Raffaello

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/rafaello_santi_01-1.jpg

Raffaello Santi(ili Sanzi) ,poznat i samo kao Rafaelo ,ili Rafaelo Urbinski,slikar i arhitekta
italijanske visoke renesanse.Poznat po svojim slikama Madone,i velikoj figuralnoj kompoziciji u Vatikanu.
Njegov celokupan rad zaslužuje divljenje zbog jasnoće i jednostavnosti forme,kompozicije kojom se
postiže ideal neoplatonske ljudske veličine.

[Bisernica]

Poznat i kao Raffaello Urbinski ,jer je rođen u gradu Urbino,na Veliki petak 6. aprila 1483 godine,kao sin Magia (Mađa) di Battista di Nicole Ciara i Giovani Santi di Pjetro.
Njegov otac je bio slikar i pesnik na dvoru Federika Da Montefeltre,jednog od najpoznatijih prinčeva ,zaštitinika umetnosti rane renesanse u Italiji.Rafaelov otac nije bio izuzetan slikar,iako je bio čovek sa umetničkim darom.Mladi Rafaelo vrlo rano počinje pomagati svom ocu u ateljeu,i veruje se da je prva znanja i osnove umetnosti naučio upravo od svog oca.Međutim ,još uvek nije poznato gde je Rafaelo učio nakon ovog ranog perioda u radionici svog oca ,jer je đovani Santi umro 1494. godine ,kada je Rafaelo imao 11 godina.

[Bisernica]

U vreme vladavine kneza Federiko Da Montefeltro,Urbino je bio centar kulture,koji je ohrabrivao umetnike i privlačio ljude izuzetnog talenta,uključujući i Donato Bramante, Piero della Francesca, i Leon Batista Alberti,koji su bili rado viđeni gosti na kneževom dvoru.Iako je Raffaello bio pod uticajem velikih umetnika Firence i Rima ,Urbino je predstavljao osnov za njegov kasniji razvoj.pored toga ,kulturna vitalnost grada,verovatno održavana velikim protokom mladih umetnika,omogućila mu je da i kao jako mlad,na početku 16. veka,sa 17 godina ,ispolji svoj veliki talenat.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/7560001-1.jpg

Jedna od retkih sačuvanih slika portreta Federico da Montefeltro,
Urbinskog kneza i mecene - rad jednog od štićenika Piero della Francesca

[Bisernica]

Nije poznato vreme dolaska Raffaella u Peruđu,ali neki naučnici tvrde da je to bilo 1495. godine.Prvi pisani zapis o njegovoj slikarskoj delatnosti datira od 10. 12. 1500. godine,u kojem stoji da je mladi slikar ,do tada nazivan "Maestro",angažovan da pomogne u završetku oltarne slike koja je trebala biti završena do 13. septembra 1502. godine.Iz ovog dokumenta se jasno vidi da je u to vreme Rafaelo već dao dovoljno dokaza da je majstor,čak toliko da je u periodu između 1501. i 1503. godine dobio jako važnu narudžbinu - slikanje krunisanja Bogorodice,za kapelu Oddi u crkvi San Frančesko u Peruđi.Ova slika se sada nalazi u Vatikanskom muzeju u Rimu.
Veliki majstor Umbrian Pjetro Peruđino je 1498-1500. godien radio na završetku velike freske u Collegio del Cambio u Peruđi,što je maldom Rafaelu omogućilo da stekne veliko stručno znanje ,jer je u to vreme bio angažovan u radionici ovog majstora.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi-1.jpg

Krunisanje Bogorodice
The Crowning of the Virgin
(Oddi Altarpiece)
1502-03
Oil on canvas, transferred from panel, 267 x 163 cm
Pinacoteca, Vatican
[/COLOR]

[Bisernica]

Oltarna slika Krunisanje Bogorodice namenjena prvobitno crkvi San Francesco al Monte u Peruđi,data je u rad majstoru Peruđinu ,koji je poverio svom učeniku Rafaelu.
Ova slika kombinuje dve scene ,uobičajena kompozicija u kvatročento ili ranorenesansoj ikonografiji. Krunisanje koje zauzima gornji deo slike ,i u donjem delu uveravanja nevernog Tome.Dve scene ostaju jasno razgraničene i one mogu ukazivati na nedostatak slikarevih spoosbnosti vezanih za kompoziciju.Međutim ,oblici su već zreli i primećuju se određene novine u perspektivi,kao što je dijagonalno predstavljena madonina grobnica,a to je već odstupanje od tradicionalnog kvatročento tipa kompozicije.

[Bisernica]

http://www.sacred-destinations.com/italy/images/rome/vatican-museum/resized/eosb_156p.jpg

Krunisanje Bogorodice
iz Vatikanskog muzeja


Slika pokazuje koliko je vremena Rafaelo razmišljao u realizaciji ukupne celine i detalja,posebno izraženih na individualnosti lica apostola i na mirnom pejzažu u pozadini,što je urađeno sa priličnom veštinom majstora.Ali najznačajnije odlike se u rasporedu scene - ogroman prostor koji se otvara ispod kolonade Blagovesti,visoko animirani mudraci,kvalitet atmosfere u hramu ,koji nagoveštavaju naglašen osećaj za prostor kod budućeg umetnika vatikanske kompozicije.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1ceilin1-1.jpg

1497-1500
Freska - detalj sa plafona
Collegio del Cambio, Perugia

Ovu fresku je radio Majstor Peruđino u periodu u kojem je Rafaelo
učestvovao u dovršenju da bi narudžbina bila gootova do odredjenog datuma.
Lepota rada koji se vidi na ovom fragmentu govori o majstoru koji je Rafaelu
preneo mnogo od svog znanja ,a koje je Rafaelo kasnije iskoristio u svoju slavu.

[Bisernica]

http://img225.imageshack.us/img225/6052/0view2.jpg

Pogled na salu za audijencije

[Bisernica]

Pored praktične nastave ,na Rafaela je imao uticaj i Peruđinov izuzetno miran stil.
Davanje ključeva svetom Petru ,koju je Peruđino naslikao 1481-82 za Sikstinsku kapelu u Vatikanu,inspirisala je Rafaela za njegov prvi veliki rad - Brak Bogorodice (1504, Galerija Brera, Milano).Peruđinov uticaj se ogleda u naglasku na perspektivi u odnosu između likova i arhitekture,kao i u lirskom izrazu ličnosti.Ipak ,ičak i u ovoj ranoj slici jasno se vidi da je rafaelov senzibilitet drugačiji od učiteljevog.Dispozicija likova je manje kruto vezana za arhitekturu i raspored svake figure u odnosu na druge je više neformalan.Lirski izraz i nežan odnos među likovima prevazilazi bilo šta što je Peruđino negovao kao stil u svom radu.

http://img708.imageshack.us/img708/4239/keysdn.jpg


Hrist daje ključeve svetom Petru
Christ Handing the Keys to St Peter
1481-82
Fresco, 335 x 550 cm
Cappella Sistina, Vatican

Slika koja je inspirisala Rafaela za njegov prvi veći lični rad

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/10spozal-1.jpg

Brak Bogorodice
Spozalizio (The Engagement of Virgin Mary)
1504 - Raffaello
Oil on roundheaded panel, 170 x 117 cm
Pinacoteca di Brera, Milan


Sliku ,koja je potpisana i datirana "RAPHAEL URBINAS MDIIII",naručila je porodica Albizzini,za kapelu Svetog Josifa u crkvi S.Frančesko u Citta di Castello.
Zanimljiva je i sudbina ove slike.1798. godine grad je bio proimoran da pokloni sliku Napoleonovom generalu Lechi,a general je prodao dileru umetninama u Milanu - Sannazzariju,koji je opet zaveštao glavnoj bolnici u Milanu 1804. godine.Dve godine kasnije odkupljuje je Akademija likovnih umetnosti i od tada je izložena u galeriji Brera.
Kritičari veruju da je slika inspirisana sa dvema Peruđinovim kompozicijama- freskom Hrist uručuje ključeve svetom Petru i slikom Sklapanje braka Bogorodice koja se nalazi u muzeju u Kanu.Upisujući svoje ime i datum na ovoj slici ,Rafaelo izlazi iz anonimnosti i samouvereno najavljuje sebe kao autora dela.
Osnovna dešavanja su u prvom planu - Josif stavlja prsten na Bogorodičin prst,a u drugoj ruci drži cvet ,simbol cvetanja ljubavi ,jer je u ruci ostalih prosaca cvet uveo,dok dva razočarana prosca lome svoj štap.Poligonalni hram je postavljen u stilu Bramantea,dominira u strukturi kompozicije,i određuje svojim položajem ,raspored likova u prvom planu i ostalih likova.
Tri glavne figure i dva lika koja se nalaze u prvom planu, dok su ostali raspoređeni u dubinu, krećući se postepeno dalje od centralne ose. Ova osa, označena prstenom Josifa koji treba da stavi na prst Bogorodice, deli popločane površine i hram na dva simetrična dela.U boji preovladava tonalitet šumskog *zlata*,sa prelazima blede slonovače,žuto, plavo-zelena, tamno braon i svetlo crvena.Svetli oblici kao da su uronjeni u kristalni sjaj čija je suština svetlo plavo nebo.
Struktura Rafaelove slike,koja uključuje u prvom planu figure i centralizovanu poziciju hrama u pozadini,svakako može da se uporedi sa dve Peruđinove slike,ali Rafaelova slika ima dobro razvijenu kružnu kompoziciju ,za razliku od Peruđinove horizontalne,koja je karakteristika kvatročenta.Poligonalna kompozicija grupe figura i velikih zgrada jasno razlikuje Rafaela od njegovog učitelja.Prostor je u Rafaelovoj kompoziciji otvoren,što ukazuje na superiornost perspektive u odnosu na Peruđina.

[Bisernica]

Neposredno nakon braka Bogorodice,Rafaelo radi tri male slike - Vizija viteza ili Vitezov san ,Tri gracije i Svetog Mihaila,koje su primeri majstorskog narativnog slikarstva,i pokazuju kako mladalačku svežinu,tako i svojevrsnuzrelost izraženu kroz sposobnost da kontroliše elemente koji karakterišu lični stil.Iako je od učitelja Peruđina naučio mnogo,on ipak nakon 1504. godine upotrebljava drugačije metode rada i pokazuje da ga je želja za učenjem vodila da gleda dalje od Peruđe koja nije bila dovoljno velika i značajna da zadovolji njegovu želju za novim saznanjima.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/21knight-1.jpg

Vitezov san
Allegory (The Knight's Dream)
c. 1504
Oil on wood, 17 x 17 cm
National Gallery, London

[Bisernica]

Ono što je jasno vidljivo na ovoj slici je sintetička koncepcija oblika,preciziranje intelektualnog izražavanja,a isto to je prisutno i na slici Tri gracije. Mnogi kritičari veruju da su ove dve slike u stvari diptih kojim je predsdtavljen Scipione di Tomazo Borgeze u trenutku njegovog rođenja 1493.
Tema slike se može izvući iz pesme Punica Siliusa Italikusa koji je poznati antički pesnik humanista.Na ovoj slici Scipion u snu mora napraviti izbor između Venere koja simbolizuje zadovoljstvo i Minerve koja predstavlja vrlinu,dok na drugoj dobija nagradu za svoj izbor vrline ,koju mu daje Hesperides - Zlatnu jabuku.
univerzalno poreklo ove teme nas podseća na firentinsku životnu sredinu.Kompozicija u kojoj dominira osećaj velike harmonije,je figurativna posledica književne teme.Mladi Vitez je zaspao u sredini pod lovorovim drvetom i on deli sliku na dva jednaka dela.Figura lepe mlade žene s leve strane drži knjigu i mač iznad zaspalog viteza i simbolizuje vrlinu,dok sa druge strane isto tako lepa mlada žena drži cvet koji simbolizuje čulna zadovoljstva.Alegorija je sadržana verovatno u očekivanju da mladi vitez ispuni zadatak i dovede obe strane života u harmoniju.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/3212780508_dbd8fd2b28-1.jpg

Rafaelov crtež alegorije Usnuli vitez - olovka i braon mastilo.

