMEPLOV -dogodilo se na današnji dan

[Bisernica]

18. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/korsakov-1.jpg


Čuveni ruski kompozitor Nikolaj Rimski-Korsakov rođen na današnji dan 1844. godine. Radio Beograd 18. marta 1929. emitovao prvu probnu emisiju. Havaji postali 50. država SAD 1959. godine.


Ruski kompozitor i profesor harmonije i orkestracije Nikolaj Andrejevič Rimski-Korsakov rođen je na današnji dan 1844. godine. Bio je poznat po naklonosti prema narodnim i bajkovitim temama i po svojoj izvanrednoj veštini orkestracije. Godine 1861, upoznao je Milija Balakirjeva i počeo ozbiljnije da se bavi muzikom. Balakirjev ga je ohrabrivao da komponuje i podučavao ga muzici. Preko Balakirjeva je upoznao druge kompozitore grupe koja je postala poznata kao "Velika petorka". Za njegovu Prvu simfoniju se tvrdi da je prva simfonija jednog ruskog kompozitira. Poznati su njegovo orekstarsko delo Sadko i operu Pskovičanka. U saradnji sa Aleksandrom Glazunovim, dovršio je čuvenu opetu Aleksandra Borodina Knez Igor.

Probnom emisijom emitovanom 18. marta 1929. godine, Radio Beograd je najavio početak redovnog emitovanja programa. Iako je početak bio najavljen za 24. mart, emisiona stanica u Beogradu počela je obraćanje slušaocima nedelju dana ranije. Beograd je te zime bio pod velikim snegom, koji je tih dana naglo popustio. Došlo je do brzog otapanja snega i velikih poplava. Kao prioritetan zadatak postavljeno je pravovremeno obaveštavanje stanovništva koje je bilo na udaru poplava. Ministarstvo pošte postavilo je zahtev Upravnom odboru Akcionarskog društva "Radio" da što pre montira predajnik i da, ne čekajući na formalnosti, počne da emituje izveštaje o vodostanju.

1584 - Umro Ivan Četvrti Vasiljevič Grozni, prvi ruski car
(Moskva, 25.8.1531. - Moskva, 18.3.1584)

1783 - Rođen Miloš Obrenović (Teodorović), knez Srbije (1815-1839, 1858-1860)
(Dobrinja, 18.3.1783 - Topčider, 14.9.1860)

1842 - Rođen Stefan Malarme, francuski književnik
(Pariz, 18.3.1842. - Valvens, 9.9.1898)

1850 - Knez Aleksandar Karađorđević odobrio Projekat ustrojenija Artiljerijske škole, datum se obeležava kao Dan vojnog školstva Vojske Srbije

1858 - Rođen Rudolf Dizel, nemački inženjer, pronalazač motora sa unutrašnjim sagorevanjem (Pariz, 18.3.1858 - Antverpen, 29.9.1913)

1869 - Rođen Artur Nevil Čemberlen, britanski političar i državnik, premijer Velike Britanije
(Birmingem, 18.3.1869. - Hekfild, 9.11.1940)

1871 - Izbila prva proleterska revolucija u svetu - Pariska komuna

1909 - Rođena Ljubica Marić, kompozitor i dirigent, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik
(Kragujevac, 18.3.1909. - Beograd, 17.9.2003)

1915 - Počela Dardanelska pomorska operacija u Prvom svetskom ratu

1924 - Rođen Vojislav-Bubiša Simić, kompozitor i dirigent
(Beograd, 18.3.1924)

1932 - Rođen Džon Apdajk, američki književnik
(Reding, 18.3.1932. - Danver, 27.1.2009)

1956 - Umro Nikolaj Velimirović, vladika, episkop ohridski i žički, doktor teologije i filozofije
(Lelić, 23.12.1880. - Pensilvanija, 18.3.1956)

1956 - Rođen Ingemar Stenmark, švedski skijaš, olimpijski i svetski šampion
(Ternebi, 18.3.1956)

1959 - Rođen Lik Beson, francuski filmski reditelj i scenarista
(Pariz, 18.3.1959)

1962 - Potpisan Evijanski sporazum, kojim je okončan rat u Alžiru

1965 - Sovjetski kosmonaut Aleksej Leonov prvi iskoračio u slobodan kosmički prostor iz vasionskog broda "Vashod 2"

1965 - Umro Faruk I, poslednji egipatski kralj
(Kairo, 11.2.1920. - Rim, 18.3.1965)

1980 - Umro Erih From, nemački filozof, humanista i sociolog - psihoanalitičar
(Frankfurt, 23.3.1900. - Muralto, 18.3.1980)

2000 - Umrla Jelena Šantić, balerina, istoričar igre, koreograf i publicista (Beograd, 18.7.1944. - Beograd, 18.3.2000)

2004 - Umro Veljko Zečević, slikar
(1939 - Beograd, 18.3.2004)

2005 - Umro Ognjen Lakićević, književnik i pozorišni kritičar, direktor Udruženja izdavača i knjižara Jugoslavije i Međunarodnog sajma knjiga u Beogradu
(Trpeze, 27.2.1937. - Beograd, 18.3.2005)

2008 - Umro Artur Čarls Klark, američki književnik - pisac naučne fantastike, magistar matematike i fizike, scenarista
(Majnhed, 16.12.1917 - Kolombo, 18.3.2008)

2008 - Umro Živojin-Žika Milenković, pozorišni, filmski i TV glumac, upravnik Narodnog pozoriša u Nišu
(Niš, 26.1.1928 - Beograd, 18.3.2008)

2008 - Umro Entoni Mingela, britanski pozorišni, filmski i TV reditelj, dramski pisac i scenarista, dobitnik Oskara, predsednik Britanskog filmskog instituta
(Rajd, 6.1.1954 - London, 18.3.2008)

2009 - Umrla Nataša Ričardson, britanska glumica
(London, 11.5.1963 - Njujork, 18.3.2009)

2009 - Umro dr Živan Vlajić, profesor Defektološkog fakulteta u Beogradu
(Miloševac, 15. 08. 1932 - 18. 03. 2009)

2010 - Umro Aleks Čilton, američki pevač i gitarista
(Memfis, 28. 12. 1950 - Nju Orleans, 18. 03. 2010)

2010 - Umro Feš Parker, američki filmski i TV glumac
(Fort Vort, 16. 08. 1924 - Santa Inez, 18. 03. 2010)

2011 - Umro Voren Kristofer, američki advokat, političar i državnik, državni sekretar SAD
(Skrenton, 27. 10. 1925 - Los Anđeles, 18. 03. 2011)

[Bisernica]

19. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/7b-1.jpg


Na današnji dan 1872. godine rođen ruski baletski koreograf Sergej Pavlovič Djagiljev. Frederik Žolio - Kiri, francuski nuklearni fizičar i hemičar, koji je otkrio veštačku radioaktivnost rođen na današnji dan 1900. godine.


Godine 1872. rođen je ruski baletski koreograf Sergej Pavlovič Djagiljev. Djagiljev je studirao prava u Petrogradu, ali se uporedo bavio novinarstvom objavljujući časopis "Svet umetnosti". Organizator kulturnih i umetničkih priredbi, međunarodni uspeh je započeo 1906. godine, kada je u Parizu priredio izložbu srednjovekovne ruske umetnosti. Ohrabren velikim uspehom tog poduhvata, već sledeće godine uzbudio je Pariz ciklusom koncerata ruske muzike pod dirigentskom palicom Nikolaja Rimskog-Korsakova. Godine 1908, u kulturnu metropolu Evrope doveo je ruski operski ansambl, koji je, sa nezapamćenim uspehom, izveo "Borisa Godunova" Modesta Musorgskog. Djagiljev je trajno osvojio Pariz i Evropu osnivanjem plesnog ansambla "Ruski balet". Punih 20 godina, ovaj ansambl, u kome su nastupale proslavljene umetnice Ana Pavlova, Tamara Karsavina, kao i Fokin i Nižinski, fascinirao je svet svojom modernom plesnom tehnikom, dekorom i kreacijom kostima. Djagiljev je umro na jednom od tih gostovanja, 1929. godine u Veneciji.

1813. - Rođen Dejvid Livingston, škotski lekar, misionar i istraživač (Blentajr Vorks, 19. 03. 1813 - Molilamo, 01. 05. 1873)

1818. - Rođen Petar Preradović, književnik (Grabrovica, 19. 03. 1818 - Farafeld, 18. 08. 1872)

1849. - Rođen Ljuba Didić, političar (Soko Banja, 19. 03. 1849 - Kraljevica, 07. 11. 1883)

1873. - Rođen Maks Reger, nemački kompozitor i orguljaš (Brand, 19. 03. 1873 - Lajpcig, 11. 05. 1916)

1880. - Umro Adam Bogosavljević, političar (Koprivnica, 1844 - Zaječar, 19. 03. 1880)

1900. - Rođen Frederik Žolio - Kiri, francuski nuklearni fizičar i hemičar, otkrio veštačku radioaktivnost, nobelovac (Pariz, 19. 03. 1900 - Arke, 14. 08. 1958)

1906. - Rođen Adolf Ajhman, nemački oficir, ratni zločinac u Drugom svetskom ratu
(Solingen, 19. 03. 1906 - Ramaleh, 31. 05. 1962)

1930. - Umro Artur Džejms Balfur, britanski filozof, političar i državnik, premijer Velike Britanije (Vajtingem, 25. 07. 1848 - Voking, 19. 03. 1930)

1936. - Rođen Eduard Gufeljd, ukrajinski šahovski velemajstor (Kijev, 19. 03. 1936 - Los Anđeles, 23. 09. 2002)

1950. - Umro Edgar Rajs Barouz, američki književnik, autor "Tarzana" (Čikago, 01. 09. 1875 - Ensino, 19. 03. 1950)

1956. - Rođen Jegor Gajdar, ruski ekonomista i političar, premijer Rusije (Moskva, 19. 03. 1956 - Odincovo, 16. 12. 2009)

1965. - Umro Georgi Georgiju Dež, rumunski revolucionar, političar i državnik, predsednik Rumunije (Barlod, 1901 - Bukurešt, 19. 03. 1965)

1976. - Rođen Alesandro Nesta, italijanski fudbaler, reprezentativac (Rim, 19. 03. 1976)

1979. - Umro Jovan Vuković, filolog, akademik (Pišče, 18. 08. 1905 - Sarajevo, 19. 03. 1979)

1993. - Narodna biblioteka Srbije osnovala Zadužbinu Desanke Maksimović

1996. - Umro Odiseus Elitis, grčki književnik, nobelovac (Iraklion, 02. 11. 1911- Atina, 19. 03. 1996)

1997. - Umro Viljem de Kuning, američki slikar (Roterdam, 1904 - Ist Hempton, 19. 03. 1997)

2001. - Umro Džon Filips, američki muzičar, član grupe "Mamas and Papas" (Paris Ajlend, 30. 08. 1935 - Los Anđeles, 19. 03. 2001)

2003. - Umro Đorđe Dragan Stojnić, pevač (Beograd, 10. 11. 1937 - Beograd, 19. 03. 2003)

2006. - Umro Đorđo Stojanović, tonski snimatelj Radio Beograda (Beograd, 25. 02. 1939 - Beograd,19. 03. 2006)

2008. - Umro Pol Skofild, britanski pozorišni i filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(Vest Saseks, 21. 01. 1922 - Vest Saseks, 19. 03. 2008)

2008. - Umro Klaus Hugo, belgijski književnik (Briž, 05. 04. 1929 - Antverpen, 19. 03. 2008)

2011. - Umro prof. dr Miroslav Karaulac, književnik, istoričar književnosti, prevodilac i dramaturg, urednik TV Beograd (Mrkonjić Grad, 07. 07. 1932 - Beograd,19. 03. 2011)

2011. - Umro Ivan Mišković, komandant prve srpske podmornice "Nebojša" (Beograd, 19. 03. 2011)

2011. - Umro Dragoljub M. Pavlović, šahista, počasni internacionalni majstor FIDE
(Ravna Reka, 20. 02. 1936 - Niš, 19. 03. 2011)

[Bisernica]

20. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/2466135514653db2da5307808238799_orig-1.jpg


Norveški pisac Henrik Ibzen, jedan od najvećih u istoriji drame rođen 1828. godine. Isak Njutn umro je na današnji dan 1727. godine.


Engleski fizičar, matematičar i astronom Isak Njutn umro je na današnji dan 1727. godine. Njutnovim otkrićem zakona gravitacije, odnosno opšteg zakona privlačenja masa, počela je nova era u mehanici, nebeskoj mehanici i astronomiji. Zaslužan je za otkriće diferencijalnog i integralnog računa. Postavio je temelje klasične fizike i otkrio niz zakonitosti u optici. Objasnio je kretanje i padanje tela, kretanje Meseca oko Zemlje i Zemlje oko Sunca, kao i fenomene plime i oseke. Njutn je konstruisao i prvi teleskop sa konkavnim ogledalom. Njemu u čast znakom N obeležava se sila. Autor je epohalnog dela "Matematički principi filozofije prirode".

Na današnji dan 1828. godine rođen je norveški pisac Henrik Ibzen, jedan od najvećih u istoriji drame, bespoštedan kritičar građanskog društva. Mnogo je putovao po Evropi, izučavajući dramaturgiju i pišući. Nakon 20 godina vratio se u Norvešku i postao upravnik nacionalnog teatra u Oslu. Njegove drame pogađaju bit građanskog društva koje počiva na neiskrenosti. Dela: drame "Pretendenti na presto", "Brand", "Per Gint", "Savez mladih", "Stubovi društva", "Lutkin dom", "Aveti", "Narodni neprijatelj", "Divlja patka", "Rosmersholm", "Gospođa s mora", "Heda Gabler", "Graditelj Sulnes", "Mali Ejulf", "Jun Gabrijel Borkman", "Kad se mi mrtvi probudimo", poezija "Pesme". Umro je 1906. godine.

43. p.n.e. - Rođen Publije Ovidije Nazon, rimski pesnik
(Sulm 20. 03. 43. p.n.e -Tomis, 18. n.e)

1730. - Umrla Adrijana Lekuvrer, francuska pozorišna glumica
(Dameri, 05. 04. 1692 - Pariz, 20. 03. 1730)

1809. - Rođen Nikolaj Vasiljevič Gogolj, ruski književnik
(Soročinci, 20. 03. 1809 - Moskva, 21. 02. 1852)

1815. - Proglašen "Svečani akt" o neutralnosti Švajcarske

1883. - U Parizu osnovana Međunarodna unija za zaštitu industrijske svojine (WIPO)

1890. - Rođen Benjamino Đilji, italijanski operski pevač - tenor
(Rekanati, 20. 03. 1890 - Rim, 30. 11. 1957)

1894. - Umro Lajoš Košut, mađarski revolucionar
(Monak, 19. 09. 1802 - Torino, 20. 03. 1894)

1908. - Rođen Majkl Redgrejv, engleski pozorišni i filmski glumac
(Bristol, 20. 03. 1908 - Denem, 21. 03. 1985)

1912. - Rođen Andreja Preger, pijanista i muzički pedagog, profesor Muzičke akademije u Beogradu (Pečuj, 20. 03. 1912)

1913. - Umro Mihailo Petrović, vojni pilot, prva žrtva ratnog vazduhoplovstva u svetu (Vlakča, 14. 06. 1884 - Malji Barbulušit, 20. 03. 1913)

1915. - Umro dr Nikola Milaš, dalmatinsko - istarski vladika i književnik
(Šibenik, 04. 04. 1845 - Dubrovnik, 20. 03. 1915)

1915. - Rođen Svjatoslav Rihter, ruski pijanista
(Žitomir, 20. 03. 1915 - Moskva, 01. 08. 1997)

1929. - Umro Ferdinand Foš, francuski maršal i vojni teoretičar
(Tarb, 02. 10. 1851 - Pariz, 20. 03. 1929)

1932. - Rođen Branislav Ciga Jerinić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Kragujevac, 20. 03. 1932 - Beograd, 28. 06. 2006)

1935. - Umro Vladimir G. Petković, geolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Boljevac, 19. 06. 1873 - Beograd, 20. 03. 1935)

1941. - Na sednici Krunskog saveta doneta odluka o pristupanju Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu

1945. - Počele završne operacije Jugoslovenske armije u Drugom svetskom ratu

1949. - Odigrana prva predstava na sceni Beogradskog dramskog pozorišta na Crvenom krstu, "Sumnjivo lice" Branislava Nušića

1970. - Osnovana Međunarodna frankofonska organizacija

1995. - Verska sekta "Aum Šinrikjo" izvršila napad nervnim gasom u tokijskoj podzemnoj železnici

2003. - Američkim napadom na Irak počeo Drugi zalivski rat

2004. - Umrla Julijana (Luiza Ema Mari Vilhelma), holandska kraljica - majka
(Hag, 30. 04. 1909 - Amsterdam, 20. 03. 2004)

2009. - Umro Vladimir Savčić Čobi, pevač pop-grupe "Pro arte" i glumac
(Niš, 06. 06.1948 - Beograd, 20. 03. 2009)

2011. - Umrla Dragoslava Dragana Gerić, košarkašica "Crvene zvezde", reprezentativka(Beograd, 04. 08.1947 - Beograd, 20. 03. 2011)

[Bisernica]

21. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/250pxJohann_Sebastian_Bach-1.jpg



- Svetski dan borbe protiv svih oblika rasne diskriminacije - Svetski dan poezije - Svetski dan zaštite šuma - Nacionalni praznik Namibije - Dan gorana Srbije


1685. - Rođen Johan Sebastijan Bah, nemački kompozitor
(Ajzenah, 21. 03. 1685 - Lajpcig, 28. 07. 1750)

Jedan od najznačajnijih stvaralaca u istoriji muzike, Bah je najveći deo života proveo u Lajpcigu, kao kantor crkve Sv. Tome. U svoje vreme više je cenjen kao orguljaš, nego kao kompozitor. Tek je Feliks Mendelson, izvođenjem Bahove "Pasije po Mateju", otkrio u njemu muzičkog genija. Bah je posedovao neobičnu stvaralačku invenciju i vladao majstorskom kompozicionom tehnikom, kojom se najbolje ogledao u instrumentalnim kompozicijama. Njegovo stvaralaštvo prestavlja raskid sa srednjovekovnim misticizmom, kao i vrhunac baroknog polifonog stila. Najpoznatija dela su mu: preludijumi, fuge, tokate za orgulje, svite, violinski koncerti, svetovne i duhovne kantate i mise.

1839. - Rođen Modest Petrovič Musorgski, ruski kompozitor
(Karevo, 21. 03. 1839 - Petrograd, 28. 03. 1881)

1866. - Počelo rušenje Stambol - kapije u Beogradu

1869. - Rođen Bogoboj Rucović, pozorišni glumac
(Budva, 21. 03. 1869 - Beograd, 01. 04. 1912)

1895. - Rođen Zlatko Baloković, violinista
(Zagreb, 21. 03. 1895 - Venecija, 29. 03. 1965)

1898. - Rođen Luj Adamič, književnik
(Blato, 21. 03. 1898 - Milford, 04. 09. 1951)

1913. - Rođen Ivan Goran Kovačić, književnik i publicista
(Lukovdol, 21. 03. 1913 - Crna Gora, 07. 1943)

1918. - Umro Gligorije - Giga Geršić, pravnik, političar i publicista, profesor Velike škole u Beogradu, državni savetnik i ministar pravde Srbije , akademik
(Bela Crkva, 29. 06. 1842 - Beograd, 21. 03. 1918)

1919. - Proglašena Mađarska sovjetska republika

1925. - Rođen Piter Bruk, britanski pozorišni i filmski reditelj
(London, 21. 03. 1925)

1936. - Umro Aleksandar Glazunov, ruski kompozitor
(Petrograd, 10. 08. 1865 - Pariz, 21. 03. 1936)

1937. - Završena bitka kod Gvadalahare u Španskom građanskom ratu

1940. - Rođen Solomon Bark, američki džez-muzičar
(Filadelfija, 21. 03. 1940 - Amsterdam,10. 10. 2010)

1950. - Rođen Sergej Lavrov, ruski diplomata, ministar inostranih poslova Rusije
(Moskva, 21. 03. 1950)

1960. - Rođen Ajrton Sena da Silva, brazilski automobilista, trostruki svetski šampion "Formule1"
(Sao Paolo, 21. 03. 1960 - Imola, 01. 05. 1994)

1961. - Rođen Lotar Mateus, nemački fudbaler i trener
(Erlangen, 21. 03. 1961)

1963. - Zatvoren najbolje čuvani američki zatvor Alkatraz

1980. - Rođen Ronaldinjo (Ronaldo de Asis Moreira), brazilski fudbaler, reprezentativac
(Porto Alegre, 21. 03. 1980)

1985. - Umro Majkl Redgrejv, engleski pozorišni i filmski glumac
(Bristol, 20. 03. 1908 - Denem, 21. 03. 1985)

1990. - Namibija stekla nezavisnost

1990. - Umro Lav Jašin, sovjetski golman, jedan od najboljih golmana svih vremena
(Tušino, 22. 10. 1929 - Moskva, 21. 03. 1990)

1993. - Umro Vartkes Baronijan, kompozitor, muzički urednik TV Beograd, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 23. 04. 1933 - Beograd, 21. 03. 1993)

Baronijan je rođen u porodici Jermena, koji su svoju drugu domovinu pronašli u Jugoslaviji. Muzičku akademiju, odsek kompozicija, završio je u klasi profesora Predraga Miloševića. Radni vek je započeo u Radio Beogradu, gde se posebno istako kao vrstan poznavalac i poštovalac džeza. Kasnije prelazi na televiziju, gde je, sve do svoje prerane smrti, radio u Muzičkoj redakciji. Kompozitorski opus Vartkesa Baronijana obuhvata dela inspirisana duhom Stravinskog: Divertimento za flautu, klarinet, gudače i udaraljke, dve svite za klavir, sonatine... Sa podjednakim uspehom radio je i muziku za pozorište i film.

1998. - Umrla Galina Sergejevna Uljanova, ruska balerina
(Petrograd, 08. 01. 1910 - Moskva, 21. 03. 1998)

1999. - Švajcarski balonist Bertran Pikar i Britanac Brajan Džons balonom "Brajtling orbiter 3" obleteli zemljinu kuglu bez sletanja i posle 19 dana leta spustili se u egipatsku pustinju

2002. - Umro Nikola Rudić, karikaturista, slikar i urednik "Ošišanog ježa"
(Bjelovar, 1934 - Beograd, 21.03 2002)

2003. - Umro dr Branko Joksimović, specijalista radiolog, direktor KBC "Zvezdara"
( 14. 03. 1938 - Beograd, 21. 03. 2003)

2003. - Umro Ivo Kušanić, novinar, slikar i karikaturista
(Zagreb, 09. 05. 1924 - Beograd, 21. 03. 2003)

2004. - Umrla Ljudmila Čerina (Monika Čemerzin), francuska balerina, koreograf, književnica i glumica, dobitnica "Oskar"-a
(Pariz, 10. 10. 1924 - Pariz, 21. 03. 2004)

2005. - Umro Stojan Cerović, novinar, dopisnik Radio France International, komentator nedeljnika "Vreme"
(Podgorica, 09. 07. 1949 - Pariz, 21. 03. 2005)

2005. - Umro Bobi Šort, kabare - pevač i pijanista
(Denvil, 15. 09. 1924 - Njujork, 21. 03. 2005)

2006. - Kreirana socijalna mreža "Tviter"

2007. - Umro Vasilije Tapušković, publicista, novinar i urednik TV Beograd, pomoćnik ministra kulture Srbije, predsednik AKUD "Krsmanović"
(Prilep,19. 12. 1938 - Beograd, 21. 03. 2007)

2010. - Umro Volfgang Vagner, direktor Festivala opere u Bajrotu, unuk kompozitora Riharda Vagnera
(Bajrot, 30. 08. 1919 - Bajrot, 21. 03. 2010)

2010. - Umro arhimandrit Mojsije (Stanislav Žarković), iguman manastira Hilandara
(Valjevska Kamenica, 1923 - Hilandar, 21. 03. 2010)

2011. - Umro Nikolaj Andrijanov, sovjetski gimnastičar, najtrofejniji gimnastičar svih vremena, olimpijski šampion
(Vladimir, 14. 10. 1952 - Vladimir, 21. 03. 2011)

2011. - Umro Džo Vili Pajntop Perkins, američki bluz muzičar, najstariji dobitnik nagrade "Gremi"
(Belzoni, 07. 07. 1913 - Ostin, 21. 03. 2011)

[Bisernica]

22. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/320pxAnthonyvandyckselfportrait-1.jpeg


Anton Van Dajk, flamanski slikar rođen na današnji dan 1599. godine. Johan Volfgang Gete umro 1832. godine. Braća Ogist i Luj Limijer, 1895. godine, demonstrirali u Parizu prvi put pokretne slike.


Flamanski slikar Anton Van Dajk rođen na današnji dan 1599. godine. Istaknuti je predstavnik flamanske slikarske škole, na koga je snažno uticao Paul Rubens, u čijem je ateljeu u mladosti radio. Potom je otišao u Italiju, pa u Francusku, a u London je došao 1632. i postao dvorski slikar kralja Čarlsa Prvog i portretista engleskog visokog društva. Čuveno je njegovo ulje na platnu Dalila i Samson. Umro je u Londonu 1641. godine.

Nemački knjievnik Johan Volfgang Gete umro 1832. godine. Jedno je od najvećih imena svetske književnosti i svojevrsni obnovitelj lirike, drame, epa i romana. Intezivno se bavio filozofijom, prirodnim naukama, slikarstvom i državničkim poslovima. Zahvaljujući prijateljstvu sa Vukom Karadžićem, upoznao je srpsku poeziju koja ga je oduševila, pa je preveo više narodnih pesama, među kojima Hasanaginicu. Ostavio je jednu od najvećih i najzanimljivijih zbirki pisama u istoriji književnosti. Svetskoj literaturi poklonio je dela univerzalne vrednosti: Faust, Verter, Ifigenija na Tauridi, Rimske elegije.
Na današnji dan 1876. godine rođen je srpski pisac Borisav Stanković, jedan od začetnika moderne srpske proze. Prikazujući život rodnog Vranja s kraja 19. veka, dao je i psihološku analizu ličnosti, unoseći prvi put u srpsku literaturu erotiku i senzualnost (Nečista krv, Koštana, Iz starog jevanđelja, Stari dani). Umro je 1927. godine u Beogradu.

1312 - Vatikan raspustio francuski monaški viteški red templara

1687 - Umro Žan-Batist Lili, francuski kompozitor, violinista i dirigent (Firenca, 28.11.1632 - Pariz, 22.3.1687)

1895 - Pioniri filma, braća Limijer, prvi put demonstrirali pokretne slike upotrebom celuloidne trake

1901 - Osnovano prvo Beogradsko radničko društvo

1901 - Rođen Pavle Stefanović, muzički kritičar i esejista (Kruševac, 22.3.1901 - Beograd, 29.10.1985)

1912 - Rođen Karl Malden (Mladen Sekulović), američki pozorišni i filmski glumac, dobitnik Oskaraa (Geri, 22.3.1912 - Los Anđeles, 1.7.2009)

1919 - Uspostavljena prva međunarodna avionska linija između Pariza i Brisela

1923 - Rođen Marsel Marso (Marsel Mangel), francuski glumac i pantomimičar, nosilac Ordena Legije časti, ambasador dobre volje UN (Strazbur, 22.3.1923 - Pariz, 22.9.2007)

1928 - Rođen Veljko Bulajić, filmski reditelj i scenarista (Vilusi, 22.3.1928)

1932 - Rođen Lari Evans, američki šahista i šahovski pisac (Njujork, 22.3.1932 - Reno, 14.11.2010)

1934 - Umro Nedeljko Košanin, botaničar, upravnik Botaničke bašte u Beogradu, akademik
(Čečina, 13.10.1874 - Grac, 22.3.1934)

1936 - Rođen Branko Miljuš, slikar i grafičar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Dragotinja, 22.3.1936)

1941 - Rođen Ratomir Vico, političar i diplomata, glavni urednik Prvog programa RB, direktor RTB, ministar informisanja Srbije (Prokuplje, 22.3.1941 - Beograd, 2.9.2005)

1943 - Rođen Džordž Benson, američki gitarista (Pitsburg, 22.3.1943)

1945 - U Kairu osnovana Arapska liga

1948 - Rođen Endrju Lojd Veber, britanski kompozitor (London, 22.3.1948)

1950 - Rođen Goran Bregović, muzičar, vođa grupa "Bijelo dugme" i "Orkestra za svadbe i sahrane" (Sarajevo, 22.3.1950)

1994 - Umro Volter Lanc, pionir animiranog filma, dobitnik Oskara (Njujork, 27.4.1900 - Los Anđeles, 22.3.1994)

1994 - Počelo emitovanje Teleteksta RTS-a

2001 - Umro Vilijem Hana, američki crtač, autor animiranih likova (Melrouz, 10.7.1910 - Holivud, 22.3.2001)

2003 - Park u berlinskom okrugu Helersdorf dobio ime Park mira Jelene Šantić, u znak sećanja na našu poznatu balerinu i mirovnu aktivistkinju, preminulu 2000. godine

2004 - Umro Slobodan Boda Kovačević, gitarista, kompozitor i aranžer, jedan od osnivača grupe "Indeksi" (Sarajevo, 29.12.1946 - Sarajevo, 22.3.2004)

2006 - Umro Pio Lejva, kubanski muzičar, član sastava "Buena vista soušl klab" (Moron, 5.5.1917 - Havana, 22.3.2006)

2008 - Umro Izrael Lopez Čačao, kubanski basista i kompozitor, pionir mamba
(Havana, 14.9. 1918 - Majami, 22.3.2008)

[Bisernica]

23. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/Djordje_Jovanovic-1.jpg


Poznati akademik i vajar Đorđe Jovanović umro je na današnji dan 1953. godine. Danas se obeležava Nacionalni praznik Pakistana. Srpska glumica Vesna Čipčić rođena je na današnji dan 1954. godine.


Na današnji dan 1953. godine umro je Đorđe Jovanović, vajar, akademik, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu. Đorđe Jovanović je studirao arhitekturu na Velikoj školi u Beogradu, a vajarstvo u Beču, Minhenu i Parizu. Bio je profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu i član Srpske akademije nauka i umetnosti. Izradio je biste i medalje mnogih državnika, naučnika i umetnika, kao i više javnih spomenika: Kosovskim junacima u Kruševcu, Milošu Obrenoviću u Požarevcu, Josifu Pančiću i vojvodi Živojinu Mišiću u Beogradu, Branku Radičeviću u Sremskim Karlovcima.

Vesna Čipčić, pozorišna, filmska i TV glumica, rođena je na današnji dan 1954. godine. Rođena je u Beogradu, a odrasla je u Kikindi. Diplomirala je Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu, u klasi profesora M. Maričića 1977. godine. Bila je član Pozorišta na Terazijama (1975-1979), a od 1979. godine je član BDP. Gostovala je u više predstava Narodnog pozorišta i JDP-a. Ostvarila je zapažene uloge u velikom broju predstava, filmova, TV drama i serija. Veliku popularnost stekla je ulogom Vesne Šurdilović u TV seriji „Vruć vetar" iz 1980. godine. U svom matičnom pozorištu, BDP, igrala je u predstavama Dugo putovanje u Jevropu, Vrag ne spava, Harold i Mod, Oskar i mama Roz, Frederiko i dr. Jedna je od retkih naših glumica koja je sarađivala sa Piterom Justinovim i Paolo Mađelijem.

1391 - Umro Tvrtko I Kotromanić, kralj Srbije, Bosne, Dalmacije, Hrvatske i Primorja
(1338 - 23.3.1391)

1749 - Rođen Pjer Simon Laplas, francuski astronom, matematičar i fizičar
(Bomon an Ož, 23.3.1749 - Pariz, 5.3.1827)

1754 - Rođen Jurij Vega, matematičar i inženjer, autor logaritamskih tablica
(Zagorica, 23.3.1754 - Beč, 17.9.1802)

1804 - Valjevo oslobođeno od Turaka u Prvom srpskom ustanku

1839 - U Beograd stigao prvi francuski konzul Andre Diklo

1842 - Umro Stendal (Mari Anri Bejl), francuski književnik, oficir i diplomata
(Grenobl, 23.1.1783 - Pariz, 23.3.1842)

1863 - Rođen Svetolik Radovanović, geolog i paleontolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Prćilovica, 23.3.1863 - Beograd, 17.7.1928)

1865 - Donet prvi zakon o podizanju javnih zgrada u Srbiji

1881 - Rođen Rože Marten di Gar, francuski književnik, nobelovac
(Neji, 23.3.1881- Belem, 23.8.1958)

1903 - Demonstracije u Beogradu protiv režima kralja Aleksandra Obrenovića

1908 - Rođena Džoana Kraford , američka filmska glumica, dobitnica Oskara
(San Antonio, 23.3.1908 - Njujork, 10.5.1977)

1910 - Rođen Akiro Kurosava, japanski filmski reditelj, scenarista i producent, dobitnik Oskara
(Tokio, 23.3.1910 - Tokio, 6.9.1998)

1923 - Rođen Risto Tošović, književnik
(Foča, 23.3.1923 - Beograd, 22.8.1986)

1925 - Rođena Olga Jovanović, pijanistkinja, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Beograd, 23.3.1925 - Beograd, 25.7.2003)

1927. - Rođena Sonja Hlebš Ruzio (Ružić), slovenačka pozorišna i filmska glumica
(Kranj, 23. 03. 1927 - Švajcarska, 31. 08. 2005)

1937 - Osnovan Veliki orkestar Radio Beograda, preteča Simfonijskog orkestra RTS-a

1946 - Rođen Dragan Kresoja, filmski i TV režiser
(Beograd, 23.3.1946 - Beograd, 6.9.1996)

1949 - Osnovana "Prva petoletka" u Trsteniku

1950 - Osnovana Svetska meteorološka organizacija (WMO)

1960 - Osnovan Festival malih i eksperimentalnih scena Jugoslavije u Sarajevu

1961 - Rođen Milutin Petrović, filmski reditelj
(Beograd, 23.3.1961)

1970 - Umro Tito Stroci, književnik, prevodilac, pozorišni i filmski reditelj i glumac
(Zagreb, 14.10.1892 - Zagreb, 23.3.1970)

1972 - Umro Kristobal Balensijaga, španski modni kreator
(Getarija, 21.1.1895 - Valensija, 23.3.1972)

1976 - Stupio na snagu Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima

1980 - Umrla Anita Mezetova, operska pevačica, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Trst, 13.6.1913 - Beograd, 23.3.1980)

2001 - Potapanjem u Tihi okean završeno putovanje svemirske stanice"Mir", lansirane 19. februara 1986. godine

2008 - Umro prof. dr Dragoljub Manojlović, šef Katedre za internu medicinu Medicinskog fakulteta u Beogradu, član Akademije medicinskih nauka Srpskog lekarskog društva
(Ljubljana, 26.10.1930 - Beograd, 23.3.2008)

[Bisernica]

24. mart


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Kompozitor i dirigent Đorđe Karaklajić rođen 1912. godine. Ustanovljen je Dan srpske radio-drame u znak sećanja na 24. mart 1929. godine, kada je izvedena radio-drama "Đakon Stefan i dva anđela".


Na današnji dan 1912. godine rođen Đorđe Karaklajić, kompozitor i dirigent, muzički urednik Radio Beograda. Prvo muzičko obrazovanje Karaklajić je stekao u rodnom Užicu. Pevanju ga je podučavao čuveni Andra Lojanica, urednik satiričnog lista "Era". Violinu je učio kod gimnazijskog profesora muzike Čeha Šimeka. Godine 1931. upisao je Pravni fakultet u Beogradu izdržavajući se od davanja časova i sviranja u orkestrima JASTRA, Džoli Bojs i Melodi Bojs. Sa Radio Beogradom je počeo da sarađuje 1933. godine, a 3 godine kasnije upoznaje Vlastimira Pavlovića Carevca. Bio je to početak jedne plodne i za našu kulturu značajne muzičke saradnje. Za vreme Drugog svetskog rata, Karaklajić je bio u zarobljeništvu u Nirnbergu, gde mu je muzički učitelj bio kompozitor i dirigent Predrag Milošević. Po povratku iz zarobljeništva dolazi u Radio Beograd i ubrzo postaje urednik narodne muzike. Vodio je Mali radio orkestar i bio jedan od osnivača Velikog narodnog orkestra Radio Beograda i ženskog vokalnog ansambla"Šumadija". Kao kompozitor Karaklajić se ogledao u raznim muzičkim oblicima. Pisao je muziku za filmove Puriše Đorđevića, scensku muziku za pozorišne komade "Đido", "Protekcija" i "Podvala", za TV dramu "Šešir profesora Vujića" i radio dramu "Vukadin". Napisao je, takođe, "Tri narodne igre za orkestar", "Igru za gudački kvartet", i "Basso gicoso" za kontrabas i gudački orkestar. Kao muzikolog posvetio se proučavanju i beleženju izvornog melosa tragajući za lepotom narodne pesme i nastojeći da sačuva od zaborava dragoceno bogatstvo narodnog stvaralaštva. Đorđe Karaklajić je dobitnik Vukove nagrade za životno delo, dve plakete grada Beograda i niza drugih priznanja za plodan umetnički rad.

U nedelju, 24. marta 1929. godine, iz zakupljenih prostorija na drugom spratu zdanja SANU, u 10.30, začule su se fanfare, koje su označile početak redovnog emitovanja programa Radio Beograda, na talasnoj dužini 455 metara. Svečanom otvaranju beogradske radio-stanice prisustvovalo je oko 300 zvanica iz kulturnog i javnog života. Program je najavila spiker Jelena Bilbija-Lapčević. "Fanfarsku uvertiru" komponovao je i dirigovao tadašnji dirigent Beogradske opere Lovro Matačić, kasnije, prvi šef muzičkog programa Radio Beograda. Zatim je Hor akademskog pevačkog društva "Obilić" otpevao himnu u pratnji orkestra Opere. Oko 11.15 istaknuti glumci Narodnog pozorišta odigrali su prvu srpsku radio-dramu "Đakon Stefan i dva anđela", dramaturšku adaptaciju istoimene narodne pesme. Posle umetničkog dela programa govorili su predstavnici vlade, Beogradske opštine i Akcionarskog društva "Radio".

1999. - Umro Ljubiša Bačić, pozorišni glumac. Prve glumačke korake Bačić je načinio na sceni Narodnog pozorišta u Nišu. Od 1955. godine, glumio je u Beogradskoj komediji, zatim u Humorističkom pozorištu, da bi od 1958. do 1971. godine nastupao u ansamblu Savremenog pozorišta. U Atelje 212 dolazi 1974. godine i tu ostaje do kraja svoje karijere. Uz Zorana Radmilovića, Slobodana Aligrudića, Taška Načića i druge, Ljubiša Bačić je bio tvorac specifičnog duha ovog pozorišta, kao i njegovog čuvenog bifea. Radio je takođe i kao novinar Dečije redakcije Radio Beograda, a u svojoj 63. godini objavio je prvu knjigu poezije i odmah za nju dobio nagradu "Miloš Crnjanski".

1603. - Umrla Elizabeta I, engleska kraljica
(Grinvič , 07. 09. 1533 - Ričmond, 24. 03. 1603)

1736. - Ubijen Pera Jovanović - Segedinac, vođa srpskih ustanika u Austrougarskoj ( 1655 - Budim, 24. 03. 1736)

1874. - Rođen Hari Hudini, američki iluzionista i mađioničar
(Budimpešta, 24. 03. 1874 - Njujork, 31. 10. 1926)

1882. - Nemački bakteriolog Robert Koh otkrio bacil tuberkuloze, u spomen na ovo otkriće ustanovljen je Svetski dan borbe protiv tuberkuloze

1905. - Umro Žil Vern, francuski književnik
(Nant, 08. 02. 1828 - Amijen, 24. 03. 1905)

1913. - Počela bitka kod Jedrena u Drugom balkanskom ratu

1930. - Rođen Stiv Mek Kvin, amarički filmski glumac
(Slejter, 24. 03. 1930 - Meksiko, 06. 11. 1980)

1936. - Održana prva modna revija u Beogradu, u prostorijama Doma inžinjera i tehničara

1944. - Rođen Vojislav Koštunica, dr prava, političar i državnik, predsednik SRJ, premijer Srbije, predsednik Demokratske stranke Srbije (Koštunići, 24. 03. 1944)

1945. - U Beogradu potpisan sporazum između vlade DFJ i Uprave UN za pomoć i obnovu (UNRRA)

1946. - Umro Aleksandar Aleksandrovič Aljehin, sovjetski šahovski velemajstor, svetski šampion (Moskva, 31. 10. 1892 - Estoril, 24. 03. 1946)

1947. - Rođena Duška Vrhovac Pantović, književnik i prevodilac, novinar RTS-a (Banjaluka, 24. 03. 1947)

1962. - Umro Ogist Pikar, švajcarski fizičar, letač balonom i istraživač morskih dubina (Bazel, 28. 01. 1884 - London, 24. 03. 1962)

1968. - Umrla Milica Babić, kostimograf Narodnog pozorišta u Beogradu, supruga Ive Andrića (Bosanski Šamac, 02. 09. 1909 - Herceg Novi, 24. 03. 1968)

1972. - Umro Milko Kos, istoričar
(Gorica, 12. 12. 1892 - Ljubljana, 24. 03. 1972)

1976. - Umro Bernard Lo Montgomeri, britanski maršal, saveznički vojskovođa u Drugom svetskom ratu (London, 17. 11. 1887 - London, 24. 03. 1976)

1999. - Počela NATO agresija na SRJ

2004. - Srpska akademija nauka i umetnosti pristupila Sveevropskoj akademiji

2006. - Umro Adam Rupčić, rukovodilac Odeljenja održavanja tehnike Radio Beograda (Slunj, 18. 11. 1932 - Beograd, 24. 03. 2006)

2008. - Umro Boris Dvornik, pozorišni, filmski i TV glumac
(Split,16. 04. 1939 - Split, 24. 03. 2008)

2008. - Umro Ričard Vidmark, američki filmski glumac
(Sanrajz, 26. 12. 1914 - Roksberi, 24. 03. 2008)

2008. - Umro Dragan Ciganović, džudista, reprezentativac, prvak Jugoslavije, trener i pedagog ( 1962 - Kikinda, 24. 03. 2008)

2010. - Umro Stevan Nikšić, mr pravnih nauka, novinar i urednik NIN-a, jedan od osnivača Novinske agencije Beta i Nezavisnog udruženja novinara Srbije (Sremska Mitrovica, 30. 07. 1946 - Beograd, 24. 03. 2010)

2010. - Umro Džim Maršal, američki rok- fotograf
( 03. 02. 1936 - Njujork, 24. 03. 2010)

[Bisernica]

25. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/000000159jpgw194h300-1.jpg


Rimski sporazumi o osnivanju Zajedničkog tržišta, temeljni dokumenti Evropske unije, potpisani su na današnji dan 1957. godine. Čuveni pozorišni, filmski i televizijski glumac Mića Tatić umro je na današnji dan 1991. godine.

Belgija, Zapadna Nemačka, Italija, Luksembrug, Francuska i Holandija potpisale su, 25. marta 1957. godine, Rimske sporazume o osnivanju Zajedničkog tržišta. To je prvobitno bila Zajednica za ugalj i čelik. Organizaciji koja je potom nazvana Evropska ekonomska zajednica, zatim Evropska zajednica i konačno Evropska unija, 1973. godine pristupile su Velika Britanija, Irska i Danska, 1981. Grčka, 1986. Španija i Portugal, 1995. Švedska, Finska i Austrija, a 2004. Estonija, Kipar, Letonija, Litvanija, Mađarska, Malta, Poljska, Slovačka, Slovenija i Češka. Rumunija i Bugarska primljene su u Evropsku uniju 1. januara 2007. godine.

Na današnji dan 1991. godine, umro je Milutin-Mića Tatić, pozorišni, filmski i televizijski glumac. Tatić je završio Visoku filmsku školu u Beogradu, odsek za glumu. Odigrao je preko 60 uloga u beogradskim pozorištima, na radiju, televiziji i na filmu. Bio je kreator maski u pozorištu i scenograf, a ostvario je i nekoliko režija i dramatizacija. Pozajmljivao je glas mnogim junacima crtanih filmova: Popaju, Peri Detliću i Patku Dači, a generacije pamte Miću i Aćima u dečjoj TV seriji Na slovo, na slovo. Godinama je najmlađim slušaocima Radio Beograda dan počinjao njegovim glasom u emisiji Dobro jutro, deco.

1196 - Veliki župan Raške Stefan Nemanja predao vlast sinu Stefanu

1611 - Rođen Evlija Čelebija, turski putopisac (Istanbul, 25.3.1611 - Egipat, 1682)

1812 - Rođen Aleksandar Ivanovič Hercen, ruski publicista, revolucionar i filozof (Moskva, 25.3.1812 - Pariz, 9.1.1870)

1821 - Izbio ustanak protiv Otomanskog carstva u Grčkoj

1829 - Grčka stekla nezavisnost

1844 - Donet Prvi srpski građanski zakonik

1857 - Rođen Jovan Ilkić, arhitekta (Zemun, 25.3.1857 - Nesider, 22.1.1917)

1867 - Rođen Arturo Toskanini, italijanski dirigent (Parma, 25.3.1867 - Njujork, 16.1.1957)

1872 - Umro Semjuel Morze, američki slikar i fizičar, pronalazač telegrafa (Šarlstoun, 27.4.1791 - Njujork, 25.3.1872)

1875 - Rođen Branislav Petronijević, filozof i paleontolog, akademik (Sovljak, 25.3.1875 - Beograd, 4.3.1954)

1881 - Rođen Bela Bartok, mađarski kompozitor i pijanista (Najsentmikloš, 25.3.1881 - Njujork, 26.9.1945)

1882 - Rođen Ljubomir Ivanović, slikar i grafičar (Beograd, 25.3.1882 - Beograd, 23.9.1945)

1903 - Rođen Blagoje Parović Šmit, revolucionar i španski borac (Biograd, 25.3.1903 - Vilanueva de la Kanada, 7.7.1937)

1908 - Rođen Dejvid Lin, engleski filmski reditelj, dobitnik Oskara (Krojdon, 25.3.1908 - London, 16.4.1991)

1914 - Umro Frederik Mistral, francuski književnik i filolog, nobelovac (Majan, 8.9.1830 - Majan, 25.3.1914)

1918 - Umro Klod Debisi, francuski kompozitor (Sen Žermen an Laj, 22.8.1862 - Pariz, 25.3.1918)

1923 - Kraljevina SHS se uključila u evropski vazdušni saobraćaj - avioni kompanije "Franko-Rumen" na liniji Pariz - Istanbul sleteli na pančevački aerodrom da prime gorivo

1924 - Umrla Milka Grgurova-Aleksić, pozorišna glumica (Sombor, 14.2.1840 - Beograd, 25.3.1924)

1925 - Rođen dr Vojislav Šuvaković, infektolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Beograd, 25.3.1925 - februar 2010)

1926 - Rođen Laslo Pap, mađarski bokser, olimpijski šampion (Budimpešta, 25.3.1926 - Budimpešta, 16.10.2003)

1935 - Rođen Kamenko Katić, novinar i urednik TV Beograd (Đurđevo, 25.3.1935)

1941 - Kraljevina Jugoslavija pristupila Trojnom paktu

1942 - Rođena Areta Frenklin, američka soul i bluz - pevačica (Detroit, 25.3.1942)

1947 - Rođen Elton Džon (Redžinald Kenet Dvajt), engleski pop i rok muzičar (Piner, 25.3.1947)

1957 - Rimskim sporazumom osnovano Zajedničko evropsko tržište, danas Evropska unija

1957 - Rođen Nenad Manojlović, vaterpolo trener, selektor vaterpolo reprezentacije Jugoslavije (Beograd, 25.3.1957)

1966 - Rođen Džef Hili, kanadski rok i džez gitarista, vođa grupe "Džef Hili Bend" (Toronto, 25.3.1966 - Toronto, 2.3.2008)

1973 - Osnovano Udruženje TV reditelja SFRJ i ustanovljena nagrada za TV režiju, prvi dobitnik Branko Pleša za TV dramu Prokletinja

1983 - Opera Karmen prvi put izvedena na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

2006 - Umro Danilo Lazović, pozorišni, filmski i TV glumac (Brodarevo, 25.11.1951 - Beograd, 25.3.2006)

2006 - Umro Ričard Flajšer, američki filmski reditelj (Njujork, 8.12.1916 - Los Anđeles, 25.3.2006)

2008 - Umro Ranko Beljinac, slikar, grafičar i ikonopisac (Beograd, 1947 - Beograd, 25.3.2008)

[Bisernica]

26. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/copic_branko3-1.jpg


Poznati nemački kompozitor Ludvig van Betoven umro je na današnji dan 1827. godine. Poznati dečji pisac Branko Ćopić preminuo na današnji dan 1984. godine.

Nemački kompozitor Ludvig van Betoven umro je na današnji dan 1827. godine. Betoven je rođen u Bonu, u Nemačkoj. Predstavljao je nadmoćnu muzičku figuru u prelaznom periodu između ere klasicizma i romantizma. Smatra se jednim od najvećih kompozitora svih vremena. Među njegovim najpoznatijim delima su Peta simfonija, Šesta simfonija, Deveta simfonija i Misa Solemnis. Poznata su njegova klavirska dela poput kompozicije Za Elizu, Patetične sonate i Mesečeva sonata, Klavirska sonata br. 23, Klavirska Sonata br. 32 i Apasionate ili poslednje.

Poznati dečji pisac, književnik i akademik Branko Ćopić preminuo je 26. marta 1984. godine. Dela nadahnutog pripovedača Ćopića prožeta su živopisnim slikanjem sela, vedrinom duha i poznavanjem mentaliteta ljudi njegovog zavičaja - Grmeča i Podgrmeča. Pre rata, objavio je zbirke pripovedaka Pod Grmečom, Borci i bjegunci i Planinci. Predstavio se kao pisac izuzetne misaonosti, ali i razočarani čovek, obuzet sumornim slutnjama. Poznati su njegovi romani: Prolom, Gluvi barut, Ne tuguj, bronzana stražo, Osma ofanziva i zbirke pripovedaka Rosa na bajonetima, Surova škola i Doživljaji Nikoletine Bursaća.

1804 - Prvo diplomatsko pismo iz Srbije uputio prota Mateja Nenadović austrijskim vlastima

1874 - Rođen Robert Li Frost, američki književnik (San Francisko, 26.3.1874 - Boston, 29.1.1963)

1881 - Umro Aleksa Bačvanski, pozorišni glumac i reditelj, osnivač prve glumačke škole u Srbiji (Temišvar, 1832 - Beograd, 26.3.1881)

1892 - Rođen Siniša Stanković, biolog, profesor Univeziteta u Beogradu, akademik (Zaječar, 26.3.1892 - Beograd, 24.2.974)

1892 - Umro Volt Vitman, američki književnik (Vesthils, 31.5.1819 - Kemden, 26.3.1892)

1896 - Osnovano Društvo srpskih stenografa

1914 - Rođen Tenesi Vilijams (Tomas Lenije Vilijams), američki književnik (Kolumbus, 26.3.1914 - Njujork, 25.2.1983)

1923 - Umrla Sara Bernar, francuska pozorišna glumica (Pariz, 23.10.844 - Pariz, 26.3.1923)

1928 - Rođen Milorad Mišković, baletski igrač i koreograf (Valjevo, 26.3.1928)

1940 - Umro Spiridon Luis, grčki atletičar, prvi olimpijski šampion u maratonu (Marusi, 12.1.1873 - 26.3.1940)

1944 - Rođena Dajana Ros, američka pevačica i filmska glumica (Detroit, 26.3.1944)

1953 - Američki mikrobiolog doktor Džonas Edvard Salk objavio pronalazak seruma protiv dečje paralize

1973 - Rođen Ivica Kralj, fudbalski golman (Kotor, 26.3.1973)

1984 - Umro Zoltan Čuka, književnik i prevodilac (Plandište, 2.9.1901 - Erd, 26.3.1984)

1993 - Umro Taško Načić, pozorišni, filmski i televizijski glumac (Kruševac, 7.4.1934 - Beograd, 26.3.1993)

1994 - Osnovano Nezavisno udruženje novinara Srbije (NUNS)

1996 - Umro Dejvid Pakard, kompjuterski magnat, suosnivač kompanije "Hjulit-Pakard" (Pueblo, 7.9.1912 - Stanford, 26.3.1996)

2004 - Umro Branko Bulatović, fudbaler i sportski radnik, generalni sekretar Fudbalskog saveza Srbije i Crne Gore (Kolašin, 10.12.1951 - Beograd, 26.3.2004)

2004 - Umro Ljubiša-Ljuba Spajić, fudbaler "Crvene zvezde", reprezentativac (Beograd, 7.3.1926 - Beograd, 26.3.2004)

2005 - Umro Dragoljub Milosavljević Gula, pozorišni, filmski i televizijski glumac (Petrovac na Mlavi, 30.5.1923 - Beograd, 26.3.2005)

2005 - Umro Džejms Kalahan, britanski političar i državnik, lider Laburističke stranke, premijer Velike Britanije (Kardif, 27.3.1912 - Stanford, 26.3.2005)

2010. - Umro mr Milanko Mandić, akademski vajar
(Kovin, 1951 - Beograd, 26. 03. 2010)

2010.- Umro dr Vlastimir Savić, profesor Veterinarskog fakulteta u Beogradu (Leskovac, 09. 12. 1925 - Beograd, 26. 03. 2010)

2011. - Umrla Slobodanka Knežević, saradnik u Tonskom arhivu Radio Beograda (Paševo, 11. 10. 1944 - Beograd, 26. 03. 2011)

[Bisernica]

27. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/rade_temat-1.jpg


Danas je Svetski dan pozorišta i Dan novinara Srbije. Na današnji dan 1703. godine osnovan je Sankt Petersburg.

Književnik i filozof, saradnik Radio Beograda, urednik časopisa "Mladost" i "Književne novine" Radomir Konstantinović rođen je na današnji dan 1928. godine u Subotici. Konstantinović je Filozofski fakultet završio u Beogradu. Posle zbirke pesama "Kuća bez krova", objavio je romane: "Daj nam danas", "Mišolovka", "Čisti i prljavi" i "Izlazak". Zapaženi uspeh u javnosti imala su njegova kapitalna dela: "Filozofija palanke" i "Biće i jezik", kao i radio-drame: "Saobraćajna nesreća", "Euridika", "Ikarov let", "Liptonov čaj" i "Iznenađenje". Za roman "Izlazak", Konstantinović je 1960. godine, dobio "NIN"-ovu nagradu. Njegove eseje publika je imala prilike da čuje na talasima Trećeg programa Radio Beograda. Upravo ga je ovaj program i vratio na javnu intelektualnu scenu posle perioda "stvaralačke osame". U okviru ciklusa "Literarno - filozofske refleksije" čitani su fragmenti Konstantinovićevog spisa "Dekartova smrt" o traganju za intelektualnim, ali i egzistencijalnim indentitetom.

Pozorište "Boško Buha" osnovano je na današnji dan 1950. godine. Pozorište je osnovala Gita Predić - Nušić, koja je pre rata držala "Rodino pozorište" na Kolarcu. Godine 1945 osnovano je "Pionirsko pozorište", preteča pozorišta "Boško Buha". Na njegovom čelu Gita Predić ostala je sve do penzionisanja. Zamenila ju je Đurđinka Marković, nova upravnica, čija je zasluga što je pozorište dobilo sadašnje prostorije na Trgu Republike. Premijera na sceni ovog pozorišta održana je 1956. godine. Bila je to predstava "Veseli snovi" Sergeja Mihalkova u režiji Miroslava Belovića. Od tada pa do danas ovo dečije pozorište steklo je umetničku zrelost i reprezentovalo je našu pozorišnu umetnost na festivalima u zemlji i širom sveta.

1703. - Osnovan Sankt Petersburg

1791. - U Beču štampan prvi broj "Serbskih novina", tim povodom 27. mart se obeležava kao Dan novinara Srbije

1797. - Rođen Alfred de Vinji, francuski grof i književnik
(Loš, 27. 03. 1797 - Pariz, 17. 09. 1863)

1813. - Gibraltar predat na upravu Engleskoj

1815. - Rođen Dimitrije Avramović, slikar i književnik
(Sv. Ivan Šajkaški, 27. 03. 1815 - Novi Sad, 13. 03. 1855)

1824. - Rođen Branko Radičević, književnik
(Slavonski Brod, 27. 03. 1824 - Beč, 30. 06. 1853)

1845. - Rođen Vilhelm Konrad Rentgen, nemački fizičar, pronalazač iks-zraka, nobelovac (Lenep, 27. 03. 1845 - Minhen, 10. 02. 1923)

1863. - Rođen Frederik Henri Rojs, engleski elektroinženjer, jedan od osnivača automobilske kompanije "Rols-Rojs"
(Alvalton, 27. 03. 1863 - Vest Vitering, 22. 04. 1933)

1899. - Rođena Glorija Svanson, američka pozorišna I filmska glumica, zvezda nemog filma (Čikago, 27. 03. 1899 - Njujork, 04. 04. 1983)

1901. - Rođen Dušan Đurović, književnik
(Danilovgrad, 27. 03. 1901 - Danilovgrad, 11. 08. 1993)

1912. - Rođen Džejms Kalahan, britanski političar i državnik, lider Laburističke partije, premijer Velike Britanije
(Kardif, 27. 03. 1912 - Stanford, 26. 03. 2005)

1919. - Rođen Ivan Rabuzin, hrvatski slikar - naivac
(Ključ, 27. 03. 1919 - Varaždin,18. 12. 2008)

1923. - Umro Živko Jovanović, revolucionar i publicista
(Šabac, 29. 09. 1888 - Beograd, 27. 03. 1923)

1924. - Umro Dušan Vasiljev, književnik
(Kikinda, 19. 06. 1900 - Kikinda, 27. 03. 1924)

1927. - Rođen Mstislav Leopoldovič Rostropovič, ruski violončelista, dirigent, kompozitor i pedagog (Baku, 27. 03. 1927 - Moskva, 27. 04. 2007)

1941. - U oficirskom puču svrgnut je knez Pavle Karađorđević i na presto doveden maloletni kralj Petar II Karađorđević. Zbačena je vlada Dragiše Cvetkovića i Vlatka Mačeka i postavljena nova sa generalom Dušanom Simovićem na čelu. Istovremeno su izbile demonstracije protiv pristupanja Jugoslavije Trojnom paktu.

1941. - Rođen Miki Jevremović, pevač (Beograd, 27. 03. 1941)

1942. - Rođen Petar Mandić, novinar i urednik "Politike ekspres"
(Livno, 27. 03. 1942 - Beograd, 02. 10. 2000)

1945. - Radio Beograd prenosio govor Josipa Broza Tita sa mitinga na Trgu republike u Beogradu

1945. - Održan prvi zbor pionira Beograda

1951. - Rođen Aleksandar - Sanja Ilić, kompozitor
(Beograd, 27. 03. 1951)

1966. - Rođen Žarko Paspalj, košarkaš, reprezentativac
(Pljevlja, 27. 03. 1966)

1968. - Poginuo Jurij Aleksejevič Gagarin, sovjetski astronaut, prvi čovek koji je obleteo planetu Zemlju (Klušino, 09. 03. 1934 - Moskva, 27. 03. 1968)

1970. - Rođena Maraja Keri, američka pevačica
(Njujork, 27. 03. 1970)

1971. - Rođen Dejvid Kultard, škotski automobilista, vozač "Formule 1"
(Tvinholm, 27. 03. 1971)

1977. - Katastrofalna avionska nesreća na pisti aerodoroma Tenerife na Kanarskim ostrvima (poginulo 583 putnika)

1983. - U Srbiji prvi put uvedeno letnje računanje vremena

1984. - Umro Ahmed Seku Ture, gvinejski političar i državnik, prvi predsednik Gvineje (Faranah, 09. 01. 1922 - Klivlend, 27. 03. 1984)

1995. - Umro Mauricio Guči, kreator i vlasnik modne kuće "Guči"
( 26. 09. 1949 - Milano, 27. 03. 1995)

1997. - Umro Miodrag Vujačić - Mirski, akademski slikar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti i dizajna u Beogradu
(Rača Kragujevačka, 08. 09. 1932 - Beograd, 27. 03. 1997)

1999. - PVO VJ oborila američki lovac bombarder "F - 117 A" u ataru sremskog sela Buđanovci

2006. - Umro Stanislav Lem, poljski književnik
(Lavov, 12. 09. 1921 - Krakov, 27. 03. 2006)

2007. - Umro Faustino Oramas (el Gajabero), kubanski muzičar, član "Buena vista social club" (Holgin, 04. 11. 1911 - Holgin, 27. 03. 2007)

2010. - Umro Vasilij Smislov, ruski šahovski velemajstor, svetski šampion
(Moskva, 24. 03. 1924 - Moskva, 27. 03. 2010)

[Bisernica]

28. mart


http://razbibriga.net/imported/2011/03/260pxLajos_Zilahy-1.jpg


Srpski književnik jevrejskog porekla Eli Finci rođen na današnji dan 1911. godine. Nova zgrada Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu otvorena 1981. - današnji datum se obeležava kao Dan tog pozorišna. Francuski pisac rumunskog porekla Ežen Jonesko umro 28. marta 1994. godine.


Srpski književnik i pozorišni kritičar jevrejskog porekla Eli Finci rođen je na današnji dan 1911. godine. Bio je učesnik Narodnooslobodilačkog pokreta od 1941. godine. Po oslobođenju zemlje bio je direktor Borbe, Jugoslovenske knjige, Nolita, Jugoslovenskog dramskog pozorišta, glavni urednik časopisa Književnost. Poznata Fincijeva dela su: Pozorišne kritike u zbirkama Više i manje od života, Stvarnost i iluzije, Studija Deni Didro, Ogledi o Miroslavu Krleži, Augustu Cesarcu, Jovanu Skreliću, Đorđu Jovanoviću, Branimiru Ćosiću i Marinu Držiću.

Francuski pisac rumunskog porekla Ežen Jonesko umro je 28. marta 1994. godine. Najviše izvođeni dramski pisac francuskog jezičkog područja, Jonesko je, sa Semjuelom Beketom, najistaknutiji predstavnik i utemeljivač "Teatra apsurda". Svojim prvim dramskim komadom Ćelava pevačica pojavio se 1950. godine u jednom malom pozorištu u Latinskom kvartu Pariza. Na klasično shvatanje pozorišta odgovorio je svojim "antiteatrom", bez tradicionalnih šema, zapleta, bez granica između realnog i fantastičnog, komičnog, tragičnog i grotesknog. Zapaženi dramski pisac postao je 1952. godine, kada je objavljena njegova tragična farsa Stolice. Sledili su komadi Rinocerosi, Žak ili pokornost, Nosorog, Kralj umire, kratke priče, članci i eseji, koji su učvrstili njegov ugled i uticaj na kulturne tokove modernog doba. Joneskovi komadi igrani su sa uspehom i na našim pozorišnim scenama.

1776 - Osnovan Boljšoj teatar u Moskvi

1842 - Osnovana Bečka filharmonija

1850 - Postignut Bečki književni dogovor srpskih i hrvatskih kulturnih radnika o problemu zajedničkog jezika

1868 - Rođen Maksim Gorki (Aleksej Maksimovič Pješkov), ruski književnik (Nižnji Novgorod, 28.3.1868 - Gorki, 18.6.1936)

1880 - Potpisana Bečka železnička konvencija o izgradnji železničke pruge Beograd-Niš

1881 - Umro Modest Petrovič Musorgski, ruski kompozitor (Karevo, 21.3.1839 - Petrograd, 28.3.1881)

1891 - Rođen Lajoš Zilahi, mađarski književnik (Nađasalonti, 28.3.1891 - Sremska Kamenica, 1.12.1974)

1893 - Rođen Palmiro Toljati, italijanski političar, osnivač i generalni sekretar KP Italije (Đenova, 28.3.1893 - Krim, 21.8.1964)

1895 - Rođen Ignjat Job, slikar (Dubrovnik, 28.3.1895 - Dubrovnik, 28.4.1936)

1907 - Rođen Blažo Jovanović, revolucionar i državnik, prvi predsednik Skupštine Crne Gore (Velje Brdo, 28.3.1907 - Igalo, 4.2.1976)

1909 - Rođena Nevenka Urbanova, pozorišna glumica (Stari Bečej, 28.3.1909 - Beograd, 7.1.2007)

1911 - Rođen Eli Finci, književni i pozorišni kritičar, prevodilac, urednik časopisa Književnost, direktor Borbe i Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu (Sarajevo, 28.3.1911 - Beograd, 27.1.1980)

1919 - Osnovan Poljoprivredni fakultet u Beogradu

1929 - Rođen Predrag Pepi Laković, pozorišni, filmski i TV glumac (Skoplje, 28. 03. 1929 - Beograd, 09. 09. 1997)

1930. - Turski gradovi promenili ime: Konstantinopolis u Istambul, a Angora u Ankara

1936 - Rođen Mario Vargas Ljosa, peruanski književnik, nobelovac (Arekipa, 28.3.1936)

1939 - Završen Španski građanski rat

1941 - Engleska književnica Virdžinija Vulf izvršila samoubistvo (London, 25.1.1882 - London, 28.3.1941)

1943 - Umro Sergej Vasiljevič Rahmanjinov, ruski kompozitor, pijanista i dirigent (Oneg, 1.4.1873 - Los Anđeles, 28.3.1943)

1953 - Umro Džim Torp, američki atletičar, svetski i olimpijski šampion (Belmont, 28.5.1888 - 28.3.1953)

1965 - Rođen Srđan Todorović, filmski i televizijski glumac i muzičar (Beograd, 28.3.1965)

1969 - Umro Dvajt Ajzenhauer, američki general i državnik (Denison, 14.10.1890 - Vašington, 28.3.1969)

1980 - Umro Milan Ajvaz, pozorišni, filmski i televizijski glumac (Srpski Krstur, 17.3.1897 - Beograd, 28.3.1980)

1985 - Umro Mark Šagal, francuski slikar (Vitebsk, 7.7.1887 - Sen Pol d Vans, 28.3.1985)

1989 - Proglašen Ustav SR Srbije

1990 - Počelo emitovanje programa Televizije Studio B

2002 - Umro Bili Semjuel Vajlder, američki filmski reditelj, dobitnik Oskara (Suša, 22.6.1906 - Beverli Hils, 28.3.2002)

2004 - Umro Piter Justinov, britanski filmski glumac (London, 16.4.1921 - Ženolije, 28.3.2004)

2006 - Umro Aleksandar Nenadović, novinar, glavni i odgovorni urednik Politike (Trbušani,19.5.1927 - Beograd, 28.3.2006)

2007 - Umro Toni Skot (Entoni Džozef Skiača), džez-muzičar, klarinetista, kompozitor i aranžer (Moristaun, 17.6.1921 - Rim, 28.3.2007)

2009 - Umro Ranko Munitić, filmski kritičar i teoretičar (Zagreb, 3.4.1943 - Beograd, 28.3.2009)

2009 - Umro Aleksandar Aca Dolgij, arhitekta i majstor umetničke fotografije
(Beograd, 1931 - Beograd, 28.3.2009)

2010 - Umro Aleksandar Srnec, hrvatski slikar, dizajner i autor animiranih filmova (Zagreb, 30.7.1924 - Zagreb, 28.3.2010)

[Bisernica]

29. mart


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan 1461. godine najkrvavija bitka Rata dveju ruža u Engleskoj. U Novom Sadu osnovano "Sterijino pozorje" 1956. godine. Umro Rajko Mitić, fudbaler, prva "Zvezdina zvezda".


1869. - Rođen Mileta Jakšić, književnik
(Srpska Crnja, 29. 03. 1869 - Beograd, 08. 11. 1935)

1891. - Umro Žorž Pjer Sera, francuski slikar, osnivač poentilizma
(Pariz, 02. 12. 1859 - Pariz, 29. 03. 1891)

1894. - Osnovana prva zemljoradničko - kreditna zadruga u Srbiji, u Vranovu kod Smedereva

1902. - Rođen Marsel Eme, francuski književnik
(Žoinji, 29. 03. 1902 - Pariz, 14. 10. 1967)

1903. - Zabranjene "Radničke novine", glasilo Srpske socijal - demokratske partije

1912. - Umro Robert Falkon Skot, britanski pomorac i polarni istraživač, vođa ekspedicije koja je osvojila Južni pol
(Devenport, 06. 06. 1868 - Južni pol, 29. 03. 1912)

1914. - Umrla Herta Haas, ekonomista, nosilac Partizanske spomenice, supruga Josipa Broza
(Maribor, 29. 03. 1914 - Beograd, 05. 03. 2010)

1921. - U Sarajevu osnovano Jugoslovensko novinarsko udruženje

1923. - Rođen Drago Đurović, vajar
(Bitolj, 29. 03. 1923 - Titograd, 30. 03. 1986)

1925. - Rođen Sava Stojkov, slikar - naivac
(Sombor, 29. 03. 1925)

1925. - Rođen Mihailo Popović, sociolog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu
(Beograd, 29. 03. 1925 - Beograd,10. 01. 2011)

1933. - Rođen Zoran M. Jovanović, književnik
(Skoplje, 29. 03. 1933 - Sarajevo, 18. 07. 1976)

1934. - Osnovan prvi jaht - klub u Srbiji, danas Akademski jedriličarski klub Beograd

1935. - Osnovan Muzej kneza Pavla u Beogradu

1936. - Rođen Svetozar Mihailović Draža, džudista , trener i sportski funkcioner
(Rajković, 29. 03. 1936 - Novi Sad, 19. 09. 2007)

1943. - Rođen Džon Mejdžor, britanski političar i državnik, premijer Velike Britanije
(London, 29. 03. 1943)

1965. - Umro Zlatko Baloković, violinista
(Zagreb, 21. 03. 1895 - Venecija, 29. 03. 1965)

1976. - Rođena Dženifer Kaprijati, američka teniserka
(Njujork, 29. 03. 1976)

1978. - Rođen Igor Rakočević, košarkaš, reprezentativac
(Beograd, 29. 03. 1978)

1979. - Rođena Katarina Radivojević, filmska i TV glumica
(Beograd, 29. 03. 1979)

1982. - Umro Karl Orf, nemački kompozitor i muzički pedagog
(Minhen, 10. 07. 1895 - Minhen, 29. 03. 1982)

1989. - Izašao prvi broj lista "Novosti oglasi", prvih oglasnih novina u bivšoj SFRJ

2007. - Umro prof. dr Božidar Kovaček, istoričar književnosti, teatrolog, profesor i dekan Akademije umetnosti u Novom Sadu, predsednik Matice srpske
(Bosanska Dubica, 08. 08. 1930 - Novi Sad , 29. 03. 2007)

2008. - Umro Rajko Mitić, fudbaler, reprezentativac, trener i selektor jugoslovenske reprezentacije, prva "Zvezdina zvezda"
(Do, 19. 11. 1922 - Beograd, 29. 03. 2008)

2009. - Umro Petar Birčanin, motociklista, petostruki državni prvak u klasama 125 i 600 kubika
( 15. 09. 1987 - Beograd, 29.03. 2009)

2009. - Umro Moris Žar, francuski kompozitor
(Lion, 13. 09. 1924 - Los Anđeles, 29. 03. 2009)

2009. - Umrla Helen Levit, američki fotograf
(Njujork, 31. 08.1913 - Njujork, 29. 03. 2009)

[Bisernica]

30. mart


http://razbibriga.net/imported/2012/03/gog_1-1.jpg


Holandski slikar Vinset van Gog rođen 1853. godine. Srpski pisac Svetolik Ranković umro 30. marta 1899. godine.


Holandski slikar Vinset van Gog rođen je na današnji dan 1853. godine u Grot Zindertu. Jedan je od najoriginalnijih i najtemperamentnijih umetnika u istoriji slikarstva. Slikao je jarkim bojama, a njegova ekspresivna dela prodorne snage neprevaziđena su u izražavanju psihičkih stanja i raspoloženja. Nepriznat za života, praćen mnogim nedaćama koje su ga bacile u duboku depresiju, 27. jula 1890. godine, u nervnom rastrojstvu, pokušao je samoubistvo. Preminuo je dva dana kasnije. Njegova dela, oko 850 slika i više od 900 crteža, mahom pejzaža, portreta i mrtvih priroda, presudno su uticala na razvoj moderne umetnosti i donela mu ogromnu posthumnu slavu. Umro je 1890. godine.

Srpski pisac Svetolik Ranković umro je 30. marta 1899. godine. U svojim delima pripovedao je o životu na selu, a junaci njegovih dela uglavnom su ljudi duboko razočarani u život. Najčešće je prikazivao tamne strane raspadanja patrijarhalnog sveta. Završio je Duhovnu akademiju u Kijevu i bio nastavnik veronauke u Kragujevcu, Nišu i Beogradu i profesor bogoslovije u Beogradu. Napisao je 25 pripovedaka, tri romana, više stručnih i političkih članaka i udžbenika i prevodio je sa ruskog jezika. Najpoznatija Rankovićeva dela su romani Gorski car, Seoska učiteljica, Porušeni ideali i pripovetke Jesenje slike, Slike iz života.

1746. - Rođen Francisko Hose de Goja i Lusientes, španski slikar i grafičar (Fuentetedos, 30. 03. 1746 - Bordo, 16. 04. 1828)

1842. - Prva operacija u svetu izvedena pod narkozom

1844. - Rođen Pol Verlen, francuski književnik
(Mec, 30. 03. 1844 - Pariz, 08. 01. 1896)

1867. - Rusija prodala Aljasku Americi

1911. - Otvoreno "Kinematografsko pozorište" u Beogradu, u "Grand hotelu" u Čika-Ljubinoj ulici

1912. - Umro Osman Đikić, književnik i publicista
(Mostar, 07. 01. 1879 - Mostar, 30. 03. 1912)

1912. - Umro Karl Maj, nemački književnik
(Holenštajn-Ernštal, 25. 02. 1842 - Radebul, 30. 03. 1912)

1912. - Francuska avijatičarka Meri Boland preletela Ande

1917. - Rođen Rudolf Bruči, kompozitor, direktor Muzičke škole "Isidor Bajić" u Novom Sadu, direktor Opere Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, osnivač i dekan Akademije umetnosti u Novom Sadu, akademik (Zagreb, 30. 03. 1917 - Novi Sad, 30. 10. 2002)

1920. - Umro dr Mihailo Polit - Desančić, književnik, pravnik i političar (Novi Sad, 15. 04. 1833 - Temišvar, 30. 03. 1920)

1937. - Rođen Voren Biti, američki filmski glumac, reditelj, scenarista i producent, dobitnik Oskara (Ričmond, 30. 03. 1937)

1942. - Rođen Milan Špiček, novinar i filmski kritičar, glavni urednik Programa 202 Radio Beograda (Beograd, 30. 03. 1942)

1945. - Rođen Erik Klepton, britanski gitarista (Riplej, 30. 03. 1945)

1949. - Rođen Mihael Ringier, švajcarski izdavač, novinski magnat, vlasnik kompanije "Ringier" (30. 03. 1949)

1952. - Rođen Milan Božić, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, političar, v.d. predsednika Skupštine grada Beograd (Beograd, 30. 03. 1952)

1983. - Umro Rodoljub Čolaković, revolucionar, političar i književnik (Bijeljina, 07. 06. 1900 - Beograd, 30. 03. 1983)

1986. - Umro Džejms Kegni, američki filmski glumac (Njujork,17. 07. 1904 - Njujork, 30. 03. 1986)

1995. - Umro Milan Cmelić, slikar
(Šibenik, 17. 04. 1925 - Beograd, 30. 03. 1995)

1997. - Umrla Milena Tanjga, novinar i modni kreator
(Knin, 1950 - Beograd, 30. 03. 1997)

1998. - Umro Stojan Svetozarević, solunski ratnik
(Surdulica, 11. 04. 1896 - Beograd, 30. 03. 1998)

2002. - Umrla Elizabeta, britanska kraljica - majka
(Sent Pols, 04. 08. 1900 - London, 30. 03 .2002)

2004. - Umro Kiril Svinarski, prevodilac, lektor Filološkog fakulteta u Beogradu, nosilac Ordena Legije časti (Moskva, 13. 02. 1916 - Beograd, 30. 03. 2004)

2005. - Umro Miroslav Belović, pozorišni reditelj, direktor Jugoslovenskog dramskog pozorišta, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Ilidža, 07. 08. 1927 - Beograd, 30. 03. 2005)

2006. - Umro Zoran Bečić, glumac, direktor Drame Narodnog pozorišta u Sarajevu (Čačak, 1939 - Sarajevo, 30. 03. 2006)

2007. - Umro Ilija Ika Gligorijević, arhitekta
(Beograd, 18. 08. 1926 - Beograd, 30. 03. 2007)

[Bisernica]

31. mart


http://razbibriga.net/imported/2011/03/BoraStankovic-1.jpg


Srpski pisac i pripovedač Bora Stanković rođen na današnji dan 1876. godine. Egon Ervin Kiš, "otac" modernog novinarstva, umro 31. marta 1948. Radio Novi Sad osnovan 1949. godine.

Čuveni srpski književnik i pripovedač Borisav Stanković rođen je na današnji dan 1876. godine u Vranju. Jedan je od naših najvećih pisaca, analitičara društvenih, političkih i psiholoških procesa u prelaznom vremenu iz 19. u 20 vek. Bora Stanković je opisao patrijahalni svet Vranja, raslojavanje i degeneraciju starih trgovačkih porodica. Likovima u njegovim delima celim bićem gospodare strast i dert, dovodeći ih u sukob sa patrijahalnim moralom sredine. Najpoznatija Stankovićeva dela su pripovetke Stari dani, drame Tašana i Koštana i roman Nečista krv.

Češki novinar i književnik Egon Ervin Kiš, "otac" modernog novinarstva, preminuo je 31. marta 1948. u Pragu. Majstor reportaže, poznat po nadimku "leteći reporter" koji je dobio po naslovu jedne njegove knjige, Kiš je putovao po Rusiji, Americi, Kini, Meksiku, Nemačkoj i drugim zapadnoevropsim zemljama. Boravio je i u Srbiji 1914. godine. U knjizi Zapiši to, Kiš opisao je vojni pohod Austrougarske na Srbiju u Prvom svetskom ratu i herojski otpor srpske vojske. Njegove reportaže bile su spoj vešto odabranih činjenica i pronicljivog tumačenja iz perspektive angažovanog posmatrača događaja. Posebnu pažnju zavređuju njegove knjige: Carevi, popovi, boljševici, Raj Amerika, Tajna Kina, Otkrića u Meksiku, Sajam senzacija i Pustolovine na pet kontinenata.

1596 - Rođen Rene Dekart, francuski filozof, matematičar i fizičar (La Aj, 31.3.1596 - Stokholm, 11.2.1650)

1732 - Rođen Franc Jozef Hajdn, austrijski kompozitor (Rohran, 31.3.1732 - Beč, 31.5.1809)

1809 - Rođen Nikolaj Gogolj, ruski književnik (Soročinci, 31.3.1809 - Moskva, 4.3.1852)

1823 - Rođen Aleksandar Nikolajevič Ostrovski, ruski književnik (Moskva, 31.3.1823 - Ščelikovo, 2.6.1886)

1826 - Rođen Novak Radonić, slikar (Mol, 31.3.1826 - Sremska Kamenica, 11.7.1890)

1855 - Umrla Šarlota Bronte, engleska književnica (Tornton, 21.6.1816 - Hejvort, 31.3.1855)

1872 - Rođena Aleksandra Mihajlovna Kolontaj, ruska književnica i diplomata (Petrograd, 31.3.1872 - Moskva, 9.3.1952)

1889 - Otvorena za javnost Ajfelova kula u Parizu

1904 - Rođen Đorđe Andrejević Kun, slikar i grafičar (Vroclav, 31.3.1904 - Beograd, 17.1.1964)

1922 - Rođen Slava Bogojević, slikar (Niš, 31.3.1922 - Beograd, 15.12.1978)

1930 - Rođen Berislav Kosier, književnik (Beograd, 31.3.1930 - Beograd, 30.5.2002)

1934 - Zemun pripojen Beogradu

1935 - Rođen Ričard Čemberlen, američki filmski glumac (Los Anđeles, 31.3.1935)

1946 - Rođen Hašim Hučuk Hoki, pevač (Fojnica, 31.3.1946 - Kovilj, 25.11.2002)

1946 - Rođena Lokica Stefanović, arhitekta, balerina i baletski pedagog (Beograd, 31.3.1946)

1948 - Usvojen "Maršalov plan" za pomoć evropskim zemljama posle Drugog svetskog rata

1955 - Rođen Svetozar Marović, političar i državnik, predsednik državne zajednice Srbija i Crna Gora (Kotor, 31.3.1955)

1963 - Počela Osnivačka skupština Udruženja spikera Jugoslavije

1964 - Umro Triša Kaclerović, političar, novinar i advokat (Boka, Banat, 14.2.1879 - Beograd, 31.3.1964)

1971 - Umro Toma Živanović, pravnik, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Paraćin, 19.2.1884 - Beograd, 31.3.1971)

1980 - Umro Džesi Ovens, američki atletičar, olimpijski šampion (Alabama, 12.9.1913 - Tason, 31.3.1980)

1997 - Umro Nandor Glid, vajar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti i dizajna, rektor Univerziteta umetnosti u Beogradu (Subotica, 12.12.1924 - Beograd, 31.3.1997)

2006 - Umro Mensur Čamo, novinar, urednik Radija Slobodna Evropa (Zenica, 1955 - Prag, 31.3.2006)

2009 - Umro Boško Karanović, slikar i grafičar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu, utemeljivač moderne srpske grafike, jedan od osnivača "Grafičkog kolektiva" (Bosanska Krupa, 5.1.1924 - Beograd, 31.3.2009)

2009 - Umro Raul Alfonsin, argentinski političar i državnik, predsednik Argentine (Časkomus, 12.3.1927 - Buenos Ajres, 31.3.2009)

[Bisernica]

1. april


http://razbibriga.net/imported/2012/04/ckalja_paznja_soferima-1.jpg


Dogodilo se na današnji dan a nije bilo aprililili :)

Miodrag Petrović Čkalja rođen je na današnji dan 1924. godine. Godine 1974. počelo je emitovanje emisije "Gost Drugog programa" Radio Beograda.


Na današnji dan 1924. godine rođen je Miodrag Petrović Čkalja, pozorišni, filmski i TV glumac. "Bio sam tanak kao čaklja, providan, pa je od čaklja postalo Čkalja", tako je naš nenadmašni komičar objasnio poreklo svog drugog imena. Karijeru je započeo u Dramskom studiju Radio Beograda, 1946. godine. Zajedno sa Gutom Dobričaninom i Mijom Aleksićem nastupao je u najpopularnijoj humorističkoj emisiji toga vremena "Veselo veče". Sve je počelo sa "Servisnom stanicom", a zatim su sledile Čkaljine bravure u: Crnom snegu, Ogledalu građanina pokornog, Muzeju voštanih figura, Na tajnom kanalu, Kamiondžijama, Vrućem vetru, Boljem životu, Ljubavi na seoski način, Pozorištu u kući... Zapažene su i njegove uloge u pozorišnim predstavama: Revizor, Pokojnik, Ivkova slava, Uobraženi bolesnik, Slučaj šampiona...Najznačajniji filmski projekti u kojima je ostvario uloge za pamćenje su Put oko sveta i Zajednički stan. Od 2010. godine nagrada publike za najsmešniju predstavu na pozorišnom festivalu "Dani komedije" u Jagodini nosi ime Miodraga Petrovića Čkalje.

Godine 1974. godine počelo je emitovanje emisije "Gost Drugog programa" Radio Beograda. Kada je 1974. godine novinar Radio Beograda Miloš Jevtić obavio razgovor sa prvim gostom emisije Gost Drugog programa Veliborom Gligorićem, nije ni pretpostavljao da će se ta emisija tako dugo održati na radio-talasima. Ovaj serijal razgovora sa uglednim ličnostima iz našeg kulturnog, naučnog ili javnog života ne impresionira samo obimom i dugovečnošću. Reč je o poduhvatu koji ima šire kulturne i civilizacijske dimenzije. Razgovori vođeni u okviru ove emisije pretočeni su u knjige, a tonski snimci predstavljaju ostavštinu za budućnost.

Na današnji dan 1945. godine završena je prva radna akcija u Srbiji. Na Crnom vrhu kod Bora, od januara do aprila 1945. godine, trajala je akcija 1.630 brigadira iz Beograda i 6 okruga Srbije, u kojoj je izgrađeno 12,6 km pruge i isečeno 16 hiljada kubika ogrevnog drveta za beogradske bolnice, pune ranjenika sa Sremskog fronta.

1697 - Rođen Antoan Fransoa Prevo, francuski književnik
(Hezdin, 1.4.1697 - Šantili, 23.12.1763)

1815 - Rođen Oto fon Bizmark, nemački političar i državnik, prvi nemački kancelar- ujedinitelj
(Šenhausen, 1.4.1815 - Fridrihsruh, 30.7.1898)

1849 - Otkrivena Adisonova (bronzana) bolest

1864 - Rođena Zorka Todosić, pozorišna glumica
(Novi Sad, 1.4.1864 - Beograd, 28.12.1936)

1868 - Rođen Edmon Rostan, francuski književnik
(Marsej, 1.4.1868 - Pariz, 2.12.1918)

1873 - Rođen Sergej Vasiljevič Rahmanjinov, ruski kompozitor, pijanista i dirigent
(Oneg, 1.4.1873 - Los Anđeles, 28.3.1943)

1900 - Rođen Tone Seliškar, slovenački književnik
(Ljubljana, 1.4.1900 - Ljubljana, 9.8.1969)

1912 - Umro Bogoboj Rucović, pozorišni glumac
(Budva, 21.3.1869 - Beograd, 1.4.1912)

1922 - Rođena Neda Depolo, dramaturg Radio Beograda
(Brčko, 1.4.1922 - Beograd, 11.2.1996)

1928 - Otvoren prvi studentski dom u Beogradu "Kralj Aleksandar Prvi"

1929 - Radio Beograd emitovao prvi kamerno-muzički koncert posvećen Mocartu - Taj datum smatra se početkom razvoja muzikologije na programima Radio Beograda

1931 - Umro Dragoljub-Ješa Ivkov, filmski scenograf, reditelj i scenarista
(Beograd, 1.4.1931 - Beograd, 9.7.2007)

1939 - Umro Anton Semjonovič Makarenko, sovjetski pedagog i književnik
(Belopolje, 13.3.1888 - Moskva, 1.4.1939)

1939 - Rođen Dejan Đurković, filmski i pozorišni reditelj i scenarista
(Beograd, 1.4.1939 - Beograd, 2.2.2003)

1945 - Izvedena prva velika saveznička operacija na Pacifiku u Drugom svetskom ratu - iskrcavanje na Okinavu

1946 - Počela omladinska radna akcija na pruzi Brčko-Banovići

1947 - Osnovan Jugoslovenski aerotransport (JAT)

1948 - Počela izgradnja Autoputa Beograd-Zagreb

1953 - Rođen Oliver Ivanović, političar, državni sekretar u Ministarstvu za Kosovo i Metohiju
(Rznić, 1.4.1953)

1959 - Rođena Margita Stefanović, arhitekta, pijanistkinja, članica rok-sastava "Ekaterina Velika"
(Beograd, 1.4.1959 - Beograd, 18.9.2002)

1960 - Prve čizme Dr Martins, popularne "martinke" pojavile se u britanskim prodavnicama

1964 - Umro Božidar Kunc, kompozitor i pijanista
(Zagreb, 18.7.1903 - Detroit, 1.4.1964)

1965 - Rođen Božidar Đelić, magistar ekonomije, ministar finansija Srbije, potpredsednik Vlade Srbije
(Beograd, 01. 04. 1965)

1965.- Rođena Simona Ventura, italijanska novinarka i foto-model
(Bolonja, 1.4.1965)

1965 - Umrla Helena Rubinštajn, kozmetički magnat
(Krakov, 25.12.1870 - Njujork, 1.4.1965)

1968 - Umro Lav Davidovič Landau, sovjetski fizičar, nobelovac
(Baku, 22.1.1908 - 1.4.1968)

1970 - Počeo sa radom Radio Studio B

1972 - Umro Vladimir Popović, političar, narodni heroj
(Brčeli, 27.1.1914 - London, 14.1972)

1973 - Otvorena renovirana zgrada lutkarskog pozorišta "Pinokio" u Zemunu, u spomen na ovaj događaj, 1. april se obeležava kao Dan pozorišta

1976 - Osnovana američka informatička kompanija "Epl"

1976 - Umro Maks Ernst, nemački slikar i vajar
(Bril, 02. 04. 1891 - Pariz, 01. 04. 1976)

1984 - Umro Marvin Gej, američki muzičar
(Vašington, 2.4.1939 - Los Anđeles, 1.4.1984)

1999 - U NATO agresiji na SRJ srušen Varadinski most na Dunavu, kod Novog Sada

2002 - Umro Božidar S. Marković, prevodilac, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu
(Solun, 10.5.1903 - Beograd, 1.4.2002)

2005 - Umro Krstomir Milovanović, akademski slikar i pozorišni scenograf
(10.10.1936 - Zaječar, 1.4.2005)

2008 - Umro Svetolik Mitić, novinar, jedan od osnivača Televizije Beograd, prvi dežurni urednik i autor prvog intervjua TV Beograd
(Kruševac, 23.5.1923 - Beograd, 1.4.2008)

2009 - Umro Nedeljko Deretić, fotoreporter TANJUG-a
(Bačka Palanka, 19. 02. 1950 - Beograd, 01. 04. 2009)

2010 - Umro Henri Edvard Roberts, američki inženjer, dizajner prvog komercijalnog personalnog računara
(Majami, 13.9.1941 - Makon, 1.4.2010)

2010 - Umro dr Dušan Kostić, docent Beogradske bankarske akademije, naučni saradnik Instituta ekonomskih nauka u Beogradu
(Ivanjica, 19.9.1952 - 1.4.2010)

2010 - Umro Džon Forsajt, američki filmski i TV glumac
(Nju Džersi, 29.1.1918 - Santa Inez, 1.4.2010)

2011 - Umro Orest Averkin, ruski šahista i trener
(1944 - Krasnodar, 01. 04. 2011)

[Bisernica]

2. april


http://razbibriga.net/imported/2012/04/a01_charlemagnebustpsd-1.jpg


Međunarodni dan dečije i omladinske književnosti. Svetski dan podizanja svesti o autizmu.


742.- Rođen Karlo I Veliki, franački kralj i rimsko-nemački car
(Ingelhajm, 02. 04. 742 - Ahen, 28. 01. 814)

1725. - Rođen Đakomo Kazanova, italijanski diplomata, književnik, avanturista i najveći svetski zavodnik (Venecija, 02. 04. 1725 - Duks, 04. 06. 1798)

1791. - Ubijen Onore Gabrijel Riketi de Mirabo, francuski političar i književnik (Binjon, 09. 03. 1749 - Pariz, 02. 04. 1791)

1791. - Rođen Semjuel Morze, američki fizičar, pronalazač telegrafa i Morzeove azbuke (Šarlstoun, 02. 04. 1791 - Njujork, 25. 03. 1872)

1792. - Dolar uveden kao novčana jedinica SAD

1805. - Rođen Hans Kristijan Andersen, danski književnik
(Odense, 02. 04. 1805 - Kopenhagen, 04. 08. 1875)

Tvorac danske realističke proze, Andersen je autor niza pripovedaka - bajki, koje su mu donele svetsku slavu. Među 156 napisanih priča, zasnovanih na motivima danskog folklora, antičke mitologije i indoevropskih predanja, najpoznatije su: "Carevo novo odelo", "Ružno pače", "Snežna kraljica", "Palčica"..."Putovati znači živeti", tvrdio je Andersen, i do kraja svog života uspeo da obiđe čitavu Evropu, deo Afrike, Azije, ledena severna i južna topla mora. Putovao je po Dalmaciji, Crnoj Gori, prošao kroz Beograd, na putu od Carigrada do Beča. Datum Andersenovog rođenja obeležava se u svetu kao Dan dečije i omladinske književnosti.

1840. - Rođen Emil Zola, francuski književnik
(Pariz, 02. 04. 1840 - Pariz, 29. 09. 1902)

Tvorac i jedan od najizrazitijih predstavnika naturalističkog pravca u književnosti, Zola je pisao romane, priče, pozorišne komade, polemičke članke, a bavio se i književnom i umetničkom kritikom. Njegovo glavno delo je ciklus od 20 romana pod zajedničkim nazivom "Rugon - Makar, prirodna i društvena istorija jedne porodice pod Drugim carstvom". Čitalačkoj publici su iz ovog serijala dobro poznati romani: "Nana", "Žerminal", "Trovačica"... Snagom svog talenta i strasnog ubeđenja, Zola je izvršio snažan uticaj na francusku i celokupnu svetsku književnost. Svetsku afirmaciju stekao je i zahvaljujući svom aktivnom društvenom angažmanu. U otvorenom pismu pod nazivom "Optužujem", ustavši u odbranu nevino osuđenog kapetana Alfreda Drajfusa, optuženog za odavanje vojnih tajni Nemačkoj, Zola je razobličio politiku francuske vlasti, što je imalo odjeka u čitavom svetu i odlučujuće uticalo na rehabilitaciju kapetana Drajfusa.

1875. - Rođen Dragutin Vladisavljević, lekar, pisac i prevodilac
(Beograd, 02. 04. 1875 - Beograd, 16. 05. 1938)

1891. - Rođen Marks Ernst, namački slikar
(Bril, 02. 04. 1891 - Pariz, 01. 04. 1976)

1900. - Rođen Milivoje Živanović, pozorišni i filmski glumac
(Požarevac, 02. 04. 1900 - Beograd, 15. 11. 1976)

Glumačku karijeru Živanović je počeo u putujućem pozorištu Udruženja glumaca. Zalaganjem Branislava Nušića postao je stalni član Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu. Sećajući se, kasnije, svog prvog dodira sa profesionalnim teatrom govorio je: "To je bila moja akademija, moj univerzitet". Nakon nekoliko godina provedenih u Skoplju, 1932. ostvaruje svoj dugogodišnji san, ulazi u Narodno pozorište u Beogradu. Ubrzo se o njemu počelo govoriti kao o umetniku koji će ispisati najlepše stranice pozorišne umetnosti nove Jugoslavije. Kada je 1947. godine osnovano Jugoslovensko dramsko pozorište, Živanović se našao u novom ansamblu i u njemu ostao do smrti. Ostvario je uloge za pamćenje: Jegor Buličov, Kralj Lir, Agaton, Gabrijel Borkman... Za izuzetne glumačke kreacije dobio je više visokih priznanja, među kojima "Sedmojulsku nagradu" i "Medalju Stanislavskog", koju mu je, 1966. godine, dodelio Moskovski hudožestveni teatar. Na sceni ovog pozorišta igrao je Jegora Buličova, uz gromoglasne aplauze i 22 izlaska pred publiku, kakve nisu doživeli ni najpoznatiji glumci matičnog pozorišta. Vrsnom umetniku u spomen, svake godine se u njegovom rodnom Požarevcu održavaju Glumačke svečanosti "Milivoje Živanović".

1914. - Umro Paul Hejse, nemački književnik, nobelovac
(Berlin, 13. 03. 1830 - Minhen, 02. 04. 1914)

1917. - Počeo Solunski proces protiv pukovnika Dragutina Dimitrijevića - Apisa i grupe oficira pred srpskim Vojnim sudom u Solunu

1927. - Rođen Ferenc Puškaš, mađarski fudbaler i trener
(Budimpešta, 02. 04. 1927 - Budimpešta, 17. 11. 2006)

1928. - Rođen Serž Gensbur, francuski kompozitor
(Pariz, 02. 04. 1928 - Pariz, 03. 03. 1991)

1936. - Rođena Milka Lukić, pozorišna glumica
(Beograd, 02. 04. 1936 - Beograd, 14. 12. 2009)

1937. - Rođena Majda Sepe, slovenačka pevačica
(Ljubljana, 02. 04. 1937 - Ljubljana, 11. 04. 2006)

1939. - Rođen Marvin Gej, američki muzičar
(Vašington, 02. 04. 1939 - Los Anđeles, 01. 04. 1984)

1939. - Rođen Jovan Ristić, pozorišni, filmski i TV reditelj, pomoćnik generalnog direktora RTS-a (Beograd, 02. 04. 1939)

1939. - Rođen Živan Saramandić, operski pevač, prvak Opere Narodnog pozorišta u Beogradu (Beograd, 02. 04. 1939 - Beograd, 30. 01. 2012)

1974. - U Titogradu osnovan Univerzitet Crne Gore

1974. - Umro Žorž Pompidu, francuski političar i državnik, premijer i predsednik Francuske (Monbudif, 05. 07. 1911 - Pariz, 02. 04. 1974)

1982. - Počeo sukob Velike Britanije i Argentine oko Foklandskih ostrva

1997. - Umro Tomojuki Tanaka, japanski filmski producent
(Osaka, 26. 04. 1910 - Tokio, 02. 04. 1997)

2005.- Umro papa Jovan Pavle Drugi (Karol Vojtila), 264. poglavar Rimokatoličke crkve (Vadovice, 18. 05. 1920 - Vatikan, 02. 04. 2005)

2007. - Umro Žarko Petrović, odbojkaš, reprezentativac
(Novi Sad, 27. 10. 1964 - Novi Sad, 02. 04. 2007)

2010. - Umrla Stojanka Grozdanov-Davidović, književnica, urednik Radio Beograda (Zrenjanin, 28. 06. 1940 - Beograd, 02. 04. 2010)

2010. - Umro Mato Došen, hrvatski muzičar, producent i aranžer
(Zagreb, 1953 - Zagreb, 02. 04. 2010)

[Bisernica]

3. april


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Johanes Brams, nemački kompozitor i pijanista umro je 3. aprila 1897. godine. Jugoslovensko dramsko pozorište počelo je sa radom na današnji dan 1948. godine. Američki glumac Marlon Brando rođen je na današnji dan 1924. godine.


Nemački kompozitor i pijanista Johanes Brams umro je u Beču 3. aprila 1897. godine. Brams je karijeru započeo kao pijanistički virtuoz, a nakon poznanstva sa Klarom i Robertom Šumanom, afirmisao se kao kompozitor i dirigent. U oblikovanju i tehnici, Brams polazi od klasičnog i baroknog nasleđa, stavljajući težište na doteranost forme, mada je njegov muzički izraz u osnovi romantičarski. U njegovom opsežnom opusu zastupljene su sve instrumentalne i vokalne vrste, izuzev opere. Najpoznatije su njegove simfonije, klavirski koncerti, violinski koncert, kamerna muzika, horske kompozicije i solo - pesme. Svetsku slavu doživeo je "Nemačkim rekvijemom". Ostvarivši sintezu klasičnih i romantičarskih elemenata, Brams je, posebno u oblasti kamerne muzike i solo - pesme, postao uzor koji su sledili kompozitori poput Regera, Šenberga, Hindemita... Zanimljivo je pomenuti i Bramsovo poznavanje nekih naših narodnih pesama, koje je imao prilike da pročita u Vukovom prevodu na nemački "Srpskih narodnih pesama". Iz te zbirke komponovao je tri pesme: "Devojka ružici", "Devojka i lice" i "Devojka na gradskim vratima".

Na današnji dan 1903. godine u Beograd je stigao prvi putnički automobil. Putnicima koji su se tog 3. aprila 1903. godine našli na Železničkoj stanici u Beogradu zastao je dah kada je iz jednog od transportnih vagona iskrcan automobil, prvi koji se pojavio u Beogradu i Srbiji. Ovaj datum uzima se kao početak automobilizma kod nas. Automobil je stigao iz Beča, a kupio ga je za 12 hiljada kruna rentijer iz Beograda Božidar Radulović. Auto marke "neselsdorfer", sa vodom hlađenim dvocilindričnim bokser motorom, imao je 3.1 litar, 3 ventila po cilindru i 12 konja. Proizveden je u fabrici vagona u Koprivnici, u Češkoj, danas fabrika automobila "Tatra". U pratnji automobila došao je i vozač, koji je u Beogradu ostao 45 dana i obučio prvog srpskog šofera, kasnije i mehaničara Sretena Kostića. Sedamnaest dana kasnije, u Beograd je stigao i drugi putnički automobil. "Politika" je tim povodom uputila apel, prvi na ovim prostorima, za zaštitu životne sredine, jer su novopridošla saobraćajna sredstva oslobađala izduvne gasove i pravila buku, nezabeleženu do tada u Beogradu.

Slavni američki pozorišni i filmski glumac Marlon Brando rođen je na današnji dan 1924. godine. Brando je karijeru započeo kao pozorišni glumac na Brodveju, ali su mu svetsku slavu donele filmske uloge "mladih gnevnih ljudi" pedesetih godina. Sve je počelo filmom "Tramvaj zvani želja" Elije Kazana, u kome mu je partnerka bila neprikosnovena Vivijen Li. Isti reditelj poverio mu je glavnu ulogu vođe ustanka meksičkih seljaka u filmu "Viva Zapata", za koji je dobio nagradu u Kanu. Prvi "Oskar" dobija za ulogu Teri Maloja u Kazanovom filmu "Na dokovima Njujorka". Sledili su zatim filmovi: "Dezire", "Bal prokletih", "Pobuna na brodu Baunti", "Poslednji tango u Parizu", "Apokalipsa danas"... Za ulogu Don Vita Korleonea u "Kumu", 1973. godine, nagrađen je "Oskar"-om, koji je odbio da primi u znak protesta protiv politike SAD prema Indijancima.

Jugoslovensko dramsko pozorište počelo je sa radom 3. aprila 1948. godine. Prve probe Jugoslovenskog dramskog pozorišta, za koje svedoci kažu da su bile čarobne i poetske, održavane su u prostoru napuštene crkve na Bajlonijevoj pijaci, dok se još gradila pozorišna kuća na Cvetnom trgu. Prvi put se zavesa podigla 3. aprila 1948. godine, kada je izvedena premijera "Kralja Betajnove" Ivana Cankara, u režiji Bojana Stupice. U glavnim ulogama nastupili su Marija Crnobori, Branko Pleša i Dubravka Perić. Osnivači Jugoslovenskog dramskog pozorišta: Bojan Stupica, umetnički rukovodilac, Eli Finci, prvi direktor ove pozorišne kuće, Velibor Gligorić, Milan Dedinac, Mata Milošević, Tomislav Tanhofer, Miroslav Belović, Milenko Šerban, a takođe i glumci svih generacija, uneli su u ovu kuću svoje znanje, dar i talenat, a pozorišnoj umetnosti uopšte smisao, dubinu i ideju kojom se nadahnjuju generacije ljubitelja pozorišne umetnosti. Decenijama je ovo pozorište ugledna teatarska radionica u jugoslovenskim i svetskim razmerama.

1607. - Počelo naseljavanje Severne Amerike

1682. - Umro Bartolomeo Esteban Muriljo, španski slikar (Sevilja, 01. 01. 1618 - Sevilja, 03. 04. 1682)

1783. - Rođen Irving Vašington, američki književnik (Njujork, 03. 04. 1783 - Njujork, 28. 11. 1859)

1849. - Umro Julijus Slovacki, poljski književnik (Kšeminjec, 04. 09. 1809 - Pariz, 03. 04. 1849)

1862. - Umro Džems Klark Ros, engleski pomorski oficir i polarni istraživač (London, 15. 04. 1800 - Ajlsberi, 03. 04. 1862)

1903. - Rođen Mihailo Stevanović, lingvista, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Piperi, 03. 04. 1903 - Beograd, 01. 1991)

1915. - Umrla Nadežda Petrović, slikarka, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, jedan od osnivača "Kola srpskih sestara"(Čačak, 12. 10. 1873 - Valjevo, 03. 04. 1915)

1920. - Umro Dragoljub - Draža Pavlović, istoričar i političar, profesor Beogradskog univerziteta, prvi predsednik Narodne skupštine Kraljevine SHS, akademik (Knjaževac, 16. 06. 1866 - Beograd, 03. 04. 1920)

1924. - Rođena Doris Dej (Doris Kapelhof), američka filmska glumica i pevačica (Sinsinati, 03. 04. 1924)

1930. - Rođen Helmut Kol, nemački političar i državnik, kancelar SRN (Ludvigshafen, 03. 04. 1930)

1935. - Rođen doktor Kosta M. Kostić, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Monpelje, 03. 04. 1935 - Beograd, 21. 07. 2007)

1942. - Ukazom ustaškog poglavnika Ante Pavelićna ustanovljena Hrvatska pravoslavna crkva

1943. - Rođen Ranko Munitić, filmski kritičar i teoretičar (Zagreb, 03. 04. 1943 - Beograd, 28. 03. 2009)

1946. - Rođen Branislav Milićević - Branko Kockica, glumac, dramaturg, umetnički direktor Dečjeg pozorišta "Puž" (Zemun, 03. 04. 1946)

1947. - Osnovano Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu

1947. - Rođen Miloš Marković, advokat, vaterpolo-golman, reprezentativac (Beograd, 03. 04. 1947 - Beograd, 26. 02. 2010)

1950. - Rođen Nebojša Kunić, muzičar, član grupe "Sedmorica mladih" (Sremska Mitrovica, 03. 04. 1950)

1950. - Rođen Miroljub Rajić, generalni sekretar Fudbalskog saveza Srbije (Užice, 03. 04. 1950 - Kopaonik, 02. 03. 2007)

1961. - Rođen Edi Marfi, američki filmski glumac (Njujork, 03. 04. 1961)

1971. - Počeo sa radom Studentski kulturni centar u Beogradu

1977. - Stupili na snagu "Osimski sporazumi" između vlada Jugoslavije i Italije o regulisanju graničnih pitanja

1984. - Prvi put emitovana muzika sa kompakt - diska na programu Radio Beograda

1986. - Umro Đorđe Karaklajić, dirigent i kompozitor, muzički urednik Radio Beograda (Užice, 24. 03. 1912 - Beograd, 03. 04. 1986)

1991. - Umro Grejem Grin, engleski književnik (Berkemsted, 02. 08. 1904 - Vevej, 03. 04. 1991)

1999. - U NATO bombardovanju srušen Most slobode u Novom Sadu i bombardovane zgrade Saveznog i MUP-a Republike Srbije u Beogradu

2003. - Državna zajednica Srbija i Crna Gora primljena u Savet Evrope

2008. - Uklonjene barikade u ulici Ledra, u Nikoziji, kojima su decenijama razdvajane grčka i turska zajednica u glavnom gradu Kipra, kao podsticaj ujedinjenju ostrva

2008. - Umrla Nada Bjelogrlić, reditelj Dramskog programa Radio Beograda (Beograd, 26. 09. 1925 - Beograd, 03. 04. 2008)

2010. - Umro Dušan Radić, kompozitor, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu, akademik (Sombor,10. 04. 1929 - Beograd, 03. 04. 2010)

[Bisernica]

4. april


http://razbibriga.net/imported/2012/04/imagesqtbnANd9GcTBVm0I1FEGMNCYqxt7mZcClj-1.jpg


Danas je Dan studenata Beogradskog univerziteta, koji se obeležava u spomnen na štrajk studenata iz 1936. godine. Vođa pokreta protiv rasnog ugnjetavanja u SAD Martin Luter King ubijen 4. aprila 1968. godine.


Generalni štrajk studenata Univerziteta u Beogradu, Zagrebu, Ljubljani, Skoplju i Subotici protiv fašizacije zemlje počeo je 4. aprila 1936. godine. Policija je na Medicinskom fakultetu u Beogradu ubila studenta Žarka Marinovića. U znak sećanja na ovaj događaj, 4. april se obeležava kao Dan studenata Beogradskog univerziteta.

Američki baptistički sveštenik, vođa pokreta protiv rasnog ugnjetavanja i dobitnik Nobelove nagrade za mir Martin Luter King ubijen je u Memfisu 4. aprila 1968. godine. Rođen u porodici baptističkog pastora, Martin Luter King se školovao u Atlanti, Bostonu i Harvardu, gde je stekao titulu doktora nauka. Osnivač je "Konferencije hrišćanskog rukovodstva Juga", pokreta američkih Crnaca, koji se, inspirisan Gandijevim metodima nenasilja, borio za ravnopravnost i ljudsko dostojanstvo. "Imam jedan san... Sanjam da će jednog dana, na crvenkastim brežuljcima Džordžije, sinovi nekadašnjih robova i sinovi nekadašnjih robovlasnika zajedno zauzeti mesto za stolom bratstva. Sanjam da će jednog dana moje četvoro dece živeti u naciji, koja ih neće procenjivati po boji kože, već po zaslugama. S tim ubeđenjem vraćam se na Jug." Tako je govorio Martin Luter King, 1968. godine, u Vašingtonu, posle najvećeg protestnog marša u istoriji Amerike. San "Crnog Gandija Amerike" dramatično je prekinut 4. aprila iste godine, kada je na njega, u Memfisu, pucao Džejms Erl Rej. Martin Luter King je dobitnik Nobelove nagrade za mir, 1964. godine.

1774. - Umro Oliver Goldsmit, irski književnik (Palas, 10. 11. 1730 - London, 04. 04. 1774)

1807. - Umro Žozef Žerom de Laland, francuski astronom (Burg an Bres, 11. 07. 1732 - Pariz, 04. 04. 1807)

1823. - Rođen Vilijem (Vilhelm) Simens, britanski pronalazač, jedan od konstruktora Simens-Martinove peći (Hanover, 04. 04. 1823 - London, 19. 11. 1883)

1825. - Rođen Đuro Daničić (Popović), filolog, profesor Liceja i Velike škole u Beogradu, prevodilac i reformator srpskog jezika i pravopisa (Novi Sad, 04. 04. 1825 - Zagreb, 05. 11. 1882)

1845. - Rođen Nikola Milaš (kaluđersko ime Nikodim), episkop, profesor Bogoslovije u Zadru i Beogradu (Šibenik, 04. 04. 1845 - Dubrovnik, 20. 03. 1915)

1868. - Rođen Pavle Popović, književni istoričar i kritičar, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Beograd, 04. 04. 1868 - Beograd, 04. 06. 1939)

1907. - Rođen Milenko Šerban, slikar i scenograf, profesor Akademije primenjenih umetnosti u Beogradu (Čerević, 04. 04. 1907 - Beograd, 31. 07. 1979)

1914. - Rođena Margerit Diras, francuska književnica (Sajgon, 04. 04. 1914 - Pariz, 03. 03. 1996)

1914. - Rođen Alek Ginis, engleski filmski glumac, dobitnik "Oskar "-a (London, 04. 04. 1914 - Saseks, 05. 08. 2000)

1916. - Rođen Nikola Ljubičić, general, političar, predsednik Predsedništva Srbije i član Predsedništva SFRJ, narodni heroj (Karan, 04. 04. 1916 - Beograd, 13. 04. 2005)

1920. - Rođen Erik Romer (Žan Mari Moris Šerer), francuski reditelj, scenarista i filmski kritičar, rodonačelnik francuskog "novog talasa", urednik "Filmskih svezaka" (Nansi, 04. 04. 1920 - Pariz, 11. 01. 2010)

1922. - Rođen Vasilije Vasa Pantelić, pozorišni, filmski i TV glumac, spiker i glumac Radio Beograda (Ruma, 04. 04. 1922 - Beograd, 30. 08. 2008)

1923. - Rođen Nikola Hajdin, profesor Građevinskog fakulteta u Beogradu, akademik, predsednik SANU (Vrbovsko, 04. 04. 1923)

1925. - Rođen Branislav Surutka, spiker RTB-a (Banja Luka, 04. 04. 1925 - Beograd, 05. 05. 1979)

1929. - Umro Karl Benc, nemački inženjer, konstruktor četvorotaktnog benzinskog motora i prvog automobila, vlasnik kompanije "Benc" u Manhajmu (Karlsrue, 26. 11. 1844 - Manhajm, 04. 04. 1929)

1932. - Rođen Andrej Tarkovski, sovjetski reditelj (Moskva, 04. 04. 1932 - Pariz, 29. 12. 1986)

1932. - Rođen Entoni Perkins, američki filmski i pozorišni glumac (Njujork, 04. 04. 1932 - Los Anđeles, 13. 09. 1992)

1941. - Rođen Petar Kralj, pozorišni, filmski i TV glumac (Zagreb, 04. 04. 1941 - Beograd, 10. 11. 2011)

1948. - Rođena Neda Todorović, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Vrbas, 04. 04. 1948)

1949. - Osnovana Organizacija severnoatlantskog pakta - NATO

1958. - Prvi put predstavljen simbol mira "Peace" (Pis), na skupu posvećenom nuklearnom razoružanju u Londonu, autor britanski pacifista Džerald Holtom

1965. - Donet Zakon o radio-difuznim ustanovama SFRJ

1969. - Prvi put ugrađeno veštačko srce izrađeno od plastike i sintetičkog vlakna u ljudski organizam

1975. - Osnovana američka kompanija "Majkrosoft"

1977. - Osnovan Međunarodni pres-centar u Beogradu

1979. - Rođen Hit Ledžer (Hitklif Endrju Ledžer), australijski filmski glumac (Pert, 04. 04. 1979 - Njujork, 22. 01. 2008)

1983. - Umrla Glorija Svanson, američka pozorišna i filmska glumica, zvezda nemog filma (Čikago, 27. 03. 1899 - Njujork, 04. 04. 1983)

1990. - Umrla Sara Von, američka džez - pevačica (Njuark, 27. 03. 1924 - Los Anđeles, 04. 04. 1990)

1994. - Umro Kurt Kobejn, američki muzičar (Aberdin, 20. 02. 1967 - Sijetl, 04. 04. 1994)

1998. - Umro Milutin Vasković - Vaske, muzičar, član ansambla "Sedmorica mladih" (1942 - Beograd, 04. 04. 1998)

1998. - Putujuće pozorište "Pan teatar" počelo sa radom na stalnoj sceni u Bulevaru kralja Aleksandra u Beogradu

2002. - Umro Milutin Garašanin, arheolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Beograd, 11. 09. 1920 - Beograd, 04. 04. 2002)

2002. - Umro Miodrag Ž. Pavlović, jedan od osnivača Muzičke omladine Srbije (Azanja, 1932 - Beograd, 04. 04. 2002)

2002. - Umro Uroš Komlenović, novinar nedeljnika "Vreme" (1964 - Beograd, 04. 04. 2002)

2010. - Umro dr Sava Perović, urolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 21. 02. 1937 - Beograd, 04. 04. 2010)

2011. - Umro Boško Vuksanović, vaterpolista i trener, selektor reprezentacije (Kotor, 04. 01. 1928 - Beograd, 04. 04. 2011)

[Bisernica]

5. april


http://razbibriga.net/imported/2012/04/IsidoraSekulic-1.jpg


Imenovani prvi akademici Srpske kraljevske akademije 1887. godine. Održane prve Olimpijske igre moderne epohe u Atini 1896. godine. Isidora Sekulić, književnica i prevodilac, akademik umrla 1958. godine.


Na današnji dan 1887. godine imenovani prvi akademici Srpske kraljevske akademije. Prvih 16 članova Srpske kraljevske akademije imenovao je kralj Milan Obrenović, da bi već sledeće godine akademici sami birali stalne i dopisne članove. Bivši članovi Srpskog učenog društva postali su počasni članovi Akademije. Tadašnja Akademija imala je 4 stručne akademije: Akademiju prirodnih, filozofskih, društvenih nauka i Akademiju umetnosti. Za predsednika Srpske kraljevske akademije, upravo na dan njegovog rođenja, izabran je Josif Pančić, a za sekretara Jovan Žujović.

Književnica i prevodilac, akademik, Isidora Sekulić umrla 1958. godine. Umetnik širokog obrazovanja i visoke kulture, Isidora Sekulić je diplomirala na Višem pedagogijumu u Pešti, a doktorirala u Nemačkoj. Dužim putovanjima i boravkom u Engleskoj, Francuskoj i Norveškoj, proširila je svoje znanje klasičnih i modernih jezika. Njeni lirsko-meditativni, rafinisano-analitični i bogato asocijativni tekstovi označavaju pojavu moderne srpske proze. Isidorino duhovno interesovanje obuhvatalo je kako nauku tako i umetnost, pa je svoju delatnost mislioca i kritičara razvila u širokom rasponu, preplićući pozorišnu, muzičku, likovnu umetnost i arhitekturu sa literaturom i filozofijom. U tom smislu, značajne su njene studije o gotovo svim velikim piscima ruske, francuske, engleske, nemačke, norveške i drugih literatura, a među tekstovima o domaćim piscima ističu se oni o Njegošu, Đuri Jakšiću, Lazi Kostiću, Petru Kočiću, Tinu Ujeviću, Ivi Andriću... Od značaja su i njeni ogledi o stilu i jeziku, putopisi koji idu u sam vrh srpskog proznog izraza i prevodi. Najpoznatija dela Isidore Sekulić su: Saputnici, Hronika palanačkog groblja, Gospa Nola, Zapisi o mome narodu i Pisma iz Norveške. Bila je prva žena član Srpske akademije nauka i umetnosti.

1588. - Rođen Tomas Hobs, engleski filozof
(Vestport, 05. 04. 1588 - Hardvik, 04. 12. 1679)

1692. - Rođena Adrijana Lekuvrer, francuska pozorišna glumica
(Dameri, 05. 04. 1692 - Pariz, 20. 03. 1730)

1794. - Giljotiniran Žorž Žak Danton, francuski revolucionar i advokat
(Arsi-sur-Ob, 26. 10. 1759 - Pariz, 05. 04. 1794)

1814. - Rođen Josip (Josif) Pančić, prirodnjak i lekar, prvi predsednik Srpske kraljevske akademije
(Ugrine, 05. 04. 1814 - Beograd, 25. 02. 1888)

1827. - Rođen Džozef Lister, engleski hirurg, uveo antiseptike u hirurgiju
(Apton, 05. 04. 1827 - Valmer, 10. 02. 1912)

1865. - Umro Kornelije Stanković, kompozitor, pijanista i horovođa
(Budim, 18. 08. 1831 - Budim, 05. 04. 1865)

1900. - Rođen Spenser Trejsi, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(Milvoki, 05. 04. 1900 - Los Anđeles, 10. 06. 1967)

1908. - Rođen Herbert fon Karajan, austrijski dirigent
(Salcburg, 05. 04. 1908 - Anif, 16. 07. 1989)

1908. - Rođena Bet Dejvis (Elizabet Rut Dejvis), američka filmska glumica, dobitnica"Oskar"-a
(Lovel, 05. 04. 1908 - Pariz, 06. 10. 1989)

1916. - Rođen Gregori Pek, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(La Džola, 05. 04. 1916 - Los Anđeles, 12. 06. 2003)

1926. - Rođen Sten Levi, američki muzičar, pionir bi - bapa
(Filadelfija, 05. 04. 1926 - Van Nis, 19. 04. 2005)

1929. - Rođen Klaus Hugo, belgijski književnik
(Briž, 05. 04. 1929 - Antverpen, 19. 03. 2008)

1932. - Rođen Bora Ćosić, književnik
(Zagreb, 05. 04. 1932)

1937. - Rođen Kolin Pauel, američki general i političar, državni sekretar SAD
(Njujork, 05. 04. 1937)

1941. - Potpisan Pakt o prijateljstvu i nenapadanju između Sovjetskog Saveza i Kraljevine Jugoslavije u Drugom svetskom ratu

1950. - Rođen Predrag - Miki Manojlović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 05. 04. 1950)

1974. - Rođen Vladimir Paskaljević, filmski i TV reditelj i scenarista
(Niš, 05. 04. 1974)

1975. - Umro Čang Kaj Šek, kineski general, političar i državnik, predsednik Formoze (Tajvana)
(Čekiang, 31. 10. 1887 - Tajpeh, 05. 04. 1975)

1976. - Umro Hauard Hjuz, američki filmski producent, avijatičar i konstruktor letilica (Hambl, 24. 12. 1905 - Hjuston, 05. 04. 1976)

1989. - Umro Vojislav Arnovljević, kardiolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, osnivač jugoslovenske kardiološke škole, akademik
(Razgrad, 15. 09. 1895 - Beograd, 05. 04. 1989)

1991. - Umro Maks Friš, švajcarski književnik
(Cirih, 15. 05. 1911 - Cirih, 05. 04. 1991)

1992. - Počeo rat u Bosni i Hercegovini

1997. - Umro Alen Ginzberg, američki književnik
(Njujork, 03. 06. 1926 - Njujork, 05. 04. 1997)

2005. - Umro Sol Belou (Solomon Belouz), američki književnik, nobelovac
(Montreal, 10. 06. 1915 - Bruklin, 05. 04. 2005)

2008. - Umro Boris Nikolić, modni dizajner, stilista RTV B92
(1974 - Beograd, 05. 04. 2008)

2008. - Umro Čarlton Heston (Džon Čarls Karter), američki filmski glumac (Evanston, 04. 10. 1924 - Beverli Hils, 05. 04. 2008)

[Bisernica]

6. april


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Bombardovanjem Beograda počeo nemački napad na Jugoslaviju u Drugom svetskom ratu na današnji dan 1941. godine. Novinar, urednik, scenarista i reditelj RTB Novak Novak (Novak Novaković) umro je na današnji dan 1995. godine


Na današnji dan 1941. godine bombardovanjem Beograda počeo nemački napad na Jugoslaviju u Drugom svetskom ratu. U nemačkom bombardovanju Beograda stradao kompletni fond Narodne biblioteke, između ostalog i jedini srpski muzički spomenik iz prve polovine 15. veka Tvorenije kir Stefana Srbina. Pogođena je zgrada Akademije nauka, u kojoj se nalazio studio Radio Beograda, tako da je stanica prekinula emitovanje programa. Predajnik u Makišu ostao je neoštećen. Preuzimajući Radio Beograd, Nemci su iselili studijske uređaje iz zgrade Akademije u Ulicu Kneza Miloša 16.

Otvorena nova zgrada Narodne biblioteke Srbije na današnji dan 1973. godine. Narodna biblioteka Srbije osnovana je 27. februara 1832. godine, u kući njenog pokretača i osnivača Grigorija Vozarevića. Septembra 1832. godine, Novozavedena biblioteka varoši beogradske, kako se onda zvala, imala je oko 800 knjiga. Godine 1833, preseljena je u Kragujevac, da bi dve godine kasnije, bila vraćena u Beograd. Današnji naziv nosi od 1858. godine, na predlog bibliotekara Đure Daničića. U bombardovanju 6. aprila 1941. godine, zgrada Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu izgorela je do temelja sa svih 510 hiljada naslova bibliotečkog materijala, oko pola miliona knjiga i preko hiljadu rukopisa i povelja. Obnovljena je 1946. godine i dobila prostor u Knez Mihailovoj, na mestu nekadašnjeg hotela "Srpska kruna". Zgrada u Skerlićevoj ulici, u kojoj se Biblioteka danas nalazi, svečano je otvorena na današnji dan 1973. godine. Narodna biblioteka Srbije danas je jedna od najvećih i najznačajnijih na Balkanu i neodvojivi deo evropske i svetske kulturne baštine.

Na današnji dan 1995. godine umro Novak Novak (Novak Novaković), novinar, urednik, scenarista i reditelj RTB. Novak Novak se javnosti predstavio 1966. godine serijom Ljudi i papagaji. Usledila je Servisna stanica, koju je radio zajedno sa Lolom Đukićem, Dežurna ulica, Spavajte mirno i Sačulatac. Jedna od Novakovih najpoznatijih serija nesumnjivo je Pozorište u kući, čije je prikazivanje počelo 1972. godine, a trajalo duže od jedne decenije i prikazivano u 6 ciklusa. Bilo je to vreme kada se negovala humoristička serija, vreme popularnosti televizije kao medija i praznih ulica kad su prikazivane omiljene TV serije.

885 - Umro Metodije Solunski, slovenski arhiepiskop i prosvetitelj, sastavljač prve slovenske azbuke, glagoljice
(Solun, oko 812 - Moravska, 6.4.885)

1199 - Umro Ričard Lavlje Srce (Ričard i Plantagenet), engleski kralj
(Oksford, 8.9.1157 - Šaluz, 6.4.1199)

1483 - Rođen Rafaelo Santi (Rafael), italijanski renesansni slikar, arhitekta i graditelj
(Urbino, 6.4.1483 - Rim, 6.4.1520)

1520 - Umro Rafaelo Santi (Rafael), italijanski renesansni slikar, arhitekta i graditelj
(Urbino, 6.4.1483 - Rim, 6.4.1520)

1528 - Umro Albreht Direr, nemački slikar i grafičar
(Nirnberg, 21.5.1471 - Nirnberg, 6.4.1528)

1667 - Snažan zemljotres pogodio Dubrovnik

1838 - Umro Dimitrije Davidović, novinar i publicista, ministar prosvete i unutrašnjih dela Srbije, pokretač Novina serbskih
(Zemun, 24.10.1789 - Smederevo, 6.4.1838)

1909 - Američki pomorac Robert Edvin Piri osvojio Severni pol

1910 - Osnovano Srpsko geografsko društvo u Beogradu

1924 - Osnovan Automobilski klub Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca

1925 - Rođen Stoiljko-Stole Janković, filmski režiser
(Beograd, 6.4.1925 - Beograd, 19.4.1987)

1931 - Rođen Cvetko Lainović, akademski slikar i književnik
(Podgorica, 6.4.1931- Beograd, 24.4.2006)

1942 - Rođen Beri Levinson, američki filmski i TV glumac, reditelj, scenarista i producent (Baltimor, 6.4.1942)

1946 - Rođen Ivan Bekjarev, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 6.4.1946)

1971 - Umro Igor Fjodorovič Stravinski, ruski kompozitor
(Oranienbaum, 17.6.1882 - Njujork, 6.4.1971)

1977 - Na sceni Teatra na Taganki u Moskvi izvedena premijera dela Mihaila Bulgakova Majstor i Margarita

1992 - Članice Evropske zajednice priznale bivšu jugoslovensku republiku Bosnu i Hercegovinu kao samostalnu državu

1992 - Umro Isak Asimov, američki književnik
(Petrovak, 2.1.1920 - Njujork, 6.4.1992)

1996 - Umrla Grir Garson, američka filmska glumica, dobitnica Oskara
(London, 29.9.1904 - Dalas, 6.4.1996)

2000 - Umro Habib Burgiba, tuniski političar i državnik, predsednik Tunisa
(Monastir, 4.8.1903 - Monastir, 6.4.2000)

2004 - Umro dr Mihailo Vučinić, kardiohirurg, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, osnivač i direktor Instituta za kardiovaskularne bolesti "Dedinje"
( - Beograd, 6.4.2004)

2005 - Umro Renije Treći Grimaldi, princ od Monaka
(Monako, 31.5.1923 - Monako, 6.4.2005)

2006 - Umro Vojislav Vojkan Melić, fudbaler, kapiten "Crvene zvezde", reprezentativac
(Šabac, 5.1.1940 - Beograd, 6.4.2006)

2006 - Umro prof. dr Miroslav Pečujlić, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu i rektor Beogradskog univerziteta
(Sisak, 7.1.1929 - Beograd, 6.4.2006)

2007 - Umro Luiđi Komenčini, italijanski filmski reditelj, jedan od osnivača Italijanske kinoteke
(Salo, 8.6.1916 - Rim, 6.4.2007)

2007 - Umro Miroslav Veličković Ribika, fudbaler Zemuna, Crvene zvezde i OFK Beograda
( - Zemun, 6.4.2007)

2009 - Umro Petar Marinković, predsednik Teniskog kluba Partizan, generalni sekretar Teniskog saveza Jugoslavije
( - Beograd, 6.4.2009)

2010 - Umro Aleksandar Mladenović, istoričar srpskog jezika, akademik
(Bitolj, 1930 - Beograd, 6.4.2010)

2010 - Umro Branislav Perić, novinar, dopisnik Ekspres Politike i Večernjeg lista iz Šapca
(Šabac, 1940 - Šabac, 6.4.2010)

2011 - Umro dr Lazar Marinkov, nuklearni fizičar, naučni saradnik Instituta za nuklearne nauke u Vinči
(Kovilj, 04. 02. 1924 - 06. 04. 2011)

[Bisernica]

7. april


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan 1929. godine emitovan prvi direktan radio-prenos sportske utakmice u Jugoslaviji. Svetski dan zdravlja, Dan astronoma Srbije, Dan Udruženja muzičkih umetnika Srbije, Blagovesti.

Tri godine posle prvog sportskog prenosa u svetu, Radio Beograd je na svojim talasima na današnji dan 1929. godine emitovao prvi direktan radio-prenos jedne sportske manifestacije. Inicijativa je potekla od sportskog urednika Politike Bore Jovanovića. Reporter Rade Stoilović prenosio je fudbalsku utakmicu BSK-Jugoslavija, a zbog izuzetno hladnog vremena zamenio ga je Dimitrije Stevanović, maratonac i službenik Radio Beograda.

1929 - U časopisu Radio Beograd raspisan je prvi javni konkurs za radio-dramu, odnosno komediju, koja bi bila emitovana na programu Radio Beograda, u trajanju od 25-30 minuta. Uslov je bio da tekst bude na srpskohrvatskom jeziku, uz učešće ne više od 5 lica, kao i da ima nacionalni karakter. U propozicijama konkursa date su naznake osnovnih razlika dramske kompozicije za radio izvođenje od onih za pozorišnu igru.

Na današnji dan 1943. godine umro Jovan Dučić, književnik i diplomata, akademik. Jedna od najmakartnijih ličnosti srpske književnosti u prvim decenijama 20. veka, Dučić je pod uticajem francuskih simbolista i parnasovaca, uneo novi duh u srpsku poeziju, obogaćujući njen sadržaj novim temama i izvorištima inspiracije. Proširio je poetske i kulturne vidike sredine iz koje je ponikao. Ciklus Dučićeve lirike: Jadranski soneti, Dubrovačke poeme, Carski soneti, Plave legende i Moja otadžbina predstavlja značajan, živ i trajan deo srpske poezije. Pregršt njegovih eseja o Šantiću, Kočiću, Bori Stankoviću i Isidori Sekulić obrasci su briljantnog stila, iskričavog i pronicljivog duha, vanrednih sposobnosti za sintezu i sugestivnu interpretaciju. To isto važi i za zbirku njegovih pisama Gradovi i himere i knjigu esejističke proze Blago cara Radovana. Dučić je bio član Srpske kraljevske akademije i ambasador Kraljevine Srbije i Jugoslavije u mnogim evropskim metropolama. Umro je u emigraciji, u mestu Geri, u Indijani, SAD. Mošti znamenitog pesnika, po njegovoj poslednjoj želji, prenete su u rodnu Hercegovinu, oktobra 2000. godine.

