SVET I MI - VREMEPLOV -dogodilo se na današnji dan

[Bisernica]

19. januar





Jedan od najprosvećenijih Srba 18. veka, Zaharije Orfelin, umro 1785. godine. Francuski ekonomista i politički filozof Pjer Žozef Prudon umro na današnji dan 1865. godine. Posle povlačenja preko Albanije, u Prvom svetskom ratu, prve jedinice srpske vojske stigle na Krf 1916. godine.


Srpski književnik, istoričar i prevodilac Zaharije Stefanović Orfelin umro je u Novom Sadu, 19. januara 1785. godine. Orfelin je bio jedan od najprosvećenijih Srba 18. veka i najistaknutiji srpski književnik, prethodnik Dositeja Obradovića i Vuka Karadžića. Školovao se u Budimu, Beču i Veneciji. Bio je pesnik i istoričar, izdavač, kartograf i kaligraf, naučnik i bogoslov, radio je bakroreze i slikao ikonostase. Pripremio je za štampu prvi književni časopis Južnih Slovena, pisao je pouke iz prirodnih nauka, bio prevodilac, leksikograf i botaničar. Izrađivao je geografske karte i grbovnike. Godine 1768, Orfelin je pokrenuo časopis Slaveno-serbski magazin, sastavio Večni kalendar i napisao dela Plač Serbije i Život Petra Velikog. Godine 1778, objavio je stručne radove iz krasnopisa Kaligrafija, što ga je preporučilo za člana Umetničke akademije u Beču.

Francuski ekonomista i politički filozof Pjer Žozef Prudon umro je na današnji dan 1865. godine. Njegova doktrina postala je osnova kasnijih radikalnih i anarhističkih teorija. Rukovođen geslom "Svojina, to je krađa", u svom delu Šta je svojina, zalagao se za njeno ukidanje, ali je smatrao da komunizam guši nezavisnost ljudi. Sintezu jednakosti i nezavisnosti video je u slobodi kao "trećoj formi društva", što je teorijski razradio u delu Sistem ekonomskih protivrečnosti ili filozofija bede. Njegova dela služila su kao osnova za različite radikalne političke ideje i koncepcije, kako na levici, tako i na desnici.

1736 - Rođen Džejms Vat, škotski inženjer i fizičar, pronalazač parne mašine
(Grinok, 19.1.1736 - Hitfild, 19.8.1819)

1798 - Rođen Ogist Kont, francuski filozof i matematičar
(Monpelje, 19.1.1798 - Pariz, 5.9.1857)

1809 - Rođen Edgar Alan Po, američki književnik
(Boston, 19.1.1809 - Baltimor, 7.10.1849)

1811 - Počela Skupština ustaničkih starešina Srbije (trajala do 25.1.1811. godine), na kojoj je doneta odluka o podeli Praviteljstvujuščeg sovjeta na 6 popečiteljstava (ministarstava)

1839 - Rođen Pol Sezan, francuski slikar
(Eks-an-Provans, 19.1.1839 - Eks-an-Provans, 22.10.1906)

1847 - Rođen Milovan Glišić, književnik
(Gradac, 19.1.1847 - Dubrovnik, 2.2.1908)

1865 - Umro Pjer Žozef Prudon, francuski novinar i političar
(Bezanson, 15.1.1809 - Pasi, 19.1.1865)

1876 - Rođen Milan Begović, književnik i dramaturg
(Vrlika, 19.1.1876 - Zagreb, 13.5.1948)

1902 - Rođen Georgije Ostrogorski, dr filozofije, istoričar-vizantolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik
(Petrograd, 19.1.1902 - Beograd, 24.10.1976)

1916 - Prve jedinice srpske vojske posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu stigle na Krf

1919 - U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, julijanski kalendar zamenjen gregorijanskim, dok je Srpska pravoslavna crkva zadržala julijanski kalendar

1920 - Rođen Havijer Peres de Kueljar, peruanski diplomata, generalni sekretar Organizacije ujedinjenih nacija
(Lima, 19.1.1920)

1921 - Rođena Patriša Hajsmit, američka književnica
(Fort Vort, 19.1.1921 - Lokarno, 4.2. 1995)

1928 - Rođen Tomislav Karađorđević, princ
(Beograd, 19.1.1928 - Topola, 12.7.2000)

1938 - Umro Branislav Nušić (Alkibijad Nuša), književnik i diplomata, dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu, upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, akademik
(Beograd, 20.10.1864 - Beograd, 19.1.1938)

1952 - Rođen Irfan Mensur, pozorišni, filmski i TV glumac
(Sarajevo, 19.1.1952)

1960 - Rođen Žarko Laušević, pozorišni, filmski i TV glumac
(Cetinje, 19.1.1960)

1966 - Rođen Stefan Edberg, švedski teniser
(Vastorvik, 19.1.1966)

1974 - Umro Milivoje Pavlović, filolog
(Niš, 8.12.1891 - Beograd, 19.1.1974)

1979 - Rođena Svetlana Korkina, ruska gimnastičarka, evropska i svetska šampionka
(Belgorod, 19.1.1979)

1980 - Rođen Dženson Baton, britanski automobilista, šampion Formule 1
(From, 19.1.1980)

1983 - Umro Aleksandar Kostić, književnik i lekar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Beograd, 1892 - Beograd, 19.1.1983)

2000 - Umrla Hedi Lamar (Hedviga Eva Marija Kisler), američka filmska glumica
(Beč, 9.11.1913 - Altamont Springs, 19.1.2000)

2002 - Umro Dušan Ristić, političar i diplomata
(Kraljevo, 14.10.1907 - Beograd, 19.1.2002)

2004 - Umro Miroslav Pavlović-Pavika, fudbaler Crvene zvezde, reprezentativac
(Bakionica, 15.10.1942 - Beograd, 19.1.2004)

2006 - Umro Vilson Piket, američki soul-muzičar
(Alabama, 18.3.1941 - Los Anđeles, 19.1.2006)

2007 - Umro Deni Doerti, kanadski pevač i kompozitor, član grupe "Mamas and Papas"
(Halifaks, 29.11.1940 - Misisauga, 19.1.2007)

2008 - Umro Tomislav Bekić, germanista, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, prevodilac, član Upravnog odbora Matice srpske
(Novi Sad, 1934 - Novi Sad, 19.1.2008)

2009 - Umro Endrju Vajet, američki slikar
(Čeds Ford, 12.7.1917- Filadelfija, 19.1.2009)

[Bisernica]

20. januar

Srpska pravoslavna crkva i vernici slave Jovanjdan.

Svim članovima i gostima foruma Razbibriga koji slave Jovanjdan
Sretna slava i prekada,slavili u zdravlju i veselju.






Vojvoda Živojin Mišić preminuo je na današnji dan 1921. godine. Legendarni vojskovođa Živojin Mišić bio je učesnik svih ratova Srbije od 1876. do 1918. godine. Vojno obrazovanje stekao je u Artiljerijskoj školi u Beogradu. Na Vojnoj akademiji u Beogradu predavao je strategiju od 1898-1904. godine. U balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu bio je pomoćnik načelnika štaba Vrhovne komande. Komandovao je Prvom srpskom armijom u čuvenoj Kolubarskoj bici, krajem 1914. godine. Bio je to jedinstven primer u istoriji ratovanja da se vojska kojoj je predviđan brzi slom, za kratko vreme reorganizuje, pređe u kontraofanzivu i neprijatelju nanese poraz, zbog čega se i danas izučava na vojnim akademijama širom sveta. Za briljantnu strategiju kojom je tada nadmudrio austrougarsku komandu, Mišić je unapređen u čin vojvode. Kao načelnik Generalštaba rukovodio je pripremama za proboj Solunskog fronta 1918. godine. Napisao je više dela u oblasti vojnih nauka, uključujući i "Strategiju" objavljenu 1907. godine.

Engleska filmska glumica, Odri Hepbern (Eda van Hemstra Hepbern), dobitnica "Oskara" i ambasador Unicefa , preminula je 20. januara 1993. godine. Rođena je kao Odri Katlin Raston u Briselu . Pohađala je privatne škole u Engleskoj i Holandiji. Kada je započela Nemačka invazija na Holandiju, u Drugom svetskom ratu, ona odlučuje da koristi ime Eda fan Hemstra, jer je njeno staro ime zvučalo suviše engleski. Posle Drugogo svetskog rata seli se sa majkom u London, gde je bila balerina, radila kao model i 1951. godine počinje da radi kao glumica. Njena prva veća uloga bila je u filmu The Seacrt People, 1951. godine u kome je igrala balerinu. Kasnije igra u muzičkoj komediji na Brodveju koja se zvala Gigi. Za tu ulogu nagrađena je nagradom Theatre World Award. Posle toga 1953. godine igra sa Gregorijem Pekom u filmu Praznik u Rimu, za kog osvaja "Oskara" za najbolju glavnu glumicu. Nešto kasnije igra u predstavi Ondine, za koju je nagrađena nagradom Toni za najbolju glumicu. Nagradu je dobila posle nekoliko sedmica nakon Oskara, čime je potvrdila svoju glumu i kao filmska i kao pozorišna glumica.

1744 - Umro Đovani Batista Viko, italijanski filozof, istoričar i pravni teoretičar
(Napulj, 23.6.1668 - Đerolnimi, 20.1.1744)

1811 - Na Skupštini ustaničkih starešina u Beogradu doneta odluka o osnivanju Ministarstva unutrašnjih dela za prvog ministra izabran Jakov Nenadović - ovaj datum se obeležava kao Dan MUP-a Srbije

1898 - Umro Kosta Abrašević, književnik
(Ohrid, 10.6.1879 - Šabac, 20.1.1898)

1899 - Umro dr Sava Petrović, botaničar, sanitetski pukovnik, vojni i dvorski lekar, akademik
(Šabac, 14.1.1839 - Beograd, 20.1.1899)

1900 - Umro Džon Raskin, engleski književnik i književni kritičar
(London, 08.2.1819 - Brentvud, 20.1.1900)

1906 - Rođen Jovan Veselinov Žarko, predsednik Izvršnog veća Srbije, predsednik Narodne skupštine Srbije, član Predsedništva CK SKJ
(Kumane, 20.1.1906 - Beograd, 8.2.1849)

1913 - Rođen Vukašin-Vule Jevtić, kompozitor i vokalni solista Hora Radio Beograda
(Rosica, 20.1.1913 - Ribarska Banja, 10.8.1981)

1914 - Rođen Džerald Holtom, britanski dizajner, autor simbola "peace"
(20.1.1914 - 18.9.1985)

1915 - Rođen Boško Petrović, književnik, urednik "Letopisa Matice srpske"
(Oradea Mare, 20.1.1915 - Novi Sad, 2.7.2001)

1916 - Umro Nedeljko Čabrinović, tipografski radnik, učesnik Sarajevskog atentata
(Sarajevo, 2.2.1895 - Terezijenštat, 20.1.1916)

1916 - Rođen Miloš Macura, direktor Saveznog zavoda za statistiku, predsednik Odbora za proučavanje stanovništva SANU, akademik
(Beč, 20.1.1916 - Beograd, 29.8.2005)

1920 - Rođen Federiko Felini, italijanski filmski reditelj i scenarista
(Rimini, 20.1.1920 - Rim, 31.10.1993)

1945 - Umro Petar Bojović, načelnik Generalštaba i vojvoda srpske vojske
(Mišićevo, 4.7.1853 - Beograd, 20.1.1945)

1946 - Rođen Dejvid Linč, američki filmski reditelj i slikar
(Montana, 20.1.1946)

1948 - Rođen Kosta Bunuševac, slikar i multimedijalni umetnik
(Split, 20.1.1948)

1965 - Umro Alan Frid, tvorac kovanice "rokenrol"
(Pensilvanija, 1922 - Palm Springs, 20.1.1965)

1970 - Rođena Branka Katić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 20.1.1970)

1983 - Umro Manoel Fransisko don Santos Garinča, brazilski fudbaler
(Pau Grande, 28.10.1933 - Rio de Žaneiro, 20.1.1983)

1990 - Umrla Barbara Stenvik (Rubi Stivens), američka filmska glumica, dobitnica "Oskara"
(Njujork, 16.7.1907 - Santa Monika, 20.1.1990)

2004 - Umro Dušan Bandić, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu
(Novi Sad, 5.8.1939 - Beograd, 20.1.2004)

2007 - Umro Vitomir-Voja Trifunović, kompozitor, osnivač i direktor Muzičke škole "Dr Vojislav Vučković", muzički savetnik Radio Beograda, predsednik Udruženja kompozitora Srbije i Saveza kompozitora Jugoslavije
(Bukovica, 4.11.1916 - Beograd, 20.1.2007)

2008 - Umro Hadži Dušan Mišić, akademski slikar, pedagog i art-terapeut
(Sombor, 1935 - Sombor, 20.1.2008)

2009 - Umro Zvonimir Petričević, arhitekta i košarkaš, reprezentativac
(Prizren, 26.7.1940 - Samobor, 20.1.2009)

[Bisernica]

21. januar





Na današnji 1793. godine giljotiniran je francuski kralj Luj XVI. Književnik Vojislav Ilić umro 1894. godine. Kreator Kristijan Dior rođen 1905. godine
vremeplov_527.jpg

Godine 1793. giljotiniran je Luj XVI, francuski kralj. Luj XVI, francuski kralj iz kuće Burbona, unuk Luja XV, vladao je od 1774. do 1792. godine. Kada je 1789. godine izbila revolucija, doveden je s porodicom iz Versaja u Pariz. Posle neuspelog bekstva u inostranstvo, vraćen je u Pariz, gde polaže zakletvu na novi Ustav. U septembru 1792. svrgnut je sa vlasti od strane Žirondinskog konventa, a Francuska je proglašena Republikom. Održavao je veze s kontrarevolucijom, te je osuđen na smrt zbog veleizdaje. Za smrtnu kaznu glasalo je 707, a protiv je bilo samo 16 poslanika revolucionarne skupštine.

Književnik Vojislav Ilić umro je na današnji dan 1894. godine. Ilić je školu napustio posle trećeg razreda gimnazije zbog slabog uspeha. Kasnije je na svoju ruku pohađao predavanja u Velikoj školi, gde je upoznao Đuru Jakšića, a kasnije se oženio jednom od Jakšićevih kćeri. Iako je pisao kratko vreme, svega petnaestak godina, ostavio je obimno i raznovrsno delo. Za života je objavio tri zbirke pesama (1887, 1889, 1892) kojima treba dodati veliki broj pesama rasutih po časopisima i zaostalih u rukopisu.

Poznati kreator Kristijan Dior rođen je 21. januara 1905. godine. Dior je rođen u Normanidiji, u gradu Grandvil u porodici trgovca đubrivom. Studirao je međunarodne odnose i diplomatiju. Pošto je završio studije, otvorio je malu umetničku galeriju. Posle 1946. godine uz pomoć tekstilnog magnata Marsela Bosaka osnovao je u Parizu modnu kuću. Za 12 godina uspelo mu je da proširi svoje poslove u 15 zemalja i da zaposli više od 2.000 ljudi. Diorov život bio je pun svađa sa porodicom zbog njegove homoseksualnosti. Posle smrti Kristijana Diora, njegov dotadašnji asistent, Francuz Iv Sen Loran, spasao je modnu kuću od propasti. Dior je umro 1957. godine.

