Владари и племство Србије

[Ometač]

O počecima se istoričari još spore..što se tiče Srbije na Balkanu..
Jedan mogući spisak (sa sajta rodoslovlje) bio bi ovakav:


Knez Dervan
Knez Bele Srbije , neutvrdjeno ime ? (†680)
Knez Svevlad vladao do 660.g.
Knez Selimir vladao 679.-680 .
Knez Vladin, vladao posle 700.g
Knez Ratimir, vladao posle. 730.g.

Iza toga, već je izvesnije:

Za rodonacelnika savremene srpske dinastije smatra se onaj knez koji je Srbe doveo na
Balkansko poluostrvo. Posle izvesnog broja godina rodi se od njega Viseslav i od njega
Radoslav i od njega Prosigoj i od njega Vlastimir.
O vremenu i okolnostima vladavine prve trojice zupana gotovo da nema nikakvih blizih
podataka.

Za vreme vladavine kneza Vlastimira, oko 850. godine doslo je do sukoba izmedju Srba i
Bugara koji su mirno ziveli kao bliski susedi. Nista dalje se ne moze reci o njegovoj
vladavini kao ni o okolnostima pod kojim su ga nasledili sinovi Mutimir, Strojimir i Gojnik.

Mutimir je postao naslednik vladarskog prava ali je teritorija podeljena medju bracom. I u
periodu ove generacije srpskih knezeva doslo je do novog sprsko-bugarskog sukoba u
kome je bugarski kan Boris primoran da sklopi mir sa Srbima. Neposredno posle ovog rata
nastupila je nesloga medju Vlastimirovim sinovima. Buduci najstariji, a verovatni i
najmocniji, kao pobednik je izasao knez Mutimir. Svoju bracu proterao je kanu Borisu,
zadrzavsi samo Petra, Gojnikovog sina. Petar je, medjutim, ubrzo pobegao u Hrvatsku. U
ovo vreme, negde oko 870. godine Srbi su konacno primili hriscanstvo.

[Ometač]

Strojimir je u Bugarskoj ostao do kraja zivota. Njegov sin Klonomir imao je sina Caslava,
buduceg i, ujedno, poslednjeg poznatog vladara dinastije Vlastimirovica. Knez Mutimir je
umro 891. godine, a nasledio ga je najstariji sin Pribislav. Pribislav se na prestolu zadrzao
jedva godinu dana. Sa vlasti ga je zbacio brat od strica Petar Gojnikovic, koji se 893.
godine vratio iz Hrvatske. Tri godine kasnije Petra je napao Bran, drugi Mutimirov sin, ali je
bio porazen i pri tome oslepljen kako bi zauvek bio odstranjen iz daljih borbi za srpski
presto.

Vec dve godine kasnije kao novi pretendent na presto u Srbiju je iz Bugarske stigao
Klonimir, Strojimirov sin, koji je uspeo da zauzme Dostinku, ali na kraju biva pobedjen i
ubijen. Posle ovoga Petar Gojnikovic se na prestolu odrzao daljih dvadeset godina.

Negde oko 917. godine bugarska vojska, na celu sa Pavlom Branovicem, krece na Srbiju. U
tim borbama Petar bi zarobljen i odveden u Bugarsku, gde je u zatvoru i umro. Na vlast
dodje Pavle Branovic, krajem 917. godine. Knez Pavle je vladao tri godine oslanjajuci se na
Bugarsku. Zbog kasnijeg prelaske Pavla Branovica na stranu Vizantije, bugarski car
Simeon pruzio je Zahariji, sinu Pribislavljevom, podrsku i ovaj je, prognavsi kneza Pavla,
stupio na srpski presto 921. godine. Posto je i Zaharije ubrzo postao protivnik Bugara,
car Simeon je na Srbiju, negde 922. godine poslao vojsku koja je bila potucena. Ovakav
poraz nagnao je Simeona da 924. godine posalje novu vojsku, pod novim zapovednicima.
Medju njima je bio i Caslav, sin Klonomirov. Posto je Zaharije pobegao u Hrvatsku, srpski
zupani su morali priznati za novog vladara Klonomirovog sina.