1348 - Osnovan Univerzitet u Pragu-prvi u centralnoj Evropi

1614 - Umro El Greko (Domenikus Teotokopulos), španski slikar i vajar
(Fodelos, 1540 - Toledo, 7.4.1614)

1770 - Rođen Vilijam Vordsvort, engleski književnik
(Kokermaut, 7.4.1770 - Rajdal Maunt, 23.4.1850)

1772 - Rođen Šarl Furije, francuski ekonomista, socijal - utopista
(Bezanson, 7.4.1772 - Pariz, 10.10.1837)

1809 - Aktom Praviteljstvujuščeg sovjeta srpskog Karađorđe poklonio Adu Ciganliju komandantu varoši beogradske Mladenu Milovanoviću za zasluge Otečestvu

1858 - Rođen Đorđe Stanojević, fizičar
(Negotin, 7.4.1858 - Beograd, 24.12.1921)

1887 - Ministar prosvete i crkvenih dela Srbije Milan Kujundžić Aberdar potpisao Ukaz o osnivanju Astronomske opservatorije u Beogradu

1889 - Rođena Gabrijela Mistral, čileanska književnica, nobelovac
(Vikuni, 7.4.1889 - Hampštat, 10.1.1957)

1891 - Prvo "Beogradsko društvo za gimnastiku i borenje" preraslo u "Beogradsko gimnastičko društvo Soko"

1894 - Rođen Justin Popović, teolog, filozof, pisac i arhimandrit
(Vranje, 7.4.1894 - manastir Ćelije, 7.4.1979)

1898 - Rođen Ante Topić Mimara, slikar, restaurator i kolekcionar
(Korušce, 7.4.1898 - Zagreb, 30.1.1987)

1909 - Osnovana Matica srpska u Dubrovniku

1914 - Umro Đorđe Daničar Popović, književnik i publicista
(Bukovac, 1.11.1832 - Beograd, 7.4.1914)

1915 - Rođena Bili Holidej (Elinor Fejgn), američka džez, bluz i pop-pevačica
(Baltimor, 7.4.1915 - Njujork, 17.7.1959)

1919 - Proglašena Bavarska Sovjetska Republika

1921 - Rođen Zoran Petrović, slikar, vajar i književnik
(Sakule, 7.4.1921 - 23.6.1996)

1924 - Rođen Johanes Mario Simel, austrijski književnik
(Beč, 7.4.1924 - Lucern, 1.1.2008)

1933 - Rođen Dragan Lubarda, slikar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Sijerci, 7.4.1933)

1934 - Rođen Taško Načić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Kruševac, 7.4.1934 - Beograd, 26.3.1993)

1936 - Rođena Jelisaveta Karađorđević, princeza
(Beograd, 7.4.1936)

1939 - Italijanska armija okupirala Albaniju u Drugom svetskom ratu

1939 - Rođen Frensis Ford Kopola, američki filmski reditelj, scenarista i producent, dobitnik "Oskara"
(Detroit, 7.4.1939)

1944 - Rođen Gerhard Šreder, nemački političar i državnik, predsednik Socijaldemokratske partije, premijer Nemačke
(Mosenburg, 7.4.1944)

1944 - Rođen Zoran Ševaljević, inženjer, rukovodilac Službe održavanja Tehnike TV Beograd
(Kovin, 7.4.1944 - Beograd, 27.6.2007)

1947 - Umro Henri Ford, američki inženjer i industrijalac, pionir američke automobilske industrije
(Vejn, 30.7.1863 - Detroit, 7.4.1947)

1948 - Osnovana Svetska zdravstvena organizacija (WHO)

1957 - Rođena Dragana Varagić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Kraljevo, 7.4.1957)

1963 - Donet Ustav SFRJ - naziv FNRJ promenjen u SFRJ, a Josip Broz proglašen doživotnim predsednikom države

1965 - Umro Dragiša Brašovan, arhitekta
(Vršac, 25.5.1887 - Beograd, 7.4.1965)

1971 - Izvršen atentat na Vladimira Rolovića, jugoslovenskog ambasadora u Švedskoj

1975 - Umro Krsto Hegedušić, slikar i grafičar
(Petrinja, 26.11.1901 - Zagreb, 7.4.1975)

1977 - Umro Jurij Zavadski, ruski pozorišni reditelj, glumac, scenograf i slikar
(Moskva, 30.6.1894 - Moskva, 7.4.1977)

1979 - Umro Justin Popović, teolog, filozof, književnik i arhimandrit
(Vranje, 7.4.1894 - manastir Ćelije, 7.4.1979)

1992 - SAD priznao bivše jugoslovenske republike Sloveniju, Hrvatsku i BiH

1992 - Proglašena nezavisnost Republike Srpske

2004 - Umrla Olga Božičković, novinar, kritičar i urednik Politike
(Brčko, 12. 03. 1921 - Beograd, 07. 04. 2004)

2005 - Umro Aleksandar Despić, profesor Tehnološkog fakulteta u Beogradu, akademik, predsednik SANU
(Beograd, 6.1.1927 - Beograd, 7.4.2005)

2007 - Umro Beri Nelson, američki filmski glumac, prvi Džems Bond
(San Francisko, 16.4.1917 - Los Anđeles, 7.4.2007)

2007 - Umro Džoni Hart, američki karikaturista, autor stripa "BC" (Pećinari)
(Njujork, 18.2.1931 - Njujork, 7.4.2007)

2009 - Umrla Irena Grickat Radulović, leksikograf, akademik
(Beograd, 19.1.1922 - Beograd, 7.4.2009)

2010 - Umro Kristofer Kazenov, britanski glumac
(Vinčester, 17.12.1945 - London, 7.4.2010)

[Bisernica]

8. april


Danas su Cveti - Cvetna nedelja ,dan Hristovog ulaska u Jerusalim.

Hrišćani zapadnog obreda danas slave Uskrs.

Svima koji slave Uskrs po Gregorijanskom kalendaru želim da radost
Uskrsnuća podele sa najmilijima u miru.

SRETAN USKRS !


http://razbibriga.net/imported/2012/04/sretan_uskrs2010-1.jpg



...na današnji dan se dogodilo...

Na današnji dan 1937. godine rođen Momo Kapor. U Ženevi je 1946. godine održano poslednje zasedanje Lige naroda. Pablo Pikaso umro 1973. godine.


Slikar, književnik i novinar Momčilo Momo Kapor, rođen je na današnji dan u Sarajevu 1937. godine. Diplomirao je slikarstvo 1961. godine na beogradskoj Akademiji likovnih umetnosti u klasi profesora Nedeljka Gvozdenovića. Objavio je veliki broj naslova, romana i zbirki priča. Autor je i velikog broja dokumentarnih filmova i televizijskih emisija, a po njegovim scenarijima snimljeno je nekoliko dugometražnih filmova (Bademi s onu stranu smrti, Banket (film), Valter brani Sarajevo, Džoli džokej, Kraj vikenda). Romani Una i Knjiga žalbi doživeli su ekranizaciju. Prevođen je na francuski, nemački, poljski, češki, bugarski, mađarski, slovenački i švedski jezik. Dela: Ada, Provincijalc, Beleške jedne Ane, Knjiga žalbi, Zelena čoja Montenegra, Eldorado, Hronika izgubljenog grada. Umro je u Beogradu 3. marta 2010. godine na Vojnomedicinskoj akademiji.

Na današnji dan 1973. godine umro je Pablo Pikaso Ruiz, španski slikar, grafičar i vajar.
Pikaso je osnivač kubizma i jedan od najznačajnijih i najimpresivnijih slikara 20. veka. Naslikao je više od 18 hiljada slika koje su likovni kritičari podelili u nekoliko faza: plavu, ružičastu, crnu, kubističku i nadrealističku. Njegova "Gernika" potresno je svedočenje o tragičnoj sudbini Španije pod fašizmom. Slikar, koji je od 1904. godine živeo u Parizu, zakleo se da neće kročiti na špansko tle dok njome vlada diktator Franko, koji je na Pikasovu nesreću, umro dve godine posle njega. Bavio se sa istim zanosom i skulpturom. Značajne su njegove konstrukcije u drvetu i metalu, kubističke mrtve prirode, a najpoznatije delo iz te oblasti mu je "Čovek i jagnje".

1513 - Španski istraživač Huan Ponse de Leon otkrio Floridu i proglasio je španskim posedom

1692 - Rođen Đuzepe Tartini, italijanski violinista i kompozitor
(Piran, 8.4.1692 - Padova, 26.2.1770)

1848 - Umro Geatano Doniceti, italijanski kompozitor
(Bergamo, 29.11.1797 - Bergamo, 8.4.1848)

1849 - Rođen Miloš Tenković, slikar
(Beograd, 8.4.1849 - Beograd, 12.1890)

1861 - Održan Blagoveštenski sabor u Sremskim Karlovcima, poslednji politički skup Srba u Ugarskoj, predsedavao patrijarh Josif Rajačić

1893 - Rođena Meri Pikford (Gledis Smit), američka filmska glumica, zvezda nemog filma, osnivač holivudske filmske industrije, dobitnica Oskara
(Toronto, 8.4.1893 - Santa Monika, 29.5.1979)

1905 - Umro Josip Juraj Štrosmajer, biskup i političar, borac za ujedinjenje južnoslovenskih naroda
(Osijek, 4.2.1815 - Đakovo, 8.4.1905)

1912 - Rođena Sonja Heni, norveška klizačica na ledu, evropska, svetska i olimpijska šampionka, filmska glumica
(Oslo, 8.4.1912 - Oslo, 12.10.1969)

1921 - Rođen Franko Koreli, italijanski operski pevač - tenor
(Ankona, 8.4.1921 - Milano, 29.10.2003)

1923 - Rođena Đurđevka Čakarević, operska pevačica - mecosopran, prvakinja Beogradske opere
(Gaj, 8.4.1923 - Beograd, 2.1.2006)

1925 - Rođen dr Radivoj Vlah, ortoped, profesor Fakulteta sporta i fizičkog vaspitanja u Beogradu, jedan od osnivača FK "Crvena Zvezda", sportski lekar
(Višegrad, 8.4.1925 - 2.2010)

1936. - Umro Robert Baranji, austrijski fizičar i lekar, nobelovac
(Beč, 22. 04. 1876 - Upsala, 08. 04. 1936)

1938 - Rođen Kofi Anan, političar, generalni sekretar Organizacije ujedinjenih nacija
(Kumasi, Gana, 8.4.1938)

1938 - Rođen Radislav Trkulja, akademski slikar, direktor Muzeja savremene umetnosti u Beogradu
(Kladovo, 8.4.1938)

1941 - Rođena Vivijan Vestvud, britanska modna kreatorka
(Glosop, 8.4.1941)

1946 - U Ženevi je održano poslednje zasedanje Lige naroda, čime je formalno ukinuta ova međunarodna organizacija i zamenjena novom - Ujedinjenim nacijama.

1950 - Umro Vaclav Fomič Njižinski, ruski baletski igrač i koreograf
(Kijev, 12.3.1889 - London, 8.4.1950)

1962 - Umro Branko Gavela, pozorišni reditelj i teatrolog, profesor Akademije za pozorišnu umetnost u Zagrebu, akademik
(Zagreb, 28.7.1885 - Zagreb, 8.4.1962)

1971 - u Londonu održan Prvi svetski kongres Roma na kojem je verifikovan naziv pripadnika tog naroda - Romi. Odlukom Ujedinjenih nacija 8. april proglašen je za Svetski dan Roma.

1984 - Umro Pjotr Leonidovič Kapica, ruski fizičar, nobelovac
(Kronštat, 8.7.1894 - Moskva, 8.4.1984)

1993 - Umro Stojan-Stole Aranđelović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 12.6.1930 - Beograd, 8.4.1993)

1994 - Umrla Radoslava-Dada Vujasinović, novinar "Duge"
(Čapljina , 10.2.1964 - Beograd, 8.4.1994)

1995 - Umro Milen Nikolić, bibliotekar-bibliograf i arhivista
(Kragujevac, 1901 - Beograd, 8.4.1995)

2005 - Umro Jošitaro Nomura, japanski režiser
(Asakusa, 23.4.1919 - Tokio, 8.4.2005)

2007 - Umro Sol Le Vit, američki skulptor, slikar, grafičar, osnivač minimalizma i konceptualizma u umetnosti
(Hartford, 9.9.1928 - Njujork, 8.4.2007)

2008 - Umro Staniša Stošić, pevač narodne muzike
(Vrbovo, 26.7.1945 - Beograd, 8.4.2008)

2008.- Umro Jovan-Bata Zarić, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Sarajevu
(Kikinda, 1926 - Beograd, 8.4.2008)

2010 - Umro Malkolom Meklaren, britanski muzičar i producent
(London, 22.1.1946 - Švajcarska, 8.4.2010)

[Bisernica]

9. april


http://razbibriga.net/imported/2012/04/Frensis_Bekon-1.jpg


Engleski filozof i državnik Frensis Bekon umro na 9. aprila 1626. godine. Nacistička Nemačka napala Dansku i Norvešku 1940. godine. Na današnji dan 1821. godine rođen francuski književnik Šarl Bodler.


Na današnji dan 1626. godine umro je Frensis Bekon, engleski filozof i državnik, lord - kancelar. Fransis Bejkon (na našim prostorima takođe poznat i kao Frensis Bekon) rođen je 22. januara 1561. godine u Londonu, a umro je 9. aprila 1626. godine takođe u Londonu. Bio je engleski filozof, državnik i esejista. Bejkon se smatra pretečom empirizma. Počeo je karijeru kao pravnik, ali je postao poznat kao zagovornik i branitelj naučne revolucije u oblasti filozofije. Njegovi radovi definišu i popularizuju induktivnu metodologiju za naučna istraživanja, kasnije poznatu pod imenom Bejkonov metod. Indukcija je metod reprezentacije saznanja preko Prirode, eksperimentima, opservacijama i testiranjem hipoteza. U njegovo vreme, takve metode su bile vezane za trendove hermetizma i alhemije.

Francuski književnik Šarl Bodler rođen je na današnji dan 1821. godine. Šarl Bodler bio je francuski pesnik, preteča i utemeljitelj modernizma. "Cveće zla", remek delo Šarla Bodlera, prvi put objavljeno je 1857. godine, predstavljalo je prekretnicu u istoriji ne samo francuske vec i svetske poezije i izvršilo je ogroman uticaj na generacije pesnika. O snazi i dometu tog uticaja govore reci pesnika koji sebe smatraju njegovim duhovnim potomstvom. "Bodler je najvidovitiji, on je kralj pesnika, pravi Bog", rekao je Artur Rembo, Duboka originalnost Šarla Bodlera je po mom mišljenju u tome što on na snažan i suštinski nacin predstavlja modernog coveka", govorio je Pol Verlen. Zbirka "Cveće zla" nije samo tako visoko cenjena od strane značajnih pesnika počev od kraja XIX veka, već je imala i još uvek ima izuzetan prijem i kod čitalaca, a to je, u svetskim okvirima, najčešće prevodeno i najviše objavljivano poetsko delo.

1553. - Umro Fransoa Rable, francuski književnik (La Devinije, 04. 02. 1494 - Pariz, 09. 04. 1553)

1626. - Umro Frensis Bekon, engleski filozof i državnik, lord - kancelar (London, 22. 01. 1561 - Hejgejt, 09. 04. 1626)

1787. - U Manhajmu izvedena premijera Šilerove drame "Don Karlos"

1821. - Rođen Šarl Bodler, francuski književnik (Pariz, 09. 04. 1821 - Pariz, 31. 08. 1867)

1865. - Završen Američki građanski rat

1881. - Rođen Veselin Čajkanović, filolog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 09. 04. 1881 - Beograd, 06. 08. 1946)

1882. - Umro Dante Gabrijel Roseti, engleski slikar i književnik (London, 12. 05. 1828 - Birčangton, 09. 04. 1882)

1898. - Rođen Pol Robson, američki glumac i pevač, borac za ljudska prava (Prinston, 09. 04. 1898 - Filadelfija, 23. 01. 1976)

1926. - Rođen Hju Hefner, američki izdavač, osnivač i vlasnik magazina "Plejboj" (Čikago, 09. 04. 1926)

1933. - Rođen Žan Pol Belmondo, francuski filmski i pozorišni glumac (Neji, 09. 04. 1933)

1933. - Svečano otvoren Ruski dom "Imperator Nikolaj Drugi" u Beogradu

1936. - Rođen Ljubomir Ćipranić, filmski i TV glumac (Stojakovo, 09. 04. 1936 - Beograd, 24. 12. 2010)

1940. - Nemačka napala Dansku i Norvešku u Drugom svetskom ratu

1941. - Poginuo Henrik Fingerhut, spiker Radio Beograda (Lučenac, 28. 02. 1910 - Debar, 09. 04. 1941)

1942. - Rođen Branko Andrić Andrla, književnik, slikar, muzičar i filmski umetnik (Novi Sad, 09. 04. 1942 - Mađarska, 20. 10. 2005)

1949. - Rođena Milena Miloradović, muzički urednik Radio Beograda (Zaječar, 09. 04. 1949 - Beograd, 24. 06. 2005)

1955. - Rođen Milutin - Mima Karadžić, pozorišni, filmski i TV glumac (Bijelo Polje, 09. 04. 1955)

1959. - Umro Frenk Lojd Rajt, američki arhitekta i teoretičar arhitekture (Ričlend Sentr, 08. 06. 1868 - Feniks, 09. 04. 1959)

1969. - Francusko - britanski supersonični avion "Konkord" obavio prvi let od Bristola do Ferforda u Engleskoj

1971. - Rođen Žak Vilnev, kanadski automobilista, vozač "Formule 1" (San Žak sir Rišelje, 09. 04. 1971)

1972. - Rođen Željko Rebrača, košarkaš, reprezentativac (Apatin, 09. 04. 1972)

1974. - Rođena Milena Marković, dramski pisac i scenarista (Zemun. 09. 04. 1974)

1997. - Umro Stevo Teodosievski, kompozitor, aranžer i tekstopisac, "kralj" romske muzike (Kočani, 16. 04. 1924 - Skoplje, 09. 04. 1997)

2003. - Srušen režim iračkog predsednika Sadama Huseina, ovaj datum obeležava se kao Nacionalni praznik Iraka

2005. - Umro Aleksandar Izrailovski, baletski igrač, prvak Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu (Novi Sad, 16. 06. 1953 - Beograd, 09. 04. 2005)

2011. - Umro Sidni Lamet, američki filmski režiser, dobitnik "Oskar"-a (Filadelfija, 25. 06. 1924 - Njujork, 09. 04. 2011)

2011. - Umro Miroslav Kačarević, novinar i urednik Radio Kraljeva i "Ibarskih novosti", dopisnik Radio Beograda (Kraljevo, 15. 06. 1949 - Kraljevo, 09. 04. 2011)

[Bisernica]

1. maj


Međunarodni praznik rada.


http://razbibriga.net/imported/2012/05/druprvimaj-1.jpg


Dan rada je jedan od najrasprostranjenijih praznika na planeti. Slavi se u preko 150 zemalja sveta. U vreme hladnog rata, Sjedinjene Američke Države pomerile su proslavu Prvog maja na 1. septembar, kako ga ne bi obeležavale kad i Sovjetski Savez i njegovi saveznici. Ali zato se 1. maja širom Amerike obeležavaju Dan direktora škola, Dan prava i Dan lojalnosti.

U Litvaniji je 1. maj Dan ustavnosti, kao i na Maršalskim ostrvima, gde se toga dana istovremeno obeležava i Dan nezavisnosti. Grci 1. maja proslavljaju Sveti duh i cveće, Kazahstanci Dan narodnog jedinstva, a Haićani Dan poljoprivrede.

- Svetski dan fitnesa

1707. - Proklamovana Unija Engleske i Škotske

1778. - U Somboru osnovana "Norma", prva učiteljska škola u Srbiji

1873. - Umro Dejvid Livingston, škotski lekar, misionar i istraživač
(Blentajr Vorks, 19. 03. 1813 - Molilamo, 01. 05. 1873)

1874. - Umro Nikola Tomazeo, italijanski književnik, filolog i političar
(Šibenik, 09. 10. 1802 - Firenca, 01. 05. 1874)

1886. - Demonstracije radnika u Čikagu - u spomen na ovaj dan, 1889. godine, 1. maj je proglašen Međunarodnim praznikom rada

1894. - U Srbiji prvi put organizovano proslavljen 1. maj, Međunarodni praznik rada

1895. - Prva seoska proslava 1. maja u Srbiji, u selu Dubona kod Smedereva

1904. - Umro Antonjin Dvoržak, češki kompozitor
(Nelahozeves, 08. 09. 1841 - Prag, 01. 05. 1904)

1908. - Počela sa radom prva gimnastička škola u Beogradu

1916. - Rođen Glen Ford, američki filmski glumac
(Kvebek Siti, 01. 05. 1916 - Beverli Hils, 30. 08. 2006)

1924. - Rođen Enriko Josif, kompozitor, pedagog i publicista, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, akademik (Beograd, 01. 05. 1924 - Beograd, 13. 03. 2003)

1924. - Fizičar Mihajlo Pupin dobio "Pulicerovu nagradu"

1927. - Umro Oskar Svan, švedski strelac, olimpijski šampion, najstariji olimpijac (Tanum, 20. 10. 1847 - 01. 05. 1927)

1932. - Rođena Tamara Miletić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Drvar, 01. 05. 1932)

1934. - Rođena Širli Horn, američka džez - pevačica i pijanistkinja
(Vašington, 01. 05. 1934 - Vašington, 20. 10. 2005)

1935. - Umro Pol Dika, francuski kompozitor
(Pariz, 01. 10. 1865 - Pariz, 01. 05. 1935)

1936. - U selu Zabrežje kraj Obrenovca izašle prve srpske seoske novine "Zabreške novine"

1937. - Počelo emitovanje informativne emisije Radio Beograda "Dnevna reportaža"

Reč je o desetominutnoj emisiji, koju je pokrenulo Jugoslovensko novinarsko udruženje - sekcija Beograd, u korist svog fonda za nezaposlene novinare. Dopunom novinarskih vesti i dnevnika najaktuelnijim događajima iz života Beograda, ova emisija je označila početak radio - novinarstva u Beogradu.

1941. - Rođen Milutin Petrović, književnik, urednik časopisa "Istočnik" i "Srpskog književnog magazina" (Kraljevo, 01. 05. 1941)

1943. - Umro Rade Drainac (Radojko Jovanović), književnik
(Trbunja, 26. 08. 1899 - Beograd, 01. 05. 1943)

Drainac je stihove počeo da piše pod uticajem parnasovaca. Prvu knjigu "Modri smeh" objavio je 1920. godine. Iako sasvim epigonska, ta knjiga je prožeta ponekim "jeretičkim" stihom, neuobičajenom metaforom i neobaveznom formom. Vremenom je Drainac pronašao svoj lični poetski izraz, ritam i formu, kao i novu, avangardnu misao. Bio je lirik, zanosan i buntovan, boem, koji se za svog kratkog života opirao konvencijama, a život shvatao kao umetnost. Njegove najpoznatije zbirke stihova su: "Lirske minijature", "Bandit ili pesnik", "Srce na pazaru", "Banket", "Ulis" i "Dah zemlje". Autor je romana "Španski zid" i knjige eseja "Osvrti". Povodom stogodišnjice Drainčevog rođenja, objavljena su njegova sabrana dela u deset tomova, koja pesnika predstavljaju u novom svetlu avangardizma i vizionarstva.

1945. - Umro Jozef Gebels, nemački političar, ministar prosvete i propagande, teoretičar nacizma, ratni zločinac (Rajt, 29. 10. 1897 - Berlin, 01. 05. 1945)

1949. - Počeo s radom Radio Titograd

1964. - Rođena Olja Bećković, novinar TV Studio B i B92
(Beograd, 01. 05. 1964)

1970. - Formirana Naučna redakcija TV Beograd

1978. - Umro Aram Hačaturijan, sovjetski kompozitor
(Tbilisi, 06. 06. 1903 - Moskva, 01. 05. 1978)

1994. - Poginuo Ajrton Sena, brazilski automobilista, svetski šampion "Formule 1" (Sao Paolo, 21. 03. 1960 - Imola, 01. 05. 1994)

1995. - Hrvatska vojna akcija "Bljesak" u Zapadnoj Slavoniji

1999. - Umrla Vuka Dunđerović, pozorišna, filmska i TV glumica
(Valjevo, 26. 10. 1925 - Beograd, 01. 05. 1999)

1999. - U NATO agresiji granatiran putnički autobus "Niš ekspresa" u selu Lužane kod Podujeva (60 mrtvih i 13 povređenih)

2003. - Umrla Ranka Kuić, filolog i književnik, akademik
(Sarajevo, 15. 06. 1925 - Beograd, 01. 05. 2003)

2006. - Umro Ismet Rebronja, književnik
(Goduša, 26. 06. 1942 - Novi Pazar, 01.05. 2006)

2009. - Umro Dragomir Gale Janković, književnik, novinar i urednik Prvog programa Radio Beograda (Beograd, 24. 09.1955 - Beograd, 01. 05. 2009)

2009. - Umro Momir Aksentijević, književnik i novinar "Turističkih novina" (Vučitrn, 27. 02. 1934 - Beograd, 01. 05. 2009)

2009. - Umro Vladimir Beograd, muzički urednik RTB-a
(Beograd, 16. 06. 1931 - 01. 05. 2009)

2010. - Umro Žan-Luj Dima, francuski dizajner, kreator "birkin" tašne
(Pariz, 02. 02. 1938 - Pariz, 01. 05. 2010)

2010. - Umrla Helen Vagner, američka filmska glumica
(Lubok, 03. 09. 1918 - Maunt Kisko, 01. 05. 2010)

[Bisernica]

11. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/05/220pxSalvador_Dali_NYWTS-1.jpg


Na današnji dan rođeni španski slikar Salvador Dali 1904. godine i srpski glumac Zoran Radmilović 1933. godine u Zaječaru. Rođeni prvi sijamski blizanci 1811. godine.


Godine 1904. rođen je španski slikar Salvador Dali u Figerasu. Ekscentrik visokog stila, jedan je od najvećih slikara 20. veka i umetnik koji je uzdrmao temelje slikarstva. Slikao je iracionalan i fantastičan svet snova i halucinacija. Tridesetih godina je naslikao dela koja su izazvala šok: "Veliki masturbator", "Goruća žirafa" i "Predosećaj građanskog rata". Radio je kao kostimograf i scenograf u filmovima španskog režisera Luisa Bunjuela Andalužanski pas (1929) i Zlatno doba (1931), kao i uspele inscenacije i kostime za balet. Napisao je autobiografsko delo Tajni život Salvadora Dalija. Umro je 1989. godine.

Srpski glumac Zoran Radmilović rođen je 1933. godine u Zaječaru. Neprevaziđeni majstor improvizacije, oduševljavao je pozorišnu publiku, često stvarajući utisak da je sam - čitavo pozorište. Glumačku karijeru započeo je kao student 1960. u Beogradskom dramskom pozorištu, a 1964. je prešao u Atelje 212. Omiljen za života, upamćen je po nizu briljantnih uloga poput Kralja Ibija, Radovana III, Trigorina u Galebu, Laze Kostića u Santa Maria dela Salute. Igrao je u brojnim filmovima i TV serijama. Umro je u Beogradu 1985. godine.

482 - Rođen Justinijan I Veliki, romejski (vizantijski) car
(Niš, 11.5.482 - Konstantinopolj, 14.11.565)

1811 - Rođeni prvi sijamski blizanci

1888 - Rođen Irving Izrael Berlin, američki kompozitor
(Mogiljov, 11.5.1888 - Njujork, 22.9.1989)

1896 - Rođen Josip Slavenski (Štolcer), kompozitor, profesor Muzičke akademije u Beogradu
(Čakovec, 11.5.1896 - Beograd, 30.11.1955)

1897 - Otkriven spomenik Josifu Pančiću u Beogradu, rad vajara Đorđa Jovanovića

1901 - Rođen Viktor Starčić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Ruščuk, 11.5.1901 - Beograd, 2.6.1980)

1909 - Rođen Janoš Herceg, književnik i prevodilac
(Sombor, 11.5.1909 - Sombor, 29.1.1995)

1930 - Rođen Dejan Despić, kompozitor i muzički teoretičar, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, akademik
(Beograd, 11.5.1930)

1933 - Rođen dr Milan Kurepa, fizičar, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, akademik
(Bačka Palanka, 11.5.1933 - Beograd, 16.10.2000)

1946 - Rođen Zoran Simjanović, kompozitor, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 11.5.1946)

1949 - Rođen Vojislav-Voja Brajović, pozorišni, filmski i TV glumac, ministar kulture Srbije
(Beograd, 11.5.1949)

1953 - Rođen Đorđe Balašević, muzičar i reditelj, ambasador dobre volje UNICEF -a
(Novi Sad, 11.5.1953)

1959 - Rođen Milivoje Mlađenović, dr književnosti, upravnik Narodnog pozorišta u Somboru i Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu
(Kojčinovac, 11.5.2009)

1988 - Umro Kim Filbi (Harold Adrijan), engleski špijun
(Ambala, 1.1.1912 - Moskva, 11.5.1988)

1992 - Umro Jovan Milićević, pozorišni glumac
(Sarajevo, 9.4.1925 - Kruševac, 11.5.1992)

1992 - Ministri inostranih poslova zemalja Evropske zajednice odlučili su da povuku iz Beograda ambasadore i da zatraže suspenziju članstva Savezne Republike Jugoslavije u Organizaciji za evropsku bezbednost i saradnju.

1998 - Umro Džin Fauler, američki filmski reditelj
(Denver, 27.5.1917 - Los Anđeles, 11.5.1998)

2000 - Umro Dušan Perković, producent, scenarista i glumac
(Strumica, 25.11.1926 - Beograd, 11.5.2000)

2001. - Umro Daglas Adams, britanski književnik
(Kembridž, 11.3.1952 - Santa Barbara, 11.5.2001)

2006 - Umro Zoran Gluščević, književnik i književni kritičar, urednik "Književnih novina"
(Užička Požega, 23.5.1926 - Beograd, 11.5.2006)

2006 - Umro Flojd Paterson, američki bokser, svetski i olimpijski šampion u srednjoj kategoriji
(Vako, 4.1.1935 - Nju Palc, 11.5.2006)

2007 - Umro Slobodan Kića Stanković, novinar i urednik emisije "Veselo veče" Radio Beograda
(Beograd, 9.1.1929 - Beograd, 11.5.2007)

2007 - Umro Branislav-Bane Đuričić, književnik i novinar - humorista, jedan od osnivača radio-emisija "Porodica Jovanović" i "Veselo veče" Radio Beograda
(Beograd, 1925 - Beograd, 11.5.2007)

2010 - Umrla Jelica Mišović, profesor Tehnološko-metalurškog fakulteta u Beogradu
(1924 - Beograd, 11.5.2010)

[Bisernica]

12. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/05/Slavica_Film-1.jpg


Na današnji dan osnovano prvo englesko naselje u Severnoj Americi. Prikazana "Slavica", prvi posleratni film.


1607 - Osnovana prva engleska naseobina u Severnoj Americi. Prvo englesko naselje, Džemstaun, osnovano je u današnjoj Virdžiniji 1607. Prva veća grupa engelskih iseljnika -puritanci, došla je u Novu Englesku 1620. godine i osnovala Plimaut. Do kraja 18. veka osnovano je još 13 kolonija a broj stanovnika "novog kontineta" porastao je na oko 2,5 miliona.

1947 - Prikazan prvi posleratni domaći igrani film Slavica. Sadržaj - Marin i grupa zadrugara skrivaju novosagrađeni ribarski brod od italijanskog okupatora. Njih hapse ali ih partizani spasavaju i oni učestvuju u nizu akcija. Slavica gine u jednoj bici na moru, a njihov brod, jedan od začetaka jugoslovenske ratne mornarice, dobija njeno ime. Scenario: Vjekoslav Afrić, Muzika: Silvio Bombardeli. Snimatelj: Žorž Skrigin. Scenografija: Jozo Janda. Montaža: Maja Ribar (Lazarov). Glavna uloga: Irena Kolesar. Zemlja porekla: Jugoslavija, Srbija.

1364 - Poveljom poljskog vladara Kazimira Velikog osnovan Krakovski univerzitet

1671 - Upokojio se Sveti Vasilije Ostroški (Stojan Jovanović), mitropolit Zahumski i Istočno-hercegovački
(Mrkonjić, 11.1.1610 - Ostrog, 12.5.1671)

1820 - Rođena Florens Najtingejl, engleska bolničarka, reformator sanitetske službe i osnivač prve škole za medicinske sestre - datum njenog rođenja obeležava se kao Svetski dan medicinskih sestara
(Firenca, 12.5.1820 - London, 13.8.1910)

1828 - Rođen Dante Gabriel Roseti, engleski slikar i književnik
(London, 12.5.1828 - Birčangton, 9.4.1882)

1842 - Rođen Žil Masne, francuski kompozitor
(Montan, 12.5.1842 - Pariz, 13.8.1912)

1845 - Rođen Ilija Ognjanović Abukazem, književnik
(Novi Sad, 12.5.1845 - Budimpešta, 21.8.1900)

1845 - Umro August Vilhelm Šlegel, nemački estetičar, književni kritičar i istoričar (Hanover, 5.9.1767 - Bon, 12.5.1845)

1879 - Rođen Milan Marjanović, književnik
(Kastav, 12.5.1879 - Zagreb, 21.12.1955)

1884 - Umro Bedžih Smetana, češki kompozitor
(Litomisl, 2.3.1824 - Prag, 12.5.1884)

1907 - Rođena Ketrin Hepbern, američka filmska glumica, dobitnicaOskara (Hartford, 12.5.1907 - Old Sejbruk, 29.6.2003)

1910 - Rođen Karlo Bulić, filmski i TV glumac
(Trst, 12.5.1910 - Beograd, 19.10.1986)

1946 - Rođen Radoš Glišić, novinar i urednik Radio Beograda
(Valjevo, 12.5.1946)

1963 - Osnovana Škola za dizajn u Beogradu

1970 - Umrla Neli Saks, nemačka književnica, nobelovac
(Berlin, 10.12.1891 - Stokholm, 12.5.1970)

1981 - Umro Vladimir Popović, pozorišni, filmski i TV glumac, direktor Crnogorskog narodnog pozorišta (Dragova Luka, 17.8.1935 - Podgorica, 12.5.1981)

1992 - Skupština srpskog naroda u BiH donela odluku o formiranju Vojske Republike Srpske i osnivanju Novinske agencije SRNA.

1996 - Umro Vojislav J. Đurić, istoričar umetnosti, akademik
(Velika Pisanica, 6.2.1925 - Beograd, 12.5.1996)

1999 - Umro Dragutin Đorđević, prota, akademik
(Leskovac, 30.1.1907 - Leskovac, 12.5.1999)

2001 - Umro Aleksej Tupoljev, ruski konstruktor aviona
(Moskva, 20.5.1925 - Moskva, 12.5.2001)

2001 - Umro Valdir-Didi Pereira, brazilski fudbaler
(Kampos, 8.10.1929 - Rio de Žaneiro, 12.5.2001)

2008 - Umrla Irena Sendler (Križanovska), Poljakinja koja je iz Varšavskog geta u Drugom svetskom ratu spasila 25.000 jevrejske dece (Otvock, 1910 - 12.5.2008)

2008 - Umro Robert Raušenberg, američki slikar
(Port Artur, 22.10.1925 - Kaptiva ajlend, 12.5.2008)

2009 - Umro Rože Planšon, francuski pozorišni reditelj
(Sen-Šamon, 12.9.1931 - Pariz, 12.5.2009)

2009 - Umro Mladen Srbinović, slikar, akademik, potpredsednik SANU
(Sušica, Gostivar, 29.11.1925 - Beograd, 12.5.2009)

[Bisernica]

13. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/05/Josif_Marinkovic-1.gif


Na današnji dan rođena je Marija Terezija, austrijska carica i češka i mađarska kraljica. Umro kompozitor Josif Marinković, autor više od 150 kompozicija, među kojima su "Liturgija", "Opelo" i "Potočara".


Na današnji dan 1717. godine u Beču je rođena austrijska carica, češka i mađarska kraljica Marija Terezija. Tokom svoje vladavine od 1740. do smrti 1780. sprovodila je reforme u duhu prosvećenog apsolutizma, ali i germanizaciju i nasilno pokatoličavanje. Srbima u Potisko-pomoriškoj granici ukinula je privilegije, čime je podstakla njihove seobe u Rusiju od 1751. do 1753. (koje je literarno opisao Crnjanski u Seobama).

Godine 1931. umro je Josif Marinković, kompozitor, horovođa i akademik. U učiteljskoj školi u Somboru, gde je učio muziku, Marinković je učinio prve kompozitorske pokušaje. Završio je školu za orgulje u Pragu. Bio je horovođa Beogradskog pevačkog društva "Obilić" od 1889. do 1900. godine i nastavnik muzike u srednjim školama u Beogradu od 1881-1924 godine. Marinkovićevo delo sadrži preko 150 kompozicija, pretežno vokalnih. Od horskih kompozicija izdvajaju se "Kola". Njegov doprinos crkvenoj muzici predstavljaju "Liturgija", "Pomen" i "Opelo". U zbirci horova sa klavirskom pratnjom ističu se "Zadovoljna reka", "U lancima", "Jadna majka", kompozicija "Na veliki petak 1868" i "Potočara".

1840. - Rođen Alfons Dode, francuski književnik
(Nim, 13. 05. 1840 - Pariz, 15. 12. 1897)

1851. - Rođen Laza K. Lazarević, književnik i lekar
(Šabac, 13. 05. 1851 - Beograd, 10. 01. 1891)

1862. - Rođen Janko Veselinović, književnik
(Crnobarski Salaš, 13. 05. 1862 - Glogovac, 26. 06. 1905)

1866. - Puštene u saobraćaj prve poštanske marke u Srbiji

1881. - Rođen Dimitrije Tucović, političar i publicista, ideolog socijalističkog pokreta u Srbiji
(Gostilje, 13. 05. 1881 - Vrapčevo brdo kod Lazarevca, 20. 11. 1914)

1882. - Rođen Žorž Brak, francuski slikar
(Aržantej, 13. 05. 1882 - Pariz, 31. 08. 1963)

1887. - Osnovana Provizorna opservatorija Velike škole u Beogradu

1899. - Osnovano "Prvo srpsko društvo za igru loptom" u Beogradu

1909. - Rođen Branislav Bukurov, geograf, akademik
(Ostojićevo, 13. 05. 1909 - Novi Sad, 21. 04. 1986)

1911. - Rođen Kosta Nađ, general, španski borac, narodni heroj
(Petrovaradin, 13. 05. 1911 - Beograd, 18. 11. 1986)

1930. - Umro Fridjof Nansen, norveški polarni istraživač, političar i diplomata, nobelovac
(Froen, 10. 10. 1861 - Oslo, 13. 05. 1930)

1939. - Rođen Harvi Kajtel, američki filmski glumac
(Njujork, 13. 05. 1939)

1941. - Andrija Artuković, ministar unutrašnjih poslova ustaške vlade Ante Pavelića, potpisao "Ravnateljstvo za javni red i sigurnost" o istrebljenju Srba, Jevreja i Roma u NDH

1944. - U Drvaru Doneta odluka o osnivanju Odeljenja za zaštitu naroda - OZNA

1945. - Rođen Rajko Petrov Nogo, književnik
(Borija, 13. 05. 1945)

1948. - Umro Milan Begović, književnik
(Vrlika, 19. 01. 1876 - Zagreb, 13. 05. 1948)

1950. - Rođen Stivi Vonder (Stiven Džadkins), američki rok - muzičar
(Sedžino, 13. 05. 1950)

1952. - Osnovana bolnica "Dr Dragiša Mišović" u Beogradu

1959. - Rođen Perica Vučinić, novinar "Borbe" i nedeljnika"Vreme", osnivač,vlasnik i glavni urednik nedeljnika "Reporter"
(Žiča, 13. 05. 1959 - Beograd, 27. 04. 2005)

1961. - Umro Gari Kuper (Frenk Džejms Kuper), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(Helena, 07. 05. 1901 - Holivud, 13. 05. 1961)

1992. - Umrla Smiljana Mandukić, balerina, koreograf i pedagog
(Beč, 1908 - Beograd, 13. 05. 1992)

2000. - Umro Boško Perošević, političar i državnik, predsednik Izvršnog veća Vojvodine (Odžaci, 17. 11. 1956 - Novi Sad, 13. 05. 2000)

2002. - Umro Valerij Lobanovski, ukrajinski fudbalski trener
(Kijev, 06. 01. 1939 - Kijev, 13. 05. 2002)

2003. - Umro Nikola Masniković, grafičar i dizajner
(Kovačica, 19. 11. 1936 - Beograd, 13. 05. 2003)

2005. - Umro Milovan Kvrgić, generalni direktor Privredne banke Beograd
(1941 - Beograd, 13. 05. 2005)

[Bisernica]

25. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/05/tito-1.jpg


Na današnji dan 1892. godine rođen je Josip Broz Tito. Godine 1897. preminuo Emilijan Josimović, prvi srpski urbanista i akademik.


Doživotni predsednik SFRJ Josip Broz Tito rođen je, na današnji dan, 1892. godine. Upravljao je Jugoslavijom 35 godina. Tačan datum njegovog rođenja nije poznat, ali je rođendanom smatran 25. maj 1892. godine, što je proslavljano u skladu s jakim kultom ličnosti koji je sistematski građen tokom njegove vladavine. Kao austrougarski kaplar, učestvovao je u Prvom svetskom ratu - između ostalog i u borbama protiv srpske vojske. Ranjen je i zarobljen u Rusiji 1915, posle čega je pobegao iz zarobljeništva i učestvovao u Oktobarskoj revoluciji. U Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca se vratio krajem oktobra 1920, kada je postao član Komunističke partije, a 1937. njen generalni sekretar, voljom Staljina, posle smenjivanja i streljanja Milana Gorkića. Radio je 1936. i 1937. godine u Kominterni u Moskvi, u vreme kad je likvidiran znatan broj jugoslovenskih komunističkih prvaka. Kao vođa KPJ predvodio je u Drugom svetskom ratu Partizanski pokret (Narodnooslobodilačka vojska). Iz rata je izašao kao legendarni vođa. Tito je umro 1980. godine.

Na današnji dan 1897. godine, preminuo je Emilijan Josimović, prvi srpski urbanista, akademik. Josimović je završio tehničke i matematičke škole i poznatu Politehniku Univerziteta u Beču. U Beograd se vratio 1845. godine. Bio je profesor Liceja, profesor i rektor Velike škole, predavao na Artiljerijskoj školi i bio recenzent projekta trase prve železničke pruge u Srbiji, koju je sačinio Francuz Kis. Autor je prvog Statuta Beogradskog pevačkog društva i jedan od učesnika uređenja enterijera Narodnog pozorišta u Beogradu. Bio je redovni član Društva srpske slovesnosti, a od 1886. godine počasni član Srpske kraljevske akademije. Osnivač je i prvi predsednik tehničke družine, danas Društvo inženjera i tehničara. Njegovo najpoznatije delo je Objašnjenje predloga za regulisanje onog dela Beograda što leži u Šancu, objavljeno 1867. godine.

1681 - Umro Pedro Kalderon de la Barka, španski književnik
(Madrid, 17.1.1600 - Madrid, 25.5.1681)

1786 - Umro Stjepan Zanović, grof, književnik i pustolov
(Budva 28.2.1751 - Amsterdam, 25.5.1786)

1803 - Rođen Ralf Valdo Emerson, američki književnik
(Boston, 25.5.1803 - Konkord, 27.4.1882)

1826 - Rođen Danilo I, crnogorski knjaz
(Njeguši 25.5.1826 - Kotor, 1.8.1860)

1847 - U Beogradu otvoreno Prvo srpsko kupalište i plivalište

1856 - Rođen Luj Feliks Fransoa Franše d' Epere, francuski maršal i vojskovođa, počasni vojvoda srpske vojske, akademik (Oran, 25.5.1856 - Albi, 8.7.1942)

1873 - Umro Konstantin Danil, slikar
(Lugoš, 1798 - Veliki Bečkerek, 25.5.1873)

1882 - Rođen Dragutin Gavrilović, major
(Čačak, 25.5.1882 - Beograd, 19.7.1945)

1922 - Rođen Enriko Berlinguer, italijanski političar, generalni sekretar KP Italije (Sasari, 25.5.1922 - Padova, 11.6.1984)

1922 - Osnovana prva pulmološka škola u Srbiji

1927 - Rođen Robert Ladlam, američki književnik
(Njujork, 25.5.1927 - Njujork, 12.3.2001)

1929 - Na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu izvedena premijera Nušićeve komedije Gospođa ministarka u režiji Vitomira Bogića

1929 - rođena Beverli Sils, američka operska pevačica
(Bruklin, 25.5.1929 - Njujork, 2.7.2007)

1937 - Rođena Vera Jeftimijades, arhitekta, mačevalka, predsednik Mačevalačkog kluba Crvena zvezda (Beograd, 25.5.1937)

1939 - Rođen dr Tibor Varadi, pravnik, ekspert za međunarodno pravo, profesor Univerziteta u Novom Sadu, ministar pravde SRJ, akademik (Zrenjanin, 25.5.1939)

1940 - Engleski profesor Aleksandar Fleming otkrio penicilin

1944 - Izvršen desant na Drvar pod šifrovanim nazivom "Konjički skok"

1949 - U Zemunu puštena u rad prva fabrika penicilina u Jugoslaviji

1950 - Rođena Slavica Smiljanić, producent Kulturno-umetničkog programa TV Beograd (Beograd, 25.5.1950 - Beograd, 21.4.2007)

1953 - Rođen Stanko Crnobrnja, TV reditelj (Beograd, 25.5.1953)

1962 - Umrla Zora Petrović, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Dobrica, 17.5.1894 - Beograd, 25.5.1962)

1963 - Osnovana Organizacija afričkog jedinstva (OAC)

1988 - Skupština Srbije donela Zakon o zabrani pušenja u javnim i radnim prostorijama

1993 - Rezolucijom 827 Saveta bezbednosti OUN osnovan Međunarodni krivični tribunal za bivšu Jugoslaviju u Hagu

1996 - Umro Zoran Markuš, likovni kritičar
(Zemun, 19.1.1925 - Beograd, 25.5.1996)

1998 - Umro Dejan Ćorković, TV režiser
(Glina, 1930 - Beograd, 25.5.1998)

2001 - Umro Alberto Diaz Gutierez (Korda), kubanski fotograf, autor fotografije Če Gevare (Havana, 14.9.1928 - Pariz, 25.5.2001)

2002 - Umro Zoran Ratković, pozorišni glumac i reditelj
(Beograd, 8.9.1937 - Beograd, 25.5.2002)

2002 - Umro Zoran Janković, vaterpolista, reprezentativac Jugoslavije, privrednik (Zenica, 8.1.1940 - Beograd, 25.5.2002)

2004 - Umro dr Nemanja Vurdelja, neuropsihijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Novom Sadu (Ličko Petrovo Selo, 6.6.1906 - Novi Sad, 25.5.2004).

2010 - Erih Koš, književnik i prevodilac, akademik (Sarajevo, 15.4.1913 - Beograd, 25.5.2010)

2010 - Sifivo Ntšebe, južnoafrički operski pevač, "crni Pavaroti", trebalo je da nastupi na otvaranju Svetskog prvenstva u fudbalu 2010. (- Port Elizabet, 25.5.2010)

2010 - Dobrila Šokica, glumica, prvakinja Drame Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Kragujevac, 24.9.1934 - Novi Sad, 25.5.2010

[Bisernica]

26. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/05/220pxVascodagama2-1.jpg


Na današnji dan 1997. godine umro reditelj, glumac i pedagog Bratislav Bata Miladinović. Gvajana i Gruzija obeležavaju nacionalni praznik. Godine 1851. u Londonu počeo prvi međunarodni šahovski turnir modernog doba.

Godine 1997. umro reditelj, glumac i pedagog Bratislav Bata Miladinović. Miladinović je karijeru započeo kao operetski pevač na sceni Hrvatskog narodnog kazališta u Zagrebu. Godine 1941., osnovao je sa Borom Hanuskom Dečje pozorište na Kolarcu, a godinu dana kasnije Omladinsku scenu u Manježu, danas Jugoslovensko dramsko pozorište. Miladinović je 1949. godine osnovao Dečju dramu i Hor Radio Beograda. Generacije glumaca stekle su svoja prva znanja od Bate, koji je čitav svoj život posvetio radu sa mladima. Pomenimo Nedu Arnerić, Ružicu Sokić, Renatu Ulmanski, Stojana Dečermića, Milutina Butkovića, Svetislava Goncića i druge. Miladinović je i osnivač prve privatne glumačke akademije na našim prostorima.

1460. - Rođen Vasko da Gama, portugalski moreplovac, otkrio morski put do Indije
(Sines, 26. 05. 1460 - Kočin, 24. 12. 1524)

1623. - Rođen Vilijem Peti, britanski ekonomist, osnivač moderne političke ekonomije
(Romsi, 26. 05. 1623 - London, 16. 12. 1687)

1822. - Rođen Edmon Luj Antoan de Gonkur, francuski književnik
(Nansi, 26. 05. 1822 - Šamprosej, 16. 07. 1896)

1851. - U Londonu počeo prvi međunarodni šahovski turnir modernog doba

1855. - Umro Stevan Petrović - Knićanin, vojvoda
(Knić, 27. 02. 1807 - Beograd, 26. 05. 1855)

1882. - Nemački bakteriolog, nobelovac Robert Koh otkrio bacil tuberkuloze

1882. - Rođen Robert Rudolf Šmit, nemački arheolog
(Keln, 26. 05. 1882 - Untervesen, 14. 03. 1950)

1907. - Rođen Džon Vejn (Marion Majkl Morison), američki filmski glumac, reditelj i producent, dobitnik "Oskar"-a
(Vinterset, 26. 05. 1907 - Los Anđeles, 11. 06. 1979)

1908. - Rođen Milan Đoković, književnik, prevodilac i pozorišni reditelj
(Beograd, 26. 05. 1908 - Beograd, 05. 12. 1993)

1946. - Rođen Miroslav Maksimović, književnik, urednik "BIGZ"-a
(Njegoševo, 26. 05. 1946)

1955. - Državno - partijska delegacija SSSR-a, na čelu sa Nikitom Hruščovom posetila Jugoslaviju, prvi put posle kampanje Informbiroa - razgovori završeni potpisivanjem "Beogradske deklaracije"

1964. - Rođen Leni (Leonard Albert) Kravic, američki muzičar
(Njujork, 26. 05. 1964)

1972. - U Moskvi potpisan sporazum SAD i SSSR o razoružanju "SALT-1"

1976. - Umro Martin Hajdeger, nemački filozof
(Meskirh, 26. 09. 1889 - Meskirh, 26. 05. 1976)

1978. - Umrla Tamara Karsavina, ruska balerina i plesni pedagog
(Petrograd, 09. 03. 1885 - London, 26. 05. 1978)

1985. - Umro Nikola Jančić, operski pevač
(Srpska Crnja, 15. 02. 1913 - Beograd, 26. 05. 1985)

1987. - Umro Aleksa Čelebonović, slikar
(Lozana, 29. 12. 1917 - Beograd, 26. 05. 1987)

1997. - Umro Josip Kopinič, obaveštajac, španski borac
(Radovič, 18. 02. 1911 - Ljubljana, 26. 05. 1997)

1999. - Umro Eduard Sađil, saksofonista, član Džez - orkestra RTB-a
(Beograd, 21. 05. 1928 - Beograd, 26. 05. 1999)

2002. - Umro Žarko Bilbija, profesor Univerziteta u Beogradu, jedan od osnivača Srpskog kongresa ujedinjenja
(Bosansko Grahovo, 19. 09. 1927 - Majami, 26. 05. 2002)

2005. - Umro dr Mile Stanković, književnik, novinar i urednik Radio Beograda
(Šabac, 22. 06. 1911 - Beograd, 26. 05. 2005)

2007. - Umro Toma Mihajlović, novinar i foto - reporter listova "Arena" i "Novosti"
(Paraćin, 21. 08. 1935 - Beograd, 26. 05. 2007)

2008. - Umro Sidni Polak, američki filmski reditelj, glumac i producent, dobitnik "Oskar"-a
(Lafajet, 01. 07. 1934 - Los Anđeles, 26. 05. 2008)

[Bisernica]

27. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/05/ALEKSASANTIC1-1.jpg


Na današnji dan 1868. godine u Mostaru rođen pesnik Aleksa Šantić. Indijski državnik Džavaharlal Nehru umro 1964. godine. Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograda osnovan 1960. godine.


Na današnji dan 1868. godine rođen Aleksa Šantić, književnik. Šantić je pripadao krugu književnika okupljenih oko lista "Zora", koji je pokrenuo sa Jovanom Dučićem i Svetozarom Ćorovićem. U Mostaru je osnovao srpsko pevačko društvo "Gusle". Kao istaknuti borac protiv austrougarskih vlasti, više puta je bio hapšen u toku Prvog svetskog rata. Šantić je u početku pisao pod uticajem pesnika Branka Radičevića, Zmaja i Vojislava Ilića, ali je potom izgradio vlastiti pesnički izraz čije su karakteristike elegični motivi i rodoljubive teme. Autor je antologijskih pesama: Ostajte ovdje, Emina, Veče na školju, Hasanaginica, U magli, Anđelija i prevoda Lirskog intermeca Hajnriha Hajnea. Šantićeva poezija je puna snažnih emocija i ljubavne tuge. Ona pokazuje pesnikove snažne emocije, elegičnog tona i melodičnog izraza. U nekim od svojih najpotresnijih pesama Šantić peva o patnji onih koji zauvek napuštaju domovinu i odlaze u tuđi svet (Ostajte ovdje, Hljeb), dok u drugim pesmama naglašava patnju kao važan istorijski moment (Mi znamo sudbu).

Džavaharlal Nehru indijski državnik i političar, umro je 27. maja 1964. godine. Posle Gandija, bio je najznačaniji borac za oslobođenje Indije od kolonijalizma. Školovao se u Engelskoj, na Univerzitet u Kembridžu gde je studirao prirodne i pravne nauke. Nakon povratka u Indiju, upoznao je Gandija i aktivno sudelovao u oslobodilačkom pokretu. Nije delio Gandijevo uvernje u pasivan otpor, već je smatrao da treba primenjivati sve raspoložive mere. Britanske vlasti zatvarale su ga devet puta, a u zatvoru je proveo ukupno 13 godina. Kada su Britanci 1946. otpočeli pripreme za povlačenje iz Indije, pozvan je da oformi prelaznu vladu koja će organizovati prelazak iz britanske kolonije u nezavisnu zemlju. Kada su vršena poslednja povlačenja Britanaca, izabran je za predsednika vlade i ministra spoljnih poslova. Kada je Indija 1950. postala republika, ostao je mestu predsednika vlade sve do svoje smrti. U spoljnoj politici nastojao je da očuva neutralnost u hladnom ratu. U skladu sa tom političkom opcijom, sa Titim i Naserom je osnovao Pokret nesvrstanih.

1564. - Umro Žak Kalvin, francuski verski reformator, osnivač protestantske crkve
(Nojon, 10. 07. 1509 - Ženeva, 27. 05. 1564)

1703. - Osnovan Sankt Petersburg

1840. - Umro Nikolo Paganini, italijanski kompozitor i violinist
(Đenova, 27. 10. 1782 - Nica, 27. 05. 1840)

1844. - Uspostavljen javni telegrafski saobraćaj u svetu, otkucana prva depeša Morzeovom Azbukom

1862. - Švedski hemičar Alfred Nobel prijavio pronalazak eksploziva

1878. - Rođena Isidora (Izadora) Dankan, američka plesačica, začetnica modernog baleta
(San Francisko, 27. 05. 1878 - Nica, 14. 09. 1927)

1909. - Rođen Svetozar Radojčić, istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Sremski Karlovci, 27. 05. 1909 - Beograd, 20. 10. 1978)

1911. - Rođen Vinsent Prajs, američki pozorišni i filmski glumac, legenda horor žanra
(Sent Luis, 27. 05. 1911 - Los Anđeles, 25. 10. 1993)

1917. - Rođen Džin Fauler, američki filmski reditelj
(Denver, 27. 05. 1917 - Los Anđeles, 11. 05. 1998)

1923. - Rođen Henri Kisindžer (Heinz Alfred Kissinger), američki političar, diplomata i državnik, nobelovac
(Firt, 27. 05. 1923)

1936. - Rođena Senija - Senka Veletanlić, pevačica zabavne i džez muzike i filmska glumica
(Zagreb, 27. 05. 1936)

1937. - Pušten u saobraćaj most "Golden Gejt" u San Francisku

1941. - U jednoj od najvećih pomorskih bitaka u Drugom svetskom ratu, u vodama između Islanda i Grenlanda britanski razarači potopili brod "Bizmark", ponos nemačke ratne mornarice

1948. - U Beogradu osnovano Pozorište lutaka Srbije

1960. - Osnovan Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograda

1964. - Umro Džavaharlal Nehru, indijski državnik i političar, prvi predsednik nezavisne Indije
(Alahabad, 14. 11. 1889 - Nju Delhi, 27. 05. 1964)

1968. - Umro Todor Manojlović, književnik, književni kritičar i prevodilac
(Zrenjanin, 17. 02. 1883 - Zrenjanin, 27. 05. 1968)

1992. - Masakr u Sarajevu, u ulici Vase Miskina - u eksploziji 4 granate 16 osoba poginulo, a
više od 100 ranjeno

1997. - U Parizu potpisan Sporazum NATO - Rusija o novom partnerstvu za bezbednost u
Evropi

2004. - Umro Umberto Anjeli, italijanski automobilski magnat, predsednik kompanije FIAT i fudbalskog kluba "Juventus"
(Lozana, 01. 11. 1934 - Torino, 27. 05. 2004)

2005. - Umro Dragoslav Andrić, književnik, dramaturg, prevodilac, leksikograf i publicista
(Čačak, 10. 10. 1923 - Beograd, 27. 05. 2005)

2008. - Umro Slobodan Boban Todorović, muzičar, gitarista grupe "Siluete"
( 1944 - 27. 05. 2008)

2010. - Umro Zvonko Tarle, novinar i književnik, dopisnik "Borbe" iz Splita i Rijeke, osnivač Radija 021 u Novom Sadu, multietničkog radija Kontakt u Banjaluci i Kontakt plus u Kosovskoj Mitrovici, direktor Hrvatskog kulturnog centra u Banjaluci
(Drniš, 1951 - Beograd, 27. 05. 2010)

[Bisernica]

28. maj


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Rusija i Turska na današnji dan 1812. potpisale Bukureštanski mir. Matematičar, astronom i geofizičar Milutin Milanković rođen 28. maja 1879. Emir Kusturica dobio drugu "Zlatnu palmu" na festivalu u Kanu 1995. godine.


Na današnji dan 1812. godine carska Rusija i Osmansko carstvo potpisali su ugovor o miru u Bukureštu - Bukureštanski mir, kojim je okončan šestogodišnji rat. Rusija je dobila Besarabiju i neke oblasti na Kavkazu, a Turska je zadržala Vlašku i Moldaviju. Ugovor je bio nepovoljan za Srbiju, koja je učestvovala u ratu na strani Rusije. Srbija je morala da vrati gradove Turcima, kojima je dato pravo da u njima drže vojsku. Turska se obavezala da amnestira učesnike Prvog srpskog ustanka i da Srbima povlastice koje uživaju njeni podanici. Osmanlije su iskoristile zauzetost Rusije u ratu sa francuskim carem Napoleonom Prvim, pa su 1813. slomili ustanak i uništili Karađorđevu Srbiju.

Matematičar, astronom i geofizičar Milutin Milanković rođen je u Dalju, 28. maja 1879. godine. Milanković je studirao građevinsku tehniku u Beču, gde je i doktorirao. Predavao je mehaniku, nebesku mehaniku i teorijsku fiziku na Beogradskom univerzitetu. Bio je član mnogih naših i stranih naučnih institucija, među kojima i član i potpredsednikc Srpske akademije nauka i umetnosti. Milankovićevo delo obuhvata preko 70 naučnih radova, monografija, udžbenika i popularnih spisa. Njegovi najvažniji radovi su u oblasti svemirske fizike, geofizike i nebeske mehanike. Dao je nova objašnjenja rasporeda sunčevih radijacija na površini planeta, kao i toka klimatskih promena u geološkoj prošlosti Zemlje. U znak priznanja velikom naučniku, Milankovićevim imenom nazvan je jedan krater na Mesecu, jedan na Marsu i jedno nebesko telo. Primenjujući složene matematičke proračune astronomskih zbivanja, Milanković je veoma uspešno radio na ujednačavanju dva hrišćanska kalendara, Julijanskog i Gregorijanskog. Njegova rešenja usvojena su na Kongresu pravoslavnih crkava u Carigradu, 1923, ali na žalost, do primene ovog kalendara nije došlo.

1522. - Turci zauzeli utvrđeni grad Knin i proglasili ga sedištem Krčkog i Ličkog sandžakata

1779. - Rođen Tomas Mor, irski književnik (Dablin, 28. 05. 1779 - Viltšajr, 25. 02. 1852)

1805. - Umro Luiđi Bokerini, italijanski kompozitor i violončelista (Luka, 19. 02. 1743 - Madrid, 28. 05. 1805)

1812. - Zaključen Bukureštanski mir između Rusije i Turske

1815. - Valjevo oslobođeno od Turaka u Drugom srpskom ustanku

1834. - Srpski jezik uveden kao službeni jezik u prepisci sa turskim vlastima

1871. - Ugušena Pariska komuna

1888. - Rođen Džim Torp, američki atletičar, svetski i olimpijski rekorder (Belmont, 28. 05. 1888 - 28. 03. 1953)

1908. - Rođen Jan Fleming, britanski književnik (London, 28. 05. 1908 - Kanterberi, 12. 08. 1964)

1910. - Umro Robert Koh, nemački bakteriolog, otkrio bacil tuberkuloze (Klaustal, 11. 12. 1843 - Baden Baden, 28. 05. 1910)

1912. - Rođen Patrik Vajt, australijski književnik, nobelovac (London, 28. 05. 1912 - Sidnej, 30. 09. 1990)

1925. - Rođen Bulent Edževit, turski književnik, novinar i političar, premijer Turske (Konstantinopolj, 28. 05. 1925 - Ankara, 05. 11. 2006)

1930. - Rođen Hari Štajner, novinar lista "Vreme", direktor "Medija centra" u Beogradu (Beograd, 28. 05. 1930)

1932. - Rođen Aleksandar Gavrić, filmski glumac (Beograd, 28. 05. 1932 - Inđija, 06. 12. 1972)

1934. - Rođen Miloje - Mića Orlović, novinar i urednik RTB-a (Valjevo, 28. 05. 1934)

1934. - U Kalenderu, kanadska država Ontario, rođene "Dionove petorke", prve petorke u svetu koje su preživele

1937. - Umro Alfred Adler, austrijski psihijatar, jedan od osnivača psihoanalize (Beč, 17. 02. 1870 - Aberdin, 28. 05. 1937)

1938. - Na Beogradskom sajmištu počela prva međunarodna vazduhoplovna izložba

1944. - Umro Tihomir Đorđević, etnolog i istoričar, akademik (Knjaževac, 19. 02. 1868 - Beograd, 28. 05. 1944)

1945. - Rođen Vojin Mališa Draškoci, kompozitor i kontrabasista, muzički urednik TV
Beograd, profesor Muzičke škole "Mokranjac" (Beograd, 28. 05. 1945 - Beograd, 14. 02. 2000)

1961. - Voz "Orijent-ekspres" prestao da saobraća na liniji Pariz - Istanbul

1968. - Rođena Kajli Minog, australijska glumica i pevačica (Melburn, 28. 05. 1968)

1976. - Puštena u saobraćaj pruga Beograd - Bar

1987. - Umro Kosta Petković, geolog, akademik (Solun, 13. 03. 1903 - Beograd, 28. 05. 1987)

1992. - Objavljen prvi broj lista "Vojska", glasila Vojske Jugoslavije

1994. - Umro Momčilo Mitić, akademski slikar (Niš, 1943 - Niš, 28. 05. 1994)

1995. - Film režisera Emira Kusturice "Podzemlje - bila jednom jedna zemlja" dobio "Zlatnu palmu" na 48. filmskom festivalu u Kanu

2002. - "Rimskom deklaracijom" Rusija postala član Saveta NATO

2004. - Umro Ivica Šerfezi, pop - pevač (Zagreb, 01. 12. 1935 - Zagreb, 28. 05. 2004)

2006. - Umro Miloš Gvozdenović, akademski slikar (Kastrat, 13. 03. 1926 - Beograd, 28. 05. 2006)

2007. - Umro Jerg Imendorf, nemački slikar (Blekede, 1945 - Diseldorf, 28. 05. 2007)

2010. - Umro Gari Kolman, američki glumac (Zion, 08. 02. 1968 - Provo, 28. 05. 2010)

2011. - Umro Časlav Pantelinac, filmski i televizijski snimatelj (Futog, 28. 05.1927 - Beograd, 28. 05. 2011)

[Bisernica]

29. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/05/Vladislav_PetkoviC487_Dis-1.jpg


Smrt književnika Vladislava Petkovića - Disa i rođenje književnika i publiciste Svetozara Ćorovića obeležili današnji dan kroz istoriju.

Godine 1917. umro je književnik Vladislav Petković - Dis. Nepriznat, žučno osuđivan i gotovo sasvim odbačen u svom vremenu, Dis je pesnik kome je budućnost svesrdno otvorila vrata slave. Svojom lirikom tamnih, negatorskih, zagrobnih i sanjarskih tonova, ispunjen bolom i porazom, on je opevao "tamnicu života". Antologijskim se smatraju njegove pesme: "Možda spava", "Sa zaklopljenim očima", "Utopljene duše", "Jutarnja idila", "Plave misli"... Dis je po prirodi bio boem. Sa Pandurovićem je uređivao "Književnu nedelju", bio ratni izveštač pri srpskoj Vrhovnoj komandi u Prvom balkanskom ratu, prešao Albaniju i kao izbeglica boravio u Francuskoj. U povratku, brod na kome se nalazio, torpedovala je nemačka podmornica i veliki pesnik našao je svoje poslednje utočište u Jonskom moru, kod Krfa.

1453. - Turskim osvajanjem Konstantinopolja (Carigrada), palo Vizantijsko carstvo

1829. - Umro Hemfri Dejvi, engleski hemičar
(Pinzens, 17. 12. 1778 - Ženeva, 29. 05. 1829)

1837. - Uspostavljeni diplomatski odnosi između Velike Britanije i Kneževine Srbije

1875. - Rođen Svetozar Ćorović, književnik i publicista
(Mostar, 29. 05. 1875 - Mostar, 17. 04. 1919)

1882. - Rođen Svetomir Đukić, divizijski general, osnivač Srpskog olimpijskog kluba
(Ražana, 29. 05. 1882 - Duisburg, 19. 10. 1960)

1903. - Rođen Bob Houp (Lesli Tauns), američki pozorišni, filmski i TV glumac - komičar, dobitnik "Oskar"-a
(Elthem, 29. 05. 1903 - Toluka Lejk, 27. 07. 2003)

1907. - Rođen Nikola Graovac, slikar
(Vrebac, 29. 05. 1907 - Topola, 15. 01. 2000)

1910. - Umro Milij Aleksejevič Balakirjev, ruski kompozitor, pijanista i dirigent
(Nižnji Novgorod, 02. 01. 1837 - Petrograd, 29. 05. 1910)

1917. - Rođen Džon Ficdžerald Kenedi, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Bruklin, 29. 05. 1917 - Dalas, 23. 11. 1963)

1923. - Predstava "Sumnjivo lice" Branislava Nušića prvi put izvedena na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1927. - Osnovano preduzeće "Aeroput", prva naša avio - kompanija - preteča "JAT"-a

1935. - Rođen Boro Drašković, pozorišni, filmski i TV reditelj i scenarista, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Sarajevo, 29. 05. 1935)

1953. - Alpinisti Tensing Norgej i Edmond Hilari osvojili najviši vrh na svetu Mont Everest

1953. - Rođen Aleksandar Abdulov, ruski filmski i TV glumac
(Tobolsk, 29. 05. 1953 - Moskva, 03. 01. 2008)

1958. - Umro Huan Ramon Himenes, španski književnik, nobelovac
(Moger, 24. 12. 1881 - San Huan, 29. 05. 1958)

1973. - Objavljena prva LP ploča srpskog roka, "YU grupa", istoimenog beogradskog sastava

1979. - Umrla Meri Pikford (Gledis Smit), američka filmska glumica, zvezda nemog filma, dobitnica "Oskar"-a
(Toronto, 08. 04. 1893 - Santa Monika, 29. 05. 1979)

1985. - Neredi navijača na utakmici Liverpul - Juventus, stadion "Hejsel", Brisel

1991. - Crvena zvezda je pobedom nad Olimpikom iz Marselja ostvarila najveći uspeh u istoriji jugoslovenskog i srpskog klupskog fudbala
(Bari, 29.05.1991.)

1994. - Umro Erih Honeker, nemački političar i državnik, predsednik Nemačke Demokratske Republike
(Nojen Kirhen, 25. 08. 1912 - Santjago, 29. 05. 1994)

2010. - Umro Denis Li Hoper, američki filmski glumac i reditelj
(Dodž Siti, 17. 05. 1936 - Venis Bič, 29. 05. 2010)

2010. - Umro Slobodan Perić, pilot 127. lovačke avijacijske

[Bisernica]

30. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/06/187847-1.jpg


Na današnji dan umro poznati francuski filozof, istoričar i pesnik Volter. U Veneciji na današnji dan štampan prvi srpski ćirilični bukvar.


Na današnji dan 1778. godine umro je Fransoa Mari Arue Volter, francuski filozof, istoričar i književnik. Volter je jedan od najznačajnijih predstavnika epohe prosvećenosti i najslobodoumnijih duhova Evrope 18. veka. Veliki protivnik crkvenog mračnjaštva i klerikalizma, ali ne i ateist, Volter je bio saradnik "Enciklopedije", koja je okupljala najveće umove Francuske tog doba. Prosvetitelj u najpotpunijem smislu te reči, izvanredno obrazovan i svestran kao pisac i filozof, ostavio je za sobom dela koja spadaju u sam vrh francuske i svetske književnosti: filozofske romane "Zadig" i "Kandid", epopeje "Anrijada" i "Devica Orleanska", tragedije: "Edip", "Cezar", "Tankred", kao i filozofska dela "Filozofska pisma" i "Filozofski rečnik".

1431 - Spaljena na lomači Jovanka Orleanka, francuska nacionalna junakinja (Domremi, 1412 - Ruan, 30. 05. 1431)

1597 - U Veneciji štampan prvi srpski ćirilični bukvar, ovaj datum obeležava se kao Dan
Zavoda za izdavanje udžbenika

1640 - Umro Peter Paul Rubens, flamanski slikar (Siegen, 28. 07. 1577 - Antverpen, 30. 05. 1640)

1814 - Rođen Mihail Aleksandrovič Bakunjin, ruski revolucionar, ideolog anarhizma (Prjamuhin, 30. 05. 1814 - Bern, 01. 07. 1876)

1876 - Rođen Vladimir Nazor, književnik (Postire, 30. 05. 1876 - Zagreb, 19. 07. 1949)

1909 - Rođen Beni Gudman (Bendžamin Dejvid Gudman), američki džez - muzičar (Čikago, 30. 05. 1909 - Njujork, 14. 06. 1986)

1912 - Rođen Miodrag Kolarić (Arsen Lozanin), istoričar umetnosti, kustos i upravnik
Narodnog muzeja u Beogradu i književnik (Beograd, 30. 05. 1912 - Beograd, 01. 11. 2001)

1913 - Londonskim mirom okončan Prvi balkanski rat

1918 - Umro Georgije Valentinovič Plehanov, ruski filozof i revolucionar
(Gudalovka, 11. 12. 1856 - Pitkejarva, 30. 05. 1918)

192. - Rođen Dragoljub Milosavljević - Gula, pozorišni, filmski i TV glumac
(Petrovac na Mlavi, 30. 05. 1923 - Beograd, 26. 03. 2005)

1923 - Svepravoslavni kongres u Carigradu usvojio kalendar naučnika Milutina Milankovića

1926 - Ustanovljena tradicionalna konjička trka "Memorijal Vladislava Ribnikara"

1930 - Rođen Živorad Kovačević, politikolog, publicista, gradonačelnik grada Beograda, diplomata, predsednik Evropskog pokreta u Srbiji i Spoljnopolitičkog saveta
Ministarstva inostranih poslova Srbije (Jagodina, 30. 05. 1930 - Beograd, 23. 03. 2011)

1945 - Rođen Pero Zubac, književnik, scenarista i urednik RTS-a (Nevesinje, 30. 05. 1945)

1946 - Rođen Dragan Džajić, fudbaler, reprezentativac Jugoslavije, direktor FK "Crvena
zvezda", direktor fudbalske reprezentacije Srbije
(Ub, 30. 05. 1946)

1947 - Osnovan Vojvođanski muzej u Novom Sadu

1951 - Rođen Zdravko Čolić, pevač (Sarajevo, 30. 05. 1951)

1954 - Rođen Siniša Kovačević, književnik i scenarista, profesor i dekan Akademije umetnosti "Braća Karić" (Šuljam, 30. 05. 1954)

1960. - Umro Boris Leonidovič Pasternak, ruski književnik i prevodilac, nobelovac
(Moskva, 10. 02. 1890 - Moskva, 30. 05. 1960)

1842 - Osnovano Društvo srpske slovesnosti, preteča Srpske kraljevske akademije, odnosno
Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU)

1990 - Umro Zoran Gavrilović, književnik i književni kritičar, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Beograd, 21. 12. 1926 - Beograd, 30. 05. 1990)

1992 - Rezolucijom 757 Saveta bezbednosti UN uvedene sankcije SRJ

1994 - Umro Pavle Savić, fizičar i hemičar, akademik (Solun, 10. 01. 1909 - Beograd, 30. 05. 1994)

1995 - Umro Jovan Hadži - Kostić, novinar, humorista i urednik "Večernjih novosti"
(Skoplje, 13. 05. 1933 - Beograd, 30. 05. 1995)

2000 - Umro Nikola Burzan, novinar i urednik "Borbe" (Podgorica, 09. 12. 1935 - Beograd, 30. 05. 2000)

2001 - Umro Rajko Tomović, profesor Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, akademik
(Baja, 01. 11. 1919 - Beograd, 30. 05. 2001)

2002 - Umro Berislav Kosier, književnik (Beograd, 31. 03. 1930 - Beograd, 30. 05. 2002)

2006 - Umro Šoheji Imamura, japanski reditelj (Tokio,15. 09. 1926 - Tokio, 30.05. 2006)

2006 - Umro Boštjan Hladnik, slovenački režiser i scenarista
(Kranj, 30. 01. 1929 - Ljubljana, 30. 05. 2006)

2007 - Umro Žan - Klod Brijali, francuski glumac i reditelj, direktor pozorišta "Le Buf " (Omal, 30. 03. 1933 - Pariz, 30. 05. 2007)

2009 - Umro Miodrag - Mile Nedeljković, novinar, etnolog, književnik i publicista
(Krćevac, 1941- Beograd, 30. 05. 2009)

2009 - Umrla Milvina Din, poslednja preživela putnica broda "Titanik" (1912 - Sautempton, 30. 05. 2009)

[Bisernica]

31. maj


http://razbibriga.net/imported/2012/06/haydn2-1.jpg


Jozef Hajdn, austrijski kompozitor, umro na današnji dan 1809. godine. Iste godine odigrala se jedna od presudnih bitaka Prvog srpskog ustanka, na Čegru. Prva fudbalska utakmica u Beogradu odigrana je u Donjem gradu, kraj Kule Nebojša, 1896. godine.


Austrijski kompozitor Franc Jozef Hajdn umro je u Beču na današnji dan 1809. godine. Bio je predstavnik "bečkih klasičara". Hajdn je tri decenije bio kapelmajstor na dvoru mađarskih grofova Esterhazi. Inspiraciju je nalazio u austrijskom, francuskom, nemačkom i ruskom folkloru. Napisao je više od sto simfonija, komponovao je gudačke kvartete, klavirske sonate, crkvenu muziku, a prema njegovom "Carskom kvartetu" nastala je himna Austrije.

Istog dana, iste godine u Srbiji se odigrala jedna od presudnih bitaka Prvog srpskog ustanka, Bitka na Čegru. U bici se junaštvom istakao resavski vojvoda Stevan Sinđelić. Ne mogavši da pobedi brojno jače turske snage koje su oslabile srpske položaje i prodrle u šanac, Sinđelić je pucao iz kubure u podzemni magacin baruta. U strašnoj eksploziji nastradali su svi srpski vojnici i veliki broj Turaka. Da bi zastrašio Srbe, Turci su, u znak osvete i opomene od lobanja palih srpskih ustanika sagradili Ćele-kulu na ulazu u Niš. U zidove Ćele-kule uzidane su 952 lobanje. Taj spomenik i danas stoji kao simbol borbe Srba za nezavisnost.

1594 - Umro Jakopo Robusti Tintoreto, italijanski slikar (Venecija, 29.9.1518 - Venecija, 3.5.1594)

1819 - Rođen Volt Vitman, američki književnik (Vesthils, 31.5.1819 - Kemden, 26.3.1892)

1854 - Umro Vatroslav Lisinski, kompozitor (Zagreb, 8.7.1819 - Zagreb, 31.5.1854)

1887 - Rođen Sen-Džon Pers, francuski književnik, nobelovac (Sen Leže, 31.5.1887 - Preskil d Žijen, 20.9.1975)

1891 - Počela izgradnja Transsibirske železnice, završena 18.10.1916. godine

1899 - Rođen Leonid Maksimovič Leonov, ruski književnik (Moskva, 31.5.1899 - Moskva, 8.8.1994)

1914 - Rođen Akira Ifukube, japanski kompozitor (Kuširo, 31.5.1914 - Tokio, 8.2.2006)

1929 - Rođen Ljubivoje-Ljuba Tadić, pozorišni, filmski i TV glumac (Uroševac, 31.5.1929 - Beograd, 28.10.2005)

1930 - Rođen Klint Istvud, američki filmski glumac, producent i režiser, dobitnik Oskara (San Francisko, 31.5.1930)

1934 - Rođena Rada Đuričin, pozorišna, filmska i TV glumica (Vršac, 31.5.1934)

1945 - Rođen Rajner Verner Fazbinder, nemački filmski reditelj (Bad Verishof, 31.5.1945 - Minhen, 10.6.1982)

1948 - Rođen Radomir Vučić, koreograf, prvak i direktor Baleta Narodnog pozorišta u
Beogradu, direktor Baleta Pozorišta na Terazijama (Bačko Gradište, 31.5.1948 - Beograd, 31.12.2009)

1949 - Osnovano Pedagoško društvo FNRJ

1962 - Pogubljen Adolf Ajhman, nemački oficir, ratni zločinac (Solingen, 19.3.1906 - Ramaleh, 31.5.1962)

1965 - Rođena Bruk Šilds, američka filmska glumica (Njujork, 31.5.1965)

1968 - Rođen Aleksandar Madžar, pijanista (Beograd, 31.5.1968)

1984 - Rođen Milorad Čavić, plivač, evropski šampion (Anhejm, 31.5.1984)

1990 - Umro Dragan Laković, pozorišni, filmski i TV glumac (Skoplje, 28.3.1929 - Beograd, 31.5.1990)

1996 - Umro Vasilij Tarasjev, protojerej, starešina Ruske crkve u Beogradu (Beograd, 2.2.1932 - Beograd, 31.5.1996)

1999 - Umro Radomir Lukić, pravnik, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, akademik
(Miloševac, 13.9.1914 - Beograd, 31.5.1999)

1999 - U NATO agresiji granatiran gerontološki centar i sanatorijum u Surdulici i bombardovan Novi Pazar

2003 - Umro Dušan Mitević, novinar, direktor RTB-a (Pljevlja, 3.2.1938 - Beograd, 31.5.2003)

2004 - Umro Branislav Subotić Sube, akademski slikar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Beograd, 1926 - Beograd, 31.5.2004)

2005 - Umro Milan Todorović, novinar Radio Beograda, glavni i odgovorni urednik časopisa "PTT glasnik" (Kruševac, 1949 - Beograd, 31.5.2005)

2008 - Umro prof.dr Slobodan Dožić, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, upravnik Instituta za patologiju(Beograd, 31.5.2008)

2008 - Umro ing. Dragoslav Slankamenac, odbojkaš i trener "Partizana" (1942 - 31.5.2008)

2010 - Umro Jordan Ivanović, sportski novinar Radio Beograda
(Donja Ražana, 21. 09. 1947 - Beograd, 31. 05. 2010)

2010 - Umrla Luiz Buržoa, američka slikarka i vajarka
(Pariz, 25. 12. 1911 - Njujork, 31. 05. 2010)

[Bisernica]

1. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/marilyn_monroe_13013-1.jpg


Na današnji dan 1926. godine rođena američka filmska glumica Merlin Monro. Godine 1948. preminuo srpski političar i pisac Jaša Prodanović.


Američka filmska glumica Merilin Monro (Norma Džin Mortenson) rođena 1926. godine. Merilin Monro je bila jedan od najvećih erotskih simbola u istoriji filma. Od nje je holivudska filmska industrija stvorila mit, uprkos mišljenju kritičara da je bila skromnih glumačkih mogućnosti. Njeni najpoznatiji filmovi su: Džungla na asfaltu, Nijagara, Majmunska posla, Autobuska stanica, Muškarci vole plavuše, Reka bez povratka, Sedam godina vernosti, Neki to vole vruće... Teret mega zvezde, ljubavne afere s vodećim američkim političarima, kao i česte psihičke krize, prouzrokovale su njenu preranu smrt, 1962. godine.

Na današnji dan 1948. godine preminuo je srpski političar i pisac Jaša Prodanović, član Srpske akademije nauka i umetnosti. U Kraljevini Srbiji bio je ministar prosvete i ministar privrede, a posle Drugog svetskog rata potpredsednik vlade FNRJ. Kao ministar privrede izborio je 1910. u skupštini usvajanje Zakona o radnjama, kojim su stvorene radničke i druge komore i uvedeno zaštitno radno zakonodavstvo. S Ljubom Stojanovićem osnovao je 1921. Republikansku stranku, koju je predvodio do smrti 1948. Uređivao je više časopisa (Narodna misao, Odjek, Glasnik profesorskog društva), priredio dve antologije narodnih pesama i pripovedaka i celokupna dela Jovana Jovanovića Zmaja, Jove Ilića, Svetislava Vulovića i Laze Lazarevića. Ostala dela: Ustavni razvitak i ustavne borbe u Srbiji, Vuk Karadžić i Miloš Obrenović, Istorija političkih stranaka i struja u Srbiji, Naši i strani, Naša narodna književnost.

1198 - Vizantijski car Aleksije III izdao povelju o izgradnji manastira Hilandar

1796 - Rođen Nikola Karno, francuski fizičar
(Pariz, 1.6.1796 - Pariz, 24.8.1832)

1804 - Rođen Mihail Ivanovič Glinka, ruski kompozitor
(Novospaski, 1.6.1804 - Berlin, 15.2.1857)

1839 - Abdicirao knez Miloš Obrenović (1815 - 1839)

1880 - Instalirana prva javna govornica u svetu, u zgradi "Jejl banke" u Nju Hevnu, SAD

1916 - Završena Jitlandska bitka, najveća pomorska bitka u Prvom svetskom ratu

1936 - Rođen Bekim Fehmiu, pozorišni, filmski i TV glumac
(Sarajevo, 1.6.1936)

1941 - Rođen Dragoljub Ojdanić, general-pukovnik, načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije (Ravni, 1.6.1941)

1948 - Umro Jaša Prodanović, političar, državnik, književnik i književni kritičar, urednik "Srpskog književnog glasnika", ministar prosvete i narodne privrede, potpredsednik Vlade FNRJ, akademik (Čačak, 23.4.1867 - Beograd, 1.6.1948)

1954 - Umro Martin Andersen Nekse, danski književnik
(Kopenhagen, 26.6.1869 - Drezden, 1.6.1954)

1955 - Počelo emitovanje emisije "Dobro jutro, deco" na programu Radio Beograda

1955 - Rođen Dušan Savić, fudbaler, reprezentativac
(Ub, 1.6.1955)

1960 - U Vršcu osnovano preduzeće "Hemofarm"

1973 - Rođena Hajdi Klum, nemačka menekenka, glumica i TV voditeljka
(Bergiš Gladbah, 1.6.1973)

1974 - Rođena Alanis Moriset, kanadska pevačica (Otava, 1.6.1974)

1978 - Rođen Aleksandar Šapić, vaterpolista, reprezentativac
(Beograd, 1.6.1978)

1980 - Počela sa radom američka televizijska stanica Cable News Network (CNN)

1982 - Rođena Žisten Enan Arden, belgijska teniserka, svetska šampionka
(Lijež, 1.6.1982)

1996 - Promotivna vožnja voza "Romantika" na liniji Topčider - Ljubičevo - Beograd

1999 - Poginuo Ljubiša Veličković, pilot, general-pukovnik, pomoćnik načelnika Štaba vrhovne komande za RV i PVO VJ (Crljenac, 1.3.1946 - Banat, 1.6.1999)

2000 - Ubijen Goran Žugić, savetnik za nacionalnu bezbednost predsednika Crne Gore (Tuzla, 5.1963 - Podgorica, 1.6.2000)

2000 - Umro Entoni Tito (Ernest Puente), portorikanski muzičar
(Njujork, 20.4.1923 - Njujork, 1.6.2000)

2007 - Umro Dušan I. Marković, novinar, sekretar RTB-a, samostalni savetnik za društveno- ekonomske odnose RTB-a (Čortanovci, 5.8.1925 - Beograd, 1.6.2007)

2008 - Umrla prof. dr Smiljka Vasić, psiholingvista, pokretač psiholingvistike u Srbiji, saradnik Instituta za eksperimentalnu fonetiku i patologiju govora u Beogradu (1919 - Beograd, 1.6.2008)

2008 - Umro Iv Sen Loran, modni kreator, vlasnik kuće visoke mode, nosilac Ordena Legije časti (Oran, 1.8.1936 - Pariz, 1.6.2008)

2008 - Umro Josef Tomi Lapid (Tomislav Lampel), izraelski ministar pravde, novinar i pisac (Novi Sad, 27.12.1931 - Tel Aviv, 1.6.2008)

2008 - Umrla Dušanka Damjanović Pavešić, novinar, dopisnik "Politike" iz Rijeke i Ljubljane (Novi Sad, 18.3.1940 - Novi Sad, 1.6.2008)

2009 - Pad aviona "Er Frans" u Atlantik, na liniji 447 Rio de Ženeiro - Pariz, tom prilikom je poginulo 216 putnika i 12 članova posade

2009 - Umro Dmitar Šegrt, mašinski inženjer, političar i privrednik, direktor "Toze Marković" iz Kikinde, potpredsednik Unije poslodavaca Srbije (Bosansko Grahovo, 1953 - Novi Sad, 1.6.2009)

2010 - Umro Andrej Voznesenjski, ruski pesnik, akademik
(Moskva, 12.5.1933 - Moskva, 1.6.2010)

2010 - Umro dr Josip Baras, profesor Tehnološko-metalurškog fakulteta u Beogradu (Split, 21.3.1933 - 1.6.2010)

[Bisernica]

2. jun


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan 1955. Josip Broz Tito i Nikita Hruščov potpisali Beogradsku deklaraciju kojom su normalizovani odnosi Jugoslavije i SSSR, narušeni rezolucijom Informbiroa. Godine 1969. preminuo košarkaš Radivoje Korać Žućko.


Godine 1955. Jugoslovenski i sovjetski lideri, Josip Broz Tito i Nikita Hruščov, potpisali su Beogradsku deklaraciju kojom su normalizovani odnosi Jugoslavije i SSSR, narušeni rezolucijom Informbiroa iz 1948.

Na današnji dan 1969. godine preminuo je košarkaš Radivoje Korać Žućko. Kao šesnaestogodišnjak pojavio se na igralištu OKK Beograda. Niko tada nije ni slutio da je na beogradskom asfaltu rođen košarkaški genije. Za samo godinu dana preskočio je sve uzraste i od juniora postao senior. Briljantan talenat, prvi put je dres sa državnim grbom obukao 1958. godine. U petnaestogodišnjoj karijeri odigrao je stotine utakmica, postigao na hiljade koševa, ali ga je tragična smrt sprečila da predvodi generaciju koja je, 1970. godine u Ljubljani, osvojila prvu titulu svetskog prvaka. Dve godine posle njegove smrti, u čast ovog velikana košarke, promovisan je "Kup Radivoja Koraća", najmasovnije evropsko košarkaško takmičenje. Danas to ime nosi Nacionalno prvenstvo Srbije u košarci.

1202 - Prvi put se pominje ime grada Peć

1740 - Rođen Markiz de Sad, francuski književnik
(Pariz, 2.6.1740 - Šaranton, 212.1814)

1790 - Otvorena prva knjižara u Novom Sadu, vlasnika Emanuela Jankovića

1840 - Rođen Tomas Hardi, engleski književnik
(Aper Bekhampton, 2.6.1840 - Dorčester, 11.1.1928)

1845 - Rođen Toša Jovanović, pozorišni glumac i reditelj
(Veliki Bečkerek, 2.6.1845 - Beograd, 17.2.1893)

1857 - Rođen ser Edvard Elgar, engleski kompozitor
(Broudhit, 2.6.1857 - Vorčester, 23.2.1943)

1857 - Rođen Karl Gjelerup, danski književnik, nobelovac
(Roholt, 2.6.1857 - Kloče, 11.10.1919)

1877 - Rođen Herman Hese, švajcarski književnik, nobelovac
(Kalv, 2.6.1877 - Montanjol, 9.8.1962)

1882 - Umro Đuzepe Garibaldi, italijanski revolucionar
(Nica, 4.7.1807 - Kaprera, 2.6.1882)

1886 - Umro Aleksandar Nikolajevič Ostrovski, ruski književnik
(Moskva, 31.3.1823 - Ščelikovo, 2.6.1886)

1886 - Karl Benc izveo prvu javnu probnu vožnju "motorne kočije" u okolini Manhajma

1892 - Naučnik Nikola Tesla posetio Beograd

1904 - Rođen Džoni Vajsmiler, američki filmski glumac
(Vindbar, 2.6.1904 - Akapulko, 21.1.1984)

1919 - Mihailo Pupin, počasni generalni konzul u Americi i Kanadi, posetio Beograd posle Versajske mirovne konferencije

1929 - Rođen Marko Todorović, filmski i TV glumac
(Prnjavor, 2.6.1929 - Beograd, 29.8.2000)

1941 - Rođen Čarli Vots, engleski bubnjar, član grupe "The Rolling Strone"
(London, 2.6.1941)

1946 - Italijani su se na referendumu izjasnili za republiku i time odbacili monarhiju Savojske dinastije.

1950 - Rođen Branimir Đokić, harmonikaš, umetnički rukovodilac Narodnog orkestra RTB-a (Šabac, 2.6.1950)

1953 - Krunisana britanska kraljica Elizabeta II (Aleksandra Meri Vindzor)

1954 - Rođen Vladislav Bajac, književnik, prevodilac, izdavač i novinar, direktor "Geopoetike"
(Beograd, 2.6.1954)

1964 - Umro Strahinja Petrović, pozorišni glumac
(Beograd, 25.5.1892 - Beograd, 2.6.1964)

1975 - Umro Eisaku Sato, japanski političar i državnik, nobelovac
(Čošu, 27.3.1901 - Tokio, 2.6.1975)

1980 - Umro Viktor Starčić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Ruščuk, 11.5.1901 - Beograd, 2.6.1980)

1981 - Rođen Nikolaj Davidenko, ruski teniser
(Severnodonjeck, 2.6.1981)

1987 - Umro Andres Segovija, španski gitarista
(Linares, 21.2.1893 - Madrid, 2.6.1987)

1990 - Umro Reks Harison, američki filmski glumac
(Hajton, 5.3.1908 - Njujork, 2.6.1990)

2006 - Umro Vins Velnik, američki muzičar, klavijaturista grupe "The Grateful Dead"
(Feniks, 21.2.1951 - Forestvil, 2.6.2006)

2008 - Umro Bo Didli (Elas Bejts), američki bluz muzičar
(Mek Komb, 30.12.1928 - Arčer, 2.6.2008)

2008 - Umro Mel Ferer, američki filmski i TV glumac i reditelj
(Elberon, 25.8.1917 - Santa Barbara, 2.6.2008)

2009 - Umro Dejvid Edings, američki pisac epske fantastike
(Spokejn, 7.7.1931 - Karson Siti, 2.6.2009)

2011. - Umrla Paulina Bec Edi, američka teniserka, vimbldonska šampionka
(Dejton, 06. 08. 1919 - Merilend, 02. 06. 2011)

2011. - Umrla Džozefina Hart, britanska književnica
(Malingar, 01. 03. 1942 - London, 02. 06. 2011)

[Bisernica]

3. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/imagesqtbnANd9GcRgV0C1GiKQvr4W53ieE2WgDc-1.jpg


Prvi slovenski kongres počeo na današnji dan 1848. godine u Pragu. Francuski kompozitor Žorž Bize umro 3. juna 1875. Slavni italijanski reditelj Roberto Roselini umro u Rimu 1977. godine.


Na današnji dan 1848. godine u Pragu je počeo je Prvi slovenski kongres. Kongres je trajao do 12. juna, a na njemu je usvojen Manifesta evropskim narodima, u kome se kaže: "Sloveni zahtevaju samo slobodu za sebe, kao i za svakog drugog. Mi zahtevamo za sve Slovene bez izuzetka jednakost pred zakonom. Naša parola je sloboda, jednakost, bratstvo". Prvi slovenski forum, koji je okupio više od 300 predstavnika, održan je pod parolom "Ideja slovenske uzajamnosti živi u umovima i srcima Slovena". Povod okupljanja bila je potreba za suprotstavljanjem pangermanizmu i mađarizaciji Slovena. Zato je u Manifestu, sem podrške pravima Poljaka na stvaranje sopstvene države, sadržan i protest protiv sistematskog ponemčenja Slovena, naročito u Pruskoj i Saksoniji, a takođe i njihove mađarizacije u Mađarskoj. Izražena je nada da će uskoro uslediti kraj ugnjetavanju Slovena i u Otomanskoj imperiji.

Francuski kompozitor Žorž Bize preminuo je 3. juna 1875. godine. Potomak muzičke porodice, Bize je veoma rano pokazao izvanredne muzičke sposobnosti. Studirao je na Pariskom konzervatoriju i bio učenik Šarla Gunoa. Autor je opere "Karmen", remek dela francuskog muzičkog realizma. Jedan je od najoriginalnijih i najsugestivnijih operskih kompozitora, čiji se stil odlikuje dramatskim oblikovanjem i tonskim slikanjem egzotičnih predela. Autor je opere "Lovci bisera", scenske muzike za "Arlezijanku" Alfonsa Dodea i "Simfonije u ce-duru".

Slavni italijanski filmski i televizijski reditelj i scenarista Roberto Roselini preminuo je u Rimu 3. juna 1977. godine. Jedan od tvoraca italijanskog neorealizma, Roselini je svoj prvi veliki film "Rim, otvoreni grad" snimio 1945. godine i postigao nezapamćeni uspeh. Svoju filmsku promociju u njemu je imala glumica Ana Manjani, a promovisan je i nov pravac u italijanskom filmu - neorealizam. Ovim umetničkim oblikom Roselini je pokrenuo novi talas filmova čak i u neprikosnovenom Holivudu. Sledio je film "Paisa", a zatim čitava serija ostvarenja, koja su potvrdila stvaralačke sposobnosti autora: "Ljubav", "Stromboli", "Evropa 51", "Spaljivanje Jovanke Orleanke", "Putovanje po Italiji", "Indija" i "General od Rovere", nagrađen venecijanskim "Zlatnim lavom". Poslednja njegova ostvarenja bila su "Italija godine prve" i "Mesija". Umro je samo nekoliko dana nakon što je predsedavao žiriju filmskog festivala u Kanu, 1977. godine. Njemu u spomen, od 1978. godine se u San Remu održava filmski festival, a njegovim imenom nazvana je i filmska nagrada za progres filmske umetnosti, koju je 1989. godine dobio Emir Kusturica.

1657. - Umro Vilijam Harvi, engleski lekar, fiziolog (Folkeston, 01. 04. 1578 - London, 03. 06. 1657)

1837. - Predati akreditivi Džordža Lojda Hodžesa, britankog konzula u Srbiji, čime zvanično počinje istorija srpsko-britanskih odnosa

1843. - Rođen Kliment Arkadjevič Timirjazev, ruski botaničar (Petrograd, 03. 06. 1843 - Moskva, 26. 04. 1920)

1851. - Otvoreno beogradsko strelište

1886. - Rođen Kosta Novaković, političar i publicista (Čačak, 03. 06. 1886 - SSSR, 1938)

1899. - Umro Johan Štraus - mlađi, austrijski kompozitor, violinista i dirigent (Beč, 25.10. 1825 - Beč, 03. 06. 1899)

1906. - Rođena Džozefina Beker, američka pevačica i igračica, ambasador UNICEF-a i borac protiv rasne diskriminacije (Sent Luis, 03. 06. 1906 - Pariz, 12. 04. 1975)

1922. - Rođen Batrić Jovanović, istoričar i publicista, narodni poslanik, urednik NIP "Borba", generalni direktor Uprave civilnog vazduhoplovstva SFRJ, ambasador Jugoslavije u
Unesku (Donja Morača, 03. 06. 1922 - 16. 02. 2011)

1924. - Umro Franc Kafka, češki književnik (Prag, 03. 07. 1883 - Kierling, 03. 06. 1924)

1925. - Rođen Toni Kertis (Bernard Švarc), američki filmski glumac (Njujork, 03. 06. 1925 - Henderson, 29. 09. 2010)

1926. - Rođen Alen Ginsberg, američki književnik (Njujork, 03. 06. 1926 - Njujork, 05. 04. 1997)

1927. - Rođen Buts Randolf, američki saksofonista (Kadiz, 03. 06. 1927 - Nešvil, 03. 07. 2007)

1942. - Pomorska bitka kod Midveja između američke i japanske flote u Drugom svetskom ratu

1955. - Rođen Vladimir Blaževski, filmski i TV reditelj (Skoplje, 03. 06. 1955)

1963. - Rođena Anica Dobra, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 03. 06. 1963)

1964. - Umro Franc Emil Silanpe, finski književnik, nobelovac (Hamenkir, 16. 09. 1888 - Helsinki, 03. 06. 1964)

1965. - Američki astronaut Edvard Vajt iz vasionskog broda "Džemini Četiri" išetao u slobodni vasionski prostor

1968. - Počele studentske demonstracije u Beogradu

1980. - Umro Vasja Pirc, šahovski velemajstor (Idrija, 19. 12. 1907 - Ljubljana, 03. 06. 1980)

1982. - Rođena Jelena Išinbajeva, ruska atletičaka, skakačica s motkom (Volgograd, 03. 06. 1982)

1986. - Rođen Rafael Nadal, španski teniser (Manakor, 03. 06. 1986)

1989. - Umro Ruholah Homeini, iranski verski vođa, ajatolah (Homeini, 17. 05. 1902 - Teheran, 03. 06. 1989)

1990. - Umro Robert Nojs, američki inženjer, pionir digitalne revolucije, tvorac mikročipa, osnivač kompanije "Intel", dao ime "Silikonskoj dolini" (Barlington, 12. 12. 1927 - Ostin, 03. 06. 1990)

1993. - Umro Dragoljub Trailović, novinar (Prahovo, 03. 05. 1925 - Beograd, 03. 06. 1993)

1995. - Umro Dušan Bulajić, pozorišni i filmski glumac (Čačak, 06. 03. 1932 - Beograd, 03. 06. 1995)

2000. - Umro Hristo Georgijevski, književnik, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Kumanovo, 24. 10. 1943 - Beograd, 03. 06. 2000)

2000. - Umro Andrej Frimerman, profesor i rektor Univerziteta "Braća Karić" u Beogradu (Beograd, 19. 04. 1932 - Beograd, 03. 06. 2000)

2001. - Umro Entoni Kvin, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Čihuahu, 21. 04. 1915 - Boston, 03. 06. 2001)

2006. - Skupština Crne Gore proglasila nezavisnost Republike Crne Gore

2009. - Umro Dejvid Karadin, američki filmski glumac (Holivud, 08. 12. 1936 - Bangkok, 03. 06. 2009)

2009. - Umrla Koko Tejlor (Kora Volton), američka bluz-pevačica (Memfis, 28. 09. 1928 - Čikago, 03. 06. 2009)

2010. - Umro Branislav Marković, akademski slikar ( 1948 - 03. 06. 2010)

2011. - Umro Jane Parđovski, sudija Višeg suda u Beogradu, gitarista grupe "Džakarta" (04. 06. 1961 - Beograd, 03. 06. 2011)

2011. - Umro Endrju Gold, američki pevač i tekstopisac (Burbenk, 02. 08. 1951 - Los Anđeles, 03. 06. 2011)

2011. - Umro dr Džek Kevorkjan, američki lekar, zagovornik eutanazije (Mičigen, 26. 05. 1928 - Detroit, 03. 06. 2011)

[Bisernica]

4. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/220pxPaja_JovanoviC487-1.jpg


Srpski slikar Paja Jovanović rođen na današnji dan 1859. godine. U dvorcu Trijanon kod Pariza 1920. godine sile Antante potpisale mirovni ugovor sa Mađarskom. Italijanski književnik Đakomo Kazanova umro 1798. godine.


Na današnji dan 1859. godine, u Vršcu je rođen čuveni srpski slikar akademik Paja Jovanović. Prve pojmove o slikarstvu stekao je kod vršačkog slikara Vodeckog. Godine 1878. upisao se na Umetničku akademiju u Beču. Bio je predstavnik akademskog realizma i prvi srpski slikar koji je stekao evropsku reputaciju. Najveći deo života proveo je u Beču, u kojem je i umro 1957. godine. Bio je izvanredan poznavalac slikarskog zanata i inspirisao se srpskom nacionalnom istorijom. Naslikao je velike ikonostase u Sabornoj crkvi u Novom Sadu i u crkvi u Dolovu i portretisao više vladara i crkvenih dostojanstvenika. Poznate su njegove folklorne i istorijske kompozicije: "Seoba Srba", "Proglašenje Dušanovog zakonika", "Takovski ustanak", "Mačevanje" i "Kićenje neveste".

U dvorcu Trijanon kod Pariza 4. juna 1920. godine sile Antante potpisale su mirovni ugovor sa poraženom Mađarskom, kojim su joj oduzete teritorije koje su se u Austro-Ugarskoj monarhiji, pre Prvog svetskog rata, nalazile u sastavu Ugarske. Čehoslovačkoj su pripale Slovačka i prikarpatska Ukrajina, Rumuniji Transilvanija (Erdelj) i istočni Banat a Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca - Slavonija, Srem, Hrvatska, Međumurje, Prekmurje, delovi Baranje, Banata i veći deo Bačke. Oko 3 miliona Mađara ostalo je van matične zemlje, najviše u Rumuniji, preko 2 miliona, a desetak miliona nemađara, dotadašnjih građana Ugarske, više se nije nalazilo pod mađarskom vlašću.

1798.- Umro Đakomo Kazanova, italijanski književnik, diplomata, avanturista i najveći svetski zavodnik (Venecija, 02. 04. 1725 - Duks, 04. 06. 1798)

1815.- U selu Bosut kod Sremske Mitrovice sreli se književnik i prosvetitelj Vuk Karadžić i slepi guslar Filip Višnjić

1831.- Rođen Milan Đ. Milićević, književnik i pedagog, akademik (Ripanj, 04. 06. 1831 - Beograd, 04. 11. 1908)

1844.- Počeo ustanak šleskih tkača

1878.- Potpisana konvencija o turskom ustupanju Kipra Engleskoj

1884.- Rođen Milutin Uskoković, književnik i diplomata (Užice, 04. 06. 1884 - Toplica, 28. 10. 1915)

1903.- Rođen Dragoljub Draža Pavlović, književni istoričar, kritičar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Jablanica, 04. 06. 1903 - Beograd, 11. 08. 1966)

1908.- Rođen Lujo Davičo, baletski igrač, pedagog i kompozitor (Beograd, 04. 06. 1908 - Nikšić, 06. 1943)

1929.- Rođen Karolos Papuljas, grčki političar, diplomata i državnik, predsednik Grčke (Janjina, 04. 06. 1929)

1938.- Rođen Slobodan Bukvić, novinar i urednik Televizije Beograd (Niš, 04. 06. 1938 - Beograd, 09. 01. 2010)

1939.- Umro Pavle Popović, istoričar književnosti i književni kritičar (Beograd, 16. 04. 1868 - Beograd, 04. 06. 1939)

1941.- Nezavisna država Hrvatska i Nemačka donele odluku o iseljavanju Srba i Slovenaca iz NDH

1944.- Američke i britanske jedinice zauzele Rim u Drugom svetskom ratu

1945.- Završena Londonska konferencija Savezničkih državnih komisija za ratne zločine

1945.- Osnovano Fiskulturno društvo "Železničar" u Beogradu, danas Sportsko društvo "Železničar"

1971.- Umro Đerđ Lukač, mađarski filozof, književnik i književni kritičar (Budimpešta, 13. 04. 1885 - Budimpešta, 04. 06. 1971)

1975.- Rođena Anđelina Džoli, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Los Anđeles, 04. 06. 1975)

1976.- Rođen Nenad Zimonjić, teniser, reprezentativac, najbolji dubl-igrač na svetu (Beograd, 04. 06. 1976)

1990.- Umrla Zdenka Zikova, operska pevačica (Prag, 06. 02. 1905 - Prag, 04. 06. 1990)

2004.- Umro Nino Manfredi, italijanski pozorišni i filmski glumac- komičar (Kastro di Volši, 22. 03. 1921 - Rim, 04. 06. 2004)

2005.- Umrla Milja Vujanović, novinar, glumica i astrolog (Beograd, 21. 08. 1946 - Beograd, 04. 06. 2005)

2011.- Umro Lorens Iglberger, američki političar i državnik, državni sekretar SAD, ambasador SAD u Jugoslavili
(Milvoki, 01. 08. 1930 - Šarlotsvil, 04. 06. 2011)

[Bisernica]

5. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/federikogarsijalorka-1.jpg


Na današnji dan 1723. rođen škotski ekonomista Adam Smit, a 1898. španski književnik Federiko Garsija Lorka. Skupština Srbije proglasila nezavisnost Republike Srbije 2006. godine.


Godine 1723. rođen je škotski ekonomista Adam Smit, najpoznatiji predstavnik engleske klasične političke ekonomije uz Dejvida Rikarda, čija se teorija o podeli rada u ekonomskoj literaturi smatra klasičnom. Nameravao je da izgradi jedinstven sistem koji bi obuhvatio sve ljudske delatnosti, ali je napisao samo dva rada - iz etike "Teoriju moralnih osećanja" i ekonomsko delo u pet knjiga "Istraživanje o prirodi i uzrocima bogatstva naroda". Naglašavao je da u etici vlada altruizam, a u ekonomiji egoizam. Detaljno je prikazao istoriju nastanka novca, analizirao vrednost i raspodelu najamnine, profita i rente, akumulaciju kapitala i razliku između proizvodnog i neproizvodnog rada. Prihvatio je i razvio teoriju radne vrednosti, ali je za razliku od Rikarda smatrao da vrednost robe određuje količina utrošenog odnosno potrebnog rada samo u pretkapitalističkoj privredi. Bio je izraziti pristalica ekonomskog liberalizma i protivnik merkantilizma, čemu je posvetio jednu od pet knjiga "Bogatstva naroda".

Na današnji dan 1898. rođen španski kšiževnik Federiko Garsija Lorka. Lorka je studirao književnost i prava, ali je pokazivao i veliko interesovanje za muziku, slikarstvo i pozorišnu umetnost. U Madridu je 1921. izveden njegov dramski prvenac "Leptirove čarolije" i objavljena "Knjiga pesama". Književni renome je stekao zbirkom "Pesme" i patriotskim komadom "Mariana Pinjeda". Sledećom knjigom pesama "Ciganski romansero" dao je sintezu španskih lirskih inspiracija. Sa pozorišnom grupom "Baraka" obišao je čitavu Španiju igrajući dela španskog klasičnog teatra. Istovremeno je pisao za pozorište. Vrhunac njegovog dramskog stvaranja predstavlja trilogija "Krvava svadba", "Jerma" i "Dom Bernarde Albe". "Andaluzijski slavuj", Lorka je skladno spojio modernizam sa španskom tradicijom. Svojim lirizmom izvršio je snažan uticaj na naše mlade pesnike. Avgusta 1936. godine, uhapsili su ga i streljali pripadnici Frankove civilne garde.

1783. - Francuski konstruktori braća Žozef i Žak Mongolfje prvi put podigli u nebo vazdušni balon

1826. - Umro Karl Marija fon Veber, nemački kompozitor
(Etin, 18. 11. 1786 - London, 05. 06. 1826)

1837. - Knez Miloš Obrenović doneo uredbu o unapređenju srpskog sela i zemljodelačkim poslovima

1883. - Rođen Džon Majnard Kejnz, engleski ekonomista
(Kembridž, 05. 06. 1883 - London, 21. 04. 1946)

1896. - U "Srpskim novinama", zvaničnom glasilu Kraljevine Srbije, objavljen tekst o kinematografu braće Limijer

1920. - Rođen dr Zoran Konstantinović‚ slavista, komparatista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, upravnik Instituta za uporednu književnost u Insbruku, akademik
(Beograd, 05. 06. 1920 - Beograd, 22 .05. 2007)

1927. - Rođen Dušan Jakšić, pozorišni, filmski i TV glumac i pevač, prvak Drame Narodnog
pozorišta u Beogradu
(Karlovac, 05. 06. 1927 - Beograd, 18. 12. 2009)

1933. - Rođen Velimir - Bata Živojinović, filmski i TV glumac
(Koraćica, 05. 06. 1933)

1941. - Eksploziju municije u Đurđevoj tvrđavi u Smederevu, u znak sećanja na ovaj događaj ustanovljen Dan nezaborava

1946. - Rođen Branko Baletić, filmski reditelj i scenarista
(Beograd, 05. 06. 1946)

1947. - Rođena Borka Pavićević, dramaturg, direktor Centra za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu.
(Kotor, 05. 06. 1947)

1951. - Rođen Aleksandar Fotez, TV reditelj
(Beograd, 05. 06. 1951 -05. 2009)

1967. - Počeo Izraelsko - arapski rat

1968. - U atentatu ubijen Robert Kenedi, američki senator
(Boston, 20. 11. 1925 - Los Anđeles, 05. 06. 1968)

1972. - U Stokholmu počela prva konferencija UN posvećena problemima zaštite čovekove okoline, u znak sećanja na ovaj skup ustanovljen Međunarodni dan zaštite čovekove okoline

1981.- Zvanično objavljen početak svetske epidemije virusom HIV-a

1991. - Umro Janko Đonović, književnik
(Crmnica, 06. 10. 1909 - Beograd, 05. 06. 1991)

1998. - Umro Ivan Jonaš, filmski i TV glumac
(Stara Pazova, 16. 09. 1922 - Beogard, 05. 06. 1998)

2001. - Umro Stevan Momčilović, novinar Radio Beograda i lista "Huper"
(Beograd, 06. 06. 1943 - Beograd, 05. 06. 2001)

2002. - Umro Di Di Ramon( Daglas Glen Kolvin), američki muzičar, basista grupe "Ramons"
(Fort Li, 18. 09.1952 - Los Anđeles, 05. 06. 2002)

2004. - Umro Ronald Regan, američki filmski glumac i političar, predsednik SAD
(Tampik, 06. 02. 1911 - Los Anđeles, 05. 06. 2004)

2006. - Skupština Srbije proglasila nezavisnost Republike Srbije

2009. - Umro dr Branislav Kovačević, profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću, predsednik Društva istoričara Crne Gore, član Predsedništva Jugoslovenskog olimpijskog komiteta, akademik
(1933 - Podgorica, 05. 06. 2009)

2010. - Umro Rodoljub Gerić, novinar - ekonomski komentator, urednik "Politike", glavni i odgovorni urednik "Glasa javnosti"
(Beograd, 1951 - Beograd, 05. 06. 2010)

[Bisernica]

6. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/250pxKiprensky_Pushkin-1.jpg


Ruski pisac Aleksandar Sergejevič Puškin rođen na današnji dan 1799. godine. Prva filmska projekcija u Beogradu održana 1896. Iskrcavanje savezničkih trupa u Normandiji u Drugom svetskom - operacija "Overlord", počela 1944. godine.


Slavni ruski književnik Aleksandar Sergejevič Puškin rođen je u Moskvi na današnji dan 1799. godine. Mnogi ga smatraju najboljim ruskim pesnikom i ocem moderne ruske književnosti. Puškin je među prvima u Rusiji počeo da piše narodnim jezikom i distancirao se od romantičarske književnosti popularne u zapadnoj Evropi. Napravio je stil koji je mešao satiru, romantiku i dramu. Decembra 1825. godine, u Sankt Peterburgu su se održali protesti i kod puno učesnika su pronađene Puškinove pesme. Iako on sam nije učestvovao u protestima, spalio je sav materijal za koji je smatrao da može da ga kompromituje. Puškin je 1826. napisao peticiju za puštanje na slobodu i nakon prijema kod cara Nikolaja je pušten. Car Nikolaj je odlučio da postane cenzor Puškinovih dela. Iako je dobio de jure slobodu, Puškin nije dobio slobodu kretanja i pisanja. Godine 1829, upoznao je Nataliju Gončarevu, kojom se i oženio 1831. Dve godine kasnije, Puškin je proglašen za kamerjunkera. U pitanju je dvorski čin koji se obično dodeljuje mladim aristokratama. To je uvredilo Puškina, između ostalog, zato što je verovao da mu je taj čin dodeljen da bi njegova supruga mogla da odlazi na dvorske balove. Godine 1837, Puškin je izazvao D'Antesa na dvoboj, zbog sumnje da je flertovao sa njegovom suprugom. Prvi metak je opalio D'Antes i pogodio Puškina u stomak. Ovaj se uhvatio rukom za ranu i pao napred u sneg. Rukama se pridigao na kolena, uperio pištolj i pokušao da opali. Međutim, pištolj je bio pokvašen, te je Puškin zatražio da zameni pištolj, što mu je i dozvoljeno. Opalio je, ali je metak je samo okrznuo D'Antesa. Puškin je ubrzo prenet u krevet, gde je doktor pokušao da mu sanira ranu. Ipak, preminuo je dva dana kasnije, 1837. godine, u Petrogradu.

Prva filmska projekcija u Beogradu održana je 6. juna 1896. godine u kafani "Zlatni krst" na Terazijama, današnjem "Dušanovom gradu". Pred začuđenim i zadivljenim posetiocima, prikazivanje su organizovali gosti iz Francuske Andre Kar i Žil Žiren, saradnici braće Limijer. Bila je to ujedno prva filmska projekcija na Balkanu. Taj datum Jugoslovenska kinoteka obeležava kao svoj dan. Sa više od 82 hiljade kopija filmova, Jugoslovenska kinoteka je jedna od najbogatijih u svetu. Sakupljeni i sačuvani materijal od ogromnog je značaja ne samo za domaću i svetsku kinematografiju, već i za sveukupnu kulturnu baštinu Srbije i sveta.

1599. - Rođen Dijego Velaskez, španski slikar (Sevilja, 6.6.1599 - Madrid, 7.8.1660)

1606. - Rođen Pjer Kornej, francuski književnik (Ruan, 6.6.1606 - Pariz, 1.10.1684)

1683. - U Oksfordu otvoren prvi javni muzej u svetu "Ešmolien"

1769. - Veliki Bečkerek (današnji Zrenjanin) prerastao u grad

1812. - Rođen Ivan Aleksandrovič Gončarov, ruski književnik (Simbirsk, 6.6.1812 - Petrograd, 27.9.1891)

1875. - Rođen Tomas Man, nemački književnik, nobelovac (Libek, 6.6.1875 - Cirih, 12.8.1955)

1883. - Počela izgradnja železničke stanice u Beogradu

1888. - Umro Mita Popović, književnik (Baja, 3.7.1841 - Budimpešta, 6.6.1888)

1896. - Umro Milan Jovanović Morski, lekar i književnik (Jarkovac, 24.4.1834 - Beograd, 6.6.1896)

1899. - Rođen Branislav Kojić, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, akademik (Smederevo, 6.6.1899 - Beograd, 27.7.1987)

1903. - Rođen Aram Hačaturijan, gruzijski kompozitor (Tbilisi, 6.6.1903 - Moskva, 1.5.1978)

1906. - Rođen Nemanja Vurdelja, neuropsihijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Novom Sadu (Ličko Petrovo Selo, 6.6.1906- Novi Sad, 25.5.2004)

1915. - Rođena Divna Đoković, pozorišna glumica, pedagog i operska pevačica (Livno, 6.6.1915 - Beograd, 14.1.2005)

1924. - Rođen Vojislav Korać, arhitekta, istoričar umetnosti, akademik (Debelo Brdo, 6.6.1924)

1928. - Rođena Ksenija Jovanović, pozorišna, filmska i TV glumica (Sarajevo, 6.6.1928)

1944. - Počela operacija "Overlord" - iskrcavanje angloameričkih trupa u Normandiji u Drugom svetskom ratu

1946. - Umro Gerhard Hauptman, nemački književnik, nobelovac (Obersalcbrun, 11.9.1862 - Agnetendorf, 6.6.1946)

1948. - Umro Luj Limijer, francuski naučnik, sa bratom Ogistom tvorac prve filmske kamere (Bezanson, 5.10.1864 - Bandol, 6.6.1948)

1956. - Rođen Bjern Borg, švedski teniser (Sedertalje, 06. 06. 1956)

1961. - Umro Karl Gustav Jung, švajcarski psiholog i psihijatar (Kesvil, 26.7.1875 - Kisnaht, 6.6.1961)

1973. - Umrla Rajka Borojević, književnica, osnivač "Dragačevske zadruge" (Pješivac, 21.5.1913 - Beograd, 6.6.1973)

1976. - Rođen Vlado Georgiev, muzičar (Dubrovnik, 6.6.1976)

1981. - Najteža nesreća u istoriji železnice; najmanje 800 ljudi poginulo kada je sedam vagona pretrpanog putničkog voza iskliznulo iz šina i palo u reku Kosi u Indiji

1982. - Izrael počeo invaziju Libana, pod izgovorom da nastoji da iskoreni izvorišta palestinskog terorizma

1995. - U Južnoj Africi ukinuta smrtna kazna

2005. - Umro Dragomir Popnovakov, književnik i bibliotekar Matice srpske (Turija, 1938 - Čurug, 6.6.2005)

2005. - Umrla En Benkroft (Ana Marija Italijano), američka filmska glumica, dobitnica Oskara (Njujork, 17.9.1931 - Njujork, 6.6.2005)

2008. - Umrla Vera Lubarda, slikarka, supruga slikara Petra Lubarde (Beograd, 6.6.2008)

2011. - Umro dr Dragoslav Jeremić, fizikohemičar, profesor i dekan Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu (Leskovac, 1929 - Beograd, 06. 06. 2011)

[Bisernica]

7. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/250pxPaul_Gauguin_1891-1.png


Rođenje francuskog slikara Pola Gogena i romansijera, dramskog pisca i teatrologa Slobodana Selenića, obeležili današnji dan kroz istoriju.

Godine 1848. rođen je Pol Gogen, francuski slikar i vajar. Gogenov umetnički pogled izgrađen je na protivstavu impresionističkom shvatanju slikarstva. Njegov postupak karakterišu pojednostavljeni oblici, jaki kontrasti boja, ukidanje perspektive, a najčešća tema je egzotičan svet domorodaca tahićanskog ostrva Fatu-Iva, među kojima je i umro. Najznačajnije slike uradio je tokom dva boravka na Tahitiju, gde je pobegao od civilizacije - Cheretanje, Dve devojke s Tahitija, Materinstvo, Beli konj, Plemkinja.

Na današnji dan 1933. rođen je Slobodan Selenić, književnik, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu. Romansijer, dramski pisac i teatrolog, Slobodan Selenić je književnim radom počeo da se bavi 1955. godine. Napisao je više romana i pozorišnih komada, kao i veliki broj eseja i pozorišnih kritika. Njegovi romani Prijatelji, Očevi i oci i Ubistvo s predumišljajem svrstali su ga među naše najčitanije pisce. Visoko mesto u srpskoj književnosti zauzeo je osobenim literarnim postupkom, ubedljivim proznim saopštavanjem i smelošću da se bavi najkrupnijim i najprovokativnijim temama našeg vremena i podneblja.

1826 - Umro Jozef fon Fraunhofer, nemački fizičar (Straubing, 6.3.1787 - Minhen, 7.6.1826)

1840 - Osnivanjem Pošte u Beogradu počeo redovni poštanski saobraćaj u Srbiji. Istorijat srpske pošte počinje od Karađorđeve naredbe seoskim kmetovima da su "dužni svako pismo predati, dok onom ko bi se usudio ovo zadržati sledi pedeset štapova". Posle Drugog srpskog ustanka poštu su raznosili "tatari", koji su putovali lošim drumovima i po nekoliko dana do odredišta. Najpoznatiji među njima je bio Rista Prendić koji bi za 6 dana jahanja carigradskim drumom knezu Milošu Obrenoviću donosio najvažnije sultanove i Portine poruke. Prva glavna beogradska poštanska stanica-mezulana, nalazila se blizu Kalemegdana. Služba je bila ustrojena tako da dva puta nedeljno pošta ide u unutrašnjost Srbije, kako zvanična, tako i privatna. Pošiljke su prenošene konjima, poštanskim kočijama, a nosili su ih i poštari - pešaci. Godine 1842, zbog boljih uslova, preseljena je u kuću Nauma Ička, do kafane "Znak pitanja". Kraj ulaza u zgradu vidno je bio istaknut grb pošte, rad slikara Uroša Kneževića. Dan osnivanja prve pošte u Beogradu, obeležava se kao Dan poštanskih radnika Srbije.

1848 - Umro Visarion Grigorijevič Bjelinski, ruski književni kritičar (Sviborg, 13.6.1811 - Petrograd, 7.6.1848)

1879 - Rođen Knud Johan Viktor Rasmusen, danski polarni istraživač (Jakobshavn, 7.6.1879 - Kopenhagen, 21.12.1933)

1882 - Umro Konstantin Peičić, lekar i književnik (Borovo, 1802 - Budimpešta, 7.6.1882)

1900 - Osnovan Pasterov zavod u Nišu

1935 - Umro Ivan Vladimirovič Mičurin, sovjetski biolog, akademik (Dolgojevo, 15.10.1855 - Mičurinsk, 7.6.1935)

1940 - Rođen Tom Džons (Tomas Džon Vudvord), britanski pevač (Pontripid, 7.6.1940)

1942 - Umro Bora Baruh, slikar (Beograd, 19.11.1911 - Jajinci, 07.6.1942)

1963 - Pojavio se prvi singl britanske rok grupe "The Roling Stones"

1965 - Rođen Demijen Hirst, britanski konceptualni umetnik, najskuplji živi umetnik na svetu (Bristol, 7.6.1965)

1974 - Puštena u rad zemaljska stanica u Prilikama kod Ivanjice

1980 - Osnovana Zadužbina "Miloš Crnjanski"

1980 - Umro Henri Miler, američki književnik (Njujork, 26.12.1891 - Pasifik Pelisejd, 7.6.1980)

1981 - Rođena Ana Kurnjikova, ruska teniserka (Moskva, 7.6.1981)

1993 - Umro Dražen Petrović, košarkaš (Šibenik, 22.10.1964 - Minhen, 7.6.1993)

2007 - Umro Milorad-Sidžim Milošević, bokser, predsednik Bokserskog kluba "Partizan" (Partizani, 28.6.1928 - 7.6.2007)

2010 - Umro Stjuart Kejbl, britanski muzičar, bubnjar grupe "Stereofoniks"
(Aberdar, 19.05. 1917.- Lividkoud 07.06.2010.)

[Bisernica]

8. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/ivanvl10-1.jpg


Na današnji dan rođeni kompozitor Robert Šuman 1810. godine, francuska književnica Margerit Jursenar 1903. godine, srpski pesnik Ivan V. Lalić 1931. godine.

Poznati kompozitor nemačkog romantizma Robert Šuman rođen je 8. juna 1810. godine. Komponovao je klavirsku muziku, pesme i crkvenu muziku. Feliks Mendelson ga je 1843. godine angažovao za nastavnika glasovira i kompozicije na novoosnovanom konzervatorijumu u Lajpcigu. Od 1850. do 1853. godine Šuman nastupa kao gradski muzički direktor u Dizeldorfu. Od velikih ličnosti klasične muzike posebno je uticao na Bramsa. U poslednjim godinama života patio je od psihičke bolesti, pa je 1854. godine pokušao sebi da oduzme život skočivši u Rajnu, ali je spasen. Umro je 1856. godine i sahranjen je u Bonu.

Pesnik, prevodilac i esejista Ivan V. Lalić rođen je u Beogradu na današnji dan 1931. godine. Lalić jedan je bio od naših najprevođenijih i najpoznatijih pesnika u svetu. Prve pesme i prevode počeo je da objavljuje kao dvadesetogodišnjak. U literaturu je ušao 1955. godine knjigom Bivši dečak. Bogatim lirskim opusom iskazao se kao pesnik visokih stvaralačkih ambicija i veoma negovane, rafinirane kulture. Bio je izvanredan tumač poezije, naročito onoga što je donelo moderno doba i sjajan prevodilac. Poezija Ivana Lalića jeste neprestani lirski dijalog sa vremenom, istorijom i kulturom, sa silama stvaranja i razaranja. Ona je, istovremeno i stalna upitanost o smrti, nastajanju i nestajanju, o svetlosti i delima ljubavi potrebnim da bi se u neskladu pojedinačnih i kolektivnih sudbina naslutio znak izgubljenog smisla.

1831 - Umrla Sara Sidons, engleska pozorišna glumica (Brekon, 5.7.1755 - London, 8.6.1831)

1876 - Umrla Žorž Sand, francuska književnica (Pariz, 1.7.1804 - Noant, 8.6.1876)

1889 - Umro Džerard Menli Hopkins, engleski književnik (Stratford, 11.6.1844 - Dablin, 8.6.1889)

1903 - Rođena Margerit Jursenar (de Krajenkur), francuska književnica, akademik (Brisel, 8.6.1903 - Maunt Dezert, 18.12.1987)

1914 - Rođen Mihaj Avramesku, rumunski književnik (Felnaku, 8.6.1914)

1916 - Rođen Luiđi Komenčini, italijanski filmski reditelj, jedan od osnivača Italijanske kinoteke (Salo, 8.6.1916 - Rim, 6.4.2007)

1920 - Umro Aleksa Dundić, heroj ruskog građanskog rata (Grabovac, 12.8.1897 - Rovno, 8.6.1920)

1921 - Rođen Suharto, indonežanski general, političar i državnik, predsednik Indonezije (Solo, 8.6.1921 - Džakarta, 27.1.2008)

1922 - Na stadionu FK "Soko" odigrana prva međunarodna fudbalska utakmica jugoslovenske reprezentacije na domaćem terenu, protiv ekipe Rumunije, a u čast venčanja kralja Aleksandra sa rumunskom princezom Marijom

1943 - Umro Mihajlo Petrović Mika Alas, matematičar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu (Beograd, 6.5.1868 - Beograd, 8.6.1943)

1943 - Rođen Vili Devenport, američki atletičar, svetski i olimpijski šampion (Alabama, 8.6.1943 - Čikago, 18.6.2002)

1983 - Rođena Kim Klajsters, belgijska teniserka (Bri, 8.6.1983)

1998 - Umro Mihailo Lj. Mihailović, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta, akademik (Beograd, 22.1.1924 - Beograd, 8.6.1998)

2001 - Umro Branko Pleša, pozorišni glumac i reditelj, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu (Kiseljak, 6.3.1926 - Beograd, 8.6.2001)

2007 - Umro Ričard Rorti, američki filozof (Njujork, 4.10.1931 - Palo Alto, 8.6.2007)

2008 - Umro Šaban Bajramović, pevač, "kralj" romske muzike (Niš, 16.4.1936 - Niš, 8.6.2008)

2008 - Umro Momčilo-Moma Dimić, književnik i prevodilac (Beograd, 28.2.1944 - Beograd, 8.6.2008)

2008 - Umro Dino Rizi, italijanski filmski reditelj (Milano, 23.12.1916 - Rim, 8.6.2008)

2009 - Umro Omar Bongo Ondimba, predsednik Gabona, lider sa najdužim predsedničkim stažom u Africi (1967-2009) (Levai, 30.12.1935 - Barselona, 8.6.2009)

[Bisernica]

9. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/260pxCharles_Dickens2-1.jpg


Engleski inženjer i pronalazač, konstruktor prve parne lokomotive, Džordž Stivenson rođen na današnji dan 1781. godine. Poznati engleski književnik Čarls Dikens 9. juna umro 1870. Kumanovski sporazum, o vojno-tehničkoj saradnji VJ i UN, potpisan 1999. godine.


Na današnji dan 1781. godine rođen je Džordž Stivenson, engleski inženjer i pronalazač, konstruktor prve parne lokomotive i prve javne železničke pruge na svetu. Projektovao je 1825. prvu javnu železničku prugu Stokton-Darlington i uveo čelične šine umesto drvenih, a 1829. izgradio i prugu Liverpul-Mančester, na kojoj je njegova lokomotiva "Rokit" postigla tada rekordnu brzinu od 56 kilometara na čas. U Njukastlu je 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva.

Engleski književnik Čarls Dikens umro je 9. juna 1870. godine. Slikar engleskog srednjeg i nižeg građanskog staleža, Dikens je već u svojim prvim radovima pokazao izuzetnu snagu opažanja, smisao za društvene probleme i naglašenu sklonost humoru i satiri, uz neobičnu primesu romantičnog i sentimentalnog, koja će u njegovim zrelijim i poznijim delima biti sve očitija. Dvadesetak njegovih knjiga, koje je napisao za tri decenije književnog rada, pokazuju autorovu sklonost ka mešanju različitih stilova, kao i udovoljavanju ukusu publike. Majstor groteske i umetnik karakterizacije, Dikens je jedan od najznačajnijih i najčitanijih engleskih pisaca, predstavnika realizma, koji je izvršio snažan uticaj ne samo na englesku, već i na celokupnu svetsku književnost. Njegovi najpoznatiji romani su: "Dejvid Koperfild", "Oliver Tvist", "Pikvikov klub", "Mala Dorit", "Nikolas Niklbi", "Stara prodavnica retkosti" i "Martin Čezlvit".