[Bisernica]

http://img20.imageshack.us/img20/5771/21graces.jpg


The Three Graces
1504-05
Oil on panel, 17 x 17 cm
Musée Condé, Chantilly


Tri gracije su personifikacija blagodeti i lepote . U umetnosti su često pratilje Venere, koje dele nekoliko njenih atributa, kao što su ruža, mirta,jabuka i kocka. Njihova imena prema Hesoid (Theogoni 905) bili su Aglaia, Euphrosine i Thalia. One su obično grupisane tako da su dve spoljna figure okrenute licem posmatraču, dok je jedna u sredini okrenuta leđima. Ovo je bio njihov poredak poznat i često kopiran u renesansi.
Grupa gracija je predmet mnogo alegorijskog u različitim vremenima. Seneka (oko 4 pne ad 65) (de Beneficiis l.3: 2) ih je opisao kao nasmejane devojke, gole ,postavljene kao trostruki aspekt velikodušnosti, davanje, primanje i vraćanje poklona, ili koristi : "Una UT sede kuae Det beneficium, Altera kuae accipiat, tertia kuae reddat."
Firenca humanističkih filozofa 15. veka ih je videla kao tri faze ljubavi: lepota, pobuđivanja želje, što dovodi do ispunjenja, alternativno, kao personifikacija čednosti, lepota i ljubav, možda sa natpisom "Castitas, Pulchritudo, Amor."Tri gracije su prva Rafaelova studija ženskog akta,pogled sa obe strane. Verovatno se ne zasnivaju na živim modelima, već na klasičnoj skulpturi Tri gracije u Sijeni.

http://razbibriga.net/imported/2011/02/004siena-1.jpg

Skulptura Tri gracije u biblioteci Piccolomini - Duomo-Siena

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/25drago2-1.jpg


Sveti Mihailo i zmaj
St Michael and the Dragon
1503-05
Oil on wood, 31 x 27 cm
Musée du Louvre, Paris

U sumornom pejzažu,dok u daljini gori grad ,Mihailo je spreman da ubije savladanog zmaja koji personifikuje zlo.Figure u centru podsećaju na Danteovu Božansku komediju ,Pakao.Sa leve strane su licemeri ,poput olovnih figura težinom olova pritisnuti i primorani da prate svoj teški put,a sa desne strane se nalaze lopovi koje muči zmija.I Sveti Arhanđel Mihailo koja se nalazi u Luvru i Sveti Đorđe koja je u Nacionalnoj galeriji u Vašingtonu,povezane su kako tematikom ,tako i stilskim elementima.
Sve tri slike pripadaju firentinskom periodu rada i stvaranja ovog umetnika i eho su onih stimulansa koje je Rafaelo dobio od majstora kod kojeg je radio u Firenci.Jasno je vidljiv i uticaj Leonarda čije borbe ratnika iz bitke Anghiari (1505) u Palazzo della Signoria pruža izuzetan primer borilačke umetnosti.(ova Leonardova slika je na žalost oštećena zbog nedostataka u eksperimentalnoj tehnici koju je Leonardo primenjivao,tako da gotovo više nije ni vidljiva),međutim,vidi se i ostatak flamanskog koji je umetnik poneo iz Urbina.Rafaelova mašta koja je razvijena u detaljima svetog Mihaila ,je uravnotežena u njegovom liku,koji je centar cele kompozicije.Ovaj osećaj za staloženost i ravnotežu se kod Rafaela i dalje razvija.Ova platna pokazuju sve ono što je slikar skupio kao stilske plodove dotadašnjeg rada i istovremeno predstavljaju začetke onog što će se dešavati u budućnosti.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/Louvre30-1.jpg

Sveti Đorđe ubija zmaja - Luvr

[Bisernica]

Nejasno je da li je Rafaelo ,nakon Peruđina ,bio i kod slikara Bernandino da Siena Pinturicchio a,nakon toga odlazi u Firencu,vučen znatiželjom koja je vezana za rad Leonarda i Mikelanđela ,ali se predpostavlja da je dfo jeseni 1504. godine Rafaelo stigao u Firencu. Nije poznato ni to,da li mu je ovo prva poseta Firenci, ali je navedena godina vreme za koje se može reći da je njegov prvi kontakt sa ovim značajnim centrom umetnosti,koji je ojačao sve njegove dotadašnje i otvorio i proširio nove vidike.Vazari će zabeležiti da je studirao ne samo dela Leonarda i Mikelanđela i fra Bartolomea ,koji su bili majstori visoke renesanse,već i dela Masaccia koji je bio pionir naturalizma koji je razdvojio ranu renesansu od gotike.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/expuls-1.jpg

Izgon iz raja -Masaccio

1426-27
Fresco, 208 x 88 cm
Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Florence

[Bisernica]

Ipak, njegovi glavni učitelji u Firenci su Leonardo i Mikelanđelo. Mnogi od radova koje Rafaelo završava u godinama između 1505 i 1507, naročito veliki niz, uključujući Madonna del Cardellino ili Madona Goldfinch (oko 1505, Galerija Ufici u Firenci), Madonna del Prato (oko 1505; Kunsthistorisches Museum , Beč), Esterhazi Madona (oko 1505-07, Muzej likovnih umetnosti, Budimpešta), i La Belle Jardinière ( (oko 1507, Luvr, Pariz), obeleženi su uticajem Leonarda, koji je od 1480. uvodio velike inovacije u slikarstvu.

http://razbibriga.net/imported/2011/02/33cardel-1.jpg

Madonna del Cardellino
1507
Oil on wood, 107 x 77 cm
Galleria degli Uffizi, Florence


Madonna del Cardellino,jedna od firentinskih Rafaelovih slika,rađena za venčanje njegovog prijatelja
Lorenca Nasi i Sandre di Mateo di Giovani Canigiani.
Slika je bila teško oštećena nakon delimičnog rušenja kuće Nasi 1547. godine.Sliku je obnovio
Ridolfo Del Girlandajo,sin umetnika koji je bio pod snažnim uticajem Rafaela.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/32prato-1.jpg


Madonna of Belvedere (Madonna del Prato)
1506
Oil on wood, 113 x 88 cm
Kunsthistorisches Museum, Vienna

Madona na livadi je prva u nizu kompozicija koje prikazuju apokrifni susret deteta Isusa i dečaka Krstitelja.Krstitelj treba da prepozna Hrista kao Spasitelja još u detinjstvu,a Rafaelo to pokazuje tako što Hrist uzima krst od Jovana.
Na ovoj slici je evidentan Mikelanđelov uticaj na Rafaela.Piramidalna struktura likova podseća na Leonarda,ali Rafaelo kompoziciju nadahnjuje svojim idiličnim spokojstvom koje karakteriše sve njegove slike iz ovog perioda.Nežni lik Device koji dominira slikom i pejzaž koji čini jezero staklaste površine ogledala,a proteže se celom širinom slike,su celina uklopljena u harmoničnu strukturu.Položaj figura dece jasno upućuje na Mikelanđelov stil kada su u pitanju odnosi figura.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/42ester-1.jpg


Madonna Esterházy
Madonna and Child with the Infant St John
c. 1508
Tempera and oil on wood, 29 x 22 cm
Szépmûvészeti Múzeum, Budapest


Na ovoj maloj slici, koju je Rafaelo slikao na samom početku svog rimskog perioda ,a koja se nalazi u Budimpešti,uzvišena i lepa Madonna je smeštena u idealizovane,zelene predele.Slika je nedovršena ,a to omogućava gledaocu da zaviri u proces stvaranja i nastajanja dela.Idilični ambijent pejzažne arhitekture sa rimskim motivima,dopunjuje se harmoničnim suprotstavljanjem figura i boja.
Slika je poklon Papi Klementu XI od žene cara Karla III.Kasnije ,ova slika prelazi u posed kneza Kaunitz-a ,verovatno kao poklon carice Marije Terezije,a od njega,u 18. veku ,dolazi do kneza Esterhazija i nalazi se u njegovoj kolekciji...otuda i ime Madonna Esterhazi.Popularnost ovog dela svedoče i mnoge savremene reprodukcije koje su urađene.Inače ,pripremna skica za ovu sliku se nalazi u galeriji Uffizi.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/34ardin-1.jpg


The Virgin and Child with Saint John the Baptist (La Belle Jardinière)
1507
Oil on wood, 122 x 80 cm
Musée du Louvre, Paris


Nazvana La Belle Jardinière,jedna je od nekoliko Madona koje je Rafaelo naslikao tokom svog boravka u Firenci (1504-1508).Hronološki ,iza ove sledi Madona Goldfinch.
Sliku je naručio Fabricio Sergardi,plemić iz Sijene,a slika je ostala nedovršena od strane Rafaela iako je potpisana i datirana,i prema nekim istoričarima ,sliku je završio Ridolfo Del Girlandajo.Sliku je kasnije kupio Fransoa I od Francuske.
Ova slika je poznata pre svega ,po proporcionalnosti i harmoničnoj izbalansiranosti položaja figura i po visokom kvalitetu formalno prisutnom u svakom detalju ,posebno u liku Device,koji je služio kao model generacijama umetnika kasnije.
Ova slika je vrhunac rada u firentinskom periodu.Tela slobodno zauzimaju prostor ,a figure su u interakciji sa dubokim osećanjima.Luk koji formira okvir ,harmonično zatvara kompoziciju.
Rafaelo je ,kao što je to bio čest običaj,stavio datum na skut Device,ali nije jasno da li je 1507. ili 1508. godina nastanka ove prelepe kompozicije.

[Bisernica]

Veliki uticaj Leonardo je izvršio i slikom Madona sa detetom i svetom Anom,koju obeležava intimnost i jedostavnost u postavljanju figura ,što je neobično za 15. vek u umetnosti.Rafaelo je izgradio sopstveni model firentinskog metoda gradnje kompozicije u dubinu sa piramidalnim figurama, koje se grupišu kao jedna celina ,ali svaka od njih ima svoju sopstvenu individualnost i lik.
Rafaelo mnogo duguje Leonardu i kada su u pitanju tehnike svetla - umereno je koristio Leonardovu chiaroscuro (jak kontrast između svetla i tame),ali i svoju sfumato tehniku osvetljenja ,koja je podrazumevala upotrebu izuzetno finih ,mekih senki umesto linije ,da bi se opisala forma i funkcija.
Rafaelo je ,međutim ,otišao dalje od Leonarda u stvaranju novih vrsta osvetlenja koja na nežnim licima otkrivaju jednostavan i običan ljudski osećaj,ali podignut na pijedestal uzvišenosti i spokojstva.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/4stanne-1.jpg

The Virgin and Child with St Anne -Leonardo
c. 1510
Oil on wood, 168 x 130 cm
Musée du Louvre, Paris

[Bisernica]

Motiv malog Hrista na kolenu Device koja i sama sedi u krilu svete Ane,je prilično redak,ali se primeri mogu naći još u srednjem veku pa dalje - tok života koji teče kroz tri generacije.Umetnici su odabirali ovu neobičnu temu iz simboličkih razloga koje su različito tumačili.U Nacionalnoj galeriji u Londonu se nalazi Leonardov crtež na istu temu,ali se razlikuje od Rafaelove kompozicije u mnogo čemu.Znamo iz zapisa, da je Leonardo napravio još jedan ovakav crtež,ali je taj izgubljen.Sliku koju je naručio Servites iz Firence je ostala nedovršena ,verovatno zbog umetnikovog iznenadnog interesovanja za matematiku i njegovog inženjerskog angažmana u službi Cesare Borgia.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/Leonardo20Madonna20and20Child20with20St2-1.jpg

[Bisernica]

1507. godine Rafaelo radi sliku Hristova sahrana,koja se nalazi u galeriji Borgeze u Rimu.U ovom radu je jesno vidljivo da je postavio sebi zadatak da pokaže izražajne mogućnosti u slikanju ljudske anatomije,a velikog uticaja na njega je imao Mikelanđelo ,kad je u pitanju ljudsko telo.
Rafaelo se ipak razlikuje od Leonarda i Mikelanđela koji su obojica bili slikari tamnih intenziteta i uzbuđenja,dok je Rafaelo želeo da razvije mirniji i više ekstrovertan ,otvoren stil koji je služio kao polpularan i univerzalan oblik vizuelne komunikacije.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/37entom-1.jpg


The Entombment
1507
Oil on wood, 184 x 176 cm
Galleria Borghese, Rome


Figurativne komponenete koje je stekao u svom firentinskom periodu i uticaj Mikelanđela najvidljivije su u njegovim poslednjim delima firentinskog perioda.
Sahranjivanje Hrista je radio 1507. godine za Juventus Baglionija ,kao zavetni dar u znak sećanja na njegovog sina Grifonetta ,koji je ubijen u Peruđi,iz osvete.
sam umetnik odstupa i formalno i ikonografski od tradicionalnog načina predstavljanja samog čina ,on ne prikazuje spuštanje u grob,već samo nošenje Hrista.
Protagonisti na slici ne pokazuju tugu ,ali se ona iskazuje kroz rafaelovski način osećanja,kroz neku vrstu bolne rezignacije,razočarenja. Vizija prostora je manja od uobičajene geometrijske firentinske vizije ,ali se čini slobodnijom i prirodnijom.Uticaj Mikelanđela je jak,i može se posmatrati kroz ženske likove sa desne strane i u mlitavoj ruci Hrista koja beživotno visi.
Energija i osećaj otvorenog prostora na Mikelanđelovim slikama ima snažan uticaj na Rafaela.Postoje tri kompozicije koje simbolizuju veru ,nadu i ljubav,a rađene su u delikatnoj crno -beloj tehnici i sve tri pored ove slike je papa Pavle V preneo iz Peruđe u Rim,a danas se nalaze u Vatikanskom muzeju.1608. godine je izvršena zamena slike kopijom ,a slika je bila jedna od onih koje su francuski vojnici odneli u Francusku ,gde je bila izložena u Napoleonovom muzeju u Parizu od 1797 do 1815. godine ,kada je na Bečkom kongresu doneta odluku o restituciji,nakon čega je slika vraćena u Rim,gde se i danas nalazi.