1861. - Rođen Đorđe Jovanović,vajar, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu, akademik (Novi Sad, 21. 01. 1861 - Beograd, 23. 03. 1953)

1895. - Rođen Kristobal Balensijaga, španski modni kreator
(Getarija, 21. 01. 1895 - Valensija, 23. 03. 1972)

1906. - Rođen Igor Aleksandrovič Mojsejev, ruski koreograf, balet-majstor Boljšoj teatra, rukovodilac Državnog akademskog ansambla narodnih igara (Kijev, 21. 01. 1906 - Moskva, 02. 11. 2007)

1909. - Rođen Kosta Milutinović, istoričar
(Pančevo, 21. 01. 1909)

1922. - Rođen Pol Skofild, britanski pozorišni i filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Vest Saseks, 21. 01. 1922 - Vest Saseks, 19. 03. 2008)

1924. - Umro Vladimir Iljič Lenjin (Uljanov), sovjetski političar i revolucionar, vođa Oktobarske revolucije (Sibirsk, 22. 04. 1870 - Gorki kod Moskve, 21. 01. 1924)

1925. - Rođen Beni Hil (Alfred Houtorn Hil), engleski glumac-komičar
(Sautempton, 21. 01. 1925 - London, 18. 04. 1992)

1938. - Umro Žorž Melijes, francuski filmski reditelj, pionir svetskog filma (Pariz, 08. 12. 1861 - Pariz, 21. 01. 1938)

1941. - Rođen Plasido Domingo, španski operski pevač
(Madrid, 21. 01. 1941)

1942. - U Novosadskoj raciji mađarski fašisti ubili oko 4 hiljade ljudi

1950. - Umro Džordž Orvel (Erik Artur Bler), engleski književnik
(Bengal, 25. 06. 1903 - London, 21. 01. 1950)

1956. - Rođena Đina Dejvis, američka filmska i TV glumica
(Vorhem, 21. 01. 1956)

1957. - Umro Petar Krstić, kompozitor, dirigent i muzički pedagog
(Beograd, 18. 02. 1877 - Beograd, 21. 01. 1957)

1959. - Umro Sesil Blaunt de Mil, američki filmski reditelj, scenarista i producent (Ešfild, 12. 08. 1881 - Los Anđeles, 21. 01. 1959)

1964. - Rođen Aleksandar Šoštar, vaterpolo golman, predsednik Vaterpolo saveza Srbije i Crne Gore, Vaterpolo kluba Partizan i Sportskog saveza Srbije (Niš, 21. 01. 1964)

1975. - Rođen Oliver Dulić, lekar i političar, predsednik Skupštine Srbije, ministar životne sredine i prostornog planiranja Srbije (Beograd, 21. 01. 1975)

1984. - Umro Džoni Vajsmiler, američki filmski glumac i plivač, olimpijski šampion (Vindbar, 02. 06. 1904 - Akapulko, 21. 01. 1984)

1994. - Umro Miodrag Đorđević, fotograf
(Valjevo, 1919 - Beograd, 21. 01. 1994)

2002. - Umrla Pegi Li (Norma Deloris Egstrom), američka pevačica
(Džejmstaun, 26. 05. 1922 - Bel Er, 21. 01. 2002)

2005. - Umro prof. dr Vladeta Košutić, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Beograd, 04. 01. 1926 - 21. 01. 2005)

2006. - Umro Ibrahim Rugova, političar i državnik, lider Demokratskog saveza Kosova, predsednik Kosova (Crnce, 02. 12. 1944 - Priština, 21.01. 2006)

[Bisernica]

22. januar





Jedan od najznačajnijih srpskih slikara 20. veka, Sava Šumanović rođen je na danšnji dan 1896. godine. Engleski filozof Fransis Bejkon rođen u Londonu 1561. Vršačko pozorište "Sterija" počelo sa radom 1921. godine.


Sava Šumanović, jedan od najznačajnijih slikara srpske umetnosti 20. veka, rođen je u Vinkovcima, na današnji dan 1896. godine. Posle detinjstva provedenog u Šidu i gimnazije u Zemunu, 1918. godine završio je Umetničku školu u Zagrebu i odmah počeo da izlaže svoja dela. Pored slikarstva, bavio se ilustracijom, grafikom i scenografijom. Njegovo slikarstvo u ovom periodu pokazuje uticaje secesija i simbolizma. Uticaji kubizma vidljivi su u kasnijim fazama slikarevog rada. Šumanovićeva dela iz poznijeg perioda odlikuju se svetlim bojama, i lirskom atmosferom. Njegove najpoznatije slike "Doručak na travi" i "Pijana lađa" spadaju među najznačajnija dela modernog srpskog slikarstva.

Engleski filozof, državnik i esejista Fransis Bejkon rođen je u Londonu 22. januara 1561. godine. Bejkon se smatra pretečom empirizma. Postao je poznat kao zagovornik naučne revolucije u oblasti filozofije. Njegovi radovi definišu i popularizuju induktivnu metodologiju naučnih istraživanja, kasnije poznatu pod imenom "Bejkonov metod". Njegovim najvećim delom smatra se prva knjiga dela "Novi organon".

1729. - Rođen Gothold Efraim Lesing, nemački književnik, teoretičar umetnosti i kritičar (Kamjenc, 22. 01. 1729 - Braunšvajg, 15. 02. 1781)

1775. - Rođen Andre Mari Amper, francuski matematičar i fizičar, osnivač elektrodinamikei teorije magnetizma (Lion, 22. 01. 1775 - Marsej, 10. 06. 1836)

1788. - Rođen Lord Džordž Gordon Bajron, engleski književnik (London, 22. 01. 1788 - Misolongi, 19. 04. 1824)

1849. - Rođen Johan August Strindberg, švedski književnik (Stokholm, 22. 01. 1849 - Stokholm, 14. 05. 1912)

1871. - Velike demonstracije radnika u Parizu protiv predaje grada nemačkim trupama

1875. - Rođen Dejvid Grifit, američki filmski režiser (Kentaki, 22. 01. 1875 - Holivud, 23. 07. 1948)

1878. - Rođen Toma Rosandić, vajar, profesor i prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Split, 22. 01. 1878 - Split, 01. 03. 1958)

1882. - Rođen Milan Vukasović, književnik (Beograd, 22. 01. 1882 - Pariz, 20. 09. 1970)

1901. - Umrla Viktorija I Aleksandrina, britanska kraljica (London, 24. 05. 1819 - Ozborn, 22. 01. 1901)

1908. - Rođen Lev Davidovič Landau, ruski fizičar, nobelovac (Baku, 22. 01. 1908 - Moskva, 01. 04. 1968)

1917. - Umro Jovan Ilkić, arhitekta (Zemun, 25. 03. 1857 - Nežider, 22. 01. 1917)

1921. - Počelo sa radom Pozorište "Sterija" u Vršcu

1922. - Ksenija Atanasijević, filozof, postala prva žena - doktor nauka na Beogradskom univerzitetu

1924. - Rođena Mira Trailović, spiker i urednik Dramskog programa Radio Beograda, pozorišni reditelj, osnivač Ateljea 212 i BITEF-a (Kraljevo, 22. 01. 1924 - Beograd, 07. 08. 1989)

1933. - Rođen Siniša Pavić, književnik i filmski scenarista (Sinj, 22. 01. 1933)

1934. - Rođen Jovan Deretić, književnik, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu(Orahovica, 22. 01. 1934 - Beograd, 16. 03. 2002)

1941. - Rođen Ljubomir Ramač-Kime, novinar, glavni urednik lista "Ruske slovo" (Đurđevo, 22. 01. 1941 - Novi Sad, 28. 04. 2005)

1949. - Rođen Dragan Malešević-Tapi, slikar (Beograd, 22. 01. 1949 - Beograd, 29. 10. 2002)

1953. - Rođen Džim Džarmuš, američki filmski reditelj (Ejkron, 22. 01. 1953)

1955. - Rođen Rajko Žižić, košarkaš i sportski radnik (Nikšić, 22. 01. 1955 - Beograd, 07. 08. 2003)

1963. - Potpisan "Jelisejski sporazum" o međusobnim odnosima Francuske i Nemačke

1973. - Umro Lindon Džonson, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Stounvil, 27. 08. 1908 - San Antonio, 22. 01. 1973)

1989. - Umro Miodrag Andrić - Ljuba Moljac, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 28. 01. 1943 - Zagreb, 22. 01. 1989)

1994. - Umro Žan Luj Baro, francuski filmski glumac i reditelj (L'Vezine, 08. 09. 1910 - Pariz, 22. 01. 1994)

2004. - Umro Anton Marti, pozorišni i TV reditelj (Labin, 10. 04. 1925 - Zagreb, 22. 01. 2004)

2004. -Umro Rudi Šeligo, slovenački književnik (Sušak, 14. 05. 1935 - Ljubljana, 22. 01. 2004)

2004. -Umro Janez Menart, slovenački književnik i prevodilac, urednik RTV Ljubljana(Maribor, 29. 09. 1929 - Ljubljana, 22. 01. 2004)

2005. - Umrla Konsuelo Velaskez, španska filmska glumica i kompozitor
(Guzman, 29. 08. 1924 - Meksiko Siti, 22. 01. 2005)

2008. - Umro Hit Ledžer (Hitklif Endrju Ledžer), australijski filmski glumac (Pert, 04. 04. 1979 - Njujork, 22. 01. 2008)

2008. - Umro Milenko Zablaćanski, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj (Bogatić, 08. 12. 1955 - Beograd, 22. 01. 2008)

2009. - Umro Zvonimir Skerl, dirigent, pijanista, trombonista, kompozitor i aranžer, dirigent Big Benda RTS-a (Zagreb, 21. 05. 1934 - Beograd, 22. 01. 2009)

[Bisernica]

23. januar





Ruski filmski reditelj Sergej Ejzenštajn rođen 23. januara 1898. godine. Na današnji dan 1916. u Krfskom kanalu počelo sahranjivanje srpskih vojnika u "Plavu grobnicu".


Čuveni ruski filmski reditelj Sergej Mihajlovič Ejzenštajn rođen je u Rigi 23. januara 1898. godine. Po profesiji arhitekta, Ejzenštajn je studirao pozorišnu režiju kod čuvenog Mejerholda. Crtao je plakete, radio kao pozorišni scenograf i reditelj, a filmom je počeo da se bavi 1923. godine kao montažer. Svoj prvi film "Štrajk" Ejzenštajn je snimio 1924. Godinu dana kasnije, nastaje "Oklopnjača Potemkin", sa kojom Ejzenštajn stiče svetsku slavu, a film postaje sinonim za sedmu umetnost. Slede dela: "Oktobar", "Generalna linija", "Sentimentalna romansa", "Aleksandar Nevski", "Ivan Grozni", "Da živi Meksiko". Poslednji film nije završio. Sa samo nekoliko snimljenih filmova i svojim teorijskim radom u domenu filmske estetike i filozofije, dramaturgije i montaže, Ejzenštajn je doprineo oblikovanju filmskog izražajnog jezika i uticao na tokove svetskog filma i istoriju kinematografije. Osvetlio je problematiku filmske dinamike u vremensko - prostornim korelacijama. Montažu je smatrao bazom filmskog dela: vertikalana i horizontalna montaža, ritmička montaža, montaža atrakcije, asocijacije. U "Oklopnjači Potemkin" je najpotpunije izrazio svoj montažerski postupak. Svoje ideje i iskustva Ejzenštajn je pretopio u više knjiga, a veliki značaj imao je i njegov pedagoški rad na Filmskoj akademiji u Moskvi.

Na današnji dan 1916. godine, posle okupacije Srbije u Prvom svetskom ratu i povlačenja preko Albanije, u Krfskom kanalu je počelo sahranjivanje srpskih vojnika u "Plavu grobnicu". Posle velikih napora, kojima su bili izloženi u albanskim gudurama tokom pešačenja močvarnim primorjem od Skadra do Valone, zbog toga što se nisu pojavili obećani saveznički brodovi, srpski vojnici su masovno umirali od tifusa, gladi i iscrpljenosti. Kako nije bilo dovoljno mesta na Krfu i ostrvcu Vido, na koje su prebačeni tifusari, a i zbog opasnosti širenja epidemije, odlučeno je da ih sahranjuju u moru. Prema zvaničnim ali nepotpunim podacima, do 23. marta 1916. u Krfskom kanalu sahranjeno je 4.847 srpskih vojnika i oficira.

1783. - Rođen Stendal (Mari Anri Bejl), francuski književnik
(Grenobl, 23. 01. 1783 - Pariz, 23. 03. 1842)

1832. - Rođen Eduard Mane, francuski slikar
(Pariz, 23. 01. 1832 - Pariz, 30. 04. 1883)

1871. - Na Cetinju izašao prvi broj nedeljnog lista za politiku i književnost "Crnogorac"

1891. - Rođen Antonio Gramši, italijanski revolucionar i teoretičar, osnivač KP Italije
(Ales, 23. 01. 1891 - Rim, 27. 04. 1937)

1905. - Štampan prvi broj lista "Sport i svet"

1910. - Rođen Đango Rajnhart, francuski džez-gitarista
(Liberši, 23. 01. 1910 - Samua, 16. 05. 1953)

1917. - Rođen Dušan Kostić, književnik
(Peć, 23. 01. 1917 - Meljine, 19. 10. 1997)

1920. - Rođen Volter Frederik Morison, američki pronalazač, tvorac frizbija
(Ričfild, 23. 01. 1920 - Monro, 09. 02. 2010)

1928. - Rođena Žana Moro, francuska filmska glumica, scenarista i režiser, akademik
(Pariz, 23. 01. 1928)

1931. - Umrla Ana Pavlovna Pavlova, ruska balerina
(Sankt Petersburg, 12. 02. 1881 - Hag, 23. 01. 1931)

1937. - Prva grupa jugoslovenskih dobrovoljaca pristupila Internacionalnim brigadama u
Španskom građanskom ratu

1938. - Rođen Miroslav Rankov, istoričar književnosti, urednik i direktor Izdavačkog
preduzeća Matice Srpske i sekretar Matice srpske
(Vrbas, 23. 01. 1938 - Novi Sad, 03. 02. 2007)

1944. - Umro Edvard Munk, norveški slikar i grafičar
(Loiten, 12. 12. 1863 - Ekeli, 23. 01. 1944)

1956. - Rođen Laza Ristovski, klavijaturista i kompozitor
(Novi Pazar, 23. 01. 1956 - Beograd, 06. 10. 2007)

1960. - Rođen Majkl Hačins, australijski pevač
(Sidnej, 23. 01. 1960 - Sidnej, 22. 11. 1997)

1989. - Umro Salvador Dali, španski slikar, vajar, scenograf i kostimograf
(Figeras, 11. 05. 1904 - Figeras, 23. 01. 1989)

2004. - Umro Helmut Njutn, nemački fotograf
(Berlin, 31. 10. 1920 - Los Anđeles, 23. 01. 2004)

2006. - Železnička nesreća na pruzi Beograd - Bar kod Bioča, poginulo 47 putnika, a više od 200 povređeno

2008. - Umrla Ognjenka Milićević-Lukač, pozorišni, radio i TV reditelj, teatrolog i pedagog, prevodilac, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Banja Luka, 26. 12. 1927 - Beograd, 23. 01. 2008)

2008. - Umro Zoran Predić, novinar i TV kritičar, urednik "Radio TV revije", direktor TV
YU INFO, TV Politika, TV Studio B i TV Elmag
( Zaječar, 18. 02. 1945 - Beograd, 23. 01. 2008)

2011. - Umro Novica Tadić, književnik, urednik časopisa "Književna reč", "Vidici" i "Književna kritika"
(Smriječno,17. 07. 1949 - Beograd, 23. 01. 2011)

[Bisernica]

24. januar





Srpski vojvoda Radomir Putnik rođen u Kragujevcu 24. januara 1847. godine. Nekadašnji britanski premijer Vinston Čerčil umro na današnji dan 1965. godine.