68. - Izvršio samoubistvo Lucije Domicije Neron, rimski car (Antium, 15.12.37 - Rim, 9.6.68)

1672. - Rođen Petar Veliki (Petar I Aleksejevič), ruski car, vojskovođa i reformator (Moskva, 9.6.1672 - Sankt Peterburg, 8.2.1725)

1815. - Potpisani završni akti Bečkog kongresa

1893. - Rođen Kol Porter, američki kompozitor (Per, 9.6.1893 - Santa Monika, 15.10.1964)

1899. - Rođen Petar Petrović Pecija, književnik i pozorišni glumac (Lađevci, 9.6.1899 - Beograd, 20.10.1952)

1904. - Osnovan Londonski simfonijski orkestar

1914. - Otkriven spomenik Dositeju Obradoviću u Beogradu

1922. - Rođen Džordž Ekslroud, američki reditelj, dramaturg i scenarista (Njujork, 9.6.1922 - Los Anđeles, 21.6.2003)

1923. - Vojno-fašistički prevrat u Bugarskoj, ubijen predsednik vlade Aleksandar Stambolijski

1932. - Umrla Danica Marković, književnica (Čačak, 12.10.1879 - Beograd, 9.6.1932)

1934. - Nastao Paja Patak, junak stripa i crtanog filma - u Diznijevom kreativnom studiju nacrtao ga je Karl Barks, a prvi put se pojavio u animiranom filmu "Mudra mala koka"

1936. - Rođen prof. dr Nikola Koljević, književnik i političar, član Predsedništva BiH, potpredsednik Republike Srpske (Banjaluka, 9.6.1936 - Beograd, 25.1.1997)

1939 - Rođen Nikola Rackov, pijanista, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Kovačica, 9.6.1939)

1947. - Rođena Gordana Jevtović Minov, operska pevačica-sopran, prvakinja Beogradske opere, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 9.6.1947 - Beograd, 8.7.2007)

1963. - Rođen Džoni Dep, američki filmski glumac (Ovensboro, 9.6.1963)

1974. - Umro Migel Anhel Asturias, gvatemalski pisac, nobelovac (Gvatemala Siti, 19.10.1899 - Madrid, 9.6.1974)

1977. - Rođen Predrag-Peđa Stojaković, košarkaš, reprezentativac (Slavonska Požega, 9.6.1977)

1997. - U Beogradu počeo da izlazi dnevni list "Danas"

1998. - Umro Agostino Kazaroli, kardinal, državni sekretar Svete Stolice (Kastel San Đovani, 24.11.1914 - Rim, 9.6.1998)

1999. - U Kumanovu potpisan Sporazum o vojno-tehničkoj saradnji između VJ i Ujedinjenih nacija o povlačenju jugoslovenskih snaga bezbednosti sa Kosova i Metohije i ulasku međunarodnih mirovnih trupa na Kosovo

2000. - Umro Milivoje Simonović, mašinski inženjer, profesor Mašinskog fakulteta u Beogradu, ministar prosvete Srbije (Trmka, 1951 - Velika Plana, 9.6.2000)

2002. - Umro Dragoljub-Dragan Toković, pevač i kompozitor (Kruševac, 1932 - Beograd, 9.6.2002)

2009. - Umro Zvonimir Berković, hrvatski reditelj (Beograd, 1.8.1928 - Zagreb, 9.6.2009)

2010. - Umro Flavijus Tiberiju Sasu, prvak baleta SNP (Temišvar, 1981 - Novi Sad, 9.6.2010)

2010. - Umro Petar Vujić, trubač, doživotni predsednik Udruženja muzičara džeza, zabavne i rok muzike Srbije (1927 - Beograd, 9.6.2010)

[Bisernica]

10. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/1359_kmihajlo-1.jpg


U Košutnjaku 10. juna 1868. ubijen knez Mihailo Obrenović. Nemački reditelj Rajner Verner Fasbinder umro 1982. godine. Vazdušni napadi NATO-a na SR Jugoslaviju obustavljeni 1999. godine, a istog 10. juna Savet bezbednosti UN doneo Rezoluciju 1244, o Kosovu i Metohiji.

Knez Mihailo Obrenović ubijen je na današnji dan 1868. godine u Košutnjaku, u Beogradu. Srbijom je vladao u dva navrata, od 1839. - 1842. i od 1860. - 1868. godine. Porta ga je 1839. godine potvrdila za kneza, nakon smrti njegovog brata Milana Obrenovića. Svrgnut je u buni ustavobranitelja, poznatoj kao "Vučićeva buna", nakon čega je pobegao u Zemun i otad živeo u emigraciji. Drugi put Mihailo Obrenović je došao na presto Srbije posle smrti svog oca, 1860. godine. Na unutrašnjem planu, progonio je opoziciju liberalnih intelektualaca i ograničavao prava saveta, odnosno vlade. Uveo je ustanovu Narodne skupštine, ali je ona bila samo predstavničko i savetodavno telo, dok je zakonodavnu vlast vršio sam knez. Mihailove koncepcije vezane za ulogu Srbije na Balkanu počivaju na ideji koju je njegov predsednik vlade i ministar inostranih poslova Ilija Garašanin izneo, 1844. godine, u svom "Načertaniju". Reč je o nastojanju da se ujedine nacionalne težnje i otpočne sveopšti rat balkanskih naroda za rušenje Otomanskog carstva. Ubijen je u kao žrtva zavere pristalica Aleksandra Karađorđevića.

Nemački filmski reditelj Rajner Verner Fasbinder umro je 10. juna 1982. godine. Uz Vernera Hercoga i Volkera Šlendorfa, pripadao je grupi istaknutih autora tzv. "Novog nemačkog filma", šezdesetih godina prošlog veka. Karijeru je počeo kao pozorišni glumac i reditelj, da bi kasnije, opredelivši se za film, glumio, režirao i pisao scenarija. Njegov prvi film bio je "Gradska skitnica", a zatim su sledili: "Gorke suze Petre fon Kant","Drugi se zove Ali","Brak Marije Braun","Lola", "Lili Marlen", "Trinaest meseci u godini", kao i televizijska serija "Berlin Aleksanderplac", epska priča o godinama nastajanja nacizma u Nemačkoj. Oprostio se od filmske publike na Berlinskom filmskom festivalu, 1982.godine, kada je za film "Veronika Fos" dobio "Zlatnog medveda". Nekoliko meseci kasnije, nađen je mrtav u svom stanu u Minhenu. Uzroci smrti istaknutog nemačkog reditelja nisu rasvetljeni ni do danas.

1793.- U Parizu otvoren prvi javni zoološki vrt u svetu

1819.- Rođen Gistav Kurbe, francuski slikar
(Ornan, 10. 06. 1819 - La Tur d Peilsu, 31. 12. 1877)

1836.- Umro Andre Mari Amper, francuski fizičar i matematičar, osnivač elektrodinamike
(Marsej, 22. 01. 1775 - Marsej, 10. 06. 1836)

1871.- Na Cetinju štampan prvi časopis u Crnoj Gori - "Crnogorka"

1871.- Umro Petar Karić, upravnik prve učiteljske škole u Srbiji
(Kragujevac, 1838 - 10. 06. 1871)

1875.- Umro Jovan Grčić - Milenko, književnik
(Čerević, 27. 11. 1846 - Beočin, 10. 06. 1875)

1878.- Formirana Prizrenska liga

1879.- Rođen Kosta Abrašević, književnik
(Ohrid, 10. 06. 1879 - Šabac, 20. 01. 1898)

1915.- Rođen Sol Belou (Solomon Belouz), američki književnik, nobelovac (Montreal, 10. 06. 1915 - Bruklin, 05. 04. 2005)

1922.- Rođena Džudi Garland (Frensis Gam), američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Grend Repids, 10. 06. 1922 - Čelzi, 22. 06. 1969)

1923.- Umro Pjer Loti, francuski književnik, akademik
(Rošfor, 14. 01. 1850 - Andej, 10. 06. 1923)

1928.- Rođen Vladimir Bunjac, književnik, filmski kritičar i novinar Radio Beograda (Zagreb, 10. 06. 1928 - Beograd, 17. 02. 1999)

1930.- Rođen Branimir Živojinović, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, urednik Srpske književne zadruge
(Beograd, 10. 06. 1930 - Beograd, 20. 08. 2007)

1931.- Rođen Stojan Cole Dečermić, pozorišni, filmski i TV glumac (Dubnica, 10. 06. 1931 - Beograd, 15. 12. 1992)

1937.- Rođen Momčilo Popović, novinar i urednik RTB- a
(Bitolj, 10. 06. 1937 - Beograd, 11. 03. 2005)

1938.- Rođen Branislav Glumac, književnik
(Smederevo, 10. 06. 1938)

1940.- Objavom rata Francuskoj i Velikoj Britaniji, Italija ušla u Drugi svetski rat na strani Sila osovine

1942.- Počela nemačka i ustaška ofanziva na Kozaru u Drugom svetskom ratu

1945.- Rođen Daniel - Dane Korica, atletičar, reprezentativac, profesor fizičke kulture, generalni sekretar Sportskog saveza Srbije
(Kutina, 10. 06. 1945)

1946.- Počelo suđenje generalu Dragoljubu-Draži Mihailoviću pred Vojnim većem Vrhovnog suda FNRJ
(Beograd, 10. 06 - 15. 07. 1946)

1948.- Osnovano preduzeće "Sloboda" u Čačku

1949.- Umrla Sigrid Unset, danska književnica, nobelovac
(Kalundborg, 20. 05. 1882 - Lilehamer, 10. 06. 1949)

1949.- Rođen Bora Dugić, frulaš, član Velikog narodnog orkestra RTS-a
(Đurđevo, 10. 06. 1949)

1957.- Rođen Mihajlo Pantić, književnik, književni kritičar, urednik književnih časopisa (Beograd, 10. 06. 1957)

1964.- Rođen Vinsent Perez, švajcarski filmski glumac i režiser
(Lozana, 10. 06. 1964)

1967.- Umro Spenser Trejsi, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"- a
(Milvoki, 05. 04. 1900 - Beverli Hils, 10. 06. 1967)

1972.- Rođen dr Saša Dragin, ministar zaštite životne sredine i ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srbije
(Sombor, 10. 06. 1972)

1979.- Rođena Svetlana Zaharova, ruska balerina (Lutsk, 10. 06. 1979)

1999.- U Kelnu konstituisan Pakt za stabilnost Jugoistočne Evrope

2000.- Umro Hafez el Asad, sirijski političar i državnik, predsednik Sirije
(Kardaha, 1931 - Damask, 10. 06. 2000)

2002.- Umro Milan Ignjatović, neuropsihijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Niš, 04. 09. 1925 - Beograd, 10. 06. 2002)

2002.- Poginuo Boško Buha, pomoćnik načelnika Resora javne bezbednosti MUP-a Srbije (Virovitica, 30. 09. 1959 - Beograd, 10. 06. 2002)

2004.- Umro Rej Čarls, američki bluz i džez pevač
(Albani, 23. 09. 1930 - Njujork, 10. 06. 2004)

2008.- Umro Čingiz Ajtmatov, kirgiski književnik i diplomata
(Šeker, 12. 12. 1928 - Nirnberg, 10. 06. 2008)

[Bisernica]

11. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/bernstajnkoplendshtraus-1.jpg


Nemački kompozitor i dirigent Rihard Štraus rođen 11. juna 1864. godine. Na današnji dan 1903. u atentatu ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga Mašin.


Nemački kompozitor i dirigent Rihard Štraus rođen je na 11. juna 1864. godine. Štraus je bio jedan od najboljih operskih kompozitora 20. veka, koji su stvarali na tragu muzičke drame Riharda Vagnera. Radio je kao dirigent dvorske opere u Minhenu, dvorskog pozorišta u Vajmaru, bio direktor Bečke opere. Njegove kompozicije sjedinjavaju iskrenost i efekat, intenzivno proživljavanje i hladnu virtuoznost. Komponovao je simfonijske poeme: "Don Huan", "Til Ojlenšpigel", "Simfoniju Alpa", "Život junaka", opere: "Saloma","Elektra", "Kavaljer s ružom","Egipatska Helena", "Arabela", "Danajina ljubav", kao i niz solo - pesama, opereta i dela kamerne muzike.

Na današnji dan 1903. godine u atentatu su ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga Mašin - "Majski prevrat" (po tada važećem Julijanskom kalendaru kalendaru u noći između 28. i 29. maja). Oficiri zaverenici ubili su u rano jutro u Beogradu kralja Aleksandra Obrenovića i kraljicu Dragu Mašin, posle čega je na srpski presto dovedena dinastija Karadjordjević. Aleksandar je došao na vlast 1889. godine posle abdikacije oca, kralja Milana, ali su zemljom četiri godine upravljali namesnici, jer je bio maloletan. Izvršio je državni udar 1893. i zaveo autokratski režim. Zbog ženidbe 1900. sa dvorskom damom Dragom, sukobio se sa ocem i navukao na sebe veliko nezadovoljstvo naroda, mnogih političara i oficira koji su ga ubili u "Majskom prevratu".

1776. - Rođen Džon Konstejbl, engleski slikar (Ist Bergolt, 11. 06. 1776 - London, 30. 05. 1837)

1826. - Ukinuta janičarska vojska u Turskoj

1833. - Umro Melentije Pavlović, beogradski arhiepiskop i mitropolit (Gornja Gruža, 1776 - Beograd, 11. 06. 1833)

1842. - Vuk Karadžić izabran za dopisnog člana Društva srpske slovesnosti

1844. - Rođen Džerard Menli Hopkins, engleski književnik (Stratford, 11. 06. 1844 - Dablin, 08. 06. 1889)

1859. - Umro Klemens Vencel fon Meternih, austrijski knez, političar i državni (Koblenc, 15. 05. 1773 - Beč, 11. 06. 1859)

1873. - Zbog finansijske krize zatvoreno Narodno pozorište u Beogradu. Poslednja predstava pred zatvaranje bila je "Seljak kao milioner" Ferdinanda Rajmunda, posle koje su glumci dobili tromesečnu platu i otpušteni kućama. Nezaposleni glumci na čelu sa Đorđem Pelešom osnovali su putujuću družinu i davali predstave u Areni Kneževe pivare (Vajfertove pivare). Pozorište je ponovo proradilo marta 1874. godine.

1899. - Rođen Jasunari Kavabata, japanski književnik, nobelovac (Osaka, 11. 06. 1899 - Cuši, 16. 04. 1972)

1910. - Rođen Žak Iv Kusto, francuski okeanograf, akademik, dobitnik Oskara (Sent Andre de Kubzak, 11. 06. 1910 - Pariz, 25. 06. 1997)

1910. - Donet Zakon o radnjama u Srbiji, kojim se prvi put u Srbiji osnivaju privredne komore

1922. - Rođen Mihalis Kakojanis, grčki reditelj i scenarista (Limasol, 11. 06. 1922)

1923. - Rođena Olga Spiridonović, pozorišna, filmska i TV glumica (Split, 11. 06. 1923 - Beograd, 15. 05. 1994)

1924. - Rođen Borislav Pašćan, dirigent i muzički pedagog, direktor Beogradske opere (Novi Sad, 11. 06. 1924 - Beograd, 25. 02. 1981)

1931. - Rođen prof. dr Egon Fekete, filolog i leksikograf, naučni savetnik Instituta za srpski jezik SANU, urednik Rečnika SANU (Beograd, 11. 06. 1931 - Beograd, 15. 03. 2009)

1934. - Rođen Blagoje Vidinić, fudbalski golman, reprezentativac (Skoplje, 11. 06. 1934 - Strazbur, 29. 12. 2006)

1934. - Rođen Radosav-Ratko Božović, sociolog kulture, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Banjaluka, 11. 06. 1934)

1942. - Stupio na snagu sporazum vlada SSSR i SAD o principima uzajamne pomoći i vođenju rata protiv Sila osovine, poznatiji kao "Sporazum o zajmu i najmu"

1944. - Rođena Bojana Andrić, dramaturg i scenarista, urednik TV Beograd (Beograd, 11. 06. 1944)

1949. - Umro Oton Župančić, književnik (Vinice, 23. 01. 1878 - Ljubljana, 11. 06. 1949)

1949. - Umro Andrija Hebrang, političar, sekretar CK KP Hrvatske i član Politbiroa CK KPJ (Bačevac, 22. 10. 1899 - Glavnjača, 11. 06. 1949)

1951. - Rođen Marjan Beneš, bokser, reprezentativac, evropski šampion u polusrednjoj kategoriji (Beograd, 11. 06. 1951)

1955. - Velika nesreća na automobilskoj trci "24 sata Le Mana"

1959. - Rođen Hju Lori, britanski filmski glumac (Oksford, 11. 06. 1959)

1979. - Umro Džon Vejn (Marion Majkl Morison), američki filmski glumac, reditelj i producent, dobitnik "Oskar"-a (Vinterset, 26. 05. 1907 - Los Anđeles, 11. 06. 1979)

1981. - Snažan zemljotres pogodio Iran (više od 1.500 mrtvih)

1983. - Umrla Anka Gođevac-Subotić, prva žena doktor prava Beogradskog univerziteta (Knjaževac, 01. 12. 1890 - Njujork, 11. 06. 1983)

1984. - Umro Enriko Berlinguer, italijanski političar, generalni sekretar KP Italije (Sesari, 25. 05. 1922 - Padova, 11. 06. 1984)

1990. - Umro Vasa Čubrilović, istoričar, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Bosanska Gradiška, 14. 01. 1897 - Beograd, 11. 06. 1990)

2001. - Ubijen Milan Pantić, novinar, dopisnik Večernjih novosti iz Jagodine (Dragovo, 18. 12. 1954 - Jagodina, 11. 06. 2001)

2003. - Umro Gregori Pek (Eldred Gregori), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (La Džola, 05. 04. 1916 - Los Anđeles, 11. 06. 2003)

2004. - Umrla Olga Vlatković, novinar i prevodilac, urednik Dečjeg programa RTB-a (Beograd, 20. 11. 1927 - Berlin, 11. 06. 2004)

2005. - Umrla Gena Dimitrova, bugarska operska pevačica (Sofija, 06. 05. 1941 - Milano, 11. 06. 2005)

2006. - Umro Đerđi Ligeti, austrijski kompozitor (Tirnaveni, 28. 05. 1923 - Beč, 11. 06. 2006)

2009. - Umrla Danica Aćimac, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 29. 12. 1928 - Beograd, 11. 06. 2009)

[Bisernica]

12. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/02178387_400-1.jpg


Svetski dan borbe protiv dečjeg rada; Nacionalni praznik Rusije i Filipina


1849. - Novi Sad porušen za vreme Mađarske revolucije

1908. - Održane 1. Male Olimpijske igre na Adi Ciganliji u Beogradu

1923. - Rođen Miodrag - Mića Popović, slikar, književnik i filmski reditelj, akademik
(Loznica, 12. 06. 1923 - Beograd, 22. 12. 1996)
Svoju prvu sliku velikan savremenog srpskog slikarstva Mića Popović naslikao je kada je imao 13 godina. Za sobom je ostavio nekoliko hiljada slika i imao na stotine kolektivnih i nekoliko desetina samostalnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Prvu izložbu priredio je u Umetničkom paviljonu "Cvijeta Zuzorić" 50-ih godina. Poslednja je održana 1994. godine u Narodnom muzeju i galeriji "Haos" u Beogradu. Dobitnik je nagrade lista "Politika" iz "Fonda Vladislava Ribnikara" 1989. godine. Bio je redovan član SANU i dopisni član Berlinske akademije umetnosti. O njegovom stvaralaštvu objavljeno je više monografija, studija i kritika Dobrice Ćosića, Borislava Mihajlovića - Mihiza, Lazara Trifunovića, Srete Bošnjaka... Zapisi o umetniku i njegovim delima sačuvani su i na filmskoj traci. I sam se bavio književnošću, scenografijom, filmskom i pozorišnom režijom. Svestran, uvek angažovan i smeo stvaralac, svojim likovnim izrazom koji se kretao od lirske apstrakcije i enformela, do slikarske figuracije u kasnijem periodu rada, Mića Popović je ostao dosledan u uverenju da se slikom može govoriti istina, svedočiti, opominjati, kritikovati svarnost i zablude...

1924. - Rođen Džordž Buš, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Milton, 12. 06. 1924)

1929. - Rođena Ana Frank (Anelijes Mari), jevrejska devojčica, simbol holokausta
(Frankfurt na Majni, 12. 06. 1929 - logor Bergen Belsen, 16. 03. 1945)

1944. - Nemci bombardovali London letećim raketama FAU- 1 i FAU- 2

1951. - Rođena Sonja Vukićević, balerina i koreograf
(Valjevo, 12. 06. 1951)

1954. - Rođena Vesna Perović, pravnik i političar, predsednik Skupštine Crne Gore
(Beograd, 12. 06. 1954)

1969. - Umro Vojislav Kokan Rakonjac, filmski reditelj, osnivač Kino kluba "Beograd"
(Struga, 01. 04. 1935 - Beograd, 12. 06. 1969)

1979. - Rođen Gabrijel Milito, argentinski fudbaler
(Bernal, 12. 06. 1979)

1981. - Rođena Adrijana Lima, brazilska manekenka
(Salvador, 12. 06. 1981)

1990. - Vrhovni sovjet doneo Deklaraciju o državnom suverenitetu Ruske Federacije

1991. - Umro Rade Uhlik, romolog, lingvista i humanista, akademik
(Sarajevo, 01. 02. 1899 - Sarajevo, 12. 06. 1991)

1995. - Umro Arturo Benedeti Mikelanđeli, italijanski pijanista
(Breša, 05. 01.1920 - Lugano, 12. 06. 1995)

1999. - Umro Đuro Sanader, dizajner scenskog zvuka, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 1948 - Beograd, 12. 06. 1999)

2011. - Umro Nikša Stipčević, istoričar književnosti, profesor i dekan Filološkog fakulteta u Beogradu, upravnik Biblioteke SANU, predsednik Upravnog odbora RTS-a,
akademik
(Split 14. 08. 1929 - Beograd, 12. 06. 2011)

[Bisernica]

13. jun


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan umro je makedonski kralj i vojskovođa Aleksandar Makedonski, a rođeni irski književnik Vilijam Jejts i finski atletičar Pavao Nurmi.


Na današnji dan 323. godine p. n. e. umro je Aleksandar Makedonski, makedonski kralj i vojskovođa. (356. p. n. e - 323 p. n. e). Aleksandar III Veliki, poznat i kao Aleksandar Veliki, jedan od najvećih svetskih vojskovođa ali i državnika. Pripadao je dinastiji Argaeda. Rođen je u Peli 356. p. n. e, a umro u Vavivilonu 323. godine pre nove ere. Živeo je samo 33 godine, a vladao desetak. Za to vreme je osvojio Persijsko carstvo u čijem sklopu je bio Vavilon. Osvojio je i Egipat i stigao čak do Pendžaba u Indiji. Iako se posle njega njegovo carstvo raspalo, iza njega je ostala najveća umetnost sveta - helenizam i ideja prožimanja kultura i nacija.

1865 - Rođen Vilijam Batler Jejts, irski književnik, nobelovac. Jejts je bio irski liričar, pesnik, dramski pisac, najznačajnija ličnost irskog nacionalnog preporoda, jedan od osnivača i upravnik narodnog pozorišta. Učestvovao u javnom političkom životu i bio senator od 1922. do 1928. godine. Godine 1923. dobio je Nobelovu nagradu za književnost.

1897 - Rođen Pavao Nurmi, finski atletičar-dugoprugaš, svetski i olimpijski rekorder. Ostao je poznat u istoriji sporta kao "leteći Finac" i najveći dugoprugaš svih vremena. Od 1922. do 1931. Pavo Nurmi poboljšao je sve svetske rekorde na stazama od 1.500 do 20.000 metara, ukupno je 25 puta rušio svetske rekorde! Πrvi je sportista kome je za života podignut spomenik. Bio je specifična ličnost, ćutljiv, povučen, ničim se nije previše isticao, osim svojom veličinom na atletskoj stazi. Trenirao je trčeći sam, a zvali su ga čovek sa štopericom, jer je, i na treninzima i na trci, njegov glavni protivnik najčešće bilo - vreme.

1456 - Sultan Mehmed Drugi započeo opsadu Beograda

1811 - Rođen Visarion Grigorijevič Bjelinski, ruski književni kritičar
(Sviborg, 13.6.1811 - Petrograd, 7.6.1848)

1871 - Svetozar Marković pokrenuo list "Radenik"

1876 - Slikarka Katarina Ivanović izabrana za prvu ženu-akademika u Srbiji

1878 - Počeo Berlinski kongres

1913 - Rođena Anita Mezetova, operska pevačica
(Trst, 13.6.1913 - Beograd, 23.3.1980)

1914. - Rođen Vuko Pavićević, filozof i književnik
(Rsojevići, 13. 06. 1914 - Beograd, 07. 10. 1978)

1921 - Rođen Marko Nikezić, političar i diplomata, ministar inostranih poslova SFRJ, predsednik CK SK Srbije
(Beograd, 13.6.1921 - Beograd, 6.1.1991)

1923 - Osnovan Orkestar Beogradske filharmonije

1925 - Rođen Dušan Trbojević, pijanista i kompozitor
(Maribor, 13.6.1925)

1933 - Rođen Jovan Kašić, lingvista, profesor Univerziteta u Novom Sadu
(Veliki Grđevac, 13.6.1933 - Beograd, 7.2.1987)

1943 - Poginuo Sava Kovačević, narodni heroj
(Nudol, 25.1.1905 - Sutjeska, 13.6.1943)

1950 - Rođen Radomir Mihailović Točak, muzičar, gitarista i kompozitor, vođa grupe "Smak"
(Čačak, 13.6.1950)

1953 - Rođen Veselin Šljivančanin, pukovnik Vojske Jugoslavije
(Palež, 13.6.1953)

1966 - Rođen Nebojša Medojević, crnogorski političar, izvršni direktor Grupe za promene
(Pljevlja, 13.6.1966)

1986 - Umro Beni Gudmen, američki džez klarinetista i kompozitor
(Čikago, 30.5.1909 - Njujork, 13.6.1986)

1990 - Prvi miting opozicije u Srbiji

1993 - Umro Gajo Petrović, filozof, profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu (Karlovac, 12.3.1927 - Zagreb, 13.6.1993)

1993 - Kim Kempbel postala prva žena-premijer u istoriji Kanade

1997 - Umro Bulat Okudžava, ruski književnik
(Moskva, 9.5.1924 - Pariz, 13.6.1997)

2004 - Umro Stevan Dedijer, fizičar i novinar
(Sarajevo, 7.1911 - Dubrovnik, 13.6.2004)

2005 - Umro Alvaro Kunjal, portugalski političar, generalni sekretar KP Portugalije (Koimbra, 10.11.1913 - Lisabon, 13.6.2005)

2006 - Umro Miroslav-Mira Mitrović, spiker, novinar i urednik Zabavno- humorističkog programa Radio Beograda, tvorac "Vesele večeri"
(Beograd, 1920 - Zlatibor, 13.6.2006)

2007 - Umro Stanislav Stane Brovet, admiral JNA, zamenik saveznog sekretara za narodnu odbranu SFRJ
(Josip Dol, 14.5.1930 - Beograd, 13.6.2007)

[Bisernica]

14. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/Slika27-1.jpg


Na današnji dan 1904. godine umro slavni srpski pesnik Jovan Jovanović Zmaj. Argentinski revolucionar Ernesto Če Gevara rođen 14. juna 1928. Evropska organizacija za kosmička istraživanja osnovana u Parizu 1962. godine.


Slavni srpski pesnik Jovan Jovanović Zmaj umro je 14. juna 1904. godine u Sremskoj Kamenici. Gimnaziju je učio u Halašu i Požunu (sadašnja Bratislava), a maturirao je u Slovačkoj Trnavi. Pre medicine koju je završio u Pešti, studirao je prava u Pešti, Pragu i Beču. Radio je kao lekar u Novom Sadu, Pančevu, Sremskim Karlovcima, Futogu, Beogradu, Zagrebu i Beču. Između 1890. do 1898. bio dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu. Prema oceni književne kritike njegova poezija predstavlja "pesnički izraz duhovnog i duševnog života srpskog naroda" u drugoj polovini 19. veka. Kao pesnik razvijao se pod uticajem srpske narodne poezije i lirike Branka Radičevića. Napisao je veliki broj rodoljubivih kao i političko-satiričnih pesama. Najviše je ostao upamćen kao dečji pesnik, neprevaziđen u srpskoj književnosti. Osnovao je i uređivao književni list "Javor", satirične listove "Zmaj", "Žiža", "Starmali" i poučni dečji list "Neven". Prevodio je sa ruskog, nemačkog, mađarskog i engleskog. Najpoznatija Zmajeva dela su: "Pevanija", "Đulići", "Đulići uveoci", pesnička legenda "Vidosava Branković", "Čika Jova srpskoj deci", šaljivi komad "Šaran".

Argentinski revolucionar Ernesto Če Gevara rođen je na današnji dan 1928. godine u mestu Rozario. Bio je marksistički revolucionar, kubanski gerilski vođa i teoretičar, lekar, diplomata i pisac. Diplomirao je medicinu u Buenos Ajresu 1953, potom otišao u Gvatemalu, zatim u Meksiko, gde je upoznao Fidela Kastra. Gevara je predstavljao jednu od ključnih ličnosti Kastrove revolucije na Kubi (1956-1959). Posle pobede revolucije postao je ministar privrede, a Kubu je napustio 1965. Lično se angažovao u pokretima za oslobođenje od diktatorskih režima putem gerilske borbe, najpre u Kongu, za vreme vladavine Moiza Čombea, a potom u Boliviji. CIA i bolivijska vojska uhvatili su Čea kod mesta La Igera a 8. oktobra 1967, i on je odmah sutradan ubijen. Njegov lik i danas, nekoliko decenija posle njegove smrti, predstavlja jedan od simbola i ikona društvene i političke revolucije širom sveta. Kao strog vojskovođa, potpuno posvećen svom revolucionarnom cilju, sa ogromnim moralnim autoritetom nad svojim trupama, ostao je kontroverzna ličnost od velike istorijske važnosti. Američki nedeljnik Tajm proglasio je Gevaru jednim od 20 najvećih svetskih ikona i heroja u okviru 100 najuticajnijih ljudi sveta 20. veka. Čuvena fotografija Ernesta Gevare, koju je načinio snimio Alberto Korda Dijaz, Akademija umetnosti u Merilendu proglasila je najpoznatijom fotografijom na svetu dvadesetog veka. Če Gevera je napisao dve knjige: "Uspomene na kubansku revoluciju", "Dnevnik iz Bolivije".

1777. - Kongres SAD usvojio simbole na zastavi

1811. - Rođena Harijet Bičer Stou, američka književnica (Ličfild, 14. 06. 1811 - Andover, 01. 07. 1896)

1837. - Umro Đakomo Leopardi, italijanski književnik (Rekanti, 29. 06. 1798 - Napulj, 14. 06. 1837)

1849. - Rođen Hugo Haberman, nemački slikar (Dilingen, 14. 06. 1849 - Minhen, 27. 02. 1929)

1868. - Rođen Karl Landštajner, austrijski biolog i lekar, otkrio krvne grupe i RH faktor, nobelovac, datum njegovog rođenja obeležava se kao Svetski dan dobrovoljnih davalaca krvi (Baden, 14. 06. 1868 - Njujork, 26. 06. 1943)

1890. - Rođen Ljubo Babić, slikar, kritičar i istoričar umetnosti (Jastrebarsko, 14. 06. 1890 - Zagreb, 04. 05. 1974)

1907. - Žene u Norveškoj stekle pravo glasa

1917. - Streljani pukovnik Dragutin Dimitrijević - Apis i majori Ljubomir Vulović i Rade Malobabić, pripadnici organizacije "Crna ruka"

1930. - Rođen Predrag Palavestra, književnik i istoričar književnosti, akademik (Sarajevo, 14. 06. 1930)

1930. - Rođen Bora Kostić, fudbaler, najbolji strelac "Crvene zvezde", reprezentativac, osvajač zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Rimu 1960. godine (Obrenovac, 14. 06. 1930 - Beograd, 10. 01. 2011)

1935. - Rođen Dragiša Vitošević, književnik i književni kritičar (Bare, 14. 06. 1935 - Kutina, 04. 08. 1987)

1940. - Nemci zauzeli Pariz u Drugom svetskom ratu

1943. - Poginuo Veselin Masleša, publicista,novinar i prevodilac, narodni heroj (Banja Luka, 20. 04. 1906 - Sutjeska, 14. 06. 1943)

1946. - Rođen Donald Tramp, američki biznismen (Kvins, 14. 06. 1946)

1947. - Rođen Ljubiša Pavković, harmonikaš, umetnički rukovodilac Narodnog orkestra RTB-a (Beograd, 14. 06. 1947)

1954. - Otvoren Muzej Srpske pravoslavne crkve u Beogradu

1962. - U Parizu osnovana Evropska organizacija za kosmička istraživanja

1968. - Umro Salvatore Kvazimodo, italijanski književnik, nobelovac (Sirakuza, 20. 08. 1901 - Napulj, 14. 06. 1968)

1986. - Umro Horhe Luis Borhes, argentinski književnik (Buenos Aires, 24. 08. 1899 - Ženeva, 14. 06. 1986)

1995. - Umro Rori Galager, irski rok - muzičar (Bališenon, 02. 03. 1949 - London, 14. 06. 1995)

1996. - Umro Oliver Tihi (Boris Đukić), slikar (Bosansko Grahovo, 13. 04. 1943 - Verona, 14. 06. 1996)

2007. - Umro Kurt Valdhajm, austrijski političar i državnik,predsednik Austrije, generalni sekretar UN (Sent Andra Vordern, 21. 12. 1918 - Beč, 14. 06. 2007)

2008. - Umro Esbjorn Svenson, švedski džez - pijanista i kompozitor (Vasteras, 1964 - Stokholm, 14. 06. 2008)

2008. - Umro Dimitrije Manolev, likovni umetnik - fotograf (1936 - Beograd, 14. 06. 2008)

2011. - Umro Milivoj Ašner, komandir ustaške policije u vreme NDH, nacistički zločinac (Daruvar,13. 04. 1913 - Klagenfurt, 14. 06. 2011)

[Bisernica]

15. jun


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Industrijalac i filantrop, guverner Narodne banke Kraljevine Srbije, Đorđe Vajfert rođen na današnji dan 1850. godine. Petar Prvi Karađorđević 15. juna 1903. godine izabran za kralja Srbije. Bitka na Sutjesci, u Drugom svetskom ratu, završena na današnji dan 1943. godine.


Industrijalac i filantrop, guverner Narodne banke Kraljevine Srbije, Đorđe Vajfert rođen je 15. juna 1850. godine. Vajfert je osnovnu školu i realku završio u Pančevu, gimnaziju u Pešti, a u Vijenstefanu kod Minhena Gospodarsko - pivarsku akademiju. Po završetku školovanja nastavio je porodičnu pivarsku tradiciju. Godine 1873, otvorio je na padinama Topčiderskog brda veliku i modernu pivaru. Pošto strancima, a Vajfert je bio Nemac, nije bilo dozvoljeno da imaju nepokretnosti, istupio je iz austro - ugarskog podanstva i primio srpsko državljanstvo. Pančevačku pivaru nastavio je da vodi njegov otac Ignjat. Vajfert je finansirao istraživanja rudnog blaga u Srbiji, u Kostolcu, borskim rudnicima, kao i rudniku žive na Avali. Bio je veliki kolekcionar. Svoju numizmatičku zbirku od 14.000 eksponata poklonio je Beogradskom univerzitetu. Muzej grada Beograda od njega je na poklon dobio kolekciju od 250 gravira, karata i slika glavnog grada. Bio je i veliki dobrotvor. Poklonio je zemljište na kome se danas nalazi bolnica "Doktor Dragiša Mišović", a pomogao je i njenu gradnju. Osnivač je Fonda za brigu o ratnim invalidima, a sam je učestvovao u srpsko - turskim ratovima. Kao istaknuti industrijalac i finansijer, izabran je 1890. godine za guvernera Narodne banke Kraljevine Srbije. U novoj državi Kraljevini SHS ponovo je guverner od 1920 - 1926. godine. Jedan je od osnivača Beogradske zadruge i prvi predsednik Industrijske komore. Umro je 1937. godine u Pančevu i sahranjen u katoličkoj crkvi Svete Ane, koju je za života podigao. Proglašen je za počasnog građanina Pančeva, a njegov lik krasi novčanicu od 1.000 dinara.

Na današnji dan 1903. godine Petar Prvi Karađorđević izabran je za kralja Srbije. Karađorđev unuk, Petar Karađorđević, školovao se u Beogradu, Ženevi i Parizu. Završio je najviše francuske vojne škole u Sen Siru i Mecu. Kao učesnik u Francusko - pruskom ratu odlikovan je najvišim francuskim ordenom "Legije časti". U Parizu mu je, 1936. godine, podignut spomenik, a takođe i jedna avenija, koja se uliva u Jelisejska polja nosi njegovo ime. Pod imenom Petar Mrkonjić, komandovao je ustaničkim odredom u Bosansko - hercegovačkom ustanku protiv Turaka, 1875. godine. Posle "Majskog prevrata" i ubistva Aleksandra Obrenovića, Narodna skupština ga je izabrala za kralja Srbije, 15. juna 1903. godine. Krunisan je u Sabornoj crkvi u Beogradu, a miropomazan u manastiru Žiča, po ugledu na Nemanjiće. Vladavina Petra Karađorđevića bila je obeležena razvitkom građanskog parlamentarizma, brzim privrednim i kulturnim napredovanjem Srbije i spoljnopolitičkom orijentacijom ka saradnji sa Francuskom, Velikom Britanijom i Rusijom. Bio je vrhovni komandant srpske vojske u dva Balkanska rata, kojima je Srbija uvećala svoje teritorije, a kralj Petar je ovenčan titulom "Oslobodilac". Pod pritiskom oficirskih krugova iz "Crne ruke" preneo je vršenje kraljevske vlasti na prestolonaslednika Aleksandra, 1914. godine. Za vreme Prvog svetskog rata odlazio je na prve linije fronta, a sa svojom vojskom i narodom povlačio se preko Albanije na Krf. U Beograd se vratio 1919. godine i, iako još nominalno kralj, nije imao uticaja na vođenje državnih poslova. Umro je u svom vojničkom krevetu u vili na Senjaku 1921. godine, a sahranjen je u Crkvi na Oplencu, koju je podigao 1912. godine. "Čika Pera", kako ga je njegov narod zvao, bio je jedan od najpopularnijih srpskih vladara, upamćen po rodoljublju, hrabrosti, humanosti i, za jednog kralja, neuobičajeno skromnom načinu života. Petar Karađorđević bavio se i prevođenjem. Preveo je na srpski delo "O slobodi", engleskog filozofa Džona Stjuarta Mila.

1215. - Potpisana "Velika povelja sloboda" (Magna Carta Libertatum), prvi pisani ustavni akt u Engleskoj i svetu uošte

1502. - Đenovski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio ostrvo Martinik

1749. - Rođen Georg Jozef Vogler, nemački kompozitor (Vircburg, 15. 06. 1749 - Darmštat, 06. 05. 1814)

1843. - Rođen Edvard Grig, norveški kompozitor, pijanista i dirigent (Bergen, 15. 06. 1843 - Bergen, 04. 09. 1907)

1847. - U Beogradu osnovano prvo đačko udruženje u Srbiji - "Družina mladeži Serbske"

1862. - Sukob srpske policije sa turskim vojnicima kod Čukur - česme, u spomen na taj događaj, koji se zbio na praznik Trojice, ustanovljen je Dan policije Srbije

1874. - Rođena Zona Zamfirova (Jevrosima Kijametović-Grbić), junakinja istoimenog romana Stevana Sremca (Priština, 15. 06. 1874 - Beograd, 22. 11. 1952)

1900. - Rođen Vladislav Ribnikar, arhitekta, političar i novinar, prvi direktor Politike i Tanjuga (Beograd, 15. 06. 1900 - Beograd, 01. 12. 1955)

1900. - Rođen Stanislav-Staša Beložanski, slikar i scenograf (Beograd, 15. 06. 1900 - Beograd, 03. 1992)

1903. - Osnovana kompanija "Ford" u Detroitu

1907. - Počela Druga haška mirovna konferencija (trajala do 18. 10. 1907)

1927. - Rođen Hugo Prat, strip-crtač (Rimini, 15. 06. 1927 - Lozana, 20. 08. 1995)

1943. - Završena bitka na Sutjesci u Drugom svetskom ratu

1945. - Izašao prvi broj lista Ruske slovo na rusinskom jeziku

1953. - Rođen Slavoljub Muslin, fudbaler i trener (Kragujevac, 15. 06. 1953)

1977. - Održani prvi slobodni parlamentarni izbori u Španiji posle 41 godine Frankove diktature

1994. - Umro Janko Brašić, slikar-naivac (Oparić, 09. 01. 1906 - Oparić, 15. 06. 1994)

1994. - Umro Manos Hadžidakis, grčki kompozitor, dobitnik "Oskar"-a (Ksanti, 23. 10. 1925 - Atina, 15. 06. 1994)

1996. - Umro ser Ficroj Meklin, britanski diplomata, šef britanske misije pri Vrhovnom štabu NOVJ (Kairo, 1911 - Škotska, 15. 06. 1996)

1996. - Umrla Ela Ficdžerald, američka džez - pevačica (Njuport, 25. 04. 1918 - Los Anđeles, 15. 06. 1996)

2003. - Vaterpolo reprezentacija Srbije i Crne Gore osvojila zlatnu medalju na Evropskom prvenstvu u Kranju

2005. - Umro Karlo Marija Đulini, italijanski dirigent (Barleta, 09. 05. 1914 - Breša, 15. 06. 2005)

2006. - Umro prim. dr Aleksandar Bajec, hirurg, direktor Kliničko-bolničkog centra "Dr Dragiša Mišović" u Beogradu (26. 12. 1951 - Beograd, 15. 06. 2006)

2008. - Umro Marko Kovačević, dramaturg, profesor i prodekan Akademije scenskih umetnosti u Sarajevu (Vrbas, 1954 - Vrbas, 15. 06. 2008)

2008.- Umro Sten Vinston, američki filmski autor, majstor specijalnih efekata, dobitnik "Oskar"-a (Ričmond, 07. 04. 1946 - Malibu, 15. 05. 2008)

[Bisernica]

16. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/imagesqtbnANd9GcScm8UHA0ISl0PJZ5jgi3o8Ct-1.jpg


Na današnji dan 1963. godine u kosmos poletela prva žena Valentina Terješkova. Godine 1946. umro kompozitor, muzikolog i dirigent Miloje Milojević. Na prostoru današnjeg Studentskog parka u Beogradu, 1824. godine otvorena prva pijaca u Srbiji.


Godine 1963. u kosmos je poletela prva žena. Kosmičkim brodom "Vastok 6" Valentina Terješkova je obletela Zemlju 48 puta. Valentina Vladimirovna Tereškova rođena je 1937. godine u selu Maslenikovo u Jaroslavskoj oblasti, u Rusiji. Kada joj je otac poginuo u Drugom svetskom ratu sa majkom i još troje dece preselila se u Jaroslav. Zbog siromaštva koje je vladalo u prvim godinama po završetku rata, Tereškova nije pohađala školu sve do svoje desete godine. Uz posao i učenje bavila se padobranstvom što je bio njen prvi dodir sa aeronautikom.

Na današnji dan 1946. godine umro Miloje Milojević, kompozitor, muzikolog, dirigent i pedagog. Prva znanja u oblasti muzike Milojević je stekao kao đak Isidora Bajića, u Srpskoj gimnaziji u Novom Sadu. U Beogradu je, uporedo sa studijama na Filozofskom fakultetu, pohađao Srpsku muzičku školu, a zatim je nastavio studije na Minhenskoj muzičkoj akademiji. Doktorat muzikologije položio je na Karlovom univerzitetu u Pragu sa disertacijom "Smetanin harmonski stil" i postao prvi doktor muzikologije u Srbiji. Predavao je istoriju muzike na Filozofskom fakultetu i kompoziciju na Muzičkoj akademiji u Beogradu. Milojević se bavio muzičkim pisanjem, kritikom, horskim i simfonijskim dirigovanjem. Pretežno orijentisan na kamernu muziku i manje muzičke oblike, izrazit liričar sklon raznovrsnim stilovima, stvorio je niz solo pesama, simfonijskih poema i klavirskih dela. Kao muzički pisac spada u red naših najboljih muzičkih esejista i začetnika muzikologije u Srbiji.

1824 - Otvorena prva pijaca u Srbiji, na prostoru današnjeg Studentskog parka u Beogradu

1671 - Pogubljen Stenjka Razin (Stepan Timofejevič Razin), vođa ruskih kozaka
(Zimovejsko, 1630 - Moskva, 16.6.1671)

1842 - Rođen Milorad Popović Šapčanin, književnik, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu
(Šabac, 16.6.1842 - Beograd, 14.2.1895)

1876 - U Veneciji sklopljen Ugovor o ratnom savezu Srbije i Crne Gore

1890 - Rođen Stanlio-Sten Laurel (Artur Stenli Džeferson), engleski filmski glumac (Ulverston, 16.6.1890 - Santa Monika, 23.2.1965)

1894 - Počeo Svetski sportski kongres, na kome je doneta odluka o osnivanju Međunarodnog olimpijskog komiteta

1904 - "Blumov dan"- dan kada se dešava radnja romana "Uliks" Džemsa Džojsa, dobio ime po junaku romana Lepoldu Blumu

1930 - Umro Ljubomir Stojanović, filolog, političar i državnik, sekretar Srpske kraljevske akademije
(Užice, 6.8.1860 - Prag, 16.6.1930)

1931 - Rođen Pavle Minčić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 16.6.1931)

1944 - Sklopljen Sporazum Tito-Šubašić na Visu

1958 - Ubijen Imre Nađ, mađarski političar i državnik, premijer Mađarske
(Kapošvar, 6.6.1896 - Budimpešta, 16.6.1958)

1966 - Osnovan Kajakaški savez Jugoslavije

1966 - Rođen Jan Železni, češki atletičar
(Malada Boleslav, 16. 06. 1966)

1973 - Umro Aleksandar Marinković Šilja, operski pevač
(Novi Sad,15.12.1910 - Cavtat, 16.6.1973)

1977 - Umro Verner fon Braun, američki raketni inženjer, konstruktor projektila "FAU 1" i "FAU 2"
(Virzic, 23.3.1912 - Aleksandrija, SAD, 16.6.1977)

1997 - Umro Zoran Polič, političar i državnik, predsednik Jugoslovenskog crvenog krsta (Lenart, 20.10.1912 - Ljubljana, 16.6.1997)

1997 - Umro Stjepan Zaninović, filmski reditelj i scenarista
(Herceg Novi, 4.3.1926 - Beograd, 16.6.1997)

2001 - Umro Sava Vuković, episkop šumadijski
(Senta, 13.4.1930 - Beograd, 16.6.2001)

2001 - Umro Milivoje-Miša Sredojević, producent RTS-a
(Ljig, 26.11.1946 - Ljig, 16.6.2001)

2008 - Umro profesor Miroslav Radovanović, profesor Medicinskog fakulteta u Novom Sadu, akademik, predsednik VANU
(Brusnik, 3.12.1919 - Novi Sad, 16.6.2008)

2008 - Umro Nedeljko Ivanković Skale, odbojkaš, reprezentativac
(1951 - Novi Sad, 16.6.2008)

[Bisernica]

17. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/06/benjaminfranklin-1.jpg


Na današnji dan rođen Igor Stravinski, ruski kompozitor. Osnovana preteča JAT-a, "Aeroput". Bendžamin Franklin otkrio gromobran.


Godine 1882. na današnji dan rođen Igor Fjodorovič Stravinski, ruski kompozitor, jedan od najuniverzalnijih muzičkih stvaralaca 20. veka. Odlikuje ga velika raznovrsnost muzičkog izraza i stila. U prvoj fazi svog stvaralaštva nadahnut je ruskom narodnom muzikom, u drugoj ekspresionizmom, s povremenim oslanjanjem na džez, u trećoj je okrenut neoklasičnom stilu, a zatim primenjuje principe dodekafonije. Od 1910. je živeo u Francuskoj, a od 1937, do smrti u SAD. Najpoznatija njegova dela su baleti "Žar- ptica" i "Petruška" i opera - oratorijum "Kralj Edip ".

(Oranienbaum, 17. 06. 1882 - Njujork, 06. 04. 1971)

1927. - Osnovano prvo Srpsko društvo za civilni saobraćaj "Aeroput"-preteča JAT-a. Prvi srpski civilni avio-prevoznik otvorio je svoju prvu liniju 15. februara 1928, samo nekoliko meseci nakon osnivanja. Let od Beograda do Zagreba obavljen je avionom "Potez - 29" sa 5 putničkih sedišta uz brzinu od 175 km na sat. Prvi putnici bili su novinari. Civilni vazdušni saobraćaj u našoj zemlji obnovljen je posle II svetskog rata, zahvaljujući angažovanju Jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva. Nastavljajući tradiciju "Aeroputa" osnovano je preduzeće "Jugoslovenski aerotransport", koji je svoju prvu liniju otvorio 1. aprila 1947. godine.

1696. - Umro Jan Sobjeski, poljski kralj i vojskovođa
(Olesko,17. 08. 1629 - Vilanov,17. 06. 1696)

1752. - Američki fizičar Bendžamin Franklin otkrio gromobran

1818. - Rođen Šarl Fransoa Guno, francuski kompozitor
(Pariz, 17. 06. 1818 - Sen Klod, 18. 10. 1893)

1862. - Turci bombardovali Beograd

1925. - Usvojen Ženevski protokol o zabrani upotrebe bojnih otrova i bioloških sredstava u ratnim operacijama

1928. - Umro Roal Amundsen, norveški polarni istraživač, osvajač Južnog pola
(Borge, 16. 07. 1872 - Bergen, 17. 06. 1928)

1929. - Rođen Tigran Vartanovič Petrosjan, jermenski šahista, svetski prvak
(Tbilisi, 17. 06. 1929 - Moskva, 14. 08. 1984)

1950. - Štampan prvi broj lista "Međunarodna politika"

1960. - Rođena Marina Rajević-Savić, novinar Studija B, TV Beograd i BK TV
(Peć, 17. 06. 1960)

1975. - Rođen Milan Gurović, košarkaš
(Novi Sad, 17. 06. 1975)

1998. - Umro Ratko Đurović, filmski scenarista i istoričar kulture, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Nikšić, 25. 11. 1914 - Beograd, 17. 06. 1998)

2004. - Umrla Zorica Bulja, novinar i urednik Radio Jugoslavije
(Zrenjanin, 14. 04. 1935 - Beograd, 17. 06. 2004)

2007. - Umro Đanfranko Fere, italijanski arhitekta i modni kreator, umetnički direktor modne kuće "Kristijan Dior"
(Lenjano, 15. 08. 1945 - Milano, 17. 06. 2007)

[Bisernica]

18. jun

Pre tri godine ,na svet je došao i u međunarodnu virtruelnu mrežu se upleo jedan forum.
U početku se nije snalazio na orgu pa je prelazio na net,pa se opet vraćao na org dok konačno
nije našao svoje jedinstveno mesto pod suncem interneta.

Nazvali ga Razbibriga - kao svako dete koje voli da se igra.
Man ga hranio,Lilu ga je mazila, ljudi dobre volje ga ljuljali da brže raste,dok se nije osovio na
sopstvene noge i počeo da šarmira prolaznike i poziva u goste.Mnogi zastajkivali,mnogi se i zadržali,
neki već i penziju forumsku zaslužili,a meni ostalo da zapisujem.


Šeret napunio tri godine i postao nezamenjiv deo svakodnevnog života - tako ti je to kad neko zna
kakva mu je životna misija :)....nek je živ i sa nama zdrav ,živeo dugo i sretno u zdravlju i veselju ,
ljubavlju okupan ,osmehom našminkan - on s nama i mi s njim ,imao se rašta i roditi.



SRETAN ROĐENDAN RAZBIBRIGO !!! :heart:


http://razbibriga.net/imported/2010/02/rodjendan42-1.jpg




..a u ostatku sveta se dešavalo


Prva beogradska gimnazija osnovana na današnji dan 1839. godine. Ruski pisac Maksim Gorki preminuo 1936. godine. Donet Ustav Evropske unije 2004. godine.


Godine 1839. osnovana je Prva beogradska gimnazija, najstarija srednja škola koja postoji u kontinuitetu u prestonici Srbije. Najpre je imala dva razreda, tri godine docnije pet, a profesori su bili, prvih decenija, po pravilu, Srbi iz Vojvodine. Kroz nju je prošla plejada istaknutih ličnosti srpske istorije, nauke, umetnosti i kulture, uključujući Stojana Novakovića, Milana Milićevića, Slobodana Jovanovića, Petra Kočića, Branu Petronijevića, Veselina Čajkanovića, Aleksandra Belića, Milovana Glišića, Jovana Skerlića, Jovana Cvijića, Mihaila Petrovića Alasa, Lazu Lazarevića, Stevana Sremca, Mokranjca, Kornelija Stankovića, kralja PetraI Karađorđevića, Živojina Mišića, Stepu Stepanovića, Gavrila Principa, Milana Stojadinovića, Aleksandra Deroka, Momčila Nastasijevića, Mošu Pijade, Svetozara Gligorića.

Na današnji dan 1936. godine preminuo ruski pisac Aleksej Maksimovič Pješkov, poznat kao Maksim Gorki, utemeljivač socijalističkog realizma. Najčešća tema njegovog stvaralaštva su ljudi sa takozvanog dna, pobunjenici svih vrsta, izgubljeni i prezreni. Posle 1917. polemisao je s vođom Oktobarske revolucije Lenjinom i drugim čelnicima boljševika, kritikujući postupke sovjetskih vlasti. Istovremeno je učestvovao u intelektualnoj obnovi zemlje i smatra se najznačajnijim kulturnim poslenikom u postoktobarskoj epohi. Umro je 1936, u vreme najveće Staljinove strahovlade, pod okolnostima koje nisu potpuno rasvetljene. Dela: priče, pripovetke i romani "Makar Čudra", "Starica Izergilj", "Maljva", "Konovalov", "Pesma o Sokolu", "Foma Gordejev", "Mati", "Pesma o vesniku oluje","Leto", "Trojica", "Ispovest", "Gradić Okurov", "Čelkaš", "Život Mateja Kožemjakina", "Supruzi Orlovi", "Artomonovi", "Život Klima Samgina", "autobiografska" trologija "Detinjstvo", "Među ljudima" i "Moji univerziteti", drame "Malograđani", "Na dnu", "Na letovanju", "Deca Sunca", "Varvari", "Neprijatelji", "Vasa Železnova" (dve verzije), "Jegor Buličov i ostali", uspomene "Lav Tolstoj".

1536. - U Engleskoj izdata prva polisa životnog osiguranja

1815. - Napoleon I Bonaparta poražen u bici kod Vaterloa

1817. - U Londonu otvoren most Vaterlo preko Temze

1882. - Rođen Georgi Dimitrov, bugarski revolucionar, političar i državnik (Kovačevci, 18. 06. 1882 - Moskva, 02. 07. 1949)

1894. - Pušten u saobraćaj prvi električni tramvaj u Beogradu

1928. - Umro Roal Amundsen, norveški polarni istraživač, osvajač Južnog pola (Borge, 16. 07. 1872 - Bergen, 18. 06. 1928)

1932. - Rođen Angel Šurev, dirigent Rimske opere i Opere Narodnog pozorišta u Beogradu, Beogradske filharmonije, Simfonijskog orkestra i Hora Doma JNA u Beogradu (Veles, 18. 06. 1932 - Beograd, 14. 02. 2004)

1936. - Umro Maksim Gorki (Aleksej Maksimovič Pješkov), ruski književnik (Njižnji Novgorod , 28. 03. 1868 - Gorki, 18. 06. 1936)

Maksim Gorki jedan je od utemeljivača socijalističkog realizma u sovjetskoj književnosti. Strasno je zastupao ideju o uticaju književnosti na stvaranje humanijih odnosa među ljudima. U teatru je video najsnažniji medijum za neposredno opštenje sa publikom. Junaci njegovih drama najčešće se bore protiv malograđanskog mira i lažnog morala. Najpoznatija njegova dela su: autobiografska trilogija "Detinjstvo", "Među ljudima" i "Moji univerziteti", romani "Delo Artamonovih" i "Život Klima Samgina", kao i drame: "Na dnu", "Vasja Železnova", "Jegor Buličov" i "Malograđani".

1937. - Sovjetski piloti Valerij Čkalov, Georgije Bajdukov i Anton Beljakov avionom ANT- 25 obavili prvi transpolarni let od Moskve preko Severnog pola do Vankuvera

1942. - Rođen ser Džejms Pol Makartni, britanski muzičar, član grupe "The Beatles" (Liverpul, 18. 06. 1942)

1947. - Rođena Vesna Pećanac, pozorišna, filmska i TV glumica
(Ljubljana, 18. 06. 1947)

1954. - Umro Risto Ratković, književnik i književni kritičar
(Bijelo Polje, 03. 09. 1903 - Beograd, 18. 06. 1954)

1974. - Umro Aleksandar Acković, novinar, glavni i odgovorni urednik Trećeg programa Radio Beograda (Zaječar, 17. 12. 1922 - Beograd, 18. 06. 1974)

1974. - Umro Georgij Konstantinovič Žukov, sovjetski maršal i vojskovođa
(Strelovka, 01. 12. 1896 - Moskva, 18. 06. 1974)

1978. - Rođena Snežana Perić, karatistkinja, najmlađi svetski šampion u istoriji karatea (Zrenjanin, 18. 06. 1978)

1979. - U Beču potpisan "SALT 2", sporazum SAD i SSSR o ograničavanju strategijskog naoružanja

1982. - Umro Kurt Jirgens, nemački filmski glumac
(Minhen, 13. 12. 1915 - Minhen, 18. 06. 1982)

1991. - Umro Milorad Dobrić, karikaturista
(Beograd, 18. 08. 1924 - 18. 06. 1991)

1994. - Umro Branko Petranović, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu(Cetinje, 31. 10. 1927 - Beograd, 18. 06. 1994)

1994. - Umro Branislav D. Janković, imunolog, prvi doktor medicinskih nauka u istoriji Medicinskog fakulteta u Beogradu (22. 02. 1920 - Beograd, 18. 06. 1994)

2001. - Umro Davorin Popović, pevač grupe "Indeksi"
(Sarajevo, 23. 09. 1946 - Sarajevo, 18. 06. 2001)

2002. - Umro Valter Fric, nemački fudbaler
(Kajzerslautern, 31. 10. 1920 - Kajzerslautern, 18. 06. 2002)

2004. - Donet Ustav Evropske unije

2007. - Umro Jovan Arežina, novinar i urednik Drugog programa Radio Beograda, v.d. direktora Radio Beograda, direktor RTV Studio B, pomoćnik direktora Radio Beograda (Sarajevo, 20. 10. 1949 - Beograd, 18. 06. 2007)

2007. - Umrla Vilma Espin, kubanski političar i revolucionar, predsednik Federacije kubanskih žena, supruga Raula Kastra (Santjago, 07. 04. 1930 - Havana, 18. 06. 2007)

2008. - Umro Žan Delanoa, francuski filmski reditelj
(Noasi l Sek, 12. 01. 1908 - Ženvil, 18. 06. 2008)

2009. - Umro Željko Vuković, novinar i književnik
(Zenica, 27. 08. 1956 - Beograd, 18. 06. 2009)

2010. - Umro Bogdan Bogdanović, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, gradonačelnik Beograda (Beograd, 20. 08. 1922 - Beč, 18. 06. 2010)

2010. - Umro Žoze Saramago, portugalski pisac, nobelovac
(Aziljaga, 16. 11. 1922 - ostrvo Lansarote, 18. 06. 2010)

2010. - Umro dr Drago Ćupić, lingvista, leksikograf, direktor Instituta za srpski jezik SANU ( Zagarač,19. 03 1932 - Beograd, 18. 06. 2010)

2011. - Umro Klarens Klemons, američki saksofonista
(Norfolk, 11. 01. 1942 - Singer Ajlend, 18. 06. 2011)

2011. - Umrla Jelena Boner, sovjetski disident, supruga nobelovca Andreja Saharova (Merv, 15. 02. 1923 - Boston, 18. 06. 2011)

[Bisernica]

19. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/StevanHristic-1.jpg


Na današnji dan 1862. godine zvanično ukinuto ropstvo u SAD. Kompozitor Stevan Hristić rođen 1885. godine.


Uvoz robova u SAD je zabranjen 1808. godine do kada ih je nekih 300.000 već uvezeno. Svi kasniji robovi su rođeni na teritoriji SAD. Netrpeljivost između robovlasničkog juga i naprednijeg severa oko pitanja ropstva smatra se jednim od uzroka Američkog građanskog rata. Ropstvo je zvanično ukinuto 1862. godine

Na današnji dan 1885. godine rođen je Stevan Hristić, kompozitor i dirigent, akademik. Hristić je muzičko obrazovanje sticao u Beogradu, Lajpcigu, Moskvi, Rimu i Parizu. Kao osnovu svog stvaralaštva prihvatio je muzički folklor.Još kao student komponovao je pozorišni komad "Čučuk - Stana". Ogledao se u skoro svim muzičkim oblicima, a njegova dela su pisana u nacionalno - romantičarskom stilu sa impresionističkim elementima. Komponovao je solo - pesme, horsku muziku i muziku za filmove "Sofka" i "Bila sam jača". Hristićevo najpoznatije delo- balet "Ohridska legenda" pronelo je slavu autora i van granica naše zemlje. Hristić je bio dirigent i direktor Opere Narodnog pozorišta, osnivač i dirigent Beogradske filharmonije, profesor Muzičke akademije u Beogradu i prvi predsednik Saveza kompozitora Jugoslavije. Hristić je umro 1958. godine u Beogradu.

1623. - Rođen Blez Paskal, francuski matematičar i fizičar
(Klermon - Feran, 19. 06. 1623 - Pariz, 19. 08. 1661)

1834. - Rođen Edgar Dega, francuski slikar, grafičar i vajar
(Pariz, 19. 06. 1834 - Pariz, 26. 09. 1917)

1862. - Zvanično ukinuto ropstvo u SAD

1873. - Rođen Vladimir Petković, geolog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu,akademik
(Boljevac, 19. 06. 1873 - Beograd, 20. 03. 1935)

1886. - Rođen Jovan Bijelić, slikar
(Kolunić, 19. 06. 1886 - Beograd, 12. 03. 1964)

1892. - Rođen Pavle Beljanski, diplomata i kolekcionar
(Veliko Gradište, 19. 06. 1892 - Beograd, 14. 07. 1965)

1918. - Rođen Ivan Hajtl, pozorišni, filmski i TV glumac
(Osijek, 19. 06. 1918 - Novi Sad, 04. 05. 2005)

1929. - Doneta Uredba o radnom vremenu u trgovačkim i zanatskim radnjama u Beogradu

1933. - Prvi put izvedena Mocartova opera "Otmica iz Seraja" na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1937. - Umro Džejm Metju Beri, škotski književnik
(Kiriemur, 09. 05. 1860 - London, 19. 06. 1937)

1941. - Rođen Vaclav Klaus, predsednik Češke
(Vinohradi, 19. 06. 1941)

1949. - Umro Vladimir Nazor, književnik, književni kritičar i prevodilac
(Postire, 30. 05. 1876 - Zagreb, 19. 06. 1949)

1953. - Pogubljeni Julius i Etel Rozenberg, zbog navodnog odavanja tajne atomske bombe Sovjetskom Savezu

1957. - Rođena Ana Lind, političar i diplomata, ministar inostranih poslova Švedske (Stokholm, 19. 06. 1957 - Stokholm, 11. 09. 2003)

1994. - Umro Pavle Bogatinčević, pozorišni glumac
(Beograd, 07. 10. 1905 - Beograd, 19. 06. 1994)

2007. - Umrla Živka Barać-Hubač, pozorišna glumica
(Čačak, 1933 - Beograd, 19. 06. 2007

2009. - Umrla Miroslava Lili Petrović, klavirski pedagog
(Beograd, 05.09.1923 - Beograd,19. 06. 2009)

2010. - Umro Tihomir Pavlović, košarkaš "Crvene Zvezde"
(1946 - Beograd, 19. 06. 2010)

[Bisernica]

20. jun


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Pesnik i diplomata Marko Ristić rođen 20. juna 1902. godine. Nemačka socijalistička političarka i borac za ženska prava Klara Cetkin umrla 20. juna 1933. u Moskvi. Američko-sovjetski sporazum o uvođenju "crvenog telefona" između Moskve i Vašingtona potpisan 1963. godine.


Na današnji dan 1902. godine rođen Marko Ristić, književnik i diplomata. Pesnik, esejista i kritičar, Marko Ristić jedan je od osnivača nadrealističkog pokreta kod nas. Rođen je u uglednoj beogradskoj porodici. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu, a po završetku Drugog svetskog rata bio je ambasador FNRJ u Parizu. Uređivao je časopise i revije: Putevi, Svedočanstva, Nemoguće i Nadrealizam danas i ovde. U posleratnim godinama objavljivao je u Politici tekstove o aktuelnim problemima. Kao retko koji naš pisac , ostao je veran i dosledan svom književnom ukusu, umetničkom programu i društveno-političkoj opredeljenosti, što su neki tumačili kao Ristićevu nemoć da ide dalje i u korak sa vremenom. Krajem 1990. godine njegova supruga Jelica - Ševa i kćerka Mara poklonile su Beogradu biblioteku i arhiv Marka Ristića. U Muzeju savremene umetnosti u Beogradu nalazi se Legat koji nosi njegovo ime.

Klara Cetkin, uticajna nemačka socijalistička političarka i borac za ženska prava umrla je 20 juna 1933. godine u Moskvi. Do 1917. godine bila je aktivna u Socijaldemokratskoj partiji Nemačke (SPD), a zatim je stupila u Nezavisnu socijal-demokratsku partiju Nemačke i njeno ekstremno levičarsko krilo, iz koga je kasnije nastala Komunistička partija Nemačke (KPD). Zastupala je KPD u Rajhstagu. Cetkinovu je veoma interesovala ženska politika i borba za ravnopravnost i pravo glasa za žene. Razvila je socijaldemokratski ženski pokret u Nemačkoj. Godine 1907. godine postaje je vođa Ženske kancelarije u SPD-u. Organizovala je prvu proslavu Međunarodnog dana žena 8. marta 1911. godine. Po dolasku Hitlera na vlast, KPD je izbačena iz Rajhstaga, a Klara Cetkin 1933. odlazi u egzil u Sovjeski Savez, gde ubrzo umire. Sahranjena je kod zidina Kremlja u Moskvi.

1819 - Rođen Žak Ofenbah (Jakob Eberst), francuski kompozitor
(Keln, 20.6.1819 - Pariz, 5.10.1880)

1819 - Parobrod "Savana", prvi koji je preplovio Atlantik, stigao u Liverpul

1861 - Rođen Frederik Gaulend Hopkins, engleski fiziolog i biohemičar, osnivač nauke o vitaminima, nobelovac
(Istburn, 20.6.1861 - Kembridž, 16.5.1947)

1909 - Rođen Erol Flin, američki filmski glumac
(Hobart, 20.6.1909 - Vankuver, 14.10.1959)

1924 - Rođen Čet Etkins, američki gitarista
(Lutrel, 20.6.1924 - Nešvil, 30.6.2001)

1925 - Rođen prof. dr Vladeta Urošević, fizičar, osnivač Instituta za fiziku, član Srpskog naučnog društva
(Stopanje, 20.6.1925 - Beograd, 30.12.2005)

1928 - Rođen Žan-Mari Lepen, francuski pravnik i političar, predsednik Nacionalnog fronta
(Trinite sir Mer, 20.6.1928)

1932 - Rođen Robert Roždestvenski, ruski književnik
(Kosika, 20.6.1932 - Moskva, 20.8.1994)

1933 - Umrla Klara Cetkin, nemačka revolucionarka, osnivač ženskog Međunarodnog radničkog pokreta
(Vidrau, 5.7.1857 - Arhangelsk, 20.6.1933)

1937 - Rođen Ljubomir-Muci Draškić, pozorišni i TV reditelj, upravnik Ateljea 212, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Zagreb, 20.6.1937 - Beograd, 25.1.2004)

1939 - Rođen Vjačeslav-Slavko Lebedinski, slavista, književnik, prevodilac i novinar
(Moskva, 20.6.1939)

1941 - Osnovan koncentracioni logor Jastrebarsko

1958 - Rođen Svetozar Cvetković, pozorišni, filmski i TV glumac, upravnik Ateljea 212
(Beograd, 20.6.1958)

1963 - Potpisan američko-sovjetski sporazum o uvođenju "crvenog telefona" između Moskve i Vašingtona

1967 - Rođena Nikol Kidman, američka filmska glumica, dobitnica Oskara
(Honolulu, 20.6.1967)

1995 - Umro Emil Sioran, rumunski filozof i književnik
(Rašinari, 8.4.1911 - Pariz, 20.6.1995)

2001 - Umro Ljubomir Koraksić, šahista
(Beograd, 12.4.1937 - Beograd, 20.6.2001)

2002 - Umro Jovan Hristić, književnik, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 26.8.1933 - Sremska Kamenica, 20.6.2002)

2004 - Umro Milan Damnjanović, novinar i urednik NIN-a
(Šabac, 8.12.1951 - Beograd, 20.6.2004)

2005 - Umro Džek Kilbi, američki fizičar, tvorac integrisanog kola, nobelovac
(Dzeferson, 8.11.1923 - Dalas, 20.6.2005)

2006 - Umro Šefko Alomerović, književnik i političar, predsednik Helsinškog odbora za ljudska prava u Sandžaku
(1943 - Beograd, 20.6.2006)

2008 - Umro prof. Aleksandar Marinković Mačak, atletičar i trener "Crvene zvezde"
(Beograd, 24.8.1930 - Beograd, 20.6.2008)

[Bisernica]

21. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/sartre-1.jpg


Na današnji dan rođen je osnivač i teoretičar egzistencijalizma Žan Pol Sartr. Obeležavaju se Svetski dan muzike i Svetski dan skejtera.

Osnivač i teoretičar egzistencijalizma Žan Pol Sartr rođen je u Parizu 1905 godine. Svojim delom obeležio je jedno razdoblje u filozofskom i književnom stvaralaštvu Francuske. Savremenik Malroa, Aragona, Bretona i drugih velikih intelektualaca, on je ostao svojstven i svoj. Prvu filozofsku raspravu napisao je kao učenik, 1924. godine. Sartr je diplomirao filozofiju 1929. godine. Tokom studija upoznao je svoju životnu saputnicu, Simon de Bovoar. Objavio je dela Mučnina, Zid i Biće i ništavilo, a pisao je i pozorišne komade. Izjašnjavao se o svim posleratnim problemima: u Alžiru, Vijetnamu, Ćehoslovačkoj, Izraelu i Kambodži i podizao svoj glas protesta kad god je smatrao da su ugroženi principi demokratije u svetu.

1527 - Umro Nikolo Makijaveli, italijanski književnik, političar, diplomata, utemeljivač političkih nauka (Firenca, 3.5.1469 - Firenca, 21.6.1527)

1788 - Ratifikovan Ustav SAD

1837 - Početak organizovanog turizma u Srbiji, u Sokobanji

1874 - Umro Anders Jonas Angstrem, švedski fizičar i astronom
(Medelpad, 13.8.1814 - Upsala, 21.6.1874)

1908 - Umro Nikolaj Rimski Korsakov, ruski kompozitor
(Tihvin, 18.3.1844 - Lubensk, 21.6.1908)

1914 - Rođen Pavle Mijović, istoričar umetnosti
(Brčeli, 21.6.1914 - Podgorica, 6.2.1996)

1935 - Rođena Fransoaz Sagan (Kuarez), francuska književnica
(Kažark, 21.6.1935 - Anfler, 24.9.2004)

1943 - Rođen Andrej Šerban, rumunski reditelj, upravnik Narodnog pozorišta u Bukureštu (Bukurešt, 21.6.1943)

1946 - Rođen Mile Pešaljević, dr tehničkih nauka, profesor Fakulteta organizacionih nauka u Beogradu, direktor Saveznog zavoda za mere i dragocene metale (21.6.1946 - Beograd, 9.1.2011)

1949 - Umro Mihailo Petrović, novinar
(Brza Palanka, 1.3.1901 - Beograd, 21.6.1949)

1955 - Rođen Mišel Platini, francuski fudbaler i selektor reprezentacije, predsednik UEFA (Žef, 21.6.1955)

1956 - Potpisana Moskovska deklaracija o odnosima SSSR i FNRJ

1961 - Rođen Manu Čao (Oskar Tramor), francuski muzičar
(Pariz, 21.6.1961)

1966 - Rođen Ivan Tasovac, pijanista, direktor Beogradske filharmonije (Beograd, 21.6.1966)

1997 - Umro Živan Milisavac, književnik, predsednik Matice srpske, akademik (Batrovci, 25.2.1915 - Novi Sad, 21.6.1997)

2001 - Umro Krsta Petrović, pevač
(Beograd, 27.9.1928 - Beograd, 21.6.2001)

2001 - Umro Džon Li Huker, američki bluz gitarista
(Klarksdejl, 22.8.1917 - San Francisko, 21.6.2001)

2003 - Umro Džordž Ekslroud, američki reditelj, dramaturg i scenarista (Njujork, 9.6.1922 - Los Anđeles, 21.6.2003)

2006 - Umro Borivoj Dedić, keramičar, profesor i prodekan Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Zrenjanin, 1942 - Beograd, 21. (23) 6. 2006)

2011 - Umro Svetozar Tadić, novinar lista "Borba", predsednik Udruženja novinara Srbije (Beograd,10. 12.1926 - Beograd, 21. 06. 2011)

[Bisernica]

22. jun


http://razbibriga.net/imported/2011/06/Erich_Maria_Remarque1-1.jpg


Na današnji dan u Beogradu otvoren kulturni centar "Građanska kasina", preteča "Kolarčevog narodnog univerziteta". Književnik i antifašista Erih Marija Remark rođen na današnji dan.

Otvoren kulturni centar "Građanska kasina" u Beogradu, preteča "Kolarčevog narodnog univerziteta" 1869. godine. Otvorena je u zgradi Zadužbine Nikole Spasića u Beogradu, sa ciljem da Beograđanima pruži mesto za druženje i sastanke. Trgovački svet, pored zabave, tu je mogao da se bliže upozna i obavi poslovne kontakte. Tokom skoro pet decenija postojanja, "Građanska kasina" je odigrala značajnu ulogu u kulturnom razvoju grada. U njoj je, na inicijativu dr Vladana Đorđevića, osnovan Srpski crveni krst, 1876, a zatim i Srpsko novinarsko udruženje, 1880. godine.

Rođen književnik i antifašista Erih Marija Remark 1898. godine. Po dolasku Hitlera na vlast 1933. godine bio je prisiljen da emigrira. Najveći deo života proveo je u Sjedinjenim Američkim Državama i Švajcarskoj. Prvi roman Na zapadu ništa novo, u kome je realistički i sa potresnim humanizmom prikazao razdoblje Prvog svetskog rata, doneo mu je svetsku slavu. Ovo delo, kao i ostale njegove knjige: Trijumfalna kapija, Povratak, Tri ratna druga i Vreme života, vreme smrti bile su zabranjene u Nemačkoj. Remarkov pristup književnosti temeljio se na reportažnoj dokumentarnosti, snažnoj društvenoj kritici i specifičnom stilskom izrazu.

1805 - Rođen Đuzepe Macini, italijanski revolucionar i političar
(Đenova, 22.6.1805 - Piza, 10.3.1872)

1826 - Rođen Bogoboj (Timotej) Atanacković, književnik
(Baja, 22.6.1826 - Baja, 9.9.1858)

1905 - Osnovano Srpsko književničko društvo u Beogradu

1906 - Rođen Bili Semjuel Vajlder, američki filmski reditelj, dobitnik Oskara
(Suša, 22.6.1906 - Los Anđeles, 27.3.2002)

1911 - Rođen Mile Stanković, književnik, novinar i urednik Radio Beograda
(Šabac, 22.6.1911 - Beograd, 26.5.2005)

1927 - Rođen Srđan Barić, kompozitor, muzički urednik RTB-a
(Beograd, 22.6.1927 - Beograd, 7.11.2005)

1930 - Rođen Zdenjek Mlinarž, češki političar, sekretar CK KP Čehoslovačke, organizator "Praškog proleća"
(Visoke Mito, 22.6.1930 - Beč, 15.4.1997)

1934 - Udruženje nemačkih proizvođača automobila potpisalo sa austrijskim inženjerom Ferdinandom Poršeom ugovor o konstruisanju "folksvagena"- narodnih kola

1940 - Francuska kapitulirala u Drugom svetskom ratu

1941 - Nemačka napala SSSR u Drugom svetskom ratu

1944 - Rođen Klaus Marija Brandauer, austrijski filmski glumac i reditelj
(Alt Ause, 22.6.1944)

1946 - Rođen Eliades Očoa Bustamante, kubanski gitarista i pevač
(Santjago de Kuba, 22.6.1946)

1949 - Rođena Meril Strip (Meri Luiz), američka filmska glumica, dobitnica Oskara

1961 - Umrla Marija Karađorđević, rumunska princeza, jugoslovenska kraljica, nosilac Ordena Legije časti
(Goti, 9.1.1900 - London, 22.6.1961)

1966 - Rođen Jagoš Marković, pozorišni reditelj
(Podgorica, 22.6.1966)

1969 - Umrla Džudi Garland (Frensis Gam), američka filmska glumica, dobitnica OskaraŽ
(Grend Repids, 10.6.1922 - Čelzi, 22.6.1969)

1984 - Rođen Janko Tipsarević, teniser, reprezentativac
(Beograd, 22.6.1984)

1987 - Umro Fred Aster (Frederik Austerlic), američki igrač i filmski glumac, dobitnik Oskara
(Omaha, 10.5.1899 - Los Anđeles, 22.6.1987)

1998 - Umro Miroslav Vitorović, novinar i diplomata
(Jabukovac, 1913 - Beograd, 22.6.1998)

2000 - Umro dr Slobodan Inić, sociolog i naučni radnik
(Zrenjanin, 28.6.1946 - Beograd, 22.6.2000)

2008 - Umro Alber Kosri, egipatski književnik
(Kairo, 3.11.1913 - Pariz, 22.6.2008)

[Bisernica]

23. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/200pxAnna_Achmatowa_1950-1.jpg


Poznata ruska pesnikinja Ana Ahmatova rođena u Odesi 23. juna 1889. godine. Na današnji dan 1956. godine Gamal Abdel Naser izabran za predsednika Egipta.


Na današnji dan, ruska književnica i pesnikinja Ana Ahmatova rođena je u Odesi 23. juna 1889. godine. Detinjstvo je provela u Carskom selu, a gimnaziju završila u Kijevu. Bila je prijateljica Osipa Mandeljštama, Borisa Pasternaka, posvetila je pesmu Majakovskom, pisala o Ljermontovu, drugovala sa Modiljanijem, koji je slikao njene portrete. Prva knjiga Veče, izašla je 1912, Brojanice 1914, a Belo jato 1917. godine. Njena lirika odiše erotikom i mistikom. U svojim stihovima negovala je i tradiciju narodne poezije. Posle revolucije objavila je knjige Anno Domini i Bokvica. U nemilosti totalitarnog režima, sledeće tri decenije nije objavljivala. Iz Saveza sovjetskih književnika isključena je 1946. godine. U Petrogradu je živela izolovano. Rehabilitovana je posle 20. kongresa Komunističke partije Sovjetskog Saveza. Godine 1962, objavila je Poemu bez heroja, koju je pisala 22 godine, a potom Rekvijem, posvećen teškim vremenima stradanja i progona, čija je žrtva bio i njen sin. Ana Ahmatova se smatra jednom od najvećih pesnikinja 20. veka.

Nakon ukidanja egipatske monarhije 1953. godine i uspostavljanja jednostranačke republike, koju je u početku vodio general Muhamad Nagib, vlast je 1954. godine preuzeo pukovnik Gamal Abdel Naser. Uspešno je vodio pregovore sa Britancima oko povlačenja iz Egipta, okončavši njihovu višedecenijsku kontrolu nad Egiptom. Naser je 23. juna 1956. godine izabran za predsednika Egipta, a iste godine je doneo odluku o nacionalizaciji Sueckog kanala. Naser je udaljio Egipat od zapadnih zemalja. Propagirao je koncept arapskog socijalizma i nacionalizacijom finansijskih institucija, čime je trebalo da se finansira industrijalizacija zemlje. Neko vreme je bio najuticajniji lider arapskog sveta. Napad Izraela na Egipat 1967. u Šestodnevnom ratu i težak egipatski poraz do kojeg je došlo razlog su zbog kojeg je Naser podneo ostavku, iste godine. Na zahtev javnosti vratio se na dužnost, ali nikada nije uspeo da vrati ugled kakav je imao do rata.

1668 - Rođen Đovani Batista Viko, italijanski filozof, istoričar i estetičar
(Napulj, 23.6.1668 - Đerolinimi, 20.1.1774)

1785 - Turska vojska pod komandom skadarskog vezira Mahmud-paše Bušatlije prodrla u Cetinje i porušila manastir na Ćipuru, koji je u 15. veku podigao Ivan Crnojević

1848 - Ustanak radnika u Parizu

1862 - Srpski dobrovoljci odbili turski artiljerijski napad sa Kalemegdana na varoš Beograd

1892 - Rođen Žak Konfino, književnik i lekar
(Leskovac, 23.6.1892 - Beograd, 16.8.1975)

1894 - Na Svetskom sportskom kongresu, na inicijativu Pjera de Kubertena doneta odluka o obnavljanju modernih Olimpijskih igara i konstituisan Međunarodni olimpijski komitet

1910 - Rođen dr Nikola Rot, psiholog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu
(Koroš, 23.6.1910 - Beograd, 24.7.2007)

1929 - Rođen Stevan Šalajić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Borča, 23.6.1929 - Novi Sad, 30.6.2002)

1946 - Rođen Gojko Šantić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Mostar, 23.6.1946)

1972 - Rođen Zinedin Zidan, francuski fudbaler
(La Kastanela, 23.6.1972)

1989 - Umro Bogdan Čiplić, književnik
(Novi Bečej, 2.11.1910 - Beograd, 23.6.1989)

1993 - Otvoren Teatar "Kult" u Beogradu

1995. - Umro Džonas Edvard Salk, američki mikrobiolog, pronalazač vakcine protiv dečje paralize
(Njujork, 28. 10. 1914 - La Džola, 23. 06. 1995)

1996. - Umro Andreas Papandreu, grčki ekonomista, političar i državnik, premijer Grčke (Hios, 05. 02. 1919 - Atina, 23. 06. 1996)

1996. - Umro Zoran Petrović, slikar i književnik
(Sakule, 7.4.1921 - 23.6.1996)

1998 - Umrla Morin O Saliven, američka filmska glumica
(Bojl, 17.5.1911 - Skotsdejl, 23.6.1998)

2000 - Umro Aleksandar Obradović, sportski lekar i funcioner SD "Crvena zvezda"
(Mionica, 14.9.1922 - Beograd, 23.6.2000)

2002 - Umro Milorad Ivković, profesor i dekan Građevinskog fakulteta u Beogradu, projektant i graditelj HE "Đerdap 1"
(Beograd, 23.6.2002)

2004 - Umro Aleksa Radovanović, solunski ratnik, predsednik Udruženja boraca ratova od 1914. godine
(Medveđa, 2.8.1900 - Medveđa, 23.6.2004)

2006 - Umro Aron Speling, američki TV producent
(Dalas, 22.4.1923 - Los Anđeles, 23.6.2006)

2007 - Umro Pavle Ugrinov (Vasilije Popović), književnik, pozorišni i TV reditelj, urednik i dramaturg Radio Beograda, urednik Dramskog i serijskog programa TV Beograd, akademik
(Mol, 15.4.1926 - Beograd, 23.6.2007)

2008 - Umrla Olga Moskovljević, prevodilac, publicista i novinar
(Beograd, 23.1.1921 - Beograd, 23.6.2008)

2011. - Umro Piter Folk, američki filmski glumac
(Njujork, 16. 09. 1927 - Los Anđeles, 23. 06. 2011)

[Bisernica]

24. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/250pxGalileoarp300pix-1.jpg


Na današnji dan 1633. godine pred sudom Inkvizicije osuđen italijanski fizičar, astronom i matematičar Galileo Galilej. Godine 1894. umrla slikarka i književnica Vilhelmina-Mina Karadžić-Vukomanović.

Godine 1633. pred sudom Inkvizicije osuđen Galileo Galilej, italijanski fizičar, astronom i matematičar. Italijanski fizičar, astronom i matematičar, Galileo Galilej bio je profesor u Pizi i Padovi. Otkrio je izohronost oscilacije klatna, formulisao zakone slobodnog pada tela pod dejstvom sile teže, kretanja po kosoj ravni, uveo pojam ubrzanja i inercije, što je bilo od izvanrednog značaja za kasniji razvoj mehanike. Godine 1609. konstruisao je astronomski durbin, koji je demonstrirao na zvoniku crkve Sv. Marka u Veneciji. Sledila su zatim otkrića: Kumove slame, površine Meseca i Venere, Jupiterovih satelita, pega na Suncu... Povod za Galilejevo izvođenje pred Inkviziciju bila je knjiga "Razgovor o sistemu sveta", u kojoj je razradio Kopernikov heliocentrični astronomski sistem, po kome centar vasione nije Zemlja, već Sunce oko koga se okreću sva nebeska tela, pa i Zemlja. Dokazao je neodrživost Ptolmejevog geocentričnog sistema. Ova teorija je umanjila značaj ne samo Zemlje, već i hrišćanske nauke, crkve, pape, a to je za to vreme bila jeres i smrtni greh. Izmučen u tamnici, da bi izbegao smrt na lomači, Galilej se javno odrekao svoje koncepcije i izjavio da Zemlja stoji. Ostala je legenda da je posle tih izgovorenih reči, prošaputao za sebe: "Ipak se okreće".

Na današnji dan 1894. umrla je Vilhelmina-Mina Karadžić-Vukomanović, slikarka i književnica, kćer Vuka Karadžića. Osnovno obrazovanje Mina Karadžić je stekla uz oca, pokazujući od ranog detinjstva interesovanje za slikarstvo. Dva su stilska razdoblja u njenom stvaralaštvu: bidermajersko i rano romantičarsko. Sačuvano je pedesetak njenih radova, pretežno uljanih portreta, od kojih se većina čuva u Narodnom muzeju u Beogradu. Osim prevoda srpskih narodnih pripovedaka i poslovica, objavljenih 1854. godine u Berlinu, s predgovorom Jakoba Grima, Mina je štampala i svoje uspomene na Branka Radičevića i ostavila zabeleške sa puta po Srbiji, 1850. godine. Brinula je o očevoj zaostavštini i radila na izdavanju njegovih dela što je od izuzetnog značaja za proučavanje Vukovog ukupnog doprinosa srpskoj književnosti.

1519 - Umrla Lukrecija Bordžija, italijanska vojvotkinja, mecena umetnika i naučnika (Rim,18. 04. 1480 - Ferara, 24. 06. 1519)

1788. - Rođen Silvio Peliko, italijanski književnik (Saluco, 24. 06. 1788 - Turin, 31. 01. 1854)

1798. - Pogubljen Riga od Fere (Rigas Konstantinos), grčki patriota, književnik i prevodilac (Velestina, stari grad Fera, 1757 - Beograd, 24. 06. 1798)

1822. - Formirana prva beogradska opštinska uprava (obščestvo)

1859. - Bitka kod Solferina između Austrijanaca i udružene vojske Francuske i Sardinije, nakon koje je začeta ideja o osnivanju Međunarodnog crvenog krsta

1911. - Rođen Huan Manuel Fanđo, argentinski automobilista, svetski šampion "Formule 1" (Balkarka, 24. 06. 1911 - Buenos Aires, 17. 07. 1995)

1912. - Ozvaničeno članstvo Srbije u Međunarodnom olimpijskom komitetu - na Olimpijskim igrama u Stokholmu učestvovala prva srpska olimpijska ekipa, atletičari Dušan Milošević i Dragutin Tomašević

1923. - Osnovana Zadruga za saobraćaj i promet stranaca - preteča kompanije "Putnik"

1930. - Rođen Klod Šabrol, francuski reditelj, scenarista i producent (Pariz, 24. 06. 1930)

1932. - Rođen Prvoljub Pejatović, književnik, novinar i urednik "Borbe" i TV Beograd (Skoplje, 24. 06. 1932 - Beograd, 01. 11. 2005)

1940. - Uspostavljeni diplomatski odnosi između Kraljevine Jugoslavije i Sovjetskog Saveza

1947. - Prvi put objavljeno saopštenje da je viđen leteći tanjir (NLO), u Dejtonu, SAD

1986. - Umro Miroslav Mika - Antić, književnik, novinar, slikar i filmski režiser (Mokrin, 14. 03. 1932 - Novi Sad, 24. 06. 1986)

1987. - Rođen Lionel Mesi, argentinski fudbaler, reprezentativac, najbolji fudbaler sveta (Rosario, 24. 06. 1987)

1998. - Umro Đorđe Canić, arhitekta i slikar, direktor Narodnog muzeja u Nišu (Niš, 1943 - Niš, 24. 06. 1998)

2001. - Umro Đorđe Martinović, novinar i urednik "Večernjih novosti" (Cetinje, 1931 - Beograd, 24. 06. 2001)

2002. - Umro Pjer Verner, političar i državnik, premijer Luksemburga, idejni tvorac Evropske monetarne unije ( Sent Andre, 29. 12. 1913 - Luksemburg, 24. 06. 2002)

2004. - Papa Jovan Pavle Drugi i Vaseljenski patrijarh Vartolomej Prvi počeli dijalog podeljenih hrišćanskih crkava

2005. - Umrla Milena Miloradović, muzički urednik Radio Beograda (Zaječar, 09. 04. 1949 - Beograd, 24. 06. 2005)

2008. - Umro Vojin Ocokoljić (Toma Brut), diplomata i pisac naučne fantastik (Beograd, - Beograd, 24. 06. 2008)

2008. - Umro Luka Ježina, filolog, sportski novinar TV Beograd (Šibenik, - Beograd, 24. 06. 2008)

2008. - Umro prof.dr Slaviša Prešić, šef Katedre za algebru i matematičku logiku Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu (Kragujevac, 25. 03. 1933 - Beograd, 24. 06. 2008)

2008. - Umro Vasilije-Vasa Stojković, pravnik, košarkaš "Crvene zvezde", reprezentativac, sportski radnik, novinar i publicista (Beograd, 08. 01. 1923 - Beograd, 24. 06. 2008)

2008. - Umro Jozef Šajna, poljski slikar, scenarista, režiser, pedagog i teoretičar umetnosti (Rešov, 13. 03. 1922 - Varšava, 24. 06. 2008)

2009. - Umrla Olga Olja Ivanjicki, slikar, jedna od osnivača grupe "Mediala" (Pančevo, 10. 05. 1931- Beograd, 24. 06. 2009)

2009. - Umro prim. Aleksandar Milenković, anesteziolog, načelnik Službe za anesteziju i intezivnu terapiju Instituta za zaštitu majke i deteta "Dr Vukan Čupić" ( 1939 - Beograd, 24. 06. 2009)

2009. - Umro dr Boriša Karadžić, majstor FIDE, član Izvršnog odbora Šahovskog saveza Crne Gore (Petnjica, 1934 - Subotica, 24. 06. 2009)

[Bisernica]

25. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/220pxGeorge_Orwell_press_photo-1.jpg


Engleski pisac Džordž Orvel rođen u Indiji na današnji dan 1903. godine. Prvi voz, popularno nazvan "Ćira", stigao u Užice 25. juna 1925. U Beogradu počela izgradnja Ade Ciganlije.

1903. - Rođen Džordž Orvel (Erik Artur Bler), engleski književnik. Orvel se školovao u Itonu, a živeo je u Indiji, Burmi, Parizu, Londonu. Levičar, pristalica Komunističke internacionale, učestvovao je u Španskom građanskom ratu. Za vreme Drugog svetskog rata radio je na BBC-u. U svojim antiutopijskim delima, Orvel je, u tradiciji klasične engleske satire, gorko, oštro i duhovito izvrgao ruglu diktature 20. veka, tiransku vladavinu države nad pojedincem, posebno staljinizam. Postavio je pitanje smera i smisla tehnokratski oganizovane civilizacije. Prvo delo "Bez prebijene pare u Parizu i Londonu", objavio je 1933. godine. Sledili su: "Burmanski dani", "Sveštenikova kći", "Zabeleške iz Španije", "U čast Katalonije"... Popularnost kod čitalaca stekao je satirom "Životinjska farma", za koju je sam rekao da je to prva knjiga u kojoj je pokušao da spoji politički i literarni cilj. Roman "1984" objavljen je 1949. godine. Nikad naslov jedne knjige nije do te mere univerzalno prihvaćen kao pojam tragične, zastrašujuće budućnosti čovečanstva i nikada stvarnost nije u toj meri upoređivana i analizirana u odnosu na roman. Odbrojavanje je počelo odavno, odmah po objavljivanju romana i još uvek traje... Ratovi, beda, glad, postojanje totalitarnih režima čine da i danas konstatujemo i razmišljamo koliko je svet u kome živimo "orvelovski".

Na današnji dan 1925. godine u Užice je stigao prvi voz iz Sarajeva, popularno nazvan "Ćira". Izgradnju pruge između Vardišta i Užica počela je Austro-Ugarska odmah po okupaciji Srbije 1915. godine. Projektovali su je austrougarski inženjeri, a u surovim uslovima gradili ratni zarobljenici iz Italije i Rusije. "Ćira" se putovalo sve do 1974. godine, kada je prestao da saobraća pošto su, te godine, u Jugoslaviji ukinute mnoge druge pruge uskog koloseka.

1822. - Umro Ernst Teodor Amadeus Hofman, nemački književnik, kompozitor i slikar
(Kenigsberg, 24. 01. 1776 - Berlin, 25. 06. 1822)

1848. - Prve fotografije objavljene u štampi - francuski fotograf Tibo snimio pobunu za vreme revolucionarnih događaja u Parizu, 1848, za časopis "Ilustration journal universal"

1876. - Američki pronalazač Aleksandar Grejem Bel prikazao na izložbi tehnike u Filadelfiji svoj izum - telefon

1888. - Rođen Milutin Borisavljević, arhitekta
(Kragujevac, 25. 06. 1888 - Pariz, 29. 12. 1969)

1891. - Umro Vasa Živković, književnik
(Pančevo, 31. 01. 1819 - Pančevo, 25. 06. 1891)

1913. - Umro Ljubomir Jovanović - Čupa, političar i publicista
(Brezova, 1877 - Skoplje, 25. 06. 1913)

1920. - Hag izabran za sedište Stalnog suda međunarodne pravde, danas Međunarodni sud pravde Organizacije Ujedinjenih nacija

1925. - Prvi voz "Ćiro" stigao iz Sarajeva u Užice

1947. - Osnovan Republički zavod za zaštitu spomenika kulture

1950. - Počeo Korejski rat

1951. - Rođen Momčilo Jakovljević, hirurg, lekar košarkaške reprezentacije Jugoslavije i Srbije, pomoćnik direktora KBC "Dr Dragiša Mišović" u Beogradu
(Beograd, 25. 06. 1951)

1959. - Počela izgradnja Ade Ciganlije

1963. - Rođen Džordž Majkl (Georgios Kirijakos Panajotu), britanski pevač i kompozitor
(London, 25. 06. 1963)

1966. - Rođen Laslo Blašković, književnik, sekretar Društva književnika Srbije
(Novi Sad, 25. 06. 1966)

1967. - Rođena Tanja Petrović, karatistkinja, državna, evropska i svetska šampionka
(Beograd, 25. 06. 1967)

1967. - Realizovan svetski TV program "Naš svet" - začetak Mondovizije

1991. - Hrvatska i Slovenija jednostrano proglasile nezavisnost od jugoslovenske federacije

1997. - Umro Žak Iv Kusto, francuski istraživač i okeanograf, akademik, dobitnik "Oskar"- a
(Sent Andre d Kubzak, 11. 06. 1910 - Pariz, 25. 06. 1997)

1997. - Umro Bogdan Mrvoš, književnik i novinar
(Gomirje, 04. 01. 1939 - Pančevo, 25. 06. 1997)

1998. - Doneta Arhuska konvencija o zaštiti životne sredine

2006. - Umro Živomir Simović, urednik Radio Prištine, deska Prvog programa Radio Beograda i Redakcije za istorijat Radio Beograda
(Kamenica, 19. 04. 1932 -25. 06. 2006)

2007. - Umro Meho Puzić, pevač
(Odžaci, 25. 06. 2007)

2009. - Umrla Fara Fosit, američka filmska glumica
(Korpus Kristi, 02. 02.1947 - Santa Monika, 25. 06. 2009)

2009. - Umro Majkl Džekson, američki pevač
(Geri, 29. 08. 1958 - Los Anđeles, 25. 06. 2009)

2009. - Umro Dragan Ugrinović, šahista, majstor FIDE
(Novi Pazar, 25. 06.1931 - Beograd, 25. 06. 2009)

[Bisernica]

26. jun


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Međunarodni dan podrške žrtvama torture. Međunarodni dan borbe protiv zloupotrebe droga i ilegalne trgovine narkoticima.


1730. - Rođen Šarl Mesije, francuski astronom
(Badonvije, 26. 06. 1730 - Pariz, 12. 04. 1817)

1824. - Rođen Vilijam Tomson (lord Kelvin), britanski fizičar
(Belfast, 26. 06. 1824 - Nederhol, 17. 12. 1907)

1836. - Umro Klod Žozef Ruže de Lil, književnik i kompozitor, autor "Marseljeze" (Lon l Sonije, 10. 05. 1760 - Šuazi l Rua, 26. 06. 1836)

1867. - Skinuta turska zastava sa Beogradske tvrđave

1869. - Rođen Martin Andersen Nekse, danski književnik
(Kopenhagen, 26. 06. 1869 - Drezden, 01. 06. 1954)

1871. - Umrla Draga Dejanović -Dimitrijević, književnica
Stara Kanjiža, 18. 08. 1840 - Stari Bečej, 26. 06. 1871)

1892. - Rođena Perl Bak (Perl Sajdenstriken), američka književnica, nobelovac (Hilsborou, 26. 06. 1892 - Denbi, 06. 03. 1973)

1899. - Rođen prof. dr Aleksandar Simić, specijalista-radiolog
(Osečina, 26. 06. 1899 - Beograd, 26. 07. 1966)

1905. - Umro Janko Veselinović, književnik
(Crnobarski salaši, 13. 05. 1862 - Glogovac, 26. 06. 1905)

Janko Veselinović je bio učitelj u Mačvi, a od 1893. godine je živeo i radio u Beogradu. Uređivao je "Zvezdu","Srpske novine" i druge književne listove. Bio je dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu i korektor Državne štamparije. Proganjan je i hapšen kao protivnik režima. Bio je pod uticajem ideja Svetozara Markovića i ruskih realista. Sa Milovanom Glišićem i Lazom Lazarevićem tvorac je srpske seoske pripovetke, od kojih su najpoznatije: "Poljsko cveće", "Od srca srcu", "Rajske duše" i "Slike iz seoskog života". Napisao je romane "Seljanka", "Junak naših dana" i 1896. godine, svoje najpopularnije delo "Hajduk Stanko", sa temom iz Prvog srpskog ustanka. Poznat je i Veselinovićev pozorišni komad "Đido". Sa mnogo topline opisao je stari, patrijarhalni život seoskih zadruga svog zavičaja, Mačve.

1926. - Rođen Karel Kosik, češki filozof, protagonista "Praškog proleća"
(Prag, 26. 06. 1926 - Prag, 21. 02. 2003)

1927. - Rođen Vladimir Jakovljevič Motil, ruski filmski reditelj
(Lepel, 26. 06. 1927 - Moskva 21. 02. 2010)

1933. - Rođen Radivoje - Raša Popov, književnik i lektor, novinar "Dnevnika", "Mladosti" i Radio-televizije Beograd, urednik u Matici srpskoj (Mokrin, 26. 06. 1933)

1936. - Belvederske demonstracije na Cetinju

1942. - Rođen Ismet Rebronja, književnik
(Goduša, 26. 06. 1942 - Novi Pazar, 01. 05. 2006)

1943. - Umro Karl Landštajner, austrijski biolog i lekar, otkrio krvne grupe i Rh faktor, nobelovac, datum njegovog rođenja obeležava se kao Svetski dan dobrovoljnih davalaca krvi(Baden, 14. 06. 1868 - Njujork, 26. 06. 1943)

1945. - Potpisana Povelja Organizacije Ujedinjenih nacija

1977. - "Kralj" rokenrola Elvis Prisli održao u Indijanapolisu svoj poslednji koncert

1987. - Stupila na snagu Konvencija UN protiv torture

1995. - Umro Žarko Broz, sin Josipa Broza Tita
(Veliko Trojstvo, 02. 02. 1924 - Beograd, 26. 06. 1995)

2001. - Umrla Đina Ćinja (Žinet Sans), francuska operska pevačica
(Pariz, 06. 03. 1900 - Milano, 26. 06. 2001)

2001. - Katastrofalni zemljotres u Indiji, poginulo preko 20 000 ljudi

2003. - Umrla Aleksandra - Duda Ivanović, mecosopran, solista Hora RTB-a, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, (Beograd, 16. 01. 1937 - Beograd, 26. 06. 2003)

2004. - Umro Predrag - Peca Dobrohotov, novinar, reli - vozač
(Beograd, 10. 04. 1948 - Beograd, 26. 06. 2004)

2007. - Umro Jup Derval, nemački fudbaler i selektor reprezentacije
(Vurselen, 10. 03. 1927 - Sent Ingbert, 26. 06. 2007)

2008. - Umro Andreja Miletić, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu(Svetozarevo, 28. 09. 1937 - Beograd, 26. 06. 2008)

2010. - Umro Žarko Jovanović Komanin, književnik i književni kritičar, dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu (Drenovštica, 03. 12. 1935 - Beograd, 26. 06. 2010)

[Bisernica]

27. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/000000000034jpgw193h300-1.jpg


Na današnji dan 1969. godine počelo emitovanje Programa Beograd 202. Srpski glumac Branislav Ciga Jerinić preminuo 2006. godine.

1969. - Počelo emitovanje Programa Beograd 202. Program Beograd 202 nastao je kao svojevrsna dopuna radijske ponude, koju su do 1969. godine činili Prvi, Drugi i Treći program Radio Beograda. Zamišljen je kao gradska stanica, koja emituje muziku, kratke informacije i ekonomsko - propagandni program. Slušaoci su tog 27. juna 1969. godine, u 6 sati ujutro, najpre imali prilike da čuju zvuke tada popularne pesme Olivere Katarine "Šu-šu-Šumadijo". Prvi voditelj programa bila je Hanija Gaković, a muziku je birala Darinka Ristović. Program je u početku trajao 18 časova, a od 01. maja 1987. emituje se celodnevni program, koji se čuje u celoj Srbiji. Za više od četiri decenije postojanja, Program Beograd 202 stekao je specifični zvučni lik. Neke od emisija postale su kultne: "Sav taj džez", "Indeksovo radio - pozorište", "Dragstor ozbiljne muzike", "Poetski teatar", "Krug 202".

Godine 2006. preminuo je srpski glumac Branislav Ciga Jerinić. Ostvario je bogat umetnički opus sa više od stotinu značajnih uloga samo u Narodnom pozorištu. Rođen je 1932. u Kragujevcu, gde je završio gimnaziju, a glumu je studirao na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u klasi profesora Raše Plaovića. Odigrao je i više upečatljivih uloga u televizijskim dramama i serijama kao i u filmovima: "Marš na Drinu", "Bokseri idu u raj", "Planina gneva", "Savamala", "Lazar". Među mnogim zapaženim ulogama Jerinića bili su Magbet, pukovnik Kotvic u "Princu od Homburga" Fon Klajsta, Sorina u Čehovljevom "Galebu", Luka Rađenović u "Pelinovu", Grigorije Melehov u "Tihom Donu". Dobitnik je brojnih priznanja među kojima su i nagrade "Raša Plaović", "Joakim Vujić", "Jovan Sterija Popović".

1574. - Umro Đorđo Vazari, italijanski slikar, graditelj i književnik, jedan od osnivača istorije umetnosti (Areco, 30. 07. 1511 - Firenca, 27. 06. 1574)

1858. - Mirom u Tjencinu završen rat između Kine i Francusko- britanske koalicije

1905. - Pobuna ruskih mornara na oklopnjači "Potemkin"

1926. - Češki predsednik Tomaš Masarik odlikovao Beograd Ordenom Ratnog krsta

1928. - Rođen Đorđe Lebović, književnik i scenarista
(Sombor, 27. 06. 1928 - Beograd, 22. 09. 2004)

1941. - Rođen Kšištof Kišlovski, poljski reditelj
(Beč, 27. 06. 1941 - Varšava, 13. 03. 1996)

1942. - Rođen Vidosav Stevanović, književnik (Cvetojevac, 27. 06. 1942)

1950. - Uvedeno radničko samoupravljanje u jugoslovenskim preduzećima

1953. - Rođena Tatjana Bošković, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 27. 06. 1953)

1954. - Počela sa radom prva nuklearna elektrana u svetu - "Obninsk" u Sovjetskom Savezu

1955. - Rođena Izabela Ađani (Izabel Jasmin), francuska pozorišna i filmska glumica (Pariz, 27. 06. 1955)

1956. - Međunarodna komisija donela odluku da se jedinici magnetne indukcije da ime "Tesla", kao priznanje našem genijalnom naučniku

1969. - Stounvolska pobuna u Njujorku,u spomen na ovaj prvi sukob gej populacije sa policijom, obeležava se Svetski dan ponosa LGBT osoba

1991 - Počeo rat u Sloveniji napadom jedinica Teritorijalne odbrane Slovenije na vojnike JNA

1996. - Umro Nikita Iljič Tolstoj, slavista, akademik, praunuk Lava Tolstoja
(Vršac,15. 04. 1923 - Moskva, 27. 06. 1996)

1999. - Umro Georgios Papadopulos, grčki političar i državnik - diktator
(Eleohori, 05. 05. 1919 - Atina, 27. 06. 1999)

2001. - Umro Čiko O Farili (Arturo O Farili), kubanski muzičar i kompozitor, "otac" latino - džeza (Havana, 28. 10. 1921 - Njujork, 27. 06. 2001)

2001. - Umro Džek Lemon (Džon Aler), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Boston, 08. 02. 1925 - Los Anđeles, 27. 06. 2001)

2007. - Umro Zoran Ševaljević, inženjer, rukovodilac Službe održavanja Tehnike TV Beograd (Kovin, 07. 04. 1944 - Beograd, 27. 06. 2007)

2007. - Umro Dragutin Tadijanović, hrvatski književnik, direktor Instituta za književnost JAZU, predsednik Društva književnika Hrvatske (Rastušje, 04. 11. 1905 - Zagreb, 27. 06. 2007)

2010. - Umro Edo Mulahalilović, kompozitor, tekstopisac i producent, osnivač grupe "Hari Mata Hari" (Sarajevo, 23. 03. 1964 - Beograd, 27. 06. 2010)

[Bisernica]

28. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/vidovdan01-1.jpg


Srpska pravoslavna crkva i vernici obeležavaju Vidovdan. Godine 1992. umro Mihail Talj, sovjetski šahovski velemajstor.

Praznovanjem Vidovdana, Srpska pravoslavna crkva i srpski narod obeležavaju 621. godišnjicu sećanja na stradanje srpske vojske koja je 1389. godine na Kosovu branila svoje zemlje i hrišćanstva od moćne Otomanske imperije. Vidovdan se tradicionalno obeležava u svim manastirima i parohijskim crkvama širom eparhije Raško-prizrenske i Kosovsko-metohijske.

Današnji dan kroz istoriju obeležila Kosovska bitka 1389. godine. Srpski knez Lazar Hrebljanović predvodio je srpsku vojsku. Na drugoj strani se nalazio osmanlijski sultan Murat sa vojskom iz svih delova Osmanlijskog carstva.

Godine 1992. umro Mihail Talj, sovjetski šahovski velemajstor, svetski šampion. Talj je naučio da igra šah sa 10 godina. Na Omladinskom šampionatu SSSR-a, 1953. godine, podelio je prvo i drugo mesto i uskoro postao majstor sporta. Na Seniorskom prvenstvu Sovjetskog Saveza debitovao je 1956. godine, da bi već sledeće godine postao prvak svoje zemlje u šahu. Prvak Sovjetskog Saveza bio je šest puta. Bio je izuzetan prijatelj naše zemlje i naših šahista. U Beogradu se osećao kao kod svoje kuće, a dobro je govorio i srpski jezik.

1577.- Rođen Peter Paul Rubens, flamanski slikar
(Siegen, 28. 06. 1577 - Antverpen, 30. 05. 1640)

1712.- Rođen Žan Žak Ruso, francuski filozof i književnik
(Ženeva, 28. 06. 1712 - Ermanonvil, 02. 07. 1778)

1841.- Prvi put izveden balet "Žizela" kompozitora Adolfa Adama, po libretu Teofila Gotjea na sceni pariske Opere

1860.- Rođen Lajoš Vermeš, univerzalni sportista, pionir subotičkog sporta, pokretač "Palićke olimpijade"
(28. 06. 1860 - 22. 05. 1945)

1867.- Rođen Luiđi Pirandelo, italijanski književnik, nobelovac
(Agriđento, 28. 06. 1867 - Rim, 01. 12. 1936)

1874.- Umro Ilija Garašanin, političar i državnik, ministar unutrašnjih poslova i predsednik vlade Kneževine Srbije
(Garaši, 28. 01. 1812 - Beograd, 28. 06. 1874)

1907.- U Banjaluci izašao prvi broj časopisa za književnost "Otadžbina"

1914.- Sarajevski atentat na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda

1919.- Versajskim mirovnim ugovorom završen Prvi svetski rat i stvorene nove države u Evropi: Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, Poljska, Čehoslovačka, Mađarska, Finska, Estonija, Letonija i Litvanija

1919.- U Versaju osnovana Međunarodna organizacija rada (ILO)

1920.- Rođen Dragoslav - Draža Marković, političar i državnik, predsednik Predsedništva Srbije, Predsedništva SFRJ i Predsedništva CK SKJ
(Popović, 28. 06. 1920 - Beograd, 20. 04. 2005)

1921.- Ustavotvorna skupština Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca izglasala Vidovdanski ustav

1921.- Rođen Dušan Kanazir, biolog, profesor Prirodno- matematičkog fakulteta u Beogradu, akademik, predsednik SANU
(Mošorin, 28. 06. 1921 - Beograd, 19. 09. 2009)

1924.- Svečano otvoren stadion "Karađorđe" u Novom Sadu

1926.- Rođen Mel Bruks (Melvin Kaminski), američki filmski glumac i reditelj (Njujork, 28. 06. 1926)

1929.- Rođen Andrej Karađorđević, princ
(Bled, 28. 06. 1929 - Palm Springs, 09. 05. 1990)

1931.- Rođen Svetozar Petrović, teoretičar književnosti, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, glavni i odgovorni urednik Izdavačkog preduzeća Matice srpske, akademik (Karlovac, 28. 06. 1931- Novi Sad, 23. 10. 2005)

1935.- U Kragujevcu izašao prvi broj lista "Svetlost"

1938.- Otkriven spomenik Neznanom junaku na Avali

1940.- Rođena Stojanka Grozdanov - Davidović, književnica, urednik Radio Beograda (Zrenjanin, 28. 06. 1940 - Beograd, 02. 04. 2010)

1946.- Rođen Slobodan Inić, sociolog
(Zrenjanin, 28. 06. 1946 - Beograd, 22. 06. 2000)

1948.- Objavljena "Rezolucija Informbiroa o stanju u KPJ"

1948.- Osnovan Stomatološki fakultet u Beogradu

1948.- Rođen Radoslav Bratić, književnik, urednik časopisa "Kniževna reč", "Književnost", "Relations" i "Nova Zora"
(Brestice, 28. 06. 1948)

1960.- Osnovan Univerzitet u Novom Sadu

1971.- Rođen Fabijan Bartez, francuski golman
(Laveljanat, 28. 06. 1971)

1977.- Umro Ivan Tabaković, slikar, profesor Akademije primenjenih umetnosti u Beogradu, akademik (Arad, 10. 12. 1898 - Beograd, 28. 06. 1977)

1987.- Umro Rato Dugonjić, političar i državnik, narodni heroj
(Trebinje, 10. 01. 1916 - Sarajevo, 28. 06. 1987)

2001.- Bivši jugoslovenski predsednik Slobodan Milošević izručen Međunarodnom krivičnom tribunalu za bivšu Jugoslaviju u Hagu

2006.- Umro Slobodan-Boban Janković, košarkaš, reprezentativac
(Lučani, 15. 12. 1963 - Rodos, 28. 06. 2006)

2006.- Umro Branislav-Ciga Jerinić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Kragujevac, 20. 03. 1932 - Beograd, 28. 06. 2006)

[Bisernica]

29. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/vaskopopa-1.jpg


Na današnji rođeni književnici Petar Kočić i Vasko Popa. Danas se obeležava i Dan Dunava. Godine 1892. uveden vodovod u Beogradu.

Na današnji dan 1877. Rođen Petar Kočić, jedan od najistaknutijih predstavnika srpskog realizma i nacionalni borac protiv austrougarske okupacije Bosne i Hercegovine. Studije slavistike završio je u Beču, a zatim službovao kao nastavnik u Skoplju. Po povratku u Bosnu, bavio se političkim i javnim radom i žurnalistikom. U Banja Luci je pokrenuo list "Otadžbina", koji je često zabranjivan, a sam Kočić je više puta bio zatvaran. U književnosti se javio pesmama, ali je kasnije pisao uglavnom prozu. Jedrim i sažetim pripovedanjem i svežim poetskim jezikom snađno je prikazao svoj zavičaj, život u njemu i sudbinu seljaka, dok je u satirama britko kritikovao austrougarsku vlast u Bosni. Kočićevi najznačajniji radovi su satire: "Jazavac pred sudom" i "Sudanija" i zbirke pripovedaka "S planine i ispod planine" i "Jauci sa Zmijanja".

Godine 1922. rođen je književnik i akademik Vasko Popa. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu, a studirao je i u Beču i Bukureštu. Bavio se profesionalno novinarstvom i bio urednik izdavačkog preduzeća "Nolit". Srpska poezija u drugoj polovini 20. veka nema značajnijeg pesnika od Vaska Pope, niti je ijedan drugi srpski pesnik, koliko on, prevođen na druge jezike. Još za života, Popa je stekao ugled ne samo nacionalnog, već i evropskog pesnika, čije delo ulazi u probranu svetsku književnu riznicu. Od prve objavljene pesme "Branim" (1950) i prve štampane knjige, "Kora" (1953), preko zbirke pesama "Nepočin polje", Popa je intrigirao ne samo kritičare, već i ljubitelje poezije, izazivao polemike o smislu poezije u savremenom svetu. Njegov pesnički izraz je naklonjen aforizmu, eliptičan je i jezgrovit. Nema antologije moderne srpske poezije u kojoj nije zastupljen. Popina dela nastoje da u novom svetlu prikažu poetski svet narodnih umotvorina ("Od zlata jabuka"), pesničkog humora ("Urnebesnik") i pesničkih snoviđenja ("Ponoćno sunce"). Knjiga poezije "Nepočin polje" Vaska Pope proglašena je 1995. godine najboljim poetskim ostvarenjem na srpskom jeziku posle Drugog svetskog rata

1798. Rođen Đakomo Leopardi, italijanski književnik
(Rokanati, 29. 06. 1798 - Napulj, 14. 06. 1837)

1842. Rođen Gligorije - Giga Geršić, političar i pravnik - stručnjak za međunarodno javno pravo, akademik
(Bela Crkva, 29. 06. 1842 - Beograd, 08. 03. 1918)

1844. Rođen Ljubomir Klerić, matematičar, profesor mehanike na Velikoj školi, ministar prosvete i privrede Srbije, akademik
(Subotica, 29. 06. 1844 - Beograd, 21. 01. 1910)

1895. Umro Tomas Haksli, engleski biolog
(Iling, 04. 05. 1825 - Istburn, 29. 06. 1895)

1900. Rođen Antoan d Sent - Egziperi, francuski književnik
(Lion, 29. 06. 1900 - nad Mediteranom, 31. 07. 1944)

1933. Rođen Mirko Šouc, dirigent, kompozitor i aranžer, virtuoz na harmonici, dirigent
Velikog narodnog orkestra RTB-a
(Zemun, 29. 06. 1933)

1933. Rođen Aleksandar Joksimović, modni kreator
(Priština, 29. 06. 1933)

1940. Umro Pol Kle, švajcarski slikar i grafičar
(Bern, 18. 12. 1879 - Muralto, 29. 06. 1940)

1941. Umro Ignjaci Jan Paderevski, poljski kompozitor, pijanista i državnik
(Kirilovko, 06. 11. 1860 - Njujork, 29. 06. 1941)

1943. Nemci počinili masovni zločin nad stanovništvom Kruševca na Kasinskom polju podBagdalom

1948. Osnovano Slavističko društvo Srbije

1967. Izrael izvršio aneksiju starog grada Jerusalima

1984. Umro Dušan Nedeljković, filozof i etnopsiholog
(Isakovo, 18. 05. 1899 - Beograd, 29. 06. 1984)

1994. U Sofiji doneta Konvencija o zaštiti Dunava, ovaj datum obeležava se kao Dan Dunava

1995. Umrla Lana Tarner, američka filmska glumica
(Volis, 08. 02. 1921 - Senčri Siti, 29. 06. 1995)

1999. Umro Petar Mandić, profesor Univerziteta u Sarajevu, predsednik Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske
(Vlahovlje, 12. 07. 1928 - Beograd, 29. 06. 1999)

2000. Umro Vitorio Gasman, italijanski filmski i pozorišni glumac i reditelj
(Đenova, 01. 09. 1923 - Rim, 29. 06. 2000)

2003. Osnovan Savez srpskih horova (građanskih i crkvenih) u zemlji i rasejanju

2003. Umrla Ketrin Hepbern, američka filmska glumica, dobitnica" Oskar"- a
(Hartford, 12. 05. 1907 - Old Sejbruk, 29. 06. 2003)

2004. Umro Stipe Šuvar, profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu, političar i državnik, predsednik CK SKJ i član Predsedništva SFRJ
(Zagvozd, 17. 02. 1936 - Zagreb, 29. 06. 2004)

2004. Umro Dragan Marković, novinar i publicista, osnivač Radija Studio B, direktor Radio Jugoslavije, direktor Jugoslovenskog kulturnog centra u Njujorku
(Beograd, 01. 04. 1929 - Beograd, 29. 06. 2004)

[Bisernica]

30. jun


http://razbibriga.net/imported/2012/07/Branko_RadiC48DeviC487-1.gif


Veliki pesnik srpskog romantizma Branko Radičević umro na današnji dan 1853. godine. U "Noći dugih noževa", 30. juna 1934., nemački nacistički režim krvavo se obračunao sa dotadašnjim bliskim saradnicima. Nakon 156 godina britanske uprave, Kina 1997. preuzela upravu nad Hong Kongom.


Romantičarski lirski pesnik mladosti, ljubavi i patriotskog zanosa Branko Radičević umro je na današnji dan 1853. godine u Beču. Radičević je bio oduševljeni pristalica jezičke reforme Vuka Stefanovića Karadžića. Prvi je počeo da peva na narodnom jeziku i u duhu srpske narodne poezije i pesničkim slobodama označio prodor u novu epohu. Pesme su mu pune vedrine, vitalnosti, žudnje i uživanja u prirodi, ali i predosećaja sopstvene smrti. Mladost je proveo u Karlovcima, čije su lepote, posebno Stražilovo, bile njegova lirska inspiracija. U njegovom stvaračaštvu ističu se pesme "Đački rastanak", "Tuga i opomena" i "Kad mlidijah umreti". Radičevićev alegorijsko - satirični spev "Put" svojevrsni je pesnikov obračun sa pseudoklasicizmom, sa protivnicima stare feudalno-crkvene kulture i konzervativnom građanskom inteligencijom. Branko Radičević je umro u Beču, gde je studirao pravo i medicinu. Njegovi posmrtni ostaci 1883. godine preneti su iz Beča u Sremske Karlovce i sahranjeni na Stražilovu.

U krvavom obračunu sa bliskim saradnicima, koji je u istoriji ostao poznat kao "Noć dugih noževa", Adolf Hitler je 30. juna 1934. godine, pod optužbom za zaveru, likvidirao komandanta "jurišnih odreda" (SA) Ernsta Rema i jednog od, u to vreme, najviših nacističkih glavešina Gregora Štrasera. Te noći je ubijeno ili uhapšeno i stotine drugih političkih i vojnih zvaničnika, većinom oficira SA. U takvoj atmosferi, nacisti su iskoristili priliku da ubiju i Hitlerovog suparnika, bivšeg nemačkog kancelara generala Kurta fon Šlajhera.

1865.- Otvorena prva bolnica u Beogradu - Bolnica varoši i okruga Beograd

1876.- Srbija i Crna Gora objavile rat Turskoj

1882.- Umro Medo Pucić, književnik, vaspitač kneza Milana Obrenovića (Dubrovnik, 12. 03. 1821 - Dubrovnik, 30. 06. 1882)

1889.- U Beču osnovana Interparlamentarna unija (IPU)

1894.- Rođen Jurij Zavadski, ruski pozorišni reditelj, glumac, scenograf i slikar (Moskva, 30. 06. 1894 - Moskva, 07. 04. 1977)

1896.- Rođen Hauard Hoks, američki režiser (Gošin, 30. 06. 1896 - Palm Springs, 26. 12. 1977)

1913.- Počeo Drugi balkanski rat napadom bugarske armije na srpske položaje na Bregalnici

1930.- Rođen dr Aleksa Piščević, profesor i dekan Stomatološkog fakulteta u Beogradu (Čačak, 30. 06. 1930 - Beograd, 17. 12. 2007)

1937.- Poginula Amelija Erhart, prva žena koja je preletela Atlantik (Boston, 24. 07. 1898 - Tihi okean, 30. 06. 1937)

1938.- Rođen Petar Ljubojev, filmski reditelj, profesor Univerziteta u Novom Sadu i urednik TV Novi Sad (Obrovac, 30. 06. 1938 - Novi Sad, 11. 06. 2000)

1938.- Umro Milan Rakić, književnik i diplomata, akademik (Beograd, 18. 09. 1876 - Zagreb, 30. 06. 1938)

1966.- Rođen Majk Tajson, američki bokser, prvak sveta u teškoj kategoriji (Njujork, 30. 06. 1966)

1968. - Umro prof. dr Miloš Moskovljević, lingvista, književnik i prevodilac, naučni savetnik Insituta za srpskohrvatski jezik SANU, autor prvog srpskog rečnika posle Vukovog
(Varna, Šabac, 22. 10. 1884 - Beograd, 30. 06. 1968)

1975.- Rođen Ralf Šumaher, nemački automobilista, vozač "Formule 1" (Hirt, 30. 06. 1975)

1985.- Rođen Majkl Felps, američki plivač, osmostruki olimpijski šampion (Baltimor, 30. 06. 1985)

1994.- Umro Dušan Stojanović, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Beograd, 29. 10. 1927 - Beograd, 30. 06. 1994)

2001.- Umro Čet Etkins, američki gitarista (Lutrel, 20. 06. 1924 - Nešvil, 30. 06. 2001)

2001.- Umro Boško Petrović, književnik, akademik (Veliki Varadin, 20. 01. 1915 - Novi Sad, 30. 06. 2001)

2002.- Umro Stevan Šalajić, pozorišni, filmski i TV glumac (Borča, 23. 06. 1929 - Novi Sad, 30. 06. 2002)

2006.- Umro Milivoj S. Nešić, majstor problemskog šaha (Senta, 12. 12. 1940 - Beograd, 30. 06. 2006)

2009.- Umrla Filipina Pina Bauš, nemačka balerina i koreograf (Solingen, 27. 07. 1940 - Vupertal, 30. 06. 2009)

[Bisernica]

1. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/176293138846b19c0d0a40f619366663_200x212-1.jpg


Odlukom kneza Miloša Obrenovića, 1838. godine ustanovljen je Licej u Kragujevcu. Francuski pionir vazduhoplovstva inženjer Luj Blerio rođen 1. jula 1872. godine.


Odlukom kneza Miloša Obrenovića, 1. jula 1838. godine ustanovljen je Licej u Kragujevcu. Liceum Knjažestva serbskog je otvoren u oktobru iste godine. Knez je Ukazom produžio gimnazijsko školovanje sa četiri na šest godina, a Ministarstvo prosvete je odredilo da će se prve godine u novoosnovanom Liceju predavati sledeći predmeti: filozofija, opšta istorija, čista matematika, statistika, nemački jezik i crtanje. Škola je 1841. godine premeštena u Beograd i smeštena u Konak knjeginje Ljubice. Licej je 1863. preseljen u Kapetan Mišino zdanje i, nakon donošenja Zakona o ustrojstvu Velike škole (akademije), pretvoren u Veliku školu. Tako je dotadašnja funkcija Liceja, obrazovanje visokih činovnika, zamenjena novom - obrazovanjem naučnog kadra. Velika škola je 1905. godine prerasla u Beogradski univerzitet.

Pionir vazduhoplovstva, francuski inženjer i pilot Luj Blerio rođen je 1. jula 1872. godine. Blerio je prvi čovek koji je avionom preleteo Lamanš, 1909. godine. U početku je pokušavao da napravi avion mahokrilac (ornitopter), ali je brzo odustao od te ideje i 1903. je konstruisao svoj prvi avion. Godine 1906. napravio je avion sa, za to vreme, savremenim motorom od tri cilindra. Tokom Prvog svetskog rata proizvodio je avione za francusko ratno vazuhoplovstvo, koji su smatrani najuspešnijim u to vreme.

1804.- Rođena Žorž Sand (Oror Dipen), francuska književnica
(Pariz, 01. 07. 1804 - Noan, 08. 06. 1876)

1835.- U Pešti štampan prvi broj Serbskog narodnog lista, ilustrovanog književnog nedeljnika Srba u Mađarskoj

1868.- U Vrnjačkoj Banji osnovana prva turistička organizacija u Srbiji

1883.- Osnovano Srpsko arheološko društvo

1887.- U Beogradu osnovana prva Astronomsko-meteorološka stanica u Srbiji

1896.- Umrla Harijet Bičer - Stou, američka književnica
(Ličfild, 14. 06. 1811 - Hartford, 01. 07. 1896)

1903.- Organizovana prva biciklistička trka "Tur d' Frans"

1916.- Počela bitka na Somi u Prvom svetskom ratu, u kojoj su prvi put u ratu upotrebljeni tenkovi

1921.- Osnovana Komunistička partija Kine

1935.- Rođen Ivo Eterović, fotograf
(Split, 01. 07. 1935)

1935.- Rođen Dalaj Lama (Tenzin Gjatso), tibetanski duhovni vođa, nobelovac
(Tagtser, 01. 07. 1935)

1941.- Streljan Pavle Bihalji, književnik i izdavač
(Zemun, 08. 08. 1898 - Beograd, 01. 07. 1941)

1941.- Emitovana prva televizijska reklama - na televiziji En-Bi-Si prikazan spot od 10 sekundi za "Bulova Voč Kompani"
(Bulova Watch Company)

1942.- Posle osmomesečne opsade, nemačka vojska zauzela Sevastopolj u Drugom svetskom ratu

1945.- Rođena Debora Debi En Hari, pevačica američke grupe "Blondi"
(Majami, Florida, 01.07.1945)

1953.- Osnovana Evropska organizacija za nuklearna istraživanja (CERN)

1955.- Rođen Vladimir Petrović Pižon, fudbaler, reprezentativac i trener FK Crvena zvezda
(Beograd, 01. 07. 1955)

1959.- Rođena Ivana Vujić, pozorišni reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 01. 07. 1959)

1961.- Rođena Dajana Spenser, britanska princeza
(Sandringem, 01. 07. 1961 - Pariz, 31. 08. 1997)

1966.- Održan Brionski plenum CK SKJ

1967.- Rođena Pamela Anderson, američka filmska glumica
(Vankuver, 01. 07. 1967)

1969.- Osnovan Radio Avala, prva nezavisna radio-stanica u Istočnoj Evropi

1974.- Umro Huan Domingo Peron, argentinski general, političar i državnik, predsednik Argentine
(Buenos Aires, 08. 10. 1895 - Buenos Aires, 01. 07. 1974)

1977.- Umro Zoran Ristanović, pozorišni glumac
(Skoplje, 1924 - Beograd, 01. 07. 1977)

1980.- Rođen Ilija Marinković, violinista
(Zemun, 01. 07. 1980)

1989.- Počeo sa radom Treći kanal RTB-a, prestao sa emitovanjem programa 2006. godine

1990.- Stupila na snagu monetarna i ekonomska unija Savezne Republike Nemačke i Demokratske Republike Nemačke

1991.- Umro Đura Jakšić, dirigent
(Karlovac, 30. 04. 1924 - Beograd, 01. 07. 1991)

1994.- Umro Slobodan Božović, novinar RTV Novi Sad i književnik
(Beograd, 04. 11. 1938 - Novi Sad, 01. 07. 1994)

1996.- Umro Stojan Stiv Tešić, američki književnik i scenarista, dobitnik "Oskar"-a Užice
(29. 09. 1942 - Sidnej, Kanada, 01. 07. 1996)

1996.- Umrla Margo Hemingvej, američka filmska glumica, maneken i foto - model, unuka Ernesta Hemingveja
(Portland, 16. 02. 1955 - Santa Monika, 01. 07. 1996)

2000.- Umro Pjer Peti, francuski kompozitor i muzički kritičar
(Poatje, 21. 04. 1922 - Pariz, 01. 07. 2000)

2000.- Umro Volter Matau, američki filmski glumac
(Njujork, 01. 10. 1920 - Santa Monika, 01. 07. 2000)

2004.- Umro Marlon Brando, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(Omaha, 03. 04. 1924 - Los Anđeles, 01. 07. 2004)

2004.- Umro Ričard Mej, britanski sudija, predsedavajući suđenja Slobodanu Miloševiću pred Međunarodnim krivičnim tribunalom u Hagu
(London - 01. 07. 2004)

2007.- Umro Milan Oklopdžić - Mika Oklop, književnik
(Beograd, 09. 05. 1948 - San Francisko, 01. 07. 2007)

2008.- Umro Dejan Medaković, doktor istorijskih nauka, istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, književnik, akademik, predsednik SANU
(Zagreb, 07. 07. 1922 - Beograd, 01. 07. 2008)

2008.- Umro Aleksandar Dragojlović, novinar i urednik Radio Beograda
(Beograd, 07. 08. 1937 - Beograd, 01. 07. 2008)

2009.- Umro Karl Malden (Mladen Sekulović), američki filmski i pozorišni glumac, dobitnik "Oskara"-a
(Čikago, 22. 03. 1912 - Brentvud, 01. 07. 2009)

[Bisernica]

2. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/220pxNostradamus_by_Cesar-1.jpg


Međunarodni dan sportskih novinara, Dan opštine Sopot
1566. - Umro Nostradamus (Mišel d Notrdam), francuski fizičar i astrolog
(Sen Remi, 14. 12. 1503 - Salon, 02. 07. 1566)

1714. - Rođen Kristof Vilibald Gluk, nemački kompozitor
(Erasbah, 02. 07. 1714 - Beč, 15. 11. 1787)

1778. - Umro Žan Žak Ruso, francuski književnik i filozof
(Ženeva, 28. 06. 1712 - Ermanonvil, 02. 07. 1778)

1850.- Umro Robert Pil, britanski političar i državnik, osnivač Konzervativne partije, premijer Velike Britanije (Bari, 05. 02. 1788 - London, 02. 07. 1850)

1877. - Rođen Herman Hese, nemački književnik, nobelovac
(Kalv, 02. 07. 1877 - Montanjola, 09. 08. 1962)

1844. - Počela sa radom Narodna banka Kraljevine Srbije

1884. - Odštampana prva srpska papirna novčanica

1900. - Grof Ferdinand fon Cepelin izvršio prvi let vazdušnim brodom (dirižabl)

1914. - Umro Džozef Čemberlen, britanski državnik
(London, 08. 07. 1836 - Birmingem, 02. 07. 1914)

1923. - Rođena Vislava Šimborska, poljska književnica, nobelovac
(Kornik, 02. 07. 1923 - Krakov, 01. 02. 2012)

1927. - Rođen Brok Piters (Džordž Fišer), američki filmski glumac
(Njujork, 02. 07. 1927- Los Anđeles, 23. 08. 2005)

1949. - Umro Georgi Dimitrov, bugarski revolucionar, političar i državnik
(Kovačevci, 18. 06. 1882 - Moskva, 02. 07. 1949)

1958. - Rođen Nebojša Čović, privrednik i političar, gradonačelnik Beograda, potpredsednik Vlade Srbije, predsednik Socijaldemokratske partije (Beograd, 02. 07. 1958)

1961. - Umro Ernest Miler Hemingvej, američki književnik, nobelovac
(Ouk Park, 21. 07. 1899 - Kečam, 02. 07. 1961)

1964. - Predsednik SAD Lindon Džonson potpisao "Akt o građanskim pravima", kojim je zabranjena rasna diskriminacija

1976. - Proglašeno ujedinjenje Severnog i Južnog Vijetnama u Socijalističku Republiku Vijetnam

1977. - Umro Vladimir Nabokov, ruski književnik
(Petrograd, 23. 04. 1899 - Montre, 02. 07. 1977)

1989. - Umro Andrej Gromiko, sovjetski političar i diplomata, ministar inostranih poslova i predsednik Prezidijuma SSSR-a (Minsk, 18. 07. 1909 - Moskva, 02. 07. 1989)

1990. - Albanski delegati Skupštine Kosova usvojili Ustavnu deklaraciju i proglasili odvajanje Kosova od Srbije

1992. - Umro Borislav Pekić, književnik (Podgorica, 04. 02. 1930 - London, 02. 07. 1992)

Jedan od najvećih srpskih i jugoslovenskih pisaca, Pekić je ostavio delo koje po vrednosti i obimu čini temelj naše literature: dvadesetak proznih dela, knjige dnevničkih eseja, autobiografskih zapisa i više od trideset drama, koje su postavljane u pozorištima ili adaptirane za radio izvođenje. Studirao je na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Prvu knjigu "Vreme čuda", koja ga je odmah uvrstila u sam vrh naše literature, objavio je 1965. godine. Sledila su dela: "Hodočašće Arsenija Njegovana", "Uspenje i pad Ikara Gubelkijana", "Odbrana i poslednji dani", "Kako upokojiti vampira", "Zlatno runo", "Godine koje su pojeli skakavci" i druga. Ubrzo nakon Pekićeve smrti, februara 1993. godine, osnovana je Fondacija, s ciljem da čuva i publikuje piščevu zaostavštinu, koju čini preko 20 hiljada strana neobjavljenih zapisa, dnevnika i prepiske, kao i da neguje uspomenu na znamenitog književnika. Takođe je ustanovljena stipendija "Borislav Pekić", za podsticaj darovitim mladim piscima.