[Bisernica]

Na predlog arhitekte Donato Bramantea,papa Julije II poziva Rafaela u Rim 1508. godine.
U to vreme je Rafaelo malo poznat u Rimu,ali je mladić ostavio dubok utisak na Julija i čitav papski dvor,a njegov majstorski autoritet je rastao iz dana u dan.rafaelo je bio obdaren veliki šarmom ,a bio je i naočit mladić,pa je pored svog velikog umetničkog talenta,na kraju psotao toliko popularan da je dobio nadimak "Princ slikara".

Poslednjih dvanaest godina svog kratkog života ,rafaelo provodi u RimuTo su bile godine grozničave grozničave aktivnosti u stvaranju remek-dela.Njegov prvi zadatak je bio da naslika ciklus fresaka ,u sobama papskog stana u Vatikanu,u kojima je Julije sam živeo i radio,a ove sobe srednje veličine su poznate i kao Stanze.

Stanza della Segnatura (1508-11) i Stanza d'Eliodoro (1512-14) bile su ukrašene gotovo u potpunosti od strane Rafaela lično; mural u Stanza dell'Incendio (1514-17), mada dizajniran od strane Rafaela, u velikoj meri su uradili njegovi brojni saradnici i učenici.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/0segnat-1.jpg

[Bisernica]

Rafaelo je imao izuzetnu,iako kratku karijeru u Rimu.Zahvalnost za priznanje njegovom talentu duguje dvojici papa ,Juliju II iz porodice della Rovere i njegovog naslednika Lea X medičija.Ova dvojica su se razlikovala po svom karakteru,ukusu,kulturi i političkim programima,ali su obadvojica imala zajednički cilj za vreme svojih papskih mandata- obnoviti staru slavu Rima ,kao kulturnog i političkog centra.

Već je 1453. godine ,papa Nikola V počeo rekonstrukciju i proširenje papske palate u Vatikanu - Palazza Pontifici.papa Bordžija,Aleksandar VI koristi jedan od stanova na prvom spratu sevrnog krila zgrade,u kojem boravi na početku svog pontifikata i njegov naslednik papa Julije II.Krajem 1507. godine ,Julije je odlučio da obnovi drugi sprat ili takozvane Stanze (sobe),jer nije više želeo da živi u apartmanu njegovog predhodnika kojeg je prezirao.Freske koje su trebale da krase njegov novi stan je naručio kod poznatih majstora Peruđina i Sodome,kao i mladog Rafaela koji se uključio u ovaj posao neposredno po svom dolasku u Rim 1509. godine.

http://razbibriga.net/imported/2011/02/0segnati-1.jpg


View of the Stanza della Segnatura
1510-11
Fresco
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

Stanza della Signatura ili kabinet je prva soba koju je Rafaelo oslikao freskama u papskom stanu.Umetnikov koncept kompozicije i tematike dovodi u sklad duh antike i hrišćanstva.
humanistička kvadripartitura kulture - teologija,poezija,filozofija i pravda,su četiri elementa paralelni sa elementima koji čine univerzum - vazdu,zemlja,vatra i voda.Svaki od ovih elemenata je alegorijski predstavljen na freskama kojima je oslikana ova soba - Svete tajne,Atinska škola,Parnas, vrline - snaga,razboritost,umerenost...

Prvi ciklus je završen još 1509. godine - takozvana Disputa ili rasprava o Svetim tajnama,a krajem godine ,Rafaelo započinje rad na zidu nasuprot Disputa.Ova druga freska ,nazvana Atinska škola,predstavlja sedište stečenih istina ,odnosno filozofski centar.Početkom 1510. godine,Rafaelo započinje treću kompoziciju koja predstavlja Parnas,boravište Apolona i muza - po antičkoj mitologiji ,Parnas je dom poezije.
Dve scene na četvrtom zidu su oslikali saradnici ,a linetu iznad njih koja sadrži predstavu vrline ,oslikana je 1511. godine.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/0segnatu-1.jpg


View of the Stanza della Segnatura
1510-11
Frescoes
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/00disput-1.jpg


Disputation of the Holy Sacrament (La Disputa)
1510-11
Fresco, width at the base: 770 cm
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican

Freska se može posmatrati kao portret Militantne Crkve ispod i Trijumfalne Crkve iznad .Promene koje su nastale između studije u pripremi i konačnog izgleda freske,nagoveštavaju da se Disputa i Atinska škola mogu posmatrati kao zajednička tema - otkrivanje istine o svemu i poreklu svih stvari u Disputi ili drugim rečima -Trojice,što je slučaj i kod Atinske škole gde je suština saznavanja istine u filozofiji.

Bog Otac, okupan u nebeskoj slavi, blagosilja gomilu biblijskih i crkvenih ličnosti na vrhu kompozicije. Odmah ispod, vaskrsli Hrist sedi na prestolu između Bogorodice i Jovana Krstitelja,koji prema ikonografiji ukazuje na Hristov dolazak.
Proroci i sveci Starog i Novog zaveta,sede oko ove centralne grupe figura ,raspoređeni na polukružnoj ivici oblaka koji čini Hristov presto.Oni čine ukomponovanu i tihu gomilu,i mada su slikani velikim poljima boje, figure imaju izraženu individualnost.
U samom dnu freske,uklopljena u pejzaž,dominira veliki oltar i evharistijski žrtvenik,oko kojeg su pape,episkopi,sveštenici i masa vernika.Oni predstavljaju Crkvu koja je delovala i koja nastavlja da deluje u svetu,a koja predviđa slavu Svete Trojice - sagledanu *očima uma*.Sledeći tradiciju XV veka ,Rafaelo je naslikao poretrete poznatih ličnosti i živih i mrtvih ,među figurama u dnu scene.Bramante je naslonjen na ogradu sa leve strane,mladi čovek koji stoji pored njega je prepoznat kao Frančesko Maria della Rovere- papa Julije II,a personifikuje Grigorija Velikog,sa desne strane pored oltara sedi Dante.Prisustvo Savonarola izgleda čudno, ali se može objasniti činjenicom da je Julije II ukinuo osudu Savonarole od strane pape Aleksandara VI (julije je protivnik Aleksandra VI - pape Bordžije).

Strukturu kompozicije odlikuje ekstremna jasnoća i jednostavnost,koju Rafaelo postiže kroz skice,studije i crteže koji sadrže značajne razlike od završene freske.
Uticaj drugih umetnika su vidljivi širom kompozicije - mladi Frančesko Maria della Rovere, na primer, poseduje fizionomiju nalik Leonardovom načinu portretisanja,ali sam raspored ,pokreti i poze su originalan proizvod Rafaelovog istraživanja koje dostiže stepen divljenja za postignutu ravnotežu i izražajno dostojanstvo.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens-1.jpg


The School of Athens
1509
Fresco, width at the base 770 cm
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens01-1.jpg


The School of Athens (detail)
1509
Fresco
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens02-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens03-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens1-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens2-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens3-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens4-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens5-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens6-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens7-1.jpg

detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens8-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens9-1.jpg


detalj Atenske škole

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnas-1.jpg

The Parnassus
1509-10
Fresco, width at base 670 cm
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass-1.jpg


The Parnassus
1509-10
Fresco, width at base 670 cm
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass0-1.jpg

detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass1-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass2-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass3-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass4-1.jpg


detalj freske Parnassus
Sapfo - grčka pesnikinja sa Lezbosa

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass5-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass6-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass7-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnass_-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnassa-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/parnassb-1.jpg


detalj freske Parnassus

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/5justin-1.jpg


Justinian Presenting the Pandects to Trebonianus
1511
Fresco, width at the base 110 cm
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican


Pandectus su važni dokumenti rimskog građanskog zakona koji su implementirani u ckveni Kanon ili crkveni zakon.Ova neobična tema je trebalo da bude prikazana na jednoj strani prozora koji se nalazi na ovom zidu,a portret pape Grgura da bude na drugoj,po prvobitnom planu,ali Rafaelo koristi prostor podešavajući obe freske tako da čine jedinstvenu kompoziciju,a jedinstvo tematike je očigledno u identičnim podnimi zidnim pločicama na obema freskama.Smatra se da je freska u velikoj meri rad njegovih saradnika i verovatno je nastala krajem 1511. godine.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/6gregor-1.jpg


Papa Grgur IX odobrava Dekrete
Pope Gregory IX Approving the Decretals
1510-11
Fresco
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican


Papa Grgur IX je istorijski papa,a na fresci je u stvari portret pape koji je naručio freske - Julije II,zajedno sa ostalim članovima Kardinalskog kolegijuma . Đovani de Mediči,i Alessandro Farnese su pored papske stolice a kardinal del Monte je krajnje levo.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/4virtue-1.jpg

Pogled na južni zid Stanza della Segnatura
View of the south wall
1510-11
Fresco
Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican


Na južnom zidu Stanza della Segnaturasu prikazani: Justinijan prima Corpus iuris Civilis (paket civilnih zakona -levo); pap Grgur IX odobrava Decrete (desno), Fortitudo, Prudentia, Temperantia (na linetama).

Na zidu sa leve strane prozora nalazi se scena u kojoj je car Justinijan okružen mnogim pravnicima dok prima paket civilnih zakona - Pandectus Iuris Civilis. Rafaelo je skicirano ove freske, ali je oslikavanje povereno Lorencu Loto. Građansko pravo je uporedo sa verskim zakonom sa desne strane prozora: papa Gregorije IX odobrava zbirku Dekreta od strane Rejmonda Penaforte.
Identična arhitektura pozadina na freskama simbolizuje homogenost i saglasje dva zakona - svetovnog i crkvenog.Iznad zakona se na linetama nalazi pratilja oba zakona - Pravda koju podržavaju snaga,razboritost i trezvenost koje formiraju grupu vrlina.
Predstavljene vrline pripadaju pravednim sudijama i vladarima,međutim iznad svih njih je Opreznost,koja zauzima najviše mesto - između snage i trezvenosti.

[Bisernica]

Nakon završetka Stanza della Segnatura, Rafaelo nastavlja ukrašavanje sledeće sobe koja je kasnije nazvana Stanza di Eliodoro po jednoj od fresaka.Ciklus je oslikan u periodu od septembra 1511. godine do juna 1514.Tokom ovog perioda ,papa Julije II je umro,a ciklus biva završen u vreme pontifikata pape Lea X, (Đovani de Mediči ,sin Lorenca Veličanstvenog).
Program za ovu sobu nije tradicionalan,scene su posebno razrađene za ovu sobu ,a u tome je učestvovao i papa Julije II lično.Opšta tematika je božansko mešanje u ljudske sudbine predstavljena kroz četiri priče od kojih su dve iz Dela apostola i apokrifa (Proterivanje Heliodorusa iz hrama, Oslobađanje Svetog Petra),i dve iz crkvene istorije(sasatnak Lea velikog i Atile i Mass u Bolseni ).
freske tavanice predstavljaju epizode božanskih dela u istoriji Izraela (najava Nojeve barke ,san jakova,Isakova žrtva ).
Ciklus je uglavnom deskriptivan ,a rafaelo ga razvija sa karakteristikama dostojanstva i grandioznosti koje postaju njegov zaštitni znak.On poboljšava kompoziciju razbijanjem simetrije i usporenog ritma iz Stanza della Segnatura unoseći više živosti i šarenila.
Papa je nameravao da ovu sobu koristi za privatne audijencije,pa su shodno tome,freske trebale da ilustruju moć crkve i njenih predstavnika.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/0eliodo-1.jpg


View of the Stanza di Eliodoro
c. 1512
Frescoes
Stanza di Eliodoro, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/0eliodop-1.jpg


Stanza di Eliodoro

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/0eliodor-1.jpg

detalj iz Stanza di Eliodoro

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1expuls-1.jpg

Isterivanje Heliodorusa iz hrama
The Expulsion of Heliodorus from the Temple
1511-12
Fresco, width at the base 750 cm
Stanza di Eliodoro, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1expuls1-1.jpg


Isterivanje Heliodorusa iz hrama

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1expuls2-1.jpg


Isterivanje Heliodorusa iz hrama - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1expuls3-1.jpg


Isterivanje Heliodorusa iz hrama - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2bolsen-1.jpg


The Mass at Bolsena
1512
Fresco, width at the base 660 cm
Stanza di Eliodoro, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2bolsen0-1.jpg


The Mass at Bolsena - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2bolsen1-1.jpg


The Mass at Bolsena - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2bolsen2-1.jpg


The Mass at Bolsena - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2bolsen3-1.jpg


The Mass at Bolsena - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2bolsen4-1.jpg


The Mass at Bolsena - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3libera-1.jpg


Oslobađanje Svetog Petra
The Liberation of St Peter
1514
Fresco, width at base 660 cm
Stanza di Eliodoro, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3libera1-1.jpg