Vojvoda Srpske vojske Radomir Putnik rođen je na današnji dan 1847. godine, u Kragujevcu. U dva srpsko-turska rata, od 1876. do 1878, komandovao je Rudničkom brigadom i Veterničkim odredom. U Srpsko-bugarskom ratu 1885. bio je načelnik Štaba Dunavske divizije, a 1890. postavljen je za pomoćnika načelnika Generalštaba. Posle penzionisanja 1896, reaktiviran je 1903. i od tada se nalazio na mestu načelnika Glavnog generalštaba kao i ministra vojnog 1904, od 1906. do 1908. i 1912. U Prvom balkanskom ratu, kao načelnik Štaba Vrhovne komande, znatno je doprineo pobedi srpskih armija u Kumanovskoj, a zatim u i Bitoljskoj bici, oktobra i novembra 1912. U Drugom balkanskom ratu, 1913, predvideo je bugarski napad, što je bilo odlučujuće za trijumf u Bregalničkoj bici. U Prvom svetskom ratu, 1914, veštim manevrisanjem i grupisanjem glavnine srpskih snaga doprineo je slamanju nadmoćnih austrougarskih trupa u Cerskoj i Kolubarskoj bici. Rukovodio je povlačenjem srpske vojske 1915. osujetivši nameru nemačke Vrhovne komande da je u sadejstvu sa bugarskim i austrougarskim trupama opkoli i uništi. Tokom povlačenja srpske vojske, teško je oboleo. Upućen je u Francusku na lečenje, gde je umro 1917. godine.

Bivši premijer Velike Britanije Vinston (Leonard Spenser) Čerčil umro je 24. januara 1965. godine. Član parlamenta postao je 1900. godine. Do 1921, bio je državni podsekretar za kolonije, ministar trgovine, unutrašnjih poslova, prvi lord Admiraliteta, ministar za municiju i ministar rata i vazduhoplovstva, ministar kolonija, a od 1924. do 1929. ministar finansija. Posle sloma saveznika u Norveškoj i pada Francuske maja 1940. postao je premijer i vođa Konzervativne stranke. U maju 1943, uspostavio je vezu sa Vrhovnim štabom NOVJ-a, posle čega je priznao Partizanski pokret kao jedinu snagu koja se u Jugoslaviji bori protiv okupatora. Poražen je na izborima 1945, ali je posle pobede konzervativaca 1951. ponovo postao premijer. Autor je više knjiga. Dobio je Nobelovu nagradu za književnost 1953. godine, za delo Memoari iz Drugog svetskog rata, iako je poznato da ih nije on pisao nego tim stručnjaka.

41. - Ubijen Kaligula (Gaius Caesar Germanicus), rimski imperator
(Ancium, 31. 08. 12 - Rim, 24. 01. 41)

76. Rođen Hadrijan (Publius Aelius), rimski imperator
(Italika, 24. 01. 76 - Baia, 10. 07. 138)

1712. - Rođen Fridrih II Veliki, pruski kralj
(Berlin, 24. 01. 1712 - Potsdam, 17. 08. 1786)

1732. - Rođen Pjer Ogisten Karon de Bomarše, francuski književnik
(Pariz, 24. 01. 1732 - Pariz, 18. 05. 1799)

1846. - Osnovana prva čitaonica u Srbiji - Čitalište beogradsko

1858. - Rođen Kosta Glavinić, inženjer, profesor Velike škole u Beogradu, predsednik beogradske opštine
(Beograd, 24. 01. 1858 - Beograd, 25. 09. 1939)

1862. - Američki fizičar Tomas Alva Edison izvršio prvu uspešnu probu električne železnice

1879. - Počeo da izlazi list za vojne nauke "Ratnik"

1887. - Rođena Živana-Žanka Stokić, pozorišna glumica
(Rabrovo, 24. 01. 1887 - Beograd, 21. 07. 1947)

1895. - Umro lord Randolf Henri Spenser Čerčil, britanski političar i državnik
(Blenem, 13. 02. 1849 - London, 24. 01. 1895)

1905. - Rođen Jovan Tucakov, profesor Farmaceutskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Čurug, 24. 01. 1905 - Beograd, 22. 09. 1978)

1920. - Umro Amedeo Modiljani, italijanski slikar
(Livorno, 12. 07. 1884 - Pariz, 24. 01. 1920)

1941. - Rođena Slobodanka Caca Aleksić, reditelj, upravnik i umetnički direktor Pozorišta " Puž"
(Beograd, 24. 01. 1941)

1943. - Rođena Šeron Tejt, američka filmska glumica
(Dalas, 24. 01. 1943 - Los Anđeles, 09. 08. 1969)

1954. - Otvoren sportski kompleks Tašmajdan u Beogradu

1960. Rođena Nastasja Kinski, nemačka filmska glumica
(Berlin, 24. 01. 1960)

1977. - Osnovana plesna grupa "Lokice"

2000. - Umro Aleksandar - Saša Petrović, književnik i prevodilac
(Varaždin, 17. 10. 1921 - Beograd, 24. 01. 2000)

2003. - Umro Đovani- Đani Anjeli, italijanski automobilski magnat, direktor kompanije "Fiat"
(Torino, 12. 03. 1921 - Torino, 24. 01. 2003)

2004. Umrla Slobodanka - Boba Nedović, profesor Pravnog fakulteta, osnivač i prvi direktor Centra za slobodne izbore i demokratiju
(Beograd, 1955 - Beograd, 24. 01. 2004)

2006. - Umrla Slavica Milenković, novinar i urednik TV Beograd
(Vlasina, 18. 05. 1955 - Beograd, 24. 01. 2006)

2006. - Umro Božidar Prodanović, slikar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu
(Pranjani, 14. 07. 1923 - Beograd, 24. 01. 2006)

2010. - Umro prof. dr Ljubiša Janković, direktor Ortopedsko-hirurške bolnice "Banjica" u Beogradu
(12. 04. 1926 - 24. 01. 2010)

[Bisernica]

25. januar





Na današnji dan 1899. godine Umro je srpski socijalista Vasa Pelagić. Ideju socijalizma u njenoj utopijskoj verziji prihvatio je u Rusiji, gde je boravio od 1864. do 1866. Na Moskovskom univerzitetu studirao je medicinu, istoriju i političku ekonomiju. U Brčkom, gde je bio učitelj, osnovao je srpsku čitaonicu, jednu od prvih u Bosni. Bio je arhimandrit i upravnik Srpske pravoslavne bogoslovije u Banja Luci, odakle ga je 1869. turska vlast prognala u Malu Aziju. Odatle se uz rusku pomoću spasao 1871. i tada dolazi u Srbiju. Učestvovao je u Hercegovačkom ustanku 1875. Raščinjen je, a zbog širenja socijalističkih ideja proterivan je i iz Srbije. Izvesno vreme proveo je i u psihijatrijskoj ustanovi a umro je u Požarevačkom zatvoru. Njegove knjige, popularne u svim srpskim krajevima, štampane su još za njegovog života u neverovatnih 250.000 primeraka. Dela: "Istorija bosansko-hercegovačke bune", "Odgovor na četiri društvena pitanja", "Spas Srbije i srpstva", "Socijalizam i osnovni preporođaj društva", "Nauka i radni narod", "Blagodatnik", "Preobražaj škole i nastave", "Nova nauka o javnoj nastavi", "Umovanje zdravog razuma", "Poslanica Bogu", "Koliko nas košta Bog i gospodar", "Narodni učitelj", "Rukovođa za srpsko-bosanske, hercegovačke, starosrbijanske i makedonske učitelje".

Danas je sreda, 25. januar, 25. dan 2012. Do kraja godine ima 341 dan.

1533. - Engleski kralj Henri VIII oženio se Anom Bolen, uprkos stavu pape - koji mu nije dozvolio razvod od prve supruge Katarine Aragonske. Henri III se ženio više puta pošto nije imao muških potomaka.

1627. - Rođen je irski hemičar i fizičar Robert Bojl, koji je otkrio zakon o odnosu pritiska i zapremine kod gasova i prvi je utvrdio razliku između smeše i hemijskog jedinjenja.

1736. - Rođen je francuski matematičar, mehaničar i astronom Luj Lagranž, koji je s 19 godina postao profesor matematike na Artiljerijskoj školi u Torinu, a potom je radio u Akademiji nauka u Berlinu i na Politehničkoj školi u Parizu. Objavio je niz radova iz oblasti teorije brojeva, varijacionog računa, teorije parcijalnih jednačina, nebeske mehanike, sferne astronomije. Mnoga Lagranžova otkrića nose njegovo ime. Dela:

"Analitička mehanika", "Teorija analitičkih funkcija I-II", "O libraciji Meseca", "O teoriji Jupiterovih satelita".

1874. - Rođen je engleski pisac Vilijam Somerset Mom, oštar kritičar britanskog društva. Dela: romani "Ljudski okovi", "Mesec i stoparac", "Kolači i pivo", "Pozorište", "Šareni veo", zbirke pripovedaka "Treptaj lista", "Na kineskom platnu", "Istok i Zapad", drame "Lejdi Frederika", "Hlebovi i ribe", "Sveti plamen".

1882. - Rođena je engleska književnica Virdžinija Vulf. Primenjivala je tehniku unutrašnjeg monologa i pisala je veoma istančanim intelektualnim stilom. Ostvarila je majstorske portrete, posebno žena iz viših slojeva engleskog društva. Osetljiva, zgrožena ratom 1941. je izvršila samoubistvo. Dela: romani "Izlet na svetionik", "Gospođa Delovej", "Godine", "Talasi", "Orlando", eseji "Sopstvena soba", "Između činova", "Smrt moljca", "Običan čitalac".

1904. - Izašao je prvi broj lista "Politika". Zahvaljujući specifičnom pristupu, razuđenosti tema, odmerenosti, nepristrasnom pristupu i visokoj informativnosti, ubrzo je postao najčitaniji srpski dnevni list. Geslo - koje su te novine sve vreme gajile - poštovati činjenice i držati distancu prema svima, uz nastojanje da se ne bude predaleko od vlasti, ali ni preblizu - uvek je donosilo proizvod vrhunskog kvaliteta. List je osnovao Vladislav Ribnikar, koji je bio i prvi urednik. Ta porodica sve do naših dana ostala je, na razne načine, privržena "Politici".

1921. - Reč "robot" prvi put se javno čula u Narodnom pozorištu u Pragu, na premijeri izvođenja komada "RUR" Karela Čapeka, gde je označila likove radnika koji se pojavljuju u predstavi, a potekla je od stare češke reči "robota", koja je nekad označavala ropski rad, a sada samo rad ili posao.

1924. - U francuskom gradu Šamoni počele su prve zimske Olimpijske igre.

1935. - Rođen je portugalski državnik Antonio Ramaljo Janeš, predsednik Portugala od 1976. do 1986.

1942. - Tajland je u Drugom svetskom ratu objavio rat Velikoj Britaniji i SAD.

1955. - Sovjetski Savez je formalno okončao ratno stanje s Nemačkom.

1971. - General Idi Amin oborio je vojnim udarom predsednika Ugande Miltona Obotea, ubrzo proglasio sebe predsednikom i zaveo strahovladu u toj afričkoj zemlji.

1978. - Umro je srpski pisac Skender Kulenović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, autor potresne poeme "Stojanka majka Knežopoljka". Posle Drugog svetskog rata bio je direktor drame u sarajevskom pozorištu i urednik beogradske izdavačke kuće "Prosveta". Dela: roman "Ponornica", poeme "Ševa", "Zbor derviša", drama "Svjetlo na drugom spratu", komedije "Đelidba", "Večera", soneti "Ocvale primule".

1983. - Kineske vlasti preinačile su u doživotnu robiju smrtnu kaznu izrečenu istog dana 1981. Mao Cedungovoj udovici Đang Ćin.

1987. - Umro je srpski slikar Predrag-Peđa Milosavljević, član Srpske akademije nauka i umetnosti, istaknuti predstavnik intimizma u srpskom slikarstvu. Studirao je prava u Subotici, a zatim je bio u diplomatskoj službi u Parizu, Madridu, Londonu. Međunarodnu reputaciju stekao je 1937. na izložbi u Parizu na kojoj je dobio "Gran pri". Napisao je eseje "Između trube i tišine" i dramu "Zopir".

1990. - Pakistanski premijer Benazir Buto rodila je devojčicu, postavši prva predsednica vlade neke zemlje koja je postala majka dok je obavljala premijersku dužnost.

1990. - Umrla je američka filmska glumica Lusi Džonson, poznata kao Ava Gardner, koja je nesvakidašnjom pojavom izmenila tip filmske lepotice i ostvarila niz uloga tajanstvenih i inteligentnih žena. Filmovi: "Ploveće pozorište", "Snegovi Kilimandžara", "Sunce se ponovo rađa", "Usamljena zvezda", "Naga Maja", "Noć iguane", "Pedeset pet dana u Pekingu", "Sudija za vešanje".

1991. - TV Beograd prikazala je tajno snimljen dokumentarni film o ilegalnom uvozu oružja u Hrvatsku, kao i monstruoznim namerama vezanim za likvidacije Srba i pripadnika JNA U Hrvatskoj. Duboko podeljeno Predsedništvo SFRJ nije donelo nikakvu konkretnu odluku ni nakon obelodanjivanja ovog snimka.

1991. - Skupština Makedonije (Sobranje) usvojila je Deklaraciju o nezavisnosti.

1996. - Parlamentarna Skupština Saveta Evrope odlučila je da u članstvo primi Rusiju.

1998. - Papa Jovan Pavle II okončao je petodnevnu posetu Kubi oštrom osudom američke ekonomske blokade tog karipskog ostrva.

1999. - U centralnom delu Kolumbije u zemljotresu je poginulo najmanje 1.200 ljudi.

2004. - Umro je srpski pozorišni režiser Ljubomir Draškić, dugogodišnji upravnik beogradskog pozorišta "Atelje 212". Tokom karijere režirao je više od 100 predstava, uključujući predstave "Kralj Ibi", "Maratonci trče počasni krug", "Kafanica, sudnica, ludnica", "Rado ide Srbin u vojnike" i "Radovan III".

2005. - Više od 300 hinduističkih hodočasnika poginulo je u stampedu u jednom hramu u zapadnoj indijskoj državi Maharaštra.

2006. - Na parlamentarnim izborima u Palestini pobedio je radikalni pokret Hamas.

2007. - Umro je ruski narodni umetnik Georgij Seleznjov, vodeći ruski bas. Diplomac Lenjingradskog konzervatorijuma, Seleznjov je od 1977. do 1993. godine bio jedan od vodećih solista Boljšoj teatra. Veliki deo njegovog repertoara sastojao se od komada ruske klasike. Najzapaženija partija Seleznjova bila je Boris Godunov iz istoimene opere Modesta Musorgskog, bio je i prvi izvođač partije basa u operi Musorgskog "Salambo". Rukovodio je katedrom solo pevanja peterburškog Konzervatorijuma.

[Bisernica]

27. januar





Prvi put 1840. proslavljen Sveti Sava kao školska slava.
Poznati trgovac i veliki dobrotvor Miša Anastasijević umro na danšnji dan 1885. Đuzepe Verdi najistaknutiji operski stvaralac 19. veka umro je 1901. godine.


Miša Anastasijević, poznati srpski trgovac i veliki dobrotvor, umro je na današnji dan 1885. godine u Bukureštu. Bavio se trgovinom solju. Imao je monopol na izvoz soli iz Vlaške i Moldavija, a kasnije i na uvoz soli iz Austro-Ugarske. Bio je jedan od najvećih trgovaca solju na Balkanu, što mu je donelo veliko bogatstvo. Pomagao je mnoge pisce prilikom štampanja njihovih knjiga, finansirao beogradsko čitalište i balove na dvoru kneza Aleksandra Karađorđevića, osnovao školu u Vlaškoj koju su đaci besplatno pohađali, opraštao trgovcima dugovae i davao pozajmice. Njegova najpoznatija zostavština je Kapetan-Mišino zdanje, velelepna građevina u kojoj se danas nalazi Rektorat Univerziteta u Beogradu.