1997. - Umro Džejms Stjuart, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(Indijana, 20. 05. 1908 - Los Anđeles, 02. 07. 1997)

1999. - Umro Mario Puzo, američki književnik, dobitnik "Oskar"-a
(Njujork,15. 10. 1920 - Njujork, 02. 07. 1999)

1999. - Umro Slobodan Jakulić, neuropsihijatar, profesor Beogradskog univerziteta (Beograd, 1937 - Beograd, 02. 07. 1999)

2001. - U Jevrejskoj bolnici u Luisvilu ugrađeno prvo veštačko mehaničko srce - abiokor

2002. - Otvoren prvi muzej automobila u Beogradu - Moderna garaža Bratislava Petkovića

2003. - Umro dr Dejan Kreculj, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Mramorak, 08. 08. 1927 - Pančevo, 02. 07. 2003)

2004. - Manastir Dečani uvršten u listu Svetske kulturne baštine

2007. - Umro Aleksandar Aca Šišić, violinista, solista Velikog narodnog orkestra Radio Beograda (Obrenovac, 17. 08. 1937 - Beograd, 02. 07. 2007)

2007. - Umrla Beverli Sils, američka operska pevačica
(Bruklin, 25. 05. 1929 - Njujork, 02. 07. 2007)

2007. - Umro Haj Zaret, američki književnik (Njujork, 21. 08. 1907 - Vestport, 02. 07. 2007)

2007. - Umro Vojislav Nikčević, filolog, direktor Instituta za crnogorski jezik, profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću, osnivač Dukljanske akademije nauka i umjetnosti i Matice crnogorske (Stubica, 18. 01. 1935 - Beograd, 02. 07. 2007)

2010. - Umro Ljubomir Šovljanski, novinar (Đurđevo, 08. 03. 1934 - Novi Sad, 02. 07. 2010)

2010. - Umro Loran Terzijef, francuski reditelj, pozorišni i filmski glumac
(Tuluz, 27. 06. 1935 - Pariz, 02. 07. 2010)

2011. - Umrla Olivera Marković, pozorišna, filmska i TV glumica i pevačica
(Beograd, 03. 05.1925 - Beograd, 02. 07. 2011)

2011. - Umro Zoran Simić, profesor srpskog jezika i književnosti, novinar "Politike"
(Mrmoš, 1950 - Požarevac, 02. 07. 2011)

[Bisernica]

3. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/franzkafka-1.jpg


Na današnji dan rođeni češki pisac Franc Kafka i srpski književnik Milovan Danojlić. Godine 1908. počela Mladoturska revolucija.

Na današnji dan 1883. godine rođen je češki pisac jevrejskog porekla Franc Kafka. Do 1945. bio je nepoznat, jer za života gotovo i nije objavljivao. Glavninu spisa, uključujući pisma i "Dnevnike", izdao je njegov prijatelj Maks Brod, uprkos Kafkine izričite instrukcije da budu spaljeni. Njegovo delo, najvećim delom, je prikaz apsolutne nezaštićenosti pojedinca u savremenom društvu, u kojem je čovek neretko suočen sa potpuno nevidljivim i neprepoznatljivim silama i motivima. Dela: romani "Proces", "Zamak", "Amerika", pripovetke "Presuda", "Preobražaj", "U kažnjeničkoj koloniji", "Seoski lekar", "Umetnik u gladovanju".

Godine 1937. rođen je književnik Milovan Danojlić. Nakon završenih studija francuskog jezika i književnosti na Beogradskom univerzitetu, Danojlić je živeo i radio u Londonu, Čikagu, Njujorku, Poatjeu i Parizu, gde se zaustavio 1984. godine. Iz "dobrovoljne emigracije" bar jednom godišnje dolazi u Srbiju, istovremeno ne prestajući da živi u njoj kroz svoje stvaralaštvo. Pesnik i esejista biranog i negovanog jezika i stila, Danojlić je jedan od rodonačelnika srpskog pesničkog modernizma. Kao književni hroničar vratio je u našu kulturu pomalo zaboravljeni žanr književnog feljtona - podlistka, obrađujući zbivanja i duhovne fenomene u srpskoj kulturi i društvu. Napisao je četrdesetak knjiga poezije i poetske proze, romana, eseja, knjiga za decu: "Urođenički psalmi", "Kako spavaju tramvaji", "Muka s rečima", "Kako je Dobroslav protrčao kroz Jugoslaviju", "Zmijin svlak", "Oslobodioci i izdajnici", " Dragi moj Petroviću"... Dobitnik je gotovo svih značajnih književnih nagrada kod nas: "Oktobarske", "Zmajeve", "NIN"-ove, "Vitalove", nagrade"Isidora Sekulić", "Miloš Đurić", "Brana Cvetković", kao i nagrade SANU iz fonda "Branko Ćopić". Izdavačka kuća "Filip Višnjić" objavila je njegov novi roman memoarskog karaktera "Pustolovina ili ispovest u dva glasa". Glavni junak je intelektualac u emigraciji, a pisana je u drugom licu ,čime je dočaran retrospektivni dijalog čoveka sa samim sobom.

321. - Rimski car Konstantin proglasio nedelju danom odmora i verskih obreda

1642. - Umrla Marija Mediči, francuska kraljica
(Firenca, 26. 04. 1573 - Kolonj, 03. 07. 1642)

1841. - Rođen Mita Popović, književnik
(Baja, 03. 07. 1841 - Budimpešta, 06. 06. 1888)

1854. - Rođen Leoš Janaček, češki kompozitor
(Hukvaldi, 03. 07. 1854 - Moravska Ostrava, 12. 08. 1928)

1900. - Nad Bodenskim jezerom izveden prvi uspešan let cepelina

1908. - Počela Mladoturska revolucija

1928. - Rođen dr Slobodan Vitanović, književnik i prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, osnivač i predsednik Društva prijatelja Francuske
(Beograd, 03. 07. 1928 - Beograd, 10. 02. 2007)

1939. - Rođen Ljubivoje Ršumović, književnik
(Ljubić, 03. 07. 1939)

1953. - Rođen Dragan Velikić, književnik i diplomata
(Beograd, 03. 07. 1953)

1962. - Proglašena nezavisnost Alžira

1969. - Umro Brajan Džons, britanski muzičar, osnivač grupe "The Rolling Stones"
(Čeltenhem, 28. 02. 1942 - Saseks, 03. 07. 1969)

1971. - Umro Džim Morison (Džejms Daglas), američki muzičar, pevač grupe "Doors"
(Melburn, Florida, 08. 12. 1943 - Pariz, 03. 07. 1971)

1975. - Rođen Vuk Jeremić, ministar inostranih poslova Srbije
(Beograd, 03. 07. 1975)

1995. - Na prvenstvu u Atini jugoslovenski košarkaši postali evropski šampioni

2000. - Umro Gojko Janjušević, književnik i prevodilac
(Ozrinići, 15. 08. 1936 - Novi Sad, 03. 07. 2000)

2001. - Počelo suđenje bivšem predsedniku SRJ Slobodanu Miloševiću pred Međunarodnim krivičnim tribunalom za bivšu Jugoslaviju u Hagu

2003. - Umro Prvoslav Raković, prvi direktor "Zastave" iz Kragujevca
(Sarajevo, 1914 - 03. 07. 2003)

2005. - Umro Alberto Latuada, italijanski filmski reditelj
(Milano,13. 11. 2005 - Rim, 03. 07. 2005)

2007. - Umro Buts Randolf, američki saksofonista
(Kadiz, 03. 06. 1927 - Nešvil, 03. 07. 2007)

2008. - Umro Milorad-Mida Stevanović, glumac, prvak Drame Narodnog pozorišta u Beogradu
(Gornji Ribnik, 22. 10. 1939 - Beograd, 03. 07. 2008)

2010. - Umro dr Dejan Janča, diplomata, profesor Pravnog fakulteta u Novom Sadu, član Komiteta UN za ljudska prava, ombudsman Vojvodine
(Subotica, 11. 07. 1928 - Novi Sad, 03. 07. 2010)

2011. - Umro Gradimir Pavlović, profesor Rudarsko-metalurškog fakulteta u Boru
(Beograd, 25. 06. 1922 - Borsko jezero, 03. 07. 2011)

[Bisernica]

4. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/louis_armstrong_1-1.jpg


Na današnji dan 1900. godine rođen legendarni američki pevač i džez trubač Luis Armstrong. Politbiro CK SKJ 4. jula 1941. godine doneo odluku o dizanju ustanka u Drugom svetskom ratu.


Legendarni američki pevač i džez trubač Luis Daniel Armstrong rođen je u Nju Orleansu 4. jula 1900. godine. "Sačmo" ili "Paps", kako je kasnije nazvan, počeo je da se bavi muzikom svirajući trubu na parobrodima, u barovima, a zatim u ansamblu Kida Orija. Na poziv Džoa Kinga Olivera stigao je 1922. godine iz rodnog Nju Orleansa u Čikago. Bio je to početak zlatne ere džeza. Istoričari džeza navode da je u Čikagu prosto "oduvao" svoje kolege, ali i publiku koja je dolazila da ga čuje. Godine 1925. prešao je u Njujork, u orkestar Flečera Hendersona, a zatim sledi ulazak u studio. Snima ploče sa orkestrom Hendersona, Klarensa Vilijemsa, sa pevačicama Besi Smit i Ma Rejni... Sačmo postaje svetski poznati muzičar. Od kreolskog džeza i diksilenda koji su se svirali na američkom jugu, Armstrong je stvorio autentični muzički izraz koji i danas važi za jedan od najznačajnijih doprinosa američke kulture svetskoj muzičkoj riznici. Pevao je i svirao sa Bingom Krozbijem, Frenkom Sinatrom, Elom Ficdžerald, Djukom Elingtonom, Leonardom Bernštajnom... Godine 1944. izabran je za najboljeg džez - muzičara na svetu i tada je priredio prvi džez koncert u Metropolitenu. Armstrong je nastupao i u Beogradu. Aprila 1959. godine održao je dva veličanstvena koncerta u Domu sindikata, koje je direktno prenosila Radio-televizija Beograd.

Na današnji dan 1941. godine Politbiro Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije doneo odluku o dizanju ustanka protiv okupatora u Drugom svetskom ratu. Datum je 26. aprila 1956. godine proglašen za državni praznik Dan borca, koji se proslavljao u čitavoj zemlji. Obeležavao se do 2001. godine, kada je ukinut odlukom Vlade Srbije.

1776. - U Filadelfiji objavljena Deklaracija nezavisnosti Sjedinjenih Američkih Država

1804. - Rođen Natanijel Hotorn, američki književnik (Salem, 04. 07. 1804 - Plimut, 19. 05. 1864)

1807. - Rođen Đuzepe Garibaldi, italijanski revolucionar, vođa oslobodilačkog pokreta za ujedinjenje Italije (Nica, 04. 07. 1807 - Kaprera, 02. 06. 1882)

1826. - Umro Tomas Džeferson, američki pravnik, političar i državnik, predsednik SAD (Šedvel, 13. 04. 1743 - Montičelo, 04. 07. 1826)

1831. - Umro Džejms Monro, američki političar i državnik, predsednik SAD (Monro Krik, 28. 04. 1758 - Njujork, 04. 07. 1831)

1845. - Uveden javni gradski saobraćaj u Novom Sadu

1848. - Umro Fransoa Rene de Šatobrijan, francuski književnik i diplomata (Sen - Malo, 04. 09. 1768 - Pariz, 04. 07. 1848)

1853. - Rođen Petar Bojović, vojvoda Srpske vojske (Mišićevo, 04. 07. 1853 - Beograd, 20. 01. 1945)

1855. - Rođen Vlaho Bukovac, slikar (Cavtat, 04. 07. 1855 - Prag, 23. 04. 1922)

1887. - Rođen Kosta Todorović, lekar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, predsednik Srpskog lekarskog društva, akademik (Beograd, 04. 07. 1887 - Beograd, 19. 09. 1975)

1927. - Rođena Đina Lolobriđida, italijanska filmska glumica (Subjak, 04. 07. 1927)

1934. - Umrla Marija Sklodovska Kiri, francuski fizičar i hemičar, akademik, nobelovac (Varšava, 07. 11. 1867 - Savoja, 04. 07. 1934)

1940. - Rođen Filip David, književnik, urednik RTS-a, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Kragujevac, 04. 07. 1940)

1972. - Severna i Južna Koreja ugovorom se odrekle upotrebe sile u rešavanju sporova i složile da rade na ponovnom ujedinjenju Koreje mirnim putem

1976. - Izraelski komandosi upali su na aerodrom Entebe u Ugandi i oslobodili 102 taoca iz francuskog putničkog aviona koji su oteli palestinski teroristi

1994. - Predsednik Francuske Fransoa Miteran, kao prvi strani državnik, govorio u parlamentu Južne Afrike oformljenom posle ukidanja aparthejda

1995. - Umro Arsen Diklić, književnik, filmski i TV scenarista (Staro Selo, 14. 11. 1922 - Beograd, 04. 07. 1995)

1997. - Umro Miguel Najdorf, argentinski šahista (Varšava, 15. 04. 1910 - Malaga, 04. 07. 1997)

2002. - Umro Aleksandar Karakušević - Klas, karikaturista, novinar i slikar - grafičar (Skoplje, 17. 11. 1928 - Beograd, 04. 07. 2002)

2004. - Umro Andrijan Nikolajev, ruski kosmonaut, heroj Sovjetskog Saveza (Šoršeli, 05. 09. 1929 - Čeboksara, 04. 07. 2004)

2011. - Umro Oto fon Habsburg, najstariji sin poslednjeg austrougarskog cara (Poking, 20. 11. 1912 - Poking, 04. 07. 2011)

[Bisernica]

5. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/TinUjevic-1.jpg


Pisac, književni kritičar i prevodilac Tin Ujević rođen na današnji dan 1891. Bitka kod Kurska, najveća tenkovska bitka u istoriji ratovanja, počela je 5. jula 1943. godine.

Književnik, književni kritičar, publicista i prevodilac Augustin - Tin Ujević rođen je na današnji dan 1891. godine. Filozofski fakultet je završio u Zagrebu, a zatim je boravio u Parizu, Beogradu, Sarajevu i Splitu, da bi se 1940. konačno nastanio u Zagrebu. Njegova prva samostalna knjiga pesama "Lelek sebra" predstavlja novinu u jugoslovenskoj poeziji, donoseći čudesnu, potresnu dramu poraženog čoveka. Usledile su knjiga pesama "Kolajna" i dela iz oblasti poetske proze. Njegovi eseji su znalačka filozofska i estetička osvetljavanja poetskih struktura i sudbina velikih pesnika Getea, Bodlera i Remboa. Ostao je upamćen kao veliki boem, označavajući boemiju modernog vremena kao "njen defetizam prema životu, prema njegovim ograničenjima i sporom tempu ostvarenja, fenomen dekadence u epohi imperijalizma".

Najveća tenkovska bitka u istoriji ratovanja i jedna od najznačajnijih pobeda saveznika u Drugom svetkom ratu, Bitka kod Kurska, počela je 5. jula 1943. godine. Namera nemačkih snaga bila je razbijanje središnjeg dela Istočnog fronta, posle čega je palaniran napad na Moskvu. Cilj nemačke ofanzive, pod tajnim nazivom "Citadela", bio je obuhvatiti sovjetsku prestonicu i naneti odlučujući udarac Crvenoj armiji. U bici je učestvovalo 50 divizija Vermahta, ukupne jačine oko 900.000 vojnika, 2.700 tenkova i samohodnih i jurišnih topova, 10.000 artiljerijskih i minobacačkih cevi, uz podršku oko 2.000 aviona. Snage Crvene armije brojale su 12 armija. Sovjeti su imali izvesnu brojčanu prednost u ljudstvu i naoružanju - 20.000 topova i minobacača, 920 raketnih bacača "kaćuša", 3.600 tenkova, i podršku 2.400 aviona. Najžešće borbe vođene su oko sela Prohorovka. Uprkos većim gubicima, sovjetske snage su izvele uspešan protivnapad i do 23. avgusta Nemci su bili poraženi. Njihovi gubici iznosili su preko pola miliona poginulih, ranjenih i zarobljenih. Stvarni sovjetski gubici obelodanjeni su tek 1991. Tada je saopšteno da su sovjeti imali oko 800.000 poginulih, ranjenih i nestalih. Pobedom u Kurskoj bici, inicijativa na Istočnom frontu prešla je na stranu Crvene armije.

1811.- Venecuela postala prva južnoamerička država koja je proglasila nezavisnost od Španije

1832.- Pojavio se prvi plakat u Beogradu

1857.- Rođena Klara Cetkin, nemački revolucionar, pisac i publicista, osnivač međunarodnog ženskog radničkog pokreta (Viderau, 05. 07. 1857 - Arhangelsk, 20. 06. 1933)

1887.- Rođen Kosta Todorović, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, predsednik Srpskog lekarskog društva, akademik (Beograd, 05. 07. 1887 - Beograd, 19. 09. 1975)

1889.- Umro Jakov Ignjatović, književnik i advokat, akademik (Sentandreja, 08. 12. 1822 - Novi Sad, 05. 07. 1889)

1901.- Rođen Sergej Vladimirovič Obrascov, ruski pozorišni glumac i reditelj, osnivač pozorišta lutaka (Moskva, 05. 07. 1901 - Moskva, 10. 05. 1992)

1911.- Rođen Žorž Pompidu, francuski politčar i državnik, premijer i predsednik Francuske (Overnj, 05. 07. 1911 - Pariz, 02. 04. 1974)

1928.- Rođen Stevan Raičković, književnik, akademik (Neresnica, 05. 07. 1928 - Beograd, 06. 05. 2007)

1929.- Rođen dr Jovan Rašković, psihijatar, osnivač i prvi predsednik Srpske demokratske stranke u Hrvatskoj, akademik (Knin, 05. 07. 1929 - Beograd, 28. 07. 1992)

1941.- Osnovan koncentracioni logor na Banjici

1954.- Elvis Prisli snimio prvu pesmu

1983.- Umro Radosav Bošković, slavista, profesor Beogradskog univerziteta (Orja Luka, 1907 - Beograd, 05. 07. 1983)

1990.- Skupština SR Srbije usvojila Zakon o prestanku rada Skupštine i Izvršnog veća Kosova zbog njihovog secesionističkog delovanja

1999.- Umro Otac Mitrofan, epitron manastira Hilandar (Ratari, 1923 - Kakov, 05. 07. 1999)

2003.- Umro Milo Miranović, pozorišni, filmski i TV glumac (Kokoti, 23. 03. 1942 - Beograd, 05. 07. 2003)

2007.- Umro Režin Krespen, francuska operska pevačica, sopran i mecosopran (Marsej, 23. 02. 1927 - Pariz, 05. 07. 2007)

2007.- Umro Džordž Meli, britanski džez-pevač (Liverpul, 17. 08. 1926 - London, 05. 07. 2007)

[Bisernica]

6. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/Vojvoda_Zivojin_Misic-1.jpg


Srpski vojvoda Živojin Mišić, jedan od najbrilijantnijih vojskovođa Prvog svetskog rata, rođen 6. jula 1855. godine. Meksička slikarka Frida Kalo rođena na današnji dan 1907. godine.


Vojvoda srpske vojske Živojin Mišić, jedan od najbrilijantnijih vojskovođa Prvog svetskog rata, rođen je na danšnji dana 1855. godine. Obrazovao se u Artiljerijskoj školi u Beogradu i austrijskoj Streljačkoj školi. Na Vojnoj akademiji u Beogradu od 1898. do 1904. predavao je strategiju. U srpsko-turskim ratovima, od 1876. do 1878. i 1885, komandovao je bataljonom. Penzionisan je 1904, zbog sumnje da je neprijateljski raspoložen prema oficirima-zaverenicima, koji su 1903. ubili kralja Aleksandra Obrenovića. Posle austrougaske aneksije Bosne i Hercegovine aktiviran je 1909, na zahtev načelnika Glavnog generalštaba vojvode Radomira Putnika i postavljen za njegovog pomoćnika. U Prvom balkanskom ratu iskazao se kao sjajan strateg, jedan od najzaslužnijih za pobedu u Kumanovskoj bici 1912. U Balkanskim ratovima i na početku Prvog svetskog rata bio je pomoćnik načelnika štaba Vrhovne komande. Na sopstvenu molbu 15. novembra 1914, tokom Kolubarske bitke, postavljen je za komandanta Prve armije. Povrativši joj poljuljani moral, izuzetnim taktičkim potezima, uspeo je da zaposedne Suvoborski greben, a potom energičnim dejstvima potpuno razbije austrougarske trupe. Kolubarska bitka bila je sukob 300.000 austrougarskih vojnika sa 120.000 srpskih vojnika. Za briljantnu strategiju kojom je tada nadmudrio austrougarsku komandu unapređen je u čin vojvode.

Poznata meksička slikarka Frida Kalo Kalderon rođena je 6. jula 1907. godine. Rođena je kao Magdalena Karmen Frida Kalo i Kalderon u Kohoakanu, koji je u to vreme bio malo predgrađe grada Meksika. Bila je zapažena po svojoj nuobičajnoj pojavi, jako naglašenim obrvama i tankim brčićima koje nije uklanjala. Slikajući sopstvena iskustva, njeni radovi su često bili šokantni u prikazima bola i teškog života žena. Čak 55 od njene 143 slike su autoportreti, koji sadrže lični simbolizam. Bila je pod uticajem autohtone meksičke kulture, čije je viđenje slikala jakim bojama, mešavinom realizma i simbolizma. Njene slike su privukle pažnju slikara Dijega Rivere, za koga se kasnije i udala. Bila je aktivni pristalica komunizma. Smatra se da je bila u vezi sa Lavom Trockim, koga su sovjetski agenti ubili u Meksiku 1940. godine. Posle smrti Trockog, Frida ga se odriče i postaje staljinista-antirevolucionar.

1415.- Jan Hus, češki verski i prosvetni reformator i rektor Karlovog univerziteta u Pragu, spaljen na lomači (Husinc, 1371 - Kostanc, 06. 07. 1415)

1533.- Umro Ludoviko Ariosto, italijanski književnik (Ređo Emilija, 08. 09. 1474 - Ferara, 06. 07. 1533)

1838.- Rođen Vatroslav Jagić, istoričar književnosti i književni kritičar (Varaždin, 06. 07. 1838 - Beč, 05. 08. 1923)

1859.- Rođen Verner fon Hajdenstam, švedski književnik, nobelovac (Olshamer, 06. 07. 1859 - Evralid, 20. 05. 1940)

1885.- Francuski biolog i hemičar Luj Paster prvi put uspešno primenio vakcinu protiv besnila na ljudskom biću, pacijentu Jozefu Majsteru

1893.- Umro Gi de Mopasan, francuski književnik (Turvil, 05. 08. 1850 - Otej, 06. 07. 1893)

1909.- Rođen Andrej Gromiko, sovjetski političar i diplomata, ministar inostranih poslova SSSR-a (Minsk, 06. 07. 1909 - Moskva, 02. 07. 1989)

1927.- Rođena Dženet Li, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Mersd, 06. 07. 1927 - Los Anđeles, 04. 10. 2004)

1937.- Poginuo Blagoje Parović, revolucionar, španski borac (Beograd, 25. 03. 1903 - Bruneta, 06. 07. 1937)

1937.- Rođen Vladimir Aškenazi, ruski pijanista i dirigent (Gorki, 06. 07. 1937)

1946.- Rođen Silvester Stalone, američki filmski glumac, režiser i scenarista, dobitnik "Oskar"-a (Njujork, 06. 07. 1946)

1962.- Umro Viljem Fokner, američki književnik, nobelovac (Nju Albani, 25. 09. 1897 - Oksford, 06. 07. 1962)

1971.- Umro Luis Armstrong, američki pevač i džez - trubač (Nju Orleans, 04. 07. 1900 - Njujork, 06. 07. 1971)

2000.- Umro Lazar Koliševski, političar i državnik, predsednik Predsedništva SFRJ, narodni heroj (Sveti Nikola, 12. 02. 1914 - Skoplje, 06. 07. 2000)

2004.- Umro Tomas Klestil, austrijski političar i državnik, predsednik Austrije (Beč, 04. 11. 1932 - Beč, 06. 07. 2004)

2005.- Umro Klod Simon, francuski književnik, nobelovac (Antananarivo/Tananariv, 10. 10. 1913 - Pariz, 06. 07. 2005)

2008.- Umrla Olga Bruči, operska pevačica, prvakinja Opere Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Prelog, 1923 - Poreč, 06. 07. 2008)

[Bisernica]

7. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/MiroslavKrleC5BEa-1.jpeg


Rođenje pisca Miroslava Krleže i austrijskog kompozitora i direktora Bečke opere Gustava Malera obeležili današnji dan kroz istoriju. Nemački fizičar Georg Simon Om umro je 1854. godine.

Akademik, pisac Miroslav Krleža rođen je na današnji dan 1893. godine u Zagrebu. Jedna od najznačajnijih ličnosti u kulturno-književnim zbivanjima 20. veka na jugoslovenskom prostoru. Od 1950. bio je na čelu Jugoslovenskog leksikografskog zavoda i glavni i odgovorni urednik Enciklopedije Jugoslavije. Njegov obimni književni opus obuhvata poeziju, romane, pripovetke, drame, eseje ("Hrvatski bog Mars", "Povratak Filipa Latinovića", "Gospoda Glembajevi", "U agoniji"). Krleža je umro 1981. godine u Zagrebu.

Na današnji dan 1854. godine umro je nemački fizičar Georg Simon Om. Po njemu je dobila ime jedinica za merenje eletričnog otpora u međunarodnom sistemu mera (om).

Godine 1860. rođen je austrijski kompozitor i dirigent Gustav Maler autor devet čuvenih simfonija i ciklusa pesama. Bio je direktor Bečke opere (1897-1907) koja je pod njegovom upravom doživela zlatno doba. Umro je 1911. godine u Beču.

1752. - Rođen Žozef Mari Žakar, francuski pronalazač, izumeo mehanički tkački razboj (Lion, 07. 07. 1752 - Ulin, 07. 08. 1834)

1807. - Sklopljen Tilzitski mir između Francuske i Rusije

1816. - Umro Ričard Brinsli Batler Šeridan, engleski književnik i političar (Dablin, 30.10. 1751 - London, 07. 07. 1816)

1887. - Rođen Mark Šagal, francuski slikar

(Vitebsk, 07. 07. 1887 - Sen Pol d Vene, 29. 03. 1985)

1899. - Rođen Džordž Kjukor, američki filmski reditelj, dobitnik Oskara

(Njujork, 07. 07. 1899 - Los Anđeles, 24. 01. 1983)

1901.- Rođen Vitorio de Sika, italijanski filmski glumac i reditelj
(Napulj, 07. 07. 1901 - Pariz, 13. 11. 1974)

1911. - Rođen Đan Karlo Menoti, italijansko-američki kompozitor, libretista i osnivač festivala "Dva sveta" (Kadeljano, 07. 07. 1911- Monte Karlo, 01. 02. 2007)

1913. - Rođen Džo Vili Pajntop Perkins, američki bluz muzičar,najstariji dobitnik nagrade "Gremi" (Belzoni, 07. 07. 1913 - Ostin, 21. 03. 2011)

1913. - Rođen Milentije Popović, političar, revolucionar i državnik, ministar trgovine i finansija FNRJ, član Saveznog izvršnog veća i CK SKJ (Crna Trava, 07. 07. 1913 - Beograd, 08. 05. 1971)

1921. - Rođen Dragomir Felba, pozorišni, filmski i TV glumac
(Skoplje, 07. 07. 1921 - Beograd, 14. 07. 2006)

1922. - Rođen Dejan Medaković, dr istorijskih nauka, istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, književnik, akademik, predsednik SANU (Zagreb, 07. 07. 1922 - Beograd, 01. 07. 2008)

1922. - Rođen Pjer Karden, italijanski dizajner i modni kreator (Venecija, 07. 07. 1922)

1930. - Umro Artur Konan Dojl, engleski književnik (Edinburg, 22. 05. 1859 - Krouborou, 07. 07. 1930)

1931. - Rođen Dejvid Edings, američki pisac epske fantastike
(Spokejn, 07. 07. 1931 - Karson Siti, 02. 06. 2009)

1932. - Rođen prof. dr Miroslav Karaulac, književnik, istoričar književnosti, prevodilac i dramaturg, urednik TV Beograd (Mrkonjić Grad, 07. 07. 1932 - Beograd,19. 03. 2011)

1939. - Rođen Đorđe Bobić, arhitekta, glavni arhitekta grada Beograda (Beograd, 07. 07. 1939)

1940. - Rođen Ringo Star (Ričard Starkni), britanski pevač i bubnjar, član grupe"The Beatles" (Liverpul, 07. 07. 1940)

1941. - Počeo oružani ustanak u Srbiji u Drugom svetskom ratu

1944. - Rođen Vojislav Opsenica, kamerman TV Beograd, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (07. 07. 1944 - Beograd, 29. 11. 2008)

1958. - Inženjer Zoran Manojlović izradio prvu TV kameru u Srbiji i njome načinio prve TV zapise

1980. - Rođena Mišel Kvan, američka klizačica, petostruka svetska prvakinja u umetničkom klizanju (Torens, 07. 07. 1980)

1991. - Potpisana Brionska deklaracija o mirnom rešenju jugoslovenske krize

1994. - Umro Stevan Pešić, književnik
(Kovilj, 1939 - Sremska Kamenica, 07. 07. 1994)

1995. - U Beogradu je otvorena prva podzemna železnička stanica - "Vukov spomenik"

2001. - Umrla Vesna Jurišević, muzički urednik Radio Beograda
(Beograd, 18. 06. 1959 - Beograd, 07. 07. 2001)

2005. - Teroristički napad u Londonu, poginulo 56 ljudi

2006. - Umro Sid Baret (Rodžer Kit), britanski muzičar, jedan od osnivača grupe "Pink Floyd" (Kembridž, 06. 01. 1946 - Kembridž, 07. 07. 2006)

2006. - Umro Mario Rijavec, slovenački kompozitor i dirigent
(Zagreb, 17. 05. 1921 - Ljubljana, 07. 07. 2006)

2008. - Umro Brus Koner, američki avangardni umetnik i filmski autor
(Mek Ferson, 18. 11. 1933 - San Francisko, 07. 07. 2008)

2010. - Umro Šandor Pal, političar, prevodilac, lektor, književnik i predavač (Bačko Petrovo Selo, 15. 02. 1954 - Novi Sad, 07. 07. 2010)

[Bisernica]

8. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/163640-1.jpg


Američki pisac i revolucionar Tomas Pejn umro na današnji dan 1809. godine. Filmski reditelj i scenarista Petar Lalović rođen 8. jula 1932. godine.

Pisac i revolucionar Tomas Pejn umro je na današnji dan 1809. godine. Rođen u Britaniji, a odrastao u porodici kvekera. U Ameriku je otišao 1774. i u Ratu za nezavisnost Sjedinjenih Američkih Država borio se na strani kolonista. Vratio se u Englesku 1789. ali pošto je optužen za izdaju pobegao je u Francusku, gde je bio pristalica republikanizma. Za vreme jakobinske diktature jedva je izbegao giljotinu. Pejnov radikalizam spojio je privrženost političkoj slobodi sa snažnom verom u suverenitet naroda što je inspirisalo i liberalni republikanizam i socijalistički egalitarizam. Njegova najznačajnija dela su: "Zdrav razum", "Prava čoveka" i "Doba razuma".

Filmski reditelj i scenarista Petar Lalović rođen je 8. jula 1932. godine. Dokumentarista, svestrani filmski umetnik, Petar Lalović je za četiri decenije rada snimio preko 50 dokumentarnih i kratkometražnih filmova, TV serija i igranih filmova sa temama iz prirode. Iz bogatog opusa dokumentarnog stvaralaštva, izdvajaju se "Poslednja oaza" i "Svet koji nestaje", filmovi o kojima su izdate i fotomonografije. Lalovićeva najpoznatija TV serija je "Briga za potomstvo", a njegov prvi igrani film "Ptice koje ne polete". Nemoguće je nabrojati mnoštvo nagrada sa domaćih festivala, pre svega Festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma u Beogradu. Nagradu Saveta jugoslovenskog filma za životno delo dobio je 1986. godine. Autor čiji su filmovi obišli zemaljsku kuglu i pobrali najviša međunarodna priznanja. U svetu je izuzetno poznat i cenjen. Napravio je putopisni filmski materijal sa Kube i autentične snimke Če Gevare, projekte o prirodi Amazonije, Indonezije... Lalovićevi filmovi su vredna svedočanstva iz oblasti ekologije, biologije, medicine, antropologije, humanosti... Svedočenjem o prirodi, koja je ugrožena i nestaje, njegovo delo predstavlja i svojevrsnu opomenu. Film o posledicama NATO agresije na SRJ "Rekvijem za prirodu", uradio je bez honorara, izjavivši da je to njegov dug prirodi.

1822.- Umro Persi Biš Šeli, engleski književnik (Fild Plejs, 04. 08. 1792 - Vijaređo, 08. 07. 1822)

1836.- Rođen Džozef Čemberlen, britanski državnik (London, 08. 07. 1836 - Birmingem, 02. 07. 1914)

1838.- Rođen Ferdinand Cepelin, nemački konstruktor aviona (Konstans, 08. 07. 1838 - Šarlotenburg, 08. 03. 1817)

1839.- Rođen Džon D. Rokfeler, američki industrijalac (Ričford, 08. 07. 1839 - Kejzments, 23. 05. 1937)

1885.- Rođen Ernst Bloh, nemački filozof (Ludvigshafen, 08. 07. 1885 - Tibingen, 04. 08. 1977)

1936.- Rođena Gabi Novak, pevačica (Berlin, 08. 07. 1936)

1941.- Rođen Momčilo Baljak, novinar i urednik Radio Beograda, političar, jedan od osnivača DADOV-a (Beograd, 08. 07. 1941- Beograd, 28. 02. 1999)

1942.- Umro Luj Feliks Fransoa Franše d Epere, francuski maršal, počasni vojvoda srpske vojske (Oran, 25. 05. 1856 - Albi, 08. 07. 1942)

1951.- Rođena Anđelika Hjuston, američka filmska glumica (Santa Monika, 08. 07. 1951)

1955.- Rođena Vladislava - Vladica Milosavljević, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 08. 07. 1955)

1967.- Umrla Vivijen Li, engleska filmska glumica (Dardželing, 05. 09. 1913 - London, 08. 07. 1967)

1994.- Umro Kim Il Sung, korejski državnik, predsednik Severne Koreje (Mangionde, 15. 04. 1912 - Pjongjang, 08. 07. 1994)

1996.- Umro Mitar Pešikan, lingvista, akademik (Trešnjevo, 08. 11. 1927 - Beograd, 08. 07. 1996)

1998.- Umro Dušan Vukotić, reditelj, scenarista, animator i filmski pedagog, dobitnik "Oskar"-a (Bileća, 07. 02. 1927 - Zagreb, 08. 07. 1998)

2000.- Umro Nikola Hercigonja, kompozitor i muzikolog (Vinkovci, 19. 02. 1911 - Beograd, 08. 07. 2000)

2000.- Umro Konstantin Vinaver, pijanista, muzikolog, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu (Kustrih, 21. 05. 1930 - Beograd, 08. 07. 2000)

2007.- Umrla Gordana Jevtović Minov, operska pevačica-sopran, prvakinja Beogradske opere, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 09. 06. 1947 - Beograd, 08. 07. 2007)

2010. - Umro Bogomil Karlavaris, slikar, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu, akademik (Perlez, 18. 09. 1924 - Novi Sad, 08. 07. 2010)

[Bisernica]

9. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/charlesbridgeatsunrise-1.jpg


Kamen-temeljac Karlovog mosta u Pragu položen položen na današnji dan 1357. godine. Pobedom srpske vojske nad bugarskim trupama 9. jula 1913. završena Bregalnička bitka. Muzej Matice srpske u Novom Sadu otvoren 1933. godine.

Kamen-temeljac Karlovog mosta u Pragu položen je na današnji dan 1357. godine. Karlov most predstavlja najstariji očuvani praški most, koji je podigao kralj Karlo Četvrti. Vekovima je most bio najvažnija komunikacija koja je povezivala praške gradove na obe obale Vltave. Po redu je četvrti kameni most u Češkoj. Karlov most je izgrađen na mestu prethodnog, Juditinog mosta koji je srušen 1342. Izgradnja novog mosta, započeta 1357, završena je 1402. godine. Do izgradnje mosta Franje, 1841. godine, bio je jedini most preko Vltave. Zvanično je nazvan Karlov most 1870. godine, a do tada se nazivao Praški most ili Kameni most. Most je dug 516 metara i blizu 10 metara širok. Obezbeđen sa tri tornja, od kojih su dva na Maloj Strani, a treći u Starom Gradu. Ukrašen je sa 30 statua podignutih oko 1700. godine od kojih je većina u baroknom stilu.

Pobedom srpske vojske nad bugarskim trupama 9. jula 1913. godine okončana je Bregalnička bitka. Ta pobeda bila je odlučujuća za pobedu Srbije u Drugom balkanskom ratu protiv Bugarske. Kraljevina Srbija je, tom pobedom, oslobodila i pripojila tadašnju Južnu Srbiju (veći deo današnje Makedonija) kao i Staru Srbiju, odnosno Kosovo i Metohiju.

1810.- Napoleon priključio Holandiju Francuskoj

1845.- Rođen Džordž Hauard Darvin, matematičar i astronom, sin Čarlsa Darvina (Daun, 09. 07. 1845 - Kembridž, 07. 12. 1912)

1890.- Rođen Danilo Ilić, publicista i učitelj, učesnik Sarajevskog atentata (Sarajevo, 09. 07. 1890 - Sarajevo, 03. 02. 1915)

1897.- Rođen Žan Kasu, francuski književnik i istoričar umetnosti, predsednik Društva prijateljstva Francuska - Jugoslavija, član SANU (Bilbao, 09. 07. 1897 - Pariz, 15. 01. 1986)

1922.- Rođen Dragutin Dobričanin, pozorišni, filmski i TV glumac (Prokuplje, 09. 07. 1922 - Beograd, 28. 11. 1988)

1925.- Rođen Borivoje Stanković, košarkaš, trener i sportski radnik, predsednik Svetske košarkaške federacije (Bihać, 09. 07. 1925)

1933.- Otvoren Muzej Matice srpske u Novom Sadu

1939.- Rođen Slobodan Stanišić, književnik i novinar (Velika Graduša, 09. 07. 1939)

1941.- Streljan Božidar Adžija, publicista i revolucionar, narodni heroj (Drniš, 24. 12. 1890 - Zagreb, 09. 07. 1941)

1941.- Streljan Otokar Keršovani, publicista, narodni heroj (Trst, 23. 02. 1902 - Zagreb, 09. 07. 1941)

1956.- Rođen Tom Henks, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Konkord, 09. 07. 1956)

1957.- Rođen Nebojša Krstić, muzičar, član grupe "Idoli", lekar (Beograd, 09. 07. 1957)

1960.- Lider SSSR-a Nikita Hruščov upozorio SAD da ne intervenišu protiv Kube, pošto će, u tom slučaju, sovjetske snage podržati suverenost te karipske zemlje

1988.- Nekoliko desetina hiljada Novosađana, na mitingu na kome je učestvovalo i oko hiljadu Srba sa Kosova i Metohije, protestovalo protiv autonomaške politikom rukovodstva Vojvodine i zahtevalo jedinstvenu Srbiju

1998.- Umro Dušan Vukotić, filmski režiser, začetnik našeg crtanog filma, dobitnik "Oskar"-a (Bileća, 07. 02. 1927 - Bileća, 09. 07. 1998)

2006.- Umro Zoran Jovanović Zrpa, novinar i voditelj programa Beograd 202 (Beograd, 24. 04. 1948 - Beograd, 09. 07. 2006)

2007.- Umro Dragoljub Ješa Ivkov, filmski scenograf, reditelj i scenarista (Beograd, 01. 04. 1931 - Beograd, 09. 07. 2007)

[Bisernica]

10. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/220pxTesla3-1.jpg


Slavni srpski naučnik Nikola Tesla rođen na današnji dan 1856. godine. Italijanski slikar Đorđo de Kiriko rođen 10. jula 1888. Američki satelit "Telstar", koji je omogućio prenos TV programa preko Atlantika, lansiran 1962. godine.

Slavni srpski naučnik i pronalazač Nikola Tesla, jedan od najvećih umova u istoriji čovečanstva, rođen je u ličkom selu Smiljanu, kod Gospića, na današnji dan 1856. godine. Njegovi izumi postavili su temelj naučno-tehničkog razvoja u 20. veku. Rođen je kao sin sveštenika Srpske pravoslavne crkve. Studirao je elektrotehniku, ali je nikada nije završio. Nasuprot svim velikim autoritetima njegovog vremena instistirao je na korišćenju naizmenične struje namesto jednosmerne. Pronašao je obrtno magnetno polje, indukcioni motor, generator i transformator, fenomen elektromagnetne rezonance i patentirao je niz izuma na kojima se zasniva savremena elektronika i elektrotehnika uopšte. Bez njegovih izuma savremena civilizacija imala bi potpuno drugačiji izgled. Pionir je i radio tehnike, bežične telegrafije, radara. Patentirao je oko 700 pronalazaka. Nakon što je prekinuo studije u Gracu, izvesno vreme proveo je u Budimpešti i Parizu, zatim odlazi u SAD, gde ostaje do kraja života. Povodom stogodišnjice njegovog rođenja, 1956. jedinica za merenje visokog napona dobila je Teslino ime, kojim je nazvana i jedinica jačine magnetnog polja.

Italijanski slikar Đorđo de Kiriko rođen je 10. jula 1888. godine. De Kiriko je slikarstvo učio u Grčkoj i na Akademiji likovnih umetnosti u Minhenu. Odlazi u Pariz 1911. godine, gde počinje da izlaže, a 1918. ima prvu izložbu u Rimu. Jedno vreme boravi u SAD, da bi se ponovo vratio u Italiju. Kuća u kojoj je živeo i radio u Rimu danas je spomen - muzej, otvoren na 20-godišnjicu slikareve smrti. De Kiriko je začetnik metafizičkog slikarstva - pionir nadrealizma. U svojim delima spajio je svet imaginacije sa konstruktivnim oblicima realnog sveta, posebno naglašavajući plastične vrednosti objekta. Nekim radovima približava se kubizmu, a ima i slika - kompozicija sa elementima grčke klasične arhitekture. Najpoznatije njegove slike su: "Veliki metafizičar", "Hektor i Andromaha", "Konji u klasičnom pejzažu". Radio je i pozorišne scenografije, bavio se književnošću i likovnom kritikom. Napisao je i autobiografsko delo "Uspomene iz mog života".

138. - Umro Hadrijan, rimski imperator (Italika, 24. 01. 76 - Baia, 10. 07. 138)

1509. - Rođen Žan Kalvin, francuski verski reformator (Nojon, 10. 07. 1509 - Ženeva, 27. 05. 1564)

1830. - Rođen Kamij Pisaro, francuski slikar (Sen Tomas, 10. 07. 1830 - Pariz, 13. 11. 1903)

1842. - Rođen Gligorije Giga Geršić, pravnik, političar i publicista, profesor Velike škole u Beogradu, državni savetnik i ministar pravde Srbije, akademik (Bela Crkva, 10. 07. 1842 - Beograd, 21. 03. 1918)

1851. - Umro Luj Dager, francuski hemičar, pionir fotografije (Kormej, 18. 11. 1787 - Bri na Marni, 10. 07. 1851)

1853. - Rođen Petar Dobrinović, pozorišni glumac i reditelj (Beograd, 10. 07. 1853 - Novi Sad, 22. 12. 1923)

1871. - Rođen Marsel Prust, francuski književnik (Pariz, 10. 07. 1871 - Pariz, 18. 11. 1922)

1895. - Rođen Karl Orf, nemački kompozitor i muzički pedagog (Minhen, 10. 07. 1895 - Minhen, 29. 03. 1982)

1908. - Rođena Olga Skovran, koreograf, pedagog, osnivač i direktor ansambla "Kolo" (Pančevo, 10. 07. 1908 - Beograd, 09. 02. 1995)

1926. - Rođen Pavle Paja Vuisić, filmski i TV glumac (Beograd, 10. 07. 1926 - Beograd, 01. 10. 1988)

1941. - Počela Smolenska bitka u Drugom svetskom ratu

1943. - Rođen Artur Eš, američki teniser, prvi crnac - svetski šampion (Ričmond, 10. 07. 1943 - Njujork, 06. 02. 1993)

1943. - Saveznički desant na Siciliju u Drugom svetskom ratu

1962. - Lansiran američki satelit "Telstar" koji je omogućio prenos TV programa preko Atlantika

1973. - Bahamska ostrva, posle 190 godina britanske vladavine, stekla nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta

1995. - Umro Gojko Nikoliš, general - pukovnik, lekar, književnik i diplomata, akademik (Sjeničak, 11. 08. 1911 - Pariz, 10. 07. 1995)

2001. - Umrla Anđelija Milić, pevačica narodne muzike (Beograd, 03. 04. 1921 - Beograd, 10. 07. 2001)

2009. - Umro Edvard Dauns, britanski dirigent Filharmonijskog orkestra Bi-Bi-Sija (Birmingem, 17. 06. 1924 - Cirih, 10. 07. 2009)

2010. - Umro Božidar Orešković, hrvatski glumac (Zagreb, 21. 08. 1942 - Velika Gorica, 10. 07. 2010)

2010. - Umro Stanko Terzić, muzički urednik RTB, direktor i glavni urednik PGP RTB (Ivangrad, 09. 09. 1934 - Beograd, 10. 07. 2010)

[Bisernica]

11. jul


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Kralj Petar Prvi Karađorđević rođen na današnji dan 1844. godine. Prvo zvanično prvenstvo Jugoslavije u vaterpolu održano 1921. Književnik i akademik Meša Selimović umro 11. jula 1982. godine.

Kralj Petar Prvi Karađorđević (poznat i kao Kralj Petar Oslobodilac), kralj Srbije od 1903. do 1918. i potom Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca do smrti 1921, rođen je na današnji dan 1844. godine. Njegova vladavina obeležena je razvojem parlamentarne demokratije, ubrzanim privrednim i kulturnim napretkom i slobodom štampe. Tokom njegove uprave ojačane su političke i kulturne veze sa južnoslovenskim narodima i pod njegovim žezlom Srbija je postala neka vrsta Pijemonta, ideal ustavnog uređenja i žarište slobode i napretka. Ipak, njegova vladavina obeležena je i samovoljom grupe oficira zaverenika iz 1903. pripadnika "Crne ruke". Posle zbacivanja sa prestola 1858. njegovog oca kneza Aleksandra Karađorđevića, živeo je u inostranstvu i završio je Vojnu akademiju u Sen Siru i višu Vojnu akademiju u Mecu. Učestovao je kao dobrovoljac u Legiji stranaca u Francusko-pruskom ratu 1870. i 1871, kad je zbog ispoljene hrabrosti odlikovan Ordenom Legije časti, postavši jedini evropski vladalac koji je to odličje zaslužio na bojnom polju. Pod imenom Petar Mrkonjić u Bosansko-hercegovačkom ustanku protiv Turaka komandovao je 1875. i 1876. jednim ustaničkim odredom. Posle ubistva kralja Aleksandra Obrenovića, Skupština Srbije ga je 15. juna 1903. izabrala za kralja. U narodu je zbog retkog poštenja i skromnosti nazivan "Čika Pera". U Balkanskim ratovima je kao vrhovni komandant predvodio do pobede srpsku vojsku, a s vlasti se povukao 1914. u korist sina Aleksandra koji je u njegovo ime vladao kao regent. U Prvom svetskom ratu 1915. prošao je zajedno sa srpskom vojskom preko planinskih bespuća do jadranske i jonske obale. Preveo je na srpski spis "O slobodi" engleskog filozofa Džona Stjuarta Mila.

Književnik i akademik Mehmed-Meša Selimović umro je 11. jula 1982. godine. Selimović je završio Filozofski fakultet u Beogradu. Radio je kao profesor u Tuzli, bio docent Filozofskog fakulteta u Sarajevu, umetnički direktor "Bosna filma", direktor Drame Narodnog pozorišta u Sarajevu i glavni urednik "Svjetlosti". Književnost Meše Selimovića obeležena je psihološkom i moralnom karakterizacijom njegovih junaka, opisom ljudskih slabosti i vrlina, sukoba dobra i zla, istine i laži. Iako vezano za određeno istorijsko vreme, delo Meše Selimovića ostaje vanvremensko, univerzalno. Poznate su njegove zbirke pripovedaka Prva četa i Tuđa zemlja, romani: Tišine, Magla i mjesečina, Derviš i smrt, Tvrđava, Ostrvo i nedovršeni roman Krug. Roman Derviš i smrt je imao preko 30 izdanja i preveden je na mnoge strane jezike. Za svoj rad Selimović je primio mnoga priznanja: "NIN-ovu", "Njegoševu", "Goranovu" nagradu... Njemu u spomen, ustanovljena je 1988. godine književna nagrada, koja se dodeljuje za najbolje literarno ostvarenje u protekloj godini.

1732.- Rođen Žozef Žerom de Laland, francuski astronom (Burg, 11.7.1732 - Pariz, 4.4.1807)

1807.- Prvi parobrod na svetu "Klermon" zaplovio rekom Hadson

1857.- U pariskim knjižarama se pojavila knjiga "Cveće zla" Šarla Bodlera

1890.- Umro Novak Radonić, slikar (Mol, 31.3.1826 - Sremska Kamenica, 11.7.1890)

1915.- Rođen Jul Briner (Taiđe Kan), američki filmski glumac (Sahalin, 11.7.1915 - Njujork, 10.10.1985)

1921.- Održano prvo zvanično prvenstvo Jugoslavije u vaterpolu

1934.- Rođen Đorđo Armani, italijanski modni kreator (Pjaćenca, 11.7.1934)

1937.- Umro Džordž Geršvin, američki pijanista i kompozitor (Njujork, 26.9.1898 - Holivud, 11.7.1937)

1941.- Nemačka izdala uredbu o kaznama za sabotaže u Srbiji

1960.- Predsednik vlade provincije Katanga Moiz Čombe, marioneta belgijskih i zapadnih kompanija u Kongu, proglasio nezavisnost te, rudnim bogatstvima bogate, kongoanske provincije

1974.- Umro Per Fabijan Lagerkvist, švedski književnik, nobelovac (Vekaj, 23.5.1891 - Stokholm, 11.7.1974)

1989.- Umro Lorens Olivije, engleski pozorišni i filmski glumac i reditelj (Dorking, 27.5.1907 - London, 11.7.1989)

1995.- Masakr Bošnjaka u Srebrenici

2002.- Umro Branislav Jovanović, arhitekta, ilustrator, urednik Politike, filmski animator i scenograf (Beograd, 5.9.1933 - Beograd, 11.7.2002)

2003.- Umro Miomir Grujić Fleka, slikar, jedan od osnivača kluba "Akademija" (Bogatić, 1954 - Beograd, 11.7.2003)

2008.- Umro Majkl Debejki, američki kardiovaskularni hirurg, inovator u svetskoj kardiohirurgiji, prvi izveo operaciju ugradnje baj-pasa (Lejk Čarls, 7.9.1908 - Hjuston, 11.7.2008)

2009.- Umro Arturo Gati, kanadski bokser, prvak sveta u superpero kategoriji (Kalabrija, 15.4.1972 - Porto de Galinjas, 11.7.2009)

[Bisernica]

12. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/modiljani-1.jpg


Rođenje rimskog vojskovođe, pisca i državnika Gaja Julija Cezara i italijanskog slikara i vajara Amadea Modiljanija, obeležili današnji dan kroz istoriju.

Na današnji dan 100. godina p. n. e. rođen je rimski vojskovođa, pisac i državnik Gaj Julije Cezar, jedna od najmarkantnijih ličnosti antičke istorije. Republikanski zaverenici ubili su ga 44. godine p.n.e. na dan martovskih ida, ali time nisu uspeli da spasu republiku što je bio njihov cilj. U početku karijere bio je pristalica stranke populista, rimskih republikanskih demokrata, uz čiju je pomoć 68. počeo da se penje lestvicama moći, postavši kvestor, zatim edil, pretor i prokonzul u Španiji. Ambiciozan i bezobziran, okrenuo je leđa populistima i 60. sklopio je Prvi trijumvirat o podeli vlasti s Gnejem Pompejem i Markom Licinijem Krasom. Vojnički se proslavio osvajanjem Galije (današnja Francuska i Belgija). Posle Krasove smrti ušao je vojskom na teritoriju Rima - za prelazak granične rečice Rubikon vezuje se znamenita njegova izjava: "Kocka je bačena" (na teritoriji samog Rima nisu smele da se nalaze naoružane trupe, drugim rečima prelazak te reke značio je građanski rat). Potukao je Pompejeve snage 48. u bici kod Farsale u Tesaliji. Pripojio je Egipat, iz kog je doveo grčkog astronoma Sosigena koji mu je pomogao da reformiše računanje vremena i sačini Julijanski kalendar. Dosta je pisao i bio je dobar stilista, ali su izgubljene njegove pesme i gramatički spis "O analogiji". Ostala dela: "Komentari o građanskom ratu", "Komentari o galskom ratu".

Godine 1884. rođen je Amadeo Modiljani, italijanski slikar i vajar. Modiljani je studirao u Livornu i Firenci, a zatim odlazi u Pariz, gde se uklapa u savremene likovne tokove toga doba. U prvoj fazi svog stvaralaštva bio je pod uticajem Pikasa, kubizma i crnačke plastike. Ovi elementi stapaju se u njegovom delu u prečišćen, senzibilan i osoben izraz. Radeći portrete i ženske aktove, Modiljani je stilizovao likove u duguljaste forme, a u koloritu je primenjivao tonove toplih, pretežno crvenkasto - smeđih boja. Njegovi portreti i aktovi nisu samo znalačka likovna dostignuća, već zrače ljudskom notom i životnim vibracijama. Uz crteže, Modiljani je radio i plastiku, pokazujući izuzetnu sklonost ka suptilnoj i produhovljenoj formi

1536. - Umro Erazmo Roterdamski, holandski humanista, književnik i filozof (Roterdam, 28. 10. 1467 - Bazel, 12. 07. 1536)

1851. - Umro Luj Žak Mand Dager, francuski slikar, pionir fotografije (Kormej, 18. 11. 1787 - Pti Bri, 12. 07. 1851)

1904. - Rođen Pablo Neruda, čileanski književnik, nobelovac (Paralna, 12. 07. 1904 - Santjago, 23. 09. 1973)

1936. - Osnovan Zoološki vrt u Beogradu

1937. - Rođen Bil Kozbi, američki glumac - komičar (Filadelfija, 12. 07. 1937)

1938. - Rođen Mihailo Isailović, pozorišni glumac i reditelj (Kalafat, 15. 10. 1870 - Beograd, 12. 07. 1938)

1948. - Rođen Dušan Kovačević, književnik, scenarista i režiser (Mrđenovac, 12. 07. 1948)

1962. - Osnovana britanska rok - grupa " Roling Stons"

1964. - Umro Moris Torez, francuski političar (Nojel-Godo, 28. 04. 1900 - Jalta,12. 07. 1964)

1984. - Umro Marko Ristić, književnik i diplomata (Beograd, 20. 06. 1902 - Beograd, 12. 07. 1984)

2000. - Umro Tomislav Karađorđević, princ (Beograd, 19. 01. 1928 - Oplenac, 12. 07. 2000)

2001. - Umro Vladimir Dapčević, pukovnik, revolucionar i španski borac (Ljubotinj,14. 06. 1917 - Brisel, 12. 07. 2001)

2002. - Umrla Edita Vajs, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu, naučni savetnik Instituta za međunarodnu politiku i privredu

2003. - Umro Beni Karter, američki džez - saksofonista i kompozitor

2003. - Otvoren Muzej šljivovice u Ribnici kod Mionice

2004. - Umro Zoran Božinović, gitarista i pevač
(Beograd, 05. 10. 1952 - Beograd, 12. 07. 2004)

2007. - Puštena u rad Teslina fontana u Beogradu

2008. - Umrla Ljiljana Stojimirović, odbojkašica Crvene zvezde, reprezentativka
(Kruševica, 07. 11. 1955 - Novi Zeland, 12. 07. 2008)

[Bisernica]

13. jul


http://razbibriga.net/imported/2011/07/400pxBerliner_kongress-1.jpg


Kneževine Srbija i Crna Gora međunarodno priznate kao nezavisne države 13. jula 1878. godine na Berlinskom kongresu. Na današnji dan 1930. u Urugvaju počelo je Prvo svetsko prvenstvo u fudbalu. Humanitarni koncert "Lajv eid", za pomoć gladnima Afrike, održan 1985. godine.

Odlukama Berlinskog kongresa Kneževine Srbija i Crna Gora međunarodno priznate kao nezavisne države 13. jula 1878. godine. Tim odlukama Srbiji su priključeni Niški, Pirotski, Toplički i Vranjski okrug. Austrougarskoj je dato pravo da okupira Bosnu i Hercegovinu i da stacionira svoj garnizon u Raškoj oblasti (Novopazarski sandžak). Velikoj Britaniji je dato pravo da okupira Kipar. Rumunija je, takođe, dobila nezavisnost. Bugarska je formirana kao kneževina pod suverenitetom turskog sultana, dok je Istočna Rumelija ostala u sastavu Turske u autonomnom statusu. Rusija je dobila proširenja na Kavkazu. Godinu dana kasnije, u Srbiji 13. jul 1879. godine prvi put obeležen kao Dan nezavisnosti.

Na današnji dan 1930. godine, u glavnom gradu Urugvaja Montevideu počelo je Prvo svetsko prvenstvo u fudbalu. Reprezentacija Kraljevine Jugoslavije bila je sastavljena samo od beogradskih igrača, pošto su klubovi iz Zagreba, Sarajeva i Subotice bojkotovali nacionalni tim. Jugoslovnski tim je osvojio treće mesto. Prvak sveta bila je reprezentacija domaćina, a srebro je osvojila reprezentacija Argentine.

1793. - Ubijen Žan Pol Mara, lekar, fizičar i revolucionar (Boudri, 24.5.1743 - Pariz, 13.7.1793)

1817. - Umrla Madam de Stal, francuska književnica (Pariz, 22.4.1766 - Pariz, 13.7.1817)

1837. - Kraljica Viktorija I se kao prvi britanski monarh preselila u Bakingemsku palatu u Londonu

1839. - U Beogradu prvi put održani izbori za Opštinu Grada Beograda

1859. - Umro Toma Vučić Perišić, srpski političar (Barič, 1790 - Beograd, 13.7.1859)

1942. - Rođen Harison Ford, američki filmski glumac (Čikago, 13.7.1942)

1953. - Rođen Oliver Mandić, muzičar (Užice, 13.7.1953)

1954. - Umrla Frida Kalo Kalderon, meksička slikarka (Kojoakan, 6.7.1907 - Kojoakan, 13.7.1954)

1965. - Prvi put zaplovio naš najstariji trajekt "Sveti Stefan", prestao da saobraća 1997. godine

1985. - Održan humanitarni koncert "Lajv eid" (Live Aid) za pomoć gladnima u Africi, u organizaciji britanskog muzičara Boba Geldofa

2003. - Umro Kompaj Segundo (Fransisko Repilado), kubanski pevač, kompozitor i gitarista (Santjago de Kuba, 18.8.1907 - Havana, 13.7.2003)

2004. - Umro Božidar Pavićević Longa, pozorišni, filmski i TV glumac (Sarajevo, 9.1.1932 - Beograd, 13.7.2004)

2005. - Umro Zdravko Vuković, generalni direktor Radio televizije Beograd, ministar prosvete Srbije i direktor Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva (Vajska, 11.1.1924 - Beograd, 13.7.2005)

2006. - Umro Bora Roković, džez muzičar, pijanista, kompozitor, dirigent i aranžer (Veliki Bečkerek, 19.7.1925 - Keln, 13.7.2006)

2008. - Osnovana Unija za Mediteran

2008. - Umro Bronislav Geremek, poljski istoričar, političar i diplomata, ministar inostranih poslova Poljske (Varšava, 6.3.1932 - Novi Tomišl, 13.7.2008)

2009. - Umro Darko Glavan, hrvatski istoričar umetnosti i rok kritičar, kustos Muzeja "Mimara" (Rijeka, 29.6.1951 - Varaždin, 13.7.2009)

[Bisernica]

14. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/imagesqtbnANd9GcSZnCaA8aZRGzXkek7f2qBa4J-1.jpg


Na današnji dan rođeni književnik i nobelovac Isak Baševis Singer i pozorišni, filmski i TV reditelj Ingmar Bergman, dobitnik Oskara.


Književnik i nobelovac Isak Baševis Singer rođen je 1904. godine na današnji dan. Singer je dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1978, čija su dela inspirisana tradicijom i folklorom Jevreja u Istočnoj Evropi, preciznije Galiciji. Ova oblast je istorijski pripadala Poljskoj, sa čestim menama kroz istoriju. Danas je podeljena između Poljske i Ukrajine. Jevrejska zajednica u toj oblasti imala je brojne specifičnosti - i one su najčešća tema njegovih dela. Preselio se u SAD 1935. Dela: romani Satana u Goraju, Moskatovi, Mađioničar iz Lublina, Rob, Imanje, Posed, Neprijatelji: ljubavna priča, Šoša, zbirke priča Gimpel luda, Spinoza iz Pijačne ulice, Kratki petak, Seansa i druge priče, Strasti, Stara ljubav, memoarske knjige U sudnici mog oca, Dečak u traganju za Bogom, Mladić u traganju za ljubavlju, Izgubljen u Americi.

Na današnji dan 1918. godine rođen je Ingmar Bergman, švedski pozorišni, filmski, radio i TV reditelj, dobitnik Oskara. Bergman je posle studija na Univerzitetu u Stokholmu bio pomoćnik direktora Kraljevske opere u Stokholmu, a zatim direktor nekoliko pozorišta. Režirao je u Malmeu, Stokholmu, Geteborgu, Londonu, Kopenhagenu, Oslu. U svojoj dugoj stvaralačkoj karijeri ostvario je preko 50 dugometražnih igranih filmova, među kojima i nekoliko remek-dela sedme umetnosti: Osmesi letnje noći, Sedmi pečat, Divlje jagode, Devičanski izvor, Strast, Dodir, Čarobna frula, Zmijsko jaje, Fani i Aleksandar... U njima Bergman uspeva da spoji filozofska meditiranja o smislu egzistencije uopšte, sa do savršenstva iznijansiranim briljantnim filmskim jezikom. Za svoj umetnički rad nagrađen je sa tri Oskara.

1789 - Počela Francuska buržoaska revolucija - pad Bastilje

1808 - Usponom na Mon Blan Francuskinja Mari Paradi postala prva žena koja je osvojila najviši evropski vrh

1857 - Rođen Henrik Pontopidan, danski književnik, nobelovac
(Fredericija, 14.7.1857 - Kopenhagen, 21.8.1943)

1865 - Osvojen alpski vrh Materhorn

1887 - Umro Alfred Krup, nemački industrijalac
(Esen, 26.4.1812 - Esen, 14.7.1887)

1889 - Osnovana Druga internacionala

1902 - Osnovana "Prosvjeta", srpsko kulturno - prosvetno društvo u Sarajevu

1913 - Rođen Džerald Ford, političar i državnik, predsednik SAD
(Omaha, 14.7.1913 - Ranč Miraž, 26.12.2006)

1920 - Rođen Radenko Mišević, slikar, profesor i dekan Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Rogatica, 14.7.1920 - Beograd, 15.2.1995)

1923 - Rođen Božidar Prodanović, slikar,profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Pranjani, 14.7.1923 - Beograd, 24.1.2006)

1927 - Rođen Petar Otoranov, fotoreporter
(Kikinda, 14.7.1927 - Beograd, 15.1.1997)

1930 - Rođen Dragoljub Mićunović, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, političar i državnik, predsednik Skupštine SRJ, predsednik Skupštine Srbije i Crne Gore, predsednik Političkog saveta Demokratske stranke
(Skoplje, 14.7.1930)

1945 - Rođen Pavle Milić, rukovodilac PJ Programske službe TV Beograd
(Beograd, 14.7.1945 - Beograd, 16.5.2007)

1954 - Umro Hasinto Benavente, španski književnik, nobelovac
(Madrid, 12.8.1866 - Madrid, 14.7.1954)

1957 - Rođena Ljiljana Tica, manekenka i glumica
(Zemun, 14.7.1957)

1965 - Umro Pavle Beljanski, diplomata i kolekcionar
(Veliko Gradište, 19.6.1892 - Beograd, 14.7.1965)

2004 - Umro prof. dr Gavro Perazić, general, profesor Pravnog fakulteta u Podgorici, akademik
(Godinje, 27.2.1923 - Beograd, 14.7.2004)

2006 - Umro Dragomir Felba, filmski, pozorišni i TV glumac
(Skoplje, 7.7.1921 - Beograd, 14.7.2006)

2008 - Umro Svetislav Pavlović,filmski reditelj, osnivač beogradske škole dokumentarnog filma
(Rogljevo, 1926 - Beograd, 14.7.2008)

2009 - Umro Dagmar Stojanović Videnović, akademski slikar - scenograf
(Brno, 21.4.1943 - Beograd, 14.7.2009)

2010 - Umro Ivan Jagodić, pozorišni, filmski i televizijski glumac
(Zrenjanin, 7.5.1936 - Beograd, 14.7.2010)

[Bisernica]

15. jul


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan rođen holandski slikar Rembrant van Rajn. Preminuo Anton Pavlovič Čehov, ruski književnik. Prvi put upotrebljene sovjetske "kaćuše".



Godine 1606. na današnji dan rođen je Rembrant van Rajn u Lajdenu. Bio je najveći i najpoznatiji holandski slikar i jedan od najuticajnijih umetnika u tradiciji umetnosti zapadne Evrope 17. veka. Ovo doba je poznato kao Zlatno doba Holandije. Psihološka dubina njegovih portreta i produbljena interpretacija biblijskih događaja koje je rado slikao ostale su do danas jedinstvene i neponovljive. Rembrant je slikarstvo učio od čuvenog Jakoba van Svanenburga. Rembrant je bio uspešan portretista, uradivši i dosta autoportreta. Ipak, pretpostavlja se da je sebe smatrao pre svega istorijskim slikarom, što se vidi po kolekciji istorijskih slika i slika religiozne tematike. Poznata dela su Noćna straža, Čas anatomije doktora Nikolasa Tulpa, "evrejska nevesta, Bludni sin u krčmi. Umro je u Amsterdamu 1669. godine.

Na današnji dan 1904. umro je Anton Pavlovič Čehov, ruski književnik. Čehov je završio Medicinski fakultet u Moskvi i radio izvesno vreme kao lekar. Književnim radom počeo je da se bavi kao student, objavljujući pod pseudonimom kratke humoreske, feljtone i kozerije po humorističkim listovima. U dnevniku Novo vreme, prvi put se javlja pod pravim imenom. Godine 1886. izašla je prva Čehovljeva zbirka novela Šarene priče, a već sledeće godine dodeljena mu je "Puškinova nagrada". Majstor ruske novele, Čehov obrađuje teme malograđanskog ponašanja, karijerizma i primitivizma. Njegove drame ne počivaju na retorici, konvencionalnom zapletu i dramskim efektima, već se grade na unutrašnjoj dramatičnosti i lirskim elementima. To nisu drame zbivanja, već raspoloženja i po tome je Čehov jedan od začetnika moderne dramaturgije. Na njegovim dramama svoj stil je izgradio čuveni Moskovski hudožestveni teatar pod vođstvom Stanislavskog. Glavna Čehovljeva dela su novele: Činovnikova smrt, Dušica, Stepa, Čovek u futroli, Paviljon br. 6, U uvali, Kaštanka i drame: Ujka Vanja, Tri sestre, Višnjik, Galeb i druge, koje se nalaze na redovnom repertoaru naših i inostranih pozorišta, ne gubeći aktuelnost i životnost do današnjih dana.

1663 - Rođen Marko Martinović, pomorac, matematičar i pedagog
(Perast, 15.7.1663 - 28.10.1716)

1922 - Osnovana KP Japana

1924 - Rođen Petar Slovenski Stojanović, glumac, reditelj i novinar-voditelj RTB-a(Požarevac, 15.7.1924 -11.2002)

1930 - Rođen Žak Derida, francuski filozof i teoretičar književnosti
(El-Biar, 15.7.1930 - Pariz, 8.10.2004)

1940 - Rođen Ivan Rastegorac, književnik i dramaturg
(Priština, 15.7.1940)

1941 - Prvi put upotrebljene sovjetske "kaćuše"

1946 - Rođen Predrag Vitas, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog programa TV Beograd
(Split, 15.7.1946 - Beograd, 6.12.1998)

1949 - Rođen Karl Bilt, švedski političar, državnik i diplomata
(Halmštad, 15.7.1949)

1953 - Rođena Neda Arnerić, pozorišna, filmska i TV glumica i galerista i poslanik Skupštine Srbije
(Knjaževac, 15.7.1953)

1971 - Umro Ljubiša Jovanović, pozorišni glumac
(Šabac, 1.10.1908 - Beograd, 15.7.1971)

1993 - Umro Boža Ilić, slikar
(Žitni Potok, 17.4.1919 - Leskovac, 15.7.1993)

1997 - Slobodan Milošević izabran za predsednika SRJ

1997 - Ubijen Đani Versaće, italijanski modni kreator
(Ređo di Kalabrija, 2.12.1946 - Majami Bič, 15.7.1997)

2004 - Umro Čarls Svini, američki general, pilot aviona koji je bombardovao Nagasaki, 9.8.1945. godine.
( Masačusets, 15.7.2004)

2006 - Umro Mladen Bata Vranešević, muzičar, član grupe "Laboratorija zvuka"
(Novi Sad, 21.10.1947 - Novi Sad, 15.7.2006)

2009 - Umrla Natalija Estemirova, ruska novinarka, borac za ljudska prava
(Sverdlovsk, 28.2.1958 - Gazi-Jurt, 15.7.2009)

2009 - Umrla Marina Fjodorovna Šaljapin Fredi, kćerka ruskog operskog pevača Fjodora Šaljapina
(Rim, 15.7.2009)

2009 - Umro Ratomir Vićentić, košarkaš "Crvene zvezde", reprezentativac
(5.8.1939 - 15.7.2009)

2009 - Umro Krunislav Mihailović, dipl. inženjer geodezije, profesor Građevinskog fakulteta u Beogradu (Đakovica, 16. 02. - 15. 07. 2009)

2010 - Umro Saša Marković Mikrob, multimedijalni umetnik i novinar
(Beograd, 21. 10. 1959 - Beograd, 15. 07. 2010)

2010 - Umrla Radmila Vidak, lektor RTS-a (Beograd, 14. 04. 1929 - 15. 07. 2010)

[Bisernica]

16. jul


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Na današnji dan pogubljen poslednji ruski car Nikolaj Drugi Aleksandrovič Romanov sa porodicom, umro austrijski dirigent Herbert fon Karajan. Prvi čovekov let ka Mesecu - 1969. lansiran američki vasionski brod "Apolo11" sa astronautima Nilom Armstrongom, Edvinom Oldrinom i Majklom Kolinsom.

Na današnji dan 1989. umro Herbert fon Karajan, austrijski dirigent, direktor Berlinske filharmonije i Bečke državne opere. Karajan, jedan od najčuvenijih dirigenata sveta, prvi put je pred publiku izašao u desetoj godini kao pijanista. Po savetu svojih učitelja postao je dirigent. Godine 1935. povereno mu je pozorište u Ahenu i fon Karajan je postao najmlađi muzički direktor u Nemačkoj. Četiri godine kasnije, našao se na čelu Državne opere u Berlinu. Za "čudo zvano Karajan" proglašen je nakon što je u berlinskoj Državnoj operi napamet dirigovao Vagnerovo delo "Tristan i Izolda". Posle II svetskog rata, zbog svog političkog angažmana, suspendovan je s posla, da bi se dirigentskoj palici vratio 1947. Pedesetih godina, Karajan je krenuo u osvajanje sveta, najpre kao dirigent u milanskoj Skali, umetnički direktor Festivala u Salcburgu, dirigent Berlinske filharmonije i umetnički direktor Bečke opere. Svoj šezdeseti rođendan obeležio je osnivanjem fondacije za izučavanje muzike koja nosi njegovo ime. Sa 800 snimljenih ploča, Karajan je dirigent koji je iza sebe ostavio najviše snimljenog muzičkog materijala. Bio je vlasnik diskografske kuće "Telemondial" sa sedištem u Monte Karlu. Posedovao je snažnu emotivnost, izraženu fantaziju, izuzetnu preciznost i harizmu, kojom je plenio.

1054.- Dan velike šizme - raskola između Istočne i Zapadne crkve

1723.- Rođen Džošua Rejnolds, engleski slikar, prvi predsednik britanske Kraljevske umetničke akademije
(Plimpton Erl, 16. 07. 1723 - London, 23. 02. 1792)

1796.- Rođen Žan Batist Kamij Koro, francuski slikar
(Pariz, 16. 07. 1796 - Pariz, 22. 02. 1875)

1805.- Počela sa radom Osnovna škola "Karađorđe" u Ostružnici

1858.- Rođen Petar Bojović, vojvoda
(Mišićevo, 16. 07. 1858 - Beograd, 20. 01. 1945)

1886.- Rođen Pjer Benoa, francuski književnik, akademik
(Albi, 16. 07. 1886 - Sibur, 03. 03. 1962)

1872.- Rođen Roal Amundsen, norveški polarni istraživač, osvajač Južnog pola
(Borg, 16. 07. 1872 - Bergen, 17. 06. 1928)

1896.- Umro Edmon Gonkur, francuski književnik
(Nansi, 26. 05. 1822 - Šamprosej, 16. 07. 1896)

1899.- Rođen Božidar Jakac, slovenački slikar i grafičar
(Novo Mesto, 16. 07. 1899 - Ljubljana, 20. 11. 1989)

1907.- Rođena Barbara Stenvik (Rubi Stivens), američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a
(Njujork, 16. 07. 1907 - Santa Monika, 20. 01. 1990)

1911.- Rođena Džindžer Rodžers (Virdžinija Ketrin Mek Mat), američka pozorišna i filmska glumica i plesačica
(Indipendens, 16. 07. 1911 - Los Anđeles, 25. 04. 1995)

1918.- U Jekaterineburgu pogubljen poslednji ruski car Nikolaj Drugi Aleksandrovič Romanov sa porodicom

1921.- Rođen Krste Crvenkovski, publicista, političar i državnik, potpredsednik Predsedništva SFRJ
(Prilep, 16. 07. 1921 - Skoplje, 21. 07. 2001)

1932.- Rođen Tripo Simonuti, violinista, profesor Muzičke škole "Mokranjac" u Beogradu
(Kotor, 16. 07. 1932)

1939.- Umro dr Dragoslav Jovanović, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, rektor Beogradskog univerziteta
(Beograd, 04. 12. 1886 - Beograd, 16. 07. 1939)

1945- U Alamogordu u Novom Meksiku SAD izvršile prvu atomsku probu

1953.- Umro Hiler Belok, engleski književnik
(Sen Klod, 27. 07. 1870 - Gulijford, 16. 07. 1953)

1969.- Prvi čovekov let ka Mesecu - lansiran američki vasionski brod "Apolo11" sa astronautima Nilom Armstrongom, Edvinom Oldrinom i Majklom Kolinsom

1981.- Umrla Neda Spasojević, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 16. 04. 1941 - Beograd, 16. 07. 1981)

1985.- Umro Hajnrih Teodor Bel, nemački književnik, nobelovac
(Keln, 21. 12. 1917 - Merten, 16. 07. 1985)

1995.- Umro Stiven Harold Spender, engleski književnik i književni kritičar
(London, 28. 02. 1909 - London, 16. 07. 1995)

1997.- Umrla Dora Mar (Teodora Marković), slikar i fotograf, muza i ljubavnica Pabla Pikasa
(Turena, 22. 11. 1907 - Pariz, 16. 07. 1997)

1998.- Umro Darko Kraljić, kompozitor
(Zagreb, 18. 02. 1920 - Beograd, 16. 07. 1998)

2003.- Umrla Selija Kruz, kubanska pevačica
(Havana, 21. 10. 1924 - Fort Li, 16. 07. 2003)

2007.- Umro Mihail Kononov, ruski glumac
(Moskva, 25. 04. 1940 - Moskva, 16. 07. 2007)

2007.- Umro Dmitrij Prigov, ruski književnik i likovni umetnik
(Moskva, 1940 - Moskva, 16. 07. 2007)

2008.- Umro Veselin Tomović, crnogorski novinar, urednik Radija Crne Gore, Televizije IN, Radija Antena M i Televizije Atlas
(Podgorica, 16. 07. 2008)

[Bisernica]

17. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/09270ed3d0c4f5dae3bb926a2d382f09-1.jpg


Škotski ekonomista, tvorac "Bogatstva naroda" Adam Smit umro na današnji dan 1790. godine. Počeo Španski građanski rat.
Na današnji dan 1790. godine u Edinburgu je umro je Adam Smit, škotski ekonomista i etičar. Poznat po ideji da rad pojedinca u racionalnom ličnom interesu u slobodnoj ekonomiji vodi i povećanju blagostanja svih. Takva ideja bila je preteča tržišne privrede, koja pokazuje da takav sistem ima svoju unutrašnju logiku i mehanizme. Glavno delo "Bogatstvo naroda" (Istraživanje o prirodi i uzrocima bogatstva naroda), koje je objavljeno 1776. godine.

U noći između 17. i 18. jula 1936. godine u mnogim gradovima Španije, španskom Maroku, kao i na Kanarskim ostrvima, izbila je fašistička pobuna. Vojno - fašistički krugovi zemlje, pod rukovodstvom generala Franka, poveli su oružanu borbu protiv vlade Narodnog fronta, koji je, pet meseci ranije, na slobodnim izborima odneo veliku pobedu. Građanski rat u Španiji je počeo kao kontrarevolucionarna pobuna, a ubrzo se pretvorio u rat za nacionalnu nezavisnost Španije. Španskom narodu najveću pomoć pružili su dobrovoljci, koji su stizali iz svih krajeva sveta. Među njima se nalazilo i 1.200 dobrovoljaca iz Jugoslavije. Međutim, sve to nije bilo dovoljno. Posle trogodišnjeg krvavog rata, teških razaranja i brojnih žrtava, republikanska vojska je pobđena i zavedena je diktatura na čelu sa generalom Fransiskom Frankom.

1859. - Dekretom Miloša Obrenovića varošica Vrbica preimenovana u Aranđelovac

1888. - Rođen Samuel Josif Agnon, izraelski književnik, nobelovac
(Bučak, 17. 07. 1888 - Izrael, 17. 02. 1970)

1899. - Rođen Džejms Kegni, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a
(Njujork, 17. 07. 1899 - Njujork, 30. 03. 1986)

1912. - Umro Žil Anri Poenkare, francuski filozof, matematičar i fizičar, autor teorije relativiteta
(Nansi, 29. 04. 1854 - Pariz, 17. 07. 1912)

1920. - Rođen Huan Antonio Samaran, španski atletičar i sportski radnik, predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta
(Barselona, 17. 07. 1920 - Barselona, 21. 04. 2010)

1927. - Obavljen prvi sportski radio prenos u Jugoslaviji - utakmicu Građanski - HAŠK Zagreb prenosio Vilim Brkić

1928. - Umro Svetolik Radovanović, geolog i paleontolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Prćilovica, 23. 03. 1863 - Beograd, 17. 07. 1928)

1928. - Rođen Dušan Trninić, baletski igrač i koreograf
(Dubica, 17. 07. 1928 - Beograd, 12. 02. 2004)

1931. - Rođen Nikola Popović, filmski reditelj i producent
(Podgorica, 17. 07. 1931 - Pariz, 06. 03. 2003)

1933. - Rođen Kosta Dimitrijević, književnik, publicista i novinar
(Beograd, 17. 07. 1933)

1935. - Rođen Donald Saterlend, kanadski filmski glumac
(Sent Džon, 17. 07. 1935)

1941. - Umro August Cesarec, književnik i revolucionar
(Zagreb, 04. 12. 1893 - Zagreb, 17. 07. 1941)

1945. - Počela Potsdamska konferencija velikih sila - pobednica u Drugom svetskom ratu

1945. - Rođen Aleksandar Karađorđević, princ, prestolonaslednik
(London, 17. 07. 1945)

1946. - Pogubljen Dragoljub Draža Mihailović, general Kraljevske jugoslovenske vojske
(Ivanjica, 27. 04. 1893 - Beograd, 17. 07. 1946)

1949. - Rođen Novica Tadić, književnik, urednik časopisa "Književna reč", "Vidici" i "Književna kritika"
(Smriječno,17. 07. 1949 - Beograd, 23. 01. 2011)

1954. - Rođena dr Angela Merkel, fizičar, kancelar Nemačke
(Hamburg, 17. 07. 1954)

1955. - Otvoren prvi Diznilend u Anahajmu, Kalifornija, SAD

1959. - Umrla Bili Holidej (Elenor Fejgn), američka džez i bluz - pevačica
(Filadelfija, 07. 04. 1915 - Njujork, 17. 07. 1959)

1984. - Lansiran sovjetski kosmički brod Sojuz T - 12, sa Svetlanom Jevgenjevnom Savickom, prvom ženom - pilotom, koja je prošetala slobodnim svemirskim prostorom i prvom ženom - inženjerom avijacije u Sovjetskom Savezu

1990. - Osnovana Socijalistička partija Srbije

1995. - Umro Huan Manuel Fanđo, argentinski automobilista, petostruki svetski šampion "Formule 1"
(Balkarka, 24. 06. 1911 - Buenos Aires, 17. 07. 1995)

1995. - Na sastanku hrvatskog predsednika Franje Tuđmana sa najužim vojnim i policijskim vrhom, na Brionima, doneta odluka o vojnoj akciji "Oluja"

1996. - Umrla Gordana Brajović, novinar i književnik
(Subotinac, 1937 - Beograd, 17. 07. 1996)

1996. - Umro Čes Čendler, britanski rok - muzičar, basista grupe "Animals"
(Njukastl, 18. 12.1938 - Hiton, 17. 07. 1996)

2001. - Umro Julijan Knežević, iguman manastira Studenica
(1918 - Studenica, 17. 07. 2001)

2004. - Umrla Mirjana Kodžić, pozorišna, filmska i TV glumica i književnica
(Beograd, 30. 07. 1928 - Beograd, 17. 07. 2004)

2004. - Umro Stevan Zec, novinar i publicista
(Zagreb, 1951- Beograd, 17. 07. 2004)

2005. - Umro ser Edvard Hit, britanski političar i državnik, premijer Velike Britanije
(Brodster, 09. 07. 1916 - Selzberi,17. 07. 2005)

2005. - Umrla Ljiljana Kontić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Savinac, 07. 09. 1931- Beograd,17. 07. 2005)

2007. - Umrla Tereza Štih Randal, američka operska pevačica - sopran
(Nju Hartford, 24. 12. 1927 - Beč, 17. 07. 2007)

2008. - Umrla dr Nada Šerban, profesor Biološkog fakulteta u Beogradu, ćerka slikara Milenka Šerbana
(1948 - Beograd, 17. 07. 2008)

2009. - Umro Lešek Kolakovski, poljski filozof
(Radom, 23.10. 1927 - Oksford,17. 07. 2009)

2009. - Umro Volter Kronkajt, američki radio i TV novinar
(Sen-Džozef, 04. 11. 1916 - Njujork, 17. 07. 2009)

[Bisernica]

18. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/250pxJane_Austen_from_A_Memoir_of_Jane_A-1.jpg


Italijanski književnik Frančesko Petrarka umro na današnji dan 1374. godine. Engleska književnica Džejn Ostin preminula 18. jula 1817. Južnoafrički državnik i borac protiv aparthejda Nelson Mandela rođen 1918. godine.

Na današnji dan 1374. godine umro je italijanski književnik Frančesko Petrarka. Još kao dečak čitao je rimske klasike i pesme italijanskih i provansalskih trubadura. Na njegov književni rad uticao je i Dante. Pisao je na italijanskom i latinskom jeziku. Zbirka Kanconijer ili Rasute rime - 366 pesama, od kojih su najbrojniji i najpoznatiji ljubavni soneti, inspirisana je Petrarkinom neostvarenom ljubavlju prema lepotici Lauri. Pored pesama, Petrarka je pisao istorijske, filozofske i polemičke spise, pisma i poslanice. Za ep Afrika dobio je najveće književno priznanje toga doba - 1341. godine krunisan je pesničkim lovorovim vencem na rimskom Kapitolu. U istoriji književnosti ostavio je trag kao veliki lirski pesnik, majstor forme i preteča renesanse. Uticao je na evropske i dubrovačke pesnike 15. i 16. veka. Preveden je na mnoge svetske jezike.

Engleska književnica Džejn Ostin umrla je 18. jula 1817. godine. U svojim romanima realistički je slikala svakodnevni život provincijske Engleske. Zapleti njenih romana protkani su humorom i blagom ironijom. Dijalog je neobično vešto vođen. Najpoznatija dela Džejn Ostin su romani: "Razum i osećajnost", "Gordost i predrasuda", "Mensfild park", "Ema", "Nortagentska opatija" i "Nagovaranje".

Južnoafrički pravnik i državnik Nelson Rolihlahija Mandela, prvi predsednik Južnoafričke republike po okončanju aparthejda i vođa Afričkog nacionalnog kongresa, rođen je na današnji dan 1918. godine. Kao predvodnika borbe protiv aparthejda rasistički režim Južne Afrike ga je 1962. osudio na pet godina zatvora, a 1964. na doživotnu robiju. Iz zatvora na ostrvu Roben oslobođen je tek 1990. godine, posle ogromnog pritiska svetskog javnog mnjenja kao i javnosti Južne Afrike. Dužnost šefa države obavljao je od 1994. do 1999. godine.

1610. - Umro Mikelanđelo Merizi da Karavađo, italijanski slikar (Bergamo, 1573 - Porto d Erkole, 18.7.1610)

1635. - Rođen Robert Huk, engleski fizičar, usavršio mikroskop (Frešvoter, 18.7.1635 - London, 3.3.1703)

1721. - Umro Žan Antoan Vato, francuski slikar (Valensijen, 10.10.1684 - Nožan, 18.7.1721)

1811. - Rođen Vilijem Tekeri, engleski književnik (Kalkuta, 18.7.1811 - London, 24.12.1863)

1859. - Položen kamen-temeljac Terazijske česme u Beogradu

1873. - Umro Luka Vukalović, hercegovački vojvoda (Bogojević, 30.10.1823 - Saltakča, 18.7.1873)

1876. - Umro Janko Šafarik, istoričar i filolog (Kiškereš, 14.11.1814 - Beograd, 18.7.1876)

1892. - Otkriven spomenik Hajduk-Veljku Petroviću u Negotinu, podignut prema projektu arhitekte Jovana Ilkića, na mestu pogibije velikog junaka 1813. godine

1892. - Prvi put izvedena Mokranjčeva Šesta rukovet, na svečanosti upriličenoj povodom otkrivanja spomenika Hajduk-Veljku Petroviću

1894. - Umro Šarl Mari Lekont de Lil, francuski književnik (Sent Pol, 22 10.1818 - Luvesien, 18.7.1894)

1895. - U Sremskim Karlovcima objavljen prvi broj nedeljnog lista za zabavu, nauku i književnost Brankovo kolo

1898. - Francuski fizičari Marija i Pjer Kiri otkrili polonijum

1917. - Rođen Anri Salvador, francuski šansonjer (Kajen, 18.7.1917 - Pariz, 13.2.2008)

1921. - Rođen Džon Glen, američki kosmonaut (Kembridž, 18.7.1921)

1922. - Rođen Iso Voljevica, slikar, karikaturista i humorista (Mostar, 18.7.1922 - Mostar, 26.1.1981)

1933. - Rođen Jevgenij Aleksandrovič Jevtušenko, ruski književnik (Zima, 18.7.1933)

1941. - Rođena Natalija Besmertnova, ruska balerina (Moskva, 19.7.1941 - Moskva, 19.2.2008)

1960. - Rođen Antonio Banderas, španski filmski glumac (Malaga, 18.7.1960)

1989. - Umro Mihailo Živanović, klarinetista, kompozitor, dirigent RTS-a ( - 18.7.1989)

1994. - Umro Predrag Golubović, filmski reditelj i scenarista (Sarajevo, 25.6.1935 - Beograd, 18.7.1994)

1996. - Umrla Olga Milošević, lekar, generalni sekretar Crvenog krsta Jugoslavije (Temišvar, 1907 - Beograd, 18.7.1996)

1998. - U Rimu osnovan prvi stalni Međunarodni krivični sud za ratne zločine

2005. - Umro Zoran Petrović, spiker Radio Beograda (Beograd, 8.12.1934 - Beograd, 18.7.2005)

2009. - Umro Henri Alingam, najstariji muškarac na svetu - 114 godina, jedan od poslednjih učesnika Prvog svetskog rata (London, 6.6.1896 - Ovingdin, 18.7.2009)

[Bisernica]

19. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/1023325_30Radivoje20Raca20Markovic201-1.jpg


Na današnji dan rođen ruski književnik Vladimir Majakovski. Doajen jugoslovenskog novinarstva Radivoje-Raća Marković umro 19. jula 1979. godine.

Ruski književnik Vladimir Vladimirovič Majakovski rođen je na današnji dan 1893. godine. Pošao je u slikarsku školu, bio zatvoren zbog socijalističke agitacije, oduševljeno prihvatio Oktobarsku revoluciju i stavio u njenu službu svoj pesnički i slikarski talenat. Pesnički rad počeo je kao futurista, stojeći ujedno na čelu toga pokreta. Nastojao je da stvori novu poeziju koja bi odgovarala urbanom, a zatim i revolucionarnom razdoblju istorije Rusije i čovečanstva. Uveo je u poeziju vulgarizme, žargonske reči, namerno grube antiestetizme, stvarao vlastite kovanice, služio se vrlo često igrom reči, dotada nepoznatim metaforama, a posebno voleo hiperbole. Razbio je tradicionalnu ritmičku strukturu stiha i stvara novi, u grafičkom slogu stepenasti stih, koji posebno pogoduje stavu retoričkog pesnika koji se direktno obraća velikom auditorijumu. Smisao takve poezije odvodi ga direktno na revolucionarnu tribinu, miting.

Doajen jugoslovenskog radio-novinarstva, novinar, urednik Radio Beograda i sportski radnik Radivoje-Raća Marković umro je 19. jula 1979. godine. Marković je završio Pravni fakultet u Beogradu. Novinarstvom se bavio od 1932. godine. U Radio Beogradu je proveo više od četiri decenije, kao radio-reporter i urednik. Prvi sportski prenos imao je 1. decembra 1937, kada se javio sa fudbalske utakmice gradskih reprezentacija Beograda i Zagreba. Svoju univerzalnost dokazao je prenoseći parade u Beogradu, postavši svojevrsni rekorder. Najduži prenos u novinarskoj karijeri ostvario je 1946. godine, kada je sa parade izveštavao neprekidno 7 časova i 36 minuta. Njegov poklič "Gol, gol, gol!", izdvojen iz prenosa utakmice Svetskog prvenstva u Švedskoj između Jugoslavije i Paragvaja i postao je simbol emisije Vreme sporta i razonode. Marković je objavio 12 knjiga, među kojima su najzapaženije putopisne. Kao urednik i pedagog vaspitavao je generacije mladih novinara, učeći ih tajnama teškog i odgovornog posla, da vole sport i afirmišu ono što je u sportu najlepše.

1896. - Rođen Arčibald Džozef Kronin, škotski književnik (Kardros, 19.7.1896 - Montre, 6.1.1981)

1898. - Rođen Herbert Markuze, nemački filozof i sociolog (Berlin, 19.7.1898 - Starnberg, 29.7.1979)

1925. - Rođen Bora Roković, džez-muzičar, pijanista, kompozitor, dirigent i aranžer (Veliki Bečkerek, 19.7.1925 - Keln, 13.7.2006)

1936. - Umro Jovan Žujović, geolog, političar i profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Brusnica, 18.10.1856 - Beograd, 19.7.1936)

1945. - Umro Dragutin Gavrilović, major Kraljevske jugoslovenske vojske, junak odbrane Beograda 1915. godine (Čačak, 25.5.1882 - Beograd, 19.7.1945)

1947. - Rođen Brajan Mej, britanski pop muzičar, gitarista grupe "Kvin" (Hempton, 19.7.1947)

1956. - Posle trilateralnog sastanka Tito - Naser - Nehru objavljena Brionska deklaracija

1984. - Umro Marko Tajčević, kompozitor (Osijek, 29.1.1900 - Beograd, 19.7.1984)

2008. - Umro Dragiša Šarić, košarkaš i trener košarkaškog kluba "Partizan" (1961 - Pula, 19.7.2008)

2009. - Umro Frenk Makort, američki književnik, dobitnik Pulicerove nagrade za književnost (Njujork, 19.8.1930 - Njujork, 19.7.2009)

[Bisernica]

20. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/12867562634a640a4e17d0f251691670_368x244-1.jpg


Prvi čovek stupio na Mesečevo tlo u sklopu američkog programa "Apolo". Potpisana "Krfska deklaracija" o stvaranju zajedničke države Srba, Hrvata i Slovenaca.

Na današnji dan 1969. godine prvi čovekov leteo na Mesec, u sklopu američkog programa "Apolo". Kada je svemirski brod "Apolo 11" sa kosmonautima Nilom Armstrongom, Edvinom Oldrinom i Majklom Kolinsom ušao u stabilnu putanju oko Meseca, od njega se odvojio lunarni modul "Orao", koji se spustio na Mesec. Prvi čovek, koji je stao na Mesečevo tlo i boravio na njemu 2 sata i 21 minut, Nil Armstrong, propratio je ovaj istorijski događaj rečima: "Ovo je mali korak za čoveka, ali veliki za čovečanstvo!"

Godine 1917. potpisana Krfska deklaracija o stvaranju zajedničke države Srba, Hrvata i Slovenaca. Deklaraciju potpisali premijer Srbije Nikola Pašić i predsednik Jugoslovenskog odbora Ante Trumbić. Srpska vlada čiji je prvi ministar tada bio Nikola Pašić i takozvani Jugoslavenski odbor hrvatskog političara Ante Trumbića potpisali su na grčkom ostrvu Krf "Krfsku deklaraciju", kojom su južnoslovenski narodi u Austrougarskoj zatražili ujedinjenje sa Kraljevinom Srbijom u zajedničku državu pod nazivom Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, s dinastijom Karađorđević na čelu.

1304 - Rođen Frančesko Petrarka, italijanski književnik
(Areco, 20.7.1304 - Arkva, 18.7.1374)

1785 - Rođen Josif Rajačić, mitropolit i patrijarh Srpske pravoslavne crkve
(Lučani, 20.7.1785 - Sremski Karlovci, 1.12.1861)

1847 - Rođen Maks Liberman, nemački slikar i grafičar, akademik
(Berlin, 20.7.1847 - Berlin, 8.2.1935)

1919 - Rođen ser Endmund Persival Hilari, novozelandski alpinista i istraživač, prvi osvajač Mont Everesta (Tuakau, 20.7.1919 - Oklend, 11.1.2008)

1924 - Osnovana Svetska šahovska federacija - FIDE

1932 - Rođen Vasilije Krestić, istoričar, akademik
(Đala, 20.7.1932)

1933 - Rođen Predrag-Preža Milinković, filmski i TV glumac, najpoznatiji epizodista jugoslovenskog filma
(Beograd, 20.7.1933 - Beograd, 4.4.1998)

1938 - Rođena Natali Vud (Nataša Gardin), američka filmska glumica
(San Francisko, 20.7.1938 - Katalina, 29.11.1981)

1944 - Pokušaj atentata na Adolfa Hitlera u "Vučjoj jami" u Rastenburgu

1945 - Umro Pol Valeri, francuski književnik
(Sete, 30.10.1871 - Pariz, 20.7.1945)

1947 - Rođen Karlos Santana, meksički gitarista
(Autlan de Navaro, 20.7.1947)

1962 - Rođena Lidija Vukićević, pozorišna, filmska i TV glumica
(Kraljevo, 20.7.1962)

1973 - Umro Brus Li, američki filmski glumac
(San Francisko, 27.11.1940 - Hong Kong, 20.7.1973)

1977 - Umro Guljelmo Markoni, italijanski inženjer, pionir bežične telegrafije, nobelovac
(Bolonja, 25.4.1874 - Rim, 20.7.1977)

1980 - Rođena Žizel Bundšen, brazilska manekenka
(Horizontino, 20.7.1980)

1990 - Umro Sergej Paradžanov, ruski filmski reditelj
(Tbilisi, 9.1.1924 - Jerevan, 20.7.1990)

2003 - Umro Vladeta Vuković, književnik,profesor Filozofskog fakulteta u Prištini, akademik
(Vrnjačka Banja, 16.2.1928 - Vrnjačka Banja, 20.7.2003)

2004 - Umro Slavko Vukosavljević, književnik
(Užice, 17.1.1927 - Beograd, 20.7.2004)

2006 - Umro Benjamin Filipović, bosanskohercegovački režiser i scenarista, profesor Akademije scenskih umetnosti u Sarajevu
(Sarajevo, 1962 - Sarajevo, 20.7.2006)

2009 - Umro Petar Šobajić, filmski producent
(1924 - Beograd, 20.7.2009)

2009 - Umro Jovan Milošević, mašinski inženjer, predsednik opštine Bor, generalni direktor RTB Bor
(1931 - Bor, 20.7.2009)

[причалица]

22. jul

1298. - Odigrala se bitka kod Folkirka, u kojoj su Englezi porazili Škotlanđane.


1456. - Hrišćanska vojska pod komandom erdeljskog vojvode Janoša Hunjadija, u srpskim narodnim pesmama poznatog kao Sibinjanin Janko, u odlučujućoj bici - u kojoj su se posebno istakli srpski odredi - potukla je Turke koji su opkolili Beograd. Preživelo je oko 150.000 Turaka pod vođstvom sultana Mehmeda II Osvajača i dan nakon bitke, u kojoj je ranjen i sam sultan, odustali su od opsade grada koji su uz Srbe branili i nemački, ugarski i poljski krstaši.


1739. - Turci su porazili Austrijance kod Grocke i primorali ih da napuste Srbiju i Beograd. Beogradskim mirom u novembru iste godine, Beograd i sve teritorije severno od Zapadne Morave ponovo su, posle 21 godine, pripali Otomanskom carstvu.


1887. - Rođen je Gustav Herc, nemački fizičar (sinovac Hajnriha Herca, koji je eksperimentalno dokazao postojanje elektromagnetnih talasa). Bavio se ispitivanjem jonizovanja razređenih gasova. Sa Džejmsom Frankom je 1925. godine dobio Nobelovu nagradu za klasični eksperiment o sudaru elektrona sa atomima koji je potvrdio teoriju kvanta (Frank-Hercov ekperiment).


1912. - Zatvorene su 12. Olimpijske igre u Stokholmu.


1941. - Oko 600 ustanika iz Drobnjaka i Uskoka oslobodilo je u Drugom svetskom ratu, u snažnom napadu na italijanske fašističke okupatorske snage, crnogorski gradić Šavnik.


1950. - Begijski kralj Leopold vraća se u zemlju posle šest godina egzila.


1952. - U Poljskoj je usvojen novi Ustav.


1963. - Bitlsi su objavili album "Introducing the Beatles".


1995. - Šef jugoslovenske diplomatije, Vladislav Jovanović, uputio je protestno pismo generalnom sekretaru UN, Butrosu Butros Galiju, zbog nasilne mobilizacije Srba u Gorskom Kotaru u Vojsku Hrvatske i hrvatsko Vijeće obrane za borbe u Bosni.

[Bisernica]

23. jul


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg


Vojska turskog sultana Mehmeda Drugog Osvajača poražena, kod Beograda, od hrišćanske vojske pod komandom Janoša Hunjadija jula 1456. godine. Na današnji dan 1914. Austrougarska uputila ultimatum Srbiji. Staljingradska bitka u Drugom svetskom ratu počela 1942. godine.


Hrišćanska vojska porazila je tursku vojsku sultana Mehmeda Drugog Osvajača kod Beograda, 23. jula 1456. godine. Turska vojska je, posle teškog poraza u odlučujućoj bici prethodnog dana i ranjavanja sultana, odustala od opsade Beograda. Grad je opsedalo oko 150.000 Turaka sa 200 topova, a branila ga je združena hrišćanska vojska u kojoj su se uz srpske odrede, koji su se posebno istakli, borili nemački, ugarski i poljski krstaši, pod komandom erdeljskog vojvode Janoša Hunjadija, koji je u srpskoj epici poznat kao Sibinjanin Janko.

Na današnji dan 1914. godine Austrougarska je uputila ultimatum Srbiji, zahtevajući odgovor u roku od 48 časova, okrivivši je za atentat u kojem je 28. juna 1914. u Sarajevu ubijen austrijski prestolonaslednik Franc Ferdinand. Uslovi ultimatuma bili su ponižavajući i unapred se računalo da ih Srbija kao suverena država neće prihvatiti. Uz podršku Nemačke, Beč je odlučio da Srbiju vojno kazni, najviše zbog jačanja njenog autoriteta u južnoslovenskim delovima Austrougarske. U noti je zatraženo objavljivanje izjave u kojoj se indirektno priznaje krivica za atentat, uklanjanje svih oficira protivnika Austrougarske i dozvola srpske vlade da austrougarska policija vodi istragu na teritoriji Srbije. Srpska vlada je formulisala odgovor koji je, čak i prema sudu nemačke diplomatije, bio remek-delo. Imajući u vidu krajnju iscrpljenost balkanskim ratovima, srpska vlada je prihvatila sve zahteve osim da austrougarski organi vode istragu u Srbiji. Austrougarska je to iskoristila da 28. jula 1914. Srbiji objavi rat, započevši tako Prvi svetski rat.

1757. - Umro Domeniko Skarlati, italijanski kompozitor i čembalista (Napulj, 26. 10. 1685 - Madrid, 23. 07. 1757)

1824. - Prvo ispitivanje javnog mnenja u svetu obavljeno uoči američkih predsedničkih izbora, među građanima Vilmingtona u državi Delaver

1839. - Rođen Laza Telečki, pozorišni glumac i reditelj (Kumane, 23. 07. 1839 - Novi Sad, 28. 04. 1873)

1885. - Umro Julisiz Simpson Grant, američki general i državnik, predsednik SAD (Point Pleznt, 27. 04. 1822 - Saratoga, 23. 07. 1885)

1887. - Umro Đorđe Natošević, lekar, pedagog i književnik (Slankamen, 31. 07. 1821 - Karlovac, 23. 07. 1887)

1888. - Rođen Rejmon Čendler, američki književnik (Čikago, 23. 07. 1888 - La Džola, 26. 03. 1959)

1914. - Austrougarska uputila ultimatum Srbiji da sprovede istragu povodom atentata na
austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda i da u toj istrazi učestvuju austrougarski policajci

1931. - Rođen Viktor Ljvovič Korčnoj, sovjetski šahovski velemajstor (Lenjingrad, 23. 07. 1931)

1937. - Umro Varnava (Nastić), patrijarh Srpske pravoslavne crkve (1930-1937) (Pljevlja, 29. 07. 1880 - Beograd, 23. 07. 1937)

1941. - Rođen Miroslav Jokić, reditelj, glavni i odgovorni urednik Dramskog programa Radio Beograda, profesor Fakulteta za kulturu i medije "Megatrend univerziteta" u Beogradu
(Beograd, 23. 07. 1941)

1942. - Počela Staljingradska bitka u Drugom svetskom ratu - završena 02. 02. 1943. god.

1943. - Umro Đorđe Jovanović, književnik, književni kritičar i revolucionar (Beograd, 27. 10. 1909 - Slatine, 23. 07. 1943)

1948. - Umro Dejvid Vork Grifit, američki filmski reditelj, scenarista i producent, osnivač američke filmske umetnosti i industrije (Kentaki, 22. 01. 1875 - Holivud, 23. 07. 1948)

1951. - Umro Anri Filip Peten, francuski maršal (Koši a la Tur, 24. 04. 1856 - Port Žoinvil, 23. 07. 1951)

1957. - Umro Nikola Mirkov, inženjer, idejni tvorac Kanala Dunav-Tisa-Dunav (Novi Sad, 09. 05. 1890 - Cirih, 23. 07. 1957)

1963. - Rođen Slobodan Boba Živojinović, teniser, predsednik Teniskog saveza Srbije (Beograd, 23. 07. 1963)

1986. - Umro Marko Čelebonović, slikar (Beograd, 21. 11. 1902 - Sen Trope, 23. 07. 1986)

1989. - Rođen Danijel Redklif, britanski filmski glumac (Fulam, 23. 07. 1989)

1994. - Osnovana Jugoslovenska levica (JUL)

1999. - Umro Hasan Drugi, marokanski kralj (Rabat, 09. 07. 1929 - Rabat, 23. 07. 1999)

2002. - Umro Đorđe Lobačev (Jurij Pavlovič), strip - crtač (Skadar, 04. 03. 1909 - Sankt Petersburg, 23. 07. 2002)

2007. - Umro Zahir Šah, avganistanski kralj (1933-1973) (Kabul, 15. 10. 1914 - Kabul, 23. 07. 2007)

2010. - Umro Zdenko Krnić, internacionalni šahovski majstor, direktor i urednik "Šahovskog - informatora" (Maribor, 1947 - Beograd, 23. 07. 2010)

2011. - Umrla Ejmi Vajnhaus, britanska pevačica (London,14. 09. 1983 - London, 23. 07. 2011)

[Bisernica]

24. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/250pxSimon_Bolivar-1.jpg


1704. - Britanska i holandska flota preuzele Gibraltar od Španije

1783. - Rođen Simon Bolivar, južnoamerički revolucionar, vojskovođa i državnik
(Karakas, 24. 07. 1783 - San Pedro Aleandrino, 17. 12. 1830)
Simon Bolivar, veliki vojskovođa i borac za nezavisnost Južne Amerike, školovao se u Evropi, gde je prihvatio ideje Francuske revolucije i pristupio "slobodnim zidarima". Po povratku u domovinu staje na čelo ustanika. Pobedio je u više od 15 bitaka protiv španskih kolonizatora i, marta 1813. godine, ušao u Karakas. Oslobodio je Venecuelu, Novu Granadu (Kolumbija), Ekvador i Panamu i ujedinio ih pod imenom Republika Kolumbija. Osvajanjem Lime i uspehom u bici kod Ajakuča, izvojevao je konačnu pobedu nad Španijom. Dobio je nadimak Libertador de la patria - Oslobodilac otadžbine. Izabran je za prvog predsednika Kolumbije i Gornjeg Perua, po njemu kasnije nazvanog Bolivija. Radeći na jakoj i nezavisnoj uniji, sazvao je kongres u Panami 1826. godine, koji je pokazao razjedinjenost latinoameričkih država. Bolivar je optužen da želi da se proglasi monarhom i 1830. primoran je na abdikaciju. Ubrzo, Venecuela, Bolivija i Ekvador proglašavaju svaka svoju nezavisnost.

1802. - Rođen Aleksandar Dima Otac, francuski književnik
(Vile - Kotre, 24. 07. 1802 - Diep, 05. 12. 1870)

1828. - Rođena Vilhemina Mina Karadžić - Vukomanović, slikarka i književnica
(Beč, 24. 07. 1828 - Beč, 24. 06. 1894)

1828. - Rođen Nikolaj Gavrilovič Černiševski, ruski književnik, književni kritičar i estetičar
(Saratov, 24. 07. 1828 - Saratov, 29. 10. 1889)

1854. - Rođen Konstantin Josif Jireček, češki istoričar i filolog
(Beč, 24. 07. 1854 - Beč, 10. 01. 1918)

1860. - Beograd podeljen na 6 kvartova: Varoški, Dorćolski, Palilulski, Terazijski, Savamalski i Vračarski

1898. - Rođena Amelija Erhart, prva žena koja je preletela Atlantik
(Boston, 24. 07. 1898 - Tihi okean, 02. 07. 1937)

1921. - Osnovan prvi auto - klub u Beogradu

1921. - Rođen Đuzepe di Stefano, italijanski tenor
(Katanija, 24. 07. 1921- Milano, 03. 03. 2008)

1929. - Rođen Piter Jejts, britanski reditelj i producent
(Alderšot, 24. 07. 1929 - London, 09. 01. 2011)

1930. - Rođen Predrag Ivanović, trubač, kompozitor i aranžer
(Beograd, 24. 07. 1930 - Beograd, 04. 05. 2010)

1947. - Rođen Predrag Ejdus, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 24. 07. 1947)

1954. - Prvi dabldeker pojavio se na londonskim ulicama, otišao u istoriju 09. 12. 2005.

1957. - Umro Saša Gitri (Aleksandar Žorž Gitri), francuski književnik, glumac i reditelj
(Sankt Petersburg, 21. 02. 1885 - 24. 07. 1957)

1969. - Rođena Dženifer Lopez, američka pevačica i glumica
(Njujork, 24. 07. 1969)

1977. - Rođena Olivera Jevtić, atletičarka, evropska šampionka
(Užice, 24. 07. 1977)

1980. - Umro Piter Selers, engleski filmski glumac
(Sautsi, 08. 09.1925 - London, 24. 07. 1980)

1991. - Umro Isak Baševis Singer, američki književnik, nobelovac
(Radžimin, 14. 07. 1904 - Majami, 24. 07. 1991)
Rođen u porodici koja je dala nekoliko rabina, Singer je i sam bio rabin. Kao tridesetogodišnji pisac iselio se, 1935. godine, u SAD. Pisao je na hebrejskom i jidišu, ali su se njegova dela, uglavnom pojavljivala na engleskom, kao prevodi u kojima je često sudelovao i sam autor. Najistaknutiji savremeni pisac književnosti na jidišu, Singer je objavio više romana, kratkih priča, drama, knjiga za decu i prevoda sa nemačkog Remarka, Mana i drugih autora. Najpoznatija njegova dela su: "Gimpel luda", "Rob", "Zašto je Noa odabrao galeba", "Sotona u Goraju", "Moskatovi", "Mađioničar iz Lublina", "Senke nad Hadsonom", "Metuzalemova smrt", "Ljubav i izgnanstvo", "Šoša", "Zamak", "Ludak" i "Izgubljen u Americi". Pored romana i pripovedaka, pisao je i pozorišne komade. Veliki majstor pripovedanja, Singer svojim stilom i veštim vođenjem radnje spaja dobru priču, filozofiju života i svakodnevicu u najneverovatnijim oblicima - folklorističkim, satiričnim, erotskim, divljim... Oslanjajući se na klasičnu hebrejsku tradiciju, on u tonu mističnog realizma opisuje složene odnose iz života Jevreja, sa posebnim osvrtom na bizarno i groteskno u ljudskom životu. Njegov je izraz ironičan i prožet filozofsko - psihološkim opservacijama. Singer je Nobelovu nagradu za književnost dobio 1978. godine. Bio je član Akademije nauka i umetnosti SAD, Jevrejske akademije nauka i Poljskog instituta za nauku i umetnost.

1992. - Umrla Arleti (Arlet - Leoni Batia), francuska filmska glumica
(Kurbvua, 15. 05. 1898 - Pariz, 24. 07. 1992)

2011. - Umro Josip Bobi Maroti, hrvatski pozorišni, filmski i TV glumac
(Maribor, 18. 12. 1922 - Zagreb, 24. 07. 2011)

2011. - Umro - Milan Delčić Delča, dramaturg i rok muzičar
(Pirot, 19. 11. 1960 - Beograd, 24. 07. 2011)

[Bisernica]

25. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/250pxGavrilloprincip-1.jpg


Na današnji dan rođen Gavrilo Princip, pripadnik "Mlade Bosne", atentator na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda. Ubijen Đorđe Petrović-Karađorđe, vođa Prvog srpskog ustanka.


Godine 1894. na današnji dan rođen je Gavrilo Princip, revolucionar, pripadnik "Mlade Bosne", atentator na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda. Franc Ferdinand je došao u Sarajevo na čelu vojnih snaga koje su vršile manevre u okolini grada. Srpsko stanovništvo grada je njegovo pojavljivanje na čelu vojske doživljavalo kao provokativno, budući da se sve to odigravalo na Vidovdan. Austro-Ugarske vlasti su u toku istrage došli do saznanja da je oružje korišćeno u atentatu doneseno iz Srbije. Iako sa ovim incidentom nisu bile povezane zvanične vlasti Kraljevine Srbije već određeni ljudi na visokim položajima (pripadnici organizacije „Ujedinjenje ili smrt" ili „Crna ruka" Austro-Ugarske vlasti su iskoristile novonastalu situaciju da upute ultimatum Srbiji. Srpske vlasti su odgovorile pozitivno na sve tačke ultimatuma, osim na jednu koja je zahtevala upućivanje austrougarskih istražnih organa unutar teritorija Kraljevine Srbije. Ovo su vlasti Austro-Ugarske iskoristile da objave Srbiji rat, koji je ubrzo eskalirao u Prvi svetski rat. Po prvobitnom planu atentata, izvršilaca je bilo šest. Od tih šest četiri nije uradilo ništa prilikom prvog prolaska carske kolone prilikom koje je Nedeljko Čabrinović bombom promašio automobil u kome se nalazio Ferdinand, ali je lakše ranio pukovnika Eriha fon Mericija i grofa Boz-Valdeka. Prilikom povratka kolone Gavrilo Princip je uspešno izvršio atentat. Na suđenju je ustanovljeno da atentatori nisu imali nameru da ubiju Sofiju Hotek. Oružje koje je Princip koristio bio je belgijski Fabriljue Nationale M 1910 poluautomatski pištolj, kalibra 7.65x17mm (.32 ACP) i navodno ga je pripadnicima Mlade Bosne uručio sam Dragutin Dimitrijević Apis.

(Veliki Obalj, 25. 07. 1894 - Terezin, 28. 04. 1918)

1817.- Ubijen Đorđe Petrović-Karađorđe, vođa Prvog srpskog ustanka i rodonačelnik dinastije Karađorđevića. Rođen je najverovatnije 16. novembra (po starom kalendaru 3.novembra) 1762. godine (po nekim podacima 1752.) u Viševcu u Osmanskom carstvu na Đurđic, od oca Petra i majke Marice. Tvrdi se najverovatnije, jer se za godinu rođenja pominju period od 1749. do 1770. godine. Imao je dva sina, Aleksu i Aleksandra. Povod za Prvi srpski ustanak bio je krvavi događaj, poznat kao seča knezova. O tome je pevao Filip Višnjić u čuvenoj pesmi Početak bune protiv dahija. Posecanjem viđenijih srpskih glava, Turci su hteli da zaplaše srpski narod i onemoguće ustanak za koji su znali da se sprema. Na narodnom zboru u Orašcu Karađorđe je izabran za vođu ustanka i tako je stao na čelo izmučenog srpskog naroda u borbi protiv Turaka. Ne može se tačno reći kada je održan zbor u Orašcu, ali se uzima najčešće pominjani datum, a to je Sretenje Gospodnje, 15. februar 1804. godine (2.februar po starom kalendaru). Karađorđe je lično obilazio narod i dogovarao sa ostalim vođama tok borbe i pripreme za ustanak. Kao strog i dosledan, uživao je autoritet u narodu i među drugim vođama. Ostalo je zapisano da su ga se plašili zbog preke naravi i zbog spremnosti da bez kompromisa dođe do cilja. Iza njega su ostale mnoge pobede često nad brojnijom i opremljenijom turskom vojskom: Ivankovac, Mišar, Novi Pazar, Varvarin...

(Viševac, 03. 11. 1766 - Radovanjski lug, 25. 07. 1817)

1794.- Pogubljen Andre Šenije, francuski književnik

(Konstantinopolj, 30. 10. 1762 - Pariz, 25. 07. 1794)

1839.- Izdat Ukaz o ustrojstvu prvih gradskih opština u Srbiji

1848.- Rođen Artur Džejms Balfur, britanski filozof, političar i državnik, premijer Velike Britanije (Vajtingem, 25. 07. 1848 - Voking, 19. 03. 1930)

1878.- Umrla Milica Stojadinović-Srpkinja, književnica

(Bukovac, 1830 - Beograd, 25. 07. 1878)

1894.- Rođen Krešimir Baranović, kompozitor, dirigent Beogradske opere, dirigent i direktor Beogradske filharmonije, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik (Šibenik, 25. 07. 1894 - Beograd, 17. 09. 1975)

1905.- Rođen Elijas Kaneti, bugarski književnik, nobelovac

(Ruščuk, 25. 07. 1905 - Cirih, 18. 08. 1994)

1909.- Francuski avijatičar Luj Blerio avionom sopstvene konstrukcije preleteo Lamanš

1914.- Srpska vlada odbila austrougarski ultimatum

1930.- Rođen Borivoje Oljačić, novinar Radio Beograda i književnik

(Lešnica, 25. 07. 1930)

1969.- Umro Vitold Gombrovič, poljski književnik

(Malošice, 04. 08. 1904 -Vans, 25. 07. 1969)

1978.- U bolnici u Lankaširu u Velikoj Britaniji rođena prva beba začeta u epruveti

2000.- U udesu supersoničnog aviona "Konkord" u blizini Pariza poginulo 113 ljudi

2003.- Umro Džordž Šlezinger, britanski filmski reditelj, dobitnik "Oskara"

(London, 16. 02. 1926 - Palm Springs, 25. 07. 2003)

2003.- Umrla Olga Jovanović, pijanistkinja, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu

(Beograd, 23. 03. 1925 - Beograd, 25. 07. 2003)

2007.- Umro Bogdan Trifunović, političar i diplomata, predsednik SSRNj i CK SK Srbije, osnivač i predsednik SPS-a, ambasador SRJ u Francuskoj

(Turija, 28. 12. 1933 - Beograd, 25. 07. 2007)

2008.- Umro Džoni Grifit, američki džez-saksofonista

(Čikago, 1928 - Poatje, 25. 07. 2008)

2009.- Umro Hari Peč, poslednji veteran britanske vojske iz Prvog svetskog rata

(1898 - Vels, 25. 07. 2009)

2009.- Umro Vernon Forest, američki bokser, šampion sveta u velter kategoriji

(Augusta, 12. 01. 1971 - Atlanta, 25. 07. 2009)

2011. - Umro Mihalis Kakojanis, grčki filmski reditelj

(Limasol, 11. 06. 1921 - Atina, 25. 07. 2011)

[Bisernica]

26. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/George_Bernard_Shaw_1925-1.jpg


Književnik i nobelovac Džordž Bernard Šo rođen na današnji dan 1856. godine. Frontmen grupe "Roling Stouns" Mik Džeger rođen 26. jula 1943. Kubanska revolucija počela 1953. godine.

Irski književnik i nobelovac Džordž Bernard Šo u Dablinu na današnji dan 1856. godine. Karijeru je počeo pisanjem romana i pozorišnih kritika, a tek se kasnije ogledao u dramskom stvaralaštvu. Napisao je preko 50 pozorišnih komada, a na poslednjem je radio kad je imao čak 94 godine. Njegov prvi komad "Kuće udovačke" prikazan je 1892. godine. Osam godina kasnije, objavio je zbirku "Tri pozorišna komada za puritance". Sledili su komadi: "Čovek i natčovek", "Vraćanje Metuzalemu", "Pigmalion", "Kandida" i "Zanat gospođe Vorn". U njima je Šo dramski sukob, umesto emotivnog, preneo u oblast intelektualnog i idejnog. Smelim i racionalnim duhom on je u delima izložio svoja shvatanja rušeći idole savremenog društva - zastarele i nazadne konvencije i lažni moral u oblasti religije i etike. Šoova ljubavna prepiska, dramatizovana 1960. pod nazivom "Dragi moj lažljivče", bila je jedna od legendarnih predstava beogradskog "Ateljea 212". Ona predstavlja samo deo ogromnog opusa, koji čini preko 250.000 pisama. Šo je, 1929. godine, posetio Dubrovnik i Cetinje, a napisao je komediju "Armija i čovek" sa temom iz srpsko-bugarskog rata. Nobelovu nagradu za književnost dobio je 1925. godine.

1809. - Umro Jovan Muškatirović, književnik, sakupljač narodnih poslovica, prvi Srbin - advokat (Senta, 1743 - Pešta, 26. 07. 1809)

1815. - Boj na Dublju u Drugom srpskom ustanku

1815. - Umro Sima Nenadović, vojvoda (Brankovina, 1793 - Dublje, 26. 07. 1815)

1847. - Liberija (zemlja slobodnih) proglašena prvom nezavisnom državom u Africi

1875. - Rođen Karl Gustav Jung, švajcarski psihoanalitičar (Kešvil, 26. 07. 1875 - Kušnaht, 06. 06. 1961)

1885. - Rođen Andre Moroa (Emil Ercog), francuski književnik i publicista, akademik (Elbef, 26. 07. 1885 - Neji, 09. 10. 1967)

1887. - Poljski lekar Ludvig Zamenhof objavio prvu knjigu na esperantu

1894. - Rođen Oldous Haksli, engleski književnik (Godalming, 26. 07. 1894 - Holivud, 22. 11. 1963)

1894. - Rođen Milenko Đurić, slikar i grafičar (Zemun, 26. 07. 1894 - Zagreb, 21. 01. 1945)

1928. - Rođen Stenli Kjubrik, američki filmski reditelj (Njujork, 26. 07. 1928 - Sent Albens, 07. 03. 1999)

1930. - U Voronježu izveden prvi grupni skok padobranaca

1943. - Rođen Mik Džeger (Majkl Filip), britanski rok-pevač, član grupe "Roling Stouns" (Dartford, 26. 07. 1943)

1945. - Rođen Staniša Stošić, pevač (Vrbovo, 26. 07. 1945 - Beograd, 08. 04. 2008)

1945. - Rođena Helen Miren, britanska pozorišna i filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a
(London, 26. 07. 1945)

1947. - Osnovana Centralna obaveštajna agencija Sjedinjenih Američkih Država (CIA)

1948. - Rođen Andrija Đukić, filmski i TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Beograd, 26. 07. 1948)

1952. - Umrla Eva Peron, argentinski narodni tribun, supruga Huana Perona (Buenos Ajres, 07. 05. 1919 - Buenos Ajres, 26. 07. 1952)

1953. - Počela Kubanska revolucija

1956. - Egipat nacionalizovao Suecki kanal

1963. - Katastrofalni zemljotres pogodio Skoplje , 1070 poginulih

1966. - Umro prof. dr Aleksandar Simić, specijalista-radiolog (Osečina, 26. 06. 1899 - Beograd, 26. 07. 1966)

1986. - Umro Averal Hariman, američki političar, diplomata i državnik (Njujork, 15. 11. 1891 - Njujork, 26. 07. 1986)

1992. - Osnovana Demokratska stranka Srbije (DSS)

2006. - Umro Ejub Štitkovac, novinar, književnik i publicista (Žepa, 27. 02. 1947 - Beograd, 26. 07. 2006)

2009. - Umro Mers Kaningam, američki plesač i koreograf (Sentralija, 16. 04. 1919 - Njujork, 26. 07. 2009)

[Bisernica]

27. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/260pxDalton_John_desk-1.jpg


Engleski hemičar i fizičar Džon Dalton umro na današnji dan 1844. godine. Slikar i akademik Petar Lubarda rođen 27. jula 1907. Korejski rat završen potpisivanjem primirja u Panmundžou 1953. godine.


Engleski hemičar i fizičar Džon Dalton, jedan od osnivača atomske teorije materije, umro je na današnji dan 1844. godine. Objasnio je Prustov zakon stalnih proporcija, postavio zakon umnoženih proporcija i prvi određivao relativne atomske mase hemijskih elemenata. Ispitivao je osobine gasova, postavio zakon parcijalnih pritisaka i bavio se meteorologijom. Patio je od slepila za boje, pa je proučavao i tu anomaliju, koja je po njemu nazvana - Daltonizam. Shvatanja je izložio u trotomnom delu "Novi sistem filozofije hemije".

Slikar i akademik Petar Lubarda rođen je 27. jula 1907. godine u Ljubotinju. Lubarda je bio jedan od naših najznačajnijih slikara 20. veka. Slikarstvo je studirao na Umetničkoj školi u Beogradu i Akademiji lepih umetnosti u Parizu. Izlagao je u Salonu nezavisnih, a po povratku u Beograd, učestvovao je na prolećnim i jesenjim izložbama Udruženja likovnih umetnika. Međunarodna javnost imala je prilike da vidi njegove najbolje radove na internacionalnim izložbama u Parizu i Briselu i bijenalima u Veneciji, Tokiju i Sao Paolu. Slikao je pejzaže Crne Gore i Pariza, mrtve prirode i figure, a obrađivao je i teme iz nacionalnog eposa. Najpoznatije njegove slike su: "Guslar", "Crnogorski pejzaž", "Kosovski boj" i "Crkva". U poslednjem stvaralačkom periodu se oprobao u apstraktnom slikarstvu, zadržavajući osobeni stil i prepoznatljiv snažan kolorit.

916. - Umro Kliment Ohridski, slovenski književnik i prosvetitelj (Ohrid,830 - Ohrid, 27.07.916)

1189. - Prilikom susreta srpskog velikog župana Stefana Nemanje i nemačkog cara Fridriha i Barbarose u Nišu potpisan prvi srpsko - nemački ugovor o saradnji

1824. - Rođen Aleksandar Dima Sin, francuski književnik (Pariz, 27. 07. 1824 - Marli l Rua, 27. 11. 1895)

1835. - Rođen Đozue Karduči, italijanski književnik, nobelovac (Valdikastelo, 27. 07. 1835 - Bolonja, 16. 02. 1907)

1841. - U dvoboju poginuo Mihail Jurjevič Ljermontov, ruski književnik (Moskva, 15. 10. 1814 - Pjatigorsk, 27. 07. 1841)

1853. - Rođen Vladimir Galaktionovič Koroljenko, ruski književnik i publicista (Žitomir, 27. 07. 1853 - Poltava, 25. 12. 1921)

1870. - Rođen Hiler Belok, engleski književnik (Sen Klod, 27. 07. 1870 - Gulijford, 16. 07. 1953)

1872. - Rođen Stanislav Binički, kompozitor i dirigent, osnivač Srpske muzičke škole i Beogradskog vojnog orkestra, dirigent i direktor Beogradske opere (Jasika, 27. 07. 1872 - Beograd, 15. 02. 1942)

1898. - Donet prvi zakon o ribolovu u Kraljevini Srbiji

1915.- Rođen Mario del Monako, italijanski operski pevač (Firenca, 27. 07. 1915 - Venecija, 16. 10. 1982)

1935. - Rođen Rajko Maksimović, kompozitor, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu

1937. - Rođen Mirko Marjanović, privrednik i političar, direktor "Progresa", premijer Srbije (Knin, 27. 07. 1937 - Beograd, 21. 02. 2006)

1939.- Umrla Milica Janković, književnica (Požarevac, 23. 11. 1881 - Beograd, 27. 07. 1939)

1946. - Rođen Rade Šerbedžija, pozorišni, filmski i TV glumac (Bunić, 27. 07. 1946)

1967.- Umro Veljko Petrović, književnik, predsednik Matice srpske, Srpske književne zadruge i upravnik Narodnog muzeja u Beogradu, akademik (Sombor, 05. 02. 1884 - Beograd, 27. 07. 1967)

1969. - Rođena Marija Gracija Kučinota, italijanska filmska glumica (Masina, 27. 07. 1969)

1976. - Katastrofalni zemljotres u Kini - poginulo 242.000 ljudi

1984.- Umro Džordž Horas Galup, američki statističar, osnivač i direktor Galupovog instituta za ispitivanje javnog mnenja (1902 - Tun, 27. 07. 1984)

1984. - Umro Džejms Mejson, britanski pozorišni i filmski glumac (Jorkšir, 15. 05. 1909 - Lozana, 27. 07. 1984)

1998.- Umro Zlatko Čik Čajkovski, fudbaler i trener, reprezentativac (Zagreb, 24. 11. 1923 - Minhen, 27. 07. 1998)

2003.- Umro Bob Houp (Lesli Tauns), američki pozorišni, filmski i TV glumac, pevač i zabavljač, dobitnik "Oskar"-a (Elthem , 29. 05. 1903 - Toluka Lejk, 27. 07. 2003)

2006.- Umro Vojislav Đurić, šef Katedre za opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta u Beogradu, akademik (Mali Krčmari, 17. 01. 1912 - Beograd, 27. 07. 2006)

2006. - Umro Zoran Pavlović, slikar i istoričar umetnosti, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Skoplje, 14. 03. 1932 - Beograd, 27. 07. 2006)

2008. - Umro Jusef Šahin, egipatski filmski reditelj (Aleksandija, 25. 01. 1926 - Kairo, 27. 07. 2008)

2008. - Umro lord Dejvid Rasel - Džonston, škotski političar, predsednik Parlamentarne
skupštine Saveta Evrope, izvestilac za Kosovo i Metohiju (28. 07. 1932 - Pariz, 27. 07. 2008)

[Bisernica]

28. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/stefandecanski-1.jpg


Na današnji dan 1330. godine srpski kralj Stefan Dečanski potukao kod Velbužda vojsku bugarskog cara Mihajla Šišmana. Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu osnovano 1861. Slavni nemački kompozitor Johan Sebastijan Bah umro 1750. godine.