[Ometač]

Tom prilikom zupani su pohvatani i sa jednim brojem stanovnika odvedeni su u Bugarsku.
Deo zivlja je pobegao u Hrvatsku, a drugi deo je utociste nasao na teritoriji pod vizantijskom
upravom. Srbija je, posle gotovo jednog veka otpora dosla pod bugarsku vlast. Obrt prilika
u Bugarskoj ohrabrio je Caslava i on se posle sedam godina vratio u Srbiju. Caslav je
priznao vrhovnu vlast vizantijskog cara i u njemu nasao svog zastitnika, tako da mu je car
Konstantin VII Porfirogenit pomogao ba obnovi vlast. Kada je u Bosnu, kao sastavni deo
Caslavljeve drzave usao ugarski knez Kis, Caslav mu se suprotstavi. U ovim borbama ugarski
knez bi ubijen, a kao odmazda usledi nov napad. U tom napadu Caslav bi zarobljen i sa
svojim srodnicima bacen u Savu.

Knez Vlastimir je, pored sinova imao i jednu kcer, kojoj dade za muza Krajinu, sina Beloja,
zupana Travunije, oblasti u zaledju Dubrovnika i Boke Kotorske. Vlastimir je Krajini dodelio
titulu kneza, koju su kasnije nosili i njegovi naslednici Hvalimir i Cucimir.



Pečаt knezа Strojimirа Vlаstimirovićа je zlаtаn, težine 15,64 grаmа, visok je 1, 9
centimetаrа, kupаstog oblikа i sа аlkom nа vrhu. Imа kružno nаtpisno polje sа krstom,
oko kogа je grčki nаtpis "Bože, pomozi Srbiji ".

Profesor Jаnković objаšnjаvа i dа su pečаt, verovаtno, sаčinili vizаntijski zlаtаri iz Atine,
Solunа ili Cаrigrаdа, što svedoči o političkim vezаmа Srbije sа Cаrstvom, koje su bile vаžne
zbog sukobа s Bugаrimа. Postojаnje pečаtа dokаzuje dа je srpski knez imаo pridvorsku
kаncelаriju, аrhiv i аdministrаciju kojа prаti držаvu. Knez je, očigledno, bio hrišćаnin, kаo i
njegovi preci.

"Dаkle, ovаj pečаt je jednаk otkriću rukopisа devetog vekа (а nemа ih sаčuvаnih pre 12.
vekа) ili svedočаnstvu o držаvi (kаo neki nаtpis u kаmenu, )", zаključuje profesor Jаnković.

[Ometač]

Вероватни изглед Србије у доба кнеза Часлава. Преузето из ,,Историја Срба" Станоја Станојевића,
Београд, 1989.

[Ometač]

[Ometač]

Границе Србије у 9.веку, у време ширења Карла Великог на западу и Авара на истоку

[Ometač]

Dinastija Vojisavljevic

Posle Caslava Vlastimirovica Barski rodoslov pominje deset generacija vladara pre pojave
Jovana Vladimira. Pronalazak jednog olovnog pecata iz IX veka upucuje na izvesnog kneza
Petra od Duklje. Kombinovanjem nekih podataka doslo se do datuma smrti Jovana
Vladimira- 22.maj 1016. godine.

Njega je nasledio stric Dragimir, a ovoga sin Dobrosav. Rodonacelnik dukljanske dinastije
Stefan Vojislav, naizmenicno se naziva Srbinom, Travunjaninom i Dukljaninom. Negde se
cak naziva i imenom Dobrosav. Njegov otac bio je zetski knez Dragimir, a majka kci
Ljutomira, velikog zupana Raske. Rodjen je kod Brusna u Drinskoj zupaniji, neposredno
posle oceve smrti. Posle ustanka 1034. godine bio je zarobljen, pa uspevsi da pobegne
1038. godine podize nov ustanak. Posto je posle mnogo borbi uspeo da sacuva
samostalnost nekih oblasti, knez Vojislav je zavladao velikim prostorom izmedju Bojane i
Neretve, a vazalni odnos prema Vizantiji bio je samo simbolickog karaktera. Vojislav je,
negde oko 1042. godine na prevaru zarobljen, a na njegovo mesto je dosao njegov sin
Mihailo.

[Ometač]

Nedostatak podataka o Mihailu upucuje na zakljucak o sredjenim odnosima sa Vizantijom
narednih dvadeset godina. Nakon toga, nastupilo je otvoreno neprijateljstvo prema
Vizantiji. Ustanici u Makedoniji su predlozili Mihailu da njegovog sina Konstantina Bodina
postave za vladara drzave koja je trebalo da bude osnovana posle ustanka. Prihvativsi,
Mihailo je poslao Bodina u Prizren, gde je proglasen za cara i tom prilikom dobio ime Petar.
Na Kosovu kod Pauna, decembra 1072. godine, Bodinova vojska je porazena a on sam
zarobljen. Bodin je poslat u Carigrad i zatocen u manastiru Sv. Sergija i Vakha a potom,
po carevom naredjenju, prognan u Antiohiju.