Godine 1901. umro je Đuzepe Verdi, italijanski kompozitor. Verdi je, uz Vagnera, najistaknutiji operski stvaralac 19. veka. Još u ranim godinama pokazivao je smisao za muziku, a uz pomoć bogatog trgovca Barecija završio je studije na Milanskom konzervatorijumu. Prvu operu, "Oberto grof od Bonifacija", komponovao je 1839. godine. Sledile su: "Nabuko", "Lombardi", "Jovanka Orleanka", "Rigoleto", "Trubadur", "Travijata", "Moć sudbine", "Don Karlos", "Bal pod maskama", "Aida". Verdijevo delo izuzetno je popularno kod publike. Danas, više od sto godina posle kompozitorove smrti, ne postoji operska kuća kod nas i u svetu koja na repertoaru nema neku od njegovih popularnih opera.

1756 - Rođen Volfgang Amadeus Mocart, austrijski kompozitor (Salcburg, 27. 01. 1756 - Beč, 05. 12. 1791)

1777 - Rođen Lukijan Mušicki, episkop i književnik (Temerin, 27. 01. 1777 - Karlovac, 15. 03. 1837)

1814 - Umro Johan Gotlib Fihte, nemački filozof (Ramenau, 19. 05. 1762 - Berlin, 27. 01. 1814)

1826 - Rođen Mihail Saltikov-Ščedrin, ruski književnik (Spas-Ugol, 27. 01. 1826 - Petrograd, 10. 05. 1889)

1838 - Održan prvi diplomatski bal u Beogradu, domaćin bio izaslanik britanske krune, Džon Lojd

1840 - Prvi put proslavljen Sveti Sava kao školska slava u Srbiji

1871 - U Kragujevcu osnovana prva učiteljska škola u Kneževini Srbiji

1882 - Rođen Branko Popović, slikar, likovni kritičar, profesor Univerziteta u Beogradu
(Užice, 27. 01. 1882 - Beograd, 27. 11. 1944)

1922 - Umro Đovani Verga, italijanski književnik (Katanija, 31. 08. 1840 - Katanija, 27. 01. 1922)

1926 - Rođena Ingrid Tulin, švedska filmska glumica (Soleftea, 27. 01. 1926 - Stokholm, 07. 01. 2004)

1942 - Umro Petar Dobrović, slikar (Pečuj, 14. 01. 1890 - Beograd, 27. 01. 1942)

1943 - Rođen Jovan Maljoković, džez - muzičar, kompozitor i aranžer, osnivač i umetnički
direktor Valjevskog džez festivala, vođa "Balkan Salsa Benda" (Valjevo, 27. 01. 1943)

1944 - Prva grupa jugoslovenskih izbeglica stigla u egipatski logor El šat u Drugom svetskom ratu

1945 - Oslobođen koncentracioni logor Aušvic u Drugom svetskom ratu

1953 - Rođena Slobodanka Rakić - Šefer, slikarka (Duvanište, 27. 01. 1953)

1972 - Umrla Mahalija Džekson, američka džez-pevačica (Nju Orleans, 26. 10. 1911 - Čikago, 27. 01. 1972)

1973 - Mirovnim ugovorom u Parizu završen rat u Vijetnamu

1980 - Rođen Marat Safin, ruski teniser (Moskva, 27. 01. 1980)

2006 - Umro Johanes Rau, nemački političar i državnik, predsednik Nemačke (Vupertal, 16. 01. 1931 - Berlin, 27. 01. 2006)

2006 - Umro Nikica Kalođera, kompozitor i dirigent (Beograd, 19. 05. 1930 - Zagreb, 27. 01. 2006)

2007 - Umro Darko Goršek, novinar i urednik "Borbe" i "Naše borbe", jedan od osnivača Nezavisnog udruženja novinara Srbije (Ivanjica, 1941 - Beograd, 270102007)

2008 - Umro Suharto, indonežanski general, političar i državnik, predsednik Indonezije
(Solo, 08. 06. 1921 - Džakarta, 27. 01.2008)

2009 - Umro Džon Apdajk, američki književnik (Reding, 18. 03. 1932 - Danver, 27. 01. 2009)

2010. - Umro Džerom Dejvid Selindžer, američki književnik (Njujork, 01. 01.1919 - Korniš, 27. 01. 2010)

2010 - Umro Branko Ranitović, reditelj i scenarista (Bečej, 1926 - Rovinj, 27. 01. 2010)

[Bisernica]

28. januar





Smrt franačkog kralja i rimsko - nemačkog cara Karla Velikog i rođenje Artura Rubinštajna, američkog pijaniste, obeležili današnji dan kroz istoriju.


Godine 814. umro je franački car Karlo Veliki. Došao je na presto 768. i vladao je do smrti 814. Prekrojio je kartu čitave zapadne Evrope i proširio je Franačku državu od Severnog mora do Italije i od Atlantika do Češke. Papa Lav III krunisao ga je 800. za rimskog cara, što je bio čin s trajnim posledicama po istoriju Evrope.

Na današnji dan 1887. godine rođen Artur Rubinštajn, američki pijanista. Rubinštajn je bio čudo od deteta i svoj prvi javni nastup imao je već sa pet godina. Studirao je u Varšavi i Berlinu. Debitovao je sa tada čuvenim violinistom i dirigentom Jozefom Joakimom. Svirajući na koncertnim podijumima širom sveta dela Baha, Mocarta, Lista, Betovena i Šopena, Rubinštajn je demistifikovao pijanističku umetnost, odbacujući tvrdnje da biti pijanista znači voditi asketski život. Mekan ton, bogata interpretativna imaginacija, poštovanje notnog teksta i objektivan pristup autorui delu, karakteristike su njegovog odnosa prema muzici koju je izvodio. Pri kraju života, iako slep, svirao je po sećanju gotovo do poslednjeg dana, sačuvavši njemu svojstvenu neverovatnu životnu energiju.

1596. - Umro ser Frensis Drejk, engleski moreplovac i istraživač
(Devonšajr, oko 1541 - Puerto Belo, 28. 01. 1596)

1754. - Umro Ludvig Holberg, danski književnik
(Bergen, 03. 12. 1684 - Kopenhagen, 28. 01. 1754)

1812. - Rođen Ilija Garašanin (Savić), političar i državnik, ministar unutrašnjih i spoljnih poslova Srbije i predsednik Ministarskog saveta
(Garaši, 28. 01. 1812 - Beograd, 06. 1874)

1857. - Rođen Stojan Protić, novinar, političar i državnik, prvi predsednik Vlade Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca
(Kruševac, 28. 01. 1857 - Beograd, 28. 10. 1923)

1873. - Rođen Jovan Radonić, istoričar, akademik
(Mol, 28. 01. 1873 - Beograd, 25. 11. 1956)

1873. - Rođen Sidoni Gabrijel Kolet, francuska književnica, akademik , nosilac Ordena Legije časti
(Sen-Sover-an Pizaj, 28. 01. 1873 - Pariz, 08. 1954)

1878. - U Nju Hevnu puštena u rad prva telefonska centrala u svetu

1884. - Rođen Ogist Pikar, švajcarski fizičar i istraživač mora, prvi balonom dospeo u stratosferu
(Bazel, 28. 01. 1884 - Lozana, 25. 03. 1962)

1886. - Umro Jovan Subotić, političar i književnik, urednik "Letopisa Matice srpske"
(Dobrinci, 11. 02. 1817 - Zemun, 28. 01. 1886)

1886. - Nemački konstruktori Dajmler i Benc izložili prvi automobil sa motorom sa unutrašnjim sagorevanjem

1895. - Prvi telefonski koncert u Beogradu priređen u čast Nikole Tesle u organizaciji
Poštansko - telegrafske zadruge

1898. - Rođen Milan Konjović, slikar
(Sombor, 28. 01. 1898 - Sombor, 20. 10. 1993)

1912. - Rođen Milan Vasić, slikar i scenograf
(Lazarevac, 28. 01. 1912)

1914. - Rođen Dušan Busančić, hornista, član Simfonijskog orkestra Radio Beograda,
profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, osnivač studija horne u Srbiji
(Sarajevo, 28. 01. 1914 - Beograd, 19. 11. 2007)

1928. - Rođen Rože Vadim (Plemjenikov), francuski filmski reditelj
(Pariz, 28. 01. 1928 - Pariz, 11. 02. 2000)

1931. - Rođen Radislav Majo Đurović, književnik, osnivač i prvi upravnik Malog pozorišta "Duško Radović", sekretar Kulturno-prosvetne zajednice Beograda
(Danilovgrad, 28. 01. 1931- Beograd, 01. 12. 2006)

1943. - Rođen Miodrag Andrić - Ljuba Moljac, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 28. 01. 1943 - Zagreb, 22. 01. 1989)

1948. - Rođen Mihail Barišnjikov, sovjetski baletski igrač, umetnički direktor Američkog baletskog teatra
(Riga, 28. 01. 1948)

1949. - Umro Vilijem Batler Jejts, irski književnik, nobelovac
(Sadmonton, 13. 06. 1865 - Menton, 28. 01. 1949)

1955. - Rođen Nikola Sarkozi, francuski političar i državnik, predsednik Francuske
(Pariz, 28. 01. 1955)

1957. - Rođena Mirjana Karanović, pozorišna, filmska i TV glumica, profesor i rektor
Univerziteta umetnosti "Braća Karić"
(Beograd, 28. 01. 1957)

1958. - Premijera predstave "Bajka o caru i pastiru", autora Boška Trifunovića, u režiji Miroslava Belovića, na sceni pozorišta "Boška Buha"- posle" Mišolovke" i "Plave ptice" najduže izvođena predstava u svetu

1964. - Rođen Rasim Ljajić, lekar, novinar i političar, predsednik Socijaldemokratske partije - Srbije, ministar za nacionalne i etničke zajednice i ministar rada i socijalne politike Srbije
(Novi Pazar, 28. 01. 1964)

1967. - Premijera predstave "Živeo život Tola Manojlović" na sceni Ateljea 212

1981. - Usvojena Konvencija Saveta Evrope o zaštiti lica u odnosu na automatsku obradu ličnih - podataka, tim povodom se 28. januar obeležava kao Dan zaštite podataka o ličnosti

1990. - Umro Tode Čolak, književnik, profesor Univerziteta u Beogradu
(Knin, 03. 01. 1940 - Beograd, 28. 01. 1990)

1996. - Umro Josif Brodski, ruski književnik, nobelovac
(Lenjingrad, 24. 05. 1940 - Njujork, 28. 01. 1996)

2001. - Umro Borivoje Simić, dirigent i kompozitor, dirigent i rukovodilac Hora RTB-a
(Beograd, 01. 11. 1920 - Beograd, 28. 01. 2001)

2001. - Umro Ranko Marinković, književnik, profesor Akademije za pozorišnu umetnost u
Zagrebu
(Vis, 22. 02. 1913 - Zagreb, 28. 01. 2001)

2002. - Umrla Astrid Lindgren, švedska književnica
(Smaland, 14. 11. 1907 - Stokholm, 28. 01. 2002)

2003. - Umro Miloš Milutinović, fudbaler i trener
( Bajina Bašta, 05. 02. 1933 - Beograd, 28. 01. 2003)

2004. - Nestao Artur Takač, atletičar, sportski radnik član Olimpijskog komiteta Srbije i Crne Gore
(Višnji Kubin, 1918 - Kopaonik, 28. 01. 2004)

2006. - Umro Duško Trifunović, književnik i novinar, urednik TV Beograd
(Sijekovac,13. 09. 1933 - Novi Sad, 28. 01. 2006)

2008. - Umro Hristodulos (Hristos Paraskevidis), dr teologije, arhiepiskop atinski i cele Grčke
(Ksanti, 1939 - Atina, 28. 01. 2008)

[Bisernica]

29. januar





Na današnji dan rođeni ruski književnik Anton Pavlovič Čehov i jedan od najznačajnijih srpskih pesnika 20. veka Branko Miljković.


Godine 1860. rođen je ruski pisac Anton Pavlovič Čehov, čiji stil se odlikuje jednostavnošću, izvanrednim darom zapažanja i specifičnom atmosferom, bliskom impresionističkom postupku. Pozorištu je otvorio nove puteve i sam je stvorio novi dramski oblik "lirsku dramu". Izvršio je ogroman uticaj na svetsku literaturu, posebno dramu. Dela: drame "Galeb", "Tri sestre", "Ujka Vanja", "Višnjik", novele i pripovetke "Čovek u futroli", "Arhijerej", "Kuća na sprat", "Dušica", "Tri godine", "Ogrozd","Paviljon broj 6", "Stepa", "Seljaci", "Činovnikova smrt", "U uvali", zbirke humoreski "Melpomenine bajke", "Šarene priče".

Na današnji dan 1934. godine rođen je Branko Miljković, jedan od najznačajnijih srpskih pesnika 20. veka. Počeo je da piše kao srednjoškolac, a 1957. godine objavio je prvu zbirku pesama "Uzalud je budim". Bio je liričar snažnog intlektualnog pogleda na svet. Izuzetne verbalne invencije, nošena žarom unutrašnje vatre Miljkovićeva poezija je zaokupljena fenomenom smrti i nestajanja. Napisao je zbirke pesama: "Poreklo nade", "Vatra i ništa", "Krv koja svetli", "Pesme" i "Smrću protiv smrti" (sa Blažom Šćepanovićem). Nadahnuto je prevodio moderne ruske i francuske pesnike.

1412.- Despot Stefan Lazarević potpisao Zakon o rudnicima i Statut grada Novo Brdo

1825.- Izbila Đakova buna protiv režima knjaza Miloša Obrenovića

1866.- Rođen Romen Rolan, francuski književnik, nobelovac (Klamsi, 29. 01. 1866 - Vezele, 30. 12. 1944)

1889.- Samoubistvom okončali život Franc Rudolf Habsburški, austrijski prestolonaslednik i njegova ljubavnica baronesa Marija Večera u lovačkom dvorcu Majerling kraj Beča

1899.- Umro Alfred Sislej, francuski slikar (Pariz, 30. 10. 1839 - Fontenblo, 29. 01. 1899)

1905.- Umro Miloš Cvetić, pozorišni glumac, reditelj i književnik (Čurug, 26. 06. 1845 - Beograd, 29. 01. 1905)

1909. - Rođen Radivoje-Raća Marković, novinar i urednik Radio Beograda, publicista i sportski radnik (Majur, 29. 01. 1909 - Beograd, 19. 07. 1979)

1924. - Rođen dr Gašo Mijanović, profesor Pravnog fakulteta u Sarajevu, prvi predsednik Ustavnog suda Republike Srpske(Mosko, 29. 01. 1924 - 04. 05. 2007)

1929.- Rođen Sima Ćirković, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Osijek, 29. 01. 1929 - Beograd,14. 11. 2009)

1931.- Rođen Đorđe Đurđević, pozorišni i radio reditelj, kritičar i publicista (Veliko Vukovje, 29. 01. 1931)

1934.- Umro Branimir Ćosić, književnik (Štitar, 13. 09. 1903 - Beograd, 29. 01. 1934)

1945.- Rođen Ratomir - Rale Damjanović, književnik, recitator, novinar i urednik Drugog programa Radio Beograda (Donji Tovarnik, 29. 01. 1945)

1954.- Rođena Opra Gejl Vinfri, američka TV voditeljka i filmski producent (Košjusk, 29. 01. 1954)

1957. - Umro Milorad Pavlović Krpa, novinar, književnik i prevodilac, profesor Vojne akademije u Beogradu (Beograd, 04. 10. 1865 - Beograd, 29. 01. 1957)

1961.- Rođen Gorjan Korunoski, dirigent, pijanista i kompozitor, umetnički direktor i šef - dirigent Opere Madlenianum (Prilep, 29. 01. 1961 - Beograd, 06. 12. 2005)

1963.- Umro Robert Frost, američki književnik (San Francisko, 26. 03. 1874 - Boston, 29. 01. 1963)

1994.- Umrla Urlike Majer, austrijska skijašica, svetska šampionka u alpskom skijanju (Rauris, 22. 10. 1967 - Murau, 29. 01. 1994)

2003.- Umrla Natalija Dudinska, ruska balerina, profesor Akademije ruskog baleta (Harkov, 21. 08. 1912 - Sankt Petersburg, 29. 01. 2003)

2005.- Umro Živorad- Žika Mitrović, filmski reditelj i scenarista (Beograd, 03. 09. 1921 - Beograd, 29. 01. 2005)

2005.- Umro Efraim Kišon, izraelski književnik (Budimpešta, 23. 08. 1924 - Majstersrute, 29. 01. 2005)

- 2006.Umro Nam Džun Pajk, korejski glumac i video - umetnik (Seul, 20. 07. 1932 - Majami, 29. 01. 2006)

2008. - Umrla Margaret Truman Danijel, književnica i novinar, ćerka američkog predsednika Harija Trumana (Independens, 17. 02. 1924 - Čikago, 29. 01. 2008)

2009. - Umro prim.dr Miroslav Radovanović, epidemiolog, načelnik Epidemiološkog odeljenja VMA (1926 - Beograd, 29. 01. 2009)
2009.- Umro Aleksandar Veselinović, operski pevač, solista Beogradske opere (1931 - Beograd, 29. 01. 2009)

[Bisernica]

30. januar





Na današnji dan Hitler došao na vlast, rođen Franklin Delano Ruzvelt, ubijen Mahatma Gandi i umro Slobodan Marković-Libero Markoni.