Srpski kralj Stefan Uroš III Dečanski potukao je u bici kod Velbužda vojsku bugarskog cara Mihajla Šišmana, na današnji dan 1330. godine. Povod za bitku je bio Stefanov pokušaj da predupredi spajanje bugarske vojske sa vizantijskom i njihov zajednički napad na Srbiju. Bitka je okončana pogibijom Mihajla Šišmana i potpunim porazom bugarskih snaga, u kome se posebno istakao mladi kralj i prestolonaslednik Dušan. Direktne posledica bitke bila su manja teritorijalna proširenja Srbije, dobijanje Niša i postavljanje maloletnog Stefanovog sestrića Jovana Stefana (1330-1331) na bugarski presto, ali su njene dugoročne posledice bile daleko značajnije. Njome je u samom začetku uništen vizantijsko-bugarski savez uperen protiv Srbije, pošto je vizantijski car Andronik III svoju vojsku koju je trebalo da spoji sa bugarskom, nakon vesti o njenom porazu, okrenuo na drugu stranu i napao obezglavljenu Bugarsku. Srbija je nakon bitke postala najmoćnija sila na Balkanskom poluostrvu i bio joj je otvoren put ka osvajanju celokupne Makedonije.

Slavni nemački kompozitor Johan Sebastijan Bah umro je u Lajpcigu 28. jula 1750. godine. Bah je jedan od najznačajnijih stvaralaca u istoriji muzike. Za života je bio više cenjen kao orguljaš nego kao kompozitor. Tek je Feliks Mendelson izvođenjem "Pasije po Mateji" otkrio njegovu kompozitorsku vrednost. Bahov veliki opus, delom izgubljen, obuhvata više od 300 kantata, fuga, oratorijuma, preludijuma, fantazija, tokata, orkestarskih svita, dela za orgulje, klavir, čembalo, violinu, violončelo, klavikord i flautu.

1402.- U bici kod Angore Mongoli pod vođstvom Tamerlana pobedili Turke i zarobili Bajazita Prvog. Na strani Turaka učestvovala i srpska vojska pod zapovedništvom Stefana Lazarevića.

1655.- Umro Sirano de Beržerak, francuski književnik i oficir (Pariz, 06. 03. 1620 - Pariz, 28. 07. 1655)

1741.- Umro Antonio Vivaldi, italijanski kompozitor, violinista i sveštenik (Venecija,04. 03. 1678 - Beč, 28. 07. 1741)

1794.- Pogubljen Maksimilijan Robespjer, francuski revolucionar (Aras, 06. 05. 1758 - Pariz, 28. 07. 1794)

1794.- Pogubljen Luj Antoan Sen Žist, francuski revolucionar (Desize, 25. 08. 1767 - Pariz, 28. 07. 1794)

1804.- Rođen Ludvig Fojerbah, nemački filozof (Landšut, 28. 07. 1804 - Rehenberg, 13. 09. 1872)

1861.- Osnovano Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu

1876.- Crnogorska vojska pobedila Turke na Vučjem Dolu

1899.- Rođen Velibor Gligorić, književnik, pozorišni kritičar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik (Beograd, 28. 07. 1899 - Beograd, 03. 10. 1977)

1914.- Austrougarskom objavom rata Srbiji počeo Prvi svetski rat (28. 07. 1914 - 11. 11. 1918)

1924- Rođen Aleksandar Đorđević, pozorišni, filmski i TV reditelj (Subotica, 28. 07. 1924 - Beograd, 27. 04. 2005)

1926.- Rođen Vlastimir-Vlasta Velisavljević, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 28. 07. 1926)

1929.- Rođena Žaklina Kenedi Onazis, supruga američkog predsednika Džona Kenedija i grčkog brodovlasnika Aristotela Onazisa (Sautempton, 28. 07. 1929 - Njujork, 19. 05. 1994)

1938.- Rođen Arsen Dedić, muzičar i književnik (Šibenik, 28. 07. 1938)

1941.- Rođen Rikardo Muti, italijanski dirigent (Napulj, 28. 07. 1941)

1954.- Rođen Ugo Čavez, venecuelanski političar i državnik, predsednik Venecuele (Sabaneta, 28. 07. 1954)

1960.- Rođen Ljubivoje Tadić, pozorišni glumac, reditelj i dramaturg, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu (Novi Sad, 28. 07. 1960)

1968.- Umro Oto Han, nemački hemičar i atomski fizičar, nobelovac (Frankfurt, 08. 03. 1879 - Getingen, 28. 07. 1968)

1980.- Umro Vjekoslav Afrić, pozorišni i filmski glumac i reditelj, profesor Akademije za pozorište, film, radio i televiziju (Hvar, 26. 08. 1906 - Split, 28. 07. 1980)

1992.- Umro dr Jovan Rašković, psihijatar, osnivač i prvi predsednik Srpske demokratske stranke u Hrvatskoj, akademik (Knin, 05. 07. 1929 - Beograd, 28. 07. 1992)

1996.- Umro Ivan V. Lalić, književnik i prevodilac (Beograd, 08. 06. 1931 - Beograd, 28. 07. 1996)

2004.- Umro Frensis Krik, britanski fizičar, otkrio ustrojstvo DNK, nobelovac (Northempton, 08. 06. 1916 - San Dijego, 28. 07. 2004)

2007.- Umro Dušan Prelević Prele, muzičar, publicista, pisac i scenarista (Beograd,11. 11. 1948 - Beograd, 28. 07. 2007)

2008.- Umro Vlajko Potežica, novinar i publicista, član Komisije Udruženja novinara Srbije za istoriju štampe, radija i televizije (Beograd, 28. 07. 2008)

[Bisernica]

29. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/luisbunjuel-1.jpg


Srpsko učeno društvo osnovano na današnji dan 1864. godine. Prve Olimpijske igre posle Drugog svetskog rata otvorene u Londonu 1948. godine. Slavni španski filmski reditelj Luis Bunjuel umro 29. jula 1983. godine.


Na današnji dan 1864. godine osnovano je Srpsko učeno društvo. Nastalo je posle raspuštanja Društva srpske slovesnosti. Prema "Ustrojstvu" cilj Društva bio je "zanimati se naukama i veštinama, ukoliko se ona ponajviše tiču srbstva". Sa takvim ciljem osnovana su i četiri odbora: Odbor za moralne, jezikoslovne i literarne nauke, Odbor za prirodoslovne i matematičke, Odbor za istorijske i državne nauke i Odbor za veštine. Na samom početku imalo je 24 redovna, 64 dopisna i 44 počasna člana, koji nisu imali pravo glasa, ali su aktivno učestvovali u radu. Godine 1880, Društvo počinju da potresaju međusobni sukobi i sporovi, kao i sukobi sa tadašnjom vladom. Duge i burne diskusije naročito su se vodile o tome šta Društvo treba da predstavlja, samo naučnu ustanovu ili i društvenu organizaciju. Završene su 9. juna 1886. godine, gašenjem ove institucije, na čijim temeljima je kasnije osnovana Srpska akademija nauka i umetnosti.

Slavni španski filmski reditelj Luis Bunjuel (Kalanda, 22. 02. 1900 - Meksiko, 29. 07. 1983) preminuo je 29. jula 1983. godine. Tokom Španskog građanskog rata, od 1936. do 1939. godine, snimao je propagandne priloge za republikance. Od 1947. radio je uglavnom u Meksiku, pošto je kao komunista bio nepomirljivi protivnik frankovog režima, zbog čega je živeo u emigraciji. Snimio je 32 filma. "Andaluzijski pas" iz 1928. i "Zlatno doba" iz 1930. godine predstavljaju obrazac nadrealističkog filma. Napisao je autobiografiju "Moj poslednji uzdah". Bunjuel je snimio dosta filmova, a neki od poznatijih su: "Zemlja bez hleba", "Uspon u nebo", "Zločinački život Arčibalda Krusa", "Robinson Kruso", "To se zove zora", "Nazaren", "Viridijana", "Taj mračni predmet želja", "Anđeo smrti", "Zvezdani put", "Tristana", "Lepotica dana" i "Diskretni šarm buržoazije".

1856. - Umro Robert Aleksandar Šuman, nemački kompozitor (Cvikau, 08. 06. 1810 - Endenih, 29. 07. 1856)

1877. - Umro Jovan Gavrilović, istoričar, akademik (Vukovar, 03. 11. 1796 - Beograd, 29. 07. 1877)

1880. - Rođen Varnava (Nastić), patrijarh Srpske pravoslavne crkve (Pljevlja, 29. 07. 1880 - Beograd, 23. 07. 1937)

1883. - Rođen Benito Musolini, italijanski političar i državnik, fašistički diktator (Predapio, 29. 07. 1883 - Đulino di Mecegra, 28. 04. 1945)

1890. - Umro Vinsent van Gog, holandski slikar (Grot Zindert, 30. 03. 1853 - Over-sir-Oaz, 29. 07. 1890)

1899. - U Hagu održana prva međunarodna mirovna konferencija na kojoj je potpisana Konvencija o zabrani proizvodnje i prometa dum-dum metaka

1902. - Umro Ljubomir Nedić, književni kritičar (Beograd, 24. 04. 1858 - Beograd, 29. 07. 1902)

1905. - Rođen Dag Hamaršeld, švedski diplomata, generalni sekretar Organizacije ujedinjenih nacija, akademik, nobelovac (Jonkoping, 29. 07. 1905 - Kongo, 17. 09. 1961)

1925. - Rođen Mikis Teodorakis, grčki kompozitor i borac za mir (Hios, 29. 07. 1925)

1929. - Rođen Žan Bodrijar, francuski filozof i teoretičar (Rems, 29. 07. 1929 - Pariz, 06. 03. 2007)

1938. - Umrla Draga Spasić, operska pevačica i pozorišna glumica (Valjevo, 11. 02. 1876 - Beograd, 29. 07. 1938)

1946. - Počela Pariska mirovna konferencija posle Drugog svetskog rata (29. 07 - 15. 10. 1946)

1948. - U Londonu otvorene prve Olimpijske igre posle Drugog svetskog rata

1950. - Pušten u saobraćaj auto-put Beograd - Zagreb

1968. - Papa Pavle VI, u encikliki "O ljudskom životu", zabranio rimokatolicima sve oblike veštačke kontrole rađanja

1981. - Rođen Fernando Alonso, španski automobilista, vozač Formule 1 (Ovijedo, 29. 07. 1981)

1983. - Umro Dejvid Niven, engleski pozorišni i filmski glumac i producent, dobitnik "Oskar"-a (London, 01. 03. 1910 - Švajcarska, 29. 07. 1983)

1990. - Rođen Ivan Lenđer, plivač, reprezentativac (Zrenjanin, 29. 07. 1990)

1991. - Umro Branislav Lovrenski, književnik, novinar i urednik Radio Beograda (Beograd, 04. 12. 1935 - Dobrota, 29. 07. 1991)

2005. - Irska republikanska armija (IRA) proglasila prestanak oružane borbe protiv Britanskih vlasti posle stogodišnjeg sukoba

2005. - Umro Milan Mile Lojpur, muzičar, pionir jugoslovenskog rokenrola (Zrenjanin, 04. 03. 1930 - Beograd, 29. 07. 2005)

2005. - Najstariji srpski rukopis "Miroslavljevo jevanđelje" upisan u listu Uneskove baštine "Memorija sveta"

2006. - Umro Branko Mihajlović, novinar, jedan od osnivača Politike ekspres, urednik Tanjuga (Beograd, 1934 - Beograd, 29. 07. 2006)

2008. - Umro Mate Parlov, bokser, svetski i olimpijski šampion (Imotski, 16. 11. 1948 - Pula, 29. 07. 2008)

2011. - Umro Muharem Pervić, književnik i publicista, književni i pozorišni kritičar, glavni urednik lista Student, časopisa Delo i Kulturno-umetničkog programa TV Beograd (Ključ, 11. 04. 1934 - Beograd, 29. 07. 2011)

[Bisernica]

30. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/07/imagesqtbnANd9GcQkjnPtWyni4ygJtOIQa8TXfj-1.jpg


Britanski vajar Henri Mur rođen na današnji dan 1898. godine. Engleska prvi put postala prvak sveta u fudbalu 1966. Slavni italijanski filmski reditelj Mikelanđelo Antonioni preminuo 30. jula 2007. godine.


Britanski vajar irskog porekla Henri Mur rođen je na današnji dan 1898. godine (Kastlford, 30. 07. 1898 - London, 31. 08. 1986). Jedan je od najvećih skulptora 20. veka. Pripadao je vajarskoj avangardi između dva svetska rata i među prvima radio čiste, apstraktne oblike. Inspirisao se arhaičnom umetnošću, naročito predkolumbovskom epohom. Verovao je da umetničko delo treba da ima vlastitu vitalnost, bez obzira šta predstavlja. Pod uticajem španskog slikara Pabla Ruisa Pikasa i francuskog vajara, rumunskog porekla, Konstantina Brankušija, težio je sintezi apstraktnih oblika i nadrealističkih psiholoških istraživanja. Najpoznatija njegova dela su: "Ležeća figura", "Kraljevski par", "Majka i dete", "Porodična grupa" i druga. Mnoge njegove skulpture krase javna mesta širom sveta - od stanica metroa do palata Uneska u Parizu i "Tajm lajf" u Londonu. Mur je bio član Srpske akademije nauka i umetnosti.

Slavni italijanski filmski reditelj i scenarista Mikelanđelo Antonioni preminuo je 30. jula 2007. godine (Ferara, 29. 09. 1912 - Rim, 30. 07. 2007). Proslavio se filmovima "Uvećanje" i "Avantura". Antonioni "pesnik sa kamerom" ostavio je za sobom 25 filmova. Radio je kao scenarista za Roberta Roselinija, Federika Felinija i Marsela Karnea, da bi prvi put stao iza kamere 1942, snimajući dokumentarne filmove ("Ljudi sa reke Po"). Prvi dugometražni film "Hronika jedne ljubavi" snimio je 1950. Njegov film "Avantura" je proglašen remek delom i smatra se jednim od 10 najboljih ostvarenja u istoriji kinematografije. Oskara za životno delo dobio je 1995. godine. Ostao je upamćen i po filmovima: "Noć", "Pomračenje", "Crvena pustinja", "Kota Zabriski", "Profesija: reporter", "Orao je imao dve glave", "Iznad oblaka" (sa Vimom Vendersom) i omnibusu "Eros" (sa Vong Kar Vajem i Stivenom Soderbergom).

1419. - Počeli Husitski ratovi

1511. - Rođen Đorđo Vazari, italijanski slikar, graditelj i pisac, jedan od osnivača istorije umetnosti (Areco, 30. 07. 1511 - Firenca, 27. 06. 1574)

1839. - Ukazom Kraljevskog namesništva postavljen prvi šef srpskog saniteta dr Emerih Lindenmajer, u spomen na ovaj događaj, 30. jul obeležava se kao Dan Sanitetske službe Vojske Srbije

1863. - Rođen Henri Ford, američki industrijalac, konstruktor i proizvođač automobila (Derborn, 30. 07. 1863 - Derborn, 07. 04. 1947)

1865. - Položen kamen temeljac prve "Bolnice varoši i okruga Beograda", kasnije Očna klinika, danas Muzej medicine

1894. - Rođen Borivoje Jevtić, književnik i književni kritičar (Sarajevo, 30. 07. 1894 - 27. 11. 1959)

1898. - Umro Oto fon Bizmark Šenhauzen, nemački političar i državnik, kancelar Ujedinjene Nemačke (Šenhauzen, 01. 04. 1815 - Fridrihsruh, 30. 07. 1898)

1927. - Rođen Miodrag Zdravković, spiker RTB-a (Rgotina, 30. 07. 1927)

1930. - U finalu prvog Svetskog prvenstva u fudbalu Urugvaj je pobedom nad Argentinom, rezultatom 4:2, postao prvi svetski šampion

1937. - Umro Stanoje Stojanović, istoričar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik (Novi Sad, 29. 08. 1874 - Beč, 30. 07. 1937)

1938. - Rođen Zoran Hristić, kompozitor, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 30. 07. 1938)

1939. - Rođen Piter Bogdanovič, američki filmski glumac, reditelj, scenarista i producent (Kingston, 30. 07. 1939)

1941. - Rođen Pol Enka, kanadski pop-pevač (Otava, 30. 07. 1941)

1945. - Autonomna Vojvodina priključena Srbiji

1948. - Mađarski predsednik Zoltan Tildi, pod pritiskom sve dominantnijih komunista, podneo ostavku

1966. - Engleska prvi put postala prvak sveta u fudbalu, pobedom nad Nemačkom u finalu svetskog prvenstva na stadionu "Vembli" u Londonu

1974. - Turska, Grčka i Velika Britanija potpisale sporazum o prekidu vatre na Kipru

1975. - U Helsinkiju počela Konferencija o evropskoj bezbednosti i saradnji - KEBS (30. 07 - 01. 08. 1975)

1987. - Umro Antonije Marinković, književnik (Korman, 21. 05. 1917- Kruševac, 30. 07. 1987)

1988. - Umro Raško Dimitrijević, književnik, književni kritičar, prevodilac, profesor Univerziteta u Beogradu (Beograd, 15. 03. 1898 - Beograd, 30. 07. 1988)

1990. - Osnovan Srpski pokret obnove (SPO)

2003. - Prestala proizvodnja automobila "folksvagen buba" u proizvodnim pogonima u Meksiku; poslednja "buba" bila je 21.529.464 automobil tog tipa proizveden za 68 godina

2004. - Umrla Olga Horstig, filmski radnik (Beograd, 1912 - Pariz, 30. 07. 2004)

2007. - Umro Ingmar Bergman, švedski pozorišni, filmski, radio i TV reditelj, dobitnik "Oskar"- a (Upsala, 14. 07. 1918 - ostrvo Faro, 30. 07. 2007)

2008. - Umrla Zlata Bartl, "Teta Vegeta", tvorac začina "vegeta" (Sarajevo, 20. 02. 1920 - Koprivnica, 30. 07. 2008)

2010. - Umro Nebojša Zubović, glumac Narodnog pozorišta Republike Srpske, prvi predsednik Udruženja dramskih umetnika Republike Srpske (Banjaluka, 12. 04. 1959 - Banjaluka, 30. 07. 2010)

[Bisernica]

31. jul


http://razbibriga.net/imported/2012/08/imagesqtbnANd9GcTWJGuRSs07kjoZu3MV2TMDlK-1.jpg


Smrt mađarskog kompozitora, pijaniste i dirigenta Franca Lista i rođenje američkog ekonomiste Miltona Fridmana obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 1886. je umro Franc List, mađarski kompozitor, pijanista i dirigent. Muzičar romantičarskog opredeljenja i predvodnik nove muzičke škole, pijanistički virtuoz koji je izgradio modernu klavirsku tehniku i znatno uticao na razvoj evropske muzike. Stvorio je simfonijsku poemu i novu koncepciju sonate i koncerta. Dela: klavirske kompozicije "Godine hodočašća", "Ljubavni snovi", "Sonata h-mol", simfonije "Faust", "Dante", simfonijske pesme "Prelidi", "Mazepa", "Taso", "20 mađarskih rapsodija", niz klavirskih koncerata, oratorijuma, misa, solo pesama. Napisao je mnoštvo studija i eseja i biografiju Frederika Šopena.

Na današnji dan 1912. godine rođen je američki ekonomista Milton Fridman, dobitnik Nobelove nagrade za ekonomiju 1976, začetnik "čikaške škole" u ekonomiji ("Pogon o novcu"). Stvorio je novu kvantitativnu teoriju novca i smatrao je da je čvrsta monetarna politika osnova stabilne ekonomske politike. Dela: "Studija o kvantitativnoj teoriji novca", "Program za monetarnu stabilnost", "Monetarna istorija SAD 1867-1960", "Inflacija: uzroci i posledice", "Dolari i deficiti", "Optimalna količina novca", "Kontrarevolucija u monetarnoj politici".

1556. - Umro Ignasio de Lojola, španski sveštenik, osnivač Jezuitskog reda
(Baskija, 24. 12. 1491 - Rim, 31. 07. 1556)

1648. - Umro Vuk Mandušić, nacionalni junak
( - Kula Zečevo, 31. 07. 1648)

1784. - Umro Deni Didro, francuski književnik, filozof i enciklopedista
(Langres, 05. 10. 1713 - Pariz, 31. 07. 1784)

1821. - Rođen Đorđe Natošević, lekar, pedagog i književnik
(Slankamen, 31. 07. 1821 - Karlovac, 23. 07. 1887)

1830. - Prvi put upotrebljen prototip šprica za injekcije

1849. - Poginuo Šandor Petefi (Aleksandar Petrović), mađarski književnik i revolucionar
(Kiškereš, 01. 01. 1823 - Segešvar, 31. 07. 1849)

1891. - Američki pronalazač Tomas Alva Edison patentirao kinematograf, uređaj za snimanje i kenertoskop, uređaj za projektovanje i individualno gledanje filmova

1929. - Umro Paja Marganović, revolucionar

(Deliblato, 17. 04. 1904 - Zagreb, 31. 07. 1929)

1944. - Poginuo Antoan d Sent Egziperi, francuski avijatičar i književnik
(Lion, 29. 06. 1900 - ostrvo Riju, 31. 07. 1944)

1944. - Rođena Džeraldina Čaplin, američka filmska glumica
(Santa Monika, 31. 07. 1944)

1954. - Osvojen himalajski vrh Karakorum - K-2

1959. - Formirana baskijska separatistička organizacija ETA

1965. - Rođena Džoan Ketlin Rouling, britanska književnica
(Bristol, 31. 07. 1965)

1979. - Umro Milenko Šerban, slikar i scenograf, profesor Akademije primenjenih umetnosti u Beogradu
(Čerević, 04. 04. 1907 - Beograd, 31. 07. 1979)

1993. - Umro Boduen, belgijski kralj
(Brisel, 07. 09. 1930 - Brisel, 31. 07. 1993)

1996 - Umro Petar Džadžić, književnik i književni kritičar, akademik
(Bitolj, 18. 09. 1929 - Beograd, 31. 07. 1996)

1996. - Umrla Klodet Kolber, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a
(Pariz, 13. 09. 1903 - Bridžtaun, 31. 07. 1996)

2005. - Umro Eugen Gvozdanović, dirigent i kompozitor, direktor Opere Srpskog narodnog pozorišta i profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Petrovaradin, 10. 02. 1933 - Novi Sad, 31. 07. 2005)

2007. - Umro Petar Arežina, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Klinike za rehabilitaciju "Dr Miroslav Zotović"
(Beograd, 1928 - Beograd, 31. 07. 2007)

2008. - Umro Blagoje Blaža Bratić, fudbaler "Železničara" iz Sarajeva, reprezentativac SFRJ
(Sarajevo, 01. 03. 1946 - Toronto, 31. 07. 2008)

2009. - Umro Robert Vilijam Robson (Bobi), britanski fudbaler i trener, selektor reprezentacije Velike Britanije
(Sekriston, 18. 02. 1933 - Darem, 31. 07. 2009)

2010. - Umro Feliks Pašić, pozorišni kritičar i publicista, novinar i urednik "Borbe" i Radio - televizije Beograd, osnivač i urednik časopisa "Ludus"
(Split 19. 02. 1939 - Beograd, 31. 07. 2010)

2010. - Umro Tom Mankijevič, američki scenarista
(Los Anđeles, 01. 06. 1942 - Los Anđeles, 31. 07. 2010)

2011. - Umro Ljubiša Stojanović Luis, pevač
(Leskovac, 25. 06. 1952 - Feketić, 31. 07. 2011)

[Bisernica]

1. avgust



http://razbibriga.net/imported/2012/08/imagesqtbnANd9GcSdW4mEJe_3X2BnuHoyWMC4w9-1.jpg


Današnji dan kroz istoriju obeležila smrt Stanislava Vinavera, književnika i prevodioca. Nacionalni praznik Švajcarske. Preminuo Stefan Lazarević.


Na današnji dan 1955. umro je Stanislav Vinaver, književnik i prevodilac. Vinaver je gimnaziju završio u Beogradu, a matematiku i muziku studirao u Parizu. Zatekao se u Rusiji u vreme Oktobarske revolucije, a zatim učestvovao kao dobrovoljac u Prvom svetskom ratu. Između dva rata radio je kao novinar, a Drugi svetski rat proveo je u nemačkom zarobljeništvu. Pripadao je prvoj generaciji srpskih modernista. U srpsku poeziju uneo je dinamični istraživački duh i bio kreator slobodnijeg pesničkog izraza. Najpoznatija njegova dela su: "Mjeća", "Varoš zlih volšebnika", "Priče koje su izgubile ravnotežu", "Misli, eseji i studije", "Jezik naš nasušni" i "Nadgramatika". Monografija "Zanosi i prkosi Laze Kostića" objavljena je posthumno, 1963. godine. U oblasti prevođenja, pokazao je vrsno poznavanje književnog jezika, smisao za ritam i zvučna jezička rešenja. Neprevaziđeni su njegovi prevodi Tvena, Rablea, Bloka, Getea...Vinaver je, u svojstvu referenta za književnost, uoči Drugog svetskog rata nabavljao knjige za Biblioteku Radio Beograda. (Šabac, 01. 03. 1891- Niška Banja, 01. 08. 1955)

1427. - Umro Stefan Lazarević, despot, sin kneza Lazara
(Kruševac, 1374 - Mladenovac, 01. 08. 1427)

1819. - Rođen Herman Melvil, američki književnik
(Njujork, 01. 08. 1819 - Njujork, 28. 09. 1891)

1849. - U Majdanpeku počela izgradnja prve topionice metala u Srbiji

1859. - Varošica Vrbica preimenovana u Aranđelovac

1863. - Rođen Milutin Jakšić, istoričar
(Srpska Klarija, 01. 08. 1863 - Srpska Crnja, 08. 01. 1937)

1899. - Rođen Josip Kulundžić, književnik i režiser, profesor Akademije za pozorište, film, radio i TV u Beogradu
(Zemun, 01. 08. 1899 - Beograd, 01. 12. 1970)

1909. - Rođen Jaroslav Černi, inženjer, hidrotehničar, projektant hidroelektrana
(Sarajevo, 01. 08. 1909 - Beograd, 29. 12. 1950)

1910. - Rođen Bojan Stupica, pozorišni i filmski glumac, reditelj, scenograf i arhitekta, upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu
(Ljubljana, 01. 08. 1910 - Beograd, 22. 05. 1970)

1924. - U Beogradu osnovan FK "Obilić"

1928. - Rođen Zvonimir Berković, hrvatski reditelj
(Beograd, 01. 08. 1928 - Zagreb, 09. 06. 2009)

1933. - Srpski aeroklub, osnovan 1921. godine, obnovljen pod imenom "Naša krila"

1936. - Počele olimpijske igre u Berlinu

1944. - Počeo Varšavski ustanak u Drugom svetskom ratu

1952. - Rođen dr Zoran Đinđić, filozof, političar i državnik, predsednik Demokratske stranke, premijer Srbije
(Bosanski Šamac, 01. 08. 1952 - Beograd, 12. 03. 2003)

1981. - Počeo sa radom američki muzički kanal MTV

1997. - Umro Svjatoslav Rihter, ruski pijanista
(Žitomir, 20. 03. 1915 - Moskva, 01. 08. 1997)

2001. - Umrla Zuzana Halupova, slikarka - naivac
(Kovačica, 05. 02. 1925 - Beograd, 01. 08. 2001)

2003. - Umrla Mari Trentinjan, francuska filmska glumica
(Bulonj-Bilankur, 21. 01. 1962 - Pariz, 01. 08. 2003)

2006. - Umro Mate Relja, hrvatski filmski reditelj
(Šibenik, 29. 08. 1922 - Zagreb, 01. 08. 2006)

2007. - Umro Ratko Deletić, književnik, novinar i izdavač
(Gračanica, Berane, 1945 - Podgorica, 01. 08. 2007)

2008. - Umro Dren Mandić, alpinista
(Subotica, 13. 12. 1976 - Himalaji, 01. 08. 2008)

2009. - Umrla Borka Vučić, pravnik i bankar, direktor Beogradske banke, funkcioner SPS-a, poslanik i predsednik Skupštine Srbije, predsednik Fonda za doškolovanje mladih poljoprivrednika
(Komirić, 04. 06. 1926 - Lapovo, 01. 08. 2009)

2009. - Umrla Mirjana Blagojević, advokat, potpredsednik Gradskog odbora SPS Beograd, član Upravnog odbora Fonda za doškolovanje mladih poljoprivrednika
( 1945 - Lapovo, 01. 08. 2009)

2011. - Umro dr Bogoljub Stanković, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, predsednik Slavističkog društva Srbije
(Donja Koritnica, 09. 04. 1938 - Beograd, 01. 08. 2011)

2011. - Umro Vladimir Milenković, filmski montažer TV Beograd
( - 01. 08. 2011)

[Bisernica]

2. avgust



http://razbibriga.net/imported/2012/08/220pxEnrico_Caruso-1.jpeg


Na današnji dan 1903. godine osnovana Srpska socijaldemokratska partija. Italijanski operski pevač Enriko Karuzo umro 2. avgusta 1921. godine. Dan roda avijacije Vojske Srbije.

Srpska socijaldemokratska partija osnovana je na današnji dan 1903. godine. Nastala je okupljanjem manjih socijalističkih i sindikalnih grupa, okupljenih oko lista "Radničke novine". Prvi predsednik bio je Dragiša Lapčević. Kasnije, pod vođstvom Dimitrija Tucovića, partija je prihvatila marksističku orijentaciju. Aktivnost joj je bila usmerena na borbu za opšte pravo glasa, zakonodavstvo koje bi štitilo radnike i organizovanje štrajkova, koji su uticali na povećanje nadnica, skraćenje radnog vremena i bolje uslove rada. SSDP je bila članica Druge internacionale, a njeni predstavnici su imali veliki ugled u evropskim socijaldemokratskih krugovima. U Skupštini Kraljevine Srbije SSDS je imala dva poslanika. Partija je vodila doslednu antiratnu politiku i glasala protiv svih ratnih kredita u vreme Aneksione krize, Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata. U predvečerje balkanskih ratova SSDS se oštro suprotstavljala planovima za širenje Srbije na Albaniju i Makedoniju. Tucović se, umesto toga, zalagao za stvaranje Balkanske federacije. Srpski socijaldemokrati su bili jedini, u celoj Evropi, koji su odbili da glasaju za ratne kredite na početku Prvog svetskog rata.

Slavni italijanski operski pevač Enriko Karuzo umro je 2. avgusta 1921. godine u Napulju. Jedan od najvećih tenora u istorije opere, Karuzo je kao dečak pevao alt u crkvenom horu. Debitovao je 1894. godine u Napulju, a 1901. postao je član Milanske skale. Nastupao je u Kovent gardenu, a 1904. godine postao prvi tenor Metropoliten opere u Njujorku. U svojoj karijeri Karuzo je ostvario mnoštvo uloga lirskog i dramskog žanra, u operama Donicetija, Verdija, Bizea, Pučinija, Maskanjija i Leonkavala. Bio je vrstan interpretator italijanske kancone. Izvanredan majstor klasičnog italijanskog vokalnog stila i tehnike, Karuzo je fascinirao svojim jedinstvenim, sonornim, baršunasto-mekim i izražajnim glasom.

1841. - Donet prvi zakon o penzijama u Kneževini Srbiji

1893. - Kralj Aleksandar Obrenović doneo Uredbu o reorganizaciji srpske vojske kojom je u svakoj diviziji uvedena vazduhoplovna jedinica - u spomen na ovaj događaj, 2. avgust se, počev od 1992. godine, obeležava kao Dan roda avijacije Vojske Srbije

1903. - Počeo Ilindenski ustanak u Makedoniji

1921. - Usvojen Zakon o zaštiti države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca

1922. - Umro pronalazač telefona Aleksander Grejem Bel, američki fizičar (Edinburg, 03. 03. 1847 - Bein Breg, 02. 08. 1922)

1925. - Rođen akademik Dragoljub - Dragan Nedeljković, književnik, slavista, profesor Univerziteta u Beogradu i Nansiju (Ravnje, 02. 08. 1925)

1932. - Rođen Piter O Tul, britanski pozorišni i filmski glumac, dobitnik Oskara (Konemara, 02. 08. 1932)

1945. - Umro Pjetro Maskanji, italijanski kompozitor (Leghorn, 07. 09. 1863 - Rim, 02. 08. 1945)

1945. - Završena Potsdamska mirovna konferencija posle Drugog svetskog rata, na kojoj je doneta odluka o demilitarizaciji i podeli Nemačke na dva dela

1976. - Umro Fric Lang, austrijski filmski režiser (Beč, 05. 12. 1890 - Los Anđeles, 02. 08. 1976)

1990. - Irak izvršio aneksiju Kuvajta

1996. - Umro Mišel Debre, francuski političar, diplomata i državnik, premijer Francuske (Pariz, 15. 01. 1912 - Mont Luis, 02. 08. 1996)

1997. - Umro Vilijam Barouz, američki književnik (Sent Luis, 05. 02. 1914 - Lorens, 02. 08. 1997)

2004. - Umro Anri Kartije-Breson, francuski fotograf (Šantelu, 22. 08. 1908 - Il-sur-Sorg, 02. 08. 2004)

2010. - Umro Dragomir-Dragan Petrović, atletičar i atletski trener, profesor Fakulteta sporta i fizičkog vaspitanja u Beogradu (Šabac, 19. 05. 1922 - 02. 08. 2010)

2010. - Umrla Darinka Đorđević-Kovačević, akademski slikar.

[Bisernica]

3. avgust


http://razbibriga.net/imported/2012/08/250pxSS571Nautilustrials-1.gif



Na današnji dan 1778. godine svečano otvorena Milanska skala. Prvi put na Balkanskom poluostrvu 1904. godine emitovani radio-talasi. Američka atomska podmornica "Nautilus" 1958. prošla ispod ledenog pokrivača Severnog pola.

Kada je 1776. godine požar uništio najlepše milansko pozorište Teatro Ređio Dukale, austrijska carica Marija Terezija dodelila je gradski prostor na kome se nalazila crkva Santa Maria dela Skala, za potrebe novog pozorišta. Crkva je srušena i na tom mestu je dvorski arhitekta Đuzepe Pjermarini, za samo dve godine, sagradio najlepše pozorište u Italiji, nazvano Teatro ala Skala. Na svečanom otvaranju Milanske skale 3. avgusta 1778. godine, izvedena je opera "Zahvalna Evropa" Antonija Salijerija. Narednih godina ovde su svoje prvo izvođenje doživele opere Rosinija, Belinija, Donicetija, Verdija, Pučinija i drugih italijanskih kompozitora. U Skali su nastupali slavni pevači: Karuzo, Melba, Gilji, Šaljapin i Marija Kalas. Pozorišna sala ima 3.600 mesta, a veličanstvena pozornica je prostrana kao tri teniska terena. Kulise, kostimi i rekviziti mogu opslužiti čak 200 predstava. Sezona traje 11 meseci, a uz opere, izvode se baleti i koncerti, tradicionalni i savremeni repertoar.

Na današnji dan 1904. godine, prvi put na Balkanu emitovani su radio-talasi, sa brda Volujica, iznad Bara. To je označilo i prvo emitovanje radio-talasa u civilne svrhe. Puštanju u rad radio-telegrafske stanice prisustvovalo je više hiljada gostiju i zvanica iz cele Crne Gore, među kojima su bili i knez Nikola Petrović i Guljelmo Markoni, jedan od pronalazača bežične telegrafije.

216. p.n.e. - Kartaginski vojskovođa Hanibal, u Drugom punskom ratu, u bici kod Kane, naneo najteži poraz Rimljanima u istoriji Rimskog carstva. Poginuo je oko 50.000 rimskih vojnika, a u se Rimu u panici govorilo "Hanibal ante portas" (Hanibal je pred vratima)

1492. - Moreplovac Kristifor Kolumbo brodom "Santa Marija" isplovio iz španske luke Palos de la Frontera na put preko Atlantika

1862. - Američki profesor Džozef Lister, za vreme Građanskog rata u Americi, prvi put primenio antisepsa - sistem, primenom sterilnog zavoja i karbolne kiseline

1875. - Na Cetinju osnovan Crveni krst Crne Gore

1903. - Rođen Dušan Baranin, književnik (Žabljak, 03. 08. 1903 - Beograd, 01. 09. 1978)

1924. - Umro Džozef Konrad, engleski književnik (Berdičev, 03. 12. 1857. - Bišopsburn, 03. 08. 1924)

1928. - Umro Jovan Avakumović, pravnik, advokat i političar, upravnik grada Beograda, predsednik vlade i ministar inostranih dela, akademik (Beograd, 13. 01. 1841. - Rogaška Slatina, 03. 08. 1928)

1936. - Američki atletičar Džesi Ovens (Džems Klivlend) osvojio u skoku u dalj, prvu od četiri zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Berlinu

1939. - Rođen Ljubiša Petruševski, oboista, profesor i dekan Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, član Simfonijskog orkestra RTB-a (Kumanovo, 03. 08. 1939 - Beograd, 30. 08. 2002)

1954. - Umrla Gabrijel Sidon Kolet, francuska književnica, akademik (Jon, 28. 01. 1873 - Pariz, 03. 08. 1954)

1956. - Rođen Nebojša Bradić, pozorišni reditelj, direktor Narodnog pozorišta u Kruševcu, upravnik Ateljea 212 i Beogradskog dramskog pozorišta (Trstenik, 03. 08. 1956)

1958. - Američka atomska podmornica "Nautilus" prvi put prošla ispod ledenog pokrivača Severnog pola

1977. - Umro Makarios Treći, kiparski arhiepiskop, prvi predsednik nezavisnog Kipra (Ano Panala, 13. 08. 1913 - Nikozija, 03. 08. 1977)

1994. - Savezna Republika Jugoslavija uvela sankcije Republici Srpskoj i uspostavila blokadu na Drini

2002. - Umrla Karmen Silvera, britanska pozorišna, filmska i TV glumica (Toronto, 02. 06. 1922 - London, 03. 08. 2002)

2006. - Umrla Elizabet Švarckof, operska pevačica (Jarocin, 09. 12. 1915 - Šruns, 03. 08. 2006)

2008. - Umro Aleksandar Solženjicin, ruski književnik, disident, nobelovac (Kislovodsk, 11. 12. 1918 - Trojice Likov, 03. 08. 2008)

2011.- Umro Nikolaj Petrov, ruski pijanista
(Moskva, 14. 04. 1943 - Moskva, 03. 08. 2011)

2011.- Umro Slavoljub Čvorović, slikar i grafičar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Kruševac, 10. 09. 1934 - Beograd, 03. 08. 2011)

[Bisernica]

4. avgust


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg



Na današnji dan rođen Barak Obama, umro Hans Kristijan Andersen, Hrvatska započela vojnu akciju "Oluja".

Godine 1961. godine rođen je Barak Obama, američki političar, predsednik SAD. On je prvi Afroamerikanac koji je postao predsednik SAD. Godine 2009, samo nekoliko meseci nakon stupanja na dužnost predsednika, dobio je Nobelovu nagradu za mir.

Barak Obama se rodio na Havajima, od majke Amerikanke i oca Kenijca koji su se venčali na studijama na Havajskom univerzitetu. Kada je Barak navršio dve godine, roditelji su mu se razveli, a njegov otac se vratio u Keniju.

Deo svog detinjstva Barak je proveo sa svojom majkom i očuhom u Indoneziji, ali se vratio na Havaje da završi srednju školu, posle čega je upisao politikologiju na Univerzitetu Kolumbija. Posle diplomiranja na Kolumbiji, upisuje pravo na Harvardu.

Nakon studija zapošljava se kao advokat u Čikagu. Oženjen je suprugom Mišel, sa kojom ima dve kćeri: Maliu An i Sašu.

Na današnji dan 1875. godine umro je Hans Kristijan Andersen, danski književnik. Andersen se smatra za najznačajnije ime kada se govori o bajkama. Savremenici su ga nazvali kraljem dečjih pisaca sledećim rečima: „Andersen je kralj, jer niko poput njega nije znao prodreti u dušu bića i stvari".

On je proširio tematiku bajke, razvijao narodne motive (Divlji labudi), ali i stvarao originalne priče. Njegove priče su blistave, razumljive, bude maštu i lako mogu zaneti dete, jer on sam ume da mašta, uviđa razna čudesa i razmišlja kao deca.

Andersen: „Čitav je svet pun čudesa, ali mi smo na njih tako navikli da ih nazivamo svakodnevnim stvarima". Kvalitet njegovih bajki je i u tome što je uklopio poeziju u priču, unosio nove motive, pisao bogatim, lakim i lepršavim jezikom, s puno humora ispod kog se često mogu naći ozbiljni, tužni, ironični motivi iz kojih deca mogu učiti: Olovni vojnik, Carevo novo odelo, Mala sirena, Prodavačica šibica.

Književnik Dragiša Vitošević umro je 1987. godine. Vitošević je završio Filološki fakultet u Beogradu, a usavršavao se u Parizu. Doktorirao je 1974. sa tezom "Srpski književni glasnik 1901 - 1914". Vitošević je bio neobična i svestrana ličnost, književni istoričar i kritičar, antologičar naše usmene književnosti, pripovedač, oštar kritičar malograđanskog duha i morala.

Bio je naučni saradnik Instituta za književnost i umetnost u Beogradu. Sa Dobricom Erićem osnovao je i bio glavni urednik Raskovnika, jedinstvenog časopisa o narodnom stvaralaštvu i kulturi sela.

Vrsni poznavalac bogate tradicije srpske kulture, borac za očuvanje narodnih umotvorina i običaja, kao i čistote srpskog jezika, on je autor čuvenog pesničkog zbornika Orfej među šljivama, kao i dela Ja mislim drukčije, Darodavci iz prikrajka, Do Evrope i natrag, Volovi na plafonu... Iako je njegov životni put bio jako kratak, iza sebe je ostavio mnoge rukopise koje su posthumno za štampu priredile njegova supruga Vjera i ćerka Nevena, obe književnice.

1792 - Rođen Persi Biš Šeli, engleski književnik
(Fild Plejs, 4.8.1792 - zaliv Specija, 8.7.1822)

1859 - Rođen Knut Hamsun (Pedersen), norveški književnik, nobelovac
(Lom, 4.8.1859 - Norholm, 19.2.1952)

1900 - Rođena Elizabeta, britanska kraljica - majka
(Sent Pols, 4.8.1900 - London, 30.3.2002)

1910 - Rođen Žorž Skrigin, filmski reditelj i snimatelj
(Odesa, 4.8.1910 - Beograd, 30.10.1997)

1929 - Rođen Jaser Arafat, (Mohamed Abdel Rauf Arafat), palestinski arhitekta, političar i državnik, predsednik Palestine, nobelovac (Kairo, 4.8.1929 - Pariz, 11.11.2004)

Napomena: postoji više različitih datuma rođenja Jasera Arafata

1930 - Rođena Florika Štefan, književnica i prevodilac
(Lokve, 3.8.1930)

1936 - Rođen Milenko Maticki, književnik, urednik Politike
(Margita, 4.8.1936 - Beograd, 20.2.2001)

1955 - Rođen Bili Bob Tornton, američki glumac, reditelj, scenarista i pevač, dobitnik Oskara (Hot Springs, 4.8.1955)

1958 - Prvi put objavljen "Bilbord" - ova muzička top-lista "Hot 100"

1960 - Rođen Hose Luis Sapatero, španski političar i državnik, premijer Španije (Kastilja, 4.8.1960)

1977 - Umro Ernst Bloh, nemački filozof (Ludvigshafn, 8.7.1885 - Tibingen, 4.8.1977)

1991 - U Prebilovcima, kod Čapljine, posle 50 godina od ustaškog zločina u Drugom svetskom ratu, sahranjeni posmrtni ostaci hercegovačkih Srba

1994 - Umro Velimir Mihajlović, lingvista, profesor Univerziteta u Beogradu (Staro Lanište, 18.5.1928 - Beograd, 4.8.1994)

1995 - Hrvatska započela vojnu akciju "Oluja" protiv Republike Srpske Krajine

2007 - Umro Li Hejzlvud, američki pevač i producent (Manford, 9.7. 1929 - Las Vegas, 4.8.2007)

2008 - Umro Mića Uzelac, slikar (Beograd, 1950 - Novi Sad, 4.8.2008)

[Bisernica]

5. avgust


http://razbibriga.net/imported/2011/08/220pxEngels-1.jpg



Nemački filozof, sociolog i revolucionar Fridrih Engels umro 5. avgusta 1895. godine. Na današnji dan 1926. osnovan Arhiv Vojvodine. Sovjetski savez, SAD i Velika Britanija potpisali 1963, u Moskvi, sporazum o zabrani nuklearnih proba.

Nemački filozof, sociolog i revolucionar Fridrih Engels umro je na današnji dan 1895. godine. Bio je jedan od osnivača naučnog socijalizma i najbliži saradnik Karla Marksa. Osnovne postavke materijalističkog poimanja sveta izložio je u "Anti-Diringu". U saradnji sa Marksom napisao je "Nemačku ideologiju" i "Manifest komunističke partije", i organizovao Prvu internacionalu - Međunarodno udruženje radnika, osnovanu 1864. godine. Posle Marksove smrti 1883. nastavio je rad u Drugoj internacionali osnovanoj 1889. i napisao "Poreklo porodice, privatne svojine i države" i "Ludvig Fojerbah i kraj nemačke klasične filozofije". Poslednje godine života posvetio je redigovanju drugog i trećeg toma Marksovog "Kapitala". Ostala njegova dala su: "Skica za kritiku nacionalne ekonomije", "Položaj radničke klase u Engleskoj" i "Sveta porodica".

Ukazom pomoćnika ministra prosvete Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 5. avgusta 1926. godine osnovan je Arhiv Vojvodine. Prvobitni naziv te institucije bio je Državni arhiv u Novom Sadu. Inicijator osnivanja je bio tadašnji upravnik Državnog arhiva u Beogradu dr Rista Odavić, a prvi upravnik, tj. državni arhivar, pokrajinskog Arhiva bio je dr Dimitrije Kirilović, ugledni istoričar, publicista i nacionalni radnik. Zadatak Državnog arhiva u Novom Sadu je prikupljanje, čuvanje i obrada arhivske građe sa područja Srema, Banata, Bačke i Baranje.

1716. - Austrijski feldmaršal vojvoda Eugen Savojski izvojevao pobedu u bici pod Petrovaradinskom tvrđavom nad turskim snagama pod komandom velikog vezira Damad Ali paše

1804. - Likvidirane beogradske dahije

1823. - Rođen srpski pisac Josif Veselić

1844. - Rođen Ilja Jefimovič Rjepin, ruski slikar (Čugujevo, 5.8.1844 - Kuokala, 29.9.1930)

1850. - Rođen Gi de Mopasan, francuski književnik (Turvil, 5.8.1850 - Otej, 6.7.1893)

1906. - Rođen Džon Hjuston, američki filmski reditelj (Nevada, 5.8.1906 - Njuport, 28.8.1987)

1930. - Rođen Nil Armstrong, američki kosmonaut, prvi čovek koji je kročio na Mesec (Vapakonete, 5.8.1930)

1949. - Predsednik Komiteta za kinematografiju FNRJ Vladislav Ribnikar potpisao Pravilnik o osnivanju Centralne Jugoslovenske kinoteke

1954. - Rođen Dragan Lakićević, književnik, urednik IK "Rad" i Srpske književne zadruge (Kolašin, 5.8.1954)

1962. - Umrla Merlin Monro (Norma Džin Mortenson), američka filmska glumica (Los Anđeles, 1.6.1926 - Los Anđeles, 5.8.1962)

1963. - Sovjetski savez, SAD i Velika Britanija potpisali, u Moskvi, sporazum o zabrani nuklearnih proba u atmosferi, vasioni i pod vodom

1974. - Predsednik SAD Ričard Nikson priznao, predajući magnetofonske trake istražnom sudiji, svoje učešće u prikrivanju "Afere Votergejt"

1984. - Umro Ričard Barton (Ričard Dženkins), britanski pozorišni i filmski glumac (Pontrihidifen, 10.11.1925 - Ženeva, 5.8.1984)

1991. - Umro Jovan Aćin, filmski reditelj (Beograd, 23.5.1941 - Batajnica, 5.8.1991)

1995. - Hrvatska vojska zauzela Knin, sa teritorije tzv. Republike Srpske Krajine, teritorije pod zaštitom mirovnih snaga UN, izbeglo najmanje 250.000 ljudi, u akciji "Oluja" stradalo oko 2.500 ljudi

1998. - Umro bugarski komunistički lider Todor Živkov, devet godina posle svrgavanja sa vlasti

2000. - Umro Alek Ginis, britanski filmski glumac, dobitnik Oskara (London, 4.4.1914 - Saseks, 5.8.2000)

2001. - Umro Miloš Bojović, košarkaš, advokat i novinar (Priština, 25.6.1938 - Beograd, 5.8.2001)

2001. - Umro Pavle Popović, književnik (Berane, 18.8.1923 - Novi Sad, 5.8.2001)

2005. - Umro Đorđe Kangrga, muzičar, šef orkestra ansambla "Narakord" (Crna Bara, 16.3.1945 - Beograd, 5.8.2005)

2007. - Umro Žan-Mari Listiže (Aron Listiže), francuski kardinal (Pariz, 17. 09. 1926 - Pariz, 05. 08. 2007)

2011. - Umro Frančensko Kvin, filmski i TV glumac, sin Entoni Kvina (Rim, 22. 03. 1963 - Malibu, 05. 08. 2011)

[Bisernica]

6. avgust


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg



Srpski prosvetitelj Dositej Obradović na današnji dan 1807. godine iz Zemuna prešao u Beograd. U Veneciji 1932. održan prvi filmski festival u svetu. Američki bombarder B-29 "Enola Gej" bacio atomsku bombu na Hirošimu 6. avgusta 1945. godine.


Srpski prosvetitelj i reformator Dositej Obradović (svetovno ime Dimitrije), prešao je, za vreme Prvog srpskog ustanka, na današnji dan 1807. godine iz Zemuna prešao u Beograd. Mnoštvo stanovnika grada došlo je na pristanište da ga dočeka, a topovi sa gradskih zidina su objavili dolazak Dositeja, koji je ubrzo otpočeo veliki prosvetiteljski posao u oslobođenoj Karađorđevoj Srbiji. Dositej se od početka ustanka stavio u službu srpskih ustanika: prvo je skupljao priloge za njih, a potom je obavlja poverljive misije između ustanika i Rusije. Kao najprosvećeniji i najučeniji Srbin svoga vremena, postao je prvi srpski ministar prosvete, organizovao je škole, mirio i savetovao ustaničke vođe, a bio je i Karađorđev lični sekretar i savetnik.

Američki bombarder B-29 "Supertvrđava", pod imenom "Enola Gej", bacio je uranijumsku atomsku bombu na Hirošimu 6. avgusta 1945. godine, po naređenju predsednika SAD Harija Trumana. Bomba nazvana "Mali dečak" (Little Boy), težine 4 tone i dužine 3 metra, pretvorila je japanski grad u pepeo. Pri visini od 9.450 metara "Enola Gej" je, u 8.15, izbacila bombu koja je eksplodirala na visini od 580 metara. U jednom trenutku poginulo je oko 140.000 ljudi. Temperatura na tlu u blizini središta eksplozije dosezala je i do 5.000 stepeni Celzijusa. Snažni udarni talas vetra, brzine 800 km/čas, i plamene oluje uništili su gotovo sve unutar 13 kvadratnih kilometara gradskog područja. Eksplozija je proizvela vreli pečurkasti oblak prašine i krhotina visok 15.250 metara, koji se video i sa udaljenosti od 560 km. Posledice dejstva atomske bombe prisutne su decenijama posle eksplozije: ranjeni umiru od leukemije nastale zbog atomskog zračenja, a na deci ozračenih roditelja uočene su genetske i patološke promene. Kritičari tvrde da nije bilo vojno-strateških razloga za upotrebu atomske bombe, navodeći da je tim činom učinjen jedan do najvećih ratnih zločina u istoriji.

1660. - Umro Dijego Rodriges de Silva Velaskez, španski slikar (Sevilja, 06. 06. 1599 - Madrid, 06. 08. 1660)

1825. - Gornji Peru proglašen nezavisnom državom i, po oslobodiocu Simonu Bolivaru, nazvan Bolivija

1860. - Rođen Ljubomir Stojanović, filolog i političar, sekretar Srpske kraljevske akademije (Užice, 06. 08. 1860 - Prag, 16. 06. 1930)

1868. - Rođen Pol Klodel, francuski književnik (Vilnev, 06. 08. 1868 - Pariz, 23. 02. 1955)

1881. - Rođen Aleksandar Fleming, škotski mikrobiolog, izolovao antibiotik penicilin, nobelovac (Lonfild, 06. 08. 1881 - London, 11. 03. 1955)

1897. - Rođen Milo Milunović, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Cetinje, 06. 08. 1897 - Beograd, 11. 02. 1967)

1902. - Objavljena prva prognoza vremena u Srbiji - Milan Nedeljković, osnivač Astronomske i meteorološke opservatorije u Beogradu objavio u "Srpskim novinama" prognozu vremena za 6. avgust 1902. godine

1915. - Porinut "Jadar" - prvi srpski ratni rečni brod, ovaj datum obeležava se kao Dan Rečne flotile Vojske Srbije

1917. - Rođen Robert Mičam, američki filmski glumac (Bridžport, 06. 08. 1917 - Santa Barbara, 01. 07. 1997)

1928. - Rođen Endi Vorhol, američki slikar, novinar, filmski reditelj i producent (Pitsburg, 06. 08. 1928 - Njujork, 22. 02. 1987)

1930. - Rođena Ebi Linkoln, američka džez pevačica, borac za ljudska prava (Čikago, 06. 08. 1930 - Njujork, 14. 08. 2010)

1932. - U Veneciji održan prvi filmski festival u svetu

1934. - Počela izgradnja Belog dvora na Dedinju, po projektu arhitekte Aleksandra Đorđevića

1962. - Jamajka stekla nezavisnost posle 300 godina britanske vladavine

1969. - Umro Teodor Adorno, nemački sociolog i filozof (Franfurkt na Majni, 11. 09. 1903 - Visp, 06. 08. 1969)

1973. - U egzilu je umro nekadašnji kubanski diktator Fulhensio Batista i Saldivar, koji je vladao Kubom od 1952. do 1959, kada je zbačen u revoluciji pod vođstvom Fidela Kastra

1978. - Umro Pavle VI, rimski papa (Končesio, 26. 09. 1897 -Vatikan, 06. 08. 1978)

1993. - Umro Esad Mekuli, književnik (Plav, 17. 12. 1916 - Priština, 06. 08. 1993)

1994. - Umro Domeniko Modunjo, italijanski pevač (Polinjano a Mare, 09. 01. 1928 - Lampeduza, 06. 08. 1994)

2001. - Umro Žorže Amado, brazilski književnik (Feradas, 10. 08. 1912 - Salvador, 06. 08. 2001)

2005. - Umro Ibrahim Ferer, kubanski pevač (Santjago, 20. 02.1927 - Havana, 06. 08. 2005)

2008. - Umrla Fransin Petrović Njegoš, crnogorska princeza, supruga princa Nikole Petrovića (Kazablanka, 27. 01. 1950 - Pariz, 06. 08. 2008)

2009. - Umrla Savka Dapčević-Kučar, hrvatska političarka, predsednica CK SK Hrvatske, akterka "Hrvatskog proljeća", osnivač Hrvatske narodne stranke (Korčula, 06. 12. 1923 - Zagreb, 06. 08. 2009)

2011. - Umro Džon Vud, britanski filmski glumac (Derbišajr, 01. 01.1930 - Gločester, 06. 08. 2011)

[Bisernica]

7. avgust


http://razbibriga.net/imported/2012/08/225pxTagore3-1.jpg



Prva međunarodna izložba moderne umetnosti u Veneciji - Venecijanski bijenale otovrena 1895. godine. Indijski književnik, filozof i nobelovac Rabidranat Tagore umro 7. avgusta 1941. Slavna pozorišna rediteljka Mira Trailović preminula na današnji dan 1989. godine.

Indijski književnik i filozof Rabidranat Tagore (Takur) umro je 7. avgusta 1941. godine. Po opštoj oceni bio je literata neprevaziđene vrednosti. Napisao je više od 1.000 poema, 24 drame, osam romana, najmanje osam tomova pripovedaka, više od 2.000 pesama i mnoštvo eseja. Pisao je na bengalskom jeziku, a poeziju je sam prevodio na engleski. Napustio je tradicionalni književni bengalski i pisao na govornom jeziku. Njegovo delo odlikuje se snagom i jasnoćom misli, dostojanstvenom emotivnošću, ali ga krasi i duboka društvena odgovornost. Glavni cilj bilo mu je povezivanje istočne i zapadne kulture. Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1913. godine. Dela: zbirke pesama "Gradinar", "Gitandžali", zbirke pripovedaka "Grupa priča", "Zlatan čamac", "Kasna žetva", "Snovi", "Nudjenja", roman "Gora", lirske drame "Čitra", Malini", publicistički rad "Nacionalizam".

Slavna pozorišna rediteljka Mira Trailović preminula je na današnji dan 1989. godine (Kraljevo, 22. 01. 1924 - Beograd, 07. 08. 1989). Izuzetna ličnost jugoslovenskog i svetskog pozorišta, Mira Trailović je počela karijeru kao spiker, a zatim i urednik Dramskog programa Radio Beograda. Diplomirala je na Dramskom odseku Muzičke akademije u Beogradu i na Visokoj filmskoj školi. Asistirala je kao reditelj u Jugoslovenskom dramskom pozorištu. Njen veliki iskorak u svet teatra započeo je 1956. godine, kada je grupa pozorišnih entuzijasta, u potrazi za novim prostorom i repertoarom, u galeriji "Borbe", koja je imala 212 stolica, osnovala Atelje 212. Iako je Mira uvek isticala da je pravi život Ateljea 212 počeo premijerom Beketovog "Godoa", nova pozornica je promovisana njenom režijom koncertnog izvođenja Geteovog "Fausta". Na čelu ove kuće nalazila se od 1961. godine usmerivši je u pravcu avangarde. Režirala je dela Joneska, Kamija, Olbija, Vajsa, ali je pravu buru u pozorišnom životu izazvala njena postavka mjuzikla "Kosa". U nameri da pozorišnoj publici pruži uvid u tokove svetske avangarde pokrenula je 1967. godine jednu od najeminentnijih pozorišnih manifestacija u svetu - BITEF. Beogradu je 1989. godine podarila Bitef teatar, u staroj adaptiranoj crkvi na skveru, koji danas nosi njeno ime. Predavala je režiju na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu. Bila je selektor i umetnički direktor festivala u Nansiju i dobitnik francuske "Legije časti".

1834. - Umro Žozef Mari Žakar, francuski pronalazač, izumeo mehanički tkački razboj (Lion, 07. 07. 1752 - Ulin, 07. 08. 1834)

1855. - Rođen Svetislav Dinulović, pozorišni glumac i reditelj (Beograd, 07. 08. 1855 - Zemun, 06. 05. 1923)

1859. - Rođen Čiča Ilija Stanojević, pozorišni glumac i reditelj, autor prvog srpskog filma (Beograd, 07. 08. 1859 - Beograd, 08. 08. 1930)

1859. - Umro Vuk Marinković, lekar, profesor i rektor Liceja u Beogradu, akademik (Novi Sad, 24. 12. 1807 - Beograd, 07. 08. 1859)

1876. - Rođena Mata Hari (Gertruda Zele), holandska igračica, navodno nemački špijun u Prvom svetskom ratu (Leuvarden, 07. 08. 1876 - Pariz, 15. 10. 1917)

1895. - Otvorena prva međunarodna izložba moderne umetnosti u Veneciji - Venecijanski bijenale

1920. - Rođen profesor Sergije Lukač, novinar i urednik NIN-a, osnivač Katedre za novinarstvo Fakulteta političkih nauka u Beogradu, sportski radnik (Sarajevo, 07. 08. 1920 - Beograd, 05. 11. 2004)

1927. - Rođen Miroslav Belović, pozorišni reditelj i književnik (Ilidža, 07. 08. 1927- Beograd, 30. 03. 2005)

1937. - Rođen Aleksandar Dragojlović, novinar i urednik Radio Beograda (Beograd, 07. 08. 1937 - Beograd, 01. 07. 2008)

1938. - Umro Konstantin Sergejevič Aleksejev Stanislavski, ruski pozorišni glumac, teatrolog i reditelj (Moskva, 17. 01. 1863 - Moskva, 07. 08. 1938)

1941. - Umro Rabidranat Tagore (Takur), indijski književnik i filozof, nobelovac (Kalkuta, 07. 05. 1861 - Santi Niketan, 07. 08. 1941)

1957. - Umro Oliver Norvel Hardi, američki filmski glumac - komičar (Harlem, 18. 01. 1892 - Burbank, 07. 08. 1957)

1958. - Rođen Zlatko Krmpotić, fudbaler i trener (Beograd, 07. 08. 1958)

1960. - Kubanski lider Fidel Kastro objavio je odluku o nacionalizaciji svih američkih kompanija na Kubi

1975. - Rođena Šarliz Teron, američka filmske glumica, dobitnica "Oskar"-a (Benoni, 07. 08. 1975)

1999. - Umro Tomislav Popović, ekonomista, direktor Instituta ekonomskih nauka u Beogradu (Đakovica, 27. 12. 1937 - Budva, 07. 08. 1999)

2003. - Umro Rajko Žižić, košarkaš, trener i sportski radnik (Miloševići, 22. 01. 1955 - Beograd, 07. 08. 2003)

2004. - Umro Đurica Labović (Ljubo Popović), publicista, novinar i književnik (Andrijevica, 20. 03. 1930 - Beograd, 07. 08. 2004)

2005. - Umro Piter Dženings, američki TV novinar (Toronto, 29. 07. 1938 - Njujork, 07. 08. 2005)

2008. - Umro Andrea Pininfarina, italijanski dizajner (Torino, 26. 06. 1957 - Torino, 07. 08. 2008)

2008. - Umro Predrag Knežević Kneža, novinar i urednik Radio Beograda, bard sportskog novinarstva (Kruševac, 19. 08. 1922 - Beograd, 07. 08. 2008)

2009. - Umro Danko Popović, književnik (Aranđelovac, 19. 08. 1928 - Beograd, 07. 08. 2009)

2011. - Umro Hari Holkeri, finski političar i državnik, premijer Finske, šef UNMIK-a (Oripa, 06. 01. 1937 - Helsinki, 07. 08. 2011)

[Bisernica]

8. avgust



http://razbibriga.net/imported/2012/08/ku20djura-1.jpg



Književnik i slikar Đura Jakšić rođen 1832. godine. Autor prvog srpskog filma Čiča Ilija Stanojević umro 1930. godine, a 1966. godine počela je Kulturna revolucija u Kini.


Poznati srpski književnik i slikar Đura Jakšić rođen je na današnji dan 1832. godine u Srpskoj Crnji. Jakšić je bio najveći liričar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih srpskih slikara 19. veka. Pored poezije, koja je najvrednija u njegovom književnom opusu, pisao je pripovetke i herojske poeme (Na Liparu, Ponoć, Padajte braćo, Otadžbina, Seoba Srbalja, Stanoje Glavaš). Umro je u Beogradu 1878. godine.

Američki pozorišni i filmski glumac i dobitnik Oskara Dastin Hofman rođen je 1937. godine u Los Anđelesu. Hofman se proslavio glumeći u filmovima sa kraja šezdesteh i sedamdesetih godina: Diplomac, Leptir, Maratonac i Kramer protiv Kramera, za koji je dobio Oskara 1979. godine kao najbolji glavni glumac. Drugog oskara, takođe, kao glavni glumac, dobio je za ulogu u filmu Kišni čovek koji je snimljen 1988. godine.

Spiker Radio Beograda i književnica Jelena Bilbija Lapčević umrla je u Beogradu 1964. godine. Jelena Bilbija je studirala na Filozofskom fakultetu u Zagrebu i istovremeno pohađala Državnu glumačku školu na kojoj je diplomirala 1928. godine. Sledeće godine primljena je za spikera Radio Beograda. Kada je 24. marta 1929. godine, iz zgrade Srpske akademije nauka i umetnosti počelo redovno emitovanje radio-programa, čast da najavi taj svečani početak pripala je Jeleni Bilbiji, kao što je to učinila i novembra 1944. godine, u oslobođenom Beogradu, kada je ponovo počeo sa radom redovni program Radio Beograda. Uživala je ugled i popularnost najboljeg jugoslovenskog spikera, doprinoseći afirmaciji profesije i obučavanju mladog spikerskog kadra. Iz Radio Beograda prešla je u Filmske novosti. Zatim je bila prvi urednik lista Poletarac i saradnik drugih dečjih časopisa. Objavila je više knjiga: Priče za decu, Deca u selu i gradu, Selo i grad, Jesenji putnici i druge.

1786 - Francuski alpinista Mišel Gabrijel Pakar i njegov nosač Žak Balma osvojili najviši vrh Evrope Mon Blan (4.808 metara)

1877 - Rođen Jovan Skerlić, književni kritičar (Beograd, 8.8.1877 - Beograd, 15.5.1914)

1884 - Umro Miroslav Tirš, češki filozof, osnivač sokolskog pokreta (Dečin, 17.9.1832 - Ec, 8.8.1884)

1898 - Rođen Pavle Bihalji, književnik (Zemun, 8.8.1898 - Beograd, 17.7.1941)

1905 - Umro Ilarion Ruvarac, istoričar, profesor Karlovačke bogoslovije, arhimandrit (Sremska Mitrovica, 1.9.1932 - manastir Grgeteg, 8.8.1905)

1915 - Rođen Ivan Supek, hrvatski fizičar, filozof, pisac i humanista, akademik (Zagreb, 8.8.1915 - Zagreb, 5.3.2007)

1919 - Rođen Agostino Dino de Laurentis, italijanski filmski reditelj i producent (Tore Anunciata, 8.8.1919 - Los Anđeles, 10.11.2010)

1929 - Umro Rudolf Arčibald Rajs, švajcarski kriminolog-forenzičar, profesor Univerziteta u Lozani, publicista (Hehtsberg, 8.7.1875 - Beograd, 8.8.1929)

1929 - Rođen Josef Suk, češki violinista, praunuk kompozitora Antonjina Dvoržaka (Prag, 8.8.1929 - Prag, 6.7.2011)

1930 - Umro Čiča Ilija Stanojević, pozorišni glumac i reditelj, autor prvog srpskog filma (Beograd, 07. 08. 1859 - Beograd, 08. 08. 1930)

1930 - Rođen dr Božidar Kovaček, istoričar književnosti, teatrolog, profesor i dekan Akademije umetnosti u Novom Sadu, predsednik Matice srpske (Bosanska Dubica, 8.8.1930 - Novi Sad, 29.3.2007)

1941 - Ubijen Branko Krsmanović, revolucionar, španski borac (Donja Mutnica, 3.10.1915 - Kosmaj, 8.8.1941)

1943 - Rođena Esma Redžepova - Teodosijevski, pevačica (Skoplje, 8.8.1943)

1947 - Počelo prokopavanje Kanala Dunav-Tisa-Dunav

1952 - Rođen Justejn Gorder, norveški književnik (Oslo 8.8.1952)

1953 - Rođena Gordana Kosanović, pozorišna, filmska i TV glumica (Valjevo, 8.8.1953 - Beograd, 8.8.1986)

1953 - Rođen Najdžel Mensel, britanski vozač Formule 1 (Apton-on-Severn, 8.8.1953)

1963 - Spektakularna pljačka poštanskog voza na liniji Glazgov - London

1966 - Počela Kulturna revolucija u Kini

1981 - Rođen Rodžer Federer, švajcarski teniser, svetski šampion (Bazel, 8.8.1981)

1986 - Umrla Gordana Kosanović, pozorišna, filmska i TV glumica (Valjevo, 8.8.1953 - Beograd, 8.8.1986)

2003 - Umro Ivan Mihaljev, profesor i dekan Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu, direktor Instituta za ratarstvo i povrtarstvo (Novi Sad, 5.5.1936 - Novi Sad, 8.8.2003)

2007 - Umro prim. dr Svetomir Filipović Fića, internista- kardiolog, direktor i načelnik KBC "Bežanijska kosa" (Kruševac, 3.3.1933 - Beograd, 8.8.2007)

2008 - Počela agresija Gruzije na Južnu Osetiju

2008 - Umro Dragan Kecman, slikar (Kučevo, 1956 - Kučevo, 8.8.2008)

2009 - Umro Danijel Harke, španski fudbaler, kapiten Espanjola (Barselona, 1.1.1983 - Koverćano, 8.8.2009)

2009 - Umro Ivan Dapčević, kamerman RTS-a (Beograd, 7.5.1949 - Beograd, 8.8.2009)

2010 - Umrla Patriša Nil, američka filmska glumica (Pakar, 20.1.1926 - Edgartaun, 8.8.2010)

[Bisernica]

9. avgust


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg



Prva hidrocentrala u Srbiji, na reci Đetinji u Užicu, puštena u rad na današnji dan 1900. godine. Nobelovac Herman Hese preminuo 1962. godine.


Na današnji dan 1900. godine puštena prva hidrocentrala u Srbiji, na Đetinji, u Užicu. To je druga je hidroelektrana u svetu, posle centrale na Nijagarinim vodopadima, napravljena po principima višefaznih struja Nikole Tesle. Kamen-temeljac je postavio kralj Aleksandar Obrenović 3. maja 1899. godine. Centrala je nastala zahvaljujući razvoju tkačke radionice, a viđeni Užičani pozvali su profesora beogradske Velike škole Đorđa Stanojevića, poznavaoca Teslinog rada, koji je predložio višefazne generatore. Građevinski projekat uradio je inženjer Aćim Stevović. Centrala je radila sve do sedamdesetih godina prošlog veka, kada je izgradnja pruge Beograd-Bar prekinula njen rad.

Nemački književnik, nobelovac Herman Hese umro je 1962. godine. Izraziti romantičar u svojim prvim književnim radovima, Hese je u proznim delima bio pod uticajem psihoanalize i orijentalne mudrosti. Pisao je lirske pesme, novele i romane od kojih su najpoznatiji: Stepski vuk, Demijan, Gertruda, Igra staklenih perli i Zaratustrin povratak. Autor je niza putopisa i eseja, kao i slikar i ilustrator svojih književnih radova. Antinacista i antimilitarista, doživljavao je zabrane svojih knjiga u nacističkoj Nemačkoj. Nobelovu nagradu za književnost dobio je 1946. godine.

1886 - Umro Đorđe Rajković, književnik
(Novi Sad, 5.5.1825 - Novi Sad, 9.8.1886)

1918 - Rođen Robert Oldrič, američki filmski reditelj i producent
(Rod Ajlend, 9.8.1918 - Los Anđeles, 6.12.1983)

1919 - Umro Ruđero Leonkavalo, italijanski kompozitor
(Napulj, 8.3.1858 - Montekantini, 9.8.1919)

1922 - Rođen Predrag Tasovac, pozorišni, filmski i TV glumac
(Bosanski Šamac, 9.8.1922 - Beograd, 22.9.2010)

1935 - Rođen Zoran Rankić, pozorišni, filmski i TV glumac i književnik
(Derventa, 9.8.1935)

1945 - Američki bombarder bacio atomsku bombu na Nagasaki u Drugom svetskom ratu

1969 - Umrla Šeron Tejt, američka filmska glumica
(Dalas, 24.1.1943 - Los Anđeles, 9.8.1969)

1973 - Rođen Filipo Inzagi, italijanski fudbaler, reprezentativac
(Pjaćenca, 9.8.1973)

1975 - Umro Dmitrij Dmitrijevič Šostakovič, ruski kompozitor, akademik
(Petrograd, 25.9.1906 - Moskva, 9.8.1975)

1978 - Rođena Odri Totu, francuska filmska glumica
(Bomon, 9.8.1978)

2002 - Umrla Miroslava Čohadžić, akademski slikar i kostimograf
(Beograd, 27.9.1930 - Beograd, 9.8.2002)

2003 - Umro Žak Dere, francuski filmski reditelj
(Lion, 19.2.1929 - Bulonj - Bilankur, 9.8.2003)

2006 - Umro Džejms van Alen, američki fizičar
(Maunt Pleznt, 7.9.1914 - Ajova, 9.8.2006)

2008 - Umro Berni Mek, američki filmski glumac
(Čikago, 5.10.1957 - Čikago, 9.8.2008)

2008 - Umro Mahmud Darviš, palestinski književnik
(Al Bireh, 13.3.1941 - Hjuston, 9.8.2008)

[Bisernica]

10. avgust


http://razbibriga.net/imported/clear.jpg



Na današnji dan 1889. godine počela izgradnja Svetosavskog doma u Beogradu. Potpisivanjem mira u Bukureštu, 1913. godine okončan Drugi balkanski rat. Prvo svemirsko venčanje obavljeno 2003. godine.

Izgradnja Svetosavskog doma u Beogradu počela je 10. avgusta 1889. godine. Na mestu izgradnje, u Dušanovoj ulici broj 13 nalazile su se ruševine zgrade poznate kao Pirinčana. Bio je to karavan-saraj Mehmed paše Sokolovića sa bezistanom. U 18. veku je adaptiran i pretvoren u boravište austrijskog komandanta Beograda, princa Eugena Savojskog. Izrada projekta Svetosavskog doma poverena je arhitekti Jovanu Ilkiću. Kamen temeljac položen je na današnji dan 1889. godine. Bio je to prvorazredni društveni događaj, koji su svojim prisustvom uveličali predstavnici dvora, crkve, države i najviđeniji Beograđani. Gradnja je trajala nešto više od godinu dana. Dom je svečano otvoren 1. oktobra 1890. godine. Osim Društva svetog Save, ovu zgradu su tokom godina koristili Prva beogradska gimnazija, bolnica Srpskog crvenog krsta, Četvrta ženska gimnazija, Viša pegagoška škola, a danas se u njoj nalazi Fizički fakultet Univerziteta u Beogradu.

Na današnji dan 1913. godine Grčka, Rumunija, Srbija i Crna Gora, u Bukureštu, su potpisale ugovor o miru sa poraženom Bugarskom, kojim je okončan Drugi balkanski rat. Sporazumom su precizno određene granice Bugarske prema Rumuniji i Srbiji. Drugi balkanski rat počeo je krajem juna 1913. napadom Bugarske na Srbiju i Grčku, bez objave rata. Uzrok je bilo neslaganje saveznika o podeli teritorija oslobođenih u Prvom balkanskom ratu od Turaka, odnosno insistiranje Bugarske da dobije znatno šire teritorijalno proširenje od drugih članica Balkanskog saveza. Bukureštanskim mirom Srbiji je pripojena Makedonija, koju je srpska vojska prethodno oslobodila u Prvom balkanskom ratu.

1878.- Rođen Isidor Bajić, kompozitor i muzički pisac, osnivač prve muzičke škole u Novom Sadu (Kula, 10. 08. 1878 - Novi Sad, 15. 09. 1915). Zapisivao je narodne i srpske crkvene melodije i koristio ih u svojim kompozicijama za klavir, horskim delima, komadima sa pevanjem i u operi "Knez Ivo od Semberije". U skoro svim periodičnim časopisima i dnevnoj štampi toga vremena ("Brankovo kolo", "Letopis Matice srpske", "Zastava", "Sloga") objavljivao je tekstove iz oblasti muzike i muzičke pedagogije.

955.- Vojska nemačkog cara Otona I potukla je Mađare u bici na Lehu, čime je sprečen njihov dalji prodor u Evropu

1675.- Položen kamen-temeljac Kraljevske opservatorije u Griniču

1792.- U Francuskoj ukinuta monarhija zbacivanjem kralja Luja XVI

1846.- U Vašingtonu osnovan centar za naučna istraživanja "Smitsonijan"

1865.- Rođen Aleksandar Glazunov, ruski kompozitor (Petrograd, 10. 08. 1865 - Pariz, 21. 03. 1936)

1904.- Ruska flota, u Rusko-japanskom ratu, pretrpela teške gubitke u borbi protiv japanske ratne mornarice, pokušavajući da se probije iz blokirane luke Port Artur

1912.- Rođen Žorže Amado, brazilski književnik i jednim od najprevođenijih južnoameričkih književnika (Feradas, 10. 08. 1912 - Salvador, 06. 08. 2001)

1930.- Rođen dr Vladimir Bošnjaković, specijalista nuklearne medicine, direktor Instituta za nuklearnu medicinu KCS, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 10. 08. 1930 - Beograd, 04. 03. 2008)

1945.- Japan, u Drugom svetskom ratu, ponudio saveznicima predaju, pod uslovom da car Hirohito zadrži presto

1958.- Umro Dušan Šijački, novinar i književnik, predsednik Društva novinara Jugoslavije (Stari Futog, 11. 03. 1882 - Beograd, 10. 08. 1958)

1960.- Rođen Antonio Banderas, španski filmski glumac (Malaga, 10. 08. 1960)

1981.- Umro Vukašin Jevtić, kompozitor i vokalni solista Hora Radio Beograda (Rosica, 20. 01. 1913 - Ribarska Banja, 10. 08. 1981)

1983.- Umro Vojislav Nanović, filmski reditelj (Skoplje, 12. 08. 1922 - Beograd, 10. 08. 1983)

1990.- Šefovi arapskih država osudili iračku okupaciju Kuvajta; Sadam Husein pozvao sve muslimane da otpočnu "džihad" protiv stranih trupa i korumpiranih arapskih vlada

2003.- Obavljeno prvo svemirsko venčanje

2007.- Umro Toni Vilson, osnivač izdavačke kuće "Fektori rekords" (Salford, 20. 02. 1950 - Mančester, 10. 08. 2007)

2008.- Preminuo američki soul muzičar Ajzak Hejz (Kovington 20. 08. 1942. - Memfis 10. 08. 2008)

[Bisernica]

11. avgust


http://www.filmske-radosti.com/novo/sites/default/files/images/Bata-Stojkovic.jpg



Slavni glumac Danilo-Bata Stojković rođen 11. avgusta 1934. godine. Na današnji dan 1935. godine rođen slikar Vladimir Veličković.


Slikar, akademik i nosilac franscuskog Ordena viteza - Legije časti Vladimir Veličković rođen je na današnji dan 1935. godine. Veličković je završio arhitekturu u Beogradu. Bio je učenik Krste Hegedušića u Zagrebu. Od 1966. godine živi i radi u Francuskoj. Redovni je profesor Likovne akademije u Parizu. Imao je oko 250 samostalnih izložbi u galerijama i muzejima širom sveta. Pariski Bobur mu je otkupio šest crteža za svoju stalnu zbirku. Izlagao je u Galeriji SANU u Beogradu 1986, povodom prijema za člana Akademije i 2002. godine. Ušao je u svetsku antologiju "Najveći crteži svih vremena". Monografija o slikaru kod nas je objavljena 1987. godine. Dobitnik je nagrada"Oktobarskog salona", "Velikog pečata" Grafičkog kolektiva, "Politikine" i "Herderove" nagrade, kao i najvećeg francuskog priznanja za kulturu "Arts et Lettres". Član je Francuske akademije lepih umetnosti. Njegovo slikarstvo odlikuje veliki format, preciznost crteža, preokupacija ljudskom figurom u pokretu, anatomija i kolorit koji ide od crne i bele do crvene boje. Predmet njegovog interesovanja je dramatičnost življenja, stradanje i uništavanje kao likovna filozofija i pogled na svet. Slika nasilje, surovo prikazuje obezglavljene, proganjane ljude u očajničkom, bezuspešnom bekstvu od neprijatelja.

1456. - Umro Janoš Hunjadi (Sibinjanin Janko), erdeljski vojvoda (Hunjad, 1387 - Zemun, 11. 08. 1456)

1844. - Umro Jernej Kopitar, slavista (Repce, 21. 08. 1780 - Beč, 11. 08. 1844)

1858. - Rođen Kristijan Ajkman, holandski lekar, otkrio uzročnik bolesti beri - beri, nobelovac (Nikerk, 11. 08. 1858 - Utreht, 05. 11. 1930)

1891. - Umro Aleksandar Bugarski, arhitekta (Eperjes, 1835 - Beograd, 11. 08. 1891)

1919. - Umro Endrju Karnegi, američki industrijalac i filantrop (Danfermlajn, 25. 11. 1835 - Lenoks, 11. 08. 1919)

1927. - Rođen Stjuart Rozenberg, američki filmski i TV reditelj (Njujork, 11. 08. 1927 - Beverli Hils, 15. 03. 2007)

1933. - Rođen Ježi Grotovski, poljski pozorišni reditelj (Žešov, 11. 08. 1933 - Pontedero, 14. 01. 1999)

1934. - Rođen Danilo - Bata Stojković, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 11. 08. 1934 - Beograd, 16. 03. 2002)

1946. - Rođen Milan - Lane Gutović, pozorišni, filmski i TV glumac, predsednik Saveza - dramskih umetnika Srbije (Umka, 11. 08. 1946)

1956. - Rođen Zoran Dašić, muzičar, osnivač grupe "Legende", muzički urednik TV Politika i TV Beograd (Beograd, 11. 08. 1956)

1975. - Umro Dušan Skovran, dirigent i muzički pisac (Ohrid, 06. 09. 1923 - Plužine, 11. 08. 1975)

1996. - Umrla Vangelija Dimitrova - Baba Vanga, bugarska proročica (Strumica, 31. 01. 1911- Sofija, 11. 08. 1996)

2001. - Umrla Ljubica Janićijević, filmska i TV glumica (Maskare, 16. 02. 1923 - Beograd, 11. 08. 2001)

2008. - Umro Vlastimir Gavrik, scenograf, osnivač i predsednik Jugoslovenske akademije filmske umetnosti i nauke, član Udruženja filmskih umetnika Srbije, dobitnik "Oskar"-a
(Beograd, 13. 01. 1928 - Beograd, 11. 08. 2008)

[Bisernica]

12. avgust


http://www.gayecho.com/ImageHandler.ashx?mapPath=1&path=/NewsImages/umetnost/man-1.jpg



Engleski pronalazač, konstruktor parne lokomotive, Džordž Stivenson umro 12. avgusta 1848. godine. Na današnji dan 1955. umro nemački pisac i nobelovac Tomas Man. Udes ruske nuklearne podmornice "Kursk" u Barencovom moru dogodio se 2000. godine.

Engleski inženjer i pronalazač, konstruktor parne lokomotive, Džordž Stivenson umro je 12. avgusta 1848. godine. Projektovao je prvu javnu železničku prugu Stokton - Darlington 1825. godine i uveo čelične šine umesto drvenih. Godine 1829. izgradio je prugu Liverpul - Mančester, na kojoj je njegova lokomotiva "Rokit" postigla tada rekordnu brzinu od 56 kilometara na čas. U Njukaslu je 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva.

Na današnji dan 1955. godine, umro je nemački pisac Tomas Man, predstavnik psihološkog romana i najznačajniji nemački prozni stvaralac u 20. veku. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1929. godine. Posle dolaska nacista na vlast u Nemačkoj 1933. emigrirao je u Švajcarsku, a 1939. u SAD. Stvarao je pod uticajem Getea, Šopenhauera, Ničea i velikih ruskih pisaca 19. veka. Dela: romani "Budenbrokovi", "Čarobni breg", "Kraljevsko visočanstvo", "Lota u Vajmaru", "Doktor Faustus", "Ispovesti varalice Feliksa Krula", "Izabranik". Tetralogija: "Josif i njegova braća". Pripovetke i novele: "Smrt u Veneciji", "Tonio Kreger", "Mario i mađioničar", "Zamenjene glave", "Zakon" i "Prevarena". Eseji: "Duhovno plemstvo", "Staro i novo". Kulturno-filozofske i istorijske studije: "Fridrih i velika koalicija" i "Razmatranja jednog nepolitičara".

490. p.n.e. - Umro Filipides, prvi grčki maratonac (530 - Atina, 12.8.490. p.n.e)

1790 - Rođen Gligorije - Gliša Vozarević, prvi srpski izdavač (Ležimirci, 12.8.1790 - Beograd, 10.1.1848)

1866. - Rođen Hasinto Benavento, španski književnik, nobelovac (Madrid, 12.8.1866 - Madrid, 14.7.1954)

1881. - Rođen Sesil de Mil, američki filmski reditelj, scenarista i producent (Ešfild, 12.8.1881 - Holivud, 21.1.1959)

1897. - Rođen Aleksa Dundić, dobrovoljac u Prvom svetskom ratu i heroj Ruskog građanskog rata (Grabovac, 12.8.1897 - Rovno, 8.6.1920)

1900. - Umro Vilhelm Štajnic, češki šahovski velemajstor, prvi zvanični šampion sveta (Prag, 14.5.1836 -Vord, 12.8.1900)

1914. - Počela Cerska bitka u Prvom svetskom ratu

1915. - Rođen Majkl Kid, američki koreograf (Njujork, 12.8.1915 - Los Anđeles, 23.12.2007)

1922. - Rođen Vojislav Nanović, filmski reditelj (Skoplje, 12.8.1922 - Beograd, 10.8.1983)

1925. - Rođen Steva Markićević, muzički urednik Radio Beograda (Novi Sad, 12.8.1925 - Beograd, 25.8.2005)

1928. - Umro Leoš Janaček, češki kompozitor (Hukvaldi, 3.7.1854 - Ostrava, 12.8.1928)

1930. - Rođen Džordž Soroš (Đerđ Švarc), američki biznismen, osnivač Fonda za otvoreno društvo (Budimpešta, 12.8.1930)

1935. - Rođen prof. dr Gojko Stojičić, otorinolaringolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Crna Trava, 12.8.1935 - Beograd, 22.7.2007)

1939. - Rođen Džordž Hamilton, američki filmski glumac (Nebraska, 12.8.1939)

1964. - Umro Jan Fleming, britanski književnik (London, 28.5.1908 - Kanterberi, 12.8.1964)

1971. - Rođen Pit Sampras, američki teniser (Vašington, 12.8.1971)

1972. - Umrla Delfa Ivanić, humanista, osnivač "Kola srpskih sestara", prva žena u Kraljevini Jugoslaviji koja je dobila medalju "Florans Najtingejl" Međunarodnog Crvenog krsta (Podgorica - Beograd, 12.8.1972)

1982. - Umro Henri Fonda, američki pozorišni i filmski i glumac, dobitnik Oskara (Nebraska, 16.5.1905 - Los Anđeles, 12.8.1982)

2000. - Udes ruske nuklearne podmornice "Kursk" u Barencovom moru, poginulo svih 118 članova posade

2001. - Umro Isidor - Bata Vrsajkov, slikar (Despotovo, 1927 - Novi Sad, 12.8.2001)

2007. - Umro Merv Grifin, američki TV magnat, tvorac kvizova (San Mateo, 6.7.1925 - Los Anđeles, 12.8.2007)

2009. - Umro Les Pol (Lester Polfus), američki gitarista, otac električne gitare (Vokeša, 9.6.1915 - Vajt Plejns 12.8.2009)

[Bisernica]

13. avgust


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Fidel_Castro_-_MATS_Terminal_Washington_1959.jpg/220px-Fidel_Castro_-_MATS_Terminal_Washington_1959.jpg



Lingvista i akademik Aleksandar Belić rođen 13. avgust 1876. godine. Kubanski revolucionar i državnik Fidel Kastro rođen na današnji dan 1927. Posle zatvaranja granice između istočnog i zapadnog Berlina, kod Brandenburške kapije, 1961. godine počela izgradnja Berlinskog zida.


Lingvista, profesor Univerziteta u Beogradu i akademik Aleksandar Belić rođen je u Beogradu 13. avgust 1876. godine. Belić je završio Veliku školu u Beogradu i studirao slovensku filologiju i lingvistiku u Odesi i Moskvi. Osnovao je i uređivao časopise "Južnoslovenski filolog" i "Naš jezik". Osnivač je srpske moderne dijalektologije i jedan od tvoraca naučne sintakse. Rešio je složen problem opšteslovenskog akcentnog sistema. Bio je predsednik Srpske kraljevske akademije. Pod njegovim rukovodstvom SANU je izdala prvu knjigu velikog "Rečnika književnog i narodnog jezika". Napisao je oko 500 rasprava, jezičkih ogleda, naučnih kritika, polemika i prikaza. Najpoznatija njegova dela su: "O jezičkoj prirodi i jezičkom razvitku", "Pravopis srpskohrvatskog jezika", "Dijalekti istočne i južne Srbije", "O dvojini u slovenskim jezicima" i "Galički dijalekt".

Kubanski revolucionar i državnik Fidel Kastro rođen je na današnji dan 1927. godine. Pod Kastrovim vođstvom na Kubi je svrgnuta diktatura Fulhensija Batiste i izvedena revolucija. Njegov prvi pokušaj zbacivanja Batiste nije uspeo pošto je, uz znatne gubitke, propao napad na kasarnu Monkada u Santjago de Kuba 26. jula 1953. Kastro je potom osuđen na 15 godina robije, ali je pomilovan 1955. godine. Po izlasku sa robije osniva "Pokret 26. jula" i odlazi u Meksiko, gde organizuje pristalice. U decembru 1956. iskrcava se na Kubu i u zoni Sijera Maestre započinje pobunu. Ušao je, sa njegovim jedinicama kao pobednik, u Havanu 1. januara 1959. nakon Batistinog bega s Kube. U februaru 1959. Kastro postaje predsednik vlade, 1965. šef Komunističke partije Kube, a 1976. i vrhovni komandant oružanih snaga.

1806. - Počeo boj na Mišaru u Prvom srpskom ustanku

1813. - Izašao prvi broj "Novina serbskih iz carstvujuščeg grada Vijene", ovaj datum obeležava se kao "Dan Službenog glasnika"

1860. - Ubijen Danilo I, crnogorski knjaz (Njeguši, 25. 05. 1826 - Kotor, 13. 08. 1860)

1863. - Umro Ežen Delakroa, francuski slikar (Šaranton Sen-Moris, 26. 04. 1798 - Šamprosej, 13. 08. 1863)

1868. - Počela izgradnja Narodnog pozorišta u Beogradu

1871. - Rođen Karl Libkneht, nemački političar (Lajpcig, 13. 08. 1871 - Berlin, 15. 01. 1919)

1899. - Rođen Alfred Džozef Hičkok, američki filmski reditelj (London, 13. 08. 1899 - Los Anđeles, 29. 04. 1980)

1909. - Rođen Milovan Krstić, vajar i likovni pedagog (Gornji Matejevac, 13. 08. 1909)

1910. - Umrla Florens Najtingejl, engleska bolničarka, osnivač prve škole za medicinske sestre (Firenca, 12. 05. 1820 - London, 13. 08. 1910)

1912. - Umro Žil Masne, francuski kompozitor (Montan, 12. 05. 1842 - Pariz, 13. 08. 1912)

1913. - Rođen Makarios III, kiparski arhiepiskop, prvi predsednik nezavisnog Kipra (Ano Panala, 13. 08. 1913 - Nikozija, 03. 08. 1977)

1913. - Rođena Anita Mezetova, operska pevačica (Trst, 13. 08. 1913 - Beograd, 23. 03. 1980)

1922. - Rođen Mirko Aksentijević, novinar TANJUG- a (Kuršumlija, 13. 08. 1922 - Beograd, 15. 03. 2011)

1926. - Rođen Fidel Kastro Ruz, kubanski revolucionar i državnik, predsednik Kube (Orijente, 13. 08. 1926)

1946. - Umro Herbert Džordž Vels, engleski književnik (Bromlej, 21. 09. 1866 - London, 13. 08. 1946)

1949. - Rođena Goranka Matić, fotograf (Maribor, 13. 08. 1949)

1952. - Rođena Gorica Popović, pozorišna, filmska i TV glumica (Kragujevac, 13. 08. 1952)

1956. - Rođen Nenad Lj. Stefanović, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog programa TV Beograd (Zemun, 13. 08. 1956)

1961. - Počela izgradnja Berlinskog zida, posle zatvaranja granice između istočnog i zapadnog Berlina kod Brandenburške kapije

1964. - U Velikoj Britaniji, u Liverpulu i Mančesteru, izvršene poslednje smrtne kazne vešanjem

1984. - Umro Tigran Vartanovič Petrosjan, jermenski šahista (Tbilisi, 17. 06. 1929 - Moskva, 13. 08. 1984)

1994. - Umro Manfred Verner, nemački političar i državnik, generalni sekretar NATO (Štutgart, 24. 09. 1934 - Brisel, 13. 08. 1994)

2008. - Umro prof. dr Radoje Knežević (Rejmond Kent), emeritus profesor afričke istorije na Univerzitetu u Berkliju (14. 06. 1929 - Okland, 13. 08. 2008)

2009. - Umro Kosta Kilibarda, crnogorski vajar (Grahovo, 1942 - Podgorica, 13. 08. 2009)

[Bisernica]

14. avgust


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/thumb/a/a0/MalaAntanta_Bled_24_avgust1938.gif/250px-MalaAntanta_Bled_24_avgust1938.gif



Na današnji dan 1920. godine u Beogradu potpisan ugovor o stvaranju "Male Antante", vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke, Kraljevine SHS i Rumunije. Vinston Čerčil i Frenklin Ruzvelt potpisali "Atlantsku povelju" 1941. godine.

Ugovor o stvaranju "Male Antante", vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca i Rumunije potpisan je na današnji dan 1920. godine. Cilj "Male Antante", koja se oslanjala na Francusku (tada vodeću kontinentalnu silu u Evropi), bilo je sprečavanje svakog pokušaja restauracije Habzburga u bilo kom obliku. Sve tri zemlje (Rumunija se savezu pridružila 1921) bile su životno zainteresovane za održanje novih granica uspostavljenih posle Prvog svetskog rata. Bojazan nije postojala toliko od obnove Austro-Ugarske koliko od mađarskog revizionizma i dolaska Habzburga na presto Mađarske. Poslednji austrijski car Karlo Habzburški bar dva puta je pokušao da se vrati na presto u Budimpešti, poslednji put 1921. nakon čega je konfiniran na portugalsko ostrvo Madera u Atlantiku.

Britanski premijer Vinston Čerčil i predsednik SAD Frenklin Ruzvelt potpisali su 1941. godine "Atlantsku povelju", koja je kasnije postala temelj na kom su ustrojene UN. "Atlantska povelja" je uključivala pravo naroda da izabere oblik vladavine u svojoj zemlji i da teritorijalne promene nisu zakonite bez slobodno izraženog pristanka zainteresovanog naroda. Hijerarhija vrednosti "Atlantske povelje" poslužila je kao osnov i prilikom formiranja NATO pakta. Sapotpisnik "Atlantske povelje" septembra 1941. u Londonu bila je i Kraljevina Jugoslavija.

1040. - Škotskog kralja Dankana ubio je Makbet, koji je potom vladao 17 godina. Makbetova vladavina, posebno način na koji je zaposeo škotski presto, inspirisala je engleskog pisca Vilijama Šekspira za jednu od njegovih najpoznatijih drama.

1784. - Na ostrvu Kodijak pored Aljaske osnovana prva ruska kolonija

1791. - Osnovana Gimnazija u Sremskim Karlovcima, počela sa radom 1. novembra 1792.

1867. - Rođen Džon Golsvorti, engleski književnik, nobelovac
(Kingston Hil, 14. 08. 1867 - Hempstid, 31. 01. 1933)

1928. - Rođen Nikša Stipčević, filolog, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, upravnik Biblioteke SANU, predsednik Upravnog odbora RTS-a, akademik
(Split, 14. 08. 1928 - Beograd, 12. 06. 2011)

1939. - Umro Dragiša Lapčević, političar i publicista
(Užice, 27. 10. 1867- Beograd, 14. 08. 1939)

1941. - Rođena Vida Ognjenović, pozorišni reditelj , književnica i diplomata,
profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Dubočke, 14. 08. 1941)

1945. - Rođen Vim Venders, nemački filmski reditelj
(Diseldorf, 14. 08. 1945)

1947. - Rođena Danijela Stil, američka književnica
(Njujork, 14. 08. 1947)

1954. - Potpisana Konvencija o zaštiti kulturnih dobara u slučaju oružanih sukoba

1956. - Umro Bertold Breht, nemački književnik i pozorišni teoretičar
(Augsburt, 10. 02. 1898 - Berlin, 14. 08. 1956)

1966. - Rođena Hali Beri, američka filmska glumica, dobitnik "Oskar"-a
(Klivlend, 14. 08. 1966)

1972. - Umro Žil Romen (Luj Farigul), francuski književnik
(Sen Žilijen Šaptej, 26. 08. 1885 - Pariz, 14. 08. 1972)

1973. - Rođen Vladimir VUjasinović, vaterpolista, reprezentativac
(Rijeka,14. 08. 1973)

1988. - Umro Enco Ferari, italijanski konstruktor sportskih automobila
(Modena, 18. 02. 1898 - Maranel, 14. 08. 1988)

1990. - Vraćeno sovjetsko državljanstvo književniku Aleksandru Solženjicinu

1994. - Umro Elijas Kaneti, književnik, nobelovac
(Ruščuk, 25. 07. 1905 - Cirih, 14. 08. 1994)

2002. - Umrla Radojka Živković, harmonikašica i kompozitor
(Globoder, 24. 08. 1923 - Beograd, 14. 08. 2002)

2004. - Umro Česlav Miloš, poljski književnik i prevodilac, nobelovac
(Šećejn, 30. 06. 1911 - Krakov, 14. 08. 2004)

2007. - Umrla Nela Eržišnik(Nevenka Maras), hrvatska pozorišna, filmska i TV glumica
(Banjaluka, 18. 06. 1924 - Volosko, 14. 08. 2007)

2009. - Umro dr Ilija Konev, bugarski filolog i istoričar književnosti, slavista, profesor i rektor Univerziteta u Velikom Trnovu, akademik
(Petrič, 1928 - Sofija, 14. 08. 2009)

2010. - Umrla Ebi Linkoln, američka džez- pevačica, borac za ljudska prava
(Čikago, 06. 08. 1930 - Njujork, 14. 08. 2010)

2010. - Umro Roman Petrovski, novinar lista "Novosti", urednik lista "Enigma"
(14. 08. 2010)

[Bisernica]

15. avgust



http://i461.photobucket.com/albums/qq338/Kulturna-bastina-Srbije/Knjizevnost%20-%20pisci/RatskoPetrovic2a.jpg



Srpski pisac i pesnik Rastko Petrović umro 15. avgusta 1949. godine. Najveći rok festival na svetu Vudstok počeo na današnji dan 1969. godine.


Jedan od najznačajnijih srpskih pisaca i pesnika Rastko Petrović umro je 15. avgusta 1949. godine. U Prvom svetskom ratu je sa srpskom vojskom prošao povlačenje preko planinskih vrleti do Jadrana 1915. posle čega je poslat u Francusku i u Parizu je diplomirao prava. Od 1923. je bio u diplomatskoj službi: radio je u Rimu, zatim u Vašingtonu, gde je i umro 1949. Njegovi posmrtni ostaci preneti su u otadžbinu 1986. godine. Pripadao je prvoj generaciji srpskih modernista i bio sinonim za temperamentnu i nekonvencionalnu literaturu. Njegova knjiga pesama "Otkrovenje" smatrana je najznačajnijom zbirkom srpske poezije između dva svetska rata. Pisao je i putopise sa putovanja po Africi i Americi, zatim o Prvom svetskom ratu, roman "Dan šesti". Ostala dela: roman "Burleska gospodina Peruna boga groma", lirska proza "Ljudi govore", putopis "Afrika", drama "Sibinjanke".

Najveći rok festival na svetu Vudstok (Woodstock music and arts fair) počeo je na današnji dan 1969. godine. Tri dana muzike, mira i ljubavi, od 15. do 17. avgusta 1969. godine - veliki festival rok muzike, po prvobitnom programu organizatora trebalo je da se održi u Vudstoku. Vlasti tog gradića sa 7.000 stanovnika, međutim, odbile su da daju saglasnost, pa su organizatori potražili novo mesto okupljanja. Našli su ga na imanju zemljoposednika Maksa Jasgara iz Betela, 87 kilometara jugozapadno od Vudstoka. Ulaznice sa oznakom Vudstoka već su bile odštampane, a više od pola miliona mladih iz svih krajeva Sjedinjenih Američkih Država već je krenulo u tom pravcu. Program je bio izvanredan. Nastupali su Grejtful ded, Hu, Dženis Džoplin, Santana, a Džimi Hendriks se predstavio u jednom od svojih najboljih izdanja. Više od muzike, Vudstok je obeležila atmosfera bliskosti i zajedništva, ali i uživanja psihodeličnih droga, kao rezultat nezadovoljstva mladih ratom u Vijetnamu, konzervativnim vrednostima i osećajem besmislenosti života.

1769. - Rođen Napoleon I Bonaparta, francuski vojskovođa i car (Ajačio, 15. 08. 1769 - Longvud, 05. 05. 1821)

1771. - Rođen Valter Skot, škotski književnik i prevodilac (Edinburg, 15. 08. 1771 - Ebotsford, 21. 09. 1832)

1830. - Turski sultan Mehmed II Hatišerifom priznao autonomiju Srbije

1875. - Počeo ustanak protiv Turaka u Bosni

1883. - Rođen Ivan Meštrović, vajar (Vrpolje, 15. 08. 1883 - Sautbend, 16. 01. 1962)

1888. - Rođen Lorens od Arabije (Tomas Edvard Lorens), britanski arheolog, književnik i ratnik (Vels, 15. 08. 1888 - Morton, 19. 05. 1935)

1925. - Rođen Oskar Piterson, kanadski džez pijanista i kompozitor (Montreal, 15. 08. 1925 - Misisoga, 23. 12. 2007)

1931. - Rođen Jovan Oto Logo, vajar (Beograd, 15. 08. 1931)

1945. - Rođen Đanfranko Fere, italijanski arhitekta i modni kreator, umetnički direktor modne kuće "Kristijan Dior" (Lenjano, 15. 08. 1945 - Milano, 17. 06. 2007)

1947. - Indija stekla nezavisnost

1948. - Južna Koreja je postala nezavisna država, pod nazivom Republika Koreja

1960. - Proglašena nezavisnost Kongo, tada Brazavil

1971. - Bahrein stekao nezavisnost posle 150 godina britanske kolonijalne vlasti

1985. - Rođen Dejan Petrović, majstor trube, prva truba sveta (Užice, 15. 08. 1985)

2000. - Umrla Ena Begović, hrvatska filmska i TV glumica (Split, 08. 07. 1960 - Brač, 15. 08. 2000)

2007. - Umro doktor Srdan Bogosavljević, germanista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (1953 - Beograd, 15. 08. 2007)

2008. - Umro Tomislav Pinter, hrvatski filmski snimatelj i direktor fotografije (Zagreb, 16. 06. 1926 - Zagreb, 15. 08. 2008)

2011. - Umro Petar Janković, novinar i urednik "Politike" (Zaječar, - Zaječar, 15. 08. 2011)

[Bisernica]

16. avgust



http://www.duskoradovic.info/images/stories/skola/Dusan-Radovic-4.jpg



Današnji dan kroz istoriju obeležila je smrt književnika i novinara Duška Radovića. Preminuo Petar Prvi Karađorđević, kralj Srbije i Kraljevine SHS.


Na današnji dan 1984. godine, u Beogradu je umro književnik i novinar Duško Radović. Jedinstvena ličnost naše kulture, Duško Radović se prvi put oglasio na radiju pesmom Bio jednom jedan lav, a zatim radio-igrom Kapetan Džon Piplfoks. Sledile su knjige za decu: Poštovana deco,Pričam ti priču, Vukova azbuka, Smešne reči, a veliku popularnost stekle su njegove TV serije: Na slovo, na slovo i Hiljadu zašto. Svojim načinom mišljenja i pisanja Radović je postao rodonačelnik moderne srpske poezije za decu i tvorac novog verbalno-vizuelnog kontakta sa decom. Radio je u llistovima Zmaj, Pionir, Kekec i Poletarac i bio urednik dečje redakcije RTB. Jedan od osnivača Radija Studio B, od 1976. godine, pa sledećih osam godina, Radović je u rubrici "Beograde, dobro jutro" pozdravljao Beograđane svojim opservacijama, zapisima, aforizmima, satiričnim doskočicama i komentarima. Objavljeno je više izdanja knjige Beograde dobro jutro, koje su trajna svedočanstva o Radoviću i Beogradu.

1717. - Austrijska vojska pobedom nad Turcima zauzela Beograd

1804. - Prvi put dodeljeno visoko francusko odlikovanje "Orden Legije časti"

1910. - Crna Gora proglašena Kraljevinom

1913. - Rođen Mehanem Begin, izraelski političar i državnik,nobelovac
(Brest Litovsk, 16. 08. 1913 - Tel Aviv, 09. 03. 1992)

1921. - Umro Petar Prvi Karađorđević, kralj Srbije i Kraljevine SHS
(Beograd, 11. 07. 1844 - Beograd, 16. 08. 1921)

1949. - Umrla Margaret Mičel, američka književnica
(Atlanta, 08. 11. 1900 - Atlanta, 16. 08. 1949)

1950. - Rođen dr Mirko Cvetković, ekonomista, ministar finansija i premijer Srbije (Zaječar, 16. 08. 1950)

1955. - Rođen Džejms Kameron, američki reditelj i scenarista, dobitnik Oskara (Kapuskasing, 16. 08. 1955)

1956. - Umro Bela Lugoši (Bela Blaško), američki filmski glumac
(Lugoš, 20. 10. 1882 - Los Anđeles, 16. 08. 1956)

1958. - Rođena Madona (Lujza Veronika Čikone), američka pevačica i filmska glumica
(Bej Siti, 16. 08. 1958)

1960. - Proglašena nezavisnost Kipra, a arhiepiskop Makarios postao prvi predsednik

1967. - Obnarodovano otkriće Lepenskog vira

1973.- Umro Selman Ejbraham Vaksman, američki biohemičar, pronalazač streptomicina, nobelovac (Priluka, 22. 07. 1888 - Hijanis, 16. 08. 1973)

1975. - Umro Žak Konfino, književnik i prevodilac
(Leskovac, 23. 06. 1892 - Beograd, 16. 08. 1975)

1977.- Umro Elvis Aron Prisli, američki muzičar, "kralj roka"
(Tupelo, 08. 01. 1935 - Memfis, 16. 08. 1977)

1987. - Francuski ronioci izvukli sef sa potonulog broda "Titanik"

1993. - Umro Stjuart Grendžer, američki filmski glumac
(London, 06. 05. 1913 - Santa Monika, 16. 08. 1993)

2003. - Umro Idi Amin Dada, predsednik Ugande(Arua, 01. 01. 1923 - Džeda, 16. 08. 2003)

2005. - Umro Aleksandar Jakovljević Gomeljski, ruski košarkaš i trener
(Lenjingrad,18. 01. 1928 - Moskva,16. 08. 2005)

2005. - Umro Dragan Kovačević, kompozitor i dirigent ( 08. 01. 1941 - Beograd, 16. 08. 2005)

2006. - Umro Alfredo Stresner, paragvajski političar i državnik, diktator
(Enkarnasion, 03. 11. 1912 - Brazilija,16. 08. 2006)

2007. - Umro Maks Rouč, američki džez - bubnjar (Njulend, 10. 01. 1924 - Njujork, 16. 08. 2007)

2008. - Umro Dorival Kami, brazilski pevač i kompozitor, otac "bosa nove"
(Salvador, 30. 04. 1914 - Rio de Žaneiro, 16. 08. 2008)

2008.- Umro Gmitar Obradović, akademski slikar ( 1935 - Leskovac, 16. 08. 2008)

2010. - Umro Dimitris Joanidis, grčki oficir, predvodnik vojnog puča, 1967. godine (Atina,13. 03. 1923 - Atina, 16. 08. 2010)

[Bisernica]

17. avgust



http://www.b92.net/news/pics/2007/08/71624070046c53fa1797c6280905490_200x262.jpg



1552 - U Beogradu je štampana prva knjiga ćirilicom, poznata kao "Beogradsko četvorojevanđelje". Knjigu, koja predstavlja dragocen izvor za upoznavanje prilika u Beogradu sredinom 16. veka, štampao je Trojan Gundulić, pripadnik dubrovačke kolonije u Beogradu.

1629 - Rođen je Jan Sobjeski, poljski kralj (1674-96), nacionalni heroj koji se uspešno borio protiv Švedske, Turske, Tatara i Kozaka. Slavljen je kao spasitelj Evrope, kada je 1683. oslobodio Beč turske opsade i time sprečio prodor Turske u srednju Evropu.

1743 - Mirom u Abou, kojim je Rusiji pripao južni deo Finske, okončan je rusko-švedski rat (1741-43).

1753 - Rođen je češki slavista Jozef Dobrovski, najznačajnija ličnost češkog narodnog preporoda, autor gramatike češkog jezika i "Udžbenika staroslavenskog jezika" (1822), prve naučne gramatike staroslavenskih jezika.

1786 - Rođen je američki nacionalni junak i političar Dejvi Kroket, član Kongresa SAD od 1827. do 1831. i od 1833. do 1835. Poginuo je u martu 1836. braneći tvrđavu Alamo od Meksikanaca.

1786 - U Potsdamu je umro pruski kralj Fridrih II Veliki, koji je tokom vladavine od 1740. do smrti stvorio od Pruske evropsku silu. Nasledio ga je Fridrih Vilhelm II.

1850 - Danska je prodala Velikoj Britaniji sva utvrđenja i vlasnička prava nad Zlatnom obalom u Africi.

1879 - Osnovana je Francuska kompanija za izgradnju Panamskog kanala na čelu sa Ferdinandom de Lesepsom. Kompanija je bankrotirala 1889. izazvavši veliki politički skandal u Francuskoj, a gradnju kanala nastavile su SAD, nakon što su 1902. otkupile francusku koncesiju, dotad izvršene radove i znatan deo opreme za 40 miliona dolara i osnovale Zonu Panamskog kanala (1903).



1887 - Rođen je Karlo I, poslednji austrijski car (1916-18) i ugarsko-hrvatski kralj (1916-19), naslednik Franca Jozefa I. Nakon neuspelih pokušaja da u toku Prvog svetskog rata sklopi separatni mir i monarhiju reformiše u federalnu državu, bio je prinuđen da se odrekne prestola i emigrira u Švajcarsku.

1896 - Džorž Karmak otkrio je zlato u pritoci reke Klondajk u Kanadi, izazvavši jednu od najmasovnjih "zlatnih groznica".

1908 - Umro je srpski pisac Radoje Domanović, majstor političke satire, koja u njegovim najboljim pripovetkama ("Stradija", "Vođa", "Danga") doseže nivo univerzalne kritike ljudske naravi i društvenih institucija.

1941 - Nemci su u Drugom svetskom ratu obesili na Terazijama u centru Beograda tela petorice srpskih rodoljuba.

1943 - Savezničke snage uspostavile su, u Drugom svetskom ratu, kontrolu na Siciliji.

1945 - Vođa indonežanske borbe za nezavisnost Ahmed Sukarno proglasio je nezavisnost Indonezije od Holandije i osnivanje jedinstvene Republike Indonezije. Holandija je priznala suverenitet Indonezije tek 1949, nakon četvorogodišnjeg indonežansko-holandskog rata.

1960 - Afrička država Gabon stekla je nezavisnost od Francuske.

1962 - Čuvari Berlinskog zida ranili su 18-godišnjeg Petera Fehtera kada je pokušao da pobegne preko Berlinskog zida i pustili ga da umre od gubitka krvi. Taj slučaj postao je simbol tragedije do koje je dovelo podizanje zida između Istočne i Zapadne Nemačke, a dvojica čuvara optuženi su u julu 1996. za ubistvo bez predumišljaja.

1976 - U zemljotresu koji je izazvao ogromne talase, na filipinskom ostrvu Mindanao poginulo je oko 8.000 ljudi.

1985 - U eksploziji automobila-bombe u hrišćanskom delu Bejruta poginulo je 60 i povređeno 100 ljudi.

1987 - Nemački ratni zločinac Rudolf Hes, zamenik Adolfa Hitlera, izvršio je samoubistvo u 93. godini u berlinskom zatvoru Špandau, u kome je izdržavao kaznu doživotne robije na koju je osuđen u Nirnberškom procesu 1946.

1988 - Od eksplozije bombe podmetnute u vojni avion poginuo je pakistanski diktator, general Mohamed Zija ul Hak. Sa predsednikom Pakistana poginuo je i ambasador SAD u Islamabadu Arnold Rafel.

1990 - Nakon najave Srpskog nacionalnog veća da će raspisati referendum o autonomiji Srba u Hrvatskoj, specijalne snage hrvatske policije napale su policijske stanice u srpskim opštinama Obrovac i Benkovac. Srbi su odgovorili podizanjem barikada na saobraćajnicama, čime je počela pobuna Srba u Kninskoj krajini.

1996 - Sa kosmodroma u Bajkonuru u vasionu je poletela prva Francuskinja, Klaudija Andre Dešaj koja je potom provela 16 dana u naučnoj misiji na ruskoj svemirskoj orbitalnoj stanici "Mir".

1999 - U najtežoj prirodnoj katastrofi u istoriji Turske, u zemljotresu sa epicentrom kod grada Izmit, 150 kilometara zapadno od Istanbula, poginulo je više od 30.000 ljudi.

2001 - Nezadovoljna radom vlade Srbije, Demokratska stranka Srbije donela je odluku da povuče svoje predstavnike iz vlade. Bio je to početak ozbiljne krize u Demokratskoj opoziciji Srbije (DOS) koja je izbornom pobedom u septembru 2000. srušila desetogodišnji režim Slobodana Miloševića.

2004 - Umro je Žerard Suzej jedan od najvećih francuskih baritona.

2005 - Umro je bolivijski fotograf Fredi Alborta koji je 1967. snimio čuvenu fotografiju ubijenog legendarnog gerilskog vođe Če Gevare.

[Bisernica]

18. avgust



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Balzac.jpg/220px-Balzac.jpg



Francuski književnik Onore de Balzak umro na današnji dan 1850. godine. Kamen-temeljac Narodnog pozorišta u Beogradu postavljen 18. avgusta 1868. Jugoslavija treći put postala svetski prvak u košarci, na 11. svetskom prvenstvu u Argentini, 1990. godine.


Francuski književnik Onore de Balzak umro je na današnji dan 1850. godine. Rođen je 14. maja 1799. godine u Turu, završio je prava u Parizu. Šest godina po završetku studija, mimo volje roditelja, pisao je romane koje je objavljivao pod tuđim imenom. Balzak je otkrio sav značaj i sve bogatstvo privatnog života sadašnjice, slikao svet svoga vremena i pisao istoriju savremene naravi. Balzak se sa pravom može smatrati tvorcem modernog romana. Pre njega, roman je smatran za niži književni rod. Pored mnogobrojnih dela, među kojima su najpoznatija Evgenija Grande i Čiča Gorio, Balzak je zamislio čitavo jedno zdanje od oko 100 dela, sa preko 1.500 likova koji bi bili međusobno povezani u zajednički svet kojem je dao ime Ljudska komedija. Po Balzakovoj koncepciji, taj ciklus Ljudske komedije ima tri osnovna dela: Studije naravi, Filozofske studije i Analitičke studije. Balzak spada u najveće francuske i svetske romansijere.

Kamen-temeljac Narodnog pozorišta u Beogradu postavljen je 1868. godine. Te godine, kada je osnovano Narodno pozorište u Beogradu, Srbija je jedva imala nešto preko milion dve stotine hiljada stanovnika. Posle više pokušaja, koji datiraju još od 1842. godine, da se u Beogradu osnuje stalno profesionalno pozorište, a koji su iz različitih razloga bili kratkog daha, ali su nedvosmisleno pokazali da ovoj zemlji i njenoj prestonici teatar treba - 1868. godine je osnovano Narodno pozorište u Beogradu. Prva predstava, Đurađ Branković Karolja Obernjaka, održana je 22. novembra 1868. u gostionici Kod engleske kraljice, koja je sledećih godinu dana bila privremeni dom Pozorišta.

1750. - Rođen Antonio Salijeri, italijanski kompozitor i dirigent (Lenjago, 18.8.1750 - Beč, 7.5.1825)

1805. - Bitka na Ivankovcu u Prvom srpskom ustanku

1830. - Rođen Franc Jozef I, austrijski car i hrvatsko-ugarski kralj (Šenbrun, 18.8.1830 - Šenbrun, 21.11.1916)

1831. - Rođen Kornelije Stanković, kompozitor, horovođa i pijanista (Budim, 18.8.1831 - Budim, 5.4.1865)

1872. - Umro Petar Preradović, književnik (Grabrovica, 19.3.1818 - Farafeld, 18.8.1872)

1876. - Rođen Dragutin Dimitrijević Apis, general (Beograd, 18.8.1876 - Solun, 26.6.1917)

1908. - Rođen Milan Ristić, kompozitor, akademik (Beograd, 18.8.1908 - Beograd 20.12.1982)

1918. - Rođena Elza Morante, italijanska književnica (Rim, 18.8.1918 - Rim, 26.11.1985)

1922. - Rođena Šeli Vinters, američka filmska glumica, dobitnica Oskara (Sent Luis, 18.8.1922 - Beverli Hils, 14.1.2006)

1922. - Rođen Alan Rob Grije, francuski književnik, scenarista i filmski reditelj, akademik (Brest, 18.8.1922 - Pariz, 18.2.2008)

1923. - Rođen Pavle Popović, književnik (Berane, 18.8.1923 - Novi Sad, 5.8.2001)

1926. - Rođen Ilija-Ika Gligorijević, arhitekta (Beograd, 18.8.1926 - Beograd, 30.3.2007)

1932. - Rođen Raško Jovanović, književnik, pozorišni i književni istoričar i kritičar (Beograd, 18.8.1932)

1933. - Rođen Roman Polanski, poljski filmski reditelj, dobitnik Oskara (Pariz, 18.8.1933)

1937. - Rođen Robert Redford, američki filmski glumac, dobitnik Oskara (Santa Monika, 18.8.1937)

1948. - U Beogradu potpisana Dunavska konvencija

1952. - Rođen Patrik Svejzi, američki filmski glumac (Hjuston, 18.8.1952 - Los Anđeles, 14.9.2009)

1964. - Sportistima Južne Afrike zabranjeno je da učestvuju na Olimpijskim igrama zbog politike aparthejda u toj zemlji

1990. - Jugoslavija treći put postala svetski prvak u košarci, na 11. svetskom šampionatu u Argentini

1994. - Umro Elijas Kaneti, književnik, nobelovac (Ruščuk, 25.7.1905 - Cirih, 18.8.1994)

2003. - Umro Miroslav-Mirko Kamenjašević, atletičar, sportski novinar Radio Sarajeva (Tuzla, 2.8.1921 - Hirona, 18.8.2003)

2003. - Umrla Tatjana Lukjanova, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 6.11.1923 - Beograd, 18.8.2003)

2004. - Umro Elmer Bernštajn, američki kompozitor filmske muzike, dobitnik Oskara (Njujork, 4.4.1922 - Kalifornija, 18.8.2004)

2008. - Umro Miodrag Draganić, izdavač, direktor izdavačke kuće "Draganić" (Kusić, 1949 - 18.8.2008)

2008. - Umro Božidar Ćetković, šahista, majstor FIDA, prvak Crne Gore (Podgorica - Beograd, 18.8.2008)

2009. - Umro Kim Dae Džung, predsednik Republike Koreje, nobelovac (Kvangdžu, 3.12.1925 - Seul, 18.8.2009)

[Bisernica]

19. avgust


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Lorca_(1914).jpg/260px-Lorca_(1914).jpg



Srpski književnik Danko Popović rođen na današnji dan 1928. godine. Jednog od najvećih liričara 20. veka Federika Garsiju Lorku, 19. avgusta 1936. godine streljali su frankisti.

Na današnji dan 1928. godine rođen je srpski književnik Danko Popović. Pravni fakultet završio je u Beogradu, gde je proveo najveći deo života. Autor je više pripovedaka, eseja i romana, filmskih scenarija, radijskih i televizijskih drama, a postao je poznat romanom Knjiga o Milutinu, verovatno najtiražnijim romanom srpske književnosti druge polovine 20. veka. Dela: romani - Gospodari, Oficiri, Svinjski ujed, Udovice, Čarapići, Kuća Lukića, Konak u Kragujevcu, pripovetke Svečanost i Kukurek i kost, knjige eseja Vreme laži, Događaji i priviđenja, Na krstu i raskršću, Nespokoji, Božur i trnje, Seobe stare i nove i Četiri vetra. Umro je u Beogradu 7. avgusta 2009. godine.

Španskog pisca, muzičara i slikara Federika Garsiju Lorku (Fuantevakeros, 15.6.1899 - Granada, 19.8.1936), jednog od najvećih liričara 20. veka, 1936. godine na današnji dan streljali su frankisti u Visnaru kraj Granade. Njegove pesme pisane su duboko samosvojnim jezikom po formi bliskom nadrealističkom maniru. Nazivali su ga "andaluzijski slavuj", pošto je njegovo delo prožeto duhom i bojama španskog juga. Višestruko obdaren, bio je omiljen za života, a posle tragične smrti postao je najčitaniji svetski pesnik. Dela: zbirke pesama Ciganski romansero, Pesnik u Njujorku, Knjiga pesama, Pesme, Tamaritski divan, poema Kante Hondo, tužbalica Plač za Ignasijom Sanćesom Mehijasom, drame Leptirove čarolije, Marijana Pineda, Čudesna obućarka, Don Kristobalovo malo pozorište, Ljubav don Perlimplina, Belise u njihovom vrtu, Donja Rosita neudata, Krvava svadba, Jerma, Dom Bernarda Albe.

14. - Umro Oktavijan Avgust, rimski car
(23.9.63. p.n.e - Nola, 19.8.14. n.e.)

1662 - Umro Blez Paskal, francuski filozof, matematičar i fizičar
(Klermon Feran, 19.6.1623 - Pariz, 19.8.1662)

1741 - Danski moreplovac Vitus Jonas Bering otkrio Aljasku

1819 - Umro Džems Vat, škotski inženjer, konstruktor parne mašine
(Grinok, 19.1.1736 - Hitfild, 19.8.1819)

1871 - Rođen Orvil Rajt, američki pilot i konstruktor aviona, sa bratom Vilburom izveo prvi let u istoriji vazduhoplovstva
(Dejton, 19.8.1871 - podaci o smrti nepoznati)

1883 - Rođena Gabrijela-Koko Šanel, francuska modna kreatorka
(Somur, 19.8.1883 - Pariz, 10.1.1971)

1893 - Zlatibor postao turističko mesto

1899 - Rođen German (Hranislav Đorić), srpski patrijarh
(Jošanička banja, 19.8.1899 - Beograd, 27.8.1991)

1907 - Rođen Radovan Zogović, književnik i prevodilac
(Mašnica, 19.8.1907 - Beograd, 4.1.1986)

1922 - Rođen Predrag Knežević Kneža, novinar i urednik Radio Beograda, bard sportskog novinarstva
(Kruševac, 19.8.1922 - Beograd, 7.8.2008)

1929 - Umro Sergej Pavlovič Djagiljev, ruski baletski koreograf
(Gruzin, 19.3.1872 - Venecija, 19.8.1929)

1933 - Školski brod "Jadran" upisan u flotnu listu Kraljevske Ratne mornarice

1945 - Rođen Bil Klinton, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Houp, 19.8.1945)

1945 - Rođen Jan Gilan, engleski pevač, kompozitor i pesnik, član grupe "Dip Parpl"
(Hautslou, 19.8.1945)

1983 - Umro Aleksandar Ranković, političar, načelnik OZNA, ministar unutrašnjih poslova Srbije, narodni heroj
(Draževac, 28.11.1909 - Dubrovnik, 19.8.1983)

1990 - Pobedom nad Sovjetskim Savezom na 11. svetskom prvenstvu u Argentini Jugoslavija treći put postala svetski šampion u košarci

1996 -Udes ruskog transportnog aviona "iljušin" u blizini aerodroma "Beograd"

1997 - Umrla Maja Dimitrijević, pozorišna, filmska i TV glumica
(Zagreb, 10.1.1926 - Beograd, 19.8.1997)

2000 - Predstavljen Ugovor sa narodom Demokratske opozicije Srbije

2003 - Poginuo Seržo Vijeira de Melo, brazilski diplomata, specijalni predstavnik UN u Iraku
(Rio de Žaneiro, 15.3.1948 - Bagdad, 19.8.2003)

2007 - Umro Slobodan Kojić, akademski slikar
(18.5.1955 - 19.8.2007)

[Bisernica]

20. avgust


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Spomenik_palim_junacima_Cerske_Bitke.JPG/300px-Spomenik_palim_junacima_Cerske_Bitke.JPG



Na današnji dan preminuo nemački filozof Fridrih Vilhelm Šeling. Rođen Radživ Gandi, nekadašnji premijer Indije i sin Indire Gandi. Godine 1914. okončana Cerska bitka u Prvom svetskom ratu.


Nemački filozof Fridrih Vilhelm Šeling preminuo je na današnji dan 1854. godine. Sa 15 godina upisao se na Univerzitet u Tibingenu. Na Univerzitetu su Šelinga zanimale i filozofija i teologija. Rano nagoveštava istorijsko-kritički metod, koji je kasnije dobio detaljnu obradu u novotibingenskoj školi. Uticaji Francuske revolucije i entuzijazam nadolazećeg romantizma, naišli su na živi odziv kod Šelinga i u krugu njegovih prijatelja. Zahvaljujući Fihteovom trudu i Geteovoj podršci, postaje profesor u Jeni. U to vreme tesno sarađuje sa romantičarskim kružokom - braćom Šlegel, Gardenbergom i drugima. Duša toga kružoka bila je Karolina Šlegel, žena jednog od braće Šlegel, koja je u germanskim književnim krugovima igrala ulogu nemačke De Stal. Njen uticaj na predstavnike romantičarske i filozofske literature bio je jako veliki. U najvećem je stepenu na sebi ispitao taj uticaj sam Šeling, pridobivši Karolinu Šlegel za bliskog prijatelja, a potom i za predanu ženu. Kuno-Fišer sa punim pravom je Karolinu nazvao Šelingovom muzom. Njeno interesovanje za filozofska pitanja, a naročito bezgranična vera u Šelingovu filozofsku genijalnost, uslovilo je taj duhovni nivo, kojim se karakteriše najproduktivniji period njegovog života, donevši mu gromoglasnu popularnost i veliki ugled među savremenicima.

Indijski političar i državnik, premijer Indije i sin Indire Gandi, Radživ Gandi rođen je 20. avgusta 1944. godine. Postao je najmlađi predsednik vlade u indijskoj istoriji. Bio je profesionalni pilot pre nego što je postao političar. Oženio se Sonjom Gandi, koju je sreo na koledžu. Distancirao se od politike sve do smrti njegova brata 1980. Posle atentata na njegovu majku Indiru Gandi 1984. vođe Kongresne partije su ga ubedili da postane predsednik vlade. Te godine 1984. ostvario je veliku pobedu na izborima. Kao političar krenuo je da razmontira kvote, dozvole i tarife, koje su bile najveći izvor korupcije. Modernizovao je ekonomiju, telekomunikacije, obrazovanje i poticao nauku. Poboljšao je odnose sa SAD. Indijske trupe je poslao u mirovnu misiju u Šri Lanku, ali to se loše završilo povlačenjem indijske vojske. Skandal sa Boforsima razbio je sliku o njemu kao nekorumpiranom političaru, pa je 1989. izgubio izbore. Ostao je vođa Kongresne stranke do 1991. Ubijen je tokom kampanje. Žena samoubica ga je ubila tbog njegova mešanja u sukob u Šri Lanki. Njegova žena Sonja Gandi postala je vođa Kongresne stranke 1998. i dovela je partiju do pobede 2004.

1860. - Rođen Rejmon Poenkare, francuski državnik, premijer i predsednik Francuske, akademik (Bar l dik, 20. 08. 1860 - Pariz, 15. 10. 1934)

1872. - Izašao poslednji broj književnog časopisa Danica

1876. - Poginuo Nikolaj Nikolajevič Rajevski, pukovnik ruske armije, dobrovoljac u srpsko-turskom ratu (Razumovka, 1840 - Gornji Adrovac, 20. 08. 1876)

1901. - Rođen Salvatore Kvazimodo, italijanski književnik, nobelovac (Sirakuza, 20. 08. 1901. - Napulj, 14. 06. 1968)

1914. - Završena Cerska bitka u Prvom svetskom ratu

1929. - Rođen Miodrag Radovanović - Mrgud, pozorišni, filmski i TV glumac (Čačak, 20. 08. 1929)

1941. - Rođen Slobodan Milošević, političar, predsednik SPS-a, predsednik Srbije i Savezne Republike Jugoslavije (Požarevac, 20. 08. 1941 - Hag, 11. 03. 2006)

1941. - Rođen Peter Šider, austrijski političar, predsednik Parlamentarne skupštine Saveta Evrope (Beč, 20. 08. 1941)

1942. - Rođen Ajzak Hejz, američki soul muzičar, dobitnik "Oskar"-a (Kovington, 20. 08. 1942 - Memfis, 10. 08. 2008)

1943. - Rođen Dragan Nikolić, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 20. 08. 1943)

1969. - Rođen Dragan Jaćimović, planinar, osvajač Mont Everesta (Užička Požega, 20. 08. 1969)

1978. - Umro Miodrag Borisavljević, književnik (Užice, 11. 09. 1893 - Beograd, 20. 08. 1978)

1994. - Umro Aleksandar - Saša Petrović, filmski reditelj i književnik (Pariz, 14. 01. 1929 - Pariz, 20. 08. 1994)

1994. - Umro Robert Roždestvenski, ruski književnik (Kosika, 20. 06. 1932 - Moskva, 20. 08. 1994)

1994. - Umro Lajnus Poling, hemičar i pacifista, nobelovac (Portland, 28. 02. 1901- Big Sur, 20. 08. 1994)

1995. - Umro Hugo Prat, italijanski strip-crtač (Venecija, 15. 06. 1927 - Lozana, 20. 08. 1995)

2001. - Umro Fred Hojl, britanski astronom i matematičar (Bingli, 24. 06. 1915 - Burnmaut, 20. 08. 2001)

2006. - Umro Aleksandar Petrović, atletski trener (Ćuprija, 14. 11. 1934 - Ćuprija, 20. 08. 2006)

2007. - Umro Branimir Živojinović, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, urednik Srpske književne zadruge (Beograd, 10. 06. 1930 - Beograd, 20. 08. 2007)

2008. - Umro Hua Guofeng, kineski političar, generalni sekretar KP Kine (Jaočeng, 16. 02. 1921- Peking, 20. 08. 2008)

2011. - Umro Rajko Samardžija, akademski slikar (Draksenić, 1930 - 20. 08. 2011)

[Bisernica]

21. avgust



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/Jernej-kopitar.jpg


1690. - Izdat "Privilegij" austrijskog cara Leopolda o povlasticama Srbima na teritoriji Austrije


1780. - Rođen Jernej Kopitar, slavista
(Repnje, 21. 08. 1780 - Beč, 11. 08. 1844)

1900. - Umro Ilija Ognjanović - Abukazem, književnik
(Novi Sad, 12. 05. 1845 - Budimpešta, 21. 08. 1900)

1904. - Rođen Kaunt Bejzi, američki džez - pijanista
(Red Benk, 21. 08. 1904 - Holivud, 26. 04. 1984)

1907. - Rođen Haj Zaret, američki književnik
(Njujork, 21. 08. 1907 - Vestport, 02. 07. 2007)

1935. - Rođen Toma Mihajlović, novinar i foto-reporter listova "Arena" i "Novosti" (Paraćin, 21. 08. 1935 - Beograd, 26. 05. 2007)

1936. - Rođen Vilt Čemberlen, američki košarkaš
(Filadelfija, 21. 08. 1936 - Los Anđeles, 12. 10. 1999)

1940. - Ubijen Lav Davidovič Bronštajn Trocki, ruski revolucionar
(Ivanovka, 07. 11. 1879 - Meksiko Siti, 21. 08. 1940)

1944. - Počela međunarodna konferencija u Dambarton Oksu posvećena osnivanju Organizacije ujedinjenih nacija

1951. - Umro Konstant Lambert, engleski kompozitor, dirigent i muzički kritičar (London, 23. 08. 1905 - London, 21. 08. 1951)

1958. - Umro Stevan Hristić, kompozitor i dirigent, osnivač i šef Beogradske filharmonije, profesor i rektor Muzičke akademije u Beogradu, akademik (Beograd, 19. 06. 1885 - Beograd, 21. 08. 1958)

1964. - Umro Palmiro Toljati, italijanski političar, osnivač i generalni sekretar KP Italije (Đenova, 26. 03. 1893 - SSSR, 21. 08. 1964)

1968. - Trupe Varšavskog pakta okupirale Čehoslovačku

1979. - Umro Đuzepe Meaca, italijanski fudbaler, reprezentativac
(Milano, 23. 08. 1910 - Rapalo, 21. 08. 1979)

1986. - Rođen Jusein Bolt, jamajčanski atletičar, svetski i olimpijski šampion (Triloni, 21. 08. 1986)

1991. - Neuspeli državni udar u Sovjetskom Savezu

2005. - Umro Branislav-Ciga Milenković, pozorišni, filmski i TV glumac (Cerovac, 20. 04. 1931- Beograd, 21. 08. 2005)

2008. - Umro Mario Bertok, hrvatski šahista, internacionalni majstor, reprezentativac Jugoslavije (Zagreb, 02. 09. 1929 - Zagreb, 21. 08. 2008)

2010. - Umro Kristof Šlingenzif, nemački reditelj
(Oberhauzen, 24. 10. 1960 - Berlin, 21. 08. 2010)

[Bisernica]

22. avgust


http://t3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTEqW7uViTdBHQIA44WGVL4tQZmn4pFD pbOq_NqqmahajmM_N0y&t=1



Na današnji dan rođen je francuski kompozitor Klod Debisi i nemačka režiserka Leni fon Rifenštal. Rifenštalova je autorka kontroverznog dokumentarnog filma "Trijumf volje", koji se smatra ključnim filmom nacističke filmske propagande.