Sledeci pomen Mihaila i Bodina datira iz 1081. gidine. Bodin je sa svojim trupama polako
osvajao vizantijske teritorije, pa se ubrzo oslobodio vrhovne vizantijske vlasti i sam
zaposede neke oblasti u unutrasnjosti. Bodin je tada uzeo Rasku i u njoj postavio dva
zupana: Vukana i Marka, a potom i Bosnu gde postavi kneza Stefana. Novi namesnik
Draca, Jovan Duka, napao je Bodina, zarobio ga i poslao u ropstvo. Bodin se negde oko
1090. godine oslobodio ropstva i i povratio vlast u Duklji. Poslednji pomen kralja Bodina je
u vezi sa prvim krstaskim pohodom, 1096. godine. Kralj Bodin je umro 1101. godine.

[Ometač]

Bodin je neprekidno bio u zavadi sa svojim sestricevicima, sinovima kneza Branislava.
Branislav je bio sin Radoslava, rodjenog brata kralja Mihaila. Okolnosti pod kojima je
Mihailo dobio kraljevsku krunu nedoviljno su jasne. Medjutim, njegov ktitorski portret
oslikan u crkvi Sv. Mihaila u Stonu, nedvosmisleno potvrdjuje njegovo kraljevsko
dostojanstvo. Bezuspesni pokusaji kralja Mihaila da Barsku episkopiju podigne na rang
arhiepiskopije, posli su za rukom njegovom nasledniku. 8. januara 1089. godine Klemente
III Viberti je izdao episkopu Petru bulu kojom ga uzdize na polozaj arhiepiskopa, a Barskoj
arhiepiskopiji odredjuje koje joj episkopije pripadaju. Posle Bodina na presto je dosao
Dobrosav, Bodinov brat, zatim Kocapar, Branislavljev brat, potom Vladimir, sin Vladimira,
Bodinovig rodjenog brata. Iza njih slede: Djordje, Bodinov sin, Grubesa, Branislavljev sin,
Djordje po drugi put, Gradihna, brat Grubesin, a posle njega sin mu Radoslav, od koga je
upravu nad Zetom i Trebinjom 1162. godine preuzeo raski zupan Desa.

Poslednji dukljanski vladar nije bio knez Radoslav, vec knez Mihailo, o kome govori nekoliko
dokumenata sa kraja XII veka. On je bio napadnut od strane velikog zupana Stefana
Nemanje, nakon cega su oblasti pod vladavinom kneza Mihaila bile pripojene drzavi
Nemanjica. Na osnovu nekih dokumenata, moze se pretpostaviti da su Mihailo, sin kralja
Vladimira i knez Mihailo, poslednji poznati clan dukljanske dinastije, iste licnosti.

[Ometač]

Dinastija Vukanovic

Raška plemićka i vlastelinska porodica.Pominje se u vreme Kralja Bodina, koji je za župane
u raskoj oblasti postavio Vukana i Marka.

Vec 1093. godine Vukan je onaj covek koji je drzao vlast u Dalmaciji. Na Vukana je sa
svojom vojskom krenuo car Aleksije. Raski zupan se povukao u tvrdjavu Zvecan,
ponudivsi vizantijskom caru pregovore.Grčka je tada vladala obližnjim Lipljanom..koji je
preki Vukan zapalio 1093.godine..

Ne postujuci ugovor o miru, Vukan ponovo napade Kosovo. Šta više, on je te godine kod
Zvečana razbio i vojsku dračkog zapovednika, a careva sinovca Jovana Komnina, koja beše
krenula da ga smiri. Posle te pobede, Vukanove se čete zaletahu do Tetova, Skoplja i čak
do Vranja, iz ratničke obesti.

Srednjovekovni grad Zvečan, sada u ruševinama, nalazi se u blizini ušća Sitnice u Ibar, kod
Kosovske Mitrovice. Postavljen je na stenovitom kupastom brdu i dominira dolinom u kojoj
su se ukrštali važni karavanski putevi. Nije poznato kada je izgrađen, a prvi put se
pominje u vezi borbi na Kosovu Polju između 1091. i 1094. godine, koje je predvodio
župan Vukan. Tada je bio pod srpskom vlašću.