Oslobađanje Svetog Petra - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3libera2-1.jpg


Oslobađanje Svetog Petra - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3libera3-1.jpg


Oslobađanje Svetog Petra - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3libera4-1.jpg


Oslobađanje Svetog Petra - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/4meetin-1.jpg


Susret Lea Velikog i Atile
The Meeting between Leo the Great and Attila
1514
Fresco, base: 750 cm
Stanza di Eliodoro, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/5ceilin-1.jpg

Plafon
Ceiling
1513-14
Fresco
Stanza di Eliodoro, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

Između 1514 i 1517 Rafaelo i njegovoj saradnici oslikavaju freskama zidove Stanza dell'Incendio di Borgo po naređenju Lava X. Scene prikazane na ovim freskama ,jasno se odnose na novog papu.Sastoje se od četiri epizode iz istorije Crkve tokom karolinškog doba, i na svakoj se nalazi ime Leo X.Tema susreta Lava I i Atile već je prisutna u ciklusu u Stanza d'Eliodoro, ali je papa tražio ponavljanje scene ,ovog puta sa njegovim portretom. Ovo slikarsko identifikovanje sa njegovim imenom u predhodnim freskama ,nastavilo se i u Stanza dell'Incendio sa pričama o papama Leo III i Leo IV: U svakom slučaju papski junak po imenu Leo ima crte lica pape Lea X.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/0view-1.jpg


View of the Stanza dell'Incendio di Borgo
1514
Fresco
Stanza dell'Incendio di Borgo, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

Ova soba sadrži epizode kao - Vatra u Borgu, u kojoj čudo koje čini papa Leo IV gasi požar koji besni u Rimu 847. godine, Bitka kod Ostije, u kojoj su Saraceni izgubljeni u oluji na moru, verovatno zbog prisustva Lea IV, i Krunisanje Karla Velikog,kojeg kruniše papa Leo III na Božić, 799. Ovde se teme izvučene iz prošlosti mešaju sa političkim projektima aktuelnog pape Lea X,u konkretnom slučaju o pomirenju sa Francuskom.
Četvrta scena predstavlja zakletvu Lea III.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/1borgo-1.jpg


The Fire in the Borgo
1514
Fresco, width at base: 670 cm
Stanza dell'Incendio di Borgo, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1borgo1-1.jpg


The Fire in the Borgo - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1borgo2-1.jpg


The Fire in the Borgo - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1borgo3-1.jpg


The Fire in the Borgo - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1borgo4-1.jpg


The Fire in the Borgo - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1borgo5-1.jpg


The Fire in the Borgo - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1borgo6-1.jpg


The Fire in the Borgo - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2battle-1.jpg


The Battle of Ostia
1514-15
Fresco, width at base 770 cm
Stanza dell'Incendio di Borgo, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3corona-1.jpg


The Coronation of Charlemagne
1516-17
Fresco, width at the base 670 cm
Stanza dell'Incendio di Borgo, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3corona1-1.jpg


Krunisanje Karla Velikog - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/4oathleo-1.jpg


The Oath of Leo III
1516-17
Fresco
Stanza dell'Incendio di Borgo, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

Između stanzi i papske ceremonijalne - svečane sobe ,leži Sala di Konstantino.
za vreme renesanse ova velika sala u papskom stanu je korišćena za bankete i javne prijeme.Zidovi sale su prvobitno bili oslikani portretima papa,pa su je zbog toga zvali i Sala dei Pontefici. Lav X je rekonstruisao oštećenja u ovoj sali i promenio drveni plafon,pa je novi postvaljen 1518.-19, pa je 1519. godine od Rafaela naručio nove ukrasne slike.Plan je bio da se oživi stara tema ,serija papskih portreta ,ali i da se dopuni sa četiri velike scene iz istorije rimskog cara konstantina.Epizode sa ilustracijama iz carevog života su trebale da popune centralni deo zidova poput tapiserija,sa ukupno osam papa iz ranog hrišćanskog perioda,prikazani kako sede pod baldahinom ,sa obe strane u kružnoj postavci.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/0view-2.jpg

Pogled na Konstantinovu salu
View of the Sala di Constantino
1520-24
Fresco
Sala di Constantino, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

1520. godina je godina Rafaelove smrti ,ali je u aprilu te godine Rafaelo uspeo da uradi crteže za slike na dva zida (Vizija krsta i Bitka kod Pons Milvius). Nakon rafaelove smrti,Mikelanđelo se nudi Leu X, da nastavi započeti posao ukrašavanja Sala di Konstantino ,u saradnji sa Sebastianom ,del Piombom i još nekolicinom umetnika sa kojima je bio u prijateljskim odnosima.Međutim ,bez obzira na njegov veliki uspeh u oslikavanju Sikstinske kapele,Leo X ga odbija uz obrazloženje da Rafaelovi učenici već znaju kakva je bila zamisao njihovog učitelja i da će to oni i završiti,tako da na osnovu urađenih skica ,njegova dva učenika - Đulio Romano i Đovani Frančesko Penni,počinju rad na freskama ,te godine.Rad je koordinirao Đulio Romano.U vreme smrti Lea X 1521. godine ,više od polovine sale je bilo oslikano.Leov naslednik ,Hadrijan IV ,međutim nije završio projekat,ali već 1523. godine na papsku stolicu seda Klement VII,rođak Lea X,i Đulio i Penni imaju šansu da završe započeti rad,koji i završavaju u kasno leto 1524. godine.Oni su naslikali dve dodatne scene ,krštenje Konstantina i Donacija iz Rima,a sala je dobila ime po temi fresaka.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/1baptis-1.jpg

Krštenje Konstantinovo
Baptism of Constantine
1520-24
Fresco
Sala di Constantino, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

Jedna od tema u Sala di Konstantino je Donacija iz Rima (ili Poklon iz Riima),proistekla iz polaganja prava crkve na vlasništvo nad zemljom koju je navodno car Konstantin poklonio u pokornosti volji Božijoj.U sceni koju freska obrađuje ,Konstantin dokazuje da je donacija lažna ,falsifikat koji datira iz AD (anno domini) 750.
papa Leo X je ovim pokušao još jednom istaći legalno pravo Crkve na ovu donaciju.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/4donati-1.jpg


The Donation of Rome
1520-24
Fresco
Sala di Constantino, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/4donati1-1.jpg


The Donation of Rome - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1baptism-1.jpg


Krštenje Konstantinovo - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1justice-1.jpg


Justicija
Justice
c. 1520
Fresco
Sala di Constantino, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1pope-1.jpg


papa Urban I između Pravde i Milosrđa
Pope Urban I between Iustitia and Caritas
1520-24
Fresco
Sala di Constantino, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2battle-2.jpg


The Battle at Pons Milvius
1520-24
Fresco
Sala di Constantino, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2battle1-1.jpg


The Battle at Pons Milvius - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2battle2-1.jpg


The Battle at Pons Milvius - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2battle3-1.jpg


The Battle at Pons Milvius - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2battle4-1.jpg


The Battle at Pons Milvius - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2battle5-1.jpg


The Battle at Pons Milvius - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3vision-1.jpg


Vision of the Cross
1520-24
Fresco
Sala di Constantino, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3vision1-1.jpg


Vizija Krsta - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3vision2-1.jpg


Vizija Krsta - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3vision3-1.jpg


Vizija Krsta - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/5foundat-1.jpg

Polaganje temelja za staru Baziliku Svetog Petra
Laying the Foundation for the Old Saint Peter's Basilica
1524
Fresco
Sala di Constantino, Palazzi Pontifici, Vatican

[Bisernica]

Da se vratimo početku Rafaelovog rimskog perioda ,koji je ujedno i poslednji ,jer je 1520. godine umro.
Dekoracija Stanza della Segnatura freskama je možda Rafaelov najveći rad ,jer je u ovoj sobi freske uradio sam,za razliku od ostalih u kojima veliki udeo imaju njegovi učenici i saradnici ,a poslednje su njegovo delo samo u nacrtu.Julije drugi je bio izuzetno kulturan čovek,okružen vrlo često najčuvenijim majstorima renesanse.Bramanteu je poverio izgradnju nove Bazilike Svetog Petra ,na mestu stare crkve iz 4. veka,Mikelanđelu je dao zadatak da uradi njegov grob i primorao ga ,jer Mikelanđelo nije bio raspoložen za taj rad ,da oslika Sikstinsku kapelu ,koja je jedna od njegovih najznačajnijih radova,a osetivši Rafaelov genij ,filozofski je tumačio njegove šeme fresaka u Stanza della Segnatura. Ova tema je istorijsko zaveštanje moći Rimokatoličke crkve kroz neoplatonovsku filozofiju.
Rečeno je već ,da su četiri glavne freske na zidovima Stanza della Segnatura,Disputa i Atinska škola,Parnas i Vrline ,a dve koje se nalaze na većim zidovima ,Disputa i Atinska škola su ujedno i najznačajnije od svih.Disputa pokazuje nebesku viziju Boga i njegovih proroka i apostola iznad okupljenih predstavnika,prošlosti i sadašnjosti zemaljske Rimokatoličke crkve,izjednačavajući kroz ikonografiju trijumf crkve i trijumf istine.
Atinska škola je alegorijski kompleks svetovnog znanja ili filozofije,pokazujući Platona i Aristotela okružene filozofima,prošlosti i sadašnjosti,u sjajnom arhitektonskom okruženju,i ona ilustruje istorijski kontinuitet platonovske misli.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/athens1-1.jpg


Atinska škola - Platon i Aristotel - detalj


Platon i Aristotel stoje u centru slike . Diogen leži bezbrižan da pokaže svoj filozofski stav: on je prezirao svo materijalno bogatstvo i način života u vezi sa njim. Ispod sa desne strane je veliki blok od kamena čiji značaj je verovatno povezan sa Prvom poslanicom Svetog Petra. On simbolizuje Hrista, "kamen temeljac" koji su odbacili graditelji, koji postaje kamen spoticanja i "kamen krivice" za nevernike.

[Bisernica]

Atinska škola je možda i najpoznatija Rafaelova freska,a svakako je jedna od vrhunskih remek dela kasne renesanse.Rafaelo ispunjava prostor figurama koje predstavlja bogatstvom pokreta i gestova,a osnovna tačka oslonca stabilnosti i ravnoteže u prostoru su figure Platona i Aristotela. Prostor u kojem se filozofi okupljaju je definisan pilastrima i stubovima nosačima , zasnovan na Bramanteovom dizajnu velike Bazilike Svetog Petra u Rimu.Opšti efekat freske je veličanstven mir,jasnoća i ravnoteža.

[Bisernica]

Otprilike u isto vreme, verovatno 1511., Rafaelo je naslikao i više svetovnih slika,
Trijumf Galatea u Villa Farnesina u Rimu.Ovaj rad je verovatno najuspešnija evokacija živog duha klasične antike u kasnoj renesansi.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/05farne-1.jpg


The Voyage of Galatea
1511
Fresco, 295 x 225 cm
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

Bankar iz Siene ,Agostini Chigi,imao je važnu ulogu u kulturnim i umetničkim dešavanjim oko Julija II.Izgradio je kuću na periferiji Rima 1509- 10.,koja je bila prototip luksuza i elegancije,a najpoznatije umetnike tog vremena,Baldassare Peruzzi, Sebastijana Luciani (kasnije nazvan Sebastijan del Piombo) i Rafaela,je angažovao za rad na ukrašavanju.Sva trojica su radili na fresko slikama sa temama iz antičke mitologije.Kuću je kasnije kupila porodica Farnese,pa je kuća postala poznata kao "La Farnesina".Rafaelo je za temu odabrao stih iz pesme Firence Anđelo Poliziano ,koji je inspirisao i Botičelija za nastanak "Rađanje Venere".Nespretni gigant Polifem ,peva ljubavnu pesmu nimfi Galatei,koja se vozi talasima u kočijama koje vuku dva delfina ,smejući se njegovoj nespretnoj pesmi.Sebastijanova freska na kojoj se nalazi Polifem se nalazi sa leve strane od Rafaelove Galatee i kada se pogledaju ove vesele slike ,one uvek otkriju nove i nove lepote u svojoj bogatoj i koplikovanoj kompoziji.
Rafaelo je na svojoj slici postigao utisak konstantnog kretanja,ali ne dozvoljavajući da izgleda neuravnoteženo,što je njegovo vrhunsko majstorstvo,veština ravnoteže u kompoziciji,a čemu su se divili umetnici njegovog doba.Baš kao što se Mikelanđelu pripisuje najveće majstorstvo u oblikovanju ljudskog tela ,Rafaelu se pripisuje ono što su se starije generacije umetnika trudile s mukom da postignu - savršena i skladna kompozicija likova u pokretu.Još jedan kvalitet Rafaelovog rada je izazivao divljenje kod njegovih savremenika ,a to je jednostavna lepota njegovih likova.Kada je završio Galateu,jedan od dvorana ga je pitao "gde u svetu je pronašao model takve lepote?",na šta mu je Rafaelo odgovorio da nije u pitanju ni jedan konkretan model ,već lik koji je poput ideje ,formirao u svojoj mašti.S druge strane ,Rafaelo je u izvesnoj meri napustio verni prikaz prirode ,kao i njegov učitelj Perugino,za razliku od umetnika kvatročenta ,kojima je to bila ambicija.Ovo je bio veliki rizik za umetnika ,međutim ,ako se pogleda Rafaelov rad,vidi se da je on mogao da idealizuje,bez gubitka vitalnosti i realnosti u krajnjem rezultatu.U ljupkosti Galatee,ne postoji ništa što je veštačko,ona izgleda kao da je zatvorena u svoj svet ljubavi i lepote -svet klasike ,kako je to izgledalo poštovaocima njegove umetnosti 16. veka u Italiji.




