Otkrivena najstarija ilustrovana Biblija

[Ometač]

Otkrivena najstarija ilustrovana Biblija



Najstarija ilustracija

[Ometač]

Baština čovečanstva - Etiopija, velika pravoslavna zemlja sa Crnog kontinenta, na prestaje
da iznenađuje blagom koje poseduje Piše:T.O. Jevanđelja iz Garime su najstarija ilustrovana
hrišćanska sveta knjiga, koja je otkrivena nedavno u etiopskom manastiru. Neverovatno lepa
Biblija dobila je ime po Garimi, monahu koji je stigao u Afriku u 5. veku i koji ju je kopirao,
kako legenda kaže, za smo jedan jedini dan. Biblija je prelepo ilustrovana, a boje su,
zahvaljujući konzervaciji koju je preduzeo Etiopski fond za zaštitu nasleđa, još uvek jasno
vidljive. Otac Garima je u Afriku stigao iz Konstantinopolja 494.g.n.e. Legenda kaže da je
uspeo da za samo jedan dan prekopira jevanđelja zato što je Bog odložio zalazak sunca. Od
tada se ova neverovatna relikvija čuva na severu Etiopije, u manastiru Garima pored Adve,
smeštenom na 2133 metra nadmorske visine.

[Ometač]

Pravo je čudo da su Jevanđelja sačuvana do današnjih dana, s obzirom da je zemlja
pretrpela invaziju muslimana, zatim Italijana i požar koji je 30-tih godina prošlog veka
uništio manastirsku crkvu. Pisana su na kozijoj koži ranim etiopskim jezikom ge’ez.
Postoje dve knjige koje potiču iz istog perioda, ali je druga pisana različitim rukopisom, što
ukazuje da autor nije isti. Obe su prepune ilustracija četiri jevanđelja. Iako su ove tekstove
povremeno pominjali retki putnici još od 50-tih godina prošlog veka, vladalo je opšte
mišljenje da potiču iz 11. veka. Međutim, datitranje ugljenikom je pokazalo da su tekstovi
nastali između 330. i 650. godine, a to su periodi koji se preklapaju sa dolaskom oca
Garime u Etiopiju. Moguće da je prvu knjigu napisao svojeručno, makar i ne bila istina da
je završio prepis za samo jedan dan, kako to usmena tradicija uči. Dorbrotvorni Etiopski
fond za zaštitu nasleđa, osnovan kako bi se sačuvalo istorijsko blago ove drevne zemlje,
došao je do zapanjujućeg otkrića o starosti rukopisa. Takođe je odobrio ekspertima da
rade na terenu – što se ne događa često, tako da je konzervacija obavljena u manastiru.
Po svoj prilici, Jevađelja će se uskoro naći u novoformiranom manastirskom muzeju,
izložena za posetioce.

[Ometač]

Bler Pridi iz Etiopskog fonda za zaštitu nasleđa kaže: „Retko je ko skretao pogled ka
Etiopiji kao izvoru ovako fantastičnog blaga. Do mnogih od drevnih hrišćanskih relikvija
koje se čuvaju u zemlji se može doći veoma teško, jer su manastiri građeni na udaljenim i
teško pristupačnim lokacijama, a puteva do njih je veoma malo. Zbog toga je kompletan
rad na konzervaciji tekstova obavljen na licu mesta, pa ako se u budućnosti javi potreba
da se odnesu na dalju konzervaciju i iznesu iz manastira, nećemo se tome protiviti.“
Stranice su grubo spojene ušivanjem kada je obavljena prva restauracija 60-tih godina.

[Ometač]

Neke od stranica su čak preokrenute i raspale su se. Jevanđelja iz Garime se čuvaju na
velikoj nadmorskoj visini i na suvom, mračnom mestu, što je pomoglo da prežive vekove i
sačuvaju bogatstvo boja na ilustracijama. „Ovo je najfascinantiniji od svih naših projekata
i Patrijarh, poglavar Etiopske crkve, morao je da nam najpre da dozvolu. Većina eksperata
koja je obavila konzervaciju, radila je besplatno. Trenutno se bavimo programima
restauracije drugih religijskih tekstova“, kaže Pridi. „Ubeđeni smo da će očuvanje etiopskog
kulturnog i istorijskog nasleđa dovesti u zemlju veći broj turista željnih da se upoznaju sa
izuzetnom istorijom Etiopije, a samim tim će se povećati i priliv novca.“