Osnova tvrđave prilagođena je konfiguraciji terena i ima nepravilan, izduženi oblik.
Sastojala se iz tri dela. Gornji grad se nalazio na samom vrhu brda. Niži pojas se sastojao
od zidina ojačanih kulama, a obimni zid je obuhvatao južne padine i podnožje brda. Gornji
grad, okružen sa pet kula, čuva ostatke glavne - dinžon kule osmougaone osnove, crkve
Sv. Đorđa i cisterni. Crkva je imala osnovu u obliku sažetog upisanog krsta, manju
oltarsku apsidu, kube nad središnjim delom i bila je živopisana. Unutar Donjeg grada
postoji nekoliko građevina čija namena nije precizno utvrđena, a na zapadnom kraju
nalazio se glavni ulaz u grad.

[Ometač]

Novi pokret Srba protiv Vizantinaca dogodio se u prolece 1106. godine. Trajao je do jeseni
iste godine i ovoga doneo jos jednu pobedu Vukanu protiv vojske Jovana Komnina. Vukan
je svoje osvajacke namere usmerio i prema Duklji. Umro je negde izmedju 1112. i 1115.
godine

Zupana Vukana nasledio je sinovac Uros I, sin zupana Marka. U vreme bugarsko-
vizantijskog rata, 1027. godine, Srbi su uzeli ucesce, ali se ustanak zavrsio porazom,
zemlja je bila razorena, a veliki broj stanovnistva odveden je u Malu Aziju. Ugarski kralj
Stefan II, pred kraj zivota, odlucio je da svog naslednika ozeni Jelenom, cerkom srpskog
velikog zupana Urosa I.


Pored Geze, kralja Ugarske, Bela i Jelena su imali jos dva sina, Ladislava i Stefana, koji su
takodje bili kraljevi Ugarske. U vreme vladavine Bele II, izuzetna licnost na ugarskom dvoru
bio je Belos, sin Urosa I, a brat kraljice Jelene. Veci deo zivota je proveo u Ugarskoj. U
izvorima se najcesce pominje kao ban, a od 1145. godine kao palatin. Kao vest
vojskovodja istakao se u nekoliko navrata. Umro je negde oko 1198. godine. Na jednom
od svojih poseda u Sremu sagradio je benediktinski manastir posvecen Sv. Stefanu.

Urosa I nasledio je sin Uros II. Veliki zupan Raske bio je svakako vec 1146. godine sve do
1155. godine. U prvom pohodu na Srbiju, 1149. godine car Manojlo I Komnin je razorio
Ras i osvojio Nikavu i Galic.

Sledece godine srpska vojska je ponovo porazena na Tari, a Uros II drugi je lisen vlasti
koja je predana Desi. Manojlo je, ubrzo, ponovo doveo na vlast Urosa II, priznavsi ga kao
raskog vladara ali i kao i svog vazala.

I sledeci pokusaj Urosa II da svojoj zemlji obezbedi samostalnost nije urodio plodom.
Posto ga je car Manojlo, 1155. godine proglasio za raskog vladara, Urosu II se gubi dalji
trag.

Poznato je da je zupan Desa upravu nad Zetom i Travunijom preuzeo tek 1162. godine.
Zupan Desa je darivao benediktinskom manastiru na Lokrumu crkvu Sv. Pankracija na
Mljetu, a ostrvo Mljet manastiru Sv. Marije u Italiji. Zupan Desa je umro u Trebinju i tu
pokopan u crkvi Sv. Petra u Polju.

Kao naslednici Urosa II pominju se dvojica velikih zupana: Primislav i Belus. Primislav je
vladao nad Srbijom 1162. godine ali je te godine i zbacen sa vlasti. Na njegovo mesto
doveden je Belus. Posle kratke vladavine Belus se povukao u Ugarsku i tamo umro.
Postoje pretpostavke o povezanosti ove raske dinastije sa Nemanjicima.

[Ometač]

Dinastija Grčinić

Najistaknutiji predstavnik ove vlastelske porodice, uslovno nazvane Grčinići (po Grčinu..kojije
imao posede u Srbiji) bio je Jovan Oliver, velmoza visokog ranga i jedan od najmocnijih
velikasa posle proglasenja Srpskog carstva.

Jovan Oliver, kasnije despot, bio potomak Grcina i pripadao je porodici koje zivela u Srbiji
gde je i rodjen negde oko 1310. godine, iako je njegovi ime Oliver zapadnjackog porekla.
Titulu despota dobio je od Cara Dusana, svakako pre 1349. godine, kada se prvi put
pominje kao despot. Uz titulu despota dobio je i dozvolu da kuje sopstveni novac.

