Leonardo

[Bisernica]

Dovoljno je napisati ili izgovoriti Leonardo i prva asocijacija je najveći umetnik renesanse ,i ne samo renesanse ,već jedan od najvećih svih vremena - Leonardo da Vinci.
Italijanski umetnik,jedan od najvećih renesansnih majstora,slikar,vajar,naučnik, inženjer,arhitekta....svestrana figura koja je svojim radom zadužila ne samo svoje vreme i savremenike,već i svet u celini.
Njegov slikarski rad je izvršio snažan uticaj na italijansku umetnost,više od stoleća nakon njegove smrti,ali ,njegov uticaj ,iako najjači u slikarstvu,nije ostavio traga samo u tom segmentu njegovog delovanja,već i u anatomiji - Leonarda možemo smatrati začetnikom moderne anatomije,u optici,hidraulici...u većini grana moderne nauke naći će se nešto od Leonardove zaostavštine.
Leonardo Da Vinči rodio se u malom gradu Vinci u pokrajini Toscana nedaleko Firence (Fiorentine) godine 1452. kao nezakonito dete Piera, dobrostojećeg firentinskog javnog beležnika i njegove ljubavnice seljanke Caterine. U dobi od sedamnaest godina Leonardo se s ocem seli u Firencu gde radi u radionici velikog umetnika onog vremena - Verrocchija. U to vreme,Firenca je bila intelektualno i umetničko središte Italije. Brzo je napredovao u društvu jer je bio zgodan, komunikativan i muzički nadaren. Oko 1466. godine Leonardo je postao učenik u radionici Andrea del Verrocchiija, vodećeg firentinskog slikara i vajara,tog vremena.

[Bisernica]

Postavši učenikom čuvenog majstora ,imao je priliku u njegovoj radionici,upoznati se sa mnogim tehnikama,od oslikavanja oltara,do izrade velikih statua kamenih ili livenih u bronzi.1472. godine ,postao je član Firentinske slikarske gilde,a 4 godine nakon toga je još uvek imao status Verrocchijevog pomoćnika.Slika - Hristovo krštenje,sa potpisom ovog majstora sadrži i deo naslikan Leonardovom rukom - na levoj polovini slike,andjeo koji kleči i priroda na slici ,naslikani su uljanim bojama na drvetu.Leonardo je na ovoj slici prvi put upotrebio uljane boje.
Dve godine nakon ovog,Leonardo postaje samostalni majstor.Prvi samostalni posao je bio oslikavanje oltara kapelice u firentinskoj gradskoj većnici,i ovaj posao nikada nije dovršio.




Hristovo krštenje 1472 - 1475
Andrea del Veroćo i Leonardo Da Vinči
- tempera i ulje na drvetu. Trenutno se
slika nalazi u galeriji Uffizi u Italiji.

[Bisernica]

Oko 1482. godine Leonardo je ušao u službu vojvode od Milana, Ludovika Sforce, kada je vojvodi poslao zapanjujuće pismo u kojem je tvrdio kako može graditi minijaturne mostove, te kako poznaje tehniku konstruisanja bombi i pravljenja topova. Uz to je tvrdio kako može graditi brodove baš kao i oklopna vozila, kataputle i druge ratne mašine, te da uz to može izrađivati skulpture u mramoru, bronzi i glini. U bezbrojnim vojvodinim ratnim poduhvatima služio je kao glavni inženjer, a istovremeno je bio aktivni arhitekta. U periodu od 1495. do 1497. godine Leonardo da Vinci je radio na svome remek-delu - Posljednja večera. Njegovo obimom najveće delo bio je monumentalni spomenik Frančeska Sforce, Ludovikovog oca, u bronzi u dvorištu dvorca Sforzesco. U decembru 1499. francuske snage proteruju iz Milana porodicu Sforza,pa iz ovog razloga statua ostaje nedovršena ,a francuski strelci su je uništili jer im je služila kao meta za gadjanje.Leonardo se vratio u Firencu 1500. godine,i nedugo po povratku ulazi u službu Cesare Borgie, vojvode od Romagne i sina pape Aleksandra VI.

[Bisernica]

Kao vodja tima,sačinjenog od arhitekata i inženjera,Leonardo je nadgledao sve radove koji su se izvodili na utvrdjenjima u okviru papinskih teritorija,a bio je i član komisije koja je trebala doneti odluku o tome ,gde će biti postavljena statua David ,čuvenog savremenika Mikelandjela Buonarotija.Buonaroti je bio i kolega inženjer koji je služio u istim redovima kao i Leonardo u ratovima koje je Firenca vodila protiv Pize.
Krajem 1503. godine,Leonardo počinje sa dizajniranjem dekoracije za veliku dvoranu palate Vecchio,a tema je bila bitka kod Angharija u kojoj je Firenca pobedila Pizu.Većina dekoracija je nacrtana,skica je dovršena 1505. godine,ali slikanje nikada nije dovršeno.Originalni crtež je uništen u 17. veku,tako da su do danas preživele samo kopije od kojih je najčuvenija Rubensova.
Za vreme svog drugog firentinskog perioda,Leonardo je naslikao više portreta,ali jedini koji je ostao sačuvan i dostupan našem pogledu je čuvena Mona Lisa.