Na današnji dan 1862. godine u Sen Žermenu je rođen Klod Debisi, francuski kompozitor. Debisi je studirao kompoziciju na pariskom Konzervatorijumu. Kao dobitnik "Rimske nagrade" proveo je dve godine na usavršavanju u Italiji. Po povratku u Pariz, kretao se u krugu umetnika okupljenih oko Stefana Malarmea. Pored komponovanja, Debisi je povremeno nastupao kao pijanista i dirigent vlastitih dela u Londonu, Beču, Budimpešti, Rimu... Takođe, pisao je studije i muzičke kritike. Debisijeva umetnička estetika i muzičko delo zasnovano na neposrednosti izražavanja imali su dalekosežan uticaj na evropsku muziku. Potisnuta je dominacija Vagnerovog stila i postavljeni su temelji razvoja moderne muzike. Debisijeva najpoznatija dela su: opera Paleas i Melisanda, balet Igre, orkestarska dela: Preludijum za poslepodne jednog fauna, Nokturno i More, kao i niz klavirskih dela i solo - pesma na stihove Bodlera, Verlena i Malarmea.

Godine 1902. u Berlinu je rođena Leni fon Rifenštal, nemačka filmska glumica, igračica, režiser i fotoreporter. Leni je studirala slikarstvo i balet, a dvadesetih godina prošlog veka pojavila se u nekoliko "planinskih" filmova. Reč je o žanru, koji su izmislili Nemci uoči dolaska nacista na vlast. Godine 1932, režirala je film prepun vizuelne lepote i misticizma Plavo svetlo. To delo je bilo razlog velike Hitlerove želje da upozna autorku filma. Poznanstvo sa Hitlerom za Leni Rifenštal bilo je ključ njenog uspeha, ali i zla kob. Tri godine kasnije, po Hitlerovoj porudžbini, snimila je kontroverzni dokumentarni film Trijumf volje, u kome je prikazala nacistički kongres sa Paradom u Nirnbergu. To ostvarenje se smatra ključnim filmom nacističke filmske propagande. Tehnički savršeno izveden, uz upotrebu 30 kamera, što je bilo nezamislivo za doba u kome je nastao, film Trijumf volje decenijama je izazivao polemike među filmskim kritičarima i teoretičarima oko odnosa propagandnih ciljeva i njegovog fascinantnog vizuelnog jezika. Na Svetskoj izložbi u Parizu, Leni je za taj film dobila "Zlatnu medalju", a sledeći veliki dokumentarac Olimpija, posvećen Olimpijadi u Berlinu 1936, nagrađen je "Musolinijevim peharom" - nagradom Venecijanskog festivala, 1938. godine. Svoj bogati lični i profesionalni život, Leni fon Rifenštal je opisala u memoarima pod nazivom Oticanje vremena. Povodom obeležavanja stogodišnjice njenog rođenja prikazan je dokumentarni film Podvodne impresije, koji je Leni snimila tokom svojih ronilačkih izleta u egzotičnim morima.

1874 - Rođen Maks Šeler, nemački filozof
(Minhen, 22.8.1874 - Frankfurt na Majni, 19.5.1928)

1878 - Osnovan Vojni muzej u Beogradu

1908 - Rođen Anri Kartije Breson, francuski fotograf
(Šantel, 22.8.1908 - Il-sur-Sorg, 2.8.2004)

1911 - Iz pariskog Luvra ukradena Leonardova "Mona Liza", vraćena 1913. godine

1914 - Sagrađen prekookeanski brod "Dulos", 1978. godine pretvoren u najveću ploveću knjižaru na svetu

1919 - Rođena Darinka Vukotić Plaović, pozorišna glumica
(Kraljevo, 22.8.1919 - 21.5.2007)

1925 - Rođen Milivoj Jugin, vazduhoplovni inženjer, novinar i publicista (Kikinda, 22.8.1925)

1927 - Rođen Aleksandar Obradović, kompozitor
(Bled, 22.8.1927 - Beograd, 1.4.2001)

1936 - Rođen Dobrica Erić, pesnik (Donja Crnuća, 22.8.1936)

1942 - Umro Mihail Mihajlovič Fokin, ruski baletski igrač, koreograf i pedagog (Petrograd, 23.4.1880 - Njujork, 22.8.1942)

1948 - U Zabrežju kod Obrenovca odigrana prva noćna fudbalska utakmica u Jugoslaviji, između lokalnog kluba "Drvodeljac" i beogradskog "Partizana"

1971 - Rođen Vojin Ćetković, pozorišni, filmski i TV glumac
(Kruševac, 22.8.1971)

1997 - Umro Borislav-Bora Ilić, novinar i urednik RTS-a
(Prislonica, 1938 - Beograd, 22.8.1997)

2001 - Umro Petar Cvejić, reditelj RTB-a
(Beograd, 16.2.1935 - Beograd, 22.8.2001)

2007 - Umro Kemal Hrustanović, bosanski scenograf, profesor Akademije dramskih umetnosti u Sarajevu (Gacko, 4.10.1941 - Goražde, 22.8.2007)

2009 - Umro Ratko Nikić, novinar i urednik Radio Beograda
(Beograd, 1.12.1948 - Beograd, 22.2009)

2010 - Umro Stjepan Bobek Štef, fudbaler i trener, reprezentativac
(Zagreb, 3.12.1923 - Beograd, 22.8.2010)

[Bisernica]

23. avgust


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%AD%CF%81%CE%B9%C E%BF%CF%82_%CE%92%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%B6%CE%AD%CE %BB%CE%BF%CF%82.jpg/250px-%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%AD%CF%81%CE%B9%C E%BF%CF%82_%CE%92%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%B6%CE%AD%CE %BB%CE%BF%CF%82.jpg



Grčki državnik Elefterios Venizelos, veliki prijatelj Srbije, rođen 23. avgusta 1864. godine. Televizija Beograd počela da emituje program na današnji dan 1958. Prvi televizijski prenos između SAD i Evrope emitovan 1962. godine.


Grčki državnik Elefterios Venizelos, osnivač Liberalne stranke i predsednik vlade u pet mandata od 1910. do 1933. godine, rođen je 23. avgusta 1864. godine. Predvodio je borbu za oslobođenje Krita od Turaka i ujedinjenje tog grčkog ostrva u Mediteranu sa maticom. Sklopio je Balkanski savez i ušao u Prvi balkanski rat protiv Turske 1912. i uspeo je da ojača i proširi Grčku u dva balkanska i u Prvom svetskom ratu. Bio je veliki prijatelj Srbije. Kad su tokom Prvog svetskog rata Centralne sile ponudile Grčkoj teritorijalne ustupke, pod uslovom da prekrši sporazum o savezništvu sa Srbijom i stupi u rat protiv nje, ponudu je odbio rečima: "Grčka je suviše mala zemlja da bi učinila tako veliku podlost". Kao premijer reformisao je radničko i agrarno zakonodavstvo i reorganizovao kopnenu armiju i ratnu mornaricu. Umro je Francuskoj, u emigraciji, gde se našao zbog suštinskog dugogodišnjeg neslaganja sa grčkom kraljevskom dinastijom.

Na današnji dan 1958. godine Televizija Beograd počela je da emituje program. Zvanični rad TV Beograd počeo je emisijama eksperimentalnog programa iz još nedovršenog studija na Sajmištu. Otvaranje TV Beograd najavila je Olivera Živković, spiker Radio Beograda. Olga Nađ je obavestila gledaoce o emisijama koje će biti emitovane, a zatim je najavila prenos otvaranja Međunarodnog sajma tehnike i naučnih dostignuća. Reditelj prvog prenosa bio je Miroslav Dedić. Bila je subota, 23. avgust. U 20 časova krenuo je prvi TV Dnevnik, koji je vodio Mića Orlović. Informativni program je prvog dana uživo emitovao emisiju Svetolika Mitića. Zabavni program režirala je Mirjana Samardžić, a voditelji su bili Mića Tomić i Predrag Laković. Slavko Simić je recitovao, nastupila je Lola Novaković, Petar Cvejić i drugi. To je trenutak rađanja naše televizije.

1754. - Rođen Luj XVI, francuski kralj (Versaj, 23.8.1754 - Pariz, 21.1.1793)

1839. - Velika Britanija zauzela Hongkong, na početku Opijumskog rata protiv Kine

1863. - Umro Mihail Semjonovič Ščepkin, ruski pozorišni glumac (Krasni, 17.11.1788 - Jalta, 23.8.1863)

1876. - U boju na Šumatovcu brojno slabija srpska vojska odbila je više snažnih napada turske vojske na Aleksinac

1905. - Rođen Konstant Lambert, engleski kompozitor, dirigent i muzički kritičar (London, 23.8.1905 - London, 21.8.1951)

1910. - Rođen Đuzepe Meaca, italijanski fudbaler, reprezentativac (Milano, 23.8.1910 - Rapalo, 21.8.1979)

1912. - Rođena Jara Ribnikar, književnica, publicista i prevodilac (Hradec Kralove, 23.8.1912 - Beograd, 30.4.2007)

1912. - Rođen Džin Keli (Judžin Karen), američki filmski glumac, režiser i baletski igrač (Pitsburg, 23.8.1912 - Los Anđeles, 2.2.1996)

1924. - Rođen Efraim Kišon (Ferenc Hofman), izraelski književnik (Budimpešta, 23.8.1924 - Majstersrute, 29.1.2005)

1926. - Umro Rudolf Valentino, američki filmski glumac (Kastelaneta, 6.5.1895 - Holivud, 23.8.1926)

1933. - Diplomirala Danica Tomić, prva Jugoslovenka pilot aviona

1939. - Rođen Milan Vlajčić, novinar, književnik, filmski i književni kritičar (Beograd, 23.8.1939)

1944. - Nakon ulaska sovjetskih trupa u Rumuniju, rumunska armija okrenula oružje protiv dotadašnje saveznice Nemačke

1947. - Rođen Goran Sultanović, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 23.8.1947)

1957. - Otvoren Beogradski sajam

1958. - Umro Rože Marten di Gar, francuski književnik, nobelovac (Nevil na Seni, 23.3.1881 - Belem, 23.8.1958)

1962. - Američki telekomunikacioni satelit "Telstar" emitovao prvi televizijski prenos između SAD i Evrope

1978. - Rođen Kobi Brajant, američki košarkaš (Filadelfija, 23.8.1978)

1989. - Umro Nebojša Mitrić, vajar (Beograd, 7.7.1931 - Beograd, 23.8.1989)

1990. - Istočna i Zapadna Nemačka najavile ujedinjenje 3. oktobra 1990. godine i okončanje podele zemlje

2000. - Umro Milivoje-Mića Tomić, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 10.2.1920 - Beograd, 23.8.2000)

2001. - Umro Zoran Gerzić, hirurg, akademik (Užice, 17.10.1927 - Beograd, 23.8.2001)

2007. - Umro Faruk Begoli, glumac, scenarista i reditelj, profesor Fakulteta umetnosti u Prištini, osnivač i direktor prištinskog Pozorišta za mlade "Dodona" (Peć, 14.2.1944 - Priština, 23.8.2007)

2010. - Umro Pjer-Mari Galoa, francuski general i geopolitičar, akademik SANU (Torino, 29.6. 1911 - Pariz, 23.8.2010)

2010. - Umro Vidoje Vujović, glumac, prvak Pozorišta "Boško Buha" u Beogradu (Novi Sad, 8.2.1937 - 23.8.2010)

[Bisernica]

24. avgust



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Francois_Dubois_001.jpg/300px-Francois_Dubois_001.jpg


Pokolj hugenota, poznat kao Vartolomejska noć, izvršen je između 23. i 24. avgusta 1572. godine. Slavni argentinski književnik Horhe Luis Borhes rođen na današnji dan 1899. Nacionalni praznik Ukrajine.


Pokolj nekoliko hiljada hugenota (francuskih kalvinističkih protestanata), izvršen u noći uoči praznika Svetog Vartolomeja, između 23. i 24. avgusta 1572. godine, poznat je kao Vartolomejska noć. Taj događaj označio je prekid sa dotadašnjom politikom laviranja između katoličke crkve i protestanske stranke, naročito s obzirom na politiku približavanja Holandiji, a protiv Španije, koju je zastupao hugenotski vođa admiral Kolinji. Progoni protestanata trajali su u Parizu do septembra, a u unutrašnjosti Francuske do oktobra. Pretpostavlja se da je pobijeno 25.000 hugenota, a prema nekim procenama čak 50.000. Vartolomejska noć naziva se i "krvavim pariskim pirom", jer se pokolj hugenota dogodio pet dana posle venčanja kraljeve sestre Margarite Valoa za Anrija Burbonskog.

Slavni argentinski književnik Horhe Luis Borhes rođen je u Buenos Ajresu 24. avgusta 1899. godine. Rođen u porodici špansko-britansko-portugalskog porekla, Borhes je pre maternjeg naučio engleski jezik, a već u šestoj godini napisao je svoju prvu priču. Ranu mladost proveo je u Evropi, a po povratku u Argentinu pokrenuo je nekoliko književnih časopisa, objavio prve knjige poezije i zbirku eseja Sedam traženja. Godine 1935, objavljena je njegova Opšta istorija beščašća, a pet godina kasnije Antologija fantastične literature. Bio je direktor Nacionalne biblioteke i profesor engleske književnosti na Univerzitetu u Buenos Ajresu. Poslednjih dvadeset godina života, Borhes je, iako potpuno slep, neumorno pisao: Peščanu knjigu, Nove priče Bustosa Domeka, Istoriju večnosti i druge eseje. Dobitnik je mnogih međunarodnih književnih priznanja, ali njegovo delo, uprkos brojnim nominacijama, nije ovenčano Nobelovom nagradom. Delo ovog poete, maštara i jednog od najvećih intelektualaca savremene kulture, presudno je obeležilo latinoameričku književnost i svrstalo ga među najveće svetske pisce.

79 - U erupciji vulkana Vezuv zatrpani Pompeja i Herkulanum

1813 - Izvedena prva pozorišna predstava na srpskom jeziku - dramski pisac Joakim Vujić postavio komad Kreštalice u Mađarskom pozorištu u Pešti

1874 - Rođen Stanoje Stanojević, istoričar, profesor Univerziteta u Beogradu
(Novi Sad, 24.8.1874 - Beč, 30.7.1937)

1914 - Završena Cerska bitka u Prvom svetskom ratu

1923 - Rođena Radojka Živković, solista na harmonici i kompozitor
(Globoder, 24.8.1923 - Beograd, 14.8.2002)

1946 - Rođen Goran Marković, pozorišni i filmski reditelj
(Beograd, 24.8.1946)

1947 - Rođen Paulo Koeljo, brazilski književnik
(Rio de Žaneiro, 24.8.1947)

1974 - Umro Velimir Živojinović Masuka, književnik
(Velika Plana, 4.12.1886 - Beograd, 24.8.1974)

1989 - Umro Boris Koljčicki, meteorolog-amater
(Ukrajina, 1900 - Split, 24.8.1989)

1991 - Ukrajina proglasila nezavisnost od SSSR-a

1998 - Otkriven Spomenik srpskom trubaču u Guči

2005 - Umro Brok Piters (Džordž Fišer), američki filmski glumac
(Njujork, 2.7.1927 - Los Anđeles, 24.8.2005)

2008 - Umro Branislav Dragojević, književnik
(Beograd, 1933 - Beograd, 24.8.2008)

[Bisernica]

25. avgust


http://www.petarterzic.in.rs/images/knjiga_04/stevan_sremac.jpg



Ruski car Ivan Grozni rođen na današnji dan 1530. godine u Moskvi. Gimazija u Užicu osnovana 1839. Jedan od najistaknutijih realista srpske književnosti Stevan Sremac umro 25. avgusta 1906. godine.


Ruski car Ivan IV Vasiljevič, nazvan Ivan Grozni, rođen je u Moskvi na današnji dan 1530. godine. Bio je prvi ruski vladar koji je uzeo titulu cara. Pošto su Turci zaposeli "drugi Rim", Carigrad, pojavljuje se teorija o Moskvi kao "trećem Rimu". Ojačao je centralizovanu državu i carsko samodržavlje. Reforme je sprovodio veoma odlučno, zbog čega je dobio poznati nadimak. Podigao je 1553. prvu štampariju u Rusiji, a 1584. izgradio je, radi jačanja trgovine sa zapadom Evrope, grad Arhangelsk na ušću Severne Dvine u Belo more. Potukao je Tatare i osvojio Kazan 1552. i Astrahan 1556, pa je tako Rusija ovladala celim vodenim tokom Volge. Potom je pripojio Sibir. Sproveo pravne reforme i prvi uveo regularnu vojsku.

Jedan od najistaknutijih predstavnika Realizma u srpskoj književnosti Stevan Sremac umro je 25. avgusta 1906. godine. Gimnaziju i istorijsko-filološke studije završio je u Beogradu. Bio je dobrovoljac u oslobodilački ratovima Srbije od 1876. do 1878. godine. Veći deo života proveo je kao srednjoškolski profesor po provincijskim mestima Srbije. Pisao je duhovite pripovetke najčešće iz života provincije u kojima je opisivao naravi i specifične ljudske tipove, neretko utemeljene na realnim događajima. Pod naslovom Iz knjiga starostavnih objavio je poetizovane pripovetke iz prošlosti Srba. Ipak, najpoznatija Sremčeva dela su drame Ivkova slava i Zona Zamfirova, romani Pop Ćira i pop Spira i Vukadin, kao i politička satira Limunacija na selu.

1744. - Rođen Johan Gotfrid Herder, nemački filozof i književnik (Moringen, 25. 08. 1744 - Vajmar, 18. 12. 1803)

1776. - Umro Dejvid Hjum, engleski filozof (Edinburg, 26. 04. 1711 - Edinburg, 25. 08. 1776)

1839. - Osnovana Gimazija u Užicu

1867. - Umro Majkl Faradej, engleski hemičar i fizičar (Njuington, 22. 09. 1791 - Hempton Kort, 25. 08. 1867)

1882. - Umro Vuk Vrčević, sakupljač narodnih umotvorina (Risan, 26. 02. 1811 - Dubrovnik, 25. 08. 1882)

1900. - Umro Fridrih Vilhelm Niče, nemački filozof (Reken, 15. 10. 1844 - Vajmar, 25. 08. 1900)

1918. - Rođen Leonard Bernštajn, američki dirigent i kompozitor (Lorens, 25. 08. 1918 - Njujork, 14. 10. 1990)

1919. - Rođen Mirko Vujačić, književnik (Grahovo, 25. 08. 1919)

1930. - Rođen Tomas Šon Koneri, škotski filmski glumac, dobitnik "Oskar" -a (Edinburg, 25. 08. 1930)

1942. - Rođena Đurđija Cvetić, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 25. 08. 1942)

1944. - Savezničke divizije oslobodile Pariz u Drugom svetskom ratu

1946. - Rođen Branko Cvejić, pozorišni, filmski i TV glumac, upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu (Beograd, 25. 08. 1946)

1955. - Rođen Branislav Lečić, pozorišni, filmski i TV glumac (Šabac, 25. 08. 1955)

1984. - Umro Truman Kapot, američki književnik (Nju Orleans, 30. 09. 1924 - Bel Er, 25. 08. 1984)

1992. - Umro Mario Rosi, dramaturg, novinar Radio Beograda (Beograd, 26. 10. 1948 - Beograd, 25. 08. 1992)

2000. - Ubijen Ivan Stambolić, političar i državnik, predsednik Predsedništva Srbije, direktor Jugoslovenske banke za međunarodnu ekonomsku saradnju (Brezovi, 05. 11. 1936 - Zmajevac, 25. 08. 2000)

2000. - Umro Karl Barks, američki strip crtač (Meril, 27. 03. 1901 - Oregon, 25. 08. 2000)

2002. - Umro Branko Popović, profesor Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 24. 02. 1934 - Beograd, 25. 08. 2002)

2005. - Umro Steva Markićević, muzički urednik Radio Beograda (Novi Sad, 12. 08. 1925 - Beograd, 25. 08. 2005)

2007. - Umro Rejmon Bar, francuski političar i državnik, premijer Francuske (Sen-Deni, 12. 04. 1924 - Pariz, 25. 08. 2007)

2009. - Umro Edvard Mur Kenedi, američki senator (Boston, 22. 02. 1932 - Hianis port, 25. 08. 2009)

2011. - Umro Lazar Mojsov, novinar, političar i diplomata, predsednik Predsedništva SFRJ (Negotino,19. 12. 1920 - Beograd, 25. 08. 2011)

[Bisernica]

26. avgust


http://www.b92.net/news/pics/2006/08/33100461544f021f7db9c8803066446_big.jpg



Na današnji dan 1939. godine sklopljen Sporazum Cvetković-Maček. Francuski hemičar Antoan Lavoazje rođen 26. avgusta 1743. godine.


Sporazum jugoslovenskog predsednika vlade (Ministarskog saveta) Dragiše Cvetkovića i vođe Hrvatske seljačke stranke Vladimira Mačeka objavljen na današnji dan 1939. godine. Tada je objavljena i Uredba o ustanovljenju Banovine Hrvatske. U njen sastav ušle su Savska i Primorska banovina i srezovi Dubrovnik, Šid, Ilok, Brčko, Gradačac, Derventa, Travnik i Fojnica. Veći deo tih teritorija (osim u Sremu) nikada ranije nisu bili sastavni deo Hrvatske, ni Dubrovnik. Sporazum Cvetković-Maček kraljevska jugoslovenska vlada bila je primorana da prihvati zbog ogromnog pritiska od strane Velike Britanije.

Na današnji dan 1743. godine rođen je francuski hemičar Antoan Lavoazije, jedan od tvoraca moderne hemije. Otkrio je da je vazduh smeša kiseonika i azota, dokazao je da je voda spoj kiseonika i vodonika, utvrdio značaj kiseonika za sagorevanje i oksidaciju, postavio Zakon o neuništivosti materije, izradio niz novih metoda za kvantitativnu hemijsku analizu. Spalivši dijamant, dokazao je da je kristalizovani ugljenik. Revolucionarni sud ga je, sa još 27 optuženih, osudio na smrt i pogubio istog dana na giljotini u maju 1794. na vrhuncu jakobinskog terora tokom Francuske revolucije, pod optužbom da je "zastupnik ubiranja kraljevskog poreza".

- Borba paradajzima "Tomatina", Bunjola, Španija (poslednja sreda u avgustu)

1743. - Rođen Antoan Lavoazje, francuski hemičar, osnivač moderne hemije
(Pariz, 26. 08. 1743 - Pariz, 06. 05. 1794)

1789. - U Francuskoj doneta "Deklaracija o pravima čoveka i građanina"

1839. - Osnovana Prva beogradska gimnazija

1842. - Prestao sa radom Teatar na Đumruku

1880. - Održana Olimpijada na Paliću, 16 godina pre prvih Olimpijskih igara

1885. - Rođen Žil Romen, francuski književnik
(Sen Žilijen Šaptej, 26. 08. 1885 - Pariz, 14. 08. 1972)

1899. - Rođen Rade Drainac (Radojko Jovanović), književnik
(Trbunja, 26. 08. 1899 - Beograd, 01. 05. 1943

1906. - Rođen Albert Brus Sejbin, američki virusolog i mikrobiolog, pronalazač vakcine protiv dečije paralize (Bjalistok, 26. 08. 1906 - Vašington, 03. 03. 1993)

1906. - Rođen Vjekoslav Afrić, pozorišni i filmski glumac i reditelj
(Hvar, 26. 08. 1906 - Split, 28. 07. 1980)

1914. - Rođen Hulio Kortasar, argentinski književnik
(Brisel, 26. 08. 1914 - Pariz, 12. 02. 1984)

1928. - Rođen Vladimir Beara, fudbalski golman, reprezentativac
(Zelovo, 26. 08. 1928)

1933. - Rođen Jovan Hristić, književnik i književni kritičar, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Beograd, 26. 08. 1933 - Sremska Kamenica, 20. 06. 2002)

1939. - Sklopljen Sporazum Cvetković - Maček

1967. - Rođen Aleksandar- Saša Đorđević, košarkaš, reprezentativac
(Beograd, 26. 08. 1967)

1974. - Umro Čarls Lindberg, američki pilot, prvi preleteo Atlantik
(Detroit, 04. 02. 1902 - Havaji, 26. 08. 1974)

1990. - Eksplozija u jami Dobrnja - jug rudnika Kreka u Tuzli, 180 rudara poginulo - najveća rudarska nesreća u bivšoj Jugoslaviji

2000. - Umrla Zorica Milekić, spiker Radio Beograda
(Ćićevac, 1945 - Beograd, 26. 08. 2000)

2008. - Umro Edib Šećović, bokser, evropski i svetski prvak u profesionalnoj verziji EBU
(Paljevo, 24. 01. 1958 - Beč, 26. 08. 2008

[Bisernica]

27. avgust


http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQcWskiE279klHwsnGM1STQTyvJj3haZ UVcqoTidGC1WeIJxXSn&t=1



Na današnji dan 1576. godine umro slavni italijanski slikar Ticijan Večeli. Američki filmski producent Semjuel Goldvin rođen 27. avgusta 1884. godine. Kamen temeljac zgrade Narodne skupštine u Beogradu položen 1907. godine.


Italijanski slikar Ticijan Večeli umro je na današnji dan 1576. godine. Ticijan je učio slikarstvo u Veneciji kod Đovanija Belinija. U ranoj fazi svog stvaralaštva, bio je pod uticajem Đorđonea. Dovršio je njegovu drezdensku "Veneru", naslikao nekoliko slika Bogorodice i alegorijsku kompoziciju "Nebeska i zemaljska ljubav". Razdoblje njegovog zrelog stila, slave i dominacije u mletačkom slikarstvu "ćinkvećenta" počinje slikom "Uspenje Bogorodice". Radio je slike po narudžbini pape i evropskih vladara, a priman je na dvorovima sa najvećim počastima. Portretisao je Karla V, Filipa II, papu Pavla III i druge. Njegova dela nisu samo visokih likovnih vrednosti, već i pronicljive psihološke produbljenosti. Pomenimo oltarne slike: "Madona Pezaro", "Poklonjenje kraljeva", "Oplakivanje Hrista" i ženske aktove: "Venera Urbinska", "Danaja", "Pastir i nimfa" i druge.

Američki filmski producent Semjuel Goldvin rođen je 27. avgusta 1884. godine. Poljski Jevrejin, Goldvin je u Ameriku došao sa 11 godina. Nikada nije dobro savladao engleski jezik, ali to mu nije smetalo da se vine u sam vrh američke filmske industrije. Bio je član, a zatim i predsednik "United artist", da bi se 1940. godine osamostalio i postao nezavisni producent. Sa Lujom Majerom osnovao je kompaniju Metro Goldwin Mayer (MGM), čiji je simbol gordi lav koji riče. Iz ove producentske kuće izašli su filmovi: "Prohujalo sa vihorom", "Najbolje godine našeg života","Grad iluzija", "Na zapadu ništa novo"...U svet filmske umetnosti uveo je zvezde poput Dejvida Nivena, Gari Kupera, Denija..."Poslednji lav Holivuda", kako su ga često zvali, Goldvin je umro u godini kada je MGM slavio 5o godina postojanja. Sa njim je umrlo i ono što je još ostalo od zlatnog doba američke kinematografije.

Na današnji dan 1907. godine položen je kamen-temeljac zgrade Narodne skupštine u Beogradu. Konkurs za projekat Doma narodnog predstavništva raspisalo je Ministarstvo građevina Srbije, 1901. godine. Prema propozicijama zahtevana je izrada projekta zgrade za dvodomni parlament. Prvu nagradu dobio je beogradski arhitekta Jovan Ilkić, koji je u to vreme bio inspektor u Ministarstvu građevina. Kako je projekat zgrade izlazio iz okvira tadašnjih građevinskih mogućnosti Srbije, razrada planova potrajala je punih pet godina. Kamen-temeljac položio je 27. avgusta 1907. godine kralj Petar Prvi Karađorđević. Do 1910. izgrađen je ceo suteren i sokla od zelenog granita. Prvi svetski rat prekinuo je gradnju, te je ona nastavljena posle 1918. godine. Gotovo 30 godina od početka radova, ostvarena je zamisao arhitekte Ilkića, koji je umro u internaciji za vreme Prvog svetskog rata. Prvo zasedanje u novom skupštinskom zdanju održano je 20. oktobra 1936. godine.

551. p.n.e. - Rođen Konfučije, kineski filozof i reformator (Kufu, 27. 08. 551 p.n.e -479 p.n.e)

1635. - Umro Feliks Lope de Vega Karpio, španski književnik (Madrid, 25. 11. 1562 - Madrid, 27. 08. 1635)

1770. - Rođen Georg Vilhelm Fridrih Hegel, nemački filozof (Štutgart, 27. 08. 1770 - Berlin, 14. 11. 1831)

1805. - U Velikom Borku osnovan Praviteljstvujušči sovjet srpski - prva srpska vlada

1871. - Rođen Teodor Drajzer, američki književnik (Ter Ot, 27. 08. 1871 - Holivud, 28. 12. 1945)

1908. - Rođen Lindon Džonson, američki političar i državnik, predsednik SAD (Stounvil, 27. 08. 1908 - Teksas, 22. 01. 1973)

1910. - Rođena Majka Tereza (Agnes Gondža Bojadžiju), misionarka, nobelovka (Skoplje, 27. 08. 1910 - Kalkuta, 05. 09. 1997)

1916. - Umro Petar Kočić, književnik (Stričići, 29. 06. 1877 - Beograd, 27. 08. 1916)

1939. - Rođen Nikola Pilić, teniser i trener, stručni savetnik Dejvis kup reprezentacije Srbije (Split, 27. 08. 1939)

1941. - Rođena Sezarija Evora, pevačica sa Zelenortskih ostrva, nosilac Ordena Legije časti (Mindelo, 27. 08. 1941)

1950. - Umro Čezare Paveze, italijanski književnik (Santo Stefano Belbo, 09. 09. 1908 - Torino, 27. 08. 1950)

1956. - Rođen Željko Vuković, novinar i književnik (Zenica, 27. 08. 1956 - Beograd, 18. 06. 2009)

1960. - Umro Sima Pandurović, književnik (Beograd, 14. 04. 1883 - Beograd, 27. 08. 1960)

1965. - Umro Le Korbizije (Šarl Eduar Ženre), švajcarski arhitekta (La Šo d Fond, 06. 10. 1887 - Ka-Marten, 27. 08. 1965)

1978. - Grupa Riblja čorba u Elemiru održala svoj prvi koncert

1990. - Umro Stivi Rej Von, američki gitarista (Dalas, 03. 10. 1954 - Ist Troj, 27. 08. 1990)

1991. - Umro German (Hranislav Đorić), patrijarh srpski (Jošanička banja, 19. 08. 1899 - Beograd, 27. 08. 1991)

1991. - Moldavija proglasila nezavisnost od SSSR-a

1996. - Umro Mario Maskareli, slikar (Cetinje, 20. 10. 1918 - Prčanj, 27. 08. 1996)

2009. - Umro Sergej Mihalkov, ruski književnik, autor teksta sovjetske i ruske himne (Moskva, 13. 03. 1913 - Moskva, 27. 08. 2009)

2010. - Umro Ljubiša A. Nikolić, član Džez orkestra RTS-a (1929 - Beograd, 27. 08. 2010)

2011. - Umrla dr Svetlana Lana Adamović, ekonomista, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Beograd, 11. 02. 1953 - 27. 08. 2011)

[Bisernica]

28. avgust



http://www.spcportal.org/images/upload/Image/Slave/vel_Gospojina.jpg



Uspenije Presvete Bogorodice - Velika Gospojina.


1749. - Rođen Johan Volfang Gete, nemački književnik
(Frankfurt na Majni, 28. 08. 1749 - Vajmar, 22. 03. 1832)

1813. - Umro Jovan Kursula, nacionalni junak, ustanički vojvoda
(Donja Gorevnica, 1768 - Cvetke, 28. 08. 1813)

1823. - Rođen Jovan Ilić, književnik i političar
(Resnik, 28. 08. 1823 - Beograd, 12. 03. 1901)

1868. - Francuski hemičar Luj Paster otkrio bakterije

1876. - Rođen Jakov - Žak Ovadija, šahista, propagator šaha, jugoslovenski delegat na osnivačkoj skupštini Svetske šahovske federacije(FIDE) Beograd, 28. 08. 1876 - 1941)

1920. - Fudbalska reprezentacija Kraljevine SHS prvi put nastupila na međunarodnoj sceni na Olimpijskim igrama u Antverpenu

1922. - Emitovana prva radio- reklama - na njujorškoj stanici WEAF u desetominutnom prilogu predstavljena korporacija "Kvinsboro"

1927. - U Beogradu održano 1. slavensko prvenstvo u vaterpolu

1930. - Rođen Njegova svetost gospodin Irinej (Miroslav Gavrilović), profesor i rektor rizrenske bogoslovije, episkop niški, patrijarh srpski (Vidovo, 28. 08. 1930)

1948. - Obnovljen rad Fudbalskog saveza Srbije posle Drugog svetskog rata

1949. - Rođen Svetislav Pešić, košarkaš i trener (Novi Sad, 28. 08. 1949)

1953. - Umro Dimitrije Mitrinović, književni kritičar, urednik "Bosanske vile", član Mlade Bosne", pionir ideje o ujedinjenoj Evropi (Donja Poplata, 21. 10. 1887 - 28. 08. 1953)

1957. - Rođen Manuel ManoloPresijado, španski fudbaler i trener
(El Astiljero, 28. 08. 1957 - El Pereljo, 07. 06. 2012)

1987. - Umro Džon Hjuston, američki filmski reditelj, dobitnik "Oskar"-a
(Misuri, 05. 08. 1906 - Njuport, 28. 08. 1987)

Rođen u Nevadi, u porodici irskih doseljenika, Hjuston se u mladosti bavio boksom, slikarstvom, pisanjem i novinarstvom, dok nije otkrio svoju pravu vokaciju - film. U svojoj dugogodišnjoj karijeri snimio je 40 filmova. Prvi je bio "Malteški soko", snimljen 1941. godine, koji se i danas ubraja među najveće filmske trilere. Sledili su: "Oblaci nad Pacifikom", "Bitka za San Pijetro", "Blago Sijera Madre", za koji je dobio dva "Oskar"-a, jedan za režiju, a drugi za najbolji scenario. Godinu dana kasnije, snimio je "Ostrvo Largo", a zatim "Džunglu na asfaltu", "Afričku kraljicu", "Mobi Dik", "Odsjaj u zlatnom oku", "Eni", "Čast Pricijevih", sve do poslednjeg filma "Mrtvi", 1987. godine. Dobitnik je "Oskar"-a za životno delo. Igrao je u filmovima Vilijema Vajlera i Romana Polanskog. Umro je u vili u Njuportu, nedaleko od mesta snimanja svog poslednjeg filma "Mister Nort".

1988. - Nesreća na aero - mitingu u Ramštajnu u Nemačkoj (70 poginulih)

1995. - Eksplozija granate na pijaci Markale u Sarajevu (37 mrtvih i 85 ranjenih)

2007. - Umrla Draga Jonaš, spiker Radio Beograda
(Valjevo, 10. 09. 1922 - Beograd, 28. 08. 2007)

2007. - Umro Fransisko Umbral, španski književnik
(Madrid, 11. 05 1935 - Madrid, 28. 08. 2007)

2010. - Umro Sinan Hasani, književnik i publicista, političar, diplomata, predsednik Predsedništva SFRJ
(Požaranje,14.05. 1922 - Beograd, 28. 08. 2010)

2010. Umro Marko Dabović, književnik i novinar
(1930 - 28. 08. 2010)

[Bisernica]

29. avgust



http://www.uskolavrsac.in.rs/blog/wp-content/uploads/2011/05/dzon-lok.jpg



Na današnji dan 1632. godine rođen engleski filozof Džon Lok. Holandski pravnik i filozof Hugo Grocijus umro 1645. Uragan "Katrin" pogodio jugoistok Sjedinjenih Američkih Država 2005. godine.


Engleski filozof Džon Lok rođen je na današnji dan 1632. godine. Osporavao je učenje o "urođenim idejama" i zastupao senzualističku teoriju saznanja (duh je po rođenju „tabula rasa", "ničeg nema u intelektu što prethodno nije bilo u čulima"), kojom je utemeljena empiristička tradicija u engleskoj filozofiji (Ogled o ljudskom razumu). Njegova politička filozofija, zasnovana na prirodnopravnoj doktrini, sadrži klasične formulacije temeljnih načela liberalizma (Dve rasprave o vladi). Zalagao se za versku toleranciju, a bavio se i pedagoškim problemima.

Holandski pravnik, književnik i humanista Hugo Grocijus umro je 29. avgusta 1645. godine. Bio je novovekovni holandski filozof, a tematika kojom se bavio spada u domen prirodnog prava i filozofije prava. Filozofija prava postavlja fundamentalno pitanje biti prirode prava: kako je ono nastalo, šta znači, kakav je odnos prava spram kulture? On je postavio temelje međunarodnom pravu, koje je bazirano na prirodnom pravu. Hugo Grocijus ponovo reformiše teoriju prirodnog prava. Po njemu je prirodno pravo čoveka imanentno prirodi. Grocijus razlikuje dve vrste prava: božansko i ljudsko. Božansko je utemeljeno na objavi, a ljudsko na umu. Ovo nam govori da se novovekovna misao polako oslobađa religijskih dogmi, jer tu paraleleno postoje i dogme i kategorija uma, koja je temeljna u razmatranju ljudskog prirodnog prava. Ovde se vidi da je misao okrenuta prema realnosti a tu je potrebna valorizacija grčke filozofije. Država više nije emanacija božanstva, nego je utemeljena na kategoriji uma, kao i samo ljudsko pravo.

1915.- Rođena Ingrid Bergman, švedska filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Stokholm, 29. 08. 1915 - London, 29. 08. 1982)

1853.- Rođen Jovan Miodragović, profesor Učiteljske škole u Beogradu, pedagog (Stanišinci, 29. 08. 1853 - Beograd, 14. 05. 1926)

1862.- Rođen Moris Meterlink, belgijski književnik, nobelovac (Gent, 29. 08. 1862 - Orlamond, 06. 05. 1949)

1922.- Rođen Arsenije Stefanović, novinar, filmski kritičar, urednik Umetničkog programa RTS-a, idejni tvorac "Štafete mladosti" (Gornje Grbice, 29. 08. 1922 - Beograd, 09. 09. 2000)

1922.- Rođen Mate Relja, hrvatski filmski reditelj (Šibenik, 29. 08. 1922 - Zagreb, 01. 08. 2006)

1923.- Rođen Ričard Atenborou, britanski pozorišni i filmski glumac, reditelj i producent, dobitnik "Oskar"-a (Kembridž, 29. 08. 1923)

1924.- Rođena Konsuelo Velaskez, španska filmska glumica i kompozitor (Guzman, 29. 08. 1924 - Meksiko Siti, 22. 01. 2005)

1931.- Rođen Stelios Kazancidis, grčki pevač (Atina, 29. 08. 1931 - Atina, 14. 09. 2001)

1934.- Rođen Đorđe Bukilica, majstor fotografije (Valjevo, 29. 08. 1934 - Beograd, 01. 03. 2010)

1938.- Rođen Dragan Kolundžija, književnik (Gornje Vodičevo, 29. 08. 1938)

1939.- Rođen Džoel Šumaher, američki reditelj, scenarista i producent (Njujork, 29. 08. 1939)

1942.- Rođena Gordana Kuić, književnica (Beograd, 29. 08. 1942)

1958.- Rođen Majkl Džozef Džekson, američki pop - pevač (Geri, 29. 08. 1958 - Los Anđeles, 25. 06. 2009)

1987.- Umro Li Marvin, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Njujork, 19. 02. 1924 - Tuson, 29. 08. 1987)

1997.- Umro Velimir Lukić, književnik i dramaturg, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, direktor TV Beograd (Beograd, 10. 02. 1936 - Beograd, 29. 08. 1997)

2000.- Umro Marko Todorović, pozorišni, filmski i TV glumac (Prnjavor, 02. 06. 1929 - Beograd, 29. 08. 2000)

2004.- Umro Vladimir Velebit, revolucionar, političar i diplomata (Zadar, 19. 08. 1907 - Zagreb, 29. 08. 2004)

2005.- Umro Miloš Macura, direktor Saveznog zavoda za statistiku, predsednik Odbora za proučavanje stanovništva SANU, akademik (Beč, 20. 01. 1916 - Beograd, 29. 08. 2005)

[Bisernica]

30. avgust


http://i.colnect.net/images/f/527/716/Dobrivoje---Dobrica-Milutinovic.jpg



Na današnji dan rođen je jedan od najznačajnjih srpskih pozorišnih glumaca Dobrica Milutinović, a ubijen poznati slikar Sava Šumanović.
vremeplov_527.jpg

Na današnji dan 1880. godine rođen je pozorišni glumac Dobrica Milutinović. Milutinović se školovao u Kragujevcu i Nišu, gde je na đačkim predstavama zapažen njegov glumački dar. Iz putujuće pozorišne trupe "Sinđelić", po preporuci Milovana Glišića, dolazi u Narodno pozorište u Beogradu. Neko vreme studirao je glumu u Minhenu. Veliki romantičar srpskog pozorišta, svoje najuspešnije glumačke kreacije dao je u preko 100 uloga domaćeg i svetskog repertoara - bio je Maksim Crnojević, Mitke, Don Karlos, Romeo, Otelo, Lir, Vronski. Učestvovao je u nastajanju Opere Narodnog pozorišta u Beogradu. U prvoj srpskoj operi Na uranku, imao je jednu od glavnih uloga. Igrao je na filmu, snimao za radio... Bard srpskog pozorišta, Milutinović je plenio svojim bujnim temperamentom, senzibilitetom i emocijama, sonornim baritonom i izuzetno lepom figurom. Njemu u čast, 1980. godine, ustanovljena je glumačka nagrada "Dobričin prsten" za životno delo.

Godine 1942, ubijen je slikar Sava Šumanović. Šumanović je slikarstvo učio u Umetničkoj školi u Zagrebu, a usavršavao se u Parizu. U ateljeu Andrea Lota upoznao se sa teorijom i praksom kubizma, tako da je po povratku u zemlju, postao najznačajniji predstavnik tog slikarskog pravca. Na izložbama u Beogradu, 1922. i 1928. godine, postiže zavidan uspeh. Oslobodivši se geometrijskih i racionalnih konstrukcija, Šumanović prihvata neoklasicističko slikarstvo i koloristički ekspresionizam. Najznačajnija njegova dela su: "Pijani brod", "Doručak na travi", "Iločki drum zimi", "Posle kupanja", "Ženski akt", "Kipar u ateljeu", "Antičke varijacije", "Berba", "Žene u prirodi" i druga. Impresioniraju njegove slike sa pariskim motivima i čuvenim šidskim pejzažima. Poslednju izložbu Šumanović je imao u Beogradu 1939. godine. Stradao je u Drugom svetskom ratu. Memorijalna galerija "Sava Šumanović" otvorena je 1952. godine u Šidu, kao legat slikareve majke. Na današnji dan 1942, Savu Šumanovića su, zajedno sa još 150 Srba iz Šida, uhapsile ustaše i odvele u Sremsku Mitrovicu. Svi oni su streljani i sahranjeni u zajedničkoj masovnoj grobnici.

30. p.n.e. - Umrla Kleopatra, egipatska kraljica
(69. p.n.e - Aleksandrija, 30.8.30. p.n.e)

1489 - Rođen Koređo (Antonio Alegri), italijanski slikar
(Koređo, 30.8.1489 - Koređo, 5.3.1534)

1807 - U katastrofalnom požaru potpuno izgoreo Veliki Bečkerek

1859 - Rođen Marko Car, književnik
(Herceg Novi, 30.8.1859 - Beograd, 1.11.1953)

1871 - Rođen Ernest Raderford, novozelandski fizičar, utemeljivač atomske fizike, nobelovac (Spring Grov, 30.8.1871 - Kembridž, 19.10.1937)

1920 - Obnovljena Pećka patrijaršija (ukinuta odlukom Porte 1766. godine), za patrijarha izabran beogradski mitropolit Dimitrije

1929 - Umro Ivo Vojnović, književnik
(Dubrovnik, 9.10.1857 - Beograd, 30.8.1929)

1931 - Rođen Jovan Ćirilov, dramaturg, književnik i pozorišni kritičar
(Kikinda, 30. 08. 1931)

1934 - Rođena Grozdana Olujić, književnica, dobitnica Ninove nagrade
(Erdevik, 30.8.1934)

1935 - Umro Anri Barbis, francuski novinar i književnik
(Asnije, 17.5.1874 - Moskva, 30.8.1935)

1935 - Rođen Aleksandar-Saša Subota, pijanista i džez muzičar
(Sarajevo,30.8.1935 - Beograd, 16.3.2007)

1941 - Počela nemačka opsada Lenjingrada u Drugom svetskom ratu

1943 - Rođen Žan-Klod Kili, francuski smučar, olimpijski rekorder i sportski funkcioner
(Val Dizer, 30.8.1943)

1948 - Rođen Dragoslav Stepanović, fudbaler i trener, reprezentativac
(Sibnica, 30.8.1948)

1969 - Rođen Vladimir Jugović, fudbaler, reprezentativac
(Trstenik, 30.8.1969)

1972 - Rođena Kameron Dijaz, američka filmska glumica
(San Dijego, 30.8.1972)

1993 - Umro Miloš Žutić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 16.11.1939 - Beograd, 30.8.1993)

1995 - NATO avijacija bombardovala Republiku Srpsku

2000 - Umro Dušan Đorđević, novinar, urednik Radio Beograda i direktor Tanjuga
(Pirot, 14.2.1945 - Beograd, 30.8.2000)

2002 - Umro Ljubiša Petruševski, oboista, profesor i dekan Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, član Simfonijskog orkestra RTB-a
(Kumanovo, 3.8.1939 - Beograd, 30.8.2002)

2003 - Umro Čarls Bronson (Čarls Bušinski), američki filmski glumac
(Erenfeld, 3.11.1921 - Los Anđeles, 30.8.2003)

2003 - Umro Branko Vukojević, filmski i rok kritičar, urednik "Džuboksa"
(Beograd, 3.9.1956 - London, 30.8.2003)

2006 - Umro Vladimir Tretčikov, ruski slikar
(Petropavlovsk, 1914 - Južnoafrička Republika, 30.8.2006)

2006 - Umro Nagib Mahfuz, egipatski književnik, nobelovac
(Kairo, 11.12.1911 - Kairo, 30.8.2006)

2006 - Umro Glen Ford, američki filmski glumac
(Sent Kristin, 1.5.1916 - Beverli Hils, 30.8.2006)

2007 - Umro Dušan Tadić, filmski i TV glumac
(Tuzla, 30.10.1929 - Beograd, 30.8.2007)

2008 - Umro Vasilije-Vasa Pantelić, pozorišni, filmski i TV glumac, spiker i glumac Radio Beograda
(Ruma, 4.4.1922 - Beograd, 30.8.2008)

2010 - Umro Fransisko Varaljo, argentinski fudbaler, učesnik finala prvog Svetskog prvenstva 1930. godine u Montevideu
(La Plata, 5.2.1910 - La Plata, 30.8.2010)

2011 - Rođena Melinda Star Gido, najmanja beba na svetu, teška 270 grama

[Bisernica]

31. avugust


http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQ7FDl1azpsh3ofr4n8aEYrizHBm8FsM 2l2LhFCs-fA-jpB5qRsRA&t=1


Rođen rimski car Kaligula, umro Šarl Bodler francuski pesnik, poginuo bokserski šampion Roki Marćano, otvorena Velika škola, "Galenika" počela da proizvodi penicilin.


12. - Rođen Kaligula, rimski imperator (Antium, 31. 08. 12 - Rim, 24. 01. 41). Puno ime Kaligule je Gaj Cezar Germanik. Otac mu je bio Germanik čuveni general i posinak Okatvijana Avgusta, a majka Agripina Avgustova praunuka. Car je postao rano u 25. toj godini i u početku je imao briljantnu karijeru, jer je vladavinu počeo libernim merama. Međutim tada je nastupilo ludilo i Kaligula je počeo da se ponaša kao orijentalni despot, umislivši da je Bog i da nekonrolisano prazni rimsku blagajnu. Iz tog vremena je njegova navodna maksima - Neka me mrze samo neka me se plaše. Nastavio je još arogantnije pa je svog konja proglasio za senatora, a za suprugu je odbrao rođenu sestru. Posle njene smrti proglasio za boginju. Međutim to ga nije stajalo života. Ubili su ga vojnici koje je poslao na pohod u Britaniju, "zaboravivši" da im obezebedi komoru. Tako se završio život čoveka koga su ti isti vojnici pre samo dve decenije od milošte prozvali Kaligula, što u prevodu znači vojnička čizmica i oblačili u paradnu vojničku odeću koju su sami šili za njega.

Šarl Bodler, francuski književnik umro 1867. godine u Parizu. Bodler, posle srednje škole putuje u Indiju odakle se brzo vraća i započinje život profesionalnog književnika u Parizu. Studirao je prava. Pored poezije pisao je kritike o likovnoj umetnosti, eseje i rasprave (Romantična umetnost). Slavu mu je donela zbirka pesama Cveće zla (1857). Ovo je najpoznatija i najuticajnija zbirka svetske poezije,koja je promenila ceo odnos prema poetskom delu i nagovestila poeziju 20. veka . No, upravo zbog tih pesma osuđen je na pariskom sudu za skarednost i blasfemiju, jer su njegove pesme vređala javni moral. Objavio je i Male pesme u prozi (Splin Pariza) (1868). Bio je zavisnik od opijuma i hašiša. Umro je u 46. godini od sifilisa.

1354. - Srpski državni sabor u Serezu proglasio "Dušanov zakonik"

1808. - Otvorena Velika škola u Beogradu

1811. - Rođen Teofil Gotje, francuski književnik
(Tarb, 31. 08. 1811 - Neji, 22. 10. 1872)

1908. - Rođen Vilijam Sarojan, američki književnik
(Fresno, 31. 08. 1908 - Fresno, 18. 05. 1981)

1921. - Rođen Vladimir Marenić, scenograf
(Čaglin, 31. 08. 1921 - Beograd, 20. 02. 2010)

1930. - Umro Vladan Đorđević, političar, književnik i lekar
(Beograd, 21. 11. 1844 - Beograd, 31. 08. 1930)

1941. - Umrla Marina Ivanovna Cvetajeva, ruska književnica
(Moskva, 08. 10. 1892 - Jelabuga, 31. 08. 1941)

1945. - Rođen Van Morison (Džordž Ivan), irski rok - muzičar
(Belfast, 31. 08. 1945)

1947. - Proizveden prvi domaći penicilin u zemunskoj "Galenici"

1963. - Umro Žorž Brak, francuski slikar
(Aržantej, 13. 05. 1882 - Pariz, 31. 08. 1963)

1969. - Poginuo Roki Marćano, američki bokser, svetski prvak u teškoj kategoriji (Bork, 01. 09. 1923 - Njutn, 31. 08. 1969)

1973. - Umro Džon Ford, američki filmski reditelj, dobitnik "Oskar" - a
(Portland, 01. 02. 1895 - Palm Springs, 31. 08. 1973)

1986. - Umro Henri Mur, engleski vajar, član SANU
(Kastlford, 30. 07. 1898 - Mač Hedem, 31. 08. 1986)

1997. - Poginula Ledi Dajana (Dajana Spenser), britanska princeza
(Sandringem, 01. 07. 1961- Pariz, 31. 08. 1997)

1997. - Poginuo Dodi Al Fajed, egipatski milijarder
(Aleksandrija, 15. 04. 1955 - Pariz, 31. 08. 1997)

2002. - Umro Lajonel Hempton, američki vibrafonista i džez -kompozitor
(Luisvil, 20. 04. 1908 - Njujork, 31. 08. 2002)

2005. - Umro Džozef Rotblat, fizičar, borac protiv nuklearnog naoružanja (Varšava, 04. 11. 1908 - London, 31. 08. 2005)

2007. - Umro Milenko Drašković, novinar, urednik Prvog programa Radio Beograda (Čačak, 25. 02.1953 - Beograd, 31. 08.2007)

[Bisernica]

1. septembar


http://croatia.org/crown/content_images/2008/cravat_louis14.jpg



Na današnji dan 1715. godine umro francuski kralj Luj XIV, poznatiji kao Kralj Sunce. Osnivač lista "Politika" Vladislav Ribnikar rođen 1. septembra 1914. Prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja u Beogradu počela 1961. godine.
vremeplov_527.jpg

Na današnji dan 1715. godine umro je Luj XIV, francuski kralj, Kralj Sunce. Luj XIV je bio kralj Francuske iz dinastije Burbona, sin Luja XIII i Ane Austrijske. Postao je kralj 14. maja 1643, nekoliko meseci pre petog rođendana. U njegovo ime je vladala kao regent njegova majka Ana Austrijska, koja je glavninu vlasti predala kardinalu Mazarenu. Nakon smrti kardinala Mazarena 1661. godine, Luj XIV je preuzeo kontrolu nad vladom. Vladavina Luja XIV, poznatog kao Kralj Sunce, trajala je 72 godine. Bila je to najduža vladavina u evropskoj istoriji. Ojačao je moć i uticaj Francuske u Evropi. Francuska je u doba njegove vladavine ratovala u tri velika rata: Francusko-holandskom ratu, Ratu Velike alijanse i Ratu za špansko nasleđe. Učestvovala je i u dva manja rata: Devolucionom ratu i Ratu za reujedinjenja. Dok je vladao, Francuska je postigla ne samo političku i vojnu nadmoć, nego je dominirala i kulturom sa različitim ličnostima kao što su bili Molijer, Žan Rasin, Žan de Lafonten, Šarl Lebren ,Žan-Batist Lili, Jasent Rigo, Andre Lenotr, Klod Perol i Žil Arden-Mansar. Kulturna dostignuća tih ljudi doprinela su prestižu Francuske, njenog naroda, jezika i kralja.

Novinar, pokretač i urednik lista Politika Vladislav Ribnikar umro je 1. septembra 1914. godine. Ribnikar je završio Višu gimnaziju i književnost sa filologijom na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Usavršavao se u Nemačkoj i Francuskoj, gde se bavio književno-prevodilačkim radom, a radio je i kao dopisnik jednog francuskog lista. Među prijateljima koji su bili na specijalizaciji u inostranstvu dobio je podršku za pokretanje novina u zemlji. Prvi broj Politike izašao je 25. januara 1904. godine na četiri strane i u tiražu od 1.300 primeraka. U njemu Ribnikar u uvodnom članku Zadatak nezavisne štampe daje buduću programsku orijentaciju lista, ali i suštinu bavljenja novinarskim pozivom uopšte. Osnivač i prvi direktor Vladislav Ribnikar je bio glavni i odgovorni urednik Politike samo u prvoj deceniji njenog izlaženja. Poginuo je u sudbonosnom jurišu na planini Rožaj kod Loznice, dan nakon smrti svog brata Darka, urednika Politike. Ostavio je neizbrisivi trag u jugoslovenskom novinarstvu.

1832. - Rođen Ilarion Ruvarac, istoričar, akademik (Sremska Mitrovica, 1.9.1832 - manastir Grgeteg, 8.8.1905)

1854. - Rođen Englbert Humperdink, nemački kompozitor (Zigburg, 1.9.1854 - Nojsterlic, 27.9.1921)

1875. - Rođen Edgar Rajs Barouz, američki književnik, autor "Tarzana" (Čikago, 1.9.1875 - Ensino, 19.3.1950)

1877. - Prvi put polagana matura u Srbiji

1909. - Osnovana Srednja muzička škola "Isidor Bajić" u Novom Sadu

1911. - Osnovan OFK Beograd

1922. - Rođen Mihajlo Mitrović, arhitekta (Čačak, 1.9.1922)

1923. - Rođen Miodrag-Mile Bogdanović, estradni umetnik (Beograd, 1.9.1923)

1923. - Rođen Roki Marćano, američki bokser, svetski prvak u teškoj kategoriji (Bork, 1.9.1923 - Njutn, 31.8.1969)

1931. - U Moskvi izvršena prva transfuzija krvi u svetu

1939. - Nemačkim napadom na Poljsku počeo Drugi svetski rat

1961. - Počela Prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja u Beogradu

1963. - Otvoren stadion FK Crvena zvezda, popularna "Marakana"

1967. - Umro Ilja Grigorijevič Erenburg, ruski književnik i novinar (Kijev, 15.1.1891 - Moskva, 1.9.1967)

1970. - Umro Fransoa Morijak, francuski književnik (Bordo, 11.10.1885 - Pariz, 1.9.1970)

1973. - Umro Džon Ford, američki filmski reditelj, dobitnik Oskara (Kejp Elizabet, 1.2.1895 - Palm Springs, 1.9.1973)

1973. - Rođen Savo Milošević, fudbaler, reprezentativac (Bijeljina, 1.9.1973)

1978. - Umro Dušan Baranin, književnik i istoričar (Žabljak, 3.8.1903 - Beograd, 1.9.1978)

1997. - U Podgorici objavljen prvi broj lista Vijesti

2004. - Teroristički napad na školu u Beslanu, u Severnoj Osetiji

2005. - Počela radi MTV Adria

2007. - Umrla Milica Jovanović, balerina, prvakinja Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu, baletski pedagog, koreograf, baletski kritičar i istoričar (Beograd, 26.2.1932 - Beograd, 1.9.2007)

2008. - Umro Jon Janku, rumunski dirigent, gost-dirigent Opere Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Veliki Tomloš, 21.9.1931 - Temišvar, 1.9.2008)

2008. - Umro Tomas-Bata Junior, češki industrijalac vlasnik fabrike "Bata" (17.9.1914 - Toronto, 1.9.2008)

[Bisernica]

2. septembar



http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQgv0ZPYyJAf9WbUSYfQu50eEzzJgfyl 8Okvv-EOZtLHVtnm78X&t=1



Na današnji dan Japan kapitulirao, čime je označen kraj Drugog svetskog rata. Umro novinar i satiričar Vladimir Bulatović Vib.


Vladimir Bulatović Vib završio je Filozofski fakultet i Novinarsku diplomatsku školu je završio u Beogradu. Izuzetno talentovan, počeo je da piše već u mladim danima za listove Delo, Danas, Borba, Mladina, Jež... Nastavljajući tradiciju Domanovića i Nušića, Bulatović je u zbirci satiričnih tekstova Budilnik, objavljenoj 1963. godine, pokazao veliki smisao za sublimiranost forme, paradoks i aktuelne teme. Vibovi aforizmi bili su neizbežno štivo čitalaca Politike dugi niz godina. Zbog njih je često bio proganjan. Na osnovu Vibovih satiričnih tekstova igrani su pozorišni komadi. Najpoznatija njegova dela su: Menjačnica ideala, Veliko spremanje, Korak nazad, Šta je pisac hteo da kaže, Okretne i druge igre. Smatra se jednim od najvećih savremenih srpskih satiričara, koji nas je svojim delom uveo u sam vrh svetske literature. Dugogodišnji urednik Politike, Bulatović ja naučio novinarskom zanatu generacije mladih novinara, među kojima i danas poznata imena srpskog novinarstva.

Kapitulacijom Japana zvanično završen Drugi svetski rat. Japanski car Hirohito, prinuđen bacanjem atomskih bombi na Hirošimu 6. avgusta i Nagasaki dva dana kasnije, preko radija zvanično objavio kapitulaciju i naredio svim oružanim snagama da polože oružje.

1652 - Umro Hose Ribera, španski slikar
(Jativa, 12.1.1588 - Napulj, 2.9.1652)

1791 - Rođen Avram Petronijević, trgovac, političar, predsednik vlade i ministar inostranih dela Srbije
(Oršava, 2.9.1791 - Carigrad, 10.4.1852)

1885 - Rođen Dragiša Vasić, književnik i publicista
(Gornji Milanovac, 2.9.1885 - Jasenovac, 21.4.1945)

1895 - Osnovan Međunarodni institut za bibliografiju u Briselu 1938. godine preimenovan u Međunarodnu federaciju za dokumentaciju

1901 - Rođen Zoltan Čuka, mađarski književnik i prevodilac
(Plandište, 2.9.1901 - Erd, 26.3.1984)

1909 - Rođena Milica Babić, kostimograf Narodnog pozorišta u Beogradu, supruga Ive Andrića
(Bosanski Šamac, 2.9.1909 - Herceg Novi, 24.3.1968)

1910 - Rođen Skender Kulenović, književnik
(Bosanski Petrovac, 2.9.1910 - Beograd, 25.1.1978)

1914 - Rođen Veljko Vlahović, političar, publicista i diplomata, španski borac, pokretač radio stanice "Slobodna Jugoslavija", direktor "Borbe", član Izvršnog komiteta i sekretar CKSKJ
(Rovci, 2.9.1914 - Ženeva, 7.3.1975)

1937 - Umro Pjer de Kuberten, francuski baron, osnivač modernog olimpijskog pokreta
(Pariz, 1.1.1862 - Lozana, 2.9.1937)

1943 - Rođen Đorđe Novković, kompozitor
(Sarajevo, 2.9.1943 - Zagreb, 6.5.2007)

1945 - Proglašena Demokratska Republika Vijetnam

1945 - Rođen Dragoljub Raša Todosijević, konceptualni umetnik
(Beograd, 2.9.1945)

1952 - Rođen Džimi Konors, američki teniser
(Sent Luis, 2.9.1952)

1958 - TV Beograd emitovala prvu domaću TV dramu Slučaj u tramvaju

1962 - Katastrofalni zemljotres u Iranu

1965 - Rođen Lenoks Luis, britanski bokser, svetski šampion u teškoj kategoriji
(London, 2.9.1965)

1972 - Rođen Sergej Trifunović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Mostar, 2.9.1972)

1980 - Umro Borivoje Mirković, novinar
(Beograd, 2.1.1937 - Beograd, 2.9.1980)

2000 - Umro Vladimir Vitas, džez pijanista i vibrafonista, član Velikog džez orkestra RTB-a
(Beograd, 26.8.1935 - Beograd, 2.9.2000)

2005 - Umro Ratomir Vico, političar i diplomata, glavni urednik Prvog programa Radio Beograda, direktor RTB, ministar informisanja Srbije
(Prokuplje, 22.3.1941 - Beograd, 2.9.2005)

2007 - Umro Safet Isović, pevač
(Bileća, 1936 - Sarajevo, 2.9.2007)

[Bisernica]

3. septembar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Oliver_Cromwell.jpg/250px-Oliver_Cromwell.jpg



Na današnji dan 1658. godine umro engleski državnik i vojskovođa Oliver Kromvel. Čuveni ruski pisac Ivan Turgenjev umro je 3. septembra 1883. Boj na Deligradu, u Prvom srpskom ustanku, odigrao se 1806. godine.


Engleski državnik i vojskovođa Oliver Kromvel, vođa parlamentarnih snaga u engleskom građanskom ratu umro je na današnji dan 1658. godine. Posle pobede nad rojalistima ukinuo monarhiju i 1653. postao lord-protektor Engleske, Škotske i Irske. Dve godine posle njegove smrti monarhija obnovljena. Kada je 1642 izbio između kralja i Parlamenta otvoren sukob i građanski rat došle su do izražaja njegove sposobnosti organizatora i vojskovođe. Njegovi konjanici odigrali su odlučnu ulogu u velikoj pobedi vojske Parlamenta nad rojalistima kod Marston Mura 1644. godine. Postao je zamenik vrhovnog zapovednika vojske Parlamenta. Kralj Čarls prvi osuđen je na smrt i smaknut 1649, ukinuta je monarhija, a Engleska je postala republika pod nazivom Komonvelt ili slobodna država. Kromvel je pokorio Irsku i Škotsku, postigao uspehe ratujući sa Holandijom i Španijom i proglašen je doživotnim lordom-protektorom.

Ruski pisac Ivan Sergejevič Turgenjev, jedan od najznačajnijih predstavnika ruskog realizma, umro je 3. septembra 1883. godine. Prvi je ruski pisac čija su dela prodrla na Zapad gde je bio veoma popularan i imao veći ugled u francuskim nego u ruskim književnim krugovima. Bio jedan od ključnih pisaca koji je u velikoj meri doprineo da ruska književnost dobije svetski status. Turgenjev je bio impresioniran modernim društvom u Zapadnoj Evropi, pa se u domovinu vratio kao "zapadnjak", što je bila sušta suprotnost tadašnjem "slavenizmu", i verovao je da Rusija može postati bolja zemlja imitirajući Zapad i ukidajući zastarele institucije kao što je kmetstvo. Najpoznatija dela "Očevi i deca", "Lovčevi zapisi", "Uoči novih dana".

1783. - Velika Britanija i SAD potpisale mirovni ugovor u Parizu, kojim je završen Američki rat za nezavisnost

1806. - Boj na Deligradu u Prvom srpskom ustanku

1821. - Umro Marašli - Ali paša, rumelijski valija i beogradski vezir
(Maraš (datum rođenja nepoznat) - Beograd, 03. 09. 1821)

1875. - Rođen Ferdinand Porše, nemački konstruktor automobila
(Mefersdorf, 03. 09. 1875 - Štutgart, 30. 01. 1951)

1883. - Umro Ivan Sergejevič Turgenjev, ruski književnik
(Oriol, 09. 11. 1818 - Bužival, 03. 09. 1883)

1889. - Rođen Isak Samokovlija, književnik
(Goražde, 03. 09. 1889 - Sarajevo, 15. 01. 1955)

1903. - Rođen Risto Ratković, književnik
(Bijelo Polje, 03. 09. 1903 - Beograd, 18. 06. 1954)

1915. - Rođen Mirko Stojaković, matematičar, profesor i dekan Prirodno-matematičkog fakulteta u Novom Sadu, akademik, direktor Matematičkog instituta SANU
(Krepoljin, 03. 09. 1915 - Beograd, 05. 07. 1985)

1921. - Rođen Živorad - Žika Mitrović, filmski reditelj i scenarista
(Beograd, 03. 09. 1921 - Beograd, 29. 01. 2005)

1931. - Kralj Aleksandar II Karađorđević oktroisao Ustav kojim je ozakonjena "šestojanuarska diktatura"

1934. - Počelo emitovanje emisije "Nacionalni čas" na Radio Beogradu, Radio Zagrebu i Radio Ljubljani

1939. - U Beogradu održane do tada najveće međunarodne automobilske trke u Jugoslaviji, Kalemegdan

1939. - Rođen Slobodan Mašić, arhitekta, grafički dizajner i izdavač
(Beograd, 03. 09. 1939)

1948. - Umro Eduard Beneš, češki političar i državnik, predsednik Čehoslovačke
(Kozlanij, 28. 05. 1884 - Sezimovo - Ustiju, 03. 09. 1948)

1969. - Umro Ho Ši Min, vijetnamski revolucionar i državnik, prvi predsednik DR Vijetnama
(Kim Lijen, 19. 05. 1890 - Hanoj, 03. 09. 1969)

1981. - Umrla Zorica Šumadinac, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 02. 11. 1946 - Beograd, 03. 09. 1981)

2002. - Umrla Irena Kolesar, pozorišna, filmska i TV glumica
(Slavonski brod, 22. 12. 1925 - Zagreb, 03. 09. 2002)

2007. - Umro Đorđe Sudarski Red, književnik
(Čerević, 1946 - Novi Sad, 03. 09. 2007)

[Bisernica]

4. septembar


http://t3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTOapfBmhna2rSYgE2NvfemM1pCrbuOQ 6Hra8EFPRwy9Ukcj-jW&t=1



Na današnji dan rođen francuski pisac i diplomata Fransoa Rene Šatobrijan. Iz Beograda 1884. godine krenuo prvi svečani voz na pruzi Beograd-Niš.


Na današnji dan 1768. rođen je Fransoa Rene de Šatobrijan, francuski književnik i diplomata. Posle ranjavanja u jednoj borbi protiv pristalica Francuske revolucije 1792. emigrirao je u Englesku, gde je ostao do 1800. Po povratku na vlast dinastije Burbon 1814, bio je diplomata i šef francuske diplomatije. Povukao se iz politike 1830. posle Julske revolucije. Čitavog života ostao je dosledni reakcionar. Dela: "Duh hrišćanstva" (čiji su deo kratki romani "Atala" i "Rene"), poema u prozi "Mučenici", "Put iz Pariza u Jerusalim", "Uspomene s onu stranu groba", epopeja o američkim Indijancima, politički spisi "Istorijski, politički i etički eseji o prošlim i sadašnjim revolucijama razmatranim u odnosu na Francusku revoluciju", "O Bonaparti i Burbonima".

Na današnji dan 1884. godine iz Beograda je krenuo prvi svečani voz na pruzi Beograd-Niš, prvi u tadašnjoj Kraljevini Srbiji. Početak gradnje pruge u julu 1881. godine simbolično je srebrnim budakom obeležio kralj Milan Obrenović. Ispraćaju svečanog prvog voza, iskićenog cvećem i srpskim trobojkama, pored velikog broja građana, prisustvovali su ugledni gosti iz Beča, Budimpešte i Pariza. Voz je krenuo u 8.30 časova, a u Niš je stigao u 18.23. Najstarija pruga na teritoriji današnje Srbije puštena je u rad avgusta 1854. i povezivala je Belu Crkvu sa delom Banata koji se danas nalazi u Rumuniji.

1809.- Rođen Julius Slovacki, poljski književnik (Kšeminjec, 04. 09. 1809 - Pariz, 03. 04. 1849)

1824.- Rođen Antun Brukner, austrijski kompozitor (Ansfeld, 04. 09. 1824 - Beč, 11. 10. 1896)

1837.- Američki fizičar Semjuel Morze izumeo telegraf

1870.- Francuska proglašena Republikom

1884.- Svečano otvorena železnička pruga Beograd - Niš

1896.- Rođen Antonen Arto, francuski pozorišni glumac i reditelj (Marsej, 04. 09. 1896 - Ivri, 04. 03. 1948)

1904. - Onovano Društvo srpskih umetnika "Lada" u Beogradu

1907.- Umro Edvard Grig, norveški kompozitor, pijanista i dirigent (Bergen, 15. 06. 1845 - Bergen, 04. 09. 1907)

1910.- Umro Anri Ruso, francuski slikar (Laval, 20. 05. 1844 - Pariz, 04. 09. 1910)

1949.- Rođen Adolf - Dado Topić, rok - muzičar (Osijek, 04. 09. 1949)

1950.- Rođen Aleksandar Berček, pozorišni, filmski i TV glumac, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu (Vrdnik, 04. 09. 1950)

1955. - Počela Liga šampiona u fudbalu

1965.- Umro Albert Švajcer, lekar, teolog , filozof, književnik i orguljaš, nobelovac (Kajzersverg, 14. 01. 1875 - Lambarene, 04. 09. 1965)

1980.- Počeo Iransko - irački rat

1981.- Rođena Bijons Žizel Nouls, američka pevačica (Hjuston, 04. 09. 1981)

1989.- Umro Žorž Simenon, francuski književnik (Lijež, 12. 02. 1903 - Lozana, 04. 09. 1989)

2006.- Umro Đakinto Faketi, italijanski fudbaler, reprezentativac i trener fudbalskog kluba"Inter" (Treviljo, 18. 07. 1942 - Milano, 04. 09. 2006)

2006.- Umro Petar Banićević, pozorišni, filmski i TV glumac , profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu i Akademije umetnosti "Braća Karić" u Beogradu (Nikšić, 08. 02. 1930 - Beograd, 04. 09. 2006)

2008.- Umrla Dafina Milanović, vlasnica "Dafiment banke" (Skobalj, 1948 - Beograd, 04. 09. 2008)

[Bisernica]

5. septembar


http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcThGriIrPVAJA0XNTaNaf1Xo_GXH722t Tcdma1zoHO4nsCAxS5Q



Francuski kralj Luj XIV, Kralj Sunce, rođen na današnji dan 1638. godine. Srpski političar i istoričar Jovan Ristić umro 5. septembra 1899. Bitka na Marni, u Prvom svetskom ratu, odigrala se 5. septembra 1914. godine.


Francuski kralj Luj XIV iz dinastije Burbona rođen je na današnji dan 1638. godine. Ostao je kralj u maju 1643, svega nekoliko meseci pre petog rođendana. U njegovo ime je vladala kao regent njegova majka Ana Austrijska, koja je glavninu vlasti predala kardinalu Mazarenu. Nakon smrti predsednika vlade kardinala Mazarena 1661. godine, Luj XIV je preuzeo kontrolu nad vladom. Vladavina Luja XIV, poznatog kao Kralj Sunce trajala je 72 godine. Bila je to najduža vladavina u evropskoj istoriji. Ojačao je moć i uticaj Francuske u Evropi. Francuska je u doba njegove vladavine ratovala u tri velika rata: u Francusko-holandskom ratu, Ratu Velike alijanse i Ratu za špansko nasleđe. Učestvovala je i u dva manja rata: Devolucionom ratu i Ratu za reujedinjenja.

Srpski državnik, političar, istoričar i književnik Jovan Ristić umro je 5. septembra 1899. godine. Uz Iliju Garašanina i Nikolu Pašića, spada u red najvećih državnika Srbije 19. veka. Bio je osnivač i vođa Narodnoliberalne stranke, dva puta namesnik u ime maloletnih vladara, prvo u ime kneza Milana Obrenovića, a kasnije i u ime njegovog sina kralja Aleksandra Obrenovića, a 1878. godine bio je predstavnik Kneževine Srbije na Berlinskom kongresu kojim je priznata nezavisnost Srbije.

1600. - Poveljom engleske kraljice Elizabete osnovana je "Istočnoindijska kompanija" koja je dobila monopol na trgovinu sa Istokom, čime je počela britanska trgovačka, a potom i kolonijalna ekspanzija indijskog podkontinenta

1767. - Rođen August Vilhem Šlegel, nemački estetičar, književni kritičar i istoričar (Hanover, 05. 09. 1767 - Bon, 12. 05. 1845)

1857. - Umro Ogist Kont, francuski filozof i matematičar (Monpelje, 19. 01. 1798 - Pariz, 05. 09. 1857)

1895. - U Beogradu počela sa radom Srpska crtačka i slikarska škola

1895. - Umro Jevrem Grujić, političar, ministar pravde i unutrašnjih poslova Srbije (Darosava, 1826 - Beograd, 05. 09. 1899)

1904. - Održan prvi kongres srpskih lekara i prirodnjaka

1913. - Rođena Vivijen Li, britanska pozorišna i filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Dardželing, 05. 09. 1913 - London, 08. 07. 1967)

1914. - Bitka na Marni u Prvom svetskom ratu

1919. - Umro Vasilij Ivanovič Čapajev, komandant Crvene armije i heroj ruskog građanskog rata (Budajka, 1887 - Ljubišćenska - Čapajevo, 05. 09. 1919)

1923. - Rođena Miroslava Lili Petrović, klavirski pedagog (Beograd, 05. 09. 1923 - Beograd, 19. 06. 2009)

1932. - Rođen Vladan Radovanović, kompozitor, multimedijalni umetnik, osnivač i rukovodilac Elektronskog studija Radio Beograda (Beograd, 05. 09. 1932)

1940. - Rođena Rakel Velč (Džoana Rakel Tehada), američka filmska i pozorišna glumica
(Čikago, 05. 09. 1940)

1946. - Rođen Fredi Merkjuri, britanski pevač, član grupe "Kvin" (Stoun Taun, 05. 09. 1946 - London, 24. 11. 1991)

1947. - Rođen Badi Majls, američki muzičar, osnivač i član grupe "Band of Gypsies" (Omaha, 05. 09. 1947 - Ostin, 26. 02. 2008)

1951. - Rođen Paul Brajtner, nemački fudbaler, reprezentativac (Kolbermor, 05. 09. 1951)

1972. - Pripadnici palestinske terorističke organizacije "Crni septembar" kidnapovali su, a potom i ubili 11 izraelskih sportista, učesnika Olimpijskih igara u Minhenu

1995. - Francuska izvela prvu atomsku probu na pacifičkom ostrvu Mururoa

1997. - Umrla Majka Tereza (Agnes Gondža Bojadžiju), misionarka, nobelovac (Skoplje, 27. 08. 1910 - Kalkuta, 05. 09. 1997)

2008. - Umrla Zaida Krimšamhalov, pozorišna glumica, prvakinja Drame Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Kragujevac, 1936 - Novi Sad, 05. 09. 2008)

2009. - Umro Vuk Pavlović, scenarista, dramaturg i filmski kritičar (Beograd 1970 - Beograd, 05. 09. 2009)

[Bisernica]

6. septembar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cb/Akira_Kurosawa.jpg



Jedan od najčuvenijih svetskih reditelja svih vremena Akira Kurosava umro na današnji dan 1998. godine. Saveznička avijacija teško bombardovala Leskovac 6. septembra 1944. Lenjingrad je 1991. ponovo dobio ime Sankt Peterburg.


Japanski filmski reditelj i dobitnik Oskara Akira Kurosava umro je na današnji dan 1998. godine. Jedan od najčuvenijih svetskih reditelja svih vremena, Kurosava je rođen u uglednoj samurajskoj porodici. Prve pouke o umetnosti dobio je od učitelja, koji je bio slikar i koji ga je podučavao, kako kaže Kurosava, na "način vaspitavanja genija". Od starijeg brata poprimio je izrazitu naklonost ka ruskoj književnosti. Kao reditelj debitovao je 1943. godine filmom Sanširo Sugata - Saga o Džudou". Japanska filmska umetnost bila je nepoznanica za mnoge u svetu sve do 1951. godine, kada je film Akira Kurosave Rašoman, dobio Zlatnog lava na Festivalu u Veneciji. Tokom 56 godina karijere snimio je 30 filmova. Filmovi Rašomon, Ran, Krvavi presto, Sedam samuraja i Kagemuša postali su svetska klasika. Tri puta je dobio Oskara, a 1990. godine, Američka filmska akademija nagradila ga je za životno delo. Kurosava je rođen 1910. godine u Tokiju.

Saveznička avijacija teško je bombardovala Leskovac 6. septembra 1944. godine (na rođendan kralja Petra Drugog Karađorđevića). Bombardovanje nije imalo mnogo uticaja na stanje nemačke vojne sile, kao ni u slučaju bombardovanja ukupno 25 gradova u Srbiji u to vreme. Tokom bombardovanja Leskovca poginulo je više od 1.600 civila, a centar - staro jezgro grada - je potpuno razoren.

1566. - Umro Sulejman II Veličanstveni, turski sultan (6.11.1494 - Siget, 6.9.1566)

1688. - Beograd potpao pod austrijsku vlast

1757. - Rođen Mari-Žozef Lafajet, francuski general i političar (Šato Kavanjak an Overnj, 6.9.1757 - Pariz, 20.5.1834)

1766. - Rođen Džon Dalton, engleski hemičar (Kokermaut, 6.9.1766 - Mančester, 27.7.1844)

1877. - Rođen Petar Stojanović, kompozitor, profesor i direktor Muzičke škole "Stanković" u Beogradu (Budim, 6.9.1877 - Beograd, 11.9.1957)

1905. - Osnovano Malo pozorište, prvo dečje pozorište u Beogradu

1914. - Počela bitka na Drini u Prvom svetskom ratu

1923. - Rođen Dušan Skovran, dirigent i muzički pisac (Ohrid, 6.9.1923 - Plužine, 10.8.1975)

1923. - Rođen Petar Drugi Karađorđević, kralj (Beograd, 6.9.1923 - Denver, 3.11.1970)

1925. - Osnovan Planinarski savez Jugoslavije

1925. - Rođen Anhel Gonzales, španski pesnik, borac protiv Frankove diktature, akademik
(Ovijedo, 6.9.1925 - Madrid, 12.1.2008)

1930. - Rođena Ebi Linkoln, američka džez pevačica, borac za ljudska prava (Čikago, 6.8.1930 - Njujork, 14.8.2010)

1943. - Poginuo Miloš Savković, književnik (Gračac, 28.4.1899 - Gajevi, 6.9.1943)

1953. - Rođena Ljiljana Habjanović - Đurović, književnica (Kruševac, 6.9.1953)

1973. - Rođen Nikola Grbić, odbojkaš, reprezentativac (Zrenjanin, 6.9.1973)

1983. - Umro Čedomir Brašanac, književnik (Bingula, 2.2.1927 - Beograd, 6.9.1983)

1986. - Umro Dragan Jeremić, kritičar, filozof i estetičar (Brđani, 24.5.1925 - Ljubljana, 6.9.1986)

1991. - Lenjingradu vraćeno ime Sankt Peterburg

1996. - Umro Mišel Oben, francuski slavista (Ruan, 15.4.1923 - Grčka, 6.9.1996)

1997. - Umro Džordž (Đerđ) Šolti, mađarski dirigent (Budimpešta, 21.10.1912 - Antib, 6.9.1997)

2000. - U središtu UN u Njujorku otvoren "Milenijumski samit UN", najveći skup svetskih lidera u istoriji na kojem je učestvovalo 150 kraljeva, predsednika i premijera

2007. - Umro Lučano Pavaroti, italijanski operski pevač, tenor (Modena, 12.10.1935 - Modena, 6.9.2007)

2008. - Umrla Anita Pejdž, američka filmska glumica (Flešing, 4.8.1910 - Los Anđeles, 6.9.2008)

2010. - Umro Klajv Doner, britanski filmski i TV reditelj (London, 21.1.1926 - London, 6.9.2010)

[Bisernica]

7. septembar



http://www.rts.rs/upload/storyBoxImageData/2010/09/03/6162236/07-sept%20Lola2.jpg



Izgradnja hidroelektrane "Đerdap" počela na današnji dan 1964. godine. Reditelj, književnik i novinar Radivoje-Lola Đukić umro 1995. godine.


Na današnji dan 1964. godine u mestu Sip na jugoslovenskoj i u Gura Vaji na rumunskoj obali Dunava predsednici Jugoslavije i Rumunije Josip Broz Tito i Georgi Georgiju Dež prisustvovali su postavljanju kamena-temeljca na gradilištu hidroelektrane "Đerdap".

Reditelj, književnik i novinar Radivoje-Lola Đukić umro je 7. septembra 1995. godine. Majstor TV igre, napisao je i režirao više od 200 humorističkih emisija i TV komedija od kojih su najpopularnije: Servisna stanica, Na tajnom kanalu, Muzej voštanih figura, Ogledalo građanina Pokornog, Ljudi i papagaji, Crni sneg, Licem u naličje, Spavajte mirno, Sačulatac, Deset zapovesti, Ću - ćeš - će... Serijom Ogledalo građanina Pokornog postavljeni su temelji novog žanra, a Lola Đukić je od bezazlenog zabavljača prerastao u satiričara. Posle ove serije, Mihiz je za Lolu rekao da je "sam po kapacitetu ravan velikoj fabrici zabave". Odgovorni urednik zabavnog programa Radio Beograda, jedan od utemeljivača Televizije Beograd, Lola je bio i osnivač Humorističkog pozorišta u Beogradu - kasnije Pozorište na Terazijama.

1533. - Rođena Elizabeta I, engleska kraljica
(Grinvič , 07. 09. 1533 - Ričmond, 24. 03. 1603)

1707. - Rođen Žorž - Žak Leklerk Bifon, francuski prirodnjak i književnik
(Burgonj, 07. 09. 1707 - Pariz, 16. 04. 1788)

1788. - Pogubljen Koča Anđelković, kapetan, vođa srpskih dobrovoljaca u austrijsko- turskom ratu

1812. - Počela Borodinska bitka

1833. - Petar II Petrović Njegoš dobio ruski pasoš

1909. - Rođen Elija Kazan, američki filmski i pozorišni reditelj, dobitnik "Oskar"-a

1914. - Rođen Džejms van Alen, američki fizičar
((mesto rođenja nepoznato) 07. 09. 1914 - Ajova, 09. 08. 2006)

1924. - Rođen Leonard Rozenman, američki kompozitor, dobitnik "Oskar"-a
(Bruklin, 07. 09. 1924 - Los Anđeles, 04. 03. 2008)

1931. - Rođena Ljiljana Kontić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Savinac, 07. 09. 1931- Beograd,17. 07. 2005)

1943. - Rođen Dario Arđento, italijanski reditelj i scenarista
(Rim, 07. 09. 1943)

1944. - Rođen Velibor - Bora Milutinović, fudbaler i trener
(Bajina Bašta, 07. 09. 1940)

1955. - Rođena Mira Furlan, pozorišna, filmska i TV glumica
(Zagreb, 07. 09. 1955)

1991. - Počela Haška mirovna konferencija o bivšoj Jugoslaviji

1994. - Umro Niki Hopkins, engleski pijanista
(London, 24. 02. 1944 - Nešvil, 07. 09. 1994)

1994. - Umro Terens Jang, britanski reditelj
(Šangaj, 20. 06. 1915 - Kan, 07. 09. 1994)

2007. - Umrla Mirjana Trajković, novinar, urednik Prvog programa Radio Beograda

(Zemun, 10. 03.1951 - Beograd, 07. 09. 2007)

2008. - Umro Miljenko Dino Dvornik, hrvatski pevač
(Split, 20. 08. 1964 - Zagreb, 07. 09. 2008)

2008. - Umro Dragoslav Rančić, spoljnopolitički novinar i urednik "Borbe","Politike" i NIN-a
(Kragujevac, 15. 09. 1935 - Beograd, 07. 09. 2008)

2010. - Umro Amar Garibović, skijaš, reprezentativac Srbije
(Sjenica 07. 09. 1991 - Slavonski Brod, 07. 09. 2010)

[Bisernica]

8. septembar



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Dvorak1.jpg/220px-Dvorak1.jpg



Češki kompozitor i dirigent Antonjin Dvoržak rođen na današnji dan 1841. godine. Kapitulacija Italije u Drugom svetskom ratu objavljena 8. septembra 1943. Makedonija proglasila nezavisnost 1991. godine.


1331. - Krunisan srpski kralj Dušan Stefan Nemanjić

1474. - Rođen Ludoviko Ariosto, italijanski književnik (Ređo Emilija, 8.9.1474 - Ferara, 6.7.1533)

1504. - Italijanski vajar Mikelanđelo Buonaroti završio statuu Davida.

1799. - Rođen Jovan Hadžić (Miloš Svetić), književnik, prevodilac i političar, prvi predsednik Matice srpske (Sombor, 8.9.1799 - Novi Sad, 22.4.1869)

1830. - Rođen Frederik Mistral, francuski književnik, nobelovac (Medeneo, 8.9.1830 - Medeneo, 15.3.1914)

1841. - Rođen Antonjin Dvoržak, češki kompozitor i dirigent (Nelahozeves, 8.9.1841 - Prag, 1.5.1904)

1870. - Dubrovčanin Nikola Primorac brodom "Grad Dubrovnik" preplovio Atlantik

1875. - Rođen Kosta Jovanović, političar i ekonomista (Vranje, 8.9.1875 -Vranje, 30.4.1930)

1899. - Umro Dimitrije Stamenković, trgovac i dobrotvor, predsednik Srpskog trgovačkog udruženja (Beograd, 28.1.1845 - Beograd, 8.9.1899)

1906. - Rođen Fric Šilgen, nemački atletičar, nosilac olimpijske baklje na Olimpijskim igrama u Berlinu, 1936. (Kenigštajn, 8.9.1906 - Berlin, 19.9.2005)

1928. - Rođen Karolj Ač, književnik i prevodilac, lektor-prevodilac Radio Beograda (Subotica, 8.9.1928)

1932. - Rođen Miodrag Vujačić Mirski, slikar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Rača Kragujevačka, 8.9.1932 - Beograd, 27.3.1997)

1935. - Rođen Alen Delon, francuski filmski glumac (Skeaksk, 8.9.1935)

1936. - Rođena Mirjana Anastasijević, novinar i urednik Radio Beograda (Skoplje, 8.9.1936 - Beograd, 1.1.2005)

1942. - Rođen Želimir Žilnik, filmski reditelj i scenarista (Niš, 8.9.1942)

1943. - Objavljena kapitulacija Italije u Drugom svetskom ratu

1948. - Obnovljen rad Fudbalskog saveza Jugoslavije

1949. - Umro Rihard Štraus, nemački kompozitor i dirigent (Minhen, 11.6.1864 - Garmiš, 8.9.1949)

1950. - Predstavom "Dundo Maroje", u režiji Bojana Stupice, Jugoslovensko dramsko pozorište otvorilo "Festival dela renesansne dalmatinske književnosti", iz koga su se razvile "Dubrovačke letnje igre"

1954. - Osnovan časopis za književnost, kulturna i društvena pitanja "Braničevo"

1991. - Makedonija proglasila nezavisnost

1997. - Umro Mobutu Sese Seko, predsednik Zaira (Lisala, 14.10.1931 - Rabat, 8.9.1997)

2005. - Prestao sa izlaženjem nedeljnik "Vojska"

2005. - Umro Dragoje Lukić, književnik i publicista (Miloševo Brdo, 1927 - Beograd, 8.9.2005)

2009. - Umro dr Sava Dedijer, profesor Mašinskog fakulteta u Beogradu (1922 - 8.9.2009)

2009. - Umro Miodrag Vartabedijan Varta, akademski slikar, profesor Beogradske politehnike (Mladenovac, 1933 - Beograd, 8.9.2009)

2009. - Umro Majk Bonđorno, italijansk TV voditelj (Njujork, 26.5.1924 - Monte Karlo, 8.9.2009)

2010. - Umro Slobodan Lale Obradović, novinar i publicista, urednik Tnjuga, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Kragujevac, 20.3.1921 - Beograd, 8.9.2010)

2010. - Umro Predrag Živančević, novinar "Borbe", "Ježa", "TV Novosti", saradnik RTB-a (Beograd, 18.8.1934 - Beograd, 8.9.2010)

[Bisernica]

9. septembar



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/thumb/6/6c/D.Avramovi%C4%87_JoakimVujic_1845.jpg/250px-D.Avramovi%C4%87_JoakimVujic_1845.jpg



Rođenje književnika i prevodioca Joakima Vujića i smrt kineskog revolucionara i državnika Mao Cedunga obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 1772. rođen je Joakim Vujić, književnik i prevodilac. Joakim Vujić je bio učitelj, književnik, putopisac, ali pre svega, prvi organizator pozorišne umetnosti u Srbiji. Prevodio je, glumio, bio reditelj, scenograf, tehničar koji pomera zavesu, štampa plakate... U Mađarskom pozorištu u Pešti je 1813. godine prikazao prvu pozorišnu predstavu na srpskom jeziku "Kreštalice". Putovao je, i u svakom mestu gde su živeli Srbi, Temišvaru, Novom Sadu, Aradu, Segedinu i Pančevu osnivao pozorišne trupe. Na poziv kneza Miloša odlazi u Kragujevac, gde 1835. godine otvara "Prvi knjažesko-serbski teatar" i postaje njegov direktor. U ovom dvorskom teatru predstave su igrane samo u prisustvu Miloša Obrenovića. Prvu srpsku profesionalnu teatarsku družinu "Leteće diletantsko pozorište" Vujić je osnovao u Novom Sadu 1838. godine. Narodno pozorište u Kragujevcu nosi njegovo ime, kao i susreti profesionalnih pozorišta Srbije.

Na današnji dan 1976. godine umro je kineski revolucionar i državnik Mao Cedung, jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu. Prve jedinice kineske Crvene armije stvorio je sa Ču Deom 1931. godine, a rukovođenje partijom je preuzeo 1935. U oktobru 1934. sa Čuom je poveo "Dugi marš" svojih jedinica, što se pokazalo odlučujućim u građanskom ratu protiv pristalica Čang Kaj Šeka (kineski nacionalisti) i u borbama protiv japanske okupacione armije. I u vreme kada je staljinizam bio odbačen u Sovjetskom Savezu ostao je dosledan njegovoj viziji komunističkog sistema.

1585.- Rođen Arman Žan d Plezi Rišelje, francuski kardinal i državnik (Pariz, 09. 09. 1585 - Pariz, 04. 12. 1642)

1737.- Rođen Luiđi Galvani, italijanski lekar i fizičar (Bolonja, 09. 09. 1737 - Bolonja, 04. 12. 1798)

1828.- Rođen Lav Nikolajevič Tolstoj, ruski književnik (Jasna Poljana, 09. 09. 1828 - Astapovo, 20. 11. 1910)

1873.- Rođen Maks Rajnhart (Goldman), reditelj (Baden, 09. 09. 1873 - Njujork, 31. 10. 1943)

1886.- Rođen Mirko Korolija, književnik (Kistanje, 09. 09. 1886 - Šibenik, 10. 07. 1934)

1886.- U Bernu osnovana Međunarodna unija za zaštitu književnih i umetničkih dela

1898.- Umro Stefan Malarme, francuski književnik (Pariz, 18. 03. 1842 - Valvens, 09. 09. 1898)

1901.- Umro Anri Tuluz Lotrek, francuski slikar i grafičar (Albi, 24. 11. 1864 - dvorac Malrom, 09. 09. 1901)

1908.- Rođen Čezare Paveze, italijanski književnik i prevodilac (Santo Stefano Belbo, 09. 09. 1908 - Torino, 27. 08. 1950)

1913.- Rođen Džesi Ovens, američki atletičar, svetski i olimpijski rekorder (Danvil, 09. 09. 1913 - Takson, 31. 03. 1980)

1915.- Umro Mihailo Valtrović, arhitekta i istoričar umetnosti (Beograd, 17. 09. 1839 - Beograd, 09. 09. 1915)

1923.- Obavljen prvi noćni let u istoriji svetskog vazduhoplovstva na liniji Pariz - Beograd - Bukurešt - Istambul

1925.- Rođen Veljko Guberina, advokat (Vriginmost, 09. 09. 1925)

1928.- Rođen Sol Le Vit, američki skulptor, slikar, grafičar, osnivač minimalizma i konceptualizma u umetnosti (Hartford, 09. 09. 1928 - Njujork, 08. 04. 2007)

1934.- Rođen Mladen Markov, književnik (Samoš, 09. 09. 1934)

1944.- Bugarska kapitulirala u Drugom svetskom ratu

1952.- Kod Velikog ratnog ostrva potonuo brod "Niš" sa 102 putnika i 3 člana posade - najveća brodska tragedija kod nas

1966.- Rođena Bojana Lekić, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog programa RTS-a i BKTV (Beograd, 09. 09. 1966)

1996.- SRJ i Hrvatska uspostavile diplomatske odnose

1997. - Umro Predrag Pepi Laković, pozorišni, filmski i TV glumac (Skoplje, 28. 03. 1929 - Beograd, 09. 09. 1997)

2000.- Umro Arsenije Stefanović, novinar, filmski kritičar, urednik Umetničkog programa RTS-a, idejni tvorac "Štafete mladosti" (Gornje Grbice, 29. 08. 1922 - Beograd, 09. 09. 2000)

2001.- Umro Radomir - Bajo Šaranović, pozorišni, filmski i TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Kosovi Lug, 04. 12. 1937 - Beograd, 09. 09. 2001)

2007.- Umro Zoran Tadić, hrvatski reditelj, scenarista i filmski kritičar (Livno, 02. 09. 1941 - Zagreb, 09. 09. 2007)

2009.- Umro Miroslav Sukdolak, filmski i TV snimatelj (Cetinje, 23. 06. 1930 - Beograd, 09. 09. 2009)

[Bisernica]

10. septembar



http://www.subotica.com/files/_thumb/300x225/news/3/2/3/12323/12323-samoubistvo2.jpg



Svetski dan prevencije samoubistava. Sklopljen Sen Žermenski mirovni sporazum posle Prvog svetskog rata.


Obeležava se Svetski dan prevencije samoubistva, vodećeg uzroka prerane smrti. Na svetskom nivou, broj samoubistava se u proteklih 60 godina povećao za 60 odsto. U svetu se svakih 30 sekundi dogodi samoubistvo. Svake godine više od 900 hiljada ljudi sebi oduzme život, što je više nego što ih pogine u ratovima, upozorava Svetska zdravstvena organizacija. To je ujedno i vodeći uzrok prerane smrti koji je moguće sprečiti. Svake godine ubije se dvostruko više ljudi nego što strada u ratu. SZO navodi da dnevno 3.000 ljudi u svetu sebi oduzme život.

Na današnji dan 1919. godine u dvorcu Sen Žermen kod Pariza predstavnici Austrije, pobedničkih sila u Prvom svetskom ratu i država naslednica Austro-Ugarske potpisali su mirovni ugovor kojim je formalno prestala da postoji austrougarska monarhija. Priznate su novonastale države među kojima i Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca. Mirovnim ugovorom Austriji je zabranjeno da se ujedini sa Nemačkom, a na ime reparacija Saveznicima je predala svoju mornaricu.

1526. - Turska vojska osvojila Budim

1839. - Rođen Čarls Sanders Pirs, američki filozof
(Kembridž, 10. 09. 1839 - Milford, 14. 04. 1914)

1875. - Poginuo Petar - Pecija Popović, hajdučki harambaša, vođa ustanika bosanske Krajine (Gaštica, 10. 09. 1875)

1906. - Štampan prvi broj humorističko-satiričnog lista "Šabačka čivija"

1922. - Rođena Draga Ilić- Jonaš, spiker Radio Beograda
(Valjevo, 10. 09. 1922 - Beograd, 28. 08. 2007)

1934. - Rođen Dejan Čavić, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj (Zenica, 10. 09. 1934)

1957. - Rođen Andrej Makin, ruski književnik (Krasnojarsk, 10. 09. 1957)

1976. - Avionska nesreća iznad sela Gaj, u regionu Vrbovca, sudar aviona DC- 9 "Ineks Adrije"i "Britiš ervejza", poginulo 162 putnika i 14 članova posade

1995. - Avijacija NATO bombardovala srpske ciljeve kod Banjaluke

1996. - Generalna skupština Organizacije ujedinjenih nacija usvojila Sporazum o potpunoj zabrani nuklearnih proba

2001. - Savet bezbednosti Organizacije ujedinjenih nacija ukinuo embargo na uvoz oružja SRJ, uveden marta 1998. godine

2001. - Umro Dragoslav Antonijević, etnolog, akademik
(Aleksinac,17. 10. 1930 - Beograd, 10. 09. 2001)

2002. - Na Institutu za sudsku medicinu u Beogradu osnovana prva DNK laboratorija u SRJ

[Bisernica]

11. septembar



http://www.b92.net/news/pics/2011/12/5002493174efcef756cf9f496456324_orig.jpg



Valiki srpski glumac Dobrica Milutinović rođen na današnji dan 1880. godine. Predsednik Čilea Salvador Aljende ubijen je vojnom udaru 11. septembra 1973. U terorističkom napadu na zgrade Svetskog trgovinskog centra u Njujorku i Pentagona u Vašingtonu 2001. godine poginule 2952 osobe.


Znameniti srpski pozorišni glumac Dobrica Milutinović rođen je na današnji dan 1880. godine. Bio je prvak Drame nacionalnog teatra više od pola veka i sa ogromnim uspehom igrao je niz uloga iz klasičnog pozorišnog repertoara kao i likove iz nacionalnog repertora. U Beograd je došao 1898. na poziv upravnika Narodnog pozorišta Branislava Nušića. Muzej pozorišne umetnosti i Savez dramskih umetnika Srbije su 1980. godine, u saradnji sa Zlatarom Majdanpek, ustanovili "Dobričin prsten", glumačku nagradu za životno delo.

Predsednik Čilea Salvador Aljende ubijen je u vojnom udaru, koji je uz pomoć SAD organizovao general Augusto Pinoče, 11. septembra 1973. godine. Aljende, lekar psihijatar po profesiji, osnovao je Socijalističku partiju Čilea i 1970. postao prvi marksista u zapadnoj hemisferi koji je dobio predsedničke izbore, izazvavši veliko uznemirenje Vašingtona. Direktor CIA Vilijam Kolbi docnije je priznao da je u svrhu svrgavanja Aljendea utrošeno osam miliona dolara.

1766. - Porta ukinula Pećku patrijaršiju (obnovljena 30. avgusta 1920. godine)

1773. - Ubijen Šćepan Mali, crnogorski vladar

1855. - Nakon jedanaest meseci opsade britanske,francuske i turske vlasti zauzele su Sevastopolj, čime je okončana najveća operacija u Krimskom ratu

1870. - Kralj Sardinije Vikotor Emanuel napao Papsku državu u Rimu. Papa se povukao u Vatikan i od tada je njegov suverenitet ograničen samo na vatikanske palate

1885. - Rođen Dejvid Herbert Lorens, engleski književnik (Istvud, 11. 09. 1885 - Vans, 02. 03. 1930)

1903. - Rođen Teodor Adorno, nemački sociolog i filozof (Franfurkt na Majni, 11. 09. 1903 - Visp, 06. 08. 1969)

1919. - Rođen Milutin Čolić, novinar, filmski kritičar i publicista, upravnik Narodnog pozorišta u Užicu, osnivač FEST-a (Potočanji, 11. 09. 1919 - Beograd, 22. 02. 2009)

1923. - Rođen Vasilije Mokranjac, kompozitor (Beograd, 11. 09. 1923 - Beograd, 27. 05. 1984)

1937. - Počela prva sajamska manifestacija na Beogradskom sajmu, trajala do 21. septembra

1945. - Rođen Franc Bekenbauer, najuspešniji nemački fudbaler svih vremena, trener i selektor reprezentacije

1962. - Britanska pop grupa"Bitlsi" snimila je prvi singl "Love me do"

1997. - Škoti na referendumu prihvatili plan britanske laburističke vlade za uspostavljanje parlamenta Škotske, prvi posle 300 godina

2001. - Teroristički napad na zgrade Svetskog trgovinskog centra u Njujork i Pentagona u Vašingtonu (poginule 2952 osobe)

2004. - Umro Petros Sedmi, patrijarh aleksandrijski i cele Afrike (Sigkari, 03. 09. 1949 - ostrvo Alonisos, 11. 09. 2004)

2007. - Umro Stevan Koički, fizičar, akademik, potpredsednik SANU (Bačka Palanka, 21. 08. 1929 - Beograd, 11. 09. 2007)

2007. - Umro Džo Zavinul, austrijski džez-pijanista i kompozitor (Beč, 07. 07. 1932 - Beč, 11. 09. 2007)

[Bisernica]

12. septembar



http://www.poreklo.rs/wp-content/uploads/2012/09/predrag-milojevic.jpg?lang=lat



Na današnji dan rođen književnik, političar i dramaturg Milan Grol, preminuo novinar Predrag Milojević. Izrael se, posle 38 godina okupacije, povukao iz pojasa Gaze.


Na današnji dan 1876. godine rođen je književnik, političar i dramaturg Milan Grol. Diplomirao je 1899. godine na Filološko-literarnom odseku Filozofskog fakulteta u Beogradu, a potom dve godine studirao književnost i pozorište u Parizu. Od 1903. do 1906. godine radi kao dramatrug u Narodnom pozorištu, potom predaje francuski jezik u Prvoj gimnaziji, a 1909. godine biva postavljen za upravnika Narodnog pozorišta u Beogradu. U toku Prvog svetskog rata obavlja dužnost šefa srpskog Pres biroa u Ženevi. Posle rata se vraća na mesto upravnika Narodnog pozorišta, gde ostaje sve do 1924. Tada je postavljen na mesto podsekretara u Ministarstvu inostranih dela, a zatim i na mesto ambasadora Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u Turskoj. Za poslanika u Narodnoj skupštini Kraljevine je izabran 1925. na listi Demokratske stranke. Tri godine kasnije postao je i ministar prosvete, a na toj dužnosti ostaje do januara 1929. godine. Po prestanku ministarskog mandata organizuje osnivanje Kolarčevog narodnog univerziteta, na čijem čelu je bio od osnivanja do početka Drugog svetskog rata. Do 1943. bio je član Jugoslovenske kraljevske vlade u emigraciji u Londonu, a posle sporazuma Tito-Šubašić u martu 1945. kao potpredsednik ušao je u Vladu Demokratske Federativne Jugoslavije u kojoj je bio do avgusta iste godine. Milan Grol počinje avgusta 1945. otvorenu borbu protiv komunista svojim nedeljnim listom "Demokratija", koji se ubrzo zatvara, jer su sindikati odbili da njihovi članovi štampaju taj list. Demokratskoj stranci je ubrzo zabranjen rad, a izvestan broj omladinaca nastavlja ilegalno da deluje. Međutim, ubrzo su skoro svi pohapšeni i poslati na dugogodišnje robije (među njima i Borislav Pekić). Milan Grol je bio predsednik Demokratske stranke od 1940. do 1946. godine, a umro je 1952. godine u Beogradu.

Godine 1999. umro je novinar Predrag Milojević. Milojević je završio Filozofski fakultet u Beogradu, na kome je kasnije asistirao profesoru Brani Petronijeviću. Tekstove u "Politici" počeo je da objavljuje 1921. godine, a nedugo zatim postaje i njen stalni saradnik. Između dva rata bio je dopisnik "Politike" iz Nemačke i Engleske. Posle Drugog svetskog rata radio je kao specijalni dopisnik iz inostranstva i komentator spoljnopolitičke rubrike "Politike", sve do penzionisanja 1967. godine. Saradnju sa matičnim listom nastavio je do pred smrt, objavljujući komentare i sećanja u redovnoj kolumni pod nazivom "Kažem ja sebi". Doajen srpskog i svetskog žurnalizma uvršten je u "Almanah" Američkog bibliografskog društva među pet stotina najuglednijih ljudi u svetu 1995. godine. Milojević je bio jedan od prvih novinara koji je razgovarao sa Adolfom Hitlerom. Intervjuisao je Musolinija, Čerčila, Čemberlena. Svoje čitaoce upoznao je sa delima Fojerbaha, Hemingveja, Kafke i mnogih drugih.

490. p.n.e. - Atinjani su pobedili deset puta brojniju vojsku persijskog cara Darija,na istočnoj obali Atike kod Maratona

1583. - Rođen Girolamo Frekobaldi , italijanski orguljaš i kompozitor
(Ferara,12.09.1583 - Rim,01.03.1643)

1592. - Umro Mišel Montenj, francuski filozof
(Perigor, 28. 02. 1533 - Perigor, 13. 09. 1592)

1683. - Poljski kralj Jan III Sobjecki , potukao je tursku vojsku i razbio dvomesečnu drugu opsadu Beča , čime je sprečen prodor Turske u srednju Evropu

1788. - Njujork proglašen prestonicom Sjedinjenih Američkih Država

1801. - Ruski car Aleksandar i anektirao je gruzijsku kraljevinu

1819. - Rođena Klara Šuman, nemačka pijanistkinja
(Lajpcig, 13. 09. 1819 - Frankfurt, 20. 05. 1896)

1852. - Rođen Simo Matavulj, književnik
(Šibenik, 12. 09. 1852 - Beograd, 04. 03. 1908)

1874. - Rođen Arnold Šenberg, austrijski kompozitor
(Beč, 13. 09. 1874 - Los Anđeles, 13. 07. 1951)

1878. - Egipatski obelisk poznat kao "Kleopatrina igla",napravljen od mermera iz Asuana 1475. p.n.e,postavljen je u London

1888. - Rođen Moris Ševalije, francuski pevač
(Pariz, 12. 09. 1888 - Pariz, 01. 01. 1972)

1896. - Osnovan Savez lovačkih udruženja Kraljevine Srbije - danas Lovački savez Srbije

1913. - Rođen Džesi Ovens, američki atletičar
(Oakvil, Alabama,12.09.1913 - Takson, Arizona, 31.03.1980)

1920. - Obnovljena Srpska patrijaršija u Sremskim Karlovcima

1975. - Rođena Merion Džons, američka atletičarka, svetska i olimpijska rekorderka (Los Anđeles, 12. 09. 1975)

1980. - Umro Dušan Matić, književnik
(Ćuprija, 13. 09. 1898 - Beograd, 12. 09. 1980)

1982. - Rođen Vanja Udovičić, vaterpolista, reprezentativac
(Beograd, 12. 09. 1982)

1999. - Umro Predrag Milojević, novinar
(Beograd, 25. 12. 1901 - Beograd, 12. 09. 1999)

Milojević je završio Filozofski fakultet u Beogradu, na kome je kasnije asistirao profesoru Brani Petronijeviću. Tekstove u "Politici" počeo je da objavljuje 1921. godine, a nedugo zatim postaje i njen stalni saradnik. Između dva rata bio je dopisnik "Politike" iz Nemačke i Engleske. Posle Drugog svetskog rata radio je kao specijalni dopisnik iz inostranstva i komentator spoljnopolitičke rubrike "Politike", sve do penzionisanja 1967. godine. Saradnju sa matičnim listom nastavio je do pred smrt, objavljujući komentare i sećanja u redovnoj kolumni pod nazivom "Kažem ja sebi". Doajen srpskog i svetskog žurnalizma uvršten je u "Almanah" Američkog bibliografskog društva među pet stotina najuglednijih ljudi u svetu 1995. godine. Milojević je bio jedan od prvih novinara koji je razgovarao sa Adolfom Hitlerom. Intervjuisao je Musolinija, Čerčila, Čemberlena. Svoje čitaoce upoznao je sa delima Fojerbaha, Hemingveja, Kafke...

2005. - Izrael se, posle 38 godina okupacije, povukao iz pojasa Gaze

2008. - Umro Tomislav Ladan, hrvatski filolog, književnik, leksikograf, direktor Hrvatskog leksikografskog zavoda "Miroslav Krleža" (Ivanjica (tačan datum nepoznat)1932 - Zagreb, 12. 09. 2008)

2009. - Umro Norman Borlag, američki agronom, izumitelj "Zelene revolucije" u ishrani ljudi, nobelovac (Soud, 25. 03. 1914 - Dalas,12. 09. 2009)

[Man]

15. септембар

Победа српске војске која је задивила свет!

Кренули смо у јуриш који ниједна сила није могла да заустави…


Навршава се деведесет четири године од пробоја Солунског фронта и војничког тријумфа који је довео до завршетка Првог светског рата. За мање од 15 дана српска војска превалила је више од 700 километара. Савезничке трупе у чуду су посматрале незадрживо продирање наших војника. Како су сведочили, често су имали потешкоћа да на моторним возилима сустигну српске борце који су у домовину незадрживо јуришали – пешице

Тачно пре 94 године, на данашњи дан (15.09) у зору, француски генерал Франш Д’ Епере наредио је да се крене у пробој Солунског фронта, у коме је српска војска одиграла главну улогу и који се убраја међу најуспешније операције Првог светског рата. Ова невиђена офанзива и дан-данас се изучава на многим војним академијама широм света, као блистави пример једне велике победе.

[Bisernica]

16. septembar


http://www.culture.lt/iliustracijos/lmenas2973/2973_23a.jpg



Na današnji dan rođen je jedan od najpoznatijih domaćih arhitekata Aleksandar Deroko. U Parizu 1977. godine umrla operska pevačica Marija Kalas. Obeležava se Međunarodni dan zaštite ozonskog omotača.


Na današnji dan 1894. godine rođen je Aleksandar Deroko, arhitekta, istoričar umetnosti, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, akademik. Učesnik Prvog svetskog rata, jedan od prvih srpskih pilota na Solunskom frontu i jedan od 1.300 kaplara, Deroko je studirao tehniku u Rimu i Pragu, a diplomirao na arhitektonskom odseku Tehničkog fakulteta u Beogradu. Kao stipendista francuske Vlade usavršavao se u Parizu, gde mu je drug iz detinjstva, Rastko Petrović, pomogao da se snađe u čudesnom svetu umetnika toga doba, poput Šumanovića, Korbizijea, Pikasa i drugih. Po povratku u Beograd, našao se u vrtlogu novih kulturnih strujanja, koja su se kretala od akademskog klasicizma preko srpsko-vizantijskog stila do modernizma. Kroz sva ta preplitanja pravaca i stilova, Deroko je prošao učvršćujući svoju orijentaciju ka srpsko-vizantijskoj arhitekturi i očuvanju tradicionalnog neimarstva. Projektovao je i gradio mnoge značajne objekte širom zemlje: Kosturnicu sarajevskim atentatorima, Spomenik kosovskim junacima na Gazimestanu, Bogoslovski fakultet, Konak u Žiči, Hram Svetog Save, česme u Beogradu... Napisao je više knjiga i udžbenika: Srednjovekovni gradovi na Dunavu, Narodno neimarstvo, Monumentalna dekorativna arhitektura u srednjovekovnoj Srbiji, Sveta gora, A ondak je litio jeroplan nad Beogradom...

Godine 1977. u Parizu je umrla operska pevačica Marija Kalas. Kalasova je pevanje učila na Konzervatorijumu u Atini, gde je kao petnaestogodišnjakinja debitovala u ulozi Santuce u Maskanjijevoj operi Kavalerija rustikana. Sa 18 godina pevala je Tosku, kao i Lenoru u Betovenovoj operi Fidelio. Njen uspon ka svetskom operskom Olimpu počeo je 1950. godine, kada je nastupila kao Aida u Milanskoj skali. Četiri godine kasnije, pevala je u Čikaškoj operi, a zatim u ulozi Norme u Kovent gardenu i njujorškom "Metropolitenu". Sa scene se povukla veoma rano, u 42. godini, ali je ostala zapamćena kao svojevrsni fenomen, velikog raspona glasa, izvanredne tehnike i prefinjenog osećaja za belkanto.

1736 - Umro Gabrijel Danijel Farenhajt, nemački fizičar, konstruisao prvi termometar sa živom
(Dancig, 24.5.1686 - Hag, 16.9.1736)

1823 - Rođen Mihailo Obrenović, knez
(Kragujevac, 16.9.1823 - Beograd, 10.6.1868)

1840 - Prvi javni bal u Beogradu povodom rođendana kneza Mihaila Obrenovića

1869 - Rođen Miloje Vasić, arheolog, profesor Univerziteta u Beogradu, upravnik Narodnog muzeja, akademik
(Veliko Gradište, 16.9.1869 - Beograd, 4.11.1956)

1888 - Rođen Frans Emil Silanpe, finski književnik, nobelovac
(Hamenkir, 16.9.1888 - Helsinki, 3.6.1964)

1908 - Industrijalac Vilijam Djurant osnovao kompaniju "Dženeral motors"

1918 - Rođena Branka Veselinović, pozorišna, filmska i TV glumica, humanista, ambasador UNICEF-a
(Stari Bečej, 16.9.1918)

1924 - Rođena Lorin Bekol, američka filmska glumica
(Njujork, 16.9.1924)

1925 - Rođen B. B. King, američki bluz pevač i gitarista
(Ita Bena, 16.9.1925)

1925 - Rođen Đokica Milaković, pozorišni, filmski i TV glumac
(Darda, 16.9.1925 - Zagreb, 12.11.2001)

1956 - Rođen Dejvid Koperfild (Set Kotkin), američki iluzionista
(Metučen, 16.9.1956)

1987 - U Montrealu usvojen Protokol Bečke konvencije o zaštiti ozonskog omotača, u spomen na ovaj događaj, Generalna skupština UN je 1994. godine proglasila 16. septembar za Međunarodni dan zaštite ozonskog omotača

1988 - Otkriven Spomenik braniocima Beograda u Prvom svetskom ratu

1994 - Počela sa radom RTV Pink

1996 - Izašao prvi broj dnevnog lista "Blic"

2006 - Umro Zoran Bogavac, novinar i publicista
(Beograd, 25.4.1947 - Beograd, 16.9.2006)

2007 - Umro Robert Džordan (Džejms Oliver Rigni), američki književnik
(Čarlston, 17.10.1948 - Čarlston, 16.9.2007)

2008 - Umro Momčilo Popović, novinar i urednik lista "Pobjeda", direktor Radio Bara
(Đurmani, 1943 - Bar, 16.9.2008)

2008 - Umro Miloš Grbić, odbojkaš, reprezentativac SFRJ
(Klek, 22.9.1943 - Beograd, 16.9.2008)

2009 - Umro Aleksandar Sekulić, književnik
(Sekulići, 26.4.1937 - Beograd, 16.9.2009)

[Bisernica]

17. septembar


http://static.politika.co.rs/uploads/rubrike/62225/i/1/Vezbanje-s-najnovijim-oruzj.jpg



Pionir astronautike Konstantin Eduardovič Ciolkovski rođen na današnji dan 1857. Prva i Druga armija Srpske vojske probile Solunski front 1918. godine.

Na današnji dan 1857. godine rođen je ruski fizičar Konstantin Eduardovič Ciolkovski, otac astronautike. Prve ideje o korišćenju reaktivnog pogona kod letilica izložio je još 1883. Godine 1903. objavio je prvo klasično delo iz teorije astronautike "Ispitivanje vasionskog prostora reaktivnim aparatima". Ciolkovski je postavio osnovne jednačine kretanja rakete promenljive mase u bezvazdušnom prostoru. Sovjetska Akademija nauka ustanovila je "Zlatnu medalju Ciolkovskog" za izuzetan doprinos astronautici i istraživanju kosmosa.

Posle trodnevne ofanzive, Prva i Druga armija Srpske vojske probile su Solunski front 17. septembra 1918. godine. Taj momenat bio je odlučujući za slom Centralnih sila u Prvom svetskom ratu. Ubrzo zatim, posle samo mesec i po dana, kapitulirala je Austro-Ugarska, a ubrzo i Nemačka. Srpske snage presekle su bugarsku vojsku i prisilile Bugarsku da 30. septembra 1918. položi oružje. Srpske armije su toliko brzo napredovale da je francuska komanda molila srpsku Vrhovnu komandu da uspori napredovanje, pošto francuska konjica nije uspevala da drži korak sa srpskom pešadijom.

1787.- Stupio na snagu Ustav SAD, koji je na snazi je i danas

1832.- Rođen Miroslav Tirš, češki filozof, osnivač sokolskog pokreta (Dečin, 17. 09. 1832 - Ec, 08. 08. 1884)

1863.- Umro Alfred de Vinji, francuski knjiiževnik (Loš, 27. 03. 1797 - Pariz, 17. 09. 1863)

1864.- Rođen Mihajlo Mihajlovič Kocjubinski, ukrajinski književnik (Vinica, 17. 09. 1864 - Černigov, 25. 04. 1913)

1905.- Rođen Vladan Desnica, književnik (Zadar, 17. 09. 1905 - Zagreb, 04. 03. 1967)

1914.- Rođen Tomas Bata Junior, češki industrijalac, vlasnik fabrike "Bata" (Prag, 17. 09. 1914 - Toronto, 01. 09. 2008)

1933.- Utemeljen "Vukov sabor", najstarija kulturna manifestacija u Srbiji

1939.- Sovjetski Savez napao Poljsku sa istoka, u momentu kada je zemlja trpela značajne gubitke u ratu sa Nemačkom na zapadnom frontu

1943.- Ser Ficroj Maklin na čelu engleske vojne misije došao u Jugoslaviju

1944.- Najvećim vazdušnim desantom u Drugom svetskom ratu počela bitka kod Arnhema

1961.- Obešen bivši turski premijer Adnan Menderes, kojeg je u maju 1960. oborila vojna hunta generala Džemala Gursela

1975.- Umro Krešimir Baranović, kompozitor, dirigent i muzički pedagog, dirigent Beogradske opere, dirigent i direktor Beogradske filharmonije, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik (Šibenik, 25. 07. 1894 - Beograd, 17. 09. 1975)

1994.- Umro Karl Rajmond Poper, britanski filozof (Beč, 28. 07. 1902 - London, 17. 09. 1994)

2003.- Umrla Ljubica Marić, kompozitor i dirigent, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik (Kragujevac, 18. 03. 1909 - Beograd, 17. 09. 2003)

2006.- Umro Zvonko Simonović, reditelj RTS-a (Podujevo, 03. 11. 1930 - Beograd,17. 09. 2006)

2007.- Umrla Ljiljana Molnar Talajić, operska pevačica, profesor Muzičke akademije u Zagrebu (Bosanski Brod, 30. 12. 1937 - Zagreb, 17. 09. 2007)

[Bisernica]

18. septembar



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Garbo_Lenox_Publicity.jpg/220px-Garbo_Lenox_Publicity.jpg



Današnji dan kroz itoriju obeležilo rođenja francuskog fizičara Žana Bernara Leona Fukoa i slavne glumice Grete Garbo. Republika Čile obeležava 200 godina državnosti.

Na današnji dan 1819. godine rođen je francuski fizičar Žan Bernar Leon Fuko, koji je s Armanom Ipolitom Lujem Fizoom izmerio brzinu svetlosti. Ogledom s klatnom (Fukoov eksperiment) je dokazao obrtanje Zemlje, pronašao je žiroskop, usavršio teleskop, otkrio vrtložno-vihorne struje u metalnim masama (Fukoove struje). (Pariz, 18. 09. 1819 - Pariz, 11. 02. 1868)

Švedska filmska glumica Greta Garbo (Greta Gustafson) rođena je na današnji dan 1905. godine. Legendarna heroina nemog i zvučnog filma između dva rata, Greta Gustafson je završila Kraljevsku dramsku akademiju u Stokholmu, gde je njen glumački dar i lepotu otkrio švedski reditelj svetskog glasa Moric Stiler. Sa njim je stigla do Holivuda, noseći umetničko ime Garbo, koje joj je on dao. Tamo je "Švedska Sfinga" snimila čuvene filmove: "Grand hotel", "Kraljica Kristina", "Ana Karenjina", "Mata Hari", "Dama sa kamelijama", "Ninočka", "Marija Valevska" i druge. Tri puta je nominovana za prestižnu nagradu "Oskar"", ali bez uspeha. Sa velikim zakašnjenjem, Američka filmska akademija joj je 1954. godine dodelila specijalnog "Oskar"-a , ali ga Greta, ostajući dosledna odluci da se potpuno povuče iz javnog života, nikada nije primila. (Stokholm, 18. 09. 1905 - Njujork, 15. 04. 1990)

1709. - Rođen Semjuel Džonson, engleski književnik, publicista i leksikograf
(Ličfild, 18. 09. 1709 - London, 13. 12. 1784)

1783. - Umro Leonard Ojler, švajcarski matematičar, fizičar i astronom
(Bazel, 15. 04. 1707 - Sankt Petersburg, 18. 09. 1783)

1810. - U Čileu je počeo ustanak protiv španske kolonijalne vlasti pod vođstvom Bernarda O'Iginsa, potonjeg čileanskog diktatora od 1817. do 1823.

1919. - Rođen Đorđe Mihajlović, slikar
(Tuzla, 04. 02. 1875 - Tuzla, 18. 09. 1919)

1929. - Rođen Petar Džadžić, književnik i književni kritičar
(Bitolj, 18. 09. 1929 - Beograd, 31. 07. 1996)

1934. - SSSR pristupio Društvu naroda

1950. - Rođen Miroslav Lazanski, novinar, vojno-politički komentator
(Karlovac, 18. 09. 1950)

1961. - Poginuo Dag Hamaršeld, švedski diplomata, generalni sekretar OUN (1953-1961), nobelovac.
(Jenkeping, 29. 07. 1905 - Katanga, 18. 09. 1961)

1970. - Umro Džimi Hendriks, američki gitarista
(Sietl, 27. 11. 1942 - London, 18. 09. 1970)

1971. - Rođen Lens Armstrong, američki biciklista, sedmostruki prvak "Tur d Frans"-a (Plano, 18. 09. 1971)

1972. - Rođena Ana Sofrenović, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 18. 09. 1972)

1979. - Umro Jovan Gligorijevć, operski pevač
(Kruševac, 16. 10. 1914 - Beograd, 18. 09. 1979)

1985. - Umro Džerald Holtom, britanski dizajner, autor simbola "peace"
( 20. 01. 1914 - 18. 09. 1985)

1988. - Potpisana "Bolonjska deklaracija" evropskih univerziteta

2002. - Umrla Margita Stefanović, arhitekta, pijanistkinja, članica rok-sastava
"Ekaterina Velika"
(Beograd, 01. 04. 1959 - Beograd, 18. 09. 2002)

2003. - Srbija i Crna Gora potpisivanjem "Bolonjske deklaracije" postala 37. zemlja članica evropske univerzitetske zajednice

2006. - Štampan prvi broj prvih besplatnih dnevnih novina u Srbiji "24 sata"

2008. - Umrla Ana Andrić, novinar Radio Beograda
(Zemun, 29. 07. 1948 - 18. 09. 2007)

2008. - Umro Zvonko Milenković, pevač grupe "Rokeri s Moravu"
(Kruševac, 08. 05. 1956 - Beograd, 18. 09. 2008)

2009. - Umro dr Dragomir Drašković, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u
Beogradu, predsednik partije Jugoslovenski komunisti
(Donji Svračak, 21. 09. 1932 - 18. 09. 2009)

[Bisernica]

19. septembar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Kossuth_Lajos_Prinzhofer.jpg/220px-Kossuth_Lajos_Prinzhofer.jpg



Današnji dan kroz istoriju obeležilo rođenje mađarskog revolucionara Lajoša Košuta. Početak radio-difuzije u Srbiji označen prvim koncertom Radio-telegrafske stanice u Rakovici 1924.

Mađarski revolucionar Lajoš Košut, vođa Mađarske revolucije 1802. godine i nepomirljivi protivnik režima Habzburške monarhije rođen je na današnji dan 1802. godine. Posle upada snaga austrijskog generala Jelačića u Mađarsku u septembru 1848. organizovao je Komitet za odbranu otadžbine, potukao je austrijske trupe i krenuo na Beč. Narodna skupština je u aprilu 1849. proglasila nezavisnost Mađarske kao i svrgavanje monarhije, a 2. maja ga je izabrala za prvog predsednika Vlade slobodne Mađarske. Protiv Košuta su bili i mađarski konzervativni krugovi zbog njegovog naglašenog liberalizma, dok je krupna aristokratija (magnati) bila opredeljena za Habzburge. Zbog izrazitog nacionalizma protiv njega su bili i nemađarski narodi Ugarske, uključujući i većinu Srba.

Prvi probni koncert Radio-telegrafske stanice u Rakovici održan je 19. septembra 1924. godine, što predstavlja početak radio-difuzije u Srbiji. Istog dana kada je francuska kompanija za radio-telegrafiju "TSF" dobila odobrenje od vlade za prenos koncerata i emitovanje vesti, berzanskih i meteoroloških izveštaja, inženjeri Mihailo Simić i Dobrivoje Petrović su iz studija u Knez Mihailovoj ulici br. 42, preko odašiljača u Rakovici, emitovali prvi probni koncert. Program su izveli članovi Opere i Drame Narodnog pozorišta. Pošto je probni koncert izazvao veliko interesovanje publike, ponovljen je nedelju dana kasnije, 26. septembra.

1643 - Italijanski fizičar i matematičar Evangelista Toričeli pronašao barometar sa živom

1783 - Prvi let balonom braće Žozefa i Etjena Mongolfjea nad Parizom

1799 - Rođen Jovan Hadžić (Miloš Svetić), književnik i prevodilac, predsednik Matice srpske
(Sombor, 19.9.1799 - Novi Sad, 4.5.1869)

1812 - Umro Mejer Rotšild, nemački bankarski magnat
(Frankfurt, 23.2.1744 - Frankfurt, 19.9.1812)

1881 - Umro Džems Garfild, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Orindž, 19.11.1831 - Eberon, 19.9.1881)

1888 - U Belgiji održan prvi moderni izbor za "Mis sveta"

1904 - Otvorena prva izložba u Vojnom muzeju u Beogradu

1911 - Rođen Vilijam Golding, britanski književnik, nobelovac (Sent Kolumb, 19.9.1911 - Peranarvortal, 19.6.1993)

1914 - Počeo boj na Mačkovom kamenu u Prvom svetskom ratu

1922 - Rođen Emil Zatopek, češki atletičar-dugoprugaš, olimpijski šampion
(Koprivnice, 19.9.1922 - Prag, 22.11.2000)

1938 - Rođen Gordan Mihić, književnik, filmski i pozorišni reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Mostar, 19.9.1938)

1948 - Rođen Džeremi Ajrons, britanski pozorišni i filmski glumac
(Vajt, 19.9.1948)

1949 - Rođena Tvigi (Lesli Hornbi), britanski fotomodel
(Nisden, 19.9.1949)

1959 - Rođen Oliver Njego, operski pevač
(Niš, 19.9.1959)

1966 - Osnovana Matematička gimnazija u Beogradu

1975 - Umro Kosta Todorović, lekar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, predsednik Srpskog lekarskog društva, akademik
(Beograd, 4.7.1887 - Beograd, 19.9.1975)

1982 - Stvoren kompjuterski simbol "smajli"

1999 - Umro Pavle Ivić, lingvista, akademik
(Beograd, 1.12.1924 - Beograd, 19.9.1999)

2004 - Rođena najmanja beba na svetu - Rumaisa Rahman, teška 244 grama

2005 - Umro Fric Šilgen, nemački atletičar, nosilac olimpijske baklje na Olimpijskim igrama u Berlinu, 1936.
(Kenigštajn, 8.9.1906 - Berlin, 19.9.2005)

2007 - Umro Vlatko Pavletić, hravatski književnik, političar i državnik, direktor Drame Hrvatskog narodnog kazališta, predsednik Sabora Hrvatske, akademik
(Zagreb, 2.12.1930 - Zagreb, 19.9.2007)

2007 - Umro dr Kosta Mihailović, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu, akademik (Šabac, 1.3.1917 - Beograd, 19.9.2007)

2008 - Umro Petar Stajić, kompozitor i pijanista, profesor muzičke škole „Mokranjac", jedan od osnivača Saveza kompozitora Jugoslavije
(Bitolj, 12.7.1915 - Beograd, 19.9.2008)

2008 - Umro Erl Palmer, američki bubnjar
(Nju Orleans, 25.10.1924 - Los Anđeles, 19.9.2008)

2009 - Umrla Kapitalina Erić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Ačinsk, 7.11.1919 - Beograd, 19.9.2009)

2009 - Umro dr Dušan Kanazir, molekularni biolog, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, akademik, predsednik SANU
(Mošorin, 28.6.1921 - Beograd, 19.9.2009)

[Bisernica]

20. septembar



http://www.designed.rs/files/news/medium/Katarina-Ivanovic-MEDIUM.jpg?1325085701



Dan današnji dan preminula je prva žena slikar u Srbiji Katarina Ivanović. Na ovaj dan rođena je filmska diva Sofija Loren.