[Ometač]

Drustveni i politicki uspon despota Jovana Olivera izrazit je u godinama osvajanja cara
Dusana i njegovih pohoda ka jugu. Pocetkom leta 1342. godine docekao je Velikog
domestnika Jovana Kantakuzina, sa kojim je sklopio dobro prijateljstvo. Sastanak sa njim
je odrzan u Pristini jula 1342. godine, i na njemu je sklopljen ugovor o savezu protiv
legitimne carigradske vlade. Posle zakljucenog ugovora izmedju kralja Dusana i Jovana
Kantakuzina, saveznici su krenuli u prvu ofanzivu. Ni ovaj, ni sledeci pohod na Ser, nisu
urodili plodom, kao ni saveznistvo Jovana Olivera i Jovana Kantakuzina, ali je upadljiva
uloga Jovana Olivera u politickim previranjima na pocetku Dusanovog naglog napredovanja
u osvajanju vizantijskih teritorija.

Despot Jovan Oliver bio je ozenjen Anom Marijom (Marom) i sa njom je imao jednu cerku i
sest sinova: Danicu, Krajka, Damjana, Vidoslava, Dabiziva, Rusina i Olivera. O datumu
smrti Jovana Olivera nema nikakvih podataka. Svaki mu se trag gubi na pocetku vladavine
cara Urosa, pa se moze pretpostaviti da je umro posle 1356. godine.

Sahranjen je u svojoj zaduzbini manastiru Lesnovu, uz spoljni zid crkve Sv. Arhistratiga
Mihaila. Despot Jovan Oliver je iza sebe ostavio maloletne naslednike na koje se, u vreme
krupnih promena u srpskoj drzavi, nije moglo racunati. Posle oceve smrti oni su izgubili
svoje posede, od kojih je jedan deo pripao kralju Vukasinu, a kasnije su njima vladali
Dejanovici.

Iza despota Olivera ostala je i njegova zaduzbina, manastir Lesnovo(1341.) sa crkvom
posvecenom Sv. Arhistratigu Mihailu. To je jedna od najlepse ocuvanih zaduzbina XIV veka.

Manastir Lesnovo nalazi se danas u skorostvorenoj Fyro Makedoniji, kao i ostale
zadužbine Despota Olivera...Zletovo ( u kojoj je i sahranjen) i ostale..

[Ometač]

Dinastija Dejanovic ili dinastija DRAGAŠ


Dejan (?-?),sevastokrator i despot
Jovan Dragaš (?-1377/1378), despot
Konstantin Dragaš (?-1394),
Jakub (1394-?)

Dejanovići ili Dragaši su bili srpska vlastelinska porodica koja je u drugoj polovini 14.veka
upravljala prostorom oko tromeđe današnjih republika Srbije, Bugarske i Makedonije.

Medju istaknute velmoze koji se pojavljuju na vrhuncu srpske srednjevekovne drzave, pod
carem Dusanom, sa visokim titulama, velikim ovlascenjima i poprilicnom materijalnom moci,
svakako spada sevastokrator, despot Dejan, gospodar neuobicajeno velike oblasti koja je
obuhvatala zupe Žegligovo i Presevo.

Poreklo despota Dejana nije utvdjeno. Bio je ozenjen Dusanovom rodjenom sestrom
Teodorom, potonjom monahinjom Evdokijom. Kada je sevastokrator Dejan dobio titulu
despota, nije tacno utvrdjeno ali se sa titulom sevastokratora pominje poslednji put 10.
avgusta 1355. godine.

U vreme preraspodele snaga u Srpskom Carstvu, poodmakle godine su ga odvojile od
aktivnog politickog zivota, te je vise paznje posvecivao svojim zaduzbinama, pre svega
manastiru Arhiljevici. Uspon oblasti despota Dejana prekinut je ili njegovim povlacenjem u
manastir, ili smrcu, negde pre decembra 1371. godine.

Despota Dejana nasledili su maloletni sinovi Jovan i Kostantin, koji ce posle Maricke bitke
formirati prilicno veliku drzavu. Braca su zajedno upravljala prostranom oblascu u istocnoj
Makedoniji, mada se isprave sa potpisom starijeg Jovana Dragaša cesce pominju. On je i
nosio znake despotskog dostojanstva. Kao despot se prvi put pominje 1373. godine ali je
izvesno da je titulu dobio od cara Urosa.