MONA LISA

1452-1519

[Bisernica]

Godine 1506. Leonardo je ponovo u Milanu na poziv francuskog guvernera Charlesa d'Amboisea. Za vreme boravka u Milanu francuske mu dodeljuju titulu - peintre et ingenieur ordinarie. Naredne godine postao je dvorski slikar kralja Luja XII., koji je tada prestolovao u Milanu. Narednih šest godina Leonardo će provesti između Milana i Firence, gde će često posećivati svoju polubraću i polusestre brinući se za njih.
U Milanu je nastavio svoje inženjerske projekte i započeo rad na spomeniku Gian Giacomo Trivulziju, zapovedniku francuskih snaga u gradu. U periodu od 1514. do 1516. Leonardo je živeo u Rimu pod patronatom pape Lea X. Godine 1516. putovao je u Francusku kako bi ušao u službu kralja Franje I. Zadnju godinu svog života proveo je u Château de Cloux, blizu mesta Amboise, gde je i preminuo 2. maja 1519. godine.



Samostrel

[Bisernica]

Još kao dete pokazivao je znake genijalnosti,i interesovanje za složene matematičke probleme koje je sa lakoćom rešavao.Muzički talenat je izražavao kroz "gradnju" instrumenata ,komponovanje melodija koje je kasnije sam na tim istim instrumentima i izvodio.
Njegov doprinos u oblasti inženjerstva i arhitekture je svakako mnogo značajniji nego u oblasti likovne umetnosti u kojoj je primenjivao tehniku "sfumato" - koju je sam opisao kao tehniku "bez linija i granica".Motiv slike nije jasno odvojen ili razgraničen sa pozadinom ,već se utapa u nju.
Zajedno sa Mikelandjelom,Rafaelom i Bramanteom je učestvovao u projektovanju i izgradnji ne samo Bazilike svetog Petra u Rimu ,već i u drugim gradjevinama u Vatikanu.

[mare]

Zanimljivo je to da je bio homoseksualac, te je verovatno zato bio genijalan u toj meri, mada to nikada nije dokazano.

[Bandit]

šta ima da se dokazuje...zna se ko mu je bio dečko...

[Bisernica]

Zanimljiva je tvrdnja ,ali nije dokazana ,iako se na osnovu nekih pretpostavki koje su vezane za
identitet gospodje Gioconde ,odnosno Mona Lise može zaključiti da je moguća, jer su neki skloni
tvrditi da je čuvena slika u stvari njegov autoportret ...

[Bisernica]

Iz Leonardove beležnice:

Kada se Fortuna javi,zgrabi je čvrsto za šiške,
jer veruj mi,teme joj je ćelavo.

[Bisernica]

Iz Leonardove beležnice


Jedan starac,nekoliko sati pred smrt,rekao mi je da je proživeo stotinu godina
i da ne oseća nikakvu bolest,sem slabosti.tako sam dok je sedeo a bolničkom
krevetu,bez ikakvog pokreta ili znaka da nešto nije u redu,gledao kako odlazi iz
mog života.Izvršio sam autopsiju da bih utvrdio uzrok tako spokojne smrti,i ustanovio
da je nastupila od slabosti,zbog otkazivanja arterije koja hrani srce i donje udove,koja
je bila suva,smežurana i svetla.
drugu autopsiju sam izvršio nad dvogodišnjim detetom,i ustanovio sam da je sve suprotno
nego kod starca.

O suprotnosti između mladih i starih:

Vene mladih su prave i pune krvi,ali su u ostarelima izuvijane,pljosnate,smežurane,i krv kroz
njih teško protiče.
Jetra,koja je u mladosti tamnocrvena i čvrsta,u starosti je bleda,bez crvenila od zdravog protoka
krvi,a vene ostaju prazne.Štaviše,kod staraca tekstura jetre može da se uporedi s mekinjama
potopljenim u malo vode.
Debelo crevo je kod staraca tanko,postaje uzano kao srednji prst na ruci,dok kod mladih može biti
široko skoro kao ljudska ruka.

U životu lepota nestaje , ne i u umetnosti !

[Bisernica]

Traktat o slikarstvu - Leonardo da Vinči

9. O tome kako slikar vlada svim vrstama ljudi i svim stvarima

Slikar je gospodar svih stvari koje čoveku mogu pasti na pamet i zbog toga, ako želi da vidi lepote koje će ga očarati, on ima moć da ih stvori; ako mu se prohte da vidi stvari koje ulivaju strah, ili šaljive i smešne, ili koje stvarno izazivaju sažaljenje, on vlada njima i može da ih stvori. A ako hoće da stvori puste predele, hladovita i sveža mesta za vreme vrućine - on ih naslika, a isto tako; i tople predele za vreme zime. Ako želi doline - isto; ako želi da sa visokih planinskih vrhova otkrije široko polje, ili ako mu se prohte da posle njih vidi horizont mora - on to može; a isto tako ako želi da iz niskih dolina vidi visoka brda, ili sa visokih brda niske doline i peskovite obale. I zaista, ono što postoji u svetu kao suština, stvatnost ili mašta prvo prolazi njegov duh, a zatim kroz ruke, a one su toliko izvrsne da istovremeno jednom jedinom pogledu pružaju skladnu harmoniju kakvu daju stvari.