1933.- Adolf Hitler postao nemački kancelar. To je bio praktično uvod u proglašenje Nacional socijalizma za zvaničnu nemačku ideologiju, političku i vojnu doktrinu, što će svet uvesti u skoro šestogodišnji rat sa najmanje 60. 000. 000 žrtava i velikim materijalnim razaranjima i ljudskim patnjama.

1882.- Rođen Franklin Delano Ruzvelt, američki političar i državnik, predsednik SAD (Njujork, 30. 01. 1882 - Vorm Springs, 12. 04. 1945) Frenklin Delano Ruzvelt je 32. američki predsednik. Zemlju je vodio u veoma teškom periodu ekonomske krize i Drugog svetskog rata. Pokretanjem ekonomskog programa pozanatog kao Nju dil ili Novi sporazum izveo je privredu SAD iz krize, a sa početkom rata učunio je i prvom ekomonijom sveta, što je i danas. Iako jedan od tvoraca pobede u Drugom velikom,svetskom ratu, Ruzvelt nije doživeo njegov kraj, jer je umro aprila 1945. Frenklin Ruzvelt je jedini predsednik koji je SAD vodio u tri manadata. Taj izuzetak omogućio je mu je rat.

1948.- Ubijen Mahatma Gandi (Mohandas Karamhand Gandi), indijski nacionalni vođa (Porbandar, 02. 10. 1869 - Delhi, 30. 01. 1948)

Mohandas Karamhand Gandi, isto tako poznat kao Mahatma Gandi je indijski političar i mislilac poznat po tome što je uspešno vodio pokret za oslobođenje Indije od vlasti Britanije i popularizovao nenasilne metode u ostvarivanju političkih ciljeva.

Rođen u Indiji, u mladosti se školovao za advokata u Londonu, a posle živeo JAR gde je počeo pokret za građanska prava indijskih doseljenika. Godine 1914.vratio se u Indiju gde se nakon prvog svetskog rata pridružio Indijskom nacionalnom kongresu i postao jedan od njegovih vođa. Koristeći svoju harizmu, tu je organizaciju transformisao u masovni pokret i započeo seriju nenasilnih akcija s ciljem da Indija dobije nezavisnost.Zbog toga je više puta hapšen, ali su njegovi napori konačno urodili plodom godine 1947. kada je Britanija odlučila da Indiji da nezavisnost.

Gandi je pao kao žrtva atentata od ruke radikalnog hindusa Nathurama Vinajaka Godsea.

1990.- Umro Slobodan Marković-Libero Markoni, novinar i književnik (Skoplje, 26. 10. 1928 - Beograd, 30. 01. 1990) Prvu zbirku pesama Slobodan Marković objavio je 1949, a poslednju, 1990. godine. Napisao je više od 60 knjiga u kojima su zastupljene različite književne forme: poezija, proza, drame, putopisi, filmska i TV scenarija, prepevi, predgovori, eseji... Baveći se više od 4 decenije novinarstvom, sarađivao je u preko 160 listova i časopisa širom nekadašnje Jugoslavije. Najduže je radio u listu "Borba". Čubura, deo Beograda u kome je proveo najveći deo života, ovekovečena je u njegovim pesmama, reportažama, slikama i crtežima.

1804.- Rođen Sima Andrejević - Igumanov, trgovac i dobrotvor (Prizren, 30. 01. 1804 - Prizren, 23. 02. 1882)

1923.- Rođen Branko Ilić, spiker RTB-a (Skoplje, 30. 01. 1923)

1927.- Rođen Ulof Palme, švedski političar i državnik, premijer Švedske (Stokholm, 30. 01. 1927 - Stokholm, 28. 02. 1986)

1930.- Rođen Džin Hekman, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (San Bernardino, 30. 01. 1930)

1933.- Adolf Hitler postao nemački kancelar

1937.- Rođena Vanesa Redgrejv, britanska pozorišna, filmska i TV glumica (London, 30. 01. 1937)

1937.- Rođen Boris Vasiljevič Spaski, ruski šahovski velemajstor, svetski prvak (Lenjingrad, 30. 01. 1937)

1945.- Ruska podmornica torpedovala brod "Vilhelm Gustlof " sa nemačkim izbeglicama, pri čemu je život izgubilo oko 9.000 putnika

1951.- Rođen Fil Kolins, britanski rok- muzičar, član grupe "Dženezis" (London, 30. 01. 1951)

1951.- Umro Ferdinand Porše, nemački konstruktor automobila (Mefersdorf, 03. 09. 1875 - Štutgart, 30. 01. 1951)

2000.- Umro Slavko Janevski, književnik, akademik (Skoplje, 11. 01. 1920 - Skoplje, 30. 01. 2000)

2006.- Umrla Koreta Skot King, američka filmska glumica, supruga Martina Lutera Kinga (Merion, 27. 04. 1927- Meksiko Siti, 30. 01. 2006)

2006.- Umro Slobodan Boda Marković, reditelj, urednik Dramskog programa Radio Beograda (Beograd, 08. 12. 1935 - Beograd, 30. 01. 2006)

2007.- - Umro Sidni Šeldon (Šehtel), američki književnik, dobitnik "Oskar"-a (Čikago, 11. 02. 1917 - Rančo Miraž, 30. 01. 2007)

2009.- Umro dr Branimir Ristić, specijalista ftiziolog- radiolog, direktor Zavoda za onkologiju i radiologiju Kladovo, doajen srpske onkologije (1933 - Kladovo, 30. 01. 2009)

[Bisernica]

31. januar





Slavni pesnik Laza Kostić rođen na današnji dan 1841. godine. Nemački feldmaršal Fridrih fon Paulus potpisao kapitulaciju svojih jedinica 31. januara 1943, čime je okončana Staljingradska bitka.

Slavni srpski pesnik i pisac Laza Kostić rođen je na današnji dan 1841. godine, u Kovilju. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, ginmnaziju u Novom Sadu, Pančevu i Budimu, a Prava na univerzitetu u Pešti. Kostić je snažno uticao na srpsko društvo svoga vremena. Bio je pokretač i urednik književnih i političkih listova i blizak saradnik Svetozara Miletića. Svoje književno stvaralaštvo počeo u jeku romantizma, u vreme Zmaja i Đure Jakšića. Za deset godina bavljenja književnošću, ušao je u red najvećih pesnika i postao najpoznatiji predstavnik srpskog romantizma. Napisao je oko 150 lirskih i dvadestak epskih pesama, balada i romansi. Bio je začetnik srpske avangardne lirike. Kao poliglota i čovek velike erudicije istakao se i prevođenjem dela Vilijama Šekspira. Kostić je bio i prvi predsednik 1882/83. Srpskog novinarskog društva. Najpoznatija dela Laze Kostića su: poetične tragedije Maksim Crnojević, Pera Segedinac, rasprave Kritički uvod u opštu filozofiju, O Jovanu Jovanoviću Zmaju, njegovu pevanju, mišljenju i pisanju, Osnova lepote u svetu, lirske pesme Među javom i međ' snom i Santa Marija della Salute.

Feldmaršal Vermahta Fridrih fon Paulus potpisao je kapitulaciju svojih jedinica 31. januara 1943. godine. Bio je to kraj Staljingradske bitke. Poslednje nemačke trupe predale su se Crvenoj armiji 2. februara. Slom nemačkih trupa i njihovih saveznika, kod Staljingrada, označio je početak kraja Trećeg rajha. Sredinom novembra 1942, sovjetska armija prešla je u ofanzivu i okružila nemačke snage, zarobivši 91.000 vojnika, uglavnom iz sastava Četvrte i Šeste nemačke oklopne armije, uključujući komandanta Paulusa, 24 generala i 2.500 oficira. U bici kod Staljingrada poginulo je oko 740.000 nemačkih, italijanskih, mađarskih, rumunskih i hrvatskih vojnika.

1797. - Rođen Franc Peter Šubert, austrijski kompozitor
(Himelpfortgrund, 31. 01. 1797 - Beč, 19. 11. 1828)

1878. - Vranje oslobođeno od Turaka

1919. - Rođena Džin Simons, britanska pozorišna, filmska i TV glumica
(London, 31. 01. 1919 - Santa Monika, 22. 01. 2010)

1921. - Rođen Mario Lanca, italijanski operski opevač
(Filadelfija, 31. 01. 1921- Rim, 07. 10. 1959)

1924. - Rođen Tengiz Abuladze, gruzijski filmski reditelj
(Kutaisi, 31. 01. 1924 - Tbilisi, 06. 03. 1994)

1928. - Rođen Dušan Džamonja, hrvatski vajar
(Strumica, 31. 01. 1928 - Zagreb, 14. 01. 2009)

1932. - Rođen Tomislav Kaloperović, fudbaler, trener i sportski radnik
(Obrenovac, 31. 01. 1932- Beograd, 15. 01. 2002)

1933. - Umro Džon Golsvorti, engleski književnik, nobelovac
(Kingston Hil, 14. 08. 1867 - Hemsted, 31. 01. 1933)

1937. - Rođen Ivan Klajn, lingvista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Beograd, 31. 01. 1937)

1944. - Rođena Vesna Nestorović, spiker TV Beograd (Beograd, 31. 01. 1944)

1944. - Umro Žan Žirodu, francuski književnik
(Belak, 29. 10. 1882 - Pariz, 31. 01. 1944)

1962. - Umro Petar - Pjer Križanić, karikaturista i književnik, jedan od osnivača "Ošišanog ježa" (Glina, 19. 05. 1890 - Beograd, 31. 01. 1962)

1974. - Umro Semjuel Goldvin, američki filmski producent
(Varšava, 27. 08. 1884 - Holivud, 31. 01. 1974)

1988. - Umro Nedeljko Gvozdenović, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Mostar, 24. 02. 1902 - Beograd, 31. 01. 1988)

1996. - Umro Martin Jonaš, slikar-naivac, osnivač prve seoske galerije slika u Kovačici(Kovačica, 09. 05. 1924 - Pančevo, 31. 01. 1996)

1996. - Umro Dragan-Bata Ognjenović, karatista, reprezentativac, profesionalni prvak Evrope u ful-kontaktu i prvak sveta u kik-boksu (Nikšić, 1958 - Nikšić, 31. 01. 1996)

1997. - Umro Sveta Lukić, književnik i književni kritičar, urednik TV Beograd (Beograd, 18. 10. 1931 - Beograd, 31. 01. 1997)

2002. - Umro Predrag Vranicki, filozof, profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu, akademik (Benkovac, 02. 01. 1922 - Zagreb, 31. 01. 2002)

2002. - Umro Miladin Korać, ekonomista, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu(Valjevo, 02. 04. 1924 - Beograd, 31. 01. 2002)

2003. - Umro Miloš Mišović, novinar NIN-a i "Danas"-a i publicista
(Čajetina, 1917 - Beograd, 31. 01. 2003)

2007. - Umro Kosta Carina, književnik, publicista, filmski radnik i prevodilac (06. 02. 1927 - Beograd, 31. 01. 2007)

2008. - Umro Aleksandar Saša Nikašinović, novinar, jedan od osnivača i urednik lista "Danas", glavni i odgovorni urednik studentskog lista "Indeks" (Bavanište, 14. 12. 1941 - Beograd, 31. 01. 2008)

2010. - Umro Tomas Eloj Martines, argentinski pisac i novinar
(Tukuman, 16. 07. 1934 - Buenos Aires, 31. 01. 2010)

[Bisernica]

1. februar





Danas se obeležava Dan Novog Sada. Na današnji dan 1870. godine Gogoljev "Revizor" je prvi put izveden na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu. Ruski političar i državnik Boris Jeljcin rođen je na današnji dan 1931. godine.

Na današnji dan, 1748. godine ustanovljeno je ime grada Novi Sad. Ukazom austrijske carice Marije Terezije Racka, varoš (Srpski grad) dobila je 1748. godine naziv Neoplanta i status slobodnog kraljevskog grada. Srbi su ga zvali Novi Sad, a grad je zahvaljujući privilegijama i ekonomskim povlasticama ubrzo prednjačio u odnosu na ostala mesta u Vojvodini. Osnovane su mnoge škole, pokrenuti časopisi, osnovana Matica srpska... Grad je postao snažan srpski kulturni centar, poznat pod imenom "srpska Atina", ali i industrijski, naučni i trgovinski centar Vojvodine i Srbije.

Boris Jeljcin, ruski političar i državnik, prvi predsednik Ruske Federacije rođen je na današnji dan 1931. godine. Po obrazovanju je inženjer, a član KPSS-a postao je 1961. godine. Od sredine sedamdesetih godina 20. veka počeo je sa uspinjanjem u stranačkoj hijerarhiji, ali u prvi plan je došao pošto ga je Gorbačov, kao čoveka od poverenja, doveo u Moskvu i imenovao šefom gradske organizacije KPSS-a. Na toj dužnosti Jeljcin se iskazao izuzetnim organizatorskim sposobnostima, ali je uskoro došao u sukob s Gorbačovom, jer je zagovarao radikalnije provođenje perestrojke. Pod veću pažnju javnosti dolazi u maju 1990. godine kada je izabran za predsednika ruskog parlamenta u kojem je otvoreno promovisao ideju ruske nezavisnosti. U junu 1991. godine izbaran je za prvog predsednika Ruske Federacije.