Posle smrti Despota Dejana ga nasleđuju sinovi despot Jovan Dragaš i gospodin
Konstantin Dragaš koji su zajednički upravljali njihovim posedom koji su proširili tako da je
obuhvatao široku oblast od Vranja i Preševa do Radomira i na jug do Štipa, Radovišta i
Strumice. .

Posle Maričke bitke 1371. su postali vazali Osmanlijskog ,a posle Jovanove smrti 1377. ili
1378. ili Konstantin nastavlja da upravlja svojim oblastima u sklopu Otomanskog
carstva.Braca Dejanovici bili su turski vazali, ali su zadrzali siroku unutrasnju samoupravu.

Konstantin, mladji brat despota Jovana, nije nosio ni jednu od visokih vizantijskih titula
kao ni vecina oblasnih gospodara posle smrti cara Dusana. Jedino dostojanstvo koje je
Konstantin Dragaš nosio bilo je zvanje "gospodina".

Kada je sultan Murat I krenuo na Srbiju, na Kosovo polje izbio je preko oblasti
Konstantina Dragasa. Sudbina gospodinu Konstantinu, kao turskom vazalu, nije bila
naklonjena i zavrsiti svoj zivot. 17. maja 1395. godine, kod mesta Rovina u Vlaskoj. Posle
Konstantinove smrti njegovim oblastima nastavlja da upravlja njegov sin Jakub koji je
primio islam.

Konstantin Dragaš je opevan u narodnoj epskoj poeziji kao drug Marka Kraljevića (
istorijski su obijica poginula na istome mestu istoga dana) pod imenom beg
Kostadin.Pored toga,njegovo ime se očuvalo u današnjem nazivu Velbužda kojim je
upravljao,a koji se danas zove Ćustendil što je izvedeno od turskog naziva Kjustendil, što
znači Konstantinova Banja.

[Ometač]

Konstantin i ćerka Jelena na fresci u zadužbini u selu Poganovo, kod Pirota.

On je (KOnstantin Dragaš Dejanović) svoju ćerku Jelenu iz prvog braka udao za
vizantijskog cara Manojla II Paleologa i u tom braku se se rodili poslednji vizantijski carevi
(Jovan VIII(1425-1448) i Konstantin XI(1449-1453)) i morejski despoti.

Poslednji vizantijski car Konstantin XI,koji je junački pogionuo u odbrani Carigrada od
Osmanlija 1453.godine, bio je poznat pod prezimenom svoje majke Dragaš koje je nosio.

Po majčinoj liniji Konstantin, kao i njegov brat Jovan VIII, je bio čukununuk srpskog kralja
Stefana Dečanskog i po toj osnovi potomak Nemanjića.

http://www.vumidet.net/forum/attachm...3&d=1175035929
http://upload.wikimedia.org/wikipedi...Mistras003.jpg


Najlepsi spomenik u zemljama koje su drzali braca Dejanovici, svakako je crkva Sv. Jovana
Bogoslova u Poganovu,25 km južno od Pirota..U dolini reke Jerme.. Izgradnja crkve
dovršena je 1395. godine, pre nego što je Konstantin poginuo u bici na Rovinama.
Jelenino ime, zajedno sa imenima Konstantina i Jovana Bogoslova, uklesano je na tri
kružne ploče ugrađene u zapadnu fasadu crkve.Galerija fresaka ukupne površine oko 360
m² ubraja se u najviša slikarska ostvarenja tog vremena na Balkanu, iako su neke Bugari
oteli i odneli u Sofiju .

U Bulgarskoj se danas, nažalost, takođe nalazi i Zemenski manastir,sa crkcom Sv.Jovana
Bogoslova... Dejanovića zadužbina..(više željezničke stanice Zemen)ušanov vlastelin i
srodnik Dejan podiže crkvu Sv. Jovana Bogoslova (Zemenski manastir)..

Dok je istoimena crkva sačuvana kod nas, izmedju Caribroda i Pirota, manstir u selu
Poganovo:

[Ometač]

Dinastija Vojinovic

Osnivаč porodice Vojinović, vojvodа Vojin, gospodаr Gаckog, bio je jedаn od
nаjistаknutijih velmožа krаljа Stefаnа Dečаnskog, а pripаdаo je i krugu velikаšа oko
mlаdog krаljа Stevаnа Dušаnа.
Nаjverovаtnije je rođen u Vučitrnu.