http://razbibriga.net/imported/2011/02/01farnes-1.jpg


Pogled na vila "La Farnesina"
The Loggia of Psyche
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

U predhodnim postovima su prikazane freske koje je u međuvremenu radio u papskom stanu ,a nastavio rad na njima i nakon smrti Julija II,sve do 1517. godine ,u vreme pontifikata Lea X.Za razliku od generalizovane alegorije u Stanza della Segnatura,freske u drugoj sobi, Stanza d'Eliodoro,prikazuju specifične ,čudesne događajue iz istorije hrišćanske crkve.Četiri glavne teme su Proterivanje Heliodorusa iz hrama ,Čudo u Bolseni,Oslobađanje Svetog Petra i Susret Lea i Atile.Ove freske su dublje i bogatije bojom od onih iz predhodne sobe,a pokazuju i veću zrelost i umetničku *hrabrost* Rafaela da se upusti u dramatičnije teme i neobične efekte u igri svetlosti.Freska Oslobađanje Svetog petra ,nosi u sebi tri odvojena svetlosna efekta - svetlost mesečine ,baklje u rukama vojnika i natprirodnu svetlost koja okružuje anđela.
Dekoraciju treće sobe Stanze dell'Incendio,završavaju njegovi saradnici ,sa izuzetkom jedne freske Vatra u Borgou,u kojoj su očigledna njegova istraživanja i rad na dramatičnim incidentima i golom muškom telu.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1expuls-1.jpg


The Expulsion of Heliodorus from the Temple
1511-12
Fresco, width at the base 750 cm
Stanza di Eliodoro, Palazzi Pontifici, Vatican

Da se vratimo malo Proterivanju Heliodorusa iz hrama .
U sobi Stanza di Eliodoro,Rafaelo poboljšava svoje kompozicije razbijanjem simetrije i statičnog ritma koji su prisutni u Stanza della Segnatura,sa više živosti i šarenila boja ,a ovi trendovi se prvo pojavljuju na freski Proterivanje Heliodorusa iz hrama.
Centralna tačka kompozicije nije više u samom centru,umesto toga ,ona se pomera desno,gde su Heliodorus i njegovi sledbenici ,koje iz Jerusalimskog hrama siteruje jahač na konju i dve figure u zaletu.U prikazu jahača i dve figure mladića ,Rafaelo sledi tekst iz Makabejaca u Apokrifu,a izgled konja *duguje* Leonardu,slika Bitka kod Anghiari,koja se nalazi u plati del Vekio u Firenci.
U centru freske je prostranstvo širokog naosa osvetljeno refleksijom svetla koje se odbija sa plafona oltara,i mnogo bolje je definisasan prostor od velikih delova plavog neba sa freske Atinska škola.Krajnje levo je papa Julije II koji dominira među statistima,a pojavljuje se i u narednim scenama.Rafaelova nova kompoziciona forma je neočekivano nakon kontrolisane statike u Stanza della Segnatura,ali je vidljiva u dinamici koja je na ovoj fresci očita.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/2bolsen-1.jpg


Čudo u Bolseni


Čudo u Bolseni je freska koja je nastala nakon Proterivanja heliodorusa iz hrama.
1263. godine ,češki sveštenik koji je izrazi sumnju u doktrinu transupstnacije ,odnosno verovanja da su krv i telo Hristovo prisutni u Evharistiji,krenuo je na hodočašće u Rim.
Na putu je svratio u Bolsenu i prisustvovao misi tokom koje je,čudesno,počeo da krvari.
Svaki put kada bi obrisao krv ,ona bi se ponovo u obliku krsta pojavila.Desilo se čudo koje je odgnalo njegove sumnje.Platno kojim je brisao krv je postalo poštovana relikvija koja se kasnije čuvala u Katedrali u Orvietu.
Na ovoj freski se vidi još jedan Rafaelov pokušaj da likove predstavi na donamičniji način.Neki kritičari veruju da je bio inspirisan Lorencom Loto,koji je bio među umetnicima koji su započeli oslikavanje Stanza della Segnatura,pre Rafaelovog dolaska.
papa Julije se pojavljuje na desnoj strani scene ,kao simbol prisustva crkvenog autoriteta koji prisustvuje dešavanju čuda i odobrava ga.
Asimetrija kompozicije se odnosi i na vreme i na prostor - uzbuđene figure sa leve strane koje predstavljaju reakciju na čudo koje se dešava,a kojem svedoče,dok mirnoća pape i njegovih pratilaca ukazuje na prisustvo duhovnosti,koja ukazuje na meditativnost dešavanja.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/3libera-1.jpg

Oslobađanje Svetog Petra


Slika freske ,sa slikama - detaljima su postavljene u predhodnim postovima.
Tema freske je iz Novog zaveta ,kada je kralj Irod zatvorio Petra sa namerom da ga ubije. Apostol je vezan lancima ,ali ga uprkos njima i stražarima anđeo Gospodnji oslobađa.Freska je urađena 1514. godine.
Kompozicija ove freske jasno odražava poredak i jedinstvo koje je prisutno i kod Čudo u Bolseni.Ova priča je međutim podeljena u tri tazličite epizode,a tema je uzeta iz Dela apostola.Prvi deo prikazuje užasnutog stražara,drugi anđela koji oslobađa zatvorenog sveca,i treći zbunjenog Petra koji drži ruku božanskog glasnika.Ćelija je u vrhu kompozicije i zauzima i levu i desnu stranu ,kao oltar u Čudu iz Bolsene.Grupa uznemirenih likova se nalazi sa leve strane,a jedan od stražara,čiji oklop reflektuje svetlost mesečine,pita svoje pospane i zbunjene drugove šta se dešava.Sa desne strane ,anđeo vodi još pospanog i zbunjenog Petra,dok ispod njih još uvek spavaju dva stražara.Na ovoj fresci ,Rafaelo je napravio prvi pokušaj noćnog efekta koristeći prirodnu svetlost meseca i natprirodnu svetlost anđela.
U oslikavanju ciklusa fresaka u Stanza di Eliodoro,Rafaelovi saradnici imaju značajniju ulogu nego što je to slučaj sa freskama u Stanza della Segnatura,što je verovatno posledica sve većeg broja poslova koje su Rimljani naručivali kod Rafaela,ali se može reći da je na Oslobađanju Svetog Petra ,vidljiva ruka Đulija Romano ,jednog od njegovih najvernijih saradnika.
Ova slika je poslednja freska koja se može sa sigurnošću pripisati Rafaelu.Veliki ciklusi koji su nastali kasnije (osim Sibils Santa Maria della Pace),u oslikavanju papaskog stana ,pripadaju njegovim saradnicima i učenicima.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/4meetin-1.jpg


Susret Lea i Atile

U poslednjoj epizodi ciklusa Stanza di Eliodoro,Rafaelo se vraća simetričnom tipu kompozicije koja je prisutna na freskama Stanca della Segnatura.Freska predstavlja papu Lea Velikog koji uz božiju pomoć sprečava Hune na čelu sa Atilom da uđu u Rim.

Anno Domini (godine Gospodnje) 452,papa Leo je uspeo da zaustavi Atilu na putu da napadne Rim,na reci Mincio kod Mantove,i tako sačuva Večni grad od uništenja.
Na fresci je papa Leo X,njegov imenjak,sa svojim pratiocima nasuprot Hunima ,koji *galopiraju* sa desne strane.Samo pokret ruke Lea ,je dovoljan da ih odbije.Figura pape na konju je u stvari portret Lea X ,iako je prvobitno bilo zamišljeno da to bude Julije II,ali je papa Della Rovere umro pre završetka ciklusa,a predviđeni portret je zamenjen likom njegovog naslednika.
Freska je podeljena u dva dela - sa desne strane je papa sa svojim saradnicima,uzvišeni i dostojanstveni ,nude mir Hunima,a iznad njih sveti apostoli Petar i Pavle vitlaju mačevima.Sa desne strane su Atila i njegovi sledbenici na konjima,na smrt pleplašeni pogledom na dva svetitelja,čije figure su u ravnoteži sa figurama pešaka.U pozadini su Rim i planina Mario na kojoj bukti plamen.
Jasno je vidljivo da je ova epizoda više fragmentarna i disperzivnija od drugih fresaka ciklusa,a mnogi kritičari ovu slabost pripisuju velikom učešću u radu ove freske ,Rafaelovim saradnicima na čelu sa Đulio Romanom.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1borgo-1.jpg


Vatra u Borgou



I ova freska ,sa svojim detaljima je već prikazana u predhodnim postovima,ali je postavljam ponovo zbog nježnog značaja,kao jedne od najsloženijih od četiri epizode koje se nalaze u Stanza dell'Incendio di Borgo. Freska je puna detalja iz antičkog doba,ali sa srednjevekovnom arhitekturom iz vremena afirmacije Crkve,a temu su koristili mnogi umetnici tog vremena.Tema freske slavi posredovanje pape Lea IV,čijom je milošću,veliki požar koji je zahvatio Borgo,popularni deo Rima u blizini Bazilike Svetog Petra,bio ugašen.Oslikani događaj se desio Anno Domini (leta Gospodnjeg) 847,i dokumentovan je u ""Liber Pontificalis" - zbirka papskih biografija.Po zapisima iz ove zbirke,papa Leo IV je uspeo nekim čudom da zaustavi požar,koji je pretio da uništi Borgo.
Struktura kompozicije je složena : dve kolonade,jasno klasičnog izgleda definišu kvadrat,dok papa sa likom Lea X,blagosilja uplašeni puk na galeriji koja se nalazi iznad kolonade.Iza njega ,u pozadini je fasada stare bazilike Svetog Petra.iako su u prvom planu oni koji očajnički pokušavaju da ugase požar,ženska figura koja se nalazi u sredini sa podignutim rukama u molbi ,jasno poručuje da je jedini efikasan izvor pomoći ,papa prema kojem upućuje svoje molbe.
Termin "scenografija" se može primeniti na ovu sliku,u kojoj se Rafaelo koncetrisao na bogatiju i raznovrsniju ,ali ipak manje skladnu kompoziciju nego što je to slučaj kod predhodnih fresaka.Figure koje vidimo u grupi su odraz velike formalne lepote ,ali im nedostaju harmonični odnosi ,i one ostaju samo čisti *primerci* u prezentaciji epizode.
Grupa u levom prednjem planu na primer,koju sačinjavaju stariji muškarac na ramenima mladića i dete,može se tumačiti kao epizoda iz Eneide,u kojoj Enej beži sa ocem i sinom Askaniusom,dok žena sa decom u centru freske i vodonoša sa desne strane,čija odeća vijori na vetru su čist stereotip,odnosno ne povezuju se ni sa jednim primerom iz nekog dela.Gola figura koja visi u pokušaju da se popenje na zid ,sa leve strane podseća na herojske figure Mikelanđela.
Uprkos mnogim nedostatcima ,ova scena je vrlo efikasna i pokazuje Rafaelovu veštinu ilustratora,iako se po mišljenju mnogih kritičara ,radi o većem učešću njegovih saradnika ,nego njega lično,u nastanku ove freske.