1805 - Rođen Luj Ogist Blanki, francuski socijalista i revolucionar
(Puže Tenie, 1.2.1805 - Pariz, 1.1.1881)

1860 - Rođen Milan Rešetar, filolog, profesor Univerziteta u Beogradu
(Dubrovnik, 1.2.1860 - Firenca, 14.1.1942)

1870 - Gogoljev Revizor prvi put izveden na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1874 - Rođen Hugo fon Hofmanštal, austrijski književnik
(Beč, 1.2.1874 - Beč, 15.7.1929)

1874 - Rođen Svetislav Stefanović, lekar, književnik i prevodilac
(Novi Sad, 1.2.1874 - Beograd, 11.1944)

1893 - Američki fizičar i pronalazač Tomas Edison otvorio u Vest Orindžu prvi filmski studio u svetu

1895 - Rođen Džon Ford, američki filmski reditelj
(Portland, 1.2.1895 - Palm Springs, 1.9.1973)

1901 - Štampan prvi broj časopisa Srpski književni glasnik

1901 - Rođen Klerk Vilijem Gebl, američki filmski glumac, dobitnik "Oskara"
(Kadis, 1.2.1901 - Holivud, 16.11.1960)

1918 - Pobuna bokeljskih mornara u Prvom svetskom ratu

1922 - Rođena Renata Tebaldi, italijanska operska pevačica
(Pezaro, 1.2.1922 - San Marino, 19.12.2004)

1922 - Rođena Sofija-Soja Jovanović, filmski, pozorišni i TV reditelj
(Beograd, 1.2.1922 - Beograd, 22.4.2002)

1923 - Rođen Danilo Purić, političar, diplomata, novinar, glavni urednik i direktor Politike (Mileševo, 1.2.1923 - Beograd, 26.4.2005)

1924 - Rođena Milosava-Mila Caričić-Stojnić, slavista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu
(Berane, 1.2.1924 - Beograd, 22.5.2003)

1928 - Rođen Živojin Kovačević, slikar, dizajner i ilustrator
(Beograd, 1.2.1928 - 22 .4.2009)

1928 - Rođen Tom Lantoš, američki političar, predsedavajući Komiteta za spoljne odnose Predstavničkog doma američkog Kongresa
(Budimpešta, 1.2.1928 - Betesda, 11.2.2008)

1932 - Rođen Ivan Vanja Drah, hrvatski pozorišni, filmski i TV glumac
(Bošnjaci, 1.2.1932 - Zagreb, 6.9.2009)

1933 - Rođena Svetlana Velmar-Janković, književnica, akademik
(Beograd, 1.2.1933)

1944 - Umro Pit Mondrian, holandski slikar
(Amersfort, 7.3.1872 - Njujork, 1.2.1944)

1945 - Štampan prvi broj Službenog lista Jugoslavije

1946 - Proglašena Mađarska Republika

1950 - Osnovan Železnički muzej u Beogradu

1950 - Rođen Zoran Kalezić, pevač
(Danilovgrad, 1.2.1950)

1953 - Otvorena Galerija fresaka u Beogradu

1966 - Umro Baster Kiton (Džozef Frensis), američki filmski glumac i režiser
(Kanzas, 4.10.1896 - Holivud, 1.2.1966)

1994 - Umro Radovan Samardžić, istoričar i književnik, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, direktor Balkanološkog instituta SANU, akademik
(Sarajevo, 22.10.1922 - Beograd, 1.2.1994)

1997- Umro Nikola Božić, vojni istoričar i publicista
(Grabovac, 1925 - Novi Sad, 1.2.1997)

1998 - Umrla Branka Milošević, novinar i urednik Programa 202 Radio Beograda
(Beograd, 24.1.1955 - Beograd, 1.2.1998)

2002 - Umro Zvonimir Penđer, elektroinženjer, ton-majstor Radio Beograda
(Beograd, 4.7.1940 - Beograd, 1.2.2002)

2003 - Američki spejs-šatl Kolumbija srušio se nad Teksasom, poginulo 7 astronauta

2007 - Umro Srba Mitrović, književnik i prevodilac
(Lalinac, 23.12.1931 - Beograd, 1.2.2007)

2007 - Umro Đan Karlo Menoti, italijanski kompozitor, osnivač festivala "Dva sveta"
(Kadeljano, 7.7.1911 - Monte Karlo, 1.2.2007)

2008 - Umro Pavle Martinović, fudbaler OFK Beograda i sportski radnik
(Bajice, 1929 - Beograd, 1.2.2008)

2010 - Stupio na snagu Prelazni trgovinski sporazum Evropske unije i Srbije

2010 - Umro Džastin Mentel, američki filmski glumac
(Ostin, 16.12.1982 - Blenčardvil, 1.2.2010)

[Bisernica]

2. februar





Na današnji dan 1727. godine osnovana prva srpska škola u Beogradu. Književnik i akademik Ljubomir Nenadović umro 2. februara 1895. Staljingradska bitka, prekretnica Drugog svetskog rata, završena je na današnji dan 1943. godine.


Na današnji dan 1727. godine u Beogradu osnovana prva srpska škola. Do početka 18. veka Beograd je nekoliko vekova živeo bez srpskih prosvetnih ustanova. Svoju prvu javnu školu Beograd je dobio 1613. godine. Bila je to isusovačka gimnazija koju je osnovao Bartol Kašić. Imala je 32 učenika i bila je otvorena za sve, bez obzira na veru i naciju. Radila je do 1623. godine, a kasnije je njen rad obnovljen u 18. veku. Godine 1717. Beograd su zauzeli Austijanci i doveli misionare, što je izazvalo negodovanje pravoslavnog stanovništva, za koje je pokatoličenje značilo isto što i denacionalizacija. Tadašnji mitropolit beogradski Mojsije Petrović stoga se 1721. godine obratio ruskom caru Petru Velikom da mu iz Rusije pošalje učitelje. Ubrzo je iz Rusije stigao učitelj Maksim Suvorov donoseći sa sobom sedamdeset gramatika, deset rečnika i četiri stotine bukvara. Predavanja su počela 1727. godine. Suvorov je okupio oko 50 učenika, koje je učio "desjatosloviji", bukvaru i računici. Nažalost prva beogradska škola nije bila dugog veka. Već 8. septembra iste godine, Suvorov je morao da je raspusti, jer su mu se đaci razišli zbog jesenje berbe. Novi početak prosvetne delatnosti Beograd je doživeo tek posle oslobođenja od Turaka, kada je pored 2 male osnovana i Velika škola.

Književnik i akademik Ljubomir Nenadović umro je na današnji dan 1895. godine. Ljubomir Nenadović se školovao u Beogradu, Pragu, Berlinu i Hajdelbergu. Bio je profesor Liceja u Beogradu i načelnik Ministarstva prosvete Srbije. U Carigradu je boravio kao diplomatski službenik. Svoje mesto u srpskoj književnosti Nenadović je stekao putopisima iz Švajcarske, Francuske, Italije, Nemačke i Crne Gore. Zanimljiva, prijatna za čitanje i veoma popularna, njegova pisma se odlikuju liberalnim pogledima, ljubavlju prema slobodi i pravdi, vedrinom, duhovitošću i lepotom stila. Pisao je pesme od kojih su najpoznatije: "Popara", "Kuzman", "Stolar", "Berber Trajko". Za sobom je ostavio i više poučnih priča. Uređivao je list "Šumadinka", a bavio se i prevođenjem sa francuskog jezika.

1536. - Osnovan Buenos Aires

1556. - U najjačem zemljotresu u istoriji čovečanstva, koji je pogodio Kinu, poginulo 900 hiljada ljudi

1594. - Rođen Đovani Pjerluiđi da Palestrina, italijanski kompozitor (Palestrina,1525 - Rim, 02. 02. 1594)

1882. - Rođen Džems Džojs, irski književnik (Dablin, 02. 02. 1882 - Cirih, 13. 01. 1941)

1895. - Rođen Nedeljko Čabrinović, tipografski radnik, revolucionar, učesnik Sarajevskog atentata (Sarajevo, 02. 02. 1895 - Terezin, 20. 01. 1916)

1901. - Rođen Jaša Hajfec, litvanski violinista (Vilna, 02. 02. 1901 - Los Anđeles, 12. 12. 1987)

1904. - Rođen Valerij Čkalov, ruski pilot, preleteo Severni pol, svetski rekorder u letu na daljinu, heroj Sovjetskog Saveza (Vasiljevo, 02. 02. 1904 - Moskva, 15. 12. 1938)

1907. - Umro Dmitrij Ivanovič Mendeljejev, ruski hemičar, autor prirodnog sistema hemijskih elemenata (Tobolsk, 08. 02. 1834 - Petrograd, 02. 02. 1907)

1908. - Umro Milovan Glišić, književnik (Gradac, 19. 01. 1847 - Dubrovnik, 02. 02. 1908)

1923. - Rođen Svetozar Gligorić, šahovski velemajstor, novinar i publicista (Beograd, 02. 02. 1923)

1924. - Rođena Mira Alečković, književnica, urednik dečjih i omladinskih listova i časopisa, predsednik Društva Jugoslavija-Francuska, predsednik Udruženja književnika Srbije, nosilac dva Ordena Legije časti (Novi Sad, 02. 02. 1924 - Beograd, 27. 02. 2008)

1924. - Umro Aleksa Šantić, književnik (Mostar, 27. 05. 1868 - Mostar, 02. 02. 1924)

1925. - Proradila železnička trasa uskog koloseka od Beograda preko Užica i šarganskih prevoja, prema Višegradu i Dubrovniku

1926. - Rođen Danilo Nikolić, književnik (Split, 02. 02. 1926)

1932. - Rođena Bosiljka Boci, pozorišna i filmska glumica (Sremska Mitrovica, 02. 02. 1932 - Beograd, 20. 12. 1997)

1932. - U Ženevi počela prva svetska konferencija o razoružanju

1938. - Rođen Žan-Luj Dima, francuski dizajner, kreator "birkin" tašne (Pariz, 02. 02. 1938 - Pariz, 01. 05. 2010)

1939. - Rođen Emir Dragulj, akademski slikar, grafičar, profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu (Mravinjac, 02. 02. 1939 - Beograd, 23. 05. 2002)

1940. - Umro Vsevold Majerhold, sovjetski pozorišni glumac, reditelj i teatrolog
(Penza, 28. 01. 1874 - Moskva, 02. 02. 1940)

1947. - Rođena Fara Fosit, američka filmska glumica (Korpus Kristi, 02. 02.1947 - Santa Monika, 25. 06. 2009)

1947. - Osnovano Oblasno narodno pozorište u Zaječaru, danas Pozorište "Zoran Radmilović"

1968. - Umro Ivan Ribar, dr prava, predsednik Skupštine Kraljevine SHS i Prezidijuma FNRJ
(Vukmanić, 21. 01. 1881 - Zagreb, 02. 02. 1968)

1970. - Umro Bertran Rasel, književnik i filozof, nobelovac (Trilek, 18. 05. 1872 - Penridentri, 02. 02. 1970)

1971. - Potpisana Ramsarska konvencija o vlažnim staništima od međunarodnog značaja, u spomen na ovaj događaj 2. februar se obeležava kao Svetski dan močvara

1996. - Umro Slavoljub Stefanović - Ravasi, TV reditelj (Čačak, 29. 06. 1927 - Beograd, 02. 02. 1996)

1996. - Umro Džin Keli, američki pevač, filmski glumac i baletski igrač (Pitsburg, 23. 08. 1912 - Los Anđeles, 02. 02. 1996)

2000. - Umro Dragan Zarić, pozorišni, filmski i TV glumac (Beograd, 15. 11. 1942 - Beograd, 02. 02. 2000)

2003. - Umro Dejan Đurković, filmski i pozorišni reditelj (Beograd,01. 04. 1939 - Beograd, 02. 02. 2003)

2005. - Umro Maks Šmeling, nemački bokser, svetski šampion u teškoj kategoriji (Klajn Lukov, 28. 09. 1905 - Holenšted, 02. 02. 2005)

2007. - Umro Džoe Hanter, američki muzičar (Džekson, 19. 11. 1927 - Detroit, 02. 02. 2007)

2008. - Umro dr Nikola Đorđević, odbojkaš, reprezentativac Jugoslavije (19. 11. 1931- Beograd, 02. 02. 2008)

2010. - Umro Svetozar Kurepa, matematičar, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta u Zagrebu (Majske Poljane, 25. 05. 1929 - Zagreb, 02. 02. 2010)

[Bisernica]

3. februar





Lav Nikolajevič Tolstoj je na današnji dan 1910. godine izabran za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije. Godine 1924. umro je američki predsednik i nobelovac Tomas Vudro Vilson.

Danas je u Kini, prema lunarnom kalendaru, prvi dan prvog meseca godine. Kineski kalendar je lunisolarni kalendar, a osim u Kini, sa određenim izmenama koristi se u još nekim zemljama Dalekog istoka. U današnjoj Kini se za većinu svakodnevnih aktivnosti koristi gregorijanski kalendar, ali se kineski još koristi za obeležavanje tradicionalnih praznika poput Kineske Nove godine (tj. Prolećnog festivala), kao i u astrologiji, za biranje povoljnog datuma za venčanje ili otvaranje neke zgrade. Ova godina je prema kineskom horoskopu Godina Zmaja.

Na današnji dan 1924. godine umro je Tomas Vudro Vilson. On je bio 28. predsednik Sjedinjenih Američkih Država od 4. marta 1913. do 3. marta 1921. godine, za vreme trajanja Prvog svetskog rata. Bio je dobitnik Nobelove nagrade za mir ali i vatreni rasista. Vudro Vilson je imao poteškoća u čitanju, što je možda bilo uzrokovano disleksijom, ali je uspeo da stekne akademsko obrazovanje zahvaljujući odlučnosti i samodisciplini.

1809 - Rođen Feliks Mendelson, nemački kompozitor, pijanista i dirigent
(Hamburg, 3.2.1809 - Lajpcig, 4.11.1847)

1850 - Umro Jovan Obrenović, knez Čačanske nahije, brat kneza Miloša
(Dobrinja,1787 - Sremski Karlovci, 3.2.1850)

1868 - Osnovana Tehničarska družina Srbije, danas Savez inženjera i tehničara Srbije

1882 - Narodna Skupština Srbije usvojila trgovinski ugovor i konzularnu konvenciju sa SAD

1910 - Lav Tolstoj izabran za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije

1915 - Pogubljen Veljko Čubrilović, učitelj i revolucionar, učesnik Sarajevskog atentata
(Bosanska Gradiška, 6.7.1886 - Sarajevo, 3.2.1915)

1938 - Rođen Dušan Mitević, novinar, direktor RTS-a
(Pljevlja, 3.2.1938 - Beograd, 31.5.2003)

1947 - Osnovano Narodno pozorište u Zaječaru

1947 - Rođen Pol Oster, američki književnik
(Njuark, 3.2.1947)

1951 - Rođen Luka Mijatović, novinar i urednik Programa 202 Radio Beograda
(Ljubljana, 3.2.1951)

1953 - Rođen Vasa Pavković, književnik, urednik i leksikograf
(Pančevo, 3.2.1953)

1954 - Rođena Milena Dragićević-Šešić, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Trogir, 3.2.1954)

1958 - Potpisan sporazum o ekonomskoj uniji Belgije, Holandije i Luksemburga (Beneluks)

1966 - "Meko" spuštanje sovjetske automatske vasionske stanice "Luna 9" na Mesec

1968 - Rođen Vlade Divac, košarkaš, reprezentativac i sportski radnik
(Prijepolje, 3.2.1968)

1971 - Rođena Sara Kejn, britanska književnica
(Kelvedon Hač, 3.2.1971 - London, 20.2.2000)

1989 - Umrla Nina Kirsanova, balerina, koreograf i pedagog
(Moskva, 21.7.1899 - Beograd, 3.2.1989)

1990 - Osnovana Demokratska stranka

1997 - Umro Bohumil Hrabal, češki književnik
(Brno, 28.3.1914 - Prag, 3.2.1997)

2004 - Umro Voren Cimerman, američki diplomata, poslednji ambasador SAD u SFRJ
(Filadelfija, 16.11.1934 - Vašington, 3.2.2004)

2005 - Umrla Dragoslava Prka, stručni saradnik Dokumentacije Radio Beograda
(Smederevska Palanka, 25.7.1949 - Beograd, 3.2.2005)

2006 - Umro Romano Musolini, italijanski džez-pijanista i slikar, sin Benita Musolinija
(Vila Karpena, 26.9.1927 - Rim, 3.2.2006)

2007 - Umro Miroslav Rankov, istoričar književnosti, urednik i direktor Izdavačkog preduzeća Matice Srpske i sekretar Matice srpske
(Vrbas, 23.1.1938 - Novi Sad, 3.2.2007)

2009 - Umro Amfilohije Živković, pravoslavni sveštenik, arhimandrit manastira Jasenovac
(1971 - Zagreb, 3.2.2009)

2010 - Umro Jovan Bulj, saobraćajni milicioner
(Bruvno, 23.5.1939 - Beograd, 3.2.2010)

[Bisernica]

4. februar





Na današnji dan, 1900. godine, rođen francuski pesnik Žak Prever, a 1930. godine srpski pisac Borislav Pekić. Državna zajednica Srbije i Crne Gore proglašena 2003. godine. Fejsbuk osnovan 2004. godine.