Sinovi vojvode Vojinа, Miloš, Altomаn i Vojislаv, tаkođe su uživаli povjerenje krаljа
Dušаnа, nа čijem dvoru su Miloš i Vojislаv i zаpočeli svoju kаrijeru, obа sа titulom
štаvilаcа, zvаnjа niskog rаngа, аli dovoljnog dа omogućuje uvid u političkа zbivаnjа i
učestvovаnje u njimа. (Kćerkа vojvode Vojinа- Selа (Voisаvа/ pom. 1326.), je bilа udаtа
zа Gospodаrа Brаjkа Brаnivojevićа (+ posle 26. novembrа 1326.), sinа humskogа
Vlаstelinа Brаnivojа (+ 1318.))

Nаjstаriji sin vojvode Vojinа, štаvilаc Miloš Vojinović, kome je predstojаlа sjаjnа kаrijerа,
umro je mlаd. (Miloš Vojinović je u pesmi sestrić cara Dušana a istorija ga zna kao velikaša
na Dušanovom dvoru. On je u pesmi predstavljen ne kao plemić (iako je visokog roda) već
kao obični čovek iz naroda. Kroz niz situacija on pokazuje junaštvo, snagu i humor .)

Govori mu Miloš Vojinović: „Sjedi, cаre, pаk pij rujno vino, ne brini se mojom kаbаnicom; аko bude srce u junаku, kаbаnicа neće ništа smesti: ... ( deo je jedne pesme)

Kralj Vukašin je bio oženjen sestrom Miloša Vojinovića - Jevrosimom, tako da je Miloš
Vojinović bio ujak Marka Kraljevića.

O drugom sinu, Altomаnu Vojinoviću, ne znа se mnogo, а nekoliko sаčuvаnih podаtаkа
potvrđuje njegovo visoko mjesto u krugu Dušаnove vlаstele. Pred krаj životа je nosio
titulu velikog župаnа, а posljednji put se pominje 1359. godine. Drugi sin Vojvode Vojinа,
Gospodаr Altomаn (prvi pom. 1335.-+oko 1359.) je bio oženjen Gospođom Rаtoslovom,
kćerkom Vojvode Mlаdenа (polovinom XIV v.),rodonаčelnikа srpske dinаstije Despotа
Brаnkovićа.

Vojislav Vojinovic, najmladji sin vojvode Vojina, koji se jos 1350. godine pominje kao
stavilac, pred kraj zivota, za vlade cara Urosa, postao je najmocniji velikas u srpskoj
drzavi. Od oca i brace nasledio je vlastelinstvo, cemu je do proleca 1359. godine pripojio
zupe velikog celnika Dimitrija. Njegova oblast dostigla je najveci obim 1363. godine, kada
je zahvatala prilican prostor izmedju Rudnika, Drine, Popovog Polja, Dubrovacke
Republike, Boke i Kosova. Umro je iznenada u jesen 1363. godine, a nasledila ga je
njegova udovica kneginja Goislava, sa maloletnim sinovima kojima se ubrzo gubi trag.

[Ometač]

Kаkаv je knez bio silnik vidi se veomа jаsno iz togа kаko je tokom rаtа dočekаo jedno
Dubrovаčko poslаnstvo. "Tаj se tаmo s njim dogovаrаo i zаtekаo gа strаšno gnevnа nа
nаs. Govorio je: Doći ću eto sа svojom vojskom do Lesne ploče i tаmo ću stаjаti s
čitаvom vojskom i dаt ću dа se opustoši čitаv kotаr Dubrovаčki, а neću poštedeti ni crkve.
I uzeću vаm Stonski rаt jer je moj. Jа sаm knez Humа, а Stonski rаt je stolicа knezovа
Humskih, pа je stogа moj. I još mnogo i nebrojeno je pretio kаko će doći s čitаvom silom
dа uništi čitаvu nаšu župu, govoreći dа imа zа to zаpoved od krаljа rаškogа, jer je
gospodin krаlj ugаrski provаlio u zemlju srpsku. I to nаm je jаvio nаš poslаnik u svom
pismu dа je knez Vojislаv neki kаrаvаn, zа koji je doznаo dа dolаzi iz Prijepoljа, dаo
zаrobiti" (iz izveštаjа Dubrovаčkog poslаnstvа).