[Bisernica]

Slike Madonna koje su nastale u Rafaelovom rimskom periodu se značajno razlikuju od njegovih ranijih radova ,po nedostatku mira i nežnosti,a na račun naglaska na kvalitetu energičnosti pokreta i veličine.
Madona Alba (1508, Nacionalna galerija, Vašington) u sebi sjedinjuje mir i blagost firentinskih Madonna,ali i pokazuje novu zrelost emocionalnog izražavanja i vrhunsku sofisticiranost tehnike u pozi figure.
Nakon Madonna Alba ,usledile su Madona di Foligno (1510; Vatikan muzej) i Sikstinska Madona (1513, Gemaldegalerie, Drezden),a obe slike pokazuju bogatstvo boja i novu smelost u kompoziciji ,što su tipične karakteristike Rafaelovog rimskog perioda.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/06alba-1.jpg

Bela Madona
The Alba Madonna
1511
Oil on canvas, diameter 98 cm
National Gallery of Art, Washington


Ovu Madonu je naručio ,kasnije njegov prvi biograf,Paolo Giovio.
Na slici ,Hrist uzima krst od Dečaka koji predstavlja Krstitelja i time simbolizuje svoju strast,a Krstitelj ga gelda sa puno razumevanja,vidno tužan,a Bogorodica kao da ga teši sa položenom rukom oko njegovih ramena.
Slika je bila ceo vek u vlasništvu španske porodice Alba .Kasnije je ovu sliku odkupio Ermitaž u Sankt Petersburgu ,a onda je otkupljena za kolekciju Melon i danas je u Nacionalnoj galeriji u Vašingtonu.
Ova slika je savršen izraz teorije renesansne umetnosti.Rafaelova sposobnost da stabilizuje ,uravnoteži kružni oblik slike sa trouglom pozicije figura i naglašene horizontalne linije iza njih ,sastavljene od reke i cveća,odražava se u harmoniji i balansu kompozicije.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/07folig-1.jpg


Galipoljska Madona
The Madonna of Foligno
1511-12
Oil on canvas, 320 x 194 cm
Pinacoteca, Vatican



Sliku je naručio Sigismondo De 'Conti u 1511-12. Rađena Bogorodici u slavu ,a vrlo često je zovu i galipoljska madona.
Rafaelova slikarska istraživanja obogatila su svetlosnim rešenjima freske Proterivanje Heliodorusa iz hrama i Oslobađanje Svetog Petra,a pojavljuju se i u Galipoljskoj Madoni ,koja se nalazi u Vatikanskom muzeju.Madona i dete su okruženi anđelima na oblaku i okruženi narandžastim diskom ,a ispod njih je grupa svetaca ,medju kojima se nalazi i naručilac.S leva na desno stoje Jovan Krstitelj,Sveti Franjo Asirški, Sigismondo De 'Conti (naručilac) i Sveti Jeronim. Mali anđeo u centru kompozicije drži malu ploču na kojoj je prvobitno trebalo da piše - dedicatori,jer je slika naručena u čast čuda,po kojem je na donatorsku kuću u Galipolju udario grom,a po drugoj verziji ,da je kuća bila pogođena projektilom za vreme opsade Galipolja ,ali svakako ,ni u jednom slučaju nije bila oštećena.Burna atmosfera pejzaža u pozadini i bljesak munje (grom ili eksplozija),koji udara u kuću koja stoji s sleve strane,ilustruje legendu.
Jaka karakterizacija likova ,punoća volumena i prefinjena upotreba chiaroscuro efekata osvetljenja,definišu sliku kao delo zrelog umetnika.
Slika je 1799. godine završila kao plen Napoleonove vojske ,ali je 1815.godine ,odlukom Bečkog kongresa o restituciji ,vraćena.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/03sisti-1.jpg


Sikstinska Madona
The Sistine Madonna
1513-14
Oil on canvas, 270 x 201 cm
Gemäldegalerie, Dresden


Platno sa Bogorodicom ,decom i svecima Sikstom i Barbarom,često nazivana Sikstinskom Madonom, karakteriše imaginarni prostor koji kreiraju same ličnosti koje se na slici nalaze.Figure stoje na *krevetu* od oblaka,uokvirene razmaknutim teškim
zavesama sa obe strane.Bogorodica u stvari izgleda ,kao da je sišla sa nebeskih prostora kroz sliku, u realan prostor u kojem slika stoji.Gest Svetog Siksta i pogled Svete Barbare usmeren prema vernicima koje zamišljamo da stoje iza balustrade u dnu slike i papska tijara koja počiva na vrhu balustrade,izgledaju kao most između stvarnog prostora i prostora slike.
Slika je najverovatnije bila namenjena dekoraciji grobnice Julija II,jer je Sikst svetac zaštitnik porodice Della Rovere kojoj je papa pripadao ,a sv. Barbara i dva krilata anđela na dnu slike ,oslonjena na balustradu,simbolizuju ceremoniju sahrane.Platno je bilo smešteno u manastir svetog Siksta u Pjaćenci,a kasnije je od strane monaha poklonjeno Avgustu III,kralju Saksonije.Nakon drugog svetskog rata završilo je u Moskvi,ali je kasnije vraćeno u Drezden.
Generacije posetilaca Gemaldegalerie u Drezdenu su duboko impresionirane načinom na koji je Rafaelo portretisao Madonu na ovoj slici.Slika je reprodukovana mnogo puta i skoro da ne postoji čovek koji nije upoznat sa anđelima sa dna slike ,oslonjenim na balustradu,jer je to ujedno i najčešće korišćen motiv,vrlo često i u komercijalne svrhe,od svih Rafaelovih slika.
Madona se pojavljuje iza zavese,pouzdano ali još uvek oklevajući,dok zavese daju iluziju da kriju njen lik od oka posmatrača,ali istovremeno i kao da mogu zaštititi samu Rafaelovu sliku.

[Bisernica]

Neke od njegovih kasnijih Madona ,kao što je Madona Fransoa I (Luvr),su izuzetni primeri elegancije.Pored svih ostalih dostignuća,Rafaelo je postao najznačajniji portretista Rima u prve dve decenije 16. veka.Uveo je nove načine prezentacije i psihološkog *opisa* likova ,kao što se može videti u portretu Lea X sa dvojicom kardinala (1517-19; Ufici u Firenci).Možda najbolje delo ,kada su portreti u pitanju,je Portret Baldassare Castiglione (1516, Luvr),briljantno *uhvaćen* karakter ličnosti koju je portretisao.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/01holyfa-1.jpg


Madonna of Francis I
The Holy Family
1518
Oil on canvas transferred from wood, 207 x 140 cm
Musée du Louvre, Paris



The Holy family - ili Sveta porodica, slika koju je naručio Leo X,a poklonio ju je Klodeti,suprugi francuskog kralja Franje I (Francis I),pa je zbog toga ova Madona poznata kao Madona Francisa I.
Iako se na slici nalazi potpis RAPHAEL URBINAS,nije u pitanju autogram napisan slikerevom rukom ,već je u pitanju svojevrstan moderni pečat,jer Rafaelo veliki deo posla prepušta svojim saradnicima iz ateljea.....moglo bi se reći da je u pitanju svojevrsni *trade mark*.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/09leo_x-1.jpg

Papa Leo X sa Kardinalima Đulijo de Mediči i Luiđi de Rossi
Pope Leo X with Cardinals Giulio de' Medici and Luigi de' Rossi
1518-19
Oil on wood, 154 x 119 cm
Galleria degli Uffizi, Florence


Jedno od Rafaelovih najvećih remek-dela ,jedno od mnogih koje je uradio tokom polsednjih godina ,a da je urađeno bez učešća asistenata,Portret pape Lea X sa dvojicom kardinala,rođaka - Luiđi de Rosi i Đulijo Mediči ,koji je kasnije postao Papa Klement VII.
Ovaj grupni portret ,koji je izazvao senzaciju ,bez obzira na postojanje presedana,je fokusiran na centralnu figuru pape.Kardinali,Luiđi de Rosi sa desne i Đulio de Mediči sa leve strane ,izgledaju kao kraljevska pratnja.Osvetljen molitvenik leži na stolu ispred pape,a pored njega počiva zvono ,izuzetno fine izrade.Oba predmeta nesumnjivo potvrđuju izuzetno prefinjen ukus pape ,koji je bio poznat kao aktivan pokrovitelj umetnosti.
Oni koji dovode Rafelovo ime u vezu sa prelepim Madonama i idealizovanim likovima iz sveta antike,možda su iznenađeni pogledom na ovaj portret,jer ne postoji ništa idealizovano u blago nadmenom kratkovidom papi,koji je upravo pregledao stare rukopise,donekle po stilu slične psaltiru iz vremena Kraljice Marije.Somot i damast u različitim,bogatim nijansama crvene ,dodaju atmosferi utisak pompe i moći ,ali dobrom posmatraču neće promaći da likovima na ovoj slici ,trenutno nije lako.Slika je nastala u teškim vremenima,u periodu kada Luter napada papu zbog načina na koji prikuplja novac za Baziliku Svetog Petra,čuvenim otkupom grehova ,koje je postalo glavna komercijalna uloga Crkve. Tako se desilo ,da je Leo X,nakon Bramanteove smrti 1514. godine ,postavio Rafaela na čelo projekta,tako da je ovaj postao i arhitekta i projektant crkve,vila i palata,a bavio se i proučavanjem ruševina starog Rima.
Uniformnost boje ,izražena u raznim nijansama crvene,mirna stmosfera,koja aludira na vlast Pape i raskoš njegovog dvora,kao i kompoziciona harmonija ,čine ovaj portret jednim od Rafaelovih remek dela koja izazivaju divljenje.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/01castig-1.jpg


Portret Baltazara Kastiljonea
Portrait of Baldassare Castiglione
1514-15
Oil on canvas, 82 x 67 cm
Musée du Louvre, Paris


Portret Baltazara Kastiljonea,književničke figure sa Urbinskog dvora,nastao je u drugoj deceniji 16. veka ,i izaziva velike polemike oko toga da li je ili nije Rafaelov rad.Prema pismu iz 1516. godien ,koje je Pietro Bembo uputio kardinalu Bibbieni ,se između ostalog nalazi i sledeća rečenica : "Portret M. Baldassar Castiglione ... (i da, kneza Guidobaldo di Montefeltro) izgleda da je delo ruku jednog od Rafaelovih učenika".
Međutim, visok kvalitet i majstorska kombinacija elemenata boje koje krase sliku (posebno naglašeno na mirnom i inteligentnom licu Kastiljonea),je dokaz mnogima koji veruju da je na neki način majstor ipak učestvovao u nastanku ovog dela.svakako ,osenčeni tonaliteti boje na odeći i neobično svetla pozadina ,koja daje kontrast,ukazuju na ruku veštog i iskusnog majstora.
Baltazar Kastiljone je bio huimanista i pisac, jedan od najznačajnijih ljudi vremena renesanse.Njegova popularna knjiga "Il cortegiano" je sumirala sve ukuse i kulturu renesanse,daje nam na uvid kulturu i način razmišljanja koji su prisutni na dvoru u Urbinu na prelazu u 16. vek ,a pisana je stilom koji je izuzetno jasan i precizan.
Rubens je bio opčinjen ovim Rafaelovim portretom Kastiljonea toliko,da ga je kopirao.

[Bisernica]

Lav X je naručio dizajn za 10 velikih tapiserija koje bi krasile zidove Sikstinske kapele,a Rafaelo je već 1516. godine završio sedam ,od ukupno deset crteža - skica u punoj veličini (crtež je veličine tapiserije u prirodnoj veličini).Nakon gotovih skica ,tapiserije su tkane i već 1519. godine su visile na zidovima Sikstinske kapele.Same tapiserije su još uvek u Vatikanu,dok se svih sedam originalnih crteža -skica,nalaze u britanskoj kraljevskoj kolekciji i mogu se videti u Viktorija i Albert muzeju u Londonu.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/1tapestr-1.jpg

Tapiserija tkana od svile i vune sa srebrnim i pozlaćenim koncem
Miraculous Draught of Fishes
c. 1519
Tapestry in silk and wool, with silver-gilt threads, 490 x 441 cm
Musei Vaticani, Vatican

[Bisernica]

Sikstinska kapela je bila zvanična privatna kapela pape, gde se sastajala i Conclava,kardinalsko telo koje zvanično vrši izbor novog pape. Obnova Bazilike svetog Petra je uslovila da se sve ceremonije visokih dostojanstvenika održavaju u Sikstinskoj kapeli.Papa Sikst IV della Rovere ,stric Julija II,je dao nalog za izgradnju Sikstinske kapele i pozvao vodeće umetnike Firence u 15. veku da je ukrase epizodama iz Hristovog i Mojsijevog života,imao je i imitaciju tapiserije na kojoj je bio prikazan grb porodice della Rovere. O velikim crkvenim praznicima i svečanostima,ove imitacije su visile na zidovima kapele,a jedna od njih,na kojoj je prikazano Hristovo stradanje,je prema legendi stigla iz Jerusalima.Po mišljenju pape Lea X,imitacije su bile stare i ružne i trebalo ih je zameniti.Vreme u kojem je došlo do zamene je,očito,bilo izuzetno za Lea X,jer mu je omogućilo da iza sebe ostavi vidljiv znak svog pontifikata u najvažnijoj kapeli hrišćanstva.Grb Lea X,dizajniran od strane Rafaela, krasi rubove novih tapiserija.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/2draught-1.jpg

jedan od crteža za tapiseriju - tempera na papiru
u punoj veličini
Miraculous Draught of Fishes
1515
Tempera on paper, mounted on canvas, 360 x 400 cm
Victoria and Albert Museum, London

[Bisernica]

Prvobitno je verovatno naručeno da Rafaelo obezbedi program za ciklus tapiserija i odabere teme,odnosno scene koje bi bile u skladu sa ključnim karakteristikama crkvene politike novog pape,a Leo je očekivao od Rafaela da ih interpretira umetnički.
Predpostavlja se da je ovaj rad naručen 1514 ili početkom 1515. godine,a do juna 1515. godine je dobio avans.Skice su završene krajem 1516. godine,20. decembra,za šta postoje pisani dokazi u dokumentima,kada mu je isplaćena kompletna dogovorena suma.