Francuski pisac Žak-Anri Mari Prever, nazvan "pesnik Pariza" rođen je na današnji dan 1900. godine. Počeo je pod uticajem nadrealista, ali je vremenom izgradio originalan izraz jednostavne i sažete forme. Njegovu poeziju karakteriše revolt, mladalački cinizam, ismevanje autoriteta. Napisao je više poetskih scenarija, možda najlepših u francuskoj kinematografiji, za filmove režisera Marsela Karnea Obala u magli, Hotel Seve, Dan se rađa, Ljubavnici iz Verone, Deca raja, Vrata noći. Dela: zbirke pesama Reči, Veliki prolećni bal, Kiša i lepo vreme. Umro je 11. aprila 1977. godine.

Srpski pisac Borislav Pekić rođen na današnji dan, 1930. godine, u Podgorici. Pekić je romansijer sa izrazitim smislom za suptilno nijansiranje, psihološku i društvenu analizu, prožetu ironičnim odnosom prema svetu. Zbog pripadnosti ilegalnoj organizaciji "Savez demokratske omladine Jugoslavije" posle Drugog svetskog rata, proveo je nekoliko godina na robiji. Jedan je od osnivača obnovljene Demokratske stranke 1989. godine. Dela: romani Vreme čuda, Hodočašće Arsenija Njegovana, Uspenje i sunovrat Ikara Gulbekijana, Kako upokojiti vampira, Zlatno runo, Atlantida, Novi Jerusalim, Argonauti, Pisma iz tuđine, Godine koje su pojeli skakavci, Besnilo, drame Kako zabaviti gospodina Martina, Na ludom belom kamenu, scenario za film Dan četrnaesti. Umro je u Londonu, 2. jula 1992. godine.

1494 - Rođen Fransoa Rable, francuski književnik
(La Devinije, 4.2.1494 - Pariz, 9.4.1553)

1790 - Rođen Dimitrije Frušić, lekar i novinar
(Divoš, 4.2.1790 - Trst, 25.10.1838)

1804 - Seča srpskih knezova u Beogradskom pašaluku

1875 - Rođen Đorđe Mihajlović, slikar
(Tuzla, 4.2.1875 - Tuzla, 18.9.1919)

1881 - Rođen Kliment Jefremovič Vorošilov, sovjetski maršal, političar i državnik (Jekaterinoslav, 4.2.1881 - Moskva, 2.12.1969)

1889 - Rođen Viktor Novak, istoričar i publicista, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Donja Stubica, 4.2.1889 - Beograd, 2.1.1977)

1901 - Umro Svetozar Miletić, advokat, političar i novinar
(Mošorin, 22.2.1826 - Vršac, 4.2.901)

1902 - Rođen Čarls Lindberg, američki pilot, prvi preleteo Atlantski okean
(Detroit, 4.2.1902 - Havaji, 27.8.1974)

1904 - Rođen Predrag Milošević, kompozitor i dirigent, profesor Muzičke akademije u Beogradu
(Knjaževac, 4.2.1904 - Beograd, januar 1988)

1906 - Rođen Klajd Tombo, američki astronom, otkrio Pluton
(Stritor, 4.2.1906 - Las Kruses, 17.1.1997)

1908 - Rođen Predrag-Peđa Milosavljević, slikar i diplomata, akademik
(Lužnice, 4.2.1908 - Beograd, 25.1.1987)

1914 - Rođen Vladimir Dedijer, istoričar i publicista, akademik
(Beograd, 4.2.1914 - Boston, 1.12.1990)

1915 - Rođen Rej Evans, američki muzički pisac, dobitnik Oskara

(Salamanka, 04. 02. 1915 - Los Anđeles, 15. 02. 2007)

1927 - Umro Janko Vukotić, vojskovođa, divizijar crnogorske i general jugoslovenske vojske(Čevo, 18.2.1866 - Beograd, 4.2.1927)

1928 - Francuski pilot Etjen Mermoz prvi preleteo Ande

1931 - Rođena Izabela Peron (Marija Estela Martines de Peron), argentinska plesačica, političar i državnik, predsednik Argentine
(La Rioha, 4.2.1931)

1932 - Otvorena Kolarčeva zadužbina u Beogradu

1937 - Održana prva skupština Srpskog kulturnog kluba u Beogradu

1945 - Počela Saveznička konferencija na Jalti

1946 - Umro Milan Nedić, general i političar, predsednik srpske vlade u otadžbini za vreme Drugog svetskog rata
(Grocka, 20.8.1887 - Beograd, 4.2.1946)

1946 - Rođena Usnija Redžepova, pevačica
(Skoplje, 4.2.1946)

1950 - Počeo da radi Radio Niš

1959 - U kompaniji "Matel" proizvedena prva Barbi lutka

1971 - Doneta odluka o osnivanju Televizije Novi Sad

1986 - Umro Branko Pešić, političar i državnik, predsednik Skupštine grada Beograda, potpredsednik Predsedništva Srbije
(Zemun, 1.10.1922 - Beograd, 4.2.1986)

1987 - Umro Valentin Liberače, američki pijanista i zabavljač
(Vest Elis, 16. 05. 1919 - Palm Springs, 04. 02. 1987)

1989 - Umro Džon Kasavetes, američki filmski glumac, reditelj, scenarista i producent (Njujork, 9.12.1929 - Los Anđeles, 4.2.1989)

1995 - Umrla Patriša Hajsmit, američka književnica
(Fort Vort, 19.1.1921 - Lokarno, 4.2.1995)

2001 - Umro Dragan Maksimović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Podujevo, 7.2.1949 - Beograd, 4.2.2001)

2003 - Proglašena Državna zajednica Srbije i Crne Gore

2004 - Osnovan Fejsbuk, najpopularnija svetska socijalna mreža

2005 - Umro Pavle Jakšić, general-pukovnik, narodni heroj
(Blanuša, 2.12.1913 - Beograd, 4.2.2005)

2005 - Umro Joan Flora, rumunski književnik
(Banatsko Novo Selo, 20.12.1950 - Bukurešt, 4.2.2005)

2007 - Umrla Barbara Mek Nair, američka glumica i pevačica
(Čikago, 4.3.1934 - Los Anđeles, 4.2.2007)

2009 - Umro Novak Roganović, fudbaler "Vojvodine", reprezentativac Jugoslavije, osvajač zlatne olimpijske medalje 1960. godine
(Senta, 14.6.1932 - Novi Sad, 4.2.2009)

2011. - Umrla Lena Niman, švedska glumica
(Stokholm, 23. 05. 1944 - Stokholm, 04. 02. 2011)

[Bisernica]

5. februar





Dan Vojnoistorijskog i Vojnogeografskog instituta Vojske Srbije. Pisac Veljko Petrović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, rođen 1884. godine.


Godine 1876. osnovan je Vojnogeografski institut u Beogradu, tada kao kao Drugo (od 1878. godine Geografsko) odeljenje Glavnog generalštaba Srpske vojske. Danas on je naučno-tehnička ustanova Geodetske službe Vojske Srbije. Vojnogeografski institut je ustanova Ministarstva Odbrane i Vojske Srbije, koja se bavi istraživačko-razvojnim i proizvodnim radom u oblastima geodezije, fotogrametrije, kartografije, geografskih informacionih sistema, kartografske reprodukcije, metrologije i drugih geodisciplina radi izrade geotopografskih materijala. Deluje u sastavu Uprave za sistem logistike Ministarstva odbrane. Vojnogeografski institut je dao ogroman doprinos svim nacionalnim geodetskim radovima. Sarađuje sa drugim organizacionim jedinicama i ustanovama Vojske Srbije i civilnim institucijama.

Na današnji dan 1884. godine rođen je srpski pisac Veljko Petrović, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Najčešći motiv njegove književnosti je srpska Vojvodina sa njenim specifičnim ambijentom i ljudskim karakterima. Studije Prava je završio u Pešti. U Prvom balkanskom ratu bio je ratni dopisnik, a u Prvom svetskom ratu dobrovoljac u srpskoj vojsci, potom načelnik u Ministarstvu prosvete, predsednik Matice srpske u Novom Sadu i Srpske književne zadruge u Beogradu i upravnik beogradskog Narodnog muzeja.

1876.- Knez Milan Obrenović potpisao "Ustrojstvo đeneralštaba" kojim je postavljen temelj nacionalne vojnogeodetske službe

1884.- Rođen Veljko Petrović, književnik, predsednik Matice srpske i Srpske književne zadruge, akademik (Sombor, 05. 02. 1884 - Beograd, 27. 07. 1967)

1894.- Rođena Ksenija Atanasijević, filozof i književnik, prva žena- doktor nauka na Beogradskom univerzitetu (Beograd, 05. 02. 1894 - Beograd, 28. 09. 1981)

1919.- Rođen Andreas Papandreu, grčki ekonomista, političar i državnik, premijer Grčke (Hios, 05. 02. 1919 - Atina, 23. 06. 1996)

1921.- Rođen Jovan Sekulić,istoričar ,osnivač i direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda i Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Beograd, 05. 02. 1921 - Beograd,17. 12. 2009)

1925.- Rođena Zuzana Halupova, slikarka - naivac (Kovačica, 05. 02. 1925 - Beograd, 01. 08. 2001)

1933.- Rođen Miloš Milutinović, fudbaler i trener (Bajina Bašta, 05. 02. 1933 - Beograd, 28. 01. 2003)

1980.- Umro Stojan Aralica, slikar (Škare, 24. 12. 1883 - Beograd, 05. 02. 1980)

1985.- Rođen Kristijano Ronaldo dos Santos Aveiro, portugalski fudbaler (Funšal, 05. 02. 1985)

1993.- Osnovana "Fondacija Borislav Pekić" u Beogradu

1993.- Umro Džozef Leo Mankijevič, američki režiser, scenarista i producent, dobitnik "Oskar"-a (Vilkis Ber, 11. 02. 1909 - Bedford, 05. 02. 1993)

1994.- Masakr na sarajevskoj pijaci Markale

1997.- Umrla Olga Skrigin, filmski montažer (Džepnica, 14. 11. 1927 - Beograd, 05. 02. 1997)

2001.- Umro Lazar Stanojević, prevodilac i autor stripova (Sombor, 17. 05. 1931 - Beograd, 05. 02. 2001)

2004.- Umro Džon Henč, američki dizajner, dobitnik "Oskar"- a (Sedar Repids, 29. 06. 1908 - Los Anđeles, 05. 02. 2004)

2008.- Umro Zoran Antonijević - Žota, fudbaler "Crvene zvezde", reprezentativac Jugoslavije i sportski radnik (Beograd, 20. 10. 1945 - Beograd, 05. 02. 2008)

2008.- Umro Mahariši Maheš Jogi, indijski mistik, propagator transcedentalne meditacije (Rajpur, 12. 01.1917 - Vlodrop, 05. 02. 2008)

2009.- Umro Radisav Bata Gvozdenović, novinar, urednik "Sportskog žurnala" i "Politike ekspres" (Kraljevo, 06. 04.1939 - Budva, 05. 02. 2009)

2009.- Umrla Gordana Tomić, filolog, šef Biblioteke Radio Beograda (- Beograd, 05. 02. 2009).

[Bisernica]

6. februar





Na današnji dan umrli italijanski pisac Karlo Goldoni i učitelj i narodni lekar Vasa Pelagić.

Na današnji dan 1793. godine umro je Karlo Goldoni, italijanski dramski pisac. Goldoni je aktivno radio na reformi italijanskog pozorišta. Posle afirmacije svojih ideja, ali i zbog žestoke reakcije protivnika napušta Veneciju i odlazi u Pariz. Svojom reformom reagovao je na površnost "komedije del arte" i stvorio komediju karaktera i običaja, u kojoj su protagonisti ljudi njegovog vremena. U više od stotinu komedija prikazao je gotovo sve društvene slojeve Venecije pokazujući posebne simpatije prema srednjem građanskom staležu i puku. Njegovi likovi-trgovci, domaćice, krčmarice i ribari, govore živim i sočnim venecijanskim dijalektom. Među najbolja njegova dela ubrajaju se: "Kafana", "Krčmarica", "Mirandolina", "Mali trg", "Lepeza" i "Ribarske svađe". Goldonijevo delo je svojim "reformskim kursom" i umetničkim kvalitetima, prešlo granice Italije i postalo baština svetskog pozorišta.

Godine 1899. umro je Vasa Pelagić, učitelj, publicista, revolucionar i narodni lekar. Pelagić je jedan od najznačajnijih srpskih narodnih prosvetitelja 19. veka. Bio je prvi pobornik ideje socijalizma u Srbiji i na Balkanu, kojom se inspirisao za vreme boravka u Rusiji od 1864. do 1866. godine. Učio je bogosloviju u Beogradu, bio učitelj Srpske osnovne škole u Brčkom, a zatim upravitelj Srpskopravoslavne bogoslovije u Banjaluci. Učesnik je Bosansko- hercegovačkog ustanka. Zbog dela "Borba za oslobođenje" i "Put unakrst oko sveta" u kojima je propagirao svojevrsni vid utopijskog socijalizma, proteran je u Rumuniju. Tamo je napisao, a u Švajcarskoj štampao knjigu "Šta nas košta Bog i gospodar". Ova je knjiga bila veoma čitana, ali i zabranjivana. Hapšen i osuđivan, Pelagić je umro u požarevačkom zatvoru. Za sobom je ostavio dela: "Istorija Bosansko-hercegovačke bune", "Odgovor na četiri društvena pitanja", "Spas Srbije i srpstva", "Socijalizam i osnovni preporođaj društva" i "Nauka i radni narod".