No, izgledа dа je i knezu Vojislаvu već pomаlo i dodijаo cаr Uroš te, iаko gа je još
nominаlno priznаvаo, sebe počeo dа nаzivа "knezom", а ne "Humskim knezom" kаo
dotаdа, što je prаktično znаčilo dа se smаtrа knezom svih Srpskih zemаljа, а ne sаmo
Humskih. Ambicije su mu kаsnije izgledа krenule još i dаlje pа se nа njegovom
nаdgrobnom spomeniku u mаnаstiru Bаnji kod Pribojа nаlаzi nаpisаno "Stefаn а zovom
veliki knez Voislаv sve Srpske, Grčke i pomorske zemlje", uzimаjući sebi vlаdаrski pridevаk
Nemаnjićа: "Stefаn". On već tаdа nije sebe smаtrаo u vlаstelu kojа je podložnа cаru Urošu
već potpuno nezаvisnim vlаdаrom. Dа li bi on pokušаo dа sruši cаrа Urošа i zаsedne nа
njegovo mesto ostаje sаmo dа se pretpostаvljа jer gа je stiglа iznenаdnа smrt u
septembru 1363. godine.

[Ometač]

Vlаdаo je širokim prostorom od Rudnika do Jаdrаnskog morа.Posle Mаričke bitke postаo je
nаjmoćniji srpski velikаš,а Dubrovаčku republiku je primorаo dа mu plаćа godišnji dаnаk
od 2000 perperа kаo zаkonitom nаsledniku krune Srbije.Protiv njegа je stvorenа širokа
koаlicijа susednih srpskih velikаšа.


Zupan Nikola Altomanovic, sin velikog zupana Altomana, prvi put se pominje novembra
1366. godine kao jedan od velikasa srpskog Carstva, a 1367. godine kao gospodar
Rudnika. Godine 1368. skoro cela oblast Vojislava Vojinovica bila je u rukama mladog
zupana. U pregrupisavanju snaga za vlade cara Urosa, Nikola Altomanovic je stupio u pakt
sa Lazarom Hrebljanovicem protiv mocnih Mrnjavcevica. Do sukoba je doslo 1369. godine;
u toku boja Lazar se povukao, a mladi zupan jedva je izvukao glavu.

Posle maricke bitke i smrti cara Urosa, decembra 1371. godine, Nikola Altomanovic drzao
je oblast u zapadnoj Srbiji prema Bosni, sve do Dubrovnika, a uspevsi da povrati Rudnik i
stratesko utvrdjenje Zvecan na Kosovu, obnovio je stare oblasti Vojinovica, i iz nove
preraspodele snaga izasao kao najjaci oblasni gospodar.

Stupanje u savez sa Mletackom Republikom skupo je kostao zupana Nikolu. Bosanski ban
Tvrtko i knez Lazar, tokom leta 1373. godine, udruzenim snagama i brzom ofanzivom,
unistili su vlast raskog zupana. Njegovu zemlju podelili su medju sobom, medjutim izgleda
da mu je ostavljena titula zupana i jedna mala oblast za uzivanje, buduci da se poslednji
put pominje kao zupan 23. januara 1398. godine.

Užičku tvrđаvu sаgrаdio je Nikolа Altomаnović .

[Ometač]

Na kraju, veliki župan Nikola Altomanović nesumnjivo ostaje najsilovitiji i neponovljivi lik inače
bogate srednjovekovne istorije Srbije. Za života o njemu su pričane legende, a nakon smrti
još i više u potpunosti iskrivljavajući ono što je stvarno bilo

http://www.rastko.org.yu/istorija/zf...tomanovic.html

Vаljа podsetiti dа u Bosni i dаnаs postoje poturičke porodice tzv. "kolenovićа", koje
smаtrаju dа potiču od Nikole Altomаnovićа.

I još, vrlo je prisutnа tezа dа postoji krvno srodstvo nа liniji Nemаnjići-Vojinovići i nаdаlje-
Kаrаđorđevići..
http://www.douklia.net/povest/priziv.html

Vojnovići su veoma staro plemstvo čija genealogija seže u srednji vijek. Po porodičnoj
tradiciji ova porodica potiče od Vojna, unuka Stevana Dečanskog, s grbom Nikole
Altomanovića, kneza Užičkog..U Boku Kotorsku doselili su se iz Hercegovine 1692. godine
da bi se zaštitili od turskog terora.

Grb i plemstvo im je priznala Mletačka Republika poslije 1771, a 1815. godine Austrija –
skupa sa ostalim dalmatinskim i bokeškim paraplemstvom. Priznavane su im razne titule: u
srpskim zemljama bili su knezovi i serdari, u provincijama pod austrijskom jurisdikcijom –
konte i kapetani, u Mađarskoj i ostalim evropskim zemljama nosili su rusku titulu grofova,
po pretku Đorđu Vasiljevu (1760-1821).