Tapiserije su tkane u najboljim radionicama toga doba ,kod majstora Pieter van Aelst u Briselu.Jedna od tapiserija je završena 1517. godine ,a sedam je bilo spremno da se okači na ziodove Sikstinske kapele za novogodišnje praznike 1519. godine.
Tri poslednje su stigle neposredno pred smrt Lea X,tako da je ciklus od svih deset kompletiran na zidovima kapele ,nakon njegove smrti.
Tokom nemira u Rimu 1527. godine ,ovi radovi su ukradeni i nisu vraćeni sve do 1550.
Rafaelovi nacrti se nalaze u Viktorija i Albert muzeju u Londonu ,a sve tapiserije tkane u radionici Piter van Aelst su u Vatikanskim muzejima..



http://razbibriga.net/imported/2011/02/3athens-1.jpg

Sveti Pavle propoveda u Atini - tempera na papiru
skica za istoimenu tapiseriju
St Paul Preaching in Athens
1515
Tempera on paper, mounted on canvas, 390 x 440 cm
Victoria and Albert Museum, London

Dela apostola Pavla kažu da je bio besan kada je video koliko slika i kipova paganskih bogova ima u Atini.Grupa filozofa ga je pitala da objasni svoj stav o Aeropagu,sudu koji je imao sedište u Atini.Na crtežu je naglasak na pavlovom obraćanju sa dramatičnim gestovima ,dok su reakcije kod slušalaca različite.Čovek sa desne strane na centru ima ekstatičan izraz lica i verovatno prikazuje Dionisija Aeropagita,koji je nakon ove propovedi primio hrišćanstvo kao veru.
U Propovedi svetog pavla u Ateni,gledaoci postaju slušaoci.Na ovoj slici je Rafaelo uspeo da antičku scenu,sa antičkim figurama,zgradama i statuama integriše u kompoziciju sa motivima iz rimskog reljefa.

[Bisernica]

Tapiserije sadrže priče iz Dela apostola.Četiri prikazuju scene iz života svetog Petra: predaja ključeva,Čudo sa ribama,Islečenje hromog i Smrt Ananije,dok preostalih šest,ilustuje epizode iz života svetog Pavla: Kamenovanje Svetog Stefana,konverzija Sv. Pavla,Žrtvovanje u Listri,Sveti Pavle u zatvoru,Sveti Pavle propoveda u Atini.
Oba apostola ,i sveti Petar i Pavle su postradali kao mučenici u Rimu.činjneica koja potvrđuje ispravnost i dale legitimitet odluci da papsko sedište bude upravo Rim.Leo X je koristio ovaj ciklus tapiserija ,upravo da bi demonstrirao izbor papskog sedišta,da potvrdi odluku njegovih predhodnika da se vrate u Rim ,nakon takozvanog vavilonskog ropstva u Avinjonu ( nekoliko papa je svoje sedište imalo u ovom gradu).


http://razbibriga.net/imported/2011/02/4handing-1.jpg

Predaja ključeva
Handing-over the Keys
1515
Tempera on paper, mounted on canvas, 345 x 535 cm
Victoria and Albert Museum, London


Najveći zadatak ,koji je preuzeo tokom 1515. godine je bio da završi radove na crtežima za tapiserije,namenjene Sikstinskoj kapeli,sa epizodama iz života apostola Petra i Pavla.Sve radove na pripremi tapiserija je prikupio kralj Engleske Čarls I,i nalaze se u Muzeju Vikrorije i Alberta u Londonu.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/1tapestr-1.jpg


Slika je već postavljana ,ali nije na odmet malo se osvrnuti na nju.
Tapiserija je tkana u radionici majstora Pieter van Edingen Aelst,u Briselu ,po Rafaelovoj skici.
Luka (5:1-11), priča kako se Isus,sedeći u čamcu ,obratio narodu na obali i zamolio Simona Petra da baci svoje ribarske mreže u duboke vode jezera koje su do tada bile prazne.petar posluša i baci mreže,a one se napune ribom toliko ,da su se prelivale.
Toliko su napunili čamac da je od težine počeo da tone.
U pozdini se vide vatikanska brda,sa kulama duž zida dvora Lava X i Svetog Petra u izgradnji.Dizalice su u prvom planu pozadine ,kao simboli budnosti i u suprotnosti su sa galebovima koji aludiraju na greh i odpadništvo.
Na donjoj granici bordure su dve epizode iz života pape Lea X (Đovani de Mediči)- na levoj strani ,on sa svojom pratnjom stiže na Konklavu u Rim, sa desne strane je njgov izbor 11. marta 1513.

[Bisernica]

Inače ,ovaj Rafaelov rad je uneo revoluciju u tradiciju izrade tapiserija,jer je
zahtevao veran prikaz atmosfere,svetla,teksture,slikovnih oblika koji nikada do
tada nisu bili viđeni u ovom mediju.Po prvi put je i običnu monohromatsku pozadinu,
zamenio istinski slikovni govor,u kojem se figure slobodno kreću.
Na ovcim slikama ,Rafaelo je napravio prototipove koji će imati uticaj na evropsku tradiciju
slikarstva u vekovima koji dolaze,njegovo istančano osećanje za dramu,upotreba gestova i
mimike lica da bi prikazao emocije,sposobnost sjedinjenja sveta prirode,likova i drevne rimske
arhitekture u jedinstvenu dimaničnu kompoziciju.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/5ananias-1.jpg


Smrt Ananije
Death of Ananias
1515
Tempera on paper, mounted on canvas, 385 x 440 cm
Victoria and Albert Museum, London

Na crtežima za tapiserije Rafaelo je ponovo uspeo u svojim briljantnim istorijskim prikazima.Kao u Atinskoj školi,ponovo razvija slikovni jezik koji antički svet čini živim i opipljivim.Kompozicija je puna tenzije i narativnog dramatičnog stila.Izrazi lica figura se lako čitaju,svi gestovi su elokventni ,jasno govore i izmamljuju različite reakcije posmatrača.

[Bisernica]

Zadatak koji je Rafaelo prihvatio je postavio pred njega dvostruki izazov.prvo,bio je svestan činjenice koliku je važnost ovaj projekat imao za Lea X,a drugo ,znao je da će tapiserije biti u senci ispod mikelanđelovog plafona,i znao je da će se kao umetnik meriti sa Mikelanđelom ,koji je u nekim slučajevima,bojama postizao ekstremne efekte.
rafaelo je upotrebio svoje efekte kao na freskama u Stanza di Eliodoro,a u dizajniranju tema se oslonio na atmosferu svetlosti i boja ,oživljenih kontrastima i tananim nijansama.U ovom smislu ,je međutim ,konačan ishod bio neuspešan,precenio je tehnički potencijal u tkanju tapiserija.Bez obzira na sve ,tapiserije su bile ogroman uspeh ,kada su izložene sve do jedne u Sikstinskoj kapeli,1519. godine.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/5anania-1.jpg


Death of Ananias
1515
Tapestry
Musei Vaticani, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/6healing-1.jpg

Izlečenje hromog čoveka
tempera na pairu
Healing of the Lame Man
1515-16
Tempera on paper, mounted on canvas, 340 x 540 cm
Victoria and Albert Museum, London

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/6healinx-1.jpg

Izlečenje - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/7stpaul-1.jpg


St Paul before the Proconsul
1515
Tempera on paper, mounted on canvas
Victoria and Albert Museum, London

[Bisernica]

U periodu zadnjih nekoliko godina ,pred smrt,Rafaelo je radio nekoliko poslova uporedo,pa je tako dok je radio oslikavanje zidova Stanza della Segnatura,napravio i svoje prvo arhitektonsko delo ,projektujući crkvu Sant 'Eligio degli Orefici.Agostino Chigi,koga smo pominjali u jednom od predhodnih postova ,čiju vilu ,koja je kasnije dobila ime po porodici koja je otkupila ,Farnese ,pa i Vila Farnesina ,Rafaelo oslikava freskama ,nakon čega Chigi naručuje od njega da projektuje i ukrasi njegovu pogrebnu kapelu u crkvi Santa Marija del Popolo.Lav X ga je postavio ,zajedno sa Bramanteom ,a nakon njegove smrti i glavnim majstorom za radove na Bazilici Svetog Petra.Nakon preuzimanja čelne uloge u radovima na Bazilici ,on prvobitne planove koji su bili zasnovani na grčkom ili radijalnom, pretvara u latinski ili uzdužni stil.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/449pxRegola__S_Eligio_degli_OreficiJPG-1.jpg

Sant 'Eligio degli Orefici

...crkva u Rimu koju je projektovao Rafaelo,prvobitno za udrženje zlatara koji su se odvojili esnafski od metalskih radnika 1509. godine ,a u slavu Eligiosa,zaštitnika.
Crkva su završili Baldassarre Peruci i Bastiano da Sangallo.
Pored radova na Bazilici Svetog Petra ,ovo je jedina crkva koja se ,makar i delimično ,može pripisati Rafaelu.Kupola crkve se pripisuje Baldassare Peruci,a unutrašnjost je Rafaelova,u stilu Bramantea,iako je današnja fasada iz ranog 17. veka,a radio je Flaminio Ponzio

[Bisernica]

1517. godine agostino traži do Rafaela da oslika predvorja u prizemlju vile u kojoj je majstor,ranije već naslikao Galateu.Freske predstavljaju Psihine priče ,mit koji potiče iz Zlatnog magarca Apuleiusa (iz 2. veka nove ere),a ciklus slika je rađen samo na plafonu.Iako su pripremni crteži i koncepcija priče Rafaelovi,radove na oslikavanju najvećeg broja fresaka su izvodili njegovi učenici,pre svih Giovanni da Udine (koji je oslikao bogate detalje biljaka koji uokviruju figure ), a uz njega na freskama su radili i Giulio Romano, Raffaellino del Colle i Gianfrancesco Penni.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/01farnes-1.jpg


The Loggia of Psyche
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/02farnes-1.jpg


The Loggia of Psyche
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/03farnes-1.jpg


The Loggia of Psyche
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04farnes-1.jpg


The Council of Gods
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/05farnes-1.jpg


The Council of Gods - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/06farnes-1.jpg


Wedding Banquet of Cupid and Psyche
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/07farnes-1.jpg


Wedding Banquet of Cupid and Psyche - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/08farnes-1.jpg


Venus and Cupid
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/09farnes-1.jpg


Mercury
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/10farnes-1.jpg


Venera na kočijama koje vuku grlice
Venus on the Chariot Pulled by Doves
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/11farnes-1.jpg


Venus and Jupiter
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/12farnes-1.jpg


Cupid and the Three Graces
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/13farnes-1.jpg


Venus, Ceres and Juno
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/14farnes-1.jpg


Venus and Psyche
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/15farnes-1.jpg


Psyche Brings a Vessel up to Venus
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/17farnes-1.jpg


Cupid Pleads with Jupiter for Psyche
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/18farnes-1.jpg


Mercury Brings Psyche up to Olympus
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/19farnes-1.jpg


The Feast of God (detail)
1517-18
Fresco
Villa Farnesina, Rome

[Bisernica]

U ovom periodu,Rafaelo je istovremeno i oduševljeni student arheologije i grčko-rimskih skulptura,a što se ogleda na njegovim slikama u načinu na koji slika ljudske figure tokom rimskog perioda.1515. godine Leo X ga postavlja za nadzornika na restauraciji dragocenih latinskih spisa,a dve godine kasnije je postavljen za gradskog komesara antikviteta.Te godine je nacrtao i arheološke karte Rima.
U ovom periodu,Rafaelo je zadužen za praktično sve različite umetničke projekte,koje je papa LeoX pokrenuo u Rimu,koji uključuju arhitekturu,slike,dekoracije,kao i restauratorske radove na starinama.

[Bisernica]

Rafaelovo poslednje remek-delo je Preobraženje Gospodnje,ogromna oltarska slika na kojoj je počeo rad 1517. godine ,ali nije uspeo da je dovrši.Nakon njegove smrti,sliku završava njegov učenik i pomoćnik Đulio Romano.Slika se danas nalazi u Vatikanskom muzeju.Preobraženje je složen rad koji kombinuje krajnju eleganciju likova i pejzaža ,sa atmosferom napetosti i nasilja koja se ogleda u uznemirenim gestovima i izrazima lica grupe figura.Ova slika nosi novi senzibilitet,buran i dinamičan ,kao da najavljuje dolazak novog doba,u čiju kompoziciju Rafaelo unosi nova osećanja i stil koji otvara vrata manirističkim pokretima i po izrazu se čak može nazvati i baroknom.