1515 - Umro Aldo Manucio (Teobaldo Manuči), venecijanski štampar i izdavač, prvi upotrebio kurziv (Basiano, 1449 - Venecija, 06. 02. 1515)

1876 - Osnovano Srpsko društvo Crvenog krsta

1911 - Rođen Ronald Regan, američki filmski glumac, političar i državnik, predsednik SAD (Tampiko, 06. 02. 1911- Los Anđeles, 05. 06. 2004)

1912 - U Tronhajmu održan prvi sabor Laponaca

1918 - Rođen Lotar-Ginter Bukhajm, nemački književnik (Vajmar, 06. 02. 1918 - Starnberg, 22. 02. 2007)

1925 - Rođen Žika Živulović-Serafim, književnik, novinar i urednik Radio Beograda (Mirovo, 06. 02. 1925 - Beograd, 22. 04. 2001)

1927 - Rođen Kosta Carina, književnik, publicista, filmski radnik i prevodilac (06. 02. 1927 - Beograd, 31. 01. 2007)

1932 - Rođen Fransoa Trifo, francuski filmski reditelj, dobitnik "Oskar"-a (Pariz, 06. 02. 1932 - Pariz, 21. 10. 1984)

1937 - Bitka na reci Harami u Španskom građanskom ratu

1937 - U izdanju knjižare i izdavačke kuće Gece Kona izašao "Leksikon stranih reči i izraza" Milana Vujaklije

1937 - Rođena Darinka Matić-Marović, dirigent, profesor Fakulteta muzičke umetnosti, prva žena rektor Univerziteta u Beogradu (Herceg Novi, 06. 02. 1937)

1945 - Rođen Bob Marli (Robert Nesta Marli), američki muzičar, "kralj" rege-muzike (Kingston, 06. 02. 1945 - Majami, 11. 05. 1981)

1952 - Umro engleski kralj Džordž VI, a na presto stupila Elizabeta II

1954 - Rođen Nenad-Neša Milosavljević, pevač grupe "Galija" (Niš, 06. 02. 1954)

1958 - U avionskoj nesreći na minhenskom aerodromu poginuo 21 putnik, među kojima i fudbaleri "Mančester Junajteda", koji su se vraćali iz Beograda posle utakmice sa Crvenom zvezdom

1987 - Umro Nikola Cvejić, operski pevač (Ašanja, 23. 12. 1896 - Novi Sad, 06. 02. 1987)

1993 - Umro Artur Eš, američki teniser (Ričmond, 10. 07. 1943 - Njujork, 06. 02. 1993)

1996 - Umro Pavle Mijović, istoričar umetnosti (Brčeli, 21. 06. 1914 - Podgorica, 06. 02. 1996)

1999 - Počela Mirovna konferencija o Kosovu i Metohiji u dvorcu Rambuje kod Pariza

2001 - Umro Zoran Sokolović, političar, ministar unutrašnjih poslova Srbije i SRJ (Lepena, 1938 - Lepena, 06. 02. 2001)

2003 - Umro Manfred fon Brauhič, nemački automobilista, učesnik trke za "Veliku nagradu Beograda" 1939.godine (Hamburg, 1905 - Grefenvart, 06. 02. 2003)

2004 - Umrla Slobodanka Šobota, akademski slikar (Pančevo, 10. 01. 1947 - Pančevo, 06. 02. 2004)

2004 - Umro Jovan Cokić, fudbaler "Crvene zvezde", reprezentativac (Valjevo, 19. 08. 1927 - Elizabet, 06. 02. 2004)

2004 - Umro Milan Zec, slikar i karikaturista (Beograd, 06. 02. 2004)

2007 - Umro Frenki Lejn (Fransis Lo Vekio), američki pevač, kompozitor i glumac(Čikago, 1913 - San Dijego, 06. 02. 2007)

2008 - Umro Borislav Šolaja, sportski novinar, urednik lista "Sport" (Sarajevo, 28. 01. 1926 - Beograd, 06. 02. 2008)

2008 - Umro Dragutin Dražić, inženjer tehnologije i fizikohemičar, akademik, član Predsedništva SANU (Beograd, 05. 05. 1930 - Beograd, 06. 02. 2008)

2009 - Umro Borislav Popović, reditelj, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu (Podgradci, 01. 1931 - Beograd, 06. 02. 2009)

2011 - Umro dr Davor P. Savin, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu i Mariboru, naučni savetnik Ekonomskog instituta u Beogradu

2011 - Umro Geri Mur, irski rok gitarista i pevač, član grupe "Tin Lizi" (Belfast, 04. 04. 1952 - Estepona, 06. 02. 2011)

[Bisernica]

7. februar





Na današnji dan rođen je poznati engleski nopisac Čarls Dikens, a umro reformator srpskog jezika Vuk Stefanović Karadžić.

1812 - Rođen književnik Čarls Dikens, najznačajniji engleski romanopisac XIX veka. Njegova dela pripadaju ranoj fazi realizma. Dok je bio dete, njegova porodica je često menjala mesto boravka u potrazi za poslom. Nakon što mu je otac uhapšen zbog nevraćanja dugova, Čarls je 10 sati dnevno radio u fabrici. Kad je odrastao, počeo je da radi kao novinar. Napisao je više obimnih romana. Sva njegova dela se, od prvog objavljivanja, stalno ponovo štampaju. Najpoznatije Dikensovo delo je novela Oliver Tvist, iako je on svojim najboljim delom smatrao Dejvida Koperfilda, roman koji sadrži dosta autobiografskih elemenata. Osim Olivera Tvista i Dejvida Koperfilda, neka od najznačajnijih Dikensovih dela su Nikolas Niklbi, Božićna pesma, Martin Čazlvit, Mala Dorit, Priča o dva grada, Velika očekivanja. Umro je u junu 1870. godine.

1864 - Umro Vuk Stefanović Karadžić, reformator srpskog književnog jezika i pravopisa, sakupljač narodnih pesama i pisac prvog rečnika srpskog jezika. Vuk Karadžić je rođen u Tršiću kod Loznice 6. novembra 1787. godine. Učestvovao je u Prvom srpskom ustanku kao pisar i činovnik u Negotinskoj krajini, a nakon sloma ustanka preselio se u Beč, 1813. godine. Tu je upoznao Jerneja Kopitara, cenzora slovenskih knjiga, na čiji je podsticaj krenuo u prikupljanje srpskih narodnih pesama, reformu ćirilice i borbu za uvođenje narodnog jezika u srpsku književnost. Vukovim reformama u srpski jezik uveden je fonetski pravopis, a srpski jezik je potisnuo slavenosrpski jezik koji je u to vreme bio jezik obrazovanih ljudi. Tako se kao najvažnije godine Vukove reforme ističu 1818, kada je Vuk Karadžić izdao svoje prvo izdanje Srpskog rječnika, 1836, 1839, 1847, godina Vukove pobede i godina u kojoj je konačno dokazao da je srpski narodni jezik jedini pravi jezik Srba, kao i 1850. godina.

1478 - Rođen Tomas Mor, engleski humanista, državnik i književnik, rodonačelnik utopijskog socijalizma (London, 7.2.1478 - London, 7.7.1535)

1885 - Rođen Sinkler Luis, američki književnik, nobelovac (Minesota, 7.2.1885 - Rim, 10.1.1951)

1894 - Umro Adolf Saks, belgijski klarinetista i graditelj duvačkih istrumenata, konstruktor saksofona (Dinan, 6.11.1814 - Pariz, 7.2.1894)

1899 - Rođen Radomir-Raša Plaović, pozorišni glumac, reditelj i pedagog (Ub, 7.2.1899 - Beograd, 29.10.1977)

1901 - Rođen Vitorio de Sika, italijanski filmski glumac i reditelj (Sora, 7.2.1901 - Pariz, 13.11.1974)

1913 - Rođen Oskar Danon, kompozitor i dirigent, direktor Opere i Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik (Sarajevo, 7.2.1913 - Beograd, 18.12.2009)

1927 - Rođen Dušan Vukotić, reditelj, scenarista, animator i filmski pedagog, dobitnik Oskara (Bileća, 7.2.1927 - Zagreb, 8.7.1998)

1934 - Umro Živojin Lukić, vajar (Beograd, 10.2.1890 - 7.2.1934)

1949 - Rođen Dragan Maksimović, pozorišni, filmski i TV glumac (Podujevo, 7.2.1949 - Beograd, 4.2.2001)

1959 - Rođen Predrag Antonijević, filmski reditelj (Niš, 7.2.1959)

1987 - Umro Jovan Kašić, lingvista (Veliki Grđevac, 13.6.1933 - Novi Sad, 7.2.1987)

1987 - Umro Klaudio Vila, italijanski pevač (Rim, 1.1.1926 - Padova, 7.2.1987)

1994 - Osnovana Novinska agencija Fonet

1999 - Umro Husein ibn Talal, jordanski kralj (Aman, 14.11.1935 - Aman, 7.2.1999)

2000 - Umro Pavle Bulatović, političar i državnik, ministar unutrašnjih poslova Crne Gore i ministar odbrane Savezne Republike Jugoslavije (Gornji Rovci, 13.12.1948 - Beograd, 7.2.2000)

2001 - Umro Velizar Zečević, novinar i urednik NIN-a i Politike (Futog, 1932 - Beograd, 7.2.2001)

2005 - Umro Zdravko Velimirović, filmski reditelj i scenarista, profesor i dekan Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu, akademik (Cetinje, 11.10.1930 - Beograd, 7.2.2005)

2007 - Umro Zoran Milić, književnik (Vražogrnac, 7.11.1940 - Beograd, 7.2.2007)

2008 - Umro Časlav Veljić Čajka, predsednik Kajakaškog saveza Jugoslavije, član Predsedništva Olimpijskog komiteta Jugoslavije (15.10.1930 - Beograd, 7.2.2008)

2008 - Umro Desimir Tošić, publicista i političar, jedan od osnivača Demokratske stranke, član Političkog saveta Demokratske stranke (Bela Palanka, 19.2.1920 - Oksford, 7.2.2008)

2009 - Umro Zlatibor Petrović, profesor Fakulteta veterinarske medicine u Beogradu, akademik (Uljma, 19.4.1921 - Beograd, 7.2.2009)

2009 - Umrla Blosom Deri, američka pijanistkinja i džez pevačica (Ist Durem, 19.4.1926 - Njujork, 7.2.2009)

2010 - Umro Mihajlo Marković, filozof, profesor i dekan Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Beograd, 24. 02. 1923 - Beograd, 07. 02. 2010)

2011 - Umro Nikola Jocković, fudbaler i sportski radnik, generalni sekretar Fudbalskog saveza Srbije i Fudbalskog saveza Beograda
(1936 - Melenci, 07. 02. 2011)

2011 - Umro Petar Z. Ilić, protojerej stavrofor, osnivač hrama Sveti Vasilije Ostroški na Bežanijskoj kosi (Pričević, 02. 03.1939 - Beograd, 07. 02. 2011)

2011 - Umro prof. dr Radmilo Tomin, hirurg, onkolog, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu (Sivac, 17. 03. 1925 - Beograd, 07. 02. 2011)

[Bisernica]

8. februar





Francuski književnik Žil Vern rođen je na današnji dan 1828. godine. Danas se obeležava Dan policijskog školstva Srbije. Na današnji dan 1314. godine umrla je srpska kraljica Jelena Anžujska.

Na današnji dan 1828. godine rođen je Žil Vern, francuski književnik. Žil Vern je mesto na književnom Olimpu stekao avanturističkim i naučno-fantastičnim romanima štampanim pod zajedničkim naslovom Neobična putovanja. Još kao dečak maštao je o putovanjima i egzotičnim pustolovinama. Uspehu njegove literature doprineo je i duh vremena, budući da se polovinom 18. veka, s jačanjem kulta nauke, pisci sve više okreću naučnom romanu. Napisao je 57 romana od kojih su najpoznatiji Put oko sveta za 80 dana, Dvadeset hiljada milja pod morem, Put na Mesec, Put u središte Zemlje, Carev glasnik, Pet nedelja u balonu, Pariz u 20. veku i druge. Mnoga od njegovih predviđanja u književnim delima su se ostvarila u praksi.

Jelena Anžujska, srpska kraljica, žena kralja Uroša Prvog i ktitor manastira Gradac umrla je na današnji dan 1314. godine. Bila je supruga srpskog kralja Stefana Uroša I i majka kraljeva Dragutina i Milutina. Jedno vreme vladala je oblastima: Zeta, Trebinje, Plav i Poibarje. Zamonašila u crkvi Svetog Nikole u Skadru i tu je kao monahinja i umrla 8. februara 1314. Osnovala je prvu žensku školu u tadašnjoj Srbiji. Organizovala je prepisivanje knjiga na dvoru i tako proizvedene knjige je kasnije poklanjala. Takođe, u svom dvoru je imala i čuveno knjigohranilište, to jest biblioteku. Najpoznatija njena zadužbina je manastir Gradac gde je i sahranjena, kao i crkva Svetog Nikole u Skadru gde je zamonašena. Obnavljala je veliki broj svetinja, među njima i manastir Svetih Sergija i Vakha na obalama reke Bojane kod Skadra. Legenda kaže da se posle tri godine od svoje smrti javila u snu jednom monahu, te kada su otvorili njen grob telo je nađeno celo i očuvano „kao u rosi". Od te 1317. godine ona se slavi kao svetiteljka 30. oktobra po crkvenom kalendaru, odnosno, 12. novembra po novom kalendaru. Njeno prvo žitije napisao je srpski arhiepiskop Danilo II kao žitije prve srpske kraljice koja je postala svetiteljka.

1725 - Umro Petar Veliki (Petar Prvi Aleksejevič Romanov), ruski car
(Moskva, 9.6.1672 - Sankt Peterburg, 8.2.1725)

1819 - Rođen Džon Raskin, engleski književnik i književni kritičar
(London, 8.2.1819 - London, 20.1.1900)

1834 - Rođen Dimitrij Ivanovič Mendeljejev, ruski hemičar, autor periodnog sistema hemijskih elemenata
(Tobolsk, 8.2.1834 - Petrograd, 2.2.1907)

1849 - Umro France Prešern, slovenački književnik
(Vrba, 3.12.1800 - Kranj, 8.2.1849)

1920 - Rođena Lana Tarner (Đulija Džin Frensis), američka filmska glumica
(Volis, 8.2.1920 - Senčeri Siti, 29.6.1995)

1921 - U Beogradu osnovana prva policijska škola u Srbiji, ovaj datum obeležava se kao Dan policijskog školstva

1923 - Rođen Milorad-Bata Mihailović, slikar
(Pančevo, 8.2.1923 - Pariz, 23.4.2011)

1924 - Prvi put izvršena smrtna kazna u gasnoj komori

1925 - Rođen Džek Lemon (Džon Aler), američki filmski glumac, dobitnik "Oskara"
(Boston, 8.2.1925 - Los Anđeles, 27.6.2001)

1926 - Rođen Stevo Žigon, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj
(Ljubljana, 8.2.1926 - Beograd, 28.12.2005)

1930 - Rođen Petar Banićević, pozorišni, filmski i TV glumac, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Nikšić, 8.2.1930 - Beograd, 4.9.2006)

1931 - Rođen Džems Bajron Din, američki filmski glumac
(Fermon, 8.2.1931 - Los Anđeles, 30.9.1955)

1933 - Rođen Brana Crnčević, književnik i publicista
(Ruma, 8.2.1933)

1938 - Rođena Lidija Pilipenko, balerina i koreograf
(Lapovo, 8.2.1938)

1947 - Rođen Ljubiša Ristić, pozorišni reditelj i političar
(Priština, 8.2.1947)

1966 - Rođen Hristo Stoičkov, bugarski fudbaler
(Plovdiv, 8.2.1966)

1968 - Umrla Magdalena-Maga Magazinović, baletski pedagog, koreograf, književnik, prevodilac, prva žena-novinar i bibliotekar u Srbiji, osnivač škole modernog baleta u Beogradu
(Užice, 14.10.1882 - Beograd, 8.2.1968)

1980 - Umro Ivan Gošnjak, general armije, španski borac, državni sekretar za narodnu odbranu, član SIV-a i Predsedništva CK SKJ
(Ogulin, 10.6.1909 - Beograd, 8.2.1980)

1982 - Umro Jovan Veselinov Žarko, predsednik Izvršnog veća Srbije, predsednik Narodne skupštine Srbije, član Predsedništva CK SKJ
(Kumane, 20.1.1906 - Beograd, 8.2.1982)

1984 - Otvorene 14. Zimske olimpijske igre u Sarajevu

1994 - Umro Džozef Koten, američki filmski glumac
(Petersburg, 15.5.1905 - Los Anđeles, 8.2.1994)

2005 - Umro Milo Vlahović, ugostitelj, upravnik "Srpske kafane", idejni tvorac manifestacije "Ulica otvorenog srca"
(Beograd, 8.2.2005)

2006 - Umro Akira Ifukube, japanski kompozitor
(Kuširo, 31.5.1914 - Tokio, 8.2.2006)

2007 - Umrla En Nikol Smit (Viki Lin Hogan), američka glumica
(Hjuston, 28.11.1967 - Florida, 8.2.2007)