Na današnji dan 1882 umrla je Katarina Ivanović, prva žena slikar i akademik u Srbiji. Ivanovićeva je rođena u Ugarskoj. Slikarstvo je slikarstvo učila u Pešti, a zatim u Beču, na Slikarskoj akademiji. Usavršavala se u Parizu. Za razliku od srpskih slikara toga vremena, koji su se uglavnom bavili crkvenim slikarstvom, ona je radila portrete, mrtvu prirodu, žanr i istorijske kompozicije. Neke njene slike su među najboljima u srpskom klasicizmu, poput "Portreta knjeginje Perside Karađorđević", "Autoportreta", "Korpe s grožđem" i druge.

1459 - Osnovan Bukurešt

1863 - Umro Jakob Grim, nemački filolog i književnik, akademik
(Hanau, 4.1.1785 - Berlin, 20.9.1863)

1878 - Rođen Apton Sinkler, američki književnik
(Baltimor, 20.9.1878 - Nju Džersi, 25.12.1968)

1904 - Održana prva izložba u Etnografskom muzeju u Beogradu

1928 - Rođen **** Jovanov, sociolog
(Melenci, 20.9.1928 - Beograd, 8.1.1993)

1934 - Rođena Sofija Loren (Sćokolone), italijanska filmska glumica, dobitnica Oskara (Rim, 20.9.1934)

1949 - Rođena Vedrana Rudan, hrvatska književnica i novinarka
(Opatija, 20.9.1949)

1957 - Umro Jan Sibelijus, finski kompozitor
(Tevastehus, 8.12.1865 - Jevenpje, 20.9.1957)

1971 - Umro Jorgos Seferis, grčki književnik, nobelovac
(Smirna, 29.2.1900 - Atina, 20.9.1971)

1975 - Rođen Huan Pablo Montoja, kolumbijski automobilista, vozač Formule1
(Bogota, 20.9.1975)

1976 - Rođen Denis Šefik, vaterpolo golman, reprezentativac
(Beograd, 20.9.1976)

1984 - Počela sa radom frankofonska televizijska stanica TV 5 Mond

1991 - Crnogorski parlament na Žabljaku proglasio Crnu Goru ekološkom državom

1993 - Umro Sajrus Lio Sulcberger, američki novinar i publicista
(Njujork, 27.10.1912 - Pariz, 20.9.1993)

1994 - Umro Džula Stajn, američki kompozitor
(London, 31.12.1905 - Njujork, 20.9.1994)

1999 - Umrla Raisa Gorbačova, supruga ruskog predsednika Mihaila Gorbačova
(Rubckovsk, 5.1.1932 - Minster, 20.9.1999)

2000 - Umro German Stepanovič Titov, ruski kosmonaut
(Verhneje Zilino, 11.9.1935 - Moskva, 20.9.2000)

2005 - Umro Simon Vizental, austrijski arhitekta, "lovac" na naciste
(Bukač, 31.12.1908 - Beč, 20.9.2005)

2006 - Umro Sven Nikvist, švedski fotograf, dobitnik Oskara
(Moheda, 3.12.1922 - Stokholm, 20.9.2006)

2009 - Umro Dejan Krstović, pozorišni reditelj
(Niš, 1965 - Niš, 20.9.2009)

[Bisernica]

21. septembar


http://www.danas.rs/upload/images/news/2007/20070402/img/feljton1_1.jpg



Na današnji dan 1846. godine rođen osnivač socijalističkog pokreta u Srbiji Svetozar Marković. Engleski književnik Herbert Džordž Vels rođen je 21. septembra 1866. Kralj Petar Prvi Karađorđević krunisan 1904. godine.

Na današnji dan 1846. godine rođen je srpski političar, politički mislilac i pisac Svetozar Marković, osnivač socijalističkog pokreta u Srbiji i prvi teoretičar realizma u srpskoj literaturi. Po povratku sa studija u Švajcarskoj i Rusiji, gde je upoznao Karla Marksa, Nikolaja Černiševskog, Dmitrija Pisareva, pokrenuo je 1871. prvi socijalistički list na Balkanu "Radenik". Bio je pod uticajem ruskog "narodnjaštva". Ubrzo je proteran iz Srbije i godinu dana je živeo u Novom Sadu. Po povratku je 1873. i 1874. pokrenuo listove "Javnost" i "Glas Javnosti", a 1875. "Oslobođenje". Zbog navodne štamparske krivice odležao je devet meseci u požarevačkom zatvoru, odakle je izašao teško bolestan. Člancima "Realni pravac u nauci i životu", "Pevanje i mišljenje" i "Realnost" snažno je uticao na srpsku književnost krajem 19. veka. Političke ideje razradio je u delu "Srbija na istoku", najznačajnijem i najoriginalnijem spisu.

Engleski književnik Herbert Džordž Vels rođen je 21. septembra 1866. godine. Najpoznatiji je po svojim naučnofantastičnim delima: "Vremenska mašina", "Rat svetova" i "Nevidljivi čovek". Školovao se do 1879. godine. Pošto roditelji više nisu da finansiraju njegovo školovanje, postao je tapetarski pomoćnik. Kasnije je radio kao pomoćni učitelj u osnovnoj školi, pa je sa osamnaest godina dobio stipendiju, i počeo da studira biologiju. Na univerzitetu se ističe znanjem ali i interesovanjem za reformu društva kroz ideje socijalizm i platonizma. Relativno kasno je počeo da piše. Bio je politički aktivan u socijalističkim krugovima. Zanimljivo je da se smatra začetnikom stonih ratnih društvenih igara.

1726. - Rođen Jovan Rajić, književnik i istoričar (Sremski Karlovci, 21. 09. 1726 - manastir Kovilj, 22. 12. 1801)

1793. - Rođen Georgije Magarašević, književnik i političar (Adaševci, 21. 09. 1793 - Novi Sad, 18. 01. 1830)

1832. - Umro Valter Skot, škotski književnik (Edinburg, 15. 08. 1771 - Abotsford, 21. 09. 1832)

1842. - Umro Sava Tekelija (Popović), književnik i dobrotvor, predsednik Matice srpske (Arad, 17. 08. 1761 - Arad, 21. 09. 1842)

1860. - Umro Artur Šopenhauer, nemački filozof (Dancig, 22. 02. 1788 - Frankfurt, 21. 09. 1860)

1904. - Krunisan kralj Petar I Karađorđević

1904. - Rođen Hans Hartung, nemački slikar (Lajpcig, 21. 09. 1904 - Antib, 10. 12. 1989)

1928. - Engleski mikrobiolog Aleksandar Fleming otkrio pencilin

1931. - Rođen Vojislav - Voki Kostić, kompozitor, generalni sekretar Saveza kompozitora Jugoslavije, pisac i gastronom (Beograd, 21. 09. 1931- Beograd, 29. 09. 2010)

1931. - Rođen Jon Janku, rumunski dirigent, gost-dirigent Opere Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Veliki Tomloš, 21. 09. 1931 - Temišvar, 01. 09. 2008)

1932. - Rođen Dragomir Drašković, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, - predsednik partije Jugoslovenski komunisti (Donji Svračak, 21. 09. 1932 - 18. 09. 2009)

1933. - Počeo Lajpciški proces komunistima u nacističkoj Nemačkoj, optuženim za navodno paljenje Rajhstaga

1934. - Rođen Leonard Koen, kanadski književnik i muzičar
(Montreal, 21. 09. 1934)

1936. - Rođen Jurij Luškov, ruski političar, gradonačelnik Moskve
(Moskva, 21. 09. 1936)

1947. - Rođen Stiven King, američki književnik (Portland, 21. 09. 1947)

1957. - Osnovan Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Srbije

1957. - Rođen Itan Koen, američki filmski reditelj
(Sent Luis Park, 21. 09. 1957)

1958. - Rođen Milan Mladenović, kompozitor, gitarista i pevač grupe "Ekaterina Velika" (Zagreb, 21. 09. 1958 - Beograd, 05. 11. 1994)

1991. - Pokolj srpskih rezervista na Koranskom mostu

1998. - Umro Dragutin Gostuški, kompozitor i muzikolog (Beograd, 03. 01. 1923 - Beograd, 21. 09. 1998)

2000. - Umro Ognjen Petrović, fudbalski golman (Kruševac, 02. 01. 1948 - Beograd, 21. 09. 2000)

2007. - Umro Petar Stambolić, političar i državnik, predsednik Predsedništva SFRJ, predsednik Skupštine i premijer SFRJ, narodni heroj (Brezova, 12. 05. 1912 - Beograd, 21. 09. 2007)

[Bisernica]

22. septembar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Bundesarchiv_Bild_146-2005-0057,_Otto_von_Bismarck.jpg/200px-Bundesarchiv_Bild_146-2005-0057,_Otto_von_Bismarck.jpg



Prva Francuska Republika proglašena 22. septembra 1792. godine. Na današnji dan 1862. Oto fon Bizmark postao pruski kancelar. Francuski glumac i pantomimičar Marsel Marso umro 2007. godine.


Oto fon Bizmark postao je pruski kancelar (predsednik vlade) 22. septembra 1862. godine. Vodio je izrazito aktivnu politiku sa ciljem da ujedini Nemačku pod pruskim vodstvom. Tokom svoje vladavine uspešno započeo i vodio nekoliko ratova - protiv Danske, Austrije i Francuske.

Na današnji dan 2007. godine umro je francuski glumac i pantomimičar Marsel Marso. Rođen je 1923. godine u Strazburu. Bio je pripadnik francuskog Pokreta otpora tokom Drugog svetskog rata. Pantomimičar koji je proslavio ovu umetnost u drugoj polovini 20. veka 1947. stvorio je lik Bipa, melanholičnog klovna u belom, koji je postao njegov alter ego. Taj lik je bio inspirisan Čarlijem Čaplinom i umetnošću nemih filmova. Nosilac Legije časti, dobitnik Ordena za zasluge, Marso je 2002. imenovan za ambasadora dobre volje Ujedinjenih nacija.

1773 - Umro Šćepan Mali, samozvani crnogorski car
(1668 - 22.9.1773)

1791 - Rođen Majkl Faradej, engleski hemičar i fizičar
(Nevington, 22.9.1791 - Hempton Kort, 25.8.1867)

1792 - Svrgnuta monarhija i proglašena Prva Francuska Republika

1796 - Bitka na Krusima između crnogorske i turske vojske

1915 - Umro Mihailo Valtrović, arhitekta i istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, upravnik Narodnog muzeja, osnivač Srpskog arheološkog društva, jedan od 16 prvih članova Srpske kraljevske akademije
(Beograd, 29.9.1839 - Beograd, 22.9.1915)

1918 - Rođen Henrik Šering, poljski violinista
(Varšava, 22.9.1918 - Kasel, 3.3.1988)

1945 - Rođen Ilija Petković, fudbaler, trener i sportski funkcioner
(Knin, 22.9.1945)

1951 - Rođena Ljiljana Dragutinović, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 22.9.1951)

1958 - Rođen Andrea Bočeli, italijanski operski pevač-tenor
(Lajatiko, 22.9.1958)

1976 - Rođen Ronaldo (Luis Nazario de Lima), brazilski fudbaler
(Rio de Žaneiro, 22.9.1976)

1978 - Umro Jovan Tucakov, profesor Farmaceutskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Čurug, 24.1.1905 - Beograd, 22.9.1978)

1983 - Umro Jovan Putnik, pozorišni reditelj i teatrolog
(Bela Crkva, 25.12.1914 - Bela Crkva, 22.9.1983)

1989 - Osnovan Ekološki pokret Beograda

1996 - Umrla Doroti Lamur, američka filmska glumica
(Nju Orleans, 10.12.1914 - Los Anđeles, 22.9.1996)

2000 - Umro Aleksandar Korać, kompozitor
(Subotica, 27.11.1934 - Beograd, 22.9.2000)

2001 - Umro Isak Štern, američki violinista
(Kreminec, 21.7.1920 - Njujork, 22.9.2001)

2004 - Umro Đorđe Lebović, dramski pisac i scenarista, osnivač i prvi predsednik Udruženja dramskih pisaca Srbije
(Sombor, 27.6.1928 - Beograd, 22.9.2004)

2005 - Umro Livander Džonson američki bokser, svetski prvak u lakoj kategoriji
(Atlantik Siti, 24.12.1969 - Las Vegas, 22.9.2005)

[Bisernica]

23. septembar


http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2004/06/11/_slike/1carlspravi.jpg



Prvi rimski imperator Oktavijan Avgust rođen na današnji dan 63. godine p.n.e. Slavni američki pevač i kompozitor Rej Čarls rođen 23. septembra 1930.

Na današnji dan 63. godine pre nove ere rođen je rimski državnik i vojskovođa Oktavijan Avgust, prvi rimski imperator, usvojeni sin Gaja Julija Cezara. Godinu dana posle ubistva Cezara, 44. pre nove ere, kao komandant senatske vojske kod Mutine potukao je Marka Antonija, ali je ubrzo sa njim i Markom Emilijem Lepidom sklopio trijumvirat. Posle druge pobede nad Antonijem kod Akcija 31. godine p.n.e, koja mu je omogućila osvajanje Egipta, pod imenom Avgust preuzeo je svu vlast i ukinuo republiku. Zaveo je novi oblik vladavine - principat. Ulepšao je Rim mnogim građevinama, pomagao nauku i umetnost i njegova vladavina je najsjajniji period rimske istorije, nazvana "Avgustov" ili "Zlatni vek".

Slavni američki pevač i kompozitor Rej Čarls rođen je 23. septembra 1930. godine. Već u šestoj godini izgubio je vid, ali mu to nije smetalo da nauči da dobro svira klavir i orgulje. Izuzetno talentovan, svirao je i saksofon, klarinet i trubu. Pošto je naučio Brajevu azbuku, mogao je da čita note i da piše aranžmane. Profesionalno je počeo da se bavi muzikom već u 16. godini. U početku je na njega najviše uticao Net King Kol. Tokom svoje duge i bogate karijere sarađivao je sa najboljim svetskim džez muzičarima i aranžerima: Ralfom Bernijem, Ernijem Vilkinsom, Martinom Pejdžom i Kvinsijem Džonsom. Njegovi veliki hitovi su "Džordžija", "Šta sam rekao", "Kreni putem, Džek" i "Ne mogu da prestanem da te volim".

63.p.n.e. - Rođen August, prvi rimski imperator
(Rim, 23. 09. 63. p.n.e - Rim, 19. 08. 14 n.e)

1666. - Umro Fransoa Mansar, francuski arhitekta
(Pariz, 23. 01. 1598 - Pariz, 23. 09. 1666)

1835. - Umro Vinćenco Belini, italijanski kompozitor
(Katanija, 03. 11. 1801 - Puto, 23. 09. 1835)

1836. - Umro Stefan Stratimirović, mitropolit karlovački
(Kulpin, 26. 12. 1757 - Sremski Karlovci, 23. 09. 1836)

1858. - Osnovana Zemunska gimnazija

1870. - Umro Prosper Merime, francuski književnik
(Pariz, 28. 09. 1803 - Kan, 23. 09. 1870)

1917. - Rođen Knut Magne Heglan, norveški pomorac, poslednji od šest članova posade
splava "Kon Tiki" koji je prešao Tihi okean
(Rjukan, 23. 09. 1917 - Oslo, 25. 12. 2009)

1919. - Rođen Vladimir Pogačić, filmski reditelj, profesor Akademije za pozorište, film i
TV, direktor Jugoslovenske kinoteke
(Karlovac, 23. 09. 1919 - Beograd, 13. 09. 1999)

1925. - Osnovan Tehnološko - metalurški fakultet u Beogradu

1928. - Rođen Nemanja Vuković, novinar Radio Beograda
(Brčko, 23. 09. 1928 - Beograd, 18. 11. 1993)

1939. - Umro Sigmund Frojd (Sigismund Šlomo Frojd), austrijski psihijatar, osnivač psihoanalize, profesor Univerziteta u Beču
(Frajberg, 06. 05. 1856 - London, 23. 09. 1939)

1944. - Rođen Hulio Iglesijas, španski pevač
(Madrid, 23. 09. 1944 )

1948. - Rođena Vera Nikolić, atletičarka, svetska rekorderka
(Grabovica, 23. 09. 1948)

1949. - Rođen Brus Springstin, američki rok-muzičar, dobitnik "Oskar"-a
(Long Brenč, 23. 09. 1949)

1970. - Rođena Snežana Pajkić, atletičarka, evropska šampionka
(Ćuprija, 23. 09. 1970)

1973. - Umro Pablo Neruda (Neftali Rejes Bazualto), čileanski književnik, nobelovac
(Paral, 12. 07. 1904 - Santjago, 23. 09. 1973)

1992. - SRJ suspendovana iz članstva Organizacije ujedinjenih nacija

2002. - Umro Eduard Gufeljd, ukrajinski šahovski velemajstor
(Kijev, 19. 03. 1936 - Los Anđeles, 23. 09. 2002)

2007. - Umro Branko Čupković -Čupko, novinar, urednik i jedan od osnivača Studija B
( 1938 - Beograd, 23. 09. 2007)

2007. - Umro Nikola Kovač, romanista, profesor Filozofskog fakulteta u Sarajevu,
- predsednik Srpskog kulturnog društva "Prosvjeta", akademik
(Dubrovnik, 16. 12. 1936 - Sarajevo, 23. 09. 2007)

2008. - Umrla Rada Selaković, slikarka
(Beograd, 17. 11. 1952 - Beograd, 23. 09. 2008)

2008. - Umrla Sonja Savić, filmska i TV glumica
(Čačak, 15. 09. 1961 - Beograd, 23. 09. 2008)

2009. - Umro Osman Ertugrul Osmanoglu, poslednji potomak Otomanske dinastije
(Konstantinopolj, 18. 08. 1912 - Istanbul, 23. 09. 2009)

2010. - Umro dr Miodrag Sekulović, građevinski inženjer, profesor Građevinskog fakulteta u Beogradu, predsednik Akademije inženjerskih nauka Srbije
(Seljani, 19.01. 1939 - 23. 09. 2010)

2011. - Prvi put obeležen Dan francuske gastronomije

2011. - Umro Miroslav Dedić, majstor fotografije
( 1917 - Beograd, 23. 09. 2011)

2011. - Umro Milan Nikolić, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, graditelj gudačkih instrumenata ( - 23. 09. 2011)

[Bisernica]

24. septembar


http://www.zaduzbine-nemanjica.rs/Studenica/StPrvovencani.jpg



Srpski kralj Stefan Prvovenčani umro na današnji dan 1228. godine. Na konferenciji u Londonu 24. septembra 1941. potpisana Atlantska povelja. Na izborima za predsednika SR Jugoslavije 2000. godine, poražen Slobodan Milošević.

Na današnji dan 1228. godine umro je srpski kralj Stefan Prvovenčani, drugi sin velikog župana Stefana Nemanje, osnivača dinastije. Nemanja je, pre nego što se zamonašio 1196. godine, presto ustupio njemu a ne najstarijem sinu Vukanu, najverovatnije zbog toga što je Stefan bio zet vizantijskog cara Aleksija III Anđela. Tokom vladavine Stefana Prvovenčanog Srbija je dobila i državnu i crkvenu samostalnost. Braća su se potom oštro sukobila, ali ih je izmirio najmlađi Nemanjin sin monah Sava, pa je Vukan tada postao namesnik u Zeti. Stefan Prvovenčani je podigao manastir Žiču, a pred kraj života je napisao "Žitije svetog Simeona".

Na konferenciji, održanoj u Londonu 24. septembra 1941. godine, vlade Sovjetskog Saveza, Australije, Kanade, Velike Britanije, Novog Zelanda, Južnoafričke unije i izbegličke vlade Čehoslovačke, Grčke, Belgije, Luksemburga, Holandije, Norveške, Poljske, Francuske, Kraljevine Jugoslavije i predstavnici generala Šarla de Gola, lidera Slobodne Francuske potpisale su Atlantsku povelju. O sadržaju Povelje u osam tačaka, koja je predstavljala politički program o borbi protiv Sila osovine u Drugom svetskom ratu, prethodno su se dogovorili predsednik SAD Frenklin Delano Ruzevelt i britanski premijer Vinston Čerčil. Dokument je kasnije poslužio kao osnova Povelje Ujedinjenih nacija. Na osnovama Atlantske povelje i idejnog koncepta na kom je ona ustrojena kasnije je utemeljen NATO.

1541.- Umro Paracelzijus, švajcarski fizičar i hemičar (Ajnzideln, 11. 11. 1493 - Salcburg, 24. 09. 1541)

1849.- Umro austrijski kompozitor Johan Štraus Stariji, najzaslužniji za popularizaciju bečkog valcera početkom 19. veka

1863.- Donet Zakon o osnivanju Velike škole u Beogradu

1896.- Rođen Fransis Skot Ficdžerald, američki književnik (Sent Pol, 24. 09. 1896 - Holivud, 21. 12. 1940)

1899.- Rođen Jovan Bandur, kompozitor i dirigent, direktor Beogradske opere, profesor i direktor Muzičke akademije u Beogradu (Javnica, 24. 09. 1899 - Beograd, 14. 05. 1956)

1915.- Francuska i Velika Britanija, u Prvom svetskom ratu, odlučile da otvore Solunski front, na koji su upućene snage sa fronta u Galipolju

1920.- Umro Peter Karl Faberže, juvelir (Sankt Petersburg, 18. 05.1846 - Lozana, 24. 09. 1920)

1923.- Umro Ivo Ćipiko, književnik (Kaštel Novi, 13. 01. 1869 - Kaštel Stari, 24. 09. 1923)

1941.- partizani, u Drugom svetskom ratu, oslobodili Užice, koje je potom više od dva meseca bilo sedište prve oslobođene teritorije u okupiranoj Evropi - "Užičke republike"

1951.- Rođen Pedro Almodovar, španski filmski glumac, reditelj i scenarista, dobitnik "Oskar"- a (Kalsada de Kalatrava, 24. 09. 1951)

1953.- Rođen Radoš Bajić, pozorišni, filmski i TV glumac, scenarista i reditelj (Medveđa, 24. 09. 1953)

1958.- Umrla lejdi Pedžet (Lejla Pedžet), britanska bolničarka u Prvom svetskom ratu (1881 - 24. 09. 1958)

1980.- Iračke trupe opkolile iranski grad Abadan, zapalivši najveću svetsku rafineriju nafte, čime je počeo rat dve zemlje

1990.- Predsednik Zapadne Nemačke Rihard fon Vajceker potpisao je sporazum kojim će 3. oktobra 1990. dve nemačke države ponovo biti ujedinjene

1996.- SAD, Rusija, Kina, Velika Britanija i Francuska odbacile su prigovore Indije i potpisale dokument o zabrani nuklearnih proba

2001.- Umrla Ljubinka Kostović - Žarković, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 18. 02. 1939 - Beograd, 24. 09. 2001)

2004.- Umrla Fransoaz Sagan (Kuarez), francuska književnica (Kažark, 21. 06. 1935 - Anfler, 24. 09. 2004)

2008.- Umro Vice Vukov, hrvatski pevač, poslanik Hrvatskog sabora (Šibenik, 03. 08. 1936 - Zagreb, 24. 09. 2008)

[Bisernica]

25. septembar


http://www.yu4you.com/slike/knjiga/6155_Erih_Marija_Remark.jpg



Na današnji dan 1897. godine rođen američki pisac, nobelovac, Vilijam Fokner. Nemački književnik Erih Marija Remark umro 25. septembra 1970. Kanal Rajna - Majna otvoren 1992. godine.

Američki pisac Vilijam Fokner, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1949. godine, rođen je na današnji dan 1897. godine. U svojim delima prikazivao je društvenu istoriju američkog Juga, degeneraciju i propadanje starosedelačke gospodstvenosti i bezobzirnost skorojevića. Foknerova najpoznatija dela su romani: "Sartoris", "Buka i bes", "Svetlost u avgustu", "Komarci", "Medved", "Konjički gambit", "Uljez u prašini", "Divlje palme", "Vojnikova plata", "Starac", "Gospodska kuća" i "Rekvijem za iskušenicu".

Nemački književnik Erih Marija Remark (Kramer) umro je u Lokarnu na današnji dan 1970. godine. Svojim prvim romanom "Na zapadu ništa novo" Remark je realistički i sa potresnim humanizmom prikazao razdoblje Prvog svetskog rata. Sledili su: "Povratak", "Tri ratna druga", "Nebo ne zna za miljenike", "Iskra života", "Crni obelisk", "Trijumfalna kapija", "Vreme života i vreme smrti", "Lupeži", "Utočište" i pripovetke "Svetilište" i "Nepobeđeni". Zbog spretnosti u vođenju radnje, jednostavnog stila i obilja tema Remarkovi romani su imali izuzetan prijem kod čitalaca, ali su u nacističkoj Nemačkoj bili spaljivani zbog antifašističkog i antimilitarističkog stava autora u kojima je opisivao okrutnost nacista, rasizam i neljudske metode Trećeg rajha.

1683. - Rođen Žan Filip Ramo, francuski kompozitor
(Dižon, 25. 09. 1683 - Pariz, 12. 09. 1764)

1733. - Jak zemljotres pogodio Beograd

1823. - Filozofski fakultet u Jeni dodelio počasni doktorat Vuku Karadžiću

1849. - Umro Johan Štraus Stariji, austrijski kompozitor
(Beč, 14. 03. 1804 - Beč, 25. 09. 1849)

1866. - Rođen Tomas Hant Morgan, američki biolog, nobelovac
(Leksington, 25. 09. 1866 - Pasadena, 04. 12. 1945)

1897. - Rođen Aleksandar Vučo, književnik, filmski scenarista i kritičar
(Beograd, 25. 09. 1897 - Beograd, 21. 07. 1985)

1897. - Rođen Alfred Korto, francuski pijanista
(Nion, 25. 09. 1877 - Lozana, 15. 06. 1962)

1906. - Rođen Dmitrij Šostakovič, sovjetski kompozitor, akademik - član SANU
(Sankt Petersburg, 25. 09. 1906 - Moskva, 09. 08. 1975)

1909. - Rođen Luka Tomanović, vajar
(Lepetane, 25. 09. 1909 - Herceg Novi 28. 08. 1992)

1920. - Rođen Sergej Fjodorovič Bondarčuk, ukrajinski glumac i reditelj
(Belozersk, 25. 09. 1920 - Moskva, 20. 10. 1994)

1931. - Rođena Barbara Volters, američka TV novinarka
(Boston, 25. 09. 1931)

1952. - Rođen Kristofer Riv, američki filmski glumac
(Njujork, 25. 09. 1952 - Njujork, 10. 10. 2004)

1955. - Rođen Karl Hajnc Rumenige, nemački fudbaler, reprezentativac
(Lipštat, 25. 09. 1955)

1991. - Umro Miodrag Todorović - Krnjevac, harmonikaš i kompozitor
(Ratari, 10. 02. 1924 - Beograd, 25. 09. 1991)

1992. - Otvoren kanal Rajna - Majna

2011. - U Barseloni održana poslednja korida pre zabrane ovog sporta širom Katalonije

2011. - Umrla Vasilija Radojčić, pevačica, solista Radio Beograda, istaknuta umetnica, predsednik Udruženja estradnih umetnika Beograda
(Kragujevac, 21. 04. 1936 - Beograd, 25. 09. 2011)

2011. - Umrla Vangari Muta Matai, kenijska aktivistikinja za zaštitu životne sredine, prva Afrikanka dobitnik Nobelove nagradu za mir
(Nijeri, 01. 04. 1940 - Najrobi, 25. 09. 2011)

[Bisernica]

26. septembar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/thumb/0/0d/Mija_Aleksi%C4%87.jpg/230px-Mija_Aleksi%C4%87.jpg



Današnji dan kroz istoriju obeležila rođenja Tomasa Sternsa Eliota, angloameričkog književnika i nobelovca i Milosava-Mije Aleksića pozorišnog, filmskog i TV glumca.


Na današnji dan 1888. godine rođen je Tomas Sterns Eliot, angloamerički književnik, nobelovac. Tomas Stern Eliot je pesnik snažnog senzibiliteta i visoke intelektualnosti. Neretko mu je čak prebacivano da je suviše učen pesnik, tako da je običnom čitaocu teško, a ponekad i nemoguće, prodreti u njegove aluzije. Školovao se na Harvardu, Oksfordu, Sorboni i Marburgu. Bio je asistent filozofije, nastavnik, urednik časopisa i književni kritičar. Poznavao je klasične jezike, filozofiju, psihologiju, englesku tradiciju i svoje znanje pretočio u književna dela: liriku, dramu u stihovima i književnu kritiku. Svetsku slavu su mu donele poeme: Pusta zemlja i Četiri kvarteta i dramska ostvarenja Koktel partija i Ubistvo u katedrali. U svojim dramama on je uspeo da uskladi zahteve pozorišta i zakone pesničkog izraza, oživeo je renesansnu formu drame u stihovima uz savremene sadržaje i tehničke novitete.

Milosav-Mija Aleksić, pozorišni, filmski i TV glumac rođen je na današnji dan 1923. godine. Aleksić je završio Kragujevačku gimnaziju i bio član Narodnog pozorišta u Kragujevcu, a zatim član Narodnog i Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu. Od velikog broja uloga koje je ostvario u pozorištu, najupečatiljivije su njegove kreacije Pometa u Dundu Maroju, Zevakina u Ženidbi, Proke u Ožalošćenoj porodici, Ričarda Trećeg i druge. Igrao je u više od 40 filmova. Kao komičar, decenijama je bio prisutan na radiju u emisiji Veselo veče i u humorističkim TV serijama. Dobitnik je Oktobarske nagrade Beograda, Sedmojulske nagrade, Zlatne arene i Dobričinog prstena. (Gornja Crnuća, 26.9.1923 - Beograd, 12.3.1995)

1371 - Marička bitka između turske i srpske vojske

1371 - Poginuo Vukašin Mrnjavčević, srpski kralj
(Blagaj - Černomen, 26.9.1371)

1604 - Objavljeno prvo izdanje Servantesovog Don Kihota

1815 - Ruski car Aleksandar I, austrijski car Franjo I i pruski car Fridrih Treći potpisali ugovor o savezu poznat kao "Sveta Alijansa"

1826 - Rođen Ljubomir Nenadović, književnik, akademik
(Brankovina, 26.9.1826 - Valjevo, 2.2.1895)

1889 - Rođen Martin Hajdeger, nemački filozof
(Meskirh, 26.9.1889 - Meskirh, 26.5.1976)

1898 - Rođen Džordž (Jakob) Geršvin, američki kompozitor
(Njujork, 26.9.1898 - Holivud, 11.7.1937)

1921 - Rođen Vojin Stojić, vajar, prevodilac, profesor Fakulteta likovnih umetnosti, rektor Univerziteta umetnosti u Beogradu
(Vranje, 26.9.1921 - Beograd, 5.5.2001 )

1923 - Rođen Milosav-Mija Aleksić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Gornja Crnuća, 26.9.1923 - Beograd, 12.3.1995)

1927 - Rođen Romano Musolini, italijanski džez pijanista i slikar, sin Benita Musolinija
(Vila Karpena, 26.9.1927 - Rim, 3.2.2006)

1928 - Rođen dr Milan Bulajić, diplomata i publicista, osnivač i direktor Muzeja žrtava genocida, osnivač i predsednik Fonda za istraživanje genocida
(Vilusi, 26.9.1928 - Beograd, 28.11.2009)

1931 - Rođena Slavka Jerinić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 26.9.1931 - Beograd, 3.5.1997)

1934 - Rođen Mihajlo Mihajlov, profesor ruske književnosti, disident
(Pančevo, 26.9.1934 - Beograd, 7.3.2010)

1945 - Umro Bela Bartok, mađarski kompozitor
(Nađisentmikloš, 25.3.1881 - Njujork, 26.9.1945)

1945 - Osnovan Gradski arhiv Beograda, 9. aprila 1946. promenio ime u Istorijski arhiv Beograda

1948 - Rođen Bratislav-Braca Petković, pozorišni reditelj, osnivač i direktor Muzeja automobila i pozorišta Moderna garaža u Beogradu (Beograd, 26.9.1948)

1959 - Umro Solomon Bandaranaike, cejlonski političar i državnik, premijer Cejlona
(Kolombo, 9.1.1899 - Kolombo, 26.9.1959)

1962 - Rođen Dragan Mance, fudbaler Partizana
(Beograd, 26.9.1962 - Zemun, 3.9.1985)

1966 - Umro Milan Dedinac, književnik i pozorišni kritičar, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta
(Kragujevac, 27.9.1902 - Opatija, 26.9.1966)

1981 - Rođena Serena Vilijams, američka teniserka
(Seginou, 26.9.1981)

1990 - Umro Alberto Moravija (Pinkerle), italijanski književnik i novinar
(Rim, 28.11.1907 - Rim, 26.9.1990)

1998 - Umro Mihailo Viktorović, pozorišni, filmski i televizijski glumac
(Beograd, 14.2.1929 - Beograd, 26.9.1998)

2002 - Umro Branislav Petrović, književnik i novinar
(Bjeluša, 7.4.1937 - Beograd, 26.9.2002)

2003 - Umro Robert Palmer, britanski muzičar
(Betli, 19.1.1949 - Pariz, 26.9.2003)

2008 - Umro Pol Njumen, američki filmski glumac i režiser
(Klivlend, 26.1.1925 - Vestport, 26.9.2008)

2010 - Umrla Glorija Stjuart, američka filmska glumica
(Santa Monika, 4.7.1910 - Los Anđeles, 26.9.2010.)

2011 - Umro Serđo Boneli, italijanski strip crtač i izdavač, tvorac "Zagora", "Mister Noa", "Dilana Doga" i drugih popularnih strip junaka (Milano, 02. 12. 1932 - Monca, 26. 09. 2011)

[Bisernica]

27. septembar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/e/e3/%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BD_%D0%94%D0%B5%D0%B4% D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%86.jpg



Na današnji rođen Milan Dedinac, književnik, pozorišni kritičar, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Ukazom kralja Milana Obrenovića osnovana prva u mreži meteoroloških i hidroloških stanica u Srbiji.

1825. - U Engleskoj puštena u saobraćaj prva železnička pruga na svetu Stokton - Darlington

1841. - Licej iz Kragujevca preseljen u Beograd, ovaj datum obeležava se kao Dan Pravnog fakulteta u Beogradu, nastalog na tradiciji Pravnog odeljenja Liceja

1885. - Osnovano prvo vatrogasno društvo u Beogradu

1888. - Osnovana prva meteorološka služba u Kneževini Srbiji

Ukazom kralja Milana Obrenovića uvedeno je redovno meteorološko posmatranje i ispitivanje i osnovana prva u mreži meteoroloških i hidroloških stanica u Srbiji

1891. - Umro Ivan Aleksandrovič Gončarov, ruski književnik
(Simbirsk, 18. 06. 1812 - Sankt Petersburg, 27. 09. 1891)

1902. - Rođen Milan Dedinac, književnik i pozorišni kritičar, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta (Kragujevac, 27. 09. 1902 - Opatija, 26. 09. 1966)

Pesnik i pozorišni kritičar, Milan Dedinac je pripadao generaciji đaka školovanoj u Francuskoj u vreme Prvog svetskog rata. Filozofski fakultet je završio u Beogradu. Bio je sledbenik francuske avangardne lirike, modernog senzibiliteta i specifičnog izraza. Doprineo je oslobađanju srpske poezije od tradicionalne forme. Bio je novinar i urednik "Politike", jedan od osnivača "Književnih novina", ataše za kulturu u Parizu, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Pripadao je krugu beogradskih nadrealista i bio vrsni poznavalac pozorišne umetnosti. Njegova najpoznatija dela su: "Javna ptica", "Jedan čovek na prozoru", "Pesme iz dnevnika zarobljenika broj 60211", "Od nemila do nedraga", "Poziv na putovanje", "Studija o Branku Radičeviću" i "Pozorišne hronike".

1917. - Umro Edgar Dega, francuski slikar
(Pariz, 19. 07. 1834 - Pariz, 27. 09. 1917)

1919. - Umrla Adelina Pati, italijanska operska pevačica
(Madrid, 19. 02. 1843 - Vels, 27. 09. 1919)

1921. - Umro Engelbert Humperdink, nemački kompozitor
(Sieberg, 01. 09. 1854 - Nojesterlic, 27. 09. 1921)

1922. - Rođen Artur Pen, američki filmski reditelj
(Filadelfija, 27. 09. 1922 - Njujork, 28. 09. 2010)

1927. - Rođen Milo Đukanović, filmski reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Cetinje, 27. 09. 1927 - Beograd, 25. 10. 1989)

1928. - Rođen Krsta Petrović, pevač
(Beograd, 27. 09. 1928 - Beograd, 21. 06. 2001)

1930. - Rođena Miroslava Čohadžić, akademski slikar i kostimograf
(Beograd, 27. 09. 1930 - Beograd, 09. 08. 2002)

1940. - Potpisan Trojni pakt kojim je formirana Sila osovine Rim - Berlin - Tokio

1947. - Osnovan Informbiro

1967. - Rođena Isidora Žebeljan, kompozitor, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, akademik (Beograd, 27. 09. 1967)

1993. - Umro Milan Gale Muškatirović, vaterpolista, profesor i dekan Tehnološko - metalurškog fakulteta u Beogradu (Bihać, 09. 03. 1934 - Beograd, 27. 09. 1993)

1998. - Umrla Nada Doroški, novinar i akademski slikar
(Skoplje, 1915 - Beograd, 27. 09. 1998)

1998. - Zvanično počeo sa radom internet pretraživač "Gugl"

2001. - Umro Dragiša Ivanović, profesor i dekan Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, rektor Beogradskog univerziteta, akademik (Sjenica, 09. 09. 1914 - Beograd, 27. 09. 2001)

2007. - Umro Nenad Bogdanović, inženjer elektrotehnike, političar, potpredsednik Demokratske stranke, gradonačelnik Beograda (Beška, 12. 05. 1954 - Beograd, 27. 09. 2007)

2007. - Umro dr Dušan Jakovljević, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu i publicista (Jagodina, 1934 - Beograd, 27. 09. 2007)

2007. - Umro Miloš Bobić, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, publicista (30. 06. 1946 - Amsterdam, 27. 09. 2007)

2007. - Umro Miloš Marinović, novinar i publicista, najstariji član UNS-a, urednik TANjUG-a, "Borbe", "Oslobođenja", "Rada", pilot Aprilskog rata, član Aero - kluba "Naša krila" (Bugojno, 03. 10. 1913 - Beograd, 27. 09. 2007)

2011. - Umro Vilijam Grejtbač, američki inženjer, izumitelj pejsmejkera
(Bafalo, 06. 09. 1919 - Vilijamsvil, 27. 09. 2011)

2011. - Umro Dejvid Kroft, britanski TV producent i scenarista, autor serije "Alo,alo" (Sendbenks, 07. 09. 1922 - Tavira, 27. 09. 2011)

[Bisernica]

28. septembar



http://www.acmerocks.com/images/stencil_letters_serbian.jpg



Na današnji dan 1914. godine umro kompozitor Stevan Mokranjac. Međunarodni dan slobodnog pristupa informacijama. Dan roda Atomsko-biološko-hemijske odbrane Vojske Srbije.
Na današnji dan 1914. godine umro Stevan Stojanović - Mokranjac. Kompozitor, muzički pedagog i horovođa, Mokranjac je svojim stvaralaštvom obeležio srpsku muziku 19. veka. Muzičko obrazovanje stekao je u Minhenu, Rimu i Lajpcigu. Po povratku u Beograd, razvio je mnogostranu muzičku delatnost. Bio je horovođa Beogradskog pevačkog društva, koje je pod njegovim vođstvom steklo međunarodni ugled. Osnivač je Gudačkog kvarteta, profesor i direktor Srpske muzičke škole, danas Muzička škola "Mokranjac", kao i pokretač Saveza pevačkih društava. U svom glavnom delu "Rukoveti", Mokranjac je stvorio specifičan oblik rapsodije, uobličavajući narodne pesme iz naših krajeva, sa istančanim osećajem za harmonska, melodijska i tekstualna obeležja. Njegove duhovne kompozicije, inspirisane tradicionalnim pravoslavnim crkvenim napevima, su remek- dela srpske crkvene muzike.

1803. - Rođen Prosper Merime, francuski književnik
(Pariz, 28. 09. 1803 - Kan, 23. 09. 1870)

1841. - Rođen Žorž Klemanso, francuski političar
(Mujeron an Pare, 28. 09. 1841 - Pariz, 24. 11. 1929)

1864. - Osnovana Prva internacionala

1864. - Umro Jovan Popović, slikar
(Opovo, 1810 - Pančevo, 28. 09. 1864)

1895. - Umro Luj Paster, francuski hemičar i mikrobiolog, pronalazač vakcine protiv besnila, antraksa i crvenog vetra (Dol, 27. 12. 1822 - Sen Klod, 28. 09. 1895)

1905. - Rođen Maks Šmeling, nemački bokser, svetski šampion
(Klajn Lukov, 28. 09. 1905 - 02. 02. 2005)

1924. - Rođen Marčelo Mastrojani, italijanski filmski i TV glumac
(Fontana Liri, 28. 09. 1924 - Pariz, 19. 12. 1996)

1930. - Rođen Dejan Kosanović, filmski i TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Beograd, 28. 09. 1930)

1934. - Rođena Brižit Bardo, francuska filmska glumica
(Pariz, 28. 09. 1934)

1966. - Umro Andre Breton, francuski književnik, osnivač nadrealizma
(Tenšebrej, 18. 02. 1896 - Pariz, 28. 09. 1966)

1968. - Rođen Mika Hakinen, finski automobilista, vozač "Formule 1" (Helsinki, 28. 09. 1968)

1970. - Umro Gamal Abdel Naser, egipatski političar i državnik, predsednik Egipta (Aleksandrija, 15. 01. 1918 - Kairo, 28. 09. 1970)

1981. - Umrla Ksenija Atanasijević, filozof i književnik, prva žena - doktor nauka Beogradskog univerziteta (Beograd, 05. 02. 1894 - Beograd, 28. 09. 1981)

1990. - Donet Ustav SR Srbije

1991. - Umro Majls Dejvis, američki džez - trubač
(Alton, 26. 05. 1926 - Santa Monika, 28. 09. 1991)

1994. - Potonuo feribot "Estonija" u Baltičkom moru (900 poginulih)

2000. - Umro Pjer Eliot Trido, kanadski političar i državnik, premijer Kanade (Montreal, 18. 10. 1919 - Montreal, 28. 09. 2000)

2001. - Umro Ernest Ačkun, klarinetista, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Hrastnik, 27. 03. 1930 - Beograd, 28. 09. 2001)

2003. - Umro Elija Kazan (Kazandžoglu), američki filmski glumac i reditelj, dobitnik "Oskar"-a (Konstantinopolj, 07. 09. 1909 - Njujork, 28. 09. 2003)

2008. - Umro Ljubiša Buba Opačić, gitarista grupe "Bajaga i instruktori" (Vranje, 03. 01. 1968 - Maribor, 28. 09. 2008)

[Bisernica]

29. septembar



http://www.izreke-citati.com/wp-content/uploads/2011/05/cervantes-1.jpg


Na današnji dan 1547. godine rođen španski pisac Migel de Servantes, a 1839. Mihailo Valtrović, arheolog i istoričar umetnosti, upravnik Narodnog muzeja. Specijalna brigada Vojske Srbije osnovana 2006. godine.

1518. - Rođen Jakopo Robusti Tintoreto, italijanski slikar
(Venecija, 29. 09. 1518 - Venecija, 31. 05. 1594)

1839. - Rođen Mihailo Valtrović, arhitekta i istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, upravnik Narodnog muzeja, osnivač Srpskog arheološkog društva, jedan od prvih 16 članova Srpske kraljevske akademije
(Beograd, 29. 09. 1839 - Beograd, 22. 09. 1915)

1888. - Rođen Živko Jovanović, političar i publicista
(Šabac, 29. 09. 1888 - Beograd, 27. 03. 1923)

1902. - Umro Emil Zola, francuski književnik
(Pariz, 02. 04. 1840 - Pariz, 29. 09. 1902)

1912. - Rođen Mikelanđelo Antonioni, italijanski filmski reditelj i scenarista, dobitnik "Oskar"-a
(Ferara, 29. 09. 1912 - Rim, 30. 07. 2007)

1913. - Umro Rudolf Dizel, nemački inženjer i pronalazač, konstruktor motora sa unutrašnjim sagorevanjem
(Pariz, 18. 03. 1858 - Antverpen, 29. 09. 1913)

1922. - Rođena Olga Jevrić, vajar, akademik
(Beograd, 29. 09. 1922)

1930 - Umro Ilja Jefimovič Rjepin, ruski slikar
(Čugujev, 05. 08. 1844 - Kuokala, 29. 09. 1930)

1936. - Rođen Silvio Berluskoni, italijanski političar i državnik, premijer Italije
(Milano, 29. 09. 1936)

1943. - Rođen Leh Valensa, poljski sindikalni lider i državnik, predsednik Poljske
(Popovo, 29. 09. 1943)

1949. - Rođena dr Jelena Guskova, ruska istoričarka, direktor Centra za izučavanje balkanske krize Instituta za slavistiku Ruske akademije nauka, akademik
(Moskva, 29. 09. 1949)

1954. - Osnovana Evropska agencija za nuklearna istraživanja - CERN

1959. - Osnovan ansambl "Sedmorica mladih" u Beogradu

1956. - Rođen Sebastijan Kou, britanski atletičar, svetski i olimpijski šampion, lord
(London, 29. 09. 1956)

1996. - Umro Endo Sjusaku, japanski književnik
(Tokio, 27. 03. 1923 - Tokio, 29. 09. 1996)

1997. - Umro Roj Lihtenštajn, američki pop - art slikar
(Njujork, 27. 10. 1923 - Njujork, 29. 09. 1997)

2006. - Osnovana Specijalna brigada Vojske Srbije

2007. - Umrla Lois Maksvel, kanadska filmska glumica, "Mis Manipeni" iz filmova o Džemsu Bondu
(Kičner, 14. 02. 1927 - Frimentl, 29. 09. 2007)

[Bisernica]

30. septembar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/thumb/8/8e/Oskar_Davico.jpg/250px-Oskar_Davico.jpg



Arheolog Vladimir Petković rođen na današnji dan 1874. godine. Književnik Oskar Davičo 30. septembra 1989. godine. Moskovska bitka, u Drugom svetskom ratu, počela 1941. godine.


Srpski arheolog Vladimir Petković, profesor Beogradskog univerziteta i stručnjak za srpsku srednjovekovnu umetnost, rođen je na današnji dan 1874. godine. Bio je član Srpske kraljevske akademije i upravnik Narodnog muzeja u Beogradu. Uređivao je specijalizovani časopis Starinar i prvi direktor Arheološkog instituta SANU. Rukovodio je otkopavanjima Stobija i Caričinog Grada. Dela: Pregled crkvenih spomenika kroz povesnicu srpskog naroda, "La peinture serbe en Moyen age" (Srpsko slikarstvo u srednjem veku), monografije o manastirima Žiča, Ravanica, Studenica, Kalenić i Dečani.

Književnik Oskar Davičo umro je u Beogradu 30. septembra 1989. godine. Još kao dečak Davičo je pisao pesme, a 1928. godine objavio je svoj prvi poetski tekst Tragovi. Dve godine kasnije pojavila se njegova antologija pesama, koja je nagovestila tok jedne moderne poetske misli. Napisao je neke od najpotresnijih i najlepših pesama o Srbiji, ljubavi, tamnovanju, ratovanju... Paralelno sa poezijom, pisao je romane: Pesma, Šutnje, Gladi, Tajne... Objavio je veliki broj eseja, kritika, studija i polemika. Ostao je dosledan svom književnom i političkom temperamentu, nikada nije pristajao na kompromise. Dobitnik je mnogih književnih i državnih priznanja i nagrada. Za života su objavljena Davičova sabrana dela u 20 tomova.

1876 - Rođen Milan Rakić, književnik i diplomata, akademik
(Beograd, 30.9.1876 - Zagreb, 30.6.1938)

1894 - Rođen Hugo Klajn, doktor medicine, književnik, pozorišni reditelj, profesor Akademije - za pozorište, film, radio i TV u Beogradu
(Vukovar, 30.9.1894 - Beograd, 2.12.1981)

1908 - Rođen David Fjodorovič Ojstrah, ruski violinista
(Odesa, 30.9.1908 - Amsterdam, 24.10.1974)

1920 - Umro Ban Mitrofan, bogoslovski pisac, arhiepiskop cetinjski, mitropolit Crne Gore i Brda
(Grbalj, 15.3.1841 - Cetinje, 30.9.1920)

1921 - Rođena Debora Ker, britanska filmska glumica
(Helensburg, 30.9.1921 - Botsdejl, 16.10.2007)

1924 - Rođen Truman Kapot, američki književnik
(Nju Orleans, 30.9.1924 - Los Anđeles, 25.8.1984)

1932 - Rođen Arsenije Jovanović, reditelj, dramaturg i kompozitor, naš najuspešniji stvaralac u oblasti radiofonije
(Beograd, 30.9.1932)

1936 - Rođen Miloš Jevtić, književnik, novinar i urednik Radio Beograda
(Gornja Bukovica, 30.9.1936)

1938 - Sklopljen Minhenski sporazum o podeli Čehoslovačke

1938 - Rođen Ljubomir Madžar, ekonomista, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu (Bukovička Rijeka, 30.9.1938)

1940 - Rođen Slobodan Rakitić, književnik i političar, urednik časopisa Raška i Savremenik, predsednik Udruženja književnika Srbije i Saborne narodne stranke
(Vlasovo, 30.9.1940)

1941 - Počela Moskovska bitka u Drugom svetskom ratu

1941 - Završen "Krvavi marš" stanovnika Šapca u Drugom svetskom ratu

1955 - Poginuo Džejms Din, američki filmski glumac
(Merion, 8.2.1931 - Paso Robles, 30.9.1955)

1960 - Emitovana prva epizoda američke crtane serije "Kremenko"

1956 - Rođen Sebastijan Kou, britanski atletičar, svetski i olimpijski šampion
(London, 29.9.1956)

1964 - Rođena Monika Beluči, italijanska filmska glumica
(Čita di Kastelo, 30.9.1964)

1970 - Rođen Dragan Mićanović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Loznica, 30.9.1970)

1972 - Rođena Aleksandra Kovač, kompozitor, pevačica, aranžer i producent
(Beograd, 30.9.1972)

1985 - Umrla Simon Sinjore, francuska filmska glumica
(Visbaden, 25.3.1921 - Er, 30.9.1985)

1990 - Umro Patrik Vajt, australijski književnik, nobelovac (London, 28.5.1912 - Sidnej, 30.9.1990)

1991 - Umro Toma Zdravković, pevač
(Pečenjevce, 20.11.1938 - Beograd, 30.9.1991)

1992 - Osnovan Radio "Indeks"

2002 - Umrla Leposava Šelmić, istoričar umetnosti, upravnik Galerije Matice srpske u Novom Sadu
(Kulpin, 3.10.1944 - Sasari, 30.9.2002)

2003 - Umrla Zagorka Ilić, prva žena diplomata u bivšoj SFRJ, šef jugoslovenske delegacije u Komisiji OUN za ljudska prava
(Herceg Novi, 1932 - Beograd, 30.9.2003)

[Bisernica]

1. oktobar


http://www.marx2mao.com/Mao/Mao(250x264).GIF



Radio Beograd počeo sa radom na današnji dan 1924. godine. Kineski vođa Mao Cedung proglasio Narodnu Republiku Kinu 1949, SB UN ukinuo ekonomske sankcije Saveznoj Republici Jugoslaviji 1996. godine.


Na današnji dan 1924. godine prvi put se oglasio Radio Beograd. Sa radom je počeo istog dana kada i Radio Beč. Ovaj prvi redovni radio program na Balkanu prenošen je preko postrojenja radio-telegrafske stanice u Rakovici. Svakog utorka, četvrtka i subote od 18.45 do 19.45. prenošeni su koncerti, čitane vesti, servisne informacije, reklame, vodostanje, berzanski izveštaji. Vesti su pripremali novinari "Politike" i "Dnevnih novosti", a Beogradska berza je obezbeđivala aktuelne berzanske izveštaje.Muzički deo programa pripremala je direkcija Beogradske opere. Program su na talasu 1650 metara emitovali inženjeri Mihailo Simić i Dobrivoje Petrović iz studija u zgradi Prve hrvatske štedionice, u Knez Mihajlovoj ulici broj 42. Ministarstvo PTT koje je iz pretplate delom finansiralo rad stanice u Rakovici ukinulo joj je subvencije 1926. godine sa obrazloženjem da stanica nije uspunila očekivane rezultate.

1684. - Umro Pjer Kornej, francuski književnik (Ruan, 06. 06. 1606 - Pariz, 01. 10. 1684)

1773. - Rođen Atanasije Stojković, fizičar, doktor filozofije, književnik i prevodilac, autor prvog srpskog umetničkog romana, profesor i rektor Univerziteta u Harkovu, akademik
(Ruma, 01. 10. 1773 - Harkov, 02. 06. 1832)

1844. - Rođen Simo Popović, novinar i književnik, urednik prvog crnogorskog lista -"Crnogorac", ministar prosvete i crkvenih poslova Crne Gore (Tovarnik, 01. 10. 1844 - Ulcinj, 19. 08. 1921)

1902. - Osnovana prva zanatska škola u Srbiji - Građevinska škola u Beogradu

1904. - Rođen Vladimir Horovic, američki pijanista (Berdičev, 01. 10. 1903 - Njujork, 05. 11. 1989)

1911. - Braća Rudolf i Aleksandar Lifka otvorili stalni bioskop u dvorištu hotela "Hungarija" u Subotici

1908. - Rođen Ljubiša Jovanović, pozorišni, filmski i TV glumac (Šabac, 01. 10. 1908 - Beograd, 15. 07. 1971)

1918. - Rođena Marija Crnobori, pozorišna, filmska i TV glumica (Banjole, 01. 10. 1918)

1919. - Osnovana gimnazija "Jan Kolar" u Bačkom Petrovcu, decenijama jedina slovačka gimnazija van matične države

1922. - Rođen Branko Pešić, političar i državnik, predsednik Skupštine grada Beograda, potpredsednik Predsedništva Srbije (Zemun, 01. 10. 1922 - Beograd, 04. 02. 1986)

1924. - Rođen Džimi Karter, američki političar i državnik, predsednik SAD, nobelovac (Plejns, 01. 10. 1924)

1925. - Osnovan Kinološki savez Srbije

1926. - Otvorena pijaca Zeleni venac u Beogradu

1930. - Rođen Ričard Haris, irski filmski glumac i pop-pevač (Limerik, 01. 10. 1930 - London, 25. 10. 2002)

1931. - Otvoren hotel "Valdorf Astorija" u Njujorku, tada najveći na svetu

1946. - Završen Nirnberški proces ratnim zločincima u Drugom svetskom ratu

1949. - Mao Cedung proglasio Narodnu Republiku Kinu

1951. - Dnevnik Radio Beograda u 19 časova počeo da se emituje kao redovna informativna emisija

1954. - Rođen Ljubomir Travica, odbojkaš, reprezentativac, trener i selektor reprezentacije (Ervenik, 01. 10. 1954)

1955. - Francuski "Sitroen" lansirao automobil DS, popularnu "ajkulu"

1957. - Umro Ivan Đaja, biolog i fiziolog, profesor i rektor Univerziteta u Beogradu, akademik (Avr, 21. 07. 1884 - Beograd, 01. 10. 1957)

1963. - Izašao prvi broj lista "Politika ekspres", prestao sa izlaženjem 22. 12. 2004. godine

1970. - Umro Petar Konjović, kompozitor i muzikolog, direktor Zagrebačke opere, profesor Muzičke akademije u Beogradu, upravnik Muzikološkog instituta SANU (Čurug, 05. 05. 1883 - Beograd, 01. 10. 1970)

1971. - Počelo emitovanje studentskog radio programa "Indeks 202" na Programu Beograd 202 Radio Beograda

1971. - Otvoren Diznilend na Floridi

1988. - Umro Pavle Paja Vuisić, filmski i TV glumac (Beograd, 10. 07. 1926 - Beograd, 01. 10. 1988)

1991. - Osnovano Javno preduzeće "Srbijašume"

1996. - Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija ukinuo ekonomske sankcije Saveznoj Republici Jugoslaviji

1999. - Umro Miroslav Čangalović, operski pevač (Glamoč, 03. 03. 1921 - Beograd, 01. 10. 1999)

2000. - Odbojkaška reprezentacija Jugoslavije osvojila zlatnu medalju na Olimpijskim igrama u Sidneju

2004. - Umro dr Vlajko Brajić, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, akademik (Lipovo, 10. 05. 1939 - Beograd, 01. 10. 2004)

2007. - Umro Alfred Erter, američki slikar i atletičar, četvorostruki olimpijski šampion u bacanju diska (Astorija,19. 09. 1936 - Fort Majers, 01. 10. 2007)

2009. - Umro dr Božidar Perović, profesor Šumarskog fakulteta u Beogradu, direktor Instituta za preradu drveta (Knjaževac, 07. 01. 1923 - Beograd, 01. 10. 2009)

[Bisernica]

2. oktobar


http://0.tqn.com/d/history1900s/1/G/W/D/1/gandhi.jpg



Otac moderne Indije Mahatma Gandi rođen na današnji dan 1869. godine. Društvo naroda 1924. usvojilo Ženevski protokol za mirno rešavanje međunarodnih sporova. Prvi rektor Muzičke akademije u Beogradu, kompozitor Kosta Manojlović umro na današnji dan 1949. godine.


Indijski nacionalni vođa Mohandas Karamčand Gandi, nazvan Mahatma (velika duša), predvodnik borbe za oslobođenje Indije od britanske kolonijalne vlasti, otac moderne Indije rođen je na današnji dan 1869. godine. Završio je prava u Engleskoj 1891. godine. Od 1893. do 1914. predvodio je zajednicu Indusa u Južnoj Africi. Od 1919. vodio je pokret za nezavisnost Indije. Gandijeva taktika, koju je usvojio Indijski Nacionalni Kongres, partija koja je predvodila borbu za nezavisnost, većinom je podrazumevala pasivan otpor. Sam Gandi živeo je izrazito asketski. Njegovi štrajkovi glađu pokazali su se kao metod pred kojim je britanska uprava bila nemoćna. Stekao je ogroman ugled ne samo u Indiji. Pola godine posle sticanja nezavisnosti Indije, u januaru 1948, Gandija je u Nju Delhiju ubio jedan hindu fanatik iz sekte "Hindu Mahasabha".

Kompozitor, etnomuzikolog, profesor i prvi rektor Muzičke akademije u Beogradu Kosta Manojlović umro je na današnji dan 1949. godine. Manojlović je muzičke studije započeo u Srpskoj muzičkoj školi u Beogradu, nastavio u Moskvi i Minhenu. Diplomirao je kompoziciju na Oksfordu. Bio je profesor Muzičke škole u Beogradu, redovni profesor i prvi rektor Muzičke akademije i naučni saradnik Muzikološkog instituta SANU. U njegovom kompozitorskom opusu dominiraju vokalne kompozicije. Romantik, koji je koristio i elemente impresionizma, težio je izgrađivanju originalnog horskog stava. Sakupio je oko 2000 narodnih melodija u fonogramskim snimcima i melografskim zapisima. Posebno je proučavao srpsku duhovnu muziku. Njegovi najpoznatiji radovi su spisi "Spomenica Stevana Mokranjca" i studija "Narodne melodije u istočnoj Srbiji".

1187. Arapski vojskovođa i egipatski sultan Saladin preoteo je Jerusalim od hrišćana, što je 1189. izazvalo Treći krstaški rat

1831. crnogorski vladika Petar Drugi Petrović Njegoš ustanovio perjanike i gvardiju, prve jedinice za održavanje reda i mira u Crnoj Gori, ovaj datum obeležava se kao Dan crnogorske policije

1851. Rođen Ferdinand Foš, francuski maršal, vojskovođa i vojni teoretičar (Tarb, 02. 10. 1851 - Pariz, 20. 03. 1929)

1869. Rođen Mahatma Gandi (Mohandas Karamčand), indijski nacionalni vođa (Porbahdar, 02. 10. 1869 - Delhi, 30. 01. 1948)

1870. Rim proglašen za prestonicu ujedinjene Italije

1904. Rođen Grejem Grin, engleski književnik (Berkhemsted, 02. 10. 1904 - Vevej, 03. 04. 1991)

1917. Rođen Borivoje Rašajski, matematičar, docent Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu (Krušica, 02. 10. 1917 -1995)

1944. Nemci ugušili Varšavski ustanak u Drugom svetskom ratu

1945. Štampan prvi broj lista "Narodna Armija"

1947. Osnovana Baletska škola "Lujo Davičo" u Beogradu

1973. Umro Pavo Johanes Nurmi, finski atletičar-dugoprugaš, svetski i olimpijski rekorder (Turku,13. 06. 1897 - Helsinki, 02. 10. 1973)

1974. Umro Marko Vujačić, književnik i političar, potpredsednik Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ (Grahovo, 14. 01. 1889 - Rastoci, 02. 10. 1974)

1985. Umro Rok Hadson (Roj Harold Šerer), američki filmski glumac (Vinetka, 17. 11. 1925 - Los Anđeles, 02. 10. 1985)

1991. Umro Dimitrije Prvi (Papadopulos), patrijarh Grčke pravoslavne crkve i vaseljenski patrijarh (Carigrad, 08. 09. 1914 - Istanbul, 02. 10. 1991)

1996. Bivši bugarski predsednik vlade Andrej Lukanov usmrćen je vatrenim oružjem ispred svoje kuće u Sofiji.

2000. Vozači kamiona i taksija širom Srbije počeli su blokadu puteva i mostova, zahtevajući da predsednik SRJ Slobodan Milošević prizna izborni poraz i odstupi sa vlasti

2000. Umro Dobrosav Veizović, diplomata, pomoćnik saveznog ministra inostranih poslova

2003. Umro Milan Bjegojević, vajar, košarkaš i trener KK "Crvena zvezda" (Prnjavor, 09. 08. 1928 - Beograd, 02. 10. 2003)

2006. - Umro Milorad Miško Kalezić, novinar, saradnik "Večernjih novosti", "Borbe", "Duge", NIN-a
(Danilovgrad,12. 09. 1954 - Beograd, 02. 10. 2006)

[Bisernica]

3. oktobar


http://www.beligrad.com/pesic.gif



Ruski pesnik Sergej Jesenjin rođen na današnji dan 1895. godine. Savezna i Demokratska Republika Nemačka zvanično se ujedinile 3. oktobra 1990. Srpski arhitekta Branko Pešić umro 2006. godine.


Ruski pesnik i književnik Sergej Aleksandrovič Jesenjin rođen je u Konstantinovu na današnji dan 1895. godine. Književne krugove u Petrogradu Jesenjin je zainteresovao seoskim motivima u poeziji, koja je obilovala metaforama i poređenjima. Drugi ciklus njegovog poetskog stvaralaštva nastao je posle Oktobarske revolucije, koju je sa oduševljenjem prihvatio. Sovjetska i svetska omladina Jesenjina je obožavala i oponašala. Za sovjetsku politiku Jesenjin nije bio prihvatljiv zbog svog boemskog načina života i ponašanja. Prema zvaničnoj verziji, život je okončao samoubistvom 1925. godine. Tek sredinom osamdesetih godina, u domovini je dobio izuzetan publicitet. Jesenjin spada u red najprevođenijih i najpopularnijih stranih pesnika u Jugoslaviji i Srbiji. Najpoznatija Jesenjinova dela su: Ana Snjegina, Crni čovek, Ispovest mangupa, Molitva za umrle i Sovjetska Rusija.

Srpski arhitekta Branko Pešić, autor velikog broja arhitektonskih projekata, crkava, javnih i administrativnih zgrada, nekoliko knjiga o arhitekturi, profesor Univerziteta u Beogradu, umro je 3. oktobra 2006. godine. Patrijarh German mu je 1984. poverio mesto protoneimara Hrama svetog Save u Beogradu. Tokom gradnje izveo je redak građevinski poduhvat. Glavnu kupolu tešku više od 4.000 tona (sa pozlaćenim glavnim krstom visokim 12 metara) napravljenu na zemlji, u unutrašnjosti Hrama, podigao je na visinu od 40 metara. Ostavio je iza sebe više od 130 projekata, poput Palate Beograd ("Beograđanka"), poslovne zgrade "Agroopreme" u Novom Beogradu, zgrade Građevinskog fakulteta u Subotici i brojnih crkvenih objekata.

1791 - Rođen Sima Milutinović Sarajlija, književnik
(Sarajevo, 3.10.1791 - Beograd, 30.12.1847)

1897 - Rođen Luj Aragon, francuski književnik (Pariz, 3.10.1897 - Pariz, 24.12.1982)

1929 - Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca promenila ime u Kraljevina Jugoslavija

1940 - Rođena Nada Knežević, džez pevačica (Beograd, 3.10.1940)

1944 - Raspušten Banjički logor u Drugom svetskom ratu

1954 - Rođen Stivi Rej Von, američki gitarista
(Dalas, 3.10.1954 - Ist Troj, 27.8.1990)

1955 - Rođen Željko Samardžić, pevač (Mostar, 3.10.1955)

1977 - Umro Velibor Gligorić, književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, direktor Drame Narodnog pozorišta i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta, akademik (Ripanj, 28.7.1899 - Beograd, 3.10.1977)

1991 - Predsedništvo SFRJ prešlo na rad u uslovima neposredne ratne opasnosti, ocenivši da su se za takav rad stekli uslovi predviđeni Ustavom i da je građanski rat na pomolu

1990 - Osnovano Udruženje za jugoslovensku demokratsku inicijativu, UJDI

1995 - Predsednik Makedonije Kiro Gligorov ranjen u atentatu u Skoplju

1999 - Na Ibarskoj magistrali kod Lazarevca poginuli članovi Srpskog pokreta obnove Veselin Bošković, Zvonko Osmajnlić, Vučko Rakočević i Dragan Vušurević

1999 - Umro Akio Morita, japanski fizičar, osnivač i vlasnik kompanije "Soni"
(Nagoja, 26.1.1921 - Tokio, 3.10.1999)

2001 - Umro Marko Seferović, prvi doktor Veterinarskog fakulteta u Beogradu
(Morinje, 1956 - Beograd, 3.10.2001)

2004 - Umrla Dženet Li, američka filmska glumica, dobitnica Oskara
(Mersd, 6.7.1927 - Beverli Hils, 3.10.2004)

2008 - Umro Golub Dobrašinović, istoričar književnosti, kustos Vukovog i Dositejevog muzeja u Beogradu (Bijelo Polje, 28.1.1925 - Beograd, 3.10.2008)

[Bisernica]

5. oktobar



http://www.rembrandtpainting.net/graphics/slfprtrt_as_zeus.jpg


Smrt holandskog slikara Rembranta Harmensa van Rajna, jednog od najvećih u istoriji slikarstva, obeležila današnji dan kroz istoriju.


Godine 1669. umro je holandski slikar Rembrant Harmens van Rajn, jedan od najvećih u istoriji slikarstva, čije su slike prepoznatljive po dramatičnoj igri svetlosti i senki, dubini kolorita kao i psiholoskoj pronicljivosti. Omiljeni su mu bili biblijski motivi, portreti i autoportreti. Uradio je oko 650 uljanih slika, oko 300 gravira i oko 2.000 crteža, uključujući remek-dela kao što su "Noćna straža", "Izgubljeni sin", "Čas anatomije doktora Tulpa", "Hristos kao baštovan", "Dobri Samarićanin", "Hodočasnici u Emausu", "Suknari", "Vitsavej", "Jakov blagosilja unuke", "Venera i Kupidon", "Verenici", "Flora", "Danaja", "Starica", "Jevrejska nevesta", "Porodični portret", "Predeo s vetrenjačom", više od 60 autoportreta, portrete njegove žene Saskije van Ojlenburh, sina Tita, prijatelja Jana Siksa.

1582 - Poslednji dan Julijanskog kalendara u papskoj državi, Španiji i Portugalu, narednog dana stupio na snagu Gregorijanski kalendar sa datumom 15. oktobar

1853 - Počeo Krimski rat između Rusije i Turske (1853 - 1856)

1865 - Rođen Milorad Pavlović Krpa, novinar, književnik i prevodilac, profesor Druge muške gimnazije u Beogradu
(Beograd, 4.10.1865 - Beograd, 29.1.1957)

1883 - Voz "Orijent ekspres" krenuo na prvo putovanje od Pariza do Konstantinopolja, poslednje je bilo 12. decembra 2009. godine

1896 - Rođen Baster Kiton, američki filmski glumac-komičar
(Pika, 4.10.1895 - Vudlend Hils, 1.2.1966)

1903 - Rođen Džon Vinsent Atanasof, bugarski naučnik, izumeo prvi elektronski digitalni kompjuter
(Hamilton, SAD, 4.10.1903 - Frederik, 15.6.1995)

1924 - Rođen Čarlton Heston (Čarls Karter), američki filmski glumac, dobitnik Oskara (Evanston, 4.10.1924 - Beverli Hils, 5.4.2008)

1928.- Rođen Milorad Ekmečić, istoričar i književnik, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Prebilovci, 04. 10. 1928)

1930 - Rođen prof. dr Dinko Davidov, istoričar umetnosti, naučni savetnik Balkanološkog instituta SANU, kustos Galerije Matice srpske i direktor Galerije SANU, akademik
(Sivac, 4.10.1930)

1931 - Rođen Ričard Rorti, američki filozof
(Njujork, 4.10.1931 - Palo Alto, 8.6.2007)

1933.- Rođena Latinka Perović, politikolog, političar i publicista, naučni savetnik Instituta za noviju istoriju Srbij, glavni urednik časopisa "Tokovi istorije" (Kragujevac, 04. 10. 1933)

1935 - Rođen Nikola-Kolja Milunović, vajar i slikar (Beograd, 4.10.1935)

1935 - Rođen dr Dragutin Furunović, književnik, profesor i direktor Grafičke tehničke škole i Više škole likovnih i primenjenih umetnosti u Beogradu, enciklopedista, akademik (Niš, 4.10.1935 - 8.2009)

1945 - Osnovan FK "Partizan"

1948 - Rođen Jovan Kolundžija, violinista, osnivač Centra lepih umetnosti "Gvarnerius" u Beogradu
(Beograd, 4.10.1948)

1957 - Sovjetski Savez lansirao prvi veštački satelit "Sputnjik", početak kosmičke ere

1965 - Rođen Dragan Jovanović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 4.10.1965)

1970 - Umrla Dženis Džoplin, američka bluz-pevačica
(Port Artur, 19.1.1943 - Los Anđeles, 4.10.1970)

1972 - Osnovana Bečka agencija za proučavanje ekoloških problema

1976 - Rođen Danilo Ikodinović, vaterpolista, reprezentativac
(Beograd, 4.10.1976)

1977 - Ujedinjene nacije proklamovale Opštu deklaraciju o zaštiti životinja, a 4. oktobar proglašen Svetskim danom zaštite životinja

2006 - Umro Branko Pešić, arhitekta, profesor Građevinskog fakulteta u Beogradu, protomajstor Hrama svetog Save na Vračaru, član Krunskog saveta
(Zemun, 1.11.1921 - Linjano, 4.10.2006)

2009 - Umrla Mersedes Sosa (La Negra), argentinska pevačica
(San Migel de Tukuman, 9.7.1935 - Buenos Ajres, 4.10.2009)

[Bisernica]

5. oktobar


http://www.navidiku.rs/magazin/wp-content/uploads/2009/10/braca_limijer.jpg



Na današnji dan 1713. godine rođen inspirator i glavni urednik velike francuske "Enciklopedije" Deni Didro. Pionir svetske kinematografije Luj Limijer rođen 1864. Masovan protest u Beogradu 2000. godine, zbog nepriznavanja rezultata predsedničkih izbora, doveo do pada režima Slobodana Miloševića.


Francuski filozof i pisac Deni Didro rođen je na današnji dan 1713. godine. Bio je veoma kritičan prema svakoj vrsti religioznosti. Nosilac je prosvetiteljske ideje u predrevolucionarnoj Francuskoj, inspirator i glavni urednik velike francuske "Enciklopedije", objavljene između 1751. i 1772. u 28 tomova. Kao protivnik klasičnih autoriteta i tradicionalizma, znatno je uticao na raspoloženje građanstva u borbi protiv starog režima. U filozofskim raspravama razvijao je materijalističko-naturalističke ideje, a u esejima i književnim delima zalagao se za novu kulturu zasnovanu na strogom racionalizmu. Dela: Pismo o slepima na pouku onima koji vide, Razgovor Dalambera i Didroa, Misli o tumačenju prirode, Dalamberov san, Žak fatalista, Ramoov sinovac, Saloni. Umro je 1784. godine.

Hemičar i industrijalac Luj Limijer, pionir svetske kinematografije, koji je sa bratom Ogistom napravio prvu filmsku kameru i osnovao u Lionu fabriku za izradu fotografskog materijala rođen je 1864. godine. Braća su izumela postupak snimanja u prirodnim bojama i u pariskoj kafani "Gran kafe" priredila 28. decembra 1895. prvu filmsku predstavu u svetu (Ulazak voza u stanicu, Radnici izlaze iz fabrike). Umro je 1948. godine.

1840. - Ubijen Smail-aga Čengić, turski muselim (Jelašci, 1788 - Mljetičak, 5.10.1840)

1870. - Usvojen Zakon o ustrojstvu prve učiteljske škole u Kragujevcu

1880. - Umro Žak Ofenbah, francuski kompozitor, tvorac operete (Keln, 20.6.1819 - Pariz, 5.10.1880)

1889. - Otvoren Kabare "Mulen Ruž" u Parizu

1908. - Austrougarska proglasila aneksiju Bosne i Hercegovine

1915. - Počela Mojkovačka operacija u Prvom svetskom ratu (5.10.1915 - 6.1.1916)

1918. - Poginuo Rolan Garos, francuski pilot, prvi preleteo Mediteran (Sen-Deni, 6.10.1888 - Vuzije, 5.10.1918)

1929. - Rođen Borivoje Stojanović, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 5.10.1929 - Beograd, 1.3.2008)

1936. - Rođen Vaclav Havel, češki književnik, političar i državnik, predsednik Češke republike (Prag, 5.10.1936)

1940. - Rođena Milena Dravić, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 5.10.1940)

1947. - U Varšavi osnovan Informacioni biro komunističkih partija "Informbiro" ili "Kominform", sa sedištem u Beogradu

1952. - Rođen Zoran Božinović, gitarista i pevač (Beograd, 5.10.1952 - Beograd, 12.7.2004)

1954. - Velika Britanija, SAD, Jugoslavija i Italija potpisale Londonski memorandum o tršćanskoj krizi

1960. - Rođena Sandra Belić, violončelistkinja (Beograd, 5.10.1960)

1962. - Objavljena prva singl ploča britanske grupe "Bitlsi", Love me do

1990. - Osnovana Liga socijaldemokrata Vojvodine

1997. - Umro Milivoj-Milo Dimitrijević, slikar (Beograd, 1929 - Beograd, 5.10.1997)

2000. - Protesti u Srbiji zbog nepriznavanja izbornih rezultata na predsedničkim izborima 24.9.2000. godine

2006. - Umro Miroslav Meho Brozović, fudbaler i trener, prvi kapiten FK "Partizan", učesnik Olimpijskih igara 1948. godine u Londonu (Mostar, 26.8.1917 - Mostar, 5.10.2006)

2008. - Umro Mijuško Tomić, novinar i urednik Prvog programa Radio Beograda (Timar, 28.3.1938 - Beograd, 5.10.2008)

2010. - Umro Luka Hajduković, književnik, lektor, prevodilac i teatrolog, direktor Pozorišnog muzeja Vojvodine (Vojvoda Stepa, 1937 - Novi Sad, 5.10.2010)

2010. - Umro Stivi Li, švajcarski pevač, član benda "Gotar" (Cirih, 5.8.1963 - Meskit, 5.10.2010)

2011. - Umro Stiven Pol Džobs, američki kompjuterski magnat, osnivač kompanije "Epl" (San Francisko, 24. 02. 1955 - Palo Alto, 05. 10. 2011)

[Bisernica]

6. oktobar


http://static.astronomija.co.rs/razno/oglasi/predavanja/kolarac/big_kolar[1].jpg



Veliki srpski dobrotvor Ilija Milosavljević Kolarac umro na današnji dan 1878. godine. Jedan od najvećih arhitekata 20. veka Le Korbizije rođen 1887. Muzej nauke i tehnike osnovan u Beogradu 1989. godine.


Srpski dobrotvor i jedan od najvećih trgovaca hranom u Evropi svoga vremena Ilija Milosavljević Kolarac umro je na današnji dan 1878. godine. Svu svoju imovinu Kolarac zaveštao za prosvećivanje srpskog naroda. Njegova zadužbina je odškolovala mnoge đake, izdala veliki broj knjiga i časopisa. Postao je član Matice srpske 1854, a 1861. godine novčano je pomogao osnivanje Srpske pravne akademije u Novom Sadu. Od 1854. finansira objavljivanje domaćih i prevedenih dela. Fond za pomaganje i nagrađivanje srpskih književnika osnovao je 1861. godine. Fond je 1875. prerastao u Književni fond sa kapitalom od 10.000 dukata. Godinu dana pre smrti piše testament u kome određuje: "Da se od svega imanja obrazuje Fond iz koga će se vremenom imati podići srpski univerzitet". Velelepno zdanje Zadužbine Ilije Milosavljevića Kolarca - Kolarčevog narodnog univerziteta podignuto je 1932. godine u Beogradu. U njemu se danas nalazi Rektorat Univerziteta u Beogradu.

Jedan od najvećih arhitekata 20. veka Švajcarac Le Korbizije (Šarl Eduard Žanre) rođen je 6. oktobra 1887. godine u La Šo d'Fondu. Posle Prvog svetskog rata, projektovao je serijske stambene zgrade za čiju izgradnju se koristi armirani beton, čelik i staklo. Izradio je specijalni sistem proporcija, kome je dao ime "Modelar". Njegova najznačajnija dela nalaze se u Francuskoj, a gradio je i u bivšem Sovjetskom Savezu, Belgiji, Švajcarskoj, Brazilu. Najveći poduhvat Le Korbizijea je kompletno rešenje Čandigara, prestonice države Pendžab u Indiji. Objavio je i više knjiga u kojima je definisao suštinu moderne arhitekture i urbanizma.

1014. - Umro Samuilo, makedonski i bugarski car (Prespa, 958 - Prilep, 06. 10. 1014)

1600. - Prvi put izvedena opera u svetu - u čast venčanja Marije Mediči i francuskog kralja Henrija IV izvedena je opera "Euridika", pesnika Otavija Rinunčinija i kompozitora Jakopa Perija

1833. - Rođen Jovan - Joles Andrejević, lekar, književnik i prevodilac, saradnik "Danice" i "Letopisa" Matice srpske, jedan od osnivača Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Novi Sad, 06. 10. 1833 - Novi Sad, 21. 07. 1864)

1846. - Rođen Džordž Vestinghaus, američki inženjer, pronalazač vazdušne kočnice (Central Bridž, 06. 10. 1846 - Njujork, 12. 03. 1914)

1875. - Šekspirov "Kralj Lir" prvi put prikazan na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1888. - Rođen Rolan Garos, francuski pilot koji je prvi preleteo Mediteran (Sen-Deni, 06. 10. 1888 - Vuzije, 05. 10. 1918)

1893. - U Beogradu počela sa radom prva javna električna centrala u Srbiji - ovaj datum obeležava se kao Dan Elektroprivrede Srbije

1894. - Rođen Momčilo Nastasijević, književnik (Gornji Milanovac, 06. 10. 1894 - Beograd, 13. 02. 1938)

1902. - Rođen Mihovil Logar, kompozitor i muzički pedagog, profesor Muzičke akademije u Beogradu (Rijeka, 06. 10. 1902 - Beograd, 13. 01. 1998)

1909. - Rođen Janko Đonović, književnik, akademik (Crmnica, 06. 10. 1909 - Beograd, 05. 06. 1991)

1914. - Rođen Tor Hejerdal, norveški etnolog i pomorski istraživač (Larvik, 06. 10. 1914 - Kola Mišeri, 18. 04. 2002)

1926. - Rođen Petar Omčikus, slikar, akademik (Sušak, 06. 10. 1926)

1927. - Počela era zvučnog filma u svetu premijerom američkog filma "Pevač džeza" sa Al Džonsonom u glavnoj ulozi

1927. - Rođen Ante Babaja, hrvatski filmski reditelj i scenarista (Imotski, 06. 10. 1927 - Zagreb, 14. 01. 2010)

1928. - Rođen Svetozar Samurović, slikar (Bijeljina, 06. 10. 1928 - 06. 2001)

1934. - Rođen dr Dragoljub S. Petrović, istoričar, naučni savetnik Instituta za noviju istoriju Srbije (Knjaževac, 06. 10. 1934 - Beograd, 12. 2007)

1935. - Rođen Petar Pajić, književnik i novinar Radio Beograda (Valjevo, 06. 10. 1935)

1950. - Rođen Zoran Erić, kompozitor, šef Katedre za kompoziciju Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 06. 10. 1950)

1955. - Rođen Željko Samardžić, pevač (Mostar, 06. 10. 1955)

1968. - Umro Branko Lazarević, književnik, književni i pozorišni kritičar (Vidin, 25. 11. 1883 - Herceg Novi, 06. 10. 1968)

1972. - Pokrenuta akcija "Knjiga solidarnosti" Prvog programa Radio Beograda

1973. - Počeo Oktobarski rat na Bliskom istoku

1981. - Ubijen Anvar el Sadat, egipatski političar i državnik, predsednik Egipta, nobelovac (Mit el Kom, 25. 12. 1918 - Kairo, 06. 10. 1981)

1989. - Umrla Bet Dejvis (Elizabet Rut Dejvis), američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Lovel, 05. 04. 1908 - Neji, 06. 10. 1989)

1999. - Umrla Amalija Rodrigeš, portugalska pevačica (Lisabon, 23. 07. 1920 - Lisabon, 06. 10. 1999)

2003. - Umro Živorad Mihajlović Šilja, novinar RTB-a, književnik i publicista (Kruševac, 05. 03. 1920 - Beograd, 06. 10. 2003)

2005. - Umro Zoltan Kalapiš, novinar i publicista, glavni urednik lista "Mađar so" (Argentina, 1928 - Novi Sad, 06. 10. 2005)

2006. - Umro Slaviša Čeković, akademski vajar (Marković, 29. 11. 1954 - Beograd, 06. 10. 2006)

2007. - Umro Lazar Ristovski, kompozitor i klavijaturista, član grupe "Smak" i "Bijelo dugme" (Novi Pazar, 23. 01.1956 - Beograd, 06. 10. 2007)

[Bisernica]

7. oktobar



http://www.moremirno.com/home/destinacije/Pobednik.jpg?attredirects=0



Književnik Vojislav Ilić Mlađi rođen 7. oktobra 1877. godine. Italijanski pevač i glumac Mario Lanca umro 1959. Spomenik Pobednik, na Kalemegdanu, delo vajara Ivana Meštrovića, otkriven 1928. godine.

Književnik Vojislav Ilić Mlađi rođen je u Orehovici 7. oktobra 1877. godine. Završio je gimnaziju i Pravni fakultet u Beogradu. Radio je kao sudski činovnik u Čačku, Kruševcu i Jagodini. Bio je sekretar Apelacije i inspektor Ministarstva pravde u Beogradu. Prve književne radove objavio je u listovima "Zvezda", "Delo", "Kolo" i "Brankovo kolo". Pisao je kritike i vodio žučne književne polemike, a dao je i više prevoda sa ruskog, francuskog i nemačkog jezika. Najbolje su mu pesme o ličnoj ljubavnoj drami, kao što su: "Zvoni", "Iz jedne šetnje'', "Noćna svirka", "Iz bolničkih časova" i "Nad izvorom Timoka", iskrene u tonu i emocionalno potresne.

Italijanski pevač i filmski glumac Mario Lanca (Alfred Arnold Kokoca) preminuo je u Rimu na današnji dan 1959. godine. Sin italijanskih doseljenika u Ameriku, Alfred je od malena pokazivao sklonost ka kanconi i obožavao Karuza i Điljija, čije je glasove imitirao. Pevanje je učio kod čuvene Irene Vilijams, a kasnije kod Đakoma Spadonija, kod kojih su učili i njegovi idoli. Uporedo je studirao muziku na Univerzitetu u Filadelfiji. Njegov muzički i filmski uspeh počeo je kada ga je čuo Luis Majer iz kompanije MGM i predložio mu ugovor na sedam godina u Holivudu. Na Majerov nagovor promenio je ime u Mario Lanca. Zahvaljujući raskošnom talentu i neodoljivom šarmu, muzički filmovi koje je snimio imali su izvanrednog odjeka kod publike. Bio je vrsni interpretator popularnih opera Verdija i Pučinija i majstor kancone i napolitanskih pesama. Nastupao je u Skali, Metropolitenu, Kovent Gardenu i drugim velikim operskim kućama, uvek izazivajući divljenje. Poslednje godine života proveo je u Rimu, gde je snimio film "Arivederči Roma" sluteći svoj skori kraj. Iza njega je ostalo preko 40 miliona primeraka albuma koje je snimio u toku bogate i raskošne umetničke karijere.

1227. - Umro Stefan Nemanjić Prvovenčani, srpski kralj (oko 1165 - 07. 10. 1228)

1789. - Austrougarska vojska osvojila Beograd

1841. - Rođen Nikola Prvi Petrović, crnogorski knjaz (Njeguši, 07. 10. 1841 - Ka d' Antib, 01. 03. 1921)

1849. - Rođen Edgar Alan Po, američki književnik (Boston, 19. 01. 1809 - Baltimor, 07. 10. 1849)

1885. - Rođen Nils Bor, danski fizičar, nobelovac (Kopenhagen, 07. 10. 1885 - Kopenhagen, 18. 11. 1962)

1914. - Rođen Mihailo Lalić, književnik, urednik "Borbe", "Književnih novina" i "Nolit"-a, akademik (Trepča, Andrijevica, 07. 10. 1914 - Beograd, 30. 12. 1992)

1915. - Major Dragutin Gavrilović izdao Naredbu o odbrani Beograda u Prvom svetskom ratu

1926. - Rođen Radojica Milosavljević, muzički pedagog i horski dirigent (Kraljevo kod Aleksinca, 07. 10. 1926 - Niš, 12. 11. 2000)

1931. - Rođen Dezmond Tutu, južnoafrički nadbiskup, borac protiv aparthejda, nobelovac (Klerksdorp, 07. 10. 1931)

1951. - Rođen Enki Bilal (Enes Bilalović), strip-crtač (Beograd, 07. 10. 1951)

1952. - Rođen Vladimir Putin, ruski političar i državnik, predsednik i premijer Rusije (Lenjingrad, 07. 10. 1952)

1953. - Umrla Anica Savić - Rebac, filolog i istoričar književnosti, profesor Beogradskog univerziteta (Novi Sad, 04. 10. 1892 - Beograd, 07. 10. 1953)

1967. - Rođena Danica Vučenić, novinarka Radio Beograda, Radija Slobodna Evropa, B92 i RTV Vojvodina (Zrenjanin, 07. 10. 1967)

1985. - Palestinski komandosi oteli italijanski prekookeanski brod "Akile Lauro" sa 535 putnika i članova posade

1997. - Umro Janez Vrhovec, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 19. 01. 1921 - Beograd, 07. 10. 1997)

2001. - Američkom akcijom pod nazivom "Trajna sloboda" počeo rat u Avganistanu

2005. - Umro profesor Jovan Soldatović, akademski vajar (Čerević, 26. 11. 1920 - Novi Sad, 07. 10. 2005)

2007. - Umro Miladin Vuković, slavista, književni kritičar, profesor i dekan Filozofskog fakulteta u Nikšiću, akademik (1938 - Podgorica, 07. 10. 2007)

2010. - Umrla Milka Planinc, hrvatski političar i državnik, predsednik Saveznog izvršnog veća i Centralnog komiteta Saveza komunista Hrvatske (Drniš, 21. 09. 1924 - Zagreb, 07. 10. 2010)

2011. - Umro Ramiz Alija, albanski političar i državnik, predsednik Albanije
(Skadar, 18. 10. 1925 - Tirana, 07. 10. 2011)

2011. - Umro Dragan Dimitrijević, pozorišni, filmski i TV glumac, prvak Narodnog pozorišta u Leskovcu (Smederevo, 1938 - Leskovac, 07. 10. 2011)

[Bisernica]

8. oktobar



http://image2.findagrave.com/photos/2004/23/8311981_1074978590.jpg


Srpski pisac i diplomata Branislav Nušić rođen na današnji dan 1864. godine. Revolucionar i heroj kubanske revolucije Ernesto Če Gevara ubijen 8. oktobra 1967. Beogradski Zvezdara teatar počeo sa radom 1984. godine.

Slavni srpski književnik, komediograf, diplomata i akademik Branislav Nušić (Alkibijad Nuša) rođen je u Smederevu 8. oktobra 1864. godine. Pisac cincarkog porekla, studirao je pravo u Gracu i Beogradu. Kao diplomata je radio u konzulatima Srbije u Solunu, Bitolju, Skoplju i Prištini. Bio je dramaturg i upravnik pozorišta u Beogradu, Novom Sadu, Skoplju i Sarajevu. Zbog satirične pesme "Dva raba" osuđen je na dve godine zatvora. Učestvovao je kao dobrovoljac u Srpsko-bugarskom ratu 1885. godine. U Prvom svetskom ratu prešao je sa srpskom vojskom preko Albanije. Darovit portretista i pisac veoma razvijenog smisla za pozorišnu scenu i njene zakone, zapažao je negativne pojave i sa mnogo duha slikao svet koji ga je okruživao. Njegova dela redovno su bila na repertoaru srpskih pozorišta između dva rata, a i danas se igraju na našim pozorišnim scenama. Najpoznatije Nušićeve komedije su: "Sumnjivo lice", "Gospođa ministarka", "Narodni poslanik", "Ožalošćena porodica", "Pokojnik", "Put oko sveta", "Dr", "Mister dolar". Poznate Nušićeve pripovetke i romani su: "Autobiografija", "Pripovetke jednog kaplara", "Opštinsko dete", kao i tragedije "Knez Ivo od Semberije" i "Hadži- Loja".

Argentinski lekar i revolucionar Ernesto Če Gevara ubijen je na današnji dan 1967. godine. Gevara je predstavljao jednu od ključnih ličnosti kubanske revolucije Fidela Kastra (1956 - 1959), kao član pokreta "26. jul". Nakon pobede revolucije na Kubi, angažovao se u pokretima za oslobođenje od diktatorskih režima putem gerilske borbe, u Kongu za vreme vladavine Moiza Čombea, a potom i u Boliviji. Zajedničkim delovanjem CIA i bolivijske vojske, Če je nakon kratkog vatrenog okršaja vatrenim, uhvaćen 8. oktobra 1967, i nedugo po hapšenju ubijen. Njegov lik, kao borca za oslobođenje i žrtve imperijalizma, i danas predstavlja jedan od glavnih simbola i ikona društvene i političke revolucije širom sveta. Časopis "Tajm" proglasio je Gevaru jednim od 20 najvećih svetskih ikona i heroja u okviru 100 najuticajnijih ljudi sveta 20. veka. Čuvenu fotografiju Gevare, koju je fotografisao Alberto "Korda" Dijaz, Akademija umetnosti u Merilendu proglasila je "najpoznatijom fotografijom na svetu i simbolom dvadesetog veka".

1690. - Počela velika seoba Srba pod Arsenijem III Čarnojevićem

1768. - Rođen Vlaho Stulić (Stuli), dramski pisac (Dubrovnik, 08. 10. 1768 - Dubrovnik, 19. 12. 1843)

1848. - Rođen Pjer Dežejter, francuski revolucionar i kompozitor, autor muzike za "Internacionalu" (Gent, 08. 10. 1848 - Sen-Deni, 26. 09. 1932)

1892. - Rođena Marina Ivanovna Cvetajeva, ruska književnica (Moskva, 08. 10. 1892 - Jelabuga, 31. 08. 1941)

1895. - Rođen Huan Domingo Peron, argentinski političar i državnik, predsednik Argentine (Buenos Aires, 08. 10. 1895 - Buenos Aires, 01. 07. 1974)

1912. - Počeo Prvi balkanski rat

1921. - U Pančevu održana prva partija šaha živim figurama u Jugoslaviji

1922. - Rođena Ljubica Đorđević, bibliotekar i bibliograf, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Kragujevac, 08. 10. 1922 - Beograd, 04. 1999)

1925. - Beograd odlikovan čehoslovačkim Ordenom ratnog krsta

1931. - Rođen Dragoslav Srejović, arheolog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Kragujevac, 08. 10. 1931 - Beograd, 29. 11. 1996)

1940. - Rođen Staniša Radmanović, kajakaš i trener ( 08. 10. 1940 - Sremska Mitrovica, 21. 01. 2010)

1946. - Rođen Žan Žak Beneks, francuski reditelj i scenarista (Pariz, 08. 10. 1946)

1953. - Velika Britanija i SAD, bez konsultovanja Jugoslavije, povukle snage i predale Italiji civilnu upravu u zoni "A" slobodne teritorije Trst, čime je izazvana jednogodišnja kriza

1954. - Oslobodilačke snage Severnog Vijetnama ušle su u glavni grad Hanoj

1967. - Umro britanski državnik Klement Ričard Atli, laburistički premijer, od 1945. do 1951, tokom čije vladavine je London priznao nezavisnost Indije (1947.) i Burme (1948.)

1970. - Nobelova nagrada za književnost dodeljena ruskom pisacu Aleksandru Solženjicinu

1982. - Rođen Miloš Pavlović, automobilista (Beograd, 08. 10. 1982)

1991. - Parlamenti Hrvatske i Slovenije doneli odluke o otcepljenju od Jugoslavije i proglašenju samostalnosti

1992. - Umro Vili Brant (Hebert Fram), nemački političar i državnik, kancelar SRN, nobelovac (Libek, 18. 12. 1913 - Unkel, 08. 10. 1992)

1993. - Umro Alfred Tepfer, nemački industrijalac i humanista (Altona, 13. 07. 1894 - Hamburg, 08. 10. 1993)

1999. - Umrla Radmila Trifunović-Diklić, urednik Muzičkog programa RTB -a (Ćuprija, 17. 11. 1941- Beograd, 08. 10. 1999)

2002. - Umro Milenko Maričić, pozorišni i TV reditelj (Novi Vinodolski, 15. 04. 1928 - Beograd, 08. 10. 2002)

2004. - Umro Žak Derida, francuski filozof i teoretičar književnosti (El-Biar, 15. 07. 1930 - Pariz, 08. 10. 2004)

2007. - Umro Milan Đukić, političar, predsednik Srpske narodne stranke u Hrvatskoj, poslanik srpske nacionalne manjine u Saboru Hrvatske (Donji Lapac, 10. 04. 1947 - Donji Lapac, 08. 10. 2007)

2011. - Umro Rodžer Vilijams, američki pijanista (Nebraska, 01. 10. 1924 - Los Anđeles, 08. 10. 2011)

2011. - Umro Dragutin Aleksić, vajar - naivac (Sladaja, 1946 - Sladaja, 08. 10. 2011)

2011. - Umrla Nina Sorokina, ruska balerina, zvezda Baleta Boljšoj teatra (Moskva, 13. 05. 1942 - Moskva, 08. 10. 2011)

[Bisernica]

9. oktobar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/thumb/d/d7/Pupin1.jpg/220px-Pupin1.jpg



Rođenje srpskog fizičara i pronalazača Mihaila Pupina i književnika, akademika i nobelovca Iva Andrića obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 1854. godine rođen je srpski fizičar i pronalazač Mihailo Pupin. Njegovo najveće otkriće, samoindukcioni kalemovi ("Pupinovi kalemovi") omogućilo je prenos telefonskih razgovora na veliku daljinu. Iz rodnog Idvora u Banatu otišao je u SAD 1874. posle školovanja u Pančevu i Pragu. Završio je Kolumbija univerzitet u Njujorku, na kojem je kasnije bio profesor teorijske fizike i 40 godina predsednik Instituta radio-inženjera. Prvi od njegovih mnogobrojnih pronalazaka bio je električni rezonator pomoću kojeg provodnik omogućava istovremeni prenos vesti na različitim talasnim dužinama. Otkrio je i sekundarne radijacije rendgenskih zraka, elektromagnetske detektore i napisao univerziteski udžbenik termodinamike. Pupin je bio izraziti srpski patriota, okupljao je Srbe u SAD i bitno je pomogo srpsku vladu tokom Prvog svetskog rata. Za naučni rad dobio je 1920. Edisonovu medalju, a za autobiografsku knjigu "Imigrant to Inventor", kod nas prevedenu pod naslovom "Od pašnjaka do naučenjaka", 1924. Pulicerovu nagradu. Njegovo ime nose fizičke laboratorije Kolumbija univerziteta. Pupin je bio čovek izrazitog srpskog patriotskog naboja, pomagao je razne patriotske akcije, humana društva, i u zemlji i u emigraciji.

Na današnji dan 1892. godine rođen je književnik, akademik i nobelovac Ivo Andrić. Studirao je književnost i istoriju u Zagrebu, Beču, Krakovu i Gracu i doktorirao istoriju u Gracu 1924. delom "Razvoj duhovnog života u Bosni pod uticajem turske vladavine". U Prvom svetskom ratu hapšen je i interniran zbog izrazite prosrpske orjentacije, a između dva svetska rata bio je ambasador Kraljevine Jugoslavije u Berlinu. U mladosti je pisao pesme ("Ex ponto", "Nemiri", "Lirika"). Pripovedač snažne imaginacije, izuzetan poznavalac Bosne, odlikovao se vanrednom čistotom jezika i stilom, prefinjenim psihološkim analizama. Dela: romani "Na Drini ćuprija", "Travnička hronika", "Gospođica", "Prokleta avlija", "Omer-paša Latas" (nedovršen), zbirke pripovedaka "Nemirna godina", "Žeđ", "Jelena, žena koje nema", "Znakovi", "Deca", "Kuća na osami", putopisi i skice "Staze, lica, predeli", meditativna proza "Znakovi pored puta", "Eseji, kritike, članci I i II", "Sveske".

1547.- Rođen Miguel de Servantes Savedra, španski književnik
(Alkale de Enares, 09. 10. 1547 - Madrid, 23. 04. 1616)

1802.- Rođen Nikolo Tomazeo, italijanski književnik i filolog
(Šibenik, 09. 10. 1802 - Firenca, 01. 05. 1874)

1835.- Rođen Šarl Kamij Sen - Sans, francuski kompozitor, pijanista, orguljaš i dirigent
(Pariz, 09. 10. 1835 - Alžir, 16. 12. 1921)

1843.- Uspostavljen javni poštanski saobraćaj u Srbiji

1857.- Rođen Ivo Vojnović, književnik
(Dubrovnik, 09. 10. 1857 - Beograd, 30. 08. 1929)

1874.- Osnovan Svetski poštanski savez

1895.- Rođen Vlastimir Pavlović - Carevac, violinista, rukovodilac Narodnog orkestra Radio Beograda
(Carevac, 09. 10. 1895 - Beograd, 10. 01. 1965)

1908.- Rođen Žak Tati (Tatiščev), francuski filmski glumac i reditelj, dobitnik "Oskar"-a
(L Pek, 09. 10. 1908 - Pariz, 05. 11. 1982)

1915.- Umro Velimir Rajić, književnik
(Aleksinac, 20. 01. 1879 - Beograd, 09. 10. 1915)

1934.- Ubijen Aleksandar Prvi Karađorđević, kralj
(Cetinje, 17. 12. 1888 - Marsej, 09. 10. 1934)

1940.- Rođen Džon Lenon, britanski pevač, gitarista i kompozitor, osnivač grupe "The Beatles"
(Liverpul, 09. 10. 1940 - Njujork, 08. 12. 1980)

1944.- Moskovska konferencija Velikih sila o posleratnom uređenju Evrope

1947. - Rođen Jovan Zivlak, književnik i izdavač, predsednik Društva književnika Vojvodine, urednik časopisa "Polja" i "Zlatna greda"
(Nakovo, 09. 10. 1947)

1949.- Fudbalskom utakmicom reprezentacija Jugoslavije i Francuske otvoren
Stadion JNA u Beogradu

1955.- Rođen Stiv Ovet, britanski atletičar, svetski i olimpijski šampion
(Brajton, 09. 10. 1955)

1958.- Rođen Srđan Šaper, reditelj, kompozitor i marketinški stručnjak
(Beograd, 09. 10. 1958)

1963.- Rođena Dragana Jugović del Monako, operska pevačica
(Smederevo, 09. 10. 1963)

1964.- Rođen Giljermo del Toro, meksički filmski reditelj
(Gvadalahara, 09. 10. 1964)

1967.- Umro Andre Moroa (Emil Ercog) francuski književnik i publicista, akademik
(Elbef, 26. 07. 1885 - Neji, 09. 10. 1967)

1978.- Umro Žak Brel, francuski šansonjer i kompozitor
(Brisel, 08. 04. 1929 - Bobinji, 09. 10. 1978)

1991.- U mestu Gornja Mokrica, na putu Glina- Petrinja, poginula ekipa dopisništva RTB-a iz Šapca: urednik Zoran Amidžić, snimatelj Borivoje Petrović, tonski snimatelj Dejan Milićević i muzički urednik Sreten Ilić

1994.- Umro Fred Libou (Fišl Libovic), američki sportski radnik, tvorac maratonskog pokreta
(Arad, 06. 06. 1932 - Njujork, 09. 10. 1994)

1996.- Umro Aleksandar Popović, književnik (Ub, 20. 11. 1929 - Beograd, 09. 10. 1996)
Aleksandar Popović, naš najveći savremeni dramski pisac, bio je istovremno i naš Beket i Jonesko, ali i Sterija i Nušić druge polovine 20. veka. Na pragu šezdesetih godina on je načinio joneskovski prevrat u našoj dramaturgiji.Uveo je apsurd u dramsku književnost, ali sa ljudima našeg podneblja i jedrim jezikom periferije, u koji je ugrađen paradoksalni način mišljenja. Popović je autor pedesetak pozorišnih, radio i TV drama, kao i više knjiga za decu. Njegovi komadi: "Mrešćenje šarana", "Ljubinko i Desanka", "Komunistički raj", "Pazarni dan", "Tamna je noć" i "Baš bunar" izvođeni su na mnogim jugoslovenskim scenama , kao i u nizu svetskih metropola. Poslednja drama "Baš bunar", koju je Popović sam režirao, premijerno je izvedena samo 9 dana pre autorove smrti. Aleksandar Popović je za svoj bogat književni rad dobio više priznanja, među kojima specijalnu nagradu na "Sterijinom pozorju" i nagradu"Branko Ćopić". Žiri pozorišnih kritičara proglasio je njegovo delo "Razvojni put Bore Šnajdera" za najbolju dramu napisanu na srpskom jeziku posle Drugog svetskog rata.

2000.- Evropska unija ukinula embargo na naftu i aviosaobraćaj SRJ

2001.- Umro Herbert Ros, američki reditelj
(Njujork, 13. 05. 1927 - Njujork, 09. 10. 2001)

2002.- Umro Sava Mrmak, TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti i Fakulteta umetnosti "Braća Karić" u Beogradu
(Zemun, 04. 03. 1929 - Beograd, 09. 10. 2002)

[Bisernica]

10. oktobar



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/thumb/5/54/M_j_batut.jpg/250px-M_j_batut.jpg


Lekar i profesor Medicinskog fakulteta Milan Jovanović Batut rođen na dadašnji dan 1847. godine. Britanski dramski pisac i nobelovac Harold Pinter rođen 10. oktobra 1930. Skupština Srbije 1991. godine odlučila da zastava Srbije postaje tradicionalna srpska trobojka bez petokrake.


Srpski lekar, profesor Velike škole i prvi dekan Medicinskog fakulteta u Beogradu Milan Jovanović Batut rođen je na dadašnji dan 1847. godine. Gimnaziju je završio u Sremskim Karlovcima a medicinu u Beču. Bavio se zdravstvenim prosvećivanjem i veliki deo života je posvetio modernizovanju srpskog saniteta. Uporno se borio i za osnivanje Medicinskog fakulteta, što mu je uspelo 1919. posle više decenija polemika i priprema. Objavio je veliki broj radova, posebno iz oblasti zdravstvenog prosvećivanja. Izdavao je i uređivao časopise: "Zdravlje" (Sombor i docnije Beograd) i "Narodno zdravlje" (dodatak lista "Srpski arhiv").

Britanski dramski pisac i nobelovac Harold Pinter rođen je 10. oktobra 1930. godine. Glumu je studirao na londonskoj Kraljevskoj akademiji dramskih umetnosti i Centralnoj školi za govor i dramu, ali je napustio studije. Od 1973. radio je u londonskom Nacionalnom teatru kao režiser. Zahvaljujući specifičnom stilu kratkih dijaloga i daru da se najekonomičnijim sredstvima stvori izuzetna napetost (poput upotrebe tišine) Pinterovo prezime je 1960.-ih ušlo u opštu upotrebu, a pridev "pinterovski" označava tipično britanski stil, napetost i ambivalentnost. Napisao je 20 književnih dela i 21 scenario i režirao 27 pozorišnih predstava. Najznačajnija dela: "Soba", "Nastojnik", "Povratak", "Ničija zemlja", "Stara vremena", "Rođendan", "Vreme zabave", "Mesečina", "Stanica Viktorija", "Gorštački jezik". Bio je poznat po nezavisnim političkim stavovima. Tokom bombardovanja SR Jugoslavije 1999. odlučno je osuđivao politiku Zapada. Dobitnik je brojnih priznanja pa i Nobelove nagrade 2005. ali je odbio britansku plemićku titulu.

1684. - Rođen Žan Antoan Vato, francuski slikar (Valensijen, 10. 10. 1684 - Nožan na Marni, 18. 07. 1721)

1813. - Rođen Đuzepe Verdi, italijanski kompozitor (Ronkol, 10. 10. 1813 - Milano, 27. 01. 1901)

1837. - Umro Šarl Furije, francuski filozof i ekonomista, socijal - utopista (Bezanson, 07. 04. 1772 - Pariz, 10. 10. 1837)

1861. - Rođen Fridjof Nansen, norveški polarni istraživač, Visoki komesar Lige naroda, nobelovac (Fren, 10. 10. 1861 - Oslo, 13. 05. 1930)

1913. - Završena izgradnja Panamskog kanala

1913. - Rođen Klod Simon, francuski književnik, nobelovac (Antananarivo, 10. 10. 1913 - Pariz, 06. 07. 2005)

1931. - Rođena Milena Jovović, književnica (Kotraža, 10. 10. 1931)

1940. - Rođen Milan Komnenić, književnik i prevodilac, urednik časopisa Vidici, Delo, Relation, ministar kulture i informisanja Srbije (Pilatovci, 10. 10. 1940)

1941. - Rođen Slobodan Vučetić, sudija Ustavnog suda Srbije (Vilusi, 10. 10. 1941)

1947. - Rođen Radovan Beli Marković, književnik (Ćelije, 10. 10. 1947)

1955. - Umro Dušan Pantelić, istoričar, profesor Više pedagoške škole, akademik (Zvezdan, 02. 11. 1879 - Beograd, 10. 10. 1955)

1963. - Rođen Dragan Bjelogrlić, pozorišni, filmski i TV glumac, scenarista i producent (Opovo, 10. 10. 1963)

1982. - Umro Boško Petrović, slikar, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu (Novi Sad, 16. 01. 1922 - Novi Sad, 10. 10. 1982)

1985. - Umro Jul Briner (Taiđe Kan), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Sahalin, 11. 07. 1915 - Njujork, 10. 10. 1985)

1985. - Umro Orson Vels, američki filmski glumac i režiser, dobitnik "Oskar"-a (Kenoša, 06. 05. 1915 - Los Anđeles, 10. 10. 1985)

1991. - Skupština Srbije odlučila da zastava Srbije postaje tradicionalna srpska trobojka bez zvezde petokrake, koja se na zastavi nalazila od Drugog svetskog rata

1992. - Podignut spomenik književniku Ivi Andriću u Beogradu

2000. - Umrla Sirimavo Bandaranaike, političar i državnik, premijer Šri Lanke, prva žena - premijer u svetu (Ratnapura, 17. 04. 1916 - Kolombo, 10. 10. 2000)

2005. - Počeli pregovori o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju Srbije i Crne Gore Evropskoj uniji

2005. - Umro Milton Obote, ugandski političar i državnik, predsednik Ugande (Akoroko, 28. 12. 1924 - Johanesburg,10. 10. 2005)

2006. - Umro Milenko Šušić, fizikohemičar, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu, akademik (Guča, 05. 04. 1925 - Beograd , 10. 10. 2006)

2006. - Umro dr Milan Matić, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Kraljevo, 19. 11. 1930 - Beograd, 10. 10. 2006)

2008. - Umro Aleksej Prokurorov, ruski skijaš, olimpijski šampion u nordijskom skijanju
(Vladimir, 25. 03. 1964 - Vladimir,10. 10. 2008)

2009. - Umrla Jadranka Grubić, novinar Radio Beograda (26. 12. 1947 - 10. 10. 2009)

2009. - Umro Miodrag Krdžić, diplomata, jedan od osnivača Ministarstva inostranih poslova (1924 - 10. 10. 2009)

2010. - Umro Soloman Bark, američki soul pevač (Filadelfija, 21. 03. 1940 - Amsterdam, 10. 10. 2010)

[Bisernica]

11. oktobar



http://charlespaolino.files.wordpress.com/2011/05/edith-piaf-4.jpg


Umrla je Edit Pjaf 1963. godine. Na današnji dan ubijen Mehmed - paša Sokolović. turski vezir.


Na današnji dan 1963. godine umrla je Edit Pjaf (Edit Đovana Gasion). Francuska pevačica
Đovana Gasion je rođena u porodici cirkuskog akrobate, koji ju je nazvao Edit u spomen na jednu englesku špijunku, koja je upravo tih dana bila streljana. Njen izuzetan glas otkrio je vlasnik jednog pariskog kabarea, Luj Leple, koji joj je dao ime "Vrabac" i umetničko prezime Pjaf. Počeli su da se nižu uspesi. Na turneji po Americi na klaviru ju je pratio Šarl Aznavur, a njena ploča "Život u ružičastom" prodata je u 700 hiljada primeraka za nepunih 5 dana. Nenadmašna šansonjerka, nežnog i krhkog izgleda, ali snažnog i prodornog glasa, učinila je da se popularnost šansone prenese i izvan granica Francuske. Nezaboravne su njene kompozicije: "Čemu služi ljubav", "Ništa ne želim ja", "Mrzim te nedeljo", "Nema proleća za devojku kao što sam ja","Plava pesma", "Himna ljubavi"... Edit Pjaf je napisala i 2 autobiografska dela: "Moj život'' i "Na balu uspeha".

1579. - Ubijen Mehmed - paša Sokolović (Baja Sokolović), turski vezir
(Sokolovići, 1505 - Carigrad, 11. 10. 1579)

1806. - Rođen Aleksandar Karađorđević, knez
(Topola, 11. 10. 1806 -Temišvar, 04. 05. 1885)

1825. - Rođen Konrad Ferdinand Majer, švajcarski književnik
(Cirih, 11. 10. 1825 - Kilhberg, 28. 11. 1898)

1851. - Rođen Josif Marinković, kompozitor i horovođa, dirigent Beogradskog pevačkog društva i Akademskog društva "Obilić", akademik
(Vranjevo, 11. 10. 1851 - Beograd, 13. 05. 1931)

1885. - Rođen Fransoa Morijak, francuski književnik
(Bordo, 11. 10. 1885 - Pariz, 01. 09. 1970)

1895. - Rođen Jakov Gotovac, hrvatski kompozitor i dirigent
(Split, 11. 10. 1895 - Zagreb, 16. 10. 1982)

1896. - Umro Antun Brukner, austrijski kompozitor i orguljaš
(Ansfelden, 04. 09. 1824 - Beč, 11. 10. 1896)

1899. - Izbio Burski rat između Velike Britanije i burskih plemena u Južnoj Africi

1910. - Rođen Rafailo Blam, multiinstrumentalista, kompozitor i dirigent, profesor Muzičke škole "Mokranjac", član Simfonijskog i Narodnog orkestra RTB-a i Beogradske filharmonije, horovođa KUD "Nikola Tesla", osnivač srpskog društva džez muzike
(Beograd, 11. 10. 1910 - Beograd, 30. 04. 1991)

1919. - Umro Karl Gjelerup, danski književnik, nobelovac
(Roholt, 02. 07. 1857 - Kloče, 11. 10. 1919)

1930. - Rođen Zdravko Velimirović, filmski reditelj i scenarista, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu, akademik
(Cetinje, 11. 10. 1930 - Beograd, 07. 02. 2005)

1930. - Rođen Dimitrije Bogdanović, istoričar, akademik
(Beograd, 11. 10. 1930 - Beograd, 14. 06. 1986)

1941. - Rođen Dragan Dragojlović, ekonomista, književnik, ministar vera Srbije, diplomata
(Pilica, 11. 10. 1941)

1955. - Rođen dr Boško Đukanović, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, direktor Instituta za kardiovaskularne bolesti "Dedinje"
(Valjevo, 11. 10. 1955)

1963. - Umro Žak Kokto, francuski književnik, slikar i reditelj, akademik

(Mezon Lafit, 05. 07. 1889 - Mili-la-fore, 11. 10. 1963)

1980. - Sovjetska svemirska letilica "Saljut 6" okončala do tada najdužu kosmičku misiju - 185 neprekidnih dana u svemiru

1988. - U SAD održana prva "Parada ponosa"

1999. - Umro dr Momir Stojković, profesor i dekan Fakulteta političkih nauka u Beogradu
(Trešnjevo, 13. 07. 1933 - Beograd, 11. 10. 1999)

2000. - Umro Matija Ljubek, kanuista, svetski i olimpijski šampion
(Belišće, 22. 11. 1953 - Belišće, 11. 10. 2000)

2004. - Umro Kristofer Riv, američki filmski glumac
(Njujork, 25. 09. 1952 - Njujork, 11. 10. 2004)

2007. - Umro Šri Činmoj, indijski književnik, kompozitor i slikar, zagovornik svetske harmonije
(Šakpura, 27. 08. 1931 - Njujork, 11. 10. 2007)

2008. - Umro Jerg Hajder, austrijski političar, guverner Koruške
(Bad Gojzern, 26. 01. 1950 - Klagenfurt, 11. 10. 2008)

2009. - Umro dr Vladislav Milošević, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu
(Kragujevac, 23. 11. 1934 - Beograd, 11. 10. 2009)

2011. - Umro prof.dr Josif Obrenov Pavlović, pisac i novinar, profesor Arhitektonskog fakulteta u Sarajevu
(Herceg-Novi, 1941 - Beograd, 11. 10. 2011)

[Bisernica]

12. oktobar



http://i302.photobucket.com/albums/nn119/ban1960/58kristofor-columbo.jpg



Na današnji dan 1492. godine španski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio Ameriku. Geograf, profesor i rektor Univerziteta u Beogradu Jovan Cvijić rođen 12. oktobra 1865. godine.


Geograf, profesor i rektor Univerziteta u Beogradu, akademik Jovan Cvijić rođen je u Loznici 12. oktobra 1865. godine. Osnivač antropogeografije i geomorfologije u Srbiji i Srpskog geografskog društva, Jovan Cvijić je bio predsednik Srpske kraljevske akademije, počasni doktor pariske Sorbone i Karlovog univerziteta u Pragu. Značajni su njegovi radovi o migracijama jugoslovenskih naroda, o morfologiji i hidrografiji Dinarskog krša i drugih kraških predela, studije o Jadranskom primorju, balkanskim kotlinama i poljima, Šumadiji i Panonskom basenu. Najpoznatija Cvijićeva dela su:"Antropogeografski problemi Balkanskog poluostrva", "Balkansko poluostrvo i južnoslovenske zemlje", "Geomorfologija", "Etnogeografske karte jugoslovenskih zemalja"... Odigrao je izuzetnu ulogu kao savetnik srpskih državnika na mirovnim pregovorima u Parizu posle Prvog svetskog rata.

322. p.n.e. - Umro Aristotel, grčki filozof, najsvestraniji um antičke Grčke (Stagira, 384. p.n.e - Halkida, 12. 10. 322. p.n.e)

1492. - Španski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio Ameriku

1810. - Venčali se bavarski princ Ludvig i saksonska princeza Tereza - obeležavanje ovog događaja vremenom se pretvorilo u bavarske Oktobarske svečanosti (Oktoberfest)

1872. - Rođen Ralf Von Vilijams, engleski kompozitor (Daun Empni, 12. 10. 1872 - London, 26. 08. 1958)

1873. - Rođena Nadežda Petrović, slikarka, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, suosnivač "Kola srpskih sestara" (Čačak, 12. 10. 1873 - Valjevo, 03. 04. 1915)

1879. - Rođena Danica Marković, književnica (Čačak, 12. 10. 1879 - Beograd, 09. 06. 1932)

1882. - Rođen Akiba Rubinštajn, poljski šahovski velemajstor i teoretičar (Stavisk, 12. 10. 1882 - Brisel, 14. 03. 1961)

1887. - Nikola Tesla prijavio svoj prvi patent u oblasti polifaznog sistema prenosa električne energije

1896. - Rođen Euđenio Montale, italijanski književnik, nobelovac (Đenova, 12. 10. 1896 - Milano, 12. 09. 1981)

1897. - Posmrtni ostaci Vuka Karadžića preneti iz Beča u Beograd i sahranjeni u porti Saborne crkve

1914. - U Sarajevu počelo suđenje Gavrilu Principu i drugim optuženicima za Sarajevski atentat na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda

1918. - Kompozicija Stanislava Biničkog "Marš na Drinu" prvi put izvedena na ulicama tek oslobođenog Niša u Prvom svetskom ratu

1924. - Umro Anatol Frans, francuski književnik, akademik, nobelovac (Pariz, 16. 04. 1844 - Sen Sir, 12. 10. 1924)

1934. - Maloletni Petar Drugi Karađorđević proglašen kraljem Jugoslavije

1935. - Rođen Lučano Pavaroti, italijanski operski pevač - tenor (Modena, 12. 10. 1935 - Modena, 06. 09. 2007)

1962. - Rođen Svetislav Ivan Petrović, filmski glumac, prvi naš glumac koji je ostvario međunarodnu karijeru (Novi Sad, 01. 01. 1894 - Minhen, 12. 10. 1962)

1962. - Rođen Branko Crvenkovski, makedonski političar i državnik, predsednik Makedonije (Sarajevo, 12. 10. 1962)

1968. - Rođen Hju Džekmen, australijski glumac (Sidnej, 12. 10. 1968)

1969. - Umrla Sonja Heni, norveška klizačica na ledu, evropska, svetska i olimpijska šampionka, filmska glumica (Oslo, 08. 04. 1912 - Oslo, 12. 10. 1969)

1975. - Rođena Merion Džons, američka atletičarka, olimpijska šampionka (Los Anđeles, 12. 10. 1975)

1978. - Rođen Marko Jarić, košarkaš, reprezentativac (Beograd, 12. 10. 1978)

1986. - Otvoren civilni aerodrom u Nišu "Car Konstantin"

1997. - Poginuo Džon Denver (Džon Henri Dojčendorf), američki kantri - pevač (Rozvel, 31. 12. 1943 - Monterej Bej,12. 10. 1997)

1999. - Umro Vilt Čemberlen, američki košarkaš (Filadelfija, 21. 08. 1936 - Los Anđeles, 12. 10. 1999)

2005. - Umro Miodrag Vukić, direktor "Morava filma" i "Beograd filma" (Beograd, 12. 10. 2005)

2007. - Beograd primljen u asocijaciju zdravih gradova Evrope

- Umro Zoran Đuričić, urednik Pres centra Radio Beograda
(Beograd, 23. 07. 1948 - Beograd, 12. 10. 2009)

- Umro Novica Mitić, književnik i novinar, urednik Komercijalnog programa RTB-a (Kraljevo, 1922 - Beograd, 12. 10. 2010)

[Bisernica]

13. oktobar



http://www.filmreference.com/images/sjff_02_img0759.jpg



Filmski reditelj i scenarista Dušan Makavejev rođen na današnji dan. Džordž Vašington položio kamen-temeljac Bele kuće. Godine 1950. osnovano pozorište "Boško Buha".


Godine 1932. rođen je filmski reditelj i scenarista Dušan Makavejev. Jedan od osnivača filmskog crnog talasa. Svojim delima kritikuje trulo društvo, kako komunističko, tako i kapitalističko. Njegovi filmovi obiluju asocijacijama i metaforama, koje ostvaruju naizgled površno dejstvo, ali donose istinitost i slobodan duh. Kao pristalica i veliki poznavalac dela psihologa Vilhelma Rajha, često njegova učenja komponuje u svoje filmove. Njegov film Misterije organizma u stvari je posveta ovom nikad dovoljno priznatom revolucionaru - psihologu. Bio je urednik mnogih listova i imao zapaženu ulogu u studentskim demonstracijama 1968. godine.

Predsednik SAD Džordž Vašington, 1792. godine položio je kamen-temeljac Bele kuće, zvanične predsedničke rezidencije u Vašingtonu. Bela kuća je službena rezidencija i glavno radno mesto predsednika SAD. Rezidencija je belo obojena neoklasicistička vila. Nalazi se u Pensilvanijskoj aveniji na broju 1600 u Vašingtonu. Arhitekta je bio Džejms Hoben iz Irske. Prva rezidencija završena je 1800. godine, ali su je spalile britanske trupe u britansko-američkom ratu. Obnova rezidencije, ponovo pod rukovodstvom Džejmsa Hobena, započeta je 1819. godine. Svoj današnji izgled bela kuća dobila je konačno 1934., kada je Frenklin Ruzvelt preneo takozvanu "ovalnu kancelariju", radnu sobu predsednika SAD, na zapadnu stranu. Svoj naziv "bela kuća" rezidencija je dobila 1901. godine, po ideji Teodora Ruzvelta, zbog njene bele fasade. Bela kuća ima 132 sobe, 35 kupatila, 412 vrata, 147 prozora, 8 stepenica, 3 lifta, 1 bazen za plivanje, igralište za tenis i bioskop.

322. p.n.e - Umro Demosten, grčki govornik i državnik (384. p.n.e - Kalurija, 13. 10. 322. p.n.e)

54. - Otrovan Klaudije Prvi Tiberije Druz, rimski car i istoričar
(Lion, 01. 08. 10. p.n.e - 13. 10. 54)

1492. - Otkriven duvan

1860. - Prva fotografija iz vazduha napravljena je iz balona iznad Bostona u SAD

1869. - Umro Šarl Ogisten Sen - Bev, francuski književnik i književni kritičar (Bulonj sir mer, 23. 12. 1804 - Pariz, 13. 10. 1869)

1884. - Grinički meridijan usvojen za univerzalni (nulti) meridijan od koga se računaju geografske dužine i vremenske zone na Zemlji

1896. - Osnovan Savez lovačkih udruženja Srbije

1905. - Umro Henri Irving, engleski glumac,, prvi glumac kome je dodeljena plemićka titula (Keinton Mandevil, 06. 02. 1838 - Bredfor, 13. 10. 1905)

1921. - Rođen Iv Montan (Ivo Livi), francuski glumac i šansonjer
(Monsumano, 13. 10. 1921 - Pariz, 08. 11. 1991)

1923. - Rođen Vasilije - Vasa Kazimirović, istoričar i publicista
(Beograd, 13. 10. 1921 - Beograd, 31. 12. 1998)

1923. - Ankara proglašena glavnim gradom Turske

1925. - Rođena Margaret Hilda Tačer, "Gvozdena ledi", britanski hemičar, političar i državnik, prva žena-premijer Velike Britanije (Grantam, 13. 10. 1925)

1932. - Rođen Dušan Makavejev, filmski reditelj i scenarista (Beograd, 13. 10. 1932)

1941. - Rođen Pol Sajmon, američki muzičar (Njuark, 13. 10. 1941)

1943. - Italija objavila rat Nemačkoj i pridružila se antihitlerovskoj koaliciji

1950. - Osnovano pozorište "Boško Buha" u Beogradu

1964. - Prvi vasionski brod sa tri člana posade, koji je Rusija lansirala u svemir, uspešno se vratio na Zemlju

1967. - Rođen Havijer Sotomajor, kubanski atletičar, najbolji skakač u vis svih vremena(Limonar, 13. 10. 1967)

1971. - Rođen Saša Baron Koen, britanski filmski glumac i producent (London, 13. 10. 1971)

1972. - Nesreća sovjetskog putničkog aviona "Iljušin 62" blizu moskovskog aerodroma

1982. - Rođen Jan Torp, australijski plivač, svetski šampion
(Sidnej, 13. 10. 1982)

1988. - Laboratorijsko ispitivanje je pokazalo da je "Torinski pokrov", u kojem je prema verovanju mnogih hrišćana, sahranjen Isus Hristos, lažan i da potiče iz Srednjeg veka

1996. - Umro Rene Lakost, francuski teniser, svetski šampion, vlasnik kompanije "Lakost" (Pariz, 02. 07. 1904 - Sen Žen de Luk, 13. 10. 1996)

1997. - Britanski supersonični automobile je prvi uspeo da na tlu probije zvučni zid, postigavši brzinu od 1,222,7 kilometara na čas

1997. - Umro Harold Robins, američki književnik (Njujork, 21. 05. 1917 - Palm Springs, 13. 10. 1997)

2005. - Umro Ištvan Erši, mađarski književnik i prevodilac
(Budimpešta, 16. 06. 1931 - Budimpešta, 13. 10. 2005)

2006. - Umrla Gorjanka Supić, muzički urednik Radio Beograda
(Beograd, 12. 07. 1941 - Beograd, 13. 10. 2006)

2008. - Umro Gijom Depardje, francuski glumac, sin Žerara Depardjea
(Pariz, 07. 04. 1971 - Pariz, 13. 10. 2008)

2009. - Umro Konstantin Babić. kompozitor, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 10. 02. 1927 - Beograd, 13. 10. 2009)

2009. - Umro Al Martino, američki pevač i glumac
(Filadelfija, 07. 10. 1927 - Springfild, 13. 10. 2009)

[Bisernica]

14. oktobar



http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQCY36R0zW6PNZc_0n8F8_K2Rs-f1cLzRa3OEwMa1Jtlwl_amxAI-0-UgqW7A



Današnji dan kroz istoriju obeležilo rođenje srpskog ekonomskog stručnjaka Dragoslava Avramovića. Rođen glumac Rade Marković koga publika pamti po ulogama u 100 filmova.

Na današnji dan 1919. godine rođen je Dragoslav Avramović, srpski ekonomski stručnjak, dopisni član SANU. Doktorat ekonomskih nauka stekao je 1956. godine. Bio je savetnik NBJ od 1951. Potom radi u Svetskoj banci, gde je od šefa Odeljenja za opšte studije dospeo do mesta direktora. Bio je savetnik generalnog sekretara Konferencije UN za trgovinu i razvoj (UNCTAD) za pitanja ekonomske saradnje zemalja u razvoju i za opšta pitanja (Ženeva 1980-1984), kao i ekonomski savetnik Banke za trgovinu i razvoj (Vašington 1984-1988). Njegovim ekonomskim programom je januara 1994. zaustavljena hiperinflacija u SRJ, od marta 1994. do maja 1996. nalazio se na mestu guvernera Narodne banke. Bio je centralna ličnost Saveza za promene iz kojeg je docnije izrasla Demokratska opozicija Srbije (DOS). Umro je 2001. godine.

Glumac Rade Marković rođen je 1921. godine na današnji dan u Beogradu, studirao je Tehnički a potom Filozofski fakultet u Beogradu, ali se posvetio glumi, igrajući najpre u amaterskoj grupi na Kolarcu. U Beogradskom dramskom pozorištu igrao je više od deceniju i po, često u predstavama sa svojom suprugom Oliverom Marković. Glumio je u blizu 100 filmova. Posleratne generacije sećaju ga se i kao spikera prvih izdanja "Filmskih novosti", koje su u to vreme bile poseban vid javnog informisanja. Bio je spiker i u mnogim kratkometražnim filmovima. Marković je režirao dva dokumentarna filma. Na pozorišnim daskama, gde je ostvario blizu 200 uloga, igrao i posle odlaska u penziju. Rade Marković je bio i profesor glume na Akademiji pozorišne umetnosti u Novom Sadu. Marković je umro 2010. godine.

1831. - Umro Žan Luj Pons, francuski astronom
(Pejr, 24. 12. 1761 - Florans, 14. 10. 1831)

1852. - U Parizu otvoren prvi supermarket u svetu

1847. - Osnovan Muzej Matice srpske

1867. - Zbačen poslednji šogun u Japanu

1890. - Rođen Dvajt Dejvid Ajzenhauer, američki general i državnik, predsednik SAD, komandant NATO (Denison, 14. 10. 1890 - Vašington, 28. 03. 1969)

1892. - Beograd dobio prvi tramvaj na konjsku vuču na liniji Slavija - Kalemegdan

1927. - Rođen Rodžer Mur, britanski filmski glumac, ambasador UNICEF -a (London, 14. 10. 1927)

1931. - Rođen Duško Gojković, trubač
(Jajce, 14. 10. 1931)

1934. - Rođen Ljuba Popović, slikar, akademik
(Tuzla, 14. 10. 1934)

1939. - Rođen Ralf Loren, američki modni kreator
(Njujork, 14. 10. 1939)

1940. - Rođen Klif Ričard (Hari Veb), pop- pevač, član grupe "Šedouz"
(Laknou, 14. 10. 1940)

1941. - Masovno streljanje civila u Kruševcu i Dragincu u Drugom svetskom ratu

1944. - Počela borbe za oslobođenje Beograda u Drugom svetskom ratu

1944. - Umro Marko Murat, slikar
(Luka Šipanska, 30. 12. 1864 - Dubrovnik, 14. 10. 1944)

1944. - Izvršio samoubistvo Ervin Romel, "Pustinjska lisica", nemački feldmaršal (Švabija, 1891 - Herlingen, 14. 10. 1944)

1946. - Osnovana Međunarodna organizacija za standardizaciju - ISO

1947. - Američki kapetan Čak Jeger avionom "bel xs-1" prvi put u istoriji vazduhoplovstva probio zvučni zid

1959. - Umro Erol Flin, američki filmski glumac
(Hobart, 20. 06. 1909 - Vankuver, 14. 10. 1959)

1959. - Umro Rodoljub Malenčić-Rodac, pravnik, umetnički fotograf, fudbalski golman, prvi naš zvanično akreditovani olimpijski izveštač (Novi Sad, 03. 03. 1903 - Beograd, 14. 10. 1959)

1961. - Počeo 1. "Dragačevski sabor trubača"

1967. - Umro Marsel Eme, francuski književnik
(Žoinji, 29. 03. 1902 - Pariz, 14. 10. 1967)

1977. - Umro Bing Krozbi (Hari Lilis), američki filmski glumac i pevač, dobitnik "Oskar"- a (Vašington, 02. 05. 1902 - Madrid, 14. 10. 1977)

1986. - Umro Stanoje Janković, operski pevač - bariton
(Sremski Karlovci, 07. 05. 1905 - Beograd, 14. 10. 1986)

1990. - Umro Leonard Bernštajn, američki dirigent, kompozitor, pedagog i muzički pisac, rukovodilac Njujorške filharmonije
(Lorens, 25. 08. 1918 - Njujork, 14. 10. 1990)

1996. - Umro Isidor Papo, hirurg, profesor VMA, general- pukovnik, akademik
(Ljubuško, 13. 12. 1913 - Beograd, 14. 10. 1996)

1999. - Umro Džulijus Njerere, tanzanijski političar i državnik, predsednik Tanzanije (Butijama, 1922 - London, 14. 10. 1999)

2002. - Umro Norbert Šulce, nemački kompozitor, autor pesme "Lili Marlen"
(Braunšvajg, 26. 11. 1911- Bad Tolc, 14. 10. 2002)

[Bisernica]

15. oktobar


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Milorad_Pavic.jpg/220px-Milorad_Pavic.jpg


Pisac Milorad Pavić rođen na današnji dan 1929. godine. Književnik i prevodilac Danilo Kiš preminuo 15. oktobra 1989. Muzej grada Beograda osnovan 1903. godine.