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/10trans-1.jpg


Preobraženje
The Transfiguration
1518-20
Oil on wood, 405 x 278 cm
Pinacoteca, Vatican

Sliku Preobraženje je 1517. godine naručio Kardinal Đulio de Mediči,za francusku Katedralu Narbon,ali je pogoršanje zdravstvenog stanja ,koje je dovelo do smrti,sprečilo Rafaela da je završi.Slika je ostala u Rimu u San pietro u montoriu,a 1797. godine je odnose u Pariz iz kojeg se vraća na svoju sadašnju lokaciju 1815. godine ,ako i mnoge druge ,nakon Bečkog kongresa.
Kompozicija je sastavljena od dve različite epizode : Čudo kojim se dečak oslobađa posednutosti u donjem delu i Preobraženje Hristovo na planini Tavor,u pozadini.Preobraženi Hrist lebdi u auri svelosti u oblacima iznad brda a uz njega su Mojsije i Ilija,dok su ispod njega njegovi učenici.Jedni zaslepljeni svetlošću slave ,drugi u molitvi.Gomila podiže ruke gledajući u čudo preobraženog Hrista.
U ovoj ogromnoj kompoziciji,Rafaelo je sumirao sve elemente najboljeg slikarstva svog vremena,uključujući i reference koje se odnose na antičko doba ,Leonarda da Vinčija (bez sumnje,bazirano na utiscima koje je stekao tokom boravka u Firenci),i sve to ne bez određenog narcizma njega samog.Ovom slikom ,Rafaelo postavlja pozornicu (zasigurno,kao i Mikelanđelov Doni Tondo) na koju će stupiti Manirizam.
Brojni crteži,(kako Rafaela tako i učenika),za likove na ovoj slici,zajedno sa brojnim varijantama prvog nacrta koji su otkriveni 1977. godine,pokazuju sa kakvom je meditativnom pažljivom pravljena kompozicija.Restauracija koja jerađena je odbacila svaku sumnju u verodostojnost da je u pitanju rad samog majstora - retuširanja i korekcije su dokaz da je slika,iako nedovršena bila u njegovim rukama u potpunosti.

Preobraženje je poslednji legat umetnika čiji je kratak život bio bogat inspiracijom,u kojem nije bilo mesta za sumnju ili napetost,a proveo ga je u velikoj harmoniji i ravnoteži.Ovo je jedan od razloga,zašto se Rafaelo pojavljuje kao najbolji interpretator umetnosti svog vremena,a divili su mu se i proučavali ga u svim vekovima posle.

6. aprila 1520.godine,na svoj rođendan,tačno nakon 37 godina od rođenja,Rafaelo Urbinski je umro u Rimu,gradu kojem je doprineo svojim velikim delima, da postane nejvažniji centar kulture i umetnosti ,koji je ikada postojao.

[Bisernica]

Rim se odužio Rafaelu masovnim prisustvom njegovom opelu koje je održano u
Vatikanu.Na čelu pogrebne povorke je nošena slika Preobraženja ,a njegovo telo
je položeno u grobnicu koja se nalazi u rimskom Panteonu.


http://razbibriga.net/imported/2011/02/415pxPantheonraphaelstomb-1.jpg

Rafaelov grob u Panteonu

[Bisernica]

Nadam se da ste uživali u ovom putovanju kroz kratak,a prebogat životni vek umetnika koji se zlatnim slovima upisao u istoriju ljudske civilizacije.
Njegov otac Đovani Santi je bio poznat u umetničkim krugovima Urbina,a u njegovoj radionici su radila dva umetnika tokom Rafaelovog detinjstva : Evangelista da Pian di Meleto i Timoteo Viti da Urbino,koji su svakako ostavili traga na mladom Rafaelu,kao i Perugino Melozzo da Forli,međutim,početkom 16. veka ,upoznaje Pietra Peruđina koji je imao možda najpresudniji uticaj na njegovo slikarstvo uopšte,više nego bilo koji veliki majstor savremenik.

Neki od ranih radova koji nisu bili prikazani,a zanimljivo je da su nastali u vreme kada Rafaelo ima 17 - 20 godina :


http://razbibriga.net/imported/2011/02/00creati-1.jpg


The Creation of Eve from Adam
c. 1500
Oil on canvas, 167 x 94 cm
Pinacoteca Comunale, Città di Castello

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/01sebast-1.jpg


St Sebastian
1501-02
Oil on wood, 43 x 34 cm
Accademia Carrara, Bergamo

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/01sebasx-1.jpg

Sveti Sebastijan - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/02baron0-1.jpg


God the Father and the Virgin Mary
(fragments of the Baronci Altarpiece)
1500-01
Oil on wood, 112 x 75 cm (God), 51 x 41 cm (Virgin)
Museo Nazionale di Capodimonte, Naples

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/02baron1-1.jpg


Angel
(fragment of the Baronci Altarpiece)
1500-01
Oil on wood, 57 x 36 cm
Musée du Louvre, Paris

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/02baron2-1.jpg


Angel
(fragment of the Baronci Altarpiece)
1500-01
Oil on wood, 31 x 27 cm
Pinacoteca Tosio Martinengo, Brescia

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/02madonn-1.jpg


Madonna with Child and Saints
c. 1502
Oil on wood, 34 x 29 cm
Staatliche Museen, Berlin

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/02solly-1.jpg


Solly Madonna
c. 1502
Oil on wood, 52 x 38 cm
Staatliche Museen, Berlin

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/03citta-1.jpg


Crucifixion
(Città di Castello Altarpiece)
1502-03
Oil on wood, 281 x 165 cm
National Gallery, London

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi-1.jpg


The Crowning of the Virgin (Oddi Altarpiece)
1502-03
Oil on canvas, transferred from panel, 267 x 163 cm
Pinacoteca, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi01-1.jpg


Krunisanje Device - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi02-1.jpg


Krunisanje Device - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi03-1.jpg


Krunisanje Device - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi04-1.jpg


Krunisanje Device - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi1-1.jpg

Blagovesti
The Annunciation
(Oddi altar, predella)
1502-03
Oil on canvas, 27 x 50 cm
Pinacoteca, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi2-1.jpg


The Adoration of the Magi (Oddi altar, predella)
1502-03
Oil on canvas, 27 x 150 cm
Pinacoteca, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/05portra-1.jpg


Portret muškarca
Portrait of a Man
c. 1502
Oil on wood, 45 x 31 cm
Galleria Borghese, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/04oddi3-1.jpg

Predstavljanje u hramu
The Presentation in the Temple
(Oddi altar, predella)
1502-03
Oil on canvas, 27 x 50 cm
Pinacoteca, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/061gonza-1.jpg


Elisabetta Gonzaga
c. 1503
Oil on wood, 53 x 37 cm
Galleria degli Uffizi, Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/06diotal-1.jpg


Diotalevi Madonna
c. 1503
Oil on wood, 69 x 50 cm
Staatliche Museen, Berlin

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/06madonn-1.jpg


Madonna and Child
c. 1503
Oil on wood, 55 x 40 cm
Norton Simon Museum of Art, Pasadena

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/07colonn-1.jpg


Madonna and Child Enthroned with Saints
1504-05
Tempera and gold on wood, 172 x 172 cm (main panel)
Metropolitan Museum of Art, New York

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/08bembo-1.jpg


Portrait of Pietro Bembo
c. 1504
Oil on wood, 54 x 69 cm
Szépmûvészeti Múzeum, Budapest

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/11spozal-1.jpg


Bogorodičin brak - detalj
1504
Oil on roundheaded panel
Pinacoteca di Brera, Milan

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/12spozal-1.jpg


Bogorodiči brak - detalj sa slike o kojoj je već bilo govora,
a ovde se na hramu koji je u pozadini centralne scene
Rafaelo napisao RAPHAEL URBINAS ,kao najavu svog
dolaska u osvajanju umetničkih prostora vremena koje
je pred njim.

[Bisernica]

Od 1505. godine Rafaelo je u Firenci,gde su radili najpoznatiji umetnici tog vremena,
Leonardo da Vinči.Mikelanđelo Buonaroti,fratar dominikanac fra Bartolomeo,a svaki od njih
je razvijao drugačiji stil slikarstva.Ono što je svima bilo zajedničko je bila konstantna potraga
za figuralnim elementima koji prevazilaze kvatročento modele,i izražajan slikarski jezik u kojem
je boja jedinstvena i prostor mnogo slobodniji.Rafaelo se uključio u ovu potragu,a fra Bartolomeo
je bio umetnik kome je Rafaelo poklonio veliki deo svoje pažnje .



http://razbibriga.net/imported/2011/02/22grandu-1.jpg


The Granduca Madonna
1504
Oil on wood, 84 x 55 cm
Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/23connes-1.jpg


Madonna with the Book (Conestabile Madonna)
1504
Tempera on canvas transferred from wood, diameter 17,9 cm
The Hermitage, St. Petersburg

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/24connes-1.jpg


Conestabile Madonna (with frame)
1504
Tempera on canvas transferred from wood, diameter 17,9 cm
The Hermitage, St. Petersburg

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/24cowper-1.jpg


Madonna and Child
(The Small Cowper Madonna)
1504-05
Oil on wood, 58 x 43 cm
National Gallery of Art, Washington

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/25drago2-1.jpg


St Michael and the Dragon
1503-05
Oil on wood, 31 x 27 cm
Musée du Louvre, Paris

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/25drago1-1.jpg


St George and the Dragon
1505-06
Oil on wood, 28.5 x 21.5 cm
National Gallery of Art, Washington

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/26apple-1.jpg


Young Man with an Apple
1505
Oil on wood, 47 x 35 cm
Galleria degli Uffizi, Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/26terran-1.jpg


Terranuova Madonna
c. 1505
Oil on wood, diameter 86 cm
Staatliche Museen, Berlin

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/27gravid-1.jpg


Portrait of a Woman (La Donna Gravida)
1505-06
Oil on panel, 66 x 52 cm
Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/28unicor-1.jpg


Lady with a Unicorn
c. 1505
Oil on wood, 65 x 51 cm
Galleria Borghese, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/29christ-1.jpg


Christ Blessing (Pax Vobiscum)
1505-06
Oil on panel, 32 x 25 cm
Pinacoteca Tosio Martinengo, Brescia

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/30selfpo-1.jpg

Autoportret iz vremena neposredno po dolasku u Firencu
Self-Portrait
1506
Oil on wood, 45 x 33 cm
Galleria degli Uffizi, Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/31doni1-1.jpg


Portrait of Agnolo Doni
1506
Oil on wood, 63 x 45 cm
Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/31doni2-1.jpg


Portrait of Maddalena Doni
1506
Oil on panel, 63 x 45 cm
Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/32prato1-1.jpg


Madonna of Belvedere (detail)
1506
Oil on wood
Kunsthistorisches Museum, Vienna

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/34bridge-1.jpg


Bridgewater Madonna
c. 1507
Oil on canvas transferred from panel, 81 x 56 cm
National Gallery of Scotland, Edinburgh

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/35canig-1.jpg


The Canigiani Madonna
1507
Oil on wood, 131 x 107 cm
Alte Pinakothek, Munich

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/35canig2-1.jpg


Canigiani Madonna - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/35canig3-1.jpg


Canigiani Madonna - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/36lamuta-1.jpg


Portrait of a Woman (La Muta)
1507
Oil on wood, 64 x 48 cm
Galleria Nazionale delle Marche, Urbino

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/36montef-1.jpg


Guidobaldo da Montefeltro
c. 1507
Oil on wood, 71 x 50 cm
Galleria degli Uffizi, Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/37baldac-1.jpg


Madonna del Baldacchino
1507-08
Oil on canvas, 276 x 224 cm
Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florence

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/38lamb-1.jpg


The Holy Family with a Lamb
1507
Oil on wood, 29 x 21 cm
Museo del Prado, Madrid

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/39cowper-1.jpg


Madonna and Child (The Large Cowper Madonna)
1508
Oil on wood, 81 x 57 cm
National Gallery of Art, Washington

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/40tempi-1.jpg


Madonna and Child (The Tempi Madonna)
1508
Oil on wood, 75 x 51 cm
Alte Pinakothek, Munich

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/40tempi1-1.jpg

Tempi Madonna - detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/41cather-1.jpg


St Catherine of Alexandria
1508
Oil on wood, 71,1 x 54,6 cm
National Gallery, London

[Bisernica]

1505. godine ,Rafaello se nalazi u Firenci ,ali brojna dela koja su naručena
iz Urbina govore da se vrlo često tamo vraćao za vreme dok je boravio u
Firenci.



http://razbibriga.net/imported/2011/02/31anside-1.jpg


Madonna and Child (The Ansidei Altarpiece)
c. 1505
Oil on wood, 209,6 x 148,6 cm
National Gallery, London

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/32beardl-1.jpg


Madonna with Beardless St Joseph
1506
Tempera on canvas transferred from wood, 74 x 57 cm
The Hermitage, St. Petersburg

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/37entom0-1.jpg

detalj slike koja je već postirana u
predhodnim postovima

The Entombment
1507
Oil on wood, 184 x 176 cm
Galleria Borghese, Rome

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/37entom1-1.jpg

detalj iste slike
The Entombment
1507

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/37entom2-1.jpg

detalj

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/37entom3-1.jpg


Theological Virtues
1507
Oil on wood, 16 x 44 cm (each)
Pinacoteca, Vatican

[Bisernica]

http://razbibriga.net/imported/2011/02/37entom4-1.jpg

detalj