Prozni pisac, istoričar srpske književnosti 17. do 19. veka, stručnjak za barok i simbolizam, prevodilac Puškina i Bajrona i profesor univerziteta Milorad Pavić rođen je 15. oktobra 1929. godine. Bio je član Srpske akademije nauka i umetnosti od 1991. godine do smrti. Pavić je bio romansijer, pripovedač, pesnik i dramski pisac. Do danas Pavićeva dela imaju preko 80 prevoda u zasebnim knjigama na različite jezike širom sveta. Od strane stručnjaka iz Evrope, SAD i Brazila, Milorad Pavić je nominovan za Nobelovu nagradu za književnost. Pavić je domaću i svetsku slavu stekao romanom "Hazarski rečnik" koji je objavio 1984. godine.

Slavni književnik i prevodilac Danilo Kiš preminuo je na današnji dan 1989. godine. Diplomirao je književnost na Beogradskom univerzitetu. Radio je kao dramaturg "Ateljea 212" i kao lektor za srpski jezik i književnost u Strazburu, Bordou i Lilu. Svoje prve knjige "Mansarda" i "Psalm 44" objavio je 1963. godine. Zatim su sledile "Bašta, pepeo", "Rani jadi", "Peščanik", "Grobnica za Borisa Davidoviča", "Čas anatomije" i "Enciklopedija mrtvih". Kiš je dobitnik mnogih društvenih priznanja i književnih nagrada. Nosilac je francuskog odlikovanja "Vitez umetnosti iknjiževnosti". Na stranicama njegovih knjiga, ostala je umetnički oblikovana, istorija jedne usamljene ličnosti, ali i kolektivne ljudske patnje.

70. p.n.e.- Rođen Publije Vergilije Maron, rimski književnik (Andes, 70. p.n.e. - Brindizi, 19. p.n.e.)

1581.- Izvedena prva baletska predstava - pod pokroviteljstvom Katarine Mediči u Parizu postavljen "Kraljičin komični balet"

1582.- Gregorijanski kalendar počeo da se primenjuje u papskoj državi, Španiji i Portugaliji, a zatim i u drugim evropskim zemljama

1608.- Rođen Evangelista Toričeli, italijanski fizičar i matematičar, pronalazač živinog barometra (Faenca, 15. 10. 1608 - Firenca, 25. 10. 1647)

1814.- Rođen Mihail Jurjevič Ljermontov, ruski književnik (Moskva, 15. 10. 1814 - Pjatigorsk, 27. 07. 1841)

1844.- Rođen Fridrih Vilhelm Niče, nemački filozof (Roken, 15. 10. 1844 - Vajmar, 25. 08. 1900)

1853.- Osnovana Topolivnica u Kragujevcu

1855.- Rođen Ivan Vladimirovič Mičurin, sovjetski biolog, genetičar (Dolgoe, 15. 10. 1855 - Mičurinsk, 07. 06. 1935)

1856.- Rođen Oskar Vajld, irski književnik (Dablin, 15. 10. 1856 - Pariz, 30. 11. 1900)

1858.- Osnovana Zemunska gimnazija

1903.- Osnovan Muzej grada Beograda

1914.- Rođen Zahir Šah, avganistanski kralj (Kabul, 15. 10. 1914 - Kabul, 23. 07. 2007)

1917.- Pogubljena Mata Hari (Margareta Gertruda Cel), nemačka plesačica i kurtizana, osuđena na smrt zbog navodne špijunaže u korist Nemačke (Linvarden, 07. 08. 1876 - Vensen, 15. 10. 1917)

1917.- Rođen Artur Šlezinger, američki istoričar (Kolumbus, 15. 10. 1917 - Njujork, 28. 02. 2007)

1930.- Rođen Časlav Veljić - Čajka, predsednik Kajakaškog saveza Jugoslavije, član Predsedništva Olimpijskog komiteta (15. 10. 1930 - Beograd, 07. 02. 2008)

1933.- Rođena Dušanka Sifnios, balerina (Skoplje, 15. 10. 1933)

1936.- Otkrivena planeta 1564 Srbija

1946.- Osnovano Narodno pozorište "Toša Jovanović" u Zrenjaninu

1949.- Umro Laslo Rajk, mađarski revolucionar, političar i državnik (Budimpešta, 08. 03. 1909 - Budimpešta, 15. 10. 1949)

1958.- Ozračeni stručnjaci Instituta "Boris Kidrič" u Vinči

1960.- Rođen Slavko Štimac, pozorišni, filmski i TV glumac (Konjsko Brdo, 15. 10. 1960)

1964.- Umro Kol Porter, američki kompozitor (Per, 09. 06. 1893 - Santa Monika, 15. 10. 1964)

1968.- Rođen Mateo Garone, italijanski filmski reditelj (Rim, 15. 10. 1968)

1983.- Umro Mihajlo Petrov, slikar (Beograd, 26. 09. 1902 - Beograd, 15. 10. 1983)

1989.- Otvoreno obnovljeno Narodno pozorište u Beogradu

2003.- U Rimu otvoren Glob teatar, kopija istoimenog Šekspirovog pozorišta

2003.- Kina lansirala prvi svemirski brod sa ljudskom posadom

2006.- Umro Vladislav Kaćanski, pozorišni, filmski i TV glumac (Novi Sad, 1950 - Novi Sad, 15. 10. 2006)

2006.- Umrla Mirjana Stojanović, novinar, šef Međunarodnog odeljenja JRT, savetnik za međunarodne odnose agencije BETA, jedan od osnivača frankofonskih udruženja u Srbiji
(1934 - Beograd, 15. 10. 2006)

2009.- Umro Josias Kumpf, čuvar koncentracionih logora, ratni zločinac (Nova Pazova, 07. 04. 1925 - Beč, 15. 10. 2009)

2010.- Umro Žorž Mate, francuski onkolog i imunolog, pionir u transplantaciji koštane srži, akademik SANU (Sermaž, 09. 07. 1922 - Pariz, 15. 10. 2010)

2010.- Umro dr Danilo Soldatović, profesor Farmaceutskog fakulteta u Beogradu, upravnik Instituta za toksikološku hemiju, akademik (17. 01. 1927 - Beograd, 15. 10. 2010)

2011.- Prvi put dodeljena pozorišna nagrada "Zoranov brk", laureat glumac Vlastimir Đuza Stojiljković

[Bisernica]

16. oktobar


http://farm4.static.flickr.com/3601/3602522700_c6c1e1969c_o.jpg




Na današnji dan 1937. Dobrici Milutinoviću dodeljen Zlatni prsten Udruženja glumaca Kraljevine Jugoslavije. Smrtna kazna nad nacističkim zločincima osuđenim u Nirnbergu za ratne zločine u Drugom svetskom ratu izvršena 1946. Slavni italijanski tenor Mario del Monako umro 16. oktobra 1982. godine.


Zlatni prsten Udruženja glumaca Kraljevine Jugoslavije dodeljen je 16. oktobra 1937. Dobrici Milutinoviću, kao znak izuzetnog priznanja povodom 40. godišnjice umetničkog rada. Udruženje glumaca dodelilo je Milutinoviću nagradu na proslavi u Narodnom pozorištu u Beogradu, nakon predstave "Mletački trgovac" u kojoj je Dobrica tumačio lik Šajloka. Posle pozdravnog govora upravnika Brane Vojinovića, koji mu je tom prilikom predao i Orden Svetog Save, trebalo je da predsednik Udruženja glumaca Boža Nikolić, prvak Drame, uruči Prsten. Međutim, izrada Prstena je kasnila, jer reljefi iz Italije nisu stigli na vreme, pa je uručenje obavljeno nešto kasnije. Prsten je izradio beogradski kraljevski juvelir Milan T. Stefanović. Težine 44 grama, od osamnaestokaratnog zlata, na prednjoj strani imao je reljef Dobrice Milutinovića, a sa bočnih su bili reljefi glumca u ulogama koje su ga proslavile: Šajloka u Šekspirovom "Mletačkom trgovcu" i Orlića u istoimenom Rostanovom delu. Izgubljen, a zatim pod misterioznim okolnostima pronađen, original Dobričinog prstena čuva se u trezoru Muzeja pozorišne umetnosti u Beogradu. Od 1980. godine "Dobričin prsten" se kao najveće priznanje dodeljuje glumcu za životno delo.

Slavni italijanski operski pevač tenor Mario del Monako umro je na danšnji dan 1982. godine. Muzički kritičar lista Koriere Adriatiko iz Ankone napisao je jula 1929. godine: "Na svom muzičkom krštenju četrnaestogodišnji Mario del Monako otkrio je sinoć, u teatru "Đilji" u Mondolfiju, pevajući nekoliko romansi, snažan, melodičan, muzikalan tenor. Pevač velike nade! Fenomen, koji će jednog dana, verovatno, postati velikan!" Upravo to se i ostvarilo: nanadmašni Otelo, Radames, Manriko, Don Hoze, Andrea Šenije, Eneja. Tokom svoje karijere postao je kralj tenora. Osvojio je svet bronzanim mediteranskim glasom, interpretacijom, glumom, scenskim nastupom, ličnim šarmom. Nastupao je u najčuvenijim operskim kućama sveta od Milanske skale, preko Rima, Napulja, Stokholma, do njujorškog Metropolitena. Više puta gostovao je u Beogradu, gde ga je publika dočekivala ovacijama. Vrhunac Del Monakove kreacije nesumnjivo je Verdijev "Otelo". Tu tešku tenorsku rolu tumačio je 427 puta. Po sopstvenoj želji, sahranjen je u odori komandanta venecijanske flote, Otela.

1793.- Pogubljena Marija Antoaneta, francuska kraljica (Beč, 02. 11. 1755 - Pariz, 16. 10. 1793)

1813.- Počela "Bitka naroda" kod Lajpciga u kojoj su Napoleonove trupe doživele poraz od udruženih saveznika Rusije, Pruske i Austrije

1837.- Ukinut kuluk u Srbiji

1864.- Prvi put u istoriji medicine primenjena anestezija

1868.- Počela sa radom Muzička škola u Subotici, najstarija na prostorima bivše Jugoslavije

1888.- Rođen Judžin O' Nil, američki književnik, nobelovac (Njujork, 16. 10. 1888 - Boston, 27. 11. 1953)

1910.- konstruktor aviona Ivan Sarić poleteo na avionu monoplanu sopstvene konstrukcije

1914.- Rođen Jovan Gligorijević, operski pevač (Kruševac, 16. 10. 1914 - Beograd, 18. 09. 1979)

1920.- Rođen Miodrag Popović, književnik i istoričar književnosti, profesor Univerziteta u Beogradu (Crna Trava, 16. 10. 1920 - Beograd, 09. 11. 2005)

1923.- Održana osnivačka skupština Društva za saobraćaj putnika i turista Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca - preteča "Putnika"

1927.- Rođen Ginter Gras, nemački književnik, nobelovac (Gdanjsk, 16. 10. 1927)

1939.- Rođena Eva Hristić, spiker RTB-a (Kneževi Vinogradi, 16. 10. 1939)

1945.- Osnovana Organizacija Ujedinjenih nacija za ishranu i poljoprivredu - FAO

1946.- Izvršena smrtna kazna nad nacističkim zločincima koje je sud u Nirnbergu osudio za ratne zločine u Drugom svetskom ratu

1953.- Štampan prvi broj Večernjih novosti

1959.- Umro Džordž Maršal, američki general i diplomata, nobelovac (Juniontaun, 31. 12. 1880 - Vašington, 16. 10. 1959)

1964.- Kina izvršila prvu nuklearnu probu

1978.- Poljski kardinal Karolj Vojtila izabran za poglavara Rimokatoličke crkve pod imenom Jovan Pavle Drugi

1980.- Umro Luiđi Longo, italijanski političar, predsednik KP Italije (Fubine Monferato, 15. 03. 1900 - Rim, 16. 10. 1980)

1982.- Umro Jakov Gotovac, hrvatski kompozitor i dirigent (Split, 11. 10. 1895 - Zagreb, 16. 10. 1982)

1997.- Umrla Olga Karađorđević, knjeginja, udovica kneza Pavla (Dvorac Tatoj kod Atine, 11. 06. 1903 - Pariz, 16. 10. 1997)

2000.- Umro Milan Kurepa, fizikohemičar, profesor Fizičkog fakulteta u Beogradu, akademik (Bačka Palanka, 11. 05. 1933 - Beograd, 16. 10. 2000)

2001.- Umro Zoran Perišić, novinar, urednik Beogradskih novina i Radio Beograda (Beli Kamen, 19. 05. 1942 - Beograd, 16. 10. 2001)

2003.- Umro dr Jan Kmeć, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, jedini Slovak član SANU (Aradac, 18. 10. 1927 - Novi Sad, 16. 10. 2003)

2003.- Umro Laslo Pap, mađarski bokser, evropski i olimpijski šampion (Budimpešta, 25. 03. 1926 - Budimpešta, 16. 10. 2003)

2007.- Umro Todor Toše Proeski, makedonski pevač (Kruševo, 25. 01. 1981 - Nova Gradiška, 16. 10. 2007)

2007.- Umro Bahrudin Bato Čengić, filmski reditelj i scenarista (Maglaj, 07. 01. 1931 - Sarajevo, 16. 10. 2007)

2007.- Umro Milan Mitrović, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu (11. 07. 1927 - Beograd, 16. 10. 2007)

2007.- Umro Jovan Džon Đurić, dramaturg, pozorišni i radio reditelj, urednik Dramskog programa Radio Beograda (Donji Javoranj, 10. 10. 1932 - Beograd,16. 10. 2007)

2011.- Umro Ivan Popović, pravnik, fudbaler "Crvene zvezde" i "Veleža"
(Gornji Milanovac, 16.10. 1936 - Beograd, 16. 10. 2011)

2011.- Umro Den Veldon, britanski motociklista, šampion "Indikar"-a

[Bisernica]

17. oktobar



http://www.creativeartmagazine.rs/wpimages/wpa76d057f.png


Na današnji dan umrli Đuzepe Gvarneri i Frederik Šopen. Na ovaj dan rođen je Borislav Mihajlović - Mihiz i počeo je Prvi balkanski rat.

1744. - Umro Đuzepe Gvarneri, italijanski graditelj violina
(Kremona, 21. 08. 1698 - Kremona, 17. 10. 1744).Rođen je u porodici čuvenih graditelja gudačkih istrumenata iz Kremone, Đuzepe Gvarneri je zanat učio u radionici svog oca i kod čuvenog Stradivarija. Prvu poznatu violinu izradio je 1726. godine, nakon dugog perioda eksperimentisanja i menjanja proporcija i oblika. Ukupno je izradio oko 200 violina, ali je postao poznat tek kada je Paganini svirao na jednoj od njih. Otada se Gvarneri smatra, uz Stradivarija, najistaknutijim majstorom italijanske gradnje violina.

1849. - Umro Frederik Šopen, poljski kompozitor i pijanista
(Želazova Vola, 01. 03. 1810 - Pariz, 17. 10. 1849)Šopen je najistaknutiji predstavnik poljske muzičke kulture i jedan od najznačajnijih pijanista i kompozitora svih vremena. U svojoj dvadesetoj godini Frederik Šopen se seli u Pariz sa ciljem da se usavrši. Do tada je već komponovao svoja dva klavirska koncerta. Bio je prvi zapadni kompozitor koji je u klasičnu muziku uneo elemente slovenske muzike. Njegove mazurke i poloneze još danas predstavljaju temelj poljske klasične muzike.

Šopen je često imao problema sa zdravljem i umro je sa 39 godina posle dužeg bolovanja od tuberkuloze.

1922. - Rođen Borislav Mihajlović - Mihiz, književnik i scenarisata.
(Irig, 17. 10. 1922 - Beograd, 15. 12. 1997) Poznatija dela su mu: „Autobiografija o drugima", drame „Banović Strahinja" (1963.) i „Komandant Sajler" itd. Napisao je scenarije za nekoliko filmova. Ostaće zapamćen i kao aktivan učesnik u opozicionom delovanju protiv Slobodana Miloševića, tokom devedesetih godina prošlog veka.

1912. - Počeo Prvi balkanski rat. Taj rat je trajao od 17. oktobra 1912. do 30. maja 1913. godine.Vodile su ga Srbija, Crna Gora i Bugarska protiv Turske. Armije balkanskih država su uspele da savladaju brojčano slabije i strateški loše organizovane armije Osmanskog carstva što im je omogućilo da postignu brzu pobedu.

Rat je okončan mirom po kome je Osmansko carstvo bilo prinuđeno da se odrekne skoro svih svojih teritorija u Evropi. Uprkos njihovoj apsolutnoj pobedi u Prvom balkanskom ratu, članice Balkanskog saveza su bile nezadovoljne postignutim mirovnim ugovorom jer je mirovni ugovor, koji su skrojile velike sile, bio protivan ranijim dogovorima i planovima koje su članice saveza međusobno zaključile i dogovorile. Otklanjanjem pretnje koju je predstavljalo Osmanlijsko carstvo i nezadovoljstvo mirovnim ugovorom podigle su se tenzije među doskorašnjim saveznicama što će uskoro rezultirati Drugim balkanskim ratom.

1760. - Rođen Klod Anri Sen - Simon, francuski filozof, socijal-utopista
(Pariz, 17. 10. 1760 - Pariz, 19. 05. 1825)

1797. - Mirom u Kampoformiju između Austrije i Francuske ukinuta Mletačka Republika

1813. - Rođen Georg Bihner, nemački književnik
(Godelau, 17. 10. 1813 - Cirih, 19. 02. 1837)

1899. - Skupština Kraljevine Srbije donela zakon o formiranju prve tajne službe u Srbiji - u spomen na ovaj događaj obeležava se Dan Bezbedonosno- Informativne agencije (BIA)

1909. - Prvi naš pilot - lekar Vladimir Aleksić poleteo jedrilicom sopstvene konstrukcije nad Pančevom

1915. - Rođen Artur Miler, američki književnik, akademik
(Njujork, 17. 10. 1915 - Roksberi, 10. 02. 2005)

1917. - Rođen Mak Dizdar, književnik
(Stolac, 17. 10. 1917 - Sarajevo, 14. 07. 1971)

1918. - Rođena Rita Hejvort (Margarita Karmen Kansino), američka filmska glumica
(Njujork, 17. 10. 1918 - Njujork, 14. 05. 1987)

1920. - Umro Džon Sajlas Rid, američki književnik i novinar
(Portland, 22. 10. 1887 - Moskva, 17. 10. 1920)

1920. - Rođen Montgomeri Klift, američki filmski glumac
(Omaha, 17. 10. 1920 - Njujork, 23. 07. 1966)

1930. - Rođen Dragoslav Antonijević, etnolog, akademik
(Aleksinac, 17. 10. 1930 - Beograd, 10. 09. 2001)

1936. - Srušena kafana "Albanija" u Beogradu, na čijem se mestu danas nalazi istoimena palata

1937. - Nastali Diznijevi crtani junaci: Raja, Gaja i Vlaja

1948. - Rođen Robert Džordan (Džejms Oliver Rigni), američki književnik
(Čarlston, 17. 10. 1948 - Čarlston, 16. 09. 2007)

1972. - Umro Đorđe Karađorđević, princ, najstariji sin kralja Petra Prvog
(Cetinje, 26. 08. 1887 - Beograd, 17. 10. 1972)

1979. - Rođen Kimi Raikonen, finski automobilista, vozač Formule 1
(Espo, 17. 10. 1979)

1997. - Izgorela zgrada Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu

1998. - Umrla Nada Marinković, književnica, prevodilac, novinar i urednik Radio Beograda
(Karlovac, 27. 11. 1921 - Beograd, 17. 10. 1998)

2000. - Završen hram Hercegovačka Gračanica u Trebinju

2004. - Umro Novica Savić, dramski pisac
(Beograd,10. 11. 1943 - Beograd, 17. 10. 2004)

2005. - Umro Pavle V. Anagnosti, novinar "Borbe"
(Beograd, 1944 - Beograd, 17. 10. 2005)

2006. - Umro Dragoslav Nikitović, direktor Radio Beograda
(Miokovci, 10. 01. 1934 - Beograd, 17. 10. 2006)

[Bisernica]

18. oktobar



http://www.veljkomilkovic.com/Images/Tvrdjava_clip_image004.jpg



Na današnji dan 1692. godine počela izgradnja Petrovaradinske tvrđave. Političar, ekonomista i istoričar Čedomilj Mijatović rođen 18. oktobra 1842. Pozorišni glumac i reditelj Mata Milošević umro 1997. godine.

Gradnja Petrovaradinske tvrđave u Novom Sadu počela je na današnji dan 1692. godine. Kamen-temeljac Petrovaradinske tvrđave položio je austrijski princ Kroj. Izgradnja je trajala punih 88 godina, do 1780, po projektu francuskog vojnog arhitekte Sebastijana Vobana, a gradili su je austrijski vojni arhitekti. Izgrađena na 112 hektara, na uzvišenju koje dominira okolinom, bila je neosvojiva za tadašnju ratnu tehniku i već tada je dobila naziv Gibraltar na Dunavu. Kao isključivo vojni objekat, Petrovaradinska tvrđava služila je sve do 1948. godine, da bi 1951. stavljena pod zaštitu države i dobila karakter kulturnog i turističkog objekta. Pored muzeja, arhiva i niza umetničkih ateljea, poslednjih godina se na tvrđavi održava međunarodni muzički festival "Egzit".

Političar, ekonomista i istoričar, akademik Čedomilj Mijatović rođen je u Beogradu 18. oktobra 1842. godine. Posle završenog Liceja u Beogradu, Mijatović je studirao političko - ekonomske nauke u Minhenu, Lajpcigu i Cirihu. Predavao je ekonomiju na Velikoj školi u Beogradu. Bio je ministar inostranih poslova i više puta ministar finansija Srbije. Kao šef srpske diplomatije potpisao je 1881. godine "Tajnu konvenciju" sa Austro-Ugarskom, a kao ministar finansija uveo dinar kao novčanu jedinicu u Srbiji, kao i moderni sistem mera. Jedan je od utemeljivača Narodne banke Srbije. Posle pada dinastije Obrenović, 1903. godine, napustio je Srbiju i otišao u London, gde je živeo do smrti.

Pozorišni glumac, reditelj i pedagog Mata Milošević umro je na današnji dan 1997. godine. Mata Milošević je Glumačko-baletsku školu završio kod Mihaila Isailovića. Kao student statirao je u Narodnom pozorištu i prvi put se pojavio na plakatu našeg nacionalnog teatra 1922. godine kao Treći glasnik u "Ričardu Trećem". Bio je jedan od najomiljenijih glumaca međuratne publike. Osim salonskog repertoara, karakterističnog za to vreme, uspešno je tumačio likove iz ruske klasike, a kasnije i iz savremenog repertoara. Prva njegova režija na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu bila je predstava "Maksim Crnojević" Laze Kostića, 1935. godine. Milošević je osnivač Akademskog pozorišta, 1921. godine, u kome je glumio i režirao. Takođe je jedan od osnivača Jugoslovenskog dramskog pozorišta, u kome je postigao svoje rediteljske vrhunce predstavama: "Jegor Buličov", "Rodoljupci", "Ožalošćena porodica", "Kralj Lir", "Na rubu pameti". Objavio je knjige "Moja gluma", "Moja režija" i "Moje pozorište". Bio je profesor Akademije za pozorište, radio, televiziju i film u Beogradu i vrstan pedagog. Dobitnik je nagrada "Sterijinog pozorja" i "Dobričinog prstena". Umro je samo dan nakon što je u požaru izgorelo njegovo Jugoslovensko dramsko pozorište.

1856. - Rođen Jovan Žujović, geolog i političar, profesor Beogradskog univerziteta i predsednik Srpske kraljevske akademije (Brusnica, 18. 10. 1856 - Beograd, 19. 07. 1936)

1859. - Rođen Anri Bergson, francuski filozof i estetičar, nobelovac (Pariz, 18. 10. 1859 - Pariz, 04. 01. 1941)

1878. - Umro Ilija Milosavljević Kolarac, trgovac, zadužbinar (Kolari, 1800 - Beograd, 18. 10. 1878)

1893. - Umro Šarl Guno, francuski kompozitor (Pariz, 17. 06. 1818 - Sen- Klod, 18. 10. 1893)

1907. - Umro Đorđe Krstić, slikar (Stara Kanjiža, 19. 04. 1851 - Beograd, 18. 10. 1907)

1910. - Rođen Vojislav Vučković, kompozitor, muzikolog i dirigent, jedan od osnivača i prvih dirigenata Simfonijskog orkestra Radio Beograda (Pirot, 18. 10. 1910 - Beograd, 25. 12. 1942)

1922. - Osnovan Bi-Bi-Si (BBC - British Broadcasting Corporation)

1925. - Rođena Melina Merkuri (Marija Amalija) grčka glumica, ministar kulture, političar i nacionalni simbol Grčke (Atina, 18. 10. 1925 - Njujork, 06. 03. 1994)

1926. - Rođen Klaus Kinski, američki filmski glumac (Sopot, 18. 10. 1926 - Lagunitas, 23. 11. 1991)

1930. - Rođen Toma Kuruzović, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj (Sarajevo, 18. 10. 1930)

1931. - Rođen Sveta Lukić, književnik i književni kritičar, urednik RTB (Beograd, 18. 10. 1931 - Beograd, 31. 01. 1997)

1931. - Umro Tomas Alva Edison, američki fizičar i pronalazač (Milano, SAD, 11. 02. 1847 - Vest Orindž, 18. 10. 1931)

1931. - Rođen Čak Beri, američki muzičar, utemeljivač rokenrola (Sent Luis, 18. 10. 1931)

1934. - Rođena Dušanka Kalanj, spiker i voditelj TV Beograd (Šibenik, 18. 10. 1934 - Beograd, 12. 03. 2010)

1935. - Rođena Nadežda Nada Vitorović, slikarka (Priboj na Limu, 18. 10. 1935 - Njujork, 02. 11. 1999)

1944. - Štampan prvi broj lista "Glas slobodnog Niša" - preteča "Narodnih novina"

1944. - Rođen Goran Babić, književnik i publicista (Vis, 18. 10. 1944)

1955. - Počela proizvodnja automobila "zastava 750", popularnog "fiće" u kragujevačkoj "Zastavi", prestao da se proizvodi 18. novembra 1985. godine

1956. - Rođena Martina Navratilova, češka teniserka, svetska šampionka (Prag, 18. 10. 1956)

1966. - Umrla Elizabet Arden (Florens Grejem Najtingejl), američki kozmetički magnat (Vudbridž, 31. 12. 1878 - Njujork, 18. 10. 1966)

1989. - Generalni sekretar Jedinstvene socijalističke partije Nemačke Erih Honeker podneo ostavku iz "zdravstvenih razloga", neposredno posle posete sovjetskog lidera Mihaila Gorbačova istočnom Berlinu

1991. - Televizija Beograd počela je da emituje program preko satelita

2000. - Senat SAD odobrio je prodaju hrane i lekova Kubi

2002. - Umro dr Aleksandar Prlja, novinar, glavni i odgovorni urednik Politike, diplomata (Sarajevo, 08. 07. 1935 - Beograd, 18. 10. 2002)

2005. - Umro Aleksandar Jakovljev, sovjetski novinar i diplomata, jedan od ideologa perestrojke (Koroljevo, 1923 - Moskva, 18. 10. 2005)

2006. - Umro Zvonko Marić, fizičar, naučni savetnik Instituta za fiziku u Beogradu, akademik (Bujanovac, 11. 02. 1931 - Beograd, 18. 10. 2006)

2008. - Umro Sije Đin, kineski filmski reditelj (Džeđang, 21. 11. 1923 - Šangaj, 18. 10. 2008)

2010. - Umro Dragiša Ognjanović, operski pevač, prvak Ljubljanske opere (Bočar, 18. 07. 1925 - Ljubljana, 18. 10. 2010)

2011. - Umro Slobodan Dančo Manović, slikar (Orahovac, 1941 - 18. 10. 2011)

2011. - Umro Norman Korvin, američki radio-novinar i scenarista, producent i režiser (Boston, 03. 05. 1910 - Los Anđeles, 18. 10. 2011)

[Bisernica]

19. oktobar



http://univerzitetskiodjek.com/content_images/nadanasnjidan-20120505-0113-napoleon-6.jpg




Napoleon Prvi Bonaparta 19. oktobra 1812. godine naredio trupama povlačenje iz Rusije. Na današnji dan 1932. osnovan Kolarčev narodni univerzitet u Beogradu. Diplomatski odnosi između SR Nemačke i Jugoslavije prekinuti 1957. godine.

Francuski car Napoleon Prvi Bonaparta 19. oktobra 1812. godine naredio je svojim trupama da napuste Moskvu i počnu povlačenje iz Rusije. Neuspela invazija na Rusiju i poraz u sudaru sa ruskom vojskom pod komandom feldmaršala Mihaila Kutuzova označili su početak kraja Napoleonove imperije. U pohod na Rusiju Napoleon je krenuo sa oko 600.000 vojnika, gotovo svih evropskih nacija. U tom pohodu pretrpeo je strahovit poraz iz koga se vratio sa svega nekoliko desetina hiljada vojnika.

Na današnji dan 1932. godine osnovan je Kolarčev narodni univerzitet u Beogradu. Nastao je iz Zadužbine narodnog dobrotvora Ilije Milosavljevića Kolarca, koji je srpskom narodu testamentom zaveštao svotu od 50.000 dukata za oživljavanje kulturno - prosvetne delatnosti. Projektant zdanja na Studentskom trgu bio je arhitekta Petar Bajalović. Na čelu popularnog Kolarca, prve dve decenije njegovog rada nalazio se profesor Aleksandar Belić, a posle njegove smrti tu dužnost preuzeo je profesor Vojislav Đurić. Posebno živu delatnost KNU je razvio u periodu kada je njegovim radom rukovodio književnik Milan Đoković. Danas program KNU obuhvata popularizaciju nauke i umetnosti kroz predavanja, izložbe, koncerte, izdavačku delatnost i program učenja stranih jezika, a sve u duhu oporuke svog osnivača Ilije Milosavljevića.

1745. - Umro Džonatan Svift, engleski književnik i publicista
(Dablin, 30. 11. 1667 - Dablin, 19. 10. 1745)

1862. - Rođen Ogist Limijer, francuski hemičar, sa bratom Lujem tvorac prve filmske kamere
(Bezanson, 19. 10. 1862 - Lion, 10. 04. 1954)

1867. - Donet prvi urbanistički plan Beograda

1899. - Rođen Mihel Anhel Asturias, gvatemalski književnik, nobelovac
(Gvatemala Siti, 19. 10. 1899 - Madrid, 09. 06. 1974)

1918. - Narodno veće Srba, Hrvata i Slovenaca donelo Deklaraciju o ujedinjenju Južnih Slovena u jednu državu

1931. - Rođen Džon Le Kare (Dejvid Kornvel), britanski književnik
(Pul, 19. 10. 1931)

1937. - Umro Ernest Raderford, novozelandski fizičar, utemeljivač atomske fizike, nobelovac
(Spring Grov, 30. 08. 1871 - Kembridž, 19. 10. 1937)

1943. - Počela Moskovska konferencija ministara inostranih poslova savezničkih zemalja, Sjedinjenih Američkih Država, Velike Britanije i Sovjetskog Saveza

1957. - Prekinuti diplomatski odnosi između SR Nemačke i Jugoslavije zbog jugoslovenskog priznanja DR Nemačke

1960. - Umro Svetomir Đukić, divizijski general, direktor Srpskog olimpijskog kluba (Ražana, 29. 05. 1882 - Duizburg, 19. 10. 1960)

1964. - U avionskoj nesreći na Avali poginula sovjetska vojna delegacija na čelu sa maršalom Sergejom Semjonovičem Birjuzovim

1966. - Rođen Gorčin Stojanović, pozorišni i filmski reditelj
(Sarajevo, 19. 10. 1966)

1991. - Kod Gamzigrada otkrivena grobnica rimskog cara Gaja Galerija Valerija Maksimijana i njegove majke Romule

1992. - Umrla Petra Keli, nemačka političarka, osnivač Stranke zelenih, aktivista nemačkog ekološkog i antinuklearnog pokreta
(Nirnberg, 1948 - Bon, 19. 10. 1992)

1997. - Umro Dušan Kostić, književnik i novinar, akademik
(Peć, 23. 01. 1917 - Meljine, 19. 10. 1997)

2001. - Osnovana Direkcija FEST-a

2003. - Umro Alija Izetbegović, političar, predsednik Stranke demokratske akcije i Predsedništva BiH
(Bosanski Šamac, 08. 08. 1925 - Sarajevo, 19. 10. 2003)

2004. - Umro dr Ivan Dimić, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, predsednik Društva za kulturnu saradnju Srbija - Francuska, član Srpskog PEN - centra (Ženeva, 1921 - Beograd, 19. 10. 2004)

2006. - Eksplozija u skladištu Vojske Srbije u Paraćinu

2008. - Umrla Di Di Vorvik (Delia Me Vorvik), američka soul-pevačica
(Njuark, 25. 09. 1945 - Nju Džersi, 19. 10. 2008)

2008. - Umro Đani Rajmonsi, italijanski operski pevač-tenor
(Bolonja, 13. 04. 1923 - Pjanoro, 19. 10. 2008)

2009. - Umro Milun Marović, profesor Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu, košarkaški reprezentativac, predsednik KK "Radnički"
(Čačak, 15. 09. 1947 - Libija,19.10. 2009)

[Bisernica]

20. oktobar



http://konjovic.rs/assets/images/photos/_tn_konjovic-06.jpg



Na današnji dan umrli slikar i akademik Milan Konjović i Miodrag Petrović - Čkalja, majstor komedije.

Slikar, akademik Milan Konjović umro 1993. godine u Somboru. Konjović je završio gimnaziju u Somboru. Posle Prvog svetskog rata studirao je slikarstvo na Akademiji u Pragu, u klasi Vlaha Bukovca, a potom u privatnoj školi u Beču. U Pariz je došao 1924. godine. Neko vreme proveo je u ateljeu Andrea Lota. Izlagao je dela iz svoje "plave faze" u pariskim galerijama, a učestvovao je i na izložbama pariskog Salona. U Sombor se vratio 1932. godine i posvetio slikanju rodnog kraja. Bio je slikar snažnog temperamenta, čiste boje i ekspresivnog crteža. Prebogat opus Milana Konjovića sačinjava oko 6.000 ulja, pastela, akvarela, tempera, crteža, tapiserija, vitraža, mozaika, grafika i pozorišnih scenografija. Pripadao je grupama "Oblik" i "Dvanaestorica".

Na današnji dan 2003. godine umro je Miodrag Petrović - Čkalja, majstor komedije, jedan od najpopularnijih jugoslovenskih glumaca. Ostvario je oko 200 uloga u pozorištu, na radiju, televiziji i filmu, ali je posebno ostao upamćen po likovima iz humorističko-satiričnih TV serija "Servisna stanica", "Muzej voštanih figura", a nezaboravne uloge ostvario je i u serijama "Ljubav na seoski način", "Kamiondžije", "Vruć vetar". Snimio je i 20 filmova uključujući "Put oko sveta" i "Silom otac". Čkalja je rođen 1. aprila 1924. godine u Kruševcu.

1632. - Rođen Kristofer Ren, britanski arhitekta, osnivač i prvi predsednik Kraljevskog društva (Ist Nojl, 20. 10. 1632 - London, 25. 02. 1723)

1757. - Srbija dobila prvog doktora medicinskih nauka - Jovana Apostolovića

1843. - Rođen Kosta Trifković, advokat i književnik
(Novi Sad, 20. 10. 1843 - Novi Sad, 19. 02. 1875)

1847. - Rođen Oskar Svan, švedski strelac, olimpijski šampion, najstariji olimpijac (Tanum, 20. 10. 1847 - 01. 05. 1927)

1854. - Rođen Artur Rembo, francuski književnik
(Šarlvil, 20. 10. 1854 - Marsej, 10. 11. 1891)

1864. - Rođen Branislav Nušić (Alkibijad Nuša), književnik i diplomata, akademik (Beograd, 20. 10. 1864 - Beograd, 19. 01. 1938)

Pisac cincarkog porekla, Nušić je studirao pravo u Gracu i Beogradu, a kao diplomata je radio u konzulatima Srbije u Solunu, Bitolju, Skoplju i Prištini. Bio je dramaturg i upravnik pozorišta u Beogradu, Novom Sadu, Skoplju i Sarajevu.Zbog satirične pesme "Dva raba" osuđen je na dve godine zatvora. Učestvovao je kao dobrovoljac u Srpsko - bugarskom ratu 1885. godine, a u Prvom svetskom ratu prešao je sa srpskom vojskom preko Albanije. Darovit portretista i pisac veoma razvijenog smisla za pozorišnu scenu i njene zakone, zapažao je negativne pojave i s mnogo duha slikao svet koji ga je okruživao. Njegova dela redovno su bila na repertoaru srpskih pozorišta između dva rata, a i danas se igraju na našim pozorišnim scenama. Najpoznatije Nušićeve komedije su: "Sumnjivo lice", "Gospođa ministarka", "Narodni poslanik", "Ožalošćena porodica", "Pokojnik", "Put oko sveta", "Dr", "Mister dolar", pripovetke i romani: "Autobiografija", "Pripovetke jednog kaplara", "Opštinsko dete", kao i tragedije "Knez Ivo od Semberije" i "Hadži- Loja".

1882. - Rođen Bela Lugoši (Bela Blaško), američki filmski glumac
(Lugoš, 20. 10. 1882 - Los Anđeles, 16. 08. 1956)

1894. - Rođen Risto Stijović, vajar, akademik
(Podgorica, 20. 10. 1894 - Titograd, 20. 12. 1974)

1918. - Rođen Mario Maskareli, slikar
(Cetinje, 20. 10. 1918 - Risan, 27. 08. 1996)

1919. - Rođen Slobodan Berberski, književnik, predsednik Svetskog kongresa Roma (Bečkerek, 20. 10. 1919 - Beograd, 1989)

1925. - Rođen Artur-Art Bačvold, američki književnik i novinar
(Maunt Vernon, 20. 10. 1925 - Vašington, 17. 01. 2007)

1944. - Beograd oslobođen u Drugom svetskom ratu

1945. - Rođen Zoran Antonijević - Žota, fudbaler "Crvene zvezde",reprezentativac i sportski radnik (Beograd, 20. 10. 1945 - Beograd, 05. 02. 2008)

1946. - Rođen Marko Nikolić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Kraljevo, 20. 10. 1946)

1946. - Rođena Elfride Jelinek, austrijska književnica, prevodilac i filmski scenarista, nobelovac (Mircušlag, 20. 10. 1946)

1949. - Rođen Jovan Arežina, novinar i urednik Drugog programa Radio Beograda, v.d. direktora Radio Beograda, direktor RTV Studio B, pomoćnik direktora Radio Beograda za program (Sarajevo, 20. 10. 1949 - Beograd, 18. 06. 2007)

1952. - Umro Petar - Pecija Petrović, književnik i pozorišni glumac
(Lađevci, 09. 06. 1899 - Beograd, 20. 10. 1952)

1955. - Otvoren Muzej Nikole Tesle u Beogradu

1956. - Rođen Deni Bojl, britanski reditelj (Mančester, 20. 10. 1956)

1958. - Rođen Ivo Pogorelić, pijanista (Beograd, 20. 10. 1958)

1960. - Rođena Lepa Brena (Fahreta Jahić Živojinović), pevačica, vlasnik "Grand produkcije" (Tuzla, 20. 10. 1960)

1965. - Postavljen kamen-temeljac za izgradnju Narodne biblioteke Srbije, po projektu arhitekte Ive Kurtovića

1971. - Rođen Aleksandar Popović, hemičar, atletičar, ministar nauke i zaštite životne sredine i ministar rudarstva i energetike Vlade Srbije (Beograd, 20. 10. 1971)

1974. - Beograd odlikovan Ordenom narodnog heroja

1976. - Umro Slavko Vorkapić, filmski reditelj, montažer i pedagog
(Dobrinjci, 17. 03. 1894 - Mihas, 20. 10. 1976)

1992. - Umro Koča Popović, filozof, književnik, publicista, političar, diplomata, general-pukovnik, načelnik Generalštaba JNA, savezni sekretar za inostrane poslove SFRJ, narodni heroj (Beograd, 14. 03. 1908 - Beograd, 20. 10. 1992)

1994. - Umro Sergej Bondarčuk, sovjetski reditelj i glumac

(Belozersk, 25. 09. 1920 - Moskva, 20. 10. 1994)

1994. - Umro Bert Lankaster (Barton Stiven Lankaster), američki filmski glumac i producent (Njujork, 02. 11. 1913 - Senčri Siti, 20. 10. 1994)

1996. - Umro prof. dr Ivan Stojanović, ekonomista, predsednik Društva ekonomista Jugoslavije, glavni urednik časopisa "Gledišta" ( 30. 11. 1940 - 20. 10. 1996)

1997. - Umro Dragoljub - Dragan Nikitović, sportski novinar, urednik TV Beograd (Sesalac, 09. 01. 1930 - Beograd, 20. 10. 1997)

2001. - Umro Nebojša Popović, košarkaš i novinar, jedan od osnivača TV Beograd (Irig, 08. 02. 1923 - Beograd, 20. 10. 2001)

2004. - Umro Miodrag Miško Vukmanović, crnogorski novinar, jedan od osnivača Liberalnog saveza Crne Gore

(Podgorica, 1941 - Beograd, 20. 10. 2004)

2005. - Umro Branko Andrić Andrla, književnik, slikar, muzičar i filmski umetnik (Novi Sad, 09. 04. 1942 - Mađarska, 20. 10. 2005)

2005. - Umrla Širli Horn, američka džez - pevačica i pijanistkinja
(Vašington, 01. 05. 1934 -Vašington, 20. 10. 2005)

2005. - Umro Rudolf Gaberc, akademski slikar, profesor i dekan Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Begunje, 14. 04. 1923 - Begunje, 20. 10. 2005)

2010. - Umro Bob Gučone, osnivač ,urednik i direktor američkog magazina "Penthaus" (Bruklin, 17. 12. 1930 - Dalas, 20. 10. 2010)

2011. - Baskijska separatistička organizacija ETA objavila kraj oružane borbe

2011. - Umro Moamer Muhamed Abu Miniar al -Gadafi, libijski pukovnik, vođa Libijske Arapske Džamahirije (Sirt, 07. 06. 1942 - Sirt, 20. 10. 2011)

2011. - Umrla Draginja Beba Vlašić, akademski slikar
(Vojka, 1928 - 20. 10. 2011)

[Bisernica]

21. oktobar



http://www.vijesti.me/slika-519x316/vijesti/pivska-krvava-bajka-dola-mjesto-gdje-je-sat-ubijeno-520-ljudi-djece-slika-14462.jpg



Na današnji dan rođeni su američki džez trubač Dizi Gilespi, švedski hemičar, industrijalac, pronalazač dinamita Alfred Nobel. Nemci streljali sedam hiljada srpskih civila u Kragujevcu.

Slavni američki džez trubač i kompozitor Dizi Gilespi rođen je na današnji dan 1917. godine. Rođen u porodici muzičara, u dvanaestoj godini je počeo da svira trombon, da bi već u šesnaestoj, nastupao u malim sastavima. Sa nepunih 20 godina nasledio je svog idola među trubačima Roja Eldridža, u sastavu Tedija Hila. Smatra se da Dizi, uz Armstronga i Majlsa Dejvisa, spada u najsnažnije ličnosti celokupne istorije džeza. Snažno je uticao na muzičare i stvorio novi stil sviranja na trubi. Nastupao je punih šezdeset godina, pa je teško naći istaknutijeg muzičara koji nije svirao sa njim.

Nemačka "kaznena ekspedicija" streljala je 21. oktobra 1941. godine u Kragujevcu, u znak odmazde, više hiljada srpskih civila. Povod su bili nemački gubici u borbama partizanskim i četničkim jedinicama 16. oktobra na putu Kragujevac - Gornji Milanovac. Nemci su imali 10 mrtvih i 26 ranjenih vojnika. Prilikom streljanja dosledno je primenjena naredba generala Franca Bemea od 10. oktobra, kojom se propisuje streljanje 100 Srba za jednog ubijenog Nemca i 50 za ranjenog. Akcija odmazde izvedena je 19. oktobra u okolnim selima a 21. oktobra u Kragujevcu. Među žrtvama tog zločina bili su i đaci viših razreda gimnazije (od petog do osmog). Prema poznatim podacima, ubijene su 2794 osobe, od toga 415 u selima a 2379 u Kragujevcu. U znak sećanja na užasan zločin, nedaleko od spomenika poginulima u Šumaricama, u Kragujevcu, svake godine se održava Veliki školski čas.

1790. - Rođen Alfons de Lamartin, francuski književnik i političar, akademik (Makon, 21. 10. 1790 - Pariz, 28. 02. 1869)

1805. - U pomorskoj bici kod Trafalgara poginuo engleski admiral Horacijo Nelson (Norfolk, 29. 09. 1758 - Trafalgar, 21. 10. 1805)

1833. - Rođen Alfred Nobel, švedski hemičar, industrijalac, pronalazač dinamita, inicijator dodele - "Nobelovih nagrada" zaslužnim naučnicima i umetnicima (Stokholm, 21. 10. 1833 - San Remo, 10. 12. 1896)

1879. - Američki fizičar Tomas Alva Edison konstruisao sijalicu sa ugljenim vlaknom

1912. - Rođen Džordž (Đerđ) Šolti, mađarski kompozitor (Budimpešta, 21. 10. 1912 - Antib, 06. 09. 1997)

1920. - Rođena Danica Obrenić, pevačica (Mladenovac, 21. 10. 1920 - 30. 10. 2004)

1922. - Umro Jaša Tomić, novinar, političar i književnik (Vršac, 23. 10. 1856 - Novi Sad, 21. 10. 1922)

1944. - Kragujevac oslobođen u Drugom svetskom ratu

1947. - Rođena Darinka Jevrić, književnica (Glođane, 21. 10. 1947 - Beograd,16. 02. 2007)

1969. - Umro Džek Keruak (Žan Luj), američki književnik (Lovel, 12. 03. 1922 - Sent Petersburg, Florida, 21. 10. 1969)

1975. - Otvoren rekreativni centar "Zvezdani gaj" u Beogradu

1979. - Umro Dušan Milačić, istoričar književnosti (Merdari, 07. 11. 1892 - Beograd, 21. 10. 1979)

1979. - Počelo emitovanje emisije "Ozon" (Omladinsko zabavište obično nedeljom) Programa 202 Radio Beograda, autor i prvi voditelj Vladimir Jevtović

1981. - Rođen fudbaler Nemanja Vidić (Titovo Užice, 21. 10. 1981)

1984. - Umro Fransoa Trifo, francuski filmski reditelj (Pariz, 06. 02. 1932 - Pariz, 21. 10. 1984)

2000. - Posmrtni ostaci pesnika Jovana Dučića iz Libertvila preneti u Trebinje i sahranjeni u kripti Hercegovačke Gračanice

2004. - Umro Velimir Milošević, književnik (Verići, 15. 02. 1937 - Sarajevo, 21. 10. 2004)

2009. - Umro Bogdan Kršić, slikar i grafičar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Sarajevo, 24. 05. 1932 - Beograd, 21. 10. 2009)

2009. - Umrla Ženi (Jovanka) Lebl, novinar, književnik i istoričar (Aleksinac, 20. 06. 1927 - Tel Aviv, 21. 10. 2009)

2009. - Umro Ivan Radojičić, urednik i voditelj Programa 202 Radio Beograda (Beograd, 01. 12. 1970 - Beograd, 21. 10. 2009)
1

[Bisernica]

22. oktobar


http://i44.tinypic.com/25inlhg.jpg



Čuvena francuska glumica Sara Bernar rođena na današnji dan 1844. godine. Srpski istoričar Radovan Samardžić rođen u Sarajevu 22. oktobra 1922. Na današnji dan 1944. godine, dva dana posle Beograda, Zemun oslobođen od okupatora.

Čuvena francuska glumica Sara Bernar (Anrijeta-Rozin Bernar) rođena je u Parizu na današnji dan 1844. godine. Prvi put je nastupila u teatru "Komedi fransez" 1862. Nakon pohvala slavnog pisca Viktora Igoa postala je "besmrtna i božanska". Glumila je u različitim pariskim pozorištima, kao i u svom vlastitom. Slavljena je kao najveća dramska umetnica svog vremena. Nastupala je sve do starosti, čak i kada joj je bolest oduzela čarobni glas i lepotu. Nekoliko puta je obišla Evropu i Ameriku. Glumila je i u nekoliko filmova, koji su bili ekranizacije njenih pozorišnih predstava. Najuspešniju ulogu na velikom platnu ostvarila je u filmu "Kraljica Elizabeta", snimljenom 1912. godine u Engleskoj. Karijeru nije prekinula ni nakon amputacije noge 1914. godine.

Istoričar Radovan Samardžić rođen je u Sarajevu 22. oktobra 1922. godine. Radovan Samardžić jedan je od najvećih savremenih srpskih istoričara i jedan od najtalentovanijih pisaca srpske istoriografije druge polovine 20. veka. Studirao je u Beogradu, gde je kasnije radio kao profesor opšte istorije novog veka. Rukovodio je radom Balkanološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti, a zatim i Istorijskim odeljenjem SANU. Njegova dela "Mehmet Sokolović", "Sulejman i Rokselana", "Veliki vek Dubrovnika", "Pisci srpske istorije" i druga, spadaju u vrh srpske književnosti i nauke. U modernoj srpskoj istoriografiji Radovan Samardžić ostaće zabeležen kao prvi i pravi posleratni nastavljač istorijske škole iz koje su, pre njega, izašli Stojan Novaković i Vladimir Ćorović.

1725. - Umro Alesandro Skarlati, italijanski kompozitor
(Palermo, 02. 05. 1660 - Napulj, 22. 10. 1725)

1797. - Francuski letač Andre Žak Garnerin prvi skočio padobranom iz balona

1811. - Rođen Franc List, mađarski kompozitor i pijanista
(Rajding, 22. 10. 1811 - Bajrojt, 31. 07. 1886)

1818. - Rođen Šarl Mari Rene Lekont de Lil, francuski književnik
(Sent Pol, 22. 10. 1818 - Luvesien, 18. 07. 1894)

1845. - Rođena Sara Bernar, francuska pozorišna i filmska glumica
(Pariz, 22. 10. 1845 - Pariz, 26. 03. 1923)

1870. - Rođen Ivan Aleksejevič Bunjin, književnik, prvi ruski nobelovac
(Voronjež, 22. 10. 1870 - Pariz, 08. 11. 1953)

1880. - Osnovan Bostonski simfonijski orkestar

1882. - Umro Janoš Aranj, mađarski književnik i prevodilac
(Nađi-Salonta, 02. 03. 1817 - Budimpešta, 22. 10. 1882)

1884. - Rođen prof. dr Miloš Moskovljević, lingvista, književnik i prevodilac, naučni savetnik Insituta za srpskohrvatski jezik SANU, autor prvog srpskog rečnika posle Vukovog (Varna, Šabac, 22. 10. 1884 - Beograd, 30. 06.1968)

1887. - Rođen Džon Sajlas Rid, američki književnik i novinar
(Portland, 22. 10. 1887 - Moskva, 17. 10. 1920)

1899. - Rođen Andrija Hebrang, političar, sekretar CK KP Hrvatske i član Politbiroa CK KPJ (Bačevac, 22. 10. 1899 - Glavnjača, 11. 06. 1949)

1906. - Umro Pol Sezan, francuski slikar
(Eks-an-Provans, 19. 01. 1839 - Eks-an-Provans, 22. 10. 1906)

1919. - Rođena Doris Lesing, engleska književnica, nobelovac
(Kermanšah, 22. 10. 1919)

1927. - Umro Borisav Stanković, književnik
(Vranje, 31. 03. 1876 - Beograd, 22. 10. 1927)

1929. - Osnovan odsek za parkove u Beogradu, preteča "Zelenila Beograd"

1936. - Počelo formiranje Internacionalnih brigada u Španiji

1943. - Rođena Katrin Denev, francuska filmska glumica, ambasador dobre volje UNESCO-a (Pariz, 22. 10. 1943)

1944. - Zemun oslobođen u Drugom svetskom ratu

1944. - U Beogradu osnovane "Filmske novosti"

1947. - Ustanovljena zastava Ujedinjenih nacija

1952. - Otkrivena planeta 2244 Tesla

1952. - Rođena Gorica Mojović, profesor književnosti, direktor Kulturnog centra Beograda, sekretar za kulturu grada Beograda (Saraorci, 22. 10. 1952)

1973. - Umro Pablo Kazals, španski violončelista
(Vendrel, 29. 12. 1876 - Rio Piedras, 22. 10. 1973)

1979. - Umro Momčilo Milankov, književnik
(Srpska Crnja, 06. 11. 1924 - Beograd, 22. 10. 1979)

1996. - Umro Nebojša Đukelić, filmski kritičar, reditelj, novinar i urednik TV Beograd(Beograd, 06. 01. 1947 - Beograd, 22. 10. 1996)

1997. - Umrla Gordana Dragićević, novinar i urednik Radio Beograda
(Beograd, 27. 03. 1927 - Beograd, 22. 10. 1997)

1997. - Umro Vuk Babić, filmski i pozorišni reditelj
(Beograd, 20. 03. 1938 - Trst, 22. 10. 1997)

2000. - U Siudad de Meksiku održana najveća šahovska simultanka na svetu uz učešće 10. 045 šahista

2002. - Umro Ilija Đukić, diplomata, ministar inostranih poslova SFRJ
(Novo Rujce, 04. 01. 1930 - Beograd, 22. 10. 2002)

2007. - Umrla Ev Kiri Labius, francuska novinarka i pijanistkinja, ćerka Marije Kiri (Pariz, 06. 12. 1904 - Njujork, 22. 10. 2007)

2009. - Otvoren Muzej romske kulture u Beogradu

2011. - Umro Sultan bin Abdul-Aziz, saudijski princ
(Rijad, 30. 12. 1939 - Njujork, 22. 10. 2011)

2011. - Umro Zoran Ivković, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu i Novom Sadu, Fakultetu organizacionih nauka u Beogradu i Filozofskom fakultetu Nišu(Smederevo, 1934 - 22. 10. 2011)

[Bisernica]

23. oktobar



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Portrait_Brutus_Massimo.jpg/220px-Portrait_Brutus_Massimo.jpg



Današnji dan kroz istoriju obeležila je smrt rimskog zvaničnika, koji je ubio Cezara, Marka Junija Bruta. Rođeni otac srpskog novinarstva Dimitrije Davidović i francuski leksikograf i enciklopedista Pjer Atanas Larus.

Na današnji dan 42. godine p.n.e. samoubistvo je izvršio rimski zvaničnik Marko Junije Brut, jedan od vođa zavere u kojoj je 44. pre nove ere ubijen Gaj Julije Cezar. Brut se ubio posle poraza koji su republikanskoj vojsci u bici kod Filipa nanele snage predvođene članovima Drugog trijumvirata Markom Antonijem i Cezarovim posinkom Oktavijanom Avgustom.

Novinar i publicista, otac srpskog novinarstva Dimitrije Davidović rođen je na današnji dan 1789. godine. Napustio je studije medicine započete u Pešti i Beču i posvetio se novinarstvu. U Beču je 1813. godine pokrenuo "Novine serbske" u kojima je bio glavni autor. U Kneževinu Srbiju preselio se 1821. do 1829. bio je sekretar knjaza Miloša Obrenovića. Pokrenuo je prve dnevne novine u tadašnjoj Kneževini Srbiji "Novine srbske" 1834. u Kragujevcu. Bio je na kratko i ministar unutrašnjih poslova i prosvete i diplomata. Po uzoru na francuski i belgijski ustav izradio je ustav za Srbiju, nazvan kasnije "Sretenjski" (neobično liberalan za tadašnje prilike u Evropi), usvojen u februaru 1835. Pod pritiskom velikih sila, Austrije, Turske i Rusije, ustav je suspendovan. Knjaz ga je povukao već u martu 1835. godine, a Davidović je pao u nemilost. Osim novinarstva bavio se i publicistikom i prevođenjem. Sahranjen je u Smederevu gde je i umro 1838. godine. Dela: "Istorija naroda srbskog", "Đejanija k istoriji srbskoga naroda", "Opisanije Žiče".

Na današnji dan 1817. godine rođen je francuski leksikograf i enciklopedista
Pjer Atanas Larus, autor "Rečnika francuskog jezika" i više drugih dela iz oblasti lingvistike, Larus je svetskoj javnosti poznat po kapitalnom delu "Veliki svetski rečnik 20. veka" - Larusova enciklopedija, objavljenoj 1866. godine. Osnivač je izdavačke kuće "Larus", koja postoji od 1852. godine i bavi se izdavanjem enciklopedija, leksikona i rečnika, ali i naučnih i literarnih dela (Tonsi, 23. 10. 1817 - Pariz, 03. 01. 1875)

1848.- Prvi put pomenuto ime Jugoslavija

1856.- Rođen Jaša Tomić, novinar, političar i književnik
(Vršac, 23. 10. 1856 - Novi Sad, 21. 10. 1922)

1872.- Umro Teofil Gotje, francuski književnik (Tarb, 31. 08. 1811 - Neji, 23. 10. 1872)

1879.- Rođen Dušan Pantelić, istoričar (Zvezdan, 23. 10. 1879 - Beograd, 10. 10. 1955)

1906.- Rođena Gertruda Ederli, prva žena koja je preplivala Lamanš
(Njujork, 23. 10. 1906 - Vajkof, 30. 11. 2003)

1910.- Žarko Ognjanović objavio prvu filmsku kritiku kod nas u listu "Branik"

1911.- Premijerno prikazan prvi srpski igrani film "Karađorđe" ili "Život i delo besmrtnog vožda Karađorđa"

1912.- Počela Kumanovska bitka u Prvom balkanskom ratu

1912.- Žan Klod Ferman - prva žena u svetu poletela avionom

1918.- Izvedena poslednja predstava Srpskog vojničkog pozorišta u Lazuazu u Tunisu

1925.- Rođen Manos Hadžidakis, grčki kompozitor, dobitnik "Oskar"-a
(Ksanti, 23. 10. 1925 - Atina, 15. 06. 1994)

1936.- Prvi vazdušni napad na Madrid u Španskom građanskom ratu

1940.- Rođen Edson Arantes de Nasimjento Pele, brazilski fudbaler, reprezentativac, najbolji fudbaler svih vremena (Tres Kores, 23. 10. 1940)

1940.- U Beogradu otvoren bioskop "Beograd"

1942.- Počela bitka kod El Alamejna u Drugom svetskom ratu

1944.- Novi Sad oslobođen u Drugom svetskom ratu

1944.- Bitka kod filipinskog zaliva Lejte, jedna od najvećih pomorsko- vazdušnih bitaka u Drugom svetskom ratu

1945.- Rođen Aleksandar Mandić, reditelj i scenarista (Beograd, 23. 10. 1945)

1949.- U hotelu "Palas" u Beogradu, na sceni Pozorišta lutaka izvedena prva predstava "Pepeljuga"- ovaj datum obeležava se kao dan Malog pozorišta "Duško Radović"

1958.- Prvi put su se pojavili crtani junaci "Štrumfovi" u belgijskom magazinu "Spiru", autor Pjer Pejo Kilifor

1962.- Rođen Đorđe Vukadinović, filozof, publicista i politički komentator
(Sombor, 23. 10. 1962)

1999.- Umro Tomislav Pervan, novinar i šahista, urednik RTS-a
(Zemun, 1938 - Beograd, 23. 10. 1999)

2001.- Umro Slobodan Miletić, književnik, prevodilac, pozorišni i muzički kritičar (Beograd, 23. 03. 1938 - Klagenfurt, 23. 10. 2001)

2002.- Čečenski teroristi upali u moskovsko pozorište "Dubravka"

2005.- Umro Svetozar Petrović, teoretičar književnosti, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, glavni i odgovorni urednik Izdavačkog preduzeća Matice srpske, akademik (Karlovac, 28. 06. 1931- Novi Sad, 23. 10. 2005)

2008.- Ubijen Ivo Pukanić, hrvatski novinar, glavni i odgovorni urednik nedeljnika "Nacional" (Zagreb, 21. 01. 1961 - Zagreb, 23. 10. 2008)

2008.- Umro Bojan Dimitrijević, novinar i urednik RTB-a
(Zrenjanin, 30. 01. 1923 - Beograd, 23. 10. 2008)

2011.- Umro Ferenc Deak, književnik, novinar, dramaturg, direktor TV Novi Sad
(Novi Itebej, 01. 01. 1938 - Subotica, 23. 10. 2011)

2011.- Umro Marko Simončeli, italijanski motociklista
(Katolika, 20. 01. 1987 - Sepang, 23. 10. 2011)

[Bisernica]

24. oktobar



http://www.biografiasyvidas.com/biografia/o/fotos/oistrakh.jpg



Pobedom Prve srpske armije, na današnji dan pre tačno 100 godine, završena Kumanovska bitka, ključna u Prvom balkanskom ratu. Povelja UN i Statut Međunarodnog suda pravde stupili na snagu 1945. Sovjetski violinista David Ojstrah umro 24. oktobra 1974. godine.

Na današnji dan pre tačno 100 godine pobedom Prve srpske armije, pod komandom regenta Aleksandra Karađorđevića, nad turskom Vardarskom armijom Zeki paše, okončana je Kumanovska bitka, ključna u Prvom balkanskom ratu. Turci su prvobitno imali više uspeha, jer zbog slabog izviđačkog i obaveštajnog rada srpska komanda nije imala tačan uvid u bojni raspored neprijatelja. Prva armija, je u trenutku kad su sukobi počeli, bila dosta udaljena od Druge i Treće armije. Glavni udar podnela je Dunavska divizija prvog poziva pukovnika Miloša Božanovića, koja je imala i najteže gubitke, ali i odlučujuću ulogu. U dvodnevnim borbama posebno se istakao niži oficirski kadar srpske vojske, zahvaljujući čijoj su samoinicijativi naneseni snažni udari u turski raspored i elitna turska armija se u neredu i panici povukla ka Bitolju. Trijumf je silno uzdigao moral srpske vojske i naroda i bio podloga kasnijih pobeda u Prvom i Drugom balkanskom, kao i u potonjem Prvom svetskom ratu.

Sovjetski violinista David Ojstrah umro je u Amsterdamu 24. oktobra 1974. godine. Ojstrah, jedan od najvećih virtuoza na violini, bio je među prvim sovjetskim umetnicima koji su dobili značajna međunarodna priznanja: nagradu na Međunarodnom takmičenju u Poljskoj 1935, a nešto kasnije u Briselu i poznatu nagrada "Izaj". Njegovu interpretaciju odlikovali su briljantna tehnika, lepi, kultivisani ton i izgrađen pogled na stilsko tumačenje dela. U bogatom repertoaru sa podjednakim afinitetom izvodio je dela violinske literature baroka, klasike, romantizma, kao i dela savremenih sovjetskih kompozitora. David Ojstrah se bavio i pedagogijom i odgajio je čitavu plejadu sovjetskih violinista.

1632. - Rođen Antonije van Levenhuk, nemački prirodnjak i mikrobiolog (Delft, 24. 10. 1632 - Delft, 26. 08. 1723)

1789. - Rođen Dimitrije Davidović, novinar i publicista, ministar prosvete i unutrašnjih dela, pokretač Novina serbskih (Zemun, 24. 10. 1789 - Smederevo, 06. 04. 1838)

1907. - Umro Pera Todorović, novinar listova Rad, Radnik, Glas javnosti, Oslobođenje, Samouprava, Male novine, rodonačelnik modernog žurnalizma, jedan od osnivača Narodne radikalne stranke (Vodice, 02. 05. 1852 - Beograd, 24. 10. 1907)

1912. - Pobedom Prve srpske armije nad turskom Vardarskom armijom okončana Kumanovska bitka, u Prvom balaknskom ratu

1915. - Rođen Tito Gobi, italijanski operski pevač-bariton (Basano del Grope, 24. 10. 1915 - Rim, 05. 03. 1984)

1936. - Rođen Bil Vajmen (Vilijam Perks), britanski muzičar, bas-gitarista grupe "Roling Stons" (London, 24. 10. 1936)

1939. - Rođena Mirjana Stefanović, književnica (Niš, 24. 10. 1939)

1944. - U Nikšiću objavljen prvi broj lista Pobjeda

1945. - Stupila na snagu Povelja Organizacije ujedinjenih nacija i Statut Međunarodnog suda pravde

1948. - Umro Franc Lehar, austrijski kompozitor (Komarno, 30. 04. 1870 - Bad Išl, 24. 10. 1948)

1959. - Umro Đorđe Nešić, oftalmolog, osnivač Očne klinike u Beogradu, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, akademik (Šabac, 15. 06. 1873 - Beograd, 24. 10. 1959)

1960. - Rođen Kristof Šlingenzif, nemački filmski reditelj (Oberhauzen, 24. 10. 1960- Berlin, 21. 08. 2010)

1966. - Rođen Roman Abramovič, ruski biznismen (Saratov, 24. 10. 1966)

1976. - Umro Georgije Ostrogorski, srpski vizantolog ruskog porekla, profesor Filozofskog fakulteta, član Srpske akademije nauka i direktor njenog Vizantološkog instituta (Sankt Peterburg, 19. 01. 1902 - Beograd, 24. 10. 1976)

2003. - Umro Milan - Mića Đorđević, muzičar, član Narodnog ansambla RTB-a i Seksteta Duška Radetića (1930 - Beograd, 24. 10. 2003)

2005. - Umrla Roza Parks, prva crnkinja koja se 1955. godine usudila da prekrši tadašnje rasne zakone na jugu SAD, u saveznoj državi Alabama, odbivši da ustupi belcu mesto u autobusu

2007. - Umro Pavle-Paja Stanković, karikaturista i novinar, saradnik Večernjih novosti, Politike ekspres i TV Beograd (Beograd, 14. 04. 1935 - Bor, 24. 10. 2007)

2008. - Umro Merl Sanders, američki muzičar, član grupe "Grejtful Ded" (San Mateo, 14. 02. 1934 - San Francisko, 24. 10. 2008)

[Bisernica]

25. oktobar



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Pablo_picasso_1.jpg/192px-Pablo_picasso_1.jpg



Na današnji dan 1815. godine završen Drugi srpski ustanak. Čuveni španski slikar Pablo Pikaso rođen 1881. Neuspehom nemačkih trupa završena prva ofanziva nemačkih trupa na Moskvu 1941. godine.

Na današnji dan 1815. godine srpski knjaz Miloš Obrenović postigao je sporazum sa vezirom Beogradskog pašaluka Marašli Ali-pašom o mešovitoj srpsko-turskoj upravi. Tim činom završen je Drugi srpski ustanak. Osmansko carstvo je fermanom utvrdilo povlastice Srba: da sami skupljaju porez, da imaju narodnu kancelariju, da u suđenju Srbima učestvuju i srpski knezovi, da u svojstvu glavnog knjaza Miloš posreduje između naroda i beogradskog vezira. Turcima je uskraćeno da žive u selima i u njima drže čitluke (posede). Taj događaj je bio početak kraja osmanske vlasti u Srbiji, i početak preuzimanja unutrašnje uprave od strane knjaza Miloša.

Španski slikar, vajar i keramičar Pablo Ruis Pikaso (Malaga, 25. 10. 1881 - Mužen, 08. 04. 1973), osnivač kubizma, jedan od najznačajnijih slikara 20. veka, rođen je 25. oktobra 1881. godine. Slikarstvo je učio u rodnoj Španiji, a od 1904. je živeo u Parizu. Naslikao je više od 18.000 slika koje su likovni kritičari podelili na nekoliko faza: plavu, ružičastu, crnu, kubističku i nadrealističku. Revolucionarne kubističke slike, počev od "Gospođica iz Avinjona" iz 1907. su mu donele svetsku slavu. Najpoznatija Pikasova slika je "Gerniku", na kojoj je potresno prikazao tragičnu sudbinu svoje otadžbine u ratu.

1400. - Umro Džefri Čoser, engleski književnik (London, 1340 - London, 25. 10. 1400)

1647. - Umro Evangelista Toričeli, italijanski fizičar i matematičar, pronalazač živinog barometra (Faenca, 15. 10. 1608 - Firenca, 25. 10. 1647)

1825. - Rođen Johan Štraus - Mlađi, austrijski kompozitor (Beč, 25. 10. 1825 - Beč, 03. 06. 1899)

1838. - Rođen Žorž Bize, francuski kompozitor (Pariz, 25. 10. 1838 - Bužival, 03. 06. 1875)

1842. - Rođen Dimitrije Ruvarac, sveštenik i istoričar (Stari Banovci, 25. 10. 1842 - Sremski Karlovci, 16. 12. 1931)

1924. - Rođen Erl Palmer, američki bubnjar (Nju Orleans, 25. 10. 1924 - Los Anđeles, 19. 09. 2008)

1930. - Rođen Milivoje Mića Milošević, filmski i TV reditelj (Požarevac, 25. 10. 1930)

1931. - Rođena Ani Žirardo, francuska filmska i pozorišna glumica (Pariz, 25. 10. 1931)

1936. - Formirana Osovina Rim - Berlin

1941. - Neuspehom snaga Vermahta završena prva ofanziva nemačkih trupa na Moskvu, u Drugom svetskom ratu

1942. - Rođena Katalin Ladik, književnica, glumica i multimedijalna umetnica (Novi Sad, 25. 10. 1942)

1949. - Vlada Sovjetskog Saveza notom upućenom Vladi FNRJ otkazala gostoprimstvo jugoslovenskom ambasadoru u Moskvi

1992. - Umro Luis Rosales, španski književnik i književni kritičar (Granada, 31. 05. 1910 - Madrid, 25. 10. 1992)

1995. - Umro Miljenko Smoje, novinar i scenarista (Split,14. 02. 1923 - Split, 25. 10. 1995)

1997. - Umro Marko Jarić, fizičar (Beograd, 17. 03. 1952 - SAD, 25. 10. 1997) Jarić je studirao fiziku na Prirodno-matematičkom fakultetu u Beogradu. Nakon odlaska u SAD, doktorirao je u klasi profesora Džona Birmana, naučnika svetskog glasa. Za naučno-istraživački rad dobio je internacionalnu nagradu iz Milerove zaostavštine u Berkliju. Kao Humboltov stipendista, boravio je na Univerzitetu u Zapadnom Berlinu, a zatim dve godine na Harvard univerzitetu i bio prvi Jugosloven, naučni saradnik Harvarda. Jedan je od pionira i svetskih eksperata u oblasti fizike i kvazikristala.

2002. - Umro Ričard Haris, irski filmski glumac i pop-pevač (Limerik, 01. 10. 1930 - London, 25. 10. 2002)

2006. - Izašao prvi broj časopisa Nacionalna geografija na srpskom jeziku

2010. - Umrla Vesna Parun, hrvatska književnica (Zlarin, 10. 04. 1922 - Stubičke Toplice, 25. 10. 2010.)

[Bisernica]

26. oktobar



http://www.google.rs/url?source=imglanding&ct=img&q=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3f/Rezapahlavi.jpg&sa=X&ei=b-CMUJyuKIvLswapkoGwCQ&ved=0CAkQ8wc&usg=AFQjCNHHQmm7DZy5EwdfAWmXair3FAezNw



Pri Matici srpskoj u Pešti, na današnji dan 1847. godine osnovan Muzej Vojvodine. Bivši monarh Irana šah Reza Pahlavi rođen 26. oktobra 1919. godine. Švedska kraljevska akademija 1961. godine odlčila da Ivi Andriću dodeli Nobelovu nagradu za književnost.

Iranski šah Mohamed Reza Pahlavi rođen je 26. oktobra 1919. godine. Bio je monarh Irana od 1941. do 1979. godine, kada je zbačen u pobuni islamista pod vođstvom ajatolaha Ruholaha Homeinija. Vladao je autokratski, što je 1953. izazvalo ustavnu krizu. Tada je emigrirao, ne pristajući na nameru predsednika vlade i vođe Nacionalnog fronta Mohameda Mosadeka da suzi njegova vladarska prava, ali je posle samo desetak dana povratio vlast zahvaljujući intervenciji vojske organizovanoj uz snažnu podršku SAD. Posle njegovog zbacivanja u januaru 1979. monarhija je ukinuta, a u Iranu a uveden je ekskluzivno islamski režim.

Švedska kraljevska akademija donela je na današnji dan 1961. godine odluku da srpskom književniku Ivi Andriću dodeli Nobelovu nagradu za književnost, za delo "Na Drini ćuprija", kao i za sveukupan njegov književni rad. Andrić je time postao jedini Jugosloven dobitnik najprestižnije svetske nagrade za književno stvaralaštvo. Bilo je to veliko priznanje piscu, koji je romanima "Na Drini ćuprija", "Travnička hronika", "Prokleta avlija" i nizom drugih dela prikazao svetu dotad manje poznate ljude i sudbine s nemirnog balkanskog područja. Na vest o dodeli nagrade Ivo Andrić je izjavio: "Nobelovu nagradu" smatram kao izuzetno priznanje za celokupnu književnost moje zemlje". U najužem izboru, pored Andrića, bili su i engleski pisci Lorens Darel i Grem Grin, Amerikanac Džon Štajnbek i Italijan Alberto Moravija. Nagrada je Andriću dodeljena u Stokholmu 10. decembra 1961, u dvorani Koncertne palate Švedske kraljevske akademije.

1685. - Rođen Domeniko Skarlati, italijanski kompozitor (Napulj, 26. 10. 1685 - Madrid, 23. 07. 1757)

1759. - Rođen Žorž Žak Danton, francuski revolucionar (Arsi, 26. 10. 1759 - Pariz, 05. 04. 1794)

1764. - Umro Viljem Hogart, engleski slikar (London, 10. 11. 1697 - London, 26. 10. 1764)

1842. - Rođen Vasilije Vasiljevič Vereščagin, ruski slikar (Čerepovec, 26. 10. 1842 - Port Artur, 13. 04. 1904)

1847. - Pri Matici srpskoj u Pešti osnovana Srpska narodna zbirka Museum, danas Muzej Vojvodine

1863. - Osnivanjem Fudbalske asocijacije Engleske i donošenjem akta o fudbalskim pravilima - počela era modernog fudbala

1881. - "Obračun kod OK korala" - sukobili se Dok Holidej, Vajat i Virdil Erp sa braćom Klanton i Mekloveri, kradljivcima stoke i razbojnicima

1893. - Rođen Miloš Crnjanski, književnik, novinar i diplomata (Čongrad, 26. 10. 1893 - Beograd, 30. 11. 1977)

1911. - Proglašena Kineska Republika

1916. - Rođen Fransoa Miteran, francuski političar i državnik, predsednik Francuske (Žarnak, 26. 10. 1916 - Pariz, 08. 01. 1996)

1919. - Rođen Mohamed Reza Pahlavi, poslednji iranski šah (Teheran, 26. 10. 1919 - Kairo, 27. 07. 1980)

1930. - Rođen prof. dr Dragoljub Manojlović, šef Katedre za internu medicinu Medicinskog fakulteta u Beogradu, član Akademije medicinskih nauka Srpskog lekarskog društva (Ljubljana, 26. 10. 1930 - Beograd, 23. 03. 2008)

1934. - Rođen Milić Stanković - Milić od Mačve, slikar i književnik (Belotić Mačvanski, 26. 10. 1934 - Beograd, 08. 12. 2000)

1942. - Rođena Jelena Popović, slikar tekstila, modni kreator, član ULUPUDS-a (Beograd, 26. 10. 1942 - Beograd, 20. 01. 2010)

1946. - Osnovano "Gradsko preduzeće za prikazivanje filmova", 1954. godine promenilo ime u "Beograd film"

1947. - Rođena Hilari Rodam Klinton, američki političar, senator, državni sekretar SAD (Čikago, 26. 10. 1947)

1948. - Rođen Mario Rosi, dramaturg, novinar Radio Beograda (Beograd, 26. 10. 1948 - Beograd, 25. 08. 1992)

1949. - Rođen Zoran Slavnić-Moka, košarkaš i trener, selektor košarkaške reprezentacije Srbije (Beograd, 26. 10. 1949)

1952. - Rođen Lazar Ristovski, pozorišni, filmski i TV glumac, režiser i producent (Ravno Selo, 26. 10. 1952)

1956. - U Njujorku osnovana Međunarodna agencija za atomsku energiju (IAEA), dobitnik Nobelove nagrade za mir

1958. - Rođena Ksenija Janković, violončelistkinja (Niš, 26. 10. 1958)

1961. - Umro Milan Stojadinović, srpski političar, ekonomista, univerzitetski profesor, predsednik Vlade i ministar inostranih poslova Kraljevine Jugoslavije

1968. - Politikin zabavnik prvi put objavio papirne lutke "Cice" i njene "modne linije" u okviru rubrike "Cicin kutak", nazvanoj po novinarki Cici Milivojević

1972. - Umro ruski konstruktor aviona i helikoptera Igor Ivanovič Sikorski, jedan od najznačajnijih pionira avijacije. Konstruisao helikopter 1908. godine, a 1913. prvi izgradio avion sa više motora.

2000. - SRJ postala član Pakta za stabilnost Jugoistočne Evrope

2002. - Umro Nikola Čobeljić, ekonomista, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu, urednik časopisa Ekonomist, akademik (Leskovac, 22. 04. 1912 - Beograd, 26. 10. 2002)

2011. - Umro Slobodan Nenin, filozof, novinar i urednik RTV Vojvodine, književnik (Subotica, 1950 - 26. 10. 2011)

[Bisernica]

27. oktobar



http://www.google.rs/url?source=imglanding&ct=img&q=http://stanko.mfhinc.net/biografski/img/photos/crop/4c2cebc6-eec8-4f6d-81ab-7f9f55198732.jpg&sa=X&ei=1eCMUPzkLcTKsgaGmoGIAQ&ved=0CAkQ8wc&usg=AFQjCNHUC5Me2nxNhV6q2TaTMh4FaYZI3g



Na današnji dan rođeni Erazmo Roterdamski i Džems Kuk. UNESKO usvojio preporuke o čuvanju i zaštiti pokretnih - slika.

Rođen Erazmo Roterdamski, holandski humanista, filozof i filolog 1469. godine u Roterdamu. Prebacivali su mu nezakoniti dolazak na svet. Da li zato što su roditelji prstom pokazivali na njega i savetovali svojoj deci da ga se klone, detinjstvo maloga Erazma nije bilo nimalo nasmejano. On nije imao učešća u veselim igrama svojih vršnjaka. Kad mu je bilo deset godina, šalju ga u tada vrlo poznat koledž u Deventar , gde su se surevnjivo čuvale tradicije katoličke crkve. On je rastao i sve više sanjao o drugim vidicima, širim od onih koje su mu otkrivali njegovi učitelji. Nejasno je predosećao da se u starim tekstovima krije nešto drugo, sasvim različito od onoga što su mu tumačili: neiscrpna lepota koju će mu ubrzo otkriti Vergilojevi i Ovidijevi stihovi. Erazmo je sačuvao najlepšu uspomenu na ove vesnike zore novog doba, izvanrednog i jedinstvenog u istoriji evropske misli, doba enesanse , vraćanja Starom veku i vaspitanja na grčkim i latinskim uzorima. Umro je 1536. godine.

Na današnji dan 1728. godine rođen je Džems Kuk, britanski kapetan, moreplovac i istraživač. Džems Kuk je rođen u skromnoj porodici u Martonu blizu današnjeg grada Mildsboroa. Kuk je bio jedno od petoro dece majke Grejs i Džemsa starijeg, škotskog imigranta, radnika na farmi. Kao dete Džems se s porodicom preselio na farmu Ejri Holm , gde se školovao u lokalnoj školi (koja je danas muzej), a njegovo obrazovanje finansirao je očev poslodavac. U 13 godina počeo je da radi s ocem, koji je upravljao farmom. Kada je imao 16 godina, Kuk je napustio kuću da bi radio kao kalfa u jednom dućanu u ribarskom selu Stejt. Prema legendi Kuk je osetio žudnju za morem gledajući ga kroz izlog dućana. Istinita ili ne kasnije je svoju potporu dobila u njegovim prekomorskim geografskim otkrićima od kojih je najzanačajnije otkriće Australije. Umro je 1779. godine.

1980.- Generalna konferencija UNESKO-a usvojila je "Preporuke o čuvanju i zaštiti pokretnih - slika", čime je prvi put zvanično skrenuta pažnja na kulturnu i istorijsku važnost televizijskih i filmskih snimaka. Upućen je apel da se odlučnom akcijom osigura zaštita audio-vizuelnog nasleđa. Na predlog Češke Republike, 2006. godine UNESCO je proglasio 27. oktobar za Svetski dan audio-vizuelne kulturne baštine.

2002. - Umrla Jansana Petrović, novinar i urednik TV Beograd

1782. - Rođen Nikolo Paganini, italijanski violinista i kompozitor
(Đenova, 27. 10. 1782 - Nica, 27. 05. 1840)

1858. - Rođen Teodor Ruzvelt, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Njujork, 27. 10. 1858 - Njujork, 06. 01. 1919)

1867. - Rođen Dragiša Lapčević, političar i publicista
(Užice, 27. 10. 1867 - Beograd, 14. 08. 1939)

1885. - Rođen Vladimir Ćorović, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, rektor - Beogradskog univerziteta
(Mostar, 27. 10. 1885 - Grčka, 12. 04. 1941)

1909. - Rođen Đorđe Jovanović, književnik
(Beograd, 27. 10. 1909 - Slatina, 23. 07. 1943)

1912. - Rođen Sajrus Lio Sulcberger, američki novinar i publicista
(Njujork, 27. 10. 1912 - Pariz, 20. 09. 1993)

1914. - Rođen Dilan Tomas, velški književnik
(Svonsi, 27. 10. 1914 - Njujork, 09. 11. 1953)

1918. - Rođena Tereza Rajt, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a
(Njujork, 27. 10. 1918 - Nju Hevn, 06. 03. 2005)

1928. - Rođen Slavoljub Đukić, novinar i publicista
(Slovac, 27. 10. 1928)

1932. - Rođen Žan Pjer Kasel, francuski filmski i TV glumac
(Pariz, 27. 10. 1932 - Pariz, 20. 04. 2007)

1952. - Rođen Roberto Beninji, italijanski filmski glumac, dobitnik "Oskar"- a (Mizerikordia, 27. 10. 1952)

1964. - Rođen Žarko Petrović, odbojkaš, reprezentativac
(Novi Sad, 27. 10. 1964 - Novi Sad, 02. 04. 2007)

1969. - Snažan zemljotres pogodio Banja Luku

1990. - Štampan prvi broj nedeljnika "Vreme"

1990. - Umro Ugo Tonjaci, italijanski filmski glumac
(Kremona, 23. 03. 1922 - Rim, 27. 10. 1990)

2002. - Umrla Jansana Petrović, novinar i urednik TV Beograd
(Beograd, 24. 04. 1952 - Beograd, 27. 10. 2002)

2006. - Umro Slavoljub Vava Stanković, akademski vajar
(Beograd, 09. 01. 1928 - Beograd, 27. 10. 2006)

2007. - Umro Franci Slak, slovenački filmski i televizijski reditelj, scenarista i producent, profesor - Akademije za pozorište, film, radio i televiziju u Ljubljani
(Krško, 01. 02. 1953 - Ljubljana, 27. 10. 2007)

2008. - Umrla Jasmina Puljo, prevodilac, balerina, solista Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu,učitelj joge, prva jogina u Jugoslaviji
(Skoplje, 16. 09. 1915 - Beograd, 27. 10. 2008)

2010. - Umro Nestor Fernandez Kiršner, argentinski političar i državnik, generalni sekretar Unije južnoameričkih država, predsednik Argentine
(Rio Galjegos, 25. 02. 1950 - El Kalafat, 27. 10.2010)

[Bisernica]

28. oktobar



http://www.google.rs/url?source=imglanding&ct=img&q=http://www.b92.net/news/pics/2006/06/2351838544840ea353553928100731_orig.jpg&sa=X&ei=yeGMUIKAHdHLtAbSsoGgCQ&ved=0CAkQ8wc&usg=AFQjCNGY__FbqzkKRk0GZn4dIkGznI5oTw



Prvi srpski doktor muzičkih nauka, kompozitor, Miloje Milojević rođen na današnji dan 1884. godine. Slavni brazilski fudbaler Garinča rođen 28. oktobra 1933. Italija, na danšnji dan 1940. godine, napala Grčku - što je u istoriji poznato kao Dan "OHI".

Kompozitor i muzikolog Miloje Milojević rođen je u Beogradu 28. oktobra 1884. godine. Milojević je muziku učio u Beogradu, studirao u Minhenu, a doktorirao u Pragu, postavši prvi srpski doktor muzičkih nauka. Bio je učitelj pevanja na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Osnovao je univerzitetsko kamerno udruženje "Colegumum musicum", bio dirigent Prvog beogradskog pevačkog društva i "Obilića", muzički kritičar "Politike" i "Srpskog književnog glasnika" i pokretač časopisa "Muzika". Kao kompozitor, sledbenik Mokranjca, u narodnoj muzici je tražio inspiraciju za originalno stvaranje.

Slavni brazilski fudbaler Manoel Fransisko don Santos Garinča rođen je na današnji dan 1933. godine. Poznat i kao "ptičica", Garinča je bio važan igrač u pohodima Brazilaca na titule 1958. i 1962. godine. Igrao je na pozicija krila i bio poznat po driblingu koji je odbrambene igrače ostavljao na "pogrešnoj nozi". Pele je jednom izjavio da Brazil nikada ne bi osvojio tri kupa da nije bilo Garinče u timu. Garinča je imao jednu kraću nogu i od svog hendikepa napravio je dve prednosti - neuhvatljiv dribling i centrašut "pogrešnom nogom".

Italija je, na danšnji dan 1940. godine, napala Grčku, što je u istoriji poznato i kao Dan "OHI" (Dan "Ne fašizmu"). Italijani su Grčku napali iz Albanije. Rat je trajao do 6. aprila 1941.godine i označio je početak balkanske kampanje Drugog svetskog rata. Nakon katastrofalnog poraza italijanske vojske, Grčko-italijanski je završen nemačkim napadom koji je usledio u drugoj polovini aprila.

1492. - Španski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio Kubu

1704. - Umro Džon Lok, engleski filozof
(Rington, 29. 08. 1632 - Haj Lejver, 28. 10. 1704)

1716. - Umro Marko Martinović, pomorac, matematičar i pedagog
(Perast, 15. 07. 1663 - 28. 10. 1716)

1857. - Uspostavljen međunarodni telegrafski saobraćaj na relaciji Beograd - Carigrad preko Niša i Sofije

1858. - U Srbiji donet prvi Zakon o Narodnoj skupštini

1886. - Postavljen "Kip slobode" u Njujorku, poklon Francuske američkom narodu, konstruktor Gustav Ajfel

1892. - Prva javna projekcija crtanog filma u svetu - pionir kinematografije Emil Rejno predstavio u muzeju Greven u Parizu svoje "iluminirane pantomime", u spomen na ovaj događaj, 28. oktobar obeležava se, počev od 2002. godine, kao Svetski dan animiranog filma

1914. - Rođen Džonas Edvard Salk, američki mikrobiolog
(Njujork, 28. 10. 1914 - La Džola, 23. 06. 1995)

1915. - Umro Milutin Uskoković, književnik
(Užice, 04. 06. 1884 - Toplica, 28. 10. 1915)

1922. - Italijanski fašisti na čelu sa Benitom Musolinijem izveli "Marš na Rim" i preuzeli vlast u Italiji

1923. - Umro Stojan Protić, političar, publicista, ideolog Radikalne stranke, prvi premijer Kraljevine SHS
(Kruševac, 16. 01. 1857 - Beograd 28. 10. 1923)

1933. - Rođen Manoel Fransisko don Santos Garinča, brazilski fudbaler
(Pau Grande, 28. 10. 1933 - Rio de Žaneiro, 20. 01. 1983)

1938. - Rođen Ljubiša Jeremić, književnik, književni kritičar i teoretičar, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu
(Knjaževac, 28. 10. 1938)

1939. - Rođen Miroslav Cerar, advokat, gimnastičar, reprezentativac Jugoslavije, svetski i olimpijski šampion
(Ljubljana, 28. 10. 1939)

1940. - Napad fašističke Italije na Grčku - Dan "OHI" (Dan "Ne fašizmu")

1944. - Štampan prvi broj lista "Politika" posle Drugog svetskog rata

1945. - Rođen Nikita Sergejevič Mihalkov, ruski filmski glumac i režiser
(Moskva, 28. 10. 1945)

1947. - Osnovan Gradski zavod za zdravstvenu zaštitu u Beogradu

1955. - Rođen Bil Gejts (Vilijem Henri), kompjuterski magnat, vlasnik kompanije "Microsoft"
(Sietl, 28. 10. 1955)

1967. - Rođena Džulija Roberts, američka filmska i TV glumica, dobitnik "Oskar"-a
(Smirna, 28. 10. 1967)

1999. - Umro Rafael Alberti, španski književnik
(Puerto de Santa Marija, 06. 12. 1902 - Puerto de Santa Marija, 28. 10. 1999)

2000. - Umro Aleksandar Petrović, filmski snimatelj i režiser
(Beograd, 02. 04. 1929 - Beograd, 28. 10. 2000)

2005. - Umro Bogosav Živković, samouki vajar
(Leskovac kod Lazarevca, 03. 03. 1920 - Beograd, 28.10. 2005)

2005. - Umro Ljubomir Ljuba Tadić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Uroševac, 31. 05. 1929 - Beograd, 28. 10. 2005)

2007. - Umro dr Slobodan Kalezić, književnik i istoričar književnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću, akademik
(Klikovače, 13. 12. 1944 - Beograd, 28. 10. 2007)

2008. - Umro Radivoje Đurović, akademski slikar
(Beograd, 15. 10.1950 - Beograd, 28.10. 2008)

2010. - Osnovana Dunavska medijska mreža

[Bisernica]

29. oktobar



http://www.google.rs/url?source=imglanding&ct=img&q=http://www.blic.rs/data/images/2010-04-12/29402_dzozef-pulicer-viki_hf.jpg?ver=1271106232&sa=X&ei=x4WRUJibOsrKtAaSxoDgBw&ved=0CAkQ8wc&usg=AFQjCNFb5SsK8u6o4d4Zrn1DfHNwBB_6jw



Na današnji dan 1990. godine izašao prvi broj nedeljnika "Vreme". Godine 1911. preminuo američki novinski magnat Džozef Pulicer.

Američki novinski magnat Džozef Pulicer preminuo je na današnji dan 1911. godine. Pulicer je emigrirao iz Mađarske 1964. godine. U toku građanskog rata borio se na strani Severa. Radio je kao reporter, da bi zatim kupio listove "Sent Luis Dispeč" i "Njujork Vorld". Ovaj poslednji je svojim senzacionalističkim člancima i uzbudljivim reportažama, crtežima i slikama o kriminalu, korupciji i društvenim skandalima ubrzo postigao visoki tiraž. Tako je Pulicer postao začetnik masovne bulevarske štampe, tzv. "žute štampe". Godine 1903. osnovao je novinarsku školu na Kolumbija univerzitetu, a od 1917. iz njegove fondacije, dodeljuje se prestižna "Pulcerova nagrada" za žurnalizam, karikaturu i književnost, a od 1943., i za muzičko stvaralaštvo.

Prvi broj nedeljnika Vreme izašao je 29. oktobra 1990. godine. List je osnovala grupa novinara koja je napustila nedeljnik NIN, grupa beogradskih disidenata, kao i novinara lista "Borba". Pripreme za štampanje prvog broja trajale su punih sedam meseci.

1321. - Umro Milutin Nemanjić, kralj (1282 - Nerodimlje, 29. 10. 1321)

1783. - Umro Žan D Alamber, francuski filozof, fizičar i matematičar, enciklopedista, akademik (Pariz, 17. 11. 1717 - Pariz, 29. 10. 1783)

1876. - Đuniska bitka u Srpsko-turskom ratu

1882. - Rođen Žan Žirodu, francuski književnik (Belak, 29. 10. 1882 - Pariz, 31. 01. 1944)

1888. - Potpisana Konvencija o Sueckom kanalu

1889. - Umro Nikolaj Gavrilovič Černiševski, ruski novinar i književnik (Saratov, 24. 07. 1828 - Saratov, 29. 10. 1889)

1897. - Rođen Jozef Gebels, nemački političar, ministar prosvete i propagande, teoretičar nacizma, ratni zločinac (Rajt, 29. 10. 1897 - Berlin, 01. 05. 1945)

1923. - Turska je proglašena republikom, a Mustafa Kemal Ataturk izabran za njenog prvog predsednika

1927. - Rođen Žilber Beko (Fransoa Žilber Sili), francuski pevač (Tulon, 29. 10. 1927 - Pariz, 18. 12. 2001)

1929. - Počela svetska ekonomska kriza

1938. - Rođen Momčilo Antonović, slikar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Kruševac, 29. 10. 1938)

1943. - Rođen Dušan Ivković, košarkaš i trener, predsednik Svetske trenerske košarkaške organizacije (Beograd, 29. 10. 1943)

1945. - Osnovan Savez novinara Jugoslavije

1956. - Izraelski napad na Sinaj

1971. - Rođena Vinona Rajder, amerčka filmska glumica (Vinona, 29. 10. 1971)

1977. - Umro Radomir - Raša Plaović, pozorišni glumac (Ub, 07. 02. 1899 - Beograd, 29. 10. 1977)

1985. - Umro Pavle Stefanović, muzički kritičar i pisac (Kruševac, 22. 03. 1901 - Beograd, 29. 10. 1985)

2000. - Umro Milika Šundić, novinar Radio Beograda (Župa Nikšićka, 29. 05. 1928 - Beograd, 29. 10. 2000)

2002. - Umro Dragan Malešević - Tapi, slikar (Beograd, 22. 01. 1949 - Beograd, 29. 10. 2002)

2004. - Umro Zoran Jovanović, pijanista i kompozitor, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu (Skoplje, 06. 04. 1936 - Beograd, 29. 10. 2004)

2008. - Umro Ismet Ico Voljevica, hrvatski karikaturista (Mostar, 18. 07. 1922 - Zagreb, 29. 10. 2008)

2009. - Umrla Darinka Mihailović - Pavlović, pijanistkinja, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 11. 07. 1936 - 29. 10. 2009)

2010. - Umro Marselino Kamačo, španski sindikalni lider, prvi generalni sekretar federacije španskih radnika (Soria, 21. 01. 1918 - Madrid, 29.10. 2010)

2010. - Umro Vojislav Korać, istoričar arhitekture, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, direktor Instituta za istoriju umetnosti, akademik (Debelo brdo, 06. 06. 1924 - Beograd, 29.10. 2010)

2011. - Umro prof. Jeremija D. Mitrović, istoričar, viši bibliotekar i književnik
(Brzan, 15. 08. 1910 - Beograd, 29. 10. 2011)

2011. - Umro Aleksandar Matić, pevač
(Toronto, 29. 10. 2011)

2011. - Umro Tomislav Milanović, urednik biografskih leksikona "Srbi u svetu", "Poznati srpski lekari" i "Srbi koji su obeležili 20 vek"
(1932 - Beograd, 29. 10. 2011)

[Bisernica]

30. oktobar



http://www.google.rs/url?source=imglanding&ct=img&q=http://unitedcreativity.files.wordpress.com/2012/09/skrigin-portret-1943.jpg&sa=X&ei=VIaRUNuyKofKsgbP7oHQBw&ved=0CAkQ8wc&usg=AFQjCNFuzJ1PURhL9UtAi81Y37Q9FH7lEQ



Kapitulacijom Turske 30. oktobra 1918. prestala da postoji Otomanska imperija. Majstor fotografije i filmski reditelj Žorž Skrigin umro na današnji dan 1997. Most na Bosforu, koji povezuje Evropu i Aziju, pušten u saobraćaj 1973. godine.

Otomanska imperija prestala je da postoji kapitulacijom Turske u Prvom svetskom ratu, na današnji dan 1918. godine. Turska je u rat ušla 1914. godine na strani Centralnih sila. Na osnovu akta o kapitulaciji, Turska je morala da raspusti vojsku, otvori pobednicima prolaz kroz Crno more i pristane na okupaciju Carigrada i Bosforskog moreuza. Saveznici su dotadašnjoj moćnoj Osmanskoj imperiji nametnuli obavezu da se povuče iz Arabije, Mesopotamije, Sirije, Jermenije i dela Kilikije. Kemal Paša Ataturk je, međutim, odbio da se povinuje svim zahtevima pobednika. Rušenjem monarhije i kalifata Ataturk je uspešno ustanovio novu tursku državu.

Majstor umetničke fotografije, filmski reditelj i snimatelj Žorž Skrigin umro je u Beogradu 30. oktobra. 1997. godine. Potomak ruskih emigranata, Georgije Žorž Skrigin živeo je u Zagrebu. Radio je u Hrvatskom narodnom kazalištu i istovremeno se bavio umetničkom fotografijom. Pre Drugog svetskog rata izlagao je fotografije širom sveta. Tokom NOB-a učestvovao je u formiranju Narodnog pozorišta pri Vrhovnom štabu. Svojom kamerom, na preko 500 ratnih fotografija, ovekovečio je niz likova i događaja stvorivši kako dokumentarna tako i umetnička dela. U Beograd je došao 1944. godine i postao direktor i koreograf Baleta Narodnog pozorišta. Bio je snimatelj prvog jugoslovenskog posleratnog filma "Slavica", a zatim direktor fotografije, reditelj i scenarista više od 20 igranih i dokumentarnih filmova: "Njih dvojica", "Krvava košulja", "Gospođa ministarka", "Mačak pod šlemom", "Koraci kroz magle" i drugih. Za svoje fotografije i filmove dobio je mnogobrojne domaće i strane nagrade i priznanja.

1735. - Rođen Džon Adams, američki političar i državnik, predsednik SAD (Kvinsi, 30. 10. 1735 - Kvinsi, 04. 07. 1826)

1751. - Rođen Ričard Brinsli Šeridan, engleski komediograf (Dablin, 30. 10. 1751 - London, 07. 07. 1816)

1762. - Rođen Andre d Šenije, francuski književnik (Carigrad, 30. 10. 1762 - Pariz, 25. 07. 1794)

1823. - Rođen Luka Vukalović, hercegovački vojvoda (Bogojević, 30. 10. 1823 - Odesa, 18. 07. 1873)

1839. - Rođen Alfred Sislej, francuski slikar i grafičar (Pariz, 30. 10. 1839 - Fontenblo, 29. 01. 1899)

1869. - Održana prva predstava u novoj zgradi Narodnog pozorišta u Beogradu

1871. - Rođen Pol Valeri, francuski književnik (Set, 30. 10. 1871 - Pariz, 20. 07. 1945)

1885. - Rođen Ezra Paund, američki književnik (Hejli, 30. 10. 1885 - Venecija, 01. 11. 1972)

1902. - Umro Jovan Paču, kompozitor i pijanista (Aleksandrovo, 17. 03. 1847 - Zagreb, 30. 10. 1902)

1911. - Rođen Dimitrije Vučenov, književnik, književni kritičar i prevodilac (Vukovar, 30. 10. 1911 - Beograd, 13. 11. 1986)

1931. - Rođen Đorđe Marjanović, pevač i kompozitor (Kučevo, 30. 10. 1931)

1932. - Rođen Luj Mal, francuski filmski režiser (Timeri, 30. 10. 1932 - Beverli Hils, 23. 11. 1995)

1932. - Rođen Radomir Stanić, konzervator i istoričar umetnosti (Trnava, 30. 10. 1932 - Beograd, 19. 10. 1996)

1938. - Emitovana senzacionalna radio-drama Orsona Velsa "Rat svetova" o napadu Marsovaca na Zemlju

1943. - Umro Maks Rajnhart (Goldman), pozorišni reditelj (Baden, 09. 11. 1873 - Njujork, 30. 10. 1943)

1943. - Rođen Mirko Klarin, publicista i novinar Borbe, Naše Borbe i FoNet-a (Trogir, 30. 10. 1943)

1945. - Rođen Aleksandar Vujić, dirigent, kompozitor i pijanista (Senta, 30. 10. 1945)

1959. - PGP RTB objavio prvu ploču "Zvižduk u osam" Đorđa Marjanovića

1960. - Rođen Dijego Armando Maradona, argentinski fudbaler, uz Pelea najbolji fudbaler svih vremena (Buenos Aires, 30. 10. 1960)

1967. - Rođen Ilije Lupulesku, stonoteniser (Uzdin, 30. 10. 1967)

1973. - Pušten u saobraćaj most na Bosforu kojim su povezane Evropa i Azija

1989. - Umro Radivoje Kašanin, matematičar, profesor Beogradskog univerziteta, akademik (Beli Manastir, 21. 05. 1892 - Beograd, 30. 10. 1989)

2002. - Umro Rudolf Bruči, kompozitor, osnivač i dekan Akademije umetnosti u Novom Sadu, akademik (Zagreb, 30. 03. 1917 - Novi Sad, 30. 10. 2002)

2004. - Umrla Danica Obrenić, pevačica (Mladenovac, 21. 10. 1920 - 30. 10. 2004)

2008. - Umro Zlatko Krasni, književnik i prevodilac, profesor Šumarskog fakulteta u Beogradu (Sarajevo, 24. 05. 1951 - 30. 10. 2008)

2009. - Umro Klod Levi-Stros, francuski etnolog i antropolog, utemeljivač strukturalizma (Brisel, 28. 11. 1908 - Pariz, 30. 10. 2009)

2010. - Umro Vujadin Vojinović, sportski novinar i urednik Politike Ekspres i Sportskog žurnala (1960 - Beograd, 30. 10. 2010)

2010. - Umrla Dojna Galić-Bar, psihijatar i književnik (Bukurešt, - Ilinois, 30. 10. 2010)

[Bisernica]

31. oktobar



http://www.google.rs/url?source=imglanding&ct=img&q=http://www.thefamouspeople.com/profiles/images/indira-gandhi-1.jpg&sa=X&ei=1oaRUP7ACoj4sgau2IGQAQ&ved=0CAkQ8wc&usg=AFQjCNGnfHBap7uxntXvTXJ3ZY8x5UeDQg



Vladar Crne Gore i književnik Petra II Petrović Njegoš umro na današnji dan 1851. godine. Prvi beogradski džez festival održan 1971. Indijska premijerka Vlade Indira Gandi ubijena 30. oktobra 1984. godine.

Na današnji dan 1851. godine umro je Petar II Petrović Njegoš, duhovni i svetovni poglavar Crne Gore i književnik. Školovao se neformalno u Cetinjskom manastiru i u Topli kod Herceg Novog, a učitelj mu je bio i Sima Milutinović Sarajlija koji ga je uputio u istoriju, filozofiju i književnost. Reformisao je u određenoj meri zemlju, ustanovio je neku vrstu izvršne vlasti i senat, sudove, poreze, ipak većim delom, Crna Gora je i tada i kasnije živela od pomoći Rusije. Podigao je prvu osnovnu školu, a 1834. godine osnovao je štampariju. Podržavao je oslobođenje i ujedinjenje srpskog naroda. Najpoznatije njegovo delo "Gorski vijenac", dramski spev, sa epskom pozadinom, posvećeno je Karađorđu "ocu Srbije". Ostala dela: filozofski ep "Luča mikrokozma", spev "Lažni car Šćepan Mali", misaone i lirske pesme.

Slikarka Beta Vukanović umrla je 1972. godine. Studirala je slikarstvo u Minhenu i Parizu, a kada se udala za slikara Ristu Vukanovića došla je u Beograd. Supružnici Vukanović su 1900. godine otvorili slikarsku školu iz koje kasnije nastaje prva srpske privatna Umetnička škola. Prvu izložbu u Beogradu Beta Vukanović je imala sa Ristom Vukanovićem i vajarom Simom Roksandićem, 1898. godine. Učestvovala je u osnivanju umetničkog društva "Lada", čiji će biti doživotni počasni predsednik, a bila je i član udruženja "Cvijeta Zuzorić". U Prvom svetskom ratu učestvovala je kao bolničarka. Retrospektivnu izložbu je imala u Beogradu 1958. godine, a veliku samostalu izložbu 1966. godine. U prvim radovima Beta Vukanović je iskazivala sklonost ka impresionizmu, kasnije se orijentisala na čvršću formu u realističkoj koncepciji. Slikala je portrete, pejzaže, cveće, mrtvu prirodu, figuralne kompozicije... Iz ogromnog stvaralačkog opusa umetnice izdvajaju se slike iz zbirke Narodnog muzeja u Beogradu: "Branje šljiva", "Cigančica","Devojka pod voćkom", "Staro dvorište"... Začetnik je umetničke karikature u Srbiji - preko 500 humorističkih portreta svedoče o političkom, kulturnom i javnom životu našeg društva.

Na današnji dan 1984. godine ubijena je indijska predsednica vlade Indira Gandi. Indiru su ispred rezidencije u Nju Delhiju ubili Siki-ekstremisti, pripadnici lične garde. Rođena je 1917. godine. Studirala je u Švajcarskoj i na Oksfordu, ali je glavna politička i životna iskustva stekla uz oca, prvog predsednika vlade Indije i jednog od osnivača Pokreta nesvrstanih, Džavaharlala Nehrua. Postala je 1955. član Izvršnog komiteta vladajuće Kongresne stranke, za predsednika stranke je izabrana 1959. godine, a u Vladu je ušla posle očeve smrti 1964. godine kao ministar informacija. Na funkciji predsednika vlade bila je, uz trogodišnji prekid, od 1966. godine do kraja života.

1851.- Upraviteljstvo varoši Beograda donelo Pravila za gašenje požara

1871.- U Srbiji objavljen prvi zakon o poroti

1887.- Rođen Čang Kaj Šek, kineski general, političar i državnik, predsednik Formoze (Tajvan) (Čekiang, 31. 10. 1887 - Tajpeh, 05. 04. 1975)

1892.- Rođen Aleksandar Aleksandrovič Aljehin, ruski šahovski velemajstor, svetski prvak, novinar i publicista (Moskva, 31. 10. 1892 - Estoril, 24. 03. 1946)

1912.- Rođen Čedomir Minderović, književnik (Beograd, 31. 10. 1912 - Nju Delhi, 16. 01. 1966)

1919.- Rođena Ljiljana Krstić, pozorišna, filmska i TV glumica (Kragujevac, 31. 10. 1919 - Beograd, 12. 04. 2001)

1922.- Rođen Norodom Sihanuk, kambodžanski kralj (Pnom Pen, 31. 10. 1922)

1924.- U Milanu održan prvi međunarodni kongres predstavnika svetskih štednih ustanova, u spomen na ovaj kongres, 31. oktobar se, počev od 1989. godine obeležava kao Svetski dan štednje

1925.- Umro Mihail Vasiljevič Frundze, ruski vojskovođa (Pišpek, 02. 02. 1885 - Moskva, 31. 10. 1925)

1925.- Rođen Robin Mur, američki književnik (Konkord, 31. 10. 1925 - Kentaki, 24. 02. 2008)

1926. - Umro Hari Hudini, američki iluzionista i mađioničar (Budimpešta, 06. 01. 1874 - Njujork, 31. 10. 1926)

1956.- Izvršen francusko - britanski napad na Egipat, tokom Suecke krize

1971.- U Beogradu održan prvi džez festival

1993.- Umro Federiko Felini, italijanski filmski reditelj, dobitnik Oskara (Rimini, 20. 01. 1920 - Rim, 31. 10. 1993)

1996.- Umro Marsel Karne, francuski filmski reditelj (Pariz, 18. 08. 1909 - Pariz, 31. 10. 1996)

1999.- Poginuo Nebojša Saveljić, muzičar, član grupe "Montenigers" (Podgorica, 09. 06. 1971 - Podgorica, 31. 10. 1999)

2002.- Umro Jovan Šćekić, novinar i urednik TV Beograd (Sarajevo, 11. 11. 1921 - Beograd, 31. 10. 2002)

2002.- Umro Raf Valone, italijanski filmski glumac (Tropea, 17. 02. 1916 - Rim, 31. 10. 2002)

2006.- Umro Piter Vilijem Bota, političar i državnik, predsednik Južne Afrike (Pol Ru, 12. 01. 1916 - Kejp Taun, 31. 10. 2006)

2011.- Umro Florijan Albert, mađarski fudbaler, reprezentativac, osvajač "Zlatne lopte"
(Herceg Santo,15. 09. 1941 - Budimpešta,31.10.2011)

[Man]

Дан сећања на заборављено ослобођење (1918) Београда




http://srbin.info/wp-content/uploads/2012/10/VOJVODA-BOJOVIC.jpg (http://srbin.info/wp-content/uploads/2012/10/VOJVODA-BOJOVIC.jpg)
Обележје посвећено војводи Петру Бојовићу постављено је тек 1990. код Каленић пијаце.


Престоница ће данас обележити 1. новембар – датум када је 1918. Прва армија, под командом Петра Бојовића, однела победу.. Једна од важнијих, али и често запостављених годишњица у историји престонице – Дан ослобођења Београда у Првом светском рату биће обележена данас, у знак сећање на тадашњу Прву армију српске војске и њеног команданта Петра Бојовића. Ове трупе успеле су да 1918. за свега месец и по дана од пробоја Солунског фронта, у ноћи између 14. и 15. септембра, ослободе целу тадашњу Србију и 1. новембра освану на улицама главног града и тако продру чак 600 километара у дубину окупиране територије. Гоњење је одмах настављено преко Саве и Дунава.

У престоници после 94 године, прославу победе из 1918. организоваће Град и Савез потомака ратника Србије 1912. до 1920. године, а данас ће на Костурницу бранилаца Београда из 1915. на Новом гробљу, члан градског већа Ацо Петровић положити венац. Осим ове званичне посете, значајнијих свечаности неће бити, па обележавање ове годишњице донекле дели „судбину” 20. октобра, датума када је Београд ослобођен у Другом светском рату 1944.

– У централној зони града постоји мали број знамења која подсећају на Први светски рат, а још мање на балканске ратове. Сем Костурнице на Новом гробљу најпознатији су Споменик трећепозивцима на Врачару и Костурница бранилаца на Београдској тврђави. Тек 1990. код Каленић пијаце постављено је обележје посвећено војводи Петру Бојовићу – наглашава Лидија Котур из Завода за заштиту споменика културе.

Више оваквих знамења постоји у широј околини главног града, на местима где је било већих окршаја. Она се углавном налазе у селима јужно и источно од Београда, јер је тамо Дунавска дивизија Прве армије водила главне борбе док је у урбани део ушла готово без сукоба.

Уз одсуство обележја која би подсећала на 1. новембар, многа сведочанства указују да веома мали број Београђана зна шта је тада било. То потврђују и професори историје у престоничким основним и средњим школама.

– Мало је ђака који могу да одговори на ово питање, док се у уџбенику за четврти разред овај датум помиње само као дан ослобођења целокупне Србије. Колеге и ја настојимо да им детаљније објаснимо шта се заиста тада догодило. Наши ученици су изузетна деца, али они тај историјски податак немају где да чују, као што нису имали ни њихови родитељи који би им то знање пренели. Проблем је што је код млађих генерација националној историји посвећено генерално мало пажње, па се она зато погрешно и тумачи – истиче Михајло Ћулум, професор историје у Првој београдској гимназији и добитник Светосавске награде.

http://srbin.info/wp-content/uploads/2012/10/VojvodaPetarBojovic-219x300.jpg (http://srbin.info/wp-content/uploads/2012/10/VojvodaPetarBojovic.jpg)

Да је статистика када је реч о познавању чињеница о Дану ослобођења Београда 1918. забрињавајућа подвлачи и Вељко Вилимоновић, његов колега из Основне школе „Олга Петров”.

– По оквирној процени готово 95 одсто деце неће знати да одговори шта се у Београду десило тога дана. Без обзира што се овај датум помиње у уџбеницима, потребно је да им ми додатно укажемо на овај догађај, јер ни велики број њихових родитеља то не зна. Сличну необавештеност видели смо у анкети о томе када се српска војска вратила на Косово у Првом балканском рату. Није боље ни када је реч о 11. новембру 1918. – дану када је Немачка пристала да потпише примирје у Првом светском рату – закључује Вилимоновић.

Водио ратове – погинуо од батина
Петар Бојовић, рођен 1858. године, у борбе је кренуо већ 1876, као питомац Војне академије и подофицир у тадашњем српско-турском рату. У великом сукобу са Централним силама рањен је у окршају на Дрини 1914, па га је заменио тада армијски генерал Живојин Мишић. После опоравка у јануару 1916. постављен је за начелника Штаба Врховне команде уместо остарелог Радомира Путника. На том положају задржао се до јуна 1918. Вратио се на место команданта Прве армије и ангажовао се у ослобођењу Србије због чега је 26. септембра добио титулу војводе.

У Београду је дочекао 1945, а 20. јануара те године, осамдесетседмогодишњег ветерана на смрт је претукла група партизана која је покушала да га исели из куће у Улици Трнској 25. Његово тело таљигама је пребачено на Ново гробље, а народа на сахрани није било.

[причалица]

На данашњи дан 1903. године Петар Први Карађорђевић изабран је за краља Србије. Карађорђев унук, Петар Карађорђевић, школовао се у Београду, Женеви и Паризу. Завршио је највише француске војне школе у Сен Сиру и Мецу. Као учесник у Француско - пруском рату одликован је највишим француским орденом "Легије части". У Паризу му је, 1936. године, подигнут споменик, а такође и једна авенија, која се улива у Јелисејска поља носи његово име. Под именом Петар Мркоњић, командовао је устаничким одредом у Босанско - херцеговачком устанку против Турака, 1875. године. После "Мајског преврата" и убиства Александра Обреновића, Народна скупштина га је изабрала за краља Србије, 15. јуна 1903. године. Крунисан је у Саборној цркви у Београду, а миропомазан у манастиру Жича, по угледу на Немањиће. Владавина Петра Карађорђевића била је обележена развитком грађанског парламентаризма, брзим привредним и културним напредовањем Србије и спољнополитичком оријентацијом ка сарадњи са Француском, Великом Британијом и Русијом. Био је врховни командант српске војске у два Балканска рата, којима је Србија увећала своје територије, а краљ Петар је овенчан титулом "Ослободилац". Под притиском официрских кругова из "Црне руке" пренео је вршење краљевске власти на престолонаследника Александра, 1914. године. За време Првог светског рата одлазио је на прве линије фронта, а са својом војском и народом повлачио се преко Албаније на Крф. У Београд се вратио 1919. године и, иако још номинално краљ, није имао утицаја на вођење државних послова. Умро је у свом војничком кревету у вили на Сењаку 1921. године, а сахрањен је у Цркви на Опленцу, коју је подигао 1912. године. "Чика Пера", како га је његов народ звао, био је један од најпопуларнијих српских владара, упамћен по родољубљу, храбрости, хуманости и, за једног краља, неуобичајено скромном начину живота. Петар Карађорђевић бавио се и превођењем. Превео је на српски дело "О слободи", енглеског филозофа Џона Стјуарта Мила.

[причалица]

Индустријалац и филантроп, гувернер Народне банке Краљевине Србије,Ђорђе Вајферт рођен је 15. јуна 1850. године. Вајферт је основну школу и реалку завршио у Панчеву, гимназију у Пешти, а у Вијенстефану код Минхена Господарско - пиварску академију. По завршетку школовања наставио је породичну пиварску традицију. Године 1873, отворио је на падинама Топчидерског брда велику и модерну пивару. Пошто странцима, а Вајферт је био Немац, није било дозвољено да имају непокретности, иступио је из аустро - угарског поданства и примио српско држављанство. Панчевачку пивару наставио је да води његов отац Игњат. Вајферт је финансирао истраживања рудног блага у Србији, у Костолцу, борским рудницима, као и руднику живе на Авали. Био је велики колекционар. Своју нумизматичку збирку од 14.000 експоната поклонио је Београдском универзитету. Музеј града Београда од њега је на поклон добио колекцију од 250 гравира, карата и слика главног града. Био је и велики добротвор. Поклонио је земљиште на коме се данас налази болница "Доктор Драгиша Мишовић", а помогао је и њену градњу. Оснивач је Фонда за бригу о ратним инвалидима, а сам је учествовао у српско - турским ратовима. Као истакнути индустријалац и финансијер, изабран је 1890. године за гувернера Народне банке Краљевине Србије. У новој држави Краљевини СХС поново је гувернер од 1920 - 1926. године. Један је од оснивача Београдске задруге и први председник Индустријске коморе. Умро је 1937. године у Панчеву и сахрањен у католичкој цркви Свете Ане, коју је за живота подигао. Проглашен је за почасног грађанина Панчева, а његов лик краси новчаницу од 1.000 динара.

[причалица]

1215. - Потписана "Велика повеља слобода" (Magna Carta Libertatum), први писани уставни акт у Енглеској и свету уоште

1502. - Ђеновски морепловац Кристифор Колумбо открио острво Мартиник

1749. - Рођен Георг Јозеф Воглер, немачки композитор (Вирцбург, 15. 06. 1749 - Дармштат, 06. 05. 1814)

1843. - Рођен Едвард Григ, норвешки композитор, пијаниста и диригент (Берген, 15. 06. 1843 - Берген, 04. 09. 1907)

1847. - У Београду основано прво ђачко удружење у Србији - "Дружина младежи Сербске"

1862. - Сукоб српске полиције са турским војницима код Чукур - чесме, у спомен на тај догађај, који се збио на празник Тројице, установљен је Дан полиције Србије

1874. - Рођена Зона Замфирова (Јевросима Кијаметовић-Грбић),јунакиња истоименог романа Стевана Сремца (Приштина, 15. 06. 1874 - Београд, 22. 11. 1952)

1900. - Рођен Владислав Рибникар, архитекта, политичар и новинар, први директор Политике и Танјуга (Београд, 15. 06. 1900 - Београд, 01. 12. 1955)

1900. - Рођен Станислав-Сташа Беложански, сликар и сценограф (Београд, 15. 06. 1900 - Београд, 03. 1992)

1903. - Основана компанија "Форд" у Детроиту

1907. - Почела Друга хашка мировна конференција (трајала до 18. 10. 1907)

1927. - Рођен Хуго Прат, стрип-цртач (Римини, 15. 06. 1927 - Лозана, 20. 08. 1995)

1943. - Завршена битка на Сутјесци у Другом светском рату

1945. - Изашао први број листа Руске слово на русинском језику

1953. - Рођен Славољуб Муслин, фудбалер и тренер (Крагујевац, 15. 06. 1953)

1977. - Одржани први слободни парламентарни избори у Шпанији после 41 године Франкове диктатуре

1994. - Умро Јанко Брашић, сликар-наивац (Опарић, 09. 01. 1906 - Опарић, 15. 06. 1994)

1994. - Умро Манос Хаџидакис, грчки композитор, добитник "Оскар"-а (Ксанти, 23. 10. 1925 - Атина, 15. 06. 1994)

1996. - Умро сер Фицрој Меклин, британски дипломата, шеф британске мисије при Врховном штабу НОВЈ (Каиро, 1911 - Шкотска, 15. 06. 1996)

1996. - Умрла Ела Фицџералд, америчка џез - певачица (Њупорт, 25. 04. 1918 - Лос Анђелес, 15. 06. 1996)

2003. - Ватерполо репрезентација Србије и Црне Горе освојила златну медаљу на Европском првенству у Крању

2005. - Умро Карло Марија Ђулини, италијански диригент (Барлета, 09. 05. 1914 - Бреша, 15. 06. 2005)

2006. - Умро прим. др Александар Бајец, хирург, директор Клиничко-болничког центра "Др Драгиша Мишовић" у Београду (26. 12. 1951 - Београд, 15. 06. 2006)

2008. - Умро Марко Ковачевић, драматург, професор и продекан Академије сценских уметности у Сарајеву (Врбас, 1954 - Врбас, 15. 06. 2008)

2008.- Умро Стен Винстон, амерички филмски аутор, мајстор специјалних ефеката, добитник "Оскар"-а (Ричмонд, 07. 04. 1946 - Малибу, 15. 05. 2008)

[DaDole]

Auschwitz-mjesto s kojim počinje i završava Europa
http://www.6yka.com/img/s/656x350/upload/images/000001%20Januar%202015/Auschwitz.jpg

U subotu 27. januara 1945. jedinice Crvene armije oslobodile su koncentracijski logor Auschwitz. Dočekalo ih je pet hiljada ljudi, uglavnom živih kostura.

U nekadašnjem nacističkom logoru Aušvic na 70. godišnjicu oslobođenja logora čuće se samo glas žrtava, 300 glavnih zvanica koje su preživjele pakao logora.
Ovu 70. godišnjicu oslobođenja logora Evropa obilježava u mučnijoj atmosferi nego prethodnu 60. godišnjicu a ne samo predstavnici jevrejskih zajednica, već i političari, posebno nakon krvavih napada islamskih radikala u Francuskoj i jačanja ekstremističke desnice u Evropi govore o pojavi onih istih mehanizama kao u vrijeme uspona nacista koji su doveli do holokausta i njegovih šest miliona žrtava i pokušaja istrijebljenja svih evropskih Jevreja.

[DaDole]

Na današnji dan 2014. godine umro je kolumbijski književnik Gabrijel Garsija Markes. Pisac "magičnog realizma", žanra koji miješa mitove, magiju i realnost, najviše doprinio da latinoamerička literatura dođe u centar pažnje svjetske kulturne javnosti šezdesetih godina XX veka. Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1982.

http://www.6yka.com/img/s/656x350/upload/images/Gabriel%20Garcia%20Marquez12.gif

1. Volim te ne zbog toga šta si ti, već zbog toga šta sam ja kad sam pored tebe.

2. Ni jedna osoba ne zaslužuje tvoje suze, a ona koja ih zaslužuje neće te nikada rasplakati.

3. Samo zato što te neko ne voli onako kako bi ti želio, ne znači da nisi voljen cijelim njegovim bićem.

4. Pravi prijatelj je ona osoba koja te drži za ruku, a dodiruje tvoje srce.

5. Najgori način da ti neko nedostaje je da sjediš pored njega/nje i znaš da ga nikada nećeš imati.

6. Nikada se ne prestaj smijati, čak ni kada si tužan. Neko će se možda zaljubiti baš u tvoj osmeh.

7. Možeš biti samo osoba na ovom svijetu, ali za nekoga ti si cijeli svijet.

8. Nemoj provoditi vrijeme sa nekim kome nije stalo provoditi ga s tobom.

9. Možda Bog želi da upoznaš mnogo pogrešnih ljudi prije nego što upoznaš pravog i na tome ćeš mu, kad se to bude desilo, biti zahvalna.

10. Ne plači zato što se završilo. Smij se zato što se dogodilo.

11. Uvek će biti ljudi koji će te povrijediti, zato nastavi vjerovati, samo budi oprezan.

12. Ne opiri se toliko. Najbolje stvari se događaju onda kada ih ne očekuješ.

13. Postani bolja osoba i budi siguran da znaš ko si prije nego upoznaš nekoga novoga nadajući se da ta osoba zna ko si ti.

[DaDole]

http://www.6yka.com/img/s/656x350/upload/images/Novembar%202012/711F681A-2E16-41EF-9B4C-CBDEAE398B81_mw800_s.jpg

26. i 27. oktobra 1969.godine, Banjaluku je pogodila serija zemljotresa, od sedam do blizu devet stepeni Merkalijeve skale. 27. oktobra te godine, u 9 časova i 11 minuta, grad na Vrbasu pogodio je katastrofalan zemljotres koji je iza sebe ostavio pustoš.
http://www.6yka.com/upload/images/Novembar%202012/banjaluka-zem.jpg

Zemljotres je odnio 15 ljudskih života, a 1.117 ljudi je teže ili lakše povrijeđeno.

[DaDole]

Na današnji dan: Najjači zemljotres u istoriji Banjalukehttp://www.atvbl.com/wp-content/uploads/2016/10/zemljotres-BL-69.jpg
Na današnji dan prije 47 godina Banjaluku je pogodio razoran zemljotres kada je život izgubilo 15 ljudi, dok je 1.117 lica bilo lakše ili teže povrijeđeno.
Zemljotres je bio jačine osam stepeni po Merkalijevoj ili šest stepeni po Rihterovoj skali.
Sve je počelo neuobičajeno jakim “prethodnim udarom” u noći 26. oktobra u 2.55 časova, a najsnažniji zemljotres u istoriji Banjaluke dogodio se 27. oktobra u 9.11 časova.
Grad je ostao devastiran, a materijalna šteta bila je ogromna.
Potpuno je uništeno 86.000 stanova, velika oštećenja su nanesena školskim (266) objektima, kulturnim (146), zdravstvenim (133), društvenim i objektima javne uprave administracije (152).
Privreda je pretrpjela značajne gubitke, jer su sva preduzeća u narednom periodu nakon zemljotresa radila sa značajno smanjenim kapacitetima, a neka su potuno prestala sa proizvodnjom.
U znak sjećanja na taj događaj, na Trgu Krajine u Banjaluci postavljen je spomenik “krivi sat”, sa kazaljkama koje pokazuju jedno vrijeme – 9.11 časova.

[причалица]

1170 - Nadbiskup Tomas Beket ubijen je po nalogu engleskog kralja Henrija II pred oltarom Kenterberijske katedrale. Ranije blizak kraljev prijatelj i kancelar do izbora za nadbiskupa 1162, usprotivio se nameri Henrija II da ograniči crkvenu vlast i odbio da položi zakletvu na kraljeva "Klarendonska pravila" o odnosima crkve i države. Papa Aleksandar III proglasio ga je 1173. svecem.

1721 - Francuzi su okupirali ostrvo Mauricijus u Indijskom okeanu. Ostrvo je 1810. potpalo pod britansku vlast, a nezavisnost je steklo 1968.

1800 - Rođen je američki pronalazač Čarls Guđer, koji je 1839. otkrio proces vulkanizacije kaučuka. Njegov izum dorineo je brzom razvoju industrije gume, posebno prozvodnji automobilskih guma.

1809 - Rođen je Vilijam Juart Gledston, četiri puta premijer Velike Britanije između 1868. i 1894. Poznat po političkim i socijalnim reformama, smatra se jednim od najvećih britanskih državnika. Legalizovao je 1871. radničke sindikate i 1884. izvršio tzv. treću parlamentarnu reformu.

1825 - Umro je francuski slikar Žak Luj David, osnivač i glavni predstavnik klasicizma, član Konventa i dvorski slikar Napoleona I ("Zakletva Horacija", "Napoleonovo krunisanje", "Porodica Žerar", "Ubijeni Mara", "Gospođa Rekamje").

1835 - Umro je Filip Višnjić, slepi pesnik-guslar, Srbin iz Bosne, koji je opevao sve značajnije događaje iz Prvog srpskog ustanka. Vuk Karadžić je 1815. zapisao mnoge njegove pesme, među kojima su najpoznatije "Početak bune na dahije" i "Boj na Mišaru".

1876 - Rođen je katalonski violončelista i dirigent Pablo Kazals, koji je otvorio novu epohu u sviranju violončela. Napustio je Španiju kada je Franko došao na vlast i do smrti 1973. živeo je u Francuskoj i Porto Riku.

1890 - Američki vojnici su kod "Ranjenog kolena" u Južnoj Dakoti masakrirali više od 200 Indijanaca iz plemena Sijuks, među kojima je bio veliki broj žena i dece.

1911 - Revolucionarna privremena skupština je za prvog predsednika Kine izabrala Sun Jat Sena, čime je posle više od tri milenujuma ukinuta monarhija.

1914 - Počela je bitka kod Sarikamisa u Prvom svetskom ratu u kojoj je, mnogo slabija ruska vojska, nanela težak poraz turskoj armiji. Turci su izgubili 77.000 od 95.000 vojnika.

1921 - Rođen je srpski pisac Dobrosav (Dobrica) Ćosić. Smatra se jednim od najvećih srpskih pisaca druge polovine 20. veka ("Deobe", "Koreni, "Vreme smrti", "Otpadnik, "Vernik", "Stvarno i moguće". Bio je prvi predsednik Savezne Republike Jugoslavije od juna 1992. Smenjen je u junu 1993, na inicijativu Srpske radikalne stranke. Bio je istaknuti član Saveza komunista Srbije do maja 1968, kada je dosao u sukob sa politkom SKJ po nacionalnom pitanju, smatrajući da su Srbi ugroženi u jugoslovenskoj federaciji.

1940 - Nemačko vazduhoplovstvo izvelo je najteže bombardovanje Londona u Drugom svetskom ratu, koje je britanskoj prestonici nanelo najveća razaranja od "velikog požara" 1666. kada su uništene četiri petine grada.

1944 - Sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu ušle u Budimpeštu.

1973 - Filipinski diktator Ferdinand Markos, nastavio je da vlada po okončanju drugog predsedničkog mandata, iako po ustavu nije mogao ponovo da bude biran. Na osnovu vanrednog stanja koje je zaveo 1972. vladao je dekretima dok u pobuni 1986. nije zbačen s vlasti.

1981 - Umro je hrvatski književnik Miroslav Krleža, jedna od najznačajnijih ličnosti u kulturno-književnim zbivanjima 20. veka na jugoslovenskom prostoru. Od 1950. bio je na čelu Jugoslovenskog leksikografskog zavoda i glavni i odgovorni urednik Enciklopedije Jugoslavije. Njegov obimni književni opus obuhvata poeziju, romane, pripovetke, drame i eseje ("Hrvatski bog Mars", "Povratak Filipa Latinovića", Gospoda Glembajevi", "U agoniji").

1989 - Parlament Čehoslovačke izabrao je za šefa države češkog pisca Vaclava Havela, dugogodišnjeg disidenta pod komunističkim režimom, koji je kao "državni neprijatelj" proveo pet godina u zatvoru. Havel je nasledio Gustava Husaka koji je prethodno pod pritiskom javnosti podneo ostavku.

1992 - Savezna skupština izglasala je nepoverenje prvoj vladi SR Jugoslavije i smenila sa mesta premijera srpskog biznismena iz SAD Milana Panića. Za vršioca dužnosti premijera imenovan je potpredsednik vlade Radoje Kontić. Smenjivanje Panića usledilo je nakon njegovih sukoba s predsednikom Srbije Slobodanom Miloševićem oko sprovođenja mirovne politike prema bivšim jugoslovenskim republikama.

1996 - Vlada Gvatemale i vođe gerilskog pokreta su potpisali sporazum kojim je posle 36 godina zvanično okončan poslednji i najduži građanski rat u Centralnoj Americi.

1999 - U nevremenu koje je zahvatilo više evropskih zemalja život je izgubilo oko 130 ljudi.

2000 - Ruski ministar odbrane Igor Sergejev potpisao je dokument kojim se dozvoljava obuka iranskih oficira u Rusiji.

2001 - U Kabulu su po prvi put patrolirale avganistanske i britanske trupe, što je bila proba za mirovne operacije.

2001 - Oko 300 ljudi je poginulo, a najmanje 120 je povređeno u požaru koji je izbio od varnica vatrometa u trgovinskom centru u Limi, glavnom gradu Perua.

2004 - Umro je Džeri Orbah američki glumac koji se proslavio ulogama na Brodveju, u filmovima kao i u poznatoj TV seriji "Red i zakon".